6. Verwachte effecten: Wat wordt er beter? Implementatieplan 24

ALLIANTIE

DUURZAME DELTA

geloven in geBiedskWaliTeiT sliM & snel De ‘sprong’ van regionale verankering naar menselijke oplossingen

inhoudsopgave

1. Inleiding 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.

4

Aanleiding: kern van de opgave Analyse vraagstelling en samenwerkingsvorm Probleemstelling Aanpak en opbouw van het rapport

2. Participanten: Visie en belangen

4.1. 4.2. 4.3. 4.4.

6

2.1. Stadlander 2.2. Huurders en particuliere woningeigenaren 2.3. Wijk, buurt of kern 2.4. Overheden en zorgaanbieders 2.5. Regionale arbeidsmarkt en leerling opleidingsplaatsen

3. Toekomstbestendige woningen en wijken: Onze pijlers 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.

4. Prettig wonen en leven: Geschikte oplossingsrichtingen

14

Schil, vloeren en woonhuisinstallaties Nultredenprincipe Flexibiliteit en keuzemogelijkheid Financiële onderbouwing

5. Verantwoordelijkheid in de praktijk: leveren en waarmaken 18 5.1. Bewustwording en urgentiebesef 5.2. Klantcommunicatie: menselijke maat, wijkregie en energiemonitoring

6. Verwachte effecten: Wat wordt er beter? 10

Trotse wijken bouwen De standaard: mainframe levert energiesprong Kans op verandering van doelgroep is randvoorwaarde Financieringsmogelijkheden van het mainframe Zorg en gezondheid als opdrachtgever van techniek

22

6.1. Meerwaarde van Regio-Alliantie De Duurzame Delta 6.2. Lokale verankering: van inlevingsvermogen naar draagvlak én draagkracht 6.3. Betaalbaar en financierbaar wooncomfort, nu en in de toekomst

7. Implementatieplan 7.1. Organisatie 7.2. Kwaliteitsborging

24

Bijlagen Bijlage I Satisfiers - selectiedocument Bijlage II Bevolkings- en huishoudensprognose gemeenten in Noord-Brabant Bijlage III Brief Samenwerkingsverband Praktijkopleiding Bouw (SPB) Bijlage IV Ontwerp variaties op mainframe Bijlage V Concept voor energienotaloze woning Bijlage VI Stroomschema financiering Bijlage VII Steekproef particulier woningbezit Bijlage VIII Rekenmodellen energiebesparings concepten Bijlage IX GPR-berekeningen Bijlage X Verkoop / koop woningen Bijlage XI Financiële doorrekening verkoop woningen Bijlage XII Financiële doorrekening mainframe Bijlage XIII KPI’s - dashboard Bijlage XIV Onderhoudsverwachting 15 jaar Bijlage XV Technische omschrijving van de uit te voeren werkzaamheden

Versie: 21 mei 2013

inleiding

hoofdstuk 1

5

Presentatie Alliantie Duurzame Delta Geloven in Gebiedskwaliteit Slim & Snel ALLIANTIE

DUURZAME DELTA

1.1. aanleiding: kern van de opgave Stadlander staat voor een complexe en uitdagende opgave. Enerzijds doet bevolkingskrimp en het beperkte concurrerende vermogen van een specifiek woningtype (ten opzichte van nieuwbouw) ingrepen legitimeren. Daarnaast gaat het om het realiseren van duurzame en energetische ambities vanuit ecologisch perspectief, zowel voor huurders als particuliere woningeigenaren. 600 Huur- en koopwoningen in tien kernen binnen het werkgebied van Stadlander staan centraal.

1.2. analyse vraagstelling en samenwerkingsvorm Stadlander heeft de invulling van de opgave via de weg van duurzaam leren vernieuwen vormgegeven. Een vorm die buiten bestaande kaders reikt en daarom als experimenteel kan worden gekwalificeerd. Kennisdeling, ideeuitwisseling en synergie met de collega-consortia hebben het voor Regio-Alliantie De Duurzame Delta mogelijk gemaakt tot bijgaand aanbod te komen. Voortschrijdend inzicht was voor ons de voedingsbodem voor het gehele proces, rekening houdend met de schaal van de vraagstelling. Juist door deze aanpak is onze samenwerking - een regionaal verankerd, multidisciplinair team binnen de gehele bouwkolom - tot een verbreding van kennis en kunde kunnen komen. Hierdoor zijn we in staat gebleken kwaliteitsverbetering en kostenreductie

(‘progressiviteit’) te realiseren in onze zoektocht naar oplossingsrichtingen voor de opgave die voor ligt. Door continu te verbinden en te herschikken, streven we voor Stadlander en haar belanghouders - en met deze opgave als aanleiding - naar een concurrerend en biobased-gedreven woon-, leefen werkomgeving binnen de Rijn-Schelde Delta.

1.3. probleemstelling De gezamenlijk met de collega-consortia opgestelde beoordelingscriteria (satisfiers, dissatisfiers, zie bijlage i) zijn voor ons randvoorwaardelijk geweest bij de uitwerking. Op basis hiervan heeft Regio-Alliantie De Duurzame Delta haar onderscheidende marktwaarde in pijlers weten om te zetten. Dit hebben wij gedaan op grond van onderstaande probleemstelling.

1.4. aanpak en opbouw van het rapport In hoofdstuk 2 gaan we in op de participanten in het proces en hun belangen. Vervolgens benoemen we in hoofdstuk 3 de pijlers van onze aanpak om vervolgens tot oplossingsrichtingen te komen (hoofdstuk 4). Daarna gaan we in hoofdstuk 5 in op hoe we ons inlevingsvermogen in cultuur en klantgroepen gaan omzetten in daden, om tot slot in hoofdstuk 6 en 7 af te sluiten met de verwachte effecten van onze aanpak en een implementatieplan.

probleemstelling Welke oplossingsrichtingen kunnen wij bieden in het realiseren van een substantiële energiereductie van een deel van de bestaande woningvoorraad van Stadlander in een producttype dat, gezien de krimpende markt van West-Brabant, onvoldoende toekomstbestendig is, uitgaande van de noodzaak van participatie van particuliere woningeigenaren binnen deze woongemeenschappen, en zodanig dat met het oog op het behoud van vastgoedwaarde de groeiende betekenis van zelfredzaamheid kan worden omgezet in bewustwording en urgentiebesef?

paRTiCipanTen: visie en Belangen

hoofdsTuk 2

7


DUURZAME DELTA

In dit hoofdstuk gaan we in op visie en belangen van de participanten in het proces. Allereerst benoemen we de rol van Stadlander (2.1) en huurders en particuliere woningeigenaren (2.2). Hoewel het geen afzonderlijke entiteit betreft, beschouwen we wijk, buurt of kern (2.3.) als relevante belanghouder. Ook gaan we in op de rol van overheden en zorgaanbieders (2.4) en de regionale arbeidsmarkt (2.5).

2.1. stadlander Stadlander is een partij die (letterlijk) duurzaam aanwezig is in de regio. En Stadlander voelt zich vanuit deze optiek verantwoordelijk voor de lange termijn gebiedskwaliteit: een win-win situatie voor zichzelf én de mensen om wie het gaat. Onze Alliantie wil gezamenlijk optrekken met huurdersbelangenorganisaties binnen Stadlander. Andere praktijkgevallen met betrokkenen van de Alliantie hebben bewezen dat deze samenwerking tot succes kan leiden. Wij hebben met huurdersbelangenorganisaties tijdens de bewonersavond overleg gehad en verwachten veel draagkracht van deze organisatie. Stadlander eist vanuit haar visie garanties en ontzorging: het nultredenprincipe, 45% energiebesparing met minimaal label B inclusief een integrale onderhoudsaanbieding voor 15 jaar na oplevering en geen ‘open eindjes’.

2.2. huurders en particuliere woningeigenaren Wij zijn er van overtuigd dat het belang van huurders in betaalbaar wooncomfort zit, en bij de particuliere woningeigenaren in financierbaar wooncomfort. Voor beide gelden passende woonlasten als financiële prikkel. Een ieders levensstijl en levensfase biedt wensen en aanknopingspunten voor investeringen in de wooncarrière, al dan niet in de huidige woning. Hierbij zijn (toekomstig) huishoudinkomen, vastgelegde (hypothecaire) verplichtingen en/of inzetbaar eigen vermogen de basis voor financiële slagkracht.

De particuliere woningbezitter zit in een lastig pakket. Met het oog op de toekomst (“Mijn huis is mijn pensioen”) en met continue waardestijging als veronderstelling heeft menig particulier zijn huis gekocht. Door de bankencrisis en (later de) economische crisis zijn huizenprijzen gedaald en in vele gevallen gedaald onder het niveau van de verplichting bij bank of hypotheekverstrekker. Een ander aspect is dat naar schatting enkele tientallen procenten van de 300 particuliere woningeigenaren binnen deze opgave het huis onder de vlag van Slimmer Kopen heeft aangekocht. De particuliere woningeigenaar wil de waarde van zijn huis niet nog verder zien dalen. Een integrale aanpak van woongemeenschappen is een reddingsboei.

2.3. Wijk, buurt of kern Binnen de opgave is geen budget gereserveerd voor binnenterreinen, semi-openbare ruimte (denk aan achterpaden) en openbaar ‘grijs en groen’. Omdat gebiedskwaliteit (en daarmee maatschappelijke waarde) een eindterm is, zijn investeringen hierin wel noodzakelijk. Onverkoopbare woningen in een onaantrekkelijke wijk, buurt of kern vormen een spookbeeld voor Stadlander (zie ook: bijlage ii). De substantiële verschillen in de stedebouwkundige structuur (denk aan de locatie van pleinen, bosschages en speelplekken) binnen ieder van de kernen vraagt daarom om maatwerk in de aanpak. Tegelijkertijd vereisen verbeteringen van de omgevingskwaliteit een parallelle aanpak - in feite ook een energiesprong - van huizen, semi-openbare en openbare ruimte.


DUURZAME DELTA

8

2.4. overheden en zorgaanbieders In tijden van een terugtredende overheid ontstaat er een grotere eigen verantwoordelijkheid voor burgers. Zelfredzaamheid is leidend: uitgaan van (individuele) mogelijkheden en niet van beperkingen. Het scheiden van wonen en zorg, de geplande transities op het gebied van zorg (denk aan de AWBZ) van rijk naar gemeenten - gecombineerd met een bezuinigingsopgave op het lokale niveau van de Wmo - doet mensen steeds meer dwingen langer thuis te blijven wonen. Sociale vangnetten worden kleiner of verdwijnen zelfs; het beroep op mantelzorg en informele zorg neemt toe, overbelasting van vrijwilligers ligt op de loer. Willen zorgaanbieders hun werk (extramurale zorg, thuisverpleging) goed kunnen blijven doen en wil huishoudelijke hulp volwaardig verleend kunnen blijven worden, dan zullen woningen qua toekomstbestendigheid en veiligheid hiervoor geschikt moeten zijn. De gemeentelijke overheid blijft verantwoordelijk voor de openbare ruimte. De gemeenten Steenbergen, Bergen op Zoom, Roosendaal en Woensdrecht onderkennen het sociaalmaatschappelijk perspectief van de opgave - zeker ook gezien

het economisch belang voor (toeleverende) bedrijven - en hebben vanuit hun wettelijke verantwoordelijkheden budgetten beschikbaar. De Alliantie neemt het initiatief om de betrokken gemeenten actief te laten participeren in het proces. We streven ernaar de gemeenten in gezamenlijkheid op een integrale manier de formeel-juridische aspecten van de opgaven te laten invullen. De provincie Brabant ondersteunt en financiert zelfregie in het programma Leefbaarheid@Brabant 2012-2015. Het betreft per definitie projecten waarbij bewoners zelf in actie komen en samen met ondernemers, andere bewoners, maatschappelijke organisaties of overheden aan de slag gaan (‘overheidsparticipatie’ in plaats van burgerparticipatie). Zorg en welzijn, gezondheid en kleinschalige innovaties, zijn in dit licht de actuele thema’s die ook worden ondersteund binnen het samenwerkingsverband van de Regio West-Brabant. (zie bijlage iii)


DUURZAME DELTA

2.5. Regionale arbeidsmarkt en leerling-opleidingsplaatsen Het aantal manuren op de verschillende bouwplaatsen en het aantal leerling-opleidingsplaatsen zijn essentieel om de regionale arbeidsmarkt een impuls te geven. De lokale verankering van onze bedrijven en onze mensen biedt continuïteit en behoud van kennis en werkgelegenheid in de regio. We nemen hier een voortrekkersrol in. Vandaar dat wij beide zien als een wezenlijke participant in het proces, ook om social return on investment te realiseren. Het Samenwerkingsverband Praktijkopleiding Bouw (SPB) ondersteunt deze visie (zie bijlage iii), als ook het Opleidingsbedrijf InstallatieWerk en het Vakcentrum Schilderen Zuid-West (SPOS).

