3 X 3 ERVARINGEN
TRIP IN TRENDY ROME
WEGWIJS IN ROME Flaminio
3a
Tridente 1a
Vaticaanstad
1b
1c
2b 2a
Centro Storico
2c
Monti
Esquilino
Palatino 3b
Trastevere 3c
Testaccio
Flaminio | Noordelijke buitenwijk met het MAXXI-museum en het Parco della Musica als pareltjes van eigentijdse architectuur. Tridente | Wijk met de belangrijkste winkelstraten, een paradijs voor fashionista’s. Historische locaties: Piazza del Popolo, Spaanse Trappen, Villa Borghese. Ook in deze buurt: GNAM (museum voor moderne kunst) en MACRO (museum voor hedendaagse kunst). Vaticaanstad | Niks trendy. Wel eeuwige schoonheid: Sint-Pietersplein, Vaticaans Museum, Sixtijnse Kapel, SintPietersbasiliek. Centro Storico | Het historische centrum leeft dag en nacht. Honderden restaurants en terrasjes, plus de kleurrijke ochtendmarkt op de Campo de’ Fiori. Te bezoeken: Pantheon, Piazza Navona, Trevifontein. Palatino | Flashback naar het Rome van een slordige tweeduizend jaar geleden. Aan de Palatijn bouwden de Romeinen het Forum Romanum, het Colosseum en het Circus Maximus. Trastevere | Eeuwenlang een arme wijk aan de overkant van de Tiber. Nu de charmantste buurt van Rome. ’s Avonds een druk uitgaansleven. Monti & Esquilino | Buitenwijken die een inhaalmanoeuvre hebben ingezet. Hier en daar leuke winkels, bars en restaurants. Het MAXXI-museum is een meesterwerk van de architecte Zaha Hadid.
52 GRANDE ITALIË
Testaccio | Als het ware een dorp in de stad. Best aardig: het plein met prachtige kerk, de piramide, de schervenberg, het bijhuis van het MACRO-museum. GRANDE ITALIË 53
Het aantal historische plaatsen en monumenten in Rome valt niet te tellen. Zo heeft de aanleg van een derde metrolijn al jaren vertraging omdat de graafwerken blijven vastlopen op archeologische vondsten. Maar Rome is ook een hedendaagse stad met flashy winkels en hippe restaurants. GRANDE ging drie dagen op stap, met elke dag tal van ervaringen. TEKST EN FOTOGRAFIE JORIS DE VOOGT
DAG 1 Onze eerste dag is goed gevuld. We beginnen rustig met het Ara Pacis-museum, maar dan barst het shoppinggebeuren los. Goede – modieuze uiteraard – wandelschoenen zullen van pas komen.
bekende rijtje. In de Via del Corso zijn de prijzen democratischer en dat geldt ook voor de zijstraten in en rond de driehoek. •
1a Oude kunst in nieuw jasje Rome heeft een gespannen verhouding met hedendaagse architectuur. Dat ondervond ook de wereldberoemde architect Richard Meier. Hij kreeg de opdracht om aan de Piazza Augusto Imperatore een museum te bouwen voor de Ara Pacis, het imposante vredesaltaar dat in 9 v.C. werd gebeeldhouwd ter ere van keizer Augustus. Meier liet een hypermodern gebouw optrekken rond het Altaar van de Vrede. De commentaren waren niet bepaald mals. Prominente burgers en politici eisten dat het ‘gedrocht’ zou worden gesloopt, maar zo ver kwam het niet. Het altaar en het museum zijn een bezoek waard. www.arapacis.it We zetten de verkenning voort, maar eerst een tussenstop. Aan de Piazza Augusto Imperatore en de Via della Frezza vinden we ‘Gusto, een complex met winkels, wijnbar, pizzeria en restaurant. Loop even binnen in de winkel met boeken, kookgerei en geschenken, een allegaartje van topdesign. Ben je intussen aan een hapje toe, dan verdienen de witte pizza’s (‘pizze bianche’), een specialiteit bij ‘Gusto, een aanbeveling. www.gusto.it
