Aansprakelijkheid ondernemers paardenbranche 9 mei 2006 Barneveld Lezing PTC mr. Annemieke van Dooren-Korenstra ABAB juristen ‘s-Hertogenbosch
Programma • • • •
Inleiding Beperken bedrijfsrisico’s Aansprakelijkheid Risico-aansprakelijkheden: ondergeschikten – dieren • aandachtspunten • Gelegenheid voor vragen
Inleiding • Opvattingen over aansprakelijkheid • Doel van deze lezing
Beperking bedrijfsrisico’s • Activiteiten: zorgplicht – veiligheidseisen – gekwalificeerd personeel – toezicht/begeleiding medewerkers
• Aansprakelijkheid: - goede verzekeringen- let op hoedanigheid - risicoverdeling/verzekeringen klanten (contractueel)
• Klanten: kritisch op klantenbestand - duidelijke afspraken – goed debiteurenbeheer
Aansprakelijkheid (1) Begrippen: • W.A.verzekering Å Æ geen all-risks: aansprakelijkheid moet vaststaan
• aansprakelijk
Å Æ verzekerd onderscheid is van belang
• ondernemer
Å Æ particulier essentieel voor dekking
Aansprakelijkheid • Schuldaansprakelijkheid verwijt, onzorgvuldigheid (evt. beroeps-aansprakelijkheid)
• Risico-aansprakelijkheid verbonden aan bepaalde hoedanigheid van ….. (bijv. werkgever, eigenaar gebouw, bezitter dier)
Aansprakelijkheid (3) ‘Gewone aansprakelijkheid’ • Onzorgvuldig handelen of nalaten, fouten etc. • Soms beroep op overmacht of op afwezigheid van schuld • Ongelukkige samenloop van omstandigheden
Aansprakelijkheid voor ondergeschikten artikel 6:170 BW (1) Hoofdregel: voor schade aan derden, toegebracht door een ondergeschikte is degene in wiens dienst de ondergeschikte zijn taak vervult aansprakelijk, wanneer de betreffende werkgever zeggenschap had over gedragingen waarin de fout was gelegen.
Aansprakelijkheid voor ondergeschikten (2) • Werkgever moet juridisch gezien zeggenschap hebben over de gedraging waarvan de fout deel uitmaakt • Betreft niet alleen ondergeschikten in de zin van een arbeidsovereenkomst: zodra werkgever bevoegdheid heeft om aanwijzingen en bevelen te geven, is sprake van een ondergeschiktheidsverhouding in zin van deze bepaling (stagiaires, vrijwilligers, werknemers).
• Tussen fout ondergeschikte en opgedragen taak moet voldoende verband bestaan. De opdracht tot de te verrichten taak, moet dus de kans op de fout hebben verhoogd.
Aansprakelijkheid voor ondergeschikten (3) • Ondergeschikte is intern niet schadeplichtig: zijn betrekking stelt hem immers bloot aan verhoogd risico van onrechtmatig handelen.
• Alleen wanneer dit uitdrukkelijk bepaald is en werknemer ook verzekerd is, dan schadeplicht werknemer aan werkgever. • In geval van opzet en bewuste roekeloosheid, herleeft interne draagplicht jegens werkgever.
Aansprakelijkheid voor ondergeschikten (4) Voorkomen aansprakelijkheid, door: • Duidelijke instructies, m.n. op schrift (ivm aantoonbaarheid); • Strikte naleving veiligheidsvoorschriften • Kwaliteitseisen aan personeel: ervaring, aantoonbare deskundigheid • Voldoende toezicht door werkgever
CASUS Skeeler-arrest Instructeur aansprakelijk, ondanks: • Contract met exoneratieclausule • risico-acceptatie leerling • Aanbeveling en uitdrukkelijke waarschuwing Conclusie: instructeur moet steeds de verstandigste zijn!!!!
Aansprakelijkheid voor dieren Artikel 6:179 Burgerlijk Wetboek: • Hoofdregel: bezitter op grond van hoedanigheid primair aansprakelijk voor schade door zijn dier; • Bezitter geen beroep op ontbreken schuld of overmacht; • Schade uiteraard veroorzaakt door dier van aansprakelijk gestelde; • De schade is het gevolg van de eigen energie van het dier (eigen initiatief)
Uitzondering aansprakelijkheid Risicoaansprakelijkheid niet absoluut: - eigen schuld benadeelde - schuld derden - risico-acceptatie
Opvatting Hoge Raad • Bezitter is primair aansprakelijk; • Het aangaan van een overeenkomst brengt niet mee dat de schade per definitie in de risicosfeer van benadeelde komt. • De inhoud van overeenkomst tussen bezitter en benadeelde is van groot belang;
Aandachtspunten • Inzicht hebben in risico’s en mogelijke aansprakelijkheden • Adequate WA-verzekering ondernemer (denk ook aan juiste hoedanigheid) • Zorgplicht ondernemer (hoe riskanter de activiteit, des te groter de zorgplicht, ook ten aanzien van personeel)
Vragen?? mr. Annemieke van Dooren-Korenstra ABAB Juristen 073 – 6465 485 Postbus 3548 5203 DM ‘s-Hertogenbosch
