1 Visie Naarmate kennis en contact met de andere toenemen, groeien begrip en waardering maar ook de verwondering, met andere woorden ' het avontuur '. Joker vertrekt vanuit deze visie om via zijn aanbod mensen in contact te brengen met de wondere verscheidenheid van onze levende wereld, en hierdoor ook met hen zelf. Met reizen die gericht zijn op 'beleven', die ruimte laten voor ontspanning en verwondering. Met reizen die grensverleggend zijn. De essentie van onze visie rust op vier pijlers Openheid betekent zich openstellen voor het andere als anders. Het is het andere zien zoals het is. Dit betekent niet dat men het andere moet aanvaarden zoals het is. Gelijkwaardigheid is de basis voor respect. Het betekent eigen waardeoordelen in vraag stellen in plaats van ze evident te vinden. Dit relativeert de eigen cultuur die zo minder centraal wordt. Ontmoeting vraagt enige inzet en werkt interactief. Het is een uitwisseling met het besef dat men elkaar iets te bieden heeft, ieder vanuit zijn eigen identiteit. Verwondering: te veel wordt beschouwd als vanzelfsprekend; verwonderd kunnen zijn blijft de fundamentele aanzet tot verkenning, tot diepere reflectie. Verwondering raakt hoofd en hart. Hierdoor groeien inzicht, kennis en vernieuwing.
Authenticiteit is hierbij een vast streven. Trouw zijn aan jezelf en zijn wie je zegt dat je bent. Voor velen is het onderscheid tussen virtuele en reële werkelijkheid minder duidelijk geworden. Joker leeft in het ‘hier en nu’, reist naar mensen van vandaag, en zoekt naar persoonlijke ontmoetingen. Joker doet daarbij beroep op hoofd en hart, rationele en emotionele intelligentie. Duurzaamheid (People, Planet, Profit, Pleasure) Maakt reeds deel uit van het Joker gedachtegoed, lang voor dit woord in deze betekenis was uitgevonden. Het zoeken bij onze werking naar een harmonie tussen natuur, mens, economie, en reisbeleving zonder daarbij toekomstige generaties te schaden, is sinds de oprichting een bekommernis.
2 Missie Joker wil mensen met elkaar in contact brengen en daardoor ook met zichzelf. Met grensverleggende reizen, gericht op een betekenisvolle beleving en ontmoeting, wil Joker mensen blijvend inspireren tot verwondering, openheid en gelijkwaardigheid om zo mee te bouwen aan een betere harmonie tussen natuur, mens, economie en plezier. 1
3 Duurzaam beleid Duurzaamheid maakt reeds deel uit van het Joker gedachtegoed, lang voor dit woord in deze betekenis was uitgevonden. Het zoeken bij onze werking naar een harmonie tussen natuur, mens, economie en reisbeleving zonder daarbij toekomstige generaties te schaden, is sinds de oprichting een bekommernis.
3.1. Op kantoor In 2006 stelde Joker een duurzaamheidscoördinator aan en werd binnen het bedrijf een duurzaamheidscan uitgevoerd. Hiervoor moesten alle personeelsleden een uitgebreide vragenlijst invullen waarbij de 3 p’s – planet, people, profit – werden doorgelicht. De jaarlijkse stuurgroepdag van 7/11/2006 (verplicht voor alle medewerkers) stond volledig in het teken van duurzaamheid. De resultaten van de duurzaamheidscan werden er besproken. Vanuit een aanvullende brainstormsessie verzamelden we een groot aantal duurzaamheidtips. 2006 was de start van een gestructureerd intern milieu beleid. Sindsdien is duurzaamheid een steevast onderwerp op de jaarlijkse stuurgroepdag, tijdens de verschillende vergaderingen en tijdens de personeelsdialoog. Ons intern milieubeleid staat in het teken van ‘verminder, hergebruik en recycleer’.
Energiebesparende maatregelen We hanteren een switch-off beleid. Bij het verlaten van werk- of vergaderruimte, ook tijdens de lunchpauze, worden de lichten gedoofd. Computers worden elke avond afgezet, behalve op donderdagavond voor de virusscan. Alle schermen en printers gaan na een bepaalde periode van inactiviteit over naar energiebesparende stand.
Groene energie Joker maakt enkel gebruik van duurzaam opgewekte energie.
