25 Woensdag Juni2008
Werkt bevrijdend.
panda-mania
Van buiten 260 pond vredelievendheid, van binnen een meedogenloze vechtmachine. Maak kennis met Kung Fu Panda!
Kung Fu Panda: oftewel, hoe een vegetarische goedzak uitgroeit tot kungfu-held
Ga naar www.kungfupanda.nl en open je eigen fortune cookie of doe mee aan de prijsvraag en win leuke Kung Fu Panda prijzen
Iedereen die wel eens een kungfu-film heeft gezien, kent de kleurrijke benamingen voor de verschillende vechtstijlen. Dronken Meester, Kraanvogel, Aap. Waar zouden die toch vandaan komen, toch niet uit de dierenwereld zelf? Echt wel. Want achter al die lieve beestjes die China de wereld geschonken heeft, gaan in werkelijkheid beduchte vechtjassen schuil. Ja, zelfs achter de aaibaarste van allemaal:
Even voorstellen: PO (Jack Black) Een leerling noedelmaker die dagdroomt over een carrière als kungfu-vechter. Door een samenloop van omstandigheden wordt die droom werkelijkheid, en gaat Po kungfu studeren bij Master Shifu. Vechtstijl: Snelheid en behendigheid zijn niet Po’s sterkste kanten, en dus moet de panda het vooral hebben van het verrassingseffect. Tegenstanders die denken dat hij rustig op een bamboescheut knabbelt, krijgen vervolgens 260 pond panda op hun nek.
MASTER SHIFU (Dustin Hoffman) Er kan er maar een de grootste zijn, al moeten we dat in dit geval niet letterlijk nemen. Maar achter die vriendelijke krulstaart en pientere oogjes gaat een wereld van pijn schuil. Dat moet ook wel, want Master Shifu is als trainer van de Furious Five eerste onder gelijken. Vechtstijl : Master Shifu kent elke techniek uit het boekje, en beschikt daarnaast over een Wuxi-vinger: de mogelijkheid een tegenstander met één vingerbeweging af te troeven. Iets om te bedenken als je hem de hand wilt schudden.
met in de Nederlandse versie o.a. de stemmen
van
Edwin Evers, Yolanthe Cabau van Kasbergen, Rik Felderhof, Jörgen Raymann, Froukje de Both, Thom Hoffman
de reuzenpanda. In Kung Fu Panda wordt eindelijk zijn geschiedenis verteld. Hoe panda Po verzeild raakt op de trainingsschool van Master Shifu. Hoe hij de scepsis van zijn medevechtjassen, de Furious Five, moet zien te overwinnen. Hoe hij naar voren geschoven wordt om de Vallei van de Vrede te redden van de boze Tai Lung. Oftewel: hoe een vegetarische goedzak uitgroeit tot een kungfu-held.
TIGRESS (Angelina Jolie) De keizerin van de jungle, en de meest heroïsche van de Furious Five. Vindt Po toch vooral een grap waar zij niet om kan lachen. De panda zal nog hard moeten werken om haar respect te winnen. Vechtstijl: Kom op, ze is een tijger! Zelfs hard weg rennen mag niet baten. Tigress vindt het beneden haar waardigheid om haar klauwen te gebruiken. En waarom zou ze ook, met die snelheid en acrobatiek krijgt ze haar tegenstander toch wel klein.
VIPER (Lucy Liu) Kruipt voor niemand, deze dodelijke vechtmachine. Kan moeiteloos iedereen om haar vinger winden, als ze die zou hebben. Nooit te lang in haar mooie ogen staren. Vechtstijl: Kan zich in elke denkbare bocht wringen om haar tegenstander op het verkeerde been te zetten. Want probeer deze Viper maar eens te raken: ze zit echt nooit stil.
MANTIS (Seth Rogen) Is dat een lief sprinkhaantje? Nee, dat is Mantis: bescheiden van formaat, groot van daadkracht. Is voor niemand bang, behalve... een vrouwtjesbidsprinkhaan. Vraag maar aan je biologieleraar waarom. Vechtstijl: Kan razendsnel en onhoorbaar zijn tegenstander besluipen, en heeft krachten die zijn kleine lichaam overstijgen. Zo beschikt hij over de sterkste beenspieren van alle Furious Five-leden.
CRANE (David Cross) De hoogvlieger van de Furious Five, deze Crane. Hij lacht om de uitdrukking ‘Beter één in de hand dan tien in de lucht’, want Crane weet als geen ander dat zijn kracht juist in het luchtruim ligt. Vechtstijl: Als een echte kraanvogel draait de techniek van Crane helemaal om snelheid en souplesse. Zijn lange bek oogt vervaarlijk, maar het is de spanwijdte van zijn indrukwekkende vleugels waarmee Crane pas echt dodelijk kan uithalen.
MONKEY (Jackie Chan) Altijd in voor een lolletje, deze Monkey. Tegenstanders die hem onderschatten zijn echter in de aap gelogeerd. Want achter een komische façade schuilt een tegenstander met dodelijke martial arts-technieken. Vechtstijl: Als deze aap uit de mouw komt, berg je dan. Monkey beschikt over vier even trefzekere ledematen plus een krachtige staart. In nood kan hij altijd terugvallen op zijn Shaolin-staf.
TAI LUNG (Ian McShane) Zoveel martial arts-geweld vraagt natuurlijk om een tegenstander van formaat. En dat is Tai Lung. Dit sneeuwluipaard is de grootste kungfu-strijder die ooit geleefd heeft. Iets wat hij zelf maar al te graag blijft herhalen. Vechtstijl: Na twintig jaar eenzame opsluiting in de Chorh-Gom gevangenis heeft Tai wel zin in een robbertje vechten. Wraak is de hevig brandende motor waar deze geweldenaar op loopt.
Almere Haven? geeft antwoord op pagina 3
25 Woensdag Juni2008
Werkt bevrijdend.
EK 2008
Forza Türkiyem Wie op zijn nachtrust is gesteld, houdt zijn hart vast: als de Turken vanavond van Duitsland winnen, barst er in alle grote steden in Nederland een volksfeest los. Voor Oranje is het EK over, maar Turkije gaat het gevecht aan tegen zijn vierde Goliath.
Vlinders hebben tijd nodig om zich te ontpoppen
SUMMERV IBES
Zij kunnen niet van de ene dag op de andere hun vleugels uitslaan. Maar jij wel. Met een loopbaan bij SAS.
www.werkenbijsas.nl
randstad 90.5 + 90.7 FM www.arrow.nl
22
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Energiecrisis Acties tegen prijsstijging brandstof
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Rotterdam
Geef ons heden onze dagelijkse olie
Chipkaart Rotterdam moet een nieuwe ovchipkaart ontwikkelen, heeft minister Tineke Huizinga van Verkeer gisteren in de Tweede Kamer gezegd. Daarmee is de invoering van de ovchipkaart voor de metro voorlopig van de baan. Rotterdam houdt al langere tijd een proef met het systeem, maar de chipkaart bleek gemakkelijk te kraken. Daarom moet er een nieuwe komen.
Filippijnen
Veerboot In de omgeslagen veerboot voor de kust van de Filippijnen zijn geen overlevenden aangetroffen. Sinds het schip zaterdag tijdens een tyfoon omsloeg, zijn slechts zo’n vijftig van de in totaal achthonderd opvarenden gered. In de zes verdiepingen tellende Princess of the Stars dreven veel lichamen rond.
Oeganda
Kinderslacht
Protesten breiden zich mondiaal als een olievlek uit
Elke week verdwijnen zo’n tien kinderen in Oeganda. Vaak worden ze verminkt en onthoofd door een witchdoctor. Hun hoofd en bloed worden ingemetseld in de fundamenten van een nieuw hotel of winkelcentrum. Door de Oegandese economische groei floreert de kinderslacht. P08
P02 AP
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Economie Nederlandse wiedergutmachung
Surinaamse slavernijclaim van 379 miljard euro Nederland moet een slordige vierhonderd miljard euro betalen aan Surinamers wier voorouders leden onder het koloniale bewind. Marcel van Engelen PARAMARIBO
...
De Surinaamse econoom Armand Zunder heeft het becijferd: 379 miljard euro. Dat bedrag zou Nederland als compensatie moeten betalen aan de nakomelingen van alle Surinamers die gebukt gingen onder het Nederlandse bewind. Als we uitgaan van eind 2006. ‘Inmiddels is dat bedrag verder opgelopen’, zegt Zunder met een glimlach. Voor het onderzoek waarop de eco-
noom volgend jaar hoopt te promoveren, heeft hij uitgerekend hoeveel de uitvoer van suiker, koffie, katoen en cacao vanuit Suriname tussen 1650 en 1940 nu waard zou zijn geweest. Hij komt uit op 1.288 miljard euro. Uit een door hem ontwikkeld model rolt de 379 miljard aan herstelbetalingen. Dat is meer dan het dubbele van de totale jaarinkomsten van de Nederlandse staat. Het betreft vrijwel alle groepen in Suriname: de inheemse indianen die bijna zijn uitgeroeid, de uit Afrika gehaalde slaven, de latere plantagearbeiders uit India en Java. De nadruk ligt op de slavenhandel en slavernij, die op 1 juli weer worden herdacht. Het is dan 145 jaar geleden dat Ne-
derland de slavernij in Suriname en op de Antillen afschafte. In Nederland wordt Zunders promotieonderzoek als ‘onwetenschappelijk’ afgewezen. In Suriname is Zunder adviseur van president Venetiaan. Het slavernijverleden werkt nog altijd door in de relatie tussen Nederland en zijn oud-kolonie. ‘Wie spijt betuigt, erkent schuld. En wie schuld bekent, moet de bak in of betaalt een boete’, zegt Zunder. Hij doelt op ‘de diepe spijt’ die minister Roger van Boxtel namens de Nederlandse regering heeft betuigd op een VN-conferentie in 2001. Bij de onthulling van het slavernijmonument in 2002 in Amsterdam zijn vergelijkbare woorden gesproken. Ze vormen
volgens Zunder voldoende juridische basis om herstelbetalingen te eisen. Lees verder op pagina 14
Trend
Boerenshop De moderne boer brengt zijn biologische producten steeds vaker zelf aan de man in zijn neochique boerderijwinkel. Pure producten die ook de Culturele Creatives aantrekken. Door zelf bereide delicatessen en de ‘idylle van Ot en Sien’ groeit de omzet. P17
2
Nieuws
Oliecrisis Plaats hier synopsis verhaal
Jan-Hein Strop
Energieraad
‘Hou rekening met oliecrisis’ ...
REUTERS
REUTERS
AP
REUTERS
Van links boven met de klok mee: blokkade van Spaans-Franse grens; stakende vissers in Venetië; wandelend protest in Jakarta; boze boeren in Brussel.
Mondiale olieonrust ...
VERVOLG VAN PAGINA 1
Protesten tegen de hoge benzine- en dieselprijzen grijpen wereldwijd om zich heen. Gisteren was het de beurt aan ongeveer duizend studenten in Jakarta, die opnieuw met geweld hun ongenoegen kenbaar maakten aan de poorten van het parlement. Bij een vorig protest enkele weken geleden viel al een dode. De subsidie op brandstof is in Indonesië afgeschaft, wat de arme bevolking nu hard treft. In China is de subsidie pas sinds vorige week vrijdag verdwenen, waardoor een liter benzine opeens zeventien procent duurder werd. Maar een daartoe op de been gebrachte politiemacht wist eventuele protesten bij de pomp te onderdrukken. Zelfs in de VS, waar benzine vele malen goedkoper is dan in Europa,
leidden de hoge prijzen vorige week tot verzet. In New York kwamen truckchauffeurs bijeen om te protesteren tegen een prijs per ‘gallon’ van meer dan vier dollar – een absoluut record. Brussel was eerder deze maand het decor van grootschalige demonstraties van boeren en vissers. Vooral de laatsten trokken met hun gewelddadig optreden de aandacht van de politiek. Gisteren kwamen de EUministers van Visserij bijeen om te kijken hoe ze de wanhopige vissers te hulp kunnen schieten. Dit weekeinde heeft Saoedi-Arabië, de grootste olie-exporteur, plechtig beloofd de olieproductie op te voeren in een poging de prijs te dempen. Maar het hielp allemaal niets. De olieprijs schommelde gisteren rond de 136 dollar per vat. Analisten verwachten dat de prijs voorlopig hoog blijft of zelfs verder stijgt. 1
Nederland moet zich voorbereiden op een nieuwe oliecrisis binnen vijf tot tien jaar. Er komt een lange periode van schaarste en daarom zijn blijvend hoge olieprijzen te verwachten, zo heeft de Energieraad gisteren geconcludeerd in zijn jaarverslag. De Raad is het belangrijkste adviesorgaan van het kabinet voor het energiebeleid. Dat er in olierijke landen te weinig wordt geïnvesteerd in productiecapaciteit, voorspelt niet veel goeds. Probleem is dat in veel van die landen de oliebedrijven in handen van de staat zijn en investeringen in olieproductie concurreren met andere uitgaven. Bovendien geven westerse landen het signaal af dat ze hun oliegebruik willen verminderen, waardoor die investeringen onzeker worden. De Raad stelt dat het kabinet geen middel moet schuwen om de energiezekerheid te waarborgen. Dat betekent stevig investeren in onze economische relatie met Rusland, het land waar Europa in toenemende mate afhankelijk van wordt voor aardgas. Daarnaast moeten we vol inzetten op besparing, met allerlei dwingende maatregelen zoals een verbod op onzuinige elektrische apparatuur. Nog een prettige mededeling: vermindering van CO2-uitstoot is alleen haalbaar met kernenergie en/of schone kolen. Duurzame bronnen helpen marginaal of – in het geval van wind – kunnen de situatie zelfs verergeren. 1
SUMMERV IBES randstad 90.5 + 90.7 FM www.arrow.nl
Truckersprotest in Albany, de hoofdstad van de staat New York. AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Groningen/Haren Gn (bus) Wegwerkzaamheden Arrivalijnen 50, 51, 54 en 59. Halten Multatulilaan, Vondellaan, Botanicuslaan, Dilgtweg, Be Quick Stadion, Esserweg, Quintuslaan en Hilghepad vervallen. Amsterdam (bus) Werkzaamheden Connexxionlijnen 142, 144, 170, 172, N70 en N72. Halten Marnixstraat/Rozengracht, Nieuwezijds Kolk, Dam/Raadhuisstraat en Westermarkt vervallen.
Vandaag
Morgen
In de ochtend komen in het zuiden en oosten wat buien voor. Mogelijk ook met onweer. Vanuit het westen klaart het op. Het wordt 21 tot 25 graden. Het is wat vochtiger dan gisteren, zeker landinwaarts voelt het benauwd aan. De wind draait gedurende de dag naar het westen en trekt aan het eind van de middag nog aan. Vannacht daalt het kwik tot 11 graden.
Morgen zorgt een hogedrukgebied voor droog en zonnig weer. De temperaturen liggen wat dichter bij elkaar dan vandaag. Het wordt 21 graden in Friesland tot 23 graden in Maastricht. De zuidwestenwind zorgt voor weinig problemen en waait slechts matig. Een erg mooie dag dus. De nachttemperatuur ligt rond een graad of 10, 11.
Purmerend (bus) Reuring Festival Arrivalijnen 93, 101, 102, 103, 113 en 413. Halte Liduinatuin vervallen. Heerlen (bus) Asfalteringswerkzaamheden Veolialijn 22. Halten Tichelbeekstraat, Mondriaan, Benzenrade en Oude Molenweg vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
Schadevergoeding Rechtszaken gaan door
Discriminatie Aangifte wegens lezersreacties
Verzekeraars dachten dat de heibel over de woekerpolissen wel zou overwaaien. ‘Niet dus.’
Nu is GeenStijl aan de beurt
Nationale Nederlanden belooft geen woekerpolissen meer te verkopen en wil gedupeerden schadeloos stellen. Die zijn niet onder de indruk. ‘Die rechtszaak gaat door.’ Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
‘Dit is echt veel te weinig.’ Advocaat Jurjen Lemstra van Stichting Verliespolis is druk bezig met het opstellen van een dagvaarding voor de grootste verzekeraar van het land, Nationale Nederlanden (NN). ‘Dat ze nu zeggen te stoppen met het verkopen van woekerpolissen en gedupeerde klanten een schadevergoeding aanbieden, houdt die dagvaarding echt niet tegen.’ Maandag lekte een brief uit waarin NN zijn intermediairs vertelt te stoppen met het verkopen van polissen met een kostenpercentage boven de tweeënhalf. Gisteren voegde een NNwoordvoerder daar aan toe dat het gedupeerde klanten schadeloos wil stellen. De schadeloosstelling baseert de verzekeraar op een advies van Ombudsman Jan Wolter Wabeke. Die bepaalde dit voorjaar dat de kosten van dit soort beleggingsverzekeringen niet hoger mogen zijn dan gemiddeld 2,5 procent per jaar. In sommige gevallen is 3,5 procent het maximum. Van het beleggingsrendement dat de polissen behalen, mag dus ten hoogste 3,5 procent aan kosten worden afgetrokken.
‘Nu doen ze bij Nationale Nederlanden net alsof dit een genereus aanbod is, maar dat is niet zo’, zegt Lemstra. ‘Het advies dat Ombudsman Wabeke heeft gegeven is te mager. Het is een typische polderoplossing waarin alle betrokken partijen − verzekeraars, tussenpersonen, de overheid en consumenten − iets moeten toegeven. Consumentenorganisaties hebben al aangegeven hier niet mee akkoord te gaan.’ Het wordt dus dringen bij de Nederlandse rechtbanken, die al dreigen te bezwijken onder het stuwmeer rechtszaken over de Legiolease-producten. NN hoopt dat nog te kunnen voorkomen. ‘Wij willen graag weer in gesprek komen met de consumentenorganisaties, maar dat doen wij niet als die tegelijkertijd een rechtszaak tegen ons voorbereiden’, zegt een woordvoerder. Volgens een nauw betrokkene bij de onderzoeken naar de woekerpolissen weten de verzekeraars inmiddels wel dat ze in de rechtbank weinig kans maken hun magere schadevergoedingen overeind te houden. ‘Daarom proberen ze hun klanten nu over te halen om te schikken’, zegt hij. ‘Er komt sowieso een pijnlijk rapport uit over die polissen. De verzekeraars beginnen dat nu in te zien en willen zo snel mogelijk hun eigen straatje schoonvegen. De heibel over de woekerpolissen duurt inmiddels al bijna twee jaar. Ze dachten dat het wel zou overwaaien. Nou, niet dus.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Cycloon Birma Volgens de laatste tellingen van de Birmese regering zijn bij de cycloon die het land begin mei trof tot nu toe 84.537 doden gevallen. Zeker 53.000 anderen worden nog vermist. Volgens de Verenigde Naties hebben naar schatting 1,3 miljoen mensen in het getroffen gebied inmiddels hulp ontvangen van het Rode Kruis en buitenlandse hulpverleners.
Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Is het nog toeval te noemen? Eerst werd cartoonist Gregorius Nekschot met tien man opgepakt voor ‘discriminerende’ spotprenten. Vorige week werd de webmaster van de politiek incorrecte site Hoeiboei op het politiebureau ontboden. En gisteren was het de beurt aan journalist ‘Fleischbaum’ van weblog GeenStijl. Het Openbaar Ministerie in Amsterdam ontkent dat er sprake is van nieuw beleid. ‘Vorig jaar al is er meer aandacht gekomen voor discriminatie’, zegt een woordvoerder. Maar niemand had verwacht dat het daarbij om relatief onschuldige sites als Hoeiboei en GeenStijl zou gaan. Misschien hebben de nieuwe discriminatieofficieren die in elf regio’s zijn aangesteld er iets mee te maken. ‘Hoe meer mensen je inzet, hoe meer zaken je kunt behandelen’, erkent de woordvoerder. Meldpunt Discrimi-
3
Meer duurzame auto’s In het noorden van het land zijn in 2015 honderdduizend elektrisch aangedreven of op duurzame brandstoffen rijdende voertuigen. Dat is het streven van Drenthe, Friesland en Groningen. Het gaat niet alleen om auto’s, maar ook om vrachtwagens, bussen en boten. Er rijden nu, net zoals in de rest van het land, nauwelijks auto’s op duurzame energie.
Prijs journalist De Pers
Fleischbaum. KICK SMEETS/HH
natie Internet (MDI) deed aangifte tegen GeenStijl, omdat veertien lezersreacties uit 2006 niet door de beugel zouden kunnen. Veertien van de elf miljoen reacties in totaal, schrijft Fleischbaum, alias mede-oprichter Dominique Weesie. Hij begrijpt niet waarom het MDI GeenStijl niet heeft benaderd. Dan waren de reacties verwijderd. 1
Kustaw Bessems, politiek verslaggever van De Pers, heeft een aanmoedigingsprijs gekregen in het kader van de Anne Vondelingprijs voor de parlementaire journalistiek. Volgens de jury is Bessems in zijn interviews voortdurend op zoek naar diepere overtuigingen en overwegingen van zijn gesprekspartners. Zo toont hij zich een scherp analyticus in het multiculturele debat.
Het wordt steeds duidelijker naar wie je het beste kunt overstappen.
Amerikaanse verkiezingen
Bill Clinton steunt Barack Obama Novum AMSTERDAM
...
