Aanleg van communicatienetwerken

BAM Infratechniek bv

Scope 3: Analyse van GHG-genererende (ketens van) activiteiten Afdeling Datum Blad

KAM 27 mei 2010 1 van 14

Aanleg van communicatienetwerken


Datum Blad

27 mei 2010 2 van 14

Voorwoord In het kader van de gestelde eisen in de CO2-prestatieladder van ProRail is in dit document een beschrijving weergegeven van een ketenanalyse. Het betreft hier de ketenanalyse voor de aanleg van communicatienetwerken door BAM Infratechniek. De beschrijving van deze ketenanalyse vindt plaats aan de hand van de door BAM ontwikkelde Project Carbon Calculator1. Dit is een praktisch instrument waarmee in samenwerking met ketenpartners de CO2-reductiemogelijkheden in de inkoop- en bouwfase van een bouwproject kan worden bepaald. Het bouwproject dat geselecteerd is voor deze analyse en representatief is voor de aanleg van communicatienetwerken betreft het project Fiber to the Home (FttH) Son en Breugel.

1

Een uitgebreide beschrijving van de Project Carbon Calculator is te vinden in de BAM Publicatie Uitgerekend CO2-

emissie. Ketenanalyse - Aanleg van communicatienetwerken, 2010-05-27


Datum Blad

27 mei 2010 3 van 14

Inleiding Vanaf 1 december 2009 beloont ProRail bedrijven die klimaatbewust produceren. Dit gebeurt aan de hand van de CO2-prestatieladder. Deze ladder heeft zes niveaus, opklimmend van 0 naar 5. Elk niveau bevat eisen die verdeeld zijn over vier invalshoeken: Inzicht in de eigen carbon footprint; CO2-reductie; Transparantie en Deelname aan initiatieven. Hoe groter de inspanning van een bedrijf om klimaatbewust te produceren, hoe hoger de positie op de ladder. De positie op de ladder resulteert in een gunningvoordeel. Hoe hoger de positie op de ladder, hoe meer voordeel het bedrijf krijgt bij de gunningafweging. Het gunningvoordeel bestaat uit een (fictieve) korting die kan oplopen tot 10 procent op de inschrijfprijs. Vanaf niveau 4 is het voor bedrijven verplicht om naast de directe en indirecte emissies (scope 1 en 2), ook de overige indirecte emissies (scope 3) te rapporteren. Scope 3 emissies zijn een gevolg van de activiteiten van het bedrijf maar komen voort uit bronnen die geen eigendom zijn, noch beheerd worden door het bedrijf. Voor het in kaart brengen van scope 3 emissies wordt het Greenhouse Gas (GHG) Protocol gevolgd. Dit Protocol is een samenwerkingsverband tussen het World Resources Institute en de World Business Counsil for Sustainable Development en biedt richtlijnen aan bedrijven die hun broeikasgasemissies in kaart willen brengen. Voor scope 3 emissies beschrijft het protocol vier stappen: 1. 2. 3. 4.

Beschrijf de waardeketen Bepaal welke scope 3 emissies relevant zijn Identificeer belangrijke partners binnen de waardeketen Kwantificeer de scope 3 emissies

In dit document worden bovenstaande stappen uitgewerkt om met behulp van de Project Carbon Calculator de relevante scope 3 emissies, die bij de aanleg van communicatienetwerken ontstaan, zowel kwalitatief als kwantitatief in kaart te brengen. Het project dat hiervoor geselecteerd is, is representatief voor de aanleg van communicatienetwerken en betreft het project FttH Son en Breugel, uitgevoerd door BAM Infratechniek. Van den Berg Infrastructuren (onderdeel van BAM Infratechniek) heeft, in opdracht van Reggefiber bv, een zogenaamd Fiber to the Home glasvezelnetwerk aangelegd in Son en Breugel. Vanaf oktober 2008 zijn de eerste inwoners van Son en Breugel op het glasvezelnetwerk aangesloten. In totaal 6410 woningen in Son en Breugel zijn nu voorzien van een glasvezelnetwerk. Met dit snelle netwerk kunnen de bewoners eenvoudig gebruik maken van verschillende economische, educatieve en zorgvoorzieningen. De aanleg van het compleet nieuwe netwerk was een grote operatie. Zo is meer dan 330 kilometer sleuf gegraven. Door gebruik te maken van nieuwe technieken is de overlast voor de bewoners door openliggende sleuven tot een minimum beperkt. M.b.t. de CO2-emissie is de aanleg van een modern Fiber to the Home (glasvezel) netwerk vergeleken met de aanleg van een traditioneel kopernetwerk. Ketenanalyse - Aanleg van communicatienetwerken, 2010-05-27


Datum Blad

27 mei 2010 4 van 14

1.

