Het Baken Almere, stichting voor Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs Jaarstukken 2012
1/80
2/80
Voorwoord ........................................................................................................................................................................ 9 1
Organisatie, doelgroepen en omgeving .................................................................................................................. 11 1.1
Organisatiestructuur ....................................................................................................................................... 11
1.2
Aantal leerlingen ............................................................................................................................................. 11
1.3
Doelgroepen.................................................................................................................................................... 12
Identiteit.................................................................................................................................................................. 12 Omgeving ................................................................................................................................................................ 12 Samenwerking en contacten met de basisscholen in Almere ................................................................................ 12 Samenwerking met het HBO Windesheim in Almere vanuit het LOB traject......................................................... 12 Stichting Leerlingzorg Voortgezet Onderwijs Almere (SLA-VO).............................................................................. 12 Samenwerkingsverband met ROC Flevoland, ROC van Amsterdam en het Nova College ..................................... 12 Samenwerkingsverband met het Vakcollege en Toptechniek ................................................................................ 12 Trinitas Gymnasium aspirant lid begaafdheidsprofielschool (BPS) ........................................................................ 12 Trinitas Gymnasium aangesloten bij de stichting Het Zelfstandig Gymnasium...................................................... 13 Samenwerkingsovereenkomst met Passend Onderwijs Almere ............................................................................ 13 2
3
4
Verantwoording toezicht ........................................................................................................................................ 13 2.1
Raad van Toezicht ........................................................................................................................................... 13
2.2
MR ................................................................................................................................................................... 14
2.3
Verantwoordingsproces Governance Code .................................................................................................... 14
Van wettelijke kaders naar strategie en doelstellingen.......................................................................................... 14 3.1
Wettelijk kader, kerntaken en missie ............................................................................................................. 14
3.2
Visie, strategie en succesbepalende factoren ................................................................................................ 15
3.3
Realisatie succesbepalende factoren .............................................................................................................. 15
Toekomstparagraaf ................................................................................................................................................. 15 4.1
Missie en visie ................................................................................................................................................. 15
Investeringsbudget ................................................................................................................................................. 15 Communicatie ......................................................................................................................................................... 15 Personeel ................................................................................................................................................................ 15 Verplichte documenten .......................................................................................................................................... 16 Vertrouwenspersonen ............................................................................................................................................ 16 Governance ............................................................................................................................................................. 16 5
Bedrijfsvoering ........................................................................................................................................................ 16 5.1
Organisatie-inrichting en ontwikkeling ........................................................................................................... 16
Organisatie .............................................................................................................................................................. 16 De website .............................................................................................................................................................. 16 A3 ............................................................................................................................................................................ 16 De kenmerken van de vier scholen ......................................................................................................................... 16 ISA ........................................................................................................................................................................... 19 3/80
Personeel ................................................................................................................................................................ 19 5.2
Personele ontwikkelingen ............................................................................................................................... 19
Samenstelling Personeel ......................................................................................................................................... 19 Man Vrouw verhouding .......................................................................................................................................... 20 Voltijd/Deeltijd verdeling ........................................................................................................................................ 20 Leeftijdscategorie.................................................................................................................................................... 20 CAO ......................................................................................................................................................................... 21 Functiemix ............................................................................................................................................................... 21 5.3
Besturing ......................................................................................................................................................... 21
5.4
Marketing en klantenservice .......................................................................................................................... 22
5.5
ICT ................................................................................................................................................................... 23
5.6
Huisvesting ...................................................................................................................................................... 23
5.7
Kwaliteit .......................................................................................................................................................... 23
Opbrengstenoordeel van de locaties ...................................................................................................................... 23 Vensters voor Verantwoording ............................................................................................................................... 23 Maatschappelijk verantwoord ondernemen .......................................................................................................... 24 5.8
Risicomanagement.......................................................................................................................................... 24
Politiek .................................................................................................................................................................... 24 Onderwijs ................................................................................................................................................................ 24 Organisatie .............................................................................................................................................................. 24 Financiën ................................................................................................................................................................. 24 Financiële positie .................................................................................................................................................... 24 Administratieve organisatie .................................................................................................................................... 25 Ouder en leerling tevredenheid .............................................................................................................................. 25 5.9
Financiën ......................................................................................................................................................... 25
Samenvatting exploitatie ........................................................................................................................................ 26 Resultaatanalyse ..................................................................................................................................................... 26 Kengetallen ............................................................................................................................................................. 27 Kapitalisatiefactor ................................................................................................................................................... 27 Weerstandsvermogen............................................................................................................................................. 27 Solvabiliteit.............................................................................................................................................................. 27 Rentabiliteit............................................................................................................................................................. 27 Liquiditeit ................................................................................................................................................................ 27 Regeling Beleggen en Belenen ................................................................................................................................ 27 Begroting 2013 ........................................................................................................................................................ 28 5.10
Afhandeling klachten en bezwaren............................................................................................................. 28
Vertrouwenspersonen ............................................................................................................................................ 28 6
BIJLAGEN ................................................................................................................................................................. 29 4/80
Jaarrekening 2012 .................................................................................................................................................. 41 Balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) ............................................................................................. 43 Staat van baten en lasten over de periode 1 augustus tot en met 31 december 2012 ................................................. 45 Kasstroomoverzicht over de periode 1 augustus tot en met 31 december 2012 .......................................................... 47 Toelichting op de jaarrekening ....................................................................................................................................... 48 Toelichting op de te onderscheiden posten van de balans ............................................................................................ 54 Niet uit de balans blijkende verplichtingen en niet in de balans opgenomen activa ..................................................... 63 Toelichting op de te onderscheiden posten van de staat van baten en lasten .............................................................. 64 Model E: Verbonden Partijen.......................................................................................................................................... 69 Model H: Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders ........................................................................................... 70 Ondertekening van de jaarrekening ............................................................................................................................... 71 Overige gegevens ............................................................................................................................................................ 73 Controleverklaring .......................................................................................................................................................... 75 Bijlagen ........................................................................................................................................................................... 77 Resultaat Het Baken over geheel 2012 ........................................................................................................................... 77 Gegevens over de rechtspersoon ................................................................................................................................... 79
5/80
6/80
Het Baken Almere, stichting voor Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs Jaarverslag Periode augustus tot en met december 2012
7/80
8/80
Voorwoord
Met ingang van 1 augustus 2012 is de stichting Het Baken Almere (hierna te noemen Het Baken Almere) een zelfstandige stichting met als doel voortgezet interconfessioneel onderwijs in Almere en de regio aan te bieden. 1 Augustus is niet alleen de markering van een nieuwe start, het is ook de afsluiting van een periode waarin Het Baken Almere onderdeel was van de Amarantis Onderwijsgroep. Dit jaarverslag is daarom een halfjaarverslag, terugkijken op de resultaten en plannen die behaald zijn in voorgaande jaren is niet haalbaar. We kunnen alleen aangeven dat wij vol vertrouwen de toekomst tegemoet zien. Desalniettemin past het ook om zorg uit te spreken, niet voor Het Baken Almere in het bijzonder, maar voor het voortgezet onderwijs in het algemeen. Het credo dat er niet bezuinigd wordt op onderwijs is niet helemaal correct. Hogere eisen, hogere lasten en evenveel geld levert netto minder te besteden op. De troost dat dit resultaat voor het totale voortgezet onderwijs opgaat, is heel schraal. De zorg dat de landelijke financiële problematiek op termijn ten koste zal gaan van de kwaliteit van het onderwijs in Nederland is reëel en wordt gedeeld door het complete onderwijsveld. Voor Het Baken Almere wordt met dit (half) jaarverslag een uniek en enerverend jaar afgesloten.
9/80
10/80
1 Organisatie, doelgroepen en omgeving 1.1 Organisatiestructuur
1.2 Aantal leerlingen Op 1 oktober 2012 heeft Het Baken Almere 2488 leerlingen waarvan 233 leerwegondersteunend onderwijs ontvangen (lwoo) en 51 VAVO leerlingen. VAVO leerlingen zijn leerlingen die vorig schooljaar gezakt zijn voor het eindexamen en dit schooljaar onderwijs volgen bij een ROC om alsnog het diploma te behalen. Het Baken Almere heeft met verschillende ROC’s een samenwerkingsovereenkomst gesloten om leerlingen op deze wijze alsnog de kans te geven om het diploma te halen. Op de International School Almere volgen 150 leerlingen onderwijs, deze zijn bij het totaal van 2488 leerlingen inbegrepen. VAVO leerlingen op 1 oktober 2012 FC educatie Friesland Trinitas Gymnasium Park Lyceum Havo Park Lyceum VWO VMBO TL
1
ROC Flevoland
ROC Nova College
Eindtotaal
4
ROC van Amsterdam 1
24
6
31
3
5
3
1
7
2
3
12
1
38
2
10
51
11/80
1.3
Doelgroepen
Identiteit Het Baken Almere is na de oprichting van de stichting met nieuw elan begonnen aan de opbouw van onze organisatie. De grondslag van onze organisatie is onze interconfessionele/oecumenische identiteit. In het laatste halfjaar van 2012 zijn de eerste gesprekken binnen de organisatie gevoerd over de identiteit. Binnen Het Baken Almere zijn nieuwe afspraken gemaakt over de manier waarop wij vorm geven aan onze identiteit. Daarnaast is er met betrekking tot de identiteitsontwikkeling een stappenplan gemaakt dat loopt tot 2015. Omgeving Voor Het Baken Almere is het belangrijk om de contacten met de omgeving een nieuw leven in te blazen. De eerste zeven maanden van 2012 hebben in het teken gestaan van de ontmanteling van de Amarantis Onderwijsgroep en alle problemen die daar uit voortvloeiden. Het bestuur en de directie van Het Baken Almere heeft in die periode wel pogingen gedaan om in contact te blijven met de omgeving, maar het was soms heel moeilijk. Het nieuwe bestuur heeft de opbouw van de contacten als een speerpunt van het beleid opgevat. Samenwerking en contacten met de basisscholen in Almere Met de bestuurders van de Prisma en Skofv is het contact in het laatste halfjaar van 2012 aangehaald. De relaties zijn daardoor verbeterd en wij hebben er vertrouwen in dat wij het gemeenschappelijk belang van goed interconfessioneel onderwijs gezamenlijk na blijven streven. Het contact met het CvB van de ASG is na alle perikelen rond de ontmanteling van de Amarantis Onderwijsgroep in rustiger vaarwater gekomen. De ASG streeft naar verticale doorstroming van de basisscholen van de ASG naar het VO, daardoor is het voor Het Baken Almere soms moeilijk om wervingsactiviteiten op de ASG basisscholen te verrichten. Met de gemeente is het contact goed, de gemeente Almere is bijzonder ondersteunend aan het onderwijs en dat heeft tot gevolg dat er veel te overleggen valt. Samenwerking met het HBO Windesheim in Almere vanuit het LOB traject In 2012 is Poort, school voor havo en mavo een samenwerking aangegaan om de doorstroom vanuit het VO naar het HO in het project “Samen verantwoordelijk voor studiesucces” zo te realiseren dat leerlingen minder snel uitvallen op het HO. Dit is een pilot project op het gebied van loopbaan ontwikkeling en begeleiding (lob) dat wordt gesubsidieerd vanuit de VO Raad. Dit project wordt samen met nog twee andere VO scholen in Almere gedaan. Na evaluatie van de pilots is gebleken dat dit succes heeft en Poort, school voor havo en mavo, die dit jaar start met de bovenbouw, is blij met deze kennis om ervoor te zorgen dat LOB nu in de bovenbouw kan worden ingebed en geborgd. Stichting Leerlingzorg Voortgezet Onderwijs Almere (SLA-VO) Deze stichting is het bevoegd gezag voor het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Almere (art. 17a WVO). Alle schoolbesturen met scholen voor voortgezet onderwijs binnen Almere (VO, VSO) zijn als deelnemer bij deze stichting aangesloten en voldoen daarmee aan hun aansluitingsverplichting bij een samenwerkingsverband. Samenwerkingsverband met ROC Flevoland, ROC van Amsterdam en het Nova College Om onze VAVO leerlingen een goede kans te geven om alsnog het diploma te behalen heeft Het Baken Almere met verschillende ROC’s een samenwerkingsverband afgesloten. Samenwerkingsverband met het Vakcollege en Toptechniek In augustus 2014 start Stad College met het Vakcollege. Om deze onderwijsontwikkeling goed te laten verlopen is er een samenwerkingsovereenkomst getekend en worden de docenten van Stad College begeleid in deze onderwijsontwikkelingen om in 2014 goed van start te kunnen gaan. Toptechniek in bedrijf, Stad College sluit zich in 2013 hierbij aan om ervoor te zorgen dat er in de regio meer technisch goedgeschoolde jongeren kunnen deelnemen aan de maatschappij. Daarnaast heeft Toptechniek ook een regiofunctie om jongeren voor de regio te behouden. Voor Stad College betekent dit dat zij de leerling gericht kunnen begeleiden naar de arbeidsmarkt. Trinitas Gymnasium aspirant lid begaafdheidsprofielschool (BPS) Vanaf de start van ons gymnasium zoeken we naar wegen en middelen om onze leerlingen zo goed mogelijk te kunnen begeleiden. Onze aandacht gaat daarbij steeds uit naar de ontwikkeling van de individuele leerling. In
12/80
verband daarmee hebben we al jaren een intensieve samenwerking met het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO) in Nijmegen en hebben we ons aangesloten bij de Stichting het Zelfstandig Gymnasium. Om individuele leerlingen beter te kunnen begeleiden bij hun ontwikkeling is meer deskundigheid gewenst. In dat licht hebben we onderzocht in welke mate de Stichting voor Begaafdheids-profielscholen (BPS) ons zou kunnen ondersteunen bij onze wens en behoefte om ons onderwijs en onze begeleiding beter af te stemmen op de meeren hoogbegaafde leerlingen op onze school. Inmiddels zijn er 25 scholen in Nederland lid van deze stichting, waarvan 21 zijn gecertificeerd. Trinitas heeft zich aangemeld als aspirant lid per 1 januari 2013. We zijn trots op deze status en we zullen de komende jaren alles in het werk stellen om het certificaat te verkrijgen, waardoor we nog beter in staat zullen zijn om ons te richten op de behoeften en ontwikkeling van onze leerlingen. Voor verdere informatie zie ook: www.begaafdheisprofielscholen.nl. Trinitas Gymnasium aangesloten bij de stichting Het Zelfstandig Gymnasium Met ingang van 2009 is Trinitas Gymnasium aangesloten bij de stichting Het Zelfstandig Gymnasium. Hierin zijn met ingang van deze datum 38 zelfstandige gymnasia vertegenwoordigd. Trinitas Gymnasium is het eerste zelfstandige gymnasium in Flevoland dat zich hierbij aansluit. Door de aansluiting bij deze stichting wordt een extra bijdrage geleverd aan de kwaliteit van het onderwijs en aan de ontwikkeling van Trinitas Gymnasium als volwaardig en zelfstandig gymnasium. Trinitas Gymnasium hecht veel waarde aan de individuele ontwikkeling van de leerling en zijn talenten. Alle leerlingen moeten zich uitgedaagd en gestimuleerd voelen; ze moeten het beste uit zichzelf willen halen. Dit sluit naadloos aan bij de doelstellingen die door de Stichting Het Zelfstandig Gymnasium zijn geformuleerd. De Stichting Het Zelfstandig Gymnasium stelt zich ten doel om de kwaliteit van het gymnasiaal onderwijs te optimaliseren. Mede daardoor kan vorm en invulling worden gegeven aan eigentijds en maatschappelijk relevant onderwijs, waarvan het klassiek-cultureel erfgoed een wezenlijk onderdeel vormt. Door de samenbundeling van krachten wil de Stichting voldoende plaatsingsmogelijkheden realiseren op een zelfstandig gymnasium in alle delen van het land. Daarnaast behartigt de Stichting de belangen van de zelfstandige gymnasia bij het uitbrengen van adviezen over onderwijsontwikkeling en onderwijsbeleid. De Stichting bevordert de samenwerking en de ontwikkeling van de zelfstandige gymnasia en geeft voorlichting. Op een zelfstandig gymnasium worden leerlingen aangemoedigd kritische kanttekeningen te maken, hun ideeën te toetsen aan het verleden en hun mening te relativeren door zaken vanuit een ander perspectief te bekijken. De creativiteit en inventiviteit van leerlingen wordt gestimuleerd. De zelfstandige gymnasia worden bevolkt door een breed spectrum aan leerlingen. Hun tolerantie voor alles wat afwijkt blijkt groot. Zeer veel leerlingen volgen meer vakken dan minimaal voor het examen is vereist. Een zelfstandig gymnasium leidt leerlingen op voor een vervolgstudie in het wetenschappelijk onderwijs. In de praktijk blijkt 90% van deze leerlingen te kiezen voor een universitaire studie. Zelfstandige gymnasia zijn relatief kleine scholen, met een eenvoudige organisatiestructuur en korte lijnen. Samenwerkingsovereenkomst met Passend Onderwijs Almere Coöperatie Uitvoeringsorganisatie Passend Onderwijs Almere U.A. 1 (UPOA). Dit is de onlangs opgerichte coöperatieve vereniging waarbinnen toezicht, bestuur en uitvoering ten aanzien van Passend Onderwijs Almere worden ingericht en gecoördineerd. Alle Almeerse schoolbesturen zijn lid van deze coöperatie. 2 Verantwoording toezicht 2.1 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van Het Baken Almere heeft tot 21 december 2012 bestaan uit M.J.G. Wintels. De nieuwe Raad van Toezicht is met ingang van 21 december 2012 aangetreden. Begin september 2012 is een extern bureau belast met de opdracht om kandidaten voor een volwaardige Raad van Toezicht te selecteren. De kandidaten moesten gezamenlijk een Raad vormen die alle benodigde expertise bezit. Verder was het naar onze mening noodzakelijk dat er bij één of meerdere leden aantoonbare binding met de 1
De letters U.A. staan voor ‘uitgesloten aansprakelijkheid’ en houden in dat de leden niet aansprakelijk zijn voor tekorten (of overschotten) van de coöperatie.