Papierbesparende maatregelen Joker startte in 2005 met het Intranet enerzijds om onze interne communicatie te versterken en anderzijds het intern papierverbruik te verminderen v.b. handleidingen worden niet meer afgedrukt. Bij joker wordt veel gebruik gemaakt van scans. Dankzij het inscannen van documenten en nadien per mail versturen i.p.v. per post wordt er minder afgedrukt. 2
Facturen worden doorgemaild. Als we dan toch afprinten is dit dubbelzijdig. Tijdens het boekingsjaar 2011 - 2012 hadden we een speciale actie rond ‘minder afprinten in de kantoren en op de luchtvaart in de dagelijkse werking’ Tijdens het boekjaar 2012 -2013 loopt de speciale actie rond ‘ minder afprinten bij conceptualisering en commercialisering’.
Duurzaam Papier Alle aangekocht papier draagt het FSC label en het Europees Ecolabel. Ook de brochures worden gedrukt op FSC papier. Drukkerij Roels draagt het PEFC en Imprim’Vert label. We streven ook naar een zo efficiënt mogelijk brochure gebruik.
Afval vermijden en recycleren Producten ( zoals suiker, poetsproducten, papier enz.) worden in bulk aangekocht om afval te vermijden. Al meer dan 10 jaar worden de lege inktpatronen ingezameld. Joker koopt gerecycleerde en terug gevulde inktpatronen. Alle afval wordt gesorteerd om te recycleren: glas, papier, Pmd, plastiek, batterijen…
Duurzaam aankoopbeleid Vooraleer we overgaan tot een aankoop stellen we ons eerst de vraag of de aankoop wel nodig is. Daarna gaan we na waarvoor iets nodig is, elke aankoop gebeurt vanuit de behoefte van de gebruiker. Dit om zo efficiënt en gebruiksvriendelijk mogelijk aan te kopen en zo miskopen te vermijden. Bij het kopen van producten wordt verwacht dat de meest duurzame optie gekozen wordt met inachtneming van prijs en kwaliteitsaspecten. Bij aankoop van nieuwe toestellen streven we naar zo energiezuinig mogelijk. Bij elke aankoop kijken we naar het duurzaamheidsbeleid van de organisatie achter het product. Zo zijn de poetsproducten van Ecover. Serveren we Fairtrade producten op beurzen. Drinken we Fairtrade koffie op kantoor . De bureaustoelen bij Joker zijn ergonomisch en worden aangekocht bij Kinnarps. Voor de Jokerrugzakken werken we samen met Vaude.
3
Duurzaam personeelsbeleid Er wordt binnen joker heel veel aandacht besteed aan de opleiding van alle medewerkers. Op dit ogenblik onderscheiden we 3 soorten opleidingen binnen Joker:
Vaste jaarlijkse opleidingen, intern georganiseerd Occasionele opleidingen, kunnen zowel intern als met externe partners zijn Persoonlijk opleidingstraject nieuwe medewerkers
Elk jaar kunnen binnen het Joker ViaVia netwerk studenten werkervaring opdoen via een stage. De Joker kantoren en hoofzetel zijn al jaar en dag gekende stageplaatsen. Zo coördineert ViaVia Tourism Academy ook sinds 4 jaar internationale stages in de ViaVia reiscafés verspreid over de verschillende continenten. In het kader van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Kind zal Joker geen enkele handeling ondernemen die aanleiding geeft tot financiële of seksuele uitbuiting van kinderen of volwassenen. Joker voldoet aan de Belgische wetgeving wat veiligheid, gezondheid en welzijn betreft op het werk. Joker heeft een sterk uitgewerkte personeelsdialoogstructuur. Per afdeling is er jaarlijks een planningsgesprek. Elke medewerker heeft standaard minstens 2 individuele gesprekken met het afdelingshoofd waarin verwacht wordt in 2 richtingen de dagelijkse werking of andere zaken te bespreken. Bovendien vinden er per jaar 2 evaluatiemomenten plaats, het opvolgings- en evaluatiegesprek, met iedere medewerker en een directielid. Op deze vergadering wordt expliciet gevraagd naar de motivatie en of er specifieke klachten zijn.
Het Green Team Medewerkers van de verschillende afdelingen van de hoofdzetel hebben zich geëngageerd om een groene vinger aan de pols binnen Joker te houden. Ze kennen de 4 P’s maar passen ook de 3 D’s toe: Duurzaam Denken Doen . Het ‘Green Team’ doet verbetervoorstellen op vlak van infrastructuur en organisatie en zet deze om in de praktijk.
4
3.2 Op reis Elke reis wordt getoetst aan de hand van een ‘format nieuwe reis’, een intern score-instrument om na te gaan of elke Jokerreis voldoet aan onze duurzame visie. Joker wenst samen te werken met partners die onze principes van duurzaam toerisme onderschrijven. Het zijn onze medewerkers en begeleiders die er op toe zien of lokale partners ook daadwerkelijk deze principes toepassen.
