Deze maand. Van het bestuur

Deze maand

W

elkom in het nieuwe jaar waarin traditioneel veel gebeurtenissen zijn in de eerste maanden. Het Corus natuurlijk, de competitie en binnenkort het SGA kampioenschap. In dit nummer kunt u berichtgeving van het Corus en de competitie vinden, alsmede de bestuurlijke mededelingen en wat, inmiddels zeer vertrouwde stukken, van Jan Roosendaal.

Peter

Van het bestuur Leden Jubileum. Op 1 februari werd ons oudste clublid, Bert Rietveld, 90 jaar! Vanuit het revalidatiecentrum Vreugdehof, waar hij al sinds enige tijd om gezondheidsredenen verblijft, schreef hij ons een paar weken daarvoor: “Binnenkort word ik 90 jaar, net zo oud als De Pion. Hoe graag had ik dit met jullie willen vieren. Helaas is dit mij niet gegund”. In diezelfde brief schreef hij voorts: “Oh, wat mis ik jullie en de gezellige dinsdagavond, voor mij het hoogtepunt van de week! Ik dank jullie hartelijk voor de niet aflatende belangstelling. Vooral diegenen van wie ik een kaart mocht ontvangen. Het ontroerde mij! Dan mijn bijzondere dank aan mijn goede en trouwe vriend Kees (Besselink), die mij regelmatig bezoekt en mij op de hoogte houdt van het wel en wee van De Pion. Zijn bezoekjes zijn als een welriekend balsem op de wonde.” Bert wilde dat wij zijn verjaardag niet in stilte voorbij lieten gaan en trakteerde ons op de clubavond van 30 januari op een drankje en een hapje. Wytske liep met de camera rond en zette elke aanwezige met geheven glas op de foto. Het mapje met de foto’s werd samen met een bundel schaakverhalen op 1 februari door de secretaris bij de jarige bezorgd. Bert liet telefonisch weten erg ontroerd te zijn dat wij zoveel aandacht hebben “voor deze oude man”. Hij toonde zich met name zeer verguld met het fotomapje en slaat het regelmatig open om te genieten van de leuke foto’s. Uitschrijvingen. Guus Bakker, die we al een paar jaar niet meer op de clubavonden zagen, heeft definitief zijn lidmaatschap opgezegd. Wel blijft hij tot het einde van dit seizoen donateur. Ook Fred Mooij heeft zijn lidmaatschap opgezegd, althans voorlopig; hij hoopt over enige tijd weer van de partij te kunnen zijn. Jubileum De Pion Ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van De Pion, wordt er op zondag 30 september met De Euro, een gerenoveerd schip uit 1937, een boottocht georganiseerd rond Amsterdam. De boottocht duurt van 14 tot 17 uur en de opstapplaats is bij het Centraal Station. Na afloop kunnen degenen die dat willen voor eigen rekening elders het samenzijn voortzetten. Wij hopen op uw aller komst te mogen rekenen! Noteert u de datum alvast in uw agenda!

1

De Pion 1 – VAS 5: 4 – 4

V

oor Pion 1 deur naar promotie vrijwel in het slot Ondanks overdonderende start slechts gelijkspel tegen VAS 5

Na vier van de zeven wedstrijden in de eerste klasse B is Pion1 nu al zo goed als kansloos in de strijd om promotie naar de overgangsklasse. De ontmoeting tegen VAS 5 eindigde in december 2006 in een teleurstellend gelijkspel en dat was opnieuw een verloren wedstrijdpunt. In het moeizame duel tegen Caïssa 5 werden twee weken geleden dan wel twee punten gepakt, maar het leed was inmiddels al geschied. De achterstand op ENPS/Quibus 1, dat begin februari VAS 5 op een 6-2 nederlaag trakteerde, bedraagt twee punten. Daarmee staat Pion 1 tweede, met een punt voorsprong op VAS 5 en Oosten/Toren 1. De wedstrijd tegen de koploper, dinsdag 6 maart, is daarom niet langer cruciaal om de bezetting van de eerste plaats. Zelfs bij een 2-6 nederlaag blijft ENPS/Quibus bovenaan staan dankzij een beter bordsaldo. En wie naar het resterende programma kijkt, weet dat ze die positie niet meer zullen afstaan. Normaal gesproken is die tweede plek voor het eerste achttal nu het hoogst haalbare resultaat. Een lichte ontgoocheling. Zowel de wedstrijd tegen VAS 5 als die tegen Caïssa 5 werd pas beslist in de allerlaatste partij en in beide gevallen was het uw teamleider die de punten moest veiligstellen. Tegen VAS 5 lukte het net niet. Bij de stand 3-4 ging hij in ongeveer gelijke stand door zijn vlag; vijf tellen later zou zwarts vlag zijn gevallen! Dat ‘bedrijfsongeluk’ betekende een nul en derhalve een 4-4 eindstand. Tegen Caïssa 5 bood hij, met lichte pijn in het hart, in betere stand remise aan. Doorspelen had zeker een vol punt opgeleverd, maar waarom onnodige risico’s lopen? De teamoverwinning telde zwaarder en zo hoort het natuurlijk ook. Een zwaar bevochten 4½-3½ zege dus. De zowel bejubelde als verguisde Louis van Gaal zou zeggen: ‘Geen goede wedstrijd, maar het resultaat telt.’ Nog even terug naar de wedstrijd tegen VAS 5, een van de concurrenten voor promotie. De start was veelbelovend. Jos Backer draaide zijn tegenstander in een Scandinaviër helemaal dol en incasseerde tevreden het eerste punt. Joop Reiber wilde niet voor hem onderdoen en speelde een pot onder het motto ‘de dood of de gladiolen’. Na Da8 was de zaak bekeken, volgens Joop. En wie speelt niet graag een slotzet zoals hij deed (zie partij). Wit: Marten v/d Veen Zwart: Joop Reiber 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Le3 e6 7.g4 b5 8.g5 Pf6d7 9.h4 Lb7 10.f3 Pc6 11.Dd2 Pe5 12.Le2 Tc8 13.f4 Pxd4 14.Dxd4 Pc4 15.Lxc4 Txc4 16.Dd3 Da8 17.0-0-0 Lxe4 18.Pxe4 Dxe4 19.Dd2 d5 20.The1 Lb4 21.c3 Txc3 schaak en wit geeft op. Zie diagram

WyyyyyyyyX xAaAaGaAcx xaAaAaBbBx xBaAaBaAax xaBaBaAhAx xAeAaFhAhx xaAcAkAaAx xHhAlAaAax xaAmIiAaAx VuuuuuuuuU 2