9

TOEKOMSTBESTENDIGE WONINGEN EN WIJKEN: ONZE PIJLERS

hoofdstuk 3


DUURZAME DELTA

In dit hoofdstuk besteden we aandacht aan de pijlers van ons concept: het bouwen van trotse wijken (3.1.), de te realiseren energiesprong door uit te gaan van een mainframe (3.2.), flexibiliteit in doelgroepen (3.3.) en de financieringsmogelijkheden van maatwerk: het mainframe (3.4.). Tot slot besluiten we in 3.5. met de impact van de vergrijzing op technische oplossingen om zo lang mogelijk gezond en zelfstandig te kunnen blijven wonen.

3.1. Trotse wijken bouwen Ieder van de tien kernen is verschillend en heeft een eigen cultuur. We zoomen per kern in op de behoeftes, om op die manier de eigen identiteit en trots te versterken. Toekomstbestendigheid betekent ook economische duurzaamheid: de gewildheid van de woningen stimuleren voor de huurmarkt en particuliere markt van de toekomst. Trotse wijken betekent het bouwen aan woongemeenschappen waar mensen prettig samen wonen en leven.

3.2. de standaard: mainframe: definitie energiesprong In onze Alliantie wordt uitgegaan van het zogenaamde mainframe principe. Het mainframe is voor ons de stip achter de horizon. Mainframe betekent dat er een hoofdstructuur wordt gecreëerd waarmee je op een modulaire wijze de problemen rondom financiën, doelgroepen en techniek een passende oplossing kunt bieden. Bijvoorbeeld met de aanbouw kunnen ouderen, gezinnen en starters een variatie op maat aanbrengen. Zie paragraaf 4.2 voor de oplossingsrichtingen. In ons concept levert een mainframe tevens de ‘energiesprong’ die Stadlander voorstaat, al dan niet te vermeerderen met specifieke elementen ter voorbereiding op het nultredenconcept - met daarin zowel bouwkundige, energetische als financiële componenten. (zie bijlage iv en Xv).

11

Op de energiesprong van 45% is een variatie gemaakt waarbij de energiekosten voor de installaties worden gecompenseerd door middel van een energiedak. Een energiedak bestaat uit zonnepanelen en wordt niet meer voorzien van dakpannen. De panelen worden strak tegen elkaar gelegd, en hierdoor zal 1 op de 3 woningen worden voorzien van 2 extra panelen. Met deze extra investering komt de energienota op 0 uit voor de bewoner. (Zie ook bijlage v).

12


DUURZAME DELTA

3.3. kans op verandering van doelgroep is randvoorwaarde We streven naar flexibiliteit en diversiteit: de woning moet na aanpassing voor een andere doelgroep (qua leeftijd of gezinssamenstelling) beschikbaar zijn. Voor starters of gezinnen is ons concept bruikbaar als verruiming van woonkamer en bergruimte. Eventueel extra aangebrachte elementen zijn makkelijk ontkoppelbaar ten behoeve van nieuwe bewoners. Zo wordt doorstroming mogelijk gemaakt, zelfs bij huurders die de woning beschouwen als ‘koopwoning’ en die deze woning (met alle zelf aangebrachte veranderingen) zouden moeten verlaten. Het denken in termen van een mainframe (zoals omschreven in 3.2.) doet innoveren en innovatie op innovatie mogelijk maken: ieder element is eenvoudig aan te passen op ontwikkelingen in de toekomst en biedt daardoor flexibiliteit en economische duurzaamheid.

3.4. financieringsmogelijkheden van het mainframe De nultredenoplossing in een prefabconcept vormt een wezenlijk aspect van het ‘mainframe’ waar wij voor staan. Om ook de koopwoningen mee te laten profiteren, hebben wij een aantal financieringsmogelijkheden voor de particuliere woningbezitters gefaciliteerd. In het schema (zie bijlage vi) zijn vier financieringsmethoden uitgewerkt:

a. B. C. d.

extra hypotheek leaseconcept voor de uitbouw duurzaamheidslening (svn) groenfinanciering (d.m.v. greenloans)

De keuze is afhankelijk van de financiële situatie van de woningeigenaren. Hieronder gaan we in op de afzonderlijke mogelijkheden.

a. extra hypotheek

Indien een eigenaar zijn verbouwing wil financieren, kan dat onder andere door een geldlening bij een bank. Afhankelijk van de (financiële) situatie zal de bank een zekerheid, een garantie verlangen in de vorm van een hypotheekrecht. Dit betekent dat de bank de woning mag verkopen indien de schuldenaar zich niet aan zijn verplichtingen houdt. Bij het aangaan van de lening zal de bank tevens kijken naar het inkomen, de bestaande financiële lasten en de executiewaarde van het onderpand. Indien de lening wordt aangevraagd bij een andere bank als waarbij eerdere leningen zijn aangegaan, dan dient er tevens toestemming te worden verkregen van deze eerdere geldverstrekker(s). Ook bij een hypothecaire geldlening die de koper gebruikt voor woningverbetering is de rente van de geldlening aftrekbaar. Onderzoek financiering Uit een steekproef van ongeveer 10% van de koopwoningen blijkt, dat particulieren die op het hoogtepunt van de markt

hebben gekocht en vaak verbouwingen mede hebben gefinancierd, thans, in een lage woningmarkt, geconfronteerd kunnen worden met het feit dat de waarde van de woning lager is dan een geldlening(en). (zie bijlage vii) Wij onderkennen dit probleem en zullen dit bespreekbaar maken met de bewoners die één op één benaderd zullen worden. Particuliere woningeigenaren zullen aan de hand van een quickscan inventarisatie, zelf - dan wel met vertegenwoordigers van onze Alliantie - kunnen inventariseren wat hun mogelijkheden zijn. Slimme Koper woningregeling Stadlander zal, indien tot woningverbetering in het kader van de opgave wordt overgegaan, een standpunt moeten innemen inzake de Slimme Koper woningregeling. Immers, de woningverbetering die wordt aangebracht moet gedeeld worden met Stadlander, hetgeen geen stimulans voor de bewoners betekent. Logischerwijs dient Stadlander deze woningeigenaren tegemoet te komen door de Slimme Koper woningregeling te wijzigen in die zin dat met de woningeigenaren geen verrekening meer zal plaatsvinden.

B. leaseconcept

Naast de standaard financieringen hebben wij een leaseconcept ontwikkeld voor het mainframe: een prefabunit ten behoeve van de uitbouw, die als één geheel te plaatsen en te verplaatsen is en geen onlosmakelijk deel is van de woning. Deze kan via de Lage Landen worden geleased. De eigenaar van de units is de Lage Landen. De nota gaat gebruikelijk van leasemaatschappij naar woningeigenaar. De Lage Landen zal er problemen mee

13


DUURZAME DELTA

hebben om met alle individuele bewoners een leasecontract te sluiten Wij zullen de lease betalen aan de Lage Landen en dus op onze beurt met de bewoners een leasecontract afsluiten en de leasetermijnen innen. Een unit zonder badkamer kost ca. € 21.000,-, inclusief BTW. Inclusief plaatsingskosten en koppelen kost de unit ca. € 26.000,- inclusief BTW. We zullen de leasetermijn op 15 jaar willen inzetten, wat neerkomt op € 290,- per maand. Deze termijnen zijn niet aftrekbaar van de belasting. Na 15 jaar wordt de unit voor € 2.500,- eigendom van de bewoner. Indien de particuliere woningeigenaar de leasetermijnen niet meer kan voldoen of het leasecontract wil beëindigen, wordt de unit weggehaald. De kosten voor het verwijderen komen voor rekening van de Alliantie. De kosten voor het ‘dichtzetten’ van de gevel zijn voor de bewoner. Voor het toepassen van de leaseconstructie is toestemming nodig van de hypotheekverstrekker. Indien door de hypotheekverstrekker geen toestemming wordt verleend zal de leaseovereenkomst geen doorgang vinden.

C. duurzaamheidslening

Voordelen van lease voor de bewoner: • Geen extra hypotheek nodig; • Geen afsluitkosten en provisies; • Gespreide betaling; • Na 15 jaar eigendom (levensduur van casco is min. 25 jaar).

d. groenfinanciering

Nadelen van lease voor de bewoner: • Niet aftrekbaar van de belasting; netto last; • Hogere rentekosten dan via hypotheek.

De Duurzaamheidslening is een aantrekkelijke lening met een lage rente voor particuliere woningbezitters. Gemeenten kunnen de Duurzaamheidslening inzetten om hun klimaatdoelstellingen te verwezenlijken en de bestaande woningvoorraad energiezuiniger te maken. Niet alleen aantrekkelijk dus voor gemeenten, maar ook voor de woningbezitter die een energiezuiniger huis krijgt - waardoor de energielasten zullen dalen. De lasten van de lening zullen voor de woningbezitter in de meeste gevallen geheel, of voor een groot deel wegvallen tegen de verlaging van de energierekening. De Duurzaamheidslening heeft een looptijd van 10 jaar tot bedragen van € 7.500,en een looptijd van 15 jaar voor grotere bedragen. De lening bedraagt minimaal € 2.500,- en maximaal € 25.000,-. De rente is gebaseerd op ons 10 of 15 jaar vaste rentetarief (gekoppeld aan de looptijd van de lening) met daarop een korting van 3%. De rente staat gedurende de gehele looptijd vast. Wij zullen dit hele proces sturen en begeleiden.

Wij zijn op zoek gegaan naar een betrouwbare partner die wil investeren in particulieren en begrijpt dat investeren in energiebesparing een nieuwe, veilige vorm van financieren voor particulieren is. Deze strategische partner is GreenLoans. GreenLoans is een onderdeel van ALFAM Consumer Credit (100% dochter van ABN Amro). GreenLoans voert speciale producten voor het financieren van groene investeringen in een woonhuis, zoals zonnepanelen en isolatie. De fondsen waarmee de groene lening worden ‘gefund’, zijn groene

fondsen. Daardoor kan GreenLoans de lening tegen een zeer laag tarief aanbieden. (zie bijlage viii). Voorwaarden voor de financiering Om in aanmerking te komen voor een financiering van GreenLoans moet de eigenaar van de woning voldoen aan de volgende voorwaarden: • De bewoner heeft een inkomen uit een vast dienstverband, een jaarcontract of een WAO/WIA-uitkering. • Het inkomen zal getoetst worden met een recente en originele loonstrook. • De eigenaar van de woning is 21 jaar of ouder en jonger dan 70 jaar. • De lening mag alleen gebruikt worden voor een door onze Alliantie goedgekeurde groene investering. Het minimale bedrag dat de koper bij GreenLoans kan financieren is € 5.000,-. Het maximale financieringsbedrag is € 50.000,-.

