GEMEENTER A ADSVERKIEZINGEN 2 014
Actiepunten voor een sterke l kale groeiagenda A A N B E V E LI N G E N A A N P O LIT I E K E PA R T IJ E N I N D E ZEVEN GEMEENTEN IN DE REGIO STEDENDRIEHOEK
1
Geachte (kandidaat) leden van de gemeenteraden en de colleges van burgemeester en wethouders,
Inleiding
U bent (kandidaat) raadslid van een gemeente die is gelegen in de mooiste regio van het land. In een tijdperk waarin de wereld verandert. Waarin ‘bedrijvigheid’ een nieuwe betekenis heeft gekregen. Samenwerkingsverbanden en cross-overs die eerder ondenkbaar leken, leveren nu producten en diensten op, die de weg uit de crisis vrijmaken. In 2011 stelden we onszelf in de Werkgeversagenda ‘Optimistisch ondernemen in de Stedendriehoek’ een ogenschijnlijk eenvoudige vraag: hoe willen we onze boterham de komende decennia verdienen? Een vraag die nog steeds actueel is. En altijd zal blijven. Want dáár gaat het uiteindelijk om: we willen een boterham verdienen. En vandaag de dag willen we dat op ondernemende wijze, en minder vanuit bestuurlijke drukte. Samen. Met elkaar. Met verschillende disciplines bij elkaar slagvaardig zijn en verder komen. Dat wilt u toch ook? Daarom laten we in deze brochure zien wat we sinds die simpele vraag in 2011 hebben bereikt. Waar wij – ondernemers, overheden en onderwijs – staan. Waar we samenwerken op een manier die ons trots maakt. We nodigen u uit aan te sluiten. Ook laten we u weten wat ondernemers in de regio lokaal vinden op 10 belangrijke thema’s en geven we u enkele aanbevelingen mee over hoe we in onze regio samen de brug kunnen slaan en werken aan een betere toekomst. En om ondernemers de ruimte te geven om te zorgen voor welvaart en welzijn van onze gemeenten, onze medewerkers en inwoners, is een andere overheid nodig. Een overheid die zichzelf weer klein maakt en dienstbaar wil zijn, een overheid die geen ondernemer speelt, maar ondernemers in stad en dorp koestert, promoot en faciliteert. Het geld waarmee u mag werken wordt opgebracht door ondernemers en werknemers. De komende 4 jaar moeten de exploitatiekosten van gemeenten naar beneden en geïnvesteerd worden in een realistisch verdienmodel (geen vastgoed en grondspeculatie). Per jaar gaat er in de Stedendriehoek circa 1200 miljoen Euro (!) naar de gemeenten. Wij dagen u uit om de komende 4 jaar te gaan investeren in de rol van lokale overheid als ‘launching customer’ op het thema cleantech, door 5% van uw begroting te investeren in het behoud en ontwikkeling van de regionale economie. Dat is 60 miljoen per jaar. Een bedrag dat soms net zo makkelijk wordt uitgegeven voor de realisatie van een nieuw stadhuis of de aankoop van grond. Wij dagen u uit om samen met ons echt anders te gaan denken en de weg in te slaan naar een regio met ‘cleantech’ als verbindend element. Wij willen samen met u en de industrie als basis stap voor stap voorop blijven lopen en concurrerend en duurzaam onze boterham verdienen. Namens de samenwerkende werkgeversorganisaties in de Stedendriehoek, DRIES CRAMA VO O R Z I T T E R V N O - N C W S T E D E N D R I E H O E K
2
3
Resultaten van regionale samenwerking
Met de initiatieven die ontstaan wordt vraag en aanbod in de regio op elkaar afgestemd. Een duurzaam gezonde arbeidsmarkt, dat is wat we willen! En de lat ligt hoog: hier willen we de laagste werkloosheid van Nederland. Hier willen we dat iedereen die kan werken, ook werkt. Niet omdat we vinden dat dat moet, maar omdat we weten dat het kan.