De voormalige Amerikaanse president Bill Clinton is bereid tot steun aan de campagne voor het presidentschap van Barack Obama. De betrekkingen tussen de laatste Democratische president en de huidige Democratische kandidaat zijn nog kil. Zij hebben elkaar niet persoonlijk gesproken sinds drie weken geleden
een einde kwam aan de Democratische voorverkiezingen. Clintons woordvoerder reikte evenwel de olijftak door op te merken dat Clinton ‘duidelijk bereid is alles te doen wat in zijn vermogen ligt, en wat hem gevraagd wordt, om ervoor te zorgen dat senator Obama de eerstvolgende president van de Verenigde Staten wordt’. Hillary Clinton en Obama verschijnen vrijdag voor het eerst samen in New Hampshire. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Extreme droogte in Noord-Nederland
Bel of kijk op:
0900 1560 www.alice.nl
(0,25 per minuut)
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Van Dale geeft antwoord
Almere Haven Almere is de laatste tijd geregeld in het nieuws. Eerst was er de verkiezing van de lelijkste plaats van Nederland, georganiseerd door de Volkskrant, die de jonge polderstad glansrijk wist te winnen. Het feestgedruis was nog maar nauwelijks verstomd, of er kwam aan het licht dat de gemeente à raison van 55.000 euro nieuwe plaatsnaamborden heeft laten ophangen, omdat men vond dat aanduidingen als AlmereHaven en Almere-Poort voortaan zonder streepje zouden moeten worden geschreven: Almere Haven dus. Nu kun je twisten over de vraag of dat geld goed besteed is. Vast niet. Maar hadden de bestuurders het inhoudelijk bij het rechte eind? Juridisch staan ze in elk geval sterk. De officiële spellingregels
strekken zich namelijk niet uit tot aardrijkskundige namen. Gelukkig maar, want Den Bos en Herenveen ogen een stuk minder aantrekkelijk dan het origineel. Krachtens artikel 108 van de Gemeentewet komt het recht om de schrijfwijze van plaatsnamen vast te stellen de gemeenten toe. Dat leidt soms wel tot rare inconsistenties: Hoog Soeren (zonder streepje) ligt in een andere gemeente dan Laag-Soeren (met).
Praktijkgids Spelling € 24,95
Een streepje was wel weer meer in de geest van de spellingregels geweest. Bij woorden met een zogenaamde nabepaling (bijv. commissie-Dijsselbloem) is zo’n streepje verplicht. In Almere-Haven is ook sprake van zo’n nabepaling. Die streepjes dus maar weer terugzetten? Er moet toch wel een huisschilder te vinden zijn die dat opknapt voor minder dan 55.000 euro. 1 www.depers.nl/vandale
De Vier
4
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE TREND
MET MEDEWERKING VAN LORIANNE VAN GELDER
P.C. Hooftstraat bezet door nieuwe kopers ‘De Russen zijn zo lekker snel’
Q&A 06-45367XXX
Russinnen doen Estelle Gullit verbleken Op de P.C. Hooftstraat wordt niet meer gemaald om voetbalvrouwen. Men heeft een nieuw paradepaardje: de Rus. ‘Ze draaien niet zoals de Nederlanders ieder prijskaartje om.’ Toen Estelle Gullit haar verhuizing naar LA aankondigde, ging er een siddering door de P.C. Hooftstraat. De high fashion grossierderijen vreesden met grote vreze toen hun hoofdinkomstenpost het land verliet. Er gloort echter weer hoop achter de etalages op de Amsterdamse Rodeo Drive. Niet de voetbalvrouw, maar Chinezen, Indiërs, Russen en Brazilianen laten er nu hun credit cards roken. Of strooien er met stapels cash. De inwoners van de nieuwe economische grootmachten besteden massaal meer geld dan ooit in Amsterdam, zo blijkt uit de cijfers van Global Refund, de internationale dienstverlener van btw-restitutie – bekend van Tax Free Shopping. Met name de Russische dames we-
DE COUTURIER
ten de P.C. te vinden. In vier jaar tijd verdrievoudigden de uitgaven van Russische toeristen in Nederland. Met name in vergelijking met vorig jaar zien de winkeliers een grote stijging van het aantal in bont uitgedoste dames dat hun etablissement aandoet. Frank Heemskerk, staatssecretaris van Economische Zaken, kreeg het goede nieuws onlangs ingefluisterd en trok per abuis vijftig miljoen euro extra uit de staatskas om nog meer van de bovengenoemde shop-aholics naar Nederland te trekken. De P.C.kledingverkopers, die ons anoniem wel wilden voorzien van wat Slavische anekdotes, wrijven alvast in hun handen. Een Louis Vuitton verkoopster ziet naast de Russen ook steeds meer Roemenen en Oekraïners komen. ‘Ze komen het hele jaar door. Louis Vuitton is hot bij hen. Het is hier veel goedkoper dan in Moskou, en ze krijgen ook nog eens de belasting terug.’ Emancipatie staat bij onze oosterburen nog op een laag pitje. ‘De man
Patrick, de goudeerlijke jongen Klokkenluider Patrick van der Eem vindt zichzelf een eerlijke jongen. Alles over de gesprekken met Joran van der Sloot heeft hij opgeschreven in Overboord. Waarom dit boek? ‘Ik wilde laten zien hoe het is om zeven maanden om te gaan met iemand die je niet mag. Dat is niet gemakkelijk, kan ik je vertellen. Het is een goed boek hoor. Ik lees zelf nooit, maar dit leest als een trein.’
‘Ze wijzen gewoon aan wat ze willen.’ REUTERS
betaalt. Zoals het hoort toch?’ Daarbij wordt niet op prijskaartjes gekeken. Een verkoopster bij Filippa K.: ‘Ze kopen veel gemakkelijker dan Nederlanders. De prijs maakt niks uit.’ Ook over aantallen wordt niet lullig gedaan. Wat heb je ook aan één zielig Gucci tasje? De verkoper bij Tommy Hilfiger ziet genietend toe hoe zijn winkel wordt leeggekocht. ‘Ze komen in groepjes en kopen dan meer dan tien stuks, per persoon per keer.’ De Nederlandse klant steekt opeens nogal lauwtjes af tegen de nieuwe grootinkopers. Een manager van
een groot modelabel die ‘niets mag zeggen over de klanten van zijn merk’: ‘Russen zijn zo lekker snel. Binnen een kwartier kopen ze iets en zijn ze de winkel weer uit. Het is het tegenovergestelde van de Nederlanders. Die zijn zo langzaam. Die draaien ieder prijskaartje om.’ Speciaal Russisch-sprekend personeel wordt nog niet aangenomen. Zo breedsprakig zijn de Russen dan ook niet. ‘Ze wijzen gewoon aan wat ze willen.’ En dat vindt men op de P. C. allang O.K. 1
Vertel je in het boek ook dat je Jorans ouders hebt bedreigd? ‘Dat heb ik niet gedaan. Ik heb zijn vader alleen gebeld en gezegd: ‘Goedemorgen mijnheer Van der Sloot. Vandaag is uw dag...’ en toen hing hij op. Dat staat ook in het boek.’ Een vriendin van de familie, Renée Gielen, zei destijds dat je hebt gedreigd ‘Dat krijg je als je met mijn eiland fuckt’. ‘Vriendin van de familie? Mijn tante zegt ook wel eens wat. Ik weet niet hoe de media hier nou weer aan kwamen. Ik ben eerlijk. Ik zeg gewoon wat er is gebeurd.’ 1
‘Ik laat de zaak-Hulscher nu zitten’ Marlon Borgschot stapt in modellenindustrie
Met zijn hand in z’n zij staat Marlon Borgschot, de couturier van Mariska Hulscher, proefdiervrij te zijn in een zwart shirt met wit konijn. Hij is een van de BN’ers (Borgschot behoort nog niet helemaal tot de bekendheidselite, maar dat vergeven we hem) die weer een pr-graantje meepikt bij de lancering van een goed doel, waarvan we meteen vergaten wat het was. Fijn dat we hem óók even kunnen spreken over dat minder goede doel: de zaak-Hulscher. U wéét het niet meer? Borgschot
spande een zaak aan tegen de tv-diva omdat ze de openstaande rekening van de door hem ontworpen bruidskleding niet betaalde. Die zaak verloor hij, dus hoe staat het er nu mee, meneer Borgschot? ‘Ik laat het zitten. Ik concentreer me op dingen waar ik goed in ben’, zegt hij. En dat is niet alleen kleren maken, maar modellen afleveren, zo blijkt. Borgschot start een volkse concurrent van Holland’s Next Top Model, Marlons Topmodels: ‘Wij leiden de dames op tot topmodel, maar dan alle-
Marlon Borgschot. PETER SMULDERS
maal. En bij ons kunnen ze ook meteen als topmodel aan de slag.’ Oei, gaat dát wel goed? Daphne Deckers was onverbiddelijk in haar modellen knock-outsysteem. Borgschot mikt op tweede garnituur: ‘We scouten meisjes van de straat. Ze krijgen een traject hairstyling en ik geef ze catwalkles. We zoeken 26 meisjes, waarvan één wint.’ De prijsuitreiking is op ‘een soort miljonairsfair’ ver weg in Overijssel (Hengelo). Koster en Jojanneke kunnen niet anders dan mild zijn over zoveel toewijding. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Topdog
V HENK
WESTBROEK
orige week beschuldigde Rita Verdonk de heer Ed Sinke ervan haar partijkas een beetje te hebben leeggeroofd. Jan Marijnissen liet weten niet langer Grote Roerganger van de SP te willen zijn en het leek er heel even op dat het Nederlandse voetbalelftal fluitend Europees kampioen kon worden. Vrijdag jongstleden trof ik de uitslag van een paar opiniepeilingen die Maurice de Hond had uitgevoerd in de mail. Marco van Basten werd na de eerste 3 wedstrijden door de meerderheid van
ons volk geschikter geacht om het land te besturen dan de minister-president. En als er op zwarte voetbalzaterdag ook landelijke verkiezingen geweest waren, zou gebleken zijn dat Rita in een week 4 zetels verloor en de Janloze SP er in dezelfde week 2 won. Maurice liet weten dat de uitslag van zijn virtuele verkiezingsonderzoek pas over een paar dagen bekend gemaakt mocht worden. Maurice de Hond houdt doorlopend de opvattingen van het Nederlandse volks gedetailleerd in de smiezen. Na een gruwelijke meervoudige verkrachting waarna de roep tot chemische castratie voor akelige types ontstaat, zoekt Maurice zelfs uit welk
percentage Nederlanders wel wat in deze verkrachteraanpak ziet. Maar ook - dat is het oerlistige – hoe de castratieopvattingen liggen binnen de groep stemmers op iedere politieke partij. Stel nou dat 43 procent van de mensen die als er vandaag verkiezingen waren op de SP zouden stemmen, wel wat zien in een beduidend steviger aanpak van verkrachters? Dan heeft dankzij Maurice de verse voorvrouw van de SP een paar dagen de tijd om na te denken. Over hoe ze precies - als tegenstander van deze misdaadaanpak - iets zeggen kan waardoor haar potentiële kiezers niet gelijk de benen naar een andere partij nemen. Politici zeggen wel eens dat ze altijd
bereid zijn om naar de stem des volks te luisteren. Dat klopt. Er is geen Kamerlid en geen politiek journalist met enig benul die niet dankzij het werk van Maurice de Hond aardig op de hoogte blijft van wat er onder mensen leeft. Er je hoeft er de deur niet eens voor uit. Pas kwam ik Maurice ergens tegen en ik vroeg hem of hij zo vriendelijk wilde zijn om alles wat hij uitvlooit ook naar een vriend van me te mailen. Maurice zei meteen dat hij het zelfs prima vond om zijn voorkennis met de lezers van deze krant of desnoods die van een andere, voor niks te delen:
[email protected]. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Bijna dood
Bikinihel (1)
Bikinihel (2)
Papa Winehouse heeft overdreven. Amy (24) is niet dodelijk ziek. We hadden al zo’n vermoeden. Echte sterren sterven pas als ze 27 zijn.
Het is weer zomer en de sterren genieten van de zon. Vandaag op nummer 1: Katherine Heigl. Eindelijk een actrice met openlijke striae.
Ga zo door Katherine! We houden van je. Die andere meiden met hun opgepompte borsten of lippen (Lisa Rinna op Hollywood Tuna) of anorexialijven (Miranda Kerr, zelfde site) lusten we niet.
Binnenland
Fitna PVV-voorman vreest arrestatie
Juridisch adviesje voor Wilders Nu Geert Wilders is aangeklaagd voor een Jordaanse rechtbank, vreest de fractieleider van de PVV dat hij wordt opgepakt als hij Nederland verlaat. Advocaat en hoogleraar Geertjan Knoops geeft raad.
‘Wilders geniet mogelijk een andere bescherming omdat hij parlementariër is.’
Kustaw Bessems DEN HAAG
den een uitleveringsverdrag met Jordanië hebben die óók aanzetten tot haat hetzelfde invullen.’
...
Meneer Knoops, is de vrees van Geert Wilders terecht dat Jordanië hem kan laten aanhouden nu hij daar is beticht van aanzetten tot haat? ‘Wanneer hij daar formeel in beschuldiging is gesteld kán Jordanië een internationaal arrestatiebevel tegen hem laten uitvaardigen via Interpol. Normaal is daarvan de consequentie dat wanneer de heer Wilders bijvoorbeeld naar het buitenland gaat voor een spreekbeurt, hij daar wordt aangehouden.’ Is de kans daarop groot?
Knoops: ‘Vroeger had hij een soort immuniteit gehad.’ MARCO OKHUIZEN/HH
‘Zoiets gebeurt alleen wanneer een land een uitleveringsverdrag heeft met Jordanië. Dat land neemt niet deel aan welk uitleveringsverdrag ook, dus dan zou het om een bilate-
raal verdrag moeten gaan tussen Jordanië en een ander land.’ Wilders zegt dat ook landen die niet zo’n verdrag hebben met Jordanië hem kunnen uitleveren. ‘Dat zou een grote uitzondering zijn. Komt bij dat een verdrag niet de enige vereiste is. Het aanzetten tot haat moet in het land waar Wilders is volgens vergelijkbare normen strafbaar zijn als in Jordanië. Dan moet je in de praktijk toch denken aan islamitische landen. Als ik Wilders moest adviseren, zou ik zeggen: zoek uit welke lan-
Maakt het nog verschil dat Wilders parlementariër is? ‘Op zich niet. Vroeger had hij daardoor een soort immuniteit gehad, maar dat geldt niet meer. Wel geniet hij mogelijk een andere bescherming. Uitleveringsverdragen maken uitzonderingen voor politieke delicten. Om te voorkomen dat landen elkaar politiek proberen te beïnvloeden. Hij zou zich erop kunnen beroepen dat hij zijn uitlatingen over de islam in een politieke context heeft gedaan.’ Het klinkt alsof u zin heeft in deze zaak! ‘Wij doen internationale strafzaken en wij maken geen onderscheid naar politieke gezindte. Als de heer Wilders behoefte heeft aan advies, kan hij bij ons terecht. Maar ik bied dat natuurlijk niet zelf aan...’ 1
Gezondheid Kabinet sluit compromis
Commissie toetst selectie embryo’s Novum AMSTERDAM
...
Het kabinet staat verruiming van de mogelijkheden voor de selectie van embryo’s toe. Dat is het resultaat van enkele weken overleg binnen het kabinet, bevestigen bronnen in Den Haag. Er zullen landelijke criteria gaan gelden waaraan ziekenhuizen elk specifiek verzoek tot onderzoek vooraf moeten toetsen. Vrijdag wordt de beslissing formeel genomen in de ministerraad. De coalitiepartijen PvdA en ChristenUnie lagen binnen het kabinet overhoop over het verruimen van de mogelijkheden voor embryoselectie. Staatssecretaris Bussemaker van Volksgezondheid (PvdA) stuurde vorige maand een brief naar de Tweede
Kamer waarin ze onderzoek op embryo’s toestond bij erfelijke varianten van borstkanker en darmkanker, waarvan niet zeker is dat de ziekte zich manifesteert als het erfelijke gen aanwezig is. Leider van de ChristenUnie en vicepremier André Rouvoet was ontstemd over de verruiming, waarover geen overleg was gevoerd binnen het kabinet. Bussemaker trok haar besluit vervolgens in. De ChristenUnie is principieel tegen embryoselectie vanwege de beschermwaardigheid van het leven. De PvdA is groot voorstander. Een compromis zoals nu is gevonden, werd verwacht sinds het CDA na de ruzie tussen de twee coalitiepartners voorstelde de mogelijkheden van embryoselectie te verruimen, maar selectie wel te toetsen aan strenge criteria. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Tweede Kamer
LASTIGE KINDEREN SNELLER NAAR OFFICIER VAN JUSTITIE
Met dank aan
Hoeveel bespaar jij? Test jezelf op Ben.nl
Kinderen onder de 12 jaar die drie keer in aanraking zijn geweest met de politie moeten voortaan meteen naar de officier van justitie worden gestuurd. Dat vindt een meerderheid van de Tweede Kamer, die gisteren instemde met een motie van die strekking van CDA-Kamerlid Coskun Çöruz. De officier van justitie kan het kind in het ergste geval uit huis laten plaatsen. ‘Nu is het nog zo dat kinderen eindeloos worden opgepakt voor kleine ver-
grijpen, zonder dat naar de thuissituatie wordt gekeken’, zegt een woordvoerder van het CDA. ‘De officier van justitie doet dat wel.’ Een officier van justitie heeft al het recht om kinderen onder toezicht te plaatsen, maar in de praktijk wordt daar weinig gebruik van gemaakt. Het aantal jonge kinderen dat in aanraking komt met de politie, neemt de laatste jaren toe. Kinderen onder de 12 jaar komen niet voor de kinderrechter.
5
‘Geen dictatuur met Rita’s aan het stuur’ VREEMDELING IN DEN HAAG
PETER MIDDENDORP Doet als journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
A
an het begin van de avond verzamelden zich zo’n 35 linkse jongeren bij de rotonde tussen de Dr. J.W. Paltelaan en de Van Stolberglaan in Zoetermeer. Samen ging het over een paadje tussen de bosjes naar een rechthoekig stuk gras met uitzicht op party- en businesscentre 2BHome, waar Rita Verdonk een bijeenkomst van Trots op Nederland zou houden. Een jongen hield een megafoon voor zijn mond. ‘Wat fijn dat jullie allemaal zijn gekomen’, zei hij. ‘Het is de bedoeling dat wij zoveel mogelijk lawaai gaan maken.’ Hij liet de megafoon zakken, keek hulpeloos in het rond en zei toen: ‘Dan zou ik jullie nu willen vragen om zoveel mogelijk lawaai te maken.’ De jongeren begonnen te trommelen en te fluiten. Ze toeterden en lieten de sirenes op hun megafoons klinken. ‘Rita rot op!’ riepen ze. ‘Geen dictatuur met Rita’s aan het stuur.’; ‘Geen mens is illegaal.’ en: ‘Rita Verdonk zal het weten, wij zijn Schiphol niet vergeten.’ Een enkeling zwaaide met een vlag. Voor de linkse jongeren stonden acht agenten in fluorescerende hesjes, de handen op de rug. 2BHome was een klein gebouw. Tegen de muren en op het dak stonden MEers. Het parkeerterrein was met hekken omheind; op elke hoek stond bereden politie. Op het parkeerterrein meer agenten, rechercheurs, agenten in burger, ME’ers en mannen met de ‘V’ van beveiliging op de revers. Na een half uur kwam de rechtse tegenactie opdraven: zes jongens en een meisje in zwarte kleren. Ze vroegen de politie of ze mochten demonstreren, en dat mocht, verderop in de stad. Tien minuten later kwam de achtste rechtse radicaal, een jongen van een jaar of zestien met grote ogen: hij was te laat, zijn vrienden hadden niet op hem gewacht. Op bemoedigende toon vertelde een agent hem waar hij zijn moest. Om acht uur kwam een zwarte Mercedes voorgereden. Geflankeerd door twee lijfwachten met paraplu’s waarmee je kogels kunt afweren, stapte Rita naar het businesscentre. Binnen was een zaal waarin zo’n vijftig Zoetermeerders klaarzaten om te worden beluisterd, in een belendend zaaltje werden een groep stelletjes van middelbare leeftijd de beginselen van het salsadansen bijgebracht. 1
Test jezelf op
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Feesttent versus kroeg Horecaondernemers zijn boos en dagen minister Klink van Volkgezondheid voor de rechter. Ze snappen niet dat je na 1 juli nog wel mag roken in een feesttent op een festival en niet in een kroeg.
Hoeveel bespaar jij als je overstapt naar Ben?
6
Binnenland
Interview ’Ik heb slechts een dag gehuild’
In leven dankzij chloorazijn Wim Huppes overleefde kanker en schreef een boek over het slechte zorgstelsel. rimenten met andere middelen probeerde hij chloorazijn. Huppes kwam niet zelf op het idee om het middel te proberen. ‘Twee neven raadden het me aan, onafhankelijk van elkaar. De een leidt een medisch laboratorium, de ander is een alternatieve arts.’ Huppes kocht het middel bij een chemische groothandel. Huppes mocht daar grondstoffen kopen omdat hij eerder als onderzoeker in een biotechnologisch laboratorium werkte. Chloorazijn is een veilig middel. Omdat het wereldwijd wordt ge-
Ana Karadarevic AMSTERDAM
...
Wim Huppes kreeg in april vorig jaar te horen dat hij prostaatkanker had in een vergevorderd stadium. ‘Ik heb slechts een dag gehuild en daarna ging ik uitzoeken hoe ik in leven kon blijven.’ Zijn prostaat werd operatief verwijderd, en wat hem betrof stopte de reguliere behandeling daar. Met zijn kennis van de geneeskunde, hij werkte tot 1989 als internist in een ziekenhuis, ging Huppes experimenteren met medicijnen. Na twee expe-
bruikt om het drinkwater te zuiveren, is het uitgebreid op veiligheid getest. Huppes dronk enkele dagen per week vier tot zes gram van het middel. Hij denkt dat de juiste dosis voor andere kankerpatiënten anders zal zijn en dat het middel ook niet voor alle soorten kanker zal werken.
