1
Inhoud 1 ALGEMEEN .......................................................................................... 4
2
3
1.1
INLEIDING .............................................................................. 4
1.2
V ERKLARING VAN DE BLOKCODES ............................................. 5
1.3
A LGEMENE OPBOUW ................................................................ 5
1.4
T OELICHTING BOWO- ONDERWIJS .......................................... 6
P ERIODE 6 ......................................................................................... 7 2.1
5KBW5 INNOVATIEVE REUMATOLOGIE .................................... 7
2.2
5KME3 EVIDENCE B ASED M EDICINE ....................................... 8
2.3
5KMG9 COMPLEMENTAIRE BEHANDELWIJZEN ; WETENSCHAPPELIJK (ON ) BEWEZEN .......................................... 9
2.4
5KMP2 A CUUT EN C HRONISCH NIERLIJDEN .......................... 10
2.5
5KMR5 Z UURSTOF: KWESTIE VAN LEVEN / DOOD .................... 11
P ERIODE 7 ....................................................................................... 12 3.1
5KHC3 HART IN NOOD BIJ KLEIN EN GROOT .......................... 12
3.2
5KIA6 IMMUNOLOGICAL DEFENCE AGAINST MICRO - ORGANISMS (EN) ..................................................................................... 13
3.3
5KMG3 SEKSE, SEKSUALITEIT EN MULTICULTURALITEIT ........ 14
3.4
5KMG9 COMPLEMENTAIRE BEHANDELWIJZEN ; WETENSCHAPPELIJK (ON ) BEWEZEN ? ...................................... 15
3.5
5KMP3 VEROUDERING : VAN MOLECULAIRE SLIJTAGE TOT VERLIES AAN LICHAAMSFUNCTIES .......................................... 16
3.6
5KMP4 D E " GESTOORDE " WERELD VAN MEMBRANEN EN SIGNALEN .............................................................................. 17
3.7
5KMP5 INTRA - UTERIENE ONTWIKKELING EN TOXICOLOGIE ... 18
3.8
5KMP6 G ENETISCHE EN METABOLE ZIEKTEN ......................... 19
3.9
5KMR6 C ONTROVERSEN IN DE HEMOSTASE ........................... 20
3.10
5KNW7 PIJN EN PIJNBESTRIJDING....................................... 21
3.11
5KNW8 O NWIKKELINGSPSYCHOPATHOLOGIE ........................ 22
3.12
5KON5 ERFELIJKE DARMKANKER : ZELF WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN ................................................................. 23
3.13
5KON6 THERAPIEONTWIKKELING IN DE HEMATO - ONCOLGIE . 24
3.14
5KVZ5 OPTIMALISERING VAN MEDISCH HANDELEN ................ 25
2
3.15 4
5
6
5KVZ12 N EGLECTED INFECTIOUS DISEASES IN THE TROPICS (EN) ..................................................................................... 26
P ERIODE 8 ....................................................................................... 27 4.1
5KIA9 PEDIATRIC INFECTIOUS DISEASES (EN) .................... 27
4.2
5KME2 D IAGNOSTIEK MET BEELD - EN SIGNAALVORMENDE TECHNIEKEN .......................................................................... 28
4.3
5KON2 O NDERZOEKSASPECTEN VAN SOLIDE TUMOREN .......... 29
4.4
5KVZ2 INTERNATIONAL PUBLIC HEALTH (EN) ...................... 30
P ERIODE 9 ....................................................................................... 31 5.1
5KGH6 VERBALE EN AUDITIEVE COMMUNICATIEPROBLEMEN . 31
5.2
5KGH9 M ONDZIEKTEN ......................................................... 32
5.3
5KGH14 EVIDENCE BASED GERIATRIE IN DE PRAKTIJK .......... 33
5.4
5KIA8 SEVERE INFECTIOUS DISEASES (EN) .......................... 34
5.5
5KMG6 U TOPISME EN GENEESKUNDE .................................... 35
5.6
5 KMP1 M EDISCHE BIOTECHNOLOGIE ................................... 36
5.7
5KMP8 O RGANEN MAKEN : REGENERATIEVE GENEESKUNDE EN TISSUE ENGINEERING ............................................................ 37
5.8
5KON4 HORMONEN EN TUMOREN ......................................... 38
5.9
5KVZ7 A IDS (EN) ................................................................ 39
P ERIODE 10 ..................................................................................... 40 6.1
5KBW1 MOTORPECH ............................................................ 40
6.2
5KGH2 HET ONGEBOREN KIND AT RISK ................................. 41
6.3
5KGH3 C HRONISCHE LONGAANDOENINGEN BIJ KIND EN VOLWASSENE ......................................................................... 42
6.4
5KGH5 C APITA SELECTA TRAUMATOLOGIE ............................ 43
6.5
5KHC4 ESSENTIËLE HYPERTENSIE ........................................ 44
6.6
5KIA3 R ATIONEEL ANTIBIOTICABELEID ................................ 45
6.7
5KMG2 G EZONDHEIDSZORG , LEVENSBESCHOUWING EN CULTUUR ............................................................................... 46
6.8
5KMG10 G ENDER , DISEASE AND HEALTH CARE (EN) ............. 47
6.9
5KON3 C OMPLICATIES VAN KANKER ..................................... 48
6.10
5KVZ10 O MGAAN MET DE DOOD ........................................... 49
3
1 1.1
ALGEMEEN
INLEIDING
Beste student, Vanaf februari worden er weer veer verschillende keuzeblokken aangeboden. In elke periode kun je kiezen uit een aantal blokken. Om een goede en weloverwogen keuze te kunnen maken heeft het SOOS dit jaar opnieuw een keuzegids voor je samengesteld. In deze gids kun je lezen wat de blokcoördinator én de student vinden van het blok. De blokcoördinator is gevraagd de essentie van zijn of haar blok zelf beknopt weer te geven. De mening van de student hebben we verkregen middels evaluatieformulieren ingevuld door studenten die het blok eerder hebben gevolgd. Meer informatie over de blokken is te vinden in de studiegids, te vinden op de SOOS-site en via de link: http://www.ru.nl/onderwijs/studiegidsen De keuzeblokken in periode 6 en 7 zijn gekoppeld aan het onderdeel Praktijkoriëntatie Wetenschapsbeoefening van het Blokoverstijgend Onderwijs Jaar 3. Meer informatie over dit BOWO-onderwijs kun je vinden op pagina 6. Periode 1, 2 en 3 van studiejaar 2016-2017 zijn niet opgenomen in deze keuzegids De keuzeblokken zijn bedoeld om studenten de mogelijkheid te bieden dieper in te gaan op onderwerpen die hen aanspreken. Maar laat je niet afschrikken doordat sommige blokken als ‘druk’ worden bestempeld. Alle blokken zijn goed te doen voor een derdejaars student. Kies dus wat jou het meest interesseert en waarvan jij denkt dat je het meest kunt leren! Voor het maken van deze gids zijn studentcommentaren essentieel. Wij willen alle studenten die afgelopen jaar hun mening hebben gegeven bedanken en we hopen dat er dit jaar ook weer mensen bereid zijn om de volgende editie van de keuzegids mogelijk te maken! Veel plezier en succes bij het maken van een goede keuze! Met vriendelijke groet, Namens het SOOS, Marike Lombaers, Tristan van Leest, Christiaan Stuut, Jules Janssen Daalen en Nicole Waalders
4
1.2 KBW KGH KHC KIA KME KMG KMP KMR KNW KON KVZ
1.3
VERKLARING VAN DE BLOKCODES Bewegingswetenschappen Speciële genees- of heelkunde Hart en circulatie Infectie en afweer Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Maatschappij en gezondheid Moleculaire pathologie Metabolisme en regulatie Neurowetenschappen Oncologie Volksgezondheid
A LGEMENE OPBOUW
De informatie die je aantreft in de hierna volgende pagina’s is als volgt gestructureerd: Bloktitel Vakgebied Blokcoördinator E-mailadres blokcoördinator Docentcommentaar Studentcommentaar
5
1.4
TOELICHTING BOWO- ONDERWIJS Periodes: 6
7
8
9
5PKO1
10 5KBW1 5KGH2 5KGH3 5KGH5 5KHC4 5KIA3 5KMG2 5KMG10 5KON3 5KVZ10
5PKO1
De keuzeblokken in periode 6 en 7 zijn gekoppeld aan het onderdeel Praktijkoriëntatie Wetenschapsbeoefening van het Blokoverstijgend Onderwijs Jaar 3. Vanwege deze koppeling aan de BlokOverstijgende Wetenschappelijke Oriëntatie, worden de keuzeblokken in deze periode BOWO-blokken genoemd. Elke Bachelorstudent dient één BOWO-blok te volgen. Een BOWO-blok onderscheidt zich van een gewoon keuzeblok door het feit dat na afloop van het BOWO-blok een onderzoeksvoorstel wordt geschreven dat aansluit op de thematiek van het betreffende blok. Dit gebeurt in de tijd die voor het blokoverstijgend onderwijs staat. Het onderzoeksvoorstel wordt begeleid door docenten uit het blok en beoordeeld door de blokcoördinator. Het onderzoeksvoorstel en de beoordeling ervan worden in het portfolio bewaard. Blokoverstijgend wordt gedurende het keuzeblok ook extra onderwijs verzorgd om een goede basis voor het schrijven van een onderzoeksvoorstel te leggen.
