28 I ISOVER I MULTI-COMFORT HOUSE

28

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

De uitvoering

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 29

Het Multi-Comfort House, een voordeel bij elke bouwstijl.

De uitvoering

Of het nu om een massieve constructie, om een houtskelet of om een gemengde construcie gaat – een passiefhuis leent zich tot elke bouwstijl. De enige voorwaarde is dat de uitvoering zorgvuldig en zonder koudebruggen gebeurt. De hoge kwaliteit van de isolatie en de luchtdichtheid van de gebouwschil bieden bescherming tegen koude, hitte en lawaai. De bewoners genieten van het hoogst mogelijke comfort – vooral omwille van het kleine verschil tussen lucht- en oppervlaktetemperatuur, zowel in de winter als in de zomer.

© Foto project Wolfput, architectenbureau denc!-studio bvba - Delphine Deceuninck en Bart Cobbaert

30

I

ISOVER

I

Eenmaal perfect geïsoleerd – voor altijd een aangename temperatuur

Hou de warmte binnen in de winter en de hitte buiten in de zomer

Een doorlopende isolatie van fundering tot dak, is niet enkel voordelig voor uw portemonnee, maar draagt ook bij tot uw wooncomfort. Isolatiematerialen uit glaswol van Isover, leveren bijzonder goede resultaten. Een ander belangrijk aspect is de uitstekende ecologische balans die u met glaswol van Isover kunt bereiken: een verminderde behoefte aan verwarmingsenergie, een verminderde CO2-uitstoot en een langere levenscyclus voor uw constructie.

Het passieve gebruik van zonnestraling wordt slechts mogelijk in combinatie met de plaatsing van hoge kwaliteitsisolatie. De warmtewinst, veroorzaakt door de zon, wordt zo binnenshuis gehouden. Een financieel geoptimaliseerd thermisch beglazingssysteem kan bij lage temperaturen instaan voor ongeveer 30-50% van de verwarmingsbehoeften van het Isover MultiComfort House. De ramen dragen eveneens bij tot de eco-balans. Indien ze beantwoorden aan de passiefhuis-standaard geven ze meer warmte

MULTI-COMFORT HOUSE

af naar binnen dan naar buiten. Dankzij een driedubbele beglazing, thermisch geïsoleerd schrijnwerk en een koudebrug-vrije plaatsing, verkrijgt men warmtewinsten die gemakkelijk de verloren warmte kunnen compenseren. Om de bewoners echter te beschermen tegen te hoge temperaturen in de zomer, moet men preventieve maatregelen treffen: • Zonnewering voor alle vensters die naar het oosten, zuiden en westen gericht zijn. • Structurele maatregelen om vensters naar het zuiden af te schermen, bijvoorbeeld met een dakoversteek of overkraging. • De kameromringende delen moeten warmte kunnen opslaan. • Voldoende ventilatie voorzien.

In het kort de realisering van Isover Multi-Comfort Huizen impliceert hoge eisen op het gebied van de gebruikte componenten • Thermische isolatie: U-waarden van alle componenten kleiner dan 0,15 W/ (m2K) – bij alleenstaande ééngezinswoningen zelfs kleiner dan 0,10 W/(m2K) (aanbevolen). • Constructie vrij van koudebruggen. • Perfecte luchtdichtheid, aangetoond door de Blower-Door-Test. Lekverliezen (n50) bij een drukverschil van 50 Pa kleiner dan 0,6 h-1 volgens EN 13829. • Beglazing met Ug-waarden kleiner dan 0,8 W/(m2K), gecombineerd met een hoge totale energietransmissie, g ≥ 0,5 (volgens EN 67507), zodat netto warmtewinsten ook in de winter bereikt kunnen worden. • Schrijnwerk met U-waarden kleiner dan 0,8 W/(m2K) volgens EN10077. • Efficiënt ventilatiesysteem met warmterecuperatie (80 %), gecombineerd met een laag elektriciteitsverbruik (0,4 Wh/m3 getransporteerde lucht). • Zeer laag warmteverlies bij het opwekken en transporteren van sanitair warm water. • Zeer efficiënt gebruik van huishoudelijke elektriciteit.

Goede isolatie helpt u veel geld te besparen.

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 31

Het belang van luchtdichtheid.

De uitvoering

Omhuld in een luchtdichte schil : luchtig en warm, zoals onder een donzen dekbed Een Multi-Comfort House heeft altijd een buitenschil die beschermt tegen kou, warmte en geluid. Daarnaast maakt ook het gecontroleerde ventilatiesysteem een essentieel onderdeel uit van elk passiefhuis of Multi-Comfort House. De gerichte luchtstroom verzorgt de vraaggestuurde toevoer van verse lucht en warmte. Onafhankelijk van het seizoen, genieten de bewoners van een constant gezond en comfortabel klimaat. Dit stelt echter hoge kwaliteitseisen aan de constructie van het gebouw, de isolatie en de verbindingen tussen de bouwdelen. De schil van het gebouw moet voldoende luchtdicht zijn, zodat er nergens onvoorzien lucht kan binnendringen of ontsnappen. In een MultiComfort House is geen plaats meer voor naden en kieren die typerend zijn voor conventioneel gebouwde huizen.

Er wordt geademd door het Comfort Ventilatiesysteem Gecontroleerde ventilatie in plaats van een ongecontroleerde luchtcirculatie. De Comfort Ventilatiesystemen geven een antwoord op deze behoefte : ze verzekeren de permanente aanvoer van frisse lucht in alle kamers. Ze verdelen ook de warmte in het hele huis en staan in voor de warmterecuperatie uit de uitgaande lucht.

Moderne kijk op luchtdichtheid Luchtwisselingen per uur 3,5

Goede luchtdichtheid vermindert ongewenst energieverlies.

3 2,5 Conventionele woning 2 1,5 1 Lage energie woning 0,5 Passief huis 0

n 50

De neus van een passiefhuis: luchtleiding voor aanvoer van verse lucht.

32

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

Luchtdichtheid – nog vrij onbekend in de Belgische bouwsector De ‘oproep tot luchtdicht bouwen’ is niet zó nieuw en wordt gedragen door het grootste deel van de Europese onderzoeksinstellingen, doch is in België op zijn zachtst gezegd nog niet echt ingeburgerd. Er zijn nog maar weinig vaktechnische publicaties te vinden over de praktische uit-

werking van luchtdicht bouwen, de ontwerpers krijgen pas sinds kort onderricht in de materie en meerdere uitvoerders hebben er zelfs nog nooit over gehoord. Een goede luchtdichtheid is nochtans essentieel voor een efficiënte en rationele energie-huishouding, het verzekeren van een aanvaardbare luchtkwaliteit en het vermijden van comfortproblemen en/of bouwschade.