Doolhof van regels Het werkte bij hem meteen, merkte Huppes. ‘Het verminderde de pijn.’ Belangrijker is dat hij nog leeft. Waar met reguliere bestraling en chemotherapie de dood volgens hem mis-
schien enkele maanden zou zijn tegengehouden, is hij inmiddels ruim een jaar na de diagnose kanker nog steeds in leven en weer aan het werk. Zijn ziekte bleek, ironisch genoeg, een voorbeeld te zijn van wat er mis is in de reguliere zorg – waarover hij voor hij kanker bleek te hebben een boek aan het schrijven was. We zijn de klos verscheen in april. In het boek stelt Huppes dat in het huidige zorgstelsel de ontwikkeling van nieuwe behandelingen niet goed mogelijk is omdat het stelsel te bureaucratisch is en verstrikt in een ‘doolhof van regels’. De manier waarop hij zichzelf heeft genezen mogen artsen niet toepassen op anderen met kanker. Testen of het ook voor anderen zou werken, zit er zelfs niet in. Los van de patiënt heeft geen enkele partij volgens Huppes belang bij testen, omdat chloorazijn een goedkoop middel is. De kosten van het onderzoek kunnen niet worden terugverdiend. ‘Je moet weten dat het door alle overheidsregels 850 miljoen euro kost en een tiental jaren duurt om een nieuw medicijn op de markt te brengen.’ Volgens Huppes, kennismedewerker bij het College voor Zorgverzekeringen, is het gevolg dat de zorg geen innovatieve sector is en dat dus iedereen een standaardbehandeling krijgt. Die is voor zo’n 85 procent van de zieken niet optimaal. Sterker nog: ‘Artsen werken volgens richtlijnen en schrijven patiënten behandelingen voor die zij vaak niet op zichzelf zouden toepassen.’ Bij mannen met uitgezaaide prostaatkanker wordt het bekken bestraald, ook als hun levensverwachting nihil is. ‘De patiënten hebben daardoor 13 procent minder kans op pijn in het bekken maar moeten er wel vaak voor naar het ziekenhuis en ervaren vervelende bijwerkingen, zoals pijn en bloed bij de ontlasting en tijdens het plassen. Bovendien staat de uitkomst vast: mensen gaan hoe dan ook dood.’
Kennisbank
Oud-internist Wim Huppes wil patiënten zelf met alternatieve middelen laten experimenteren. FRANK GROELIKEN
Hoe het anders moet? ‘Als bestaande medicijnen of behandelingen weinig soelaas bieden, vind ik dat patiënten experimentele middelen en methoden mogen uitproberen. Zij moeten dan wel de effecten en bijwerkingen bijhouden, en zij moeten deze gegevens invoeren in nieuw op te zetten kennisbanken. Patiënten weten zelf vaak het beste wat werkingen en bijwerkingen van een behandeling zijn, zeker als hen verteld wordt waarop ze
moeten letten.’ Patiënten die niet trouw gegevens willen melden in de kennisbank, krijgen als het aan Huppes ligt geen medische ondersteuning bij het gebruik van experimentele middelen. Deze manier van vernieuwing van de gezondheidszorg, waarbij het initiatief bij patiënten ligt, leidt tot snellere invoering van nieuwe behandelingen. ‘De kosten komen dan op ongeveer 17 miljoen euro per nieuw geneesmiddel en de ontwikkelingstijd gaat terug naar twee jaar’, zo stelt Huppes. In de huidige gang van zaken controleren ambtenaren van diverse overheidsinstanties of behandelingen voldoen aan allerlei wet- en regelgeving. Dat hoeft niet meer als de patiënt verantwoordelijk wordt voor de rapportage aan de kennisbank. Veel ambtenaren kunnen de laan uit worden gestuurd. Samen met de verlaging van de ontwikkelkosten van nieuwe middelen, zal dit leiden tot een verlaging van de kosten van de gezondheidszorg, verwacht de kennismedewerker. En dus tot de invoering van veel nieuwe behandelvormen.
Slangengif Het doel van de kennisbanken is te komen tot individuele, op maat gemaakte behandeling van patiënten. Dan kunnen meer mensen de vruchten plukken van methoden die nu niet gangbaar zijn. Naar aanleiding van zijn boek krijgt Huppes mails van mensen die zeggen genezen te zijn van kanker dankzij niet-reguliere middelen zoals slangengif. Hij verzekert: ‘Er zitten goed gedocumenteerde gevallen tussen. Die zijn heel spannend.’ Huppes stelt voor om ook alternatieve methoden te testen in de kennisbanken. ‘Als mensen positieve effecten melden van behandelingen, kunnen deze wat mij betreft worden toegepast. Volgens mij kan dit eenvoudig omdat de door mij voorgestelde kennisbanken gaan monitoren en rapporteren wat het effect, de veiligheid en het nut is van de zorg.’ Huppes heeft baat gehad bij het simpele en goedkope stofje chloorazijn. ‘Ik moet nog een laatste scan ondergaan. Ik wil daar niet op vooruitlopen, maar afgaand op mijn herstel en de resultaten tot nu toe verklaarde mijn arts me enkele weken geleden genezen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Dienst huisarts niet populair
Rookverbod
VOORAL VROUWEN LOPEN NIET WARM VOOR E-CONSULT Patiënten maken weinig gebruik van de mogelijkheid hun huisarts per email om raad te vragen. Van de bijna twee miljoen consulten in 2006 werden er slechts 1.159 per e-mail afgehandeld. Dat blijkt uit onderzoek onder honderd praktijken van het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg, van Nivel, een onderzoeksinstituut voor de gezondheidszorg. Dertig procent van die praktijken heeft in 2006 één e-consult ge-
declareerd. Drie andere praktijken zorgden voor de helft van alle declaraties. In de 1.159 consulten werden 777 patiënten behandeld. De vragen gingen vooral over suikerziekte, zwangerschap en mannenkwalen. Vooral mannen maakten gebruik van de econsulten. Een huisarts mag sinds 2006 4,50 euro voor een e-mailadvies vragen als dat het gewone consult vervangt en de arts de patiënt al vaker voor zijn probleem heeft behandeld.
HORECAVERENIGING DAAGT MINISTER VOOR DE RECHTER Koninklijk Horeca Nederland (KHN) sleept minister Ab Klink (Volksgezondheid) voor de rechter. De bewindsman dupeert volgens de branchevereniging reguliere horecazaken, omdat in open feesttenten op evenementen en festivals na 1 juli wel mag worden gerookt. Dat zou oneerlijke concurrentie en onduidelijkheid opleveren. Vanaf 1 juli mag in cafés en restaurants niet meer worden gerookt. De rechtszaak dient dinsdag. KHN zegt zich gedwongen te
WFA
voelen een kort geding aan te spannen omdat Klink op verzoeken om uitleg niet zou hebben gereageerd. De organisatie had eerder gedreigd juridische stappen te nemen als Klink niet zou reageren. ‘Voor ons is de maat nu vol’, briest KHN-directeur Lodewijk van der Grinten. ‘We willen dat de minister het principe van ‘gelijke monniken, gelijke kappen’ hanteert.’ Klinks ministerie was niet bereikbaar voor commentaar.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Vrienden (1)
Vrienden (2)
Real life
Wim Huppes is lid van het vriendennetwerk Hyves. De meeste vragen krijgt hij over de behandeling van kanker met chloorazijn.
Op zijn Hyves-pagina heeft Wim Huppes in februari enkele kritische weblogs geplaatst over onder meer de behandeling van borstkanker.
Benieuwd wat er volgt op de diagnose prostaat- of borstkanker? Op de website van KWF Kankerbestrijding staan videodagboeken van negen patiënten, die een inkijk bieden in de behandeling.
Buitenland
7
Zimbabwe
Iedereen doet zijn deuren op slot voor de knokploegen van Mugabe Elles van Gelder JOHANNESBURG
...
Alsof het geen drukke doordeweekse dag maar een zondag is, zo omschreef een Zimbabwaanse NGO-medewerker de sfeer in de hoofdstad Harare gisteren. Een handvol auto’s op straat, bedrijven waren vanwege de instabiele situatie dicht. Om vijf uur waren de straten leeg, iedereen had de deur op slot om geen gevaar te lopen voor Mugabe’s knokploegen. Ondertussen zat oppositieleider Morgan Tsvangirai nog steeds veilig in de Nederlandse ambassade. Vanuit die ambassade schreef Tsvangirai gisteren een brief aan de Zimbabwaanse kiescommissie, waarin hij zwart-op-wit verklaart zich terug te trekken uit de verkiezingen, omdat deze wegens het geweld nooit vrij en eerlijk kunnen zijn. Zondag had hij dit al mondeling tijdens een persconferentie gedaan. De hele wereld ziet de verkiezingen als een schijnvertoning. De VNVeiligheidsraad verklaarde de verkiezingen in een resolutie niet vrij. Maar de regering herhaalt vastbesloten te zijn om de verkiezingen van vrijdag door te laten gaan. Ook Tsvangirai’s naam zal op het stembiljet prijken. Mugabe en zijn kliek houden vol. De angst die Mugabe en zijn milities de afgelopen weken hebben gezaaid, moet ervoor zorgen dat zij tot winnaars worden gekozen. Alle ogen zijn nu op de regio gericht. Vooral het regionale samenwerkingsverband van landen in Zuidelijk Afrika SADC moet zorgen dat er onderhandelingen komen en de oneerlijke verkiezingen geen doorgang kunnen vinden. Onder leiding van de Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki, die is aangewezen als bemiddelaar, moet een doorbraak worden geforceerd. Er is veel kritiek op hem geweest dat hij te mild is geweest voor het Zimbabwaanse regime. Zuid-Afrika verhief gisteren wel zijn stem. De regeringspartij ANC zei verbijsterd te zijn over de gang van zaken in Zimbabwe en dat eerlijke verkiezingen niet meer mogelijk waren. Dat is meer dan Mbeki ooit heeft gedaan. Ondertussen gaat het geweld door. Oppositiepartij MDC verklaarde gisteren dat inmiddels nog meer van haar politici zijn ondergedoken. 1
Patiënt Jimmy in de weer met radio-apparatuur. AP
Argentinië Programma gemaakt door psychiatrisch patiënten
Populaire Gekkenradio stopt Miljoenen Argentijnen stemmen dagelijks af op Gekkenradio, een programma van psychiatrische patiënten. Maar de patiënten annex presentatoren moeten wellicht stoppen. Paul Scheltus BUENOS AIRES
...
Met een paar ontbrekende voortanden is Pacotillo een onwaarschijnlijke ster. Zijn een-tweetjes met zijn medepresentatoren klinken meer als groepstherapie dan als een radioshow. De uitzending komt dan ook vanuit een psychiatrische inrichting in Buenos Aires. En het heet La Colifata ofwel Gekkenradio. Sinds het unieke programma in 1991 begon, hebben al duizenden patiënten in de Jose Borda kliniek meegewerkt. Ze lezen gedichten voor,
discussiëren over sport, muziek en politiek, houden interviews of zingen een lied. Miljoenen Argentijnen stemmen er elke week op af. Gekkenradio is het geesteskind van Alfredo Olivera. Als vrijwilliger in Jose Borda kwam hij op het idee om interviews met patiënten op te nemen en uit te zenden in een radioprogramma van een vriend. ‘Het idee was een stem te geven aan een deel van de samenleving dat werd weggezet als ziek en marginaal.’ De luisteraars reageerden overweldigend positief. ‘Ze waren verrast dat de patiënten zulke interessante dingen zeiden’, vertelt Olivera. ‘Het feit dat deze mensen zich op een ongebruikelijke manier uitdrukten, werd gewaardeerd.’ Binnen de kortste keren sleet Olivera fragmenten aan landelijke radiostations. ‘Eerst kochten de zen-
ders ze omdat ze het grappig vonden, maar na een tijdje begonnen ze de waarde van de meningen in te zien.’ Al gauw had Gekkenradio een publiek van twaalf miljoen luisteraars. De patiënten waren plotseling sterren en de show genoot ook in het buitenland bekendheid. Manu Chao wilde een plaat maken met de patiënten. In april bezocht regisseur Francis Ford Coppola de kliniek voor een scène over La Colifata in zijn nieuwe film Tetro, over een Italiaanse immigrantenfamilie in Argentinië. Maar Jose Borda wordt met sluiting bedreigd. Burgemeester Mauri-
cio Macri wil de aftandse inrichtingen vervangen door ‘modernere’ instellingen, zoals woningen waar patiënten zich kunnen voorbereiden op hun terugkeer in de samenleving. Het besluit heeft geleid tot onzekerheid en boosheid bij de patiënten, al zijn ze het ermee eens dat modernisering nodig is en dat de reïntegratie van psychiatrische patiënten in de maatschappij verbeterd moet worden. ‘Ons doel is de gekkenhuizen uit de wereld te helpen. De mensen in de buitenwereld zijn net zo gestoord als de gekken hier binnen.’ 1 © The Independent.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... INTRODUCTIEKORTING VOOR INTERNATIONAAL BELLEN
Adviseur McCain blundert
ZOU Nu 6 maanden 50% korting ‘AANSLAG GUNSTIG ZIJN’ CHIPPIE WERELDBUNDEL:
Internationaal € 0,07 voor bellen mobiel bellen naar zowel vast € 0,07 per minuut * als mobiel *
Naar 150 landen ter wereld
Keuze uit 4 abonnementen
110 220 330 440 110 minuten € 9,95
€ 4,98 /mnd
220 minuten € 16,95
€ 8,48 /mnd
330 minuten € 22,95
€ 11,48 /mnd
440 minuten € 29,95
€ 14,98 /mnd
BESTEL SNEL OP WWW.CHIPPIE.NL
* € 0,07 per minuut geldt voor de Chippie Wereldbundels 330 en 440. Kijk voor de voorwaarden en een overzicht van alle landen en tarieven op www.chippie.nl.
Een nieuwe aanslag op Amerika zou een ‘groot voordeel’ zijn voor John McCain. Deze dubieuze uitspraak komt uit de mond van zijn campagnestrateeg Charlie Black. Volgens Black heeft McCain zijn cruciale winst in de primary van New Hampshire te danken aan de moord op Benazir Bhutto kort ervoor. De campagne van Barack Obama noemde de uitspraak schandalig. McCain nam afstand van de opmerking en Black bood zijn excuses aan.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................
Broodje bom Goedkoop internationaal bellen
Beiroet heeft een snackbar met een terroristisch thema: Buns and Guns.
new master track in water technology solutions • research • business voor meer informatie: www.wetsusacademy.nl
Buitenland
8
Brazilië Nederlander woonde half jaar in het gevaarlijke Tancredo Neves
Joggen in de sloppenwijk Hoe snel integreer je als Nederlander in een Braziliaanse sloppenwijk? Verslaggever Alex Hijmans (33) ging wonen in het gevaarlijke Tancredo Neves en maakt nu, een half jaar later, de balans op.
armer, vuiler en vooral veel lawaaieriger dan ik me ingebeeld had, de afstand tot het centrum is langer en het gebrek aan voorzieningen schrijnender. Slechts in één opzicht had ik me vergist. Tancredo Neves was lang niet zo gevaarlijk als ik dacht.
Alex Hijmans
Drugsbendes
SALVADOR
...
De eerste nacht in mijn nieuwe woonplaats Tancredo Neves, waar in 2007 nog 216 moorden gepleegd werden, deed ik geen oog dicht. Dat kwam niet door rondvliegende kogels, maar door het legioen kakkerlakken dat door mijn slaapkamer marcheerde en door de enorme wolk muggen. En door de hitte, die ondraaglijke hitte. Mijn optrekje, in de gevaarlijkste sloppenwijk van de Braziliaanse miljoenenstad Salvador, had ik via een bevriende familie geregeld. Met een van hun zoons deelde ik nu een piepklein flatje op de benedenverdieping van een troosteloze jaren tachtigblokkendoos. Het meubilair bestond uit een gammel bed, vier wiebelige stoelen en een kapotte koelkast, maar de vier sloten op de deur deden het allemaal. Mijn verhuizing naar Tancredo Neves zou je een sociaal experiment kunnen noemen. Ik wilde erachter komen of het leven in een Braziliaanse sloppenwijk écht zo erg is als in films zoals City of God (Fernando Meirelles, 2002) en Tropa de Elite (José Padilha, 2007) voorgesteld wordt. En het experiment stond niet helemaal op zichzelf – ik was een paar maanden eerder mijn Braziliaanse liefde Nilton achterna gereisd. Een vrolijke, zwarte Braziliaan die toeristen rondleidt door Salvador. De liefde was wederzijds en binnen een week had Nilton me aan zijn hele familie voorgesteld. Maar na een maand klopte de harde werkelijkheid aan de deur. Vakantie over, geld op en ik moest terug. Of gaan wonen in de sloppenwijk en vanuit daar reportages maken.
Ook al heeft de wijk de hoogste misdaadstatistieken van Salvador, het is er geen oorlog, zoals in films wordt uitgebeeld. Er bestaan drugsbendes, maar anders dan in bijvoorbeeld Rio de Janiro maken ze in Tancredo Neves niet de dienst uit. Toch durfde ik in het begin nauwelijks alleen de straat op en was ik ervan overtuigd dat het maar een kwestie van tijd was voor er bij ons ingebroken zou worden. Die vrees bleek al snel ongegrond. ‘Wie zich niet met de drugsbendes bemoeit overkomt niks’, zei mijn huisgenoot altijd, en dat bleek waar. Ook bleek het mogelijk gewoon gelukkig te zijn in een sloppenwijk. De meeste buurtbewoners die ik leerde kennen zijn ronduit tevreden met wat ze hebben. ‘Zelfs al had ik een goede baan, dan zou ik nog niet verhuizen’, zegt mijn buurjongen Tony (19). ‘De huur is hier laag en ik ken hier de mensen. Dit is thuis.’ Tancredo Neves is een steenwoestijn ter grootte van Haarlem, vol zwerfvuil en zonder voorzieningen.
vuil en een schrijnend gebrek aan voorzieningen. De wijk heeft ook de hoogste misdaadstatistieken van de stad Salvador. Dat dit menens is, bleek toen ik een paar weken na aankomst vanuit de bus op straat een met kogelwonden doorzeefd lijk zag liggen. Het was twee uur ‘s middags.
Marsmannetje
Inburgeren In Europa verwachten we van immigranten dat ze zo snel mogelijk inburgeren. Zes maanden later voel ik me zo geïntegreerd als voor een bleke gringo mogelijk is. Dat wil zeggen: ik ben geïntegreerd genoeg om te weten dat ik er nooit helemaal zou kunnen integreren. Ik zal altijd de gringo blijven. Tancredo Neves is een steenwoestijn
Gringo Alex Hijmans.
ter grootte van Haarlem, die andere Brazilianen het liefst met een grote boog mijden. Krakkemikkige bouwsels van goedkope rode baksteen zo ver als het oog reikt, straten vol zwerf-
De eerste weken waren moeilijk. Ook al sprak ik een aardig mondje Portugees, bij de wijkbewoners ging het er gewoon niet in dat een gringo überhaupt hun taal zou kunnen spreken. Verder zag ik er vanwege mijn blanke huid ongeveer zo alledaags uit als een marsmannetje en werd ik overal waar ik kwam aangestaard. Als ik mezelf tussen de andere mensen in het raam tegenover de bushalte weerspiegeld zag, schrok ik er zelf van hoe anders ik er uitzag. Om het isolement te doorbreken begon ik met hardlopen. Een half uur per dag, aan het eind van de middag, is Tancredo Neves namelijk de mooiste plek op aarde. De ondergaande tropenzon werpt dan een gouden gloed over de bruine bak-
steen van de huizen, de vogels zingen en op het zanderige sportveld wordt serieus gevoetbald. Het beste moment voor een rondje hardlopen door de wijk. Net als in de rest van Brazilië staat in Tancredo Neves het uiterlijk centraal. Een strak lichaam met als het even kan een six-pack is de rigueur. Nogal logisch, aangezien de mannen door de hitte – of geldgebrek – meestal zonder hemd over straat gaan, en de vrouwen met zo weinig mogelijk om het lijf. ’s Middags om een uur of vijf vult de enige brede straat zich met hardlopers. In shorts, maar mét hemd, voegde ik me bij hen. Al snel knikten andere joggers me breed lachend toe of staken beide duimen naar me op. Het werkte! De hele wijk zag me nu elke dag en begon eraan te wennen dat ik er echt woonde. Na een tijdje begonnen ze me te groeten, maakten een praatje, en ontdekten dat de gringo best aardig Portugees sprak. Het leven in een sloppenwijk is zoals ik me had voorgesteld – alleen in alle opzichten extremer. Het is er
Hardwerkende mensen En daarmee tikt Tony de spijker op zijn kop. Tancredo Neves mag dan wel de hoogste misdaadstatistieken van de stad hebben, het overgrote deel van de bevolking bestaat uit hardwerkende mensen, die van hun oneindige huizenzee een functionerende gemeenschap hebben weten te maken. Ik ben net terug van mijn laatste rondje hardlopen door de wijk. Dát zal ik missen aan Tancredo Neves, de ondergaande zon op de bruine baksteen, de opgestoken duimen van de andere hardlopers en het gevoel dat ik er op dat moment bij hoor. Wat ik niet zal missen is het lawaai, het vuil, de schrijnende armoede en de busrit van een uur naar het centrum als je iets eenvoudigs als een postkantoor of een bank nodig hebt. Een half jaar was leuk, maar een heel leven, nee bedankt. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Een kinderhoofd
I MARCIA
LUYTEN Vanuit Oeganda
’ve lost my son’, zei een patiënt, toen dokter Greany vroeg hoe het met haar ging. De dokter is dan wel Engels, ze wist niet hoe ze die zin moest verstaan. Betekende dit dat de zoon was gestorven? Of bedoelde ze letterlijk ‘verloren’ in de zin van ‘kwijt’. Het laatste, zo bleek. Robinah’s zoon van zes was een paar dagen geleden verdwenen. Hij kwam niet thuis van school. En niemand die wat wist. Nu is Robinah bang dat haar zoon is ontvoerd voor een offerritueel. Kranten
schrijven wat ook mensen in de straat zeggen: het aantal gevallen van mensoffers neemt toe. In de door witchdoctors uitgevoerde rituelen zijn meestal kinderen het slachtoffer. Die zijn puur en dan heeft toverkracht meer effect. Harde cijfers zijn er niet, maar een maand geleden meldde Oeganda’s grootste krant The New Vision dat elke week zo’n tien kinderen verdwijnen. De ontvoerde kinderen worden zelden levend teruggevonden. Hun lichamen zijn altijd verminkt, vaak onthoofd. Afgelopen maart vond een vader het
verkoolde lichaam van zijn zoontje op de golfbaan in hartje Kampala. Een nieuw hotel, kantoor of winkelcentrum zou een kinderleven vragen. Om succes te garanderen, is bij de bouw menselijk bloed nodig, vaak een kinderhoofd. Dat wordt ingemetseld bij de fundamenten. Instorten kan dan niet meer. De krant schrijft de toename van kindermoord dan ook toe aan de welvaartstijging in Kampala. Bovendien zijn veel prestigieuze gebouwen neergezet voor de Gemenebesttop vorig jaar, toen Queen Elizabeth naar Kampala kwam. Hekserij beperkt zich niet tot economisch onderontwikkelden, zegt ook de Oegandese priester die er een boek
over schreef. Voor een kindoffer vraagt een traditionele genezer tussen de duizend en tienduizend dollar. Dat brengen alleen welgestelden op. En dus floreert witchcraft in horrorvorm in een economie die met 9 procent groeit. Een Oegandese kennis relativeert de opwinding over verdwenen kinderen. ‘Nu worden alleen nog voor grote gebouwen kinderen gedood. Vroeger ook voor een kleine winkel. Als in de straat werd gebouwd, wist iedereen hoe laat het was. Dan bleven de kinderen binnen.’ En? Denkt hij dat het werkt? De hoogopgeleide kennis aarzelt. Dan haalt hij zijn schouders op. ‘Je weet het niet hè.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ ..........................................................