1b De shoppingdriehoek Voor het shoppen gaan we voluit. De belangrijkste winkelbuurt van Rome is de driehoek die wordt gevormd door de Via del Babuino, de Via del Corso en de Via dei Condotti. In die laatste straat zijn de grote en dure merken gevestigd: Bulgari, Armani, Prada, Louis Vuitton, Versace… het 54 GRANDE ITALIË
Nieuwe trends in meubeldesign: MIA (Via di Ripetta 224). www.miaviadiripetta.com • Hippe handmode: Sermoneta Gloves (Piazza di Spagna 61). www.sermonetagloves.com • Een walhalla van parfumgeuren: Olfattorio (Via di Ripetta 34). www.olfattorio.it • Mooi en nuttig gerief voor kookliefhebbers: c.u.c.i.n.a (Via Mario de Fiori 65). www.cucinastore.com • Handtassen, accessoires en meubels uit afgedankte materialen: RE(f)USE (Via della Fontanella di Borghese 40). Ontwerpster Carmina Campus werkt met Afrikaanse partners aan fairtradeprojecten. www.carminacampus.com • Afgeprijsde kleding van de dure modemerken: Il Discount dell’Alta Moda (Via di Gesù e Maria 16A). Koopjes uit het vorige modeseizoen. www.discountdellaltamoda.com • Voor de autofanaten: in de Ferrari Store (Via Tornacelli 147) vind je alle gadgets en kledingstukken met het logo van het steigerende paard. Een echte Formule 1-racewagen is te bezichtigen maar niet te koop. http://store.ferrari.com En ga vooral zelf op ontdekkingstocht. Excentrieke damesschoenen, zijden sjaals, handgemaakte dassen, borsalinohoeden… voor alles vind je gespecialiseerde winkels.
›
Omstreden maar een bezoek waard: het Ara Pacis-museum. GRANDE ITALIË 55
1b
DAG 2 We doen het even rustiger aan. Het Pantheon en de Galleria Alberto Sordi zijn makkelijk op een halve dag te bezoeken. Zo blijft er tijd over voor een passage langs bijvoorbeeld de Trevifontein en de Piazza Navona. De terrasjes in deze buurt zijn onweerstaanbaar.
2a Tijdloze klassieker
Ferrari Store.
Borsalino.
Dolce & Gabanna.
1c Kunstig vegetarisch De legendarische filmregisseur Federico Fellini woonde in een appartement aan de Via Margutta 113. Enkele huizen verder op nummer 118 was hij vaste klant en huisvriend in het vegetarische restaurant Il Margutta van Tina en Claudio Vannini. Ristorante Il Margutta noemt zich een RistorArte en dat is niet gelogen. Kunst en gastronomie gaan hier hand in hand. Hedendaagse artiesten kunnen hun werk tonen in het designinterieur. De keuken volgt de seizoenen en kiest voor biologisch geteelde producten. Je kunt er à la carte eten maar wij proefden een basismenu van 35 euro. De binnenkomer was zachte pecorino in een Vegetarische gastronomie in Il Margutta
amandelkorstje met knapperige groenten en een sausje van abrikoos. Daarna volgde huisgemaakte tagliatelle met tomaat, basilicum, buffelmozzarella en verse chilipeper. Als hoofdschotel verschenen drie bereidingen met aubergine op tafel. Het dessert bestond uit seizoenfruit, mangomousse en enkele frisse muntblaadjes. Alles bijeen een rijtje heerlijke gerechten. Maestro Fellini wist zijn adresje te kiezen, zoveel is duidelijk. www.ilmarguttavegetariano.it
Drie dagen rondlopen in Rome zonder een architectuurklassieker te bezoeken, dat is ondenkbaar. Een aanrader is het Pantheon aan de Piazza della Rotonda. De godentempel werd gebouwd in de tweede eeuw na Christus. Binnen geraak je niet uitgekeken op de marmeren vloermozaïek, de zuilen en de harmonieuze verhoudingen. De koepel heeft een hoogte en een diameter van telkens 43,40 meter. Pas in de vijftiende eeuw werd dat record verbeterd. Boven in de koepel zit een ronde opening met een doorsnede van bijna negen meter. Niet erg praktisch als het regent, maar er was een bouwtechnische reden voor: beletten dat de koepel zou instorten.
