#22. Pag. 8 GASTRONOMISCH GENOT UIT DE REAGEERBUIS. De directeur van Idealis ontvoerde in zijn wilde jaren een studiegenoot

Resource 0722 1, 3, 8-11

28-02-2007

16:24

Pagina 1

De GV luidt alarmbel: de universiteit verzuipt Pag. 10

De directeur Leeuwarder studenten van Idealis ontvoerde in zijn smeken om wilde jaren een Nederlandse taalles studiegenoot Pag. 13

WEEKBLAD VOOR WAGENINGEN UR/

Pag. 22

1E JAARGANG/ 1 MAART 2007

RESOURCE Pag. 8

GASTRONOMISCH GENOT UIT DE REAGEERBUIS

#22

Resource colofon

28-02-2007

17:19

Pagina 2

2

COLOFON Resource, Weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum, is een onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van Wageningen UR en wordt uitgegeven door Cereales Uitgeverij; ISSN 1389-7756. Redactieadres/ Binnenhaven 1, 6709 PD Wageningen, Postbus 357, 6700 AJ Wageningen, tel. 0317 466666, fax 0317 466667, e-mail [email protected]; secretariaat Linda Glasmacher en Sandra van den Brink-Vermeulen. Geopend van 8.30 tot 12.30 uur. Redactie/ Korné Versluis (hoofdredacteur, algemeen nieuws), telefoon 0317 466680, e-mail [email protected]; Lieke de Kwant (eindredactie), telefoon 0317 466685, e-mail [email protected]; Yvonne de Hilster (eindredactie, studenten), telefoon 0317 466687, e-mail [email protected]; Gert van Maanen (landbouw, plant, dier), telefoon 0317 466684, e-mail [email protected]; Sara van Otterloo (eindredactie international pages), telefoon 0317 466691, e-mail [email protected]; Win Bras (Van Hall Larenstein), telefoon 0317 466669, e-mail [email protected]; Sander Esser ( studenten), telefoon 0317 466666, e-mail [email protected]; Laurien Holtjer (studenten), telefoon 0317 466689, e-mail [email protected]; Willem Koert (voeding, biotechnologie), telefoon 0317 466681, e-mail [email protected]; Koen Moons (Van Hall Larenstein), telefoon 0317 466669, e-mail [email protected]; Henrik Schmale (international pages), telefoon 0317 466666, e-mail [email protected]; Albert Sikkema (Van Hall Larenstein), telefoon 0317 466669, e-mail [email protected]; Joris Tielens (economie, buitenland), telefoon 0317 466688, e-mail [email protected]; Martin Woestenburg (groene ruimte), telefoon 0317 466682, e-mail [email protected]. Landelijk nieuws: Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Foto's/ Guy Ackermans, Bart de Gouw, Martijn Weterings, BvB, Rita van Biesbergen, Ruben Smit, Hoge Noorden, Jurjen Bersee Illustraties/ Henk van Ruitenbeek, Guido de Groot Vormgeving/ Hans Weggen, telefoon 0317 466686, e-mail [email protected]. Basisvormgeving/ Office for Design, Loek Kemming Druk/ Dijkman Offset BV Directeur Cereales/ Henk Prevaes Abonnementen/ Studenten van Wageningen Universiteit en personeel van Wageningen UR krijgen Resource gratis; anderen kunnen zich abonneren voor E52,50, buitenland E122,50 per jaar. Inlichtingen: telefoon 0317 466666. Advertenties intern/ Onderdelen van Wageningen UR kunnen tegen speciaal tarief adverteren in Resource. Informatie bij het secretariaat. Kleintjes is de rubriek voor niet-commerciële advertenties. Kosten E5 (studenten en medewerkers E3,50) per 30 woorden. Advertenties extern/ Van Vliet, bureau voor media-advies, Passage 13, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023 5714745. Serviceberichten/ Beknopte, zakelijke mededelingen van eenheden van Wageningen UR aan studenten en personeel kunnen gratis in Resource worden geplaatst. Inlichtingen: 0317 466666.

Resource 0722 1, 3, 8-11

28-02-2007

16:24

Pagina 3

3

RESOURCE WEEKBLAD VOOR WAGENINGEN UR/

#22 1E JAARGANG/ 1 MAART 2007

KOERT Pag. 4 Christos mag alleen promoveren in het jasje van Pim Brascamp

BOVEN HET MAAIVELD ‘Japanse bedrijven overwegen Wageningse vestiging’

CYNISCH FRONSJE

FOOD VALLEY

‘We hebben geen panklare oplossingen’, besluit Wiebe Aans, de voorzitter van de Gemeenschappelijke Vergadering. ‘Onze voornaamste boodschap is dat er over nagedacht moet worden.’ Nadenken zonder panklare oplossingen doe je maar in je eigen tijd, denkt rector Martin Kropff kregel. Zeker als het over de universiteit gaat. Maar dat durf ik niet hardop te zeggen. Dan maar een chagrijnig gezicht opzetten. Maar welk? ‘Ik kan jullie verzekeren dat de universiteit binnen WUR heel, heel belangrijk is’, zegt Kropff. ‘Ik snap ook niet waarom jullie daaraan twijfelen.’ Ik kan natuurlijk mijn mondhoeken naar beneden trekken, denkt Kropff, en mijn blik fixeren op de weke delen van Wiebes hals. Maar zo kijkt Aalt ook altijd, dus moet ik het niet doen. Ik moet me onderscheiden van Aalt. Ze denken toch al dat ik een marionet ben. ‘En als je dan toch kijkt in wat voor toplocatie we straks de universiteit gaan huisvesten, dan weet je hoezeer we de universiteit koesteren’, vervolgt de rector. ‘En toch voelen jullie je achtergesteld.’ ‘Omdat jullie de studenten in die toplocaties gaan scheiden van de vakgroepen’, zegt Aans. ‘Omdat er in die prachtige gebouwen geen plaats meer is voor de kleinschaligheid van Wageningen Universiteit.’ Nu, flitst door Kropff heen. Het cynische fronsje. Precies zoals we hebben geoefend. Heeft die cursus Executive Body Language toch nog zin gehad. ‘Zit er iets in je oog?’, vraagt Aans. De gewezen actievoerder diept uit zijn jaszak een rode zakdoek op, en houdt die de rector vragend voor. Kropff maakt een afwerend gebaar. ‘Welnee’, zegt hij. Snel een gevatte opmerking maken, denkt Kropff. Joviaal overkomen. Kenmerk van een moderne leider. ‘Wij van het Bestuur krijgen niet zomaar iets in het oog’, grapt Kropff. ‘Da’s waar’, zegt Aans.

Twee Japanse bedrijven komen naar de regio, meldde Food Valley twee weken geleden trots. De bedrijven hebben veel interesse, vertelde haar voorzitter Theo Meijer in het Financieel Dagblad.

Willem Koert

Pag. 6 Op de Hoge Veluwe gaan uitgezette korhoenders een wisse dood tegemoet

Pag. 14

Henk Ligtenberg van investeringsmaatschappij Oost NV zei dat de Japanse multinationals overwegen ‘hier een onderzoeksvestiging te openen die hun producten geschikt moet maken voor de Europese markt’. Niets van waar, stelt Elseviers Voedingsmiddelenindustrie 24 februari op haar website. Uit uitlatingen van Theo Jonker (van Wageningen UR en Food Valley) maakt Elsevier op dat er een kink in de kabel zit en de bedrijven niet zullen komen. Onzin, ze komen wél, zegt de baas van Jonker, Theo Meijer twee dagen later tegen de redactie van de site. Komen ze nou wel of niet, Theo Jonker? ‘Ja, vervelend zeg, het lijkt nu net of ik iets anders zeg dan Theo Meijer, maar dat is niet zo. Ik heb in De Gelderlander en bij Radio Gelderland uitgelegd dat twee Japanse bedrijven overwegen een kantoor in Wageningen te openen van waaruit zij kennis gaan inkopen bij Wageningen UR, TNO, het NIZO en voedingsbedrijven.’

Binnen een paar maanden is Plasterk ‘volledig afgericht’ door zijn ambtenaren, vreest Marcel Wissenburg

Een kantoor is nog geen onderzoekslaboratorium, of wel? ‘Niet meteen, maar wij denken dat de kleine vestigingen kunnen uitgroeien tot grote laboratoria. Het gaat om miljardenondernemingen die de intentie hebben hier hun Europese lab te vestigen.’

Page 20 You can share your wash but you can’t surf the internet together at the Binnenhaven

Kunt u niet zeggen over welke bedrijven het gaat? ‘Nee. De directies van de bedrijven hebben de knoop al wel doorgehakt, maar de beslissing nog niet formeel bekend gemaakt. Wij willen ze niet voor de voeten lopen.’ / KV Omslagfoto: ‘Peas and ham with creamy fresh mint and eucalyptus air raviolo’ uit de catalogus 2005 van El Bulli, Spanje.

Resource 0722 4-7

28-02-2007

16:37

Pagina 4

1

4

IN ‘T NIEUWS 15 FEB. T/M 28 FEB. 2006

PROMOVEREN IN HET JASJE VAN PIM BRASCAMP

E

Gekleed in een vaalzwarte broek en bruine spencer stapt Christos Noutsos woensdagochtend 21 februari het bestuurscentrum van Wageningen UR binnen. Hij gaat kennismaken met prof. Pim Brascamp die ‘s middags zal optreden als plaatsvervangend rector tijdens zijn promotie. Als de promovendus zich even later meldt in de Aula heeft de spencer plaatsgemaakt voor een jasje en een das. En zit Brascamp in hemdsmouwen zijn sneetje met kaas te eten.

Ze fe nie Ve op st Na st W

Brascamp, één van de acht hoogleraren die samen het College voor Promoties vormen, stond zijn kledingstukken tijdelijk af aan de Griekse plantenveredelaar die dacht te gaan promoveren in zijn gewone kloffie. Hij kon zich niet even thuis gaan verkleden, want ‘thuis’ is in Duitsland. ‘Dit is bij mijn weten nog nooit voorgekomen’, zegt een verbaasde Brascamp. Doorgaans maken de kandidaat-doctoren op de grote dag veel werk van hun uiterlijk. Maar wat zijn eigenlijk de voorschriften? Brascamp slaat het promotiereglement er op na. Daar staat dat ‘van de promovendus en diens eventuele paranimfen (…) verwacht wordt dat zij gekleed zijn op een wijze die bij de promotieplechtigheid past (voor heren: bij voorkeur rokkostuum).’ Rokkostuum? Jazeker, zegt Henk Evers die als beheerder van de Aula al een kleine tweeduizend promoties heeft meegemaakt. ‘Nederlandse mannen komen meestal in rok. Buitenlanders zie je vaker in een gewoon net pak, of in klederdracht uit hun land.’ Prof. Frans Kok, waarnemend voorzitter van het College voor Promoties, vindt een rokkostuum ‘niet strikt noodzakelijk’. ‘Maar ik heb het nog nooit meegemaakt dat iemand zonder

Terwijl de promotiecommissie besluit of hij zijn doctorsbul krijgt, praat Cristos Noutsos met de aanwezigen. Over zijn eigen kleding – die niet ‘gepast’ was – draagt hij het jasje en de das van de plaatsvervangend rector. / foto MW stropdas kwam. Het cortège gaat ook ceremonieel gekleed, in toga met baret.

In Wageningen hechten we aan deze traditie, en die wordt ook erg op prijs

BOERENSTUDENTEN BOTSEN MET HALSEMA De landbouwstudenten van Van Hall Larenstein in Leeuwarden zitten niet te wachten op de milieusubsidies van GroenLinks, zo bleek tijdens een bezoek van partijleider Femke Halsema aan de hogeschool in het kader van de provinciale verkiezingen. Schaf subsidies af en verminder de regelgeving, daar hebben agrarische ondernemers veel meer aan, aldus de studenten. Met het bezoek aan VHL Leeuwarden, donderdag 22 februari, probeerde Halsema de Friese lijsttrekker Irona Groeneveld in aanloop naar de Statenverkiezingen een duwtje in de rug te geven en de groene parlementaire meerderheid ook in de Eerste Kamer veilig te stellen. Vooraf beschouwden de GroenLinksers de geplande discussie met de VHL-studenten als een thuiswedstrijd, maar dat viel enigszins tegen. De circa 150 toehoorders lie-

ten zich niet met gemakkelijke oneliners afschepen. Het voornemen van Groeneveld om Friesland met hulp van kennisinstellingen als VHL energieneutraal te maken werd als een illusie weggezet. Het publiek rekende haar voor dat je een areaal van 25 Frieslanden op elkaar moet stapelen om de benodigde bio-energie op te wekken. Maar we willen toch allemaal hetzelfde, schoot Halsema haar partijgenote te hulp, en wees op het ambitieuze plan van haar partij om de belastingen te vergroenen en het bedrijfsleven fors te laten betalen voor vervuilende activiteiten in ruil voor goedkopere arbeidskosten. Ook pleitte Halsema voor prijshervormingen in de landbouw: niet de hoeveelheid producten maar de kwaliteit moet worden gesubsidieerd. Dat is beter voor boer, landschap en consument. ‘De boer is toch geen ondernemer pur sang, maar veeleer

iemand die een speciale binding heeft met land en dier?’, zei Halsema. ‘U ziet ons geloof ik nog met blauwe overal en rode zakdoek’, wierp akkerbouwstudent Johan Barendregt haar voor de voeten. ‘Wij zijn agrarische ondernemers die gewoon winst willen maken.’ Met het in rap tempo afnemende graanoverschot door de vraag naar bio-energiegewassen ziet hij daar ook alle kansen toe, als de politiek maar van de markt afblijft. De milieubijdrage van GroenLinks beschouwen Barendregt en zijn medestudenten dan ook als een verkapte teruggang naar de prijsmanipulatie van de jaren zestig. Destijds werd de productie gesubsidieerd en nu dus het milieu. ‘De politiek moet zich helemaal niet met de boeren bemoeien. Wij willen voor de internationale voedselmarkt produceren.’ / WB

gesteld door vrienden en familieleden.’ Hoe kon Noutsos op deze feestelijke dag dan toch dasloos en op sportieve beige schoenen naar Wageningen komen? Uit principe was dat niet, zegt hij lachend na afloop van de plechtigheid, terwijl hij probeert Brascamps das los te maken. ‘Ik wist niet dat ik me netjes moest kleden. Ik heb al mijn onderzoek in Duitsland gedaan en daar heb je helemaal geen dresscode.’ Klopt, zegt prof. Dario Leister van de Ludwig-Maximilians Universität München, die als co-promotor met Noutsos is meegekomen. Een promotie aan zijn universiteit vindt plaats in een gewone collegezaal en iedereen kan dragen wat hij wil. Eén bijzonder ritueel is er wel: ‘na afloop gaat de kandidaat op een karretje zitten en trekt de professor hem door de botanische tuin.’ Volgens Frans Kok had de Wageningse promotor van Noutsos, prof. Richard Visser, de Griek op de hoogte moeten stellen van de Wageningse gebruiken. En dat heeft hij ook gedaan, reageert Visser, alleen heeft hij niet aan de uiterlijkheden gedacht. ‘Formeel is er geen kledingvoorschrift. Tenminste, dat heb ik altijd begrepen. Je hebt mensen die in hun gewone kleren gaan, en je hebt mensen die extra vroeg opstaan om er echt iets van maken. Ik heb voor beiden sympathie.’ Brascamp niet. Tijdens zijn kennismaking met Noutsos, enkele uren voor de promotie, belt hij Visser met de vraag of die geen passende kleding voor hem heeft. ‘Maar zoveel nette overhemden heb ik niet’, reageert Visser. De secretaresse van het Laboratorium voor Plantenveredeling, waar Visser hoogleraar is, snelt nog naar de Wibra voor een overhemd. Een bruine, met oranje das. Lachend: ‘Die hebben we maar als cadeautje gegeven, want het was dus niet meer nodig.’ / LdK