68 vluchten geschrapt voor Bush
Het weer
Het weer
Door een tussenstop van Bush op het Londense vliegveld Heathrow op 15 juni hebben 40.000 reizigers vertraging opgelopen. In totaal werden 68 vluchten gecancelled om Bush te accomoderen.
New York: 26/21°C, zonnig Bakoe: 22/19°C, onbewolkt Jeruzalem: 35/20°C, onbewolkt
Harare: 20/7°C, onbewolkt Istanbul: 27/22°C, onbewolkt Bern: 26/17°C, kans op regen
Economie
Vermogen Waar wonen de big spenders?
Mobiliteit
Rijkdom raakt steeds beter verdeeld over de wereld
‘Verhuispremie om dichterbij werk te wonen omhoog naar 25.000 euro’ Redactie economie AMSTERDAM
...
Ferrari verwacht dat China zijn vijfde afzetmarkt wordt. AP
VermogensbeheerderMerril Lynch presenteerde gisteren zijn jaarlijkse World Wealth Report. De conclusie was weinig verrassend. De rijken worden rijker. Toch is er een kleine nuance: vooral in het Westen gaat het minder snel. Edward Deiters AMSTERDAM
...
‘De rijkdom van ‘s werelds HNWI’s steeg vorig jaar met 9,4 procent tot 40.700 miljard dollar’, zegt Merril Lynch-director Geoffrey Bruyn. Ter verduidelijking legt hij toch maar even uit dat de afkorting HNWI voor High Net Worth Individuals staat, ofwel rijkaards met een vermogen van ten minste één miljoen dollar, los van woonhuis en consumptiegoederen.’ En daarvan zijn er vorig jaar weer flink wat bijgekomen: wereldwijd waren er eind 2007 10,1 miljoen
dollarmiljonairs, zo’n 6 procent meer dan in 2006. In Nederland zijn er 118.200 personen met nettoactiva van meer dan een miljoen dollar, een stijging van 0,7 procent ten opzichte van 2006. En dat is eigenlijk een zware tegenvaller. Een jaar eerder groeide het aantal in de miljonairsstand verheven personen hier nog met 8,7 procent. Bruyn komt met een verhandeling over kredietcrisis en slechte aandelenmarkten. Hierdoor viel de aanwas van nieuwe miljonairs eigenlijk vooral tegen in de VS en Europa. Andere regio’s hebben volgens hem het stokje van ons overgenomen. ‘Uit het rapport van dit jaar blijkt dat de grootste vermogensaanwas plaatsvond in de opkomende markten van India, China en Brazilië.’ India is ons volgens de bankier inmiddels voorbij gestreefd. ‘Daar kwamen vorig jaar 20.000 nieuwe miljo-
COLIN FARRELL BRENDAN GLEESON RALPH FIENNES
9
nairs bij. In totaal wonen daar nu 120.000 dollarmiljonairs.’ In China, Brazilië groeide het aantal miljonairs met bijna 20 procent. De Russische grootverdieners deden het iets minder goed, maar ook hier werden ruim 14 procent meer nieuwe miljonairs bijgeschreven. Zowel Bruyn als de medesamensteller van het rapport, consultancyfirma CapGemini, waarschuwt voor lucht in de markten van de zogenoemde BRIC-landen. ‘Zouden hier ook zoveel van die éénminuutmiljonairs tussen zitten als in de internetbubbel van 2001?,’ vraagt consultant Patrick Neuwirth van CapGemini zich af. Bruyn van Merril Lynch wijst er op dat vorig jaar 39 procent van de wereldwijde beursgangen plaatsvond in de BRIC-landen. ‘En dat ging vaak wel heel erg hard. Zo stegen de koersen van nieuw genoteerde bedrijven
in China op de eerste dag gemiddeld met 191 procent. Daar kan dus zeker lucht in zitten.’ Luchtbel of niet, de nieuwe rijken in de nieuwrijke regio’s geven hun geld graag en makkelijk uit. Sieraden, horloges en edelstenen staan op de eerste plaats in het Midden-Oosten en Azië. Russen waren de grootste kopers van superjachten en in Aziatische landen reden bijvoorbeeld bijna 50 procent meer Ferrari’s de showroom uit. Zo verkocht de exclusieve sportwagenbouwer vorig jaar 177 auto’s in China, 27 meer dan verwacht. Hierdoor denkt Ferrari dat China binnen een paar jaar zijn vijfde markt zal zijn. Europeanen hebben wellicht in het verleden al deze aankopen al eens gedaan: zij waren vorig jaar onder de wereldwijde rijkaards de grootste kopers van kunst. 1
De verhuisvergoeding voor werknemers die dichter bij hun werk gaan wonen, moet flink omhoog. Nu mag de baas 5.400 euro uitkeren. Dat bedrag moet worden opgeschroefd naar 25.000 euro. Dat zei Willem de Jager van de Taskforce Mobiliteitsmanagement, een taakgroep die door minister Eurlings van Verkeer (CDA) is ingesteld, gisteren in het AD. De taakgroep, die onder anderen uit werkgevers bestaat, presenteert in september een pakket maatregelen dat het aantal reizigers tijdens de spits met 5 procent moet verminderen. Ongeveer een half miljoen Nederlanders overweegt nu al een baan dichter bij huis te gaan zoeken vanwege het fileleed en de lange reistijden met het openbaar vervoer, bleek gisteren uit een onderzoek van Blauw Research in opdracht van Randstad. De taakgroep stelt ook andere maatregelen voor om de verkeersdruk te laten afnemen. Voorbeelden zijn de verbetering van de parkeergelegenheid bij stations, het bouwen van flexkantoren met kinderopvang langs ringwegen en het stimuleren van thuiswerken door middel van een fiscale vergoeding. 1
+++++
++++
- VPRO GIDS
- TV KRANT
IJZERSTERK FILOSOFISCH DRAMA FANTASTISCH GELAAGD SCENARIO ALS GOOCHELAARSHOED VOL SUPRISES. MET DROGE, ZWARTE ÉN PLATTE HUMOR! EEN VAN DE MEEST VERRASSENDE FILMS DE MISDAADFILMHISTORIE IS VAN DIT JAAR. EEN KLASSIEKER RIJKER.
www.film1.nl/inbruges
MORGEN IN DE BIOSCOOP
4gt
AMSTERDAM - CINECENTER - MOVIES - PATHÉ DE MUNT • DEN BOSCH - VERKADEFABRIEK • DEN HAAG - PATHÉ BUITENHOF EDE - CINEMEC • EINDHOVEN - PATHÉ • GRONINGEN - PATHÉ • NIJMEGEN - LUX • ROTTERDAM - CINERAMA - PATHÉ DE KUIP TILBURG - CINECITTA • UTRECHT - SPRINGHAVER • VLISSINGEN - CINECITY
10
Economie
Beleggen Zwitserse bank zet stevige voet aan de grond in Nederland
UBS koopt Vermogensgroep De Zwitserse bank UBS neemt de Nederlandse Vermogensgroep over. ‘Daarmee dekken we in één klap de hele markt af.’ Edward Deiters AMSTERDAM
...
Zou Beatrix ook tot de clientèle van Vermogensgroep behoren? REUTERS
Rijk zijn kan best lastig zijn. Zeker als u puissant rijk bent. Is uw vermogen wel gezond? Doet het wat het moet doen? Ben ik het eens met de risico’s? Het zijn allemaal vragen die wealth control manager Vermogensgroep voor zijn honderd zeer vermogende cliënten beantwoordt. In totaal beheert Vermogensgroep zo’n 4 miljard euro voor rijke families, particulieren en stichtingen. Daarnaast heeft het bedrijf nog eens 10 miljard euro aan vermogen onder administratie. Het bedrijf werd in 1996 opgericht door twee ervaren bankiers: Maarten Rutgers (48) en Maarten de Groot (42). De Zwitserse bank UBS neemt het bedrijf over,
maar hoeveel Rutgers en De Groot daarmee opstrijken, is niet bekend. ‘De afspraak is dat we geen informatie verschaffen over deze transactie’, zegt De Groot. Ook over de namen van zijn klanten houdt hij de lippen stijf op elkaar. ‘Dat zijn keurige en zeer vermogende cliënten die er niet bij gebaat zijn met hun naam in de pers te komen. Maar de kans is groot dat de namen die u nu te binnen schieten onze klanten zijn.’ Zij kloppen bij de Vermogensgroep aan voor wealth control, een vorm van vermogensbeheer die onder rijke individuen steeds populairder wordt. ‘Onze cliënten hebben veelal hun vermogen gespreid over verschillende banken, portefeuillemanagers en landen’, zegt De Groot. ‘Via ons krijgen ze greep op hun beleggingen. Wij bieden inzicht en overzicht over 100 procent van het vermogen. Zo krijgen mensen de teugels over hun eigen vermogen weer in handen. Ons werk begint met het ad-
ministreren van alles wat er in de portefeuille van onze cliënten gebeurt. Dat kan soms een absolute eye-opener zijn. Zo komen we vaak overlappingen tegen of ronduit tegenstrijdigheden. Bijvoorbeeld iemand die bij twee banken belegt, waarbij de een short gaat in de dollar en de ander long, waardoor het effect nul is, maar de cliënt wel de lasten heeft.’ Het resultaat is volgens De Groot dat een beleggingsportefeuille gestroomlijnd en overzichtelijk wordt. ‘Soms is dat het wegsnijden van risico’s of het invoeren van tactische vermogensspreiding. Of simpelweg de aanrader om maar eens naar een andere vermogensbeheerder op zoek te gaan.’ De Groot benadrukt dat de vermogensgroep niet zelf belegt. ‘Dat laten we over aan anderen.’ Jürg Zeltner, hoofd UBS Wealth Management, is zeer content: ‘Hierdoor kan UBS de Nederlandse markt voor vermogende privéklanten meteen en volledig afdekken.’ 1
Congres de speculatielucht uit de olieprijs laten lopen. Volgens verschillende analisten zou de olieprijs binnen dertig dagen terugvallen naar 65 tot 75 dollar per vat zodra vraag en aanbod niet langer beïnvloed worden door speculatie. Zo ver is het nog lang niet, want het duurt wel even voordat zo’n wet van kracht is. Beleggers hebben niet zoveel geduld en hoeven misschien ook niet
zo lang te wachten. Volgens ETF Securities, dat trackers uitgeeft, ofwel passieve, veelal indexvolgende beleggingsfondsen, speculeren hoe langer hoe meer beleggers op een oliedaling. In de afgelopen week investeerden ze voor 30 miljoen dollar in de short olie tracker. Dat is veel, want de totale inleg sinds de lancering eind februari ligt op 261 miljoen euro. 1
Beurs Beurs vandaag Rentebesluit Fed
Zoek het I-woord Dat de Amerikaanse centrale bank de rente vanavond op 2,00% laat, weet iedereen al. Maar wat zegt de Fed over inflatie? Daar gaat het om. De olieprijs wacht intussen nóg spannender tijden. AMSTERDAM
...
Hoeveel woorden zijn het doorgaans? Twee- à driehonderd, hooguit. Het persbericht dat de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (Fed) uitgeeft bij zijn rentebesluiten is altijd ultrakort. Toch is dit kleine stukje proza van grote invloed op markten en beurzen. Vanavond is het om kwart over acht weer zover, als de Fed bekend maakt dat hij het officiële Amerikaanse rentetarief handhaaft op 2,00%.
Tenminste, iedereen is het er over eens dat de bank die 2,00% blijft aanhouden. Het gebeurt zelden dat de Fed, of willekeurig welke andere centrale bank, voor verrassingen zorgt. De laatste keer was eind februari, toen de Fed voor de opening van Wall Street de rente pardoes met 0,75% verlaagde van 4,25 naar 3,50%. Nee, de markt kijkt niet naar het rentebesluit zelf uit, maar pluist het persbericht uit op zoek naar het I-woord, inflatie. Fed-voorzitter Ben Bernanke heeft in de afgelopen tijd herhaaldelijk aangegeven dat de oplopende geldontwaarding hem een doorn in het oog is. Als hij dat ook in het persbericht meldt, kan de beurs gemakkelijk concluderen dat bij het volgende rentebesluit het tarief wel omhoog
gaat. In dat geval gaan de aandelenkoersen zeker dalen. Zoniet? Ach, dan dalen de koersen vast ook wel geheel in de stijl van de slechte beurs, maar iets minder hard. Het hete hangijzer in de inflatiekwestie is de olieprijs. Of er extra aanbod komt van Saoedi-Arabië en Koeweit en of de wereldwijde vraag terugloopt of niet, die prijs kan, zo lijkt het, maar één kant uit: omhoog. Wie daarop wil speculeren, moet snel zijn, want straks kan het misschien niet meer. Het Amerikaanse Congres wil speculatie in olie aan banden te leggen. Handelaren moeten mogelijk een grotere margin-positie aanhouden en pensioenfondsen mogen misschien helemaal niet meer in grondstoffen beleggen. Met dit soort maatregelen wil het
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Super Spyker 111
Super de Boer was het eerste kwartaal de ster van het Damrak. Na de tweede kwartaalomzetcijfers en een fikse koersdaling gisteren, is de hele jaarwinst bijna weg. Geen schande, want de AEX staat op -15%. Beste fonds van 2008 – gecorrigeerd voor bedrijven die zijn overgenomen – is juist het slechtste aandeel van 2007: Spyker met dik 50%. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: DRIE, VIER OF VIJF 111
Behalve begin januari noteert de AEX al het hele jaar in de vierhonderd, waar dit vorig jaar nog meestal vijfhonderd was. Ook nu is het weer ongezellig op de beurs. Wat ziet u in de komende tijd eerder gebeuren: dat de AEX-stand met een drie of een vijf begint, of blijft de vier op het bord? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Drie
Drie, maar…
0-0
AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING)
CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY’S)
AREND JAN KAMP (CONTENT MANAGER IEX)
111
111
111
‘Het beursklimaat volgt uit de ongezellige combinatie van oliecrisis + kredietcrisis + oplopende inflatie/rente + afnemende groei + dalende huizenprijzen. Negatief beleggerssentiment (iedereen heeft veel cash) en lage waarderingen geven steun, maar voorlopig is het risico op een drie groter dan een kans op vijf.’ 1
‘Er volgt meestal een herstel, als het beurssentiment al tijden slecht is en journalisten mij dit soort vragen gaan stellen. Toch houd ik eerder rekening met een val van de AEX onder 400, dan een herstel van de graadmeter richting 500 alsof er niks aan het handje is.’ 1
‘Als de AEX koers zet naar de 400 staan er kopers op voor die spotgoedkope aandelen. Als de index naar 500 blaast, staan juist verkopers paraat die de bibbers hebben van de kredietcrisis, inflatie en een eventuele recessie. In voetbaltermen is dit een bloedeloze 0-0 tussen twee diep ingegraven elftallen.’ 1
Economie
11
Inkoopmanagers
Onderzoek RBS laat dreiging van recessie zien in de eurozone Redactie economie AMSTERDAM
...
Australië
Graanboeren hebben haast Zaaimachines bestrooien een akker bij Narrabri in Oost-Australië. Na jaren van droogte is er de afgelopen tijd veel regen gevallen, waardoor er eindelijk uitzicht is op een goede oogst. Het oosten van Australië werd het hardst geraakt door de ergste droogte in de afgelopen honderd jaar. 1 FOTO: REUTERS
Woningmarkt
Kadaster ziet flinke daling van aantal verkochte woningen Redactie economie AMSTERDAM
...
Het aantal verkochte woningen is volgens het Kadaster in de maand mei met 25 procent gedaald ten opzichte van april. Het aantal verkopen in de provincie Zeeland daalde in mei het snelst met ruim 33 procent. De provincie Utrecht daalde met bijna 15 procent het minst. Twee-onder-één-kap, hoek en vrijstaande woningen lieten in mei de grootste daling zien, allen boven de 26 procent. Makelaars hebben last van de dalende verkopen. Hun marges komen verder onder druk te staan. Deze zijn al kleiner geworden sinds de concurrentie met internetmakelaars. De prijs van een koopwoning was gemiddeld 2,9 procent hoger dan vorig jaar mei. Een stijging onder de 3 procent is volgens het Kadaster sinds 1996 slechts twee keer eerder voorgekomen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Oliestaatje
BELANG IN BEURS DOHA Beursbedrijf NYSE Euronext heeft een belang van 25 procent genomen in de Doha Securities Market, de beurs van Qatar. Voor het belang moet het bedrijf 161 miljoen euro neertellen. Qatar is een klein gas- en oliestaatje dat grenst aan SaoediArabië. Op dit moment maakt het land een stormachtige groei door. In 2007 groeide de economie met 14,2 procent en dit jaar verwacht het IMF een groei van 14,1 procent.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Olie en tv Qatar is vooral bekend vanwege de in Doha gevestigde tv zender Al-Jazeera.
De Europese economie staat een verdere teruggang te wachten, blijkt uit een onderzoek van het instituut NTC en de Royal Bank of Scotland onder inkoopmanagers. Volgens de barometer, die als een van de meest betrouwbare wordt gezien voor de toekomstige economische ontwikkeling van de eurozone, is zowel in de dienstensector als in de verwerkende industrie sprake van een daling. De barometer daalde van 51,1 in mei naar 49,5 in juni. Bij een index van 50 is er sprake van een inkrimping van de activiteit van inkoopmanagers. De voornaamste redenen voor de terugval zijn de lage dollarkoers en de afkoeling van de Amerikaanse economie. Afgaande op de nieuwe cijfers verwachten analisten dat de ECB komende week de rente verhoogt. 1
Hou jij controle over 200 miljoen? Vodafone is één van de grootste telecombedrijven ter wereld. En wil groeien in Nederland. Daarom zoekt Vodafone een Senior Business Controller voor het hele pre-paid segment. Met 1,8 miljoen klanten en 200 miljoen omzet. Heb jij ambitie genoeg voor Vodafone? Kijk dan snel op vijzelaar.com of bel 035 692 55 30.
Senior Business Controller (m/v)
continuïteit in finance
GRATIS SAMSUNG X530 SILVER T.W.V. 100,NU INCLUSIEF 280,- GRATIS BELTEGOED 2teg0o,e-d
bel ts r slech o o v u n
r m5a,a-nd
pe
Spectaculaire opruimingsaanbieding! GSM TOPDEAL heeft voor jou een speciale Orange aanbieding samengesteld. Je ontvangt namelijk GRATIS de SAMSUNG X530 Silver t.w.v. 100,-, 18 maanden iedere maand 20,- beltegoed en betaalt hiervoor slechts 5,- per maand. In totaal bedraagt je voordeel 380,-.
SAMSUNG Silver • KLEUREN DISPLAY • CAMERA • TRILFUNCTIE • AGENDA • HANDSFREE FUNCTIE Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.
Bij Orange betaal je alles wat je doet uit dezelfde bundel, of je nu belt, sms’t, je voicemail afluistert of belt in of naar het buitenland. Je beltegoed is bovendien onbeperkt houdbaar en je hoeft geen hoge bundel te nemen voor lage tarieven. Als je niet voor verrassingen wil komen te staan, biedt Orange je de service om een waarschuwings-sms te ontvangen op het moment dat je het maandbedrag overschrijdt. Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service van Orange. Bij aflevering betaal je eenmalig slechts 25,- voor het welkomstpakket. Hiervoor ontvang je niet alleen de simkaart maar ook nog eens 10,- extra beltegoed.
DIRECT BESTELLEN BEL GRATIS
0800-0188
of via www.gsmtopdeal.nl/pers
Cultuur
Wereldmuziek Putumayo World Records bestaat 15 jaar
Toekomstmuziek
Met Bob Marley de wereld rond
Collie Buddz’ vertrouwde riddims uit reggae’s rijke geschiedenis
Bij Platenlabel Putumayo is opgewekte muziek verplicht.