Natuur We reizen bewust in kleine groep met een maximum tussen 9 en 13 deelnemers. Sinds eind 2006 promooot Joker, als eerste reisorganisatie in België, actief het compenseren van de CO2 uitstoot van vliegtuigreizen via GreenSeat, en dit zowel op de website, in de Joker nieuwsbrief, in de Joker brochures, in de Joker kantoren. Bovendien compenseert Joker zelf de vluchten van haar begeleiders. Zowel deelnemers als begeleiders krijgen voor die compensatie een certificaat toegestuurd. Binnenvluchten worden enkel genomen om moeilijke of lange trajecten te overbruggen, niet om bijkomende bestemmingen snel te kunnen bereiken. Op de bestemming beperken we het gemotoriseerd vervoer. We kiezen vooral voor openbaar vervoer in plaats van gecharterd vervoer. Maar het gebruik van het openbaar vervoer moet evenwel verantwoord zijn in functie van de beperkte beschikbaarheid voor de bevolking zelf. We gaan op zoek naar een zo groot mogelijke variatie van niet-gemotoriseerd transport. Wij kiezen voor eenvoudige logies ingebed in de lokale omgeving en in handen van lokale families. Als we toch in een hotel verblijven dan gaat de voorkeur naar een hotel met een ecoof duurzaamheidslabel. Bij de keuze van te bezoeken natuurgebieden wordt rekening gehouden met de ecologische draagkracht. Begeleiders en deelnemers moeten zich ten allen tijde houden aan de officiële regels ( o.a. niet wild kamperen, we blijven op de paden…). Met ons bezoek aan natuurparken en het betalen van vastgestelde toegangsgelden ondersteunen we plaatselijke natuurprojecten en milieuzorg. We laten ons leiden door een lokale natuurgids.
Mens Op reis creëren we voldoende omstandigheden die de kans op waardevolle ontmoetingen vergroot. We maken hiervoor tijd.We nemen deel aan het dagelijkse leven van de bevolking. We zoeken de mogelijkheden om buiten het beeld van de klassieke toerist te treden… Wij streven naar duurzame relaties met contactpersonen en organisaties. In het kader van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Kind zal Joker en Karavaan op geen enkel moment beroep doen op diensten van derden die blijk geven van financiële of seksuele uitbuiting van kinderen of volwassenen (logement, transport, maaltijden, activiteiten…)
5
Al onze reisbegeleiders hebben een aangepaste vorming gekregen bij Karavaan vzw, een organisatie erkend door het Ministerie van Cultuur van de Vlaamse Gemeenschap. Openheid, gelijkwaardigheid, dialoog maar ook duurzaamheid en authenticiteit worden beklemtoond bij hun vorming.
Economie Het versterken van de rol van de lokale ondernemer in de bezochte bestemmingen is een prioriteit van Joker in de strijd tegen armoede. (millenniumdoelen) Joker, Karavaan vzw en ViaVia Tourism Academy beheren samen het Projectenfonds, een solidariteitsfonds waarmee we samenwerkingsprojecten opzetten in de landen die we bereizen. Onze jarenlange expertise op het vlak van vorming van reisbegeleiders zetten we in om reisbegeleiders in het Zuiden op een duurzame manier te ondersteunen. Zo organiseerden we in 2010 een opleiding voor gidsen in Mali, in 2011 vond een gelijkaardige training plaats in Peru. In 2013 keerden we terug naar Peru voor een nieuwe training rond ‘Tourist Experience Design’ voor lokale touroperators. Hoe creëer je belevingsarrangementen waarbij de klant centraal staat?
Een specifieke eigenheid van onze reizen is dat er hoofdzakelijk rechtstreeks met de lokale bevolking onderhandeld wordt en niet via tussenorganisaties. We willen immers dat onze aanwezigheid ter plaatse zo positief mogelijk wordt ervaren en dat ons verblijf de inwoners zo veel mogelijk ten goede komt. Ook uniek aan ons reisconcept is een zuiver prijsbeleid. Dit is een voordeel voor zowel onze reizigers als de mensen ter plaatse. Hoe werkt het: we hanteren een basisprijs waarbij duidelijk vermeld staat wat inbegrepen is (vluchten, diensten reisbegeleider, verzekering, organisatiekosten). Deelnemers nemen daarnaast ook een budget mee bestemd voor diverse uitgaven ter plaatse (logies, toegangsgelden, plaatselijk transport en maaltijden). Deelnemers registreren dus mee waar en hoeveel er besteed wordt. Bovendien komt hun besteed budget volledig (geen commissies voor Joker of reisbegeleider) én rechtstreeks ten goede aan de plaatselijke economie (restaurantjes, gidsen, guesthouses …). We genieten tijdens onze reizen van de lokale keuken met streekproducten.