›
Het Pantheon, een staaltje bouwkundig vernuft uit een ver verleden.
Een koffietje onderweg? Signora Tina bij het portret van Fellini.
Het 250 jaar oude Antico Caffè Greco aan de Via dei Condotti 86 is een van de mooiste koffiehuizen van Rome. Aan de muren hangen schilderijen en foto’s van beroemde bezoekers, zoals Buffalo Bill met een indianenstamhoofd, allebei in vol ornaat. www.anticocaffegreco.eu
Het 'heidense' Pantheon is nu een katholieke kerk. Met een kruis op werd ook de Egyptische obelisk een christelijk symbool. 56 GRANDE GENIETEN
GRANDE ITALIË 57
2b
In de Galleria Alberto Sordi kijk je evenveel naar boven als naar de winkels beneden.
58 GRANDE ITALIË
GRANDE ITALIË 59
2b Winkelgalerij met grandezza Tijd voor een koffie in de bar Salotto 42 aan de Piazza di Pietro 42. Tegen de wanden van dit rustige leescafé vind je heel wat glossy magazines. ’s Avonds is Salotto 42 een ontmoetingsplaats voor hipsters en young potentials die willen zien en gezien worden. www.salotto42.it Onze volgende bestemming is de historische Galleria Alberto Sordi aan de Piazza Colonna. Als Milaan en Napels zo’n pronkstuk hadden, dan mocht Rome niet achterblijven. De winkelgalerij aan de Piazza Colonna geraakte pas in 1922 voltooid en is nogal diffuus van stijl. Het gaat van neoklassiek tot belle époque en heeft een glazen plafond in art-nouveaustijl. Maar het geheel oogt uiterst bevallig. De galerij herbergt dure en minder dure winkels, plus het luxewarenhuis La Rinascente over vier verdiepingen. Shop ‘till you drop! www.galleriaalbertosordi.it www.rinascente.it
DAG 3 We zoeken het wat verder, maar we worden beloond met twee juweeltjes van eigentijdse architectuur en we ronden de driedaagse trip af in de charmantste wijk van Rome: Trastevere.
3a Modern meesterwerk De uitstap naar de buitenwijk Flaminio valt best mee: metrolijn A tot de halte Flaminio en dan tramlijn 2 tot Apollodoro. Het MAXXI-museum, voluit Museo Nazionale delle Arti del XXI Secolo, is een meesterwerk van de Iraaks-Britse architecte Zaha Hadid. Buiten en binnen liet ze vloeiende lijnen samengaan met strakke zwart-witpartijen, samen een verbluffend geheel. Het museum herbergt een vaste collectie en organiseert tentoonstellingen en evenementen. www.fondazionemaxxi.it
2c Design in het interieur en op je bord Het MAXXI-museum is gelegen aan de Via Guido Reni 4A. Op tien minuten wandelen vind je aan de Viale de Coubertin het Auditorium Parco della Musica. Hier verpakte Renzo Piano drie concertzalen in ufoachtige gebouwen. In de openluchtarena vinden in de zomer concerten en festivals plaats. Om de hoek is ReD (Ristorante e Design) een fijne plek om te lunchen. www.auditorium.com www.redrestaurant.roma.it
In het Centro Storico vind je honderden restaurants en eethuisjes. De keuze is moeilijk, maar ach, volg gewoon de geuren die je neus prikkelen. We geven toch een tip: Al Moro aan de Vicolo delle Bellette 13. Authenticiteit troef. www.ristorantealmororoma.com Of mag het voor een keertje peperduur zijn? Dan is het loungerestaurant Open Colonna van chef Antonello Colonna een optie. Het designinterieur ontvouwt zich onder een glazen dak. Je vindt het restaurant op de hoek van de Via Nazionale en de Via Milano. Tijdig reserveren is aangeraden. www.opencolonna.it
3a Ook de buitenkant van het MAXXImuseum is verbluffend.
60 GRANDE ITALIË
›
In het Auditorium Parco della Musica zijn er het hele jaar door concerten met klassiek, jazz, pop, rock en wereldmuziek.