GELD VOOR ENERGIEKAS Het Productschap Tuinbouw (PT) steekt de komende vier jaar bijna 2,2 miljoen euro in een Innovatie- en Democentrum (IDC) voor energieproducerende kassen op het complex van Wageningen UR Glastuinbouw in Bleiswijk. De toezegging betekent volgens PT-woordvoerder Jan Smits dat het democentrum er zeker komt. ‘Hoe het er precies uit komt te zien is afhankelijk van de uitslag van de ontwerpwedstrijd die nog gaande is.’ De stuurgroep Kas als Energiebron zal half maart bekend maken welke drie inzenders hun idee voor een energieproducerende kas mogen testen. De ‘zonnewarmtekas’ van de onderzoeksgroep Greenhouse Technology van Plant Research International is ook in de race. / GvM

He he Eu st bu va ne

De

E

Ee Oo pr aa m pa dic

It d he tig pe hô an lite tio op he Oo

Resource 0722 4-7

28-02-2007

16:37

Pagina 5

1 MAART 2007

5

RESOURCE #22

‘De boer is geen ondernemer pur sang, maar iemand die binding heeft met land en dier’

EUROPESE MASTEROPLEIDING VAN START

g

a oIk

Zes universiteiten hebben donderdag 15 februari het onderwijsprogramma van de nieuwe Europese masteropleiding Veefokkerij en genetica vastgesteld. De opleiding is bedoeld voor talentvolle studenten van buiten de Europese Unie. Naar verwachting zal jaarlijks een tiental studenten een deel van de opleiding in Wageningen volgen.

ss-

s eil. p

Het masterprogramma is onderdeel van het Erasmus-Mundusprogramma van de Europese Unie, dat studiebeurzen verstrekt aan getalenteerde studenten van buiten de EU. Prof. Johan van Arendonk van Wageningen Universiteit is initiatiefnemer en trekker van de nieuwe opleiding.

De studenten zullen beginnen met een korte introductie in Wageningen. Daarna kunnen ze kiezen voor een vervolg aan één van de zes deelnemende universiteiten: in Wageningen, Wenen (Boku), Kiel, Parijs (INA P-G), Uppsala of het Noorse Âs. Vertegenwoordigers van de deelnemende universiteiten waren op 15 februari in Wageningen om de laatste details te regelen. Er is al veel animo voor de opleiding. De universiteiten hebben een ranglijst samengesteld van de 160 belangstellenden. De 24 studenten met de meest indrukwekkende motivatie en cv mogen in oktober beginnen met de opleiding. Van Arendonk denkt ondanks de Brusselse financiering financieel niet veel over

te houden aan het nieuwe programma. ‘Om rijk te worden kun je beter iets anders gaan doen. Maar ik verwacht wel dat dit waardevolle contacten op gaat leveren.’ / KV (INGEZONDEN MEDEDELING)

Kijk voor meer nieuws op de 'News and Events' site van Wageningen UR: www.intranet.wur.nl

ni-

en

a n.

Ongeveer de helft van de opleidingen van Wageningen Universiteit is deze week officieel geaccrediteerd door de NederlandsVlaamse Accreditatieorganisatie. Alle vijfentwintig Wageningse bachelor- en masteropleidingen uit het cluster Life sciences kregen een positief oordeel van de accrediteurs. Hiertoe behoren de bacheloropleidingen Biotechnologie, Bos- en natuurbeheer, Dierwetenschappen, Levensmiddelentechnologie, Voeding en gezondheid, Plantenwetenschappen, Landschapsarchitectuur en ruimtelijke planning, en Internationaal land- en waterbeheer. De erkenning is noodzakelijk voor financiering van de opleidingen. / KV

g o-

an g, r e, we

rd-

g e

e

Onderzoeksfinancier NWO heeft Wageningen UR deze week een subsidie toegekend voor de aanschaf van een nieuwe massaspectrometer waarmee je zonder complexe voorbehandeling direct aan een oppervlak chemische analyses kunt uitvoeren. Volgens hoofdaanvrager dr. Teris van Beek van het Laboratorium voor Organische chemie is het apparaat voor Desorption Electrospray Ionisation Mass Spectrometry (DESI-MS) het eerste in Nederland waarmee zulke analyses mogelijk zijn. ‘Het is heel geschikt voor zogenaamde vieze monsters, omdat je gewoon direct aan het oppervlak van steen, voedsel of planten kunt meten. Zo zou je het geurspoor van een insect kunnen analyseren door het blad waar het spoor op werd afgezet voor het apparaat te houden’, aldus Van Beek. Het apparaat kost ongeveer 300.000 euro, waarvan NWO driekwart voor haar rekening neemt. / GvM

OPLEIDINGEN GOEDGEKEURD

re-

m

UNIEKE ANALYSEAPPARAAT

De eerste dichtbundel van Simon Oosting ligt deze week in de boekhandel. / foto GA

EEN POËTISCHE ONDERZOEKER Een project voor zijn werk zette Simon Oosting van de leerstoelgroep Dierlijke productiesystemen vijf jaar geleden weer aan het schrijven in het Fries, zijn moedertaal. En hij kreeg de smaak te pakken. Deze week ligt zijn eerste dichtbundel in de boekhandel. It doarp krôlet oan de dyk. / Us pake / heech efter it dizige rút / fan de sa machtige pleats / en beppe / op it hiem, de jirpels skrabbe / lizze no deun byinoar op it hôf. Zo begint het gedicht ‘Yn ’t foarbygean’ waarmee Oosting in 2004 een Friese literatuurprijs won. ‘Ik ben geen Friese nationalist, maar het is de taal waarin ik ben opgegroeid’, verklaart hij zijn keus voor het Fries. Oosting is als onderzoeker vooral bezig

met de maatschappelijke kant van duurzame veehouderij; met zorglandbouw en wat niet-boeren van de veehouderij vinden. Vijf jaar geleden schreef hij voor het eerst sinds lange tijd in zijn moedertaal: een essay voor een Fries cultureel literair tijdschrift De Moanne over het werk van de Taskforce WaardeNvolle landbouw. In 2004 werd de tekst gebruikt voor het vwoexamen Fries. Het schrijven beviel goed, en Oosting pakte zijn oude hobby – gedichten en verhalen schrijven – weer op. Enkele van zijn gedichten verschenen later in hetzelfde tijdschrift. In de verzen zit geen boodschap. Ze gaan vaak over iets bijzonders in het alledaagse, over het landschap, herinneringen en observaties: Hagelslach ferdrinkt op blombehang (uit: Behang).

Een verhaal van Oosting werd vorig jaar opgenomen in een Friese bundel. ‘Voor een verhaal moet je echt gaan zitten, maar voor een gedicht valt me iets in en dat schrijf ik dan op en neem ik mee. Dat gebeurt ook wel als ik op mijn werk zit.’ Bij de presentatie van Oostings dichtbundel, vrijdag 23 februari, was de hele Friese schrijversscene aanwezig. ‘Er werd veel gesproken, geschreeuwd en gedronken. De uitgever moest op de tafel gaan staan om wat te kunnen zeggen. En ik heb ook staand op een tafel wat voorgelezen.’ / YdH Rauwe fisken op wynfearwolkens. Uitgeverij Bornmeer, Ljouwert-Utert. Isbn 97890-5615-145-4.

DRIE MAAL GOUD OP NK INDOOR Helen Hofstede, masterstudent Food Technology, en Ate van der Burgt, promovendus bij Plant Research International, hebben bij de Nederlands Kampioenschappen Indoor Atletiek beiden de hoogste tree van het podium gehaald. Hofstede won bij de kampioenschappen, op zaterdag 17 februari in Gent, zowel de 1500 als de 3000 meter. De winst op de 1500 meter betekende een prolongatie van haar indoortitel. Op zondag 25 februari werd ze ook nog tweede op de korte cross bij de NK Cross in Wageningen. Ate van der Burgt werd Nederlands kampioen op de 3000 meter indoor. Het was een mooie voorbereiding voor de 1500 meter van zaterdag 3 maart op de EK Indoor. Het Crosskampioenschap ‘in zijn eigen bos’ liet hij voor deze internationale wedstrijd schieten. ‘Topsport is ook keuzes maken’, aldus Van der Burgt. / YdH

Resource 0722 4-7

28-02-2007

16:37

Pagina 6

1

6

UIT ‘T VELD NIEUWS UIT DE WETENSCHAP

UITGEZETTE KORHOENDERS GAAN ‘BIJ BOSJES SNEUVELEN’ Na ruim zes jaar discussie zet Nationaal Park de Hoge Veluwe dit najaar gefokte korhoenders uit. De Raad van State heeft hiervoor eind februari toestemming verleend. Onderzoekers van Alterra zijn teleurgesteld. Het korhoen is een bedreigde soort in Nederland en komt alleen nog in het natuurgebied de Sallandse Heuvelrug voor. Om het dier terug te halen naar de Hoge Veluwe startte het natuurpark een fokprogramma. Maar de in gevangenschap levende korhoenders planten zich zelden natuurlijk voort, krijgen antibiotica door hun voedsel en zijn gewend aan de veilige omgeving zonder roofdieren. ‘In het wild hebben ze heel weinig kans om te overleven’, zegt Hugh Jansman die vanuit Alterra betrokken is bij onderzoek naar de wilde populatie korhoenders op de Sallandse Heuvelrug. Onlangs nog bracht Alterra samen met Plant Research International een rapport uit met de boodschap dat herintroducties beter moeten worden overwogen. ‘Als ik nu de ontheffing lees voor de korhoenders zie ik vele mitsen en maren. Toch geeft de rechter toestemming. Nu is het onze taak om wetenschappelijke argumenten te leveren en niet om ons met de rechtszaak te bemoeien. Maar ik denk dat deze herintroductie heel voorbarig is’, zegt Jansman. ‘Binnen enkele weken zal de helft van de uitgezette dieren zijn gestorven en een jaar later lopen er misschien nog een paar rond. Alle andere po-

O A Alterra is het niet eens met de beslissing van de Raad van State om het uitzetten van korhoenders toe te staan. / foto RS gingen in Europa zijn stopgezet omdat de dieren bij bosjes sneuvelen.’ Alterra ziet liever dat het Nederlandse natuurbeleid zich richt op het behoud van de resterende maar bedreigde populatie op de Sallandse Heuvelrug. Want zelfs die goed aangepaste populatie heeft moeite

BOER VERDIENT TE WEINIG AAN VERHOGEN WATERSTAND Het is voor boeren financieel nog onaantrekkelijk om de grondwaterstand te verhogen ten bate van de natuur, concludeert het LEI. Dat komt doordat de Europese Unie tegen staatssteun is. Veel natuurgebieden in Nederland zijn te droog. In het verleden werd het grondwaterpeil namelijk vaak verlaagd omdat dat gunstiger is voor de productie op omringende boerenbedrijven. Om de verdroging van natuur tegen te gaan, zou de grondwaterstand rondom natuurgebieden nu weer omhoog moeten. Natuurbeheerorganisaties kunnen daarvoor een ‘bufferzone’ aankopen rondom het gebied en daar de grondwaterstand verhogen. Maar het is goedkoper om een regeling te treffen met omringende boeren. De verhoging van het peil kan de landbouwproductie verlagen, maar de ondernemers krijgen voor die ‘groenblauwe dienst’ dan een financiële vergoeding. Het LEI onderzocht op welke manier dat zou kunnen. Projectleider drs. Karel van Bommel zette in 2002 de mogelijkheden al op een rij, waarna er proefprojecten zijn

uitgevoerd. Hindernis bij het belonen van boeren voor een groenblauwe dienst is dat de EU de beloning al snel als staatsteun aan de landbouwsector ziet. Europa is kritisch op dat punt, omdat boeren al veel ondersteuning ontvangen vanuit het landbouwbeleid. Hoewel er wel manieren binnen de wet zijn om boeren te belonen, concludeert Van Bommel dat het tot nu toe niet mogelijk is om een marktconforme beloning te geven. Boeren kunnen er niet echt aan verdienen. Dat was wel het oorspronkelijke idee van de blauwe diensten, zoals vastgelegd in de voorlopers van de Nota Ruimte. Maar is het niet de omgekeerde wereld dat boeren betaald worden om een probleem op te lossen dat ze deels zelf hebben veroorzaakt? Van Bommel: ‘Waterschappen houden de grondwaterstand laag, onder meer omdat dat gunstig is voor boeren, maar ook voor bewoning. En die situatie bestaat vaak al heel lang zo. Het lage peil zou je kunnen zien als een historisch gegroeid recht.’ / JT

met overleven. ‘We zien in heel Europa dat de wilde korhoenders het steeds slechter doen en weten eigenlijk niet precies waarom. Zolang we niet weten hoe we het die korhoenders naar de zin moeten maken, is het niet kansrijk om elders een populatie uit te zetten met kwalitatief

mindere dieren. Ook is er een reëel risico dat deze dieren ziektes verspreiden naar de wilde populatie of dat er genenvermenging optreedt. De kans is misschien niet groot, maar het is onverantwoord om het risico te nemen.’ / LH

