Meerjarenplan 2014 - 2018 AanZet Stichting voor samensturende teams Winnaar van de grote Appel van Oranje 2014
`
AanZet is het vangnet onder de landingsbaan
2
Inhoud Inleiding
-----------------------------------------------------------------------------------------3
Visie AanZet en bijdragen aan de samenleving -------------------------------------------4 De burger centraal -------------------------------------------------------------------------------6 Positionering van AanZet -----------------------------------------------------------------------9 De praktijk -----------------------------------------------------------------------------------------9
Meerjarenplan 2014-2018 Huisvesting --------------------------------------------------------------------------------------- 10 Uitbreiding in Friesland ----------------------------------------------------------------------- 10 Ervaringsdeskundigheid (belichaming van de menselijke maat) -------------------- 11 Creativiteit --------------------------------------------------------------------------------------- 11 Groen hart -------------------------------------------------------------------------------------- 11 Samenwerking ---------------------------------------------------------------------------------- 11 Methodiek uitwerken --------------------------------------------------------------------------- 12 PC Probaat --------------------------------------------------------------------------------------- 12 Steunpunt Zelfhulp------------------------------------------------------------------------------ 13 Communicatie------------------------------------------------------------------------------------ 14 Maatjesproject ----------------------------------------------------------------------------------- 16 Catering
--------------------------------------------------------------------------------------- 16
Algemeen secretariaat ------------------------------------------------------------------------- 16 Schoonmaak ------------------------------------------------------------------------------------- 17 Trainingen --------------------------------------------------------------------------------------- 17 Sociale cafés Kronkels------------------------------------------------------------------------- 17 Financiering -------------------------------------------------------------------------------------- 19
Menukaart van diensten van AanZet Bijlage 1: Evaluatie van de doelstellingen van 2013------------------------------------ 23 Bijlage 2: AanZet en de prestatievelden van de WMO tot en met 2014 ----------- 30 Bijlage 3: Nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 ---------------------- 33
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
3
Inleiding Dit meerjarenplan heeft als doel: -
onze financiers te informeren over de plek die AanZet nu inneemt en in de toekomst wil innemen. Met deze informatie kunnen de gemeenten in Friesland vaststellen of en hoe AanZet bijdraagt aan de uitvoering van de WMO en de aanstaande Participatiewet.
AanZet geeft mensen met een psychische kwetsbaarheid een
steuntje in de rug om zo uit hun isolement te komen en in staat te stellen deel te nemen aan de samenleving. Daar waar mogelijk groeien mensen toe naar regulier werk. Door gebruik te maken van de verborgen talenten van deze mensen en die in hun omgeving geeft AanZet op een goedkope en efficiënte wijze uitvoering aan de in de WMO opgenomen compensatieplicht. -
onze collega-instellingen en samenwerkingspartners te informeren over deze huidige en toekomstige plek, zodat meer afstemming mogelijk wordt;
-
medewerkers (vrijwilligers, ervaringsdeskundigen, stagiaires en beroepskrachten) en bestuur op geleide van een gedeelde visie op werkwijze, doelen en toekomst richting te geven voor de aangegeven beleidsperiode.
Dit meerjarenplan geeft op grote lijnen weer waar AanZet naar toe zou willen groeien tussen nu en 2018. Om het plan daadwerkelijk een sturend document te doen zijn voor medewerkers en bestuur zijn er op diverse momenten met medewerkers en bestuur discussies op onderdelen en daarna op concepten gevoerd zijnde co-creatie. Dus met de medewerkers van AanZet praten en niet over hen spreken. De directeur heeft hierin een spilfunctie gehad; het bestuur zal het meerjarenplan uiteindelijk vaststellen. Vanuit het vastgestelde meerjarenplan zullen in de komende 4 jaar jaarplannen geformuleerd en vastgesteld worden. Zo wordt getracht de gewenste situatie stap voor stap te realiseren. Natuurlijk kunnen zich in de beleidsperiode in- en externe ontwikkelingen voordoen die we nu nog niet voorzien. AanZet zal haar beleid zo nodig aan deze ontwikkelingen aanpassen en hierover in haar halfjaarrapportage en jaarrapportage subsidieverleners informeren. Beleidsplan 2010 – 2013 blijft bestaan als basis van waaruit we met elkaar werken. Platte organisatie vorm (MT Management Team 5 mei 2014, Ricardo Semler: “Het tijdperk van wijsheid is begonnen”). De AanZetters willen graag een nieuwe subtitel; Stichting voor samensturende teams. In de praktijk blijkt namelijk dat alle medewerkers (vrijwilligers,
maatschappelijke
stagiaires,
werkstagiaires,
schoolstagiaires
beroepskrachten en bestuur) het met z’n allen doen, samensturing.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
en
4
Visie AanZet Ook mensen met een psychische kwetsbaarheid mogen volop meedoen in de maatschappij. Hiervoor hebben zij laagdrempelige, herstelgerichte en op gelijkwaardigheid gebaseerde ondersteuning nodig om te groeien naar (een grotere mate van) zelfredzaamheid. Mensen vergroten hun eigen welbevinden en voelen dat ze ertoe doen. Zij ontwikkelen zowel het zelfbewustzijn om vanuit eigen kwaliteiten als de weerbaarheid om naar eigen vermogen en samen met AanZet een bijdrage te leveren aan de samenleving. AanZet is zo een belangrijke schakel en oplossingsrichting die van verschillende ontwikkelingen in de zorg, welzijn en participatie (zie 'Bijdragen aan de samenleving, p. 2) een succes van en voor mensen zelf maakt. Om het ideaal van een inclusieve samenleving in Friesland te verwezenlijken, organiseert AanZet allerlei steuntjes in de rug voor mensen met een psychische kwetsbaarheid om (weer) onder de mensen te komen, zelfvertrouwen te ontwikkelen en volop mee te doen. Deze steuntjes in de rug worden georganiseerd door sociale cohesieprojecten, waarbij deze projecten door mensen uit de doelgroep zelf draaiende gehouden worden in zogenaamde samensturende teams. Door in een veilige omgeving tegen uitdagingen aan te lopen, zaken bespreekbaar te houden en met vallen en opstaan aan persoonlijke leerdoelen te mogen werken, werken mensen binnen AanZet stapje voor stapje aan hun herstel, persoonlijke groei en/of ontwikkeling. Omdat elk mens en elk herstelproces uniek is, heeft iedereen bij AanZet zelf de regie over zijn of haar herstel- en groeiproces. Om optimaal herstel te kunnen faciliteren, kent AanZet een organisatiecultuur die veilig, open en gelijkwaardig is. Je mag jezelf zijn. Wanneer je jezelf kwetsbaar opstelt en loslaat op je onzekerheden, laat je zien dat je ruggengraat hebt en weerbaar bent. Coaches stellen zich dan ook kwetsbaar op, coachen op authenticiteit en staan op basis van gelijkwaardigheid naast de mensen. Mbo- en 1e en 2e jaars stagiaires van sociale Hbo-opleidingen draaien mee met de zelfsturende teams en pakken de werkgerelateerde coaching op. Studenten in het 3e en 4e jaar van sociale Hbo-opleidingen ondersteunen hen en voeren als coach-in-opleiding de persoonlijke coachingsgesprekken gericht op herstel, groei en ontwikkeling van de medewerkers. Beide groepen studenten ondersteunen door samen met iemand naar zijn/haar kwaliteiten te kijken. Samen met de mensen managen zij op grond van deze kwaliteiten het samensturende team.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