GRANDE ITALIË 61
Trastevere is een doolhof van straatjes, met centraal de Piazza di Santa Maria.
3b
LOGEERTIP Hotel Mascagni Het viersterrenhotel Mascagni, goed gelegen nabij de metrostations Repubblica en Termini, is een topper. Voor de inrichting combineerde architect Lorenzo Bellini de historische elementen met hedendaags design. In de kamers koos hij voor lichte kleuren die het kostbare hout van het meubilair eer aandoen. In de lobby en de loungebar prijken moderne kunstwerken, zoals een bronzen sculptuur van Arman Fernandez. De bar is open tot middernacht. Wifi en de twee internetcorners zijn gratis. Het vriendelijke personeel zorgt voor een perfect verblijf in hotel Mascagni. Info en reserveringen in alle reiskantoren en op www.jetair.be.
3b Lappendeken van boetieks en bars Voor de verplaatsing van Flaminio naar Trastevere raden we voor één keer een taxi aan. Je kunt die bestellen aan de receptie van het Parco della Musica, rechts van het restaurant ReD. Afhankelijk van het verkeer zal de rit 12 à 15 euro kosten. De naam Trastevere betekent: de overkant van de Tiber. Dit was eeuwenlang een arme buitenwijk. Nu is het de charmantste buurt van Rome met een overvloed aan boetieks, bars en eethuisjes. De winkels zijn vaak piepklein, maar even vaak verrassend. •
62 GRANDE ITALIË
Trast (Via della Scala 7). De jonge ontwerpers Marco en Gianluca zijn opgegroeid in Trastevere en noemden hun kledinglijn daarom Trast. Hun kledingstukken zijn kleurrijk en verraden gevoel voor humor. www.trastclothingstores.com GRANDE ITALIË 63
›
3c Eten met de ogen Het restaurant Ripa Place aan de Via degli Orti di Trastevere 3, vlak bij de Tiber, is de hele dag door een topadres. In de voormiddag is het een koffiebar, ’s middags kun je er lunchen en ’s avonds lonken de cocktailbar en het restaurant. In het strakke interieur zorgt huiskunstenares Fabiana Roscioli voor kleurrijke accenten. Verrassend is de wand met ingelijste foto’s die schots en scheef hangen; je waant je plots in de huiskamer van La Mamma. De keukenpieten van Ripa Place gebruiken producten uit het platteland van Lazio. Als antipasto kozen we auberginebloemen in een krokant jasje. Daarna volgden bomboletti all’amatriciana: tubevormige pasta met pancetta, pecorino en de onnavolgbare tomatensaus waar Italianen een patent op hebben. De buik staat al bol, maar de gegrilde lamskoteletjes kunnen er nog bij. Intussen zijn ook enkele glazen biologische wijn uit Lazio de revue gepasseerd. Na enig aandringen kan de cameriere ons overtuigen om er een tiramisù bovenop te doen. Een specialiteit van het huis, beweert hij. Een kunstig gepresenteerde coupe. Eten doe je dus ook met de ogen. www.worldhotelriparoma.com
•
Scala Quattordici (Via della Scala 13-14). Alle kledij is gemaakt in het bijbehorende atelier. • BooksBar (Via della Scala 67). Winkel en wijnbar in één ruimte. • Livia Risi Atelier (Via Vascellari 37). Eigen creaties van de ontwerpster. • Pandora della Malva (Piazza San Giovanni della Malva 3). Geen enkele vrouw kan hier de eigentijdse juwelen weerstaan. Topcreaties en toch betaalbaar. www.pandoradellamalva.it • Fabrizio (Via della Lungaretta 98). Handgemaakte handtassen en lederwaren. • Annie (Viale Trastevere 73). Annalisa Dezzi heeft een aanbod van funky kleren, schoenen, hoeden, accessoires en sieraden. www.annieintrastevere.it Elke zondagvoormiddag is er een reusachtige markt en tweedehandsmarkt aan de Porta Portese. Nog een tip: elke avond is het vanaf 18 uur aperitivo geblazen in de bars van Trastevere, vooral in de buurt van de Via della Scala. Zeg maar: een avondvullende versie van happy hour. Cocktails, antipasti en dj-sets naar believen. ›
3c
Ripa Place is een oase van rust in het altijd drukke Rome.