ABRUPTE BOOMGRENS KLIMT LANGZAAM De aarde wordt warmer, en daarom zou je verwachten dat de boomgrens in de bergen snel omhoog klimt. Maar die logica gaat niet op, stelt dr. Maaike Bader in haar promotieonderzoek. Hoe abrupter de boomgrens, hoe langzamer die stijgt. De reden: bomen beschermen elkaar. Bader onderzocht tropische boomgrenzen in Argentinië, Bolivia, Ecuador, Venezuela en Hawaï, waar bomen het hele jaar door onder ongeveer dezelfde omstandigheden groeien. Ze deed experimenteel onderzoek in Ecuador, waar de grens tussen het bergbos en de schaars begroeide 'páramo' slechts vier meter breed is. Zo plantte ze zaailingen in het bos en op de páramo, in schaduw en in de felle zon, en in diverse soorten bodems. Ze modelleerde de resultaten in een boomgroeimodel. Vroeger, voor de discussies over de opwarming losbarstten, klom de boomgrens ook al langzaam. Uit analyse van koolstof uit de bodem in Ecuador bleek dat de boomgrens tijdens de klimaatopwarming in het holoceen, vanaf zo'n tienduizend jaar geleden, maar langzaam steeg. De

huidige hoogte van zo'n 3.600 meter werd volgens Bader pas in de tweede helft van het holoceen gehaald, dat wil zeggen in de laatste vijfduizend jaar. Bader vond sterke aanwijzingen dat vooral het verschil in microklimaat onder en boven de boomgrens een belangrijke rol speelt. Bomen helpen andere bomen. Bossen leveren bescherming tegen de grote weersextremen, schaduw tegen het felle zonlicht overdag en beschutting tegen de koude nachten. En ook tegen vuur, dankzij de hoge vochtigheid. Daardoor ontstaan er grote verschillen met de kale vlakte van de páramo, waar weer en vuur vrij spel hebben. Des te dichter het bergbos, des te abrupter de boomgrens, concludeert Bader, want hoe groter de verschillen in microklimaat, des te groter de verschillen in plantengroei. Dat klopt volgens haar met het feit dat de tropische boomgrenzen zo abrupt zijn. / MW Dr. Maaike Bader promoveerde op vrijdag 23 februari bij prof. Arnold Bregt, hoogleraar Geo-informatiekunde.

On An af da W Inv

‘H ke vo ov Ve gr dr da is ne ge da De tre en de Ne va gr va Je de na zw ne to ce Co ba Al ze se Vo no ‘Al ve inv on

N’

o r n-

t

rd n

r-

et

ur,

e r

-

lin-

ag e-

Resource 0722 4-7

28-02-2007

16:37

Pagina 7

1 MAART 2007

7

RESOURCE #22

‘Zolang we niet weten waarom wilde korhoenders het slecht doen, is uitzetten niet kansrijk’

EUROPESE DIVERSITEIT; VLOEK OF ZEGEN? Diversiteit kenmerkt Europa, en dat kan zowel een vloek zijn als een zegen. Docenten van het departement maatschappijwetenschappen geven komende onderwijsperiode een bijzonder vak over de verschillen in Europa. Het vak wordt besloten met een debat bij Studium Generale over de toekomst van de EU. Het komt niet vaak voor dat twaalf maatschappijwetenschappelijke docenten van uiteenlopend pluimage samenwerken aan een cursus. Aanleiding voor het vak is de vijftigste verjaardag van de Europese Unie. Op 25 maart 1957 werd het Verdrag van Rome gesloten waarmee de Europese Economische Gemeenschap werd opgericht, de voorloper van de huidige Unie. In twaalf lezingen komen de geschiede-

OPLEIDING HOUDT ALLOCHTOON SLANK Onder Nederlanders van Surinaamse, Antilliaanse, Turkse en Marokkaanse afkomst komt overgewicht vaker voor dan onder autochtonen. Dat schrijven Wageningse onderzoekers in Obesity. Investeren in onderwijs is de oplossing. ‘Het feit dat niet-Westerse allochtonen vaker te zwaar zijn dan autochtonen heeft voor een deel te maken met opvattingen over welstand’, zegt dr. Judith CornelisseVermaat, verbonden aan de leerstoelgroep Marktkunde en consumentengedrag. ‘In deze groepen leeft nog het idee dat een hoog lichaamsgewicht een teken is van welstand. Je ziet ook dat allochtonen minder vaak te zwaar zijn als ze hoger zijn opgeleid. Door opleiding verliest dat idee waarschijnlijk aan belang.’ De vetzuchtepidemie onder allochtonen treft de Turkse Nederlanders het zwaarst, en de Marokkanen het minst. Bij alle onderzochte etnische groepen, inclusief de Nederlandse autochtonen, zijn mannen vaker te zwaar dan vrouwen. De enige groep die wat dat betreft afwijkt, is die van de Surinamers. Je moet de verschillen tussen Nederlanders en allochtonen niet overdrijven, benadrukt Cornelisse-Vermaat. ‘Van de zwaarst getroffen groep, de Turkse mannen, is 54 procent te zwaar. Bij autochtone Nederlandse mannen is dat 48 procent.’ Cornelisse-Vermaat onderzocht ook verbanden tussen gezondheid en opleiding. Allochtonen zijn vaker gezond naarmate ze meer opleiding hebben. Bij Nederlandse autochtonen is zo’n verband er niet. Voor allochtonen is opleiding kennelijk nog belangrijker dan voor autochtonen. ‘Als je de gezondheid van allochtonen wilt verbeteren, is het vooral belangrijk om te investeren in opleiding’, concludeert de onderzoeker. / WK

nis, politiek, cultuur, economie en natuurlijk het milieu-, landbouw- en plattelandsbeleid aan de orde. Prof. Henri Goverde gaat bijvoorbeeld in op het Nederlandse en Franse ‘nee’ tegen de grondwet. Hij zal laten zien dat de Nederlandse regering slecht heeft onderhandeld in de aanloop naar de nieuwe grondwet. Hij vraagt zich af of het opzet was dat de regering het referendum aan het parlement overliet en te weinig deed om de grondwet te promoten. Prof. Kees de Hoog zal stellen dat er beleid nodig is om te zorgen dat jonge vrouwen in de grote steden meer kinderen gaan krijgen. Anderen gaan in op de uitbreiding met nieuwe lidstaten of de verschillende smaken van consumenten in Europa. Globale conclusie: Europa is een continent van verschillen. De vraag die centraal staat is of die diversiteit een vloek of een zegen is. ‘Voor

mensen die de verschillen kunnen waarderen is reizen door Europa een feest’, zegt dr. Gertjan Hofstede, één van de docenten. ‘Maar de diversiteit is een vloek wanneer gezamenlijke actie nodig is.’ De veranderingen op het wereldwijde politieke toneel stellen Europa op de proef. ‘De EU is niet gemaakt om te vechten en is niet voorbereid op vechten.’ Ze is succesvol in dat waar het wel voor gemaakt is, namelijk economische ontwikkeling. Hofstede: ‘Het succes van Europa is nu de grootste uitdaging: de uitbreiding van het aantal lidstaten. Hoe kunnen we economisch open zijn zonder te verzuipen?’ Dr. Anton Schuurman van Agrarische geschiedenis heeft het vak georganiseerd. Hij geeft in het eerste college aan dat het allemaal begon met het streven naar nooit meer oorlog. ‘Via industrie en land-

bouwbeleid ontwikkelde dat zich tot steeds meer economische samenwerking en in de richting van een politieke gemeenschap.’ Schuurman hoopt dat Europa een voorbeeld wordt van samenwerking voorbij de nationale staat, waarin de staat een nieuwe rol krijgt. Maar na jaren van integratie lijkt de toenemende samenwerking te stagneren; in Nederland sinds de opkomst van Pim Fortuyn. Met als resultaat de verwerping van de Europese grondwet bij het referendum. ‘Maar we hoeven de Unie niet te zien als een tegenpool van de staat’, zegt Schuurman. ‘Ze kunnen naast elkaar bestaan en hebben verschillende functies.’ Omdat de komende colleges naar verwachting veel discussie zullen oproepen, organiseerde Schuurman naast de colleges een slotdebat bij Studium Generale, op donderdagavond 12 april. / JT

EUROPESE REGELS REMMEN BOUW NIET De Europese Habitatrichtlijn levert nauwelijks belemmeringen op voor bouwprojecten in Nederland. Recente casestudies van het LEI bevestigen eerder onderzoek van Alterra dat dit al uitwees. Opvallend is wel dat niemand weet hoeveel projecten met de Habitatrichtlijn van doen hebben. Het is een hardnekkig idee dat de Europese natuurwetgeving tot bouwstops leidt. Maar anders dan alle ophef rond korenwolven, zeggekorfslakken en andere diertjes die bouwprojecten zouden stilleggen doet vermoeden, is er in de praktijk nauwelijks sprake van een bouwstop. Het LEI onderzocht 49 vergunningaanvragen en zeventien rechterlijke uitspraken, en concludeert dat de Habitatrichtlijn geen wezenlijke belemmering vormt voor bouwprojecten. In 2006 trok mr. Fred Kistenkas van Alterra diezelfde conclusie in de Natuurbalans naar aanleiding van zijn jaarlijkse analyse van de jurisprudentie rondom de Europese richtlijnen. Volgens drs. Marc-Jeroen Bogaardt van het LEI kan de afhandeling van vergunningaanvragen sneller als de aanvrager meer samenwerkt en overlegt met andere betrokken partijen, zoals natuur- en milieuorganisaties en lokale clubs. Dat blijkt volgens Bogaardt uit ervaringen in Noord-Brabant waar actieve natuur- en milieuorganisaties al langer samenwerken met overheden en bedrijven voor de reconstructie van de intensieve veehouderij. Opvallend is dat zowel het LEI als Alterra concludeert dat niemand een duidelijk overzicht heeft van alle bouwprojecten die met de Habitatrichtlijn te maken hebben. 'Het is een gigantisch dark number', stelt Kistenkas. 'Dat komt onder meer doordat er veel overheden bij betrokken zijn. En er is een wijziging van de Natuur-

Bij veel mensen bestaat de indruk dat diertjes als de korenwolf in staat zijn grote bouwplannen tegen te houden. Dat klopt niet, zegt het LEI. / foto Theo Tangelder beschermingswet geweest.' Bogaardt: 'De provincies zijn voor het verzamelen van

de informatie ook afhankelijk van anderen.' / MW

Resource 0722 1, 3, 8-11

28-02-2007

16:24

Pagina 8

ACHTERGROND

1

8

Stagelopen in een sterrenrestaurant is niet ongebruikelijk voor koks in opleiding. Nieuw is dat sinds kort ook studenten Levensmiddelentechnologie van Wageningen Universiteit bij Nederlandse topkoks over de vloer komen. Ze onderzoeken hoe de chef hartig schuim stabiel kan houden of smaak kan impregneren in vlees. Een nieuwe stap in de richting van het ultieme gastronomische genot.

door MARTIN WOESTENBURG, foto’s GUY ACKERMANS

De eerste foto toont de keuken van De Librije. Foto twee, drie en vier zijn genomen tijdens een practicum moleculaire gastronomie en op de laatste twee foto’s is te zien hoe Helen Hofstede hartig schuim probeert te maken in het laboratorium.

Studenten ontwikkelen experimentele gerechten voor topkoks

M

oleculair koken leidt tot gerechten die je in een normale keuken niet tegenkomt. Dat leert een blik op de menukaart van de belangrijkste wegbereider van de experimentele kookkunst, de Spaanse chef-kok Ferran Adrià. Hij serveert in zijn driesterrenrestaurant El Bulli al bijna tien jaar moleculair-gastronomische hoogstandjes. Wat te denken van kauwgom van ravioli en mozzarella, sferische ballonnen met rooswater en lycheesoep, of polystyrene schuimstokjes van gember met gerookte kokosboter. Het publiek vreet het. Er is een wachtlijst van minimaal drie jaar, en de keuken is vijf maanden per jaar dicht omdat Adrià dan in zijn laboratorium experimenteert. Nederlandse chef-koks doen het wat rustiger aan, maar toch dragen ook zij bij aan de gastronomische revolutie. 'Het zijn smaken die je niet kent', vertelt studente Levensmiddelentechnologie Sylvia Posthumus. Zij liep een tijdje mee in het eensterrenrestaurant 't Brouwerskolkje in Overveen, waar de Nederlandse gangmaker van het moleculaire koken Moshik Roth de scepter zwaait. 'Daar kreeg ik alginaatballetjes met geitenkaas, een soort bonbons. Je bijt de gel door en dan krijg je een enorme smaakexplosie van geitenkaas.' HARTIG SCHUIM Studente Helen Hofstede had vergelijkbare ervaringen in de keuken van driesterrenrestaurant De Librije van de bekende topkok Jonnie de Boer. 'Ze lieten me bonbons van erwtensoep proeven, een bol erwtensoep die open vloeit.' Zulke gerechten zijn kunststukjes, waarbij alles in de details zit, merkte Hofstede. 'Je moet nú

proeven, zeiden ze, nu is hij op de goede temperatuur.' De levensmiddelenstudenten hadden tot taak de topkoks te helpen nieuwe kunststukjes te maken, nieuwe recepten. Hofstede onderzocht bijvoorbeeld hoe je een hartig schuim kunt maken. Niet makkelijk, want een schuim zonder veel suiker is moeilijk stabiel te krijgen. Posthumus is nog aan het uitzoeken hoe je binnenin een stuk vlees een andere smaak kan krijgen dan aan de buitenkant. Dat er Wageningse studenten in keukens van sterrenrestaurants rondlopen, komt door hun hoogleraar prof. Erik van der Linden van de leerstoelgroep Fysica en fysische chemie van levensmiddelen. Hij is de drijvende kracht achter de voor Nederland relatief nieuwe wetenschap van de moleculaire gastronomie. Vorig jaar begon Van der Linden de collegeserie Science is Cooking. Samen met chemicus Jan Groenewold en kok Eke Mariën van Cook & Chemist gaven Van der Linden en andere Wageningse voedingswetenschappers les in de chemische en fysische geheimen van het koken. Hoogtepunt in de serie was het optreden van de grondlegger van de moleculaire gastronomie, de Fransman Hervé This. Vanaf het begin trok Science is Cooking overvolle collegezalen, met onder het publiek diverse Nederlandse topkoks, zoals de eerder genoemde Jonnie de Boer, en Robert Kranenborg van het Scheveningse sterrenrestaurant Le Cirque. Van der Linden had uit het gastronomische tijdschrift Lekker adressen geplukt en op de bonnefooi uitnodigingen verstuurd, met succes. Van der Linden zocht naar een nieuwe wetenschappelijke invalshoek. 'Ik wilde met het programma laten zien dat Wageningen UR in de maatschappij staat en een vi-

si C m oo zi a n

In sc w ra aa e Po ko he aa ga va gr vl m va tr D ki de oo Po be ee

Resource 0722 1, 3, 8-11

28-02-2007

16:24

Pagina 9

1 MAART 2007

9

RESOURCE #22

WERKEN IN EEN

LABORATORIUM MET MICHELINSTER

'

e n

.

