Aan Eefke van Lier Gebiedsmakelaar 1011 Via:
[email protected] CC: Wies Damen via:
[email protected] Amsterdam, 7 oktober 2015
Geachte mevrouw Van Lier, U vroeg ons of wij ons herkenen in de onderwerpen die zijn opgenomen in het concept-gebiedsplan, of dat onderwerpen meer of op een andere manier aandacht verdienen. Ruim voor de door u gestelde datum van vóór 12 oktober a.s. treft u hieronder onze reactie. In cc hebben wij Wies Damen opgenomen omdat zij a.s. donderdag in de vergadering van de Bewonersraad Groot Waterloo het Gebiedsplan 2016 Deelgebied 1011 komt toelichten. Wij zijn daar ook aanwezig. Buurtgesprek Directe aanleiding om mee te doen met het Buurtgesprek 1011 op 20 mei in de Zuiderkerk was de bezorgdheid van betrokken bewoners met hun leefomgeving. Onderwerpen waren onder andere buurtparticipatie, verkeer en de fiets, wonen en sociaal. Meningen, ideeën en/of suggesties over de buurt werden gewisseld en oplossingen aangedragen. Ook ten aanzien van het verbeteren van de luchtkwaliteit in het algemeen en in het bijzonder op de Kromme Waal en de Valkenburgerstraat. In die straten beheren bewoners samen met Milieudefensie NO2 meetpunten. NO2 (Stikstofdioxide) is zwaar kankerverwekkend en is een erkende maat voor de luchtvervuiling. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) veroorzaakt langdurige blootstelling aan NO2 bronchitis en astma bij kleine kinderen. Dat meldde Wethouder Choho ook op de voorpagina van Het Parool. De gemeente heeft dus weet van de effecten van de luchtvervuiling. Na een half jaar meetpunt Valkenburgerstraat ligt de gemiddelde Stikstofdioxide (NO2) boven de overeengekomen Europese jaarnorm van 40 μg/m³. De WHO vindt die compromisnorm veel te hoog en adviseert een maximaal toegestane jaarnorm van 20 ug/m3. Het stelt dan uitermate teleur wat met alle bijdragen is gedaan. Daarvan is niks terug te vinden. Dat geeft geen goed gevoel bij de gevraagde buurtparticipatie. Het mag toch niet zo zijn dat het Buurtgesprek geen invloed heeft gehad op de samenstelling van het stuk nu u bij de aanbieding en in het stuk alleen verwijst naar de buurtenquête als basis. 1
Onvoldoende Het Gebiedsplan 2016 deelgebied 1011 maakt niet concreet hoe de lucht op de knelpuntstraten, zoals de Valkenburgerstraat, de Kromme Waal wordt gezuiverd en de gezondheid van kinderen en andere kwetsbare groepen door de gemeente wordt beschermd. In het Gebiedsplan 2016 deelgebied 1011 is vooral aandacht wat de gemeente niet doet om de burgers te beschermen. Pagina 23: De Valkenburgerstraat is een belangrijke verkeersader voor de stad en zal ………niet alleen………. voor bestemmingsverkeer worden bestemd. Vanwege beperkt budget zal er in 2016 geen grootschalige herinrichting, of tunnel worden gerealiseerd om de CO2-uitstoot van het verkeer te verminderen (Trouwens het heropenen van het tunneltje was eerder bedoeld als sarcastische opmerking, want niks doen is echt geen optie meer. Daarnaast gaat het niet alleen om CO2, maar ook om NOx en Roet; Luchtvervuiling dus). De gemeente stelt dat ze in plaats van de tunnel andere maatregelen neemt. Maatregelen Gemeente En wat zijn die maatregelen dan. Die staan op pagina 20: De Valkenburgerstraat is een belangrijke schakel op de autocorridor Wibautstraat – Weesperstraat – IJtunnel – Nieuwe Leeuwarderweg (de Wibaut-as). Op dit moment is de doorstroming hier niet optimaal en bestaat er een luchtkwaliteitknelpunt. De concrete plannen van de gemeente:
Bekijken…….. of met aanpassingen van de VRI-regelingen (verkeersregelinstallatie) de kans……….op filevorming en overschrijding van de luchtkwaliteitsnorm kan terugdringen. OPMERKING:De doorstroming kan bevorderd worden door: de invoer van een groene golf, maar ook door lagere snelheden en/of duidelijke verkeerssituaties, en/of het scheiden van verschillende soorten verkeer. Echter beter is dat doorgaand (vracht)verkeer zoveel mogelijk om de stad heen geleid wordt en uit de stad geweerd wordt. Iets waarvoor nu niet gekozen wordt. Gekeken …. wordt naar mogelijkheden om de verkeerscirculatie in dit gebied te verbeteren (ontmoediging sluipverkeer Plantagebuurt) en naar het functioneren van de ventweg (laden en lossen). OPMERKING: Onduidelijk is wat voor een probleem er opgelost gaat worden en op welke wijze (om de luchtvervuiling aan te pakken?). Verwacht……. wordt dat de aanpassing van het OV-lijnennet door ingebruikname van de Noord/Zuid-lijn bij aan het verminderen van het doorstromingsknelpunt op deze locatie. Er zullen dan namelijk minder bussen door de IJtunnel en minder trams over het Mr Visserplein rijden. OPMERKING: inmiddels weet de gemeente toch ook dat er 5% haalbaarheid is dat de Nood/Zuidlijn op tijd gaat rijden en dan nog is het de vraag of het bedachte effect zich echt realiseert. Makkelijker…… voor vervoerders maken om elektrisch te rijden door met subsidies een netwerk van oplaadpunten in de stad te maken….Dit draagt bij om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren. OPMERKING: Maar niet echt realistisch in de feitelijk bijdrage daarvan, want tot op heden rijden er in heel Nederland maar 8000 elektrische auto’s dat is 0,1 procent van alle 8 miljoen auto’s. Gekeken………… wordt hoe de distributie slimmer, efficiënter en schoner kan. Hiervoor zal ook gekeken worden naar vervoer over water. OPMERKING: Oh ja, wat is er toch van de plannen geworden die zijn gemaakt met de branche (eigenlijk al in 2008) waarover de wethouder in 2012 schreef: dat alle boten die in 2007 een motor van vòòr 1997 hadden, in 2012 zullen voldoen aan de CCR-norm. En dat de branche per 1/1/2015 met alle motoren zal voldoen aan de Fase IIIbnorm…….. Dieseluitlaatgassen mag de vloot in ieder geval tot 2020 – 2025 nog uitstootten!
Plannen te over. Van enig realiteitszin getuigen die dus niet. De Gemeente kiest in het Gebiedsplan 2016 deelgebied 1011 duidelijk niet voor de gezondheid van de burgers, maar voor (vervuilend) verkeer. Meer verkeer, want doorstromen betekent, makkelijker rijden van Zuid naar Noord via de Valkenburgerstraat. 2
Terwijl uit eigen onderzoek (Gewoon automobilisten vragen bij een van de 27 stoplichten in dit gebied) van de bewoners blijkt: 1/3 moet in de buurt zijn, 1/3 moet naar elders in de stad, maar kan ook anders rijden en 1/3 heeft hier niets te zoeken. 2/3 van het verkeer hoeft dus niet door de Valkenburgerstraat! Waarom ze dat dan doen beantwoorden de bevraagden met: “het gaat sneller van Amsterdam Zuid Oost naar Noord door de stad (dan via de ring)”. De overschrijding van de luchtkwaliteitsnorm in de Valkenburgerstraat en Anne Frankstraat wordt veroorzaakt door het overaanbod van (vervuilend) verkeer. De gemeente kan ook actief al het doorgaand verkeer om de stad heen te leiden en dus niet kiezen voor faciliteren, met een nog snellere route via de knelpuntstraten zoals de Valkenburgerstraat. Echter een betere doorstroming is het credo nu: “allemaal door de Valkenburgerstraat”. Dat begon een aantal jaren terug. Voor het kruispunt met de Anne Frankstraat werd een tweede opstelplek voor het verkeer richting IJtunnel aangebracht. Ondanks de toezeggingen bij de ontwikkeling van VaRastrook in de negentiger jaren, waarbij de geplande tweebaansweg ook in de toekomst geen aanpassingen zou krijgen. En dat gaat maar door met steeds kleine aanpassingen in de buurt; op het Mr. Visserplein, Muiderstraat en onlangs Plantage Middenlaan. Weghalen oorzaak Een beproefde methode uit het gezondheidsmanagement: “neem de oorzaak weg”. Pas als dat niet lukt, dan het gevaar met maatregelen zoveel mogelijk te beperken. Het kost dus hooguit een verkeersbord om alle vervuilers de toegang tot de knelpuntstraten te verbieden (verboden voor alle Diesels; Euronorm 1 t/m 6!). Daar moet toch nog wel budget voor zijn? Nu echt iets doen Alle