5
De studenten zitten net als mensen die herstellen van een psychische kwetsbaarheid zelf in een groei en ontwikkelingsproces. Hierdoor sluiten zij goed op elkaars leefwereld aan, wat de laagdrempeligheid bevordert en het faciliteren van herstel verbetert. Betaalde beroepskrachten ondersteunen de stagiaires. Zij springen in waar dit nodig is. Daarnaast bewaken zij de organisatiecultuur en zijn zij verantwoordelijk voor de continuïteit van AanZet. AanZet staat voor Herstel, Ervaringsdeskundigheid en Empowerment. In alle lagen van de organisatie wordt gewerkt met ervaringsdeskundigheid. Mensen worden zich bewust van persoonlijke kwaliteiten en weten deze toe te passen in het dagelijkse leven en bij hun werkzaamheden bij AanZet. Zij stimuleren daarnaast ook andere medewerkers om te groeien door feedback te geven op gedrag. Bij empowerment hoort uitdrukkelijk ook dat je je als groep emancipeert. Mensen bij AanZet komen in georganiseerd verband op voor zichzelf en werken samen met andere partijen om de positie van mensen met een psychische kwetsbaarheid te verbeteren en de beeldvorming positief te beïnvloeden.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
6
Bijdragen aan de samenleving Omdat AanZet gelooft in de kracht van mensen, laat AanZet mensen los in vertrouwen: naar de buurt of wijk, naar opleidingen, naar ander vrijwilligerswerk en naar betaald werk. Hierdoor is AanZet een onmisbare schakel bij verschillende ontwikkelingen in de samenleving. Deze ontwikkelingen zijn: Inclusieve samenleving: Door kwaliteiten te ontdekken en hierbij te geloven in de eigen kracht van mensen wil AanZet de uitsluiting en marginalisering van mensen met een psychische kwetsbaarheid beëindigen. Versterken mogelijkheden eerstelijns zorg: AanZet vermengt en versterkt informele en formele ondersteuning aan mensen met een psychische kwetsbaarheid. Hiermee vergroot AanZet de mogelijkheden van de eerstelijns zorg en welzijnszorg om de tweedelijns zorg te ontlasten. AanZet wil sociale teams versterken: net als de herinrichting van de eerstelijns en tweedelijnszorg, is ook het fenomeen sociale teams een poging om zorg en welzijn dicht bij de mensen te krijgen die dit nodig hebben. De sociale teams komen mensen tegen die behoefte hebben aan sociale activering en/of een veilige, laagdrempelige omgeving die herstel faciliteert. AanZet wil hier de effectiviteit van sociale teams versterken met haar vele steuntjes in de rug, maar zeker ook met haar expertise. Wat in de buurt kan blijven, wil AanZet in de buurt houden. Arbeidsre-integratie: herstel – maar ook gewoon weer sociale contacten hebben – betekent dat je een mogelijke arbeidshandicap door psychische of psychosociale problematiek (uiteindelijk) kleiner wordt of verdwijnt. Mensen komen lekkerder in hun vel te zitten en ontwikkelen
zelfvertrouwen.
Hierdoor
realiseert
AanZet
uitstroom
naar
ander
vrijwilligerswerk en betaald werk zonder dure re-integratiebudgetten. Professionalisering: AanZet leidt stagiaires op tot social workers die voorbereid zijn op wat het toekomstige werkveld van hen verwacht. Daarnaast geeft AanZet samen met andere partijen die werken met ervaringsdeskundigheid les aan Hbo-opleidingen aan studenten. AanZet is daarnaast actief bezig met het vormgeven van minoronderzoeken van Hbostudenten. Deze onderzoeken zijn vaak zeer bruikbaar voor zowel de praktijk bij AanZet, als ook voor beleidsmakers. Daarnaast wordt de opgedane kennis ook gedeeld met landelijke organisaties die zich bezig houden met het onderwerp. Beter en goedkoper organiseren: AanZet laat zien dat je zonder indicaties en trajectgelden, maar met korte lijntjes met de gemeente, welzijn goed en tegelijk goedkoop kan organiseren. Met name op het gebied van consumer run organisaties (cliënt- dan wel zelf- of samensturing anno 2014) deelt AanZet haar ervaring en kennis
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
7
met iedereen die hierin geïnteresseerd is, zodat mensen die hieraan behoefte hebben toegang krijgen tot herstelfaciliterende sociale activering. Preventie: AanZet is een middel waardoor mensen met een psychische kwetsbaarheid hun psychische problematiek beter in de hand hebben en houden. Hierdoor heeft AanZet een preventieve werking. Minder crisisopnames, pgb's e.d. zijn het resultaat. Ook werkt AanZet preventief bij verslaving en criminaliteit en voorkomt AanZet langdurige werkloosheid waar deze een gevolg is van gebrek aan zelfvertrouwen en/of een te overwinnen psychische of psychosociale problematiek. Welzijn Nieuwe Stijl: AanZet stelt het belang van de klant boven dat van de eigen organisatie. Dit betekent dat AanZet verbinding zoekt en samenwerkt ten behoeve van de klant. Verder sluit de werkwijze van AanZet aan bij Welzijn Nieuwe Stijl omdat AanZet achter de voordeur komt (eropaf!, out-reachend) en generalist is (niet in hokjes denkt, maar er in principe voor iedereen is). Ook is de professional present (authentiek betrokken, aansluiten op leefwereld) en gelijkwaardig aan de vrijwilligers en deelnemers. Door juist samen te werken met informele organisaties (zoals o.a. Humanitas, Resto van Harte, maar ook Support Fryslân (jeugdmaatjes) en GekOpWerk zal van onderop een tegendruk ontstaan door vele mens tot mens contacten om zo preventie te ondersteunen en de druk op de 1e en 2e lijn te verminderen.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
8
De plaats van AanZet Dit beeld is deels afkomstig van een visie bijeenkomst (2012) met Dhr. Wouter Bos in de Lawei te Drachten . AanZet heeft iets meer invulling gegeven door een halve lijn en anderhalve lijn toe te voegen.
Stap voor stap zal de dure tweede lijn veel kleiner worden en de medewerkers in de gezondheidszorg en burgers zullen veel meer gebruik gaan maken van internet (en o.a.
skype) en dus wordt de zorg anders georganiseerd. In deze hele transformatie spelen o.a. de sociale teams (stad/wijk/buurt, dorp, gebied) een cruciale rol als landingsbaan en AanZet is een vangnet onder deze landingsbaan (zie plaatje onder de titel Positionering van AanZet). AanZet probeert informele steuntjes in de rug te organiseren voor mensen met psychische kwetsbaarheden die net als iedereen niet op al te veel informele steun mogen rekenen. Zie de proefschriften van Lilian Linders (2010) en Marja Jager-Vruegdenhil (2012). Bovendien kunnen ze veelal niet op de steun van hun buurtgenoten rekenen Zie het proefschrift van Femmianne Bredewold (2013). Tevens merkt AanZet op dat psychische kwetsbaarheid vaak samen gaat met armoede, thuis- en dakloosheid, uitsluiting en uitbuiting. Dat maakt het in de toekomst mogelijk om eventueel ook wat meer te doen voor andere kwetsbare groepen, zoals mensen in armoede. Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
9
Positionering van AanZet Hoe past AanZet in de transformatie van een verzorgingsstaat naar een samenleving (waar een ieder mee mag en kan doen (erbij horen) ? (Kim Putters, directeur van het CPB: Van Verzorgingsstaat naar verzorgingsstad, 2014) AanZet is met haar diensten (steuntjes in de rug) het vangnet onder deze transformatie met inzet van o.a. sociale teams (landingsbaan) en POH (PraktijkOndersteunerHuisarts) GGz.
Hier het plaatje van de sociale teams (dorp, gebied, stad/wijk/buurt) met loslaten naar informele ondersteuningsvormen zoals AanZet, maar ook Humanitas, Jeugdmaatjesproject, Voedselbanken etc. Ook stap voor stap meer ervaringsdeskundigen (als kwartiermakers dan wel bruggenbouwers) aan het werk krijgen in o.a. de sociale teams.