Strategische Board Stedendriehoek
Behaalde resultaten in 2013: Wij zijn Cleantech Region
De Strategische Board Stedendriehoek is een slank en wendbaar samenwerkingsverband van ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden in de Stedendriehoek. Voor de Board staat een voorspoedige economische ontwikkeling van de regio Stedendriehoek centraal. De Board geeft sturing aan het realiseren van onze economische visie en effent waar mogelijk en waar nodig het pad naar resultaat. Ook faciliteert de Board de praktische verbinding tussen actieve partijen met zogenaamde tafels waaraan spelers uit het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en overheden deelnemen. W W W. M A A K H E T I N D E S T E D E N D R I E H O E K . N L
Behaalde resultaten in 2013: arbeidsmarkt en onderwijs Voor het thema Arbeidsmarkt begon 2013 met het Akkoord van Beekbergen. Het Akkoord beoogt een duurzaam gezonde arbeidsmarkt in onze regio. Er staan vier doelstellingen centraal: • De regio heeft eind 2015 de laagste werkloosheid van Nederland • Vacatures worden goed en snel vervuld • Iedereen heeft minimaal een startkwalificatie • Alle mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zijn actief
De Cleantech Region is een community van ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden die bereid zijn om kennis en technologie te delen. Dit in de overtuiging dat niet slechts de technologie de waarde bepaalt, maar het inzetten en verbinden van technologie aan diensten waarbij de klant niet langer betaalt voor grondstoffen, maar voor het gebruik van een product en de kosten die daar bij horen. Ondernemers in de nieuwe economie verkopen performance, geen product. Dat is een fundamenteel nieuwe klantpropositie, die niet meer draait om de eigendomsoverdracht van producten, maar om de toegang ertoe. Producenten en gebruikers staan in de nieuwe regionale economie dus in nauwer contact met elkaar.
Meedoen betekent hier kennis delen en ‘voorsprong in (gebruik van) techniek’ om de kringloop van het eigen productieproces te gaan sluiten. Deelnemen aan deze community schept de randvoorwaarde voor een betere concurrentiepositie in de nieuwe economie. Het stimuleren en verbeteren van het vestigingsklimaat krijgt een belangrijke impuls met de keuze voor het begrip Cleantech Regio Stedendriehoek. Daarmee kiest de regio positie en verkrijgt zij een herkenbaar profiel.
De regio wordt gepositioneerd als een duurzame regio, waarin nieuwe (duurzame) bedrijvigheid bijdraagt aan het ondernemingsklimaat, waarin de duurzaamheidsdoelen worden bereikt door het toepassen van een combinatie van innovatieve en bewezen technologie en waarin gedragsverandering bij de eindgebruiker wordt gestimuleerd. In 2013 is gestart met het uitvoering geven aan de samenwerkingsovereenkomst SOEN tussen de WGR-regio Stedendriehoek, Alliander en de Kamer van Koophandel om projecten te helpen ontwikkelen die de benodigde energietransitie ondersteunen.
Behaalde resultaten in 2013: energieneutrale regio De regio Stedendriehoek wil in 2030 de eerste energieneutrale regio in Europa zijn. Dit is een van de belangrijkste pijlers onder ons profiel als Cleantech Regio Stedendriehoek.
Het is geen toeval dat dit gebeurt op de plek waar de mooiste rivier van Nederland – de IJssel – kruist met de mooiste snelweg van Nederland – de A1. Dwars door het natuurschoon van de Veluwe en de IJsselvallei loopt Cleantech als groene draad door alle domeinen en sectoren: van productie tot (publieke) dienstverlening en van de zorg tot onze vrije tijdsbesteding. De Stedendriehoek heeft een brede economie waarbij producenten, toeleveranciers en distributiekanalen dicht bij elkaar zitten. We vragen ons al lang niet meer af of dit gaat gebeuren. Wel vragen we ons continu af wat we nú kunnen doen om bij te dragen. Doe mee. Get on board! Wij zijn Cleantech Regio Stedendriehoek.
Foto: Nationale beeldbank
4
5
Actiepunten voor een sterke lokale groei agenda 1. Blijf investeren
Standpunt
Regionaal
Apeldoorn
Brummen
Deventer
Epe
Lochem
Behoud investeringsruimte voor de bouw en de woningmarkt
Inzetten op verduurzamen bestaande woningvoorraad. Verlaag de grondprijzen.
Kies voor de N786 langs het kanaal. Vraag de provincie om te investeren in deze vestigingsplaatsfactor voor de papierindustrie.
Kies voor de N786 langs het kanaal. Vraag de provincie om te investeren in deze vestigingsplaatsfactor voor de papierindustrie.
Investeer als gemeente in het Techniekpact Stedendriehoek (o.a. Platform Techniek Deventer) en de ontwikkeling van een vakcollege en Technasium. Dekking kan worden gevonden in de ontwikkelagenda Deventer – Stedendriehoek - Overijssel
Herstructurering en revitalisering van de bedrijventerreinen Kweekweg en Eekterveld verdienen een hoge plaats op de lokale politieke agenda.