6
Keuzeblokken
50210 Psychoproblematiek 5PKO1
5KGH6 5KGH9 5KGH14 5KIA8 5KMG6 5KMP1 5KMP8 5KON4 5KVZ7
Keuzeblokken
5KIA9 5KME2 5KON2 5KVZ2
Keuzeblokken
50210 Psychoproblematiek 5PKO1
5KHC3 5KIA6 5KMG3 5KMG9 5KMP3 5KMP4 5KMP5 5KMP6 5KMR6 5KNW7 5KNW8 5KON5 5KON6 5KVZ5 5KVZ12 5PKO1
BOWO-keuzeblokken
BOWO-keuzeblokken
5KBW5 5KME5 5KMG9 5KMP2 5KMR4
2 2.1
P ERIODE 6 5KBW5 INNOVATIEVE REUMATOLOGIE
Bewegingswetenschappen Dr. J. Fransen
[email protected] De docent zegt… In dit blok staan innovaties in de behandeling van reumatische ziekten centraal. Reumatische ziekten zijn veelal chronische aandoeningen van vooral het bewegingsapparaat met een sterke betrokkenheid van het immuunsysteem. De behandeling van reumatische ziekten is sterk verbeterd, met name door betere medicijnen, eerdere diagnose, en vroegere en agressievere behandeling. Hierdoor hebben deze patiënten nu een veel betere prognose dan vroeger. Dit blok behandelt met name reumatoïde artritis, sclerodermie, en kristalartritis. Onderwerpen die daarbij aan bod komen zijn: epidemiologie, klinische evaluatie, etiologie, diagnostiek, prognostiek en behandeling. Nadat een basis is gelegd om de moderne behandeling van reumatische ziekten te begrijpen, vindt er verdieping plaats middels casuïstiek, het beoordelen en interpreteren van studies, het geven van presentaties, en het zelf innovatief zijn. De student zegt… Vooral in de eerste week druk. Het blok heeft een duidelijke structuur, bijna iedere week wordt een ander ziektebeeld behandeld. Er moeten veel presentaties gehouden worden in het blok, waardoor je goed leert presenteren. Daarnaast zijn er ook veel praktische zaken die je zelf mag doen en is er veel patiëntcontact. Positieve punten: - Veel zelf mogen doen - Enthousiaste docenten - Veel patiëntcontact Negatieve punten: - Roostering niet altijd efficiënt - Vooral eerste week erg druk
7
2.2
5KME3 EVIDENCE B ASED M EDICINE
Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Prof. Dr. G.J. van der Wilt
[email protected] De docent zegt… In het kerncurriculum heeft u de principes van Evidence Based Medicine (EBM) geleerd, en deze leren toepassen op concrete klinische vraagstukken. Vaardigheden die u daarbij heeft leren toepassen zijn het vertalen van een klinisch scenario in een PICO-vraag, het zoeken van relevante literatuur in PubMed, en het kritisch beoordelen van een artikel op validiteit, belang, en toepasbaarheid. In dit keuzeblok gaat u uw kennis en vaardigheden op het gebied van EBM verder uitbreiden en verdiepen. Het centrale thema in het blok is kennissynthese: het proberen te begrijpen van een specifiek vraagstuk door gebruik te maken van verschillende bronnen van kennis, en die met elkaar in verband brengen. Wanneer u over een bepaald onderwerp relevante literatuur gaat zoeken, dan zal het resultaat daarvan vaak heterogeen zijn: mogelijk zijn er resultaten van gerandomiseerde studies, van observationele cohort studies, van retrospectief onderzoek, of case reports. Resultaten van onderzoeken (ook wanneer het bv. allemaal gerandomiseerde studies zijn) kunnen sterk verschillen, en spreken elkaar soms tegen. In dit blok leert u hoe u op basis van de beschikbare informatie een aanbeveling kunt formuleren voor de praktijk. U gebruikt daarvoor de GRADE systematiek (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) en Review Manager, het programma dat de Cochrane Collaboration heeft ontwikkeld voor het schrijven van een systematic review. U werkt gedurende het blok in groepjes aan één specifiek onderwerp. De onderwerpen zijn actueel en relevant voor de klinische praktijk. U wordt begeleid door een docent van een klinische afdeling en een docent methodologie. Aan het eind van het blok presenteert u uw bevindingen op de betreffende klinische afdeling. De student zegt… Het blok heeft weinig contacturen, maar er zit wel veel tijd in het verslag dat je moet inleveren. Het blok wordt niet afgesloten met een toets maar met een presentatie van je verslag. Positieve punten: - Enthousiaste docenten - Geleerde vaardigheden nuttig voor onderzoek in latere loopbaan - Geen toets Negatieve punten: - Weinig praktisch onderwijs - Hoorcolleges sluiten niet altijd aan bij je onderzoek - Je krijgt weinig mee van de onderzoeken van collega studenten - In het begin onduidelijk wat er van je verwacht wordt
8
2.3
5KMG9 COMPLEMENTAIRE BEHANDELWIJZEN ; WETENSCHAPPELIJK (ON )BEWEZEN
Maatschappij en gezondheid Drs. H.W. Stappers
[email protected] De docent zegt… Patiënten bezoeken naast hun eigen arts soms ook een complementaire behandelaar, zoals bijvoorbeeld een antroposofisch arts, een homeopaat, een natuurarts, acupuncturist of een paranormaal genezer. Het is daarom van belang dat ook de regulier werkend arts basiskennis heeft van de complementaire behandelwijzen waar patiënten gebruik van maken. In dit blok worden enkele complementaire behandelwijzen vanuit diverse invalshoeken tegen het licht gehouden. Welke complementaire behandelwijzen zijn in Nederland de meest gangbare en wat zijn de theoretische en historische kaders? Hoe stelt men binnen de reguliere geneeskunde eigenlijk vast of een behandeling werkzaam en zinvol is? Wat voor evidence is er voor de werkzaamheid en risico's van complementaire behandelingen als we dezelfde meetlat hanteren als in de reguliere geneeskunde? Hierbij komt de wetenschapsfilosofie, epidemiologie, maar ook fundamenteel onderzoek uitvoerig aan bod. Ook op farmacologische, psychologische, ethische, maatschappelijke en juridische aspecten wordt ingegaan. Een vast onderdeel van het blok is het bezoeken van een praktijk en het bijwonen van het spreekuur van een complementaire behandelaar. Daarnaast wordt er ook een werkstuk gemaakt van beperkte omvang over een zelf gekozen onderwerp. Naast het werkstuk op schrift houdt u over uw werkstuk een individuele presentatie aan het einde van het blok. De student zegt… Het is een druk blok met lange dagen. Het is een erg interessant blok over de alternatieve en reguliere geneeswijze, waarin je vaak met elkaar in discussie gaat. Daarnaast vinden er ook gesprekken met patiënten plaats en is er een praktijkbezoek. De toets is goed te doen. Het werkstuk en de presentaties zijn erg leerzaam. Positieve punten: - Out of te box denken wordt gestimuleerd - Verbreding van je kennis - Enthousiaste docenten Negatieve punten: - Verdeling van de werklast soms ongelijk verdeeld - Sommige werkgroepen zijn lang en voegen minder toe aan het blok dan andere werkgroepen - Het was onduidelijk wat de verwachtingen waren omtrent het werkstuk
9
2.4
5KMP2 A CUUT EN C HRONISCH NIERLIJDEN
Moleculaire pathologie Dr. H.W. van Hamersvelt
[email protected] De docent zegt… De nierfunctie kan door verschillende oorzaken acuut of chronisch verslechteren. In dit blok wordt de klinisch gangbare methode voor bepalen van de nierfunctie in de praktijk onderzocht. Als oorzaken van acute nierinsufficiëntie komen met name obstructie en het hemolytisch uremisch syndroom aan bod. Wanneer bij een patiënt de nierfunctie helemaal verloren is gegaan is nierfunctievervangende therapie noodzakelijk. In dit blok komen de voorwaarden voor hemodialyse en CAPD, met de bijbehorende voor- en nadelen, aan de orde. Daarnaast wordt uitgebreid ingegaan op een aantal aspecten van niertransplantatie en wordt de farmacokinetiek van meest gebruikte immunosuppressiva besproken. De student zegt… Erg leuk blok met veel patiëntcontact en praktijkopdrachten. Door de kleine groepen erg veel interactie met docenten. Het blok wordt afgesloten met een verslag, bijbehorende presentatie en een eindtoets. Positieve punten: - Veel patiëntcontact - Veel praktijkopdrachten - Enthousiaste docenten Negatieve punten: - Soms lange dagen - Literatuuronderzoek erg uitgebreid
10
2.5
5KMR5 Z UURSTOF: KWESTIE VAN LEVEN / DOOD
Metabolisme en regulatie Prof. Dr. J.G.J. Hoenderop
[email protected] De docent zegt… Het blok "Zuurstof, een kwestie van leven en dood" gaat dieper in op het zuurstoftransport van buitenlucht tot in de cellen, wat daarin eventueel fout kan gaan en wat de mogelijkheden voor behandelingen zijn. Voor het gehele lichaam kan de zuurstofbehoefte variëren van 0,3 L/min in rust tot meer dan het 20-voudige, terwijl gebrek aan zuurstof binnen 3 minuten tot irreversibele beschadigingen leidt. Onderwerpen van het blok zijn ten eerste het normale zuurstoftransport van buitenlucht tot mitochondrion en de regulatie hiervan. Ten tweede komt aan de orde weefseloxygenatie onder bijzondere omstandigheden en afwijkingen in gassamenstelling en transport en de consequenties hiervan voor gezondheid en functioneren. Ten derde komen moderne diagnostische technieken aan de orde die o.a. de continue kwantitatieve bewaking mogelijk maken van de weefseloxygenatie bij m.n. patiënten at risk. Vervolgens wordt ingegaan op een aantal hightech behandelingen zoals: CardioPulmonaire Bypass, Extracorporele Membraan Oxygenatie (ECMO), bloedvervangende zuurstofdragers. Ruim aandacht wordt ook besteed aan het belang van zuurstof voor celfysiologische processen, het ontstaan van reactieve zuurstof radicalen, en hun klinische relevantie. De onderwerpen zijn zodanig gekozen dat iedereen er in de praktijk mee te maken zal krijgen, ofwel als slachtoffer of als behandelaar, terwijl ze niet in het reguliere curriculum worden behandeld. Een groepsgewijze PowerPointpresentatie over het gekozen researchonderwerp sluit het blok af. De student zegt… Het blok is vooral in de eerste week druk. Verder is er wel voldoende tijd om ZSO’s te maken en je presentatie voor te bereiden. Het blok is goed opgebouwd en er loopt een duidelijke rode draad door het blok. Er zijn een aantal leuke practica in het blok verwerkt. Positieve punten: - Duidelijke opbouw - Leuke en leerzame practica Negatieve punten: - Vooral in de eerste week erg druk - Veel fysica
11
3 3.1
P ERIODE 7 5KHC3 HART IN NOOD BIJ KLEIN EN GROOT
Hart en circulatie Dr. L.J.B.M.L. Noyez
[email protected] De docent zegt… Hartziekten zijn de belangrijkste oorzaak van morbiditeit en mortaliteit in onze maatschappij. De blijvende problematiek verbonden aan diagnose en behandeling van hartziekten is niet alleen van belang voor de specialisten op dit gebied maar ook voor huisartsen en andere specialisten. Het doel van het keuzeblok "Hart in nood" is tweeledig. Ten eerste is het doel de student in contact te brengen met de praktijk en het proces van klinische beslissingen in concrete situaties. De theoretische kennis verworven in het kerncurriculum wordt uitgediept en wordt getoetst in de praktijk. Dit komt er dus op neer dat kennis opgedaan in vorige studiejaren gebruikt wordt om een aantal concrete patiëntenproblemen zo goed als mogelijk te begrijpen. Het is dus niet zo dat de student na dit studieblok zichzelf als cardioloog of als cardiothoracaal chirurg geschoold heeft, maar wel dat hij geleerd heeft om zijn theoretische kennis in de praktijk te gebruiken. Of om het met de woorden van een student te vertalen: "dit blok heeft me voor het eerst in contact gebracht met het echte ziekenhuisleven en me tevens duidelijk gemaakt waarom ik als jaren een aantal theoretische vakken heb moeten in studeren. Daarnaast krijgt de student de mogelijkheid zich te verdiepen in de historische wortels, huidige positie en de te verwachten ontwikkelingen van de vakgebieden cardiologie, kindercardiologie en hartchirurgie. Ook maakt de student kennis met wetenschappelijke onderzoekthema's. Organisatorisch wordt dit blok grotendeels in het ziekenhuis doorlopen, met als consequentie dat werkschema's, praktijkobservaties slechts kort voor de start van dit blok kunnen worden opgesteld. De student zegt… Het is een overzichtelijk en leerzaam blok waarbij wat herhaling uit Circulatie 2 zit maar ook veel nieuwe info aan bod komt. Je bent zelfs een aantal dagen in het ziekenhuis bezig. Er is een toets, een presentatie en een verslag maar erg veel contactonderwijs is er niet. Positieve punten: - Erg klinisch Negatieve punten: - De begeleiding was niet altijd goed georganiseerd
12
3.2
5KIA6 IMMUNOLOGICAL DEFENCE AGAINST MICRO - ORGANISMS (EN)
Infectie en afweer Prof. Dr. R.W. Sauerwein
[email protected] De docent zegt… Doel van 5KIA6 is een beter inzicht te krijgen in de afweer tegen pathogene micro-organismen. In de eerste 2 weken wordt aan de hand van 10 belangrijke infecties de interactie met het immuun systeem bestudeerd en gezocht naar belangrijke openstaande problematiek rond bescherming en pathologie. De laatste weken wordt besteed aan het formuleren en uitwerken van een specifieke researchvraag in kleine werkgroepjes. Iedere werkgroep presenteert een eigen ‘research project” voor een van deze infecties in een intern ‘ symposium” waarbij na hoor en wederhoor de beste voorstellen worden “ gehonoreerd” na stemming. De student zegt… Een lastig maar erg interessant blok, waarbij je eens een keer de BMW bril opzet. De eerste twee weken worden afgesloten met een open vragen tentamen. Daarna ga je in groepjes werken aan het research project, iets wat erg leuk en leerzaam is en iets wat wij niet vaak doen. Het rooster is zo ingericht dat er genoeg tijd is om alle opdrachten goed uit te voeren. Positieve punten: - Enthousiaste docenten - Blok is (gedeeltelijk) in het Engels - Andere manier van leren (m.b.v. artikelen) Negatieve punten: - Soms moeilijke artikelen - De verwachte kennis is groot
13
3.3
5KMG3 SEKSE, SEKSUALITEIT EN MULTICULTURALITEIT
Maatschappij en gezondheid Mw. Dr. T.A.M. Teunissen
[email protected] De docent zegt… In dit blok staan vier thema's centraal. De eerste week staat in het teken van de rol die gender en cultuur spelen in de hulpverlening. De student leert hoe een goede vraagverheldering rekening houdt met het man/vrouw zijn van de patiënt, hoe de eigen socialisatie van invloed is op cultuur- en seksegerelateerde problemen en hoe communicatieproblemen hierover te voorkomen zijn. Het tweede thema richt zich op het verwerven van kennis en vaardigheden over sekse- en cultuurverschillen in seksueel functioneren. Daarbij komen de anatomische en biologische aspecten en de behandeling van seksuele problemen bij mannen en vrouwen aan de orde. Bovendien kan de student aangeven hoe ook bij aandoeningen als SOA, incontinentie en alcohol- en benzodiazepine verslaving sekse en cultuur van belang zijn. Vervolgens maakt de student kennis met de belangrijkste lichamelijke en psychische klachten na seksueel misbruik. De student leert signalen herkennen die wijzen op misbruik in de voorgeschiedenis en leert wat bij een verkrachting, ook vanuit gezondheidsrechtelijke aspecten, van belang is om te weten en te doen. Tot slot komen specifieke problemen van allochtone vrouwen met en rondom de reproductie aan bod en maakt de student kennis met gezondheidsproblemen en medische zorg voor legale vluchtelingen en illegaal verblijvenden in Nederland. Het blok sluit af met presentaties en persoonlijke essays over gender en cultuur. De student zegt… Het is een erg divers blok met onder andere stages, werkstukken, simulatiepatiënten en presentaties. Je wordt beoordeeld aan de hand van een gesprek, essays, een tentamen en een presentatie. Begin op tijd aan je essay, want het is een redelijk druk blok. Maar ondanks dat een erg leuk en leerzaam blok. Positieve punten: - Simulatiepatiënten zijn erg leerzaam - Verschillende vormen van onderwijs (bv. zedenpolitie, simulatiepatiënt en een stage) Negatieve punten: - Komt veel op je af in het begin
14
3.4
5KMG9 COMPLEMENTAIRE BEHANDELWIJZEN ; WETENSCHAPPELIJK (ON )BEWEZEN ?