De Praktijk Iemand van het sociaal team komt bij een 70-jarige alleen wonende vrouw thuis. Eerst leek het alsof mevrouw ondersteuning bij de administratie nodig had, maar nadat er goed door gevraagd is blijkt dat mevrouw het prima zelf redt, maar zich geen onderdeel van de maatschappij voelt. Mevrouw is eenzaam en wil onder de mensen komen, maar heeft geen idee hoe. De social worker vraagt wederom goed door en komt erachter dat mevrouw altijd een hobby heeft gehad: bridgen. Terwijl de social worker zich op de volgende casus kan richten zoekt het Maatjesproject als vraag- en informatiepunt de informatie op en koppelt deze terug aan de mevrouw en de social worker (met goedvinden van mevrouw). Mevrouw kan weer mee doen, het liefst zo dicht mogelijk bij haar in de buurt.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
10
Meerjarenplan 2014 – 2018 De toekomst De Dream van AanZet is een Village (vergelijking met MHA Village (Program of Mental Health America) zoals in Los Angeles te bouwen met vergelijkbare informele organisaties (Voorbeelden: FSU, Resto van Harte, Ixta Noa, Dress for success, Humanitas, Jeugdmaatjesproject etc.) om zo synergetische samenwerkingsverbanden te organiseren. Het is gunstig dat AanZet dichtbij het Jelgershuis (GGZ Friesland) en VNN staat, waarmee AanZet zich op een goede locatie bevindt. Men kan met groepen mensen (cliënten) langskomen voor een rondleiding om zo alle mogelijkheden van AanZet te verkennen en de meerwaarde van vrijwilligerswerk. Visie bij de toekomst: Vooral niet zaken dubbel doen maar dus zoeken naar synergie. Buitenkant van het gebouw opfrissen en studenten van een creatieve vakopleidng samen met de AanZetters een omgekeerde regenboog laten verven op de buitenkant (een grote
U,
Theory U, www.presencing.com) plus wat zonnebloemen passend bij de huisstijl van AanZet. Theory U gaat om een wereldwijde verandering op het gebied van menselijke bewustwording (what make's me tick towards action and change), waarbij de wereld stap voor stap van Ego naar Eco, duurzaamheid groeit en ontwikkelt. Bij AanZet gebeurt dit bij alle AanZetters door bewustwording. Zoals een AanZetter het treffend zei tijdens een radio-opname van Omrop Fryslân “Bij AanZet heb ik mezelf weer herontdekt”: Mensen gaan weer nieuw staan zoals Ixta Noa aangeeft (samenwerkingspartner van AanZet). Naarmate meer mensen en hun leiders (servant leadership) nieuw gaan staan krijg je de grote wereldwijde verandering. Dus de doelstellingen van de Dream: Synergie bewerkstelligen tussen de organisaties en iedere Fries weet over een aantal jaar dat het U gebouw heel gezellig is en dat je daarbij wilt horen, omdat je daar wordt geaccepteerd om wie je bent! Ik ben Oké, jij bent Oké.
Uitbreiding in Friesland Stap voor stap zal AanZet nieuwe AanZetten opzetten in Friesland in het sociale domein, waarbij een mooi labyrint gebouwd wordt van meer werkervaringsplekken (zijnde de veilige niches van lector Doortje Kal) in een veilige sociale omgeving, zodat mensen kunnen herstellen en tot bloei kunnen komen. Ook zal de diversiteit van de werkervaringsplekken toenemen. In 2014 en verder zal onderzoek plaatsvinden naar de behoefte van de burgers in de verschillende gemeenten. Dit in goede samenwerking met de gemeenten en andere relevante organisaties zoals de sociale teams. Studenten van de NHL en Stenden Hogeschool interesseren/inspireren om outreachend onderzoek te doen. Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
11
Behoefteonderzoek
onder
mensen
met
een
psychische
kwetsbaarheid
heeft
al
plaatsgevonden in Dongeradeel en Franekeradeel naar de behoefte aan Kronkels. Die behoefte is er volop (sluit aan bij de bevindingen in het programma Aandacht Voor Iedereen, januari 2014) dus dit is een eerste aanknopingspunt om op voort te borduren. Aansluiten bij herbestemming van vastgoed in goed overleg met gemeenten daar waar nodig om zo meer AanZetten op te zetten. Verder bekijken of er aansluiting gevonden kan worden bij de bestaande Kronkels in Heerenveen (Wijkcentrum De As als kiem uitbouwen tot een AanZet?), Sneek, Drachten en Leeuwarden om zo de Kronkels uit te bouwen tot AanZetten.
Ervaringsdeskundigheid (de belichaming van de menselijke maat) Ervaringsdeskundigen van AanZet laten doorstromen naar banen in de reguliere hulpverlening of andere banen. Gebeurt eigenlijk al een aantal jaren en nu hoger inzetten de komende jaren. De Hbo-opleiding ervaringsdeskundigheid aan de Hanzehogeschool promoten. Drempel om deze opleiding te volgen is de afstand. Vraag voor de komende jaren; kan er ook een opleiding worden gestart aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) of Stenden Hogeschool?
Creativiteit Er is duidelijk behoefte aan het uiting geven aan creativiteit, dus daar plek voor vrijmaken. Samenwerking
zoeken
met
bestaande
initiatieven.
Mensen
met
een
psychische
kwetsbaarheid laten al jaren zien bij AanZet dat er heel veel creatieve ideeën en vaardigheden aanwezig zijn. Dus hier ruimte aan bieden en een verbinding maken met Culturele Hoofdstad 2018.
Groen hart Voor mensen die behoefte hebben aan werken in een tuin (met de handen in de grond) samenwerking zoeken met stads- en buurt/wijktuinen. Mensen in het algemeen inspireren en activeren om iets te gaan doen met tuinieren. Dit kan in een tuin zijn, maar ook op een dak, balkon of in huis.
Samenwerking Doorgaan met samenwerken met collega-organisaties met de burger als vertrekpunt. Vandaar uit zaken slim organiseren. Eerste pilot loopt vanaf 1 april 2014. Samenwerking tussen Humanitas en het Maatjesproject van AanZet.
Doelstellingen hierbij; van elkaar
leren, samenwerken, elkaar versterken ten behoeve van de burger.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
12
Doorgaan met de samenwerkingsvormen die al bestonden. Afspraak tussen het Frontlinie team Heechterp Schieringen Leeuwarden (landingsbaan) en AanZet (vangnet) is reeds gepland om te bekijken hoe we succesvol samen kunnen werken met de burger als uitgangspunt. In Balk start wellicht een minorstudy (NHL Social Work, 4e jaars student) met de vraagstelling: hoe kan het sociale team meer loslaten naar o.a. AanZet en wat heeft het sociale team daarvoor nodig? In toenemende mate samenwerken met De Werf te Leeuwarden, waar mensen met een psychische kwetsbaarheid o.a. boten opknappen. Meerdere medewerkers van de Werf komen ook in Sociaal Café de Kronkel en halen wel eens een kopje koffie bij AanZet.
Methodiek uitwerken Formule: Oplossingsgericht werken + Transactionele Analyse (ik ben OK, jij bent OK) presente manier
(A.Baart)
+
kernkwadranten
van
Ofman
=
Herstel,
Empowerment,
Ervaringsdeskundigheid (HEE Trimbos) plus groei en ontwikkeling naar (daar waar dat kan) regulier werk. Hier komt een mooier beeld bij in de toekomst. Afdeling communicatie gaat hiermee aan het werk. Manier van werken van AanZet uitwerken, zodat het overdraagbaar is. Het wordt een klein handzaam boekje in Jip en Janneke taal en dus begrijpbaar voor een groot publiek en met veel plaatjes (beelden). De winnaarsdriehoek krijgt een prominente plek met loslaten met vertrouwen, feedback geven (op een nette manier assertief zijn) en je kwetsbaar op durven stellen (Sociologisch onderzoek USA Brene Brown (2013, TedEx) bevestigt dat winnaars vaak de kunst verstaan van het je kwetsbaar op durven stellen).