In Lochem is hard gewerkt aan de infrastructuur en is dan ook blij dat er recent successen zijn behaald in de lobby voor de rondweg N346.
Industriële ondernemingen en kleinschalige bedrijfsactiviteiten in de maakindustrie verdienen, gelet op de aard van hun activiteiten, bijzondere aandacht.
Een (lokale) overheid die faciliteert bij het invullen van reeds aanwezige duurzaamheids ambities bij het bedrijfsleven.
Zutphen Investeer in verbetering van vitaliteit, economische dynamiek en een gunstig woon- en leefklimaat. Faciliteer initiatieven in duurzaamheid en cleantech.
2. Zet rem op lokale lasten
Geen stijging boven inflatie, schaf toeristenbelasting af
De toeristenbelasting is een belasting die verstorend werkt en de Nederlandse gastvrijheidseconomie jaarlijks veel schade berokkent. Gemeenten zouden waar mogelijk de toeristenbelasting af moeten schaffen of verlagen, dan wel de sector direct betrekken bij de besteding ervan. Via het ondernemersfonds kan dat. Geen verdere verhoging OZB.
3. Dring winkelleegstand terug
Voorkom negatieve spiraal met goed afgestemde detailhandelsvisie
Dring leegstand kantoren en winkels terug Vorm samen met alle betrokkenen transformatieteams om de leegstand zowel tijdelijk als structureel te bestrijden. Investeer in de binnenstad. Pak samen met alle stakeholders in de binnenstad het voortouw om onder invloed van het ” nieuwe winkelen “ een bestemming aan de binnenstad te geven waardoor een ieder daar graag wil verblijven en daardoor ook een impuls geeft aan de economie van de binnenstad.
Investeren in centrum management is noodzakelijk om gestructureerd met een goed georganiseerd bedrijfsleven de gezamenlijke doelen te realiseren.
4. Schep ruimte voor bedrijven
Zorg voor goede plannen, professionele handhaving en minimale overlast.
Pak acquisitie van bedrijven samen op met ondernemers. Goed voor bestaande ondernemers, de gemeente en de regio!
Maak werk van opknapbeleid voor bestaande terreinen.
Van bestemmingsplannen naar ontwikkelingsplannen. Wat kan er wel.
Gemeentelijke ruimtelijke plannen moeten voldoende rekening houden met de activiteiten en uitbreidingsmogelijkheden van deze bedrijven, en de afstanden uit de VNG-handreiking Bedrijven en milieuzonering hanteren.
Sluit aan bij economische samenwerking in de regio. Geen eigen speerpuntthema’s.
Herbezinning op mogelijke effecten van Natura 2000.
6
Voorst
Planologische ruimte voor Stel het nieuwe stadhuis ook verdere ontwikkeling van de open voor bijeenkomsten van industrie in Eerbeek, in bedrijven en verenigingen. combinatie met een kwalitatief hoogwaardige ontwikkeling van het dorpscentrum. Kieveen in Loenen als bedrijven terrein blijven bestemmen!
Het starten van een dialoog over de toekomstvisie van de gemeente Epe inzake bedrijven die niet gevestigd zijn op een bedrijventerrein en de kansen die deze visie biedt voor ondernemers en organisaties.
Geef ruimte aan specialistische, kleine winkels en bied hen een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Diversiteit maakt het centrum aantrekkelijk voor winkelend publiek.
Dring leegstand terug in binnenstad. Investeer in promotie van Zutphen, in binnenstadsmanagment en in verbinding binnenstad met nieuwe wijk Noorderhaven.
Bedrijven bieden werk, waarmee zij een belangrijk motor vormen van de samenleving. Succesvolle acquisitie van nieuwe bedrijven staat of valt met een duidelijk profiel van een gemeente en een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Stel ambassadeurs aan om de gemeente te promoten, ook buiten de regio.
Blijven werken aan een betere ontsluiting naar snelwegen. Steun in regionale samenwerking nieuwe initiatieven in duurzaam ondernemen en cleantech. Ontwikkel een marketing- en acquisitieplan voor het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid in voor Zutphen.
5. Zorg voor minder regels
Stel niet de procedure maar de bedrijfsvoering centraal
Het verdient aanbeveling formulieren, vergunningen en regels kritisch door te lichten. Door het terugdringen van administratieve verplichtingen wordt ondernemers meer ruimte geboden om te groeien en te innoveren. Elektronisch factureren levert zowel het bedrijfsleven als de gemeente aanzienlijke besparingen op en vergroot de efficiëntie van bedrijfsvoering en dienstverlening. Sinds januari 2011 kunnen ondernemers elektronisch factureren aan de Rijksoverheid. Dit vraagt navolging van de gemeente. Het bedrijfsleven vraagt alle 7 regiogemeenten om mee te doen in een pilot waarin een jaar lang gewerkt wordt met een regionale bedrijvenombudsman. Regels mogen geen doel op zich worden, maar moeten een leidraad zijn waarbinnen economische vitaliteit kan worden gestimuleerd.
