2e
Jaargang.
i 4 April 1 8 9 5 .
No. 2 0 .
D7wiriiiiitó E M,V R O U W oewiji aaa È belanoeo Her mÉtali vrouwen Wij vrouwen van den nieuwen tijd zijn verplicht elkander bij te staan. Vereenigd konden wij de wereld overwinnen.
Hoofdagente voor B e l g i ë : EMILIE
CLAEYS,
V a n E i c k s t r a a t 6 Gent.
Eedactie en Administratie: N. VAN KOL, Aywaille bij L u i k .
Kan vrij de man zijn, waar de vrouw In slavenkeetnen zucht f
Brieven aan de vrouwen. — Het zedelijkheids vraagstuk. — Oók een beschouwing. — Het Ge sprek der eeuwen. — Shafs. — Een goede raad. — Ons kleine goedje. — Anti-Tobacco. - Een werk van reddende liefde. — Vaders van hun land. — Waar heid.
Verstand en geweten.
Brieven aan de Vrouwen DOOR
GEORGE
RENARD.
III. Maar sla uw blik nog wat dieper, Dames! Sla hem neder tot de ditp-ongelukkigen die men in de salons slechts aanduidt met kuische en minachtende omschrijvingen, ja, over wie men in „fatsoenlijk" gezelschap liefst het stil zwijgen bewaart; — tenzij dan dat zij door d ïn handel in zingenot véél, heel veel goud hebben opgeraapt uit het slijk; van dat goud dat alles loutert! In dat geval haalt men hare kwink slagen aan, bewondert hare équipages, aapt hare toiletten na; zij zijn eene macht geworden die men vreest en zelfs benijdt. 1) Maar ik heb nu juist niet bet oog op deze schitterende zondaressen; ook is het niet mijn bedoeling u de prikkelende geheimenissen harer boudoirs en harer taktiek te onthullen; anderen doen dat (1 Zoo g a a t h e t i n F r a n k r i j k toe, w a a r m e n t e n opzichte v a n h e t geslachtsleven e n zijne u i t s p a t t i n g e n o p r e c h t e r is d a n i n de m e e s t e noordelijke b e s c h a a f d e l a n d e n . W e l g r e n s t deze o p r e c h t h e i d altoos a a n b e t lichtzinnige e n s o m s a a n h e t s c h a a m telooze; m a a r d a t d u n k t mij toch v e r r e t e verkiezen b o v e n h e t m a s k e r v a n deftigheid e n zelfs v r o o m heid, w a a r a c h t e r m e n bijv. i n E n g e l a n d d e walgelijkste u i t s p a t t i n g e n verbergt. E n of H o l l a n d i n deze d e n prijs der deugd verdient durf ik bevestigen noch ontkennen.
VV. H . V L I E G E N , M a a s t r i c h t .
A b o n n e m e n t s p r i j s p e r j a a r f 1,50 = fr. 3.00 bii vooruitbetaling. — Losse n u m m e r s 3 ct. '
I N H O U D :
Waar die twee één zijn, daar is 't recht, 't Gewetenloos verstand is slecht, En 't onverstandige geweten Maakt menigeen — bezeten! P. A, nE G e n e s t e t .
Drukker en Hoofdagent voor H o l l a n d
genoeg en zelfs te veel. Ik noodig u slechts uit, één blik, — 0, een heel korten slechts — te werpen op het „gepeupel" in de galante wereld. Waar komen zij vandaan, al die vrouwen die de straten vullen, die zich aan den eerste den beste aanbieden, die men, zooals het heet, den eigen avond nog trouwen kan? Helaas, negen keeren op de tien zijn het arme meisjes die dezelfde berekening gemaakt hadden als het jonge mensch dat vroeger geen cent bezat, en voor wien gij u w e salons wijd open hebt gezet nadat hij die leelijke oude juffrouw heeft gehuwd. Zij waren, precies als hij, van meening dat het hard is te arbeiden, als de arbeid zoo weinig opbrengt; dat het dwaasheid is zich af te beulen voor een ellendig bestaan, als het zoo gemakkelijk is zijn jeugd en schoonheid om te zetten in klinkende munt. En als de liefde dan toch een koopwaar is, wel nu, dan worden zij verkoopsters van dat artikel; wat de koopers aangaat, het is zeker dat die niet ontbreken zullen! En de vrouwen die zóó redeneeren zijn veel meer te verontschuldigen dan die mooie bruidschatjager. Want zij zijn zwak en hebben van haar jeugd af aan ontbeerd; zij zijn zwak en, van haar prilste jeugd af, hebben zij onevenredig zwaar en slecht betaald wdrk moeten doen, onder voorwendsel dat zij vrouwen waren ; zn' zijn zwak, en toch werden zij in verzoeking gebracht, verieid en onteerd door heeren waaronder gij, Mevrouwen, wellicht, ja zeker,'uwe broeders, mannen en zonen zoudt aantreffen.
Het gebeurt vaak dat zij eens bemind hetben; maar zij hebben er zwaar voor moeten boe'ei, dat zij zich met lichaam en ziel overgaven aan iemand die haai- verliet als ongehuwde moeder, zonder tegemoetkoming en met verbrijzelde toekomst; verworpen door de maat» schappij en onherroepelijk veroordeeld wegens een misstap, waarbij zij niet eens voor de helft schuldig waren. Gedwongen te kiezen tusschen den kolendamp die den dood, of de ontucht die
15*
G E E N S L A A F I S ZOO T E N V O L L E S L A A F A L S D E V R O U W .
brood geeft, k o z e n zy d e n h a n d e l i n h a a r e i g e n b e t r o k k e n i s e n d a t n i e m a n d d i e m e d e w i l a r beiden a a n h e t groot w e r k der sociale hervor vleesch e n n a m e n v a n dien stond a a n wraak ming zich onttrekken k a n aan de beantwoording op a n d e r e m a n n e n w e g e n s d e n e e r s t e die h a a r d e r v r a a g : „ W a a r i n h e t k w a a d o p dit gebied b e s t a a t , w e l k e e r d e o o r z a k e n v a n zijn e n o p bedroog. J a , D i . m e s , h a a r b e r o e p is l a a g ; e v e n l a a g w e l k e w i j z e h e t b e s t r e d e n k a n e n m o e t w o r d e n 1* U i t z i c h z e l f b e o e f e n t i e d e r v o o r z i c h liefst o p als treurig, even treurig als gevaarlijk voor dit terrein de tactiek v a n doodzwijgen, h e t z i j h a r e g e z o n d h e i d e n die v a n a n d e r e n . M a a r a l s u t o n v e r s c h i l l i g h e i d , g e m a k z u c h t of e e n z e k e r e gij i n a a n m e r k i n g n e e m t d e n g r a a d v a n h e l v r e e s o m d e z e t e e r e z a a k a a n t e r o e r e n . Dit n u i s o n s s t e e d s z e e r b e d e n k e l i j k v o o r d e n m o e d , (ik z e g n i e t s t e veel) d i e n e e n a r m g e k o m e n w a n t h e t lijdt g e e n twijfel d a t e e n z o o m e i s j e noodig heeft o m t e w e e r s t a a n a a n de algemeen gebrek aan onversaagdheid om dit m o o i e p r a a t j e s v a n e e n D o n .Tuan u i t d e s a l o n s v r a a g s t u k o n d e r d e o o g e n t e z i e n , e e n v e r s c h i j n of u i t d e k r o e g e n , a a n d e n p r i k k e l d e r z i n n e n , s e l v a n z w a k t e i s d a t v o e d s e l geeft a a n h e t a a n d e n i n v l o e d a a n h e t s l e c h t e v o o r b e e l d , a a n zedelijk k w a a d . Naar