n

f. -

n-

d

r

et e s-

e-

n

o-

n vi-

sie heeft in de omgang met het midden- en kleinbedrijf. Chef-koks zijn daarvoor logische partners. Ze experimenteren veel, en mensen als Jonnie de Boer willen ook graag begrijpen hoe het zit. En ze zijn scherp. Ze zijn geïnteresseerd in het opkrikken van het niveau, net als de professioneel gedreven onderzoekers in Wageningen.'

wel in die ervaringen. 'Het contact met de koks zet je scherp. Onderzoekers zijn meer op het begrip van deelprocessen gericht dan op het eindproduct.' Koks weten op hun beurt door het onderzoek van de studenten beter wat ze doen, vertelt chef-kok Sidney Schutte van De Librije, die Hofstede begeleidde. 'Een nieuw recept maken is niet zo moeilijk, maar je moet het wel met twintig koks voor zeventig à tachtig man KOKEN ONDER VACUÜM kunnen maken. Helen hielp ons een haalbaar recept te Inmiddels heeft Hofstede haar onderzoek naar hartig maken.' Het recept voor hartig schuim dat Hofstede schuim gepresenteerd in de keuken van De Librije. 'Doel ontwikkelde, vindt Schutte 'super'. 'Dat blijft mooi was om iets nieuws op de kaart te zetten in het restaustaan en smelt in de mond snel weg.' rant', vertelt ze. 'Ik vond een beter soort eiwit en heb Wetenschappers werken wel wat langzaam, vindt aanwijzingen gegeven voor de juiste verhouding tussen Schutte. 'Als wij een idee hebben, willen we het morgen eiwit en suiker, de manier van kloppen, enzovoorts.' op het bord hebben liggen. In Wageningen nemen ze Posthumus is nog bezig met haar onderzoek voor chef- daar rustig drie maanden voor.' Wel begrijpelijk, denkt kok Moshik Roth van 't Brouwerskolkje. 'Moshik wil in Schutte, want de samenwerking tussen kok en student het binnenste van het vlees een andere smaak dan was een heel proces. 'Eerst moest Helen leren begrijaan de buitenkant. Hij experimenteert daarom met de pen wat wij doen, en dat is best moeilijk want ze weet gastrovac, een apparaat waarmee je kunt koken onder natuurlijk niets van koken. Maar op een gegeven movacuüm. Vlees is moeilijk, want het is niet zo poreus als ment zegt zij: volgens mij is het dat. En dan gaat ze dat groente. Bovendien denatureren de eiwitten als je uitzoeken.' vlees kookt, en daarbij komt vocht vrij. Dus dat moet je minimaliseren. Met de gastrovac willen we door middel MEDIA-AANDACHT van drukverschil zorgen dat vocht het vlees in wordt ge- De kennismaking met de culinaire wereld is een eerste trokken.' stap in de ontwikkeling van een heuse discipline van De twee studentes hebben genoten van hun kennisma- moleculaire gastronomie. Die kan ook voor andere Waking met de wereld van de sterrenrestaurants. Hofstegeningse leerstoelgroepen en instituten interessant de: 'Die koks werken meer op het gevoel. Ze werken zijn, vindt Van der Linden. 'De concepten waar je achook keihard. Ik vond het wel leuk, een beetje actie.' terkomt, kun je ook elders toepassen. De volgende Posthumus: 'Het verschil met ander onderzoek is dat je stap is zoeken naar meer contacten, meer chefs en bezig bent om iets te creëren met echt voedsel, en met verschillende onderwerpen. We zoeken universiteitseen echt eindresultaat.' Van der Linden herkent zich breed. Bij de schuimpjes heb je bijvoorbeeld de discipli-

ne van de fysische chemie nodig, en deels de chemie.' Bijkomend voordeel van de aandacht van de culinaire wereld voor de Wageningse voedingswetenschappers is de media-aandacht. Science is Cooking haalde alle kranten en Van der Linden, Mariën en Groenewold deden verschillende televisieoptredens voor Nederlandse en Vlaamse zenders. Van der Linden hoopt dat die media-aandacht net zo groot zal zijn voor de nieuwe website over moleculaire gastronomie die hij aan het bouwen is. 'Iets in de trant van Food-info.net, met vragen en antwoorden en een discussiepagina.' Dat het nu stil is rond de collegeserie komt volgens Van der Linden onder meer door het werk aan de nieuwe site, maar ook doordat hij druk is met het uitbouwen van een wetenschappelijk programma. Daarin gaan meer studenten en ook aio's samenwerken met chef-koks. 'Ik zoek wel mensen die met koks in zee kunnen. De communicatie moet goed zijn. Je moet zien dat een kok afdwaalt als je iets uitlegt, en je moet vasthoudend zijn. Het is een clash tussen de ervaringskennis van de kok en wetenschappelijke kennis van de student en de aio.' Ook Schutte wil graag meer samenwerking. 'Door Wageningen zijn wij nog meer geïnteresseerd geraakt in de moleculaire gastronomie. Ik denk we elkaar kunnen stimuleren.' Van der Linden bouwt zijn netwerk inmiddels ook internationaal uit. Helen Hofstede is vorige week afgereisd voor een stage bij El Bulli. ‘In het laboratorium van Ferran Adriá in Barcelona werken koks en onderzoekers al samen. Daar ga ik heen. Ik ga de moleculaire gastronomie in Europa in kaart brengen.' Sylvia Postumus wil het eigenlijk niet zeggen, maar een beetje jaloers is ze wel. <

Resource 0722 1, 3, 8-11

28-02-2007

16:24

ACHTERGROND

Pagina 10

10

‘ONZE

UNIVERSITEIT

1

D g m h n

SNEEUWT ONDER’

d

‘

ze ve aa D de he sc de d K H st

‘E ov cu ra tis da ee de K ze u va si Ee bo w ge le m ee B m va m ze ki kr te in te de Ie ve w ka zo D

Resource 0722 1, 3, 8-11

28-02-2007

16:24

Pagina 11

1 MAART 2007

11

RESOURCE #22

De universiteit verzuipt in het grote Wageningen UR. Dat vinden leden van de gemeenschappelijke vergadering, het inspraakorgaan voor studenten en medewerkers van Wageningen Universiteit. Bestuurders scheren instituten, hogeschool en universiteit over één kam, zeggen zij. Onderwijs en nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek worden daarvan de dupe.

door KORNÉ VERSLUIS, illustratie HENK VAN RUITENBEEK

‘N

iets is frustrerender voor een docent dan zestig uur per week werken omdat hij goed onderwijs en onderzoek wil, om dan een het eind van een jaar te horen dat je het toch niet goed hebt gedaan omdat je te weinig geld in het laatje hebt gebracht’, zegt prof. Wim Heijman, lid van de gemeenschappelijke vergadering (GV). Geld speelt een veel te belangrijke rol aan de universiteit, vindt de econoom. De gemeenschappelijke vergadering bestaat uit de studentenraad, aangevuld met vertegenwoordigers van het personeel van de universiteit. De vergadering schreef een nota over de positie van de universiteit aan de raad van bestuur. Wiebe Aans, medewerker van Studium Generale en voorzitter van de GV, studente Ineke Kleemans van de Progressieve Studenten Fractie, en Heijman zaten in de commissie die de nota heeft opgesteld.

schap is ook de manier waarop de universiteit wordt bestuurd. Een universiteit is volgens Heijman anders dan een instituut, en moet daarom ook anders worden geleid. De huidige managers hebben volgens hem te veel oog voor financiën en administratie, en te weinig voor onderwijs en onderzoek. ‘Ik hoor veel mensen klagen over te weinig financiering voor hun onderwijs en over een gebrek aan tijd voor nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. Geld is veel te belangrijk geworden. Een universitair docent wordt op allerlei manieren beoordeeld. Bij het onderwijs laten studenten via een enquête weten wat ze ervan vinden. Het onderzoek wordt continu beoordeeld door vakgenoten. Ik vind dat iemand die een heel jaar die controles doorstaat niet aan het eind van het jaar mag worden opgescheept met de vraag of hij zijn geld wel heeft terugverdiend.’ De toegenomen aandacht voor het huishoudboekje van leerstoelgroepen brengt volgens Aans als eerste het onderwijs in gevaar. Het budget voor onderwijs ligt vast, extra geld is alleen te verdienen met onderzoek. ATLAS Een groep met een tekort zal daarom geneigd zijn het ‘Er was voor ons een aantal aanleidingen om hier eens onderwijs minder prioriteit te geven. ‘Eigenlijk maakt over na te denken’, vertelt Aans. ‘Eén ervan was de dis- de organisatie oneerlijk gebruik van de docenten door cussie over Resource. Het viel ons op dat het voor de te weinig geld uit te trekken voor onderwijs. Veel docenraad van bestuur niet vanzelfsprekend is dat er een kri- ten vinden onderwijs belangrijk en lopen daarom maar tisch blad is. Dat viel ons tegen, want volgens ons hoort een stap harder.’ dat bij een universiteit. Wij concludeerden daaruit dat een academische sfeer niet zo belangrijk wordt gevonEIGEN BESTUUR den.’ Een eigen bestuur zou wellicht meer oog hebben voor Kleemans: ‘Bij andere universiteiten zijn dingen vande noden van het voetvolk van de universiteit, denkt de zelfsprekend die dat hier niet meer zijn. Aan andere GV. Ineke Kleemans kijkt met jaloezie naar de hogeuniversiteiten heb je geen instituten en spreekt het school. Die heeft een eigen directie, in tegenstelling tot vanzelf dat je denkt vanuit de belangen van de univerde universiteit, die is opgedeeld in kenniseenheden. ‘Er siteit. Bij ons niet.’ staat iemand voor de hogeschool. Dat zou voor de uniEen andere steen des aanstoots is het nieuwe Atlasge- versiteit misschien ook geen slecht idee zijn.’ Heijman: bouw. Veel studenten die aan een afstudeerproject ‘De rector is niet langer de baas van de universiteit, werken, zijn sinds de ingebruikname van dat gebouw maar is manager van allerlei onderdelen van Wageningescheiden van hun begeleiders. Bij veel Wageningse gen UR.’ Een eigen faculteitsbestuur zou de universiteit leerstoelgroepen is het gebruikelijk dat afstudeerders meedraaien met de leerstoelgroep. Vaak hebben ze een werkplek vlak bij de laboratoria en hun begeleider. Bij Groene ruimte is dat dus niet meer zo. Om de samenwerking tussen universitaire onderzoekers en die van instituut Alterra te bevorderen, zijn de groepen samen gehuisvest. Voor studentenkamers was in de opzet van het gebouw geen plaats meer. ‘De samenwerking tussen DLO en de universiteit heeft voorrang gekregen ten koste van een sterk punt van de universiteit, de kleinschaligheid’, zegt Kleemans. ‘De rector zei in een discussie tegen ons dat het bij andere universiteiten niet anders is, maar ik vind dat je dan naar beneden vergelijkt. Dat moet je niet doen.’ Iets vergelijkbaars geldt ook voor het Forumgebouw, vervolgt Wiebe Aans. ‘Het zal vast een prachtig gebouw worden, maar het haalt onderwijs en onderzoek uit elkaar, terwijl de verwevenheid van onderwijs en onderzoek juist kenmerkend moet zijn voor de universiteit.’ Doorn in het oog van de universitaire medezeggen-