6. Re-integratie zonder gedoe
Goede bestanden, goede begeleiding, geen verplichte social return
De arbeidsmarkt is regionaal. Werk samen (Akkoord van Beekbergen) in de Stedendriehoek en met marktpartijen. Social Return werkt niet met de 5%-eis (en leidt tot verdringing van regulier werk), wel met EMVI-methode (niet aanbesteden op laagste prijs). Re-integratie is een duidelijk voorbeeld waarvoor geldt dat de regels faciliterend moeten zijn en niet voorschrijvend. Reïntegratie op verplichte basis leidt niet tot effectieve inzet van arbeidskrachten. Ook hier geldt: de juiste arbeidskracht op de juiste plaats, anders is social return een tijdelijk lapmiddel. Het risico op uitvallen van deze arbeidskrachten is dan groot. De regelgeving zou dus juist stimulerend moeten werken: geef ondernemers een incentive om mee te werken aan re-integratie.
7. Maak werk van zorg
Gebruik expertise van zorgaanbieders bij decentralisatie in de zorg
Om tot een uitvoerbaar en optimaal stelsel te komen voor zorgorganisaties is het belangrijk dat ondernemerschap de ruimte krijgt. Probeer als gemeente daarom zo beperkt mogelijk regels te stellen bij aanbesteding. Draag zorg voor een professionele inrichting van WMO loketten met medewerkers die deskundigheid hebben m.b.t. kwaliteit en kosten. Positioneer je in de keten van zorgpartners om gezamenlijk besparing van gezondheidszorgkosten te realiseren. Maak daarbij gebruik van zorginhoudelijke expertise van instellingen om hiermee te voorkomen dat de kwaliteit van zorg terugloopt op de korte termijn. Dit voorkomt dat een grotere zorgvraag op de langere termijn ontstaat.
8. Besteed goed uit en aan
Doe het mkb-vriendelijk en betaal rekeningen op tijd
Geef bedrijven een eerlijke kans bij aanbestedingen. Ondernemers willen een uniforme aanpak in de Stedendriehoek van het uitnodigingsbeleid, de drempelwaarden bij aanbestedingen en social return.
9. Pak criminaliteit aan
Zonder veiligheid geen goed ondernemingsklimaat
10. Ondernemersfonds is beter
Een ondernemersfonds versterkt de economische slagkracht. De participerende ondernemer wil de steun van de gemeente in het innen van de bijdrage.
Verbeter de digitale marktplaats voor aanbestedingen.
Maak Apeldoorn de veiligste gemeente van Nederland
Er bestaat bij het bedrijfsleven een grote behoefte aan de mogelijkheid een ondernemersfonds te kunnen oprichten. Het fonds richt zich op het behoud van economische waarde en vitaliteit van centrum- en bedrijvenlocaties. Het ondernemersfonds moet onafhankelijk worden ingericht om te waarborgen dat het van, voor en door ondernemers is; bij hen ligt het initiatief.
Het bevorderen van mvo door onder meer een maatschappelijk verantwoord en duurzaam aanbestedingsbeleid.
De gemeente moet duidelijk en helder communiceren over aanbestedingen. Een digitaal platform is een goed uitgangspunt maar het gebruik van een dergelijk platform moet bekend zijn onder de ondernemers.
Bevordering van MVO door een aanbestedingsbeleid dat lokale en regionale ondernemers betrekt.
Ondersteuning van activiteiten zoals ingezet met de KVO-trajecten (Keurmerk Veilig Ondernemen) voor de Kweekweg en Eekterveld.
Voorzie in goede infrastructuur voor dataverkeer, zodat beveilingsapparatuur zijn werk kan doen.
Geen verdere terugtrekking van de overheid in criminaliteitsbestrijding. Lopende en nieuwe initiatieven van het bedrijfsleven blijven ondersteunen.
Laat alle ondernemers gezamenlijk een bijdrage leveren aan een goed leefklimaat en geef 'freeriders' geen kans om wel de lusten, maar niet de lasten te dragen.
Bedrijfsleven wil een ondernemersfonds om samen met de gemeente het voorzieningenniveau en de lokale faciliteiten voor ondernemers naar een hoger niveau te tillen.
