6.2. Energieboekhouding en Energieprestatiecertificaten

MILIEUJAARPROGRAMMA 2013

STAD MECHELEN

6. Energie SO 6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.2 6.2.1 6.2.2

MJP 6

6.2.3 6.2.4 6.2.5 6.2.6 6.2.6.1 6.2.6.2 6.2.7

6.4 6.5 6.6 6.7

6.2.8 6.2.9 6.3

6.9 6.4

Hoofdstuk ENERGIE Basis Elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen Uitvoeren energieboekhouding Passieve sensibilisatie Onderscheidingsniveau Uitbreiding energieboekhouding naar andere entiteiten Energieprestatiecertificaten voor gebouwen die niet onder energieprestatieregelgeving vallen Actieve sensibilisatie Aankoop minimum percentage groene stroom Opleiding energie Duurzame Energiescan Uitvoeren DE-scan Opmaak gemeentelijk plan voor duurzame energie Opnemen van energie-efficiëntie als criterium bij overheidsopdrachten Lager energieverbruik Stimuleren energiebesparende maatregelen Projecten

6.1 6.2 6.3 6.2 6.2

6.8

6.1. Elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen SO Basis X SO / Onderschei ding SO Project / MBP 2005E_9 2013 Betrokken dienst Bouwdienst Bijlagen /

Uitvoering 2012 Voor de energieprestatieregelgeving moeten sinds januari 2006 tijdens het bouwproces bepaalde administratieve formaliteiten worden vervuld door gemeenten en verslaggevers. De Energieprestatiedatabank (webapplicatie) werd ontwikkeld om alle gegevens elektronisch te laten doorsturen en centraal bij het Vlaams Energieagentschap te beheren. De bouwdienst van de stad Mechelen (als vergunningverlenende overheid) is aangesloten op het elektronisch opvolgsysteem en verstuurt periodiek stedenbouwkundige vergunningsgegevens naar de Energieprestatiedatabank Planning 2013 Voortzetting van de medewerking aan de energieprestatieregelgeving en verder gegevens invoeren in de energieprestatiedatabank. Vanaf 2013 zal gebruik worden gemaakt van de nieuwe EPB-software van de Vlaamse overheid. Deze software houdt rekening met een aantal recente wijzigingen aan de energieprestatieregelgeving.

6.2. Energieboekhouding en Energieprestatiecertificaten SO Basis SO Onderschei ding SO Project MBP 20052013

X 1 / E_1 E_8 E_11 E_15 E_16

HOOFDSTUK 6 – ENERGIE

Uitvoering 2012 1. Uitvoeren van een energieboekhouding (B): De stad hield in 2012 een energieboekhouding bij voor een 30-tal gebouwen. 27 gebouwen worden momenteel opgevolgd via het energieboekhoudpakket van Eandis (Comeet). In uitvoering van de samenwerkingsovereenkomst dient de stad een energieboekhouding te hebben voor minstens 1 gebouw per begonnen schijf van 6000 inwoners bereikt wordt (minimaal 14 gebouwen), 1


E_17 E_24 Betrokken dienst Dienst stadsgebouwen Bijlagen EN_01_energieboekhouding_ Mechelen_MJP2013

STAD MECHELEN

vermeerderd met alle gebouwen waarvoor een EPC moet worden opgemaakt (volgens de EPB-regelgeving). Voor 2012 betreft het 15 gebouwen. Vanaf 1 januari 2013 moeten ook gebouwen groter dan 500 m² over een EPC beschikken. Gebouwen groter dan 250 m² moeten dan weer vanaf 1 januari 2015 beschikken over een EPC. Aangezien voor de opmaak van een EPC het energieverbruik van exact een jaar voordien nodig is werden in 2012 stappen ondernomen om extra EPC’s op te maken en de boekhouding uit te breiden (7 extra gebouwen). De stad beschikt over gebouwverantwoordelijken. Deze gebouwverantwoordelijken hebben o.a. volgende taken: - registratie van meterstanden (energieboekhouding); - aanspreekpunt milieu voor het gebouw; - actief sensibiliseren inzake milieu binnen het gebouw. Anomalieën die tot uiting komen in de boekhouding worden besproken met de gebouwverantwoordelijke(n). Naast een energieboekhouding worden ook de leidingwaterverbruiken van de stadgebouwen bijgehouden in een waterboekhouding (zie bijlage EN_01_energieboekhouding_Mechelen_MJP2013). 2. Uitbreiding van de energieboekhouding naar andere entiteiten: / 3. Opmaak EPC voor gebouw dat niet onder (EnergiePrestatieRegelgeving) decreet valt (1p): / Planning 2013 - Verder opvolgen en bespreken van de energieboekhouding van de gebouwen. - Versterken van het overleg met de gebouwverantwoordelijken. - Extra inspanningen verwezenlijken om alle medewerkers te betrekken, zodanig dat er in de verschillende gebouwen een besparing in verbruik kan gerealiseerd worden.