PC Probaat Meer PC Probaten opzetten al naar gelang de behoefte van de burgers en met samenwerking met bestaande initiatieven, zodat mensen ook gemakkelijker in de regio langs kunnen komen voor computers, maar wellicht ook cursussen. PC Probaat gaat aan de slag met skype voor klanten, maar ook intern bij AanZet, zodat AanZet mee kan doen aan bijvoorbeeld teleconferencing van het LPGGZ te Utrecht. (met ingang van 2014). Veel verbindingen maken met andere organisaties, waaronder ook de afdelingen sociale zaken bij de gemeenten, die weten (als het goed is......) wanneer burgers geen computer hebben. Doelstelling is: over 3-4 jaar heeft iedereen in Friesland toegang tot internet.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
13
Steunpunt Zelfhulp en het Cliëntenplatform Het Steunpunt en het Platform gaan samen. AanZet is van zichzelf 1 grote belangenbehartigingsorganisatie, dus het Platform zelf kan stapje voor stapje verdwijnen. Dit is een organisch proces. Het Platform blijft meegaan met relevante landelijke projecten. Verder bestaat de wens een database te bouwen voor signalenbundeling op de 9 leefgebieden van Social Work, zodat er sociologisch en (massa)psychologisch gestuurd kan worden. Het zou helemaal voortreffelijk zijn als ook Zorgbelang Friesland en het FSU (en eventueel andere organisaties) toegang hebben tot deze database. Men kan dan trends waarnemen. Het Steunpunt doet in feite belangenbehartiging voor zelfhulp en lotgenotengroepen. Het Steunpunt Zelfhulp voor heel Friesland vanuit Leeuwarden coördineren, maar zelfhulpgroepen samen laten komen in de regio bij de verschillende AanZetten. Stap voor stap verder uitbreiden naar ook zelfhulpgroepen met o.a. lichamelijke kwetsbaarheden. Doorgaan met lesgeven door ervaringsdeskundigen op scholen en stap voor stap uitbreiden naar politie in samenwerking met o.a. Ypsilon. Het politieproject in samenwerking met Zorgbelang Gelderland en 2 andere RCO 's (Regionale Cliënten Organisaties) is goedgekeurd door het Programma Samen Sterk tegen Stigma (mei 2014).
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
14
Communicatie
Doorontwikkelen van het gebruik en uitbreiden van social media. Social media zowel gebruiken voor 1. AanZet als organisatie en 2. Voor de mensen van AanZet. Via sociale media vindt onderlinge en informele ondersteuning plaats.
Bron: Minorstudy 2013 Social Work Dhr. J. D. Kronemeijer.
Website
De website van AanZet zou als basis kunnen fungeren. Hier staan onder andere algemene informatie over AanZet en de projecten, naast de instrumenten die gebruikt worden door AanZet.
Facebook
Facebook zou hierop kunnen voortbouwen door AanZet een vertrouwd en veilig voorkomen te geven. Gebruik een persoonlijke benadering en laat bezoekers van het profiel veiligheid en vertrouwen ervaren. Zet ervaringskennis en –deskundigheid in, naast empowerment, zodat zichtbaar wordt hoe AanZet werkt en wat haar visie is op kwetsbare mensen. Met deze aanpak kunnen huidige medewerkers en toekomstig geïnteresseerden meer binding krijgen met de organisatie. Daarnaast kunnen mensen die het profiel van AanZet volgen hun eigen sociale netwerk uitbreiden door verbindingen aan te gaan met anderen die aanwezig zijn op Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
15
het profiel van AanZet. Ook zou via Facebook lotgenoot- en maatjescontact gestimuleerd kunnen worden door AanZet. Dit kan voorzien in de behoefte tot sociaal contact.
Twitter
Twitter zou ingezet kunnen worden voor koppelingen tussen AanZet (de organisatie, de website en Facebook) en landelijke trends. Door gebruik te maken van termen die (inter)nationaal besproken worden op dit platform, kan AanZet zichzelf onder de aandacht brengen bij geïnteresseerden in en volgers van deze onderwerpen. Daarnaast kunnen korte boodschappen, eventueel met een link naar een ander medium (Facebook, LinkedIn of website), gedeeld worden met de volgers. Medewerkers van AanZet krijgen de kans deze berichten met eigen volgers te delen. Ook treden zij op deze manier meer in de openheid ten opzichte van Facebook. Het maken van contact en het aangaan van interactie is daarbij een belangrijke stap die gemaakt wordt, des te meer omdat het karakter van Twitter meer open is ten opzichte van de veilige omgeving van het kantoor van AanZet. Hierdoor vinden groei en ontwikkeling plaats wat is gericht op interesse en kwaliteiten van de medewerkers. Er wordt met Twitter dus nog meer ingezet op de behoefte tot sociaal contact.
Linkedin
LinkedIn richt zich meer op een zakelijke inslag. Medewerkers van AanZet kunnen zich bewust worden van eigen kwaliteiten, uitstraling naar anderen en kansen gericht op de toekomst. Die kansen kunnen bereikt worden door actief deel te nemen aan discussies en netwerken. Dit platform is, als Maslow en de Trap van mogelijkheden gevolgd worden, dus gericht op het ontvangen van waardering op aanwezige kwaliteiten en eigenschappen. Daarnaast is de persoon actief op het gebied van zelfontplooiing en zelfverwezenlijking door actief te zijn in discussies. AanZet als organisatie kan via Linkedin verbindingen maken met andere organisaties en instellingen in de welzijnssector, beleidsmedewerkers van gemeenten en andere geïnteresseerden. Dit biedt kansen voor het voortbestaan van AanZet, vooral wanneer ingezet wordt op naamsbekendheid. Door meer zakelijk te communiceren en te interacteren, met doorverwijzingen naar Facebook (laagdrempelig), Twitter (openlijk laten zien dat AanZet er is) en de website (algemene informatie), kunnen deze verbindingen tot stand komen. Ook hier blijft het belangrijk aan te sluiten bij de visie van AanZet. Zet ook via LinkedIn in op de krachten en kwaliteiten die aanwezig zijn binnen de organisatie.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
16
Strategie
Het in de praktijk brengen van deze trap van sociale media vergt een strategie. Hierbij moet centraal staan wat de (meer)waarde is van AanZet. Deze boodschap zou dus over verschillende sociale media-platformen verspreid moeten worden, waarbij gericht gekeken wordt welke berichten welk platform zo goed mogelijk benutten. Het is mede daarom aan te raden om meerdere personen aan te wijzen die verantwoordelijk worden voor de actie en interactie op deze verschillende platformen. Grafische programma's en eigen semiprofessionele camera (voor het maken van filmpjes) aanschaffen.
Maatjesproject met een vraag- en informatiepunt Het
Maatjesproject
voor
heel
Friesland
vanuit
Leeuwarden
organiseren,
maar
maatjesavonden en trainingen plannen in de AanZetten in de regio. Het Maatjesproject is volgens Welzijn Nieuwe Stijl georganiseerd. Eerst kijken of steun uit de eigen omgeving kan komen (familie, vrienden, kennissen etc.), dan bekijken of een maatje uit de buurt kan komen. Zo ja, samenwerken met lokale welzijnsorganisaties en vrijwilligerscentrales. Zo nee, bovengemeentelijk een maatje vinden met de geautomatiseerde database van AanZet. Op deze manier organiseer je 1 portal voor alle hulpverleners (huisartsen, POH GGZ, sociale teams, psychologen etc.) die een maatje zoeken voor iemand. 1 Nummer voor heel Friesland. Onderzoeken of er een nieuwe database gebouwd kan worden in samenspraak met andere maatjesprojecten (o.a. jeugdmaatjesproject en Humanitas) in Friesland (samen optrekken, co-creatie, vertrouwen scheppen, verbindingen maken) en ondertussen stap voor stap bij elkaar in 1 gebouw gaan zitten (werktitel is Samen Hokken) . Eerste behoefte lijkt een mainstream database die achter een gezamenlijke website kan hangen en waar de verschillende maatjesprojecten in kunnen loggen met behoud van eigen identiteit.