Chris Alberti leverde een nuttig halfje in, al was hij zelf niet helemaal tevreden over het verloop van de partij. Het volgende halve punt kwam van Jos van Ommeren die naar eigen zeggen een van de leukste partijen in jaren had gespeeld! Voor de wedstrijd had hij al aangegeven zin te hebben in een echte aanvalspartij. Na zijn gebruikelijke 1. d4 kwam er een Nimzo-Indisch op het bord, waarbij hij al na tien zetten een geïsoleerde dubbelpion had en strategisch slecht stond omdat deze pionnen niet of nauwelijks te verdedigen waren. Om niet langzaam van het bord gedrukt te worden, zette Jos zijn stukken zo op dat er zeker geofferd moest worden. Op het moment dat Jos zijn eerste pion verloor, offerde hij een paard voor onduidelijke compensatie. In de daarop volgende complicaties kozen beide spelers niet de beste voortzetting, maar toen de mist was opgetrokken bleek Jos drie pionnen te hebben voor een stuk, wat net niet genoeg was voor de winst. Remise dus. Op dat moment was de stand 3-1 en een overwinning leek slechts een kwestie van tijd. Zeker toen ook Frits Veenstra een punt aandroeg. Voor de aardigheid weer eens een Wolga-variant, liet hij weten. ‘Normaal neem ik de Wolga niet aan, omdat het voor zwart zo makkelijk te spelen spel geeft. Maar ik had toevallig de dag ervoor op ICC een bespreking van Federowich van de Wolga gezien met een leuk idee voor wit. Dat heb ik toegepast en het werkte! Zwart kwam behoorlijk vast te staan en had geen behoorlijke zetten. Ik kon mijn stelling langzaam uitbouwen met het idee van een afruil van de fianchetto loper op g7 en aanval op de zwarte koning. Nadat mijn tegenstander een vergiftigd pionnetje op h4 had gesnoept, ging mijn plan optimaal werken: mat of dameverlies voor zwart; met andere woorden: 1-0. Toen stond er 4-1 op het scorebord en zou dat beslissende halfje er wel komen. Maar dat kwam niet. Eerst ging Henk Enserink onderuit. Wat er precies fout ging in zijn partij aan het tweede bord weet hij eigenlijk zelf niet goed meer. Henk: ‘Het is geloof ik niet zo dat er sprake is van verdringing, maar wie zoveel nederlagen moet slikken als ik dit seizoen krijgt moeite om, zeker als de notatie verloren is gegaan, de nederlagen nog uit elkaar te houden. Het begin was veelbelovend, een Wolga gambiet waarbij wit na 1.d4 Pf6 2.c4 c5 3. d5 b5 4.cxb5 a6 op de vijfde zet een idee van, ik meen Shirov, overneemt en verrassend vervolgt met 5.b6. Na 5. … Dxb6 – een veld waar de zwarte Dame sowieso heen moet – staat zwart echter geen pion achter en voor mij is dat vaker een nadeel gebleken. Het werd een spannende pot met kansen over en weer, waarbij wit in een schimmige stand ver in het middenspel net iets meer zag dan zwart; 1-0 derhalve.’ ‘En toch is het altijd leuk spelen bij VAS’, concludeerden Henk Enserink en Jos van Ommeren toen ze tegen twaalven gezamenlijk naar huis reden. Vervolgens werd invaller Roelof Kist in een kansloos pionneneindspel opgebracht en tot overmaat van ramp ging de teamleider door zijn vlag. Er wordt wel eens gezegd dat de sleutel tot succes bij de staartborden van een achttal ligt, maar bij de Pion 1 is het net andersom. Hier zijn het de topborden die de kans op promotie levend houden.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

VAS 5 N.v.Dam P.Tromp T.Cornelisse M.Meijer J.v.Dongen M.v..dVeen T.Hagen B.Drewes

RATING TEGEN DE PION 1 2110 J.v.Ommeren 1956 H.Enserink 1823 J.Backer 1756 C.Alberti 1760 F.Veenstra 1814 J.Reiber 1723 J.de Lange 1759 R.Kist

3

RATING 1966 1919 1877 1771 1833 1826 1758 1753

4–4 ½-½ 1–0 0–1 ½-½ 0–1 0–1 1–0 1-0

W Z W Z W Z W Z

Caissa 5 – De Pion 1: 3½ - 4½

E

erste achttal met hakken over de sloot tegen Caïssa 5 Jos Backer schuift op naar bord 2 en wint vierde partij op rij.

Wilde Pion 1 zicht blijven houden op promotie, dan moest er in ieder geval worden gewonnen van Caïssa 5 – dat was op 30 januari het uitgangspunt van de eerste achttalspelers. Met veel hangen en wurgen is het inderdaad gelukt de kleinst mogelijke zege uit het vuur te slepen, en opnieuw waren het de topborden die van zich deden spreken: 3 uit 4. Vooral Jos Backer is bezig aan een sterk seizoen; met vier uit vier is hij halverwege de competitie de onbetwiste topscorer van het eerste achttal. In tegenstelling tot de wedstrijd tegen VAS 5 deelde nu de tegenstander de eerste klap uit. Een iets te opportunistisch spelende Joop Reiber kreeg het Morra gambiet te bestrijden en voor hij het goed en wel in de gaten had ging hij mat. Chris Alberti, met Henk Enserink en Johan de Lange een van de spelers die met een kater van het Hoogovenstoernooi (Corus bekt nog altijd niet lekker) zijn teruggekeerd, verslikte zich in de opening en gaf een stuk weg. Gelukkig kreeg hij daar twee verbonden vrijpionnen voor terug, zodat hij nog kon vechten. Wie Chris kent weet dat de tegenstander dan moet oppassen. Hij ging zelfs zo ver dat hij het stuk weer teruggaf…, precies, voor die twee pionnen. Daarop besloten de heren het punt dan maar te delen. Zo gek was dat niet, want de stelling was volkomen in evenwicht. Toen was het gedaan met de scheutigheid. Eerst hakte Henk Enserink zich een weg naar de overwinning. In Gert van ’t Hof had hij een avontuurlijke speler getroffen die graag het initiatief heeft. Hij was met een goed gevoel (hij wel…) terug gekomen uit Wijk aan Zee met een tpr van boven de 2100! Weliswaar behaald in groep 6, maar 9 uit 9 blijft uitzonderlijk. ‘Dat hoorde ik gelukkig pas bij de analyse van onze partij’, verklaarde Henk achteraf. Zoals gezegd, zwart speelde op initiatief en keek niet op een pionnetje. Na 1.e4 c5 2.f4 d5 3.exd5 Pf6 (het pionnetje) 4.Lb5 + Ld7 5.Lxd7+ Pxd7 6.c4 moest zwart echter alles ter plekke achter het bord bedenken. Dat lukte niet helemaal, hij kwam uiteindelijk twee gezonde pionnen achter, had wel dreigingen maar die konden allemaal na zorgvuldig rekenwerk – dat wel – gepareerd worden. Na 21 zetten verwoed nadenken gaf zwart op in een desastreuze stelling waarin bijna alles nog op het bord stond (zie partij).