3.5. Zorg en gezondheid als opdrachtgever van techniek Om de groeiende groep ouderen die zorg en thuisverpleging nodig heeft of gaat krijgen te faciliteren, zijn er specifieke eisen aan routing en ontsluiting in de woning noodzakelijk. De functionaliteit voor mensen met beperkte mobiliteit is in ons concept gewaarborgd door rekening te houden met de juiste technische specificaties en afmetingen.

PRETTIG WONEN EN LEVEN: GESCHIKTE OPLOSSINGSRICHTINGEN

hoofdstuk 4

15


DUURZAME DELTA

In hoofdstuk 4 behandelen we de oplossingsrichtingen die wij geschikt achten binnen ons concept. Achtereenvolgens bespreken we schil, vloeren en woonhuisinstallaties (4.1.), het nultredenprincipe (4.2.), de flexibiliteit en keuzemogelijkheid (4.3.) en de financiële onderbouwing (4.4.).

4.1. schil, vloeren en woonhuisinstallaties Alle woningen worden in ons mainframe voorzien van: • Dubbel glas (HR++); • Isolatie (Rc 4.0 m2 K/W); • Tocht- en kierdichting; • HR-ketel; • Warmteterugwininstallatie; • Pv-panelen; • Voordeurverbreding. Hierdoor is er ten opzichte van de referentiewoning een energiebesparing te realiseren van meer dan 45% (zie bijlage IX).

4.3. flexibiliteit en keuzemogelijkheid De aanbouw aan de achterzijde heeft voor gezinnen een functie als ruimere woonkamer en bijkeuken en ten behoeve van senioren en zorgverlening als slaapkamer en badkamer op de begane grond. Het realiseren van een nultredenprincipe door middel van een

4.2. nultredenprincipe Het nultredenprincipe geven wij invulling door alle primaire ruimtes op een laag te realiseren, te weten: woonkamer, keuken, een slaapkamer en sanitair. Tevens is voorzien in de benodigde deurbreedtes (drempelloos). Met ons mainframe (zie bijlage iv) kunnen wij opschalen vanuit de volgende oplossingsrichtingen: 1 Basis (schilverbetering) 2 Aanbouw tbv ruimere woonkamer 3 Aanbouw met slaapkamer, badkamer en berging (basis aanbieding) 4 Aanbouw met slaapkamer en badkamer geschikt voor zorg 5 Aanbouw met woonkamer en bijkeuken

Basis aanbieding: aanbouw met slaapkamer, badkamer en berging Bekijk alle oplossingsrichtingen in bijlage IV


DUURZAME DELTA

trap- en huislift hebben wij als technisch en financieel onhaalbaar beoordeeld, mede met het oog op toekomstig onderhoud.

4.4. financiële onderbouwing In de opgave van Stadlander wordt uitgegaan van de stelling dat mogelijk koopwoningen een “gat” vormen tussen de huurwoningen. Uit de visuele inventarisatie welke door alle consortia is gedaan kan geconcludeerd worden dat in een aantal straten het “gat” wordt gevormd door de huurwoningen. De huurwoningen vormen in een aantal straten hier een evidente minderheid. In bijlage X wordt een indicatie gegeven van 66 mogelijke woningen die hier het “gat “ vormen. De vraag dient dan ook gesteld te worden of het raadzaam is deze specifieke huurwoningen te renoveren in het kader van de opgave. Regio Alliantie De Duurzame Delta is bereid deze huurwoningen met een garantie te kopen van Stadlander tegen een bedrag van € 95.000,00 per stuk. De levering aan de Alliantie of nader te noemen meesters geschiedt uiterlijk 5 jaar na gunning van de opdracht aan de Alliantie. De Regio Alliantie De duurzame delta is tot dit voorstel gekomen om het voor Stadlander mogelijk te maken alle

16

resterende 243 (309 – 66) huurwoningen volledig te renoveren volgens de opgave, waarbij geen compromissen behoeven te worden gesloten.

liquiditeiten kan worden toegevoegd, totaal een cashflow van € 5.940.000,00. Voor een cijfermatige onderbouwing (zie Bijlage Xi).

Naar het oordeel van onze Alliantie is voor volledige invulling van de opgave van Stadlander, gebaseerd op een bedrijfseconomische verantwoorde invulling, een budget noodzakelijk van ca. € 61,500,-- per woning.

Woningen die niet meedoen kunnen op termijn worden verkocht met de aanpassingen zoals we die in ons concept voorstaan. Klantwaarde betekent in onze ogen ook behouden wat goed is en voor de bewoners niet per se aangepakt hoeft te worden (los van alle argumenten). Ook kunnen leegkomende huizen worden gesloopt ten faveure van de naastgelegen woningen of extra ruimte voor groen of woonomgeving. Bergingen die als gevolg van de nultredenoplossing ‘in de weg staan’ worden verplaatst binnen de kavelgrens. De hieraan verbonden kosten zijn niet in het plan opgenomen.

In dit scenario levert de verkoop van 66 woningen voor Stadlander een cashflow op van 66 x € 95.000,00 is € 6.270.000,--. Uitgaande van de mededeling van Stadlander dat de boekwaarde € 45.000,00 bedraagt levert dit een boekwinst op van (66 x € 50.000,00) is € 3.300.00,00). Deze boekwinst dient aangewend te worden ter aanvulling van het vastgestelde budget van € 45.000,00 voor de renovatie per woning. Deze boekwinst levert een extra budget op voor de resterende 243 woningen van € 13.600,00 per woning. Bijkomend voordeel is dat Stadlander hiermede voor zichzelf een aanzienlijke cashflow genereert voor andere projecten. Immers 66 x €45.000,00 behoeft niet te worden geïnvesteerd waarnaast 66 x € 45.000,00 aan balanswaarde aan de


DUURZAME DELTA

17

VERANTWOORDELIJKHEID IN DE PRAKTIJK: LEVEREN EN WAARMAKEN

hoofdstuk 5


DUURZAME DELTA

In dit hoofdstuk laten we zien hoe we op een tastbare manier bewustwording en urgentiebesef willen creëren (5.1.). In 5.2. gaan we specifiek in op de wijze waarop we met klantcommunicatie omgaan.

19

5.1. Bewustwording en urgentiebesef Een van de grootste uitdagingen binnen het project is zowel huurders als woningeigenaren bewust te maken van de problemen die er op hun afkomen op het gebied van energie, mogelijke onverkoopbaarheid, leefbaarheid en de noodzaak van langer zelfstandig blijven wonen. We willen bewustwording omzetten in urgentiebesef bij: • Starters en gezinnen. Voor hen gaat het om meer ruimte op de begane grond, wooncomfort en lagere energielasten (woonlasten). • Ouderen. Voor deze doelgroep worden woningen geschikt gemaakt voor zorg met verbeterd wooncomfort en lagere energielasten. De Alliantie gaat in overleg met alle betrokkenen om draagvlak te creëren. Voor de gedetailleerde aanpak wordt verwezen naar artikel 7.1. Stadlander als opdrachtgever, huurdersbelangenorganisaties, particuliere eigenaren, gemeenten en alle andere direct of indirect betrokkenen. Uitwerking van de resultaten zullen door de Alliantie vorm worden gegeven.

5.2. klantcommunicatie: menselijke maat, wijkregie en energiemonitoring Wij stimuleren initiatieven voor woningeigenaren die zelf aan de slag willen gaan. Dit doen we door middel van een

‘Doe-het-zelf-aanpak’: • Een handboek met energiebesparende maatregelen die kopers zelf kunnen uitvoeren. • Een kleine catalogus (zie bijlage viii) met materialen die tegen zeer scherpe tarieven kunnen worden ingekocht zodat de doe-het-zelver profiteert van de schaalvoordelen van ons consortium. Hierbij kunnen wij voorzien in de kwaliteit van materialen die in veel bouwmarkten niet te koop zijn. We laten bewoners profiteren van ons inkoopvoordeel. Bewoners krijgen begeleiding van leerlingen van de opleidingsinstituten waarmee wij samen werken. • In de wijk komt een kluscoach die uitleg geeft hoe je bepaalde maatregelen zelf kan toepassen. Participatie van particuliere woningeigenaren Indien de woningbezitters in ‘actie’ komen om hun woning zelf te verbeteren, hebben we de doelgroep geprikkeld en bewust gemaakt van de noodzaak . Of de aankoop van de maatregelen daadwerkelijk plaatsvindt bij ons consortium is niet de


DUURZAME DELTA

belangrijkste doelstelling. Als het bewustzijn is gecreëerd en doelgroepen door welke manier dan ook aan de slag gaan is de missie geslaagd. Het bedoelde gevolg, geloven wij, zullen leefbare en trotse wijken zijn. Dit is in het belang van Stadlander. Participatie van huurders Bij huurders is een hoge participatie voor de Alliantie van belang om de kosten te dekken voor de mogelijkheden die wij de kopers bieden in advies en schaalvoordelen. Daarnaast is - ondanks de serie van één - een hoog deelnemingspercentage noodzakelijk om het project te doen slagen, zowel in kwalitatieve zin (trotse wijken) als ook in de financiële haalbaarheid. Om dit te realiseren wordt ingespeeld op de energielast die verlaagd wordt, hetgeen de huurverhoging ‘compenseert’ en het wooncomfort verhoogt (bestrijden van koude klachten, tocht en vocht). Voorlichting en workshops Gezien het feit dat we te maken hebben met een gedifferentieerde doelgroep, worden er per wijk en doelgroep verschillende voorlichtingsavonden en workshops georganiseerd, teneinde een zo hoog mogelijke participatie en bewustzijn te creëren. Wij maken eerst een proefwoning in een wijk gereed, waarin vervolgens de workshops worden georganiseerd. Wij kunnen hiermede de doelgroepen direct wijzen op de mogelijkheden en effecten.

denk aan de volgende workshops:

• Langer blijven wonen in de vertrouwde omgeving voor senioren (woningeigenaren en huurders) De Alliantie zal uitleg geven over de veranderingen die er op komst zijn en over het feit dat deze doelgroep langer thuis moet blijven wonen ondanks beperkingen die er optreden door het ouder worden. Het concept biedt mogelijkheden en door tevens aan te geven dat we door middel van energiebesparing een deel van de lasten compenseren maken we het extra aantrekkelijk. De wijkregisseur van de Alliantie die de workshop geeft kan uitleg geven over de financiële consequenties. Deze wijkregisseur heeft diverse rekenmodellen met voorbeelden wat het netto per maand kost en kan eventueel op aanvraag ook maatwerk aanvragen beoordelen. (zie bijlage VIII) Denk aan kopers die spaargeld hebben vast staan, woningen die een hoge hypotheek hebben kunnen ook mee profiteren van de energie besparende maatregelen.

20

Wat extra comfort oplevert. Voor deze doelgroep hebben we een concept waarbij we met een groenfinanciering de woningen opwaarderen met dubbelglas, isolatie, een HR-ketel en zonnepanelen. Deze doelgroep wordt ervan bewust gemaakt dat ze op deze manier hun lasten voor de toekomst beter kunnen beheersen als de energieprijzen verder gaan stijgen. Ook wordt in deze workshop ingegaan op de impact van de verbouwingen, de aanpak van het consortium. Denk aan korte bouwtijd, planning en overlast. (zie art. 7.1)

• Meer comfort en ruimte tegen dezelfde lasten voor jongeren en gezinnen (huurders) Deze doelgroep zal zich niet druk maken over het feit dat de woning nultreden is, maar heeft behoefte aan ruimte. Ruimte die een dorp biedt, maar ook ruimte in de woning. Het doel van deze voorlichting is uitleg te geven dat we doormiddel van de uitbouw ruimte creëren in de

21


DUURZAME DELTA

woonkamer, een bijkeuken en de kosten deels financieren door energie besparende maatregelen zoals dubbelglas, isolatie, een HR-ketel ventilatie en zonnepanelen. Onze wijkregisseur die de workshop geeft kan uitleg geven over de financiële consequenties. Hij beschikt over diverse rekenmodellen met voorbeelden wat het netto per maand kost en kan eventueel op aanvraag ook maatwerk aanvragen beoordelen. Zoals het beoordelen van inkomsten en uitgaven en adviseert of hier eventueel nog besparingen mogelijk zijn.

