4.A.1. Ketenanalyse Scope 3 Emissie Verplaatsing zand met de focus op Project De Haak om Leeuwarden

2013 4.A.1. – Ketenanalyse Scope 3 Emissie Verplaatsing zand met de focus op Project “De Haak om Leeuwarden”

Gebr. Algra B.V. Huchten 1 9222 LP Drachtstercompagnie

Contactpersoon: Klaas Algra T. 0512 – 30 14 30 E. [email protected] Datum: 2 juli 2014 Versie: 1

Inhoud 1. Inleiding ................................................................................................................ 3 2. Samenvatting ....................................................................................................... 5 3. Ketenanalyse ....................................................................................................... 6 3.1

Beschrijving van de waardeketen .................................................................. 7

3.2

Bepalen van scope 3 emissies .................................................................... 10

3.3

Identificeren van partners ............................................................................ 11

3.4

Kwantificeren van de emissies ..................................................................... 11

4. Reductiedoelstellingen ....................................................................................... 15 5. Voortgangsbewaking .......................................................................................... 16 6. Geraadpleegde bronnen .................................................................................... 16

Ketenanalyse

Status: concept pagina 2

1.

Inleiding

De kern van het werk van Gebr. Algra B.V. wordt gevormd door grondverzet. Gebr. Algra B.V. is een grondverzetbedrijf gevestigd in Ureterp / Drachtstercompagnie. De organisatie bezit een jong en mee-innoverend machinepark en is voornamelijk werkzaam in de wegenbouw. Kwaliteit, veiligheid, duurzaamheid en innovatie wordt bij Gebr. Algra B.V. prominent in haar beleid meegenomen en wordt belangrijk gevonden. Sinds 1996 is het bedrijf VCA* gecertificeerd. Sinds 2003 bestaat de ISO 9001 certificering en sinds begin 2013 de certificering volgens de CO2-prestatieladder niveau-3. Alle machinisten zijn in het bezit van VC-BM. Het bedrijf is in oorsprong opgericht in 1961. Vanaf die tijd is de organisatie flink qua omvang gegroeid en nam ook het machinepark toe. Tot 2001 bestond de markt tot regionale agrariërs, wegenbouwers en aannemers. Vanaf 2002 is met het loonwerk gestopt en werd volledig geconcentreerd op de specialisatie van het grondverzet. De volgende werkzaamheden worden aangeboden: - Grondwerk voor wegen waterbouw, aannemingsbedrijven. - Particuliere dienstverlening met behulp van mobiele-, rups-, midi- of minikranen, shovels, dumpers en zelfrijdende dumpers. - Grondwerk bij tuinaanleg (uitgraven van vijvers en cunetten, leveren van zand, grond en straatwerk). - Grondwerk bedrijfsterreinen (incl. straatwerk, uitgraven fundering en levering van zand en grond alsmede aanleg van rioleringen). - Graslandverbetering (frezen, ploegen, kilveren, cultivateren, inzaaien en mestrijden). - Slootmaaien, klepelen en takken versnipperen. - Stelconplaten, molgoten, trottoirbanden en grote tegels leggen middels een zuignapsysteem. Gebr. Algra B.V. neemt haar verantwoordelijkheid als het gaat om ‘duurzaam ondernemen’. Zuinig omgaan met energie en het terugdringen van onze CO2-uitstoot hebben continu aandacht binnen ons bedrijf. De CO2-uitstoot die direct en indirect door onze activiteiten, werkzaamheden en projecten worden gegenereerd hebben wij inmiddels in kaart en hiervoor zijn reductiedoelstellingen geformuleerd. Hiertoe willen wij ons echter niet beperken. Het CO2-Prestatieladder generieke handboek, versie 2.2, d.d. 4 april 2014, geeft aan dat voor het behalen van niveau 5 van de CO2-Prestatieladder een bedrijf aantoonbaar inzicht heeft in de meest materiële emissies uit scope 3. En het klein gedefinieerde bedrijf volgens de prestatieladder kan uit deze scope 3 emissies tenminste 1 analyse van GHG - genererende (ketens van) activiteiten voorleggen. De gedachtegang van de CO2-prestatieladder past goed binnen de ambities van Gebr. Algra B.V. op het gebied van duurzaamheid en CO2-reductie. Om deze reden maakt Gebr. Algra B.V. zich klaar om gecertificeerd te raken op niveau-5 van de CO2-prestatieladder. Dit document beschrijft de ketenanalyse die hiervoor is uitgevoerd, namelijk de keten van verplaatsing zand via verhuur van machines. Ketenanalyse