Wit: Henk Enserink Zwart: Gert van ’t Hof 1.e4 c5 2.f4 d5 3.exd5 Pf6 4.Lb5+ Ld7 5.Lxd7+ Pbxd7 6.c4 b5 (?) 7.d3 bxc4 (helpt wit gratis van z’n dubbelpion af) 8.dxc4 Pb6 9.Pc3 e6 10.De2 (kost zwart een tweede pion) 10… Ld6 11.Pf3 0-0 12.dxe6 Te8 13.f5 (13.exf7+ leek me minder prettig, want na bijvoorbeeld 13… Kxf7 14.Pe5 komt de zwarte dame hinderlijk binnen op d4) 13… fxe6 14.fxe6 Dc7 15.0-0 Pg4 16.h3 Pf6 17.b3 Ph5 (!?) Deze zet had ik niet voorzien, maar 18.Pb5 Pg3 19.Dd3 lost alles op. 19… De7 20.Pg5 g6 21.Tf7 en na 5 minuten nadenken opgegeven; 1-0. Zie diagram

4

WyyyyyyyyX xCaAaCaGax xbAaAfIaBx xAdAeHaBax xaJbAaAjAx xAaHaAaAax xaHaLaAdHx xHaAaAaHax xiAkAaAmAx VuuuuuuuuU Henks goede voorbeeld werd gevolgd door Jos Backer die met een pion meer zijn partij lichtvoetig en subtiel naar winst voerde. Het halve punt van Paul Muiser was knap werk, want hij had van ver moeten komen om de partijen weer in evenwicht te brengen. De 2-3 tussenstand werd even later door Jos van Ommeren uitgebouwd tot 2-4 en net als in december tegen VAS 5 groeide de hoop op een verdiende zege. Die hoop werd kortstondig de bodem ingeslagen doordat Frits Veenstra in een oude gewoonte verviel, te veel tijd gebruikte en na een naar eigen zeggen ‘saaie Catalaanse partij’ door zijn vlag ging: 3-4. ‘Zo speel ik nou eenmaal’, liet hij nog weten, voordat hij met z’n fiets in het donker verdween. ‘Soms pak ik daar punten mee, en op andere momenten kost het me de kop.’ Denkend aan de vorige ontmoeting moet de meeste spelers van De Pion toen even het gevoel hebben bekropen van: niet weer hè. Een goede teamleider geeft juist dan het juiste voorbeeld: hij bood, waarschijnlijk in gewonnen stelling, remise aan. Een tactische meesterzet, al zeiden enkele clubgenoten iets te hard dat remise genoeg was! Zijn tegenstander vond die manoeuvre zo’n meevaller dat hij vergat zijn teamleider te raadplegen en de remise meteen omarmde. Hij gaf toe dat doorspelen onder druk van zijn teamgenoten hem zo goed als zeker de kop zou hebben gekost. Met de hakken over de sloot dus, maar al met al toch wel een verdiende overwinning. Op 6 maart zal er uit een ander vaatje getapt moeten worden, al is het alleen maar vanwege de eer. Promotie kan ENPS/Quibus nauwelijks nog ontgaan. Twee gelijke spelen – tegen Nieuwendam 2 en VAS 5 – was er voor de club in het Woestduincentrum spijtig genoeg net eentje te veel. Te weinig doortastendheid op de momenten dat het echt moet, zal De Pion 1 ook dit seizoen weer de das om doen.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

CAISSA 5 G.Veldhuis J.Dekker G.v.h.Hof F.Roes S.Tigelaar C.Venema T.Lith W.Suyderhoud

RATING TEGEN DE PION 1 1951 J.v.Ommeren 1825 J.Backer 1675 H.Enserink 1772 F.Veenstra 1738 C.Alberti 1671 J.Reiber 1742 J.de Lange 1671 P.Muiser

RATING 1966 1877 1919 1833 1771 1826 1758 1742

3½ - 4½ 0–1 0–1 0–1 1–0 ½-½ 1–0 ½-½ ½-½

W Z W Z W Z W Z

Johan de Lange

5

ENPS/Quibus 3 – De Pion 2: 4-4

N

a de ups en downs van de vorige rondes heeft het tweede een keurig gelijk spel behaald tegen het op papier sterke ENPS/Quibus. ENPS bleek verhuisd naar het zogeheten Afrika-Huis in de Van Ostadestraat. Nu associeer ik Afrika met licht, warmte en mooie muziek, maar in deze locatie bleek daar weinig van te vinden. Dat er geen vrolijke deuntjes klonken was kan ik wel billijken, maar verder was het er koud en de verlichting hield ook niet over. Daarentegen hingen er wel weer bordjes aan de wand met opschriften als “De Heer is mijn herder. Het zal mij aan niets ontbreken”. Zou deze Herder iets voor schaakspelers kunnen betekenen? Die ontbreekt het vaak aan van alles. Mij ontbrak het deze avond bijvoorbeeld aan compensatie voor een verloren gegane pion. Ik probeerde de hele avond, tevergeefs overigens, om iets te bedenken tegenover de onwrikbare logica waarmee mijn tegenstander de partij uitschoof. Daardoor ontbrak het me weer aan de aandacht voor de andere partijen, dus u zult het moeten doen met erg oppervlakkige waarnemingen.

Wim Paymans maakte zijn gestuntel van de vorige keer goed door in minder dan geen tijd te winnen. Willem Muts zette zijn Dame wat buitenspel en liet een gat rond zijn Koning vallen dat zelfs deze begenadigde rommelaar niet meer kon dichten. Wim Helmers won , maar het hoe en waarom is me geheel ontgaan. Ook hoe invaller Dik Blokland remise maakte kan ik me niet herinneren. Van de partij van de andere invaller Geert Renkema begreep ik niet veel. Geert’s tegenstander kennelijk ook niet, want hij dacht maar en hij dacht maar en verloor uiteindelijk toch. Zo kwamen we met 3½-1½ voor, maar de rest zag er niet erg florissant uit. Roelof Kist bezorgde zijn tegenstander een tripelpion in het centrum. Zoiets kan zwak zijn of sterk. In dit geval was het sterk want de man van ENPS kreeg een overwegende stelling met verbonden torens op de tweede rij enzo. Ik gaf niet veel meer voor Roelofs kansen, maar naar verluidt wist hij zoveel complicaties te scheppen dat zijn tegenstander in tijdnood kwam en remise moest forceren. Ton van der Eyden had materiaal meer en twee verbonden vrijpionnen aan de rand. Helaas, zijn opponent had twee van zulke beesten in het centrum en kon het initiatief naar zich toe trekken. Toen de pionnen in beweging kwamen was er geen houden meer aan. Zo werd het 4-3 en was het aan mij remise te houden. Dat lukte nog steeds niet en zo werd de eindstand 4-4.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

ENPS/QUIBUS 3 RATING DE PION 2 RATING 4-4 Marco Wielemaker 1816 - Roelof Kist 1753 ½ -½ Niek Verweij 1797 - Wim Helmers 1741 0 -1 Erik van Rijkom 1793 - Willem Muts 1771 1 -0 Klaas Mastenbroek 1887 - Harrie Boom 1666 1 -0 Tony Slengard 1676 - Ton v/d Eyden 1732 1 -0 Peter Kersten 1733 - Dick Blokland 1572 ½ -½ Johan v/d Maas 1671 - Wim Paijmans 1683 0 -1 André van Rijn 1657 - Geert Renkema 1597 0 -1