‘Bij andere universiteiten zijn dingen vanzelfsprekend die dat hier niet meer zijn’

meer gezicht kunnen geven, denkt hij. ‘De kenniseenheden hebben de neiging om zaken uniform te regelen voor instituut en universiteit.’ Een eigen bestuur zou ook tegenwicht kunnen geven aan al te drieste plannen om hbo en universiteit te laten samenwerken. Wim Heijman: ‘Wij krijgen voorstellen om de doorstroom van hbo naar universiteit sneller te laten verlopen. Dat is allemaal mooi, maar er is verschil tussen de onderwijskwaliteit aan een universiteit en een hbo. De hogeschool is volgens mij te ver doorgeschoten in het vaardighedenonderwijs. Dat zorgt ervoor dat hbo-studenten onvoldoende kennis hebben kunnen opdoen om zomaar in te stromen aan de universiteit.’ RECTOR VERBAASD Meer geld voor onderwijs, meer tijd voor nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek, een eigen bestuur, dat gaat vast geld kosten. Waar moet dat vandaan komen? Heijman: ‘Zo ver hebben we de plannen niet uitgewerkt. Ondanks de bezuinigingen van de laatste jaren blijf ik veel overhead zien, misschien dat daar wat van af kan. Ik hoorde een paar jaar geleden nooit van tekorten bij leerstoelgroepen. Nu is dat schering en inslag, terwijl het vroeger toch ook betaald werd. ’Aans: ‘Ik wil daar eigenlijk niet op ingaan. Wij hebben ook geen panklare oplossingen. De ruimte voor onderwijs en nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek mag in ieder geval niet kleiner worden. Onze voornaamste boodschap is dat er over nagedacht wordt.’ Daar lijkt de raad van bestuur voorlopig nog niet zo’n zin in te hebben. ‘De universiteit heeft er nog nooit zo goed voorgestaan’, liet collegevoorzitter Aalt Dijkhuizen weten in een vergadering over de zorgen van de GV. Bestuurders, hoogleraren, het onderwijsinstituut en de onderzoeksscholen zorgen er met zijn allen voor dat de cultuur aan de universiteit anders is dan die bij de instituten. Maar ondertussen wordt er wel samengewerkt, en dat maakt Wageningen juist sterker, stelde de bestuursvoorzitter. Zonder de fusie zou de universiteit volgens hem allang kopje onder zijn gegaan. Rector Martin Kropff reageerde vooral verbaasd en beloofde bij hoogleraren na te gaan of de zorgen van de medezeggenschapsraad over het ondersneeuwen van de universiteit worden gedeeld. Kleemans: ‘Tot nu toe krijgen we nog geen poot aan de grond. Het lijkt erop dat ze meteen in de verdediging schieten, omdat ze denken dat wij van Wageningen UR af willen. Maar dat is niet zo.’ Aans: ‘Ze hebben altijd WUR, WUR, WUR geroepen. Dat was heel begrijpelijk, want ze moesten de boel bij elkaar krijgen, maar wij willen nu weer verder.’ Kleemans: ‘Wij zitten niet te zeuren dat alles fout gaat. Wij willen graag met de raad van bestuur in discussie. Het samenbrengen van de instituten en de universiteit is gelukt en daar wil ook bijna niemand meer vanaf. We moeten nu kijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat de verschillende onderdelen zo goed mogelijk tot hun recht komen.’ <

Resource 0722 12-15

28-02-2007

16:38

Pagina 12

REPORTAGE

12

1

IN BEELD categorieën, van jong tot oud, door het bos. Studentenatletiekvereniging Tartlétos en burgervereniging Pallas ’67 uit Wageningen organiseerden het kampioenschap. De beste Tartleet op de NK was Ivo Lustenhouwer, met nummer 28 op zijn borst. Hij werd 69e bij de lange cross over 10,3 kilometer in 40:37

U

d

foto’s MARTIJN WETERINGS, tekst YVONNE DE HILSTER Landgoed de Dorskamp op de Wageningse berg lag er prachtig bij afgelopen weekend tijdens de Nederlands Kampioenschappen Cross. De paden waren goed modderig, en het parcours was mede door de verraderlijke hellinkjes lekker zwaar. Over het hele weekend genomen draafden 1500 lopers in diverse

O

minuten, ruim zeven minuten na winnaar Michel Butter. Clubgenoot Jan Roos (rechts, met gestreepte kousen) werd vijftiende op de korte cross (2,5 kilometer). Bij de vrouwen stond Masterstudent Food Technology Helen Hofstede op het podium. Ze werd dit jaar tweede op de korte cross, na een vijfde plek vorig jaar.

Ee st on

W

P

‘P

Ze ee de 7 in Si tij, da en ge dr In ra m sta po is an m an le pr

Resource 0722 12-15

28-02-2007

16:38

Pagina 13

1 MAART 2007

13

RESOURCE #22

OUDE KOEIEN UIT DE ARCHIEVEN VAN WAGENINGEN UR door WILLEM KOERT

er.

HOE DE BAAS VAN IDEALIS EEN STUDENT ONTVOERDE

e

Dat Hans van Medenbach dertig jaar later de directeur zou worden van de Stichting Sociale Huisvesting Wageningen – tegenwoordig Idealis – kon Bas Birkenhäger in 1973 natuurlijk nog niet weten. De bosbouwstudent wist wel dat studiegenoot Van Medenbach hem had ontvoerd. En hij stapte naar de politie.

e

Een fragment uit de brief waarin vier Wageningse studenten uitleggen waarom ze hun studiegenoot ontvoeren en achterlaten in een nachtelijk bos.

Op 29 oktober 1973 wordt Bas Birkenhäger uit zijn kamer in de Wageningse studentenflat Asserpark gesleurd. Van Medenbach en drie andere studenten trekken een juten zak over zijn hoofd, binden zijn armen en benen vast en gooien hem in een auto. Ergens op de Veluwe, bij een gehucht boven Apeldoorn, maken de directeur van de woningcorporatie en zijn vrienden Birkenhägers boeien los en zetten hem uit de auto. Ze geven hem een jas, een kaart van de omgeving, geld voor de bus en een persoonlijke brief met een motivatie van ‘deze nachtelijke expeditie’. Daarna rijden ze lachend weg. Natuurlijk, schrijven de studenten, vinden zij het ontvoeringslachtoffer een minkukel die met zijn ‘negatieve houding tijdens bosbouwexcursies’ en ‘negatieve gedrag op Hinkeloord’ het sowieso verdient om op zijn nummer gezet te worden. Maar de reden om Birkenhäger te kidnappen is dat hij een prominente rol speelt in de be-

zetting van het Wiskundegebouw. Dat is een actie van de Wageningse studentenbond WSO tegen de verhoging van de collegegelden. ‘Omdat het gebouw was bezet, waren er geen colleges’, herinnert Van Medenbach zich. ‘Een aantal van ons kwam daardoor in een lastig parket, want we moesten die examens halen. Zakten we, dan moesten we stoppen met de studie en in militaire dienst. Dat hadden we tegen Bas gezegd, maar die stoorde zich er niet aan.’ Vandaar de slotzin van het briefje dat Birkenhäger in zijn hand gestopt krijgt. ‘Bedenk dat eventuele ongunstige examenresultaten voor de mede door jouw toedoen opgeschorte Wiskundevakken keihard op onder anderen Bas Birkenhäger worden gewroken.’ Een etmaal nadat Birkenhäger verdwaasd door de nachtelijke bossen strompelde, maken leden van studentenvereniging Ceres een einde aan de bezetting van het Wiskundegebouw. De brief waarin zij hun ‘ontzetting’ aankondigen zit in het archief van de WSO. Hij is geschreven in een kloek handschrift dat enig gebruik van vloeibare benevelende middelen doet vermoeden. ‘Wij gaan het linkse tuig uit het Wiskundegebouw trappen’, staat er. ‘Uiteraard niet alleen, nee, met vijftig andere respectabele lieden.’

En aldus geschiedt. De ontzetters dringen het gebouw binnen en sleuren een aantal bezetters naar buiten. Daarna neemt de politie het over. De bezetters zijn woedend, blijkt uit hun persoonlijke verklaringen die de WSO heeft verzameld. Agenten en ontzetters scheuren kleding, schoppen zo hard ‘met politielaarzen’ dat mensen duizelig worden en tijdens de ontruiming verliezen jassen knopen, panden en mouwen. Een politiehond zet zijn tanden in een actievoerder. Een andere actievoerder probeert een gesprek aan te knopen met agenten en constateert bitter dat die er ‘anti-demokratiese en anti-parlementaire ideeën’ op nahouden. ‘Die konden ze nu uitleven.’ ‘Tegen het fascisme!’, besluit hij zijn verklaring. ‘Leve het socialisme!’ De ontzetting wordt landelijk nieuws. In Wageningen stelt de PSF vragen aan het college van bestuur. ‘Was het College op de hoogte van het voornemen van een kleine groep studenten om het Wiskundegebouw met bruut geweld te ontruimen?’ Het antwoord op die vraag luidt ‘neen’. Wat de ontvoeringszaak betreft: Bas Birkenhäger klaagt zijn ontvoerders aan, maar de zaak wordt geseponeerd. ‘Het was een studentengrap’, zegt Van Medenbach anno 2007. ‘Dat begreep Justitie ook wel.’

WERKPLEK PETRA VAN DEN BORN

‘POLITIEK IS LEUK NAAST MIJN WERK’ Ze werkt als controller bij de kenniseenheid Groene Ruimte, maar Petra van den Born maakt ook grote kans om op 7 maart voor het CDA gekozen te worden in de Provinciale Staten van Gelderland. Sinds haar achttiende is ze lid van de partij, vooral vanwege de principes over solidariteit tussen arm en rijk en jong en oud, en de opvatting dat de overheid en burgers gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen voor de samenleving. In haar dagelijks werk maakt ze financiële rapportages voor het Centrum Ecosystemen, het Centrum Geo Informatie, de stafafdeling HRM en de Bussiness Support Unit. ‘Ik bekijk maandelijks wat er is begroot en werkelijk is betaald, analyseer de verschillen en bespreek dat met de afdelingshoofden’, legt ze uit. Dat analyseren en bespreken vindt ze het leukst. ‘Je geeft vooral advies. Een project dat financieel niet interessant is

kan dat wetenschappelijk wel zijn.’ Thuis maakt ze geen lijstjes met uitgaven en inkomsten – ‘dat weet ik zo ook wel’ – maar in het bestuur van de lokale CDA-afdeling is ze ‘natuurlijk’ wel penningmeester. Vier jaar geleden zette ze zich voor het eerst in voor de partij, in het campagneteam voor de statenverkiezingen. Sindsdien trekt de provincie. ‘Je kijkt verder dan een gemeente, en omdat de Gelderse regio’s nogal verschillen is het werk bij de provincie breder.’ Als alles goed gaat vergadert ze straks op haar wekelijkse vrije woensdag in het provinciehuis of gaat ze op die dag op werkbezoek. Verder dan het provinciebestuur reiken haar ambities nog niet. ‘Politiek is leuk, maar wel naast mijn werk, want dat doe ik ook met veel plezier.’ / Yvonne de Hilster foto Guy Ackermans

Resource 0722 12-15

28-02-2007

16:38

Pagina 14

OPINIE

14

1

M.I.

Het nieuwe kabinet is begonnen met het uitvoeren van het regeerakkoord. Aan groepsgevoel en optimisme ontbreekt het de bewindslieden niet. Maar hoe haalbaar zijn de torenhoge ambities op het gebied van onderwijs en wetenschap? Wat zal er terecht komen van de speerpunten duurzaamheid en innovatie? En blijft die beruchte ‘spruitjeslucht’ nog lang hangen?

WAT VERWACHT WAGENINGEN VAN BALKENENDE IV? door RICHARD ESSER

V

‘E d a la k

D ‘Cramer kan bedrijven meekrijgen als het gaat om duurzaamheid’

Prof. Hans Dons, bijzonder hoogleraar Ondernemerschap in de levenswetenschappen

‘Ik ken Ronald Plasterk vrij goed. Hij was nog een tijdje lid van de wetenschappelijke adviesraad van Keygene, het bedrijf waarvoor ik werk. Misschien dat ik hem nog tegenkom wanneer we binnenkort met het Nederlands Instituut voor Biologie meer aandacht probeer te vragen voor het belang van de biologische wetenschappen, via het BioScience Forum. Ik heb er wel vertrouwen in dat hij dat van harte gaat ondersteunen. De kritiek dat het Innovatieplatform Lenny Putman, promovendus bij de van Balkenende niet verder kwam leerstoelgroep Milieubeleid dan goede voornemens, vind ik onterecht. Er zijn heel concrete doelen ‘Er zijn veel stappen vooruit gezet. bereikt en initiatieven genomen. Zo Tijdens de verkiezingen kwam het doet Wageningen UR mee aan het milieu nauwelijks aan de orde, en opzetten van een center of entreprenu hebben we een minister in plaats neurship, om daarmee het ondernevan een staatssecretaris, en een re- merschap in het onderwijs te vergeerakkoord vol mooie woorden. De sterken. Maar dit soort dingen kost nieuwe minister Jacqueline Cramer tijd. Er moet namelijk een flinke culheb ik heel erg hoog zitten. Ik weet tuuromslag plaatsvinden binnen de dat ze goed in staat is om bedrijven kennisinstellingen. mee te krijgen als het gaat om duur- Het is overigens interessant en verzame ontwikkeling. nieuwend dat er twee biologen in de Het regeerakkoord zet trouwens wel regering zitten. Natuurlijk is dit een erg in op innovatie. Dat is op zichzelf christelijk-rood kabinet, dat wellicht goed, maar aandacht voor het beterughoudender zal zijn op het gestrijden van slechte praktijken is er bied van stamcelonderzoek en geniet. Volgens mij moeten er juist ook netische modificatie. Maar het is keiharde ondergrenzen gesteld wor- ook goed om kritisch te zijn. Als ze den aan de productie. Denk bijvoor- maar niet vergeten dat nieuwe techbeeld aan de gloeilamp die in Ausnologieën noodzakelijk zijn voor de tralië in de ban wordt gedaan. Dat voortgang van de wetenschap en de zou je met sterk vervuilende auto’s kwaliteit van het leven.’ ook kunnen doen. Op bladzijde acht van het regeerakkoord wordt eerst gezegd dat burgers een belangrijke verantwoordelijkheid dragen voor duurzaam consumeren, en dan pas dat ook het bedrijfsleven een rol speelt. Dan maak je wel een heel grote draai ten opzichte van het voorgaande beleid waarin geen aandacht bestond voor de consument. Ze zouden juist moeten zorgen voor meer samenhang tussen aanbod, informatievoorziening en duurzame consumptie. Laat ze eerst maar eens een keurmerk voor energiezuinige woningen invoeren. Dat Europese beleid had in 2006 al uitgevoerd moeten zijn.’