• Energie besparen kun je zelf! (voor woningbezitters) Onze Alliantie heeft als missie om energiebewustzijn te creëren bij de bewoners. Tevens realiseren we ons dat er een grote groep woningbezitters is die de maatregelen zelf kan plaatsen. We willen dit stimuleren door deze doelgroep een kluscoach aan te bieden. De rol van de kluscoach wordt ingevuld door onze lokale vaklieden. Tevens wordt

ingegaan hoe door eenvoudige maatregelen al een leuke besparing kan worden gerealiseerd. Huishoudelijke tips: • Door de was op 30 graden te doen, bespaart u ongeveer €20,- op jaarbasis. • Een gemiddeld mens kan in zijn of haar leven ongeveer 550.000 liter water besparen door de kraan uit te doen tijdens het tandenpoetsen. • Gordijnen, blinds of luxaflex werken isolerend. Ze houden de kou buiten en de warmte binnen. Sluit op tijd de gordijnen en het scheelt je in de stookkosten.

Bouwkundige en installatietechnische tips: • U kunt uw verwarmingskosten tot 30% besparen door uw huis goed te isoleren. Dat scheelt flink, want uw totale energiekosten bestaan voor 70% uit verwarmingskosten. Hoe gaan we de kopers en huurders stimuleren om onze workshop te bezoeken? We doen dit door wat gratis weg te geven bij bezoek aan de workshop, de Qbox mini. Deze tool is een handig instrument voor energiemonitoring.

Doe-het-zelf maatregelen: Zolder isoleren Tochtstrips plaatsen

(u bespaart € (u bespaart €

50,- per jaar) 40,- per jaar)

Installaties: Klokthermostaat plaatsen Radiatorfolie plaatsen Moderne pomp in uw CV plaatsen Plaatsen energiebesparende lampen Zonnepanelen doe het zelf pakket

(u bespaart € (u bespaart € (u bespaart € (u bespaart € (u bespaart €

25,- per jaar) 25,- per jaar) 80,- per jaar) 40,- per jaar) 350,- per jaar)

( -/- € 329,00 subsidie)

u betaalt € u betaalt € u betaalt € u betaalt € u betaalt €

36,11,336,80,2.195,-

tweenul twee nultwee nul twee partner par tner in leefbaarheid

veRWaChTe effeCTen: WaT WoRdT eR BeTeR?

DUURZAME DELTA

hoofdsTuk 6

ALLIANTIE


DUURZAME DELTA

In dit hoofdstuk gaan in we in op de verwachte effecten van onze aanpak. De meerwaarde van ons consortium komt aan bod in paragraaf 6.1., de wijze waarop we lokale verankering om gaan zetten in draagvlak en draagkracht in 6.2. We sluiten in 6.3. af met ‘de kern van de zaak’.

6.1. Meerwaarde van Regio-alliantie de duurzame delta Regio-Alliantie De Duurzame Delta is dichtbij, zichtbaar en vertrouwd in de tien kernen waar de opgave van Stadlander speelt. Als regio-consortium willen wij een bijdrage leveren aan een leven lang zelfstandig en gezond wonen in de Rijn-Schelde Delta. We maken wooncarrières mogelijk, stimuleren de arbeidsmarkt en zijn ons bewust dat investeringen in duurzaamheid, het verlagen van woonlasten en behoud en verbetering van gebiedskwaliteit op grotere schaal op de ‘agenda’ zullen komen te staan. Daartoe werken we samen en zijn we bereid te leren: van elkaar, van de bewoners en van Stadlander.

6.2. lokale verankering: van inlevingsvermogen naar draagvlak én draagkracht Onze mensen wonen en werken in deze regio. Daardoor zijn we in staat om behoeftes efficiënt in beeld te brengen en verbanden te leggen met onze kennis van bestaande projecten binnen het werkgebied van Stadlander (Klanthuis, EBM, Slimmer Slot, binnenpakketten, zonnepanelen) en de ‘infrastructuur’ die we hier al in hebben opgebouwd (als voorbeeld zie bijlage XIII). Juist door deze bekendheid en afstemming, zijn we in staat meer en betere klantwaarde te leveren. Vanuit het draagvlak dat we kunnen opbouwen, zijn we in staat mensen te motiveren tot deelname. Dit is de basis voor een dusdanige

23

omvang van deelnemers waardoor kostenbesparing en progressiviteit mogelijk worden gemaakt. De verduurzaming van de woningen vindt plaats door het vervangen van de volledige buitenschil door gebruik te maken van onderhoudsarme en duurzame producten; we integreren daarom de jaarlijkse planmatige en preventieve onderhoudskosten (gemiddeld 453 euro per jaar volgens opgave van Stadander) in onze aanbieding. (zie bijlage XIV)

6.3. Betaalbaar en financierbaar wooncomfort, nu en in de toekomst Regio-Alliantie De Duurzame Delta streeft naar betaalbaar en financierbaar wooncomfort, nu en in de toekomst.

Implementatieplan

hoofdstuk 7


DUURZAME DELTA

In dit hoofdstuk behandelen we ons implementatieplan. Onderdelen hiervan zijn de organisatie (7.1.) en de kwaliteitsborging (7.2.).

25

7.1. organisatie Stadlander en de Alliantie zullen de hoofdplanning per kern gezamenlijk opzetten. Daarna zal de Alliantie de regie overnemen. Eerst wordt een modelwoning gemaakt, in de tussentijd worden de bewoners benaderd en uitgenodigd voor een workshop. In de uitnodiging kan de bewoner de voorkeur voor een in art. 5 reeds benoemde workshop aangeven. De bewoner kan dan zien wat de mogelijkheden zijn en welke effecten het oplevert. Na deze workshop wordt er geïnventariseerd wat de deelname is en worden huurders en kopers individueel benaderd. In het geval van de kopers zal het mainframe worden aangeboden met de maatregelen (in combinatie met financiering, zie 5.2.). Na het vaststellen van de inventarisatie zal het projectteam het project opstarten en zal er per bewoner een afspraak worden gemaakt over de start en de te nemen maatregelen. De Alliantie streeft naar bundeling van werkzaamheden om de aanpak te doen slagen. De bundeling van verschillende werkzaamheden is door middel van ketensamenwerking zowel verticaal als horizontaal georganiseerd. Stadlander wordt hierin als ketenpartner betrokken. We willen de binnenpakketten (BIPA) - mits aan de daarvoor gestelde criteria wordt voldaan - tegelijkertijd aanpakken. De huurder maakt zelf de keuze voor realisatie van BIPA’s. Het tempo van de realisatie wordt bepaald door deelname van huurders en kopers per kern. We denken aan het dagelijks opstarten van een woning. De uitvoering is vanwege het vergroten van deelname en de financiële kaders dusdanig georganiseerd dat de bewoners in de woning blijven wonen. De werkzaamheden worden zo veel mogelijk gebundeld en aan

de buitenzijde van de woning uitgevoerd. De overlastperiode, in bewoonde staat, bedraagt maximaal 10 werkdagen. Het niet-planmatig onderhoud wordt georganiseerd door het Klanthuis, een gezamenlijk initiatief van Stadlander en haar ketenpartners. Op deze manier ontstaat er een eenduidige organisatie van het Stadlander-bezit en treedt er geen versnippering van vastgoed op, hetgeen duidelijkheid voor de huurders oplevert. Van alle te verrichten werkzaamheden zal per kern een dashboard worden opgezet (zie 7.2.) waardoor Stadlander tot in detail is geïnformeerd. Het dashboard zal van vast te stellen KPI’s (conform het Bipa-model, zie bijlage Xiii) worden voorzien waardoor de Alliantie Stadlander overtuigt van de voortgang en afgeleverde kwaliteit.


DUURZAME DELTA

7.2. kwaliteitsborging Alle woningen die aangepast worden, zowel in de koop- als huursector, worden bij ons opgenomen in een kwaliteitsborgingsysteem dat gebaseerd is op zowel behoeftepeiling als evaluatie na oplevering. Dit betekent dat gedurende de werkzaamheden volgens een vooraf vastgesteld verificatieproces (gecertificeerd), de diverse onderdelen en materialen worden gecontroleerd en goedgekeurd. Zo wordt de kwaliteit continu bewaakt gedurende het gehele proces (bijvoorbeeld technisch, juridisch, samenwerkingspartners). Bij de oplevering van de woning wordt een algehele toetsing gehouden, waarvan de resultaten worden verwerkt in een opleverrapport. Om deze toetsing en kwaliteitscontrole goed te kunnen bewaken en ook inzichtelijk te maken voor de klant, is er een speciaal dashboard ontworpen waar iedere partij die toegang heeft tot dit dashboard, de voortgang en de kwaliteitsbewaking kan volgen. Dit betekent, dat in dit geval Stadlander de gang van zaken met betrekking tot de individuele voortgang van de woning, via dit dashbord kan volgen. Ook de planning wordt hierop verwerkt. Automatisch wordt de status van de woning bijgehouden en als de woning conform afspraken is gerealiseerd, wordt de woning gereedgemeld. Het opleverrapport van de woning is dan verwerkt in het dashboard. Uiteraard krijgen bewoners bedieningsinstructies, zodat optimale besparing van energiekosten kan worden gerealiseerd.

26

bijlagen

saTisfieRs seleCTiedoCuMenT

BiJlage i

• Aantonen dat de oplossing zowel mogelijkheden biedt tot maatwerk als tot opschaling. • Plan van aanpak voor een vraaggerichte implementatie van de beoogde maatregelen. • Bij het uitblijven van maatregelen aangeven met welk bedrag het budget wordt verlaagd en waarvoor de maatregelen in de toekomst alsnog kunnen worden gerealiseerd (binnen budget). • Minimaal 45% energiebesparing o.b.v. EPA gegevens. • Minimaal energielabel B • Aantonen efficiënt gebruik en goede ontsluiting van de plattegrond voor mensen met een beperkte mobiliteit. (bijvoorbeeld: Eten, slapen, wassen op begane grond of oplossing met een verticale woonhuisliftvoorziening) • Mogelijkheden voor het verlenen van zorg aan huis (badkamer, slaapkamer, domotica) • Totaalpakket aan maatregelen dient de woning toekomstbestendig te maken voor 25 jaar. • Integrale onderhoudsaanbieding voor komende 15 jaar: planmatig en preventief onderhoud. De prijs van dit contract vormt mede een van de selectiecriteria voor de te selecteren aanbieder. Het niveau van de conditiescore overeenkomstig NEN 2767-1:2011 • Een oplossing waardoor het voor de particuliere woningbezitter net zo interessant wordt om te participeren als voor een huurder: integrale wijkaanpak. • Inzicht in/overtuiging van de te verwachten participatie van particulieren m.b.t. tot de aangeboden mogelijkheden. • Bij het uitblijven van maatregelen aangeven met welk bedrag het budget wordt verlaagd en waarvoor de maatregelen in de toekomst alsnog kunnen worden gerealiseerd (binnen budget).