cijfers en onze eigen metingen op de Valkenburgerstraat en op de Kromme Waal tonen aan dat de luchtvervuiling in onze buurt niet langer aanvaardbaar is. Eerst heeft de gemeente in 2010 uitstel gekregen om aan de Europese compromisnorm te voldoen. Na 5 jaar uitstel wacht de gemeente in 2015 dus (weer) op anderen (of ze) iets aan de luchtvervuiling doen. Maar doen die anderen niks, dan hebben de bewoners nog steeds (langer) last van de luchtvervuiling. Burgers verwachten nu echt actief handelen van de Gemeente. Nu al is te voorzien is dat de gemeente in 2018-2025 te vergeefs wacht op een “voorspelde” verbetering van de luchtkwaliteit, die “volledig toe te schrijven is aan de verbetering van de technologieën in het wagenpark, door de invoering van de Euronormen voor nieuwe wagens”. Rekenen met een gemiddelde emissiefactor voor personenwagens kan dus niet, als je weet dat de uitgangspunten feitelijk niet kloppen. Dieselgate, en heus niet alleen Volkswagens, die onthulling verplicht het bestuur zich te bezinnen over alle plannen om de luchtvervuiling te beperken. Daarnaast is het totaal onaantrekkelijk om hier te lopen: je ademt alleen maar uitlaatgassen in en er is zoveel lawaai dat je nauwelijks een gesprek kan voeren. En de kloof die de Valkenburgerstraat veroorzaakt tussen de aangrenzende buurten is enorm. Het kruispunt bij de Valkenburgerstraat /Jodenbreestraat is zeer gevaarlijk. Er is totaal geen cohesie en hoegenaamd geen groen. Echter wij zijn het stadium van extra bloembakken voorbij. Er moeten nu concrete maatregelen ondernomen worden tegen de luchtvervuiling. Door het huidige beleid krijgen wij de eervolle positie van ‘AFVALPUTJE van de oostelijke kant van de binnenstad’.
3
Een trap na Alle inspraakrondes ten spijt en onvermoeide inzet door betrokken buurtbewoners om de Valkenburgerstraat van het verkeer te ontlasten blijkt dat in het Gebiedsplan 2016 deelgebied 1011 ook iets staat over (een nog plaats te vinden) proef om de overlast van taxi’s in de Nieuwmarktbuurt te beperken. Alleen taxi’s die besteld zijn of die afkomstig zijn van de bufferplek op de Valkenburgerstraat zijn toegestaan in de Nieuwmarktbuurt tijdens de proef, alle overige taxi’s worden geweerd. Dus de overlast van de Nieuwmarkt wordt verplaats naar de Valkenburgerstraat! Via de buurtvergadering van Groot Waterloo in september is hier al tegen geprotesteerd. Kwetsbare gebieden zoals de Valkenburgerstraat behoren ontzien te worden. U zat er nota bene zelfs bij! Wordt zo omgegaan met de gevraagde buurtparticipatie? Niets doen is schuldig De gemeente heeft een zorgplicht voor haar burgers. De bewoners hebben nu last van het sluipend steeds maar weer vermeerden van de toestroom van het verkeer door deze straten. Gezondheid en welzijn is een grondrecht (artikel 22 lid 1) en bij iedere Bestuurder moet dat een prioriteit zijn. Door niet te handelen maakt de gemeente Amsterdam zich schuldig. Wijzen naar anderen is onvoldoende. Hou schone handen en regel die gezonde lucht. Kan je het als organisatie zelf niet dan regel het op een hoger niveau, maar wacht (als Stadsdeel/bestuurscommissie) niet lethargisch af, want dan committeer je je aan anderen die (ook) niks doen en heb je dus ook schuld. Het gaat om willen (niet of het wel of niet kan). De wil om echt iets te doen aan de luchtvervuiling. Gelet op bovenstaande vragen wij u dringend om inhoudelijke aanpassing van het Gebiedsplan 2016 deelgebied 1011. Onderstaand treft u in de maatregelen in de knelpuntstraten een keur van acties aan die de gemeente zo kan realiseren. Mede namens buurtbewoners van de Kromme Waal en Valkenburgerstraat, o.a. Fred Engelberts, Marijke Bakker, Ria van Teeffelen, Manu Hartsuyker en Paul Busker
Website: https://valkenburgerstraat.wordpress.com/ Presentatie: http://www.slideshare.net/Meetpunt/valkenburgerstraat
Maatregelen in de knelpuntstraten: 1. 2.
3.
4.