Wij willen verder actief bijdragen aan het inzichtelijk krijgen en reduceren van emissies (CO2-uitstoot) die een gevolg zijn van onze activiteiten maar voortkomen uit bronnen die geen eigendom zijn van ons bedrijf noch beheerd worden door ons bedrijf. In dit rapport hebben wij een analyse gemaakt van een dergelijke (Scope-3) emissie. De opbouw van dit rapport is gebaseerd op hoofdstuk 4 ‘Setting Operational Bounderies’ van het Greenhouse Gas Protocol – A Corporate Accounting and Reporting Standard. De 4 algemene stappen uit dit protocol vormen de herkenbare structuur van de analyse: 1. Het beschrijven van de waardeketen; 2. Het bepalen van de relevante categorieën scope 3 emissies; 3. Het identificeren van partners in de waardeketen; 4. Het kwantificeren van de emissies. Met dit rapport geven wij invulling aan eis 4.A.1. van het Handboek CO 2Prestatieladder 2.2. uitgegeven door SKAO d.d. 4 april 2014, versie 2.2. Onze eerste ketenanalyse is gericht op de inhuur / verhuur van kranen / machines en toegespitst op de verplaatsing van zand waar de meeste invloed op uitgeoefend kan worden. Dit wordt verder uitgewerkt in onderdeel 3.1 – de beschrijving van de waardeketen.

Ketenanalyse


2.

Samenvatting

Beschrijving van de Gebr. Algra waardeketen 2.1. Procesbeschrijving

Project De Haak om Leeuwarden

↓ Mogelijkheden zandverplaatsing  via Weg / het Water / De Lucht

↓ Keuze zandverplaatsing  duurzame oplossing  via het water, dat 376,2 ton CO2 oplevert

↓ Zandwinning door Mineralis

↓ Overslag zanddepot

↓ Zandverplaatsing via het water door Mineralis

↓ Legen van de schepen door KWS Infra / Gebr. Algra

↓ Vervoer naar de bouwlocatie

Managementsamenvatting van de analyse In het van deze ketenanalyse is onderzoek gedaan naar de wijze van transport van het gewonnen zand naar de projectlocatie. Afgewogen is welke methode (land, water, lucht) de minste CO2-uitstoot tot gevolg zou hebben. Normaliter zouden er voor verplaatsing over de weg veel vrachtauto’s moeten worden gebruikt. Dit rapport wijst uit dat het transport per schip de gunstigste methode is. Niet alleen financieel maar ook qua CO2-uitstoot. Hiermee is (d.m.v. een grove berekening) 120.000 à 150.000 liter diesel bespaard. Ketenanalyse


3.

Ketenanalyse

Eerder hebben wij een inventarisatie gemaakt van de meest materiële scope 3 emissies. De resultaten van deze analyse zijn vastgelegd in het rapport ‘Scope 3 Emissies Geïdentificeerde en gekwantificeerde emissies – conform de Corporate Value Chain (scope 3) Accounting and Reporting Standard’. In dit rapport is de volgende top-6 vastgesteld van meest materiële Scope 3 emissies. Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Activiteit Verhuur machines Kranen inhuur Kranen inhuur Kranen inhuur Kranen inhuur Kranen inhuur

De ketenanalyse die in dit rapport wordt beschreven is uitgevoerd voor activiteit van één van de twee meest materiële emissies. Wij hebben gekozen voor de activiteit verhuur van machines, met toespitsing op een project waar verplaatsing van zand en belangrijke factor speelt in duurzaam denken en acteren). Wij hebben juist voor deze activiteit gekozen omdat wij in deze keten enige invloed kunnen uitoefenen omtrent de CO2-uitstoot. Doel en afbakening Het eerste doel van deze ketenanalyse is het in kaart brengen van de logistieke keten van het project De Haak van Leeuwarden. Het tweede doel van deze analyse is het identificeren en kwantificeren van reductiemogelijkheden in de keten. Gegevens in deze ketenanalyse heeft betrekking op het jaar 2013.