‘Interessant dat er twee biologen in de regering zitten’

‘Het onderwijs dreigt te versimpelen’

Prof. Marcel Wissenburg, bijzonder hoogleraar Humanistische wijsbegeerte

‘Van een aantal dingen word ik eerlijk gezegd niet erg vrolijk. Het is natuurlijk mooi dat duurzaamheid en dierenwelzijn zoveel aandacht krijgen, maar de medische ethiek komt er bijvoorbeeld minder goed van af. Termen als spruitjeslucht en betutteling zijn helaas moeilijk te vermijDiederik van der Loo, voorzitter van den. Er zit nu eenmaal een aantal elementen uit de jaren ’50 en ’60 in studentenvakbond WSO het regeerakkoord. Kijk maar naar ‘Dit wordt echt heel anders dan toen de manier waarop ze de integratie willen bevorderen. Ze kijken niet verMark Rutte nog staatssecretaris der dan het niveau van de wijk. was. Hij wilde veel te veel dingen Daarmee speel je de angst voor de doordrukken, zoals de leerrechten. Nu de regering belangengroepen na- moderne wereld alleen maar in de drukkelijk uitnodigt om mee te den- kaart. Bovendien staat het gezin ken, kunnen we flink gaan lobbyen. weer centraal, vooral het traditionele gezin. Wat gaat dit betekenen Het regeerakkoord is ook niet erg voor homo’s en voor de emancipatie concreet, dus dat geeft ons een van vrouwen? hoop ruimte. Het akkoord is wel behoorlijk ambiti- En wat Plasterk betreft, als columnist kon hij nog wel eens scherp uit eus. Ik lees bijvoorbeeld dat ze willen behoren tot de top van het Euro- de hoek komen, maar over een paar pese onderzoek. Maar er moet nog maanden is hij volledig afgericht veel gebeuren, wil dat lukken. In elk door zijn ambtenaren. Toch vind ik het een verfrissing dat er zoveel wegeval gaat er eindelijk eens veel geld speciaal naar het hóger onder- tenschappers in het kabinet zitten. Ik hoop dat er meer aandacht komt wijs. Zo hoeven universiteiten zich voor fundamenteel onderzoek. En niet te profileren als bedrijven, wat dat het marktdenken over het onze ook niet zijn. derwijs voorbij is. Het vorige kabinet Natuurlijk hebben we ook kritiek. werd wat dat betreft wel erg voorDat de top hoger moet en de basis spelbaar.’ breder legt een grote druk op de kwaliteit van het onderwijs. Het is een mooi plan, maar door te streven naar een grotere participatie dreigt het onderwijs wat te versimpelen. Daarnaast zal er minder toezicht zijn op de kwaliteit, en dat werkt dus niet. Dan is er nog iets. Het is erg jammer dat het leerrechtenplan voorlopig wordt aangehouden. Maar gelukkig heeft Plasterk zich daar in het verleden sterk tegen verzet. Dat is wel een troost.’

‘Over een paar maanden is Plasterk volledig afgericht’

‘Hoeveel energie zullen ze werkelijk in dierenwelzijn steken?’

Dr. Hans Hopster, lector Welzijn van dieren, Van Hall Larenstein ‘Het is uniek dat er in een regeerakkoord zoveel staat over dierenwelzijn. Maar wat er in staat lijkt misschien nieuwer dan het is. De Nota Dierenwelzijn die ze bijvoorbeeld beloven, is in de vorige kabinetsperiode op ambtelijk niveau al voorbereid. Belangrijk is wel dat deze nu wordt afgerond, beleidsstatus krijgt en wordt uitgevoerd. Door de nota in het regeerakkoord te noemen, krijgt de uitvoering ervan stellig meer gewicht. Het motto ‘samen leven, samen werken’ komt me erg bekend voor. Wij weten al jaren dat je rond dierenwelzijn alleen iets kunt bereiken als je marktpartijen erbij betrekt en ambities deelt. Verrassend is wel dat ze grote nadruk leggen op het stimuleren van de vraag en aanbod van diervriendelijke producten. Maar ik ben een realist. Hoeveel geld en energie zullen ze er werkelijk in gaan steken? En weet de overheid duidelijk te maken waarom er meer zal moeten worden betaald voor diervriendelijke producten? Dat laatste is voor mij echt een speerpunt. Over het onderwijs wil ik ook nog wel wat kwijt. De Tweede Kamer heeft vorig jaar een motie aangenomen waarin wordt verzocht het welzijn van dieren een prominentere plaats te geven in het groene onderwijs. Met het lectoraat Welzijn van Dieren ligt hier voor Wageningen UR een prachtkans. Ik heb de minister per brief aangeboden om hierover eens van gedachten te wisselen.’

Be zo ‘o la rij he ko vra en te

In ‘O ha M m he ee Als vo de ge vra ste so ge oo he m ee ne In de pr m ze vo die et re En er ge bo br ko fe Be fa va Da sto ku 19 sta gr ine vo se la

Resource 0722 12-15

28-02-2007

16:38

Pagina 15

1 MAART 2007

e

V.D.REDACTIE

‘Europa hield de prijzen van agrogrondstoffen lange tijd kunstmatig laag’

BESTUURSBEURZEN

Bereid je maar voor: in de niet eens zo verre toekomst wordt vlees ‘oneindig’ veel duurder. Dat zegt exlandbouwminister Cees Veerman. De rijker wordende Chinezen en Indiërs hebben niet meer genoeg aan een kommetje rijst, en believen vlees. De vraag stijgt, veevoer wordt duurder, en de vleesprijzen stijgen. Niets aan te doen. Of wel?

k-

a e-

gt in gt -

er-

eli-

e-

k

er

at-

wel

ts

en

s

RESOURCE #22

VISIE

DUUR VLEES

an

15

Ing. Jan Bolhuis van het LEI: ‘Op de langere termijn klinkt het verhaal van Veerman heel aannemelijk. Maar als ik uitga van wat er op dit moment op de markt gebeurt, dan vind ik het niet zo eenvoudig om daar een eenduidige visie op te geven. Als je kijkt naar de prijzen van het veevoer, dan zie je dat graan bijvoorbeeld de laatste jaren inderdaad duurder is geworden. Dat komt niet doordat de vraag naar graan in de Europese Unie sterk stijgt, maar door de droogte in sommige regio’s. In Australië is de afgelopen dertien jaar al zeven keer de oogst deels mislukt door droogte. Het heeft misschien te maken met de klimaatverandering, dus het zou wel eens een structureel verschijnsel kunnen zijn. In Amerika speelt dat een kwart van de maïs nu wordt gebruikt voor de productie van bio-ethanol. Ook dat moet je relativeren, want dat wil niet zeggen dat al die maïs verloren gaat voor de veehouderij. Restproducten die vrijkomen bij de productie van bioethanol komen alsnog in veevoer terecht. En dan heb je nog soja. In Brazilië zijn er nog steeds gronden die boeren in gebruik kunnen nemen. Het landbouwareaal kan zich nog verder uitbreiden en dat zou op korte termijn tekorten aan vooral eiwitrijke grondstoffen kunnen opvangen. Belangrijker dan de landbouwkundige factoren is misschien de verandering van het Europese landbouwbeleid. Dat heeft de prijzen van agrogrondstoffen, en dus ook graan, lange tijd kunstmatig laag gehouden. Sinds 1980 bouwt Brussel die subsidies stapje voor stapje af. Nu de economie groeit, beginnen de grondstofprijzen ineens weer te stijgen. Dat is op zich volkomen logisch, maar dat verschijnsel hebben we op de agromarkt jarenlang niet gezien.’ / Willem Koert

Toen Wageningen UR vorig jaar 25 procent bezuinigde op de overhead ontsprongen studentenfaciliteiten de dans. Dit jaar neemt de raad van bestuur ze wel onder de loep. De bestuurders bekijken of de mensa’s op de studentenverenigingen niet te ruim in hun jasje zitten, en of de Financiële Ondersteuning Studenten (FOS) wel waar biedt voor haar geld. Deze zogenaamde bestuursbeurzen zouden niet efficiënt genoeg zijn. Dat is echter maar zeer de vraag. Wageningen is een kleine stad die desondanks een bloeiend verenigingsleven kent. Zonder al die grote en kleine verenigingen is de universiteit ten dode opgeschreven. Want wat maakt het dan aantrekkelijk om hier te komen studeren?

De raad van bestuur erkent dat de vele activiteiten die studenten organiseren en bezoeken goed zijn voor de persoonlijke ontwikkeling, en bijdragen aan de aantrekkingskracht van de universiteit. Met het helblauwe Wageningen No.1-shirt liet rector Martin Kropff vorig jaar zien hoe trots hij was op zijn actieve studenten die Wageningen op de eerste plaats in de Keuzegids Hoger Onderwijs hadden geplaatst. Ook in de voorlichting benadrukt de universiteit dat er in Wageningen voor iedereen wel wat te doen is. Het vele werk dat de verenigingen verzetten is bovendien relatief goedkoop. Voor de circa 500 duizend euro die nu is gemoeid met bestuursbeurzen heb je hoogstens een tiental professionele

krachten aan het werk. Nu heeft de universiteit er een paar honderd actieve studenten voor. Verenigingen merken al enkele jaren dat er minder actieve leden komen. Studenten werken meer omdat het collegegeld alsmaar stijgt en de studiebeurs niet toereikend is. En de druk om snel af te studeren neemt toe. Financiële ondersteuning door de universiteit kan dan net dat duwtje in de rug geven om toch een bijdrage te leveren aan de studentengemeenschap. En dus zorgen dat meer studenten voor Wageningen kiezen. Als de bestuurders graag hoge aanmeldingscijfers zien, dan moeten ze de daad bij het woord voegen. / Yvonne de Hilster

HR

Henk van Ruitenbeek

DE HOOG HERR DOKTER QUADRAAT Wat moeten we lachen om Duitse aanstellers die hun academische titels misbruiken om hun omgeving, zoals de bakker en de slager, te imponeren. Zelfs de echtgenote van de zeergeleerde Duitser stelt het op prijs, ook na de tweede emancipatiegolf, om met Frau Dokter te worden aangesproken. In Italië wordt wat frivoler met de academische titel omgegaan. Daar bepaalt de hoogte van de fooi in het restaurant de aanspreektitel. Als de ober tevreden is wordt het dottore, bij een echt grote fooi is het al ras professore.

In Nederland was tot voor kort het gepronk met academische titels tamelijk beperkt. Een enkele politicus noemde zich doctorandus zonder daar recht op te hebben. Een beetje zielig is de schrijver van het ingezonden stuk over de hondendrol die zijn protestbrief met drs. ir. ondertekent. Maar sinds in het academisch en hoger beroepsonderwijs de Engelse ziekte heeft toegeslagen en de oude titels zijn vervangen door de Bachelor, de Master en de PhD heeft de academische gekte ook bezit genomen van ons onderwijs. De gekte

wordt niet door de drager van de graad veroorzaakt, maar door de verstrekker. Terpstra van de HBO-raad maakt bijvoorbeeld te pas en te onpas reclame voor de eenjarige master. Noorda van de VSNU vindt dat vijftig procent van de bevolking een titel moet krijgen. Daarom is het verstandig om iedereen bij de geboorte niet alleen een naam te geven, maar ook alvast een titel. Dat is goedkoper dan de huidige titelinflatie en de bevolking zal dolgelukkig worden. / Kees de Hoog

Resource 0722 20-24

28-02-2007

16:36

INTERNATIONAL

Pagina 20

20

1

‘Help, the university is getting snowed under!’ EUROPEAN MASTERS

‘O

Th wi ac st to Un W ed ar

Six universities came to agreement on Thursday 15 February about the education programme of the new European Master’s Animal Breeding and Genetics. The programme is intended for talented students from outside the European Union. About ten students each year are expected to follow part of the programme in Wageningen. The programme is part of the EU’s Erasmus Mundus programme, which awards study scholarships to promising non-EU students. The initiator of the programme is Professor Johan van Arendonk of Wageningen University. There have already been 164 applications for 24 places. / KV

Th bo em vo un Co se ab Ex at GV Pr we th

WHAT’S ON Thursday 1 March 22.00 / Sirkandi’s masked ball at NJI SRI student club. 23.00 / Beauty and the Nerd Party at Unitas. Friday 2 March 19.00 / Start of ticket sales for the musical Tommy in Coffee World, with previews every half hour. 20.15 / Toonkunstkoor Wageningen sings Rossini’s Petite Messe Solennelle in the Junushoff. 20.30 / 4 Elements documentary at Movie W. 20.30 / Folk dancing in Wijkcentrum De Nude. 21.00 / Jazz with the Bram Huijgen Trio in Down Under Bar at WICC. 24.00 / Club Night at the International Club. Saturday 3 March 21.00 / Kabaal Regionaal at Unitas – rock, ska, punk and metal bands compete for a place in Kabaal am Gemaal, 5 May. 21.30 / Live band Cocktail in Café Meijer. 23.00 / AID Launch party at Ceres. Theme for AID 2007 will be announced. 24.00 / Hot Tropical Party at the International Club. Sunday 4 March 20.30 / Vampyr, classic 1932 German horror film at Movie W. Tuesday 6 March 20.15 / Three modern dance groups perform in the Junushoff. Wednesday 7 March 20.15 / The soul of Motown, theatre concert in the Junushoff. Thursday 8 March 20.15 / Percussion group Slagerij van Kampen perform in the Junushoff. 20.30 / Tapas, Spanish film at Movie W.