Schematische voorstelling van een gecontroleerd ventilatiesysteem

Geluidsdemper

Verse lucht slaapkamer

Afvoerlucht badkamer

Uitgaande lucht

Buitenlucht Verse lucht woonkamer

Afvoerlucht keuken

Buitenlucht filter

Lucht/lucht warmtewisselaar

Geothermische warmtewisselaar

Via een geothermische warmtepomp wordt verse lucht aangezogen en voorgewarmd (groen). De gebruikte lucht van de badkamer en keuken wordt afgevoerd ( blauw). De warmte wordt overgedragen aan de inkomende lucht via een warmtewisselaar. De voorverwarmde verse lucht wordt vervolgens verdeeld aan de slaap- en leefkamers.

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 33

De uitvoering

Een stukje geschiedenis In het kader van het VLIET (VLaams Impulsprogramma Energie-Technologie) werd in 1998 de SENVIVV-studie (Studie over de Energieaspecten van Nieuwbouwwoningen in Vlaanderen, op het vlak van Isolatie, Ventilatie en Verwarming) de erbarmelijke luchtdichtheid van de Belgische gebouwen aangetoond. Luchtdichtheidsmetingen werden uitgevoerd in 50 woningen.

Luchtdichtheidsmetingen uitgevoerd in 50 woningen Ref: IWT-VLIET SENVIVV-studie, WTCB en WenK Sint Lucas Gent, 1998

10

9,5

9

8,3

8 7 6

5,3

5

4,1

4 3 2 1 0

Appartementen

Gesloten bebouwing

Half-open bebouwing

Open bebouwing

Onderstaande komt uit de presentatie ‘Air tightness in low energy buildings’ / 26th AIVC (Air Infiltration and Ventilation Centre) Conference ‘Ventilation in relation to the Energy Performance of Buildings’, Brussels Belgium, 21-23 September 2005, Auteur: Bart Cobbaert, architect - technisch adviseur vzw PassiefHuis-Platform.

Waarom luchtdicht bouwen ? • Om het energieverbruik in de hand te houden

Comfort ventilatiesystemen met geïntegreerde verwarming en warm water toevoer zijn vandaag reeds beschikbaar in compacte uitvoeringen, nauwelijks groter dan een koelkast.

34

I

ISOVER

I

Vers aangevoerde lucht moet in de winter opgewarmd worden. Dit vraagt veel energie. Om dit energieverbruik te reduceren wordt de verse lucht best aangezogen via de centrale luchtingang van het Comfort Ventilatiesysteem. Zodoende wordt de verse lucht via de warmtewisselaar opgewarmd met de warmte van de

MULTI-COMFORT HOUSE

uitgaande lucht. Elk luchtlek is ook een ‘warmtelek’. Lucht die ongecontroleerd een gebouw binnenkomt, moet extra worden opgewarmd, wat een aanzienlijke stijging van het energieverbruik tot gevolg heeft. ‘Tocht’ geeft niet enkel een oncomfortabel gevoel, maar geeft bovendien de bewoner de neiging om de verwarming wat hoger te zetten. Daarnaast leidt het verliezen van warme lucht via de luchtlekken uiteraard ook tot energieverliezen. En dan is er nog de isolatie. Isoleren doe je in feite met droge, stilstaande lucht. Luchtstromen door of achter de isolatie, verminderen aanzienlijk de prestaties. • Om een aanvaardbare luchtkwaliteiT te garanderen Bij balansventilatie wordt vervuilde lucht weggezogen uit ruimtes zoals badkamer en keuken. Wanneer deze ruimtes niet luchtdicht zijn, wordt de lucht hiernaartoe niet aangevoerd vanuit de rest van het huis, zoals de bedoeling van het systeem, maar wordt koude lucht doorheen de lekken in de gebouwschil van buitenaf aangezogen. Een goede ventilatie is in feite een goed beheerste stroom van verse lucht. Lekken verstoren deze stroom en kunnen de oorzaak zijn van een minder goed functionerende ventilatie. • Om comfortproblemen en/of bouwschade te vermijden In de winter kan koude lucht het gebouw binnenstromen via de naar de wind gekeerde zijde van het gebouw. Met als gevolg tochtverschijnselen, koude vloeren en mogelijks zelfs de inwerking van schadelijke stoffen (vezels, stofdeeltjes, pollen). Een onderdruk aan de, van de wind afgekeerde, lijzijde van het gebouw zuigt dan weer de warmere en vochtiger binnenlucht naar buiten. Deze lucht koelt op zijn weg naar buiten af, kan zijn dauwpunt bereiken en condenseren. Dit met eventuele vochtschade tot gevolg.

Basisprincipes Gebouwen worden opgetrokkeen met verschillende materialen en componenten waartussen per definitie meerdere randen, overlappingen of doorvoeren voorkomen. Deze zijn niet altijd met de grootste zorg afgedicht. Bovendien kunnen ‘ondichtheden’ door bewegingen groter worden of kunnen er nog nieuwe ontstaan wanneer afdichtingen niet volgens de regels der kunst werden uitgevoerd. Om een goede luchtdichtheid te garanderen moet een doorlopende luchtdichtheidslaag aangebracht worden, zonder onderbreking. Daarbij is een zorgvuldige uitwerking van alle bouwen aansluitingsdetails noodzakelijk.

een gebouw een goede luchtdichtheid wil bereiken, moet men beroep doen op vaklui die goed de noodzaak van een aantal maatregelen kennen. Zolang de mensen die het werk praktisch uitvoeren de noodzaak niet inzien van een aantal veranderingen ten opzichte van vroeger zal het moeilijk zijn op een efficiënte manier luchtdichtheid te implementeren in het bouwconcept. Men is toch niet in staat alles te controleren op fouten, dus de werklieden moeten maximaal bewust zijn van het belang van luchtdichtheid. Typische lekken in de luchtdichting:

• Aansluiting tussen buitenmuur en funderingen Richtlijnen • Aansluiting tussen de buitenmuren onderling, • principe 1: de luchtdichtingslaag moet op het bijvoorbeeld op de hoeken plan en de sneden met een stift gevolgd kun- • Aansluiting tussen buitenmuur en verdiepingsnen worden, zonder die stift ook maar één vloer maal van het papier te nemen; • Aansluiting tussen buitenmuur en dak • principe 2: voorzie slechts één enkele doorlo- • Kabels of leidingen die de luchtdichting doorpende dichtingslaag. Reken er niet op dat evenboren tuele lekken door een vóór- of achterliggende • Onderbreking van de luchtdichting ter hoogte laag worden afgesloten. ‘Je bent beter af met van ramen en deuren één dichte emmer, dan twee in elkaar gezette • Stopcontacten waar er in elke bodem een gat is’; • Onbepleisterd metselwerk ook achter een an• principe 3: om zoveel mogelijk uitvoeringsfouder type muurafwerking ten te vermijden, hou de uitvoeringsdetails zo • Doorvoeren voor rolluiken eenvoudig mogelijk. Grote aaneengesloten vlak- • Schade aan de luchtdichte laag tijdens de ken zijn beter luchtdicht te maken dan verschilbouwfase lende verspringende materialen. Probeer doorboringen te vermijden waar mogelijk en maak Een belangrijke veiligheidsfactor is de kwaliteit gebruik van beproefde technieken. Luchtdicht- van de verbinding. Een luchtdichte aansluiting heid is een alles of niets situatie: je kunt niet tussen 2 delen van een dichtingsmembraan kan een aantal fouten compenseren door het elders niet gerealiseerd worden met nieten. De naad een beetje beter te doen; moet daarom zorgvuldig afgekleefd worden • principe 4: Hou een duidelijke planning en stra- met een gepaste dichtingstape. tegie voor ogen om tot een luchtdicht gebouw Ongeacht of het nu gaat over massieve of lichte te komen: in ontwerpfase kan men reeds pro- constructies, overal waar de luchtdichte laag blemen vermijden. Daarna moet er bij het uit- doorboord wordt door leidingen, elektrische katekenen van aansluitingen voldoende aandacht bels of stopcontacten, zal er warmteverlies en gaan naar luchtdichtheid. Tijdens de construc- vochtschade optreden, tenzij de doorboring pertie van het gebouw moet er op gezette tijden fect afgedicht wordt. specifieke controle zijn op een aantal zaken in verband met luchtdichtheid. Coördinatie is niet enkel van technische aard. Indien men in

Een gebrekkige luchtdichtheid in de aansluiting tussen plafond en wand, resulteert in duidelijk zichtbare warmteverliezen.

Plak alle naden zorgvuldig af.

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 35

De uitvoering

Ook diverse, in eerste opzicht klein lijkende, individuele lekken kunnen een heel grote invloed hebben op de globale luchtdichtheid. Een aantal types doorboringen kunnen worden geduld in gewone woningbouw; bij passiefhuizen moet elk lek, in de mate van het mogelijke vermeden worden. De wél benodigde doorboringen moeten tot een minimum herleid worden. Enkele voorbeelden: De meest voorkomende oorzaken zijn doorboringen van het luchtdichtheidsscherm voor leidingen, contactdozen en ingebouwde spots. Dit kan vermeden worden door het voorzien van een leidingenspouw. Ofwel gebruikt men tape om de doorvoer volledig luchtdicht af te sluiten, of men gebruikt geprefabriceerde aansluitingsmanchetten. Muren in snelbouwsteen of gevelstenen die niet voorzien zijn van een binnenbepleistering zijn te luchtopen. Er zijn een aantal typische plaatsen waar het pleisterwerk vaak vergeten wordt: bergingen, technische ruimtes, de wand achter de tellers en meters van de nutsvoorzieningen, de ruimte onder een trap, plaatsen waar een ingemaakte kast komt … Gebruik luchtdichte contactdozen voor stopcontacten en lichtschakelaars.

Voorzie de leidingspouw voldoende diep, zodat er ruimte is voor de inbouw van stopcontacten.

In massieve bouwconstructies dienen de stopcontacten voldoende ingebed te zijn in het pleisterwerk om luchtstromen te verhinderen.

Thermografieën kunnen helpen om ongewenste luchtstromen op te sporen.

36

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

Wat is niet mogelijk in een passiefhuis ? De plaatsing van dampkap, open haard, rolluiken, maar ook schrijnwerk kan grote lekken in de luchtdichtheid veroorzaken. • Bij een dampkap zonder afsluiting, kan het lekdebiet tot enkele honderden kubieke meters oplopen. Met een afsluiting kan dit beperkt worden tot zo’n 20 à 50 m³. Voor een passiefhuis is dit echter nog steeds te veel. Hier wordt de voorkeur gegeven aan afzuigsystemen met recirculatie. • Een open haard zorgt voor nog grotere problemen. Zelfs afsluitkleppen kunnen in gesloten toestand nog lekdebieten tot enkele honderden m³ vertonen. In passiefhuizen is het niet evident een open haard te plaatsen. Niet enkel omwille van de luchtdichtheid, maar ook omdat deze veel te veel warmte afgeven in verhouding tot de zeer beperkte behoefte. • De inbouw van de rolluikkasten vraagt zelfs in gewone woningen een zeer gedetailleerde uitvoering en afwerking. Indien toch gewenst, wordt best geopteerd voor elektrisch gestuurde buitenrolluiken.

TER ZAKE Dit zijn de vereisten waaraan de materialen moeten voldoen : • Luchtdichte materialen voor de vlakken, bijvoorbeeld membranen, roofing, panelen, pleisterwerk • Zorgvuldig gekozen en compatibele materialen, in het bijzonder voor de afdichtingstapes en afdichTINGS mastiek • Vocht-, UV- en trekbestendige materialen • Dampdiffusie vertragende materialen (die dienst doen als dampscherm): het dampdichte membraan dient steeds aan de warme zijde van de structuur geplaatst te worden, dit is aan de zijde die grenst aan het interieur.

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 37

Dampremmend en luchtdicht tot in het laatste hoekje : Isover vario KM duplex.

De uitvoering

Het Isover vario KM duplex lucht-/dampscherm is een uniek en gepatenteerd flexibel en vochtregulerend membraan dat zichzelf aanpast aan de seizoenen. In de winter, wanneer het nodig is, werkt het als dampremmend scherm om condensatievorming en vochtindringing in de houten structuur te vermijden. In de zomer, laat Isover vario KM duplex toe dat waterdamp afgegeven wordt in alle richtingen. Hierdoor kan de houten structuur snel uitdrogen. Zo wordt de stabiliteit van de houten structuur in stand gehouden. Immers een vochtige houten structuur is onderhevig aan houtrot en schimmels … dus absoluut te vermijden !

38

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

Dit betekent: • Ideale dampdichtingsfunctie tegen vochtindringing in dak en muren • Maximale bescherming van het gebouw • Uitstekend leefcomfort. Onvermijdbaar zijn gevoelige plekken : aansluitingen tussen de membranen onderling, aansluitingen op andere materialen, doorboringen door leidingen of andere … Elk lek in de overigens goed geïsoleerde zones, zal leiden tot warmteverliezen en belangrijke vochtindringing in de houten structuur. De gevolgen zijn erg kostelijk. Maar dit kan allemaal vermeden worden met het Isover integra vario systeem.