Ketenanalyse


3.1

Beschrijving van de waardeketen

De Haak om Leeuwarden

Leeuwarden Vrij-Baan is een omvangrijk infraprogramma met als doel de bereikbaarheid van de stad Leeuwarden en omgeving te vergroten door aanleg van wegen (waaronder de ringweg Haak om Leeuwarden), fiets- en wandelpaden, openbaar vervoer, parkeergelegenheid en waterwegen. De opdrachtgevers zijn Rijkswaterstaat, provincie Friesland en gemeente Leeuwarden zelf. Het totale programma omvat veertig projecten, uitgevoerd door verschillende aannemers en aannemerscombinaties.

Aquaduct Haak om Leeuwarden Binnen het project ‘De Haak om Leeuwarden’ zal een aquaduct de Drachtsterbrug over het Van Harinxmakanaal vervangen. Dit project is belangrijk voor de doorstroming van het autoverkeer dat nu vaak in files van en naar de brug moet aansluiten. Het autoverkeer rijdt in de toekomst onder het aquaduct door en komt dan voor het Drachtsterplein weer uit, bij de enige verkeerslichten die overblijven. Het fietsverkeer gaat gescheiden van het autoverkeer door één van de vier fietstunnels. Waar automobilisten en vooral ook fietsers dankbaar gebruik zullen maken van deze nieuwe verbinding, kan de watersport gezien worden als een lachende derde die straks volop kan profiteren van een ongehinderde doorvaart. Waarom doen we dit project? Leeuwarden, de hoofdstad van Fryslân, heeft een belangrijke functie op sociaal, economisch en cultuur gebied. Tal van bedrijven, instellingen en instituten bevinden zich in Leeuwarden en de stad is hiermee dé banenmotor van Fryslân. De infrastructuur en daarmee de bereikbaarheid van Leeuwarden is toe aan een verbetering om genoemde functies van de hoofdstad ook in de toekomst te kunnen waarborgen.

Ketenanalyse


Timeline

Ketenanalyse


Bronnen:

http://www.youtube.com/watch?v=nqwNL6znR_s

Ketenanalyse

(bron)


3.2 Bepalen van scope 3 emissies - Waardeketen transport van zand Voor de analyse dienen eerst de verschillende stappen in de keten worden vastgesteld. Om vervolgens per stap te bepalen welke activiteiten CO2-uitstoot genereren. De keten is schematisch weergegeven. Zoals beschreven in het vorige hoofdstuk is de keten onder te verdelen in verschillende stappen. Onderstaande stappen zijn van belang voor de analyse omdat deze CO2-emissies genereren. Winning Om het zand te kunnen winnen, dient dit “opgezogen” te worden middels een sleephopperzuiger. Het opgezogen zand wordt indien nodig direct op het schip ontzilt (ontdaan van zouten), om vervolgens getransporteerd te worden naar het overslag depot. Hier wordt het zand gelost bij de loswal. Scope-3 = diesel

Overslag depot Het lossen van het schip gebeurd door een overslagkraan, die het zand (via lopende banden) opslaat in “trechters”. Doordat niet alles in trechters kan, wordt zand ook veelal op hopen “gereden” met shovels. Scope-3 = diesel

Transport Het voordeel bij het gebruik van schepen bij het transport is dat i.p.v. via de weg is dit vele maler goedkoper en duurzamer gebleken. En dus de helft uitstoot van CO2.

Scope-3 = diesel

Schip leeghalen Gebr. Algra heeft de opdracht vervult om het zand uit het schip te halen. Het gaat hierbij om 2.500 m3 per dag; in totaal 100 dagen = 250.000 m3 per schip / 800 = ruim 300 schepen. Scope-3 = diesel

Bouwlocatie Als het zand op de bouwlocatie aankomt, is het toe aan zijn laatste stap in de analyse, namelijk het verwerken ervan. Scope-3 = diesel

Ketenanalyse


3.3

Identificeren van ketenpartners

Zoals het voorgaande laat zien, zijn er een aantal bedrijven mee gemoeid om het Project De Haak om Leeuwarden mogelijk te maken zijn werkzaamheden uit te voeren. Onderstaand zijn de partners in de keten vernoemd. Partner verantwoordelijkheid - Provincie Friesland - Rijkswaterstaat - Gemeente Leeuwarden - KWS Infra - Mineralis - Gebr. Algra B.V.