13/80
regio of de stad Almere aanwezig was en mochten er geen leden zitting nemen die eerder in het bestuur of Raad van Toezicht van Amarantis Onderwijsgroep of voorgangers zitting hebben gehad. De PMR heeft advies uitgebracht over de benoeming van de leden van de Raad van Toezicht. De PMR heeft met het verlenen van instemming met de voordracht geen afstand gedaan van het recht om een lid van de Raad van Toezicht te mogen voordragen. De Raad van Toezicht bestaat uit vijf personen die elkaar aanvullen wat betreft kennis. Er is een goede verhouding tussen professionele onderwijskundige, financiële, bestuurlijke en politieke kennis en ervaring. Meerdere leden hebben directe affiniteit met Almere. De Raad van Toezicht vergadert minimaal vier maal per jaar volledig daarnaast is er een auditcommissie uit hun midden benoemd. De leden van de raad zijn: • Mevr. G.A. Ritskes is voorzitter van de Raad van Toezicht en lid van de auditcommissie; • Hr. H.H. Sietsma is vicevoorzitter van de Raad van Toezicht; • Hr. R. Liefting is lid van de Raad van Toezicht en voorzitter auditcommissie; • Mevr. C.M. Bonekamp is lid van de Raad van Toezicht en lid van de auditcommissie; • Mevr. G.C. Taus-Hordijk is secretaris van de Raad van Toezicht. Alle leden dragen het voortgezet interconfessioneel onderwijs een warm hart toe. Zij zijn zich – in het licht van het recente verleden - bewust van hun maatschappelijke opdracht om de toezichtfunctie bij Het Baken Almere goed, kritisch en onafhankelijk uit te oefenen. 2.2 MR Met de oprichting van Het Baken Almere op 1 augustus 2012 was het noodzakelijk om ook een nieuwe MR te vormen. De eerste stap was om op basis van het oude reglement verkiezingen te organiseren. Voor alle geledingen hebben wij kandidaten gevonden en de MR is voor het einde van het kalenderjaar geïnstalleerd. De Medezeggenschapsraad bestaat uit drie ouders, drie leerlingen en zes personeelsleden. Bij de eerste vergadering is de afspraak gemaakt om MR en Bestuur gezamenlijk een training te laten volgen, met als doel de medezeggenschap goed in te regelen. We gaan in 2013 voor alle scholen een deelmedezeggenschapsraad inrichten 2.3 Verantwoordingsproces Governance Code Het Bestuur hanteert de Branchecode ‘Goed Onderwijsbestuur’ in het voortgezet onderwijs van de VO-raad, die op 1 augustus 2011 in werking is getreden. Er wordt voldaan aan de branchecode, met uitzondering van de volgende onderdelen. In dit jaarverslag wordt geen verantwoording afgelegd over de uitkomsten van de Raden van Advies (artikel 5.3 in de Code Goed onderwijsbestuur). Er is onvoldoende tijd geweest om een integriteitscode en een reglement voor nevenfuncties van de bestuurder op te stellen (artikel 8.2 en artikel 16). Over de zittingstermijn en rooster van aftreden heeft de Raad van Toezicht besloten in het komende jaar afspraken te maken. Tot slot moet de Raad van Toezicht nog goedkeuring geven over het strategisch beleid (artikel 10.2). Wel is er een jaarplan A3 opgesteld, maar daarin de succesbepalende factoren voor de komende jaren. Dit wordt besproken met de Raad van Toezicht. Dit is nog niet uitgewerkt in een strategisch plan. De Raad van Toezicht houdt in het kader van de verticale verantwoording vooral toezicht op het functioneren en de bedrijfsvoering Bestuur en van de stichting als geheel. 3 Van wettelijke kaders naar strategie en doelstellingen 3.1 Wettelijk kader, kerntaken en missie Wij houden ons op alle terreinen aan de wet en regelgeving en zien het als onze kerntaak om goed en uitdagend interconfessioneel voortgezet onderwijs aan te bieden. Voor Het Baken Almere is het gesprek over de missie nog in volle gang. Wij zijn een interconfessionele school voor voortgezet onderwijs, dat maakt dat een deel van de missie al geformuleerd is. Wij gaan er vanuit dat ieder mens zijn plaats en doel heeft in de wereld. Wij dragen bij aan de ontwikkeling van jonge mensen. Kernwaarden daarbij zijn naastenliefde en respectvol met elkaar omgaan. Het verdiepen van onze missie is een proces waar wij volop mee bezig zijn.
14/80
3.2 • • • • • •
Visie, strategie en succesbepalende factoren Wij handelen vanuit een eenduidige identiteit; Wij zijn een kleine en kwalitatief goede organisatie; Wij zijn een financieel gezonde organisatie; Verantwoordelijkheid en verantwoording zo laag mogelijk in de organisatie; Wij zijn integer, transparant en dienstbaar; Wij verantwoorden ons naar klanten en maatschappij.
3.3 Realisatie succesbepalende factoren Het Baken Almere is op 1 augustus 2012 van start gegaan en men heeft met elkaar een aantal succesbepalende factoren afgesproken. De realisatie hiervan vindt gedurende het jaar plaats. De factoren waar het hier om gaat, zijn verwoord in de A3 waarmee Het Baken Almere werkt. • Identiteit is onderwerp van gesprek; • Betrokken ouders en leerlingen; • Toename leerlingen/aanmeldingen; • Effectieve en efficiënte bedrijfsvoering, onder andere ziekteverzuimpercentage op orde krijgen; • Op alle scholen het basisarrangement inspectie; • Verantwoordelijkheid en betrokkenheid bij de organisatie; • Invoeren en uitvoeren van enquêtes; • Communicatie is helder en transparant. 4 Toekomstparagraaf 4.1 Missie en visie Het Baken Almere zal in 2013 in het teken staan van het verder ontwikkelen van de organisatie in de volle breedte. Het formuleren van de nieuwe missie en visie is in volle gang. Na de defusie is de missie en de visie van de Amarantis Onderwijsgroep aangehouden, maar in de A3 van de Bakenscholen en in de A3 van Het Baken Almere zijn de contouren van de nieuwe missie en visie al zichtbaar, ook de verdere vormgeving van onze interconfessionele identiteit is een belangrijk aandachtspunt in 2013. Naast de formulering van deze belangrijke aandachtspunten, moet ook onze organisatie verder vormgegeven worden. In 2013 wordt het stafbureau door een extern bureau doorgelicht. Voor het bestuur is het belangrijk om te weten of de keuzes die gemaakt zijn in de business case ten aanzien van de benodigde functies, overeenkomen met wat wij in de praktijk nodig blijken te hebben. Een goed en efficiënt stafbureau is voor iedere organisatie heel belangrijk, maar voor een kleine organisatie als Het Baken Almere met zeer beperkte middelen is dat nog meer nodig. In 2013 staat Het Baken Almere voor de uitdaging om meer leerlingen te werven, hogere onderwijskwaliteit aan te bieden en financieel in controle te blijven. Daarnaast is het voor Het Baken Almere belangrijk om het imago verder positief op te bouwen en de relatie met de omgeving op orde te krijgen. Daar hoort ook bij het onderhouden van goede contacten met ouders en het regelmatig evalueren van ons onderwijs door middel van enquêtes bij. Investeringsbudget
Het Baken Almere is zich ervan bewust dat er in 2013 mogelijk extra investeringen nodig zijn voor het invoeringstraject van het Vakcollege bij Stad College en de aanstaande verhuizing van Poort naar een ruimer gebouw. Op Park Lyceum wordt er in 2013 gestart met het digitaal verwerken van absenties door docenten. Hiervoor moet extra geïnvesteerd worden in Wi-Fi aansluitingen. Naast de onderwijskundige investeringen is er ook investeringsbudget nodig voor het dak van het gebouw van Stad College en van Park Lyceum. Communicatie
Om een heldere communicatie te ondersteunen moeten in 2013 de websites van alle scholen verbeterd worden. Personeel Op het gebied van personeel zal de komende periode veel werk worden verzet. Onder andere de functiemix, arbobeleid, taakbeleid een aanpak ziekteverzuim. Op deze terreinen moeten nieuwe afspraken worden gemaakt.
15/80
Voor 2013 is de verwachting dat Het Baken Almere weinig uitbreiding van het aantal fte’s nodig heeft. Daarnaast gaat Het Baken Almere bezig met een actief beleid gericht tegen ziekteverzuim om zo een daling van langdurig zieken te verminderen. Verplichte documenten Aankomend jaar gaat de aandacht ook uit naar de nog ontbrekende verplichte documenten en gezamenlijke afspraken die voor een bestuur noodzakelijk zijn. Hierbij gaat het in ieder geval om, het Treasurystatuut, de klokkenluidersregeling, de besturingsfilosofie en de managementstructuur. Met de MR en de Raad van Toezicht is afgesproken dat deze documenten in de loop van het jaar worden voorgelegd en alsnog worden vastgesteld. Vertrouwenspersonen Ook de werving van vertrouwenspersonen in het kader van de wet moet opgestart worden. Het Baken Almere heeft nu twee vertrouwenspersonen maar dat is erg minimaal, zeker omdat één van de twee heeft aangegeven te willen stoppen. Governance De bestuurder heeft in overleg met de Raad van Toezicht afgesproken om in gesprek te gaan met de besturenraad over de Governance. Hiermee wordt beoogd de governance op een goede manier te kunnen inregelen. 5 Bedrijfsvoering 5.1 Organisatie-inrichting en ontwikkeling Organisatie Het Baken Almere is op 1 augustus 2012 opgericht met als doel het aanbieden van Interconfessioneel voorgezet onderwijs in Almere en de regio. De stichting bestaat uit vier scholen; Stad College, een vmbo school van lwoo tot vmbo t, Poort, een school voor havo/mavo onderwijs, Park Lyceum, een school voor havo/atheneum onderwijs en Trinitas Gymnasium, een categoraal gymnasium. De website Met de ingang van Het Baken Almere in augustus 2012 was er ook behoefte aan een nieuwe website. Inmiddels heeft de website vorm gekregen maar de ontwikkeling van de website blijft doorgaan. De wens om intranet via de website te onderhouden staat voor het komende jaar hoog op de agenda. A3 Wij hebben als managementinstrument gekozen voor de A3 methodiek. Het Baken Almere heeft als overkoepelende stichting een A3 (zie bijlage) en alle scholen die onderdeel zijn van de stichting maken met deze A3 als uitgangspunt een eigen A3. De kenmerken van de vier scholen Stad College Stad College is een school met 605 leerlingen voor vmbo aan de Rooseveltweg 5, 1314 SJ Almere. Stad College heeft VMBO niveaus: BB, KB en TL en daarin de sectoren: H&A, Techniek, Z&W, ICT-route. Stad College heeft ondanks een voldoende oordeel van de onderwijsinspectie een dalend leerlingaantal. Mogelijk heeft de uitstraling van het gebouw en de ligging in een vergrijzende woonwijk invloed op het dalende leerlingaantal. De speerpunten zijn activerende werkvormen (scholing gekoppeld aan kwaliteit cyclus, Collegiale Consultatie) en maatwerk (ontwikkeling meetinstrument en scholing in gebruik ervan, drie niveaus in de klas). Deze aandachtspunten zijn gericht op verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en meer recht doen aan de talenten van de leerlingen . Een ander speerpunt is de marketingstrategie van Stad College, er wordt met behulp van een extern bureau een plan ontwikkelt om Stad College een betere marktpositie te geven. Nieuwe • • •
ontwikkelingen: aanpassing zorgstructuur als voorbereiding op Passend Onderwijs; Taal en Rekenbeleid (doorlopende leerlijn met PO, maatwerk, integratie in alle vakken); Verhoging ouderbetrokkenheid (speciale aandacht Marokkaanse gemeenschap).