ons gevoelen is het gebiedend noodig de gebiedende stem v a n den honger, a a n den d a t m e n op dit gebied tot w a a r h e i d en klaar zoo geoorloofden w e n s c h o m óók h a a r deel v a n h e i d k o m e e n d a t v o o r a l zij d i e g e r o e p e n zijn levensvreugde en w e l v a a r t te hebben, — de publieke opinie te leiden, o n o m w o n d e n en z o u d e n er d a n velen v a n u den m o e d h e b b e n o n d u b b e l z i n n i g zich behooren t e v e r k l a r e n i n m e t de h a n d op h e t h a r t t e z e g g e n : Ik z o u n i e t d e z e q u a e s t i e . V a n d a a r d a n ook, d a t wij g a a r n e d e k o l o m m e n v a n o n s blad openstellen voor g e f a a l d h e b b e n gelijk d e z e v e r l o r e n v r o u w e n ? i e d e r e r n s t i g w o o r d d a t v a n b e v o e g d e zijde i n W i e w a s h e t toch die z e i d e : „Als alle dieven en deze w o r d t g e s p r o k e n ook al verschilt o n z e p r o s t i t u e e s bij h u n n e g e b o o r t e g e t r e d e n w a r e n i n o p v a t t i n g m e t d i e w e l k e d a a r i n w o r d t g e u i u e e n eerlijk g e z i n , v e r z e k e r d w a r e n g e w e e s t v a n O n d e r s t a a n d s t u k , o n t l e e n d a a n S t e a d ' s „If e e n i g f o r t u i n , ;n e e n g e z o n d e o p v o e d i n g h a d d e n Christ came to Chicago" 1) d a t o n s d o o r v r i e n d e l i j k e h a n d w e r d t o e g e z o n d e n , g e v e n wij d a n g e n o t e n , d a n w a r e n e r g e e n d i e v e n of p r o s t i ook uit dit beginsel g a a r n e een plaatsje in dit t u é e s . En wie, o n d a n k s deze voorwaarden, toch n u m m e r . I n zijn m e r k w a a r d i g b o e k „Als Christus te n o g die g e v a a r l i j k e of o n t e e r e n d e b e r o e p e n k o o s , z o u k r a n k z i n n i g of z i e k m o e t e n z i j n . " H e t i s Chicago kwam," e e n b o e k d a t bij h o n d e r d d u i zenden over d e Oude en N i e u w e Wereld ver z o n d e r t w i j f e l e e n r e v o l u t i o n n a i r d i e zóó s p r e e k t ? spreid en gelezen werd, bespreekt de bekende N e e n , e e n s c h r i j v e r i s h e t d i e n gij g e w e n d zijt d r . S t e a d d e o n z e d e l i j k h e i d i n C h i c a g o , e n o p toe te j u i c h e n ; n i e m a n d a n d e r s d a n A l e x a n d e r de v r a a g : w a t k a n gedaan w o r d e n ? a n t w o o r d t D u m a s i n zijn v o o r b e r i c h t v o o r „La d a m e a u x h i j : H e t e e r s t e w a t b e s l i s t m o e t w o r d e n i s w a t niet kan gedaan worden. E é n d i n g is o n m o g e l i j k Camélias." en dat is voor één enkel oogenblik toe te geven Gelooft m i j , l a t e n w i j n i e t s p r e k e n v a n „ m e a a n d i e v e r z o e k i n g v a n d e n d u i v e l , w e l k e s t e e d s d e l i j d e n " m e t d e z e o n g e l u k k i g e n ; l a t e n wij g e d u i s t e r d w o r d t i n d e o o r e n d e r m a c h t h e b b e n s p r e k e n v a n „ r e c h t v a a r d i g h e i d " , d a t i s b e t e r ; d e n , w a n n e e r zij t e g e n o v e r d e z e q u a e s t i e g e plaatst worden. en hebt den moed, Dames, om het afschuwe R e g l e m e n t e e r i n g , in den Europeeschen zin, lijke verschil in o o g e n s c h o u w te n e m e n d a t in a f g e s c h e i d e n v a n h a r e afzichtelijke o n z e d e l i j k o n z e m a a t s c h a p p i j a a n de e e n e v r o u w z o o v e e l h e i d {hideous immorality) en cynische schending m é é r k a n s e n o p d e u g d e n g e l u k s c h e n k t d a n v a n elk b e g i n s e l v a n r e c h t , i s v o l k o m e n n u t a a n de a n d e r e ; d a t v a n h a a r verstootenen, teloos van h e t s t a n d p u n t der gezondheid, o n d e r p a r i a ' s m a a k t e n v a n u , h a r e z u s t e r e n , g e ë e r d e w e l k v o o r w e n d s e l zij g e w o o n l i j k v e r d e d i g t w o r d t . E e n s y s t e e m w a a r t e g e n al w a t w a a r l i j k v r o u w echlgenooten en gelukkige moeders. i s e n a l w a t w a a r l i j k zedelijk i s i n d e n m a n i n d e g e h e e l e w e r e l d i n heftige n o p s t a n d k o m t , zal in de Westelijke wereld niet licht g e n a d e vinden. E l k s y s t e e m v a n officieele v e r g u n n i n g e n H e t v o o r s t e l v a n e n k e l e A m s t e r d a m s c h e i n s c h r i j v i n g is feitelijk e e n a u t o r i s a t i e , e e n r a a d s l e d e n , t o t opheffing v a n d e p u b l i e k e h u i z e n m a c h t i g i n g t o t h e t k w a a d d o o r d e n S t a a t . H e t is alsof d e g e s t e l d e m a c h t e n e e n c e r t i v a n o n t u c h t i n d e h o o f d s t a d , h e e f t bij v e r n i e u ficaat afgeven ten gerieve der burgers, a a n w i n g in sterke m a t e de aandacht gevestigd op d i t v r a a g s t u k d a t v o o r a l i n d e g r o o t e s t e d e n e e n z e k e r a a n t a l v r o u w e n , die z e d o o r e e n v a n overheidswege aangestelden heelkundige als steeds ernstiger aanzien krijgt. I n o n z e s t a d w e r d m e n b o v e n d i e n n o g bij g e z o n d w a a r b o r g e n . „ H i e r i s d e w e g , g a d a a r i n , " deze quaestie bepaald door de dezer dagen kon evengoed g e s c h r e v e n w o r d e n op den breeden en gemakkelijken weg, die n a a r het h u i s gehouden meeting waarop Ds. Pierson de ge der o n t u c h t leidt. r e g l e m e n t e e r d e prostitutie in h e t licht der ge H e t s y s t e e m of e i g e n l i j k h e t g e b r e k a a n schiedenis en van h e t s t a n d p u n t der christelijke s y s t e e m i n C h i c a g o m e t al zijn g e b r e k e n , i s moraal besprak. Nu i s h e t e e n e v e n v r e e m d a l s d r o e v i g ver o n e i n d i g b e t e r d a a e l k e p o g i n g o m h e t z e g e l s c h i j n s e l d a t d i t v r a a g s t u k op d e r g e l i j k e wijze 1) D i t werk heeft een v e r b a z i n g w e k k e n d d e b i e t ; op den voorgrond m o e t worden gesteld o m het b e s e f bij de m e n s c h e n l e v e n d t e m a k e n , d a t I h e t e x e m p l a a r , w a a r u i t dit s t u k is vertaald, be h e t w e l z i j n d e r m a a t s c h a p p i j hierbij t e n n a u w s t e h o o r t tot h e t 135ste d u i z e n d t a l .
William Stead «ver net zedelUkiieidsvraagstuk.
PEEN SLAAF 18 ZOO TEN VOLLE SLAAF ALS DE VROUW.