Maatschappij en gezondheid Drs. H.W. Stappers
[email protected] De docent zegt… Patiënten bezoeken naast hun eigen arts soms ook een complementaire behandelaar, zoals bijvoorbeeld een antroposofisch arts, een homeopaat, een natuurarts, acupuncturist of een paranormaal genezer. Het is daarom van belang dat ook de regulier werkend arts basiskennis heeft van de complementaire behandelwijzen waar patiënten gebruik van maken. In dit blok worden enkele complementaire behandelwijzen vanuit diverse invalshoeken tegen het licht gehouden. Welke complementaire behandelwijzen zijn in Nederland de meest gangbare en wat zijn de theoretische en historische kaders? Hoe stelt men binnen de reguliere geneeskunde eigenlijk vast of een behandeling werkzaam en zinvol is? Wat voor evidence is er voor de werkzaamheid en risico's van complementaire behandelingen als we dezelfde meetlat hanteren als in de reguliere geneeskunde? Hierbij komt de wetenschapsfilosofie, epidemiologie, maar ook fundamenteel onderzoek uitvoerig aan bod. Ook op farmacologische, psychologische, ethische, maatschappelijke en juridische aspecten wordt ingegaan. Een vast onderdeel van het blok is het bezoeken van een praktijk en het bijwonen van het spreekuur van een complementaire behandelaar. Daarnaast wordt er ook een werkstuk gemaakt van beperkte omvang over een zelf gekozen onderwerp. Naast het werkstuk op schrift houdt u over uw werkstuk een individuele presentatie aan het einde van het blok. De student zegt… Het is een druk blok met lange dagen. Het is een erg interessant blok over de alternatieve en reguliere geneeswijze, waarin je vaak met elkaar in discussie gaat. Daarnaast vinden er ook gesprekken met patiënten plaats en is er een praktijkbezoek. De toets is goed te doen. Het werkstuk en de presentaties zijn erg leerzaam. Positieve punten: - Out of te box denken wordt gestimuleerd - Verbreding van je kennis - Enthousiaste docenten Negatieve punten: - Verdeling van de werklast soms ongelijk verdeeld - Sommige werkgroepen zijn lang en voegen minder toe aan het blok dan andere werkgroepen - Het was onduidelijk wat de verwachtingen waren omtrent het werkstuk
15
3.5
5KMP3 VEROUDERING : VAN MOLECULAIRE SLIJTAGE TOT VERLIES AAN LICHAAMSFUNCTIES
Moleculaire pathologie Dr. G.J.C.G.M. Bosman
[email protected] De docent zegt… Centraal in dit blok staan de moleculaire mechanismen van een aantal verouderingsprocessen en de gevolgen daarvan op hogere fysiologische organisatieniveaus. Bij veroudering hebben moleculaire veranderingen gevolgen voor het functioneren van cel, orgaan en organisme. Deze veranderingen kunnen vooral goed worden onderzocht op het niveau van moleculen en cellen. Een gedeelte van dit blok bestaat dan ook uit practica, waarin een aantal veel gebruikte technieken (spectrofotometrie, enzymmetingen, celscheidingen, histochemie, DNA-isolatie, PCR, elektroforese) zullen worden gebruikt om verouderingsprocessen op te sporen en onderliggende hypotheses te testen. De veroudering van de rode bloedcel dient als voorbeeld van veroudering op moleculair en cellulair niveau. Hierbij wordt meteen verband met een aantal ziektebeelden gelegd. Verouderingsprocessen kunnen leiden tot orgaan-specifieke aandoeningen. Dit aspect zal worden bestudeerd aan neurodegeneratieve aandoeningen van het brein, waarbij de ziekte van Alzheimer centraal staat. In dit kader zal de student ook kennis maken met ethische en wetenschappelijke aspecten van onderzoek bij de oudere mens. Normale en pathologische veroudering zullen daarbij in persoonlijk contacten met ouderen aan de orde komen. Tijdens het hele blok door zullen studenten in groepjes van drie werken aan een scriptie en een referaat over een karakteristieke verouderingsgerelateerde aandoening. Hierbij zal het verband tussen de verschillende elementen (molecuul, cel, orgaan, organisme) verder worden uitgediept. Dit literatuuronderzoek zal mede de basis vormen voor het onderzoeksvoorstel dat na het blok binnen de cursus 5BOSA8 geschreven zal worden. De student zegt… De opbouw van het blok was erg goed, van moleculair niveau naar algemeen niveau. Je duikt voor het eerst echt in de literatuur, waardoor je het idee hebt dat je wetenschappelijk bezig bent. Er is veel afwisseling tussen theorie, literatuur en praktijk (lab en kliniek). Er is een afsluitende scriptie en presentatie. Positieve punten: - Afwisseling tussen theorie en praktijk - Enthousiaste docenten - Klinisch en wetenschappelijk relevant Negatieve punten: - Gaat soms te veel in op moleculair niveau - Eerste twee weken druk
16
3.6
5KMP4 D E " GESTOORDE " WERELD VAN MEMBRANEN EN SIGNALEN
Moleculaire pathologie Prof. Dr. P.M.T. Deen
[email protected] De docent zegt… Een belangrijk deel van het onderzoek binnen het UMC St Radboud heeft betrekking op ziektebeelden waaraan verstoringen van membraantransporten signaaltransductieprocessen ten grondslag liggen. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld Nefrogene Diabetes Insipidus (NDI), Diabetes Mellitus (DM) en Cystische Fibrose (CF). Dit onderzoek is deels patiëntgebonden en deels niet-patiëntgebonden. Het onderzoek is multidisciplinair van karakter en kent genetische, moleculair biologische, biochemische en celfysiologische componenten. In dit keuzeblok zal de wisselwerking tussen de verschillende disciplines worden gedemonstreerd door het traject patiënt, orgaan, cel en molecuul te doorlopen. Het blok bestaat uit een drietal onderdelen. In het eerste onderdeel worden door een klinisch geneticus, internist en kinderarts voordrachten gegeven waarin een aantal ziektebeelden, waaraan bovenstaande stoornissen ten grondslag liggen, worden besproken. In het tweede onderdeel staat het uitvoeren van een literatuuronderzoek centraal. U maakt hierbij kennis met de diverse aspecten die verbonden zijn aan een gedegen literatuuronderzoek, hetgeen in de kliniek vaak als uitgangspunt dient voor een wetenschappelijk onderzoek of behandelwijze. In het laatste onderdeel maakt u ten slotte kennis met toonaangevend wetenschappelijk onderzoek zoals dat binnen onze faculteit wordt verricht. Als rode draad door het blok zult U, begeleid door klinische en preklinische experts op het gebied van de ziektes, in groepsverband zowel praktische als theoretische details van de ziektes gaan onderkennen, dat U samen uitwerkt tot een scriptie en voordracht, wat als eindtoets dient. De student zegt… In de eerste week krijg je een opfriscursus literatuur zoeken, iets wat heel handig is. Dit is niet alleen handig voor het blok maar zeker ook voor het maken van het onderzoeksvoorstel en de scriptie die aan het eind van week drie ingeleverd moet worden. Je krijgt ook veel lab vaardigheden mee, iets wat als heel interessant wordt ervaren, aangezien je dat niet veel krijgt in de rest van de bachelor. Het zijn lange dagen met veel contactonderwijs in de eerste twee weken maar daarna krijg je zeker genoeg tijd om aan je scriptie en presentatie te werken. Positieve punten: - Goed leren omgaan met PubMed - Goed opgezette practica Negatieve punten: - Soms geen verband tussen de fysiologie en de kliniek
17
3.7
5KMP5 INTRA - UTERIENE ONTWIKKELING EN TOXICOLOGIE
Moleculaire pathologie Mw. Dr. Ir. C.J.A. Roeleveld
[email protected] De docent zegt… In dit blok worden de normale en de verstoorde gametogenese, embryologie en foetale ontwikkeling behandeld. Hierbij wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan het ontstaan van aangeboren afwijkingen tot en met de vierde maand van de zwangerschap en ontwikkelingsstoornissen later in de zwangerschap. Daarnaast komen factoren aan bod die van invloed kunnen zijn op de embryonale/foetale ontwikkeling en de vruchtbaarheid. Het eetpatroon van de moeder is bijvoorbeeld erg belangrijk en derhalve wordt de invloed van een teveel of tekort aan essentiële vitamines bestudeerd. Ontregeling van de ontwikkeling of de vruchtbaarheid kan ook ontstaan door invloed van geneesmiddelen (bv. cytostatica, prednison, DES, en Softenon) of mogelijk door blootstelling aan bestrijdingsmiddelen of hormoonverstorende stoffen. Genotmiddelen zoals alcohol, drugs en roken hebben een bewezen schadelijke invloed. De ontwikkeling van het ongeboren kind en de aangeboren afwijkingen, die daarbij in de verschillende orgaansystemen kunnen ontstaan - al/dan niet onder invloed van exogene factoren - worden in groepen zelfstandig uitgewerkt en aan elkaar gepresenteerd. In het blok komen ook de mogelijkheden en onmogelijkheden van prenatale therapie en genetic counseling aan de orde. De student zegt… Het is een erg interessant blok met een duidelijke opbouw. In het begin krijg je redelijk veel theorie, maar erg nuttig voor alle kanten van de geneeskunde om meer over algemene embryologie te weten te komen. Je werkt in groepsverband. Er zijn verschillende toetsingsvormen zoals een theoretische toets, een presentatie en het inleveren van ZSO’s. Positieve punten: - Goede begeleiding van docenten - Practicum in snijzaal erg interessant - Interessante stof Negatieve punten: - Redelijk druk blok, vooral in eerste week
18
3.8
5KMP6 G ENETISCHE EN METABOLE ZIEKTEN
Moleculaire pathologie Dr. A.P.M. de Brouwer
[email protected] De docent zegt… Om te achterhalen in welke mate erfelijkheid een rol speelt in de ziekte van een patiënt wordt de student in het keuzeblok "De patiënt met een erfelijke of metabole ziekte" het probleemgestuurde denken geleerd. Door goed te leren kijken en luisteren naar de patiënt, symptomen te leren groeperen en verbanden te leren leggen, wordt een klinisch denkraam gecreëerd om tot de juiste diagnose te komen. Diverse vormen van erfelijkheid worden aan de hand van concrete ziektebeelden behandeld. Ter verduidelijking en illustratie van de werkwijze bij een patiënt met een erfelijke aandoening is er speciale aandacht voor het AdrenoGenitaal Syndroom, evenals chromosoomafwijkingen, subfertiliteit, glycosyleringsdefecten, mitochondriële ziekten, en farmacogenetica. De centrale opbouw van het onderwijs binnen het keuzeblok bestaat uit het nauwkeurig (leren) bestuderen van de patiënt (inclusief diens persoonlijke beleving), de diagnostische (on)mogelijkheden, behandeling en begeleiding van de patiënt, het erfelijkheidsadvies en tot slot de researchactiviteiten. De student maakt hierbij op (inter)actieve wijze kennis met diverse, actuele aspecten van genetische en metabole ziekten waarbij er aandacht is voor zowel patiënt en diens familie, arts, en onderzoeker. De student zegt… In dit blok behandel je veel nieuwe ziektebeelden. Het blok heeft een goede opbouw met lange dagen. Hierdoor hoef je thuis niets meer te doen. Naast het maken van opdrachten, moet je ook een aantal keer presenteren. Toets sluit goed aan op de stof. Positieve punten: - Veel mogelijkheden om te oefenen met presenteren - Interessant blok - De onderwerpen zijn erg gevarieerd - Enthousiaste docenten Negatieve punten: - Lange dagen - Soms blijf je te lang hangen bij een onderwerp
19
3.9
5KMR6 C ONTROVERSEN IN DE HEMOSTASE
Metabolisme en regulatie Mw. Dr. B.A.P. Laros-van Gorkom
[email protected] De docent zegt… In dit keuzeblok krijgt de student inzicht in de regulatie van de hemostase tijdens fysiologische en pathologische omstandigheden. Hij/ zij zal ontdekken dat het systeem dat bescherming biedt tegen bloedingen ook verantwoordelijk kan zijn voor de ontwikkeling van trombose. Door bestudering van achtergrondinformatie in kernboeken en wetenschappelijke literatuur maakt de student kennis met de meest voorkomende vormen van de bloedingsneiging en trombose als ook de behandeling hiervan. De theoretische informatie wordt geïllustreerd m.b.v. patiëntendemonstraties en casus besprekingen. De student zal zelfstandig een diagnostisch traject doorlopen van anamnese tot en met laboratoriumonderzoek bij een patiënt met een hemostatisch probleem. Hij/zij zal eigenhandig een aantal laboratorium bepalingen verrichten. De resultaten daarvan zal hij/ zij in het kader van een klinische vraagstelling interpreteren. Daarnaast zijn er ruime mogelijkheden om een korte laboratorium (onderzoeks-) stage van 2-3 dagen te lopen en daarbij zelfstandig een onderzoekje uit te voeren. Over de diagnostiek en de behandeling van de besproken ziektebeelden bestaat op verschillende punten geen consensus. In de praktijk betekent dit dat hetzelfde probleem in verschillende ziekenhuizen op verschillende wijze benaderd wordt. De student zal zich verdiepen in de oorzaak van deze verschillende inzichten. Ook zal de student een aantal wetenschappelijke artikelen refereren en proberen de relevantie van deze studies in te schatten voor het klinische beleid. Tot slot zal hij/ zij zelf een diagnostisch c.q. behandelingsprotocol ontwerpen. De student zegt… Een erg interessant en leerzaam blok met een duidelijke opbouw. Naast het maken van opdrachten, werk je ook aan een protocol voor in het ziekenhuis. Dit protocol presenteer je uiteindelijk in de vierde week. Ook vindt er een excursie en een symposium plaats. Je sluit het blok af met een toets. Positieve punten: - Enthousiaste docenten - Relevante onderwerpen - Symposium en excursie zijn erg leuk en interessant Negatieve punten: - Druk blok, vooral derde week