Student accommodation in the Binnenhaven – cosy but cramped. / photo Martijn Weterings

LIVING TOGETHER A BIGGER ISSUE THAN YOU’D EXPECT Housing is an issue for every student in Wageningen, but sharing a room is also important for many. Some share because they want to live together with their boy or girlfriend. Others, often international students, want or have to save money, so they move into a room which is officially only for one person. The student accommodation office Idealis offers different kinds of rooms, varying from the rooms on shared corridors in the big apartment blocks to small student-houses with just a few students. It is not common to share a room with another person and it is difficult to find apartments for this purpose. ‘We have only limited options for this at the moment,’ explain Tiffany Fuhler, PR & communication manager, and Jan Harkema, vice-director at Idealis. There are a few apartments in the Bornsesteeg and Haarweg and some in the old IPO-building at the Binnenhaven where two people are allowed to share a room. ‘But Idealis will be able to offer more opportunities in the future. Two new buildings are being constructed at the moment, and in the next few years two more will be built. They will be flexible in their set-up, so that they can be used for people who want to live together.’ When asked about people sharing rooms at the Binnenhaven, Fuhler explains: ‘This building is really only intended to bridge gaps when there are not enough rooms available for international students. But

this year, it was full for too long. Next month, we will discuss the situation with Wageningen UR for next study year. Hopefully, better arrangements can be made.’ It is mainly international students who are living two to a room in the Binnenhaven. For Karel and Lenka, both Czech students of economics, this is not a big issue. They share rooms with partners they like. Lenka: ‘If you know the other person it is fine, and if problems occur you try to solve them through a fair and respectful discussion.’ Karel adds: ‘We also only pay 200 euros a month rent, which is quite cheap for Wageningen.’ Both agree that it is a special place to live. ‘We have nice people around. There are 60 people living in this building and it is a bit like a big family,’ Lenka remarks. There are minor irritations. ‘Only one person can be on the internet at onve as there is only one connection per room,’ Karel says. When people share rooms illegally however, it’s a different matter. The ‘normal’ Idealis room is only meant for one person. ‘I’m sorry but the law in the Netherlands is strict,’ Harkema explains. ‘Only one person is permitted to occupy most of our rooms.’ Fuhler elaborates: ‘There have been a number of big fires in recent years in the Netherlands and also in Wageningen. So the government introduced new laws and we are obliged to be strict. We are inspected every year to make sure our

On St ha su us gr st

rooms comply with the fire regulations. We offer rooms which are recognised as safe, but only if there is no double occupancy.’ There are many couples who share a room at night, and nobody is likely to do anything about this, but there are also international students who share a room, either because they do not want to pay all the rent themselves or because they cannot afford to. One reason is that nonEU students pay much higher tuition fees than European students. These students want to share rooms to give them some extra money. ‘If Idealis discovers that somebody is sharing their the room with another person, we ask the other person to move out and we check again after a while. The worst that can happen is that the renting person also has to leave the room,’ Harkema says regretfully. / HS

ANNOUNCEMENT

FAQ's about the Born now also available in English on www.deborn.wur.nl

S

A st or Ge

Th by Ag an lat or

Resource 0722 20-24

28-02-2007

16:36

Pagina 21

1 MARCH 2007

21

RESOURCE #22

SNAPPED WHO? Bhaurao Gawade, studying Livestock production chains at VHL Wageningen, is just about to hand in his research proposal. GOOD SUPERVISOR? ‘The relation with supervisors is close, like friends. In India there’s more distance.’

ANY SUPRISES? ‘That Dutch lecturers come to work by bike. In India bikes are for the poor. I cycled as a child, and luckily had not forgotten how to. I now know I can cook, which I’d never done in India. Before coming here I asked my mother for some recipes.’ / YdH

‘OUR UNIVERSITY IS IN DANGER OF BEING SWALLOWED UP’ The university is becoming submerged within the larger Wageningen UR, according to the members of the joint student-staff council. Managers lump together the research institutes, the University of Professional Education and Wageningen University, and as a result education and curiosity-driven research are suffering. The Joint Student-Staff Council (GV) is the body through which students and employees of Wageningen University can voice their opinion on the running of the university. It consists of the Student Council and university personnel representatives. The council wrote a memo about the position of the university to the Executive Board. Wiebe Aans, who works at Studium Generale and is chair of the GV, Ineke Kleemans, a student in the Progressive Student Faction, and Heijman were on the committee that composed the memorandum. One issue is the new Atlas building. Students who are writing up their thesis have been separated from their supervisors since the building came into use. In many of the Wageningen chair groups it is the custom that these students take part in the daily life of the

chair group, and are given office space close to laboratories and their supervisor. In the Environmental Sciences Group this is no longer happens. In order to promote collaboration between the university researchers and those at Alterra, the groups are now housed together. There was no room reserved for student rooms when the building was planned. ‘The collaboration between the DLO research institutes and the university received priority, and this was done at the cost of one of the university’s strong points, its small scale,’ says Kleemans. ‘The rector told us during a discussion that this is no different from other universities, but this is making a comparison downwards, and you shouldn’t do that.’ Another complaint of the GV is the way the university is managed. According to Heijman, a university is different from a research institute and therefore requires different management. The current managers are too concerned with finances and administration, and too little with education and research. ‘I hear many people complaining that there is too little funding for their teaching, and that they have too little time for curiosity-driven research. Money has become too important. A university lecturer is

assessed on many points. Teaching is evaluated by students through a questionnaire at the end of a course. Research is continuously assessed by colleagues. I think that someone who has come through all these checks throughout the year can’t be expected at the end of the year to also show that he has covered his own costs.’ The increased focus on bookkeeping among chair groups is putting education in danger, according to Wiebe Aans. The education budget is fixed; extra money can only be earned through research. A chair group with a deficit is therefore likely to attach lower priority to its teaching. ‘You could say the organisation is making unfair use of the lecturers by investing little in education. Many lecturers regard teaching as important and therefore compensate by working extra hard.’ A separate board for the university would probably be more caring towards its own people, the GV thinks. But more money for teaching, more money for curiosity-driven research and a separate management board are all things that cost money. Where should this come from? Heijman: ‘We haven’t worked out our plans that far yet. Despite the cuts of recent years, I still

see a lot of spending on overheads, maybe there’s still room for more savings. A few years ago you never heard of deficits at chair groups. Now it’s common.’ Aans: ‘I don’t want to comment. We have no readymade solutions. Our main message is that we are thinking about the matter.’ The Executive Board seems less inclined to do so. ‘The university has never had it better,’ said the President of the Executive Board, Aalt Dijkhuizen, in a meeting to discuss the GV’s worries. The managers and professors, the teaching institute, and the graduate schools all ensure that the culture of the university is different from that of the research institutes. They are all working together, and that’s what makes Wageningen stronger, said the chairman. If it hadn’t been for the merger, the university would have gone under long ago. University Rector Martin Kropff expressed surprise and promised to find out whether professors shared the GV’s view that the university is becoming snowed under. / KV

HOGESCHOOL STUDENTS’ COMPLAINTS IGNORED The Van Hall Larenstein students in Wageningen have many complaints, but the management will not listen to them, said a number of students during a discussion held at the Wageningen Student Organisation. The WSO is going to assist the students.

m, ll

s s

‘It’s organisational chaos,’ concluded Charlotte van Erp Taalman Kip of the WSO, after she had listened to the stories of the eight VHL students. The WSO had organised the evening because of the lack of satisfaction about competenceoriented education at VHL. But it emerged that more is wrong.

n

STUDENTS VISIT GERMAN FAIR A group of thirty Organic Agriculture students visited the world’s biggest organic trade fair, the BioFach in Germany, last week. The study trip to Nurnberg was organised by StEL, the study association for Organic Agriculture. The students had a great time and found it useful. ‘We got to see the latest trends in the organic industry, like organic cotton for clothes, organic drinks,

and dried fruits from Sri Lanka and India, which were delicious,’ says Shuo Wang. The students used the visit to meet companies and organisations in their subject area. ‘It was a good opportunity to make contacts for internships and future jobs.’ Shuo also noticed that organic foods get much more space in German supermarkets. ‘They should do so here as well.’ / YdH, photo StEL

Thai and Chinese students are said to be bringing the level of teaching down because of their inadequate English. According to the students, the English of

lecturers is also not up to standard. In addition, the organisation and timetabling are a big source of frustration. Drastic changes, such as suddenly putting two subjects together for one exam, are no exception. The students say that the official channels of representation are not working. During the evening nobody was present from the joint representative advisory body, although there were representatives from the various programme committees (opco’s). With the help of the WSO, the students will inventory the problems and make them known to the management of VHL and Wageningen UR. The Wageningen University Student Council was also present, and will bring matters to the attention of the Executive Board. / KM

DEGREE PROGRAMMES APPROVED About half of the degree courses offered by Wageningen University were officially accredited by the Dutch-Flemish Accreditation Organisation this week. All twentyfive BSc and MSc programmes in the Life Sciences cluster were approved. This includes the BSc programmes in Biotechnology, Forestry and Nature Management,

Animal Sciences, Food Technology, Nutrition and Health, Plant Sciences, Landscape Architecture and Spatial Planning, and International Land and Water Management. The programmes need accreditation in order to obtain financing. / KV

Resource 0722 20-24

28-02-2007

16:36

Pagina 22

STUDENT

>

22

1 Het leek een rotsvaste zekerheid: de man ging in de prehistorie met zijn speer op jacht om vrouw en kindjes van voedsel te voorzien. Dit beeld van de stoere oervader brokkelt echter flink af nu antropologen hebben ontdekt dat het bij chimpansees vooral vrouwen en kinderen zijn die met speren jagen op halfaapjes. De ontdekking werpt volgens de onderzoekers nieuw licht op de ontwikkeling van jachtwapens bij de mens. Is dan niets meer heilig?

De Zwitserse overheid heeft melkveehouders verboden om cannabis aan hun koeien te voeren. De boeren claimen dat THC, de werkzame stof in wiet, de koeien blij maakt en zorgt dat ze meer melk geven. De regering vreest echter dat het geestverruimende voer een gevaar voor de volksgezondheid vormt. Zwitserse kaas zou zelfs al vervuild zijn met THC. Dat avondje kaasfonduen zouden we daarom niet langer meer uitstellen.

NICOLETTE

U C

Ee Un pr he bl ec st on on

VASTBIJTEN EN KLAARKOMEN Negen uur ’s ochtends, de wekker gaat, ik druk hem uit. Hoe voel ik me? Een zwaar hoofd, intens moe, pijn in mijn onderrug. Nog even snoozen. Na een half uur sleep ik me uit bed, graai wat kleren van de grond, kleed me snel aan en ga ontbijten in de keuken. Even krantje lezen, puzzeltje maken en goed wakker worden. Inmiddels is het half elf. Hoe lang kan ik dit nog rekken? Moet ik echt aan het werk? Ik zet de computer aan. Hé, vier mailtjes. Die zijn belangrijk, en ik kan trouwens ook wel eens een wasje draaien. Lekker zonnetje buiten, even de ramen openzetten. Nou, zo kom ik ook niet aan de slag. Ik moet eigenlijk naar de Leeuwenborch, maar ja straks kom ik weer allemaal mensen tegen die vragen hoe het gaat. Bovendien moet ik dan al mijn spullen inpakken en tien minuten fietsen. Kan ik beter thuisblijven. Goed, waar zal ik eens beginnen? Paragraaf 5.3 moet korter, en daar moet ik nog iets voor opzoeken. Als ik toch iets op ga zoeken, kan ik net zo goed 4.4 ook even aanpassen. Google, Monte Alto, Costa Rica. Hé, da’s een leuke site, even kijken. Drie uur later kijk ik weer eens op mijn horloge, en nog steeds niks gepresteerd. Om eerlijk te zijn schaam ik me nogal voor mijn onvermogen om mijn verslag binnen een jaar af te maken. Maar hoe lang ben je eigenlijk al bezig, Nicolette? Twee jaar en een maand met mijn verslag. En ik heb ook nog een half jaar in Costa Rica gezeten. Ik begrijp ook niet hoe andere, soms veel minder intelligente studenten, het wel voor elkaar krijgen. Mijn schoonvader vroeg laatst of ik gewoon lui ben. Toen kreeg ik de neiging om mijn trui over mijn hoofd te trekken en heel hard weg te rennen. Maar ik was bang dat hij me dan ook nog raar zou vinden. Een goeie tip kreeg ik van een ex uit een ver verleden. Hij zei: ‘Het is gewoon een kwestie van vastbijten en zorgen dat je klaarkomt.’ Ik hoop dat hij het over mijn afstudeervak had. / Nicolette Meerstadt

He Sc Im va he zic Re de ge M

POKERFACE/ Vergeet de Kolonisten van Catan. Als je mee wilt doen aan de laatste Wageningse studententrend moet je leren pokeren. De Woeste Hoeve, de kroeg van studentenflat Hoevestein, is in de ban van het kaartspel. Het bier wordt nog altijd per strekkende meter genuttigd, alleen ietsje langzamer dan voorheen. Grote hoeveelheden alcohol zijn immers niet bevorderlijk voor de pokerface. / LdK, foto MW

STUDENTEN WILLEN NEDERLANDS LEREN Onder studenten van Van Hall Larenstein in Leeuwarden bestaat grote behoefte aan lessen Nederlands. Dat blijkt uit de reacties op een mailactie van docent Nederlands Hans Leijenaar. ‘Sommigen smeekten mij om zo snel mogelijk met een cursus te beginnen.’ Leijenaar hoort regelmatig van collega’s dat het de huidige studenten nogal ontbreekt aan de spellingsvaardigheden. De recente discussies in de media over taalvaardigheid waren voor Leijenaar aanleiding om te peilen of er behoefte is aan taallessen. ‘Vroeger waren lessen Neder-

lands heel normaal, maar dat is helemaal uitgekleed. Nu is het allemaal geïntegreerd en leer je alleen nog dingen als verslaglegging, presenteren en vergaderen. Ook heel nuttig, maar niet voldoende.’ Dat zijn veel studenten met hem eens. Leijenaar kreeg binnen enkele dagen tachtig reacties. ‘Mijn spelling is erg slecht en ik zou zeker meedoen aan een cursus!’, reageert een student. Een ander schrijft: ‘Alstublieft begin met die cursus! Het samenwerken is gewoon niet leuk meer. Mijn medestudent en ik moeten alle stukken van andere studenten hon-

derd keer nalezen en verbeteren, gewoonweg omdat de meesten de Nederlandse taal vrijwel niet beheersen.’ Leijenaar heeft nu een brief gestuurd aan de opleidingsdirecteuren in Leeuwarden met de vraag om aparte lessen Nederlands mogelijk te maken. ‘Het zou een vrijwillige cursus in de namiddag kunnen zijn, maar eigenlijk vind ik dat het onderdeel van elke opleiding moet zijn. Het is gewoon nodig. Misschien is het een gevolg van tekortkomingen in het basis- en voortgezet onderwijs, maar wij moeten dan maar de schade uit het verleden herstellen.’ / KM