155
v a n s t a a t of s t a d t e h e c h t e n aam d e u i t o e f e n i n g d e r prostitutie. Dit s y s t e e m is i n d e garnizoens s t e d e n v a n E n g e l a n d vernietigd door h e t op W a t een h e e r l i j k b e w i j s i s het v o o r de s t a a n v a n al w a t h e t beste w a s i n h e t Engelsche k u i s c h h e i d der E n g e l s c h e Vrouwen, dat e r in volk. De agitatie e r t e g e n i s v u r i g e n k r a c h t i g L o n d e n s l e c h t s o n g e v e e r 30,000 p r o s t i t u e e s zijn, in alle d e e l e n v a n h e t vasteland. e n s l e c h t s o m s t r e e k s 100,000 in het g e h e e l e Het systeem v a n het gedwongen heelkundige l a n d v a n B r i t t a n j e l V a n w e l k een groofcschen onderzoek m o g e de gezondheid v a n e e n enkele strijd tegen d e m o e i l i j k h e d e n d e s l e v e n s g e t u i verzekeren, h e t leidt regelrecht tot verergering gen die cijfers! I n plaats v a n verbaasd te staan d e r ziekte o n d e r d e v r o u w e n , d i e de inschrijving over h e t groote aantal prostituees, behoorden ontduiken. I n Parijs, w a a r h e t s y s t e e m het wij v o l b e w o n d e r i n g t e z y n v o o r o n z e zusteren l a n g s t i n w e r k i n g i s g e w e e s t , geeft d e a d m i uit d e lijdende klassen o m d a t er niet n b g m e e r n i s t r a t i e toe, d a t voor ééne i n g e s c h r e v e n e v r o u w , zijn. I m m e r s , d u i z e n d e n m e i s j e s w e r k e n n i e t t i e n a n d e r e n in h e t g e h e i m hetzelfde l e v e n alleen van ' s m o r g e n s t o t ' s a v o n d s voor 5 leiden. De eenige m a n i e r o m de b e w u s t e ziekte s h i l l i n g s (fl 3 of fr. 6.25) p e r w e e k , m a a r bede t e b e s t r i j d e n is h a a r in d e n a a n v a n g t e f n u i k e n ; l e n z e l f s om w e r k a l s o m e e n e g u n s t . G a a l s d a n k a n zij g e n e z e n , l a t e r w o r d t zij o n g e 's m o r g e n s v r o e g e e n s e e n l a k e n m a g a z i j n b i n neeslijk e n gevaarlijk besmettelijk. Daarom n e n ; d a a r z i e t gij e e n j o n g m e i s j e s t a a n e n d e moet, uit e e n hygiënisch standpunt geredeneerd, s t u k k e n stof in orde leggen, daarby g e w i c h t e n h e t d o e l zijn, l i j d e r s e n i i j d e r e s s e n a a n d e z e h a n t e e r e n d e d i e feitelyk b a r e krachi t e boven ziekte u i t te lokken zoo spoedig mogelijk ge g a a n ; l o o p "s m i d d a g s e e n s b i n n e n , e n gij z i e t neeskundige hulp t e zoeken. Dit n u wordt h a a r i n d e z e l f d e h o u d i n g ; o m z e s u u r *s a v o n d s bepaoM v e r h i n d e r d d o o r t e t r a c h t e n d i e v r o u w e n alweer hetzelfde; Zaterdags 's avonds o m 9 , 1 0 , a a n e e n periodiek onderzoek te onderwerpen, 11 u u r , a l t o o s h e t z e l f d e . E n zij h o u d t z i c h flink w a a r v a n zij e e n a f k e e r h e b b e n , e n w a t h e n t o t bij d i e n a r b e i d , h e t b r a v e m e i s j e , o f s c h o o n zij volslagen slavinnen d e r v a n overheidswege a l s zij w i l d e , o p é é n a v o n d z o o v e e l z o u k u n n e n aangestelde doctoren maakt. v e r d i e n e n a l s i n v i e r volle w e k e n . O o k z i e t gij Bovendien g e e n s y s t e e m v a n Teglementeering meisjes g e d u r e n d e 18 u r e n per e t m a a l a c h t e r e n o n d e r z o e k k a n i m m e r a f d o e n d zijn, d a t z i c h e e n t o o n b a n k i n e e n d r a n k l o k a a l s t a a n , i n e e n s l e c h t s t o t é é n e s e x e b e p a a l t H e t o n m i d d e l l i j k s t i n k e n d e a t m o s f e e r e n t e r w i j l e r om h a a r h e e n g e v o l g v a n e l k s y s t e e m v a n s t a a t s - r e g e l i n g of d e g e m e e n s t e g e s p r e k k e n g e v o e r d w o r d e n . E n s t e d e l i j k e v e r g u n n i n g v o o r h u i z e n v a n o n t u c h t t o c h blijft zij b r a a f ! D e z e f r i s s c h e b l o e m wil i s : i e d e r b u r g e r t e l e e r e n d a t d e o n d e u g d nood n i e t v e r f l e n s e n e n v e r d o r r e n i n d e p o e l e n d e r z a k e l i j k e n w e t t i g i s , e n d e n w a a n t e v e r s t e r k e n z o n d e . V r o u w e n zijn o v e r ' t a l g e m e e n v e e l d a t a a n o n t u c h t i g e n d o o r d e o v e r h e i d e e n w a a r di u g d z a m e r e n d a p p e r d e r d a n m a n n e n e n zelfs b o r g t e g e n z i e k t e w o r d t v e r l e e n d . Zoo wordt M a m m o n s l a a g t e r n i e t i n h a a r d e a c h t i n g v o o r de wet de leidsvrouw tot het h^rdeel... z i c h zelf t e d o e n v e r l i e z e n . . . . E n w a t d i e o n g e l u k k i g e v r o u w e n betreft, Perctj Decurmer in The Clarion. z e g t Stead e l d e r s ; Victor H u g o zeide n a a r waar heid reeds l a n g geleden, d a t h e t e e n e illusie w a s Om t e m e e n e n d a t d e slavernij v a n de a a r d e v e r d w e n e n w a s . „Zij b e s t a a t n o g ' z e i d e h i j , „ m a a i zij w o r d t n u p r o s t i t u t i e g e n o e m d . " „ W i j z u l l e n ' t b r o o d v e r d i e n e n , gij ' t g e z i n D i e v r o u w e n zijn e v e n z e e r s l a v i n n e n d e r p o l i t i e b e h e e r e n e n d e k i n d e r h a r t e n v o r m e n " , heeft d e a l s e e n n e g e r o p e e n plantage in vroeger j a r e n . m a n gezegd. De gedachte d a t eene geprostitueerde e v e n v e e l „Goed", zeide de vrouw, „dat is e e n schoone r e c h t h e e f t o m rechtvaardig behandeld te worden taak" 3 a l s ieder a n d e r menschelijk wezen i s e e n be „ D o c h w i j m o e t e n u k i e z e n e n g'y' m o e t g r i p , d a t bij h e t g r o s d e r m a n n e n n o g n i e t i s o n s t r o u w z i j n " . o p g e k o m e n zelfs. D e d a g w a a r o p z e d e l o o z e „ D a t zij zoo, d e t a a k i s s c h o o n . ' m a n n e n a a n h e t z e l f d e w i l l e k e u r i g e g e z a g zou „ E n g\j m o e t o n s ( o m d a t g e z o o g e w i l l i g zijt d e n w o r d e n o n d e r w o r p e n , z o u h e t b e g i n v a n k u n n e n w e m é é r v r a g e n ) e e n d e e l u w e r gee e n o p s t a n d z i e n l o s b a r s t e n . M a a r v r o u w e n zijn s l a c h t s g e n o o t e n offeren t o t o n s g e b r u i k , e e r w e z w a k , e n e r zijn w e i n i g e n d i e d u r v e n p l e i t e n u k i e z e n . " voor eene gevallene . . . „Is d a t niet w r e e d ? " „ N e e n . . . ' t i s n a t u u r l i j k , z e g ik u . " . . . . H e t gezond verstand reeds zou zeggen „ W e zullen 't doen." d a t m e n h e t b e g i n n e n v a n z u l k e e n l e v e n zoo „En ge moogt u niet ontwikkelen." moeilijk mogelijk, h e t v e r l a t e n e r v a n zoo ge „ Z o u h e t n i e t b e t e r zijn a l s w e h e t w e l d e d e n , makkelijk mogelijk moest m a k e n voor d e eng e l u k k i g e s l a c h t o f f e r s v a n h e t s y s t e e m . J u i s t ook v o o r d e k i n d e r e n ? " „Neen." h e t omgekeerde geschiedt. Zij, die l e v e n v a n h e t k w a a d d o o r h u n n e Toen verborgen de vrouwen hare knapheid, m e d e s c h e p s e l e n t e e x p l o i t e e r e n , zij zijn d e d i e o n d e u g e n d g e n o e g , o o k w e l e e n s h a a r d e e l ergste parasieten van h e t tegenwoordige regime; was. v o o r hen m o e s t m e n s t r e n g zijn, i n p l a a t s v a n „ E n w e w i l l e n u n i e t dadelijk k i e z e n . . . e n h e n z o o a l s n u b u i t e n s c h o t t e l a t e n . H e t t e g e n ook n i e t a l l e n . . . e n w e w i l l e n o n z e b e s t " woordig stelsel m a a k t d e v r o u w e n n i e t beter, j a r e n voor o n s pleizier h e b b e n . . . en w e e u, m a a r h e t demoraliseert h e t gezag. a l s g e u n i e t friseh e n j o n g a a n o n s g e b l a s e e r Men vergeet dal het veel onzedtlijker is het recht d e n o v e r g e e f t " te prostitueer en, dan het leven eener geprostitu xrde Z e b o g e n ' t hoofd d i e p e r ; n o g l e e k d e t a a k te leiden. zoo h e e r l i j k s c h o o n , a l v r o e g z e b e t offer v a n vele e n dierbare illusies. Nieuwe Arnhemsclie Courant. „ E n w e w i l l e n n o g m é é r m e i s j e s v a n pleizier h e b b e n e n . . . eigenlijk k u n n e n w e 't wel zou-
Oók een beschouwing, - en een juiste.