6.3. Passieve sensibilisatie rationeel energiegebruik en hernieuwbare energie SO Basis X SO / Onderschei ding SO Project / MBP 2005E_18 2013 E_19 Betrokken dienst Dienst duurzame ontwikkeling en energie Bijlagen /


Uitvoering 2012 Diverse artikels werden in 2012 gepubliceerd, o.a.: Website Stad Mechelen (energiebesparingstips, energiepremiereglementen..) Website Ik Leef Verstandig (www.ikleefverstandig.be), thema energie): info over zuinig omspringen met energie. Premies voor raamisolatie en zonneboilers – Ik Leef Verstandig digitale nieuwsbrief burgers– maart 2012 100ste gratis bouwadvies voor duurzaam (ver)bouwen – Ik Leef Verstandig - digitale nieuwsbrief burgers – juni 2012 Samenaankoop groene energie - Ik Leef Verstandig - digitale nieuwsbrief burgers– juni 2012 Energiejagers Mechelen besparen 12% energie - Ik Leef Verstandig - digitale nieuwsbrief burgers– juni 2012 Schrijf je tot 25 september in voor de samenaankoop groene energie - Ik Leef Verstandig - digitale nieuwsbrief burgers– augustus 2012 2


STAD MECHELEN

-

-

Op zoek naar duurzaam (ver)bouwadvies - Ik Leef Verstandig digitale nieuwsbrief burgers– oktober 2012 Gratis advies duurzaam bouwen – Ik Leef Verstandig magazine – maart 2012 Mechelen Klimaatneutrale organisatie in 2020 - Ik Leef Verstandig magazine – maart 2012 Doe mee het licht uit op 31 maart - Ik Leef Verstandig magazine – maart 2012 Doe mee met Earth Hour 2012 – Streekkrant 22/3/2012 Doe mee het licht uit op 31 maart – Ik Leef Verstandig magazine – maart 2012. Meer rendement uit elke cent! (energiebesparing) – Streekkrant 6/9 en 13/9/2012. Nacht van de duisternis: doof jij je lichten ? – Streekkrant 11/10/2012 Nacht van de duisternis: doof jij je lichten ? – Nieuwe Maan – oktober 2012. Bespaar energie en geld met de energiejacht – Nieuwe Maan – december/januari 2012 Doe meer aan dikketruiendag – Nieuwe Maan - februari 2012 Mechelen steekt led-licht op – Nieuwe Maan – mei 2012 Dikketruiendag – personeelsblad maart 2012 Duurzaam Maanzicht-lamp bespaart stad 328.000 euro Mechelen (led-verlichting) – persbericht 30/3/2012 Dikketruiendag – persbericht 14/2/2012 – Jong geleerd, trui aan. 15 gezinnen bij het OCMW besparen bijna 1/3de op hun energiefactuur (energiejacht) – persbericht – 16/4/2012 Stedelijke kindekribbes besparen op energie (klimaatgebouwactie) – persbericht - 7/6/2012 Stad leent Mechelaars goedkoop geld (Energiepunt) – Persbericht - 21/9/2012 Meer rendement uit elke cent (Energiepunt, samenaankoop groene stroom) – Nieuwe Maan – oktober 2012 Lekt jouw woning ook energie (thermografisch gevelonderzoek) – streekkrant 13/12/2012. Hoe bespaar je op de energiefactuur (Energiepunt, samenaankoop groene stroom)– Nieuwe Maan – september 2012. Besparen op de energiefactuur van uw onderneming Bedrijvennieuwsbrief december 2012 Neem met je bedrijf deel aan energiejacht Bedrijvennieuwsbrief december 2012 Conservatorium bespaart energie (klimaatgebouwactie) – persbericht – 28/11/2012 Folder energiepunt - energiebesparende maatregelen voor iedereen (voordelig of renteloos) Goedkope groene lening bij energiepunt – Persbericht – 28/12/2012. Mechelen dimt haar lichten voor de Nacht van de Duisternis – persbericht – 16/10/2012. Bespaar 141 euro (of meer) met de energiejacht – Streekkrant – 15/11/2012 en 29/11/2012. Energiepunt Mechelen helpt je energiefactuur verminderen – persbericht – 18/12/2012.