Job de Wit AMSTERDAM
...
Wie Sinds Uit Wat
De cd’s van Putumayo zijn met hun vrolijke vormgeving herkenbaar uit duizenden. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Je houdt ervan of je haat ze, de opgewekte cd’s van het platenlabel Putumayo World Music. Liedjes van over de hele wereld, gebundeld op compilatiealbums met titels als African Party, Latin Reggae of Sahara Lounge. Op elke plaat een stuk of twaalf muziekgroepen waar je je leven nog nooit van gehoord had, uit een gebied waarvan je niet wist dat er muziek gemaakt werd, laat staan welke. En allemaal in dezelfde vormgeving, naïef en vrolijk, maar bovenal: herkenbaar uit duizenden.
Het begin was heel erg 1991: alle leuke liedjes op een verzamelbandje ‘En: er zijn er al twintig miljoen van verkocht’, lacht Putumayo-directeur Dan Storper (56) mij door de telefoon toe. Had hij dat bij de oprichting 15 jaar geleden kunnen vermoeden?
‘Nee. En acht jaar geleden ook niet. Het label groeit nu behoorlijk, maar de eerste 8 jaar was het sappelen. Muziek was lang maar een klein onderdeel van onze Putumayo winkel.’ Het imperium dat Putumayo vandaag de dag is (er zijn kantoren in vier werelddelen), kon 15 jaar geleden niet kleinschaliger beginnen. Storper was in 1991 eigenaar van een kleine New Yorkse winkelketen met ZuidAmerikaanse handwerkspullen. Alleen: vind maar eens passende achtergrondmuziek voor je wereldwinkels. Storpers oplossing was heel erg 1991: muziek zoeken die wél paste en de leukste liedjes thuis op een verzamelbandje zetten. ‘Al snel kwamen klanten vragen naar de muziek en moest ik bandjes kopiëren. Dat liep zo uit de hand dat ik inzag dat er een markt was voor deze compilaties. Zo is het begonnen.’ Eigenlijk is aan dat concept niets veranderd, behalve dat de cassettebandjes door cd’s werden vervangen. Ook hetzelfde is het onverwoestbare optimisme dat de Putumayo-compilaties uitstralen: zelfs op Blues around the World voeren opgewekte nummers de boventoon. Storper: ‘Mijn
persoonlijke voorkeur is bepalend. Ik verzamel wat ik leuk vind, en dat is nou eenmaal muziek met wat ik ‘Bob Marley-esthetiek’ noem. Muziek die je verheft uit ellende en achterstand, met opgewekte, melodische structuren en heldere zangers. Die toon is in elke muzieksoort te vinden. Ik weet ook wel dat er meer te koop is in we-
‘Mijn persoonlijke muzieksmaak is bepalend. Dit maakt mij al 15 jaar vrolijk’ reldmuziek, maar dit is wat mij al 15 jaar vrolijk maakt, en een hoop mensen met mij.’ Bijkomend voordeel is natuurlijk dat je met een goed gevoel door de winkel loopt. Is Storpers Bob Marleyethos niet door evenveel kapitalisme als idealisme ingegeven? ‘Tuurlijk. Ik ben ook maar een simpele kruidenier die in Derde Wereldspullen handelt. Maar vergeet niet wat dat voor de muzikanten betekent. Naast dat we iedereen netjes betalen, krijgen ze we-
13
reldwijd de kans zich in de kijker te spelen, op een manier die ze via een reguliere platenmaatschappij nooit hadden gehad. Wees eerlijk: hoeveel mensen hadden er van Miriam Makeba of Habib Koité gehoord voor ze op Putumayo uitkwamen?’ Storper noemt de cd’s ‘musical journey’s’, wat uit de mond van een Amerikaan op de een of andere manier altijd fouter klinkt dan bedoeld. Maar het is waar: zet een Putumayoplaat op en je bent veertig minuten in een andere wereld. De geselecteerde nummers passen doorgaans goed bij elkaar en de keuze wordt in het tekstboekje met etnomusicologisch onderzoek onderbouwd. Of je de muziek leuk vindt of niet, je steekt er iets van op over wat er in de wereld aan de hand is, muzikaal gezien. Storper: ‘Ik kreeg na het uitkomen van onze Brazilian Lounge-plaat een mailtje van een vooraanstaande Braziliaanse musicoloog. Die was stomverbaasd omdat hij van de twaalf tracks maar vier dingen herkende en tegelijk toe moest geven dat de selectie relevant en up-to-date was. Daar doe je het voor.’ 1
: Collie Buddz : 1981 : Bermuda : reggae
Cognitieve dissonantie in de reggaewereld. Want je gaat die rasta’s toch niet vertellen dat achter de naam Collie Buddz een blánke gast schuil gaat? Toch wel. Na de Duitser Gentleman en de Italiaan Alborosie is ook de in Amerika geboren Buddz niet van echt te onderscheiden. Komende week is hij samen met zijn New Kingston Band op tournee in Nederland. Claim to fame: Jamaica begint te wennen aan blanke jongens van overzee die hun reggaemuziek net zo goed als zijzelf weten te brengen. Inclusief Jamaicaans accent, wat typisch is aan de witte reggaegolf. Collie Buddz, opgegroeid op Bermuda, komt uit het Caribisch gebied en op zijn muziek is weinig aan te merken, behalve dat het kwaliteitsverschil tussen zijn beste en zijn mindere nummers groter is dan je wenst. Een klein jaar geleden verscheen Collie Buddz’ titelloze debuutalbum (Columbia/Sony BMG), waarop een handvol onweerstaanbare krakers te vinden is. Zoals zijn doorbraaksingle Come Around, een eerbetoon aan het groene goedje waar reggaefans wel raad mee weten. De zanger is op zijn best als hij zich overgeeft aan melodieuze songs, gebaseerd op vertrouwde riddims uit de reggae-historie. Clam to fail: Is Collie Buddz wel ‘authentiek’ genoeg voor reggae-fans? Nog een paar hits als Come Around en Blind to You zullen de twijfelaars doen verstommen. 1 Live: Tivoli de Helling, Utrecht (zondag 29 juni), Melkweg, Amsterdam (maandag 30 juni) en WaterFront, Rotterdam (dinsdag 1 juli)
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
RECENSIE | POP
RECENSIE | POP
DRUM ’N BASS IN YOUR FACE Job de Wit
...
De jaren dat drum ’n bass (of jungle, zoals het in het begin heette) het meeste innovatieve dance-genre was, liggen al weer een tijd achter ons. Dat weerhoudt de fanatiekelingen er niet van noest door te zetten met steeds harder loeiende bassen en beats als drilboren. Dat dat niet tevergeefs is geweest,
bewijst het Groningse trio Noisia met een nieuwe mix-cd. FabricLive.40 (Fabric/News) is uitgegeven door de Londense ‘superclub’ Fabric en onderstreept Noisia’s status als een van de meest enerverende drum ’n bass-acts ter wereld. In bijna 69 minuten jast het dj-collectief 29 verschillende tracks door de mix. Een veelvoud aan drums jaagt de plaat alle kanten op zonder dat je helemaal sufgebeukt wordt – al jaren de grote makke van het genre. Noisia, dat hier grotendeels eigen producties gebruikt, varieert voortdurend in beats en tempo’s. Net als je even op adem denkt te komen, gaat de achtbaan een
nieuwe bocht om. Adembenemende drum ’n bass van eigen bodem.
HET GAT TUSSEN POPPUNK EN HARDROCK IS WEER GEVULD Gisèle Mambre
...
Muziek van The Offspring hoor je te labelen als punkrock. Maar waarom? Op hun laatste cd Rise and Fall, Rage and Grace (Sony BMG) worden powerballads zoals Kristy, Are You Doing Okay? en Fix You afgewisseld met nummers die niet zouden misstaan in het repertoire van foute jaren tachtig glammetalbands. Gebrek aan samen-
hang, zeggen zuurpruimen. Welnee, juist een zeer gevarieerde plaat, vinden liefhebbers van The Offspring. Wij oordelen: Rise and Fall etc is het zoveelste Offspring middle of the road product. De band vult al jaren het gat tussen poppunk- en hardrock, met dezelfde kwaliteit (wel te pruimen) en hetzelfde resultaat (veel airplay op de radiostations). Alleen voor liefhebbers.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ah-ha-ha-ha; stayin’ alive
Voicst breekt botten (1)
Voicst breekt botten (2)
Robin en Barry Gibb overwegen een terugkeer van de Bee Gees. De band ging ter ziele toen broer Maurice vijf jaar terug overleed.
Tjeerd Bomhof, zanger van Voicst en donderdag nog in deze krant, fietste maandag tegen een boom en brak een bot in zijn elleboog.
Bassist Sven Woodside viel vorige week al uit een boom, en brak botjes in zijn rug. Met een vervangende gitarist (Ella Bandita) en pijnstillers speelt de band deze maand gewoon op de zomerfestivals.
14
Het Verhaal
‘NEDERLAND ZAL EEN FORSE PRIJS MOETEN BETALEN VOOR DE SLAVERNIJ’ Surinaamse econoom Armand Zunder promoveert op miljardenclaim voor ‘wat onze voorouders is aangedaan’. VERVOLG VAN PAGINA 1
... ‘Tussen de Surinaamse bevolking en de Nederlandse heerst geen enkele animositeit hoor’, zegt Armand Zunder, minzaam lachend in zijn kantoortje in Paramaribo. ‘Je moet dit zien als wiedergutmachung voor wat onze voorouders is aangedaan.’ Op een anti-racisme congres van de Verenigde Naties werd de slavernij in 2001 tot misdaad tegen de menselijkheid verklaard. ‘De Afrikanen kwamen hier niet naartoe voor een picknick of een barbecue’, zegt Zunder. ’Wel om te worden misbruikt, niet betaald te krijgen en als een ding te worden afgeschreven. Bij de mensen in Nederland is dat altijd weggehouden. Het gaat consequenties hebben. Desnoods moet Nederland maar op de markt worden gebracht.’ Aanvankelijk zou Zunder promoveren aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1977 ook afstudeerde. Maar een commissie die zijn onderzoek beoordeelde, vond dat het
niet voldeed aan de wetenschappelijke eisen. Te weinig en onduidelijke bronnen. Belangrijke literatuur negerend. En te sterk uitgaand van het vooropgezette plan dat Nederland zou moeten gaan betalen. Zunder doet die kritiek af als eurocentrisme, de blik van traditionele blanke wetenschappers die een andere, zwarte kijk op de geschiedenis weigeren te accepteren. Het is een klassieke tegenstelling in het debat over het slavernijverleden. ‘De politiek in Nederland is, gezien de excuses, verder dan de wetenschap’, zegt Zunder. Hij zal volgend jaar promoveren aan de Anton de Kom Universiteit in Paramaribo, met copromotoren aan universiteiten in Rio de Janeiro en Johannesburg. Los van de vraag of de Nederlandse wetenschap het onderzoek van Zunder serieus neemt, staat het idee van herstelbetalingen. Nu leeft dat in Suriname op het eerste oog nauwelijks, maar een bovenlaag van AfroSurinamers denkt daar wel over na, geïnspireerd door lopende claims in de VS. En Zunder heeft invloed. Hij is
lid van het wetenschappelijk bureau van de Surinaamse regeringspartij NPS en voelt zich gesterkt door president Ronald Venetiaan die Balkenende onlangs publiekelijk terecht wees. Toen de Nederlandse premier in Suriname op een persconferentie de vraag werd gesteld of hij vreesde voor claims van herstelbetalingen, verwees Balkenende naar de 1,6 miljard euro die Suriname is toegezegd bij de onafhankelijkheid in 1975. President Venetiaan verbeterde hem direct: de ontwikkelingsgelden die Nederland in 1975 beschikbaar stelde, hadden helemaal niets met de geschiedenis van de slavernij te maken. Dat thema is destijds niet aan bod gekomen. Venetiaan was er begin jaren zeventig zelf bij. ‘Nederland heeft in eigen land inmiddels het een en ander gedaan’, zegt Zunder. ‘Er is een slavernijmonument gekomen en een nationaal onderzoeksinstituut. Maar in Suriname, waar de slavernij toch heeft plaats gevonden, heeft Nederland het thema altijd laten rusten.’ Het gaat niet om het geld, herhaalt hij
‘De Afrikanen kwamen hier niet naartoe voor een picknick of een barbecue’
steeds. Het gaat om het herschrijven van de geschiedenis, door andere, Surinaamse ogen. ‘Er moet onderzoek komen. Goed onderwijs. En een mausoleum op de plek waar veel zwarte mensen zijn opgehangen. Die moet 24 uur per dag bewaakt worden door een speciale garde.’ Om daarna toch weer op de herstelbetalingen terug te komen. Er kleven levensgrote en misschien wel onneembare haken en ogen aan
het idee van miljardenbetalingen. De voornaamste: kun je de huidige generatie aansprakelijk stellen voor iets wat een klein deel van hun verre voorouders heeft gedaan? ‘De Nederlanders leven nu in een welvaart die haast ongekend is’, antwoordt Zunder. ‘Die welvaart komt niet uit de lucht vallen.’ Suriname heeft daaraan volgens Zunder een grote bijdrage geleverd, iets wat de Nederlandse slavernijdeskundige Piet Emmer sterk betwist. Emmer kent het onderzoek van Zunder niet, maar vindt de genoemde bedragen ‘absurd’. ‘Als Suriname zo’n geweldige bijdrage zou hebben gehad aan de Nederlandse welvaart zou Nederland rijker moeten zijn dan omringende landen die geen koloniën en slavernij hebben gekend. Dat is niet het geval. Het ging indertijd vooral om koffie en suiker. De opbrengsten waren relatief gering.’ Een andere Nederlandse historicus, Alex van Stipriaan, noemt de discussie over herstelbetalingen heilloos. Het leed dat in het verleden is geleden is niet in geld uit te drukken,
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Jachtseizoen geopend
Drugspand in Hoogezand
JAGERS MOGEN 5.200 ZWIJNEN AFSCHIETEN OP DE VELUWE Jagers kunnen hun borst natmaken voor het nieuwe jachtseizoen op de Veluwe. De provincie wil dat er van 1 juli tot en met 31 januari bijna 5.200 wilde zwijnen worden geschoten. In de eerste twee maanden van het jachtseizoen moet 60 procent, 3.100 zwijnen, gedood zijn. Op de Veluwe lopen ruim zesduizend wilde zwijnen, evenveel als vorig jaar. Ruim vierduizend zwijnen overleefden het vorige jachtseizoen niet, maar door
ZES JUSTITIEMEDEWERKERS VAST VOOR DRUGSHANDEL Zes medewerkers van justitie in Drenthe en Groningen zijn opgepakt wegens handel in drugs. Volgens het Openbaar Ministerie gaat het om vijf personeelsleden van de jeugdinrichting Het Poortje in het Drentse Veenhuizen en één van de penitentiaire inrichting in Ter Apel. ‘Er is op dit moment geen enkele indicatie dat er in de inrichtingen zelf is gehandeld’, aldus een woordvoerder van het OM. Het onderzoek concentreerde zich rondom
de snelle aanwas is hun aantal weer gestegen. Vorig jaar veroorzaakten de wilde zwijnen zo’n zeshonderd autoongelukken en lieten omgewoelde campings, tuinen, weilanden en sportvelden achter. Minister Verburg van Landbouw besloot daarop dat drukjacht was toegestaan. Hierbij worden de zwijnen opgejaagd en door een jager afgeschoten. Om overlast van de beesten te voorkomen, neemt de provincie dit jaar extra maatregelen.
een drugspand in Hoogezand, van waaruit werd gehandeld in cocaïne, xtc, speed en ghb. In totaal zijn veertien aanhoudingen verricht. De hoofdverdachte is geen justitiemedewerker. Een woordvoerder van de Dienst Justitiële Inrichtingen bevestigt de aanhouding van de zes personeelsleden, maar wil geen mededelingen doen over hun functies en hun staat van dienst. Het onderzoek is nog niet afgerond.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ademnood (1)
Ademnood (2)
Ademnood (3)
Een inbreker is door Rotterdamse agenten uit het water gevist. Even daarvoor hadden zij de 27-jarige Tunesiër op heterdaad betrapt.
Door het stukslaan van ruiten was de man een schip binnengekomen. De inbreker dacht met een duik te kunnen ontkomen aan de politie.
Maar hij moest zijn vluchtpoging staken na enkele minuten onder water. De agenten trokken hem aan wal. Na onderzoek in een ziekenhuis is de verdachte naar een politiebureau gebracht en vastgezet.
Het Verhaal
15
HIJN BIJNEN
Een slavendrijver met twee slaven op weg naar een plantage in Suriname.SPAARNESTAD
vindt hij. ‘Maar Nederland moet wel zijn best doen om in het reine te komen met de erfenis van de slavernij. Het gaat om erkenning en genoegdoening. Concreet: om educatie, om herdenken, het bestrijden van racisme en het erkennen dat grote groepen nog last hebben van de geschiedenis . Daar moeten we samen iets aan doen. En daar hangt wel een prijskaartje aan.’ Een ander probleem: aan wie moeten de herstelbetalingen eigenlijk ten goede komen? Ook aan de Surinamers in Nederland, die nu profiteren van de welvaart? En hoe zit het met het gros van de Surinamers dat gemengd bloed heeft, vaak voor een deel ook van de slavenhouders afstamt? Zunder: ‘Het is niet aan mij om te beslissen wie in aanmerking komt.’ Volgens hem moeten Surinaamse belangenorganisaties de handen ineen slaan en een claim voorbereiden. Zelf is hij al bezig met de verschillende Afro-groepen te bundelen. De ngo’s kunnen vervolgens de criteria vaststellen waaraan mensen moeten voldoen om een be-
Een Nederlandse deskundige vindt de claim om miljarden absurd: ‘De opbrengsten uit Suriname waren destijds relatief gering.’ roep te kunnen doen op het fonds waarin Nederland het geld moet storten. ‘Iedereen moet zelf bepalen of hij een beroep zál doen. Iemand die bij wijze van spreken voor de helft van slaven afstamt en voor de andere helft van slavenhouders, zou ik het zeker aanraden. Die ene helft heeft toch geleden. En wat betreft Surinamers in Nederland: die hebben het over het algemeen helemaal niet makkelijk daar.’
Armand Zunder: ‘Het is niet aan mij te beslissen wie voor het geld in aanmerking komt.’
En waarom moet de Nederlandse staat betalen? Het zijn toch vooral particuliere handelaren en plantageeigenaren die hebben geprofiteerd van de slavernij? ‘Die zullen ook aan bod komen’, zegt Zunder. ‘Maar veel bedrijven van toen bestaan niet meer. Daarom willen we de Nederlandse staat aansprakelijk stellen. Die heeft geprofiteerd via de WIC en de wetten gemaakt om Suriname leeg te halen en slavernij te rechtvaardigen.’ Tot slot, kunnen de Ashanti, de volksstam in Ghana die slaven als koopwaar hebben verkocht, ook een claim tegemoet zien? ‘Die zullen zeker ook spijt moeten betuigen. Maar als het gaat om herstelbetalingen begin je waar de speklagen zitten.’ De bedragen die uit zijn proefschrift rollen, kunnen het startpunt zijn voor onderhandelingen, erkent hij. ‘Via internationale fora moeten we druk uitoefenen. Nederland zal dan moeten praten.’ Eigenlijk is dat in 2001 in Durban al begonnen, toen Van Boxtel excuses aanbood. Een Surinaamse afgevaardigde eiste direct herstelbetalingen. 1
Kritiek op zijn studie doet Zunder af als de traditionele blanke kijk op de geschiedenis. Die moet herschreven worden, door Surinaamse ogen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Hoge Raad
Astronaut bij ESA
LUCIA DE B. MAG HERZIENING IN VRIJHEID AFWACHTEN De voor zevenvoudige moord tot levenslang veroordeelde verpleegster Lucia de B. blijft voorlopig op vrije voeten. De Hoge Raad heeft bepaald dat haar straf opgeschort blijft zolang het verzoek de zaak te herzien in behandeling is. De Haagse kwam in april voorlopig vrij in afwachting van het verdere verloop. De Commissie Evaluatie Afgesloten Strafzaken concludeerde in oktober dat in de strafzaak fundamentele fouten zijn ge-
203 LANDGENOTEN IN DE RACE VOOR EEN TRIP IN DE RUIMTE
maakt. De Hoge Raad vroeg daarop advies aan deskundigen over de noodzaak de zaak te heropenen. Uit onderzoek bleek in april dat het bewijs voor een van de moorden die De B. zou hebben gepleegd, niet standhoudt. De B. zou een patiëntje hebben vergiftigd met digoxine, maar de onderzoekers achten een natuurlijke dood toch waarschijnlijk. Als de Hoge Raad definitief beslist tot herziening, gaat een gerechtshof zich over de zaak buigen.
Zo’n tweehonderd Nederlanders zijn bij de European Space Agency (ESA) nog in de race voor de vacature van Europees astronaut. ‘Alle 203 zijn goede kandidaten om uiteindelijk een van de vier plaatsen te bemachtigen’, zegt een ESA-woordvoerder. ‘Ze zijn gemotiveerd en al medisch gekeurd.’ De ESA begon 19 mei de eerste sollicitatieronde. Tienduizend Europeanen reageerden, waarvan 16 procent vrouwen. De sollicitanten moesten goed gezond
REUTERS
zijn, een technische of medische opleiding hebben, goed Engels en liefst ook Russisch spreken. Zo’n 8.400 sollicitanten voldoen aan die criteria. Van hen is 2,4 procent Nederlander. In de volgende ronde worden ze getest op psychologisch, motorisch en technisch gebied. De kandidaten maken uiteindelijk kans mee te werken aan projecten op het International Space Station. Misschien zit er zelfs ooit een missie naar Mars in.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Boete (1)
Boete (2)
Boete (3)
Een 21-jarige man uit Honselersdijk heeft maandagochtend zes boetes gekregen voor een ritje op zijn motorrunner.