1
Het gesprek der Eeuwen.
-
1
156
GEEN SLAAF IS ZOO TEN VOLLE SLAAF ALS DE VROUW.
der de huisvrouwen doen, we hebben genoeg aan die meisjes. De anderen mogen verwelken, doch laten ze 't hoofd niet verheffen en afwijken van wat wij, ten haren opzichte, zedelijkheid noemen; laten ze oppassen, zeggen wel" Maar toen was 't geduld der geslagenen ten einde; deze laatste trap met den voet was te veel geweest. Alles geven voor die taak, en dan ten slotte ze zich nog ontnomen te zien? . . . Ze richtten zich op uit hare gekromde houding. En nu is de strijd begonnen, niet oneervol voor de vrouw begonnen. We zullen zien waartoe hij leidt. We zyn laf en zwak geweest in onze goedheid; een nieuwe overeenkomst moet op fermheid berusten. E e n stem u i t de hoogere
standen.
Shafts. I) In The Clarion van 16 Maart jl. wordt met groote waardeering gesproken over het Engelsche Vrouwenblad Shafts. Shafts is onzen lezeressen beter bekend dan zij wellicht meenen. Al onze artikelen uit het Engelsch die niet zijn geteekend N. of wèl geteekend X. worden door een ijverige, hartelijke vriendin van De Vrouw vertaald uit Shafts. En veel meer zouden wij uit dit tijdschrift willen geven, als wij maar ruimte genoeg beschikbaar hadden. Shafts is een der meest sympathieke bladen die ik k e n ; het richt zich tot mannen en vrouwen uit alle standen en geeft het woord aan ieder, onverschillig van welk geloof of politieke kleur, die een algemeene waarheid te zeggen of een eerlijke opinie te verdedigen 1 eeft. De Redactrice maakt in haar blad zoowel als in haar particuliere correspondentie den indruk van een vrouw van hart, verstand en kunde te zijn. Het is haar geest die den stempel drukt op Shafts en het maakt tot zulk een warm, weldadig, bemoedigend plei dooi voor de rechten en vermogens der vrouw Gaarne zeg ik met Eleanor Keeling, de corre spondente van The Clarion: „Iedere maand vei vult Shafts mij met nieuwe hoop en frissche krachten. Al zijn artikelen zijn vooruitstrevend en het strijdt in iedere richting voor den triomt van rechtvaardigheid, wijsheid en waarheid." Aan onze Engelsch lezende abonnés beveel ik Shafts ten hartelijkste a; n. 2)
gen maken wanneer het de sympathie bezit der vrouwen. Nu, hoe kunnen wij dit het best bewerkstelligen ? Ten gevolge van de stelselloosheid in ons huiselijk leven zijn de gehuwde vrouwen in den regel veel te zeer aan huis gebonden en kunnen maar zelden de socialistische vergaderingen by'wonen; terwijl de ongehuwden den geheelen langen dag in 't gareel zyn als fabriekwerksters, winkeljuffers, huisbedienden enz. en 's avonds veel te moe en afgetobd zijn om in iets belang te stellen dat haar buiten haar huis drijft. Maar ik geloof dat alle vrouwen er in slagen een weinig tijd over te houden om te lezen. Vanwaar anders die drukke vraag naar goedkoope lectuur? Welnu dan, daar ligt ons aibeidsveld. De behoefte aan belangwekkende lectuur is er; en indien ieder man die op The Clarion (lees: op eenig hollandsch of belgisch blad in dien geest) prys stelt, het wilde voorlezen aan zijn moeder of zuster, vrouw, verloofde of vriendin, wel, dan zouden dezen spoedig allen smaak voor flauwe romans en novelletjes verliezen. Waarom die lieve, gezellige gewoonte niet aangenomen van den man, hardop voorlezende terwijl de vrouw naait, of breit, en met haar sprekende over het gelezene ? De man zou zijn gedachtenkring zien verbreeden door de opmerkingen zijner vrouw en zij zou zich gesterkt en ontwikkeld gevoelen door deze oefe hing harer vermogens.
1
E l e a n o r K e e l i n g in T h e C l a r i o n .
Ons kleine goedje. De Zondag
der
kleinen.
Er bestaat een misbruik waartegen geen enkel politie-reglement zich verzet, maar waartegen het eenvoudigste menschelijk gevoel moest opkomen, namelijk de gewoonte van het „Zondagspubliek", om kinderen mêe te nemen naar koffiehuizen. Kom eens op een Zondag in welke herberg ook, en gij vindt er tal van kleine burgers en werklieden, aan tafeltjes gezeten met hun vrouwen en kinderen. De heeren rooken hun pijp, de dames praten over de huishouding. Wat de kinderen betreft, die beginnen met stokstijf op een stoel te zitten en elkander aan te gapen; can laten zij zich op den grond glijden en gaan, zonder een woord te spreken, j naar elkaar toe; nog een poosje, en ze doordoorkruisen Ie herherg slenterend, gapend, zich vervelend. Eensklaps verheldert zich hun blik, zij loopen naar een dikke vrouw toe, die N. zoo even de herberg binnenkwam met een 1) Shafts ü pijlen, flitsen. groote mand vol wafels, garnalen, krabbetjes, 2) T e meer, n u de Red. mij schrijft d a t zij krentenkoeken, caramellen en heele rissen m o e i t e heeft h e t hoofd boven water t e h o u d e n . gedroogde paardenvleeschworsten. Hun oogjes Lezers in Indië, k u n t gij h e t niet g e d a a n krijgen, S h a f t s een plaatsje te bezorgen i n u w rijke, ge- glinsteren, het verlangen staat op hun gezichzellige l e e s t r o m m e l s ? (Messrs. D a w b a r n a n d . W a r d , tjes te lezen, zij loopen naar hun mama's toe 6' F a r r i n g d o n A v e n u e E . C. L o n d o n . Prijs 3 sh. 6 om haar de begeerde lekkernijen af te bedelen. Verscheiden malen worden zij afgewezen, per j a a r ) . Gij zult er een goed werk m e é doen. maar ten slotte krijgsn zij toch een tiencentiemstuk. „Je moet eindelijk wel toegeven aan Een goede raad. die lastige kinderen, je kunt anders geen Gij schijnt allen van meening te zijn, dat woord zeggen ! . . . Waar waren we ook weer ? wij voornamelijk de vrouwen van arbeiders o, ja, ik zei je dan dat i k . . . . " En het gein onze rangen moeten zien te krijgen, want sprek wordt weder voortgezet en de kinderen het socialisme kan dan alleen goede vorderin- zijn weder aan zich zelf overgelaten.