Een perfecte aansluiting : Lucht-/dampscherm, dichtingstape en mastiek. Het Isover integra vario systeem geeft lekken geen kans. Het systeem bestaat uit beproefde en gegarandeerd compatibele componenten: • het ideale lucht-/dampscherm Vario KM duplex • de kleefband Vario KB1 : voor het luchtdicht afkleven van alle naden tussen de dampschermbanen • de afdichtingsmastiek Vario DS : voor het luchtdicht aansluiten van het dampscherm op de structurele delen • de dubbelzijdige kleefband Vario KB2 voor het aanbrengen van het Vario KM duplex lucht-/ dampscherm op metalen profielen. Naast de hoogstaande bescherming tegen lucht en vocht, garanderen ze een goede verwerkbaarheid. Bijkomende voordelen voor de gebruiker bestaan uit het eenvoudig knippen op maat, een grote trekweerstand en het gemak waarmee alle aansluitingen gedicht worden. Dit bespaart tijd, moeite en geld en verzekert een bescherming op lange termijn.

TER ZAKE Isover vario KM duplex • • • • • • • • • •

Uniek lucht-/dampscherm met een variabele dampdiffusieweerstand Past zich aan aan de seizoenen Dampscherm dat vochtindringing in de houten daken wandstructuur verhindert Drogende functie die vocht uit de structuur laat ontsnappen Een goede plaatsing garandeert luchtdichtheid op passiefhuis niveau Sterke verbetering van het wooncomfort Praktische lijnmarkeringen om sneller op maat te knippen en om het verlies te beperken Snelle plaatsing, nog verbeterd door de aanduiding van de overlap-zone Variabele Sd-waarde van 0,2 tot 5 m Extreme trekweerstand

Bevestigen

Afplakken

Afdichten

Nog enkele belangrijke weetjes • Voegen moeten gedicht worden bij droog weer. • Ondergrond en overlappingen moeten droog en stofvrij zijn. • Bepaalde dichtingstapes hechten niet op poreuze materialen zonder voorbehandeling van de poreuze ondergond met een primer. • Om de structuur te beschermen moeten de dichtingstapes ook water- en vochtbestendig zijn.

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 39

Controleer de luchtdichtheid : hoe vroeger, hoe beter.

De uitvoering

De controle van de luchtdichtheid is een belangrijke stap in het behalen van het passiefhuis-certificaat. Het is absoluut noodzakelijk dat de test wordt uitgevoerd voorafgaand aan de binnenafwerking om uitvoeringsfouten tijdig te ontdekken en zonodig te herstellen tegen een relatief lage kostprijs. De ‘Blower Door Test’ wordt gebruikt om lekken in de buitenschil op te sporen. Hoe kleiner de gemeten waarde, hoe hoger de luchtdichtheid van de buitenschil van het gebouw. Om het passiefhuis-label te mogen dragen, wordt een maximale waarde van 0,6 h-1 toegestaan. Dat betekent dat gedurende de meeting in een tijdspanne van 1 uur maximum 60 % van het inwendige luchtvolume mag ontsnappen via lekken (bij een genormaliseerde test met een drukverschil van 50Pa – n50). Ervaring heeft aangetoond dat waarden tussen 0,3 en 0,4 haalbaar zijn. Kwantitatieve beoordeling : Pressurisatieproef De luchtdichtheidsgraad, wordt bepaald aan de hand van een pressurisatieproef. Daarbij is de opzet relatief eenvoudig: in eerste instantie wordt tussen de binnen- en buitenomgeving een drukverschil gecreëerd, waarna dan vervolgens de hoeveelheid weglekkende lucht wordt gemeten. Voor het opbouwen van dit drukverschil wordt in de praktijk meestal gebruik gemaakt van een zogenaamde “blower-door”. Zoals de benaming van het toestel zelf aangeeft, wordt bij deze proef in een deur- of raamopening een ventilator geplaatst die het gebouw in onder- of overdruk plaatst. De ventilator met regelbare snelheid is ingebouwd in een aan de specifieke ruwbouwmaten aanpasbaar frame. Door middel van een regressie-berekening van het gemeten drukverschil over de gebouwschil en het luchtdebiet, wordt dan het luchtdebiet voor een genormaliseerd drukverschil van 50Pa bepaald. De verhouding van het benodigde luchtdebiet om dit drukverschil te kunnen opbouwen tot het eigenlijke binnenvolume van het gebouw, geeft dan het ventilatievoud: de n50-waarde.

40

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

De begrippen ‘luchtdoorlatendheid’ en ‘luchtdichtheid’ geven beiden de lekvolumestromen aan, doch zijn elkaars tegenpool. • Voorbereidende werken Om de luchtdichtheid van de gebouwschil te kennen, dienen voor de start van de meting alle openingen in de buitenschil die normaal dicht zijn (zoals venster- en deuropeningen) te worden gesloten, doch niet speciaal afgekleefd. Vergeet daarbij niet het vullen van de sifons van aflopen. Is dit niet mogelijk, dient de afloop luchtdicht te worden afgekleefd. • Timing / meteorologische condities / planning en randvoorwaarden met het oog op het aanbrengen van verbeteringen Voor een geldige meting met bewijskracht is het belangrijk de planning van de uitvoering van de bouwwerkzaamheden en het ogenblik van de meting op elkaar af te stemmen. Het gebouw moet zich in een toestand bevinden die in sterke mate overeenstemt met de normale gebruikstoestand. Zo moeten alle bouwonderdelen en -elementen die een duidelijke invloed hebben op de luchtdichtheid zijn aangebracht: regen- en windscherm, dampscherm, aansluitingen met buitenschrijnwerk, ... Wanneer door de natuurlijke meteorologische omstandigheden te grote drukverschillen ontstaan over de gebouwschil, kunnen deze de meetresultaten negatief beïnvloeden. Alle plaatsen, waarvan op basis van ervaring kan worden vermoed dat ze aanleiding kunnen geven tot belangrijke luchtlekken, moeten nog bereikbaar zijn, opdat na uitvoering van de test nog verbeteringen kunnen worden aangebracht. Dat betekent dat bij lichte constructies als houtskeletbouw en hellende daken de binnenbekleding nog niet aangebracht mag zijn.

Kwalitatieve evaluatie van de luchtdichtheid Naast een kwantitatieve beoordeling is een kwalitatieve evaluatie, ter situering van de eigelijke lekken, minstens even belangrijk. Daarbij kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt van zogenaamde rookstaafjes, die rook verspreiden wanneer er wordt op gedrukt. Een luchtlek wordt dan gedetecteerd wanneer de rook wordt weggeblazen ter hoogte van een welbepaalde aansluiting. De snelheid waarmee de rook verdwijnt, is reeds een eerste indicatie van de grootte-orde van het lek. Een andere manier om luchtlekken te lokaliseren is met een infrarood-camera. De opsporing van de lekken kan zowel tijdens een blower-door test als in normale condities, doch gebeurt best tijdens de winter om een zo groot mogelijk temperatuursverschil te hebben tussen binnen- en buitenlucht. Tijdens een blower-door test wordt koude lucht naar binnen gezogen en koelt die de constructie af. Op een IR-foto kleuren deze plekken blauw, terwijl de rest van de wand groen, geel of rood zou moeten zijn tengevolge van de aanwezige warmte. In normale omstandigheden betekent een luchtlek ook een warmtelek naar buiten, wat eveneens zichtbaar is op een IR-foto, deze keer in rode tinten, t.o.v. de koude buitenwand.