W Z W Z W Z W Z

Harrie

6

Pegasus/Aastor 2 - De Pion 3 : 2½ - 5½

A

an de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen in de derde novemberweek diende Team Drie zijn opwachting te maken bij het sportpark in het aller-zuidelijkste gedeelte van Amstelveen. De voortdurende verhindering van de dit seizoen nog niet actieve Jaap de Kreek mag inmiddels genoegzaam bekend worden verondersteld, terwijl verrassenderwijs ook ons geheime wapen Sonja van den Heuvel zou schitteren door afwezigheid. Wegens het zakelijke verblijf van extern wedstrijdleider Harold van der Laan in het buitenland tot minstens medio december regisseerde uw verslaggever op diens schriftelijke verzoek zelf een stel adequate warmlopers van de reservebank. Derhalve toog op clubavond 21 november een aan de staartborden zelfs relatief verzwaard Team Drie Amstelveenwaarts richting ‘de grens van de bewoonde wereld op het zuidelijk halfrond’ (uw verslaggever was per fiets inclusief omzwervingen bijna een vol uur onderweg!) voor een rechtstreeks duel tussen de teams met de gedeelde hoogste gemiddelde rating in de poule, met dien verstande dat Pegasus/AASTOR 2 zeer verrassend reeds tweemaal het onderspit dolf en Team Drie vooralsnog een 100% status koesterde. Op voorhand had uw verslaggever ongezien voor minimaal een puntendeling getekend, doch het magische lot zou de realiteit radicaal anders inkleuren… Het startsein werd overigens door slechts een zestal Pionezen gehoord, waarna het wellicht eveneens verdwaalde tweetal Boor Fekkes en Herbert Tulleken met redelijk afzienbare achterstand alsnog het opgeluchte team completeerde. Uw verslaggever beet het spits af middels een Siciliaan waarin de witspeler uiterst behoedzaam opereerde via f3 en De1 met de bedoeling Dg3, welke manoeuvre werd onderschept door de zwarte opstoot d6-d5. Er volgde algehele afruil van de cavalerie plus de witveldige lopers, terwijl tevens de opstoot van de witte c-pion werd verhinderd. Uw verslaggever pakte met tempo de controle over de d-lijn waarna de witspeler via dameruil remise trachtte af te dwingen. Met de zwartveldige lopers nog op het bord plus als enige voordeel vijf witte pionnen op zwart tegen vijf zwarte pionnen op wit achtte uw verslaggever zijn winstkansen minimaal en accepteerde tevreden het voorstel, zich terdege bewust van een nog ongewis teamresultaat… Hans Looman kon na een rustig verlopen opening een interessante afruil afdwingen die hem perspectieven zou bieden. Daarna bleef de stelling gecompliceerd en ‘tricky’, maar ondanks een sterke zet van de tegenstander wist Hans voordeel te bereiken tot zowaar een winststelling, overigens pas na een fatale blunder van zijn opponent. Herbert Tulleken kon het Pegasusgebouw niet vinden en bereikte dat ‘in the middle of nowhere bijna zo zuidelijk als Maastricht’ uiteindelijk met twintig minuten reeds weggetikt op de klok. De tegenstander kende met wit zijn openingstheorie naar behoren, dus Herbert week af en bezat na 14 zetten het actieve loperpaar tegen paard plus loper. Vervolgens leverde een aardige combinatie de kwaliteit op en was in een nog secuur te spelen eindspel zelfs een magneetoffer (torenschaak) mogelijk omdat daarna de vrije a-pion zou promoveren. Tweede invaller Ruud Keijzer zag wit in een e4-opening dermate saai en voorzichtig ontwikkelen dat simpel een drietal pionnen kon worden buitgemaakt. Een grove blunder kostte echter de dame tegen toren plus loper, derhalve bleef de schade binnen de perken! Ondanks Ruud’s aanvalskansen verzandde dit minimale voordeel uiteindelijk toch nog in een remise-eindspel van witte toren plus pion tegen zwart paard plus drie pionnen. Halfkoers prijkte op het scorebord verrassend een perspectiefrijke 3-1 tussenstand in het voordeel van Team Drie, wat op de resterende vier borden met mogelijk drie remises uiteraard spekkoper zou zijn… 7

Wil Haggenburg raakte na een geweigerd flankgambiet het spoor volkomen bijster, produceerde enkele niet al te sterke zetten en verloor alsnog b4. Toen een aantal zetten later eindelijk het besef doordrong dat naast pionverlies de structuur van de rest meer leek op gatenkaas, forceerde zwart steeds meer tot afruil. Achtereenvolgens verdwenen de torens, paard, loper plus dame van het bord, doch de stelling werd er niet beter op. Helaas voldoende reden voor Wil om definitief de strijd te staken. Dik Blokland trof gewapend met de Slavische verdediging een witspeler die in een damegambiet dankzij een kleine onnauwkeurigheid zijn gambietpion nooit meer terug zag en gaandeweg onder druk werd gezet. Op een gegeven ogenblik dacht wit desondanks de lastige pressie op te kunnen lossen en zijn pion terug te winnen. In plaats daarvan kostte die afwikkeling een stuk en ondervond Dik voor de rest weinig moeilijkheden meer. Geert Renkema leek kennelijk een weinig strijdbare partij achter de rug te hebben gezien de dichtgeschoven pionnenstructuur plus het wederzijdse geschut nog achter de eigen linies. Het enige ruimtevoordeel schenen Geert ‘s opgerukte koningsvleugelpionnen met controle over g6 doch zonder enige breekmogelijkheid. Na overleg met uw verslaggever plaatste Geert een tactisch remiseaanbod en bezegelde de zwartspeler met instemming de ongeslagen status van Team Drie. Kopman Boor Fekkes tenslotte toverde de volgende openingsvariant op het bord: 1.d4 c5 2.d5 b5 3.e3, waarna het middenspel vervolgens een spannende laveerpartij werd met wederzijdse dreigingen van sterke velden. Zwart dirigeerde na de torens ook zijn paarden naar de damevleugel, sein voor Boor tot de opstoot 34.f5 met de bedoeling een torenaanval op de koningsvleugel die uiteindelijk tot resultaat leidde. Uw verslaggever looft vooral de beide fenomenale slotzetten: de dameswitch g3-c3 diagonaalschaak en als daverend klapstuk het multifunctionele Pf4-e6 met de dreiging Tf8+ dameverlies, terwijl zwart na paardruil ter verhindering van de tweezet Tf7-Dg7 MAT eveneens zijn dame zou moeten offeren. Absoluut geniaal!!!

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

PEGASUS/AASTOR 2 H. Luirink W. van der Horst G. Zeilinga M. van der Lugt R. Rombaut W. Simonis C. van Klaveren N. Melis

RATING TEGEN DE PION 3 1835 B. Fekkes 1558 D. Blokland G. Renkema 1561 H. Tulleken 1543 W. Haggenburg 1661 Cv.Heerwaarden 1552 H. Looman 1340 R. Keijzer

RATING 1631 1572 1597 1594 1585 1581 1558 1538

2½-5½ 0-1 0-1 ½-½ 0-1 1-0 ½-½ 0-1 ½-½

W Z W Z W Z W Z

Deze als een Sinterklaas-surprise dankbaar geaccepteerde overtuigende 5½-½ overwinning bewijst enerzijds de uitgebalanceerde kracht van Team Drie doch roept anderzijds toch ook de nodige vraagtekens op. Gezien de gedeelde hoogste gemiddelde teamrating in de poule blijft het uitermate wonderlijk dat Team Drie na drie ronden nog steeds de 100% status mag handhaven tegenover een uiterst merkwaardig nul komma nul resultaat van gastheer Pegasus/Aastor2!! Voorts bleek op de externe uitnodiging de tegenstander van uw verslaggever de enige genoteerde op hun ledenlijst, derhalve heeft Pegasus/AASTOR kennelijk vrij recent een blik nieuwe leden opengetrokken?? Kopman Boor Fekkes begon al voorzichtig aan zichzelf te twijfelen doch scoorde juist op tijd zijn eerste spectaculaire punt. Via onderzoek op internet bleek zijn tegenstander over een respectabele rating van 1811 te beschikken! Niet onvermeld mag blijven de gelijke tred die eerste invaller Hans Looman hield met Team Drie: na een formidabele 3 uit 3 blijven we helaas de rest van dit seizoen verstoken van zijn diensten. Over stoppen op je hoogtepunt gesproken…