Planning 2013 De doelgroepen verder informeren en sensibiliseren rond het thema rationeel energiegebruik en hernieuwbare energie. HOOFDSTUK 6 – ENERGIE

3


STAD MECHELEN

6.4. Actieve sensibilisatie en stimuleren kleine besparende maatregelen SO Basis SO Onderschei ding SO Project MBP 20052013

/ 5

/ E_18 E_19 E_14 E_20 E_22 Betrokken dienst Dienst duurzame ontwikkeling en energie Bijlagen /

Uitvoering 2012 1. Sensibilisatiecampagnes rationeel energiegebruik (REG) en hernieuwbare energie (1p/actie – max 4p/jr): Energiejacht De stad organiseerde van 1/12/2011 tot 31/3/2012 de campagne Energiejacht (initiatief van de Bond Beter Leefmilieu). Burgers en gezinnen werden aangezet om op een rationele manier om te gaan met energie in hun eigen woning en hen wegwijs te maken in alle lokale, regionale, Vlaamse en federale energie-initiatieven waarvan je als inwoner gebruik kan maken. Bij deze actie worden ‘energiemeesters’ betrokken. De energiemeester is een opgeleide vrijwilliger die rationeel energiegebruik bij de gezinnen/deelnemers promoot. De betrokkenen werken niet los van elkaar. Het gaat om één gecoördineerd geheel met een mix aan sensibiliserende instrumenten om de doelstelling (energiebesparing) te bereiken. De actie werd georganiseerd in samenwerking met het OCMW en IGEMO. Campagne 2011-2012: Een interactieve website werd ontwikkeld door BBL waar de deelnemers verbruiksgegevens kunnen ingeven en vergelijken. Elke inwoner kan op individuele basis, vrijblijvend en gratis gebruik maken van deze site. Iedereen die zich als ‘energiejager’ registreert kan vrijblijvend deelnemen aan een groepsjacht. In het najaar van 2011 werden de voorbereidingen getroffen voor de opstart van de campagne 2011-2012 (communicatie, werving…zie ook hoofdstuk 6.3). 61 gezinnen namen deel (46 stad, 15 OCMW). De deelnemers van de stad bespaarden spaarden 12% op hun energieverbruik (OCMW 29%). De stad verlootte 2 waardebonnen van 500 euro onder de deelnemers voor de aankoop van een energiezuinig huishoudtoestel. Tijdens de campagne werden de deelnemers geïnformeerd over energiebesparende maatregelen (energiezuinige toestellen, isolerende maatregelen, energiezuinig verwarmen...) Campagne 2012-2013: De stad neemt opnieuw deel aan de campagne energiejacht (i.s.m. OCMW). In het najaar 2012 werd de communicatie en werving opgestart (zie hoofdstuk 6.3). 63 gezinnen hebben zich ingeschreven. Earth Hour 2012 Op 31/3/2012 nam de stad Mechelen deel aan Earth Hour (internationale campagne van WWF tegen klimaatverandering). Het stadsbestuur ondersteunt actief de campagne. Via website en artikel in de Streekkrant werden de bevolking en bedrijven aangemoedigd om de lichten te doven. In het kader van deze campagne werd tussen 20u30 en 21u30 de verlichting (aanstraling) gedoofd van volgende gebouwen/locaties: Grote Markt, Stadhuis, Sint-Romboutstoren, Schepenhuis, Postgebouw, Onze-Lieve-Vrouwekerk, Hanswijkbasiliek, Sint-Katelijnekerk en Hof van Busleyden. In de Onze-Lieve-Vrouwstraat werd de niet-functionele verlichting gedoofd. De impact van verlichting op het milieu (CO2uitstoot) werd benadrukt in de communicatie (Streekkrant, maart 2012). Nacht van de Duisternis 2012 Op 20/10/2012 nam de stad deel aan de 17de Nacht van de Duisternis. De verlichting van diverse locaties/gebouwen werd gedoofd (zie Earth