Catering Uitbouwen van de catering als er meerdere organisaties bij elkaar komen in het gebouw (De Dream). Verder ook de catering naar extern aanbieden als de tijd daar rijp voor is.
Algemeen secretariaat De vrijwilligers boeken al zelf crediteuren en debiteuren in! Hiermee doorgaan. Dit zelf inboeken van facturen scheelt qua administratiekosten. In 2014 zal blijken hoeveel het scheelt.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
17
Schoonmaak Anno 2014 doet AanZet nu gedeeltelijk de schoonmaak. AanZet gaat het schoonmaken uitbreiden door zelf helemaal het gebouw te onderhouden aan de binnenkant. Er staan o.a. al vacatures uit bij de vrijwilligerscentrales.
Trainingen Het team van trainingen gaat door met het ontwikkelen van trainingen waar behoefte aan is. De ontwikkeltraining (voorheen Eerste Hulp bij Onafhankelijkheid) is bijna klaar. Wil jij van 'Huh' ? naar 'Aha' ! Dat Kan. Je kernkwaliteiten ontdekken. Je rol op de werkvloer verkennen. Effectief communiceren. Deze ontwikkeltraining is een modulaire training en is toegankelijk voor de AanZetters en in de toekomst voor mensen buiten AanZet die interesse hebben. Module 1: Kernkwadranten Module 2: Rollen Module 3: Communicatie Module 4: Feedback Module 5: Verbindend communiceren
De sociale cafés Kronkels Voor alle Kronkels geldt dat het team medewerkers positiviteit moet uitstralen, zodat dit wordt overgebracht op de bezoekers. Daarnaast geldt dat wanneer de Kronkels stabiel zijn en er meer tijd beschikbaar is er meer samengewerkt kan worden met de wijkcentra en welzijnsorganisaties/ sociale teams. Ook vanuit de welzijnsorganisaties/ sociale teams zelf. In 2018 is er een sterke verbinding onderling en wordt er naar elkaar verwezen.
Kronkels breder trekken waar mogelijk qua doelgroep. Mensen met kwetsbaarheden, denk aan eenzaamheid, somberheid, weinig contacten of aansluiting in maatschappij zijn welkom. Dit realiseren door meer PR te maken, meer bekendheid te genereren. Pas op met diverse doelgroepen, bijvoorbeeld niet iemand die erg van knuffelen houdt (bijv. Syndroom van Down) naast iemand met een angststoornis voor aanrakingen neerzetten. Een social worker dient dit in de gaten te houden.
Kronkel Heerenveen stabiliseren en meer samenwerking met Wijkcentrum de As. Van elkaar leren. Zij de mankracht, de Kronkel (AanZet) de expertise.
Kronkel Leeuwarden gaat werken aan stabiliteit qua bezoekersaantallen en deze t.o.v. 2014 verhogen. Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
18
Kronkel Drachten stabiliseren. Nieuw team vrijwilligers met positiviteit, dat wordt overgebracht op de bezoekers.
Kronkel Sneek blijven stabiliseren en in de loop der jaren uitbouwen. Meerdere dagdelen/ avonden open. (Achtergrondinfo: Sneek is nu iedere woensdagavond vol, er komen ongeveer 15 tot 20 bezoekers, meer kunnen er niet bij, omdat dat ten koste gaat van de veiligheid). Het concept van de Kronkel uitrollen over de locatie in Sneek, Poort 20. Wellicht op andere avonden, maar ook overdag. Met name omdat gedreigd wordt dat het Inloophuis van de GGz lijkt te verdwijnen. Dit organiseren samen met andere organisaties zoals Mind-Up, Talant, Philadelphia, Noorderbrug en ook zeker met de welzijnsorganisatie, het wijkcentrum waar de Kronkel is gevestigd. Eventueel ook het vervoer hiervoor samen organiseren, wat kostenbesparend is.
Wanneer er meer financiën beschikbaar zijn, bijvoorbeeld in Dokkum, Franeker, Joure, Lemmer een Kronkel opzetten. Wederom in samenwerking met diverse organisaties die zich ook bezig houden met participatie van kwetsbare mensen.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
19
Financiering
Inleiding
Wilt u a.u.b. de dramadriehoek in het midden vergeten? De winnaarsdriehoek staat centraal. Om tot herstel, groei en ontwikkeling te komen heeft de mens vrije ruimte nodig voor het leven met vallen en opstaan naar het beste in zichzelf. De mens mag zich daarbij kwetsbaar opstellen, assertief zijn met respect voor elkaar (feedbackraket) en social workers dienen los te laten met vertrouwen waar het kan (en ondersteunen waar het moet). Als de winnaarsdriehoek ook een uitgangspunt is bij AanZet met loslaten met vertrouwen dan is dit niet te combineren met product- of trajectfinanciering (lijkt op de oude AWBZ financiering, waarbij uren draaien het uitgangspunt is en niet de klant of burger). Producten trajectfinanciering ondermijnen de sociale/emotionele veiligheid voor mensen. Er wordt op deze manier druk gelegd op de medewerkers met te weinig vrije ruimte voor eigen regie, herstel, groei en ontwikkeling zijnde de doelstelling van social work.
Ervaringsdeskundigen geven al jaren aan dat trajectfinanciering in de re-integratiewereld funest was voor hun herstel, groei en ontwikkeling. Mensen hadden altijd de indruk dat het re-integratiebedrijf bezig was met het trajectgeld en niet met hen. Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit plaatsingen van hoog opgeleide mensen die stickers dienden te plakken bij Caparis en daar depressief van werden. Een groep van 8 huisartsen heeft dit beaamd vanuit hun dagelijkse praktijk. Zij zien immers de mensen die ongelukkig en ziek worden op een werkplek zonder maatwerk. Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
20
Financiering 2015: Populatiefinanciering (via WMO en Sociale Zaken) 1 euro per burger. Stap voor stap naar
645.000
euro. Daarnaast
diensten
aanbieden
(menukaart) aan
burgers
in
uitkeringssituaties (vergelijking met voedselbanken) en Stichtingen en Verenigingen (dit i.v.m. concurrentiebeding; AanZet wil niet aan de portemonnee zitten van de zelfstandige die zijn/haar gezin onderhoudt.) Stagefonds Ministerie van VWS als de regels worden aangepast voor 2014-2015. Via GekopWerk (via UWV? en gemeente Sociale Zaken ), o.a. huur betalen. Externen die trainingen/workshops inkopen bij AanZet. Via menselijk kapitaal; NUONgelden Provincie Friesland. Dit gaat om projecten met een kop en staart. VSBfonds, kop en staart projecten.
De voornemens in dit plan zijn niet mogelijk binnen de huidige financiële kaders.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
21
Menukaart van diensten van AanZet AanZet biedt mensen die ervaring hebben met de geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg, vrouwenopvang en/of maatschappelijke opvang een werkervaringsplek. Een werkervaringsplek is het middel om het hoofddoel van de organisatie te verwezenlijken: mensen met een kwetsbaarheid mee laten doen in de maatschappij. Een ieder kan in zijn eigen tempo en in een veilige omgeving aan herstel, persoonlijke groei en ontwikkeling werken bij AanZet. Waar mogelijk stromen zij door naar regulier werk. Zij krijgen hierbij een steuntje in de rug van elkaar en een coach (in opleiding). De activiteiten van de menukaart van AanZet vloeien voort uit de werkzaamheden die verricht worden binnen de werkervaringsplekken en leveren net als de werkervaringsplekken een bijdrage aan het hoofddoel: mensen met een kwetsbaarheid mee laten doen in de maatschappij. Belangrijk om AanZet draaiende te houden is het secretariaat van AanZet als 'zenuwcentrum' en de daarbij behoorde catering/koffieteam, voor alsnog voor interne doeleinden. Doordat AanZet met een kwetsbare doelgroep werkt zit er verloop in de continuïteit van de samensturende teams.
Dit
hangt
samen
met
het
actuele
aanbod
dat
AanZet
kan
bieden.