16/80
Omdat Stad College met ingang van 1 augustus 2014 een Vakcollege wordt, is komend jaar ook veel aandacht voor de ontwikkeling voor het materiaal dat nodig is om het Vakcollege goed vorm te geven. Slagingspercentage in 2011-2012: 95%, waarbij BB 88%, KB 100%, TL 92% Poort, school voor havo en mavo Poort, school voor havo en mavo is gevestigd op de 1e verdieping van een basisschool aan de Nederlandhof 5, 1363 DC Almere. Wij verwachten dat de school in 2013 een ruimere behuizing zal hebben en gaat groeien in leerlingaantal. Poort, school voor havo en mavo heeft nu 154 leerlingen. Poort, school voor havo en mavo is een school in opbouw met een uniek concept; het uitgangspunt is dat alle leerlingen een havodiploma halen, havisten bij voorkeur door direct een havodiploma in vijf jaar te halen en andere leerlingen door eerst het mavodiploma te halen en dan door te stromen naar de havo. De speerpunten zijn maatwerk in de klas en competentielijnen ontwikkelen. Daarnaast is de samenwerking met het HBO een speerpunt. Nieuwe • • • • •
ontwikkelingen: De verhuizing naar een andere locatie; Eerste jaar klas 4 havo en eerste jaar een mavo eindexamenklas; Nieuwe elo in plaats van it’s learning; Poort, school voor havo en mavo gaat werken met peppels; Versterken ouderbetrokkenheid; Opzetten profielwerkstuk.
Park Lyceum Park Lyceum is gevestigd aan Buñuellaan 4, 1325 PL Almere. Park Lyceum is een school voor havo/vwo met een leerlingaantal van 870 leerlingen. Park Lyceum heeft de laatste jaren te maken gehad met een dalende aanmelding en daardoor is de verwachting dat de school de komende jaren zal krimpen. De onderwijsinspectie heeft de onderwijskwaliteit op de havo als voldoende beoordeeld, op het vwo is het oordeel onvoldoende. De aandacht van de school heeft zich met name gericht op verbetering van de onderwijskwaliteit en daarom zijn het pedagogische en didactisch klimaat in de klas, persoonlijke begeleiding en lesbezoek in het kader van opbrengstgericht werken het verhogen van de eindexamenresultaten speerpunten voor Park lyceum. De school is een ELOSschool en een Bétapartnerschool. Nieuwe ontwikkelingen in de school zijn : • Cito – toetsen in de onderbouw met het daarbij behorende zelf ontwikkelde analyse-systeem; • Invoeren van ICT systemen ter bestrijding van absentie leerlingen; • Lesbezoeken aangekondigd en onaangekondigd in het kader van professionalisering docenten; • Invoeren van taal en rekenlessen op ERK niveau in de onderbouw. Aandacht voor taalachterstand in de onderbouw lessen; • Systematisch evalueren van ingezette onderwijsveranderingen, daarbij gebruik makend van de VO-spiegel en Kwaliteitscholen; • Management sturingsgesprekken tussen afdelingsleiders en directie op basis van een 2x per jaar gehouden enquête. Slagingspercentage 2011-2012: havo – 77,5% en atheneum 73,6% Trinitas Gymnasium Trinitas Gymnasium is een categoraal gymnasium met 611 leerlingen dat gevestigd is aan de Sas van Gentlaan 5, 1324 CT Almere. De speerpunten voor het Trinitas zijn gericht op verbeteren van de examenresultaten en meer recht doen aan talenten van leerlingen door aandacht te geven aan Differentiatie (leerinhoud, instructie, tijd en verwerking Maatwerk en excellentie: expertise ontwikkelen t.b.v. meer- en hoogbegaafde leerlingen en onderpresteerders, persoonlijke begeleiding en lesbezoek in het kader van opbrengstgericht werken.
17/80
Nieuwe ontwikkelingen : • Aspirant lid van de Vereniging begaafdheidsprofielscholen m.i.v. 1 januari 2013; • Een structurele en herkenbare aanpak van de bestrijding van de achterstand t.o.v. het gemiddeld behaalde niveau voor taal en rekenen; • Focus op gedragsverandering t.a.v. het professioneel handelen van de individuele docent (omgaan met verschillen en opbrengstgericht werken); • Ontwikkelen en vaststellen visie m.b.t. burgerschapsvorming; • Verhoging van de excellentie van de leerlingen, waarbij de aandacht wordt gericht op de bovenkant; • Zelfevaluatie (in vervolg op 0-meting in 2012) van de zorgbreedte; • Structurele gesprekken tussen secties en schoolleiding aan het begin en het eind van het schooljaar (verhoging rendement van het onderwijs; profilering van Trinitas als Gymnasium. Slagingspercentage was in 2011-2012 84,5 % Verbetering van taal en rekenprestaties Poort, school voor havo en mavo en Stad College zijn gestart met een pilot doorlopende leerlijn PO-VO in het kader van de onderwijsimpuls gelden, om de overgang voor leerlingen van groep 7-8 naar klas 1 en 2 in het voortgezet onderwijs te verbeteren. In deze pilot is vooral gekeken naar de methodiek die wordt gebruikt binnen het PO en of deze aansluit bij de methodiek binnen het VO. In het VO wordt gekeken hoe er aan de leerlingen zoveel mogelijk maatwerk geleverd kan worden, zodat zij op niveau kunnen presteren. Uitblinken op alle niveaus en een passende kwalificatie voor alle leerlingen Op Het Baken Almere wordt er op elke locatie gestreefd naar het aanbieden van maatwerk voor de individuele leerling. Op Trinitas Gymnasium worden leerlingen uitgedaagd en gestimuleerd om het beste uit zichzelf te halen, maar dit gebeurt ook op Poort, school voor havo en mavo waar leerlingen worden gestimuleerd om eventueel via de mavo route alsnog het havo diploma te halen en daarmee te kunnen doorstromen naar het hoger beroepsonderwijs. Op Stad College en Park Lyceum worden leerlingen ook op eigen wijze gestimuleerd om op eigen niveau het diploma te kunnen halen. Burgerschapsvorming voor alle leerlingen onder andere door maatschappelijke stages Alle leerlingen die vanaf schooljaar 2011-2012 gestart zijn in het voortgezet onderwijs moeten een maatschappelijke stage volgen van minimaal 30 uur. Simpel gezegd houdt het volgen van een maatschappelijke stage (MaS) in dat je doet aan vrijwilligerswerk - je doet iets voor een ander zonder dat je er voor betaald wordt. Gewone stages zijn gericht op het beroep dat je later gaat uitoefenen. Bij een maatschappelijke stage doe je iets voor de samenleving en leer je deze op een andere manier kennen dan je gewend bent. Een belangrijke rol bij het vinden van een stageplaats speelt MaSalmere, de organisatie die optreedt als stage makelaar en stage bieders en stage zoekers met elkaar in contact brengt. Via de site van MaSalmere - www.masalmere.nl - zijn vacatures te vinden en stage contracten te downloaden. Verder worden via MaSalmere alle stage-uren die een leerling loopt bijgehouden en MaSalmere zorgt zelfs voor een certificaat op naam waarop de uren genoteerd staan. Ruimte voor de leraar In het cao VO is beschreven dat er een scholingsbudget is van € 500,-- per persoon. Daarnaast hebben leraren de kans zich in te schrijven voor de lerarenbeurs. Docenten vanuit Het Baken Almere hebben ook de gelegenheid zich aan te melden bij Flevokans. Dit is een samenwerkingsovereenkomst met de schoolbesturen in Flevoland. Flevokans investeert in werving en scholing van leraren ter bestrijding van het dreigende lerarentekort in de regio Almere/Flevoland. Goede en betrouwbare examens Goede en betrouwbare examens zijn examens die niet meer afwijken dan <0,5 van het centrale examen. (Zeer) zwakke scholen weer goed, goede scholen beter. Vanuit de gemeente Almere wordt op Park Lyceum ingezet op het verbeteren van de onderwijskwaliteit door middel van de onderwijsimpuls gelden. Op Park Lyceum is ingezet op praktijknabije coaching (training on the job), lessen in orde, examentraining voor docenten en examentraining voor de leerlingen, naast het werken aan opbrengstgericht werken. Het doel hierbij is de zwakke afdeling vwo naar een voldoende terug te brengen.
18/80
Prestatiebox, inzet op alle scholen Het Baken Almere doet met alle locaties mee aan dit bestuursakkoord. Per locatie kan het zwaartepunt per speerpunt verschillen, behalve op de kernvakken Nederlands, Engels en Wiskunde/rekenen. Dit is voor elke locatie een speerpunt. Op Trinitas Gymnasium wordt vooral ook ingezet op punt vier, werken aan een ambitieuze leercultuur waar excellentie wordt gestimuleerd en hoogbegaafdheid wordt ondersteund. Op alle scholen wordt gewerkt aan opbrengstgericht werken om hiermee in 2015 te kunnen voldoen aan de inspectiecriteria. Vanuit het HRM beleid wordt ingezet op het werken aan het bekwaamheidsdossier van alle leraren en schoolleiders. ISA De afdeling rekenschap van de onderwijs inspectie heeft onderzoek gedaan naar het rechtmatig handelen van Het Baken Almere en de Alberdingk Thijm Scholengroep (zie bijlage). Op basis van de uitkomsten van het onderzoek en de conclusies van het ministerie van OC&W is Het Baken Almere met het Alberdingk Thijm scholengroep in gesprek over de toekomst. Aantal leerlingen op International School Almere op 1 oktober 2012: 150. Personeel Door de reorganisatie die plaatsgevonden heeft bij de afwikkeling rond de Amarantis Onderwijsgroep is er bijna geen flexibele personele schil meer aanwezig bij Het Baken Almere. Bij de afronding van Amarantis Onderwijsgroep is een sociaal plan gemaakt waarin is vastgelegd dat het OOP (onderwijs ondersteunend personeel) die onder de uitvoeringsregeling vallen recht hebben op terugkeer in de oorspronkelijke werkomgeving, indien daar een vacature wordt gesteld. De wijze waarop het recht op terugkeer uitgevoerd moet worden is omschreven in de uitvoeringsregel van 1 juli 2012. In de uitvoeringsregel 2012 is vastgesteld dat de nazorgfase tot 1 oktober 2013 van kracht is. De personeel en salarisadministratie (PSA) wordt in schooljaar 2012-2013 in opdracht van Het Baken Almere uitgevoerd door Stichting ZAAM. Het opstarten van de nieuwe stichting Het Baken Almere is gepaard gegaan met het opnieuw inrichten/vullen van nieuwe personeelssystemen en procedures. Het inrichten van teams in RAET ging erg moeizaam. Dit heeft ervoor gezorgd dat Het Baken Almere in de laatste maanden van 2012 geen juiste verzuimrapportage kon leveren. Het Arbo contract loop tot 1 april 2013. Gesprekken over een nieuw Arbo contract zijn al in gang gezet met de ARBO UNIE “aan de slag”. In de nieuwe werkafspraken zijn ook sociaal medisch team overleggen (SMT) opgenomen. Het ziekteverzuim moeten we fors terugdringen. Daarom zal het ziekteverzuim de komende jaren onze aandacht krijgen. De leidinggevende zal hierin een sleutelfunctie moeten bekleden bij het terugdringen van het verzuim. Hierin zal hij/zij maximaal worden ondersteund (RAET VERZUIM MANAGER, trainingen, SMT, HRM). Het Baken Almere handelt volgens de cao VO en loopt een beperkt risico op financiële claims vanwege het niet nakomen van cao verplichtingen. Wij zijn aan het inventariseren welke financiële lasten voortvloeien uit de defusie perikelen van de Amarantis Onderwijsgroep en hoeveel geld daarvoor gereserveerd dient te worden. Er loopt nog één klachtenprocedure van een Baken personeelslid over de plaatsing. De kosten daarvan worden vergoed vanuit de continuïteitsgarantie van de Amarantis Onderwijsgroep. 5.2 Personele ontwikkelingen Samenstelling Personeel
19/80
Man Vrouw verhouding Er is sprake van een redelijke verdeling tussen mannelijke en vrouwelijke medewerkers. Wel zien we dat er meer vrouwelijke medewerkers zijn dan mannelijke medewerkers, een trend die met name in het onderwijs zichtbaar is.
man/vrouw 2012 55%
man
45%
vrouw
Voltijd/Deeltijd verdeling Bij de verdeling voltijd/deeltijd zien we dat het percentage vrouwelijke medewerkers dat deeltijd werkt groter is dan het percentage mannelijke medewerkers dat deeltijd werkt.
voltijd/deeltijd 2012 45% 55%
voltijd deeltijd
Leeftijdscategorie Bij de verdeling over de diverse leeftijdscategorieën zien we een groter aandeel van de leeftijdscategorieën tussen de 45 en 54 jaar, maar de verhoudingen zijn niet uit balans. Wij lopen daarom ook niet het risico dat binnen vijf jaar een substantieel deel van het personeel de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Leeftijd
2012 wtf
aantal
percentage
18 - 24
5
8
3%
25 - 34
30
39
16%
35 - 44
36
47
19%
45 - 54
65
82
34%
55 - 59
33
40
17%
60 - 64
20
23
10%
> 64
2
3
1%
Totaal
191
242
Er zijn meer medewerkers die deeltijd werken dan medewerkers die voltijd werken. Het is moeilijk vast te stellen wat aantrekkelijker is voor de school, deeltijdwerkers of voltijdwerkers. Deeltijdwerkers zijn moeilijker inzetbaar en geven meer druk op het lesrooster en maken het soms ingewikkelder om activiteiten te organiseren. Voltijdwerkers lopen eerder het risico overbelast te raken, maar zijn wel makkelijker en breder inzetbaar. Daarom is het prettig dat de verdeling niet heel erg uit balans is.