4


STAD MECHELEN

Hour). De impact van verlichting op het milieu (CO2-uitstoot) werd benadrukt in de communicatie (Streekkrant, oktober 2012). Workshops energie personeel In het kader van de actie ‘klimaatgebouw’ (zie verder) werden de personeelsleden van de kinderkribbes (Dennestraat en Zwaluwstraat) in de periode november 2011–april 2012 op actieve wijze geïnformeerd over energiebesparingsmogelijkheden op hun werkplek (rondgang, overlegmomenten…) Onthaaldag nieuwe personeelsleden Nieuwe personeelsleden worden op de onthaaldag geïnformeerd over interne milieuzorg (2/2/2012, 26/4/2012, 27/9/2012). Bijzondere aandacht wordt gegeven aan energiebesparingsmaatregelen op de werkplek. Infomomenten energiesparen (verenigingen): In samenwerking met IGEMO voorziet de stad een infomoment ‘energiesparen in 3000 seconden’ voor verenigingen (rationeel energieverbruik, hernieuwbare energie…). Het infomoment werd in 2012 georganiseerd op 25/1 (OCMW Mechelen) en op 27/3/2012 (Taal Werkt), Dikketruiendag 2011 De stad nam actief deel aan de Dikke truiendag 2012. De personeelsleden werden opgeroepen om die dag extra aandacht te hebben voor energiebesparing. In het ‘klimaatgebouw’ (Kinderkribbes) werd in samenwerking met de personeelskring energiebesparing op een ludieke wijze onder de aandacht gebracht van het personeel, de kinderen en hun ouders. Subsidiereglement passiefhuizen Daarnaast heeft de stad een subsidiereglement passiefhuizen. Het premiebedrag bedraagt € 2500 (per woning of appartement). In 2012 werden er 2 premies verleend. Stedelijke verbeteringspremie De stedelijke verbeteringspremie werd in 2010 aangepast. Het reglement werd afgestemd op de principes van duurzaam (ver)bouwen en energiezuinig wonen. Met de premie wil de stad haar inwoners niet alleen stimuleren om de kwaliteit van de woningen te verbeteren maar ook energiebesparende investeringen te doen. De laatste wijzigingen aan het premiereglement gebeurden in februari 2012. Het betrof een verruiming van het premiestelsel door: het optrekken van de inkomensgrenzen; het integreren van de premie voor duurzaam energiegebruik in de verbeteringspremie (zonnepanelen, zonneboiler, warmtepomp, ventilatiesysteem met warmterecuperatie). Op de diverse momenten (infomomenten voor verenigingen, energiescans, infoavonden…) worden de diverse premies onder de aandacht gebracht. De premiereglementen zijn ook raadpleegbaar op de website van de stad. Organisatie energiedagen (groene stroom, V-test) Op 19,20 en 21 september organiseerde de stad energiedagen. De dienst duurzame ontwikkeling en energie startte de energiedagen met een toelichting over de samenaankoop groene stroom (19/9). Op 20/9 en 21/9 ondersteunde de stad haar inwoners bij: het uitvoeren van de V-test. Het uitvoeren van de V-test kaderde in de federale campagne ‘Gas-elektriciteit: durf vergelijken’ (FOD HOOFDSTUK 6 – ENERGIE

5


STAD MECHELEN

Economie, KMO, Middenstand ene energie). Een campagne om burgers ter helpen in de zoektocht naar de meest gepaste energieleverancier (aardgas en elektriciteit). Inschrijvingen voor de samenaankoop groene stroom. Een 800-tal burgers werden geholpen waarvan 494 zich inschreven voor de samenaankoop groene stroom. In de gesprekken met de inwoners werd ook info gegeven over mogelijk energiebesparingsmaatregelen en de diverse energiesubsidies. 2. Stimuleren kleine energiebesparende maatregelen (1p): (SO: Bij burgers of specifieke doelgroepen) Energiescans (bevolking) De energiescan is een inventarisatie van het energieverbruik in een woning. Het gaat om een bezoek ter plaatse door een opgeleide energiescanner. Alle installaties, toestellen en materialen die direct of indirect een invloed hebben op het energieverbruik worden door de energiescanner geïnventariseerd. Hij gaat ook na hoe de bewoners van de woning omgaan met elektriciteit- en gasverbruik. Tijdens een scan worden een aantal kleine energiebesparende maatregelen uitgevoerd die rechtstreeks een energiebesparing tot gevolg hebben. Dit houdt in dat voor 20 euro per woning enkele praktische zaken (bv. spaarlampen, radiatorfolie, buisisolatie...) ter plaatse geïnstalleerd worden door de energiescanner. Ook wordt - waar mogelijk - de regeling van de verwarming verbeterd. De scan levert een handleiding op met tips over rationeel energieverbruik op maat van het gezin. De energiescans in Mechelen werden in 2012 uitgevoerd door vzw Natuur- en Landschapszorg. In 2012 werden er 288 energiescans uitgevoerd (175 doelgroep, 113 niet-doelgroep). Tijdens het uitvoeren van de scans werd ook de vergelijking van de energieleveranciers meegenomen (normaal voorzien voor opvolgscans). Sinds de opstart (2008) werden in totaal 2058 scans uitgevoerd. De energiescans werden in 2012 verder bekendgemaakt via diverse passieve en actieve communicatiekanalen van de stad en het OCMW (infoavonden, website, artikels, persberichten…). In het kader van de provinciale rookmeldercampagne werden tijdens het uitvoeren van de huishoudelijke energiescans eveneens 301 rookmelders geplaatst. Energiepunt Mechelen In september 2012 is het ‘Energiepunt Mechelen’ van start gegaan. Een nieuw autonoom gemeentebedrijf dat goedkope/renteloze leningen aanbiedt aan de burgers die investeren in energiebesparende maatregelen. De bevolking kan hier informatie bekomen over de lening alsook informatie over energiebesparende maatregelen en energiepremies (Vlaamse overheid, Stad, Eandis). In 2012 werden 24 leningen verstrekt. Planadvies voor bouwers/verbouwers (bevolking) De stad verstrekt vanaf juni 2010 gratis planadvies duurzaam bouwen. In samenwerking met IGEMO en het Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en wonen (Kamp C) hebben inwoners de mogelijkheid om hun bouw- of renovatieplannen te laten adviseren door een architect gespecialiseerd in duurzaam (ver)bouwen (elke eerste woensdag van de maand). De plannen worden nagekeken of het ontwerp genoeg rekening houdt met energiezuinig bouwen en energiebesparende maatregelen. Sinds de opstart hebben 61 inwoners planadvies bekomen (14 in 2012). In diverse lokale media werd het initiatief kenbaar gemaakt (zie hoofdstuk 6.3). HOOFDSTUK 6 – ENERGIE