7
Regionale aanbevelingen voor een sterke regio Bedrijven zijn belangrijk voor gemeenten: ze scheppen banen, zorgen voor een levendige stad en sponsoren lokale initiatieven. Omgekeerd kunnen lokale overheden ook veel betekenen voor het bedrijfsleven. Juist in economisch zware tijden hebben ondernemers een gemeente nodig met een sterke economische agenda om groei te stimuleren en onnodige belemmeringen weg te nemen. Samenwerking met elkaar in regionaal verband – het verband van 7 regiogemeenten in de Stedendriehoek – is noodzakelijk om kritische massa te hebben voor investeringen in de economie en de arbeidsmarkt.
Cleantechregio Stedendriehoek: de reis en de bestemming Waarom zouden we kiezen voor Cleantech Region? Hoe laten we Nederland zien wat de Stedendriehoek te bieden heeft? En welke ambities kunnen overheid, onderwijs en bedrijfsleven samen oppakken?
8
Waarom Cleantech Region? Tijdens het afgelopen World Economic Forum in Davos maakte McKinsey en de Ellen MacArthur Foundation bekend dat cleantech – ofwel circulaire economie – de drijfveer is voor industriële innovaties en waardecreatie in de 21e eeuw. Zij geven 7 boodschappen mee aan het bedrijfsleven: 1. De circulaire economie bevordert welvaart en werkgelegenheid 2. Supply chains worden wereldwijd steeds meer circulair 3. Ketenbeheer als sleutel tot verandering 4. Definieer de juiste materialen 5. Begin met vier categorieën van materialen 6. Initieer een reeks “Trigger Projects” om de kritieke massa te bewerkstelligen 7. Concrete resultaten kunnen er binnen twee jaar zijn Voor het volledige rapport verwijzen wij naar www.ellenmacarthurfoundation.org. Cleantech zit in ons DNA In de Stedendriehoek hebben we een stevige basis staan om het cleantech profiel uit te dragen. Een voorbeeld daarvan is het bedrijf Koninklijke Auping, dat gaat voor een duurzame relatie met de omgeving, het milieu en het individu. Aart Roos van Auping zegt hierover: “Duurzaamheid is geen sprint maar een reis. Een reis die - dat is althans de ambitie - in 2020 een belangrijke bestemming heeft bereikt als alle bedrijfsprocessen, producten en diensten duurzaam en volgens het cradle tot cradle-principe zijn ingericht bij Auping”. Roos sluit continue innovaties niet uit. “We zijn de reis in 2010 begonnen en hij eindigt nooit. Het past allemaal binnen de circulaire economie om hergebruik van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Producten of delen daarvan worden bij Auping zo gemaakt dat ze hun waarde blijven behouden als ze zijn afgedankt. En ja, het is natuurlijk mooi dat de Stedendriehoek zich anno nu wil afficheren als gebied met bedrijven waar technologie bijdraagt aan een schoner milieu en energiebesparing.” Auping doet mee, evenals vele andere bedrijven in de Stedendriehoek. De komende tijd willen we Nederland laten zien wat de Stedendriehoek al kan en doet op het thema cleantech.
Zo vindt ieder jaar het event ‘Cleantech Tomorrow’ plaats. Het evenement reikt bezoekers tal van praktische voorbeelden aan op het gebied van circulaire economie. In het Cleantech Center werken studenten en bedrijven samen aan het oplossen van de challenges van vandaag en wordt samenwerking gezocht met hogescholen en universiteiten uit Oost-Nederland. En de komende jaren wordt de Duurzame 100 uitgebreid tot de Duurzame 1000. De Duurzame 1000 is een gezelschap van ondernemers, jongeren, maatschappelijke organisaties en individuen die geloven in een duurzame toekomst, en die daar elk op hun eigen manier invulling aan geven. De eerste 100 zijn al in 2012 toegetreden. In 2014 gaan we met de samenwerkende partijen in de Strategische Board een benchmark uitvoeren onder inwoners en bedrijven in de regio. Daarnaast wordt er gewerkt aan het realiseren van een online en offline productenportfolio van ‘cleantech’ producten en toepassingen uit de Stedendriehoek in samenwerking met de Fotovakschool.
moderne wijze te stimuleren. • Stedendriehoek mag de ambitie hebben - binnen 7 jaar – om een ‘internationaal grondstoffen agentschap’ naar Nederland te halen (trends en ontwikkelingen in cleantech en grondstoffenmarkt rapporteren in wereldwijd verband) – zie www.p-plus.nl/nieuws/Grondstoffenagentschap • De Stedendriehoek kent over 3 jaar de snelste stijging van venture capital in regionale Cleantech bedrijven • Tot slot... Binnen 7 jaar (2020) is de Stedendriehoek de top vestigingsplaats voor cleantech bedrijven; op marktsegmenten energie, transport, water, milieu, materialen, productie (industrie), agrofood en recycling vestigen bedrijven die vooroplopen in circulaire economie zich in de Stedendriehoek. De overheid moet voor elk van deze segmenten een locatie beschikbaar hebben of realiseren.
