Betuwepijn Eigenlijk is deze kwestie te gemakkelijk voor een columnist. Een bal die klaar is gelegd voor een enorm, 360 graden rond en meters hoog doel. Maakt niet uit waar je heen trapt, hij kan er alleen maar invliegen. De ‘affaire’ Betuwelijn. Het komt natuurlijk met de regelmaat van de klok voor, dat natuur en landschap onnodig worden verknoeid door blunderende politici en graaiend bedrijfsleven, maar de Betuwelijn is wel een zeperd van ongekende omvang. Geen van de dorpen en steden langs de lijn wil hem. Hij loopt in eindbestemming Duitsland zowat stuk op dood spoor, dus daar zitten ze er ook niet op te wachten. Nu puntje bij paaltje komt (of beter gezegd de hand in de portemonnee) heeft ook het bedrijfsleven er ineens geen belangstelling meer voor. En zo zitten we weer opgescheept met een afzichtelijk monument dat is opgericht ter verheerlijking van de ego’s van onze bestuurders. Ook is het natuurlijk gemakzuchtig om over geld te gaan zeuren. Maar stel nou, héél even maar, dat we die 5 miljard hadden geïnvesteerd in het realiseren van een heel ander monument, namelijk een monument voor het unieke, afwisselende Nederlandse landschap. Je hoeft niet heel briljant te zijn om te bedenken dat dergelijk bestuurlijk lef wél wat zou hebben opgeleverd. En zeker niet in de laatste plaats in economisch opzicht. Het ergste is eigenlijk nog dat het niet eens een geval is van achteraf makkelijke kritiek leveren en je gelijk halen. Vanaf het begin is zonneklaar geweest dat alle gezonde verstand doelbewust is uitgeschakeld. Die enkele trein die misschien ooit over dit spoor gaat rijden maakt de duurste egotrip uit onze geschiedenis. Voorlopig doet het dus nog even pijn, wanneer ik reizend van noord naar zuid dit enorme litteken in de Betuwe kruis. Maar zelfs op gebroken graniet, betonnen bielzen en stalen rails gaat uiteindelijk weer wat groeien. Misschien wordt het dan toch nog – weliswaar geen fraai- nuttige ecologische west-oost verbinding voor planten en dieren. Beetje duur, dat wel. pf
22
achterhoekse beekprikken + kammen in vledder adderkop op herhaling + nieuwe voorzitter
JAARGANG 8 NUMMER 1
REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN
RAVON is het tijdschrift van de Stichting RAVON (Reptielen, Amfibieën en Vissen Onderzoek Neder land). Donateurs van RAVON krijgen het blad gratis toegezonden. Redactie-adres: Stichting RAVON, Postbus 1413, 6501 BK Nijmegen. Redactie: Raymond Creemers, Pedro Janssen, Michaël Steeghs, Jeroen van Delft. Vormgeving + opmaak: Walter Lentjes Druk: Drukkerij HPC b.v., Arnhem U kunt lid worden van RAVON door storting van 16 per jaar op giro 5167681 van de Stichting RAVON te Nijmegen onder vermelding van “donateur RAVON”. IBAN nr.: NL37 PSTB 0000459725 BIC-Code: PSTB NL21
R EPTIELEN, A MFIBIEËN EN V ISSEN O NDERZOEK N EDERLAND Kopij-wenken Inlevering van kopij dient op CD-rom of e-mail te geschieden (Word). Inhoud: RAVON is bedoeld voor publicatie van artikelen en voor rubrieken-nieuws over in Nederland voorkomende vissen, amfibieën en reptielen. In het buitenland verricht onderzoek kan gepubliceerd worden indien dit relevant geacht wordt voor de in Nederland voorkomende soorten. Introductie: Een artikel dient voorzien te worden van een leader van maximaal 120 woorden. Verdere structurering van artikelen door middel van paragraaftitels. Figuren: Tekeningen, grafieken en kaartjes los bijvoegen. Op A4 formaat aanleveren in direct reproduceerbare vorm, bij voorkeur in zwarte inkt en zonder grijstinten. Bij teksten en schaalaanduidingen dient men rekening te houden met verkleining. Aanlevering in Excel is ook mogelijk. Dia’s en foto’s: Voorkeur voor digitale foto’s met een hoge resolutie. In overleg