6


STAD MECHELEN

Thermografische gevelopnames In samenwerking met IGEMO biedt de stad sinds december 2012 de mogelijkheid aan haar inwoners om de warmteverliezen door de gevel van hun woning in kaart te brengen door het laten uitvoeren van een thermografisch onderzoek (tegen kostprijs). De thermografische opnames worden gemaakt door middel van een thermografische camera en geven aan waar er zich energielekken en koudebruggen bevinden. De uitvoering gebeurt in samenwerking met IGEMO. Planning 2013: Voortzetten van de inspanningen inzake sensibilisatie rond rationeel energiegebruik en hernieuwbare energie bij de diverse doelgroepen (bevolking, scholen) door middel van onder andere energiescans, planadvies, samenaankoop groene stroom, energiejacht, thermografische gevelopnames, infomomenten, educatieve materialen voor scholen… Deelname aan Earth Hour 2013 en Nacht van de Duisternis 2013.

6.5. Aankoop groene stroom SO Basis / An 3 SO Project / MBP 2005/ 2013 Betrokken dienst Afdeling gebouwen

Uitvoering 2012 Groene stroom (stad) In 2010 werd een nieuw bestek uitgeschreven voor afname van 100% groene stroom vanaf 2010. Het contract werd toegewezen aan Electrabel waardoor het verdere gebruik van groene stroom (100%) door de stad wordt verzekerd tot 31/12/2013.

Bijlagen /

Samenaankoop Groene stroom bevolking In 2012 ondersteunde de stad op actieve wijze het provinciaal initiatief tot gezamenlijke aankoop van groene stroom (zie ook paragraaf 6.4). Zonnepanelen stadsgebouwen In 2011 besliste de stad om op 6 stadsgebouwen zonnepanelen te plaatsen (Academie voor Beeldende Kunsten, Conservatorium, kinderkribbes Zwaluwstraat en Dennenstraat, stadsmagazijnen, Administratief gebouw Zeeridder). Goed voor meer dan 2500 m² zonnepanelen. Hierdoor produceert de stad zelf milieuvriendelijke (groene) elektriciteit. Jaarlijks zal ongeveer 300 000 kWh aan milieuvriendelijke energie worden opgewekt. Dit is het jaarverbruik van ongeveer 80 gezinnen. Dit komt overeen met een verminderde uitstoot van meer dan 200 ton CO2. De zonnepanelen werden eind 2011 en begin 2012 geplaatst. Eind 2012 werden ook zonnepanelen geplaatst op de aula van de stedelijke begraafplaats. Zonnepanelen stortplaats Op de stortplaats van de intergemeentelijke vereniging IVAREM werd een zonnepanelenpark gebouwd. Het park werd op 16/4/2010 officieel ingehuldigd. 14.448 m² zonnepanelen werden geïnstalleerd. Ze beslaan een oppervlakte van 23 117 m². Dit is goed voor een vermogen van 3 400 kWp of 2 942 kWh. Planning 2013 - Verder gebruik maken van 100% groene stroom voor de eigen installaties en gebouwen, evenals de openbare verlichting. - Gebruik maken van de groene stroom geproduceerd door de pvpanelen van de stadsgebouwen. - Ondersteunen van de vierde samenaankoop groene stroom van


7


STAD MECHELEN

-

de provincie Antwerpen indien deze wordt georganiseerd. Ondersteunen van de burgers bij het uitvoeren van de V-test (leverancierskeuze).