20/80
Man/vrouw
2012
vol-/deeltijd
man
Voltijd
man
percentage
76
vrouw
58% 56
totaal man
deeltijd
vrouw
42% 132
34
vrouw totaal
Totaal
55% 31%
76
69%
110
132
110
45%
55%
242
45%
CAO Voor het laatst is in 2011 een cao overeengekomen met een looptijd van 1 augustus 2011 tot 1 augustus 2012. Deze is voor een jaar verlengd. In zowel de laatste cao als gedurende verlenging is geen loonstijging overeengekomen. De werkgeverslasten zijn in 2012 verhoogd als gevolg van de stijging van pensioenpremies en sociale premies. Functiemix Door de ontmanteling van de Amarantis Onderwijsgroep in 2012 geen aandacht is geweest voor ontwikkeling rond de functiemix. Dit staat voor 2013 op de agenda. Verdeling
aantallen
%
LB
96
51%
LC
69
37%
LD
22
12%
187
100%
Eindtotaal
Verhouding salarisschalen OP 2012
12% 37%
LB 51%
LC LD
5.3 Besturing Zie de bijlage.
21/80
5.4 Marketing en klantenservice De werving van nieuwe leerlingen is een belangrijk speerpunt voor het jaar 2013. Het is van belang om vroegtijdig met de werving te beginnen. De vorige twee schooljaren is de werving te laat gestart, dat heeft mogelijk een negatief effect gehad op de aanmeldingen. Daarnaast moeten wij nadenken hoe wij onze kwaliteiten als school goed voor het voetlicht laten komen. De vier scholen van Het Baken Almere hebben in schooljaar 2012-2013 een beperkt marktaandeel van de leerlingen die overstapten van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs. De cirkeldiagrammen hieronder geven per school aan hoe hoog het marktaandeel per onderwijsniveau is.
22/80
5.5 ICT Na de defusie van de Amarantis Onderwijsgroep heeft de Amarantis Onderwijsgroep voor alle voormalige entiteiten een contract met Vancis voor de ICT ondersteuning afgesloten. Het contract met Vancis is voor de duur van vier jaar afgesloten. Belangrijk argument was de veiligstelling van de werkgelegenheid van een groot aantal ICT werknemers van de voormalige Amarantis Onderwijsgroep. De ICT voorziening is zeker het eerste halfjaar niet altijd probleemloos geweest, maar op hetzelfde niveau als voorgaande jaren. 5.6 Huisvesting Het Baken Almere is als stichting niet groot genoeg om een eigen afdeling huisvesting in te richten, daarom zijn er met de gemeente Almere afspraken gemaakt en worden de noodzakelijke werkzaamheden tegen betaling uitgevoerd door de afdeling vastgoed van de gemeente Almere. De gebouwensituatie van Het Baken Almere is per gebouw anders • Stad College Bij het gebouw van Stad College aan de Rooseveltweg is er sprake van achterstallig onderhoud. Het dak moet grondig hersteld worden en het gebouw moet een frissere en modernere uitstraling krijgen. • Trinitas gymnasium Het gebouw van Trinitas Gymnasium is tot 1 februari 2013 honderd procent eigendom van de gemeente. Het Baken Almere gaat in 2013 het gebouw in juridisch eigendom nemen. Het gebouw is in een goede staat van onderhoud. • Park Lyceum Bij Park Lyceum is er ook sprake van achterstallig onderhoud en het noodgebouw dat op het terrein staat moet verwijderd worden. • Poort, school voor havo en mavo Poort, school voor havo en mavo heeft in schooljaar 2012-2013 gebruik gemaakt van de bovenverdieping van een basisschool. De vloeroppervlakte was te klein en was voor leerlingen uit het voortgezet onderwijs ook niet helemaal geschikt. Vanaf schooljaar 2013-2014 gaan wij gebruik maken van een ander gebouw in Poort. 5.7 Kwaliteit De gemeente Almere investeert veel in onderwijs. Begin 2011 is daarom vanuit het gemeentebestuur het plan ‘Van achterstand naar voorsprong ingezet’2, waarbij extra middelen zijn vrijgemaakt voor de kwaliteitsverbetering van het Almeerse onderwijs. Het Baken Almere maakt gebruik van deze ondersteuning in gelden door deel te nemen aan verschillende projecten om het onderwijs te verbeteren. Ook wordt er subsidiegeld ingezet om het middenmanagement te scholen en te coachen. Daarnaast ondersteunt de A3 Het Baken Almere in een systematische aanpak van kwaliteitsverbetering. Hierin worden alle domeinen benoemd volgens het INK model. De domeinen worden in kaart gebracht op bestuurlijk -en locatieniveau. Opbrengstenoordeel Stad College Stad College Stad College Park Lyceum Park Lyceum Trinitas
van de locaties VMBO B VMBP K VMBO (G) T Havo Vwo Gymnasium
Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Onvoldoende Voldoende
Poort, school voor havo en mavo is in 2012 nog niet meegenomen in het oordeel van de inspectie, want zij hebben in 2012 nog geen examens. Vensters voor Verantwoording Het Baken Almere laat via vensters voor verantwoording aan de ouders zien welke ontwikkelingen en prestaties zij neerzetten. Ouders kunnen via de website inloggen en per gemeente zien welke school goed presteert. Het Baken Almere verantwoordt zich op deze wijze ook naar school aan zet als onderdeel van de prestatiemonitor. 2
Het plan Van achterstand naar voorsprong is te vinden op www.leaplusalmere.nl
23/80
De verwachting is dat in februari 2013 de ouders via de schoolkompas app direct de gegevens van de school kunnen ophalen. Naast onze verantwoording via Vensters, hebben de locaties een ouderklankbordgroep of ouderplatform. Op Stad College is er dit jaar een pilot gestart om de Marokkaanse moeders meer te betrekken bij de school doormiddel van kookworkshops. Naast het betrekken van deze doelgroep wordt aankomend jaar geïnvesteerd in de communicatie tussen ouders en school. Mentoren worden geschoold. Poort, school voor havo en mavo wil in 2013 de ouders betrekken bij het ontwikkelen van de onderwijsvisie van de school. Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het Baken Almere is in augustus 2012 gestart en heeft maatschappelijk verantwoord ondernemen opgenomen als een taak die in 2013 vorm gaat krijgen. 5.8 Risicomanagement Het Baken Almere is zich bewust van de risico’s die het loopt. Hieronder worden enkele hiervan in beeld gebracht. Politiek Het risico dat beleidswijzigingen (en regelgeving) in de politiek het vermogen tot het uitvoeren van strategieën en activiteiten van de school in gevaar brengt. De bezuinigingen, en dan met name de stille bezuinigen, en de stijging van de werkgeverslasten maken het heel moeilijk om de begroting sluitend te maken. Onderwijs De kwaliteit van het onderwijs is een belangrijk aandachtspunt. Om goed opbrengstgericht te gaan werken hebben wij begin schooljaar 2012-2013 de cito toets afgenomen bij alle eerste klas leerlingen. Ook in klas twee en drie gaan wij de citotoets afnemen. Door leerlingen stelselmatig methode onafhankelijk te toetsen gaan wij ervan uit dat wij zicht krijgen op de ontwikkeling van de leerlingen en dat wij daardoor ons onderwijs beter kunnen afstemmen op behoeftes van de leerlingen. Een risico is dat onze onderwijskwaliteit op Park Lyceum op de vwo afdeling door de onderwijsinspectie als zwak beoordeeld is. Organisatie Kwaliteit van het management Het is uit onderzoek naar voren gekomen dat goed management belangrijk is voor een school. De gemeente Almere ondersteunt de scholen doormiddel van subsidies voor managementtraining in het streven om het management verder te scholen. Het Baken Almere heeft op drie van de vier scholen een nieuwe eindverantwoordelijke met ingang van schooljaar 2012-2013, dat heeft als voordeel dat wij een nieuwe start maken, het nadeel en het risico van deze managementwisseling is het verdwijnen van de continuïteit. Financiën Planning en control Doordat wij een kleine organisatie zijn hebben wij een klein stafbureau, het is dan soms moeilijk om voldoende menskracht in te zetten en het tijdig aanleveren van informatie te verzorgen. Ook de functiescheiding is daardoor moeilijker vorm te geven. Het risico is dat als gevolg van gebrek aan relevante en/of betrouwbare informatie over de actuele status van de realisatie van voorgenomen beleid, niet (tijdig) kan worden bijgestuurd. Dat risico is in 2012 nog extra aanwezig geweest omdat door de afwikkeling van de ontvlechting van de Amarantis Onderwijsgroep onze openingsbalans bij de afsluiting van het boekjaar nog ongewis was. Financiële positie Het risico dat de liquiditeit en solvabiliteit zich zodanig ontwikkelen dat de liquiditeitspositie in gevaar komt is wat betreft de solvabiliteit reëel Doordat Het Baken Almere een beginnende school is zonder eigen vermogen hebben wij een solvabiliteit die beneden de norm van het ministerie ligt, wat betreft onze liquiditeitspositie is er minder zorg.
24/80
Administratieve organisatie Het risico is dat wij de administratieve organisatie nog niet voldoende hebben vastgelegd. Door de opbouw fase waarin wij verkeren is er heel veel dat nog moet gebeuren. Alle systemen zijn ingeregeld, maar wij moeten nog heel veel verbeteren. Wij gaan in 2013 een onderzoek laten doen naar de inrichting van ons stafbureau. De vraag die wij gaan stellen zal zijn of in het stafbureau alle functies zijn bezet die noodzakelijk zijn om de organisatie goed vorm te geven. Ouder en leerling tevredenheid Het Baken Almere is in augustus 2012 van start gegaan. Op dit moment heeft er nog geen tevredenheidsonderzoek plaatsgevonden. Dit onderzoek staat wel gepland voor het aankomende jaar en wordt besproken met de MR. Om snel en goed enquêtes af te kunnen nemen overwegen wij om een contract af te sluiten met Kwaliteitsscholen. 5.9 Financiën Het Baken Almere is met ingang van 1 augustus 2012 gestart zonder schulden, maar met een zeer beperkt eigen vermogen. Het Baken Almere verwacht dat het schooljaar 2013-2014 een daling van het leerlingaantal zal laten zien. Daarom is het zaak om scherp te begroten. Ondanks alle maatregelen die genomen zijn in het schooljaar 2011-2012 is er toch met een teveel aan formatie gestart. In het schooljaar 2012-2013 was de formatie de grootste zorg. Naast de eigen financiële positie heeft Het Baken Almere ook te maken met de financiële positie van de overheid. Het is voelbaar dat er minder te besteden valt, daarbij is de verhoging van het BTW tarief ook voor scholen een duidelijke lastenverzwaring. Het Baken Almere moet dus scherp begroten en kritisch kijken naar alle uitgavenposten. Wanneer je scherp moet begroten is volledig en snel zicht hebben op de geldstromen belangrijk, een belemmerende factor daarbij was de afhankelijkheid van de financiële afronding van de Amarantis Onderwijsgroep. Het was daardoor niet duidelijk hoe onze afschrijvingen waren opgebouwd, dat maakt een investeringsbegroting opstellen niet makkelijker.
25/80
Samenvatting exploitatie De resultaten over de periode augustus tot en met december 2012 kunnen als volgt worden samengevat: Realisatie
Begroting
aug-dec
aug-dec
2012
2012
€
€
Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en -subsidies Overige baten
7.835.856 25.579
8.010.342 0
198.114
54.425
8.059.549
8.064.767
5.662.255
6.263.628
Afschrijvingen
131.242
111.452
Huisvestingslasten
645.140
769.540
1.016.428
1.361.331
7.455.065
8.505.951
604.484
-441.184
Totaal baten Lasten Personeelslasten
Overige lasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Totaal resultaat
0 604.484
-2.455 -443.639
Resultaatanalyse De cijfers van de begroting betreft het 5/12e deel van het realistisch scenario uit de Business Case VO Almere. De verbetering van het resultaat t.o.v. de begroting ad. € 1.048.123 is als volgt te specificeren: De lagere rijksbijdragen ad. € 174.486 wordt veroorzaakt doordat de rijksbijdragen dat toegerekend kan worden aan de ISA leerlingen, in de jaarrekening niet verantwoord zijn als baten, maar opgenomen zijn onder de overlopende passiva. In de begroting was hiermee geen rekening gehouden. De overige baten bestaan voornamelijk uit ouderbijdragen, waarbij in de begroting geen rekening is gehouden met de bijdragen voor werkweken, kampen en excursies. De kosten hiervan waren eveneens niet begroot en zijn bij de realisatiecijfers opgenomen onder de overige lasten ad € 54.830. Tevens is onder overige baten de LGF-vergoeding van Stichting Gewoon Anders opgenomen ad € 44.236, naast enige kleinere subsidies voor diverse projecten. Naast de hierboven vermelde opmerkingen zijn er geen bijzonderheden te melden inzake de afwijkingen van de realisatie t.o.v. de begroting. Duidelijk is dat de personeelslasten en overige lasten niet geheel juist zijn begroot.