-

Opdrachtgever Opdrachtgever Opdrachtgever Hoofd aannemer en zandverplaatsing Zandwinning / verplaatsing Levering machines en leeghalen zand uit schepen

KWS Infra is marktleider in de wegenbouw en de productie van asfalt in Nederland. KWS heeft een landelijke dekking en is decentraal georganiseerd met regionale vestigingen, dochters & deelnemingen via acht vestigingen in Leek, Zwolle, Diemen, Utrecht, Rotterdam, Zwijndrecht, Roosendaal en Eindhoven en een hoofdkantoor in Vianen. KWS Infra is zowel actief met de aanleg van grote, gecompliceerde en multidisciplinaire (infrastructurele) projecten als met kleinschalige projecten voor lokale overheden en particulieren. De kern van hun werk bestaat uit grondverzet, riolering en verharding. Advies, ontwerp, realisatie en onderhoud KWS Infra heeft circa 2.200 medewerkers in dienst en pakt jaarlijks zo'n vierduizend projecten aan, variërend van het herstellen van een trottoir tot de reconstructie van een centrumplan. Van de aanleg van een bedrijfsterrein tot complexe geïntegreerde projecten als de verbreding A1 - A6 (SAA-project), aanleg A4 Delft Schiedam, reconstructie van de A2 Holendrecht - Maarssen, Westrandweg in Amsterdam of de infrastructuur op de Tweede Maasvlakte. (bron: www.kws.nl)

Ketenanalyse


Gebr. Algra levert / verhuurt grondverzetmachines / graafwerkzaamheden

↓ KWS Infra verzorgt het transport van de machines

↓ KWS Infra inzet van de machines voor zandverplaatsing

↓ RETOUR

Mineralis is een efficiënte groothandel in alle beton-, wegen- en waterbouwmaterialen. Men is in staat om de door hen zelf gewonnen of ingekochte producten te laden, te vervoeren, te lossen en franco werk af te leveren bij de afnemers. Daartoe beschikt men onder meer over baggermaterieel, overslagmaterieel, vrachtschepen, hopperzuigers, beunschepen en vrachtauto’s.

Ketenanalyse


3.4

Kwantificeren van de emissies

Kwaliteit van de data De gegevens die wij gebruikt hebben in deze analyse zijn afkomstig van de werkelijke leveranciers (in geval van een upstream-analyse) en/of van de werkelijke gebruikers (in geval van een downstream-analyse). Deze gegevens noemen wij ‘primaire data’. Daar wij gebruik is gemaakt van algemene cijfers en schattingen is sprake van ‘secundaire data’. Wanneer cruciale primaire data aantoonbaar1 moeilijk verkrijgbaar was, hebben wij ons gebaseerd op secundaire data. Overzicht kwaliteit data: Data 120.000 liter diesel

1

Primair / secundair Secundair

Bron Wagenpark / Brandstofleverancier

Indien informatie van leveranciers en gebruikers noodzakelijk was, is hier schriftelijk om verzocht. Indien de informatie niet tijdig werd aangeleverd is gerappelleerd. Als informatie dan nog niet werd verstrekt, is gebruik gemaakt van secundaire data. Ketenanalyse Status: concept pagina 13

Resultaten Het kwantificeren van de emissies. Uit de analyse is gebleken dat er in elke fase van de keten sprake is van CO 2emissie. Dit wil ook zeggen dat er bij elk van deze fase een reductie hierin te behalen valt. Project verloop “De Haak om Leeuwarden”        