Beschrijf de waardeketen

De eerste stap voor het bepalen van de CO2-emissie in scope 3 is het, op hoofdlijnen, inzichtelijk maken van de waardeketen. De BAM publicatie ‘Uitgerekend CO2-emissie’, die uitgegeven is naar aanleiding van het BAM symposium 2009 geeft een weergave van de waardeketen van BAM Infratechniek. Zowel tijdens het ontwerp, de aanbesteding, de bouw en het onderhoud kan worden bepaald wat de carbon footprint van een bouwproject is (of wordt) en waar het meest efficiënt reductiemaatregelen kunnen worden genomen. Hierdoor ontstaat inzicht in de werkprocessen van het bouwproject en de gevolgen hiervan voor de CO2emissie. Bij de toepassing van de Project Carbon Calculator wordt onderscheid gemaakt tussen inkoop- en de bouwfase. Binnen deze onderdelen is weer een indeling gemaakt naar een aantal categorieën waarvan de CO2-emissie nauwkeurig berekend wordt.

Ketenanalyse - Aanleg van communicatienetwerken, 2010-05-27


Datum Blad

27 mei 2010 5 van 14

2.

Bepaal welke scope 3 emissies relevant zijn

De Project Carbon Calculator berekent de CO2-emissie door te kijken naar een aantal verschillende categorieën (bronnen) voor CO2-emissie, te weten: Materiaal, Bouwplaatsmaterieel, Personeel, Afval, Transport en Energieverbruik op de bouwplaats. Elke categorie is onderverdeeld in verschillende items waarbij het gebruikte of verbruikte aantal eenheden ingevoerd kan worden. Zo bestaat de categorie ‘Bouwplaatsmaterieel’ bijvoorbeeld uit de items Bulldozers, Compressoren, Diversen materieel, Dumpers, generatoren, Graafmachines, Hijskranen, Materieel Rail, Materieel Wegen, Vracht- en bedrijfswagens en Walsen/verdichtingsmachines. Op deze wijze zijn ook de andere categorieën onderverdeeld. Zie ter verduidelijking onderstaande figuur:

Items ‘Bouwplaatsmaterieel’

Voor het berekenen van CO2-emissie van het project FttH Son en Breugel worden gegevens gebruikt die voortkomen uit de calculatie van het project. Na het invoeren van deze gegevens berekent de Project Carbon Calculator wat de CO2-emissie vóór (rood), en wat deze na (groen) het toepassen van passende reductiemaatregelen is. Om te bepalen welk deel van de CO2-emissie behoort tot scope 3, wordt aan de hand van projectgegevens geanalyseerd welke emissies van het project het gevolg zijn van activiteiten van BAM Infratechniek, maar die voortkomen uit bronnen die geen eigendom zijn, noch beheerd worden door BAM Infratechniek. Ketenanalyse - Aanleg van communicatienetwerken, 2010-05-27


Datum Blad

27 mei 2010 6 van 14

In onderstaande tabel is voor het project FttH Son en Breugel een verdeling weergegeven van de verschillende categorieën (bronnen) voor CO2-emissie en bijbehorende scopes. Scope-verdeling CO2-emissie Project Ftth Son en Breugel Scope 1-2

Scope 3

Materiaal

-

Personeel

Bouwplaatsmaterieel

Afval

-

-

Transport

-

-

Energieverbruik

-

De scope 3 emissies van het project FttH Son en Breugel bevinden zich in de categorieën ‘Personeel’, ‘Materiaal’ en ‘Bouwplaatsmaterieel’. De reductiemogelijkheden bij het project FttH Son en Breugel gericht op de categorieën ‘Bouwplaatsmaterieel’ en ‘Materiaal’. Een bijkomende reductie in de categorie ‘Personeel’ bevindt zich met name in scope 1 / 2.