© Foto project Processie, architectenbureau denc!-studio bvba - Delphine Deceuninck en Bart Cobbaert

© Foto project Processie, architectenbureau denc!-studio bvba - Delphine Deceuninck en Bart Cobbaert

© Foto project Living Today, architectenbureau denc!-studio bvba Delphine Deceuninck en Bart Cobbaert

© Foto project Processie, architectenbureau denc!-studio bvba Delphine Deceuninck en Bart Cobbaert

© Foto project Processie, architectenbureau denc!-studio bvba Delphine Deceuninck en Bart Cobbaert

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 41

Koudebruggen – tot een absoluut minimum herleiden.

De uitvoering

zolder niet passief niet verwarmd

onverwarmde garage

NEI, Detmold

kelder binnen passief volume

Kritische punten : onderbrekingen in de isolatieschil Om op een betrouwbare manier koudebruggen op te sporen, ga je op het plan van het gebouw de volledige omtrek na. Wanneer je op de grondplannen, doorsneden en detailtekeningen deze oefening consequent uitvoert, worden onderbrekingen in de isolatieschil zichtbaar. Eerst maak je de huidige isolatielagen zichtbaar in geel. Vervolgens ga je na waar de gele lijnen rond het gebouw onderbroken zijn. Dat zijn de zwakke punten waar zich koudebruggen kunnen voordoen. Vervolgens ga je na of het structureel mogelijk is deze zwakke punten te vermijden.

42

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

kelder niet passief

Zoniet, zoek je een oplossing om de koudebrug tenminste te minimaliseren. Elke onderbreking in de isolatielaag is een koudebrug met een negatieve impact op de energiebalans en een risico op structurele schade. Het lijdt geen twijfel dat koudebruggen maximaal dienen vermeden te worden.

Een weetje … Uit het SENVIVV-onderzoek, dat 200 tussen 1989 en 1997 in Vlaanderen gebouwde nieuwbouwwoningen onderzocht inzake energie-aspecten, bleken koudebruggen 6 % impact uit te oefenen op het K-peil bij woningen en zelfs 7% bij appartementen.

Warmteverlies en oppervlaktecondensatie Koudebruggen zijn niet alleen de oorzaak van een verhoogd energie-verlies, ze kunnen ook aan de basis liggen van oppervlaktecondensatie … of nog erger zelfs … schimmelvorming … Indien de wandtemperatuur lager is dan het dauwpunt van de lucht, kan/zal het teveel aan vocht in de lucht zich afzetten. We spreken dan over oppervlaktecondensatie. Tijdelijke oppervlaktecondensatie is meestal geen probleem en in sommige gevallen zelfs niet te vermijden (keukens, badkamers, enz.) op voorwaarde dat het gecondenseerde vocht voldoende snel kan uitdrogen of afgevoerd worden. Het opdrogen van een door condensatie vochtig geworden materiaal duurt wel veel langer dan het nat worden (± 10 maal zo lang). Wil men oppervlaktecondensatie voorkomen, dient men te verhinderen dat bouwelementen een oppervlaktetemperatuur hebben die lager is dan het dauwpunt van de lucht. In principe kan oppervlaktecondensatie dus worden voorkomen door: • een voldoende hoge oppervlaktetemperatuur van het bouwelement (voldoende warmteïsolatie); uiteraard in combinatie met een voldoende hoge kamertemperatuur; • een verlaging van het vochtgehalte van de lucht: bijvoorbeeld door afdoende (en gecontroleerd) te ventileren.

Beter voorkomen dan genezen De praktijk heeft aangetoond dat het bijzonder moeilijk is om het schadelijk effect van vele bestaande koudebruggen teniet te doen of te verminderen, zonder ingrijpende en/of dure aanpassingen te doen of veranderingen aan te brengen. Deze problematiek werd reeds in de jaren tachtig uitvoerig behandeld door het WTCB. Daarom is het belangrijk dat koudebruggen bij het ontwerp van het gebouw vermeden worden. In de loop van de laatste tien jaar zijn de meeste architecten, studiebureaus en bouwondernemingen zich daarvan bewust geworden en vandaag weet

een groot deel onder hen op welke wijze zij vermeden kunnen worden. Nochtans blijft het aantal ontwerpen, waar op de plannen flagrante voorbeelden van koudebruggen voorkomen, nog schrikwekkend hoog. Vooral bij vernieuwbouw of renovatieprojecten van woningen wordt vastgesteld dat heel wat koudebruggen blijven bestaan of juist gecreëerd worden door een onoordeelkundige plaatsing van de isolatie.

TER ZAKE - Geometrische koudebruggen zijn verwaarloosbaar als de buitenisolatie maar voldoende dik en continu is. - Structurele koudebruggen moeten steeds vermeden worden of tenminste geminimaliseerd. Dit heeft vooral betrekking op: • Koudebruggen ter hoogte van funderingsvloeren en keldervloeren • Koudebruggen ter hoogte van trappen • Koudebruggen ter hoogte van de aansluiting tussen buitenmuren en dak • Koudebruggen ter hoogte van muur doorvoeren • Koudebruggen ter hoogte van balkons en uitstekende bouwdelen • Koudebruggen ter hoogte van ramen of rolluikkasten • Koudebruggen die op een regelmatige wijze terugkomen in een bouwdeel (kepers, lattenwerk, verankeringselementen, etc.) moeten in rekening gebracht worden van de U-waarde van dat bouwdeel. Deze worden beschouwd als niet-homogene bouwdelen.

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 43

Er is altijd een goede of zelfs een uitstekende oplossing om koudebruggen te vermijden.

De uitvoering

Koudebruggen in de aansluiting tussen keldervloeren of funderingsvloeren en funderingszolen en buitenmuren Tussen een enkelvoudige buitenmuur en de kelder- of funderingsvloer geïsoleerd aan zijn boven- of onderzijde

Tussen een spouwmuur en een kelder- of funderingsplaat geïsoleerd aan zijn boven of onderzijde

verwarmde leeftuimte


kelder of grond

kelder of grond

Onvoldoende als de aansluiting tussen de vloerplaat en de buitenwand of de funderingszool en de warme wand op het gelijkvloers niet onderbroken is door een materiaal met een lambda < ongeveer 0,12 W/mK.



kelder of grond

Goed als langs boven- of onderzijde van de vloerplaat een materiaal voorzien wordt met een lambda < ongeveer 0,12 W/mK. Thermisch onderbreken langs de onderzijde van de vloerplaat is een eerder dure oplossing (vochtwerende en draagkrachtige isolatie nodig), en overbodig als de bovenzijde volledig thermisch onderbroken is.

kelder of grond

Onvoldoende als de aansluiting tussen de vloerplaat en de buitenwand of de funderingszool en het warme binnenspouwblad op het gelijkvloers niet onderbroken is door een materiaal met een lambda < ongeveer 0,12 W/mK.