20
3.10
5KNW7 PIJN EN PIJNBESTRIJDING
Neurowetenschappen Prof. Dr. K.C.P. Vissers
[email protected] De docent zegt… Pijn kan door meerdere factoren veroorzaakt worden, waardoor vaak een multidisciplinaire aanpak nodig is. Het blok besteedt dan ook uitgebreide aandacht aan de multidimensionale achtergronden van pijn en de consequenties die deze hebben voor de behandeling. Vele nieuwe inzichten rondom de kennis van pijn en pijnbestrijding worden door docenten die dagelijks met pijnpatiënten omgang hebben toegelicht. De student krijgt hierdoor een goed inzicht in de hedendaagse praktijk van de pijnbehandeling mede doordat ook klinische demonstraties worden gevolgd. Daarnaast neemt iedere student deel aan een kort wetenschappelijk onderzoek over het meten van nociceptie en pijn. Het onderzoek bestaat uit het uitvoeren van een aantal experimenten en een wetenschappelijk verslag. De conclusies van het onderzoek worden plenair gepresenteerd en besproken. Het onderzoek geeft de student inzicht over de grote interindividuele verschillen in pijnperceptie en de rol van neuroplasticiteit bij pijn. De student zegt… Het opzetten en uitvoeren van het pilot onderzoek is erg leerzaam. Er is ook praktijkoriëntatie (o.a. meekijken in het ziekenhuis, stage Dekkerswald), wat erg wordt gewaardeerd. Er is veel aandacht voor wetenschappelijke vorming, waarin de docenten zorgen voor een goede begeleiding. De eerste week bestaat uit een algemene inleiding. In week twee en drie werk je aan het pilot onderzoek. Daarna wordt weer ingegaan op pijn en pijnbestrijding. Positieve punten: - Docenten zijn erg betrokken - Hoge relevantie voor opleiding - Je oefent voor BOWO middels de pilot Negatieve punten: - Druk blok waarin veel artikelen gelezen moesten worden - Veel verslagen schrijven - Lange dagen
21
3.11
5KNW8 O NWIKKELINGSPSYCHOPATHOLOGIE
Neurowetenschappen Mw. Dr. N.N.J. Lambregts-Rommelse
[email protected] De docent zegt… Psychopathologie is het vakgebied, dat zich richt op stoornissen in het denken, de stemming of het gedrag die het aangepast functioneren belemmeren. Ontwikkelingspsychopathologie is de studie naar de oorsprong en het verloop van deze stoornissen. Deze ontwikkeling speelt zich af in een wisselwerking tussen erfelijke aanleg en omgeving vanaf de conceptie. Het bestuderen van de ontwikkeling van psychopathologische aandoeningen heeft tot doel inzicht te verkrijgen in de aard van de aandoeningen en aanknopingspunten te vinden voor de diagnostiek, de behandeling en zelfs voor preventie. Waarom hebben pre-adolescenten veel minder vaak een depressie dan pubers? Wanneer begint de abnormaal sterke hersengroei bij kinderen met autisme? Hoe komt het dat de hyperactiviteit bij een deel van de patiënten met ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) in de loop van de tijd sterk afneemt, terwijl de aandachtsstoornis blijft? Allemaal vragen die op dit moment actueel zijn in het veld van de ontwikkelingspsychopathologie. De ontwikkelingspsychopathologie omvat: - de studie van individuen die met stoornissen ontwikkelen in het contact, het denken, de stemming of het gedrag - de ontwikkelingsachtergrond van deze stoornissen - het patroon, dat deze stoornissen volgen nadat ze zijn ontstaan De focus is vooral op het hoe van de ontwikkelingsprocessen in het bijzonder in de hersenen eerder dan op het gedetailleerd in kaart brengen van verschijnselen. De student zegt… In de ochtend volg je college en ’s middags ben je vrij, zodat je de volgende dag goed kan voorbereiden. Elke dag wordt er een ander onderwerp besproken door een expert op dat gebied. Daarnaast geef je één keer een hoorcollege aan je medestudenten. Naast het volgen van college zijn er ook excursies naar de opname en dagbehandeling in het ziekenhuis. Als afsluiting is er een toets. Positieve punten: - Enthousiaste docenten - Excursies zijn erg leerzaam - Behandelt onderwerpen die niet in het standaard curriculum zitten Negatieve punten: - Veel onderwerpen worden besproken, waardoor weinig diepgang per onderwerp - Overlap/herhaling van het blok Psychoproblematiek
22
3.12
5KON5 ERFELIJKE DARMKANKER : ZELF WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN
Oncologie Mw. Prof. Dr. N. Hoogerbrugge
[email protected] De docent zegt… Dit keuzeblok is bedoeld om te leren wetenschappelijk onderzoek te verrichten door het zelf te doen. Er is gekozen voor het thema 'erfelijke darmkanker', dat zich bij uitstek leent voor een multidisciplinaire aanpak en waarop dagelijks vooruitgang wordt geboekt. Verschillende aspecten van dit thema zijn onderwerp van onderzoek in de verscheidene deelnemende afdelingen. Wetenschappelijk onderzoek is in een aantal opzichten anders dan patiëntenzorg en studie: het is een sprong in het onbekende en succes is afhankelijk van factoren die je maar gedeeltelijk in eigen hand hebt. Het keuzeblok duurt 4 weken en belicht alle stappen die het verrichten van wetenschappelijk onderzoek kenmerken: verzamelen van kennis, ontwikkelen van een vraagstelling, het maken van een werkplan, het verzamelen van gegevens, het analyseren van data en het presenteren van de resultaten. Het onderzoek vindt plaats in groepjes van vier of vijf studenten. Ieder groepje wordt aan een van de betrokken afdelingen gekoppeld en werkt volgens een vast schema, dat er als volgt uitziet: Week 1: verzamelen van kennis uitmondend in een vraagstelling Inleidend hoorcollege (Hoogerbrugge). Groepjes formeren. Bezoeken van afdelingen. Literatuuronderzoek. Presenteren van de vraagstelling in symposium. Week 2 en 3: maken van werkplan en verzamelen van data. In groepen operationaliseren van vraagstelling en plan van aanpak formuleren. Uitvoeren van werkplan. Week 4: analyse en presentatie. Artikel schrijven en presentatie voorbereiden. Symposium. De student zegt… Het blok heeft een goede opbouw waarin goede begeleiding plaatsvindt. In dit blok mag je zelf een onderzoek opzetten en uitvoeren. Tevens geef je een aantal presentaties. De tijdsbelasting in dit blok is erg hoog, onderschat dit niet. Uiteindelijk schrijf je ook een artikel wat een goede voorbereiding vormt voor de toekomst. Positieve punten: - Zelf onderzoek doen, wat in het curriculum weinig aan de orde komt - Goede begeleiding - Veel zelfstandig werken Negatieve punten: - Data-analyse is lastig omdat er weinig uitleg over SPSS wordt gegeven - Onderzoek vergt veel tijd
23
3.13
5KON6 THERAPIEONTWIKKELING IN DE HEMATO - ONCOLGIE
Oncologie Prof. Dr. J.H. Jansen
[email protected] De docent zegt… In dit blok worden de nieuwste inzichten m.b.t. het ontstaan van leukemie behandeld, wordt geleerd hoe men deze kennis kan vertalen naar specifiek op de tumorcel gerichte nieuwe vormen van therapie, en wordt geleerd hoe men nieuwe therapieën moet testen in klinische fase I, II en II trials. Hierbij komen alle aspecten aan bod: de nieuwste (moleculair) biologische inzichten, de methoden waarmee nieuwe vormen van therapie kunnen worden ontworpen, de eisen waaraan een mensgebonden onderzoek moet voldoen, ethische aspecten, etc. Nadat in de eerste twee weken de biologische en klinische achtergronden van leukemie zijn behandeld, wordt in het tweede gedeelte van dit blok aan de hand van een concreet, actueel onderwerp gewerkt aan een opzet voor een klinische fase I, II of III onderzoek. Dit concept wordt in het aansluitende BOWO gedeelte dat gekoppeld is aan dit keuzeblok verder uitgewerkt tot een compleet studieprotocol dat niet onderdoet voor klinische protocollen zoals deze daadwerkelijk worden ingediend bij de medischethische commissies. Omdat de kennis over de biologische achtergrond van de pathogenese bij vele ziekten sterk toeneemt, zal in de komende jaren het vertalen van deze kennis naar klinisch bruikbare nieuwe middelen veel aandacht krijgen op veel terreinen van de geneeskunde. De student zegt… De eerste week van het blok is rustig en bestaat uit theorie. Vanaf de tweede week wordt het drukker en moet er veel zelfstudie worden gedaan. In week drie en vier werk je aan het protocol voor BOWO, wat erg prettig is. Ook moet je een presentatie geven, waardoor je weer een keer oefent met het geven van presentaties. Als afsluiting maak je een toets. Positieve punten: - Hemato-oncologie komt niet veel voor in het reguliere curriculum - Interessant blok - Goede begeleiding van docenten Negatieve punten: - Weinig feedback over de gegeven presentatie - Drukke tweede en derde week
24
3.14
5KVZ5 OPTIMALISERING VAN MEDISCH HANDELEN
Volksgezondheid Prof. Dr. M.J.P. Wensing
[email protected] De docent zegt… In dit keuzeblok wordt aandacht besteed aan het medisch handelen in de praktijk. Veel artsen leveren zorg van goed niveau, maar vaak zijn er toch mogelijkheden voor verdere optimalisering. Die kunnen op verschillende vlakken liggen, zoals medisch-inhoudelijke kennis en kunde, communicatie met patiënten of samenwerking met collega’s. De inzichten over wat gepast medisch handelen is, zijn aan verandering onderhevig, onder meer door de steeds toenemende wetenschappelijke kennis en door veranderende verwachtingen bij patiënten, andere beroepsgroepen in de zorg en andere partijen zoals zorgverzekeraars en landelijke overheid. Voor de individuele arts geldt daarom dat hij of zij zal moeten blijven leren om kwalitatief goede zorg te kunnen blijven leveren. In dit keuzeblok wordt nader ingegaan op dit onderwerp en het wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Het onderwijs is opgebouwd rond vier thema’s, die corresponderen met de vier weken in het blok: (1) wat is gepast medisch handelen en welke rol hebben klinische richtlijnen, (2) de vertaling van aanbevelingen naar de praktijk en aandacht voor de individuele patiënt hierbij, alsmede aandacht voor de kosten van gezondheidszorg, (3) toetsen en verbeteren van het medisch handelen, (4) bevorderen van de patiëntveiligheid. De student zegt… In dit blok is er veel vrijheid omtrent de tijdsplanning. Gedurende het blok staat het werkstuk en de presentatie centraal. Verslagen maak je individueel of in groepsverband. Tevens vindt er een practicum plaats op de OK. Toetsing bestaat uit de verslagen en een presentatie. Positieve punten: - Rustig blok qua tijdsbelasting - Eigen verantwoordelijkheid - Betrokken docenten Negatieve punten: - Weinig praktijk - Weinig onderwijs met betrekking tot het verbeterplan
25
3.15
5KVZ12 N EGLECTED INFECTIOUS DISEASES IN THE TROPICS (EN)
Volksgezondheid Mw. Dr. M. Keuter