AanZet en haar afdelingen bieden de volgende menukaart aan externe partijen: PC Probaat, meedoen op de digitale snelweg via: – tweedehands computers; – ondersteuning bij o.a. skype, het installeren van Linux en overige vragen; – netwerken op basis van offerte aanleggen bij andere stichtingen en verenigingen. Steunpunt Zelfhulp: – een overzicht van diverse zelfhulpgroepen in Friesland; – ondersteuning bij het vinden van een zelfhulpgroep of het opzetten ervan; – verbindingen maken tussen zelfhulpgroepen en tussen zelfhulpgroepen en de formele instellingen; – praktische ondersteuning aan zelfhulpgroepen, zoals het vinden van een ruimte; – activiteiten om de zichtbaarheid van zelfhulp(groepen) te vergroten. Maatjesproject: – een vraag- en informatiepunt voor kwetsbare burgers; – sociale maatjesvrijwilligers om het isolement van kwetsbare burgers te doorbreken. Communicatie: – op aanvraag is het mogelijk dat er posters/flyers gemaakt worden; Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
22
– op aanvraag is het mogelijk dat er websites gebouwd/onderhouden worden. Cliëntenplatform: – signalen bundelen m.b.t. werken, wonen, leven etc; – belangenbehartiging van mensen met een psychische kwetsbaarheid; – in samenwerking met andere partijen conferenties organiseren; – in samenwerking met het Landelijk Platform GGz onderzoek uitvoeren. Sociaal Café de Kronkels: – een laagdrempelige ontmoetingsplek in een buurthuis of wijkcentrum; – het opzetten van een sociaal café de Kronkel in een wijkcentrum. Doelstelling: Een laagdrempelige ontmoetingsplek organiseren door en voor mensen met kwetsbaarheden. Prijs: ongeveer € 51.000,-. Trainingen: – op basis van behoefte van mensen trainingen ontwikkelen en geven en gebruik maken van de inzet van ervaringsdeskundigen bij o.a. het lesgeven aan toekomstig sociale workers tegen betaling.
Het is nog te prematuur om overal prijzen achter te zetten.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
23
Bijlage 1
Evaluatie van de doelstellingen AanZet in 2013. In het vet wordt aangegeven wat wel of niet is gelukt als het gaat om de doelstellingen die we voor ogen hadden met AanZet in 2009. Grofweg is 85% gelukt en 15% open eindjes. 4.1
In 2013 staat Aanzet – net als nu – als een huis. Een goed gefundeerd huis met als basis de nu gehanteerde doelstellingen en de nog verder vormgegeven en gedragen werkwijze. Een huis met vele kamers die onderling verbonden zijn en ruimte geven aan de mogelijkheden van vooral mensen met een psychische kwetsbaarheid. Dit is gelukt. De werkwijze is ook verder uitgewerkt
4.2
De werkwijze, zoals beschreven in hoofdstuk 2 wordt in al zijn kenmerken uitgevoerd. Wanneer nieuwe inzichten daartoe aanleiding geven, stelt de organisatie de werkwijze bij en communiceert de veranderingen in de werkwijze.
Deze
veranderingen zijn schriftelijk vastgelegd. De werkwijze oplossingsgericht werken met
Transactionele
Analyse
op
een
presente
manier
geeft
Herstel,
Empowerment en Ervaringsdeskundigheid verder uitwerken in 2014. In combinatie met de kernkwadranten van D. Ofman ook groei en ontwikkeling. 4.3
Nog explicieter dan nu richt Aanzet zich op mensen met een psychische kwetsbaarheid die daar chronisch last van hebben. Het zal hierbij gaan om mensen die zelfstandig of in familieverband wonen of gebruik maken van een beschermende woonvorm. Informatie, verkregen van vrijwilligers en deelnemers, zal duidelijk maken dat mensen tot deze doelgroep behoren. De zelf- dan wel samensturende teams bestaan voor 51% uit mensen uit deze doelgroep, aangevuld met mensen die in de laatste 12 maanden psychische kwetsbaarheid
hebben
ervaren
vrijwilligers,
werkstagiaires
en
daarnaast
schoolstagiaires. 4.4
Zelfsturende teams hebben het besluit genomen hun activiteiten ook te richten op deelnemers die geen psychische, maar een andere kwetsbaarheid hebben. Wanneer het bijdraagt tot positieve beeldvorming kunnen ook mensen zonder kwetsbaarheid deelnemen aan activiteiten (bijvoorbeeld De Kronkel bezoeken). Is gelukt, eerst de Kronkels, daarna PC Probaat en Steunpunt Zelfhulp wil uitbreiden naar alle zelfhulpgroepen.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
24
4.5
Aanzet geeft werkstagiaires met een psychische kwetsbaarheid de mogelijkheid om gedurende een fase in hun re-integratietraject gebruik te maken van Aanzet. Aanzet werkt hier in opdracht van re-integratiebedrijven, maar is zelf geen reintegratiebedrijf. Anno 2013 krijgt AanZet nagenoeg geen werkstagiaires meer via re-integratiebedrijven, maar vooral via het Werkplein van de gemeente. Dus dit geldt niet meer: Op het aantal beroepskrachten zullen gelijktijdig twee werkstagiaires in de organisatie werkzaam zijn. M.b.t. de inzet van werkstagiaires in de zelfsturende teams dient rekening gehouden te worden met de activiteiten en getalsmatige verhoudingen tussen vrijwilligers en werkstagiaires. Er is een beleidsnotitie waarin onder meer beschreven staat hoe de werkstagiaires begeleid worden en hoe de samenwerking met de re-integratiebedrijven vorm krijgt, o.a. m.b.t. de verdeling van verantwoordelijkheden.
4.6
Zolang de gemeenten in Friesland vanuit de wet Werk en Bijstand (financiële) mogelijkheden hebben participanten als vrijwilliger mee te laten doen in de samenleving, biedt Aanzet participanten met een psychische kwetsbaarheid hiertoe de gelegenheid. Als dat nodig blijkt, wordt deze participanten extra individuele coaching geboden. De participatiewet lijkt mogelijkheden te geven.
4.7
Schoolstagiaires komen van diverse opleidingen, waardoor het ook mogelijk is vrijwilligers in de zelfsturende teams te ondersteunen bij de inhoud van de projecten/activiteiten. Schoolstagiaires van mensgerichte sociale opleidingen worden ingezet als assistent-coach, maar kunnen soms meer hand- en spandiensten uitvoeren dan een coach zelf doet. Plaatsing van schoolstagiaires leidt er nooit toe dat toekomstige vrijwilligers op een wachtlijst geplaatst moeten worden. In samenwerking met studenten (niet Calilbris) is er beleid voor schoolstagiaires vastgesteld dat uitgevoerd wordt en regelmatig geëvalueerd.
4.8
Aanzet volgt kritisch of lopende projecten/activiteiten nog de potentie hebben haar doelstellingen te realiseren. Komt het geheel van activiteiten nog overeen met de trap van mogelijkheden en voldoen ze nog aan de behoeften en wensen van de doelgroep (zowel vrijwilligers als deelnemers). Is gelukt. Topproject is o.a. gestopt i.v.m. te weinig animo. Samenspel (relatieproject) is gestopt. Teveel mannen zochten naar een relatie in vergelijking met vrouwen. De mensen zijn doorverwezen naar www.vriendstap.nl
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
25
4.9
Ervaringsdeskundige vrijwilligers worden ingezet voor het geven van voorlichting, informatie en cursussen. Samen met de ervaringsdeskundigen heeft de organisatie hiervoor modulen ontwikkeld die op verzoek van andere organisaties zoals scholen, politie, gemeenten en hulpverlening, uitgevoerd worden. Is gelukt naar scholen toe. Er ligt nog een braakliggend terrein naar gemeenten, politie en hulpverlening.