8

Overigens is door een abuis van uw verslaggever een fout geslopen in het diagram uit de vorige Pionier bij het verslag Pion 3 - Grasmat 2. Voor een correct begrip dienen alle VIER TORENS op de d-lijn te staan: Td1 Td2 Td7 Td8. Excuses voor dit ongemak. Tenslotte alle lezers een uiterst sportief doch bovenal gezond 2007 gewenst! Wellicht gloort daar weer iets aan de horizon…

Co van Heerwaarden

De Raadsheer 3 - De Pion 4: 5½-2½

D

e Raadsheer was weer eens verhuisd en bleek zich verstopt te hebben in de Kattenburgerstraat, waar de raadsheren in gebouw ‘De Poort’ een fraai onderkomen hebben gevonden. Dat onderkomen 1ijkt vooral op De Raadsheer 3 een inspirerende uitwerking te hebben, want dit achttal had tot dan uit drie wedstrijden de volle winst gepeurd. Het hield in dat De Pion 3 op 17 januari voor een zware taak stond. Zoals de uitslag verraadt, was het een te zware taak, maar dat was min of meer ingecalculeerd. Door het wegvallen van Edward Versluis heeft De Pion 4 altijd een invaller nodig en dit keer was dat Ernst ter Schegget. Hij was al een paar maal succesvol ingevallen en zorgde nu met zijn laatste invalbeurt voor het enige winstpunt aan Pionzijde. Eerst leek er voor Ernst zwaar weer op komst, maar na een misgreep van zwart keerden de kansen en zodoende werd niet de koning van Ernst, maar die van zijn tegenstander gevangengenomen. Daarmee bracht Ernst zijn score op 2½ uit 3 en dat verdient een woord van hulde en bewondering. We zullen je missen, Ernst! Er bleek te elfder ure nog een invaller te arriveren: Hans van Roekel. Het bleek dat Harold van der Laan, op wiens aanwezigheid uw teamleider had gerekend, verstek moest laten gaan en Hans als plaatsvervanger aangezocht had. Daardoor moest Hans aan het vijfde bord plaatsnemen en dat was iets te veel gevraagd. Hans deed wat hij kon, maar het was niet voldoende. Jammer voor hem en het achttal. Met Hans Looman liep het ook niet goed af. Hij kwam slecht te staan, boette een pion in en belandde in een viertoreneindspel. Dat bood nog enige kansen, maar na verlies van een tweede pion was het over en uit. Ruut Keijzer had evenmin de wind mee, wat ook hier tot pionverlies leidde. Er was nog geen man overboord, totdat Ruut zich door een eenvoudige en combinatie elementaire een tweede pion liet ontfutselen. Hij gaf op in een stelling waarin hij misschien nog een valletje had kunnen stellen, maar zover kwam het dus niet. Tom Kooij was aanvankelijk niet ontevreden over zijn positie, maar begon daarna toch weer te kwakkelen, met alle gevolgen van dien. De nederlaag bevestigde dat Tom geen gelukkig seizoen beleeft. De remise van Gertjan Zorgman had niet veel om het lijf: het evenwicht werd nooit verbroken en dan is het vervolg voorspelbaar. Uw verslaggever ontmoette een oude kennis uit de jaren zestig, met wie hij destijds regelmatig slag leverde. Nu zaten we dus weer tegenover elkaar. Hij kwam slecht uit de opening, maar kreeg plotseling tegenkansen toen uw redacteur positioneel mistastte. Het dwong hem af te wikkelen naar een eindspel waarin hij nog steeds een tikkeltje beter stond, maar niet genoeg om er tijd en moeite aan te besteden. Dus schudden twee bejaarden elkaar de hand en wensten elk het beste! Dat brengt ons tot slot bij de partij van Rik Vlaanderen. Die stond eerst, althans volgens zijn tegenstander, glad verloren, maar onderschatte het gevaar van een witte vrijpion die het tot b7 had gebracht. In de tijdnoodfase gebeurde er meer dan een zelfs uitstekend ogenpaar kon volgen, maar het resulteerde in een kale zwarte koning tegenover een witte dame en loper. Voordat Rik 9

echter het onvermijdelijke vonnis kon voltrekken, viel zijn vlag en moest hij in remise berusten. Zeer tot zijn ongenoegen, want hij was van mening dat zwart moest opgeven. Er vond bovendien vlak naast zijn bord een incident plaats waarbij één van de onzen was betrokken en volgens Rik had hem dat precies de vereiste seconden gekost om zwart mat te kunnen zetten. Het was een tumultueus slot, al was het gelukkig niet van dezelfde orde als de storm die de volgende dag half Europa zou ontregelen. Die ontliep De Pion 4 wel op tijd en laten we dus niet te hard klagen. Op 20 februari krijgt De Pion 4 de zwakke broeder uit groep 3A op bezoek, dan valt er hopelijk meer eer te behalen. Poetst u maar vast uw zwaarden op!

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

RAADSHEER 3 A.v.d.Wal C.Simoons R.Visser P.Hanegraaf T.Reijntjes P.Voets E.Mol M.Marlovic

RATING TEGEN DE PION 4 1752 J.Roosendaal 1645 G.Zorgman H.Looman 1564 R.Keijzer 1553 H.v.Roekel 1665 E.ter Schegget 1596 R.Vlaanderen 1567 T.Kooij

RATING 1645 1548 1558 1538 1353 1453 1468 1476

5½ - 2½ ½ - 2½ ½-½ 0–1 0–1 0–1 1–0 ½-½ 0-1

W Z W Z W Z W Z

Tom Msk 3 – De Pion 5: 6 – 2

D 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

e bij voorbaat vergeefse reis van Pion 5 met slechts 5 man naar MSK krijgt u hier slechts in droge cijfers, in het volgende nummer kunt u lezen wat er gebeurde.