Lokale aanpak & flexibiliteit/ keuzemogelijkheid: visie op het omgaan met het spanningsveld tussen efficiëntie (een bepaalde kritische massa) en maatwerk (serie van 1)

Voldoen aan energieprestatie eisen Oplossing voor het nultreden principe

Levensduurverlening van 25 jaar

Realistische financieringsoptie voor particuliere woningbezitter

Totaalpakket (van minimumvereisten) blijft binnen de maximale investering van 45.000 euro

BiJlage i Satisfiers - Selectiedocument

Te leveren garanties

Thema

3.4. / 4.4 / Bijlage XI

5.1 / 5.2

3.4. / Bijlage VIII

Bijlage XIV

Bijlage XV

4.2. / Bijlage IV

4.2. / Bijlage IV

4.1. / Bijlage IX 4.1. / Bijlage IX

4.4. / Bijlage XII

5.1. / 5.2.

3.3. / 4.3.

plaats in document

2030

2040

0

2

1960

65+

20-65

0-20

1970

1980

1990

2000

2010

2020

2030

2040

2050

nuancering “Het krimpdebat wordt gedomineerd door harde cijfers: prognoses tot 2025, aantallen inwoners en percentages onverkoopbare woningen. Dat is slechts de buitenkant van krimp, de ‘harde krimp’.” (Uit: Krimp!, Gert-Jan Hospers, 2010)

In het figuur is te zien dat in de periode 2010-2040 op nationaal niveau een forse stijging van aantal 65+ers wordt verwacht. De oudere wordende bevolking heeft ook zijn weerslag (zie figuur links) op de bevolkingsontwikkeling per gemeente. In WestBrabant is sprake van een relatief sterke krimp van bewoners (het gaat hier niet om huishoudens).

1950

4 2050

6

8

12 n e n e o jl i m 10

nederland: ontwikkeling leeftijdsgroepen 1950-2050

65+

20-65

0-20

prognose bevolkingsontwikkeling per gemeente (2005-2025)

Bevolkings- en huishoudenspRognose geMeenTen in nooRd-BRaBanT

BiJlage ii

(Uit: Krimp!, Gert-Jan Hospers, 2010)

nuancering (…)“Het verhaal achter de cijfers, de menselijke kant, is veel relevanter. Omdat het meestal de kansrijke jongeren zijn die vertrekken, verandert met de daling van de bevolking ook de bevolkingssamenstelling. Die ‘zachte krimp’ zorgt voor een andere sociale structuur die weer bepalend is voor de toekomst van het gebied. Wat vinden de achterblijvers er eigenlijk van? (…) Schenk dus minder aandacht aan getallen en gebouwen - ga liever met de betrokkenen in gesprek”. “De tijd dat een gemeente los stond van haar omgeving is voorbij (…). Om overinvesteringen in de woningmarkt en het voorzieningenaanbod te voorkomen, moeten krimpgemeenten regionaal denken”.

In tegenstelling tot de bevolkingsontwikkeling, vertoont de ontwikkeling van het aantal huishoudens in Brabant een minder grote fluctuatie. Tot 2025 is er sprake van een stabilisering of zeer lichte groei van het aantal huishoudens in de vier gemeenten waarin de opgave speelt. Vanaf 2025 vertonen het aantal huishoudens een lichte daling; in de periode 2040 t/m 2049 is deze daling relatief het sterkst.

BiJlage ii Bevolkings- en huishoudensprognose gemeenten in Noord-Brabant

groei en krimp in Brabant, 2040 t/m 2049



BRief saMenWeRkingsveRBand pRakTiJkopleiding BouW (spB)

BiJlage iii

BiJlage iii Brief Samenwerkingsverband Praktijkopleiding Bouw (SPB)



onTWeRp vaRiaTies op MainfRaMe

BiJlage iv

BiJlage iv Ontwerp variaties op mainframe

1. Basis (schilverbetering)

Begane grond

Bestaande situatie

Begane grond

eerste verdieping

eerste verdieping

3. aanbouw met slaapkamer, badkamer en berging (basis aanbieding)

Begane grond

2. aanbouw ten behoeve van een ruimere woonkamer

Begane grond


eerste verdieping

eerste verdieping


5. aanbouw met woonkamer en bijkeuken

Begane grond

4. aanbouw met slaapkamer en badkamer geschikt voor zorg

Begane grond

eerste verdieping

eerste verdieping

aanbouw achterzijde

Basis (schilverbetering)



verkaveling 2

verkaveling 1

BiJlage v Concept voor energienotaloze woning

Impressie van een energiedak (aantal en ligging van de panelen kunnen in de praktijk afwijken).

De energienotaloze woning die wij aanbieden bestaat uit een energiedak. Een energiedak is een dak wat volledig is bedekt met zonnepanelen. Op een tussenwoning worden 12 panelen gemonteerd en 14 panelen op een hoekwoning. Deze leveren voldoende energie om de nota voor de energiekosten te compenseren. Zie berekening in deze bijlage. Het nieuw te maken dak wordt voorzien van EPDM of een bitumen laag. Er worden geen pannen geplaatst. De zonnepanelen zijn zwart in plaats van blauw om een moderner effect te creëren (blackpanels). Zie voor meer informatie de berekening en bijgeleverde technische specificaties.

ConCepT vooR eneRgie-noTaloZe Woning

BiJlage v

4675 RC Sint Philipsland

Slim en Snel PV systeem

3,00 kW 3,00 kW 78,1 % 3428,30 kWh

Nominaal AC-vermogen: Werkelijk AC-vermogen: Verhouding werkelijk vermogen: Jaarlijkse energieopbrengst (ca.)*:

---

---

3,00 kVA

---

893 kWh/kWp

85,3 %

99,7 %

4,48 kWp 1 4,00 kW 4,00 kW 89,3 % 4020,70 kWh

Piekvermogen: Aantal omvormers: Nominaal AC-vermogen: Werkelijk AC-vermogen: Verhouding werkelijk vermogen: Jaarlijkse energieopbrengst (ca.)*:

Sunny Design 2.30.0.R

---

---

4,00 kVA

---

897 kWh/kWp

85,7 %

100 %

*Belangrijk: de weergegeven opbrengstwaarden zijn geschatte waarden. Deze worden rekenkundig vastgesteld. SMA Solar Technology AG aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de werkelijke opbrengstwaarde, die van de hier weergegeven opbrengstwaarde kan afwijken. Afwijkingen kunnen worden veroorzaakt door verschillende externe omstandigheden, bijv. verontreiniging van de PV-module of schommelingen in het rendement van de PV-modules.

Handtekening

Percentage eigen verbruik:

Eigen verbruik:

Balanceerfouten:

Leidingverliezen (in % van PV-energie):

Performanceverhouding (ca.)*:

1/2 Spec. energieopbrengst (ca.)*:

Energierendementsfactor:

Meerprijs bij een opstelling van 14 stuks panelen € 11.400,- incl BTW

14

Totaal aantal PV-modules:

Configuratiegegevens

1 x SB 4000TL-20

Azimut: 0°, Helling: 35°, Montagewijze: Dak, Piekvermogen: 4,48 kWp

14 x Sunpower SPR-320NE-WHT-D (PV-generator 1)

Systeemoverzicht

4675 RC Sint Philipsland Sunny Design 2.30.0.R T. 0167-577277 systeem opbrengst met ligging op het zuiden. F. 0167-573329 Indien de ligging anders is dan de zuidzijde kunnen er extra panelen gemonteerdI. worden. Met het huidige dakvlak is het mogelijk om www.delta-techniek.nl Handtekening maximaal 16 panelen te plaatsen. *Belangrijk:bij de weergegeven opbrengstwaarden geschatte€ waarden. worden SMA Solar Technology AG aanvaardt geen Meerprijs een opstelling van 12 stukszijnpanelen 9.600,-Deze incl. BTWrekenkundig vastgesteld. aansprakelijkheid voor de werkelijkeSlim opbrengstwaarde, de hier weergegeven opbrengstwaarde afwijken. Afwijkingen kunnen worden veroorzaakt Projectnaam: en Snel die PVvansysteem Locatie:kanThe Netherlands / The Hague door verschillende externe omstandigheden, bijv. verontreiniging van de PV-module of schommelingen in het rendement van de PV-modules. Projectnummer: Projectbestand: Netspanning: 1~230 V

Percentage eigen verbruik: Handelsweg 2

Eigen verbruik:

Delta-Techniek Leidingverliezen (in % van PV-energie): Handelsweg 2 Balanceerfouten: 4675RC Sint Philipsland

1

Aantal omvormers:

Spec. energieopbrengst (ca.)*:

Performanceverhouding (ca.)*:

3,84 kWp

Piekvermogen:

Delta-Techniek • Handelsweg 2 • 4675RC Sint Philipsland

Energierendementsfactor:

12

Netspanning: 1~230 V

Locatie: The Netherlands / The Hague

Totaal aantal PV-modules:

Configuratiegegevens

1 x SB 3000TLST-21

Azimut: 0°, Helling: 35°, Montagewijze: Dak, Piekvermogen: 3,84 kWp

12 x Sunpower SPR-320NE-WHT-D (PV-generator 1)

Systeemoverzicht

Projectnaam: Projectnummer: Projectbestand:

F. 0167-573329 I. www.delta-techniek.nl

BiJlage v Concept voor energienotaloze woningT. 0167-577277

315 260 230 815 490

Gasgebruik warm tapwater Elektra hulpenergie ketel Elektra ventilatie Totaal gas Totaal elektra

Opbrengst panelen (wp) Totaal wp Totaal in kwh Totaal opbrengst in euro's

Afmetingen panelen 1,56 hoog en 1.04 breed Capaciteit panelen 295 WP Black panel Sunpower 320 WP

0,726 0,22385

Elektra per kWh

€ 767,36

3428

5120

320

16

62,62

Gas per m3


Uitgangspunten energiekosten energiekosten huidig

Aantal panelen

Afmetingen dak: 4,1 hoog en 6,34 breed

12 panelen op het dak

opbrengst energiedak

€

€ 751,45

Totaal inclusief BTW Totaal inclusief BTW per maand

€ 130,42

€ 621,03

Totaal BTW

€ 318,62-

€ 200,00 Heffingskorting energiebelasting

gegevens zonnepanelen

kWh

m

3

kWh

kWh

m

Vastrecht elektra

Verbruik elektra 3

500

Gasgebruik ruimteverwarming

90,65

Vastrecht aardgas 3

€

€ 160,00

Verbruik aardgas

verbruik (meter)

energiepost

m

€ 489,00

gegevens energienota:

uitgangspunten energieverbruik

uitgangspunten berekening: DWA projectplace 27-4-2013 Dak zonnepanelen zuid oriëntatie

1/2

SPR-320E-WHT-D

Reliable and Robust Design Proven materials, tempered front glass, and a sturdy anodized frame allow panel to operate reliably in multiple mounting configurations.

Reduced Installation Cost More power per panel means fewer panels per install. This saves both time and money.

More Power Our panels produce more power in the same amount of space—up to 50% more than conventional designs and 100% more than thin film solar panels.

Highest Efficiency SunPowerTM Solar Panels are the most efficient photovoltaic panels on the market today.

BENEFITS

0%

5%

10%

15%

20%

Thin Film

10%

Conventional

14%

SunPower E18 Series

18%

SunPower’s High Efficiency Advantage

delivery per peak power watt.

SunPower E19 Series

19%

exceptional low-light performance attributes provide outstanding energy

panel’s reduced voltage-temperature coefficient, anti-reflective glass and

320 delivers a total panel conversion efficiency of 19.6%. The 320

and performance. Utilizing 96 back-contact solar cells, the SunPower

The SunPowerTM 320 Solar Panel provides today’s highest efficiency

The planet´s most powerful solar panel.