J ^ ^ ^ i ^ O a T ^
A L S D E
V E 0 Ü W
157 E n -dezen, a l s zij h u n w a f e l o f h u n k r a b b e t j e s h e b b e n o p g e p e u z e l d , b e g i n n e n .zich w e e r s t a n d e n d e plicht tegenover de kinderen. W i e , m e t «doedelijik .te v e r v e l e n , v o o r a l d a a r d e p a p a ' s o f t e g e n z i j n z i n , k i n d e r e n heeft, d i e i s v e r h e n g e d w o n g e n h e b b e n w e e r o p h u n s t o e l t e p l i c h t t e w a k e n v o o r h u n [ g e z o n d h e i d , h u n on. g a a n z i t t e n e n .zich s t i l t e h o u d e n . s c h u l d , h u n z e d e l i j k h e i d , — d i n g e n , d i e i n de D e t i j d v e r s t r i j k t . De t w e e b e v r i e n d e f a m i fatsoenlijkste café's altoos n o g g e v a a r Joöpen, l i e s a a n é é n tafeltje d r i n k e n h e t e e n e g l a s f a r o n a h e t a n d e r e , t e r w i j l 4 e h e r b e r g s t e e d s Men i s g e e n v a d e r of m c e d e r l o u t e r v o o r zijn m e e r vervuld wordt m e t t a b a k s w a l m en m e t pleizier; e n m e n bedenke wèl d a t het kind, d e s c h e r p e g e u r e n v a n m e n s c h e n , z u u r biel- h e t zij b y z i j n e g e b o o r t e w e l k o m of n i e t , d e sen h e t s p e e k s e l d e r t a b a k s p r u i m e r s . , . v r u c h t i s v a n genot. E e n s k l a p s d e n k e n d e o u d e r s a a n d e klok.... W i e v ó ó r zy'ne k o m s t g e n o t e n heeft, m o e t M i d d e r n a c h t ! E é n u u r i H o o g tijd o m n a a r h u i s t e g a a n . Men s c h u d t d e k i n d e r e n , d i e o p d a a r n a z i c h w e t e n o p t e offeren. W i e d a t n i e t h u n s t o e l zijn i n g e s l a p e n , m e t m o e i t e w a k - i n z i e t of n i e t w i l i n z i e n , d i e m o e t z o r g e n d a t k e r . M e n s l a a g t e r i n z e n a a r b u i t e n t e drijde k i n d e r e n wegblijven. In allen gevalle i s ven, w a a r d e snelle •overgang v a n t e m p e r a t u u r h e n d o e t h u i v e r e n . M o r g e n w o r d e n d e h e t ' ö n m e n s c h e l i j k , d e k i n d e r e n t e m a k e n 'tot a r m e k l e i n t j e s w a k k e r m e t « e n z w a r e v e r - d e s l a c h t o f f e r s v a n o n z e | b e h o e f t e a a n of z u c h t tot vermaak. k o r d h e i d of m e t h e v i g e b u i k p i j n . N e e m personen van ietwat hoogeren stand I n afwachting dat ook hierin s a m e n w e r k i n g e n l a a t h e t k r a b b e n v r o u w t j e w e g , e n gij z i e t h u l p verschaffe, z i e i k e c h t e r n i e t i n d a t d e Z o n d a g s d e z e l f d e c o m e d i e a f s p e l e n dn d e deftot het tige c a f é ' s Métropole e n Universel als in de v r o u w alléén de zelfverloochening Tonnelier o f d e Lunette. S o m m i g e m o e d e r s uiterste z o u m o e t e n drijven. W a a r o m z o u d e n b r e n g e n e r zelfs h a a r z u i g e l i n g m e e n a a r t o e ! de v a d e r e n d e m o e d e r n i e t i e d e r o p h u n I s e r n i e t s t e doen a a n d e z e n s t a a t v a n za- b e u r t t h u i s k u n n e n blijven, m e t d e k i n d e r e n k e n ? Ik m e e n van wèi. H e t k w a a d k o m t daaru i t voort, d a t deze m o e d e r s d e zelfopoffering p r a t e n of s p e l e n , h e n bij t i j d s t e b e d l e g g e n n i e t t o t h e t u i t e r s t e w e t e n t e d r i j v e n . Mij e n d a a r n a zelf w a t l e z e n ? De v r o u w k a n i m d u n k t , i n d i e n m e n , o p d e w i j z e d e r s c h o o l k o - m e r s , a l s de m in thuisblijft, m e t e e n b e v r i e n d e l o n i ë n , Z o n d a g s k l e i n e g e m e e n s c h a p p e l i j k e plei- f a m i l i e u i t g a a n . E n w a t z o u d e bi w o n e r s v a n .ziertochtjes o r g a n i s e e r d e , e n 's w i n t e r s prettige eenzelfde h u i s beletten o m hierin g e m e e n spelletjes i n o v e r d e k t e e n goed g e m e u b i l e e r d e l o k a l e n (bijv. d e h a l l i n h e t P a r e d u Cin- s c h a p p e l i j k t e w e r k t e g a a n , z o o d a t d e t h u i s q u a n t e n a i r e ) w a a r a l l e l e e r l i n g e n v a n é é n e n blijf b e u r t e n v o o r i e d e r i n d i v i d u s l e c h t s o m d e dezelfde school k o n d e n bijeenkomen, d a n zou- 6 a 8 w e k e n t e r u g k w a m e n ? O m niet te spred e n de moeders, waarovei ik hierboven sprak, ken v a n de talrijke oude moedertjes, die geen o n t h e v e n zijn v a n d e zorg voor dat „lastige s m a a k m 'er v i n d e n i n k o f f i e h u i s l o o p e n , m a a r k l e i n e gespuis™ e n h e t „ k l e i n e g e s p u i s " z o u m a a r a l t e g e l u k k i ? zijn, z i c h o p z i j n e i g e n m a n i e r i n r u i l v o o r e e n kopje koffie m e t k o e k g a a r n e te kunnen vermaken. de zorg voor een paar kleine k i n d e r e n op zich n e m e n . K o r t o m , w a a r e e n wil is, d a a r e e n is L . J . E n t h o v e n (Bulletin des Enfants martyrs. een weg. Als de ouders maar eerst inzagen d a t h e t kind, als h e t er e e n m a a l is, n i e t m a g I k b e n blijde d a t d e a a n d a c h t e e n s g e v e s t i g d g e m a a k t w o r d e n t o t d e n a f g o d d e r o u d e r l i j k e w o r d t o p d i t e u v e l , d a t g r u w e l i j k e r i s d a n h e t ijdelheid, n o c h t o t d e v o e t v e e g d e r o u d e r l i j k e e r u i t z i e t Z o o l a n g i k t e B r u s s e l w o o n d e w a s l u s t e n e n l u i m e n , m a a r w e z e n m o e t d e zedeh e t m i j e e n e r g e n i s e n e e n v e r d r i e t , j o n g e lijke wetgever des huizes. k i n d e r e n op e e n i a a t u u r i n café's te z i e n zitt e n of n a m i d d e r n a c h t m e t h u n o u d e r s o v e r s t r a a t te gaan. Kinderen van onder de twaalf jaren behooren o m 8 u u r , uiterlijk half 9 's avonds, i n bed te liggen e n te droomen van k a t t e n en konijnen, v a n bloemen en vlinders... H e t is w a a r , d e Z o n d a g is voor v e l e n d e éénige vrije d a g v a n d e week, e n d e m e n s c h heeft behoefte a a n u i t s p a n n i n g . Dat die u i t s l u i t e n d i n c a f é s t e v i n d e n z o u zijn, g e e f i k n i e t t o e , m a a r . . . „ i e d e r z i j n m e u g " z e g t de b o e r . Duizenden m e n s c h e n k e n n e n geen hooger genot d a n pijpen r o o k e n e n bier d r i n k e n in e e n café. De k i n d e r e n alléén t h u i s l a t e n g a a t n i e t a a n ; d u s m o e t e n zij m a a r m e e . I n d e r d a a d , d e z a a k i s v e r k l a a r b a a r , m a a r d a a r m e e i s zij n o g n i e t verdedigd. H o o g e r d a n h e t recht op uitspanning s t a a t v o o r a l l e m e n s c h e n v a n alle
NELLIE.
Anti>Tobacco. H e t r o o k e n e n a l h e t a f s c h u w e l i j k e d a t daarmede gepaard gaat, als spuwen, hoesten en een s l e c h t e a d e m , w o r d t w a a r wij o n s ook w e n d e n of k e e r e n , i n s p o o r w e g - s t a t i o n , t r a m of o m n i b u s , j a , zelfs o p d e s t r a t e n , w a a r d e l u c h t w e l riekend w o r d t g e m a a k t door den g e u r v a n rook uitstroomende uit ontelbare longen, tot zulk een onbeschrijfelijken l a s t , d a t wij v e r p l i c h t zijn een geneesmiddel te zoeken. Een geneesmiddel, h e t g e n e e s m i d d e l i n d e r d a a d , h i e r v o o r zoo a l s v o o r a l l e d i n g e n , l i g t i n d e h a n d e n deim o e d e r s . Moeders, g e b r u i k t u w invloed e r n s t i g e n c o n s e q u e n t bij u w e z o n e n , v a n d e j a r e n hunner k i n d s h e i d of t o t d a t zij j o n g e n s v a n 1 0 of 1 1 j a r e n z i j n . L e e r h e n a l l e o n r e i n heid v a n iederen a a r d verfoeien, leer h e n zuiv e r t e zijn, r e i n , b e s c h a a f d , edel, eerlijk i n d o e l e n i n h a n d e l i n g . K l a a g n i e t of vlei n i e t ; t e r w i j l
'geen slaaf
is zoo t e n v o l l e
b l a a i a u m v b ^
158
uwe stem eene stem van liefde is, moet zij ook kunnen bevelen, dan zal uw invloed eene macht worden, die duren zal als uw kind tot rijpere jaren komt en ophoudt onder bevel te staan. Gij zult voor uwe zonen hun meest geliefde, best vertrouwde leidsvrouw zijn, en niemand zal de macht hebben uw onderricht te vernie tigen. Zekerlrjk zal geen vader, al is hij zelf te zwak om eene slechte en lang aangenomen gewoonte te overwinnen, wenschen die aan zijn zoon mede te deelen, vooral wanneer hu' ziet dat het onderricht der moeder zoo beslist er tegen is. Moeder, plant in het hart van uw kind, door uw dagelrjksch onderricht, een liefde voor hoogere dingen, wat indien het gedaan wordt met een vast doel en een vrieudelijk ge duld door alle moeders, ons land, in een volgend geslacht, zal bevolken met mannen, geschikt om te zamen te gaan met de vrouwen, waartoe te genwoordig weinige mannen geschikt zijn.