Datum Blad

27 mei 2010 7 van 14

3.

Identificeer belangrijke partners binnen de waardeketen

Bij de derde stap is het van belang om partners te identificeren die een significante bijdrage leveren aan de CO2-emissie in de keten. Zoals beschreven in stap 2 bevinden de relevante scope 3 emissies bij het project Ftth Son en Breugel zich in de categorie ‘Personeel’, ‘Bouwplaatsmaterieel’ en de categorie ‘Materiaal’. Met betrekking tot ‘Bouwplaatsmaterieel’ betreft het hier inhuur van verschillende graafmachines, vracht- en bedrijfswagens en compressoren die ingezet zijn tijdens het aanleggen van het fiber netwerk. Deze materieelstukken zijn door BAM Infratechniek ingehuurd bij de partners voor civielwerk Brozius, Star,Selecta en voor glasvezellas- en inblaastechnieken BTN, Datacom Drechtsteden en Janssen Telecom. De verhouding eigen materieel versus ingehuurd materieel bedraagt: 40% eigen / 60% ingehuurd. Compressoren zijn gekoppeld aan monteurs en hier bedraagt de verhouding: 80% eigen / 20% ingehuurd. De inzet van de verschillende ingehuurde materieelstukken bij traditionele aanleg is in onderstaande tabel uiteengezet: Inzet ingehuurd materieel voor reductiemaatregel- Project FttH Son en Breugel Type Graafmachines – small 7-15t

10.320 uur

Bouwplaatsmaterieel

- Kubota

(60% van 17.200 uur)

(Inhuur bij traditionele

Auto’s – Light Truck

504 uur

- Vrachtauto

(60% van 840 uur)

aanleg)

2

Duur2

Compressoren

59 uur

4,5m3 / 160 cfm compressor

(20% van 296 uur)

De duur van de inzet van ingehuurd materieel bij traditionele aanleg is een geschatte waarde op basis van

calculatie van het project. Ketenanalyse - Aanleg van communicatienetwerken, 2010-05-27


Datum Blad

27 mei 2010 8 van 14

Met betrekking tot ‘Materiaal’ betreft het hier leverantie van kabels en componenten welke onderdelen zijn van het aan te leggen van het fiber netwerk. Deze materialen zijn door BAM Infratechniek ingekocht bij de partner Draka Comteq De inkoop van de verschillende materialen bij traditionele aanleg is in onderstaande tabel uiteengezet: Inkoop materiaal voor reductiemaatregel- Project FttH Son en Breugel Soort

Aantal

Kunststof (PE) Coax mantel (3, 6, 12)

Materiaal (Inkoop bij traditionele aanleg)

22 TON

Afdekband Koper Coax 3 Coax 6

8,1 TON

Coax 12 Staal Kasten en persbuis


40 TON


Datum Blad

27 mei 2010 9 van 14

4.

Kwantificeer de scope 3 emissies

Voor reductiemaatregelen ‘Bouwplaatsmaterieel’: De gegevens van de inhuur van materieelstukken (‘Bouwplaatsmaterieel’), die beschreven zijn in stap 3, kunnen met behulp van de Project Carbon Calculator omgerekend worden zodat de CO2-emissie van deze activiteiten kan worden bepaald. Daartoe dient het oorspronkelijke aantal uren dat de materieelstukken ingezet zijn, ingevoerd te worden. Zoals in onderstaande figuur te zien is, wordt daarbij ook onderscheid gemaakt in de verschillende materieelstukken.