4.10
AanZet beweegt zich op de prestatievelden van de WMO en maakt de gemeenten in Friesland steeds duidelijker dat ze voor hen een goede partner zijn in de uitvoering van deze wet, waarvoor gemeenten verantwoordelijk zijn. Dit lukt niet zo goed, steeds meer gemeenten haken af, zodat AanZet moeite heeft om overeind te blijven staan.
4.11
Uitbreiding van het aantal vrijwilligers en deelnemers uit de groep mensen met een psychische kwetsbaarheid waarvan ze chronisch last ondervinden is ons doel. Gelukt Deze uitbreiding, vooral t.a.v. vrijwilligers, hangt af van de subsidie die de gemeenten in de komende jaren kunnen geven. Gezien de economische situatie van ons land en de daarmee samenhangende bezuinigingen zal van verhoging van subsidie naar alle waarschijnlijkheid geen sprake zijn; eerder van verlaging. Met begrip voor de gemeenten, kiest Aanzet voor opname van vrijwilligers in haar zelfsturende teams en deelname aan activiteiten van mensen met een psychische kwetsbaarheid in relatie tot de verkregen subsidie per gemeente.
4.12
Aanzet onderkent dat er in de beleidsperiode sprake kan zijn van afname van subsidieverstrekking door de gemeenten in Friesland. AanZet blijft bij haar keuze uitvoeringsorganisatie voor de WMO te zijn voor mensen met een psychische kwetsbaarheid en blijft voor haar kernactiviteiten afhankelijk van de WMO. Wanneer de subsidie onvoldoende blijkt te zijn om haar activiteiten in volle omgang uit te voeren, heeft Aanzet in overleg met gemeenten bepaald welke activiteiten geen doorgang vinden.
4.13
Aanzet heeft naast WMO subsidie andere geldbronnen aangeboord: –
fondsen waarbij ook gekeken is naar de mogelijkheden van het ESF
(Europees Sociaal Fonds); Anno 2013 veel te moeilijk, ontzettend veel regels. –
een beroep gedaan op maatschappelijk ondernemerschap. Gelukt.
–
ervaringsdeskundigheid “verkocht” in de vorm van voorlichting. Gelukt. Informatieoverdracht en -verwerking en in adviesmodules ( zie 4.9 )
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
26
–
plaatsing van werkstagiaires en participanten. Gelukt.
Indien nodig gebleken, is er een stichting Vrienden van AanZet opgericht die als Algemeen nut beogende instelling (ANBI) giften en legaten kan ontvangen. AanZet is zelf een ANBI geworden. In 2014 onderzoeken of een Stichting Vrienden van AanZet nog nodig is. 4.14
Deze andere “geldstromen” worden in de jaarrekening afzonderlijk benoemd, zowel m.b.t. de inkomsten als de uitgaven. Er is een kostprijs berekend m.b.t. het verkopen van ervaringsdeskundigheid en de begeleidingskosten van werkstagiaires. In deze prijs zijn ook overhead- en materiële kosten meegenomen. Verwerving van andere inkomsten mag niet leiden tot verlaging van subsidie.
4.15
Aanzet staat open voor allerlei vormen van samenwerking met andere organisaties in Friesland die zich bezighouden met de uitvoering van de prestatievelden van de WMO. Aanzet is eerder gericht op samenwerking dan op concurrentie maar zal zich, als dat nodig is voor het verkrijgen van financiële middelen, wel concurrerend opstellen. Bij het tot stand komen van vormen van samenwerking staat Aanzet voor haar doelstellingen, werkwijze én voor de mensen – vrijwilligers en deelnemers – met een psychische kwetsbaarheid. Ook in een eventueel groter verband zijn deze aspecten te herkennen evenals de korte lijnen tussen organisatie en zelfsturende teams. Samenwerking met informele ondersteuningsvormen gaat prima, er is veel meer weerstand vanuit de gevestigde orde qua hulpverlening tijdens het transformatieproces(Jan Rotmans, In het oog van de orkaan).
4.16
De huisvesting van Aanzet biedt de mogelijkheid tot uitbreiding van het aantal vrijwilligers, werkstagiaires en daarmee samenhangend formatie: coaches en facilitaire functies. De mogelijkheid tot uitbreiding hangt samen met de financiële mogelijkheden. Er was de mogelijkheid tot uitbreiden en zo heeft AanZet 2x zoveel ruimte gekregen in 2010. Uitbreiden staat wel op gespannen voet met de teruglopende financiën.
4.17
De Kronkels hebben een plaats gevonden in wijk- of multifunctionele centra in de gemeenten Leeuwarden, Drachten, Heerenveen en Sneek. Er is sprake van diverse vormen van samenwerking met welzijnsorganisaties in deze gemeenten. 30% van de spreekuren van Omtinker vindt plaats in de WMO-loketten van de gemeenten. Kronkels is gelukt. Omtinkers in de WMO-loketten niet. Het project
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
27
Omtinker verdwijnt in 2014. Is verwarrend naar burgers toe met Omtinkers in de dorpen/wijken/buurten.
Wel
heeft
het
Maatjesproject
een
vraag-
en
informatiepunt (wat Omtinker voorheen deed).
4.18
De website van Aanzet is één van de belangrijkste visitekaartjes van de organisatie (net als in de huidige situatie). Informatie wordt blijvend actueel gehouden. In overleg met de organisatie hebben zelfsturende teams een eigen website. Vrijwilligers, deelnemers, beroepskrachten en bestuursleden blijven hun trots op Aanzet onverminderd uitdragen. Wanneer de financiële middelen dit mogelijk hebben gemaakt, is er een gedegen PR en marketingbeleid ontwikkeld en vastgesteld. Gedeeltelijk gelukt. De marketing is uitdrukkelijk gericht op mensen met een psychische kwetsbaarheid die daar chronisch last van ondervinden. Ook intermediairen zijn benaderd om deze doelgroep te bereiken. Anno 2013 is niet alleen de website belangrijk, maar ook social media: Facebook (sociale contacten), LinkedIn (richting werk) en Twitter.
4.19
Op verzoek van vrijwilligers is de term “Cliëntgestuurde projecten” m.i.v. 2010 vervangen door “zelfsturende teams”, de term die ook al in dit beleidsplan gebruikt wordt (“Wij zijn toch geen cliënten meer maar burgers”) Deze benaming heeft een relatie met empowerment, zelfregie, zelfredzaamheid, zelfzorg en zelfbewustzijn. De statuten zijn gewijzigd evenals de naamgeving van de stichting in allerlei uitingsvormen. In de statuten zijn ook andere noodzakelijke wijzigingen (i.v.m. de WMO) ingevoerd. Zelf- dan wel samensturende teams vraagt van de beroepskrachten op een gelijkwaardige manier tussen de mensen te staan en met hen samen te werken. Het geeft een prettige cultuur; ik ben oké, jij bent oké.
4.20
De beroepskrachten die functioneren als projectondersteuners hebben m.i.v. januari 2010 de naam “coach”, omdat dit aangeeft dat zij de individuele vrijwilligers en het team coachen in hun groei naar zelfsturing op de trap van mogelijkheden. De coach heeft een Hbo denk- en werkniveau op basis van een mensgerichte opleiding. De huidige functiebeschrijving van projectondersteuner is zo nodig aangepast aan de invulling van het coachen.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
28
4.21
Ervaringsdeskundigheid is voor de aanstelling als beroepskracht geen eis. Bij gelijke geschiktheid op basis van kennis en kunde krijgt de kandidaat met een psychische kwetsbaarheid -al of niet ervaringsdeskundige- voorrang bij benoeming. Gelukt.
4.22
AanZet beschikt over een kwaliteitssysteem en heeft in onderlinge samenhang diverse kwaliteitsinstrumenten ontwikkeld en procedures vastgelegd. Wanneer er een kwaliteitsdocument van RCO's (of vergelijkbare organisaties) is ingevoerd, voert AanZet stap voor stap de daarin gehanteerde criteria in, ook om een keurmerk te verkrijgen. AanZet vindt klanttevredenheid de spiegel als het gaat om kwaliteit. AanZet heeft richtlijnen ontwikkeld in samenspraak met de mensen om zo praktisch
structuur
aan
te
brengen.