Wie kan ons van die drinkgewoonten verlos sen ? vraagt spreker. Jezus Christus alleen is machtig zulks te doen. De liefde tot Hem kan er ons toe brengen van de drinkgewoonten afstand te doen in het belang van onzen naaste < n van ons zei ven. Met eene opwekking tot beoefening van die reddende liefde besloot spreker zijne be langrijke rede, voorgedragen, niettegenstaande zijne 80 jaren, met jeugdig vuur. Dr. Homoet eindigde met een warm woord van dankzegging aan den spreker. Nieuwe
Arnh.
Ct.
Vaders van hun Land.
Het is bekend, dat tijdens de Noord-Amerikaansche vrijheids-oorlogen (1775—83 verschei dene Duitsche vorstjes, die nog niet genoeg Uit het Engelsch van A. O. G. door hadden aan het geen zij hun volk op andere wijze afpersten, hun „landskinderen" verkochten X. aan de Engelsche Begeering. Deze zond dit menschenvleesch naar Amerika waar het werd aangewend tegen de strijders voor vrijheid. Vol gens de opgaven van Franz Möcher verschaE e n werk van reddende liefde. cherden de vorstelijke vleeschh andelaars de vol gende hoeveelheden menschen aan Engeland: Na een woord van inleiding van Dr. J. J de vorst van Hessen 16992, van Brunswn'k Homoet, voorzitter der afdeeling Arnhem der 5723, van Hanau 2422, van Ansbach 1644, van Ned. Vereeniging tot afschaffing van sterken Waldeck 1225, van Zerbst 1160; te samen drank, trad op Vrijdag 1.1. in de openbare ver 29.166. Daarvan vielen respectievelijk in den gadering van gemelde afdeeling, in de Loge oorlog de volgende aantallen: 6500, 3015, 981, alhier, als spreker op de oud-Hoogleeraar Dr. 461, 720 en 176; te samen 11843 man. Voor Valeton uit Amersfoort. iederen gesneuvelde, ja zelfs voor iederen ver Zijn onderwerp was de strijd tegen de drink minkte moest de Engelsche Regeering nog een gewoonten door de reddende liefde. afzonderlijke schadeloosstelling betalen, die Hij ging in bijzonderheden na de wordings echter geenszins ten goede kwam aan de betrek geschiedenis van den tegenwoordigen vijand kingen van den gesneuvelde, of aan den ver der maatschappij, van den alcohol. Deze is het minkte zelf, maar in de bodemlooze schatkist eerst bereid in de 12de eeuw door de Ara van den vorst vloeide. Zoo kreeg de Land bieren. Het woord alcohol moet beteekenen graaf van Hessen-Kassei 30 Thaler (fr. 120) „glanzend oog" omdat zijn gebruik het oog deed voor iederen man dien hij leverde en buitendien glinsteren. Aanvankelijk werd hij uit druiven 20 pond sterling (500 fr.) voor ieder die sneu bereid, was zeer duur en diende hoofdzakelijk als velde. Het spreekt van zelf, dat een „landsvader" artsenijmiddel. Nu stookt men alcohol uit koren, die het leven en welzijn zijner „landskinderen" aardappelen, ja, uit wat niet al, zelfs naar spre op dergelijke wijze verzekerd had, het levenker meent te hebben gehoord, uit turfmolm. Nu digst belang stelde in hun lotgevallen. Getuige is dat verderfelijke vocht onder een ieders be een brief, dien de graaf van Schaumburg, te vens prins van Hessen-Kassei, aan den opper reik. Bekend is het dat de wetenschap tot nog voor bevelhebber der Hessische troepen in Amerika korten tijd aan den alcohol allerlei, voor de ge schreef: „Baron Hohendorff! ik ontving na mijn terugkeer uit Napels te Rome uw brief van 27 zondheid heilrijke gevolgen toeschreef. Tegenwoordig is zij van gevoelen veranderd December van 't vorige jaar. Ik bespeurde daar en leert dat er niets goeds van den alcohol te uit met onuitsprekelijk genoegen, hoe dapper verwachten is. De tijdelijke opwekking, die de mijne troepen zich bij Trenton gedroegen en gij zelve geeft, is bedriegelijk, duurt slechts kort kunl u mijne vreugde voorstellen toen ik las en maakt plaats voor verslapping. Het is ver dat van de 1950Hessen die den slag bijwoonden, wonderlijk hoe de alcohol in alle deelen van slechts 300 op de vlucht gingen. Dus zijn er het lichaam doordringt en overal zijn verwoes 1650 verslagen, en ik kan u niet genoeg aanbe tenden invloed doet gevoelen. Nieren, lever, velen, daarvan nauwkeurig opgave te doen maag, hart, alles ondervindt zijn nadeeligen in aan mfjn gevolmachtigde te Londen. Dit is te vloed. De werking der hersenen wordt verlamd meer noodig, omdat op de lijst van den EnHet nageslacht, zelfs van den matigen drinker, gelschen minister staat dat er slechts 1455 ondervindt de gevolgen van het drankgebruik vielen. Op die manier zou ik 160050 gulden te kort komen! Volgens de berekening van zijner ouders. De drinkgewoonten maken den mensch tot den Heer Schatbewaarder zou ik slechts slaaf. De matige drinker, die zich verbeeldt dat 483450 gulden krijgen in plaats van 643500! hij zijne gewoonte om een borreltje te drinken Gij ziet wel, dat ik door een rekenfout te kort gemakkelijk kan opgeven, bedriegt zich, de er zou worden gedaan in mijn rechtmatige eischen varing leert het tegendeel.Zijneomgevingmaakt en gij zult u dus wel de uiterste moeite geven hem, door hare drinkgewoonten, het ontkomen om te bewijzen dat uwe opgaaf juist en de mijne aan de slavernij nog moeilijker. j
G E E N S L A A F I S ZOO T E N V O L L E S L A A F A L S D E V R O U W . fout is. De Britsche Regeering beweert, dat er 100 m a n v e r w o n d zijn, w a a r v o o r zij ü u s d e n prijs d e r g e s n e u v e l d e n n i e t behoeft t e b e t a l e n . B r e n g h a a r i n h e r i n n e r i n g , d a t v a n d e 300 L a c e d e m o n i e r s i n de b e r g e n g t e v a n T h e r m o pylae niet één t e r u g k w a m . Ik zou gelukkig zijn, a l s ik h e t z e l f d e v a n m i j n b r a v e H e s s e n k o n z e g g e n . Z e g a a n Majoor Mindorff d a t i k h e t h e m z e e r k w a l i j k n e e m , d a t hij d e 300 m a n d i e v a n T r e n t o n w e g v l u c h t t e n , heeft g e r e d . G e d u r e n d e den g a n s c h e n v e l d t o c h t z i j n er geen tien m a n u i t zijn r e g i m e n t g e s n e u v e l d "
