Aanleg van nutsvoorzieningen

BAM Infratechniek bv

Scope 3: Analyse van GHG-genererende (ketens van) activiteiten Afdeling Datum Blad

KAM 11 mei 2010 1 van 11

Aanleg van nutsvoorzieningen


Datum Blad

11 mei 2010 2 van 11

Voorwoord In het kader van de gestelde eisen in de CO2-prestatieladder van ProRail is in dit document een beschrijving weergegeven van een ketenanalyse. Het betreft hier de ketenanalyse voor de aanleg van nutsvoorzieningen door BAM Infratechniek. De beschrijving van deze ketenanalyse vindt plaats aan de hand van de door BAM ontwikkelde Project Carbon Calculator1. Dit is een praktisch instrument waarmee in samenwerking met ketenpartners de CO2-reductiemogelijkheden in de inkoop- en bouwfase van een bouwproject kan worden bepaald. Het bouwproject dat geselecteerd is voor deze analyse en representatief is voor de aanleg van nutsvoorzieningen betreft het project Delflanden Emmen.

1

Een uitgebreide beschrijving van de Project Carbon Calculator is te vinden in de BAM Publicatie Uitgerekend CO2-

emissie. Ketenanalyse - Aanleg van nutsvoorzieningen, 2010-05-11


Datum Blad

11 mei 2010 3 van 11

Inleiding Vanaf 1 december 2009 beloont ProRail bedrijven die klimaatbewust produceren. Dit gebeurt aan de hand van de CO2-prestatieladder. Deze ladder heeft zes niveaus, opklimmend van 0 naar 5. Elk niveau bevat eisen die verdeeld zijn over vier invalshoeken: Inzicht in de eigen carbon footprint; CO2-reductie; Transparantie en Deelname aan initiatieven. Hoe groter de inspanning van een bedrijf om klimaatbewust te produceren, hoe hoger de positie op de ladder. De positie op de ladder resulteert in een gunningvoordeel. Hoe hoger de positie op de ladder, hoe meer voordeel het bedrijf krijgt bij de gunningafweging. Het gunningvoordeel bestaat uit een (fictieve) korting die kan oplopen tot 10 procent op de inschrijfprijs. Vanaf niveau 4 is het voor bedrijven verplicht om naast de directe en indirecte emissies (scope 1 en 2), ook de overige indirecte emissies (scope 3) te rapporteren. Scope 3 emissies zijn een gevolg van de activiteiten van het bedrijf maar komen voort uit bronnen die geen eigendom zijn, noch beheerd worden door het bedrijf. Voor het in kaart brengen van scope 3 emissies wordt het Greenhouse Gas (GHG) Protocol gevolgd. Dit Protocol is een samenwerkingsverband tussen het World Resources Institute en de World Business Counsil for Sustainable Development en biedt richtlijnen aan bedrijven die hun broeikasgasemissies in kaart willen brengen. Voor scope 3 emissies beschrijft het protocol vier stappen: 1. 2. 3. 4.

Beschrijf de waardeketen Bepaal welke scope 3 emissies relevant zijn Identificeer belangrijke partners binnen de waardeketen Kwantificeer de scope 3 emissies

In dit document worden bovenstaande stappen uitgewerkt om met behulp van de Project Carbon Calculator de relevante scope 3 emissies, die bij de aanleg van nutsvoorzieningen ontstaan, zowel kwalitatief als kwantitatief in kaart te brengen. Het project dat hiervoor geselecteerd is, is representatief voor de aanleg van nutsvoorzieningen en betreft het project Delflanden Emmen, uitgevoerd door BAM Infratechniek. Delflanden Emmen is een uitbreidingsplan in Emmen. BAM Infratechniek heeft hierbij gewerkt aan de aanleg van alle nutsvoorzieningen. De nutsbedrijven in dit gebied zijn Enexis (gas en elektra), WMD (water), VWT (telecom) en Ziggo (kabeltelevisie, internetdiensten en telefonie).

Ketenanalyse - Aanleg van nutsvoorzieningen, 2010-05-11


Datum Blad

11 mei 2010 4 van 11

1. Beschrijf de waardeketen De eerste stap voor het bepalen van de CO2-emissie in scope 3 is het, op hoofdlijnen, inzichtelijk maken van de waardeketen. De BAM publicatie ‘Uitgerekend CO2-emissie’, die uitgegeven is naar aanleiding van het BAM symposium 2009 geeft een weergave van de waardeketen van BAM Infratechniek. Zowel tijdens het ontwerp, de aanbesteding, de bouw en het onderhoud kan worden bepaald wat de carbon footprint van een bouwproject is (of wordt) en waar het meest efficiënt reductiemaatregelen kunnen worden genomen. Hierdoor ontstaat inzicht in de werkprocessen van het bouwproject en de gevolgen hiervan voor de CO2emissie. Bij de toepassing van de Project Carbon Calculator wordt onderscheid gemaakt tussen inkoop- en de bouwfase. Binnen deze onderdelen is weer een indeling gemaakt naar een aantal categorieën waarvan de CO2-emissie nauwkeurig berekend wordt.