Kledij met een vleugje humor bij Trast.
3b
ROME PRAKTISCH ERHEEN GRANDE boekte via Jetair de vluchten heen en terug, Brussels Airport - Rome Fiumicino. Vanuit Fiumicino kun je de Leonardo Express nemen (14 euro enkele reis) naar Termini, het centraal station van Rome dat ook het knooppunt is van de metro- en buslijnen. Een taxi van Fiumicino naar het stadscentrum kost forfaitair 40 euro. BESTE REISTIJD Voor- en najaar zijn ideaal. In juli en augustus is het warm tot snikheet in Rome. In augustus zijn veel winkels en restaurants enkele weken gesloten. OVERNACHTEN GRANDE boekte het goed gelegen boetiekhotel Mascagni. Info en reserveringen in alle reiskantoren en op www.jetair.be. OPENBAAR VERVOER - Metrolijn A doorkruist de stad van noordwest naar zuidoost. Metrolijn B gaat van noordoost naar zuid. Er is ook een netwerk van tram- en buslijnen. - Alle info over het openbaar vervoer vind je in het Italiaans en het Engels op de website van de maatschappij ATAC (www.atac.roma. it). Je kunt via een zoekfunctie je route berekenen. - Aan de metroautomaten en ook in kranten- en tabakswinkels kun je tickets en pasjes kopen. Een enkel ticket kost 1,50 euro. Met het toeristenpasje van 16,50 euro kun je drie dagen onbeperkt gebruik maken van metro, tram en bus. TAXI De taxichauffeurs zijn correct en maken geen onnodige ommetjes. Let wel op dat je een officiële taxi neemt, te herkennen aan de witte kleur en de identificatie op de zijdeuren. In de taxi moet een teller staan.
KIEZEN IS VERLIEZEN Een citytrip van drie dagen is kort, we hebben voor deze verkenning keuzes moeten maken. Heb je wat meer tijd, dan volgen hier nog enkele tips.
Een statement dat kan tellen: 'We are against war and tourist menu'. 64 GRANDE ITALIË
- De architecten Massimiliano Fuksas en Doriana Mandrelli leverden een sterk staaltje esthetiek en bouwkunst in het Palazzo dell’Ex Unione Militare, op de hoek van de Via Tornacelli en de Via del Corso. Het historische gebouw werd omgevormd tot een shopping mall. Kroon op het werk is La Lanterna, een glazen constructie door de verdiepingen heen. De lantaarn breekt door het dak op de vierde verdieping. Op het dakterras geniet je van een mooi panorama. - De Franse architecte Odile Decq deed iets moois in het MACRO-museum aan de Via Reggio Emilia. - Het Quartiere Coppedè met zijn veertig gebouwen en huizen aan de Piazza Mincio is bizar maar fascinerend. Honderd jaar geleden liet architect Luigi ‘Gino’ Coppedè zich volledig gaan. De mix van stijlen valt niet te beschrijven, je gelooft je ogen niet.
VOORDEELPAS De officiële Roma Pass kost 34 euro en geeft drie dagen recht op het gebruik van het openbaar vervoer, transport van en naar de luchthavens Fiumicino en Ciampino inbegrepen. Ook in het pakket: een stadsplan, de activering van nuttige apps, gratis toegang of korting voor musea. Info: www.romapass.it. OPENINGSTIJDEN Winkelcentra en grote winkels zijn de hele dag open, ook op zondag. Kleinere winkels nemen een lange middagpauze en zijn vaak gesloten op zondag en maandagvoormiddag. De meeste musea zijn gesloten op maandag. Vooraf uitzoeken is de boodschap. AANKOPEN THUIS GELEVERD Veel winkels, zelfs kleinere, bieden een shippingservice aan voor meubels of andere grote objecten. Tegen een afgesproken prijs en met een transportverzekering krijg je de aankoop thuis geleverd. ONLINE www.turismoroma.it (officiële website Rome) www.enit.it (officiële website Italië)
GRANDE ITALIË 65