Ambities voor 2020 En dan zijn er ambities. Ambities waar wij als bedrijfsleven voor willen gaan. Maar zoals al in de inleiding verwoord, er is behoefte aan een lokale overheid die weer investeert in het verdienvermogen van de regio, die investeert in de cleantech infrastructuur.
Voor vele ondernemers een complex fenomeen: aanbestedingen. De nieuwe aanbestedingswet biedt soelaas. De aanbestedingsprocedures worden op deze manier uniformer, zonder zware geschiktheideisen en dus mkb-vriendelijker. Echter: (nog) meer Apeldoornse, Brummense, Epese, Deventerse, Lochemse, Voorster en Zutphense bedrijven zouden in aanmerking moeten kunnen komen voor (Europese) aanbestedingen van gemeenten.
Enkele aanbevelingen: • De Stedendriehoek profileert zich als cleantech hub voor Nederland; het ‘Centraal Station’ voor diegenen die verbinding zoeken op dit thema. We zijn dus een ontmoetingspunt en heten iedereen welkom binnen onze diverse economie. • De 7 gemeenten in de Stedendriehoek investeren vanaf 2015 5% van de gemeentebegroting voor de ontwikkeling van de regionale economie en onze eigen ‘Trigger Projects’. Via een regionaal fonds kan de andere overheid daadwerkelijk invulling geven in haar rol als ‘launching customer’. In 2014 willen we als werkgeversorganisaties met u de discussie aangaan over de dekking van deze investering door kritisch naar de exploitatielasten van gemeenten te kijken en in te zetten op vergroting van de regionale economie (= meer inkomsten voor gemeenten). • Binnen 5 jaar realiseren van een Cleantech Shared Service Center (een centrum voor Nederlandse bedrijven om export van cleantech producten in buitenland te stimuleren; door ketenbeheer in beeld te brengen, door distributiekanalen in beeld te brengen en daarmee buitenlandse handel op
Aanbestedingbeleid: gelijke kansen voor ondernemers
9
Vereenvoudiging van de aanbestedingen en inkopers mee laten denken in de uitvoerende kant van de procedure zijn suggesties. Er is al veel bereikt in toegankelijkheid en mogelijkheid tot elektronisch kenbaar maken van interesse. Daarnaast is ingezet op EMVI (Economisch Meest Voordelige Inschrijving), waarbij proportionaliteit in de wet verankerd is en waarbij ondernemers hun meerwaarde kunnen laten zien. Er is nog veel te doen, maar de gemeente is sterk aan het ontwikkelen op dit terrein. Aanbestedingen staan bij de werkgeversorganisaties in de regio hoog op de agenda en op 30 september 2013 is dan ook de Samenwerkingsovereenkomst Ondernemend Aanbesteden ondertekend met alle 7 regiogemeenten. In onze contacten met partijen als de gemeente, bedrijven en instanties stellen wij praktijkvoorbeelden aan de kaak en geven wij suggesties voor verbetering. Foto’s: Patrick van Gemert
Een aantal aanbevelingen: • Houd de goede koers aan! Jaarlijks treden ondernemers en overheid met elkaar in gesprek tijdens de bijeenkomsten die hierover worden georganiseerd. Nieuwe inzichten en begrip over en weer zijn resultaten van deze sessies. • Zorg voor goede training van gemeentelijke inkopers in het aanbesteden, maar ook het toepassen van de nieuwe wet. Het professionaliseren van de aanbestedende dienst levert de gemeente niet alleen geld op, het kan het midden- en kleinbedrijf versterken en stimuleren te innoveren. Daarnaast voorkomt het discussies en/of juridisch getouwtrek waar het bedrijfsleven steeds minder toe in staat is.
10
• Geef en bied de regionale ondernemers meer kans. Maak gebruik van lokale aanbieders wanneer de wettelijke plicht ontbreekt tot aanbesteden. • Een goede werkgever is bezig met mvo en biedt – als dat kan – plek aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een platte 5%-regeling leidt niet tot meer mensen aan het werk, maar tot verdringing op de arbeidsmarkt (namelijk toename van het aantal ww-uitkeringen). Het bedrijfsleven is voorstander van Social Return On Investment, als dit meegenomen wordt in de gunning en prijs (EMVI).