MAXIMUM EFFICIENCY AND PERFORMANCE

E19 / 320 SOLAR PANEL


-0.38% / K -176.6mV / K 3.5mA / K

Impp Voc Isc UL Power (P) Voltage (Voc) Current (Isc)

Rated Current Open Circuit Voltage Short Circuit Current Maximum System Voltage Temperature Coefficients

High transmission tempered glass with anti-reflective (AR) coating IP-65 rated with 3 bypass diodes

Front Glass Junction Box

Grounding Holes

46 1.81

30 1.18



262 10.30

12 .47

577 22.70

322 12.69

Hail 1 in (25 mm) at 51mph (23 m/s)

2X

2X

1535 60.45

915 36.02

1200 47.24 12 6.6 .26 8 4.2 .17

2X

1

TOLERANCES ARE:

3

FINISH

MATERIAL

DO NOT SCALE DRAWING

CHECKED

Z. Kinyon

DRAWN

2

DATE

1/28/09

DATE

THIS DOCUMENT CONTAINS PROPRIETARY INFORMATION OF THE SUNPOWER CORPORATION, AND ITS RECEIPT OR POSSESSION DOES NOT CONVEY ANY RIGHTS TO REPRODUCE, DISCLOSE ITS CONTENTS, OR TO MANUFACTURE, USE, OR SELL ANYTHING IT MAY DESCRIBE. REPRODUCTION, DISCLOSURE, OR USE WITHOUT SPECIFIC WRITTEN AUTHORIZATION OF THE SUNPOWER CORPORATION IS STRICTLY FORBIDDEN.

SAN JOSE, CA 95134 USA (408) 240-5500

SCALE

B

SIZE

001-53960 1

001-04212 DRAWING TEMPLATE B SIZE MILLIMETER

DOCUMENT NUMBER

*A SHEET 1 OF 1

REV.

A

Document #001-65474 Rev** / LTR_EN

MODULE ASSEMBLY, 96-CELL, DATASHEET DRAWING 1:12

B

C

D

sunpowercorp.com

2X 261.5 10.30

6X

1002 39.45

180 7.07 4X 230.8 9.09

2X 11.0 .43

Tested to UL 1703. Class C Fire Rating

10 year limited product warranty

25 year limited power warranty

4X

50 psf 245 kg/m2 (2400 Pa) front and back – e.g. wind

113psf 550 kg/m² (5400 Pa), front (e.g. snow) w / specified mounting configurations

- 40° F to +185° F (-40° C to + 85° C)

Warranties and Certifications

UNLESS OTHERWISE SPECIFIED: NORTH FIRST STREET Visit sunpowercorp.com for 3939 details DIMENSIONS ARE IN MM


4

4X





4X

2X 4.2 [.17]

2X

2

Certifications

Warranties

Impact Resistance

Max load

Temperature

Tested Operating Conditions



CAUTION: READ SAFETY AND INSTALLATION INSTRUCTIONS BEFORE USING THE PRODUCT.

1559 61.39

1046 41.18

2X

2X

Voltage (V) Current/voltage characteristics with dependence on irradiance and module temperature.

200 W/m²

500 W/m²



SUNPOWER and the SUNPOWER logo are trademarks or registered trademarks of SunPower Corporation. DECIMALS ANGLES © December 2010 SunPower Corporation. All rights reserved. Specifications included in this datasheet are subject to change without notice.

MM (IN)



Weight

Dimensions

41.0 lbs (18.6 kg)

Frame

3

Anodized aluminum alloy type 6063 (black) 4

1000mm length cables / MultiContact (MC4) connectors

Output Cables

Dimensions: 32 x 155 x 128 (mm)

96 SunPower all-back contact monocrystalline

20 A

Series Fuse Rating

Solar Cells

45° C +/-2° C

NOCT

600 V

6.24 A

64.8 V

800 W/m²

1000 W/m²

1000 W/m² at 50° C

I-V Curve



A

54.7 V

Vmpp

Rated Voltage

Mechanical Data

19.6 %

η

Efficiency

5.86 A

320 W

Pmax

Peak Power (+5/-3%)



B

C

D

Electrical Data Measured at Standard Test Conditions (STC): irradiance of 1000W/m², AM 1.5, and cell temperature 25° C

Current (A)

MAXIMUM EFFICIENCY AND PERFORMANCE

E19 / 320 SOLAR PANEL





sTRooMsCheMa finanCieRing

BiJlage vi

1

Presentatie Alliantie Duurzame Delta bla bla bla bla ALLIANTIE

DUURZAME DELTA

koper wil woning opwaarderen. Ja

Nee

Nee

Staat de woning onder water? Energieverbruik/wensen inventariseren

Adviesrapport aan koper

Maatregelen doorrekenen

Wil koper spaargeld inzetten?

Uitbouw via lease constructie

Negatief advies

Nee

Toetsen aan Nibud norm

Ja

Berekening - HR-ketel - Zonneboiler - Zonnecellen - Spouwmuurisolatie - Dakisolatie - HR++ beglazing

- Energierekening opvragen - Overwaarde bepalen - Taxatierapport makelaar

Maatregelen doorrekenen

Adviesrapport aan koper

Ja

Wil koper spaargeld inzetten?

Nee

Nee

Besparing effectief?

Besparing effectief?

Ja

Ja

Plan indienen bij greenloans/SVN lening

Plan indienen bij greenloans/SVN lening

Nee

Nee/ Ja

Aanvragen extra hypotheek

Toetsen aan Nibud norm Ja

Ja

Maatregelen/uitbouw uitvoeren

Maatregelen/uitbouw uitvoeren

Opleveren

Opleveren

Nee

Negatief advies

BiJlage vi Stroomschema financiering

Energierekening en wensen inventariseren

Energieverbruik/wensen inventariseren Overwaarde bepalen

sTeekpRoef paRTiCulieR WoningBeZiT

BiJlage vii

1/31/2011 4/3/2007 onbekend 7/8/2002 7/31/2009 12/12/1994 12/1/2011 12/2/2005 onbekend 7/4/2011

Wouw Wouw Wouw Wouw Wouw Wouw Halsteren Halsteren Halsteren Lepelstraat

€ 148.000,00

onbekend

€ 157.500,00

€ 140.500,00

€ 173.500,00

€ 199.500,00

onbekend

onbekend

onbekend

€ 180.000,00

€ 170.000,00

onbekend

€ 162.000,00

€ 105.000,00

€ 27.352,00

€ 111.750,00

€ 124.790,00

onbekend

€ 165.000,00

€ 127.058,00

onbekend

onbekend

€ 102.750,00

€ 131.596,00

onbekend

€ 142.500,00

onbekend

€ 127.500,00

€ 148.000,00

onbekend

€ 166.500,00

onbekend

€ 141.400,00

koopprijs

€ 40.000,00

oude inschrijving

onbelast

€ 175.000,00

oude inschrijving

€ 257.000,00

oude inschrijving

onbelast

€ 300.000,00

€ 220.000,00

€ 145.236,00

oude inschrijving

onbelast

oude inschrijving

€ 125.000,00

€ 138.500,00

€ 331.000,00

oude inschrijving

€ 180.000,00

€ 185.625,00

€ 175.000,00

oude inschrijving

€ 113.000,00

€ 143.180,00

€ 126.000,00

€ 200.000,00

€ 85.628,00

€ 90.756,00

€ 211.500,00

oude inschrijving

€ 175.000,00

oude inschrijving

€ 211.900,00

1e hyp. inschrijving

BiJlage vii Steekproef particulier woningbezit

12/28/2012

Wouw

12/29/2004

Ossendrecht

onbekend

6/3/2002

Ossendrecht

Wouw

4/3/2000

Huijbergen

9/4/2012

onbekend

Huijbergen

Heerle

8/4/2008

Nieuw-Vossemeer

3/12/1992

4/2/2003

Nieuw-Vossemeer

Putte

3/3/2008

Steenbergen

11/10/1988

7/7/2009

Steenbergen

Ossendrecht

2/20/1987

Steenbergen

8/23/2010

5/29/1992

Steenbergen

Ossendrecht

11/24/2009

Steenbergen

onbekend

onbekend

Steenbergen

5/4/2001

12/2/2011

Steenbergen

Ossendrecht

voor 1987

Steenbergen

Ossendrecht

7/12/2005

aankoopdatum

Steenbergen

plaats

oude inschrijving

€ 36.720,00

€ 138.500,00

€ 23.596,00

€ 88.707,00

€ 92.238,00

€ 65.000,00

oude inschrijving

oude inschrijving

2e hyp. inschrijving

3e € 30.000,00

2e = stimuleringsfonds

2e =slimmer kopen

2e =slimmer kopen

2e =slimmer kopen

RekenModellen eneRgieBespaRingsConCepTen

BiJlage viii

42% € € € € € € €

Investering U bespaart aan energie U betaalt Fiscaal voordeel netto kosten per maand (incl. aflossing)

99,19 per maand 24,70 per maand

€ €

BiJlage viii Rekenmodellen energiebesparingsconcepten

uw winst na 15 jaar: € 4.445,24 totaal

29.275,00 incl. 21/6% BTW 43,76 per maand 237,12 per maand 31,29 per maand 162,07 per maand


74,49 per maand 31,29 per maand 67,90 per maand

Rente Fiscaal voordeel U bespaart aan energie (gemiddelde prijs over 15 jaar) Gemiddelde opbrengst per maand (gemiddelde prijs over 15 jaar) Uw gemiddelde winst per maand (gemiddelde prijs over 15 jaar)

Rentevoet Loopduur lening Rente aftrekbaar in inkomsten belasting U lost af Rente

€ € €

Nadat u de lening hebt afgelost heeft de investering u de volgende winst opgeleverd:

Lening wordt afgelost in 15 jaar Energieprijs stijgt ieder jaar gemiddeld met 6% 5,5% 180 maanden

investeren levert u geld op!

installaties • HR107 - combi ketel • Ventilatie op basis van WTW

Bouwkundige maatregelen • HR++ glas • Muren isoleren RC 4 m² k/W • Dak isoleren RC4 m² k/W • Deuren en ramen worden geïsoleerd

uitgangspunten investering

Het besparingspakket “energie en comfort” zorgt ervoor dat uw koude voeten en tocht verdwijnen en daarnaast gaat u minder betalen aan energielasten. Dit pakket bestaat uit de hiernaast genoemde maatregelen.

energie en comfort

pakket 1

Rente Fiscaal voordeel U bespaart aan energie (gemiddelde prijs over 15 jaar) Gemiddelde opbrengst per maand (gemiddelde prijs over 15 jaar) Uw gemiddelde winst per maand (gemiddelde prijs over 15 jaar) 42% € € € € € € €

Rentevoet Loopduur lening Rente aftrekbaar in inkomsten belasting U lost af Rente Investering U bespaart aan energie U betaalt Fiscaal voordeel netto kosten per maand (incl. aflossing)

€

56,18 per maand

€ 138,63 per maand


32.500,00 incl. 21/6% BTW 67,08 per maand 263,00 per maand 34,63 per maand 161,29 per maand


€ 82,44 per maand € 34,63 per maand € 104,00 per maand




installaties • HR107 - combi ketel • Ventilatie op basis van WTW • Zonnepanelen

Bouwkundige maatregelen • HR++ glas • Muren isoleren RC 4 m² k/W • Dak isoleren RC4 m² k/W • Deuren en ramen worden geïsoleerd


Het besparingspakket “energie en comfort” zorgt ervoor dat uw koude voeten en tocht verdwijnen en daarnaast gaat u minder betalen aan energielasten. Daarnaast gaat u zelf energie opwekken! Dit pakket bestaat uit de hiernaast genoemde maatregelen.

Zon en comfort

pakket 1


€ € € € €

Investering U bespaart aan energie U betaalt Fiscaal voordeel netto kosten per maand

per maand per maand per maand per maand



6.395,00 45,00 16,26 6,83 -0,04


per maand per maand per maand per maand per maand 42% € €

16,26 6,83 69,83 76,66 60,40

Rente Fiscaal voordeel U bespaart aan energie Gemiddelde opbrengst per maand Uw gemiddelde winst per maand

Rentevoet Loopduur lening Rente aftrekbaar in inkomsten belasting U lost af Rente

€ € € € €




installaties • HR107 - combi ketel • Zonnepanelen 6 stuks

Bouwkundige maatregelen • HR++ glas


Het besparingspakket “Zonne energie en helder zicht” zorgt ervoor dat u minder gaat betalen aan energielasten. Dit pakket bestaat uit de hiernaast genoemde maatregelen.