Datum Blad

11 mei 2010 5 van 11

2. Bepaal welke scope 3 emissies relevant zijn De Project Carbon Calculator berekent de CO2-emissie door te kijken naar een aantal verschillende categorieën (bronnen) voor CO2-emissie, te weten: Materiaal, Bouwplaatsmaterieel, Personeel, Afval, Transport en Energieverbruik op de bouwplaats. Elke categorie is onderverdeeld in verschillende items waarbij het gebruikte of verbruikte aantal eenheden ingevoerd kan worden. Zo bestaat de categorie ‘Bouwplaatsmaterieel’ bijvoorbeeld uit de items Bulldozers, Compressoren, Diversen materieel, Dumpers, generatoren, Graafmachines, Hijskranen, Materieel Rail, Materieel Wegen, Vracht- en bedrijfswagens en Walsen/verdichtingsmachines. Op deze wijze zijn ook de andere categorieën onderverdeeld. Zie ter verduidelijking onderstaande figuur:

Voor het berekenen van CO2-emissie van het project Delflanden Emmen worden gegevens gebruikt die voortkomen uit de projectadministratie van het project. Na het invoeren van deze gegevens berekent de Project Carbon Calculator wat de CO2-emissie vóór (rood), en wat deze na (groen) het toepassen van passende reductiemaatregelen is.



Datum Blad

11 mei 2010 6 van 11

Om te bepalen welk deel van de CO2-emissie behoort tot scope 3, wordt aan de hand van projectgegevens geanalyseerd welke emissies van het project het gevolg zijn van activiteiten van BAM Infratechniek, maar die voortkomen uit bronnen die geen eigendom zijn, noch beheerd worden door BAM Infratechniek. In onderstaande tabel is voor het project Delflanden Emmen een verdeling weergegeven van de verschillende categorieën (bronnen) voor CO2-emissie en bijbehorende scopes. Scope-verdeling CO2-emissie Project Delflanden Emmen Scope 1-2

Scope 3

Materiaal

-

Personeel

-

Bouwplaatsmaterieel

Afval

-

-

Transport

-

-

Energieverbruik

-

De scope 3 emissies van het project Delflanden Emmen bevinden zich in de categorieën ‘Materiaal’ en ‘Bouwplaatsmaterieel’. Gezien het feit dat bij het project Delflanden Emmen de reductiemogelijkheden gericht zijn op de categorie ‘Bouwplaatsmaterieel’, wordt in deze analyse de categorie ‘Materiaal’ verder buiten beschouwing gelaten.



Datum Blad

11 mei 2010 7 van 11

3. Identificeer belangrijke partners binnen de waardeketen Bij de derde stap is het van belang om partners te identificeren die een significante bijdrage leveren aan de CO2-emissie in de keten. Zoals beschreven in stap 2 bevinden de relevante scope 3 emissies bij het project Delflanden Emmen zich in de categorie ‘Bouwplaatsmaterieel’. Het betreft hier inhuur van verschillende graafmachines die ingezet zijn tijdens het aanleggen van de nutsvoorzieningen. Deze graafmachines zijn door BAM Infratechniek ingehuurd bij de partners Vink Holding bv en Maris Kraanverhuur en Loonwerk. De inzet van de verschillende ingehuurde graafmachines bij solo-uitvoering is in onderstaande tabel uiteengezet: Inzet graafmachines voor reductiemaatregel- Project Delflanden Emmen Type Graafmachines – small 7-15t - mobiele kraan 8t

Bouwplaatsmaterieel (Inhuur bij solo-uitvoering)

Duur2 48 uur

Graafmachines – JCB 3CX - minikraan 1-5t

726 uur

- minikraan 3t Graafmachines – Rubber duck (small medium) - rupskraan 625 liter

436 uur

- rupskraan 850 liter

2

De duur van de inzet van graafmachines bij solo-uitvoering is een geschatte waarde op basis van calculatie van het

project. Ketenanalyse - Aanleg van nutsvoorzieningen, 2010-05-11


Datum Blad

11 mei 2010 8 van 11

4. Kwantificeer de scope 3 emissies Voor reductiemaatregelen: De gegevens van de inhuur van graafmachines (‘Bouwplaatsmaterieel’), die beschreven zijn in stap 3, kunnen met behulp van de Project Carbon Calculator omgerekend worden zodat de CO2-emissie van deze activiteiten kan worden bepaald. Daartoe dient de duur van de inzet van graafmachines bij solo-uitvoering, ingevoerd te worden. Zoals in onderstaande figuur te zien is, wordt daarbij ook onderscheid gemaakt in de verschillende typen graafmachines.