Toen agenten zijn grote scooter opmerkten, negeerde hij stoptekens en scheurde met hoge snelheid weg. De politie vatte hem in de kraag.
Het kostte hem 940 euro voor onverzekerd en zonder rijbewijs rijden, geen voorrang geven, tegen de richting in gaan, rijden in het voetgangersgebied en het twee keer negeren van een stopteken.
16
Perspectief
Traditie 27.000 aardbeien verorberd in twee weken tennis
Nederlandse super-aardbei populair op Wimbledon Duizenden Britten happen deze dagen in zomerkoninkjes tijdens het tennissen op Wimbledon. Elsanta, master aardbei onder de tennis-aardbeien, is Nederlands.
Slagroom met aardbei en spookwitte rokjes, Wimbledon kan niet zonder. De duizenden bezoekers aan het grootste grastennistoernooi ter wereld zullen het schrikbarend hoge aantal van 27.000 kilo aardbeien verorberen in twee weken tijd (en daarbij 7.000 liter slagroom). Een traditie
zo oud als het 131 jaar oude toernooi zelf. Ook buiten het stadion worden tijdens Wimbledon veel meer aardbeien verkocht dan voor en na het toernooi. En al die aardbeien vinden hun oorsprong in Wageningen. Stuifmeel van de vader, op de stempel van de moeder, en je hebt het begin van een nieuw aardbeitje. Het ene aardbeienras heeft een grote opbrengst, het andere is heel lekker, samen kan dat leiden tot een hele lekkere aardbei met een grote opbrengst. ‘Je zaait duizenden zaadjes uit’, legt Erik Toussaint van de Universiteit van Wageningen uit. ‘Bij elke oogst worden de beste plantjes verder gekweekt,
Gezondheid
Boek Leven na dit leven
Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Leerproblemen na klap of val bij zeker 30.000 kinderen Novum AMSTERDAM
...
Naar schatting dertigduizend kinderen hebben een bepaalde mate van niet-aangeboren hersenletsel, zonder dat ouders of artsen dit weten. Dit letsel kan leiden tot leer- en gedragsproblemen, zegt Eric Hermans, onderzoeker bij kenniscentrum Vilans, dat vooral werkt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. De kinderen lopen het letsel op na een klap op het hoofd, bijvoorbeeld na een ongeluk of een val van de schommel. Jaarlijks belanden vijftigduizend kinderen in het ziekenhuis. Drieduizend van hen hebben volgens Hermans waarschijnlijk hersenletsel opgelopen, maar bij een deel wordt dat pas later duidelijk. Soms komen de problemen pas tien jaar later, omdat de beschadigde hersendelen zich dan pas beginnen te ontwikkelen. Hermans vindt het daarom belangrijk kinderen na een flinke val in hun gedrag te volgen. Zo’n screening hoeft niet duur te zijn: ouders kunnen aan de hand van een lijstje symptomen veranderingen bij hun kind bespeuren en eventueel een arts waarschuwen. Daarmee kunnen latere problemen worden voorkomen. De onderzoeker denkt overigens dat zijn schatting aan de krappe kant is. Niet alle kinderen die op hun hoofd vallen, komen in het ziekenhuis terecht en dus valt een grote groep buiten de schatting. 1
er wordt geproefd en geroken, totdat je de perfecte aardbei hebt.’ Daarna gaat de bei naar een internationaal instituut dat officieel bepaalt of het inderdaad een nieuwe aardbeisoort is, of dat het te veel lijkt op een bestaande soort. Sinds de komst van de Elsanta eind jaren zeventig, hebben andere aardbeien het nakijken; negentig procent van de West-Europese aardbeien is van het Wageningse ras. ‘Veredeling, het kweken van nieuwe plantenkassen, is als traplopen: steeds een treetje hoger’, vertelt Bert Meulenbroek die al zo’n kleine twintig jaar veredeler is. ‘Maar’, gaat hij verder,
Stevig, rood en populair.
‘bij de Elsanta-aardbei ging het om een hele etage aan vooruitgang in één keer.’ Toch hoopt Meulenbroek dat de aardbei die hij creëerde in 2002, de Sonata, de Elsanta ooit in populariteit voorbij zal streven. ‘De Sonata is minder kwetsbaar voor misvorming en smaakt meer naar aardbei.’ Voor Meulenbroek geeft het voldoening zijn aardbei in de winkels te zien na er jaren aan te hebben gewerkt. ‘Het betekent dat mensen mijn creatie op prijs stellen.’ De Sonata op Wimbledon zou natuurlijk nog mooier zijn, dat is toch het hoogste wat een aardbei kan bereiken. 1
Het rustgevende gevoel van Het Licht Het was een bestseller in de jaren zeventig, maar wel omstreden omdat een dokter de mogelijkheid van leven na de dood openliet. En nu is ie opnieuw op de markt; het boek waarin dokter Raymond Moody verhalen optekent van mensen die even dood waren.
Vijftig mensen vertellen in boek over hun bijna-doodervaring
Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Toevallig hoorde filosoof en psychiater Moody begin jaren zeventig over twee gevallen van mensen die dood waren verklaard en weer tot leven werden gewekt. Allebei hadden ze buiten hun eigen lichaam gestaan, een licht gezien, rust gevoeld. Ze waren zich bewust van de wereld om hen heen terwijl hun hart niet meer klopte en hun hersenen bijna dood waren. Moody ging op zoek naar meer vergelijkbare verhalen, en werd een expert. Toen hij Leven na dit Leven schreef, een van de eerste boeken over het onderwerp, kende hij 150 mensen die een bijna-doodervaring hadden gehad. Vijftig van hen gebruikt hij voor zijn boek. ‘Ik steeg langzaam op. Op weg naar boven zag ik dat er nog meer verpleegsters de kamer in kwamen hol-
len. Ik hoorde een zuster zeggen ‘O mijn god, ze is dood’, vertelt een vrouw na een hartaanval. Een man met een ernstige nierkwaal komt in een coma terecht en ziet een wit licht. ‘Het licht was zo fel dat je er niet doorheen kon kijken, maar de aanwezigheid ervan gaf een geweldig en rustgevend gevoel.’ Het licht uit de verhalen praat niet, maar communiceert wel. Het geeft door dat leren en
liefhebben de belangrijkste aspecten van het leven zijn. Als verzameling van bijzondere ervaringen is Leven na dit Leven een bijzonder boek. Wat de patiënten beschrijven komt voor een groot deel met elkaar overeen. Het zijn voornamelijk fijne verhalen die je graag wilt geloven. Geen pijn, bekende overledenen die aanwezig zijn, mooi licht, geen angst. Je kunt het niet laten tijdens het lezen eventjes benieuwd te
zijn naar doodgaan. Toch, het hele boek door knaagt er twijfel: zijn dit geen trucjes van de hersenen, stuiptrekkingen van een stervend brein, koortsdromen? Moody gelooft in bewustzijn na de dood. Hij beschrijft obligaat wat de andere verklaringen zouden kunnen zijn, zuurstoftekort, fantasie, hallucinaties, het samentrekken van zenuwen, maar hij doet ze al snel van de hand. Toch is hij heel voorzichtig. Zijn voorwoord is bijna verontschuldigend en gaat ervan uit dat er veel kritiek komt op zijn onderzoek. Het is geen wetenschap, benadrukt hij, het zijn ervaringen. Ik veronderstel niets zeker te weten, schrijft hij, maar sluit ook niets uit. En dat ie niets uitsluit, God niet, reïncarnatie niet, dat is voor een dokter van dertig jaar terug revolutionair. 1 Leven na dit Leven, Raymond Moody, Strengholt United Media
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
De starter
Rust en consistentie zijn het enige wat telt
D
e starter staat op zijn podiumpje alsof het een startblok is. Licht voorovergebogen, stabiel. De ene voet voor de andere. Hij heeft zijn felrode poloshirt strak in zijn gladgestreken broek gestopt. Zijn lippen zijn op elkaar geklemd. Een adertje trilt bij zijn slapen. Hij opent zijn mond. Eén voor één rollen de letters eruit. ‘Meisjes! Gereed maken!’
MAARTJE
DUIN
De meisjes zijn junioren met ontluikende borstjes en lange benen in korte spandex broekjes. Ze schudden hun spieren los. Ze gaan zestig meter met een stokje lopen, om dat vervolgens over te geven aan een ander. ‘Op. Uw. Plaatsen!’ klinkt het nu. De
starter voelt dat de ogen van omstanders op hem gericht zijn. Hij is het gewend, het hoort erbij. ’t Is een verantwoordelijke job die goed moet gebeuren. Precies volgens het reglement, waarvan hij altijd een brandschoon exemplaar in zijn tas heeft zitten. Van april tot eind september reist hij door het hele land om de klus te klaren. De mensen stellen vertrouwen in hem. Hij brengt rust in de wedstrijd, zeggen ze. Rust en consistentie. Zijn holding time – de tijd tussen het moment dat hij ‘klaar’ zegt en schiet – is altijd 1,8 seconden. De meisjes gaan door de hurken. Plaatsen de spikes van hun schoenen in het metalen frame van het startblok en hun handen achter de lijn. ‘Klaar!’ snerpt de starter. De wind draagt zijn rollende r naar de atleten. ’t Luistert nauw. Bij tegenwind hoort baan één, die het verste weg staat, het minder goed dan baan zes, hier vlakbij. En dit is maar zestig meter. Bij vierhonderd is
dat effect nog sterker. Jonge gespierde achterwerken komen omhoog. De ogen van de starter staan op alert. Ziet hij er eentje bewegen? Bij twijfel: altijd laten herstellen. Liever een valse start aan zien komen dan even later twee keer schieten. Je wilt er geen schietcircus van maken. Tegenwoordig bestaat er apparatuur om valse starts te meten. Die registreert bijvoorbeeld dat iemand in baan drie te snel weggaat. Maar als dat kwam doordat baan vier bewoog, verdient baan vier die gele kaart of diskwalificatie. Er gaat niets boven mensenwerk, vindt de starter. Daar is hij heel eigenwijs in. O, zet hem bij een stel andere starters en ze kunnen er uren over praten. Het leukst zijn de sprinters. De adrenaline van die opgewonden typjes. Een marathon, daar is niks aan. Op zo’n lange afstand komt het niet aan op een tiende seconde meer of minder. Bovendien, ’t zal niet de eerste keer zijn dat
hij het pistool moet overgeven aan Erica Terpstra of Job Cohen. Staat hij daar met zijn wapenvergunning, in zijn mooie rode pak. Want bij officiele gelegenheden gaat hij in driedelig, met das. Maar daar denkt de starter op dit moment niet aan. Zijn hoofd is leeg. Hij is in opperste concentratie. Hij haalt de trekker over. Er komt een rookpluimpje uit de loop en er klinkt een schot – in die volgorde nemen de mensen het waar. Als hazen schieten de meisjes weg, ze zijn meteen uit zijn zicht verdwenen. Hij laat zijn arm met de revolver zakken. Zijn lippen ontspannen, evenals de kleine spiertjes rond zijn ogen. Doodgemoedereerd verwisselt hij zijn patronen. De lege hulzen glijden in zijn zak.
Perspectief
17
Bio Boerderijwinkels
Boer trekt nieuwe klanten met Ot en Sien-gevoel Van het land direct naar de boodschappenmand. Met web en winkel nieuwe stijl brengt de moderne boer biologische producten aan de man. Geneviève van Velzen HILVARENBEEK
...
Boer Jan is trots. Meer dan honderd man bezocht zijn boerderij zondag in Hilvarenbeek, een dorpje onder de rook van Tilburg. Jan van den Broek: ‘Prachtig toch, al die mensen en kinderen op het erf en op het land. Veel mensen gaan dan ook nog even de winkel in op zoek naar producten uit de buurt.’ Volgens de boer hebben steeds meer mensen behoefte aan kennis over biologische producten. En daar speelt hij op in. Van de schuur heeft hij een winkel gemaakt, boerderijwinkel ’t Schop. De schappen zijn gevuld met blauwschimmelkazen, harde kazen, varkens- en lamsworstjes. ’t Schop is een van de vele boerderijwinkels in het land, en is exemplarisch voor boerderijshops die zich steeds verder professionaliseren en zich storten op verkoop via het web.
Volgens de Bio-monitor 2007, het jaarrapport van de koepelorganisatie van biologische landbouw Biologica, groeit de verkoop via webwinkels als kool. Alleen koeien houden is niet voldoende, beaamt Van den Broek die naast de eigenaar van de boerendelicatessenwinkel tevens mede-eigenaar is van een bezorgdienst in streekproducten, haiboerhai.nl.
Scheve ogen ‘Het is onder boeren een tijd lang not done geweest niet-agrarische werkzaamheden, zoals een winkel, uit te voeren. Jarenlang keken andere boeren mij met scheve ogen aan. Biologisch boeren en de verkoop van eigen producten werd vaak gezien als een teken van armoe.’ Het tegendeel blijkt waar: verkoop van biologische producten is tegenwoordig haast synoniem voor cashen. De consumentenbestedingen aan biologische voeding in Nederland
Cecile en Jan van den Broek in hun winkel ‘t Schop. PETER BLOK
Met webverkoop en een bezorgdienst wordt de boerderijwinkel steeds professioneler. PETER BLOK
zijn in 2007 gegroeid van 457, 9 miljoen euro in 2006 naar 518, 9 miljoen. Van ‘boergondisch’ dineren en kookcursussen op het platteland tot knuffelparty’s met konijnen voor kleuters en de boerderijwinkel volgestouwd met zelfgemaakte jams, worsten en kazen. De consument loopt er warm voor. Vanwaar die hype? De boer en het boerenleven zijn verhipt, analyseert onderzoeker en docent rurale sociologie Hielke van der Meulen van de Universiteit van Wageningen. Sterker dan ooit is de consument geïnteresseerd in het pure product van de boer; biologische producten die rechtstreeks van het land komen zonder tussenkomst van supermarkt of winkelier. ‘Steeds meer boerderijwinkels bieden steeds vaker een groter en serieuzer assortiment aan. De professionele houding is hard nodig omdat boeren met een eigen winkel tegenwoordig
twee verschillende soorten consumenten moeten bedienen.’ De bioboer bedient volgens Van der Meulen niet langer alleen het ‘geitenwollensokkenpubliek’ dat van oudsher uit idealisme onbespoten voedsel koopt. Sinds kort is er ook een nieuw soort consument met andere beweegreden en specifieke eisen: de Cultural Creative.
Jong, hip en goed voor de status ‘Die nieuwe groep, veelal jonge hippe consumenten, heeft veel meer een hedonistische houding. De aanschaf van biologische producten is meer gericht op de sociale status van de koper. Voor die koper is een tripje naar de boerderijwinkel een persoonlijke traktatie. Het genieten begint al met de rit naar de boerenwinkel. Op naar de geborgenheid van het platteland en het ongecompliceerder boerenleven in de plattelandsidylle van Ot en Sien.’
De uitdrukking ‘je bent wat je eet’, heeft volgens Van der Meulen de afgelopen vijf jaar een andere betekenis gekregen. ‘De koffie die je drinkt, het soort appels of vlees dat je eet, en de winkel waar je je boodschappen doet, zijn samen een cultureel paspoort geworden. Het zegt meer dan ooit iets over wie je bent en hoe je tegen het leven aan kijkt. Plus: binnen bepaalde groepen genereert het status. Niets is mooier dan opscheppen over biologisch vlees, verse eieren, boerenmelk en kazen van de boer. Nu is de trend gaande dat veel boerenwinkels op chic gaan en de boeren een gastronomische kwaliteit toevoegen aan hun bedrijf.’ Kennis van streekproducten en bijzondere boerderijwinkeltjes is cultureel kapitaal waarmee men kan schermen. ‘Goed eten is bij uitstek iets waar je je als individu mee kunt onderscheiden van de massa’, aldus Van der Meulen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
DILEMMA
HITTE Natasja van den Berg, auteur van Praktisch Idealisme, werkt bij omroep LLiNK als programmamaker. 111
Informeer jezelf! Het is een van de eerste tips die Sophie Koers en ik geven in Praktisch idealisme, lijfboek voor alle wereldverbeteraars. Dit weekend ben ik begonnen in Hitte, een boek van Guardian-columnist Mombiot. Zijn boek stelt dat we klimaatverandering veel serieuzer moeten nemen dan we nu doen. We moeten in 2030 90 procent minder CO2 uitstoten dan we nu doen. Dat is heel wat meer dan de Europese ambitie van 20 procent in 2020. We moeten anders gaan leven. In Hitte gaat hij op zoek naar de meest prettige manier om dat megadoel te bereiken. Het boek is verontrustend en hoopvol tegelijk. Hij laat zien dat we veel meer kunnen doen, maar dat we dan we snel moeten beginnen. Mijn eerste reactie is altijd afwijzend. Ik haat dit soort sombere berichten. Maar het boek is overtuigend en verrassend luchtig. Britten hebben een soort humor, die zeer handig is bij dit soort moeilijke kost. Ik ben overtuigd. We kunnen niet
doorgaan met pappen en nat houden. We moeten nu echt allemaal aan de bak. Niet door te moraliseren, en alle milieuvervuilende gedrag van anderen te veroordelen. Want iedereen heeft zijn inconsequente dingen. En diegenen die dat niet hebben worden niet voor niets bewonderd en gevreesd. Iedereen vindt altijd dat hijzelf meer redenen heeft voor zijn ‘slechte’ gedrag dan een ander. Maar wat dan? Ik wil niemand verbieden te genieten van zijn of haar leven, en je ook niet vertellen wat het goede leven is. Maar duidelijk is dat we in de problemen komen met onze huidige inzet. We moeten echt naar een systeemverandering. De politiek moet in wetgeving strenge milieunormen gaan opnemen, vervuilers meer laten betalen. Bedrijven moeten meer aan investeren in duurzame technologie en energie besparen en consumenten moeten minder energie gebruiken en overstappen op duurzame energie. Ik heb een hekel aan zinnen met het
woord ‘moeten’. Maar we zullen voorbij de vrijblijvendheid willen gaan. Ik blijf geloven in praktisch idealisme: de meeste mensen doen hun best en ook veel kleine dingen bij elkaar kunnen grote impact hebben. Maar ik zie ook een valkuil. Praktisch idealisme is geen excuus om de fundamentele problemen van het huidige systeem niet aan de orde te stellen. De huidige samenleving, die totaal afhankelijk is van fossiele brandstoffen, is niet houdbaar. Ik voel zelfs nu ik dit opschrijf nog steeds weerstand. Ik wil het liefst ontkennen dat we echt snel anders moeten gaan leven. Het liefst geloof ik mensen als Lomborg, die melden dat we niet te dramatisch moeten doen. Maar ik ben overtuigd door Mombiot: 90 procent reductie in 22 jaar. Geloof je me niet, ga naar hitte.nu en informeer jezelf. Laat me weten of je overtuigd bent en dan aan de slag.
MICHIEL VIJSELAAR
Media
18
Internet Helemaal waterdicht is de IP-detectie niet
Voetbal kijken? Alleen in Nederland Wie dacht dat op internet landsgrenzen er niet meer toe doen, heeft het mis. Wie online een sportevenement wil kijken, moet eerst door de paspoortcontrole. De onderkleding van Marlies Dekkers is populair bij beroemdheden.
Maarten Reijnders AMSTERDAM
...
Mode
De lingeriekoningin uit Oosterhout Mediaredactie AMSTERDAM
...