Zonne energie en helder zicht

pakket 3

gpR-BeRekeningen

BiJlage iX

21-5-2013

35,1 MJ/m3 0,4 -

350 260 0 516 2.000 1.600 2.776

Gasgebruik warm tapwater Elektra hulpenergie ketel Elektra ventilatie Elektra verlichting Elektra overig (zit niet in EPA!!!!) Totaal gas Totaal elektra TOTAAL PRIMAIR

Uit GPR VR-ketel Natuurlijke ventilatie (uit EPA: 6 kWh/m2; 86 m2) (aanname)

Uit GPR

12.285 2.340 0 4.644 18.000 56.160 24.984 81.144

MJ MJ MJ MJ MJ MJ MJ MJ

€ € € € € € € € €

960,00 160,00 513,56 200,00 318,621.514,94 318,14 1.833,08 152,76

excl. BTW 0,600 0,185

Incl. BTW 0,73 0,22

BiJlage iX GPR-berekeningen

328911 Matrix duurzame opwekking.xlsx

Energiegebruik

Prijsstijgingen energie Prijsstijging heeft alleen invloed op de verbruiksdelen van gas en elektra. Voor vastrecht rekenen met inflatiestijging van 2% per jaar. Elektra Gas 2013-2020 8% 6% 2021-2025 7% 5% 2026-2030 7% 4% 2031-2035 5% 3% 2036-2040 4% 2%

Verbruik aardgas Vastrecht aardgas Verbruik elektra Vastrecht elektra Heffingskorting energiebelasting Totaal BTW Totaal inclusief BTW Totaal inclusief BTW per maand

Gas per m3 Elektra per kWh

1 van 6

15% 3% 0% 6% 22%

Primaire energie Absoluut Procentueel 43.875 MJ 54%

Energiekosten huidig (gemiddelde woning) en na besparingsmaatregelen

m3 kWh kWh kWh kWh m3 kWh

1.250 m3

Verbruiken baseren op werkelijk gemeten verbruiken! Verbruik (meter) Toelichting


Energiepost

45% energiebesparing t.o.v. totale energieverbruik (woninggebonden en huishoudelijk)

HUIDIG: onderscheid maken tussen hoek- en tussenwoning

Verbrandingswaarde aardgas Rendement elektriciteitsopwekking

Energiegebruik huidig (gemiddelde woning) en na besparingsmaatregelen

Grontmij

-10%

Gasgebruik warm tapwater Elektra hulpenergie ketel Elektra ventilatie Elektra verlichting Elektra overig (zit niet in EPA!!!!) Totaal gas Totaal elektra TOTAAL PRIMAIR

328911 Matrix duurzame opwekking.xlsx

€

Besparing energiekosten Besparing energiekosten procentueel Besparing energiekosten per maand

€

€ € € € € € € € €

m3 kWh kWh kWh kWh m3 kWh

Besparing primaire energie Procentueel tov totaal Procentueel tov EPA-posten

(schilverbetering en verbetering rendement ketel) (verbeterd rendement ketel) HR-ketel Vraaggestuurde warmteterugwin (uit EPA: 6 kWh/m2; 86 m2) PV verrekend

Toelichting

Energiegebruik

829,58 45% 69,13

489,00 160,00 298,96 200,00 318,62829,34 174,16 1.003,50 83,63

315 260 200 516 640 815 1.616

500 m3

Verbruik (meter)

Verbruik aardgas Vastrecht aardgas Verbruik elektra Vastrecht elektra Heffingskorting energiebelasting Totaal BTW Totaal inclusief BTW Totaal inclusief BTW per maand

-1.360

-60%

Besparing

125 kWh/m2 10 m2


Energiepost

PV opbrengst per m2 Aantal m2

CONCEPT 5

Grontmij


MJ MJ MJ MJ MJ MJ MJ MJ

6 van 6

37.994 MJ 46,8% 60,2%

11.057 2.340 1.800 4.644 5.760 28.607 14.544 43.151

17.550 MJ

Primair energie

21-5-2013

print: 21-5-201314:06

De Du Duurzame Delta Renovatie 300 woningen Stadlander en 300 woningen particulieren Keuzematrix duurzaamheid (renovatie) Beoordelingsaspecten

Projectnr.: 328911 Doc. nr.: GM00… Projectfase Visie

Milieu Energie Label

GPR Energie score

F

3,5

6,5

4,7

5,4

4,8

1 Concept 1

B

6,30

6,80

6,80

7,10

6,70

2 Concept 2

A+

6,70

6,50

6,80

7,10

6,70

3 Concept 3

A

6,40

6,80

6,80

7,10

6,70

4 Concept 4

B

6,30

6,80

6,80

7,10

6,70

5 Concept 5

A

6,50

6,80

6,80

7,10

6,70

9

7

8

7,5

9

Varianten Varianten x

Startpunt: Basiswoning Steenbergen 1960-1970

Ambitie Stadlander bij nieuwbouw

Auteur: Revisie: Datum:

Kosten GPR Milieu GPR GezondheidGPR Gebruik GPR Toekomst investering besparing score score score score [euro] [euro/jr]

exploitatie terugverdien[euro/jr] tijd [jr]

Totaal beoordeling

PdK 0 21-mei-13 aanbeveling

Toelichting Startpunt - Het startpunt is een woning met de volgende eigenschappen: - Rc waarde vloer: 0,36 m2K/W - Rc waarde buitenwanden: 0,36 m2K/W - Rc waarde dak: 1,97 m2K/W - Glas: Enkel - Verwarming: VR-Combi - Warm tapwater: VR-Combi - Ventilatie: Natuurlijke toevoer en natuurlijke afvoer

Toelichting Concept 2 - Concept 2 is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: - Rc waarde vloer: 3,5 m2K/W - Rc waarde buitenwanden: 4 m2K/W - Rc waarde dak: 4 m2K/W - Glas: HR++ - Verwarming: HR-107 - Warm tapwater: HR-107 - Ventilatie: Decentrale ventilatie met wtw - PV-panelen: 10m2

Toelichting Concept 4 - Concept 4 is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: - Rc waarde vloer: 0,36 m2K/W - Rc waarde buitenwanden: 4 m2K/W - Rc waarde dak: 4 m2K/W - Glas: HR++ - Verwarming: Warmtepomp - Warm tapwater: Warmtepompboiler - Ventilatie: Natuurlijke ventilatie - PV-panelen: 10m2

Toelichting Concept 1 - Concept 1 is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: - Rc waarde vloer: 0,36 m2K/W - Rc waarde buitenwanden: 4 m2K/W - Rc waarde dak: 4 m2K/W - Glas: HR++ - Verwarming: HR-107 - Warm tapwater: HR-107 - Ventilatie: Vraaggestuurde ventilatie - PV-panelen: 10m2

Toelichting Concept 3 - Concept 3 is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: - Rc waarde vloer: 0,36 m2K/W - Rc waarde buitenwanden: 4 m2K/W - Rc waarde dak: 4 m2K/W - Glas: HR++ - Verwarming: Warmtepomp - Warm tapwater: Warmtepompboiler - Ventilatie: Decentrale ventilatie met wtw - PV-panelen: 10m2

Toelichting Concept 5 - Concept 5 is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: - Rc waarde vloer: 0,36 m2K/W - Rc waarde buitenwanden: 4 m2K/W - Rc waarde dak: 4 m2K/W - Glas: HR++ - Verwarming: HR-107 - Warm tapwater: HR-107 - Ventilatie: Decentrale ventilatie wtw vraaggestuurd - PV-panelen: 10m2


Opdrachtgever: Project: Onderwerp:

veRkoop / koop Woningen

BiJlage X

25, 27

Pastoor Woltersstraat

BiJlage X Verkoop / koop woningen

Totaal

7, 9

Pastoor Dierickstraat

Putte

18, 24

Mendelsohnstraat

6, 8, 10

1, 3, 9, 13, 17, 19

Von Suppéstraat

Zoekweg

72, 78, 80

3, 9, 15, 17, 19, 23

Kolfwei Burg.Elkhuizenlaan

8, 10, 36, 50, 52

Graaienhil

66

2

2

3

2

6

3

6

5

1

2

8, 14 13

Boomhoefke Keldermansstraat

2

13,15

Glymesstraat

1

1 12

51

Torenbaan

5

1

2

2

1

1

1

3

5

1

5

3

aantal

Boutershemstraat

39,53,57,73,77

3

Rooseveltstraat Ekelstraat

17,21

Kennedylaan

Lepelstraat

Halsteren

Wouw

Heerle

8,9

Ariënsstraat

8

W.H.Bollaertstraat Ossendrecht

12

Montgommerystraat

Huybergen

9,13,17

Dahliastraat

8

7,4,6,8,12

Fuksiastraat

Gerardus Mensstraat

64

Seringenlaan

Nieuw-Vossemeer

30,36,38 21,23,27,31,33

Anjerstraat

Steenbergen

huisnrs.

Magnoliastraat

straatnaam

plaatsnaam

finanCiËle dooRRekening veRkoop Woningen

BiJlage Xi

4.260,00

€ 56.234,81 € 57.554,00 € -1.319,19

na aftrek onderhoud kostprijs mainframe concept Resultaat

BiJlage Xi Financiële doorrekening verkoop woningen

€ 3.880,00

Onderhouds garantie

€ 2.892,59

Extra huuropbrengst in de 2,5 jaar (totaal huuropbrengst 66 won. /243)

€ 60.114,81

€ 57.222,22

Budget per woning na verkoop van 66 woningen (+45k)

Totaal budget per woning

€ 12.222,22

Toevoegen aan het budget voor overgebleven woningen (/243)

€ 2.970.000,00

€ 45.000,00

opbrengst woning Totaal bij 66 woningen

€ 45.000,00

Boekwaarde van de woningen

45.000,00

€ 90.000,00

€

Boekwaarde van de woningen

45.000,00

Aankoopprijs

€

Budget per woning van Stadlander

702.900,00

281.160,00

berekening 1

€

opbrengst verkoop van 66 woningen

€

Huuropbrengst 66 woningen per jaar Huuropbrengst 66 woningen gemiddeld nog 2,5 jaar huur

243

€

Inkomsten op jaarbasis

540,00

Te opwaarderen woningen

€

Onderhoudkosten

4.800,00

66

€

Op jaarbasis

400,00

Uitgangspunt is 66 woningen verkopen blijven er 243 over

€

Huur woning per maand gemiddeld

uitgangspunten berekening

€ 38,84

€ 57.554,00

€ 57.592,84

€ 3.880,00

€ 61.472,84

€ 2.892,59

€ 58.580,25

€ 13.580,25

€ 3.300.000,00

€ 50.000,00

€ 45.000,00

€ 95.000,00

berekening 2 uitgangpunt

€ 1.396,86

€ 57.554,00

€ 58.950,86

€ 3.880,00

€ 62.830,86

€ 2.892,59

€ 59.938,27

€ 14.938,27

€ 3.630.000,00

€ 55.000,00

€ 45.000,00

€ 100.000,00

berekening 3

finanCiËle dooRRekening MainfRaMe

BiJlage Xii

21%

7%

5%

€ 2.000

€ 3.207 € 6.000

€ 500

€

€ 57.434,35 -€ 3.880,00

€ 39.972,41 -€ 3.880,00

2.000,00

€ 61.434,38 -€ 3.880,00

-€ 1.000,00 € 51.717,35 € 3.620,21 € 55.337,56 € 11.620,89 € 66.958,45 -€ 5.524,07