met de redactie kunnen ook algemene dia’s gebruikt worden van soorten en/of biotopen. Literatuurverwijzingen: in de tekst alleen auteur en jaartal noemen. Bij twee auteurs beiden vermelden, gescheiden door “&”, bij meer dan twee auteurs alleen de eerste gevolgd door “et al.”, in cursief. Literatuurlijst: Vermelding van de geciteerde literatuur. Auteur, jaartal en titel, gevolgd door uitgevende instantie. In verband met de overzichtelijkheid wordt de voorkeur gegeven aan korte artikelen platte tekst; 2500 woorden en mededelingen van niet meer dan een half A4. De redactie kan, indien nodig, de ingezonden artikelen en stukken inkorten en kleine, niet inhoudelijke wijzigingen aanbrengen. Inkorting of inhoudelijke wijziging geschiedt altijd in overleg met auteurs.
MEI 2006 RAVON 22 JAARGANG 8 NUMMER 1
Beekprikken in de Winterswijkse beken; verspreiding en beheer Hans Kroodsma & Matthijs de Vos
1
Veiligstellen van een geïsoleerde populatie kamsalamanders op het Vledderveld Edo van Uchelen
6
Individuele herkenning bij de adder Pedro Jansen
9
kortom
12
VOFF-velddagen Cursussen waarnemen en herkennen Doe mee aan de 1001-soortendag uit het veld 13 Voortplantende regenboogforellen ravon nieuws 14 Hero Prins nieuwe voorzitter RAVON Archief Hans van den Bogert overgedragen aan RAVON RAVON Hemelvaartweekend 2006 Schepnetten weer beschikbaar het bureau 7 15 Nieuws van het kantoor Nijmegen Uw foto's in de atlas RAVON is op zoek naar: Regiocoördinatoren In het jaarverslag in ravon 20 zijn door een fout op het ravon-kantoor de waarnemingen van de Werkgroep Monitoring uit 2004 en een deel van 2003 niet in de kaarten opgenomen. Een verbeterde versie van de kaarten is te vinden op www.ravon.nl onder het kopje ‘Soorten’. De muurgekko op blz 70 in ravon 21 is gefotografeerd door Paul van Hoof.
Voor de omslag is gebruik gemaakt van illustraties van Bas Teunis. Auteursrechten op afbeeldingen berusten bij de makers.
Inhaalslag 2006 Evenals in de jaren 2004 en 2005 wordt in 2006 een inhaalslag gehouden om oude waarnemingen te actualiseren. De inhaalsoorten voor dit jaar zijn: zandhagedis, hazelworm, adder, ringslang, gladde slang, heikikker, poelkikker, knoflookpad, rugstreeppad, kamsalamander en vinpootsalamander. Dit jaar is de inhaalslag al voor een groot deel geautomatiseerd (met dank aan Peter Frigge). Het verwerken van de gegevens door ravon en het uitkiezen van de kilometerhokken door de waarnemers verloopt nu veel soepeler. Dit is een belangrijke stap in de goede richting omdat het de bedoeling is om dit type onderzoek structureel op te nemen in het onderzoeksprogramma van ravon. Ga naar de site van ravon en klik daar op de folder van de inhaalslag. Op de inhaalslag2006 zie je een kaartje van Nederland. Je kunt hier kiezen in welke provincie je op onderzoek wilt gaan. Door op een provincie te klikken, krijg je per soort een kaart met drie typen kilometerhokken te zien. Rode hokken worden al onderzocht, groene hokken worden nog niet onderzocht, blauwe hokken zijn deels onderzocht en kunnen dus met relatief weinig werk worden afgerond. Mocht je niet de beschikking hebben over een internetaansluiting en toch mee willen doen met de inhaalslag dan is het ook mogelijk om telefonisch contact op te nemen. Bel naar 024-3653270. Oproep: Mocht u nog mensen kennen die graag aan dit onderzoek meewerken maar dat nog niet doen, maak ze dan attent op onze site. Wij kunnen iedere waarnemer gebruiken! Mocht u verder nog vragen hebben over de inhaalslag, mail dan naar
[email protected] of bel het ravonkantoor: 024-3653270. Frans Kuenen
Hier kun je de richtlijnen voor het onderzoek downloaden. Bij inschrijving voor de inhaalslag ontvang je ook deze richtlijnen.