MSK 3 RATING TEGEN DE PION 5 H.Groenewegen 1618 E.ter Schegget M.Norden 1626 J.Hillebrand B.v.Teunenbroek 1543 N.O. B.v.Dijk 1460 R.Altman V.Groenewegen 1492 N.O. G.Groenewegen 1281 N.O. M.v.Teunenbroek 1415 R.Ansink J.Heijnen 1304 M.v.d.Berg

10

RATING 1453 1457 1461

1188 1233

6–2 0–1 1–0 1–0 0–1 1–0 1–0 1–0 1-0

W Z W Z W Z W Z

Wijnwedstrijd

O

p donderdag 28 december was er gelegenheid om onder het genot van een drankje in alle rust wat met de stukken te schuiven, zij het dat er natuurlijk afgeweken werd van de gangbare schaakregels. Werd andere jaren veel van uw kennis gevergd met quizvragen zoals ‘wie woont het dichts bij het Woestduincentrum’, ditmaal werd de avond voornamelijk tactisch ingekleurd. Uitgangspunt van de wijnwedstrijd blijft dat de uiteindelijke winst een loterij is. Dat werd ditmaal bereikt door de deelnemers in te delen in groepen. Enerzijds moest men proberen als groep zo hoog mogelijk te scoren, maar de slechts scorende binnen de hoogst eindigende groep zou gekroond worden tot algeheel winnaar. Ziet u het dilemma? Er waren min of meer bekende schaakvarianten zoals vetoschaak en weggeefschaak en het nog onbekende –want zelf bedachte- balansschaak. Dit werd afgewisseld met een ‘mens erger je niet’ spel dat werd gespeeld met schaakstukken. Aan het eind van de avond poseerden alle groepen voor de camera van Chris Alberti terwijl ze een yell riepen. Het komisch resultaat van deze parade was te zien op onze site. Degene die het eerst een flesje van tafel mocht pakken was Willem Muts, maar ook voor hekkensluiter Tom Kooij viel er nog wat te kiezen. Volgend jaar kan de avond weer een geheel andere invulling krijgen, het ligt er maar aan wat de bedenker(s) leuk vinden om aan u voor te schotelen.

Speler R1 Rose team: 281 pnt 1. Willem Muts 2. Harrie Boom 3. Rob Nuy 4 Geert Renkema Zwarte team: 226 pnt 5. Udo Hoogervorst 6. Rudolf Vulsma 7. Ruut keijzer Gele team: 148 pnt 8. Hans Looman 9. Thomas loots 10. Herbert Tulleken 11. Chris Alberti

Schaken R3 R5

Totaal R7

Rotondespel R2

R4

R6

R8

10 10 10 10

1 10 10 10

10 10 10 10

1 1 5 23

20 20 20 20

0 0 0 0

5 5 5 5

10 10 10 10

57 66 70 88

10 10 20

1 10 2

10 1 20

0 1 2

5 5 10

0 0 0

20 20 40

10 10 20

56 57 113

1 1 1 1

1 10 10 10

1 10 10 0

1 1 15 15

5 5 5 5

10 10 10 10

0 0 0 0

0 0 0 0

33 37 37 41

1 1 2

10 1 2

1 1 2

-13 1 26

0 0 0

5 5 10

20 20 40

3 3 6

27 32 88

1 1

1 1

1 1

1 1

0 0

5 5

0 0

0 0

9 9

Groene team: 147 pnt 12. Ton v.d. Eijden 13. Hans van Roekel 14. Frits Veenstra

Blauwe team: 84 pnt 15. Kees Besselink 16. Jos Hillebrand

11

17. Jeroen Loots 18. Dirk Goes

1 10

10 10

10 10

4 4

0 0

5 5

0 0

0 0

27 39

10 1 10 10

1 1 1 10

1 1 10 1

-38 3 1 5

0 0 0 0

0 0 0 0

3 3 3 3

0 0 0 0

-23 9 24 29

Rode team: 39 pnt 19. Wim Helmers 20. Martha v.d. Berg 21. Theo v.d. Voort 22. Tom Kooij

Henk Enserink

‘Heb jij ... ?’ Vroeg Sjoerd

H

et was nog nooit ter sprake gekomen, maar het kon niet uitblijven en op een kwade dag gebeurde het dan ook. ‘Heb jij een favoriet probleem of favoriete problemen?’ vroeg Sjoerd. Ik zette een bedenkelijk gezicht. ‘Er zijn honderden problemen die ik bewonder of zelfs schitterend vind, maar de meeste daarvan zullen jou niet bevallen en andere zul je niet eens begrijpen vanwege afwijkende spelregels of het gebruik van stukken die in het wedstrijdschaken niet voorkomen. Bovendien verschilt mijn smaak nogal van de jouwe, dus doe me een plezier en laten we het over iets anders hebben.’ ‘Flauw,’ zei Sjoerd. ‘Er zullen best problemen bij zijn die ook ik mooi vind.’ ‘Misschien,’ gaf ik toe, ‘hoewel ik het betwijfel. Maar je zult je zin hebben. Om jou een plezier te doen, zal ik een paar vijfzetten uitzoeken waar ik een zwak voor heb. De volgende keer mag jij daar je mening over geven. Akkoord?’ Sjoerd vond het een goed idee en ik hield me aan mijn woord. ‘Zoals afgesproken heb ik twee vijfzetten voor je geselecteerd,’ zei ik bij Sjoerds volgende bezoek. ‘Ze hebben niets gemeen. De ene is een eenvoudige, maar toch charmante miniatuur, de andere is een juweel waarvoor ik de diepste bewondering heb. Hij lijkt ingewikkeld, maar is in wezen glashelder. We beginnen met de miniatuur.’ Karl Junker Rochade 1980 Zie diagram

WyyyyyyyyX xAaJaAaAax xaAaAaAaAx xAmJaAaAax xaAhGaKaAx xAaAaAaAax xaAaAaAaAx xHaAaAaAax xaAaAaAaAx VuuuuuuuuU ‘Als je naar deze stand kijkt,’, zei ik, ‘vallen je twee dingen op. De zwarte koning heeft een vluchtveld op c4 en Pc8 staat er wat verloren bij, omdat veld d6 al door pion c5 gedekt wordt. Pc8 heeft dus de hoeven vrij en maakt daar voluit gebruik van. Het moet wel in de buurt van de zwarte koning blijven, maar schaak geven op e7 leidt tot niets en na 1. Pd6 staat zwart pat. Het 12

begin ligt nu voor de hand: 1. Pa7 Kc4. Nu dreigt de zwarte monarch te ontsnappen via c3 en daarom 2. Pb5 Kd5. Hier is thans een tussenschaakje geboden: 3. Pc3+ Kc4 en het witte paard draaft nu door met 4. Pd1, gevolgd door 4 ... Kd5 5. Pe3 mat. Alle witte zetten worden dus gedaan door één paard, dat het hele bord oversteekt om op e3 mat te kunnen geven. Niet indrukwekkend, maar mij spreekt zoiets aan.’ Sjoerd knikte. ‘Het heeft wel iets,’ gaf hij toe, maar zijn stem vertelde mij dat hij niet begreep waarom ik dit een leuk probleem vond. Ik had dit wel verwacht, hij kijkt nu eenmaal anders naar een probleem dan ik, en ik schoof de stukken van het bord. ‘Bij het tweede probleem hoort een verhaal,’ zei ik. ‘Tijdens de Bezetting doken veel jongelui onder teneinde te voorkomen dat zij in Duitsland tewerkgesteld zouden worden. Daartoe behoorden ook enkele veelbelovende probleemcomponisten en één van hen was Louis Schade van Westrum, door vrienden en collega’s Wiet genoemd. Wiet was in 1923 geboren en koos het zekere voor het onzekere. Hij maakte uitsluitend meerzetten en daar had hij nu alle tijd voor. Merkwaardig genoeg verscheen er in die tijd nog een tijdschrift ‘De Probleemvriend’ geheten en dat publiceerde in 1944 het probleem dat ik je direct laat zien. Het werd bekroond met de eerste prijs en die was meer dan verdiend. Haal niet je neus op voor de vele zwarte stukken op de koningsvleugel, want ze staan er niet voor niets. Kijk er eerst maar goed naar, daarna zal ik je vertellen waar het in dit probleem om gaat.’ Zie diagram