In de figuur is te zien dat bij de inhuur van graafmachines (scope 3) een totale hoeveelheid CO2-emissie ontstaat van 21454 kg CO2, oftewel 21,45 ton. Deze hoeveelheid omvat de CO2emissie voordat reductiemaatregelen zijn toegepast.



Datum Blad

11 mei 2010 9 van 11

Na reductiemaatregelen: Een belangrijke reductiekans bij dergelijke projecten is dat de nutsvoorzieningen gecombineerd kunnen worden aangelegd. Dit kan de duur van de inzet van graafmachines aanzienlijk verminderen omdat er met deze aanpak maar één sleuf gegraven hoeft te worden. De duur van de inzet van graafmachines ziet er na deze reductiemaatregel als volgt uit: Inzet graafmachines na reductiemaatregel - Project Delflanden Emmen Type Graafmachines – small 7-15t - mobiele kraan 8t

Bouwplaatsmaterieel (Inhuur bij combi-uitvoering)

Duur3 48 uur

Graafmachines – JCB 3CX - minikraan 1-5t

46 uur

- minikraan 3t Graafmachines – Rubber duck (small medium) - rupskraan 625 liter

436 uur

- rupskraan 850 liter

De inzet van graafmachines wordt teruggebracht van 1210 uur naar 530 uur. Dit betekent een vermindering van 680 uur door toepassing van de reductiemaatregel. Door de toepassing van deze reductiemaatregel bedraagt de CO2-emissie 9289 kg, oftewel 9,29 ton:

3

De duur van de inzet van graafmachines bij combi-uitvoering is de daadwerkelijke duur op basis van nacalculatie

van het project. Ketenanalyse - Aanleg van nutsvoorzieningen, 2010-05-11


11 mei 2010 10 van 11

Datum Blad

Wanneer alle gegevens ingevoerd zijn, genereert de Project Carbon Calculator het reductiepotentieel van de genomen reductiemaatregel:

Conclusie De scope 3 emissies van het project Delflanden Emmen zijn met behulp van de door BAM ontwikkelde Project Carbon Calculator in kaart gebracht waarbij tevens is beschreven op welke wijze een vermindering van de CO2-emissie kan worden behaald door het toepassen van reductiemaatregelen. Te zien is dat de CO2-emissie in scope 3 kan worden terug gebracht van 21,45 naar 9,29 ton CO2 waarbij een CO2-reductie is gerealiseerd van 12,16 ton. Dit betreft de scope 3 emissie in de categorie bouwplaatsmaterieel ten aanzien van de inzet van graafmachines. Om een volledig beeld te geven van alle CO2-emissies van het project Delflanden Emmen is met behulp van de Project Carbon Calculator onderstaande tabel opgesteld.

CO2-emissie door:

Oorspronkelijke CO2-

CO2-emissie (t) na

emissie (t)

reductiemaatregelen

Scope

Scope

1-2

3

Totaal

Scope

Scope

1-2

3

Totaal

Bijdrage aan reductie (%)

Reductie (t) Scope

Scope

1-2

3

Totaal

Scope

Scope

1-2

3

Totaal

Materiaal

-

95

95

-

95

95

-

0

0

-

0

Personeel

13

-

13

3

-

3

10

0

10

7,194

-

7,2

Bouwplaatsmaterieel

7

21

28

6

9

15

1

12

13

0,719

8,633

9,4

Afval

0

-

0

0

-

0

0

-

0

0

-

0,0

Transport

0

-

0

0

-

0

0

-

0

0

-

0,0

Energieverbruik

3

-

3

3

-

3

0

-

0

0

-

0,0

23

116

139

12

104

116

11

12

23

7,913

8,633

16,5

Totale CO2emissie

In deze tabel is per categorie (bron) voor CO2-emissie aangegeven wat de CO2-emissie per scope is zowel vóór als na reductiemaatregelen, en wat de bijdrage van deze reductie procentueel gezien bedraagt.


0,0


Datum Blad

11 mei 2010 11 van 11

Nieuwe inzichten Met de getoonde ketenanalyse biedt BAM Infratechniek nieuwe inzichten in de CO2-emissie die ontstaan bij de aanleg van nutsvoorzieningen. Ten eerste wordt niet alleen ingegaan op de scope 1 en 2 emissies van het project maar worden ook de scope 3 emissies in kaart gebracht met behulp van de Project Carbon Calculator. Daarnaast zijn voor het project reductiemogelijkheden in kaart gebracht die leiden tot een aanzienlijke CO2-reductie. De reductiemogelijkheden worden breed in de organisatie gecommuniceerd tijdens team- en regiobesprekingen om deze ook bij andere projecten toe te kunnen passen. Waar mogelijk worden de relevante ketenpartners zoals toeleveranciers, bouwondernemingen en opdrachtgevers betrokken om de CO2-emissie van bouwprojecten zowel op dit moment als in de toekomst blijvend te reduceren.


Aanleg van nutsvoorzieningen

Recommend Documents