26/80
Kengetallen
Kapitalisatiefactor De kapitalisatiefactor wordt gedefinieerd als “balanstotaal minus gebouwen en terreinen, gedeeld door de totale baten”. Doel van dit kengetal is het inzichtelijk maken in hoeverre instellingen het beschikbare kapitaal efficiënt benutten. Voor schoolbesturen in het voortgezet onderwijs zonder gebouwen en terreinen op de balans adviseert de commissie Don een bovengrens van 35% voor grote instellingen en 60% voor kleine instellingen. Als groot worden aangemerkt instellingen vanaf € 12 miljoen jaarlijkse baten. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen dient ter dekking van bedrijfsrisico's. Bij het weerstandsvermogen gaat het om de mate waarin de onderwijsinstelling in staat is middelen vrij te maken om substantiële tegenvallers op te vangen, zonder het gehele beleid om te hoeven gooien. Het weerstandsvermogen is gedefinieerd als eigen vermogen/ alle baten in een jaar. Solvabiliteit De solvabiliteit geeft aan in welke mate de onderwijsinstelling in staat is aan alle verplichtingen te voldoen, met name op lange termijn. Het solvabiliteitskengetal is gedefinieerd als (eigen vermogen / totaal vermogen). De ontwikkeling van de solvabiliteitsgetal verdient de aandacht. Er kan wel worden gesteld dat Het Baken Almere ruim aan haar verplichtingen kan voldoen. Overigens blijkt dit ook uit de t/m 31 juli 2014 opgestelde liquiditeitsbegroting. Rentabiliteit De rentabiliteit laat zien in hoeverre een onderwijsinstelling het vermogen laat groeien door positieve resultaten. De rentabiliteit van het eigen vermogen wordt berekend door het resultaat te relateren aan het eigen vermogen. De rentabiliteit is een maatstaf voor de 'winstgevendheid' van een organisatie. In het kalenderjaar 2012 is er sprake van een negatief exploitatiesaldo en dus ook van een negatieve rentabiliteit. Liquiditeit Op basis van de liquiditeitsratio kan worden beoordeeld in welke mate een onderwijsinstelling in staat is aan haar korte termijn verplichtingen te voldoen. In de bedrijfseconomie wordt voor de liquiditeit de current ratio gebruikt . Dit is de verhouding tussen de vlottende activa en de vlottende passiva. Als gezonde waarde wordt een ratio van 1 gezien. Het Baken Almere kan met een waarde van 0,71 voldoen aan alle uitstaande kortlopende schulden. Regeling Beleggen en Belenen Op basis van de regeling Beleggen en Belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek en het vastgestelde treasurystatuut is uitvoering gegeven aan het treasurybeleid. Uitgangspunt van de regeling Beleggen en Belenen is dat de rijksmiddelen niet risicodragend mogen worden uitgezet. In het verslagjaar 2012 zijn er geen gelden uitgezet of aangetrokken. Deze liquide middelen van de stichting zijn direct opeisbaar. Het Baken heeft gedurende het verslagjaar voldaan aan de eisen die gesteld zijn in de regeling beleggen en belenen. Het Baken heeft in het afgelopen verslagjaar 2012 geen gebruikt gemaakt van uiteenlopende financiële instrumenten die blootstellen aan renterisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s.
27/80
Begroting 2013 2013 Baten:
€
Rijksbijdragen
15.733.117
Overige baten
281.218
Totaal baten
16.014.335
Lasten: Personeelslasten Afschrijvingen
11.892.818 431.587
Huisvestingslasten
1.126.511
Overige lasten
1.778.403
Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Resultaat
15.229.319 785.016 0 785.016
5.10 Afhandeling klachten en bezwaren Voor de afhandeling van klachten en bezwaren heeft Het Baken Almere zich aangesloten bij de Besturenraad en de landelijke commissie onderwijsgeschillen. Wanneer er klachten komen over examens, dan kunnen leerlingen terecht bij de externe commissie beroep examenbeslissingen. Leerlingen van Het Baken Almere kunnen via de website of de schoolgids zien waar zij zich kunnen melden met klacht of bezwaar. Vertrouwenspersonen Binnen Het Baken Almere zijn twee vertrouwenspersonen aangesteld. Bij deze personen kunnen leerlingen en medewerkers terecht. In 2013 gaan wij werven om op een totaal van drie vertrouwenspersonen terecht uit te komen.
28/80
6
BIJLAGEN
Besturingsfilosofie A3 Het Baken Almere
29/80
30/80
Besturingsfilosofie
Colofon: Uitgave: Vastgesteld door: Instemming MR: Goedkeuring RvT: Ten behoeve van:
Het Baken Almere De directeur-bestuurder: 18 juni 2013 Het Baken Almere
31/80
32/80
1. Ambitie 2015 en Doelstellingen
In de afgelopen periode zijn veel criteria en uitgangspunten gedefinieerd ten aanzien van de nieuwe organisatie van Het Baken Almere, stichting voor interconfessioneel voortgezet onderwijs. Deze criteria zijn de uitgangspunten en leidende principes vormen de leidraad voor de verdere uitwerking van het organisatieontwerp en het bouwproces wat hier in de komende maanden op zal volgen. Allereerst kunnen we de ontwerpcriteria vaststellen op basis van succesbepalende factoren in de bestaande situatie: o Gericht op kwaliteit De organisatiestructuur zorgt ervoor dat de onderwijskwaliteit voldoet aan de normen; De organisatiestructuur zorgt ervoor dat leerlingen en ouders tevreden zijn; De organisatiestructuur zorgt ervoor dat de doorstroom intern en extern op orde is. o Gericht op efficiency De organisatiestructuur stelt ons in staat een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering te voeren. o Gericht op regionale inbedding De organisatiestructuur leidt tot herkenbaarheid en zichtbaar onderwijs in sterke verbinding met de omgeving. o Gericht op eigen interconfessionele identiteit De organisatiestructuur leidt tot herkenbare meerwaarde in de oecumene. Daarnaast zijn er uitgangspunten gedefinieerd in het kader van de afweging van een aantal modellen op deze uitgangspunten niet tot een eenduidige uitkomst leidt, geven deze uitgangspunten ook richting aan de keuzes voor de toekomst. o o o o o
Het Baken is dienend aan het onderwijs en de leerlingen; De scholen hebben een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de doelstellingen van Het Baken, gezamenlijke kaders stellen; Het uitgangspunt daarbij is synergie versterken met behoud van eigenheid; Dit wordt ingevuld door inhoudelijke uitwisseling van good practices en een cultuur waarin wordt geleerd van fouten en van elkaar; Alle leidinggevenden worden betrokken bij de besturing.
Voor de vier scholen van Het Baken Almere wordt er voor gekozen om alle scholen onder te brengen in een nieuwe rechtspersoon voor Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs. Deze variant schept de grootste financiële zekerheid voor alle afzonderlijke scholen en schept de mogelijkheid een financiële buffer op te bouwen zodat de toekomst van de scholen gewaarborgd kan blijven. Daarnaast zit er een gezamenlijk belang met betrekking tot het delen van kennis, meedenken met elkaars vraagstukken en het gezamenlijk oplossen van knelpunten. Met betrekking tot de gezamenlijkheid is een aantal gedeelde, leidende principes met elkaar bepaald waaronder de besturingsfilosofie en de drie Bakens: Oecumene Ieder mens heeft zijn plaats en doel in de wereld. Wij dragen bij aan de ontwikkeling van jonge mensen. Kernwaarden daarbij zijn naastenliefde en respectvol met elkaar omgaan. Wij zijn een interconfessionele organisatie die gebaseerd is op de protestants christelijke en rooms katholieke grondslag. Veilig leer- en leefklimaat Voor alle Bakenscholen geldt: we hebben een bewuste keus voor kleinschaligheid gemaakt. We zorgen ervoor dat we je leren kennen en samen met jou ontdekken wat je kunt en wilt. Daarbij helpen we je waar dat nodig is. We laten je ervaren dat je erbij hoort en zorgen er met jou voor dat jij, samen met je medeleerlingen, in een veilige en prettige omgeving kunt leren.
33/80
Stimuleren en ontwikkelen van talent Natuurlijk bereiden we je in de eerste plaats voor op het behalen van je diploma. Daarnaast vinden wij het belangrijk bij te dragen aan je persoonlijke ontwikkeling. We willen je uitdagen om het beste/maximale uit jezelf te halen op jouw eigen manier (geïnspireerd en begeleid door je docenten). Dat betekent dat je de ruimte krijgt om zelf te kiezen wat bij je past zodat je je talenten kunt ontdekken of verder kunt ontwikkelen. 2. Besturingsfilosofie en onderliggende principes
Het Baken Almere, stichting voor interconfessioneel voortgezet onderwijs bestaat uit één werkorganisatie, met een Raad van Toezicht, Bevoegd Gezag, vertegenwoordigd door de directeur-bestuurder. De directeurbestuurder is op bestuursniveau verantwoordelijk voor de strategie, op het gebied van onderwijs- financiën, HRM, identiteit, kwaliteitsbeleid, marketing, ICT en huisvestiging. Het besturingsmodel gaat uit van autonomie voor de directeuren van de verschillende scholen binnen bestuurlijke kaders. De vier scholen zijn, binnen de kaders die door het bevoegd gezag worden aangegeven, zo veel mogelijk autonoom. Iedere school heeft een directeur die integraal verantwoordelijk is voor alle zaken die de school betreffen op het gebied van strategie, identiteit, onderwijs- en leerlingenzorg, organisatie, communicatie / pr, personeel, financiën en materieel. Uitgangspunten besturing: -
-
-
-
-
Heldere strategische keuzes Dit betreft de positionering in de stad, het bereiken van de gewenste kritische omvang om de benodigde financiële stabiliteit en contiuniteit te bereiken, maar vooral ook op het op elkaar afstemmen van de onderwijsprogramma’s binnen de groep. Centraal kaders opstellen, decentraal organiseren De scholen zelf zijn integraal verantwoordelijk voor hun resultaat en delen een verantwoordelijkheid voor de groep als geheel. Hiertoe wordt op een benoemd aantal terreinen gezamenlijk beleid geformuleerd. Ondersteuning wordt beperkt centraal ingevuld, slechts wat niet decentraal kan wordt centraal georganiseerd. Synergie organiseren door samenwerking en kennisuitwisseling Synergie ontstaat niet vanzelf en kan niet alleen centraal worden georganiseerd. Uitgangspunt is dat scholen regelmatig bij elkaar in de keuken kijken, uitwisseling op alle niveaus wordt gefaciliteerd en gestimuleerd en dat scholen waar nodig elkaar helpen en ondersteunen. Openheid & transparantie over de scholen heen Voor een goede samenwerking binnen de groep, met het Bevoegd gezag en de ondersteuning is transparantie over resultaten en de feitelijke situatie van scholen en de groep als geheel rand voorwaardelijk. Hier vindt open informatie uitwisseling plaats. Discipline in de planning- en control cyclus Om scherp aan de wind te kunnen sturen is voor de scholen actuele en accurate informatie nodig. Deze kan omgekeerd alleen gebaseerd zijn op tijdige en juiste aanlevering van gegevens. Bevoegd gezag, de scholen en de ondersteuning hebben een gedeelde verantwoordelijkheid om te zorgen voor discipline in de planning- en control cyclus.
Per school wordt gewerkt met een managementteam. De samenstelling van dit management team is afhankelijk van de grootte van de school en de complexiteit van het onderwijsaanbod en leerlingenzorg. De directeuren leggen verantwoording af aan het bevoegd gezag. Besluitvorming vindt plaats op het niveau van de school, binnen de kaders die het bevoegd gezag stelt. Deze kaders komen voort uit het Strategische Beleid dat het bevoegd gezag jaarlijks in overleg met alle directeuren van de scholen formuleert en na advisering door de medezeggenschap vaststelt. De kaders zijn zo concreet dat ze het bevoegd gezag in staat stellen om zoveel mogelijk bevoegd heden en verantwoordelijkheden bij de scholen neer te leggen. Bovendien stellen ze de school in staat op een juiste wijze verantwoording af te leggen aan het bevoegd gezag. De toets op de aansluiting met de centrale kaders vindt plaats in dialoog tussen de directeuren onderling en tussen het bevoegd gezag en de directeuren.
34/80
De directeuren leggen periodiek (minimaal 1 x per kwartaal), aan de hand van de A-3 en de uitputtingsbegroting verantwoording af aan het bevoegd gezag op het gebied van onderwijskwaliteit en bedrijfsvoering. Hierbij geldt het door de directeuren voorbereide en door het bevoegd gezag vastgestelde A-3 jaarplan (inclusief begroting) als uitgangspunt. Tussentijds monitort het bevoegd gezag via op eventuele tussentijdse afwijkingen en risico’s. De Raad van Advies voor Het Baken in zijn geheel is niet aan de orde, maar iedere school kan voor zichzelf besluiten of zij een Raad van Advies willen instellen. Onderstaand schema geeft het volledige besturingsmodel vanaf de Raad van Toezicht tot aan de medewerkers weer. De genoemde elementen gelden voor alle scholen. De directeuren zijn vrij in de nadere invulling / aanvulling van de besturingscyclus binnen hun eigen school. Besturing
Verantwoording
Raad van Toezicht Managementagenda Directieraad Meerjarenplan A-3
College van Bestuur
Periodiekoverleg Collegiale visitatie
Directeuren/Rectoren
A-3 locatieplan
Managementteam A-3 Teamplan
zelfevaluatie Inspectiekader kijkwijzer
Medewerkers
3. Verantwoordelijkheidsverdeling De volgende (geclusterde) onderwerpen zijn benoemd om gezamenlijk op te pakken. Daarmee zijn dit onderwerpen waarop: a) Het Bevoegd gezag en de directeuren gezamenlijk beleid formuleren, maar het bestuur is de eindverantwoordelijke; b) De scholen samen optrekken en elkaar versterken; c) Indien nodig centrale ondersteuning/ faciliteiten geborgd worden; - Financiën; - HRM; - Onderwijskwaliteit; - Onderwijsprogramma; - Aandacht en zorgbeleid; - Eigenheid van de locaties; - Contact met PO en vervolgonderwijs; - Identiteit.