KWS Infra heeft het werk aangenomen via Rijkswaterstaat; Via KWS Infra partner Mineralis wordt op veel verschillende plekken zandwinning gedaan. KWS Infra heeft een korting bedongen door zandverplaatsing via een schip te regelen; Gebr. Algra heeft de opdracht vervult om het zand uit het schip te halen; Door zandverplaatsing via het schip/water te doen i.p.v. via de weg is dit vele maler goedkoper en duurzamer gebleken  het gaat hierbij om 2.500 m3 per dag; in totaal 100 dagen = 250.000 m3 per schip / 800 = ruim 300 schepen; Normaliter zouden er 12 vrachtauto’s moeten worden gebruikt; In de gekozen duurzamere situatie is de opdracht door de helft van de machines met 6 dumpers uitgevoerd, waarbij 120.000 à 150.000 liter diesel besparing is gerealiseerd; Dit heeft minimaal een CO2-reductie van 120.000 liter x conversiefactor diesel ad 3,135 = 376,2 ton CO2 opgeleverd.

Ketenanalyse


4.

Reductiedoelstellingen

Aan de hand van deze analyse zijn we in staat reductiemogelijkheden te bepalen. Bij het benoemen van kansrijke mogelijkheden om CO2 te reduceren zijn onder andere de volgende factoren van belang: - De hoeveelheid CO2 die bespaard kan worden door de maatregel; - In welke mate Gebr. Algra invloed heeft op het proces waar de maatregel betrekking op heeft; - Haalbaarheid van de maatregel.

4.1

Scope 3 reductiemogelijkheden

Waar veel, en relatief makkelijk, reductie te behalen is, is bij het zandtransport. Echter valt ons eigen zandtransport niet onder scope 3 en dus zal het moeten plaatsvinden bij het verplaatsen van zand door KWS Infra. Dat is mogelijk met de volgende maatregelen: - Ten eerste is er al veel vermindering van de uitstoot te behalen door het vervoer van zand over water te doen dan over de weg. Door zandverplaatsing via het schip/water te doen i.p.v. via de weg is dit vele maler goedkoper en duurzamer gebleken. Normaliter zouden er voor verplaatsing over de weg veel vrachtauto’s moeten worden gebruikt. In de gekozen duurzamere situatie is de opdracht door de helft van de machines uitgevoerd. Hierbij is 120.000 à 150.000 liter diesel bespaard; - De (rij)stijl van de chauffeurs/machinisten aan te passen. Denk daarbij aan het schakelen bij een laag toerental en het behouden van een constante snelheid; - Een andere maatregel is het goed voorbereiden van de rit. Kies de route met zorg en probeer ongunstige tijdstippen of locaties te vermijden; - Verder is het onderhoud van de machines van belang. Denk aan het controleren van de bandenspanning. Ook zorgt goed onderhoud ervoor dat de wagens in goede conditie blijven waardoor wordt voorkomen dat de vrachtwagens minder zuinig worden; - Als laatste heeft het investeren in nieuwere en modernere motoren en innovatieve smeermiddelen veel invloed op het verbruik. Niet alleen is het besparen van brandstof beter voor het milieu maar ook wordt er op die manier bespaard op de brandstofkosten. Bovenstaande maatregelen vallen ten deel aan de transporteur van de brandstof. De transporteur is echter niet als enige verantwoordelijk voor de hoeveelheid CO2 die vrijkomt bij het transport. KWS Infra kan bijdragen aan de reductie door minder vaak brandstof te bestellen en grotere hoeveelheden in één keer te bestellen. Uiteraard kunnen wij ook KWS Infra stimuleren om bewust om te gaan met het brandstofverbruik.

Ketenanalyse


5.

Voortgangsbewaking

Om de voortgang van de geformuleerde reductiedoelstellingen te kunnen bewaken, zal periodiek (tenminste halfjaarlijks) een voortgangsrapportage worden gepubliceerd.

6.

Geraadpleegde bronnen -

Handboek CO2-Prestatieladder 2.2 uitgegeven door SKAO d.d. 04-04-2014. Green House Gas-Protocol - A Corporate Accounting and Reporting Standard, maart 2004. Green House Gas-Protocol - Corporate Value Chain (scope 3) Accounting and Reporting Standard, september 2011. KWS Infra - www.kws.nl Mineralis - www.mineralis.nl Leeuwarden Vrij Baan - www.vrij-baan.nl/projecten/Autowegen

Ketenanalyse


4.A.1. Ketenanalyse Scope 3 Emissie Verplaatsing zand met de focus op Project De Haak om Leeuwarden

Recommend Documents