Als je als journalist naar een lancering van de nieuwe collectie van lingeriekoningin Marlies Dekkers gaat, hoef je niet te verwachten haar daar aan te treffen. ‘Marlies heeft het heel druk, die zit in Berlijn/Tokio enzovoorts.’ Dekkers hoeft niet meer aanwezig te zijn, zó beroemd is ze. Meerdere goedlopende winkels in het buitenland, een grote schare beroemdheden die zich wil hullen in de onderkleding van Marlies Dekkers; de wereld ligt aan haar voeten. Een van haar bekendste creaties, de ‘blotebillenjurk’ (kuis van voren, bloot van achter) krijgt zelfs een plekje in het Rijksmuseum, zo verklapte
de kersverse directeur Wim Pijbes vorige week. Marlies Dekkers waakt intussen als een ware zakenvrouw over de ontwerpen van haar veelal zwarte slipjes en bh’s. Als je iets (na)maakt uit haar collectie ligt er binnen no time een dagvaarding op de deurmat. Zo ondervonden het lingeriemerk Sapph en Yolanthe Cabau van Kasbergen. Dekkers wordt vanavond in Profiel gevolgd achter de schermen bij de Amsterdam Fashion Week, op kantoor en tijdens ontmoetingen met de internationale pers. Familie, vrienden en collega’s schetsen de missie van een meisje uit Oosterhout dat internationaal flink aan de weg aan het timmeren is. 1 Ned3, 22.00
Nogal wat Vlamingen volgen het EK niet via de commerciële zender VT4, maar via Nederland 1. Bij sommige wedstrijden kijkt één op de vier Vlaamse voetbalfans naar de Nederlandse publieke omroep. Belgen die tijdens de wedstrijden de EK-site van de NOS (ek2008.nos.nl) bezoeken, krijgen echter het deksel op de neus: wie niet in Nederland zit, heeft geen toegang tot de live beelden. Hetzelfde lot treft Nederlanders die de wedstrijden online via de BBC willen volgen. ‘De UEFA eist dat we de wedstrijden op internet alleen binnen Nederland vertonen’, legt Roeland Stekelenburg, chef nieuwe media van de NOS, uit. De UEFA is niet de enige sportorganisatie die dergelijke eisen stelt. ‘Er wordt vrijwel geen sportcontract voor internet meer afgesloten zonder de verplichting om de beelden geografisch af te schermen.’ De NOS controleert of een kijker in Nederland zit, door naar zijn of haar IP-adres te kijken. ‘Voordat je beeld krijgt, wordt in een database bekeken of je IP-adres uit een Nederlandse range komt. Als dat niet het
geval is, kun je niet kijken.’ Hoewel de belofte van internet was dat het niet meer zou uitmaken waar je je bevindt, speelt locatie nog altijd een belangrijke rol bij de informatie die je krijgt voorgeschoteld. Wie Google bezoekt, krijgt een lokale versie van de zoeksite op zijn scherm. En een Nederlander die in Amerika muziek of tv-series wil downloaden, komt regelmatig van een koude kermis thuis: vanwege rechtenkwesties is het aanbod alleen beschikbaar voor internetters in Noord-Amerika. Advertenties worden vaak afgestemd op de plaats waar een internetgebruiker inlogt. Zo kan het gebeuren dat een Nederlandse internetter op een buitenlandse site advertenties in zijn eigen taal voorbij ziet komen. Informatie over de locatie van een bezoeker maakt het mogelijk de marketing aan te passen. ‘Als je in december een online kledingwinkel bezoekt, zal iemand uit Groot-Brittannië een aanbieding krijgen voor een winterjas, terwijl een bezoeker uit Australië een bikini op het scherm ziet verschijnen’, vertelt Miranda Joseph van internetbedrijf Quova. Quova is één van de bedrijven die sites helpen met het vaststellen van het land waar een bezoeker vandaan komt. Quova helpt de BBC, maar ook diverse goksites. Die mogen hun diensten sinds eind 2006 niet meer aanbieden aan internetgebruikers in de Verenigde Staten. ‘Doen ze dat
toch, dan lopen de directeuren van die bedrijven de kans dat ze bij een bezoek aan Amerika achter de tralies verdwijnen’, vertelt Joseph. De techniek wordt eveneens gebruikt om fraude te bestrijden. ‘Op het moment dat een bezoeker van een internetwinkel de rekening laat sturen naar een adres in Londen, terwijl hij is ingelogd in Amsterdam, kan dat een reden zijn om de alarmbellen te laten afgaan. Bedrijven kunnen ook ‘gevaarlijke’ landen, zoals Nigeria, blokkeren.’ Helemaal waterdicht is de IP-detectie niet. Wie wil, kan de maatregelen omzeilen. Door het internetverkeer via een zogeheten proxyserver om te leiden, is het mogelijk om te doen alsof je in een ander land achter de computer zit. Stekelenburg: ‘We zullen niet op de website uitleggen hoe het moet, maar ik lig er niet wakker van dat mensen dat doen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:11 17:22 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Knofje Charlie & Lola De post Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo AVRO De Centrale Huisartsenpost
17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25
NOS: EK Journaal NOS: EK Voetbal: Voorbeschouwing DuitslandTurkije EK Voetbal: Duitsland-Turkije
22:30 22:45 23:25
20:40
20.00 20:00 20:30 20:55
NOS Journaal Netwerk KRO Detectives: The Commander NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Het wereldbeeld van Noam Chomsky
22.00 22:45 23:40 23:55
Nederland 3
17.00 NOS Journaal Op weg naar Sydney Dr. Quinn, medicine woman That’s the question Van jonge leu en oale groond Kinderen geen bezwaar
22.00
20.00 20:00 20:25
Nederland 2
17:00 17:15 17:43 18:00 18:25 18:45 18:59 19:00 19:40 19:50
NOS Journaal Dirty pretty things
22.00 22:00 22:40 23:10 23:20
RTL 5
17.00 Kika & Bob Wicked Science SudoKidz LoveMatch Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 Veronica Mars NOS Journaal All Stars
20.00 20:12 20:20
RTL 4
Profiel Absolutely fabulous NOS Journaal Law & Order
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:25
Just shoot me Date my mom Dr. Phil The nanny Just shoot me Flodder
20.00 Nederland vertrekt CSI: New York Sensing murder
22.00 22:20 23:15 23:45 23:55
17:10 17:40 18:10 19:00 19:25 19:55
All you need is love Nederland vertrekt RTL Nieuws RTL Weer
20:30
The matchmaker
22.00 22:15 22:45 23:25
Lieve lust Beter in bed! Las Vegas
NOS Studio Sportzomer NOS Sportjournaal NOS Journaal
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 18:00 18:55 19:25 19:55
The A-Team Stacked The Osbournes Allez allez Zimbabwe The thirteenth floor Strange days
Stacked, 18.55 uur
Oprah Winfrey show Joan of Arcadia Herman den Blijker: Herrie in de keuken! Dr. Phil
17:05 18:00 19:00 19:20
True stories: Not without my daughter
20:30
JAG ER Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws: Huwelijk Rob de Nijs & Henriëtte
22:30 22:45 22:50 23:15 23:50
18:15 18:40 19:35
De 25 meest indrukwekkende reportages aller tijden
17.00 Will & Grace Judging Amy Grey’s anatomy
20.00 20:30 21:30
Passion for fashion Model in 1 dag
17:08 17:35 18:00 18:10 18:40 19:10 19:35
Totally spies Kim Possible Politieachtervolgingen The Fresh Prince of Bel-Air According to Jim Friends Two guys, a girl and a pizza place
20.00
22.00 22:30 23:30
22.00 As the world turns Oprah Winfrey show
Veronica
17.00
20.00
22.00 22:40 23:30
Net 5
17.00
20.00 20:30
22.00 22:30
17:00 17:50 18:45 19:40
20.00 20:30
SBS 6
17.00
Make me a supermodel USA Wimbledon update
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Ruzie met de buren Moordzaken
20:05 20:30 21:30 21:40
Two and a half men NCIS Hotshots: EK Lingerie Threat matrix
22.00 22:35 23:30
Wimbledon, 23.30 uur
Medical investigation Crime stories: Sex, lies and murder
Media
19
Film
Cohen gevraagd voor Academy Mediaredactie AMSTERDAM
...
De acteur Sacha Baron Cohen, bekend van diepgaande rollen als rapper Ali G en Kazachstaan Borat, is gevraagd lid te worden van de The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. In 2006 was er even sprake van dat Sacha Baron Cohen de Oscarceremonie aan elkaar zou grappen, dat verzoek wees hij af. Een Oscar voor beste scenario voor Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan ging aan zijn neus voorbij in hetzelfde jaar. Naast Cohen hebben onder anderen acteur Ray Winstone en regisseur Jet
Li een uitnodiging gekregen. Net als actrice Marion Cotillard, die dit jaar nog een Oscar voor beste actrice mee naar huis mocht nemen voor haar rol in La Vie En Rose. In een verklaring stak de voorzitter van de Academy, Sid Ganis, de nieuwe (aspirant-) leden nog even wat veren in de acterende kont: ‘Deze artiesten zijn ongelooflijk getalenteerd en een aanwinst voor de filmwereld.’ Jaja, het is ook een hele eer: medebepalen wie er kans maakt op een Oscar én uiteindelijk kiezen wie er wint. Een select gezelschap is de Academy overigens niet helemaal. Hij bestaat uit net iets minder dan zesduizend leden. 1
REUTERS
Telefonie
Al dansend opladen Mediaredactie AMSTERDAM
...
GETTY IMAGES
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén
17.00 Het journaal De rode loper Blokken Het journaal 1000 zonnen
20.00 20:00 20:05 20:10 20:45 21:15
Joker- en lottotrekking Het weer F.C. de Kampioenen De aarde vanuit de hemel Flikken
22.00 22:05 22:55 23:16 23:17 23:18 23:25
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
Een mobieltje is immer bij de hand, maar het blijft wel altijd maar zoeken naar een oplader of een stopcontact om het apparaat aan de praat te houden. Het is volgens Orange niet meer nodig. Alles wat je nu moet doen om wat extra streepjes op je mobiel tevoorschijn te toveren, is met de voetjes van de vloer of de handjes in de lucht. De mobieletelefonieprovider heeft een prototype oplader verzonnen die precies dat gaat doen. Volgens het telecombedrijf is de
Zomer 2008 Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen Het weer The bill
17:10 17:35 17:50 18:05 18:10 18:20 18:50 19:10 19:25 19:35 19:59
Doug in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Oggy en de kakkerlakken Go IV Peperbollen GoGo stop George van de jungle Oggy en de kakkerlakken Flight 29 down CANVAS
20.00 20:00 20:40
Terzake Nowhere in Africa
22.00 23:00 23:50
Children of Aberfan Sporza: Tennis - Wimbledon 2008
Orange Dance Charge het resultaat van maanden research toegespitst op het zoeken naar alternatieve, duurzame energiebronnen om je mobieltje op te laden tijdens muziekfestivals. Het prototype dat nu af is, heeft veel weg van de bandjes die joggers om hun arm dragen met de mp3-speler erin. Wanneer dragers hun armen heen en weer bewegen, komt er kinetische energie vrij. Die wordt vervolgens opgeslagen in een batterij. Dit weekend wordt het prototype getest tijdens het Glastonbury Festival in Groot-Brittannië. 1
+ UITGELICHT+ CSI:New York Amerikaanse misdaadserie met Gary Sinise. RTL4, 20.30 Film: Not without my daughter Drama gebaseerd op het beroemde boek van Betty Mahmoody. Moeder probeert ontvoerde dochter weer terug naar Engeland te krijgen. RTL8, 20.30 Make me a supermodel USA Afvalrace tussen modellen. Net5, 22.30
Het gesprek
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
17.00 17:00 18:00 18:15 19:00 19:30
Pitchtalk Vandaag op Het Gesprek The Late Show Dagbeeld Spraakmakers
20.00 20:30 21:30
Uitgelezen Een Politiek Gesprek
22.00 22:00 22:30 23:15 00:15
Dagboek The Late Show Uitgelzen Dagbeeld
DISCUSSIE – Moeten we spitsmijders belonen? www.depers.nl/spitsmijders
Het wereldbeeld van Noam Chomsky De beroemde filosoof wordt geïnterviewd door Fons Elders over de staat van het Midden-Oosten. Ned2, 23.25
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 19:00 19:30
Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht
20.00 20:00 20:30
The One show Voetbal: Euro 2008
22.00 23:00 23:25 23:35 23:45
Comedy Central
17.00
Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The National Lottery draws On the ball: The story of sports commentary
17:15 17:25 17:55 18:00 18:25 18:30 18:40 18:50
Uncle Max Young Dracula Bernard Blue Peter Newsround Shaun the sheep Shaun the sheep Tennis: Wimbledon 2008 Today at Wimbledon
22.00 22:00 23:00 23:30
Tak en de kracht van Juju Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Supernormal Zoey 101 Creepie Drake & Josh
Tribal wives Room 101 Newsnight
20:00 20:25 20:50 21:15 21:40
Wrecks to riches USA How do they do it? How do they do it? Mythbusters: Myths reopened
20.00 20:00 21:00
EK Special – Bluft Turkije of zegevieren Ballack en co? www.depers.nl/ekvoetbal
Dirty jobs: Exotic animal keeper Ultimate survival: Siberia
Malcolm in the middle The Simpsons South Park Reno 911 Rodney
22:00 23:00
Everest: Beyond the limit - Now or never Fight quest: Japan
22.00 22:05 22:30 23:00 23:25 23:50
Shaun the sheep, 18.30 uur
17:05 18:00 18:30 19:00
22.00
20.00
20.00 21:00
17:10 17:30 17:55 18:20 18:40 18:55 19:20 19:35
Discovery Channel
17.00
17.00
Frasier The office US Malcolm in the middle The Simpsons Two pints of lager (And a packet of crisps) Fight quest: Japan, 23.00 uur
FILMPJE – De nood is wel zeer hoog bij deze dame. www.depers.nl/straat
Puzzels
20
1
ZWEEDS RAADSEL: strijdtuig
vis
messing
gelofte
2
3
4
5
6
7
welsprekendheid geneesmiddel
halsbont
8
CRYPTOGRAM 1
knaagdier
2
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
3
4
5
6 rondedans niet dezelfde
6
opera van Verdi zeevis
8
7 Europeaan aanstonds
varkenshok
biljartgat
9
5 smal weefsel
losplaats
10
nauwe opening
voorspoed goedbloed stap tijdens
11
korte damesmode
2
7
HORIZONTAAL: 1. De weg naar de kippenren? (8); 4. Verschillende soorten gesteente (8); 6. Rijtuigje van een masochist (4); 8. Drijvende vaartuigen (7); 9. Aantal vechtende honden (4); 10. In dit gehucht staat men op de trek (8); 11. Bergplaats voor smeergeld (8). VERTICAAL: 1. Onlangs stond je onderaan de ranglijst (6); 2. Jongetje met luis (6); 3. Natuurlijk is het totaal niet donker! (7); 5. Feestelijke binnenkomst waarbij men niet uit de wind blijft (7); 6. Mond van geschokte artsen (6); 7. Militair met een wapen van streek (6).
4
1 troefkaart
gast
3
8
Blokjes
SUMBRERO®
7
14
19 15
16
15
21
9
16
30
Ontbreken er meer oranje of meer blauwe blokjes in deze figuur?
7
5
SUDOKU 3
8
8 9
1
9
5
4
7
SUDOKU 2
Brainsnack Beschermingsfactor 43. Als we de tubes in oplopende volgorde plaatsen is er telkens een verschil van 11: 10-21-32-43-54
6 1
2
5 9
2
1
3 4
4
6
2
2
3
5
9
1
7 7
8
1
3
7
5 9 2 3 4 1 7 6 8
1 6 4 8 9 7 5 2 3
3 7 8 6 2 5 1 4 9
9 4 7 1 3 8 6 5 2
6 2 3 7 5 9 4 8 1
8 5 1 4 6 2 3 9 7
2 5 4 8 7 9 6 3 1
9 3 7 4 1 6 5 8 2
1 8 6 5 3 2 9 4 7
4 6 1 2 9 7 3 5 8
5 7 9 3 6 8 1 2 4
8 2 3 1 5 4 7 9 6
3 4 5 6 8 1 2 7 9
6 9 8 7 2 5 4 1 3
7 1 2 9 4 3 8 6 5
4 2 1 8 9 7 6 5 3
7 9 5 2 3 6 8 4 1
8 3 6 5 1 4 2 7 9
3 4 7 9 6 2 1 8 5
9 5 2 1 4 8 3 6 7
1 6 8 3 7 5 9 2 4
5 8 9 7 2 1 4 3 6
2 1 4 6 5 3 7 9 8
6 7 3 4 8 9 5 1 2
6 3
2
5
4
3
1
5
3
1
9
2 8 6 5 1 3 9 7 4
Kakuro® van gisteren
16
7
15
4
4
7
7 3 5 9 8 4 2 1 6
KAKURO®
4
6
4 1 9 2 7 6 8 3 5
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 1 3 2 1 driehoekjes de som van cijfers 2 1 1 3 van 1 tot en met 9, die hori2 6 4 5 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge6 8 2 1 vuld. De Sumbrero® links is 4 1 4 9 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 2 2 7 moeten worden ingevuld. De 0 5 9 6 doet helemaal niet mee. Per 8 5 1 som mag elk cijfer maar één 1 3 8 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
10
7
23
22
Zweeds -t-r-h-msodawater -ton-mode katje-pel -l-alt-deik-femel -tal-gala redeneren -rei-leng WARHOOFD
Kakuro® & Sumbrero®
16
SUDOKU
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Mislopen; 4. toontrap; 6. kauw; 8. spitser; 9. lire; 10. kraambed; 11. steentje. VERTICAAL: 1. Metaal; 2. linkse; 3. portiek; 5. passage; 6. kramen; 7. windje.
6 9
1
3
4
5
3
7
3 12 17
2 6
1
7
8
2 8
9
5
1
4 8
3
9
9 4
6
2
3 1
8
4
2
8 7
5
6
4
2 9 9
5
8
4
3
13
7
7
6
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
[email protected]
COLUMN Disneyland®Resort Paris De magie van Disney komt tot leven nabij Parijs! Bekendste onderdeel van het resort is het Disneyland®Park, maar er is meer! U vindt er ook het Disney® Village, een wervelend uitgaanscentrum waar u kunt winkelen, een bioscoopje kunt pikken, kunt genieten van het amusement of lekker uit eten kunt gaan.
vanaf
€107 per nacht p.p.
2- of 3-daags arrangement Plopsaland
Draai een keer in het rond, stamp met je voeten op de grond! Ademloos kijken de kinderen toe hoe Kabouter Plop de kabouterdans inzet. Verras uw kinderen met een 2- of 3-daags arrangement Plopsaland! U kunt hier genieten van de vele attracties en shows.
Wereldvrouw vanaf
€30
p.p.bij 4 pers
2dgn.
Hotel Legoland®
Legoland attractiepark
Legoland® is een wereldwijd beroemd attractiepark. Uw kinderen hebben er de tijd van hun leven! Hotel Legoland® ligt tegenover het gelijknamige park en heeft een eigen toegang tot het park. Het hotel heeft 176 kamers en is gedecoreerd met Lego-bouwwerken.
vanaf
€79,50 p.p.
Jolanda Dijkhuis
...
Het is het allerergste wat een vrouw kan overkomen: een verknipt kapsel. Het is zaterdagochtend en ik ben trots op mezelf dat ik maar drie minuten te laat de kapsalon binnen stuif (uitslapen is nu eenmaal fijn als je daar de rest van de week niet aan toe komt). Een half uur later ben ik echter nog niet aan de beurt. Dus ik doe wat iedere vrouw van de wereld doet: ik lees een roddelblad, kijk wat om me heen en wacht rustig af. Gelukkig krijg ik een kopje thee aangeboden wat het wachten iets makkelijker maakt. Twee kopjes thee later mag ik eindelijk meelopen. Mijn kapster slaat de
kapmantel om me heen en meldt ondertussen dat het tijd is voor haar theepauze. Ik blijf alleen achter in de kappersstoel en doe wat iedere vrouw van de wereld doet: ik nip wat van mijn thee, baal ervan dat ik niet eerst een paar boodschappen ben gaan doen of, nog beter, drie kwartier langer in mijn bed ben blijven liggen. Na haar welverdiende pauze maakt mijn kapster haar opwachting. Ik leg uit wat de bedoeling is en ze gaat aan de slag. ‘Zal ik het achter een ietsje meer opknippen?’, vraagt ze. Ja hoor, natuurlijk mag ze het een ‘ietsje’ meer opknippen. Als ze maar opschiet, want het weekend duurt mij altijd veel te kort en de zaterdagochtend is zo goed als om.
Uiteindelijk houdt mijn kapster een handspiegel achter mijn hoofd en ik denk: IEEKS. Blijkbaar is haar beleving van een ‘ietsje’ ietsje meer dan die van mij. Ik doe wat iedere vrouw van de wereld doet. Ik lach vriendelijk en zeg: ‘Leuk, hoor, leuk.’ Om vervolgens te maken dat ik daar weg kom. Thuisgekomen is de ramp nog groter als blijkt – nadat ik mijn haar zelf heb gewassen en geföhnd – dat ze de coupe niet alleen veel te kort heeft geknipt, maar ook nog eens scheef. ’s Avonds doe ik wat iedere vrouw van de wereld doet. Ik bedenk mij dat er ergere dingen zijn. Oorlog, onderdrukking, ongeneeslijke ziekten. En natuurlijk Nederland-Rusland. 1
Sport
21
Eredivisie FC Twente presenteert droomcoach
McLaren: de derde ring op het stadion FC Twente zet serieuze stappen om de subtop achter zich te laten. Het speelt voorronde Champions League en het haalde Steve McLaren als opvolger van Fred Rutten. Fokko Ebbens ENSCHEDE
...
Terwijl alle aanwezigen zich nog een keer in de ogen wrijven, ondergaat voorzitter Joop Munsterman de presentatie van Steve McLaren gelaten. Hij is trots, absoluut. Maar is hij ook verbaasd dat FC Twente de komende twee seizoenen geleid wordt door de fameuze Engelsman? Nee. ‘We hebben Jaap Stam en Boudewijn Zenden gevraagd naar McLaren en ze waren allebei zeer po-
sitief. Er was volgens hen alleen één probleem. Hij zou nooit naar Enschede komen.’ Gisteren tekende de 47-jarige oudbondscoach van Engeland wel degelijk een contract bij FC Twente. Zijn komst is tekenend voor de ambities van de club. Aan de hand van Munsterman willen de Tukkers geleidelijk de top bestormen. Een extra ring op het stadion wordt momenteel gerealiseerd. Het aantrekken van McLaren moet gezien worden als het ultieme kunststukje, misschien wel als de derde ring op het stadion. ‘Ik heb altijd al in het buitenland willen werken. Het is goed om mijn blik te verruimen, mezelf te ontwikkelen. Ik geloof in het Nederlandse voetbal, in de techniek en het spelen
op balbezit’, verklaart McLaren zijn komst naar de Grolsch Veste. De coach gelooft misschien in de Nederlandse manier van spelen, tot uiting kwam dit nooit bij zijn elftallen. Zowel Middlesbrough als de Engelse nationale ploeg stond bekend om zijn degelijkheid, niet om het sprankelende voetbal. Wellicht dat McLaren daarom niet uit is op het rigoureus omgooien van de speelstijl. FC Twente verschafte zich afgelopen seizoen immers toegang tot de voorronde van de Champions League, beter presteren is bijna onmogelijk. ‘Ik weet niet of er nu veel verandert’, geeft assistent-trainer en clubman Erik ten Hag aan. ‘McLaren heeft absoluut zijn inbreng, maar er zal veel gericht zijn op het uitbouwen
Aan McLaren de zware taak de evolutie van FC Twente te volbrengen. NOVUM
van het proces waaraan we als club zijn begonnen.’ Die ingeslagen weg behelst ook het inpassen van talent uit de eigen jeugd, iets waar McLaren in Engeland wel om bekend stond. De jeugdopleiding van Middlesbrough staat in Engeland hoog aangeschreven. In de ogen van de Twentenaren is dat een belangrijke pijler om de strijd met de topdrie succesvol aan te gaan. Aan McLaren nu de zware taak om de evolutie van FC Twente te volbrengen. Een opdracht die hij vol vertou-
wen tegemoet ziet. ‘Toen ik voor het eerst naar de ambitieuze plannen van Joop luisterde, dacht ik dat hij gek was. Maar nadat ik het stadion, de supporters en het team had gezien, had ik geen twijfels meer. Ook Sir Bobby Robson (oudtrainer van onder meer PSV, red) raadde me aan naar Nederland te gaan. Hij zei dat ik de taal en cultuur moest leren en genieten van het voetbal. Want dat laatste zou ik volgens hem zeker doen.’ 1
Tennis
Krajicek faalt en slaat zichzelf voor het hoofd op Wimbledon Redactie sport AMSTERDAM
...