35/80
Gezamenlijke verantwoordelijkheden De benoemde gebieden sluiten goed aan bij, c.q. zijn goed toe te wijzen aan de aanwezige centrale ondersteuning. Onderstaand schema geeft dit weer. Dit versterkt de mogelijkheden dit samen vorm te geven. Gezamenlijke verantwoordelijkheid Financiën HRM Onderwijskwaliteit Onderwijsprogramma Zorg en Aandacht Eigenheid van de locaties Contact PO en vervolgonderwijs ICT ondersteuning
Ondersteuning Financiën (Planning en Control) Lln Administratie HRM Beleid
Marketing Applicatiebeheer SOM Applicatiebeheer
Identiteit
4. Invulling rollen College van Bestuur Dit is een bevoegd gezag dat op dit moment Het Baken aan het opbouwen is. Uitgangspunt hierbij is: een bevoegd gezag dat transparant is en werkt aan onderling vertrouwen en hierover tegelijkertijd verantwoording over wil afleggen. Bestuurder en gezicht van Het Baken naar onder andere Raad van Toezicht, onderwijsinspectie, accountant en overige externe contacten. Het bevoegd gezag bepaalt de strategische lijnen en formuleert de visie en daarnaast stuurt het bevoegd gezag de directeuren aan. Directeuren • • • • • •
Zijn het gezicht en bepalen de koers en de identiteit van de school Zijn integraal verantwoordelijk voor de aansturing van hun school Hebben tot taak om en zijn bevoegd tot het formuleren en uitvoeren van schoolbeleid binnen gemeenschappelijke kaders Zijn verantwoordelijk voor het onderwijsresultaat, het pedagogisch klimaat en voeren een gezond financieel beleid voor hun school Vervullen een gemeenschappelijke rol in Het Baken in samenwerking met de directeur-bestuurder, binnen Het Baken. Daarnaast zijn de directeuren integraal verantwoordelijk voor de eigen school. Leggen verantwoording af aan het bevoegd gezag. Managementteam Per school is er een managementteam dat bestaat uit directeur en teammanagers/afdelingsleiders. Het managementteam vervult een gemeenschappelijke rol op het niveau van de school en zijn verantwoordelijk voor het eigen team. Dragen zorg voor de uitvoering van het schoolbeleid en de leerlingenzorg. Daarnaast is het managementteam verantwoordelijk voor Het Baken in zijn geheel.
36/80
Ondersteuningsbureau Verdeling zie organogram. Het ondersteuningsbureau heeft tot doel zorg te dragen voor de verantwoording die het bevoegd gezag, aan de interne- en externe stakeholders moet doen. Daarnaast zorgt het ondersteuningsbureau dat het bevoegd gezag kan voldoen aan de wet- en regelgeving. 5. Coördinatie, afstemming en overleg •
Directieraad ( directeur-bestuurder en directeuren) - 1 x per 3 weken gezamenlijk - Agenda vaststellen; - verantwoordelijkheden en bevoegdheden. - directeuren - leggen periodiek 1 x per kwartaal verantwoording af; -.1 x per 3 weken een voortgangsgesprek 1 op 1.
•
Breedmanagementoverleg - bevoegd gezag, directeuren en management; - karakter is informerend gericht op kennisuitwisseling; - 1 x per 6 weken.
•
Ondersteuningsoverleg (directeur-bestuurder, medewerkers ondersteuningsbureau) - frequentie en agenda vaststellen; - 1 x per week / twee wekelijks 1 op 1; - als totale groep met een informerend karakter en coördinerend waar het de jaarplanning betreft (afstemmen van de uitvragen etc. naar scholen).
37/80
38/80
39/80
40/80
Het Baken Almere, stichting voor Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs
Jaarrekening 2012
Bevoegd gezag nummer: 42620
Datum: 2 juli 2013
41/80
42/80
Balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 31-12-2012 EUR 1
Activa
1.1
Vaste activa Immateriële vaste activa
1.2 1.3
Materiële vaste activa Financiële vaste activa
01-08-2012 EUR
52.540
26.411
1.050.433 1.136.181
1.132.480 0
2.239.154
1.158.891
1.5
Vlottende activa Vorderingen
634.839
2.711.865
1.7
Liquide middelen
2.089.326
51.510
Totaal vlottende activa
2.724.165
2.763.376
Totaal activa
4.963.319
3.922.267
965.367 142.740 3.855.212
360.883 146.318 3.415.067
4.963.319
3.922.267
Totaal vaste activa
2.
Passiva
2.1 2.2 2.4
Eigen vermogen Voorzieningen Kortlopende schulden Totaal passiva
43/80
44/80
Staat van baten en lasten over de periode 1 augustus tot en met 31 december 2012 Realisatie aug-dec 2012 EUR
Begroting aug-dec 2012 EUR
Baten 3.1
Rijksbijdragen
3.2 3.5
Overige overheidsbijdragen en -subsidies Overige baten Totaal baten
7.835.856
8.010.342
25.579 198.114
0 54.425
8.059.549
8.064.767
Lasten 4.1 4.2
Personeelslasten Afschrijvingen
5.662.255 131.242
6.263.628 111.452
4.3 4.4
Huisvestingslasten Overige lasten
645.140 1.016.428
769.540 1.361.331
7.455.065
8.505.951
604.484
-441.185
Totaal lasten Saldo baten en lasten 5
Financiële baten en lasten Totaal Resultaat
0 604.484
-2.455 -443.640
45/80
46/80
Kasstroomoverzicht over de periode 1 augustus tot en met 31 december 2012 Realisatie aug-dec 2012 EUR Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo van baten en lasten
604.484
Aanpassing voor: Afschrijvingen Mutatie vordering op OCW Mutaties voorzieningen
121.685 -1.136.181 -3.578
Veranderingen in vlottende middelen: Vorderingen Schulden
2.077.026 440.145
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
2.103.582
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Investeringen in Immateriële vaste activa
-33.437 -32.329
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
-65.766
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden ( -/-)
0 0
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
0
Mutatie liquide middelen
2.037.816
Verloop geldmiddelen Stand per 1 augustus 2012 Mutatie Boekjaar
51.510 2.037.816
Stand per 31 december
2.089.326
47/80
Toelichting op de jaarrekening Algemene toelichting Activiteiten Het Baken is statutair gevestigd te Almere. De stichting stelt zich ten doel het geven en verzorgen van kwalitatief hoogwaardig voortgezet onderwijs en ander onderwijs op interconfessionele grondslag en het daartoe in stand houden en oprichten van scholen voor voortgezet onderwijs en ander onderwijs op interconfessionele grondslag in de regio Almere en omstreken. Juridische structuur Per 1 augustus 2012 zijn alle activa, rechten, passiva en verplichtingen alsmede personeel en activiteiten in de nieuw opgerichte Stichting Het baken bevoegd gezag nummer 42620 en statutair gevestigd te Almere ondergebracht. De overdracht heeft plaatsgevonden op grond van de raamovereenkomst en de akte van bestuursoverdracht. De activa, rechten, passiva en verplichtingen zijn in de openingsbalans opgenomen op basis van de door Stichting Het Baken gekozen waarderingsgrondslagen zoals in de jaarrekening uiteengezet. Vergelijkende cijfers Er is geen sprake van vergelijkende cijfers ten opzichte van een vorig boekjaar. Het werkelijk beginmoment is 1-82012. In de Business Case Onderwijsgroep Almere VO is een begroting voor het jaar 2012 opgenomen. In de bijlage van de jaarrekening is ten behoeve van een beter inzicht in de cijfers, een aparte bijlage bijgevoegd waarin de cijfers over geheel 2012 worden afgezet tegen de Business Case. Begrotingscijfers 2012 De begrotingscijfers in de jaarrekening betreffen 5/12 deel van de cijfers vanuit de Business Case Onderwijsgroep Almere VO. Hierbij is uitgegaan van het realistische scenario uit de Business Case. In de toelichting op de staat van baten en lasten zijn geen begrotingscijfers 2012 opgenomen. De oorzaak hiervan is dat de begrotingsposten in de Business Case niet op detailniveau zijn gespecificeerd. Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van de instelling en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. Het Baken is één van de twee leden van de Coöperatieve Vereniging Internationale School Almere U.A. (International School Almere). Het andere lid is Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm Voortgezet Onderwijs. Op basis van de statuten van de International School Almere hebben beide leden evenveel stemrecht. De International School Almere is statutair gevestigd te Almere en heeft een coöperatieve rechtsvorm. Het doel van de International School Almere is het aanbieden van Internationaal Onderwijs in Almere en omstreken. De rijksbijdragen die ontvangen zijn voor de leerlingen van de International School Almere zijn vanaf 1 augustus 2012 niet doorbetaald aan de International School Almere. Deze rijksbijdragen zijn opgenomen onder de overlopende passiva.
48/80
Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening over 2012 is opgesteld conform de richtlijnen van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en overeenkomstig de verslaggevingsvoorschriften en bepalingen zoals weergegeven in Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Tevens is Richtlijn 660 van de Raad voor de Jaarverslaggeving gevolgd. In deze richtlijn zijn voor de sector presentatie-, waarderings- en verslaggevingsvoorschriften opgenomen. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Rapporteringvaluta De bedragen in de tabellen worden gepresenteerd in euro’s. Als gevolg van afrondingen zijn in sommige gevallen geringe verschillen ontstaan. Deze verschillen tasten het getrouwe beeld van de jaarrekening niet aan en zijn geen belemmering voor het verkrijgen van het vereiste inzicht.` Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de leiding van de instelling over verschillende zaken zich een oordeel vormt, en dat de leiding schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Financiële instrumenten Algemeen Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting onder de ‘Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’. Het Baken heeft als beleid om geen financiële derivaten te gebruiken. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Kredietrisico Het kredietrisico ten aanzien van de overige vorderingen van Het Baken is beperkt aangezien de grootste vorderingen debiteuren met een hoge betrouwbaarheid betreffen. Reële waarde De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De reële waarde van de overige in de balans verantwoorde financiële instrumenten wijkt niet materieel af van de boekwaarde.
49/80
Grondslagen voor waardering van activa en passiva Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de bestede kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is gespecificeerd. De economische levensduur en de afschrijvingsmethode worden aan het einde van elk boekjaar opnieuw beoordeeld. Het systeem van afschrijvingen is als volgt: Software en ontwikkelkosten software : 48 maanden Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele restwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. De aangewende investeringssubsidies worden zichtbaar in mindering gebracht op de boekwaarde van de materiële vaste activa. Voor een uiteenzetting ten einde vast te kunnen stellen of voor een materieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar paragraaf bijzondere waardeverminderingen van vaste activa. Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Het systeem van afschrijvingen is als volgt: Auto’s Boeken Computer Hardware Installaties Kantoor apparatuur Kantoor meubilair Kantine Netwerk bekabeling Onderwijs apparatuur : Onderwijs meubilair: Verbouwingen
: : : : : : : : : : :
10 jaar 3 jaar 4 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar
Als activeringsgrens wordt een bedrag van € 500 per eenheid aangehouden. Financiële vaste activa De vordering op OCW is gevormd op grond van RJ 660.204 en artikel 5 van de Regeling ‘Onvoorziene gevallen bij invoering vereenvoudiging bekostiging voortgezet onderwijs’ en is gemaximeerd op de hoogste van 7,5% van de lumpsumvergoeding personeel en van de overlopende posten vakantiegeld, pensioenpremies en sociale lasten per 31 december 2012. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen en overlopende activa worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.
50/80
Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Liquide middelen die niet ter directe beschikking staan worden verwerkt onder de vorderingen. Liquide middelen die gedurende langer dan 12 maanden niet ter directe beschikking staan, worden verwerkt onder de financiële vaste activa. Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen. Pensioenen Het Baken heeft voor haar werknemers een toegezegd-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij Het Baken. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds ABP. Het Baken betaalt hiervoor premies waarvan twee derde deel door de werkgever wordt betaald en een derde door de werknemer. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. Naar de stand van ultimo maart 2013 is de dekkingsgraad van het pensioenfonds 101% (bron:website www.abp.nl, d.d. 21 mei 2013). In 2014 dient het pensioenfonds een dekkingsgraad van ten minste 1O4,3% te hebben. Het pensioenfonds houdt rekening met een aanvullende verlaging in 2014 als de financiële situatie dit jaar niet verbetert. (Bron: website http://www.abp.nl/over-abp/financiele-positie/, gepubliceerd op 01.02.2013) De pensioenverplichting wordt gewaardeerd volgens ‘verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering’. In deze benadering worden de verschuldigde premie als last in de staat van baten en lasten verantwoord. Het Baken heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Het Baken heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. Voorziening Spaarverlof De voorziening spaarverlof is gevormd voor personeelsleden die gedurende 4 of meer schooljaren 60 klokuren hebben gespaard en dit in een aaneengesloten periode gaan opnemen. Uitgestelde beloningen Op basis van Richtlijn 271 van de Raad voor de Jaarverslaggeving is een voorziening opgenomen voor verplichtingen uit hoofde van toekomstige uitkeringen bij ambtsjubilea van personeelsleden. De voorziening is opgenomen tegen de contante waarde van de toekomstige uitbetalingen en is afhankelijk van de ingeschatte blijf kans, gemiddelde salarisstijging en disconteringsvoet. De werkelijke jubilea-uitkeringen worden ten laste van deze voorziening gebracht. Kortlopende schulden Dit betreffen schulden met een op balansdatum resterende looptijd van ten hoogste één jaar. Kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde van de schuld.
51/80
Overlopende passiva De overlopende passiva betreffen vooruit ontvangen bedragen die aan opvolgende perioden worden toegerekend en nog te betalen bedragen, voor zover ze niet onder de andere kortlopende schulden zijn te plaatsen. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Bij de bepaling van het exploitatieresultaat gelden de volgende beginselen: lasten (en baten) zijn toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn verwezenlijkt. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de jaarrekening bekend zijn geworden. Rijksbijdragen De ontvangen (normatieve) rijksbijdrage en de niet-geoormerkte OCW-subsidies (vrij besteedbare doelsubsidies zonder verrekeningsclausule) worden in het jaar waarop de toekenningen betrekking hebben volledig verwerkt als baten in de staat van baten en lasten. Geoormerkte OCW-subsidies met een vrij besteedbaar overschot (doelsubsidies waarbij het overschot geen verrekeningsclausule heeft) worden ten gunste van de staat van baten en lasten verantwoord naar rato van de voortgang van de gesubsidieerde activiteiten. Het deel van de subsidies waar nog geen activiteiten voor zijn verricht per balansdatum worden verantwoord onder de overlopende passiva. Geoormerkte OCW-subsidies (doelsubsidies met verrekeningsclausule) worden ten gunste van de staat van baten en lasten verantwoord in het jaar ten laste waarvan de gesubsidieerde lasten komen. Niet bestede middelen worden verantwoord onder de overlopende passiva zolang de bestedingstermijn nog niet is verlopen. Niet bestede middelen worden verantwoord onder de kortlopende schulden zodra de bestedingstermijn is verlopen op balansdatum. Overige overheidsbijdragen en –subsidies Overige overheidsbijdragen en –subsidies worden ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht in het jaar waarin de gesubsidieerde lasten vallen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de staat van baten en lasten. Ouderbijdragen De ouderbijdrage worden in de staat van baten en lasten toegerekend aan de periode waarop de bijdragen betrekking hebben. Giften Giften worden gewaardeerd tegen de reële waarde (voor zover bepaalbaar) in de staat van baten en lasten. Overige baten Overige bedrijfsopbrengsten bestaan uit baten uit verhuur, detachering en overige baten. Deze baten worden aan de hand van de geleverde prestatie toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Immateriële en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast.
