Aanbod ‘Maand van het bos 2009’ van 21 september tot 30 oktober voor het lager onderwijs
IN DE KIJKER…
Bos vol geheimen. 4 tot 7 jaar van september t.e.m. december
Hé Watt-je! 3°graad van december 2009 t.e.m. Februari 2010.
Speciaal voor de lagere scholen van Heuvelland, Mesen, Ieper, Poperinge, Zonnebeke en Vleteren wordt in de herfstperiode een PROGRAMMA voor ‘Maand van het Bos’ opgezet door De Provincie West-Vlaanderen en Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels. Er zijn verschillende activiteiten waaruit je kan kiezen met de klas. Alle graden van het basisonderwijs komen aan bod, ook de kleuters. We voorzien geen regenprogramma. Gelieve bij hevig regenweer eerst contact op te nemen op het nummer 0473/81.40.12 om zeker te zijn dat de wandeling kan doorgaan! De Gemeentebesturen Zonnebeke, Heuvelland en Vleteren en de Stadsbesturen Ieper en Poperinge bieden een financiële tegemoetkoming voor deze activiteiten aan. Meer info: bij de milieudienst van je gemeente. Inschrijven voor alle activiteiten van ‘Maand van het bos’ kan enkel telefonisch tot 20 september 2009 op onderstaande nummers.
Bezoekerscentrum De Palingbeek Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke 057/23 08 40
Steunpunt Natuur– en Milieueducatie Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels, Ann Vansteenhuyse, Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke 057/23 08 50 1
Activiteitenfiches 1. Beestig natuurpad Doelgroep: 2de en 3de kleuter Activiteit: Kleuters gaan op speurtocht in de tuin en in het bos. Aan de hand van leuke spel- en doe-opdrachten ontdekken zij de kenmerken en leefwereld van ondermeer de mol, de egel, het konijn, het lieveheersbeestje, de kikker, de spin, de slak en de regenworm. Begeleiding: Natuurgids of leerkracht. De groep is max. 25 lln groot. Plaats: Domein De Palingbeek of de schoolomgeving als de leerkracht zelf begeleidt. Duur: 2 uur Prijs: 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt, steeds materiaal reserveren.
2. Een bos vol geheimen Doelgroep: 2de en 3de kleuter en 1ste leerjaar (4 tot 7 jaar) Activiteit: De boswachter is ziek en vraagt de kinderen om te kijken hoe het met het bos gaat en om voor het bos te zorgen. De bezoekertjes komen het bos binnen door de deur in een stokoude boom en gaan op stap in kleine groepjes. Tijdens hun wandeling door een echt sprookjesbos krijgen zij heel wat opdrachtjes: laat een boom zo snel mogelijk groeien in het dobbelspel, herken bladeren en vruchten bij de bladpuzzel, ontdek (bos)dieren en hun sporen, speel het seizoensspel of kom knutselen in de kabouterwinkel,… Dat en nog veel meer valt er te beleven. En wie weet kom je een kabouter tegen! Begeleiding: De leerkracht met 1 begeleider per 4 kinderen. De groep is max. 25 lln groot. Plaats: dit is een binnenactiviteit in bezoekerscentrum De Palingbeek. Duur: 1 uur. Deze activiteit kan op eigen initiatief aangevuld worden met een buitenactiviteit: bezoek aan de dieren van de milieuboerderij, ontdek enkele dieren uit de module Beestig natuurpad, ravotten in de speeltuin (vervoer noodzakelijk). Prijs: Gratis Kennismaken met deze tentoonstelling kan op de vorming van 16 september 2009. Inschrijven vooraf.