In de figuur is te zien dat bij de inhuur van vracht- en bedrijfswagens (60% in scope 3) een totale hoeveelheid CO2-emissie ontstaat van (60% van 50.400 kg) 30.240 kg CO2, oftewel 30 ton. Deze hoeveelheid omvat de CO2-emissie voordat reductiemaatregelen zijn toegepast. Na reductiemaatregelen: Een belangrijke reductiekans bij dergelijke projecten is dat het aantal transporten aanzienlijk kan worden gereduceerd doordat FttH materialen in grotere lengtes per transport kunnen worden vervoerd. De duur van de inzet van materieelstukken ziet er na deze reductiemaatregel als volgt uit: Inzet ingehuurd materieel na reductiemaatregel- Project FttH Son en Breugel Type

Duur3

Graafmachines – small 7-15t

10.320 uur

Bouwplaatsmaterieel

- Kubota

(60% van 17.200 uur)

(Inhuur bij nieuwe

Auto’s – Light Truck

288 uur

technieken)

- Vrachtauto

(60% van 480 uur)

Compressoren

59 uur

4,5m3 / 160 cfm compressor

(20% van 296 uur)

De inzet van externe vrachtwagens wordt teruggebracht van 504 uur naar 288 uur. Dit betekent een vermindering van 216 uur door toepassing van de reductiemaatregel. 3

De duur van de inzet van ingehuurd materieel bij traditionele aanleg is een geschatte waarde op basis van

calculatie van het project. Ketenanalyse - Aanleg van communicatienetwerken, 2010-05-27


Datum Blad

27 mei 2010 10 van 14

Door de toepassing van deze reductiemaatregel bedraagt de CO2-emissie in scope 3: 60% van 28.800 => 17.280 kg, oftewel 17 ton:

Wanneer alle gegevens ingevoerd zijn, genereert de Project Carbon Calculator het reductiepotentieel van de genomen reductiemaatregel voor scope 1,2 en 3:

Voor scope 3 bedraagt het reductiepotentieel van de genomen maatregel: 60% van 21,6 ton => 13 ton.



Datum Blad

27 mei 2010 11 van 14

Voor reductiemaatregelen ’Materiaal’: De gegevens van de inkoop van kabels en componenten (‘Materiaal’), die beschreven zijn in stap 3, kunnen met behulp van de Project Carbon Calculator omgerekend worden zodat de CO2-emissie van deze activiteiten kan worden bepaald. Daartoe dient het oorspronkelijke aantal materialen, ingevoerd te worden. Zoals in onderstaande figuur te zien is, wordt daarbij ook onderscheid gemaakt in de verschillende soorten materiaal.

In de figuur is te zien dat bij de inkoop van materiaal (scope 3) een totale hoeveelheid CO2emissie ontstaat van 136.400 kg CO2, oftewel 136 ton. Deze hoeveelheid omvat de CO2emissie voordat reductiemaatregelen zijn toegepast. Na reductiemaatregelen: Een belangrijke reductiekans bij dergelijke projecten is het toepassen van minder materiaal. Stalen kasten en persbuizen zijn niet meer benodigd. Van glasvezel is een kleinere hoeveelheid nodig (in tonnen) dan van koper. Daarnaast is glasvezel minder milieubelastend dan koper. Inkoop materiaal na reductiemaatregel- Project FttH Son en Breugel Soort

Aantal

Kunststof (PE) HDPE 6x14 mm

Materiaal

HDPE 2x14mm

(Inkoop bij nieuwe

Glasvezelkabel 96v mantel

technieken / glasvezel)

Glasvezelkabel 2v mantel

42 TON

Glas Glasvezelkabel 96v

1 TON

Glasvezelkabel 2v

De inkoop van koper- (Coax) en staalproducten (kasten en persingen) wordt gereduceerd tot nul waarbij het benodigde tonnage PE niet wijzigt. Tevens wordt een kleine hoeveelheid glasvezel ingekocht (1 ton). Door de toepassing van deze reductiemaatregel bedraagt de CO2-emissie 68 ton: Ketenanalyse - Aanleg van communicatienetwerken, 2010-05-27


Datum Blad

27 mei 2010 12 van 14

Wanneer alle gegevens ingevoerd zijn, genereert de Project Carbon Calculator het reductiepotentieel van de genomen reductiemaatregel:

Voor scope 3 bedraagt het reductiepotentieel van de genomen maatregel: 69 ton.