Waarheid. Men m o e t h e t k i n d e e r s t , e n z o n d e r o m w e g e n , zijn l i c h a m e l i j k e b e t r e k k i n g t o t zijne m o e d e r v e r k l a r e n ; s p r e k e n o v e r zijn l a n g verblijf in h a r e n schoot en de d a a r u i t voortvloeiende innige v e r h o u d i n g t u s s c h e n m o e d e r en kind. N a eenig e n tijd v o l g t d a n de b e h a n d e l i n g v a n h e t a a n d e e l v a n d e n vader i n de s c h e p p i n g v a n h e t k i n d , en h o e de liefde v a n d e b e i d e o u d e r s t o t e l k a n d e r de o o r s p r o n g w a s v a n d i e n s b e s t a a n . D e z e ding e n zijn z e e r n a t u u r l i j k e n z e e r g e m a k k e l i j k t e behandelen, — ten minste m e t een onbedorven k i n d , — e n v e r w e k k e n bij h e m v o l s t r e k t g e e n v e r w o n d e r i n g of s c h a a m t e ; n i e t s d a n d a n k baarheid en een soort van teedere bewondering. E n n o g l a t e r , a l s de s e x u e e l e b e h o e f t e n e n begeerten zich beginnen te ontwikkelen, m o e t m e n j o n g e n s e n m e i s j e s in d e n a d e r e b i j z o n d e r h e d e n d e r z a a k i n w i j d e n , h e n t o o n e n h o e m e n zijn zinnelijke n a t u u r b e h a n d e l t en leidt; h e n wijzen o p de b e t e e k e n i s e n de g e v a r e n d e r zelf-bevred i g i n g , — a l t h a n s zoo m e n d e z e k w a d e g e w o o n t e bij h e n b e s p e u r t ; — op d e n o o d z a k e l i j k h e i d d e r z e l f b e h e e r s c h i n g , op d e liefde, d i e d e n g r o n d s l a g m o e t v o r m e n v a n al o n z e b e t r e k k i n g e n t o t a n d e r e n ; ja ook (zonder echter A s k e t i s m e te p r e d i k e n ) o p d e m o g e l i j k h e i d , d a t de g e s l a c h t s b e h o e f t e i n b e p a a l d e g e v a l l e n e n o m de e e n of a n d e r e reden bedwongen, als 't w a r e in a n d e r e k a n a l e n afgeleid w o r d t e n h o e de a l d u s g e s p a a r de k r a c h t k a n ten goede k o m e n a a n h e t geheele w e z e n v a n d e n m e n s c h . A l d e z e d i n g e n zullen door jongelieden v a n g e w o n e n a a n l e g zeer goed begrepen en g e w a a r d e e r d w o r d e n en menigeen afhouden v a n de vuile poelen der zonde e n vrijwaren tegen h e t verspillen v a n veel heerlijke l e v e n s k r a c h t . E n a l s t e n s l o t t e o o k d e z e d e lijke n a t u u r d e r j o n g e m e n s c h e n h a r e r i j p h e i d heeft bereikt, d a n m o e t h e n g e w e z e n w o r d e n o p d e h o o g h e i d d e r z u i v e r - m e n s c h e l i j k e verh o u d i n g e n ; d?.n m o e t n i e t h e t d o o d e n d e r g e slachtsbehoefte gepredikt worden, m a a r het begrip harer diepste beteekenis : de toewijding a a n het welzijn v a n een ander, h s t s a m e n s m e l t e n der menschelijke passie m e t e e n hoog-zedelijke liefde; z o o d a t h e t h a k e n n a a r g e n o t z o n d e r a c h t i n g of m e d e g e v o e l v o o r d e g e n e bij w i e m e n zijn g e n o t z o e k t , of h e t o v e r g e v e n v a n zijn l i c h a a m o m e e n i g e a n d e r e r e d e n d a n liefde, t o t de onmogelijkheden gaan behooren. ËDWARD
CARPENTER,
in
SEX-LOVE.
Zoo a l s h e t n u i s , m o e t e n o n z e k i n d e r e n al h u n k e n n i s o m t r e n t g e s l a c h t s z a k e n o p d i e p e n u i t de goot. DEZELFDE.
L E T
150
W E L !
Vriendelijk verzoek aan de nieuwe abonnés, hun abonnement bij vooruitbetaling te zenden aan Mevr. van Kol, Aywaille bij Luik. Kleine bijdragen, als abonnement en strijdpenning', kunnen in holl. postzegels worden afgedaan.
Lezen. Macaulay, een der beste Engelsche histories c h r i j v e r s e n critici liet z i c h o v e r b o e k e n s t u d i e a l d u s u i t : „ S l u w e m e n s c h e n verachten d e s t u d i e , e e n v o u d i g e m e n s c h e n bewonderen z e e n w i j z e m e n s c h e n gebruiken z e . L e e s n i e t o m t e g e n t e s p r e k e n of a a n t e n e m e n , m a a r o m t e o n d e r z o e k e n e n t e o v e r w e g e n . Vele b o e k e n m o e t e n genoten, v e l e verslonden, s l e c h t s w e i n i g e verwerkt w o r d e n . L e z e n geeft e e n m e n s c h wetenschap ( n a m . GOED lezen), b e s p r e k i n g e n m a k e n h e m gevat, s c h r i j v e n m a a k t h e m nauwkeur'g. Daaro m m o e t e e n m e n s c h , d i e w e i n i g schrijft, e e n g o e d g e h e u g e n , d i e w e i n i g s p r e e k t , e e n slagv a a r d i g e u geest en die w e i n i g leest een groote behendigheid bezitten o m den schijn te hebben v a n t e w e t e n w a t hij n i e t w e e t . De m e n s c h e n w o r d e n door h i s t o r i s c h e s t u d i ë n wijs, dt o r poëzie geestrijk, d o o r m a t h e m a t i e k scherpzinnig, d o o r n a t u u r w e t e n s c h a p diep, d o o r z e d e k u n d e ernstig, d o o r logica e n r e t h o r i c a slagvaardig.
Iets over vorsten. De E n g e l s c h e s t a a t s m a n B r o u g h a m z e g t : „Men v e r g e t e t o c h n o o i t d a t v o r s t e n i n d e h e n omringende hofatmosfeer tot leugen en valschheid worden opgevoed; het egoïsme h u n n e r geheele omgeving verhardt hen tegen natuurlijke s y m p a t h i e ë n ; zij w o r d e n s t e l s e l m a t i g w r e e d g e m a a k t , d e e l s d o o r d e v r e e s v o o r allerlei m o g e l i j k h e d e n , a a n h u n s t a a t v e r b o n d e n , d e e l s o m d a t zij o m r i n g d zijn d o o r g e voeilooze s c h e p s e l s , o n n a t u u r l i j k e p r o d u k t e n v a n k l a s s e n - e n r a s s e n h a a t ; zij w o r d e n t o t t y r a n n e n g e m a a k t door d e s l a a f s h e i d v a n a l l e n m e t w i e zij i n a a n r a k i n g k o m e n e n t o t d e s p o t e n door de m a c h t die h e n w o r d t t o e g e k e n d en de g e l e g e n h e d e n die zij h e b b e n o m e r m i s b r u i k v a n t e m a k e n . H e t i s e v e n w a a r , d a t de tafels c h u i m e n d e hoveling in 't paleis de oorzaak v a n de t i r a n n i e d e r v o r s t e n i s , a l s d a t d e g i e r g e b o r e n w o r d t u i t h e t ei z i j n e r m o e d e r , e n gek w e e k t i n h a a r m e t bloed b e v l e k t n e s t . " I n denzelfden geest spreekt de beroemde Franschm a n M o n t e s q u i e u in zijn „ E s p r i t d e s l o i s " : „ E e r g i e r i g h e i d e n l e d i g g a n g , l a a g h e i d e n hoogm o e d , d e w e n s c h o m - z o n d e r a ' b e i d rijk t e w o r d e n , a f s c h u w v a n de w a a r h e i d , vleierij, v e r r a a d , t r o u w e l o o s h e i d , p l i c h t v e r z u i m , v e r a c h t i n g vo-)r al h u n s t a a t s b u r g e r l i j k e p l i c h t e n , v r e e s v o e r do m o g e l i j k e rechtschapenheid der vorsten, speculat i e o p h u n n e z w a k h e d e n , v ó ó r a l l e s e c h t e r bes p o t t i n g v a n al w a t d e u g d e n b r a a f h e i d h e e t z i e d a a r , m i j n s i n z i e n s , de g r o n d h e b b e n v a n h e t k a r a k t e r aller h o v e l i n g e n , i n alle t i j d e n e n i n alle h e m e l s t r e k e n . " Z e k e r , o o k d e v o r s t e n zijn h e t p r o d u k t h u n n e r o m g e v i n g en h e b b e n a l s z o o d a n i g a a n s p r a a k op eën m e n s c h l i e v e n d v o n n i s . H e t kind, d a t i n h e t p u r p e r g e b o r e n w o r d t k a n n i e t help e n d a t h e t t i r a n of d e s p o o t , of, o p zijn b e s t ,
16Ö
G E E N S L A A F I S ZOO T E N V O L L E S L A A F A L S D E V R O U W .
tot'dure stroopop wordt opgevoed. Een r e d e a te meer, o m m e t alle kracht te strijden t e g e n e e n i n s t e l l i n g , d i e alles, bederft,, d e h e e r s c h e r s zoow e l a l s de b e h e e r s c h t e n , e n die e e n d e n k e n d volk onwaardig is.