2
3. Op een grote paddenstoel Doelgroep:: 3de kleuter + 1ste graad lo Activiteit “Op een grote paddenstoel, rood met witte stippen, zat kabouter Pinnemuts…”. Ieder van ons kent dit kinderdeuntje! Kabouter Pinnenmuts wipt zo hard op een paddenstoel dat die stuk gaat. Dit is het begin van een heuse zoektocht naar een nieuwe paddenstoel: één met een mooie kleur en of lekkere geur, één om op te zitten en op te wippen. Kabouter Pinnemuts neemt de kinderen mee op zijn tocht. Een ontroerend verhaal, prachtig geïllustreerd en met leerrijke opdrachten. De kinderen gaan in de natuur op zoek naar paddenstoelen en ontdekken de geuren, kleuren, vormen en het belang van zwammen. Begeleiding: Natuurgids of leerkracht De groep is max. 25 lln groot. Plaats: Domein De Palingbeek (Molenbos) In „t Helleketelbos op 13 oktober en op 15 oktober ook met begeleiding mogelijk Duur: 2 uur Prijs: 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt, steeds materiaal reserveren
4. Spelen met Boris Doelgroep : 1ste graad lo Activiteit De kinderen gaan op stap met Boris, een echte bostrol uit Noorwegen! Na het zingen van het herfstlied worden de kinderen voortdurend geprikkeld om op een speelse, muzische manier het herfstbos actief te ontdekken met alle zintuigen! - Door het maken een boomschilderij ontdekken ze zelf de kenmerken van een bos en van de herfst. - Een herfstgedicht leert hen ook weer andere elementen kennen van dit seizoen. - We beelden de groei van een vruchtje tot boom uit en ontdekken al gauw dat bij elke soort boom een andere vrucht hoort. - Gewapend met schopjes en potloepjes zoeken de kinderen naar kriebelbeestjes - Er worden enkele dierenraadseltjes opgelost. - Het memoryspel koppelt het juiste blad aan de juiste vrucht van enkele courante bomen. - Tussendoor kunnen de kinderen zich ook nog uitleven tijdens een bosspelletje! Begeleiding Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. De groep is max. 25 lln groot. Duur: halve dag activiteit Plaats: Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos Prijs: 40 euro
3
5. De Schatkist van Boris Doelgroep: 2de graad lo Activiteit Het bos schenkt ons heel wat producten: sommige vinden we heel gemakkelijk, andere moeten door ons verwerkt worden. De kinderen worden bosdetectives. Aan de hand van hints vinden ze de juiste bomen, doen ze een opdracht en kunnen zo de sleutels verdelen (samenvatting en eindtermen beschikbaar). Begeleiding Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. De groep is max. 25 lln groot. Duur: halve dag activiteit Plaats: Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos Prijs: 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt. Materiaal tijdig reserveren.
6. SOS de winter komt eraan! Doelgroep: 3de graad lo Activiteit Hoe ontstaan de seizoenen ? We kruipen in de huid van een bosbewoner en maken een heus voedselweb. We vragen ons af wat er gebeurt met het bos in de winter. Wie valt weg in de voedselketen tijdens de winter en hoe lost ieder dier zelf dat probleem op? De verschillende winterstrategieën worden besproken. Ken je dieren die een winterslaap houden? Ook al gehoord van winterrust? Dat een voedselvoorraad aanleggen niet zo eenvoudig is, kan je zelf ondervinden! Leef je helemaal uit tijdens het trekspel! We beelden met de hele klas een boomfabriek uit: tijdens dit inleefmoment worden de bouw en de werking van een boom in alle seizoenen geïllustreerd . Welke bomen hebben een extra bescherming tegen uitdroging? Hebben de dieren het dan niet koud ? Ze krijgen een wintervacht of extra vetlaag. Tot slot kunnen we onze winterverwondering in een stukje poëzie gieten! Begeleiding Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. De groep is max. 25 lln groot. Duur: halve dag activiteit Plaats: Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, De Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos Prijs: 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt
4
7. Herbos jezelf! Doelgroep: 1ste , 2de , 3de graad lo Activiteit Bij herbos jezelf nodigen we de kinderen en de leerkracht uit om zich geestelijk en lichamelijk te herbossen. Hoe kan het bos ons hierbij helpen? Het bos nodigt ons uit om te bewegen; om de bosgroet te doen, om expressief te ontdekken welke stoffen uit bladeren, bloemen en schors goed zijn voor ons; om zijn bomen te leren kennen; om schuilplaatsen te zoeken voor de dieren die ook hun heil moeten vinden tussen zijn takken en bladeren; om een kunstwerk te maken en zo te herbossen. Is het bos zelf ook wel gezond? Moet het bos herbronnen? We keren als herboren terug naar de klas. Begeleiding Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. De groep is max. 25 lln groot. Duur: halve dag activiteit Plaats: Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos Prijs: 40 euro