Conclusie De scope 3 emissies van het project FttH Son en Breugel zijn met behulp van de door BAM ontwikkelde Project Carbon Calculator in kaart gebracht waarbij tevens is beschreven op welke wijze een vermindering van de CO2-emissie kan worden behaald door het toepassen van reductiemaatregelen. Te zien is dat de CO2-emissie in scope 3 kan worden terug gebracht van 166 naar 85 ton CO2 waarbij een CO2-reductie is gerealiseerd van 81 ton. Dit betreft de scope 3 emissie in de categorie materiaal (100%) en bouwplaatsmaterieel ten aanzien van vrachtauto’s (60%). Om een volledig beeld te geven van alle CO2-emissies van het project FttH Son en Breugel is met behulp van de Project Carbon Calculator onderstaande tabel opgesteld.



27 mei 2010 13 van 14

Datum Blad

CO2-emissie door:

Oorspronkelijke CO2-

CO2-emissie (t) na

emissie (t)

reductiemaatregelen

Scope

Scope

1-2

3

Totaal

Scope

Scope

1-2

3

Totaal

Bijdrage aan reductie (%)

Reductie (t) Scope

Scope

1-2

3

Totaal

Scope

Scope

1-2

3

Totaal

Materiaal

-

136

136

-

68

68

-

69

69

-

10,7

10,7

Personeel

93

17

110

90

18

108

3

-1

2

0,5

-0,2

0,3

152

224

375

143

211

354

9

13

22

1,4

2

3,4

0

-

0

0

-

0

0

-

0

0

-

0,0

Bouwplaatsmaterieel Afval Transport Energieverbruik

Totale CO2emissie

1

-

1

1

-

1

0

-

0

0

-

0,0

19

-

19

19

-

19

0

-

0

0

-

0,0

265

377

642

253

297

549

12

81

93

1,9

12.5

14,4

In deze tabel is per categorie (bron) voor CO2-emissie aangegeven wat de CO2-emissie per scope is zowel vóór als na reductiemaatregelen, en wat de bijdrage van deze reductie procentueel gezien bedraagt.



Datum Blad

27 mei 2010 14 van 14

Nieuwe inzichten Met de getoonde ketenanalyse biedt BAM Infratechniek nieuwe inzichten in de CO2-emissie die ontstaat bij de aanleg van communicatienetwerken. Ten eerste wordt niet alleen ingegaan op de scope 1 en 2 emissies van het project maar worden ook de scope 3 emissies in kaart gebracht met behulp van de Project Carbon Calculator. Daarnaast zijn voor het project reductiemogelijkheden in kaart gebracht die leiden tot een aanzienlijke CO2-reductie. De reductiemogelijkheden worden breed in de organisatie gecommuniceerd tijdens team- en regiobesprekingen om deze ook bij andere projecten toe te kunnen passen. Waar mogelijk worden de relevante ketenpartners zoals toeleveranciers, bouwondernemingen en opdrachtgevers betrokken om de CO2-emissie van bouwprojecten zowel op dit moment als in de toekomst blijvend te reduceren. Innovatieprogramma FttX Met een select aantal leveranciers van componenten is een innovatieprogramma opgestart met als doel de benodigde inzet van capaciteit in de vorm van personeel en materieel per aan te sluiten woning te reduceren. De Project Carbon Calculator heeft inzicht verschaft in de CO2-emissie van de verschillende cost-drivers van een FttH project. Het heeft ons geleerd dat niet alleen de kostenstructuur van een dergelijk project een 15 / 85 (materiaal / aanleg) verhouding kent maar dat dit tevens geldt voor de CO2-emissie. Het innovatieprogramma is erop gericht componenten en ontwikkelen welke BAM in staat stelt om met een geringere aanlegcapaciteit de FttH netwerken aan te leggen. Door het gebruik van bijvoorbeeld retractakabels zal er minder PE moeten worden geproduceerd en dit heeft reductie van de CO2-emissie ten gevolge. Door het toepassen van prefab materialen zoals lasmoffen en het toepassen van automatische meetapparatuur kan ook de inzet van personeel verminderd worden met als gevolg vermindering van transporturen en dus minder uitstoot van CO2.


Aanleg van communicatienetwerken

Recommend Documents