Samen sterk In een tijd van steeds verdergaande digitalisering is het van groot belang ook oog te houden voor de wat meer traditionele manier van netwerken. VNO-NCW Stedendriehoek, MKB Midden, Stedendriehoek Innoveert en bedrijvenkringen gaan mee in de digitale communicatie maar organiseren daarnaast bijna maandelijks netwerkbijeenkomsten. Elkaar ontmoeten,
verdieping en verbreding van contacten, van gedachten wisselen, informatie krijgen, ervaringen delen en zakendoen zijn hierbij cruciale aspecten. De regionale en lokale werkgeversorganisaties bieden zo een goed en divers netwerk van ondernemers uit uw omgeving die een bijdrage aan elkaar kunnen leveren bij het ondernemen in deze regio. Samenwerking met onze partners en maatschappelijke betrokkenheid staat daarbij voorop. Maar ook u kunt als raadslid en college wat doen om samen aan een beter ondernemersklimaat te werken. Enkele aanbevelingen: • Participeer actief tijdens onze bijeenkomsten. Vanuit het bedrijfsleven vinden we het belangrijk dat zowel bestuurders van gemeenten als raadsleden regelmatig hun gezicht laten zien bij lokale en regionale netwerken van ondernemers. • De lokale en regionale werkgeversorganisaties dagen de 7 regiogemeenten uit om vanaf 2014 mee te werken aan een pilot waarin een jaar wordt gewerkt met een ‘regionale
ombudsman’ voor bedrijven. De regionale ombudsman is een onafhankelijke intermediair waar ondernemers en gemeenten in een vroegtijdig stadium conflicten met elkaar willen voorkomen. • Het bedrijfsleven wil graag 2 x per jaar gezamenlijk met de fracties van de politieke partijen in de regio Stedendriehoek een ontmoeting organiseren tussen ondernemers en politici, een keer bij een bedrijf, een keer in een van de gemeentehuizen. Tijdens deze ontmoeting leren we van elkaar, praten we over actuele onderwerpen en kunnen ondernemers zaken aankaarten bij raadsleden (en vice versa). • Het is voor de samenwerking met het bedrijfsleven een pre als er in de nieuw te vormen colleges een wethouder op economische zaken en/of financiën komt met een achtergrond in het (commerciële) bedrijfsleven. Het is een feit dat een toenemend deel van belastinggeld wordt afgedragen aan Europa. Zolang dit het geval is, zijn lokale en regionale werkgeversorganisaties van mening dat wij er zelf – als regio – voor moeten zorgen hier voor de Cleantech Region het maximale uit te halen. De lokale en regionale werkgeversorganisaties dagen de 7 regiogemeenten uit om in de komende collegeperiode minimaal 5 gezamenlijke Europese projectvoorstellen in te dienen. • Maak werk van regionaal acquisitiebeleid. - Denk mee met de ondernemer (en laat ruimte vrij voor het meedenken van de ondernemer) en geef maximaal haalbare ruimte in relatie tot leges, grondkosten, minder beperkingen, onbeperkte koopzondagen, zichtbaarheid, bereikbaarheid, ondersteuning in procedures, financiële stimulansen enz. - Betrek het bedrijfsleven regionaal als ambassadeur om bedrijven te interesseren voor vestiging in de regio. - Bezoek de (grotere) bedrijven regelmatig, treed in gesprek met de ‘decisionmakers’. Besteed extra aandacht aan die grote bedrijven waarvan de hoofdvestiging zich niet in onze regio bevindt. Het behoud van deze organisaties en dus hun werkgelegenheid is van belang voor dorp, stad en de regio. - Leg contact met het NFIA (Netherlands Foreign Investment Agency), in samenwerking met de Strategische Board Stedendriehoek om ook buitenlandse bedrijven te interesseren voor vestiging in de Cleantech Region.
11
Welke partij gunnen wij de centen? Door Erik Kroon, SOS Events Het lijkt mij als ondernemer lastig; ondernemen en investeren zonder geld en zonder middelen. Het lijkt me lastig; een begroting maken waarbij je van tevoren al weet dat je in de rode cijfers terecht komt. Ook het in één keer afschrijven van miljoenen, omdat het even tegenzit, wordt op dit moment niet echt door een bank gewaardeerd. Waarschijnlijk staat de curator dan al te trappelen om je inboedel te laten taxeren. Gemeente Apeldoorn doet het wel. Ondernemen zonder geld. Geen investeringen en de gronden die in het verleden zijn aangekocht aan alle kanten afschrijven. Een gemeente kan niet failliet. Alhoewel? In Amerika is de stad Detroit onlangs failliet verklaard. Alleen op deze manier kan er weer opnieuw gestart en geïnvesteerd worden. Zo kan een stad weer toekomst hebben!