6.6. Opleiding energie SO Basis / SO 1/oplei Onderschei ding ding SO Project / MBP 2005/ 2013 Betrokken dienst Dienst stadsgebouwen Bijlagen EN_02_opleidingen energie Mechelen_MJP2013

Uitvoering 2012 De energetische renovatie: aanpak renovatie van middelgrote en grote technische installaties–ATIC vzw-ASBL–BC Leuven – 15/03/2012 (gevolgd door de energiecoördinator) Planning 2013 In functie van het aanbod aan relevante vormingen en opleidingen bekijkt de stad deelname voor 2013.

6.7. Duurzame energiescan SO Basis SO / Onderschei ding SO Project / MBP 2005/ 2013 Betrokken dienst / Bijlagen /

Uitvoering 2012 /

Planning 2013 /

6.8. Energie-efficiëntie bij overheidsopdrachten SO Basis / SO / Onderschei ding SO Project / MBP 2005E_4 2013 Betrokken dienst Departement stedelijke ontwikkeling Bijlagen


Uitvoering 2012 Bij renovatie of nieuwbouwprojecten in de stad wordt al geruime tijd stelselmatig aandacht geschonken aan het opnemen van energieefficiënte maatregelen. Bij het opstellen van bestekken wordt niet uitgegaan van een standaard bestek maar wordt er op maat voorzien in REG maatregelen. Ook bij het aanstellen van externe bureaus wordt steeds de nadruk gelegd op het onderzoeken van de meest energieefficiënte oplossingen. De afgelopen jaren zijn er heel wat energiebesparende maatregelen uitgevoerd in het kader van renovatie of nieuwbouwprojecten. Deze maatregelen variëren van kleinere ingrepen zoals het vervangen van kranen tot meer uitgebreide ingrepen (vernieuwing stookinstallatie of verlichting). Jaarlijks worden tientallen van dergelijke maatregelen doorgevoerd, waaronder: - het renoveren en isoleren van warmwaterleidingen; - plaatsen van thermostatische kranen; - vervangen van oude verwarmingsketels door energiezuinigere types; - plaatsen van nieuwe, energiezuinige verlichting (ballasten, armaturen); 8


STAD MECHELEN

- optimaliseren van de verlichtingssterkte; - voorzien in daglichtafhankelijke regeling; - plaatsen van dubbele beglazing; - isoleren van gebouwonderdelen (o.a. zolders, daken). - Plaatsen van zonneweringen. Enkele voorbeelden voor 2012: - Vervangen ketels en plaatsen automatische CV-regeling Kinderkribbe. - Vernieuwen verwarmingsinstallatie Museum Brusselpoort. Ook bij grootschalige projecten wordt rekening gehouden met de implementatie van rationeel energiegebruik en/of hernieuwbare energie: - Woonproject Clarenhof; - Woonproject Papenhof; - Woonproject Spreeuwenhoek-Venne; - Renovatie panden Sint-Katelijnestraat – Zelestraat; - Renovatie dorpshuizen; - Ontmoetingscentrum Heffen; - … In 2011 werd gestart met het toepassen van een toetsingskader (duurzaamheidsmeter) duurzaam bouwen voor inrichtings- en bouwprojecten (testcases). Er werd gestart met Tinel (2011). In 2012 werden de dossier Oude Zwemdok en Predikherenklooster verder uitgewerkt. De duurzaamheidsmeter is opgebouwd rond de volgende hoofdstukken : Geïntegreerd projectproces, Inplanting en functie, Mobiliteit, Natuurlijk milieu, Water, Grondstoffen en afval, Energie, Gezondheid, leefbaarheid en toegankelijkheid, Economie en werk, Innovatie, Beheer. De methode is geïnspireerd op de bestaande internationale certificatiesystemen, met name : LEED (Leadership in energy and environmental design, VS), BREEAM (BRE Environmental Assesment Method, UK), HQE (Haue Qualité d’Environnement, FR). Planning 2013 - Bij renovatie of nieuwbouwprojecten verder aandacht schenken aan het opnemen van energie-efficiënte maatregelen in de lastenboeken. - Toepassing van de principes van de duurzaamheidsmeter op de renovatieprojecten Oude Zwemdok en Predikherenklooster.