[email protected] De docent zegt… Health and healthcare in low resource countries differs from the Netherlands in many aspects. In this course the focus is on the most neglected health problems and diseases in "the tropics" among the most disadvantaged people: the so-called Neglected Tropical Diseases (NTDs) NTDs are defined as a group of poverty-promoting chronic infectious diseases, which primarily occur in rural areas and poor urban areas of low-income and middle-income countries. They are poverty-promoting because of their impact on child health and development, pregnancy, and worker productivity, as well as their stigmatizing features. Among NTDs are numerous protozoan, helminth and viral Infections of public health importance. The worldwide distribution, the "burden of disease", for these conditions will be studied, with a focus on low resource countries in S.E. Asia, sub-Saharan Africa and Latin America. A major point of attention is how to address these problems with limited material and human resources. Through the participation of students from these regions a lively and realistic discussion of relevant issues is assured. Diagnosis, treatment and control of these selected conditions are all covered, including a practical. The organization of the health system is critical to achieving results on a large scale, both in clinical case management and disease prevention and control. Also recent outbreaks of infectious diseases worldwide will be studied, and case studies will be presented by students in small groups. De student zegt… In de eerste twee weken volg je HC’s en RC’s zoals je gewend bent vanuit een normaal kernblok. Vanaf de derde week werk je aan een onderzoeksvoorstel en geef je twee presentaties, wat handig is voor BOWO. Aan het eind van week drie maak je een toets. De ziektebeelden zijn nog niet eerder besproken in het curriculum en zijn erg interessant. In dit blok kom je ook in contact met internationale studenten die vaak een ander perspectief en andere kennis hebben dan jijzelf, wat erg leerzaam is. Positieve punten: - Onderwerp wordt weinig besproken in reguliere curriculum - Contact met internationale studenten - Goede begeleiding van docenten Negatieve punten: - Lange dagen
26
4 4.1
P ERIODE 8 5KIA9 PEDIATRIC INFECTIOUS DISEASES (EN)
Infectie en Afweer Dr. M. van der Flier
[email protected] De docent zegt… The discipline of pediatric infectious diseases covers a broad range of infections. Incidence and manifestations of infections are influenced by the development of the child (from newborns to adolescents) and the associated maturation of the immune system especially in newborns and infants. Pediatric infectious diseases have been a very fruitful area of science, leading to major new insights and improvements in medical care for children (and adults) worldwide. Differentiation between common childhood infections or infections caused by virulent pathogens like meningococci and life-threatening infections in the immunocompromised child asks for a thorough knowledge of the epidemiology and clinical presentation of these infections. Understanding of the biology of causative agents and the pathogenesis is an essential step in achieving control and elimination of disease. The development of successful preventive interventions of childhood diseases like diphtheria, measles, polio and pertussis has made a major contribution to the improvement of health worldwide. In this elective course the student will learn more about the scientific process and principles, while increasing knowledge of pediatric infectious diseases. The course aims to further educate on the scientific process in the medical sciences and builds on the foundation laid within the core curriculum. De student zegt… De rode draad van het blok is altijd duidelijk aanwezig. Voor GNK-studenten is het blok niet klinisch genoeg en voor BMW-studenten is het niet wetenschappelijk genoeg. De ZSO’s draaien om verschillende soorten infecties, die in groepjes (in het Engels) gepresenteerd worden. De voorbereidingen van de Engelse presentaties vergt naast de contacturen de meeste tijdsinvestering, maar duren maar kort. Je krijgt naast de hoorcolleges ook de opdracht een casus op te lossen. Aansluitend is er een toets. Positieve punten: - Enthousiaste docenten presenteren interessante ziektebeelden - Seminars georganiseerd om vragen te stellen - Leuk dat de kliniek én onderzoek getoond worden - Ervaring opdoen met presenteren in het Engels Negatieve punten: - Weinig verband tussen wetenschap en kliniek - Weinig variatie in onderwijsvormen, (te) veel HC’s - Engels van sommige docenten die een HC gaven, was zeer matig
27
4.2
5KME2 D IAGNOSTIEK MET BEELD - EN SIGNAALVORMENDE TECHNIEKEN
Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Dr. T.F. Oostendorp
[email protected] De docent zegt… Moderne beeld- en signaalvormende technieken spelen een steeds grotere rol in de medische diagnostiek. Naarmate de technische mogelijkheden groter worden, is het mogelijk een steeds nauwkeuriger beeld te krijgen van de gezondheidstoestand van de patiënt. Omgekeerd is de behoefte aan precieze diagnostiek een belangrijke inspiratiebron voor de ontwikkeling van nieuwe technieken. Met de veelheid aan beschikbare diagnostische methoden is de keuze van de juiste methode(n) in een specifiek geval geen triviaal probleem. Eenvoudig alles uit de kast te halen is niet wenselijk uit het oogpunt van patiëntbelasting en kostenbeheersing. Voor het maken van een juiste keuze is het nodig dat de behandelend arts een goed inzicht heeft in de mogelijkheden en beperkingen van de verschillende diagnostische methoden, zonder dat hij alle technische details tot in de finesses beheerst. In dit blok maakt de student kennis met diagnostiek door middel van moderne beeld- en signaalvormende methoden. Hierbij staat de diagnose centraal; de techniek achter deze methoden slechts ter sprake komen voor zover dat van belang is voor inzicht in de mogelijkheden en beperkingen. De nadruk ligt op de vraag hoe een gerichte zoektocht opgezet kan worden die uit de veelheid van (mogelijke) informatie zo efficiënt mogelijk leidt tot een goede diagnose. De student zegt… Het blok is erg afwisselend en kent veel verschillende onderwerpen, die door enthousiaste docenten ondersteund worden. Er zijn verschillende manieren van toetsing (twee toetsen en twee verslagen (samen 50%) en een presentatie (50%)), waardoor je veel creativiteit kwijt kan. Klinisch onderwijs krijgt veel aandacht in dit blok; de echomeekijkdag is ontzettend leerzaam. Dagen zijn (vooral in de eerste helft van het blok) erg lang, maar in de avond ben je vrijwel vrij. Positieve punten: - Zeer veel afwisseling; stof is sterk onderbelicht in het reguliere curriculum, maar essentieel - Leuke implementatie van pathofysiologie - Klinische casussen die de vele interessante en belangrijke technieken ondersteunen - Enthousiaste docenten Negatieve punten: - Sommige onderdelen/thema’s verliezen contact met de kliniek - Veel overlap tussen de verschillende onderwerpen - Niet alle belichte onderwerpen zijn aansprekend; dagen daardoor lang
28
4.3
5KON2 O NDERZOEKSASPECTEN VAN SOLIDE TUMOREN
Oncologie Dr. A. Bremers
[email protected] De docent zegt… Als uitgangspunt voor dit blok is gekozen voor bestudering van deze ontwikkelingen in het onderzoek van de tumormatrix, waarin zich processen voordoen als plasminogeenactivatie, angiogenese en collageenafbraak en opbouw. De nadruk komt te liggen bij tumoren van het colon en rectum en zenuwceltumoren. In dit verband blijkt de toepassing van de MRI als beeldvormende diagnostiek van grote betekenis te zijn, omdat hier meer functies van de matrix kunnen worden bestudeerd zoals bloeddoorstroming. Daarnaast maakt de student kennis met radio-immunodiagnostiek en radioimmuuntherapie en de mogelijke betekenis van de Positronen Emissie Tomografie (PET) voor de kliniek. Naast dit diagnostisch onderzoek komen klinische vormen van onderzoek aan de orde als nieuwe ontwikkelingen op het gebied van mammachirurgie (schildwachtklierbiopsie, Radio Frequentie Ablatie), leverchirurgie, melanoomchirurgie, radiotherapie in het hoofdhalsgebied en immuuntherapie, zoals radio-immuuntherapie en toepassing van immunologisch werkende middelen bij de behandeling van patiënten met melanoom. Er wordt aandacht besteed aan de wijzen waarop een klinische studie moet worden georganiseerd om tot betrouwbare resultaten te komen. Tenslotte komen aspecten van de reconstructieve chirurgie bij de oncologische patiënt (mamma, hoofd-hals)aan de orde. De student zegt… 5KON2 kent veel verschillende soorten onderwijs, waaronder verscheidene practica. De weekindeling is evenwichtig en bevat veel presentatiemogelijkheden, waardoor je je vaardigheden hierin sterk ontwikkelt en nuttige feedback krijgt. De laatste dag geef je een presentatie over de hele stof en maak je een toets, waarvoor je genoeg voorbereidingstijd krijgt. Dit blok vraagt ongeveer 40 uur inzet per week, maar is goed te doen en kent een ingenieuze planning waardoor er genoeg tijd is voor zelfstudieopdrachten. Positieve punten: - Veel mogelijkheden om je prestatievaardigheden te verbeteren - Meeloopdagen op ziekenhuisafdelingen, waaronder op de OK - Enthousiaste, veelal kundige docenten die veel diversiteit in onderwerpen aanbrengen Negatieve punten: - Miste soms diepgang waardoor sommige vragen onbeantwoord blijven - Toets is lastig in te schatten en weerspiegelt maar deels de blokdoelen - Matig gebruik van Blackboard
29
4.4
5KVZ2 INTERNATIONAL PUBLIC HEALTH (EN)
Volksgezondheid Dr. E.J.A.M. Spaan
[email protected] De docent zegt… The first theme describes the patterns of disease and health status in developing countries, and relates this to various determinants, including the historical, socio-economical and political context. The second theme addresses health systems, their organization, and asks which systems perform best. Topics covered include quality of care, and the choice of interventions to respond to major health problems. The third theme discusses recent global initiatives such as the Millennium Development Goals, the Global Fund, and the role of international agencies such as the World Bank and the World Health Organization. Finally, the fourth theme focuses on local action, based on principles of primary health care and community involvement. Each theme is introduced by one or more lectures, and includes one or more self-study assignments (SSA). These SSA are discussed in working groups (around ten students) and tutorials. Some themes also include a documentary followed by discussion. In addition, small study groups of students prepare weekly papers applying the theme of the week to a specific disease in a developing country of choice (preferably the country of origin of one of the international students in the study group). Every week one member of each study group presents the week paper in a plenary meeting with all students and tutor(s). The course also includes a half-day practicum, in which the students will explore the software Gapminder. In the last week students also take part in a role-play and debate around primary health care and local action. De student zegt… Het blok geeft een goede indruk van de gezondheidszorg in het buitenland (incl. ontwikkelingslanden). ZSO’s nemen niet veel tijd in beslag, in tegenstelling tot de vier verslagen en de presentatie. De inhoud van het blok is uniek en belicht het een scala aan aspecten van de geneeskunde. Het blok is in het Engels, wat weinig problemen oplevert. De laatste week, met een presentatie én een verslag, is druk. Positieve punten: - Interessante, geleerde stof wordt snel in papers toegepast, waarna je ook eenmaal een paper in het Engels presenteert en relevante presentatievaardigheden opdoet - Je leert buitenlandse gezondheidszorg kennen: relevante leerstof Negatieve punten: - Engels van docenten is ondermaats; het contactonderwijs voegt weinig toe en docenten zijn weinig kritisch; werkgroepen duren veel te lang voor hun inhoud
30
5 5.1
P ERIODE 9 5KGH6 VERBALE EN AUDITIEVE COMMUNICATIEPROBLEMEN
Speciële genees- of heelkunde Dr. R.J.C. Admiraal