Zou dit niet iets zijn voor gemeente Apeldoorn? Een shutdown? En de partij die tijdens zijn Dragons’ Den het beste businessplan presenteert de gemeenteraadsverkiezingen dan laten winnen. Zij mogen vervolgens het plan uitvoeren en ontvangen de miljoenen belastingcenten van de inwoners. Dat is pas echte democratie! Als ik in de jury van de Dragons’ Den zou zitten dan is voor mij het belangrijkste; een gezond ondernemersklimaat. Waarin niet alleen mentale hulp komt vanuit de gemeente, maar ook gewoon geld wordt geïnvesteerd. Oftewel, investeer in glasvezel in Apeldoorn en… in de dorpen. Geen glasvezel in een dorp is gelijk aan met paard en wagen door de kroondomeinen naar Apeldoorn te moeten reizen. Kies er dus voor om je als gemeente als een ondernemer te gedragen in de onderhandelingen met de glasvezelaanbieders. Recht je rug en stel een daad; iedereen in de gemeente heeft riool, water, elektriciteit en gas. Dus iedereen krijgt glasvezel. Welke partij stelt zijn praat bij zijn daad?
12
13
Er zijn dingen die je gewoon (niet) zelf moet doen Door Liesbeth Josiassen, Prima Donna Communicatieregisseurs Vooral niet zelf doen bijvoorbeeld: je haar knippen. Je mag /moet er natuurlijk wél iets van vinden en de kaders stellen. Ieder heeft zijn eigen rol: jij geeft aan hoe je haar moet zitten, de kapper zet zijn schaar en expertise in om je te adviseren, te wassen, knippen en drogen om tot een goede coupe te komen. Zo simpel is het helaas meestal niet. Bij complexere vraagstukken zijn er meer rollen en belangen. En rolverwarring - of als je wilt: belangenverstrengeling – ligt op de loer. En stel dat de ambitie ook nog ter discussie staat en elke vier jaar kan veranderen? Besturen is een uitdagende opgave. Net als ondernemen. En het leven als zodanig, trouwens. De gedachte dat ieder zijn eigen talent en kracht moet ontplooien en inzetten wint – om meerdere redenen – aan populariteit. Dat geldt ook voor de samenwerkingsgedachte. Onze samenleving is inmiddels zo complex dat je heel veel niet meer in je eentje afkunt. Die samenwerkingen, al dan niet gedreven door minder beschikbaar budget, krijgen steeds meer verrassende vormen.
Samenwerken levert energie op – als het lekker gaat. Maar dat is niet altijd het geval. Er zijn volgens mij twee essentiële grondhoudingen die samenwerken vergemakkelijken: gelijkwaardigheid en de menselijke maat. Als je ervan uitgaat dat ieder een bepaalde taak en zijn eigen talent heeft om een gedeelde ambitie te realiseren, dan is samenwerken vanuit gelijkwaardigheid essentieel om iedere deelnemer in zijn kracht te laten komen. En als we dan ook gewoon als mens tot mens met elkaar werken en praten, en niet vooral als instituut, bestuurder, regelmaker, vergunningverlener of directeur, dan behaal je ambities die je van tevoren niet eens kon bedenken en waar je achteraf wel heel gelukkig van wordt. Die twee dingen dus vooral wel zelf doen. Dan kunnen er verrassende en mooie dingen gaan gebeuren in en rondom onze gemeente de komende 4 jaar!
COLOFON Deze brochure is tot stand gekomen dankzij redactionele bijdrage van: • • • • • • • • • •
•
14
Bedrijvenkring Apeldoorn Bedrijvenkring Gemeente Epe Deventer Kring van Werkgevers Erik Kroon Industriekern Eerbeek-Loenen Industriële Kring Lochem Liesbeth Josiassen MKB Midden Misja Boonzaayer Vereniging Werkgevers Kontakt Zutphen & Omgeving (Leden van) VNO-NCW Stedendriehoek
MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR
Jhr. mr. G.W. Molleruslaan 41 Postbus 10475 7301 GL Apeldoorn tel: 055 5222606 www.vno-ncwmidden.nl