WyyyyyyyyX xAiAaAaAax xaAmAaAaAx xAhBaHaAax xaAgAaAbBx xHaAaLbAax xaAaBbCaAx xBaAaEcDax xaAaAaDaAx VuuuuuuuuU Nadat Sjoerd een poosje naar de stelling gekeken had, zei ik: ‘Ik weet niet of je al iets gezien hebt, maar je komt er niet achter voordat je een paar keer verkeerd begonnen bent. Daarbij speelt Tb8 de hoofdrol. Die kan vier keer direct mat dreigen, maar zwart kan ze allemaal makkelijk afweren. Aan één van zwarts verdedigingen zit echter een luchtje en dat heeft grote gevolgen. Let goed op, want het is belangrijk te zien wat wit dreigt en wat zwart daar tegen doen kan. Klaar?’ Sjoerd knikte, maar met een zuur gezicht. Hij houdt nu eenmaal niet van dit soort schoolmeesterachtige inleidingen. ‘Dan gaan we van start,’ zei ik opgewekt. We beginnen met 1.Ta8 en dreigen daarmee 2.Ta5 mat. Zwart pareert dit met 1 …d2 2.Ta5+ Lb5. Nu proberen we 1.Td8, dreigt 2. Dd4 mat, maar dat pareert zwart met 1 …a1D. We gaan verder met 1.Tf8, dreigt 2.Tf5 mat, dat weerlegt zwart met 1… Pg3. Er rest ons nu alleen nog 1.Tg8, dreigt 2.Txg5 mat en dat pareert zwart met 1 ... Tg3. Zie je nu al iets?’ ‘Natuurlijk,’ antwoordde Sjroed. ‘Als wit nu 2.Tf8 speelt, kan zwart niet meer pareren met 2 ... Pg3. Volgens jou heet dat obstructie.’ ‘Precies,’zei ik, ‘n we zijn dus op de goede weg. Nog even herhalen: 1.Tg5 Tg3 2.Tf8. Nu heeft Tf3 ruim baan gemaakt voor Le2 en dus kan zwart de matdreiging op f5 toch pareren, en wel met 2 ... Lg4. Dat heeft weer een ander nadeel, want na 3.Ta8 kan de zwarte loper niet meer op b5 tussenbeide komen. Gelukkig is door het wegspelen van Le2 de toren op f2 vrij gekomen en zwart speelt opgelucht 3 ... Tb2. Je begrijpt wel wat wit gaat doen.’Sjoerd keek me beledigd aan. 13

‘at ziet een kind. Wit speelt 4.Td8, omdat 4 ... a1D niet meer helpt, aangezien Tb2 de dame de weg verspert. Interferentie, heb je me geleerd.’ ‘Je bent kraan,’ zei ik, maar zwart heeft toch nog een verdediging, namelijk 4 ... Tb4. Daar staat hij evenwel zijn koning in de weg en daarvan profiteert wit met 5. Dxc6 mat. Is dat niet prachtig? Eerst drie verkeerde torenzetten en daarna dezelfde torenzetten, maar nu met het gevolg dat zwart gedwongen wordt zichzelf steeds verder in de nesten te helpen. Ik raak er nooit op uitgekeken.’ ‘Het is inderdaad heel knap,’ erkende Sjoerd. ‘Heb je hem gekend?’ ‘Ik heb hem een keer ontmoet in de jaren tachtig. Hij was een eenzelvig man en leefde teruggetrokken. In de jaren negentig is hij overleden. Hij heeft veel moois nagelaten.’’Dat geloof ik graag.’ Sjoerd keek naar de matstand en vervolgens naar mij. ‘Zullen we…?’ vroeg hij wat aarzelend. ‘Waarom niet,’ zei ik . ‘Kun je mij mat zetten.’ Dat gebeurde prompt, maar daar ben ik aan gewend.

JCR

Corus 2006

W

ie de resultaten van onze clubleden bekijkt bij Corus 2006 die komt onvermijdelijk tot een verkeerde conclusie, namelijk dat het een toernooi is dat maar zo snel mogelijk vergeten dient te worden. Niets is minder waar. Toegegeven, sommigen zaten in een wat minder gezellige groep dan vorige jaren ( ze zetten hun flesje drinken en de boterhammen naast zich neer, zeggen geen boe of bah en komen vier uur lang niet meer van hun plaats”) maar leuk blijft Corus waarschijnlijk toch altijd, ook als het volgend jaar gesierd zal worden door de wat infantiel klinkende naam Tata toernooi 2007. Zelf heb ik wel enige bedenkingen bij de aankleding van sporthal De Moriaan, die voor het tweede achtereenvolgende jaar geheel bekleed werd met futuristische schaakafbeeldingen van robothanden die schaakstukken verzetten. Niets in de Moriaan is verder futuristisch en dat is maar goed ook. De geur van erwtensoep en zwetende lijven, de gelukzalige overwinnaars blik naast ultieme ontgoocheling, dat is wat schaken in Wijk aan Zee juist zo leuk maakt. Er zijn al teveel mensen die het schaken nog enkel beoefenen via het internet, het lijkt me daarom geen goede zaak schaken al te wetenschappelijk te promoten. Er zijn vast betere manieren om de mensen weer achter het bord bij de plaatselijk schaakclub te krijgen. Extra spanning was er dit jaar door de weddenschappen die er afgesloten waren. Zie voor de winnaars en resultaten de gegevens die ik hier dankbaar heb overgenomen van de Pionsite. Voorspel de nummers 1, 2 en 3 van de Corus grootmeestergroep A En de winnaar van ‘gokje wagen’ grootmeestergroep A is: Dik Blokland. Niemand had de nummers 1, 2 en 3 goed, Dik Blokland en Johan de Lange hadden als enigen de nummers 1 en 2 in de juiste volgorde. De doorslag gaf echter de goede voorspelling van Dik m.b.t. de hoogste TPR van de pion-deelnemers, namelijk Harrie Boom. Dik, van harte proficiat met je € 62,.En de winnaars van ‘gokje wagen’ TPR pion-deelnemers zijn: Wim Helmers, Toon Hijmenberg en Dik Blokland. Alle drie de heren hadden hun vertrouwen gegeven aan Harrie Boom, als beloning daarvoor mag een ieder daar binnenkort € 6,66 voor ontvangen. Even een tip van de bookmaker: doe zuinig met het gewonnen geld, voor je het weet ben je weer straatarm! 14

Uitslagen tienkampen: 19 t/m 28 januari

Rating Gr R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 T Eric Roosendaal Peter de Heer Henk Enserink Chris Alberti Willem Muts Johan de Lange Wim Helmers Henk Plantfeber Boor Fekkes Harrie Boom Geert Renkema Carel van Pampus Theo vd Voort Martha vd Berg