[email protected] De docent zegt… De productie van spraak en taal enerzijds, en de verwerking en gewaarwording van geluid, spraak en taal anderzijds is voor mensen van wezenlijk belang bij het communiceren. Spraak-, taal- en ontwikkelingsstoornissen, doofheid en gehoorverlies kunnen anatomische of (patho)fysiologische oorzaken hebben. De sociale en psychologische gevolgen van deze stoornissen kunnen voor de patiënt heel groot zijn. Hoe het normaal gaat, wat eraan kan schorten en hoe dat te voorkomen, te verhelpen of te accepteren is, is het onderwerp van dit blok. Diagnostische en therapeutische mogelijkheden alsmede de sociale en psychologische gevolgen van bijvoorbeeld stemstoornissen, articulatiestoornissen, vroegkinderlijke slechthorendheid, elektrofysiologisch gehooronderzoek en hoorrevalidatie worden behandeld. De student zegt… Globale opbouw van het blok is goed. In de eerste week wordt de basiskennis (anatomie en fysiologie) herhaald en getoetst, zodat je gedwongen wordt deze goed te beheersen. In het blok worden veel presentaties gegeven en in de vierde week is er een toets. Onderwerpen worden aan elkaar gepresenteerd om zo greep op de stof te krijgen. Het is en druk blok, maar in de roostering zit tijd voor presentaties ingeroosterd, zodat er thuis niet meer zoveel te doen is. Het blok is klinisch, wetenschappelijk en sociaalmaatschappelijk. Positieve punten: - Leuke excursies - Enthousiaste docenten - Gevarieerde onderwerpen - Veel manieren gebruikt om de stof levendiger en begrijpelijker te maken Negatieve punten: - Veel uren tussen het onderwijs - Korte tijd om voor presentaties voor te bereiden
31
5.2
5KGH9 M ONDZIEKTEN
Speciële genees- of heelkunde Mw. Drs. A.J. Kouwenberg
[email protected] De docent zegt… Dit blok is een keuzeblok binnen de speciële genees- en heelkunde in het derde jaar van het geneeskundig curriculum. In dit blok komen ziektebeelden aan de orde die in en rondom de mond kunnen optreden en meestal als mondziekten worden betiteld. Mondziekten, oorspronkelijk het vakgebied van de mond-, kaak- en aangezichtschirurg, vormt eigenlijk de basis voor een meer professionele interactie tussen arts en tandarts. De toekomstige basisarts moet niet alleen kennis hebben van algemene lichamelijke pathologie maar ook meer kennis hebben van specifieke mondziekten omdat veel algemene lichamelijke klachten afwijkingen in de mondholte laten zien, terwijl omgekeerd orale afwijkingen gevolgen kunnen hebben voor de algemene gezondheid. Door de vergrijzing bijvoorbeeld neemt het aantal orale klachten toe: 25% van de 65-plussers heeft last van een droge mond welke in 90% veroorzaakt wordt door het gebruik van geneesmiddelen. Daarnaast is er een duidelijke toename van het aantal (pre)maligne afwijkingen in en rondom de mond. Voortijdige herkenning en behandeling leiden tot betere behandelingsmogelijkheden en een verminderde morbiditeit. Pijnklachten in de mond en het aangezicht kunnen zowel symptomatisch als psychogeen zijn. Gepoogd wordt om vanuit verschillende disciplines te komen tot een differentiële diagnose van de pijnklacht om aan de hand daarvan de patiënt te informeren en in een therapeutisch traject te coachen. De student zegt… In dit blok zijn er erg veel leermomenten en nieuwe indrukken. De studenten moeten een presentatie over een eigen onderwerp geven, wat leerzaam en leuk is. Het is een afwisselend blok met presentaties, scripties en anatomie practica. Het is handig voor iedere arts en het komt niet in het normale curriculum voor, dus het is een goede aanvulling. Het blok is qua tijdsbelasting goed te doen. Het klinische aspect van geneeskunde komt in dit blok vooral aan bod. Positieve punten: - Leerzame practica op tandheelkunde locatie - Enthousiaste docenten - Nuttig, omdat het verder niet in het curriculum voorkomt - Erg interessante patiëntendemonstratie Negatieve punten: - Chaotische organisatie - Kernboeken zijn niet goed beschikbaar in de bibliotheek
32
5.3
5KGH14 EVIDENCE BASED GERIATRIE IN DE PRAKTIJK
Speciële genees- of heelkunde Mw. Dr. M.B. van Iersel
[email protected] De docent zegt… Dit blok is opgebouwd uit 3 hoofdlijnen: de casus opdracht, de richtlijn opdracht en de rode draad opdracht. In de casus opdracht zal aan de hand van een ministage een patiënt geselecteerd worden. Het klinisch probleem van deze patiënt is het uitgangspunt voor het opstellen en uitwerken van een wetenschappelijke vraagstelling. Bij de richtlijn opdracht is weer een klinisch probleem het vertrekpunt. Nu kijkt u in hoeverre bij dat probleem passende richtlijnen ook valide zijn voor geriatrische patiënten en hoe om te gaan met conflicterende adviezen bij multimorbiditeit. In de rode draad opdracht tenslotte maakt u een casus voor de serious game GeratriX waarbij klinisch redeneren en complexe medische besluitvorming centraal staan, natuurlijk zoveel mogelijk evidence based. De student zegt… Een interessant blok, waar door prettige roostering een flexibele tijdsindeling mogelijk is. Het was erg leuk om de “evidence based medicine” kritisch te bekijken en toe te passen op de geriatrische patiënt. Positieve punten: - Onderwijs op basis van casus direct uit de praktijk - Flexibele tijdsindeling - Veel werken in groepjes Negatieve punten: - Weinig theoretische kennis
33
5.4
5KIA8 SEVERE INFECTIOUS DISEASES (EN)
Infectie en afweer Prof. Dr. A.J.A.M. van der Ven
[email protected] De docent zegt… Only a limited number of micro-organisms are capable of causing clinical symptoms and only very specific infectious agents may be life threatening. Reason is that only certain micro-organisms possess virulence factors that are capable to interfere with the host. Usually these virulence factors interfere in a specific way with the host disturbing the normal physiology. Host defense/ response plays a crucial role thereby as well. Result is a typical clinical syndrome and health professionals should be able to recognize and understand these syndromes. Insight in the pathobiology also helps to understand the course of the infection. Some diseases are immediate life threatening and short lasting while others are more chronic disabling diseases. Exposure to certain micro-organism differs on a global scale and between the community or the hospital setting. The importance of the environmental context will specifically highlighted in the elective. De student zegt… Dit blok is erg interessant en bestaat uit leuke onderwijsvormen. Er zijn veel toetsmomenten in dit blok, zoals een presentatie en een toets. Er wordt veel gedaan met casuïstiek, wat het erg leuk maakt. De ziektebeelden die behandeld worden zijn erg interessant en de blokopdeling is goed. Het blok heeft ook leuke excursies. Positieve punten: - Interessante stof - Enthousiaste docenten - Veel casuïstiek - Brede, actuele onderwerpen Negatieve punten: - Soms wat rommelig - Zelfstudie zou uitdagender kunnen
34
5.5
5KMG6 U TOPISME EN GENEESKUNDE
Maatschappij en gezondheid Dr. N.L. Steinkamp
[email protected] De docent zegt… Sinds de 17de eeuw geeft de geneeskunde aanleiding tot utopische speculaties over een leven zonder ziekten en veroudering. Zo schreven filosofen als Francis Bacon (1561-1626), Ren Descartes (1596-1650) en Marquis de Condorcet (1743-1794) al in de vroegmoderne tijd hierover in hun tractaten. Toch was de geneeskunde tot in de vorige eeuw meestal tamelijk machteloos als het om daadwerkelijk ingrijpen ging. Tegenwoordig is deze situatie veranderd. De geneeskunde is veranderd in een bloeiend wetenschapsgebied en begeleidt de moderne mens van conceptie tot aan het graf. Allerlei nieuwe technologieën en denkwijzen in de geneeskunde geven aanleiding tot nieuwe toekomstfantasieën. Concrete ontwikkelingen in de bio-elektronica, in tissue engineering, biogerontologie, nanogeneeskunde, gentherapie, therapeutisch en reproductief klonen plaatsen mensen voor nieuwe ethische vragen. Medisch utopische werken met pakkende titels overspoelen de markt (bijvoorbeeld William Schwartz, Life without Disease. The Pursuit of Medical Utopia (1998); Michael Fossel, Reversing Human Aging (1996) en Lee Silver, Remaking Eden. Cloning and Beyond in a Brave New World (1997)). In dit blok zullen enkele nieuwe ontwikkelingen in de geneeskunde worden verkend op de 'toekomstbeloften' die zij in zich dragen, en zal kritisch worden gekeken naar de ethische implicaties van de nieuwe vormen van utopisme. De student zegt… Het blok begint in de eerste week met achtergrondinformatie omtrent utopieën. De weken daarna gaat het vooral over recente wetenschap en technologie. Het blok sluit af met een presentatie over een werkstuk over een zelfgekozen onderwerp. Het aspect filosofie komt uitgebreid aan bod, de aspecten klinisch en management komen nauwelijks aan bod. Positieve punten: - Leuke andere manier van benaderen geneeskunde - Goed georganiseerd - Vrije keuze onderwerp werkstuk Negatieve punten: - Niet echt een klinisch blok - Eerste week is misschien wat saai
35
5.6
5 KMP1 M EDISCHE BIOTECHNOLOGIE
Moleculaire pathologie Dr. W.J.A.J. Hendriks
[email protected] De docent zegt… (Bio)medische studenten zullen via wetenschappelijk onderzoek of werk in de gezondheidszorg met medische biotechnologie te maken krijgen. Daarnaast zal iedere basisarts achtergrondkennis op dit terrein nodig hebben. De maatschappelijke aandacht voor medische biotechnologie is onverminderd groot en het gebruik ervan bij geneeskundig onderzoek en klinische toepassingen zal aan de steeds beter geïnformeerde patiënt moeten worden uitgelegd. In dit keuzeblok wordt de huidige stand van zaken in de medische biotechnologie uiteengezet en wordt zowel op de wetenschappelijke achtergronden als de ethische overwegingen ingegaan. Gedurende de tweede helft van het blok zullen de deelnemers op een aantal afdelingen van het Radboudumc van dichtbij ervaren hoe medische biotechnologie reeds nu bijdraagt aan onderzoek, diagnostiek en behandeling. De student zegt… In de eerste twee weken is de stof verdeeld in zeven thema’s, waarbij elk thema uit een hoorcollege, een ZSO en een responsiecollege bestaat. Het zijn twee redelijk technische weken. In de andere twee weken vinden twee driedaagse ministages plaats. De stages, en daarbij het praktische labwerk, zijn erg leuk. Positieve punten: - Goede mix tussen klinisch en wetenschap - Leuke ministages - Goede opbouw blok Negatieve punten: - Lange dagen
36
5.7
5KMP8 O RGANEN MAKEN : REGENERATIEVE GENEESKUNDE EN TISSUE ENGINEERING
Moleculaire pathologie Mw. Dr. Ir. W.F. Daamen
[email protected] De docent zegt… Het maken van nieuwe organen spreekt al eeuwen tot de verbeelding. Recentelijk is er een nieuw multidisciplinair vakgebied ontstaan met als doel het maken van nieuwe organen en weefsels. Dit uitdagende vakgebied wordt gekenmerkt door toepassing van recentelijk verworven kennis op het gebied van biomaterialen, celbiologie en (foetale) chirurgie. In dit blok maakt u kennis met de strategieën die momenteel toegepast worden om organen te creëren zowel in als buiten het lichaam. Een scala van innovatieve technieken zullen de revue passeren waarbij er nadruk ligt op biofunctionele materialen, stamcellen en de toepassing op het gebied van huid, bloed(vaten), bot/kraakbeen en urogenitale weefsels. Ook zult u praktijkervaring opdoen in het laboratorium. Tevens zullen er ethische aspecten van deze nieuwe medische mogelijkheden aan de orde komen. De student zegt… Een leuk blok met veel aspecten en een duidelijke indeling. De eerste twee weken zijn nogal intensief, daarna wordt het minder. Ook zijn er veel presentaties. Positieve punten: - Erg actueel - Leuk labwerk - Goede feedback op presenteren Negatieve punten: - Soms erg diepgaand en technisch - In het begin nogal intensief
37
5.8
5KON4 HORMONEN EN TUMOREN
Oncologie Dr. A.E. van Herwaarden
[email protected] De docent zegt… Het onderwerp van dit keuzeblok is het raakvlak tussen oncologie en endocrinologie. Voortbordurend op onderzoek van de participerende afdelingen komen het mammacarcinoom, hersentumoren, trofoblasttumoren en het Multipel Endocrien Neoplasie syndroom (MEN, type I en type II) aan de orde. De analytisch- chemische diagnostiek zal, zoveel mogelijk in de vorm van practica, als rode draad door deze onderdelen lopen. In het blok Nieuwvormingen worden endocriene maatregelen bij de behandeling van het gemetastaseerd mammacarcinoom summier bestudeerd. In dit keuze-blok zal dieper ingegaan worden op prognostische en predictieve factoren. De groei van kinderen tijdens en na behandeling van een hersentumor is vaak gestoord. Mogelijke oorzaken hiervan zullen worden bestudeerd waarbij extra aandacht besteedt zal worden aan de statistische evaluatie en interpretatie. Er zal ruim aandacht zijn voor de interpretatie van metingen van tumormarkers bij trofoblasten. Tenslotte komen kliniek, pathogenese, biochemische en moleculaire diagnostiek en de therapie van het MEN II syndroom aan de orde alsook de praktische en ethische consequenties van screeningsprocedures voor deze ziekte. De student zegt… Het blok heeft een duidelijke opbouw. Per week wordt een nieuw onderwerp aan de orde gebracht. Iedere week wordt door andere studenten een presentatie over het onderwerp gegeven. Er wordt veel tijd in het lab rondgebracht. Positieve punten: - Enthousiaste docenten - Tijdsbelasting is goed te doen Negatieve punten: - Lange wachttijden bij practica