6.9. Lager energieverbruik SO Basis / SO 1 Onderschei ding SO Project / MBP 2005E_5 2013 Betrokken dienst - Dienst milieu en landbouw - Dienst duurzame ontwikkeling en energie - Dienst stadsgebouwen Bijlagen EN_03_overzichtstab HOOFDSTUK 6 – ENERGIE

Uitvoering 2012 Klimaatgebouw In het kader van het uitbouwen van een stedelijk energiezorgsysteem en de actieve sensibilisatie van de eigen gemeentelijke diensten inzake rationeel energieverbruik organiseert de stad, in samenwerking met IGEMO, jaarlijks een energiewedstrijd in een gemeentelijk gebouw. Extra aandacht gaat naar het sensibiliseren van de personeelsleden en het uitvoeren van kleine technische maatregelen. Voor de campagne 2011-2012 (1/11 tot 30/4) werden de Kinderkribbes Zwaluwstraat en Dennenstraat geselecteerd. Er was regelmatig tussentijds overleg met de betrokkenen (gebouwverantwoordelijke, energiecoördinator, duurzaamheidsambtenaar). De instellingen van de stooklijn werden geoptimaliseerd. Informatie en sensibilisatiemateriaal werd opgemaakt en verspreid. In samenwerking met de 9


STAD MECHELEN

personeelsdienst werd energiebesparing op een ludieke wijze onder de aandacht gebracht van het personeel, de kinderen en de ouders tijdens dikketruiendag (wafelbak). Er werd samen 15,77% energie bespaard, goed voor meer dan 50.000 kWh of het jaarverbruik van twee Vlaamse gezinnen.

el lager energieverbruik Mechelen_MJP2013

Voor de campagne 2012-2013 werd het Conservatorium als gebouw geselecteerd. Eind 2012 werd de campagne opgestart: - toelichting aan de personeelsleden; - rondgang in het gebouw; - opmaak en verspreiding sensibiliserend materiaal; - voorbereiding kleine technische maatregelen; Green ICT In 2012 werd het Green-ICT plan verder uitgerold binnen de stad: - Oude en meest verbruikende toestellen worden vervangen door energiezuinige modellen. - Het aantal toestellen wordt verminderd. Individuele randapparatuur wordt zoveel mogelijk vermeden. Toestellen worden zoveel mogelijk gedeeld. - CRT schermen vervangen door flat screens. - Energievriendelijk ‘serverbeheer’ (het aantal servers is drastisch verminderd). - Windows energiebeheer werd verder op punt gesteld. De schermen vallen automatisch uit als er 15 minuten niet op de pc gewerkt wordt. De vaste schijven vallen uit als er 30 minuten niet op de pc gewerkt wordt. De pc gaat op standby na een uur. - Deze maatregelen moeten aanleiding geven tot een aanzienlijke energiebesparing. In 2013 zal een nieuw raambestek voor de aankoop van IT-materiaal worden opgesteld. Hierbij zal rekening worden gehouden met energiezuinigheid en milieuvriendelijke materialen. Planning 2013 - Verder uitvoeren van sensibiliserende en technische maatregelen om het energieverbruik in de gebouwen te laten afnemen - Opmaak nieuw raambestek voor aankoop IT-materiaal

6.10.

Projecten Uitvoering 2012 /

SO Basis / SO / Onderschei ding SO Project X MBP 2005E_7 2013 Betrokken dienst Dienst stadsgebouwen Bijlagen /