Goed als langs boven- of onderzijde van de vloerplaat een materiaal voorzien wordt met een lambda < ongeveer 0,12 W/mK.

Koudebruggen in de aansluiting tussen keldervloeren of funderingsvloeren en binnenmuren leeftuimte

leeftuimte

grond of onverwarmde kelder

grond of onverwarmde kelder

Hier gelden dezelfde principes als hoger beschreven voor de buitenmuren.

Koudebruggen in de aansluiting tussen trappen en geïsoleerde muren of funderingsplaten Kelder: kamer- en structuurtemperatuur 7°C

44

I

ISOVER

I

Keldertrapgat: kamer- en structuurtemperatuur 20°C Onvoldoende : koudebruggen in de connectie tussen de ‘warme’ trap en de ‘koude’ funderingsplaat (koud omdat de bovenzijde geïsoleerd is) en tussen de ‘warme’ laterale zijde van de trap en de ‘koude’ keldermuur (koud omdat de binnenzijde geïsoleerd is).

MULTI-COMFORT HOUSE

Kelder: kamer- en structuurtemperatuur 7°C

Keldertrapgat: kamer- en structuurtemperatuur 20°C Goed : thermische onderbreking in de aansluiting tussen de ‘warme’ trap en de ‘koude’ funderingsplaat door het toepassen van een dragend materiaal met een lage warmtegeleiding en door een continue isolatie te voorzien die ervoor zorgt dat de trap volledig gescheiden is van de keldermuur.

Koudebruggen in de aansluiting tussen koude en warme muren Buitenmuren

Binnenmuren koude zolder

buitenlucht

koude zolder

koude zolder

koude zolder

koude zolder

koude zolder




buitenlucht verwarmde leeftuimte

verwarmde leeftuimte Onvoldoende : koudebrug veroorzaakt doordat de buitenmuur grenst aan zowel een warme als een koude zone en waarbij het metselwerk gekenmerkt wordt door een lambda > 0,12 W/mK.

Goed : ofwel de warmtegeleidende verticale muur thermisch onderbreken ter hoogte van de plafondisolatie door het toepassen van een materiaal met een lambda < 0,12 W/mK, ofwel door de wand langs de koude zolder-zijde te isoleren over een hoogte van ongeveer 60 cm.


Onvoldoende : koudebrug veroorzaakt doordat de binnenmuur grenst aan zowel een warme als een koude zone en waarbij het metselwerk gekenmerkt wordt door een lambda > 0,12 W/mK.

Goed : ofwel de warmtegeleidende verticale muur thermisch onderbreken ter hoogte van de plafondisolatie door het toepassen van een materiaal met een lambda < 0,12 W/mK, ofwel door de wand langs de koude zolder-zijde te isoleren over een hoogte van ongeveer 60 cm.

Koudebruggen in de aansluiting tussen koude en warme vloeren koud

koud

koud

koud

verwarmd

verwarmd

Onvoldoende : de muren en vloeren zijn deels geïsoleerd aan de warme zijde en deels aan de koude zijde, maar de verbindingen zijn niet thermisch onderbroken.

verwarmd

Voldoende : beide muren zijn goed geïsoleerd langs verschillende zijden. Bovendien werd flankerende isolatie doorgetrokken in de aansluitingen.

verwarmd

koud

koud

verwarmd

koud

Uitstekend : de isolatielagen vormen een continue barrière zonder onderbreking.

Mogelijke oplossingen voor koudebruggen ter hoogte van balkons, bordessen en overhangende plafonds leefruimte

koud

koud

koud

Voldoende : alle muren en vloeren zijn geïsoleerd aan de koude zijde. Bovendien werd flankerende isolatie doorgetrokken in de aansluitingen in de beide richtingen.

Koudebruggen in horizontale koud-warm muuraansluitingen koud

koud

buiten

koud

Uitstekend : beide muren zijn goed geïsoleerd langs de binnenzijde en de isolatie vormt een continue barrière.

buiten

leefruimte buiten

leefruimte of kelder

Goed : éénpunts-ondersteuning (of puntsgewijze ondersteuning) van het balkon of het bordes op stalen consoles (of hoekprofielen) en de bijkomende steun van vrijstaande kolommen voor de woning. Als de dwarsdoorsnede van het metaal dat de isolatieschil doorboort beperkt is, zullen er enkel beperkte koudebruggen optreden.

kelder Uitstekend : compleet gescheiden constructie met een aparte ondersteuning voor het bordes of het balkon. Deze oplossing is totaal vrij van koudebruggen.

Bron: Niedrig-Energie-Institut ( Low-Energy Institute), Detmold, Duitsland.

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 45

Het dak.

foto : Koramic kleidakpannen

De uitvoering

46

I

ISOVER

I

De dakstructuur is belangrijk, niet de vorm van het dak

Eerste klasse : een volledig geïsoleerd, ongeventileerd dak

Of het nu een zadeldak betreft, of een mansardedak of een lessenaarsdak: de vorm van het dak maakt niet uit voor een Isover Multi-Comfort House. Het dak blijft echter het belangrijkste bouwelement wanneer het gaat over energieverliezen. Grote oppervlakken kunnen belangrijke warmteverliezen genereren. In oude gebouwen gaat ongeveer 1/3de van de verwarmingsenergie verloren via een amper geïsoleerd dak.

Goede thermische dakisolatie loont altijd. De meeste daken zijn lichte structuren met veel ruimte voor isolatie, dus belangrijke energiebesparingen kunnen gerealiseerd worden tegen een beperkte kost en met een beperkte inspanning. De meest efficiënte oplossing is de volledig geïsoleerde, niet-geventileerde dakstructuur. De combinatie van volledige vulling tussen de kepers en nog een extra dwarsgeplaatste isolatielaag bovenop is een perfect voorbeeld. Deze constructie vereist geen ventilatie en bespaart bijgevolg tijd en kosten. En niet in het minst energie. In tegenstelling tot geventileerde daken, treedt

MULTI-COMFORT HOUSE

er geen ongecontroleerde luchtuitwisseling via voegen of kieren en bijgevolg ook geen warmteverlies op. Om de dampdiffusie van waterdamp naar binnen toe te laten en zo het droogproces van de houten dakstructuur te versnellen, wordt het vochtregulerend dampscherm Isover vario KM duplex gebruikt. Het wordt geplaatst tegen de kamerzijde (= warme zijde) van de isolatie. De verschillende banen moeten ongeveer 10 cm overlappen en de voegen worden gedicht met de Vario KB1 tape. De aansluiting tussen het membraan en andere bouwdelen wordt gedicht met Vario DS mastiek. Luchtdichte afsluiting van leidingen kan verwezenlijkt worden met de Vario KB1 tape. Alvorens de binnenafwerking aan

TER ZAKE : Dakopbouw Deze dakopbouw is een goed voorbeeld voor elk gebouw

te brengen, moet de constructie getest worden op luchtdichtheid en moeten zwakke punten bijgewerkt worden. Het resultaat moet een lekvrij, luchtdicht dak zijn dat vrij is van koudebruggen.