Klik op een provincie om de bijbehorende kaarten te zien.
Kaartje van het kilometerhok dat zich onder de cursor bevind. Lijstje van de gekozen kilometerhokken en de betreffende soort. Kilometerhokken die vallen onder de inhaalslag 2006. Zie tekst met kleurcodes. Door hier te klikken wordt je naar de verzendpagina doorgestuurd. Daar kun je je gegevens invullen, of je een ontheffing op de Flora- en Faunawet nodig hebt en de wijze waarop je de benodigde informatie wilt ontvangen.
Redactie-adres RAVON: Postbus 1413 6501 BK Nijmegen STICHTING RAVON Reptielen, Amfibieën en Vissen Onderzoek Nederland Postbus 1413 6501 BK Nijmegen tel. 024-3653270 e-mail:
[email protected] website: www.ravon.nl RAVON Publicatiebureau Wim & Jacqueline Dinnessen Sluiskamp 3107 6605 SL Wijchen tel. 024-6414134
[email protected] RAVON WERKGROEP MONITORING Annie Zuiderwijk, Edo Goverse & Ingo Janssen Postbus 94766 1090 GT Amsterdam tel. 020-5256624 RAVON Flevoland Jeroen Reinhold Archipel 35-44 8224 HK Lelystad tel. 0320-231971 RAVON Gelderland Menno Soes Julianastraat 131 6707 DD Wageningen tel. 0317-418839 RAVON Groningen Wytse Scheepstra De Merodelaan 10 9721 XA Groningen tel. 050-5252090 RAVON Noord-Brabant Wouter Schuitema Peppelbeek 24 5501 EL Veldhoven tel. 040-2538939 mob. 06-44584846 RAVON Noord-Holland Axel Groenveld Kuinderstraat 33hs 1079 DJ Amsterdam
RAVON Overijssel Jaap Braad Campstede 5 7631 HS Ootmarsum tel. 0541-293450 RAVON Utrecht Gerben Dijkstra Boekweitland 29 3833 CL Leusden tel. 033-4948292 RAVON Zeeland Kees Musters Kromme Weele 7 4331 PA Middelburg tel. 0118-633898 RAVON Zuid-Holland Mike Melis Kortenaerstraat 19 2315 TP Leiden tel. 071-5210187 Herpetologische Studiegroep Limburg Ykelien Damstra Bosstraat 15 6071 XR Swalmen tel. 0475-327601 Werkgroep Amfibieën en Reptielen Drenthe Rienko Vanderschuur (secretaris) Virgo 74 9405 RE Assen tel. 0592-319369 Werkgroep Amfibieën en Reptielen Friesland (WARF) Postbus 3 8414 ZK Nieuwehorne tel. 0513-541725 fax. 0513-541868 Vissenwerkgroep van het Natuurhistorisch Genootschap Limburg Reinier Akkermans Wilhelminalaan 47 6042 EP Roermond tel. 0475-324281 Werkgroep Adderonderzoek Nederland Pavanestraat 15 5802 LJ Venray tel. 0478-514805
[email protected] Werkgroep Poldervissen Rombout van Eekelen Kruisstraat 39 4251 CV Werkendam