Michaëlla Krajicek heeft de eerste ronde van Wimbledon niet overleefd. Tegen de Nieuw-Zeelandse Marina Erakovic, nota bene haar dubbelspelpartner, verloor de Nederlandse in twee sets na tiebreaks: 7-6, 7-6. In de beslissende tiebreak raakte de wankelmoedige Krajicek volledig de weg kwijt, sloeg zichzelf letterlijk voor het hoofd en liet een traantje toen zij een 5-1 voorsprong zag verdampen tot een matchpoint bij 6-5 voor haar Nieuw-Zeelandse dubbelpartner. Een onnodige uitbal zorgde voor de vroegtijdige uitschakeling van Krajicek op Wimbledon – de zoveelste voor de Nederlandse dit tennisseizoen. Krajicek bereikte vorig jaar nog de kwartfinale in Londen. In het dubbelspel komen Krajicek en Erakovic later deze week nog samen in actie. 1
Zaterdag 28 juni 2008 09.00 uur 13.30 uur
Beloften Vrouwen
Zondag 29 juni 2008 Vanaf 07.30 uur 11.30 uur
Giant NK Wielrennen Toerversie 2008 Inschrijven kan via www.nkwielrennen.nl Elite
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Debuut
TERPSTRA NAAR TOUR Niki Terpstra maakt zijn debuut in de Tour de France, meldt hij op zijn website. De 24-jarige Beverwijker zit in de Tourselectie van zijn ploeg, Team Milram. Opvallend is dat Niki Terpstra op zijn eigen website de Tourselectie bekendmaakt. De selectie van Milram zou behalve uit Niki Terpstra bestaan uit Erik Zabel, Bret Lancaster, Marco Velo, Peter Velits, Christian Knees, Ralf Grabsch, Martin Müller en Björn Schröder.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Rondje voor Riccò Riccardo Riccò, smaakmaker in de Giro, strijdt toch mee in de Tour de France.
VLIEGTICKETS.NL Vliegtickets boekt u gemakkelijk en snel op VLIEGTICKETS.NL
22
EK 2008
Rusland
Hiddink had liever Italië ontmoet als tegenstander in halve finale Novum/AP BASEL
...
Guus Hiddink legt de druk in aanloop naar de halve finale van het EK opnieuw volledig bij de tegenstander. Volgens de Varssevelder is Spanje favoriet voor de finale. De bondscoach van de Russen zei op de persconferentie dat hij liever Italië als tegenstander had gehad. ‘De kwartfinale Spanje-Italië gezien hebbend, was het makkelijker geweest om een tactiek tegen de Italianen te bedenken’, zei Hiddink. ‘De Italianen spelen vanuit hun eigen positie, waardoor je op een andere plaats op het veld ruimte krijgt om te voetballen. Spanje hanteert dezelfde stijl als Rusland. Ze willen voetballen en als ze op voorsprong komen, leunen ze op de verdediging en gaan ze counteren.’ Rusland ging in de groepsfase met 4-1 onderuit tegen Spanje, maar herstelde zich daarna knap. Hiddink verweet zijn spelers na het duel met Spanje dat ze te naïef verdedigden. De Nederlandse coach kan in tegenstelling tot in de groepswedstrijd weer beschikken over sterspeler Andrei Arshavin, die tegen Nederland een sterke indruk maakte. Denis Kolodin en Dmitri Torbinski zijn er door een schorsing morgen niet bij. Middenvelder Diniyar Bilyaletdinov en de aanvallers Ivan Sayenko en Alexander Anyukov hielden kleine kwetsuren over aan de kwartfinale tegen Nederland, maar zijn mogelijk speelklaar tegen Spanje. 1
Guus kijkt op tegen Spanje. REUTERS
Halve finale Turkije groeit
Nu nog even de huurbaas verslaan in Basel Duitsland is de volgende Goliath op de weg van Turkije, dat nooit opgeeft. De Turkse bondscoach Fatih Terim pronkt met het succes van zijn team. AP
SIMON KUPER OP HET EK 2008 Als ik mijn vriend in het Turkse kamp vraag hoe zijn team in Allahs naam de halve finale heeft gehaald, moet hij lachen. ‘Het is een soort voetbalmirakel,’ vertelt hij over de telefoon uit het teamhotel even buiten Wenen. Toen de Kroaten na 118 minuten in de kwartfinale de 1-0 maakten, dacht deze official ook dat hij naar huis zou kunnen. Zijn ploeg speelt immers praktisch zonder tactiek. Zit er dan geen enkele logica achter? Toch wel: Turkije wint vanwege zijn demografie. En zelfs vanavond tegen Duitsland kan het zomaar weer winnen. De Turken doen alles fout. Iedereen weet inmiddels dat je via een razendsnelle omschakeling
scoort, maar als zij de bal veroveren, tikken ze hem eerst voor de lol een aantal keer breed, alsof ze geen benul hebben van wat er de laatste tien jaar in het Europese voetbal is gebeurd. Tegen Kroatië gooiden ze vervolgens hoge ballen richting hun minispitsjes. Hamit Altintop probeert steeds als een kind vanaf 35 meter te scoren. Andere teams doen aan positiewisselingen, maar de Turken lopen gewoon uit positie. De Duitse bondscoach Joachim Löw vindt het verwarrend: ‘De Portugezen waren begrijpelijker. De Turken zijn veel creatiever en blijven niet zo op hun plaats.’ Het is dan ook logisch dat Turkije steeds achter komt. Mijn bron citeert met trots de beroemde statistiek: van de 390 minuten die ze tot nu toe hebben gespeeld, hebben ze er in totaal negen voorgestaan. Wel drie wedstrijden gewonnen. En dat terwijl Turkije geen traditie heeft van comebacks. Mijn bron weet nog wel dat ze ooit na 80 minuten met 0-1 achterstonden en vervolgens vier goals maakten, maar ja, dat was tegen San Marino.
Van de 390 minuten die de Turken gespeeld hebben, stonden ze er 9 voor Normaliter laten Turkse spelers de kop hangen. ‘Hoe kan dit dan?’ vraag ik nogmaals. Mijn bron vertelt over het moment net na de Kroatische goal. Beide Turkse centrumverdedigers lagen verslagen op de grond. De kleine dribbelkont Adar Turan rende echter het doel in om de bal op te rapen, en de oude keeper Reçber Rüstü gebaarde het verslagen duo op te staan. Hij dirigeerde ze naar voren, en een minuut later stoorden zij de Kroaten dusdanig dat een trap van Rüstü voor de linkervoet van Semih Senturk viel: 11. Wij hebben mannen die niet opgeven, zegt mijn bron trots. En Turkije is fit, dankzij de Amerikaanse fitnesscoach Scott Piri. ‘Wij
zijn fysiek klaar,’ zegt mijn bron. ‘In elk van onze vier wedstrijden liepen wij meer kilometers dan de tegenstander.’ Maar ja, zegt hij, dat kwam ook omdat Turkije steeds achterstond. In hun drukte en naïviteit hebben de Turken tevens de meeste overtredingen van het toernooi gemaakt: 87. Het blijft onlogisch. Dat zag je aan de bondscoach, Fatih Terim, die na de goal tegen Kroatië met een reuzengrijns doch schouderophalend over het veld wandelde. Ook hij had geen verklaring. Dat weerhoudt hem er echter niet van om te pronken. Sinds Terim in 2000 met Galatasaray de UEFA Cup won, heeft hij niets meer gepresteerd, dus dit had hij even nodig. Mijn bron vertelt: ‘Hij is erg blij. Nu is hij de PR-man. Hij ging naar Italië-Spanje en nam van iedereen de felicitaties in ontvangst – van Hickersberger, Platini, Gattuso, en van de president van de Griekse voetbalbond die een grote makker van hem is.’ De logica achter de Turkse serie ligt
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
Oefencampagne
OLYMPISCH ELFTAL BEREIDT ZICH VOOR TEGEN KAMEROEN =dX`Zn"j^ihaV\Zc Champions Trophy, uitslagen heren: Duitsland - Zuid-Korea .....................4-3 Australië - Spanje ..............................1-1 Argentinië - Nederland ....................1-0 Champions Trophy, uitslagen dames: Nederland - Zuid-Afrika ...................4-2 Groot-Brittannië - India....................2-0
L^cZZcgZ^hcVVg7Z^_^c\ `^_`de/lll#gVWdhedgi#ca
Het olympisch elftal oefent in voorbereiding op de Spelen tegen Kameroen en Ivoorkust. De formatie van bondscoach Foppe de Haan treft beide Afrikaanse teams tussen 26 juli en 3 augustus op een oefentoernooi in Hongkong. Kameroen en Ivoorkust nemen volgende maand ook deel aan het olympisch voetbaltoernooi, maar zitten daar niet in dezelfde poule als Oranje. De voorbereiding van het olympisch elftal start op 20 juli in Oi-
sterwijk. Uiterlijk drie dagen later moet De Haan zijn definitieve selectie inleveren bij het internationaal olympisch comité en de wereldvoetbalbond. Deze groep mag bestaan uit zestien veldspelers, twee keepers en vier standby-spelers. Het olympische voetbaltoernooi begint voor Nederland op 7 augustus met een wedstrijd tegen Nigeria. De Verenigde Staten en Japan zijn de andere tegenstanders in poule B.
Tour de France
RABOPLOEG LAAT THOMAS DEKKER THUIS Thomas Dekker is niet opgenomen in de selectie van Rabobank voor de Tour de France. De 23-jarige Noord-Hollander stelde teleur tijdens de Ronde van Zwitserland, waar hij twee dagen voor het einde afstapte. De Rus Denis Menchov is de kopman bij Rabobank. Dekkers vorm liet ernstig te wensen over en tijdens de Ronde van Zwitserland kwam daar nog een griepje bij. De nummer 35 van de vorige Tour was van plan om zich later deze week in de Py-
reneeën voor te bereiden op de belangrijkste koers van het jaar, maar de ploegleiding denkt dat het herstel te laat komt. ‘Wij kiezen voor de beste negen renners van dit moment’, legt Erik Breukink uit. Naast Menchov zijn Laurens ten Dam, Sébastian Langeveld, Bram Tankink, Joost Posthuma, Pieter Weening en Koos Moerenhout geselecteerd, evenals de Spanjaarden Oscar Freire en Juan Antonio Flecha.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
Jan Kollerski (1)
Jan Kollerski (2)
Jan Koller zet zijn carrière voort bij Krylya Sovetov Samara. De 35jarige spits komt van het gedegradeerde FC Nürnberg en tekende maandag een contract voor een half jaar bij de Russische club.
Koller speelde slechts een half jaar voor de Duitse club. In januari kwam hij van AS Monaco. Daarvoor kwam Koller achtereenvolgens uit voor Sparta Praag, Lokeren, Anderlecht en Borussia Dortmund.
EK 2008
23
Halve finale Turkse Duitsers
‘Als we verliezen, ben ik weer voor Duitsland’ Voor honderdduizenden Turken in Duitsland wordt vanavond al de finale van het EK gespeeld. Jeroen Kuiper BERLIJN
...
Akin Azik laat er geen misverstand over bestaan. ‘We moeten van Duitsland winnen vanavond. Voor ons is dit al de finale. Alleen weet ik niet hoe dat met zoveel geblesseerde en geschorste spelers moet lukken. Waarschijnlijk helpt alleen bidden. Dat hebben we de eerste wedstrijden ook gedaan.’ Voor Azik is de plaatsing van Turkije voor de halve finale niet alleen sportief een succes; ook zakelijk profiteert hij van de Turkse euforie. Hij is eigenaar van Kotti Tor, een winkel met goedkope textielproducten aan de Kottbusser Tor, een druk verkeersplein in het hart van Kreuzberg. Een op de drie inwoners is hier van Turkse afkomst. De afgelopen dagen verkocht Azik al meer dan duizend Turkse vlaggen. ‘Ik heb ook al ruim duizend Turkse T-shirts verkocht.’ Vanaf donderdag is hij van plan om Duitse vlaggen weg te geven. ‘Als Duitsland tegen ons uit het toernooi vliegt, wil toch niemand die vlaggen meer hebben’, zegt hij grappend.
Trots en eer
Turkije is het enige land waar de bevolking groeit in derdewereldtempo buiten het voetbal. Turkije is het enige land van Europa waar de bevolking in derdewereldtempo groeit: in 1945 19 miljoen inwoners, nu 71 miljoen. Het spelerspotentieel is dus enorm. De drie grootste landen van Europa – Rusland, Turkije en Duitsland – staan dan ook in de halve finales. Turkije profiteert bovendien van zijn Europeanisering. In de jaren tachtig begon het van Duitse coaches tactiek te leren. Tactiek heeft het nu weliswaar opgegeven, maar inmiddels leert het Duitse fitness. Het bedrijf van Piri, Athletes’ Performance, werkt al vier jaar voor de Duitse ploeg. Mijn bron noemt Duitsland ‘de huurbaas’, vanwege de Turkse diaspora daar. Maar met alle blessures en
schorsingen kan Turkije de huurbaas toch niet verslaan? Terim mist vanavond mogelijkerwijs negen basisspelers. Hij heeft al gedreigd dat hij derde doelman Tolga Zengin misschien als spits zal inzetten. Desondanks ziet mijn bron kansen. Oké, spelers als Hakan Balta en Gokhan Zan die vanavond mee moeten doen zitten kapot. Maar de reserves, de jongens die nu al een maand hongerig in het hotel rondhangen, krijgen eindelijk hun kans. Dat zijn best goede voetballers – Colin Kazim Richards bijvoorbeeld, de half-Turkse Londenaar en enige Engelsman op dit EK. En de Duitsers kennen hen niet. Mijn bron lacht weer: ‘De Duitsers zijn favoriet, maar in geen van onze vier wedstrijden waren wij favoriet. Er liggen al twee of drie Goliaths achter ons. En afgezien van Michael Ballack is dit niet het beste Duitse elftal dat ik ooit heb gezien.’ 1
Hoewel Azik een Duits paspoort heeft, is duidelijk wie vanavond moet winnen. ‘Mijn hart slaat voor Turkije.’ Eigenlijk heeft hij het niet zo op de Duitsers. ‘Ze hebben twee gezichten. Ik had liever tegen Nederland gespeeld. Als we dan verloren hadden, hadden we jullie gewoon kunnen feliciteren. Maar van Duitsland mogen we niet verliezen. We moeten winnen. Het gaat om onze trots en eer.’ Auto’s met Turkse en Duitse vlaggetjes rijden door de straten, tussen de bomen zijn om en om Duitse en Turkse vlaggen opgehangen. Op houten banken voor Liman’s Sportbar lezen Turkse mannen de Hürriyet, die schrijft over de problemen van de Turkse coach Fatih Terim. Hij beschikt vanavond slechts over veertien fitte spelers, inclusief twee doelmannen. Twee van hen zijn Hamit Altintop en Hakan Balta, beiden in Duitsland geboren, maar spelend voor het Turkse nationale elftal. Zoals Balta en Altintop zijn er velen: mensen met een Duits paspoort, maar met wortels in Turkije. Dat geldt
‘Het gaat om onze trots en eer.’ PICTURE ALLIANCE
ook voor Celal Bingöl, de president van voetbalclub Türkiyemspor in Kreuzberg. Bingöl is dezer dagen een veelgevraagd man, iedereen wil weten wat hij van dé wedstrijd verwacht. ‘Het maakt me niet uit wie wint’, zegt hij diplomatiek. ‘Ik ben allang blij dat Turkije de halve finale heeft gehaald. Duitsland maakt natuurlijk de beste kansen. Misschien moet de Turkse voetbalbond maar zijn bestuur opstellen tijdens de wedstrijd, zo weinig spelers hebben wij.’ Ook voor Bingöl is de halve finale een historische wedstrijd. ‘Het betekent heel veel voor ons. Turkije en Duitsland hebben al meer dan vijftig jaar niet meer op een groot toernooi tegenover elkaar gestaan. Duitsland is meermaals Europees en wereldkampioen geweest. Dat hebben wij nog nooit bereikt. Bovendien hebben we economisch altijd in de schaduw gestaan van het grote Duitsland. Dat boezemt respect in, maar ook de drang om ons te bewijzen.’
meile, het gebied bij de Brandenburger Tor, waar fans gezamenlijk kunnen kijken. Een van de Berlijners die daar gaat kijken, is Mehmet Matur, een 25-jarige schoenenverkoper. Matur is geboren in Berlijn, heeft een Duits paspoort, maar voelt zich Turks. ‘Ik ben trots op de prestatie van het Turkse elftal’, zegt hij. ‘En als we verliezen is het ook in orde. Dan ben ik weer gewoon voor Duitsland.’ Ondanks de problemen heeft Turkije volgens hem wel degelijk kansen om de finale te bereiken. ‘Slechter dan tegen Kroatië kan het niet worden. Tijdens dat duel ben ik bijna in slaap gevallen.’ 1.
Samen kijken Op een gebied heeft de vereniging zich al bewezen: de vreedzame coexistentie in het clubhuis tussen toeschouwers van diverse nationaliteiten. De afgelopen wedstrijden zat het met 150 bezoekers barstensvol; Duitsers met Turkse vlaggen en Turken met Duitse vlaggen. ‘Ik probeer nu voor vanavond nog een videowand te regelen’, zegt Bingöl. Dan kunnen we zo’n 500 toeschouwers ontvangen.’ Die 500 toeschouwers vallen in het niet bij de meer dan 500.000 die de Berlijnse politie verwacht op de Fan-
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...............................................................................
Geen onderschatting
Schouderblessure
Transfernieuws
Christian Chivu is in Italië geopereerd aan zijn schouder. De Roemeense verdediger is in het gips gezet en heeft drie maanden nodig om volledig te herstellen, zo meldt de Roemeense krant Gazeta Sporturilor. De speler van Inter Milaan moet daardoor de start van de Italiaanse Serie A missen. Chivu liep de blessure al in september op toen hij in een oefeninterland tegen Duitsland het gewricht verdraaide.
Heracles Almelo kan de komende drie seizoenen gebruikmaken van de diensten van Birger Maertens. De 27-jarige Belg komt transfervrij over van Club Brugge, waar hij op een zijspoor was beland. Maertens is een centrale verdediger die twee keer een Rode Duivel was. Voor Club Brugge speelde hij in zeven jaar 162 competitiewedstrijden en ruim veertig Europese duels, waarvan vijftien in de Champions League. Algemeen directeur Nico-Jan Hoogma
JOACHIM LÖW: WEDSTRIJD CHIVU TEGEN TURKIJE WORDT ZWAAR GEOPEREERD De Duitse bondscoach Joachim Löw weerspreekt geluiden als zou Die Mannschaft wel even winnen van Turkije. Hoewel de Turken ternauwernood een representatief team op de been kunnen brengen, verwacht hij dat de halve finale zwaar wordt. ‘De Turkse spelers blijven tot het laatste fluitsignaal vechten voor een overwinning.’ De Turkse bondscoach Fatih Terim mist negen spelers door blessures en schorsingen. Hij heeft
nog de beschikking over twaalf veldspelers en twee keepers. Mogelijk moet derde doelman Tolga Zengin als veldspeler fungeren. ‘Alle teams in de halve finale hebben klasse’, zei Löw. Hij ziet geen reden zijn 4-2-3-1-systeem te veranderen. Met Miroslav Klose in de spits en Bastian Schweinsteiger en Lukas Podolski op de vleugels werd Portugal in de kwartfinale verslagen. Löw: ‘Het gaat niet om het systeem, maar om de beleving.’
HERACLES ALMELO HAALT MAERTENS VAN CLUB BRUGGE van de Almelose club is verguld met de komst van Maertens. ‘We hebben een zeer ervaren verdediger aan kunnen trekken, een speler met internationale ervaring die weet wat er gevraagd wordt.’ Ook Maertens is tevreden. ‘Het afgelopen jaar heb ik niet zo veel gespeeld, dan is het mooi dat ik bij een goede Nederlandse club kan gaan voetballen. Ik wil graag plezier beleven aan het voetbal en wil de club graag hogerop helpen.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Aragones gaat (1)
Aragones gaat (2)
Aragones gaat (3)
De Spaanse bondscoach Luis Aragones zal ook bij Spaanse EK-winst niet langer trainer blijven van de Spaanse nationale ploeg.
De 69-jarige trainer vindt het mooi geweest. ‘Ik ben blij dat mijn werk loont, maar ga de Spaanse voetbalbond niet vragen om verlenging.’
In de Spaanse pers gaat Aragones naar het Turkse Fenerbahçe, dat na het vertrek van de Braziliaan Zico nog zonder coach zit. Vicente del Bosque wordt vrijwel zeker Aragones’ opvolger bij Spanje.
Coop supermarkten zijn bewust beter!