38
5.9
5KVZ7 A IDS (EN)
Volksgezondheid Dr. P.P. Koopmans
[email protected] De docent zegt… It is important for medical students to learn about HIV infection and Aids. Not only for the case will they work abroad, but also when practicing in the Netherlands it is necessary to recognize the infection and the disease amongst Dutch patients and immigrants. HIV affects the whole body, may have a very broad spectrum of clinical symptoms in nearly all organ systems and has a major impact on the social life, work, and may disrupt the family and the social network of the patient. Therefore it is important for students to learn on the interesting clinical appearance, and the impact on private life and the society. In addition the infection may have many consequences as well in the field of human rights, discrimination, insurance and tights of the individual. Moreover, the disease can serve as a model for a better understanding of societal consequences of a serious infection and a chronic disease. The student should be able after active participation in this course about HIVinfection and AIDS to show understanding of the biological aspects like virology, immunology and pharmacology, the diagnosis, treatment aspects as well as the public health and societal aspects. De student zegt… Het blok is internationaal gericht en klinisch uitgebreid. De opbouw van het blok is goed en het blok heeft een relevante onderverdeling. Vooral de laatste week is druk en is er weinig tijd om te leren voor het tentamen. Positieve punten: - Internationaal - Contact met buitenlandse studenten Negatieve punten: - Erg belastend
39
6 6.1
P ERIODE 10 5KBW1 MOTORPECH
Revalidatiegeneeskunde Prof. Dr. A.C.H. Geurts
[email protected] De docent zegt… Bewegingssturing en revalidatiegeneeskunde zijn de zwaartepunten van dit blok. In de eerste week worden aspecten van basale sensoriek en motoriek herhaald uit Beweging en Sturing en wordt een drietal ziektemodellen geïntroduceerd (CVA, beenamputatie, HMSN). In de tweede en derde week vormen balanshandhaving en lopen de belangrijkste thema’s. Observatie en biomedische metingen aan proefpersonen/patiënten met een van de genoemde ziekten leren u aspecten van balanshandhaving en het gaan vast te leggen en te interpreteren. Het schrijven van een (groeps) wetenschappelijk verslag van uw eigen experimenten sluit dit onderwerp af. In de vierde week komt de kliniek vanuit de revalidatiegeneeskunde aan bod. U wordt in de speciële problematiek ingeleid door het verhaal van de patiënt te ordenen, lichamelijk onderzoek te doen, en een individueel behandelplan op te stellen. Dwars op de leerlijn van 4 weken staat een aantal capita selecta: CRPS, ALS, dwarslaesie, bezoek aan het revalidatiecentrum van de St Maartenskliniek, en een microsymposium. Al met al een dynamisch en goed gewaardeerd keuzeblok dat een perfecte introductie vormt tot de revalidatiegeneeskunde en haar onderzoeksdomein. De student zegt… De opbouw van het blok is goed met in de eerste 1-2 weken theorie en in week 2,3 en 4 presentaties met je groepje. Verder schrijf je in week 3 een verslag. Het bezoek aan de Sint-Maartenkliniek in week 2 is erg interessant en de experimenten met de patiënten en het lichamelijk onderzoek bij een patiënt in week 4 worden ook als erg leuk en leerzaam ervaren. De tijdsbelasting is normaal vergeleken bij andere keuzeblokken. Positieve punten: - Betrokken docenten - Bezoek Sint-Maartenskliniek - Veel patiëntencontact Negatieve punten: - Toets in week 4 terwijl de theorie voornamelijk in de eerste twee weken wordt behandeld.
40
6.2
5KGH2 HET ONGEBOREN KIND AT RISK
Kindergeneeskunde Mw. Dr. M. Hogeveen
[email protected] De docent zegt... In Nederland is de perinatale sterfte relatief hoog (10,0 per 1000 in totaal geborenen). De belangrijkste 4 oorzaken zijn: vroeggeboorte, asfyxie, aangeboren afwijkingen en laag geboortegewicht. Het is dus van zeer groot belang om tijdens de zwangerschap en in de perinatale periode risicofactoren te herkennen, afwijkingen op te sporen en adequate maatregelen te treffen, om schade zoveel mogelijk te voorkomen. In dit keuzeblok komen deze vier oorzaken en de gevolgen daarvan voor mortaliteit en morbiditeit uitgebreid aan de orde. Perinatale problemen krijgen aandacht en tenslotte ook nog enkele ziekten die op zeer jonge leeftijd kunnen optreden. Het keuzeblok bestaat dan ook uit 3 delen: het kind at risk vr de geboorte; het kind at risk in de perinatale periode; het kind at risk in en na de neonatale periode. Het doel van dit blok is om na afloop in staat te zijn ouders te informeren over de verschillende vormen van aangeboren afwijkingen en aandoeningen die in de perinatale periode ontstaan. Daarnaast wordt aandacht geschonken aan de diagnostische en therapeutische mogelijkheden en aan de begeleiding die noodzakelijk is. Ook komen herhalingskansen van ernstige afwijkingen aan de orde en wordt aandacht gegeven aan de begeleiding van ouders rond het nemen van zeer belangrijke beslissingen over (verdere) progenituur, zwangerschapsonderbreking en beleidsbeslissingen met betrekking tot de behandeling. De student zegt... Interessant blok met docenten die met veel plezier en kennis over hun vakgebied vertelden. De rondleidingen zijn een leuke toevoeging. De twee toetsen zorgen voor een iets hogere tijdsbelasting en ook zijn er in de laatste week nog veel ZSO’s. Positieve punten: - Enthousiaste docenten - Rondleidingen zijn een goede toevoeging - Veel verschillende aspecten van de neonatologie komen aan bod Negatieve punten: - De laatste twee weken een duidelijk hogere tijdsbelasting dan in de eerste twee weken.
41
6.3
5KGH3 C HRONISCHE LONGAANDOENINGEN BIJ KIND EN VOLWASSENE
Longziekten Mw. Dr. H.A.C. van Helvoort
[email protected] De docent zegt… Het blok Chronische longaandoeningen bij kind en volwassene gaat in op de gevolgen van het hebben van een chronische longaandoening, hetgeen betekent dat de aandoening niet geneest en invloed heeft op het dagelijks functioneren zowel wat betreft de werksituatie als in het leven van alle dag. De betekenis van de diagnostiek aan het begin van de ziekte als ook tijdens de ziekte om het proces te vervolgen komt aan de orde. Hoe om te gaan met de medicamenteuze behandeling door de patiënt en door de arts. Dieper wordt ingegaan op wetenschappelijke inzichten met betrekking tot epidemiologie, pathogenese, diagnostiek, therapie en prognose van chronische longaandoeningen, zoals astma, chronisch obstructief longlijden en cystic fibrosis. De benaderingswijze zal zijn om uit te gaan van een klinische ziektegeschiedenis en aan de hand van een aantal problemen en vraagstellingen na te gaan welke nieuwe ontwikkelingen er zijn en wat de betekenis van deze nieuwe ontwikkelingen is voor de diagnostiek en behandeling van de individuele patiënt. Aan het eind van het blok worden de diverse problemen en oplossingen en aandachtsvelden geïntegreerd. Een aantal practica dient om meer inzicht te verwerven in de betekenis, beperking en belasting voor de patiënt van bepaalde onderzoekstechnieken. Door de deelnemers aan het blok wordt een onderzoeksvoorstel geschreven en gepresenteerd met betrekking tot chronische longziekten tijdens een minisymposium. De student zegt… Het bezoek naar Dekkerswald in week 3 was erg leuk om de praktische kant te zien. Ook de patiëntdemonstraties waren een goede toevoeging. Het blok gaat klinisch gezien niet enorm de diepte in maar juist wel weer op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. Het onderzoeksvoorstel, de presentaties en de toets in week 4 zorgen in die week voor een relatief hoge tijdsbelasting. Positieve punten: - Excursie naar Dekkerswald - Actieve docenten - Toepasbaar voor kliniek - Veel patiëntendemonstraties Negatieve punten: - Drukke laatste week - Hoge tijdsbelasting qua ZSO’s - Weinig inleidende achtergrond informatie bij aanvang van een onderwerp
42
6.4
5KGH5 C APITA SELECTA TRAUMATOLOGIE
Heelkunde Dr. J.P.M. Frolke
[email protected] De docent zegt… Onder letsels verstaan we letsels die ontstaan door ongevallen, geweld en zelfbeschadiging. Zij vormen samen een zeer heterogeen gezondheidsprobleem, waarbij diverse vormen van gezondheidsschade (bijvoorbeeld hersenletsel, fracturen en vergiftigingen) veroorzaakt worden door sterk uiteenlopende oorzaken (bijvoorbeeld verkeersongevallen, privé ongevallen en arbeidsongevallen). Jaarlijks vinden 870.000 SEH behandelingen plaats in verband met letsel door een ongeval, geweld of zelfbeschadiging (gemiddelde over de periode 2003-2007). De traumatologie is bij uitstek een voorbeeld van ketenzorg waarin vele disciplines samenwerken. Vanaf de melding 112, de inzet van pre-hospitale hulpdiensten en de behandeling op de Spoedeisende Hulp tot aan het moment dat de ongeval-patiënt ontslagen wordt van verdere poliklinische controles door de behandelend specialist en de laatste letselschadezaak financieel wordt afgerond en de patiënt weer volledig aan het arbeids- of sociaal proces deelneemt. Dit keuzeblok traumatologie neemt u mee door deze boeiende aspecten van ons vak en probeert u een oriënterend beeld te geven van wat de traumatologie te bieden heeft. Er is gekozen voor een opbouw in themaweken waarbij in week 1 schade en herstel van weefsels centraal staat. In week 2 staat het thema hand en pols centraal. In week 3 worden veel voorkomende letsels van het steun- en bewegingsapparaat behandeld. De laatste week 4 staat in het teken van de polytrauma patiënt. De student zegt… Gestructureerd blok met aan het einde van elke week een toets en in de vierde week afsluitend een presentatie. Per dag ben je relatief lang bezig maar heb je voldoende tijd om alle ZSO’s te maken zodat je erbuiten niet veel hoeft te doen. Het is leuk om een beeld te krijgen van problematiek op de spoedeisende hulp, zo loop je een dag mee op de SEH en woon je traumabesprekingen bij. Positieve punten: - Interessante practica waarbij je onder andere leert hechten en gipsen. - Gestructureerd en gevarieerd blok - Gemotiveerde docenten Negatieve punten: - Relatief lange dagen
43
6.5
5KHC4 ESSENTIËLE HYPERTENSIE
Hart en circulatie Drs. M.C. van der Wel
[email protected] De docent zegt… Hypertensie komt voor bij een kwart van de Nederlandse volwassenen dus vrijwel elke arts krijgt te maken met patiënten met hoge bloeddruk. Maar wat is de betekenis van een eenmalige gemeten hoge bloeddruk? Is de bloeddruk echt te hoog en wat is het risico dan? Wat is vervolgens de beste behandeling en op welk (hard) bewijs is dat gebaseerd? Hoe leg ik het zodanig uit dat de patiënt het begrijpt en het belang van een behandeling inziet? Wat is de samenhang van hoge bloeddruk met andere risicofactoren die hart en vaatziekten veroorzaken? En hoe is de zorg voor patiënten met hypertensie in de huisartspraktijk georganiseerd? In dit keuzeblok zal veel diepgaander dan in het kerncurriculum op al deze facetten worden ingegaan: hoe we hypertensie vaststellen, welke schade het kan veroorzaken, hoe een hypertensieve patiënt benaderd moet (kan) worden en hoe we gegevens uit de wetenschappelijke literatuur gebruiken in de diagnostiek en behandeling ('evidence-based medicine'). De student zegt… Veelzijdig blok met enthousiaste docenten dat uitbreiding biedt op de kennis die je al hebt en voor iedereen relevant is. Meer contacturen ten opzichte van zelfstudie dan in andere blokken. Tijdens het blok houdt je twee presentaties en schrijf je twee verslagen. Verder zijn er meerdere practica die als erg leuk en interessant worden beschouwd. Positieve punten: - Interessante practica - Mogelijkheid om zelf te bepalen hoeveel diepgang je aan de stof wilt geven Negatieve punten: - N.v.t.