AanZet
wil
niet
werken
met
stroomschema's etc. in de praktijk, omdat de vrije ruimte voor herstel, groei en ontwikkeling in het gedrang komt.
4.23
Zo nodig zijn de huidige instrumenten in het personeelsbeleid gewijzigd en/of aangevuld.
4.24
Het bestuur is - net als nu - beleidsbepalend. Wanneer de organisatie in enigerlei vorm groter van omvang wordt, wordt de positie en verantwoordelijkheid van het bestuur onderwerp van gesprek. Directie en bestuur zijn helder in hun onderlinge verdeling van taken en bevoegdheden en respecteren elkaars positie. Gelukt met o.a. een directiestatuut.
4.25
AanZet volgt de gemeentelijke herindeling in Friesland en heeft eventueel haar procedures m.b.t. het verkrijgen van subsidies aangepast. AanZet doet haar best om dit voor elkaar te krijgen, maar het blijft een lastige opdracht, omdat de herindeling bijzonder traag gaat en AanZet zo nog steeds te maken heeft met veel te veel gemeenten nu dat gemeente Leeuwarden de regiefunctie heeft neergelegd.
4.26
Initiatieven van vrijwilligers m.b.t. een vrijwilligersraad zijn positief ontvangen. Er is ondersteuning gegeven bij het realiseren van een dergelijke raad. De vraag naar een vrijwilligersraad
is
stil
gevallen,
geen
behoefte
meer.
Dit
komt
hoogstwaarschijnlijk, omdat er heel veel gewerkt wordt met co-creatie (met mensen praten, niet over mensen praten) en gevraagd wordt om feedback als spiegel voor de organisatie. Vergelijkbaar; AanZet krijgt nagenoeg geen klachten, omdat de geschilletjes beslecht worden door diezelfde co-creatie.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
29
Deelname door ervaringsdeskundigen aan WMO-raden en burgerplatformen in de gemeenten in Friesland is gestimuleerd en zo nodig ondersteund. Is gelukt. Is wel een doorlopend proces, want soms stopt iemand en dan gaat AanZet weer op zoek naar een andere kandidaat.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
30
Bijlage 2
AanZet en de prestatievelden van de WMO tot en met 2014 De 9 prestatievelden van de WMO zijn hieronder ‘vertaald’ naar de afdelingen van AanZet. 1. Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. Café de Kronkel is een sociaal lotgenotencafé. In de eerste plaats is het er voor mensen uit de eigen doelgroep, daarnaast wordt langzaam toegewerkt naar een café dat voor allerlei mensen openstaat. Beeldvorming is hier een belangrijk punt. Door mensen uit de omgeving bij het café te betrekken hoopt AanZet te werken aan een positiever beeld van mensen met psychische/psychiatrische problematiek. Het Maatjesproject zorgt ook voor sociale samenhang door mensen met een psychische
kwetsbaarheid
te
koppelen
aan
mensen
“zonder”
psychische
kwetsbaarheid met een maximale koppelduur van anderhalf jaar (opgesteld beleid in 2013)
2. Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. Het Steunpunt Zelfhulp ondersteunt ook zelfhulpgroepen die te maken hebben met jeugdigen.
PC
Probaat
levert
computers
aan
o.a.
alleengaande
bijstandsmoeders/vaders met hun kinderen en bijstandsgezinnen, zodat ook de kinderen mee kunnen doen op de digitale snelweg. 3. Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning. AanZet heeft een informatiepunt voor de geestelijke gezondheid, namelijk het project Omtinker. Hier kunnen mensen naar doorverwezen worden. Omtinker heeft contacten met de WMO-loketten, specifiek de cliëntondersteuners. Omtinker werkt heel laagdrempelig door de inzet van, door professionals ondersteunde, vrijwilligers die zelf een psychische kwetsbaarheid hebben. Zij zijn ervaringsdeskundigen. Punt 3 valt in 2013 onder Het Maatjesproject.
4. Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. AanZet bestaat voor het overgrote deel uit projectvrijwilligers, die worden Ondersteunt door coaches. Omtinker krijgt ook vragen over mantelzorg en ondersteunt mensen in hun zoektocht naar ruggensteun om zo de mantelzorg te
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
31
kunnen volhouden. Het Maatjesproject voorziet in meerdere gevallen in een soort mantelzorgondersteuning. De mantelzorger heeft vrij af als de Maatjes op stap gaan. Het Steunpunt Zelfhulp ondersteunt lotgenoten- en zelfhulpgroepen in Friesland. Deze groepen worden over het algemeen opgezet door vrijwilligers. Bij het Steunpunt kunnen de best practices worden uitgewisseld en begeleiders (vrijwilligers) volgden een cursus bij het Steunpunt. Onderzoek heeft uitgewezen dat lotgenotengroepen een zeer preventieve werking (door er- en herkenning) hebben als het gaat om de consumptie van zorg. 5. Het bevorderen van deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. Alle projecten van AanZet zijn gericht op bevordering van maatschappelijke participatie. Door mee te doen kunnen mensen hun zelfvertrouwen vergroten waarmee ze ook meer kans hebben op een reguliere baan. In 2012 stroomden 12 mensen door naar regulier werk. In 2013 10 mensen. 6. Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. Alles wat AanZet doet is gericht op dit prestatieveld. Voorbeeld: de Kronkel cafés bieden mensen de mogelijkheid om ook 's avonds even de deur uit te kunnen en met anderen samen te zijn. Vaak is de drempel om een regulier café binnen te stappen te hoog. PC Probaat voorziet mensen van een tweedehands computer, zodat ze mee kunnen doen op de digitale snelweg. Vooral Facebook zorgt voor vele contacten. Steeds meer AanZetters gebruiken Linkedin als opstap naar regulier werk.
7. Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang. Opvang in deze zin wordt niet geboden door AanZet. AanZet tracht wel samen te werken met Fier Fryslân. Sommige jonge vrouwen die bekend zijn bij Fier werken bij AanZet.
8. Het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
32
AanZet bevordert de openbare geestelijke gezondheidszorg. Vrijwilligerswerk doen of bezoeker zijn van Café de Kronkel werkt positief op het welzijn van mensen. Men wordt zich meer bewust van dingen die men goed kan. Ook het samenzijn met anderen op zich kan al fijn zijn. Mensen kunnen op een laagdrempelige manier hun ei kwijt bij elkaar. Belangrijke signalen uit de doelgroep kunnen ingebracht worden bij het Cliëntenplatform van AanZet. Deze signalen worden gebundeld en o.a. gerapporteerd aan de gemeenten in Friesland, Zorgbelang Friesland en het FSU. 9. Het bevorderen van verslavingsbeleid. Een verslaving is een psychische ziekte en daarom is deze groep ook van harte welkom bij AanZet, mits ze hun gebruik onder controle hebben.
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018
33
Bijlage 3
De nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015.
In deze wet wordt onder maatschappelijke ondersteuning verstaan:
−
Bevorderen van de sociale samenhang, de mantelzorg en vrijwilligerswerk, de toegankelijkheid van voorzieningen, diensten en ruimten voor mensen met een beperking, de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld.
−
Ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische psychische of psychosociale problemen zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving.
−
Bieden van beschermd wonen en opvang.
Anders dan in de huidige wet is er geen sprake meer van negen prestatievelden, maar staat hierboven de opdracht voor de gemeente. Het betreft een breed beleidsterrein. Sommige delen behoren nu ook al tot het takenpakket van de gemeente, andere zijn nieuw of voert de gemeente op een andere manier uit.
(Bron: Gemeente De Friese Meren; Meiinoar Foar-inoar, Beleid voor uitvoering van AWBZ naar WMO per 1 januari 2015, maart 2014)
Meerjarenplan AanZet 2014 – 2018