€ 50.207,00 € 2.510,00 € 52.717,35 € 0,00

€

€ 48.207,00

1

2

2.000,00

€ 64.918,04 -€ 3.880,00

-€ 1.000,00 € 54.650,00 € 3.825,50 € 58.475,50 € 12.279,86 € 70.755,36 -€ 5.837,32

€ 53.000,00 € 2.650,00 € 55.650,00 € 0,00

€

€ 51.000,00

1

2

1

1

1

1

4

€ €

€ € € € € €

€ € € €

€

€ 36.092,41 € 53.554,35 € 57.554,38 € 61.038,04 €

-€ 1.000,00 € 48.350,00 € 3.384,50 € 51.734,50 € 10.864,25 € 62.598,75 -€ 5.164,40

2.000,00

-€ 1.000,00 € 33.650,00 € 2.355,00 € 36.005,50 € 7.561,16 € 43.566,66 -€ 3.594,25

€

€ 47.000,00 € 2.350,00 € 49.350,00 € 0,00

2.000,00

€ 45.000,00

€ 33.000,00 € 1.650,00 € 34.650,00 € 0,00

€

31.000

2

1

€ 6.000

1

1

1 1

1

1

3

1

1 1

1

2

0,00

0,00 0,00

0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

0,00 0,00 0,00 0,00

0,00

5

4 Aanbouw met slaapkamer en badkamer geschikt voor zorg 5 Aanbouw met woonkamer en bijkeuken (niet doorgerekend)

€ 9.000 € 9.000 € 22.000

1

€ 7.000

BiJlage Xii Financiële doorrekening mainframe

RekengeTallen

subtotaal scenario [Vaste kosten] Kopgevel isoleren (gemiddeld per woning) subtotaal Bouwplaatskosten subtotaal Ontwerp / constructie / begeleiding uit opslag Duurzame Delta correctie BIPA gelijktijdig subtotaal excl. opslagen Opslag Duurzame Delta subtotaal excl. BTW BTW Totaal inclusief BTW 6% BTW correctie 55% bedrag à 15% BTW verschil Totaal inclusief BTW: Correctie onderhoudskosten besparing op termijn

dakrenovatie Bovendaks (inclusief: 100% nieuwe dakpannen / verwijderen schoorsteen) gevelrenovatie Voorgevel Achtergevel Aanbouw (3x5,6 meter) (Exclusief badkamer) (Inclusief achtergevel) installaties CV WTW Zonnepanelen liften Traplift Huislift Binnendeuren Verbreden deurkozijn Badkamer aanbouw Standaard badkamer Badkamer geschikt voor zorg

1

1 Basis (schilverbetering) 2 Aanbouw tbv ruimere woonkamer 3 Aanbouw met slaapkamer, badkamer en berging (basis aanbieding)

MainfRaMe oplossingsRiChTingen

scenario huurwoningen (309 stuks) Datum: 21-5-2013 Prijspeil: mei 2013

kpi’s dashBoaRd

BiJlage Xiii

Ontwerp van uitvoering

Klantgericht werken

BiJlage Xiii KPI’s dashboard

De nazorg naar tevredenheid van de klant

Ja/nee

1-5

Ja/nee

Ontwerp van toezicht Nazorg aan klant

Ja/nee

1-5

Het juist en tijdig informeren van de klant naar het oordeel van de klant. Inzichtelijkheid in de prestaties van de alliantie

0 – 100%

Tekeningen ‘as built’ met de juiste info, in het juiste format, tijdig aangeleverd

Kwaliteitsmanagement

0 – 100%

Dashboard compleet en juist (naar waarheid ingevuld

Kwaliteit rapportages

1-10

De tevredenheid die de klant aan Stadlander meldt.

Klanttevredenheid

0-100%

0 – 100%

Presentatie en workshops huur en koop Engineering

0 – 100%

Participatie huur en koop

Voorbereiding

Meetschaal

definitie

ksf/kpi

Stadlander, per kwartaal

Stadlander per kwartaal

Stadlander per kern

Stadlander per kern

Stadlander, per kern

Rapportage

Ja Aanwezigheid plan van uitvoering

4 Per cluster door Stadlander

Ja Aanwezigheid plan van toezicht

Ja Dashboard prestaties alliantie

4 Per cluster door Stadlander dmv enquete-vragenlijst. Eenmalig na oplevering, 100% steekproef

alliantie per jaar evaluatie


alliantie eenmalig

alliantie per kwartaal


100% < 2 Stadlander beoordeeld op Stadlander per jaar mnd na juistheid en format, 20% oplevering steekproef random per aannemer

95% Steekproef Stadlander, 5% random per project

>7 Per cluster door Stadlander

100% Dahboard

100% presentielijsten

>75% Dashboard prestaties alliantie

norm Meetmethode

ondeRhoudsveRWaChTing 15 JaaR

BiJlage Xiv

Gevelafwerking Buitenpuien kunstststof HR-combi ketel

21.21.30.50 31.41.50.10 51.21.10.30

Onderhoudscontract

Reinigen en waxen

Reinigen

activiteit

1

19,3

67

stk

m2

m2

1

12

12

78,00

10,82

11,10

hoev.h. eenh. Cyclus kost./ eenh.

€ 78

2015 t/m 2025 (jaarlijks)

BiJlage Xiv Onderhoudsverwachting 15 jaar

omschrijving

Bouwdeel

Roosendaal, 16 mei 2013. Bergh Onderhoudsplan

€ 78

€ 209

€ 744

2026

€ 78

2027

€ 78

2028

€ 78

2029

€ 1.163

€ 209

€ 744

Totaal

€ 141

€ 78

€ 14

€ 50

gem./jr.

Met betrekking tot de periode van de resterende instandhoudingstermijn is de verwachting dat het voorliggende onderhoudsregime in grote lijnen kan worden doorgezet. Mogelijk dienen nog keukenblokken en sanitair te worden vervangen. Tevens dienen wellicht nog onderhoud te worden uitgevoerd aan de bergingen. In dit kader is daar weinig over te zeggen daar de conditie van deze onderdelen niet bekend is.

Buiten bovengenoemde maatregelen zal het renovatiepakket wellicht nog meer voorzieningen omvatten bijv. ter optimalisatie van het klimaat en/of ter bevordering van de levensloopbestendigheid van de woningen, maar deze zaken zullen niet direct van invloed zijn op het planmatig en preventief onderhoud in de betreffende 15 jaar.

In 2014 zullen de woningen worden gerenoveerd, waarbij de volgende voorzieningen worden getroffen: • Alle gevels zullen worden voorzien van een isostuc systeem • De nieuw te vormen gevelopeningen zullen worden voorzien van kunststof puien met • Dito ramen en deuren en met isolerende beglazing • Daken worden binnen of buiten geïsoleerd • Dakpannen, zinken bakgoten en hemelwaterafvoeren worden vervangen • Er zal in de woningen een HR-combiketel worden geïnstalleerd

Aan het voorliggende onderhoudsscenario liggen de volgende uitgangspunten ten grondslag:

onderhoudsverwachting van het woningbezit type 107 van stadlander voor de 15 jaren na renovatie

TeChnisChe oMsChRiJving uiT Te voeRen WeRkZaaMheden

BiJlage Xv

OPM TERUGPLAATSEN EIGENDOMMEN HUURDERS IS NIET VOORZIEN

gevelRenovaTie vooR en aChTeRZiJde (volledige sChil) • vrijmaken tuin/sierbestrating • gevel vrijmaken van eigendommen huurder • afroven raamdorpelsteen • ontgraven ivm isoscherm tot 600 -/- peil en grond spreiden • slopen voordeurkozijn compleet • slopen wc raampje compleet • demonteren beglazing • uitnemen ramen • verwijderen vensterbanken • OPM verwijderen gordijnen/vitrage e.d door huurders • OPM eventueel asbestsloopwerk is niet voorzien ! • leveren en aanbrengen isoscherm h=600 mm • OPM: ecologische materialen toepassen STO o.g. • omega scheidingsprofiel (mainframe) • leveren en plaatsen kunststof gevelpui compleet • fabricaat de Keuninck “ZENDOW”of gelijkwaardig in isolatie eigenschappen en duurzaamheid. • stelkozijnen (fsc/pefc) • hulpsteiger • bevestigingsmiddelen • gevelisolatie isostuc Rc 4,0 • OPM: ecologische materialen toepassen STO/ISOSTUC o.g. • voorzetwand in slaapkamer/woonkamer. OPM badkamer is kozijnvullend !) • OPM wanden worden behangklaar opgeleverd • vensterbanken • aanpassen dorpel tpv voordeur • aanpassen toiletraampje • aanhelen bestrating/ opknappen tuintje • schilderwerk aftimmeringen binnen • herstellen deurbelinstallatie • de en hermonteren radiatoren • toe te leveren domoticaslot inbouwen in de kunststof kozijnen fabriek.

• OPM: nazien of er een duurzamere variant te verkrijgen is !), deze voldoet wel aan ISSO. • knieschotten herstellen • extra isoleren tpv muurplaat • maken daksparing tbv dakraam • leveren en plaatsen dakraam purilan o.g. geïsoleerd • doorvoer tbv rookgas cv inwerken • vervangen goten aan voor en achterzijde • vervangen hemelwaterafvoeren aan voor en achterzijde

BiJlage Xv Technische omschrijving uit te voeren werkzaamheden

dakRenovaTie ondeRdaks • uitgangspunt is het dakbeschot zichtbaar (geen aftimmeringen aanwezig) • OPM schoorsteen blijft gehandhaafd • OPM aansluiting op buren blijft ongewijzigd • OPM pannen blijven liggen op dak, moeten dus in onderhoudsfase fase worden vervangen • vrijmaken dakbeschot van spijkers e.d. • verwijderen bestaand dakraam • vrijmaken tpv knieschotten • leveren en aanbrengen slimfix deco 4.0

dakRenovaTie Bovendaks • steiger voor/achter • schoorsteensteiger • pannenlift • verwijderen schoorsteen • verwijderen dakpannen • verwijderen vorsten • verwijderen dakraam • verwijderen doorvoeren • verwijderen panlatten en tengels • afvoeren puin en vuil (duurzaam/recycling) • dichten sparing tpv vervallen schoorsteen • nazien dakbeschot/herstel doorhangen gordingen • thermisch opwaarderen tussen muur met isolatie en dakbeschot o.d. • omega scheidingsprofiel (mainframe) • leveren en plaatsen renovatieplaat welke is voorzien van daktengels • (type plaat TP10 Rc= 3,9), isolatie duurzaam • OPM: nazien of er een duurzamere variant te verkrijgen is !), deze voldoet wel aan ISSO. • opperen platen • aanwerken boven en onderzijde • ruiter (fsc/pefc) • lev en leggen NIEUWE pannen • type betonpan sneldek (luchtzuiverend?) • panlatten leveren en aanbrengen (fsc/pefc) • leveren nokvorsten nieuw • leveren ventilatiepannen nieuw • leveren doorvoerpannen nieuw • aanwerken dakpannen buren • hulpstukken vogelschroot e.d. • leveren en plaatsen dakraam purilan o.g geisoleerd • vervangen goten aan voor en achterzijde • vervangen hemelwaterafvoeren aan voor en achterzijde

1. BouWkundig:

Technische omschrijving van de uit te voeren werkzaamheden (eea afhankelijk van de te kiezen matrix/woninguitvoering)

600 Woningen sTadlandeR TYpe 107

21-mei-13 - versie 3

ALLIANTIE

DUURZAME DELTA Alliantie Duurzame Delta Postbus 760 4600 AT Bergen op Zoom

6. Verwachte effecten: Wat wordt er beter? Implementatieplan 24

Recommend Documents