6.11. SO Basis SO

Planning 2013 /

Acties uit MBP

/ /


Uitvoering 2011 10


Onderschei ding SO Project MBP 20052013

/ E_7, E_10, E_12 Betrokken dienst Dienst milieu en landbouw Bijlagen /

STAD MECHELEN

Lichtplan Eind 2009 werd het lichtplan voor de Mechelse binnenstad definitief vastgesteld. De studie wordt uitgewerkt rekening houdende met de verschillende ruimtelijke aspecten (leesbaarheid en beeldkwaliteit van de stad verhogen), sociale (veiligheid, belevingswaarde van de stad...) en milieuaspecten (energieverbruik, lichthinder) In 2010 besliste het stadsbestuur dat alle straatverlichting in alle woonstraten van de binnenstad op termijn zal worden voorzien van LED verlichting. De armaturen zullen speciaal voor Mechelen ontworpen worden. De volledige omschakeling is een primeur in Vlaanderen. Eind 2011 werd de toewijzing voor 1050 LED armaturen ook bekrachtigd bij Eandis. In 2012 werd gestart met het plaatsen van de verlichting. In een eerste fase worden 577 innovatieve verlichtingspunten werden voorzien in een 90-tal straten van de binnenstad. 402 zijn ter vervanging van oude. Hierover werd ook in 2012 gecommuniceerd naar de bevolking (zie paragraaf 6.3.) Bovendien wordt ook verder bekeken of innovatieve toepassingen (zoals het oplichten van de lampen bij beweging of het dimmen van de lichten op bepaalde uren van de nacht) kunnen worden gebruikt. Energiezuinige kerstverlichting Eind 2011 en 2012 werd opnieuw geopteerd voor het gebruik van energiezuinige kerstverlichting (LED). Deze maatregel past binnen het stedelijke lichtplan. Hierover werd ook gecommuniceerd naar de bevolking (zie hoofdstuk 6.3). Met dit dossier werd ook een kandidaatstelling ingediend voor de wedstrijd ‘Duurzaamste Gemeente 2012’ (GDF Suez). De kandidatuurstelling haalde de shortlist van 10 gemeenten niet. Elektrische Voertuigen in Actie (EVA) Elektrische Voertuigen in Actie wil de uitbouw van elektrisch rijden in Vlaanderen stimuleren. Eva is een samenwerking tussen Eandis, Telenet (telecommunicatie), Blue Corner (laadpalen), 4iS (consulting) en de beroepsfederatie Federauto. Het platform is opgezet als een representatief grootschalig laadinfrastructuurplatform dat door middel van groot gamma aan elektrische voertuigen en dataloggers wil nagaan wat een goede geografische dekking kan zijn voor publieke laadstations, de impact ervan is op het elektriciteitsnet en hoe de oplaadkosten het best worden verrekend aan de gebruiker. Het consortium zal een groot aantal voertuigen uittesten bij onder andere Bpost, IKEA, Cofely Services, VAB en Volvo Logistics. Er zijn ook een groot aantal steden en gemeenten die mee in het project stappen, waaronder de stad Mechelen. In 2012 werden laadeilanden voor elektrische voertuigen geplaatst: Veemarkt en Zandpoortvest. Van Eandis kreeg de stad 2 elektrische wagens voor een proefperiode ter beschikking om de eigenschappen en mogelijkheden van dergelijke wagens beter te leren kennen. Over het EVA-project werd in 2012 via diverse kanalen bericht (persberichten, regionale kranten, regionale televisie…). Zie ook hoofdstuk 7.1. (passieve sensibilisatie mobiliteit). Klimaatneutrale organisatie In vergadering van 9/12/2012 besliste de stad om in te tekenen op de campagne ‘Klimaatneutrale Organisatie 2020’ van de provincie Antwerpen. Het provinciebestuur wil, samen met zo veel mogelijk steden en gemeenten, als organisatie klimaatneutraal zijn tegen 2020. De campagne heeft als doel om gemeenten te ondersteunen bij het klimaatbeleid van de eigen organisatie en om de inspanningen van


11


STAD MECHELEN

provincie en gemeenten te groeperen zodat communicatie naar het grote publiek een grotere impact heeft. De stad zal in het kader van deze campagne verder maatregelen treffen met betrekking tot rationeel energieverbruik en hernieuwbare energie. Burgemeestersconvenant (convenant of mayors) In 2012 onderschreef de stad het Burgemeestersconvenant (gemeenteraadsbeslissing 27/03/2012). Hiermee formuleert de stad haar ambitie om 20% CO2-reductie te behalen en engageert ze zich mee voor de Europese en regionale inspanningen om de CO2-uitstoot te verminderen. Het convenant is een initiatief van de Europese Commissie en heeft aldus een belangrijke Europese uitstraling. Het is ook een kader om het hele lokale energiebeleid focus en systematiek te geven en zichtbaar te maken. De stad zal in het kader van deze campagne ook verder maatregelen treffen met betrekking tot energiebesparing en hernieuwbare energie. Hiertoe zal in 2013 een maatregelenpakket worden uitgewerkt (volledige grondgebied). Warmtepompen In 2102 werden vrij veel aanvragen voor een milieuvergunning aangevraagd voor het het uitvoeren van diepteboringen voor een warmtepomp (indelingsrubriek 55.1.2.). Dergelijke aanvragen worden door de dienst milieu en landbouw gunstig geëvalueerd en het college heeft hiervoor de nodige milieuvergunning afgeleverd. Verplicht minimumaandeel hernieuwbare energie (nieuwe wetgeving) In nieuwe gebouwen en gebouwen die ingrijpend verbouwd worden moet in de nabije toekomst een minimum hoeveelheid energie uit hernieuwbare energiebronnen worden gebruikt. Vanaf 1/1/2013 gelden deze nieuwe bepalingen voor school- en kantoorgebouwen. Op 7/12/2012 besliste het college om deze verplichting rond minimumaandeel hernieuwbare energie te implementeren in toekomstige bouwprojecten van de stad. Planning 2013 - verder uitvoeren van de prioritaire projecten van het lichtplan. voorzien in kerstverlichting met LED’s. geleidelijke verder omschakelen van de straatverlichting in de binnenstad (woonstraten) naar LED toepassingen. Deelname aan Nacht van de Duisternis en Earth Hour. - Verdere opstart en uitwerking van het project Klimaatneutrale Organisatie - Verdere opstart en uitwerking van de engagementen opgenomen in het kader van het Convenant of Mayors.


12

6.2. Energieboekhouding en Energieprestatiecertificaten

Recommend Documents