100 % isolatie met Isover De onbrandbare isolatiematerialen van Isover bieden u de mogelijkheid om te beantwoorden aan de passiefhuis-standaard, zijn relatief goedkoop, zijn voldoende soepel om een goede plaatsing en aansluiting te garanderen en beschermen u tegen hitte en vocht, geluid en vuur, zodat u kunt genieten van uw wooncomfort. Elk seizoen!

De opbouw van het hellend dak. draagstructuur

isolatie

onderdak

tengellatten

• Dakbedekking • Panlatten • Tengelatten • Onderdak • Keperstructuur volledig gevuld met glaswol • Vochtregulerend dampscherm Vario KM duplex • Leidingenspouw • Binnenafwerking, bijvoorbeeld Gyproc gipsplaten

panlatten

dakbedekking

Goede aansluitingen zijn extreem belangrijk Alle overlappingen tussen de verschillende banen van het vochtregulerend dampscherm in het dakvlak moeten duurzaam gedicht worden met een aangepaste tape (Vario KB1). Aansluitingen tussen het membraan en andere bouwdelen worden gedicht met Vario DS. Aansluitingen rond doorvoeren moeten met elastische kragen/hulpstukken of met een elastische tape afgekleefd worden voor een lucht- en dampdicht resultaat.

binnenafwerking

leidingenspouw

lucht- en dampscherm

onderstructuur

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 47

Aansluiting tussen buitenmuur en hellend dak – houtskelet I-liggers (zolder opgenomen in passief volume)

De uitvoering

1. gipsplaat Gyproc 2. luchtspouw 3. isolatie Isover isoconfort 35 4. gebitumineerde houtvezelplaat 5. lattenwerk 6. dakpannen

λ [W/(mK)] 0,280 0,135 0,035 0,055 - -

d [m] 0,013 0,022 0,300 0,022 0,044 -

R [m²K/W] 0,045 0,165 7,333 0,400 - -

Som thermische weerstanden Warmteovergangsweerstand binnen Rsi Warmteovergangsweerstand buiten Rsa U-waarde van de constructie

7,943 0,125 0,043 U = 0,12 W/m²K

2 4

luchtspouw : uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (latwerk λ = 0,120 W/m²K) isolatie Isover isoconfort 35 uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (houtskelet λ = 0,120 W/m²K - OSB (TJI) λ = 0,290 W/m²K)

lucht/dampscherm: Isover vario KM duplex houten draagstructuur + isolatie Isover isoconfort 35 gebitumineerde houtvezelplaten tengellatten pannenlatten dakpannen

gipsplaten Gyproc lattenwerk vloersysteem Rigidur floor

open stootvoeg luchtdichting koppelregel bovenregel gevelmetselwerk luchtspouw gebitumineerde houtvezelplaten houten draagstructuur + isolatie Isover isoconfort 35 OSB-platen

leidingenspouw + isolatie Isover sonepanel gipsplaten Gyproc

© Detailtekening, architectenbureau denc!-studio bvba - Delphine Deceuninck en Bart Cobbaert

48

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

Aansluiting tussen buitenmuur en hellend dak – houtskelet I-liggers (zolder niet opgenomen in passief volume) 1 gipsplaat Gyproc 2 luchtspouw 3 isolatie Isover isoconfort 35 4 gebitumineerde houtvezelplaat

λ [W/(mK)] 0,280 0,135 0,035 0,055

d [m] 0,013 0,022 0,300 0,018

R [m²K/W] 0,045 0,165 7,333 0,327


7,870 0,125 0,043 U = 0,12 W/m²K

2 4

luchtspouw: uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (latwerk λ = 0,120 W/m²K) isolatie Isover isoconfort 35 uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (houtskelet λ = 0,120 W/m²K - OSB (TJI) λ = 0,290 W/m²K)

lucht/dampscherm: Vario KM duplex houten draagstructuur + isolatie Isoconfort 35 gebitumineerde houtvezelplaten tengellatten pannenlatten dakpannen

open stootvoeg koppelregel bovenregel

gevelmetselwerk luchtspouw gebitumineerde houtvezelplaten houten draagstructuur + isolatie Isover isoconfort 35 OSB-platen

lucht/dampscherm: Vario KM duplex luchtdichting leidingenspouw + isolatie Isover sonepanel gipsplaten Gyproc


MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 49

Aansluiting tussen buitenmuur en hellend dak – traditioneel houtskelet

De uitvoering

1 gipsplaat Gyproc 2 luchtspouw 3 isolatie Isover systemroll 400 4 isolatie Isover isoconfort 35 5 gebitumineerde houtvezelplaat 6 lattenwerk 7 dakpannen

λ [W/(mK)] 0,280 0,135 0,037 0,035 0,055 - -

d [m] 0,013 0,022 0,018 0,012 0,022 0,044 -

R [m²K/W] 0,045 0,165 3,974 2,759 0,400 -


7,343 0,125 0,043 U = 0,13 W/m²K

2 3 4

luchtspouw: uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (latwerk λ = 0,120 W/m²K) isolatie Isover systemroll 400: uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (houtskelet λ = 0,120 W/m²K) isolatie Isover isoconfort 35 uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (latwerk λ = 0,120 W/m²K)

houten draagstructuur + isolatie Isover systemroll 400 lattenwerk + isolatie Isover isoconfort 35 gebitumineerde houtvezelplaten tengellatten pannenlatten dakpannen

gipsplaten Gyproc lattenwerk lucht/dampscherm: Isover vario KM duplex vloersysteem Rigidur Floor Gyproc OSB-platen koppelregel bovenregel

houten draagstructuur + isolatie Isover systemroll 400

gevelbepleistering isolatie OSB-platen houten draagstructuur + isolatie Isover systemroll 400 OSB-platen lucht/dampscherm: Isover vario KM duplex leidingenspouw isolatie Isover sonepanel gipsplaten Gyproc

lattenwerk gipsplaten Gyproc


50

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

Aansluiting tussen buitenmuur en hellend dak – massieve spouwmuur constructie 1 isolatie Isover isoconfort 35 2 OSB 3 lattenwerk 4 dakpannen