52/80
Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten. Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen. Buitengewone baten en lasten Onder buitengewone baten en lasten worden verstaan baten en lasten die voortvloeien uit gebeurtenissen of transacties die duidelijk te onderscheiden zijn van de activiteiten in het kader van de gewone bedrijfsuitoefening en derhalve naar verwachting zelden zullen voorkomen. Belastingen De stichting hanteert het standpunt dat zij niet vennootschapsbelastingplichtig is. Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Dit betekent dat de kasstromen worden herleid uit de balans en de staat van baten en lasten. De kasstromen worden onderscheiden in: 1. Operationele activiteiten 2. Investeringsactiviteiten 3. Financieringsactiviteiten Ontvangen en betaalde interest worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
53/80
Toelichting op de te onderscheiden posten van de balans Vaste activa
01-08-2012
Afschrijving cumulatief 01-08-2012
EUR
EUR
Aanschafprijs
Boekwaarde
Investeringen
Desinvesteringen
Afschrijvingen
EUR
EUR
EUR
01-08-2012 EUR
31-12-2012
Afschrijving cumulatief 31-12-2012
EUR
EUR
Aanschafprijs
Boekwaarde 31-12-2012 EUR
1.1
Immateriële vaste activa
1.1.1
Computer software
46.572
20.160
26.411
32.329
0
6.201
78.901
26.361
52.540
Immateriele vaste activa
46.572
20.160
26.411
32.329
0
6.201
78.901
26.361
52.540
01-08-2012
Afschrijving cumulatief 01-08-2012
EUR
EUR
Aanschafprijs
Boekwaarde
Investeringen
Desinvesteringen
Afschrijvingen
EUR
EUR
EUR
01-08-2012 EUR
31-12-2012
Afschrijving cumulatief 31-12-2012
EUR
EUR
EUR
Aanschafprijs
Boekwaarde 31-12-2012
1.2
Materiële vaste activa
1.2.1 1.2.2 1.2.3
Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Andere vaste bedrijfsmiddelen
362.446 1.608.266 77.667
62.606 816.198 37.095
299.841 792.068 40.572
0 8.879 24.559
0 0 0
15.265 88.199 12.021
362.446 1.617.145 102.226
77.871 904.397 49.116
284.576 712.748 53.110
Materiële vaste activa
2.048.379
915.899
1.132.480
33.437
0
115.484
2.081.817
1.031.384
1.050.433
54/80
1.1. Immateriële vaste activa De computer software wordt gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. Computer software wordt in 4 jaar afgeschreven. De afschrijvingslasten van de immateriële vaste activa zijn in de staat van baten en lasten opgenomen onder het rubriek 4.2 afschrijvingen. 1.2.1 Gebouwen en terreinen De post gebouwen en terreinen bestaat uit verbouwingen. De verbouwingen worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De bedragen worden in 10 jaar afgeschreven. De gemeente Almere heeft de verantwoordelijkheid voor de schoolgebouwen. 1.2.2 Inventaris en apparatuur en 1.2.2 andere vaste bedrijfsmiddelen De inventaris en apparatuur en andere vaste bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. Deze bestaan uit de volgende activa: • • • • • • • • • •
Auto’s Boeken Computer Hardware Installaties Kantoor apparatuur Kantoor meubilair Kantine Netwerk bekabeling Onderwijs apparatuur : Onderwijs meubilair:
: : : : : : : : : :
10 jaar 3 jaar 4 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar
Afschrijvingen Er is een verschil tussen afschrijvingen opgenomen in het verloopoverzicht vaste activa en het bedrag van afschrijvingen dat verantwoord is in de staat van baten en lasten. Het verschil bedraagt € 9.557. Het verschil wordt veroorzaakt door afschrijvingslasten die Amarantis Onderwijsgroep naderhand heeft doorbelast.
1.3
Financiële vaste activa
1.3.1
Vorderingen op OCW Financiële vaste activa
31-12-2012 EUR
01-08-2012 EUR
1.136.181
0
1.136.181
0
1.3.1 Financiële vaste activa Vordering op het ministerie van OC&W Het Baken heeft een voorwaardelijke vordering op het ministerie van OC&W van 7,5% van de personele lumpsum. De vordering is gevormd op grond RJ 660.204. De stichting heeft ervoor gekozen om deze vordering op te nemen ter wille van een consistente gedragslijn met de rechtsvoorganger van Het Baken.
55/80
Vlottende activa 31-12-2012 EUR
01-08-2012 EUR
70.346 0 86.414 501.956 -23.877
133.545 2.017.710 93.500 485.806 -18.696
634.839
2.711.865
3.301 83.113
0 93.500
Overige vorderingen
86.414
93.500
Uitsplitsing: Vooruitbetaalde kosten Vooruitbetaalde kosten huurboeken Verstrekte voorschotten
85.990 399.450 16.516
123.863 358.000 3.943
501.956
485.806
1.5
Vorderingen
1.5.1 1.5.2 1.5.7 1.5.8 1.5.9
Debiteuren OCW Overige vorderingen Overlopende activa Af: voorziening wegens oninbaarheid Vorderingen
1.5.7.1 1.5.7.2
1.5.8.1 1.5.8.2 1.5.8.2
Uitsplitsing: Personeel Overige
Overlopende activa
De vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan een jaar.
1.5.9 Af: voorziening wegens oninbaarheid Stand per 1-8 Onttrekking Dotatie Totaal
-18.696 13.330 -18.511 -23.877
1.5.8.1 Vooruitbetaalde kosten Per ultimo 2012 bestaat uit de post uit: Kosten VAVO-leerlingen Kosten voor schoolreizen & excursies Vooruitbetaalde licenties Overige vooruitbetaalde kosten Totaal
35.455 12.371 34.066 4.098 85.990
56/80
1.7
Liquide middelen
1.7.1 1.7.2
Kasmiddelen Tegoeden op bank- en girorekeningen Liquide middelen
31-12-2012 EUR
01-08-2012 EUR
1.904 2.087.421
3.281 48.229
2.089.326
51.510
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de instelling. De liquide middelen zijn ten opzichte van begin augustus voornamelijk gestegen door de ontvangen continuïteitsgarantie.
57/80
Passiva
Stand per
2.1
Eigen vermogen
2.1.1
Algemene reserve Eigen vermogen
01-08-2012 EUR
Resultaat
Overige mutaties
Stand per
2012 EUR
2012 EUR
31-12-2012 EUR
360.883
604.484
0
965.367
360.883
604.484
0
965.367
2.1.1 Algemene reserve Het resultaat bedraagt € 604.484 positief. Het resultaat wordt toegevoegd aan de algemene reserve.
58/80
Voorzieningen
2.2
Voorzieningen
2.2.1 2.2.1.2
Voorziening jubileumgratificaties Voorziening spaarverlof Personeelsvoorzieningen
Stand per
01-08-2012 EUR
Dotaties
Onttrekkingen
Vrijval
Stand per 31-12-2012
Kortlopend deel < 1 jaar
Langlopend deel > 1 jaar
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
29.844 116.474
4.721 29.687
6.904 31.083
0 0
27.661 115.079
3.957 0
23.704 115.079
146.318
34.408
37.986
0
142.740
3.957
138.783
2.2. Personeelsvoorziening De personeelsvoorzieningen bestaan uit een voorziening voor jubileumgratificaties en een voorziening spaarverlof. Voorziening jubileumgratificaties Dit betreft de voorzieningen ten aanzien van toekomstige 25- en 40- jarige jubilea voor de huidige werknemers. De voorziening is berekend op basis van het huidige personeelsbestand. Voorziening spaarverlof De voorziening spaarverlof is gebaseerd op het totale actuele spaarsaldo van werknemers die uren hebben gespaard voor sabbatsverlof of seniorenverlof. De (personeels-)voorzieningen betreffen de voorzieningen voor spaarverlof en voor jubileumuitkeringen. De voorziening spaarverlof is gevormd voor personeelsleden die verlof hebben gespaard en dit in een aaneengesloten periode gaan opnemen. Aangezien nog niet duidelijk is welke medewerkers in 2013 hun spaarverlof zullen opnemen, wordt de totale voorziening Spaarverlof aangemerkt als zijnde langlopend > 1 jaar. Pensioenverplichtingen personeel De pensioenen van werknemers zijn ondergebracht bij het ABP. De pensioenverplichtingen worden gewaardeerd volgens de ‘ verplichting aan pensioenuitvoerder benadering’ In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de staat van baten en lasten verwerkt.
59/80
Kortlopende schulden
2.4
Kortlopende schulden
2.4.3 2.4.4 2.4.6 2.4.7 2.4.8 2.4.9 2.4.10
Crediteuren OCW Nog te betalen aan Amarantis Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake van pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva Kortlopende schulden
2.4.7.1 2.4.7.3
31-12-2012 EUR
01-08-2012 EUR
163.218 191.030 257.374 550.654 194.043 265.911 2.232.982
0 161.816 716.685 0 0 152.295 2.384.271
3.855.212
3.415.067
Uitsplitsing: Loonheffing Premies sociale verzekeringen Belastingen en premies sociale verzekeringen
2.4.10.1 2.4.10.2 2.4.10.4 2.4.10.5 2.4.10.6 2.4.10.7 2.4.10.8 2.4.10.9
Uitsplitsing: Vooruitontvangen subsidies OCW niet geoormerkt Vooruitontvangen subsidies OCW geoormerkt Vooruitontvangen termijnen Vakantiegeld en -dagen Accountants- en administratiekosten Nog te besteden subsidies gemeente Almere Bindingstoelage en eindejaars-uitkering Overige overlopende passiva Overlopende passiva
412.959 137.695
0 0
550.654
0
136.930 28.167 327.574 437.236 42.290 926.369 39.622 294.795
780.507 9.167 177.341 161.858 0 791.826 462.053 1.519
2.232.982
2.384.271
De kortlopende schulden hebben allen een resterende looptijd van korter dan een jaar. 2.4.4. OCW De post OCW bestaat uit een terug te betalen bedrag betreffende de subsidieregeling aanvullende subsidie PGL, kenmerk BEK-2012/23781 M ad. € 161.816 (zie hiervoor Model G). Tevens is nog een bedrag van € 29.214 te betalen inzake de regeling Energiezuinigheid/binnenmilieu. Het Baken heeft hiervoor een brief van het ministerie van OCW ontvangen gedateerd op 20 juni 2013 met het kenmerk OND/ODV-2013/22974 M, waaruit blijkt dat dit bedrag ingehouden zal worden. 2.4.4. Nog te betalen Amarantis Het nog te betalen saldo ultimo 2012 is afgestemd met de Amarantis onderwijsgroep. 2.4.9 Overige kortlopende schulden De overige kortlopende schulden bestaan ultimo 2012 uit: Te betalen wachtgelden Nog te betalen kosten tbv leerlingen Nog te betalen energiekosten Overig nog te betalen kosten Totaal
51.605 105.010 28.241 81.055 265.911
2.4.10.1 Vooruit ontvangen OCW niet geoormerkt De vooruit ontvangen subsidies OCW niet geoormerkt bestaan uit, bekostiging maatschappelijk stage en Subsidie VSV. Deze subsidies zijn ontvangen in het boekjaar 2012, maar zijn toegekend voor het boekjaar 2013.
60/80
2.4.10.1 Vooruit ontvangen OCW geoormerkt Zie voor een specificatie van de subsidies OCW geoormerkt het Model G. 2.4.10.4 Vooruitontvangen termijnen De Vooruitontvangen termijnen bestaan ultimo 2012 uit: Ouderbijdragen Vooruitontvangen bedragen t.b.v. werkweken Overig vooruitontvangen subsidies Overige vooruitontvangen bedragen Totaal
84.480 82.830 84.975 75.289 327.574
2.4.10.7 Nog te besteden subsidies gemeente Almere Per ultimo 2012 zijn de onderstaande subsidies nog te besteden: Nog te besteden bedragen inzake huisvesting Impuls gelden Overige vooruitontvangen subsidies Totaal
770.991 137.470 17.908 926.369
2.4.10.9 Overige overlopende passiva Onder deze post is een totaal bedrag van € 279.985 opgenomen inzake rijksbijdrage dat toegerekend kan worden aan de ISA-leerlingen. Zie voor een verdere toelichting, de toelichting op de rijksbijdrage.