2075 2000 1919 1771 1771 1758 1752 1679 1631 1623 1597 1559 1417 1204

3C 3A 3J 4A 5C 5E 5B 5H 5F 5G 6B 7B 8A 9A

1 ½ 0 0 1 ½ 0 0 0 0 ½ ½ ½ 1

½ ½ 0 ½ 1 ½ 1 ½ 1 0 0 ½ 0 0

0 1 0 ½ ½ 0 ½ 0 0 ½ 0 1 ½ 0

1 ½ 0 0 ½ ½ 0 0 0 0 0 ½ 1 0

0 1 0 0 0 ½ 0 ½ 1 1 0 1 ½ -

½ 0 1 0 ½ 1 ½ ½ 0 1 1 0 ½ 1

½ 0 1 0 0 ½ 1 ½ 1 1 0 1 ½ 0

1 0 0 1 0 0 0 0 ½ ½ ½ ½ 1

Uitslagen weekendvierkampen: 12 t/m 14 januari Rating Gr R1 R2 R3 Dirk Goes 1970 33 0 0 1

1 ½ 1 0 1 ½ 0 0 0 ½ 0 1 ½ 0

5½ 4 3 2 4½ 4 3 2 3½ 4 2 6 4½ 3

Pl 2 7 6 10 5 7 8 10 8 6 10 2 7 8

TPR 2031 1924 1840 1622 1722 1702 1633 1532 1653 1727 1442 1621 1432 1169

Totaal Plaats TPR 1 3 1896

Henk Enserink

Een herinnering aan 1938

I

n de late uren van de winterse en donkere tweede kerstdag 1935, het vroor en het sneeuwde, werd ‘onze’ dr. Max Euwe wereldkampioen. Dat gebeurde na een slopende match van dertig partijen, die onze landgenoot en zijn tegenstander Aleksandr Aljechin kriskras door Nederland gebracht had en te Amsterdam zijn bekroning kreeg. De match had iedereen maandenlang in zijn ban gehouden en na de triomfale afloop veranderde ons nuchtere landje in een gekkenhuis! De eens zo populaire damschijven werden achteloos, zo niet verachtelijk, aan de kant geschoven en fabrikanten van schaakborden en schaakstukken moesten extra personeel in dienst nemen om aan de vraag van het publiek te voldoen. Ook ik behoorde tot de ongelukkigen die door schaakgodin Caissa gevangengenomen en tot levenslang veroordeeld werden, maar dit slechts terzijde. De allerwegen heersende euforie had grote gevolgen. Het leidde om te beginnen tot een groot en sterk bezet internationaal toernooi te Noordwijk voor Nederland een absolute noviteit. Belangrijker was echter dat er op initiatief van de ‘Algemeene Vereenigde Radio Omroep’, kortweg gezegd de AVRO, de eerste besprekingen begonnen die tot doel hadden de sterkste schakers ter wereld samen te brengen voor het spelen van een dubbelrondige achtkamp. Dat leek een utopisch voornemen, zeker nadat in 1937 Aljechin in de revanchematch Euwe nogal smadelijk verslagen had, maar wonder boven wonder slaagde het organisatiecomité erin deze schijnbare utopie te verwezenlijken. Op 6 november zaten in Hotel Krasnapolsky de acht 15

gewenste grootmeesters klaar voor het spelen van de eerste ronde van AVR0’s Wereldschaaktoernooi. Het waren (met achter hun naam hun geboortejaar): Aleksandr Aljechin (1892), Michael Botvinnik(1911), José Raúl Capablanca (1888), Max Euwe (1901), Rueben Fine (1914), Salo Flohr (1908), Paul Keres (1916) en Samuel Reshevsky (1911). De AVRO achtkamp zou geschiedenis schrijven. Enerzijds vanwege de ongekend sterke bezetting, anderzijds vanwege de aard van deze bezetting. Die mondde uit in een confrontatie van de aanstormende jeugd met de gevestigde orde (een wereldkampioen en twee voormalige wereldkampioenen). De jeugd zou zegevieren en leidde daarmee een nieuw tijdperk in. Het werd helaas onderbroken door de Tweede Wereldoorlog, maar de trend was gezet. Ook deze keer moesten de spelers voortdurend reizen. Van Amsterdam ging het naar Den Haag en Rotterdam en verder werden onder meer Arnhem, Breda, Haarlem en Groningen bezocht. Het had een propagandistisch doel, want de KNSB kon nog best wat leden gebruiken. Het toernooi had een grillig verloop en werd daarmee een feest voor statistici. Hier een aantal van de meest saillante feiten: in de eerste helft was Fine oppermachtig (5½ uit 7), in de tweede helft Euwe (5 uit 7). In de zevende ronde (Amsterdam) vielen vier beslissingen; in de tiende ronde (Breda) werden alle partijen remise. Keres bleef als enige ongeslagen (hij maakte ook de meeste remises, nl. elf) en Flohr won geen enkele partij. De eindstand werd: 1/2. Keres en Fine 8½, 3. Botvinnik 7½; 4/6. Aljechin, Euwe en Reshevsky 7; 7. Capablanca 6; 8. Flohr 4½. Voor ik u de slotcombinatie laat zien die de hele wereld rond ging, eerst nog iets over de openingen. Verre de voorkeur verdiende 1. d4 en dat maakte Nimzo-Indisch (elf keer) en Grünfeld-Indisch (acht keer) tot de meest gespeelde openingen. Na 1. e4 werd het meestal Spaans of Frans, maar niet één keer tot Siciliaans! Dat is tegenwoordig wel anders, maar kennelijk had geen der deelnemers destijds veel vertrouwen in 1. e4 c5. Dan nu naar de elfde ronde, die op 22 november te Rotterdam gespeeld werd. Daarin nam Botvinnik het op tegen Capablanca, wat na 29 zetten tot de volgende positie leidde: Zie diagram

WyyyyyyyyX xAaAaAaAax xbAaAfAgBx xAbAaHdBax xaAaBlAaAx xAaBhAaAax xaDhAaAjAx xAkAaAaHhx xaAaAaAmAx VuuuuuuuuU

Zwart (Capablanca) staat een pion voor, maar zijn Pb3 staat slecht en wit beschikt over een sterke vrijpion op e6. Wat wit nu doet is niet alleen verbluffend, maar ook bewonderenswaardig, aangezien ze heel nauwkeurig en ver berekend moest worden. Kijk en geniet! 30. La3!! Een regelrechte bominslag. De weg voor pion e6 wordt vrijgemaakt. 30 ... Dxa3 31. Ph5+! Een tweede mokerslag en opnieuw heeft zwart geen keus. Voorbarig zou 31. e7 zijn, omdat zwart na 31 ... Dc1+ eeuwig schaak kan houden. 31 ... gxh5 32. Dg5+ Kf8 33. Dxf6+ Kg8 34. e7! Nu blijkt het knappe van de combinatie en vooral van 31. Ph5+: zwart blijkt geen eeuwig schaak te hebben. 34 …Dc1+ 35. Kf2 Dc2+ 36. Kg3 Dd3+ 37. Kh4 De4+ 38. Kxh5 De2+ 39. Kh4 De4+ 40. g4 De1+ Kh5. De witte koning is in veilige haven en dus schikte zwart zich in zijn lot. Een grootse prestatie en een bewijs van het kunnen van de toekomstige wereldkampioen.

JCR 16