44
6.6
5KIA3 R ATIONEEL ANTIBIOTICABELEID
Infectie en afweer Mw. Dr. F.F. Stelma
[email protected] De docent zegt... Een bacteriële infectie betekende in de tijd voor de antibiotica vaak een ernstig ziekbed en had niet zelden een dodelijke afloop. Antibiotica hebben de prognose van infectieziekten significant verbeterd. Deze grote vooruitgang heeft tot een overmatig gebruik bij mens en dier geleid. Wereldwijd worden artsen nu met een toename van de resistentie van microorganismen geconfronteerd. In het blok worden de resistentieproblemen bij enkele micro-organismen (o.a. MRSA, BMRO, penicilline-resistente pneumokok, multiresistente Mycobacterium tuberculosis) meer in detail aan de orde gesteld. Dit betreft zowel de aanpak op het niveau van de patiënt (behandeling, infectiepreventie) als de vraag waarom de resistentie is toegenomen en welke andere maatregelen nodig zijn om het probleem meester te worden. Hierbij wordt onderzocht aan welke criteria het voorschrijven van antibiotica, zowel in de huisartspraktijk als in het ziekenhuis moeten voldoen en welke mogelijkheden er zijn om het gebruik te meten en zo nodig te beïnvloeden. De student zegt… Het merendeel van dit blok gaat over resistentie maar je komt ook veel te weten over verschillende antibiotica. Tijdens dit blok houdt je een posterpresentatie en schrijf je een aanbevelingsbrief, wat beide erg leerzaam is. Ook is de excursie is een leuke afwisseling. De tijdsbelasting voor dit blok is wel relatief zwaar en ook is de structuur niet altijd even duidelijk. Positieve punten: - Leuke excursie - De posterpresentatie houden en een aanbevelingsbrief schrijven is erg leerzaam - Enthousiaste blokcoördinator Negatieve punten: - Niet altijd duidelijk hoe diep moet worden ingegaan op de stof - Tijdsbelasting relatief zwaar
45
6.7
5KMG2 G EZONDHEIDSZORG , LEVENSBESCHOUWING EN CULTUUR
Maatschappij en gezondheid Dr. G.J. Olthuis
[email protected] De docent zegt… De gezondheidszorg en de praktijk van het medisch handelen vinden, bewust of onbewust, plaats in een levensbeschouwelijke, culturele en morele context. De wereld- en levensbeschouwing van zowel arts als patiënt zijn hierop van invloed. Hierbij is sprake van een grote diversiteit, welke zich vooral manifesteert wanneer het de zorgverlening betreft aan minderheden, c.q. aan groepen die zich doorgaans aan de randen van de 'normale' samenleving bevinden. In dit blok ligt de nadruk meer op bewustwording van en reflectie op de consequenties voor uw latere beroepsuitoefening als arts dan op het opdoen van allerlei feitenkennis. Mens- en lichaamsbeelden in de gezondheidszorg komen ter sprake. Ziekte en gezondheid worden in (trans)cultureel perspectief geplaatst. Godsdienstige en levensbeschouwelijke achtergronden van het medisch handelen worden besproken, als ook de gevolgen voor de gezondheidszorg van een multiculturele samenleving. Daarnaast maakt u kennis met de praktijk van de zorg voor mensen die om enigerlei reden "anders" zijn: verstandelijk gehandicapten, lichamelijk gehandicapten, asielzoekers, thuislozen, chronisch psychiatrische patiënten. Bezoeken aan instellingen voor zorgverlening aan genoemde categorieën vormen onderdeel van het blok. De student zegt... Tijdens dit blok maak je aan de hand van thema’s kennis met minderheden in de zorg: asielzoekers, verstandelijk beperkten, dak- en thuislozen en psychiatrische patiënten. Je houdt tussendoor een aantal presentaties in groepjes over actuele onderwerpen, levensbeschouwingen en andere ethische kwesties. Het blok sluit je af met een toets en een presentatie over een werkstuk met een onderwerp naar keuze. Er zijn vier excursies waarbij je naar verschillende instellingen gaat en bovendien krijg je de kans om met verschillende vertegenwoordigers van religieuze stromingen te praten. Qua tijdsbelasting is dit blok prima te doen. Positieve punten: - Je leert omgaan met minderheden en verder te kijken dan (je eigen) vooroordelen - Interessante excursies - Actuele onderwerpen Negatieve punten: - Veel schrijven bij de toets - Weinig klinisch blok
46
6.8
5KMG10 G ENDER , DISEASE AND HEALTH CARE (EN)
Maatschappij en gezondheid Mw. Dr. S.H. Lo Fo Wong
[email protected] De docent zegt… The program will concentrate on the influence and relevance of gender in health, disease and healthcare. In the first week the focus is on general issues, like the history of gender and health; the relevance of the gender perspective in health and healthcare, the influence of gender in communication, patient autonomy and professional role. The second week will focus on the role of gender in prevention issues around cardiovascular disease, smoking and alcohol, and sexually transmitted diseases (STDs). Students get an assignment to write a blog on gender and prevention. In the third week two clinical issues in which gender is of major importance are central: intimate partner violence/sexual abuse and developmental disorders (ASS /ADHD)). During the four weeks of the course students will work on a scientific paper (in pairs). The student will present their paper during a conference in the last week of the course. In this project the students have to gather the medical literature and other (internet) resources around one gender and clinical medicine topic in a systematic way, gather evidence around gender differences in diagnosis, therapy and prevention. Throughout the course there is a good mix of the different education forms: plenary and responsive lectures, tutorial assignments, workgroups and practicals. De student zegt… Het blok heeft een goede opbouw waarbij veel verschillende onderwerpen aan bod komen. De docenten zijn enthousiast en je krijg prima begeleiding bij het schrijven van je paper en bij de presentatie. Je sluit het blok af met een toets in de vierde week. Qua tijdsbelasting is dit blok relatief gezien wat zwaar, maar wel goed te doen. Positieve punten: - Goede docenten van verschillende vakgebieden - Je krijgt awareness voor genderproblemen Negatieve punten: - Druk blok - Niet veel vergelijkingen tussen man en vrouw, de man als onderwerp was wat onderbelicht - Minder biologische aspecten dan verwacht
47
6.9
5KON3 C OMPLICATIES VAN KANKER
Oncologie Mw. Dr. C.M.L. van Herpen
[email protected] De docent zegt… In de kernblokken "Algemene Pathofysiologie" en "Oncologie" (5OMZ3) worden de oorzaken en gevolgen van nieuwvormingen en de preventie, diagnostiek en therapie bij kanker reeds aangestipt. In dit keuzeblok, waarin de verhalen van de patiënt centraal staan, wordt verder ingegaan op complicaties bij kanker. Dit betreft zowel acute complicaties als laat optredende problemen. Een tweede aspect van complicaties van kanker zijn de directe en late gevolgen van de intensieve chemo- en radiotherapie zowel wat betreft orgaanschade alsook het optreden van secundaire maligniteiten ten gevolge van de eerdere intensieve behandeling. Hierbij wordt ook aandacht geschonken aan leeftijdsspecifieke aspecten (denk aan kinderen of jongvolwassenen). Ook in de fase dat alleen levensverlengend handelen mogelijk is kan de patiënt te maken krijgen met complicaties van de tumor of bijwerkingen van de behandeling. In dit blok zal uitdrukkelijk aan de orde komen hoe men als arts moet afwegen wat medisch relevant handelen is tegen het licht van curatief of levensverlengend handelen en hoe te besluiten in de palliatieve fase. De kennis en vaardigheden verkregen in dit keuzeblok zullen bijdragen aan een beter inschatten en afwegen van de mogelijkheden en met name de beperkingen van de moderne geneeskunde. Kwaliteit van leven en palliatieve zorg nemen een belangrijke plaats in bij deze overwegingen. "Niet voor ieder probleem is een oplossing". De student zegt… Tijdens dit blok behandel je in de eerste drie weken in kleine groepjes 12 thema’s. Iedereen presenteert aan het einde van elke week het thema met een PowerPoint of flowchart. In de laatste week bezoek je een hospice en is er een tentamen. Het blok heeft een duidelijke opbouw met klinisch relevante onderwerpen en betrokken docenten. Qua tijdsbelasting is dit blok prima te doen. Positieve punten: - Veel casuïstiek - Mogelijkheden om in de kliniek te kijken Negatieve punten: - Het duurt even om een goede werkwijze wat betreft presentaties te vinden - Doordat je zelf maar op een paar thema’s focust met je groepje behandel je niet alle stof en vergen de overige thema’s meer zelfstudie
48
6.10
5KVZ10 O MGAAN MET DE DOOD
Volksgezondheid Prof. Dr. E. Van Leeuwen
[email protected] De docent zegt… De dood heeft vele gezichten en als arts komt u op vele manieren in aanraking met de dood. Het overlijden van mensen werpt zijn schaduw vooruit bij ziekte en lijden en drukt ook zijn stempel op het leven van nabestaanden. Goed functioneren vraagt veel van uw kennis en vaardigheden als arts (medisch, psychologisch, sociaal), maar kan ook in persoonlijk opzicht zwaar zijn. Stilstaan, luisteren naar wat er om u heen gebeurt, nadenken over sterven en dood zijn, kunnen u handvatten geven bij het geven van betekenis aan het levenseinde. Dat besef van dood en sterven komt de kwaliteit van zorg, vooral in de palliatieve en terminale fase, ten goede. In dit blok besteden we daarom veel aandacht aan uw eigen houding ten opzichte van doodgaan, en aan de vele gezichten die de dood u laat zien. U maakt kennis met de periode van ongeneeslijk ziek zijn en sterven t/m begraven en rouwbegeleiding. De student zegt… Tijdens dit blok ben je bezig met het vormen van je eigen mening en gedachten over zaken als euthanasie, bijna dood ervaringen en leven na de dood. Elke week is er een praktijkbezoek wat zorgt voor een leuke afwisseling. Je sluit het blok af met een toets die vragen heeft met betrekking tot de verschillende thema’s die worden behandeld en je houdt een presentatie over een zelfgekozen onderwerp. Het blok wordt als erg relevant beschouwd voor je latere loopbaan en de tijdbelasting is gemiddeld. Positieve punten: - Relevant voor toekomst als arts én als mens - Interessante praktijkbezoeken - Diversiteit aan onderwerpen - Ruimte voor persoonlijke ervaringen en zelfreflectie Negatieve punten: - De organisatie rondom de praktijkbezoeken is enkele keren wat chaotisch geweest
49