8. Op stap met de domeinwachter Doelgroep: 2de, 3de graad lo Activiteit De domeinwachter trekt zijn uniform aan om met de klas op stap te gaan. Hij onthult de geheimen die bepalen hoe het domein er nu uitziet en hoe het in de toekomst kan evolueren. Waarom blijft dood hout liggen in het bos, hoe wordt het bos aangeplant, moet men ook snoeien of kappen in een bos? Het bos is de favoriete verblijfplaats van heel veel dieren, maar wie woont nu waar? Duur: 2 uur Plaats: Domein De Palingbeek (beperkt aanbod) Begeleiding: domeinwachter De groep is max. 25 lln groot. Prijs: 40 euro
5
9. Moord in de Poel Doelgroep: 3de graad lo PAS OP! Kan de hele maand september geboekt worden tot halfweg oktober. Daarna niet meer! Activiteit Er is een moord gepleegd in de poel! Maar waarom en door wie? Was het de reiger of misschien de libellenlarve? Aan de hand van een reconstructie en een onderzoek van de poel zoeken leerlingen het slachtoffer, de doodsoorzaak én de moordenaar. De leerlingen gaan als echte onderzoekers aan de slag. Al speurend leren ze het leven in en rond de poel kennen. Elementen die aan bod komen: • waterplanten en waterdieren • relaties tussen de organismen • kwalitatieve en kwantitatieve proeven • waterkwaliteit en omgevingsfactoren Plaats: Domein De Palingbeek Begeleiding: Natuurgids . De groep is max. 25 lln groot. Duur: halve dag activiteit Prijs: 40 euro
10. Hé Watt-je Wees geen watje, maar bespaar energie. Doelgroep: 3de graad lo Activiteit Beleef duurzaamheid energiek! Hé Watt-je is vooral een belevingsexpositie waarin kinderen zelf kunnen ervaren wat duurzame energie nu precies is. De tentoonstelling betreed je via een woning, waar allerlei vormen van duurzame energie worden toegepast. Je kunt met een zwengel zelf je eigen energie opwekken, experimenteren met zonnepanelen of met zonnecollectoren. Of voel aan het dak om te ondervinden welke delen wel en niet geïsoleerd zijn. Deze tentoonstelling is een buitenkans voor de klas om te werken rond duurzame energie! Plaats: Lakenhallen Ieper Begeleiding: De groep is max. 25 lln groot. Duur: 2 lesuren of 120 minuten
Boeken kan pas vanaf de herfstvakantie 2009 – Milieueducatieve dienst Stad Ieper, 057 23 95 35
6
Samenvatting Programma 1. Beestig Natuurpad
2. Een bos vol geheimen 3. Op een grote paddenstoel
4. Spelen met Boris, de bostrol
5. De Schatkist van Boris
Waar
Doelgroep de
Duur
Prijs
Palingbeek of in schoolomgeving
2 kleuter 3de kleuter
2 uur
40 euro – met natuurgids Gratis als leerkracht zelf begeleidt
Binnenactiviteit in Bezoekerscentrum De Palingbeek Palingbeek – Parking Molenbos, zijstraat Komenseweg
2de en 3de kleuter + 1ste leerjaar
1 uur
Enkel onder eigen begeleiding van de leerkracht – gratis.
3de kleuter + 1ste graad
2 uur
40 euro – met natuurgids Gratis als leerkracht zelf begeleidt
9u –11u45 13u30 –15u45
40 euro – met natuurgids
9u –11u45 13u30 –15u45
40 euro – met natuurgids Gratis als leerkracht zelf begeleidt
Helleketel (kant Sparhof) 13 oktober en 15 oktober 1ste graad Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos, Gemeentepark Zonnebeke 2°graad idem
6. SOS de winter komt idem eraan!
3de graad
9u –11u45 13u30 –15u45
40 euro – met natuurgids
7. Herbos Jezelf!
idem
9u –11u45 13u30 –15u45
40 euro – met natuurgids
8. Op stap met de domeinwachter 9. Moord in de Poel
Domein De Palingbeek
1ste graad 2de graad 3de graad 2de graad 3de graad
2 uur
40 euro
3de graad
2 uur
40 euro – met natuurgids
3°graad
2 uur of 120 minuten
10. Watt-je! Pas te boeken vanaf herfstvakantie 2009
Palingbeek – Bezoekerscentrum De Palingbeek, Vaartstraat 7, Zillebeke Lakenhallen - Ieper
Milieueducatieve dienst Stad Ieper, 057 23 95 35 Goed om weten: Alle reservaties zijn afhankelijk van de beschikbaarheid van de gidsen en het pakket. Voorzie voor buitenactiviteiten steeds kledij die afgestemd is op de weersomstandigheden.
7
Vormingen in het najaar voor leerkrachten Woensdag 16 september 2009 - Provinciedomein De Palingbeek
Een bos vol geheimen voor doelgroep 2° en 3° kleuter + 1° leerjaar Programma: 13u45 onthaal met koffie 14u00 voorstelling van de mogelijkheden voor deze doelgroep 14u30 start vorming. Kennismaking met de module en tentoonstelling ‘Een bos vol geheimen’. 16u30 nabespreking met een drankje Het volgen van deze vorming wordt sterk aanbevolen vóór het bezoek met de klas onder eigen begeleiding. Waar Bezoekerscentrum De Palingbeek, provinciedienst natuur- en milieueducatie Vaartstraat 7 in 8902 Ieper-Zillebeke Info: 057 23 08 40 –
[email protected] Inschrijven vooraf bij
[email protected] of telefonisch op 050 40 32 51.
Dinsdag 1 december, woensdag 2 december en donderdag 3 december
de tentoonstelling Hé, Watt-je De tentoonstelling wordt voorgesteld aan leerkrachten die op bezoek komen met hun klas. Waar Lakenhallen van Ieper We houden jullie op de hoogte!
8