61/80
Model G G1. Verantw oording van subsidies zonder verrekeningsclausule (Regeling ROS art. 13, lid 2 sub a en EL&I regelingen betrekking hebbend op de EL&I subsidies)
Toew ijzing
Om schrijving Kenm erk
datum
de prestatie is ultim o verslagjaar conform de subsidiebeschikking
bedrag van de toew ijzing
ontvangen t/m verslagjaar
€
€
0
0
nog niet geheel geheel uitgevoerd afgerond en afgerond aankruisen w at van toepassing is
Niet van toepassing totaal
G2. Verantw oording van subsidies m et verrekeningsclausule (Regeling ROS art. 13, lid 2 sub b en EL&I regelingen betrekking hebbend op de EL&I subsidies) G2.A. Aflopend per ultim o verslagjaar Om schrijving Kenm erk
bedrag van ontvangen t/m de toew ijzing verslagjaar € €
Toew ijzing datum
Praktijkgerichte leeromgeving Bek-2012/23781
2006 totaal
totale kosten
te verrekenen ultim o verslagjaar €
€
154.670
316.486
154.670
154.670
316.486
154.670
*
161.816 161.816
* Het vermelde bedrag van totale kosten ad. € 154.670, betreft het totaal door DUO vastgestelde (subsidiabele)kosten. De totale kosten voor dit project bedragen € 617.784. G2.B. Doorlopend tot in volgend verslagjaar Om schrijving
Toew ijzing
Kenm erk Zijinstroom '12 Innovatie impuls
472917-1 309072-1
datum 16-08-2012 18-01-2012 totaal
saldo 1-8-2012
ontvangen in verslagjaar
lasten in verslagjaar
totale kosten 31-122012
€
€
€
€
€
saldo nog te besteden ultim o verslagjaar €
19.000 22.000
0 9.167
19.000 0
0 0
0 0
19.000 9.167
41.000
9.167
19.000
0
0
28.167
bedrag van de toew ijzing
62/80
Niet uit de balans blijkende verplichtingen en niet in de balans opgenomen activa Afwikkeling Amarantis Uit de afwikkeling van Amarantis kunnen nog onvoorziene kosten voortvloeien die niet meer gedekt kunnen worden uit de gelden van het ministerie van OCW. Er is afgesproken dat de besturen van de vijf entiteiten in onderling overleg eventuele onverwachte kosten verdelen. International School Almere Amarantis was één van de twee leden van de coöperatieve vereniging International School Almere. Dit lidmaatschap is door Amarantis overgedragen aan Het Baken. Naar aanleiding van uitgevoerd onderzoek wordt samen met het ministerie van OCW, het andere lid van de coöperatieve vereniging International School Almere en de coöperatieve vereniging International School Almere gezocht naar oplossingen voor een aantal geconstateerde tekortkomingen. Hieruit kunnen financiële consequenties voort vloeien die terugslaan op Het Baken. Meerjarige financiële verplichtingen Schoonmaakdiensten Twee contracten voor schoonmaakdiensten met een totale contractwaarde van circa € 333.000 per jaar. De contracten zijn per 1.7.2013 opgezegd. In 2014 worden de schoonmaakdiensten Europees aanbesteed. Levering van energie Ultimo 2012 is het contract voor de levering van energie beëindigd. Per 1.1.2013 zijn de locaties aangemeld bij een nieuwe leverancier. De jaarlijkse kosten bedragen circa € 170.000. Stadsverwarming De jaarlijkse kosten bedragen circa € 200.000. De leverancier is NUON. Huurboeken Een contract voor huurboeken. De jaarlijkse kosten bedragen circa € 680.000 De ingangsdatum van het contract is februari 2011 en loopt af per augustus 2015. Huur sportvelden De jaarlijkse kosten bedragen circa € 50.000. De verhuurder is gemeente Almere. Huur gebouwen inclusief service kosten De huur en servicekosten voor de locatie De Poort bedragen per jaar circa € 60.000 De gemeente Almere is de contracthouder. Kopieerapparatuur Een contract voor de levering en onderhoud van kopieerapparatuur, de totale kosten bedrag circa € 100.000 per jaar. Glasvezelverbinding Een contract voor de glasvezelverbinding de totale kosten bedragen circa € 83.000. ICT-Dienstverlening Een contract voor ICT dienstverlening met een contractwaarde van circa € 228.000 per jaar. Dienstverleningsovereenkomst ten behoeve van de salarisadministratie. De totale contractwaarde is circa € 60.000 per jaar.
63/80
Toelichting op de te onderscheiden posten van de staat van baten en lasten
3.1
Rijksbijdragen
3.1.1 3.1.2
Rijksbijdragen OCW Overige subsidies OCW
Realisatie aug-dec 2012 EUR
7.075.371 760.485
Rijksbijdragen 3.1.1.1 3.1.1.2
7.835.856
Uitsplitsing: Personele lumpsum Materiele lumpsum
6.121.724 953.647
Rijksbijdragen OCW 3.1.2.1 3.1.2.2
7.075.371
Uitsplitsing: Geoormerkte subsidies Niet-geoormerkte subsidies
0 760.485
Overige subsidies OCW
760.485
Toelichting op de rijksbijdragen Het totaal bedrag aan rijksbijdragen 2012 dat toegerekend kan worden aan de leerlingen van de International School Almere bedraagt € 699.150. Door de Amarantis onderwijsgroep is in de eerste helft van het jaar 2012 reeds € 419.165 afgedragen aan de International School Almere. Onder de overlopende passiva is een bedrag van € 279.985 opgenomen (€ 699.150 minus € 419.165).
3.1.2.2 Niet-geoormerkte subsidies De niet-geoormerkte subsidies bestaan uit: Bekostiging lesmateriaal Functiemix Prestatiebox VO De maatschappelijk stage Subsidie voor studieverlof Overig Totaal
390.123 152.479 131.844 49.154 34.509 2.376 760.485
3.2
Overige overheidsbijdragen en -subsidies
3.2.1
Gemeentelijke bijdragen en subsidies Overige overheidsbijdragen en -subsidies
Realisatie aug-dec 2012 EUR 25.579 25.579
64/80
3.5
Overige baten
3.5.1 3.5.2 3.5.4 3.5.5 3.5.6
Verhuur Detachering personeel Sponsoring Ouderbijdragen Overige baten
Realisatie aug-dec 2012 EUR 5.006 2.260 0 80.211 110.636
Overige baten
198.114
3.5.6 Overige baten De overige baten bestaan uit de volgende posten: St. Gewoon Anders LGF Bijdrage SLOA Vrijval beta excellent Overige Totaal
44.236 55.340 9.662 1.398 110.636
4.1
Personeelslasten
4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4
Lonen en salarissen Overige personele lasten Af: uitkeringen Af: loonkostensubsidies Personeelslasten
4.1.1.1 4.1.1.2 4.1.1.3 4.1.1.4
Uitsplitsing: Brutolonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige loonkosten Lonen en salarissen
4.1.2.1 4.1.2.2 4.1.2.3 4.1.2.5 4.1.2.6
Dotaties personele voorzieningen Personeel niet in loondienst Scholing & ontwikkeling Bedrijfsgezondsheidzorg Overige personele lasten Overige personele lasten
Realisatie aug-dec 2012 EUR 5.461.850 259.879 -7.715 -51.759 5.662.255 4.200.468 513.278 626.092 122.012 5.461.850 34.408 61.783 96.237 11.469 55.982 259.879
Personeelsleden Ultimo 2012 waren er circa 190,8 fte’s werkzaam voor de stichting. In augustus waren er circa 186,9 fte’s werkzaam voor de stichting. Alle personeelsleden van het Baken zijn binnen Nederland werkzaam.
65/80
4.2
Afschrijvingen
4.2.1
Vaste activa Afschrijvingen
Realisatie aug-dec 2012 EUR 131.242 131.242
Realisatie aug-dec 2012 EUR
4.3
Huisvestingslasten
4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 4.3.7
Huur Verzekeringen Onderhoud Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Overige
220.477 19.580 49.857 148.323 165.550 5.993 35.362
Huisvestingslasten
645.140
4.3.8 Huur De huurkosten bestaan o.a. uit huurkosten voor sportaccommodaties, medegebruik lokalen en het voormalig administratiekantoor.
66/80
4.4
Overige lasten
4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.4.4
Administratie- en beheerslasten Inventaris, apparatuur en leermiddelen Dotatie overige voorzieningen Overige Overige lasten
4.4.1.1 4.4.1.2 4.4.1.4 4.4.1.5 4.4.1.6
Uitsplitsing: Accountantskosten Telefoon- en portokosten Reproductie/ drukwerk Salarisadministratie Overig Administratie- en beheerslasten
4.4.2.1 4.4.2.2 4.4.2.3 4.4.2.4
4.4.4.1 4.4.4.2 4.4.4.4 4.4.4.5 4.4.4.6 4.4.4.7
Uitsplitsing: Inventaris Huurboeken ICT Overige leermiddelen
Realisatie aug-dec 2012 EUR 157.737 563.174 18.511 277.005 1.016.428 42.290 20.300 44.500 43.747 6.900 157.737 24.928 277.461 217.268 43.516
Inventaris, apparatuur en leermiddelen
563.174
Uitsplitsing: PR en marketing Contributies en abonnementen Besteding onderwijsontwikkeling Excursies, projecten en schoolactiviteiten Onderwijs door derden Overige
10.687 38.295 88.935 133.596 5.493
Overige lasten
277.005
4.4.1.1 Accountantskosten De specificatie accountantskosten is als volgt: Realisatie aug-dec 2012 EUR 4.4.1.1 4.4.1.2 4.4.1.3 4.4.1.4
Honorarium onderzoek jaarrekening Honorarium andere controleopdrachten Honorarium fiscale adviezen Honorarium andere niet-controledienst Accountantslasten
42.290 0 0 0 42.290
67/80
4.4.2.3 ICT De ICT kosten bestaan uit de volgende kostencategorieën: Externe ICT beheerder Licenties Glasvezel Overig ICT kosten Totaal
95.120 80.287 34.557 7.304 217.268
4.4.4.6 Onderwijs door derden Deze kosten bestaan uit kosten voor leerlingen die o.b.v. een samenwerkingsverband uitbesteed zijn. Het betreft een tijdelijke uitbesteding of een uitbesteding voor het hele traject. De specificatie van de kosten is als volgt: Vavo-leerlingen (BVE) Almeerkans OPDC Totaal
22.640 18.468 92.487 133.596
68/80
Model E: Verbonden Partijen
Naam Coöperatieve Vereniging Internationale School Almere U.A.
Zetel
Code activiteiten
Eigen vermogen 31-12-2012
Exploitatie saldo 2012
Art 2: 403 BW
Almere
4
Niet bekend
Niet bekend
Nee
Deelname percentage Consolidatie
Nvt
Nee
Het Baken is één van de twee leden van de Coöperatieve Vereniging Internationale School Almere U.A. (International School Almere). Het andere lid is Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm Voortgezet Onderwijs. Op basis van de statuten van de International School Almere hebben beide leden evenveel stemrecht. De International School Almere is statutair gevestigd te Almere en heeft een coöperatieve rechtsvorm. Het doel van de International School Almere is het aanbieden van Internationaal Onderwijs in Almere en omstreken. De rijksbijdragen die ontvangen zijn voor de leerlingen van de International School Almere zijn vanaf 1 augustus 2012 niet doorbetaald aan de International School Almere. Deze rijksbijdragen zijn opgenomen onder de overlopende passiva.
69/80
Model H: Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders Is er een bezoldiging van de bestuurders
Ja
Is er een bezoldiging van de toezichthouders Nee
Duur arbeidsovereenkomst/ werkzaamheden
Vanaf
Ingangsdatum dienstverband
Tot
Taakomvan Dienstbetrekin g g (D) of op Interimbasis (I)
Fte
D of I
Periodiek betaalde beloningen *
Bonusbetalingen/ gratificaties
Ontvangen pensioenbijdragen/ beloningen betaalbaar op termijn
Uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband
AUG-DEC 2012
AUG-DEC 2012
AUG-DEC 2012
AUG-DEC 2012
EUR
EUR
EUR
EUR
Bestuurder A.D.J. van Rijnbach Toezichthouders G.A. Ritskes H.H. Sietsma G.C. Taus-Hordijk R. Liefting C. M. Bonekamp
01-08-2012
Vaste dienstverband
21-12-2012 tot 21-12-2016** 21-12-2012 tot 21-12-2016** 21-12-2012 tot 21-12-2016** 21-12-2012 tot 21-12-2016** 21-12-2012 tot 21-12-2016**
01-08-2012
1,00
D
47.062
0
8.605
0
nvt nvt nvt
nvt
nvt
0
0
0
nvt
nvt
0
nvt
0
nvt
nvt nvt
nvt
0
0
nvt
0
0
0 0 0 0
0
nvt
0 0 0
nvt
* onder periodiek betaalde beloningen worden ook onkostenvergoedingen begrepen ** de vermelde termijn van 4 jaar is conform de bepalingen opgenomen in de statuten van de stichting. Conform de statuten zijn de leden van de raad van toezicht eenmaal herbenoembaar.
70/80
0 0 0
Ondertekening van de jaarrekening C.11. Ondertekening van de jaarrekening Almere, 2 juli 2013 Bestuurder
A.D.J. van Rijnbach
…………………………….
Raad van Toezicht G.A. Ritskes (Voorzitter)
…………………………….
H.H. Sietsma
…………………………….
(Vice-Voorzitter)
G.C. Taus-Hordijk (Secretaris)
…………………………….
R. Liefting
…………………………….
C. M. Bonekamp
…………………………….
Jaarrekening 2012
71/80
Jaarrekening 2012
72/80
Overige gegevens Voorstel bestemming saldo staat van baten en lasten Toevoeging algemene reserve i.v.m. exploitatieresultaat Resultaat
604.484 604.484
Het resultaat van € 604.848 wordt toegevoegd aan de algemene reserve van het eigen vermogen.
Gebeurtenissen na balansdatum Na afloop van het boekjaar hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan die noemenswaardig zijn voor de jaarrekening.
Jaarrekening 2012
73/80
Jaarrekening 2012
74/80
Jaarrekening 2012
75/80
Jaarrekening 2012
76/80
Bijlagen Resultaat Het Baken over geheel 2012 (inclusief eerste 7 maanden van 2012) 2012
Buiness Case 2012
EUR
EUR
18.945.312
19.224.820
2.000.000
2.000.000
91.248
0
Overige baten
726.798
130.620
Totaal baten
21.763.358
21.355.440
15.990.965
15.032.708
401.637
267.484
Huisvestingslasten
1.477.443
1.846.897
Overige lasten
3.233.106
3.267.194
Totaal lasten
21.103.151
20.414.283
660.207
941.157
-30.311
-5.893
629.896
935.264
Baten Rijksbijdragen Continuititeitbijdrage OC&W Overige overheidsbijdragen en -subsidies
Lasten Personeelslasten Afschrijvingen
Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Totaal Resultaat
Toelichtingen: De cijfers van de Business Case zijn ontleend aan de Business Case Onderwijsgroep Almere VO. In business Case zijn verschillende scenario’s uitgewerkt. In deze bijlage is uitgegaan van het realistische scenario uit de Business Case. De lonen en salarissen zijn hoger dan de Business Case. In de Business Case was ervan uitgegaan dat er op korte termijn sprake zou zijn van een aanzienlijke besparing op de personele lasten. Het is gebleken dat er niet realistisch is begroot.
Jaarrekening 2012
77/80
Jaarrekening 2012
78/80
Gegevens over de rechtspersoon Bestuursnummer Naam instelling Adres Postadres Telefoon E-mail Internet-site
42620 Het Baken Almere, Stichting voor Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs Buñuellaan 4, 1325PL Almere Postbus 10015, 1301AA Almere 0365238151
[email protected] www.hetbaken.nl
Contactpersoon Telefoon E-mail
A.D.J. van Rijnbach 0365238151
[email protected]
Brin Sector
01FP Voortgezet onderwijs
Jaarrekening 2012
79/80