Een probaat middel tegen Hoest Het beste middel tegen den hoest is — n i e t w i l l e n h o e g t e i i . . Zoodra m e n den hoestprikkeL v o e l t h a a l t m e n h e e l l a n g z a a m , h e e l d i e p e n door den buik a d e m en a d e m t weer e v e n langz a a m uit. De n e e r - e n o p s t r o o m e n d e l u c h t h e e f t een m e r k w a a r d i g v e r z a c h t e n d e n invloed op de o n t s t o k e n d e e l e n . Zelf e e n h o e s t b u i , die o n s o n d e r ' t p r a t e n of l a c h e n o v e r v a l t k a n n o g d o o r een tijdige diepe a d e m h a l i n g worden bekort. H e t s l i j m k o m t v a n zelfs v o o r d e k e e l e n k a n daarna door een willekeurige, kalme beweging verwijderd worden. Ik spreek natuurlijk niet van verouderden h o e s t of v a n t e r i n g h o e s t ; o f s c h o o n o o k i n die gevallen h e t telkens toegeven aan den prikkel n i e t a n d e r s d a n pijnlijk e n s c h a d e l i j k z i j n k a n . I k s p r e e k v a n d e n g e w o n e n h o e s t , die o p z i c h zelf n i e t s t e b e d u i d e n heeft, m a a r d i e d o o r v e r w a a r l o o z i n g e n 'oegeven k a n o n t a a r d e n i n e r n stige bronchitis.
d a t ik de' zitting k a n bijwonen L e o n i e M a t t . 0.10. T o t o n d e r s t e u n i n g v a n „ D e V r o u w " Marie B r . 0.05. — I d e m 3. B r . 0 t 0 5 . — i d e m M a r i e V e r h . 0.05 — O p d a t a l l e p a r t i j g e n o o t e n z o u d e n begrijpen d a t zij o p 1 Mei h r m n e kindereni van; s e h o o l m o e t e n h o u d e n . A . V a n a r e n b e r g b . O.10'. — I d e m L e o n i e Cl. 0.10. — I d e m A m e l i e Cl. 0.10.— D a n k a a n g e zel V . d V e l d e voor zijne woorden i n d e K a m e r s g e s p r o k e n t e n voordeele v a n ' t s t e m r e c h t v o o r d e V r o u w . E l i s a V . 0,10. — Goed zoo, M e V . die wat verdient m o e t w a t h e b b e n O. 05. — Ik-, w a s t w e e m a a l i n d e onmogelijkheid d e zitting bij t e w o n e n 0.05. — G e zoudt beter d o e n t e onderzoeken w a t er de r e d e n v a n is, d a n b e t ïa d e n Volkswil t e zetten 0.05 I k b e n d a a r n i e t boqs om, m e n m o e s t al d e achterblijvers a-tn d e k a a k s t e l l e n , wij zouden e r b i j w i n n e n 0.1O — I k zou d e n strijdpenning n o g m e e r g e d e n k e n , als- m i j n e beurs, h e t m a a r toeliet D N . 0.05. Lali D j i w e . V a n Lili, Bébé en M a m a 2.00 B r u s s e l . Maandelijjksehe bijdrage v a n een v r i e n d 25.00. — V a n b r o c h u r e s 4.50 M i d d e l b u r g , M j m e g e n e n elders, diverse o v e r s c h o t t e n 0.33. ' s H a g e . M e v r o u w R. 1.04 A m s t e r d a m . M e v r o u w T. 2.08. T o t a a l fr. 39.33.
VOOR Bladvulling Dikwijls h o o r t m e n z e g g e n : W a t h e b b e n die ouders toch ondeugende s t o i t e kinderen! m a a r z e l d e n of n o o i t — v o o r a l n i e t w a a r h e t d e „bes c h a a f d e " k l a s s e g e l d t ; W a t h e b b e n die k i n d e ren toch dwaze |ouders 1 Of a n d e r s : V a d e r of m o e d e r z e g g e n d a g e l i j k s — v e e l a l m e e r m a l e n p e r d a g —: „o, gij s t o u t e j o n g e n ! o, gij s t o u t m e i s j e ! " m a a r n o o i t k o m t h e t h u n in den zin d a t h e t h u n n e eigen d w a a s heid is die h u n n e k i n d e r e n s t o u t m a a k t e n ze l a t e r w e l e e n s in 't v e r d e r f s t o r t . En niet alleen k o m t dat den ouderen niet in d e n z i n : S t a a t e n p r i e s t e r z i e n , h e l a a s ! n i e t bet e r d a n d e b l i n d e o u d e r s ; a n d e r s z o u d e n zij h e t veld der opvoeding, der k a r a k t e r v o r m i n g , niet braak laten liggen. K. D . B.
S T R I J D P E N N I N G TER ONDERSTEUNING
V A N „DE V R O U W " .
(Buiten v e r a n t w o o r d i n g der Redaktie.) O v e r d r a c h t fr. 916.47. G e n t . V o o r HeleneO.10. — Rosalie 0.20. — E m i l i e 0.30. — Elvire en Clara 0.10. — E e n e onderwijzeres 0.40. — i d e m 0.10. — R o n d g e h a a l d o p h e t familiefeest bij L. d e n s c h o e n m a k e r 0.65. B r u g g e . V a n E m m a 0.50. A n t w e r p e n . V a n e e n a b o n n ê 0.50. Leuven. A a n „De V r o u w . " O gij strijdster voor de v r o u w e n r e c h t e n , m o c h t e t ge begrepen worden door allen d i e u lezen. V r o u w v a n Hoijwegen 0.50 — 8 c e n t i e m e n die ik reeds l a n g in h u i s h e b voor d e n V o l k s w i l ; nog geen zet gekregen; d i e n t n u voor „De V r o u w " J. C. 0.08. — V o o r de eerste m a a l
KINDERLECTUUR.
I n k a s op 31 M a a r t fr. 32.80 Af v e r h . N o 13 fr. 19.36 Blijft fr. 13.44
FEUILLETON VAN
DE VROUW.
De Eeieniter van Maiteter. — O —
„ D r o o m b e e l d e n , m i j n v r i e n d " ij d e l e d r o o m beelden, „sprak hij w e l k e d e millionairsdocht e r tot. v r o u w b e g e e r d e . „Gij w e e t d a t e e n w i t t e m u u r o n s v a n h e t t o e k o m e n d e s c h e i d t , w a a r o m w i l t gij e r d a n beelden op s c h e t s e n ? " „ J a , ik s c h e t s b e e l d e n , " h e r n a m d e a n d e r droefgeestig. „Of i k t r a c h t a a n g e e s t e s l i j d e n t e o n t k o m e n door lichaamspijnen te bestrijden." N a u w e l i j k s h a d hij dezen l a a t s t e n volzin g e ë i n d i g d of e r w e r d h a a s t i g o p d e d e u r g e k l o p t , e n e e n e v e r p l e e g s t e r k w a m a d e m l o o s d e k a m e r binnensnellen. „ M i j n h e e r " s p r a k z i j , „ K o m asjeblieft d a d e lijk, e e n d e r p a t i ë n t e n h e e f t z i c h g e w u r g d !" „ W i e ? W a t ? v r o e g e n b e i d e n t e gelijk. „Mary Dillon!" „Hoe heeftzij dat gedaan?'* „Met e e n w i t z i j d e n z a k d o e k . " „Waarachtig" riep de oudste dokter. „Dat w a s h e t ding d a t de oude W o o d h o u s e h a a r t e n g e s c h e n k e gaf!"
EINDE,