Minder (vervuilend) verkeer op de knelpuntstraten Kromme Waal en Valkenburgerstraat en daarmee ook de Anne Frankstraat, Foeliestraat en IJ-tunnel; Geen Dieselvoertuigen door de knelpuntstraten. Geen vervuilende voertuigen door die straten. Zeker na Dieselgate blijken alle Diesel-Euronormeringen een farce. Weer vervuilende auto’s in Amsterdam. Waarom kan het wel in Rotterdam, Utrecht? Het verkeersbeleid integraal aanpakken. Niet een serie knelpunten oplossen en telkens het probleem verplaatsen, of zelfs verergeren (Taxi- bufferplek in de Valkenburgerstraat???). Een totaal beleid voor minder verkeer. Ook Muiderstraat en Plantagebuurt in verband met de toegenomen drukte in de Anne Frankstraat. Voorkom waterbedeffect. Bekijk impact “dieselgate” op (straat)plannen. Herreken naar de feitelijk gehaalde norm (tig-keer hoger, dan op papier). 4
5.
6. 7.
8. 9.
10. 11.
12. 13. 14. 15. 16. 17.
De milieuzone aanscherpen, ook voor auto’s, motoren, scooters en brommers. Handhaving controle op de milieuzone. Niet alleen maar tegen betaling ontheffing verlenen. Stop toelating van al het vervuilend verkeer, ook touringcars dus. Op de knelpuntstraten alleen bestemmingverkeer toelaten, of breder haal auto’s uit het stadscentrum, zoals het Planbureau voor de Leefomgeving bepleit. Quota hanteren indien de normen (weer) overschreden worden. Net als in Madrid. Daar stelt men drie waarschuwingsniveau’s in en elk niveau krijgt zijn eigen beperkingsmaatregel, waaronder het weren van auto’s uit het centrum om luchtvervuiling tegen te gaan. Gooi verkeersdrempels in de knelpuntstraten. De “Tom Tom” mijdt dat soort straten (2/3 van het verkeer kan volgens het bewonersonderzoek anders rijden!) Autobussen weg in ieder geval op de Geldersekade en herzie het langdurig parkeren van bussen in de Valkenburgerstraat. De parkeerplekken van busomvang zijn te uitnodigend. De vervuilende exemplaren laten onnodig hun motor draaien onder de ramen van de bewoners. De handhaving laat het afweten. Verklein die busparkeerplekken desnoods met grote bloem/plantenbaken. Zie toe dat “het rondjes rijden” door op passagiers wachtende touringcars voorkomen wordt. Handhaaf of biedt duidelijke alternatieven. Valkenburgerstraat: maximaal 30 km snelheid met controle door camera’s/flitsers. Dat maakt de straat onaantrekkelijk voor passerend verkeer. Eerder werd al gevraagd om 20 km/u minder te rijden (30 km/u maximum) in de knelpuntstraten. Het hele centrum kan toch naar 30 km/u, zoals Gent (B) besloot? Het beleid is nu dat in de Wibautstraat 20 km/u harder gereden gaat worden (70 km/u). Dat maakt het dus extra aantrekkelijker om de Valkenburgerstraat te nemen naar Noord en Zuid en vice versa. Kies voor een lage snelheid op zoveel mogelijk plaatsen. Langzamer rijden is schoner. Voor luchtvervuiling geldt als vuistregel: hoe langzamer hoe beter, zolang er nog in de tweede of derde versnelling gereden kan worden. Benoem de Valkenburgerstraat (ook) tot innovatie gebied en start hier (ook) met pilots om de luchtkwaliteit te verbeteren. Extra “het hele jaar”groen in beide straten. In Antwerpen krijgen “schone” schepen een ‘fijnstofkorting’ op het havengeld. Zorg dat er geen vliegtuigen over het Centrum vliegen. Uitstoot vliegtuigen is enorm. Bescherm de bewoners tegen de voornamelijk dieseluitlaatgassen van de boten op de grachten. Stop met uistel verlenen, trek het uistel in (wederom uitstel tot 2020 – 2025). Wanneer er geen selectie van verkeer gemaakt wordt, dus gekozen wordt om toch vervuilend verkeer door de Valkenburgerstraat te laten rijden, dan verkiezen wij bewoners, het verkeer ondergronds. Heropenen van de tunnel onder het Mr. Visserplein en verlengen richting IJ-tunnel dus. Voordeel is dan ook dat de omliggende buurten weer een eenheid vormen, zoals dat oorspronkelijk bedoeld was en die buurten niet meer doorklieft worden door een “snelweg”. Dat zal wel erg duur zijn, maar past veel beter bij doorstroomplannen.
5
6