λ [W/(mK)] 0,035 0,150 - -

d [m] 0,300 0,022 0,044 -

R [m²K/W] 7,333 0,147 -


7,480 0,125 0,043 U = 0,13 W/m²K

1

isolatie Isover isoconfort 35: uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (houtskelet λ = 0,120 W/m²K - OSB (TJI) λ = 0,290 W/m²K)

lucht/dampscherm: Isover vario KM duplex houten draagstructuur + isolatie Isoconfort 35 gebitumineerde houtvezelplaten tengellatten pannenlatten dakpannen

luchtdichting

open stootvoeg

gevelmetselwerk luchtspouw

isolatie Isover mupan façade

dragend metselwerk Terca Porotherm pleisterwerk : Plâtres Lambert


MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 51

De uitvoering

Aansluiting tussen massieve scheidingsmuur en hellend dak

1 gipsplaat Gyproc 2 luchtspouw 3 geïsoleerde leidingenspouw Isover isoconfort 35 4 isolatie Isover isoconfort 35 5 gebitumineerde houtvezelplaat 6 lattenwerk 7 dakpannen

λ [W/(mK)] 0,280 0,135 0,035 0,035 0,055 - -

d [m] 0,013 0,022 0,060 0,230 0,022 0,044 -

R [m²K/W] 0,045 0,165 1,325 5,287 0,400 -


7,222 0,125 0,043 U = 0,13 W/m²K

3 3

isolatie Isover sonepanel uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (houtskelet λ = 0,120 W/m²K) isolatie Isover isoconfort 35: uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (houtskelet λ = 0,120 W/m²K)

dakpannen pannenlatten tengellatten gebitumineerde houtvezelplaten houten draagstructuur + isolatie Isover isoconfort 35

lucht/dampscherm: Isover vario KM duplex lattenwerk + isolatie Isover isoconfort 35 lattenwerk gipsplaten Gyproc dragend metselwerk Terca Porotherm pleisterwerk : Plâtres Lambert


52

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

Aansluiting tussen buitenmuur en plat dak – massieve spouwmuur constructie – uitstekende oplossing 1 pleister Plâtres Lambert 2 dragend metselwerk Terca Porotherm 3 isolatie Isover mupan façade 4 luchtspouw 5 gevelmetselwerk

λ [W/(mK)] 0,520 0,260 0,032 0,217 1,100

d [m] 0,015 0,140 0,240 0,040 0,100


R [m²K/W] 0,029 0,538 7,500 0,184 0,091 8,343 0,125 0,043 U = 0,12 W/m²K

dakdichting isolatie lucht/dampscherm: Vario KM duplex hellingsbeton dakrandprofiel open stootvoeg

cellenbeton

gevelmetselwerk luchtspouw isolatie Isover mupan façade dragend metselwerk Terca Porotherm pleisterwerk : Plâtres Lambert

gewapende betonplaat pleisterwerk : Plâtres Lambert


MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 53

De uitvoering 1 pleister Plâtres Lambert 2 gewapend beton 3 hellingsbeton 4 isolatie

Aansluiting tussen buitenmuur en plat dak – massieve spouwmuur constructie – goede oplossing λ [W/(mK)] 0,520 1,700 0,840 0,040

d [m] 0,015 0,150 0,090 0,260


R [m²K/W] 0,029 0,088 0,107 6,500 6,724 0,125 0,043 U = 0,15 W/m²K

dakdichting isolatie lucht/dampscherm: Vario KM duplex hellingsbeton dakrandprofiel open stootvoeg

cellenbeton

gevelmetselwerk luchtspouw isolatie Isover mupan façade dragend metselwerk Terca Porotherm pleisterwerk : Plâtres Lambert

gewapende betonplaat pleisterwerk : Plâtres Lambert


54

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

Aansluiting tussen buitenmuur en plat dak – houtskelet I-liggers 1 gipsplaat Gyproc 2 luchtspouw 3 isolatie Isover isoconfort 35 4 OSB 5 isolatie

λ [W/(mK)] 0,280 0,135 0,035 0,150 0,040

d [m] 0,013 0,022 0,300 0,018 0,100


R [m²K/W] 0,045 0,165 7,333 0,120 2,500 10,160 0,125 0,043 U = 0,10 W/m²K

2 geïsoleerde leidingenspouw Isover sonepanel: uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (latwerk λ = 0,120 W/m²K) 3 isolatie Isover isoconfort 35 uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (houtskelet λ = 0,120 W/m²K - OSB (TJI) λ = 0,290 W/m²K)

dakdichting hellingsisolatie OSB-platen houtendraagstructuur Isover isoconfort 35 lucht/dampscherm: Isover vario KM duplex lattenwerk gipsplaten Gyproc

dakrandprofiel open stootvoeg

koppelregel bovenregel gevelmetselwerk luchtspouw gebitumineerde houtvezelplaten houten draagstructuur + isolatie Isover isoconfort 35 OSB-platen

luchtdichting leidingenspouw + isolatie Isover sonepanel gipsplaten Gyproc


MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 55

De uitvoering

Aansluiting tussen buitenmuur en plat dak – houtskelet I-liggers

1 gipsplaat Gyproc 2 luchtspouw 3 isolatie Isover isoconfort 35 4 OSB 5 isolatie

λ [W/(mK)] 0,280 0,135 0,035 0,150 0,040

d [m] 0,013 0,022 0,400 0,018 0,050


R [m²K/W] 0,045 0,165 9,632 0,120 1,250 11,212 0,125 0,043 U = 0,08 W/m²K

2 geïsoleerde leidingenspouw Isover sonepanel: uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (latwerk λ = 0,120 W/m²K) 3 isolatie Isover isoconfort 35 uitgemiddelde R-waarde over de deelvlakken (houtskelet λ = 0,120 W/m²K - OSB (TJI) λ = 0,290 W/m²K)

dakdichting isolatie OSB-platen hellingslatten + isolatie Isover isoconfort 35 houtendraagstructuur + isolatie Isover isoconfort 35 lucht/dampscherm: Isover vario KM duplex lattenwerk gipsplaten Gyproc

dakrandprofiel open stootvoeg

koppelregel bovenregel gevelmetselwerk luchtspouw gebitumineerde houtvezelplaten houten draagstructuur + isolatie Isover isoconfort 35 OSB-platen

luchtdichting leidingenspouw + isolatie Isover sonepanel gipsplaten Gyproc


56

I

ISOVER

I

MULTI-COMFORT HOUSE

MULTI-COMFORT HOUSE

I

ISOVER

I 57

28 I ISOVER I MULTI-COMFORT HOUSE

Recommend Documents