Beleving Bij Joker hanteren we 4 P’s.: Planet, People,Profit en Pleasure. In het balanceren van de 3 P’s gebruiken we ‘Pleasure’ als toetssteen. We zijn steeds op zoeken naar duurzame verbeteringen die bijdragen tot meer beleving. Met onze grensverleggende reizen richten we ons op een betekenisvolle beleving en respectvolle ontmoeting voor zowel de reizigers als de lokale bevolking.
6
4 Recente realisaties Een greep uit onze realisaties sinds 1oktober 2011 op vlak van duurzaam beleid. Verminderd papierverbruik Bij het intern milieubeleid van Joker ligt de focus de voorbije 2 jaar op vermindering van papiergebruik. Het eerste jaar lag de focus op vermindering van papierverbruik in de Joker kantoren, het tweede jaar op vermindering van papierverbruik bij communicatie, marketing en conceptualisering. De resultaten in de kantoren: Er wordt recto verso geprint waar mogelijk. Betalingsbewijzen worden niet meer afgeprint. Reispassen worden ingescand. Offertes en bevestigingen van derde TO's worden niet meer afgeprint. Frequent flyer kaart wordt ingescand. Hotelvouchers en huurauto worden niet meer afgeprint. De resultaten bij communicatie, marketing en conceptualisering: Op de vertrekvergadering krijgen de deelnemers geen papieren verzekeringsformulieren of fotowedstrijd formulier maar ze ontvangen deze digitaal. Tijdens beurzen verspreiden we geen papieren wedstrijdformulieren meer maar plaatsen I-pads waarop beursbezoekers kunnen deelnemen aan onze wedstrijd. De Kaap 46 brochure is vervangen door een folder.
Nieuwe en verbeterde communicatiekanalen We streven er naar om alle Joker-klanten uitgebreid te informeren over duurzaam reizen via website, blogs, brochures, de maandelijkse elektronische nieuwsbrief, het tweemaandelijkse tijdschrift De Karavaan, de begeleiders. De Jokerreiziger wordt zowel voor, tijdens als na de reis uitgebreid geïnformeerd over hoe verantwoord omgaan met planet, people, profit & pleasure. Nieuw sinds 2012 is het inschakelen van social media. Wij bieden de reizigers een platform tot reflectie met eventueel gedragsverandering als gevolg. Dit biedt ons de mogelijkheid om via facebook onze klanten niet alleen te informeren maar om hen ook actief te laten deelnemen aan discussies. We zijn druk bezig met de infofiches uit te breiden om onze klanten nog meer beter te informeren. Tegen eind 2013 zullen alle infofiches herwerkt zijn. Uitbreiding duurzaam netwerk Joker richtte in 1995 de eerste ViaVia Joker reiscafés op. Het zijn ontmoetingsplaatsen verspreid over de hele wereld die in de lokale omgeving zijn ingebed en waar zowel inwoners, expats, reizigers vanuit de ganse wereld, kunstenaars enz. vanuit hun eigen authenticiteit met elkaar in contact en tot uitwisseling kunnen komen. In de meeste ViaVia’s kan je ook overnachten. De ViaVia’s bieden werkgelegenheid, een eerlijk loon en een degelijke opleiding voor hun plaatselijke werknemers. In 2012 zijn er drie nieuwe ViaVia Joker reiscafés van start gegaan in Mechelen, 7
Leuven en Chengdu (China). Verder zijn er ViaVia Joker reiscafés in Mopti ( Mali), Dakar ( Senegal), Arusha ( Tanzania), Jogjakarta ( Indonesië), Copan ( Honduras), Leon ( Nicaragua), Buenos Aires ( Argentinië), Valparaiso ( Chili), Ayacucho ( Peru), Tonsupa ( Ecuador), Antwerpen, Heverlee en Brussel. Tijdens Joker reizen logeren we waar mogelijk in een ViaVia Joker reiscafé. Genieten we van de heerlijke lokale gerechten en laten we ons rondleiden door één van hun lokale gidsen. De ViaVia in Jogjakarta is in 2013 finalist van de Responsible Tourism Awards van Wild Asia onder de categorie ‘Most inspiring responsible Tour Operator’.
8