‘HOGESCHOOL DOET NIETS MET KLACHTEN’ De Wageningse studenten van hogeschool Van Hall Larenstein hebben tal van klachten, maar die worden door de directie niet gehoord. Dat liet een aantal studenten weten tijdens een discussieavond bij de Wageningse Studenten Organisatie. De WSO gaat de hbo’ers ondersteunen. ‘Een organisatorische chaos’, concludeerde Charlotte van Erp Taalman Kip van de WSO nadat ze de verhalen van de acht VHL-studenten had aangehoord. Aanleiding voor studentenbond om de avond te organiseren was de onvrede over het competentiegericht onderwijs. Maar er is meer mis, zo bleek. Thaise en Chinese studenten zouden door hun gebrekkige Engels het onderwijsniveau naar beneden halen. En ook het Engels van docenten laat volgens de studenten te wensen over. Verder zijn de organisatie en de roostering een belangrijke bron van ergernis. ‘In één periode

krijg je meer dan twintig keer een gewijzigd rooster’, aldus Nji Sri-president Erik Katuin. ‘En in een tentamenweek ga je maandagochtend maar vroeg naar school voor het geval je om negen uur een tentamen hebt, want het rooster krijg je vaak pas in de tentamenweek zelf.’ Ingrijpende wijzigingen, zoals het plotseling samenvoegen van twee vakken in één tentamen, zijn ook geen uitzondering. Volgens de studenten is er weinig aandacht voor hun problemen. ‘Je weet niet wie er verantwoordelijk is’, aldus Floor Veer. ‘Dan wordt er bijvoorbeeld gezegd: de roosters worden in Velp gemaakt, daar kunnen we niks aan doen.’ De officiële inspraakkanalen werken volgens de studenten niet. Er was tijdens de discussieavond niemand van de medezeggenschapsraad aanwezig, wel van diverse opleidingscommissies (opco’s). ‘Maar daar schieten we ook weinig mee op’, meent Jeline Ganzeboom van de opco Dier- en Veehouderij. ‘We kaarten dit

soort dingen wel aan, maar vervolgens gebeurt er niks.’ De studenten gaan, met hulp van de WSO, de problemen inventariseren en kenbaar maken aan de bestuurders van de hogeschool en Wageningen UR. De studentenraad van Wageningen Universiteit, die ook aanwezig was, gaat de problemen onder de aandacht brengen van de raad van bestuur. In een eerste reactie zegt opleidingsdirecteur Geartsje Oosterhof dat ze een deel van de klachten kent. ‘De roostering is een probleem dat nu opgelost wordt, daar krijgen de studenten binnenkort een brief over.’ De andere problemen zijn volgens haar incidenten. Dat de studenten het idee hebben dat ze nergens terecht kunnen, verbaast haar. ‘De loopbaanbegeleider is voor hen het aanspreekpunt. En via de opco’s worden klachten van studenten meegenomen. De studenten merken daar soms zelf niets meer van omdat zij alweer een fase verder zijn in de opleiding.’ / KM

Ge de hu dit Ab de tw ste do de kw Di bi ‘D we nie gr te ee te Gr

A

Ar be ho op en ni va Va

G

ho di in te be

an

te

ij

ns

et jd k

n-

an

rij-

Resource 0722 20-24

28-02-2007

16:36

Pagina 23

1 MAART 2007

23 Vergeet cd-roms en dvd’s. Deze informatiedragers overleven een natuurramp niet. Japanse onderzoekers slaan digitale gegevens daarom liever op in DNA van organismen. Het is al gelukt om de boodschap ‘E=MC2 1905!’ in een bacterie te stoppen. Het moet op die manier ook mogelijk zijn tekst, plaatjes of muziek miljoenen jaren te bewaren. Vooral overlevers als kakkerlakken zijn interessant. Al is het ons niet helemaal duidelijk wie over miljoenen jaren die kakkerlakmuziek moet gaan beluisteren.

Het is spijtig voor onze rector en de Plant Sciences Group die de kreet ‘Science for Impact’ hebben gelanceerd. De inflatie van dit motto is definitief begonnen nu het Britse onderzoekscentrum van Mars zich profileert met ‘Real Science with Real Impact’. Is hier nog een overtreffende trap op te bedenken of moeten we ons gewonnen geven aan de bedenkers van M&M’s?

UNIVERSITEIT ZOEKT CONTACT MET EERSTEJAARS Wageningen op basis van bepaalde beelden. De beelden van de wervingsactie moeten kloppen met de inhoud van de studie. Als voor de opleiding Dierwetenschappen een paard in de folder staat, is het belangrijk dat de eerstejaars al in hun eerste of tweede periode met een paard in aanraking komen en niet pas helemaal aan het eind van het jaar.’ Ook gedurende de rest van de studietijd is Gemiddeld valt vijftien procent van de stu- aansluiting bij de verwachtingen van studenten aan Wageningen Universiteit af in denten belangrijk. Een werkgroep heeft vorig jaar gekeken hoe studiebegeleiders hun eerste jaar. In het tweede jaar loopt dit op tot in totaal twintig procent. Volgens hier een rol in kunnen spelen. Egbert Kanis, studieadviseur van DierwetenschapAb Groen, hoofd van de stafafdeling Onderwijs en onderzoek, valt al uit de eerste pen, zat in de werkgroep. Zijn studenten krijgen nu bij het begin van hun studie twee periodes op te maken hoe een eereen enquêteformulier om zo te ontdekken stejaars het de rest van zijn studie zal doen. ‘Als ze weinig studiepunten halen is waar hun belangstelling ligt en waarom. De uitkomsten dienen als basis voor indide kans groot dat de studenten blijven viduele kennismakingsgesprekken met kwakkelen.’ de eerstejaars in de weken daarop. ‘Deze Dit is echter geen reden om hen met een bindend studieadvies naar huis te sturen. intakegesprekken zijn niet om te bepalen of studenten wel of niet mogen worden ‘Dat is een oude discussie die af en toe toegelaten’, benadrukt Kanis. ‘Maar hierweer boven komt, maar wij kiezen daar niet voor’, aldus Groen. Om de kans te ver- mee kunnen we trends bijhouden en hier ons aanbod van bijvoorbeeld afstudeergroten dat studenten vanaf het begin beonderwerpen op aan laten sluiten. Dit ter presteren richt de universiteit zich op een beter contact met eerstejaars studen- voorkomt teleurstellingen en versterkt de motivatie.’/ LH ten. Dit begint al bij de werving, zegt Groen. ‘Studenten kiezen bewust voor Eerstejaars studenten aan Wageningen Universiteit die al in het begin slecht presteren, hebben een grote kans dat ze het de rest van hun studie moeilijk blijven houden. Deze constatering leidt echter niet tot invoering van een bindend studieadvies. De aanpak ligt volgens de onderwijsafdeling bij een betere ondersteuning in het begin.

AGROJOBS WAGENINGEN OPEN

-

r-

’

Arbeidsbemiddelingsbureau Agrojobs, dat bemiddelt tussen afgestudeerden van het hoger agrarisch onderwijs en werkgevers op het gebied van milieu, groene ruimte en agrifood, heeft een vestiging in Wageningen geopend. Aanleiding was de komst van de locatie Deventer van hogeschool Van Hall Larenstein in de stad.

De adviseurs in Wageningen richten zich specifiek op agrarische bedrijfskunde, veehouderij en voeding. Tot deze zomer zit Agrojobs in het IMAG-gebouw, en verhuist daarna naar het Forumgebouw. Het is de zesde vestiging van Agrojobs in Nederland. In Velp en Leeuwarden zit al enkele jaren een kantoor. / LH

ge-

ie-

c-

ar ef

ia en ar er M

GALA/

RESOURCE #22

Vijfentwintig studenten Tuin- en landschapsinrichting (T&L) van hogeschool Van Hall Larenstein Velp vierden vrijdag 16 februari het behalen van hun diploma met een chic gala. De kersverse ingenieurs hadden daarvoor de Witte Villa in het Arnhemse Park Sonsbeek afgehuurd. De 130 bezoekers, vooral medestudenten, dansten op de muziek van een voor de gelegenheid samengestelde bigband, bestaande uit studenten, docenten en afgestudeerden. / KM, foto Jurjen Bersee

Wij wisten te achterhalen dat strafpleiter Bram Moszkowicz vorige week naar Nice is ontsnapt. Maar Folia lukte het zowaar om het ‘mafiamaatje’ te interviewen over zijn studie aan de UvA. De man die te weinig afstand zou houden tot zijn cliënten, betichtte op zijn beurt een docent rechtsfilosofie van een gebrek aan integriteit. ‘Hij wist de benodigde distantie tussen hem en de dames die hij doceerde niet in acht te nemen.’ Hij rommelde met studentes? ‘Ik zeg u wat ik u zeg.’

HET ECHTE WERK

BUITENMENS WORDT BOSWACHTER Reinhart van Norel, derdejaars Bos- en natuurbeheer op Van Hall Larenstein in Velp, loopt stage bij het Geldersch Landschap, op Landgoed Staverden. Hiermee hoopt hij dichter bij zijn droom te komen: boswachter worden. ‘Ik loop mee met iemand die hier boswachter en opzichter is. Ik vind het echt een prachtige baan, heel afwisselend, vandaar dat ik graag bij hem mijn stage wil doen. Het werk dat ik nu doe is ook heel afwisselend. Ik ben vrij veel buiten, krap de helft van de tijd. Soms ga ik met mijn begeleider mee, maar als ik het zelf kan, doe ik het vaak alleen. Ik doe onder andere houtmeten, waarbij ik dikte en hoogte van de bomen opmeet. En ik wijs toekomstbomen aan. Dat zijn bomen die je graag in de toekomst in je bosbeeld zou willen zien. Dat kunnen bomen zijn die heel geschikt zijn voor de houtproductie en daarom waardevol zijn, maar het kunnen ook gewoon hele mooie bomen zijn. Dan gaat het meer om het sfeerbeeld van het bos. Het is allemaal geïntegreerd bosbeheer, dus deze bossen dienen voor houtproductie, natuur én recreatie. Die toekomstbomen worden dan vrijgesteld, eromheen worden bomen weggehaald. Maar ik zit ook vaak op kantoor en dat is ook leuk. Ik verwerk de gegevens die ik

buiten opmeet en bereken bijvoorbeeld cijfers voor de houtoogst. Soms moet ik de houtoogst al toedelen aan kopers. En ik maak planningen voor onderhoud van natuurterreinen. Daarnaast schrijf ik mee aan de onderhoudsplannen voor de kastelen Staverden en Kannenburg. Niet het vastgoed zelf, maar alles eromheen. Dat zijn meer parkbossen. Dus ook dat is heel afwisselend, ik vind het wel een mooie verdeling tussen buiten- en binnenwerk. Het is ook logisch dat je als hbo-student veel op kantoor zit. Maar als het mooi weer is, zou ik wel willen dat alles buiten was. Het zijn prachtige terreinen. Heel divers. Beukenbos, eikenbos, beekdalen met veen en broekbossen, echt mooi. En dan heb je nog de kastelen en nostalgische boerderijen. Een mooie plek om stage te lopen. Na mijn opleiding wil ik hetzelfde werk gaan doen. Ik wil al heel lang boswachter worden. Dat is waar ik deze opleiding voor doe. Ik ben altijd een buitenmens geweest. Je zult mij niet achter een computer zien zitten spelletjes doen of chatten. Als het kan, ben ik buiten. Ik wil van mijn hobby mijn beroep maken eigenlijk. Het is niet makkelijk om een baan als boswachter te krijgen, maar ik hoop met deze stage weer nuttige ervaringen op te doen. Uiteindelijk zal het wel lukken.’ / Koen Moons

Resource 0722 20-24

28-02-2007

16:36

Pagina 24

STUDENT

RESOURCE #22

24

Legergroen is niet groen genoeg. De Amerikaanse strijdmacht wil graag ecologisch verantwoord de vrede handhaven of – anders gezegd – duurzaam oorlogvoeren. Behalve energie- en waterbesparende wasmachines en douchekoppen op de legerbases zijn er ook interessante trends als ‘loodvrije kogels’ (green ammo) en ecologische explosieven. ‘Lood dat gebruikt wordt in munitie is slecht voor het milieu en kan gevaar opleveren voor mensen’, aldus wapenproducent BAE Systems.

Een Twentse alumnus maakt zich zorgen nu zijn alma mater de tweeling Arjan en Erik Snippe, bekend van het tv-programma ‘The beauty and the nerd’, wil inzetten voor studentenwerving. Zijn dochters wilden eerste naar de universiteit van hun vader, maar die kans is nu verkeken, schrijft hij in UT-Nieuws. ‘In hun klas zit een contactgestoorde nerd – die gaat naar Twente. Alle stoere jongens en meiden gaan naar Delft. Zij dus ook. Hoe kan ik dit beeld nog rechtzetten?’

>

PRIKBORD

[email protected]

VOOR JE MOOISTE FOTO, JE EERSTE VERHAAL, JE EIGEN CARTOON

WUR-MONOPOLY Het alom bekende gezelschapsspel Monopoly heeft een nieuwe variant die onze keukentafel op Asserpark 6a in Wageningen siert: Het Groot Wageningen UR Monopoly. Elke keer als je langs start komt ontvang je twintigduizend euro stufi. Helaas kan je dat al snel kwijtraken als je een boete voor je kapotte fietsverlichting moet betalen: ook twintigduizend euro.

Met een beetje mazzel trek je goede bachelor- en masterkaarten die de kansen algemeen fondskaarten vervangen hebben. Het Wagenings Monopoly heeft exact dezelfde spelregels als het origineel, alleen de namen zijn totaal veranderd. Zo spaar je geen straten maar universiteitsgebouwen, sterflats en studentenverenigingen. Ook ga je niet meer naar de gevangenis, maar wordt je wegens plagiaat doorver-

WAGENINGEN SOGT NIET Ha! Zelfstudieweek. Eindelijk tijd om heftig te gaan stappen zonder dat je de volgende ochtend in de collegebanken moet zitten. Om te zwerven door de uiterwaarden, of – desnoods – je kamer eens goed uit te mesten. Want dat is wat studenten doen in de ‘vrije’ week voor de tentamens: studieontwijkend gedrag vertonen. Toch? Nee dus. Althans, niet in het brave Wageningen. Daar soggen de studenten niet. Er hangt geen schoonmaaklucht op de afdelingen, er worden geen watergevechten gehouden. De kamerdeuren blijven uren achtereen dicht en in de bibliotheken, die tot laat open zijn, is de concentratie van de massaal toegestroomde studenten haast voelbaar. Veel ijverige studenten laten de stad zelfs helemaal achter zich en vluchten naar ‘thuis thuis’ om zo min mogelijk afgeleid te worden. ‘Het is opvallend stil in Wageningen’, zegt student Mischa. Hij is wel gebleven maar heeft geen moeite om de studieweek in te vullen zoals die bedoeld is. ‘Ik heb alleen dit weekend vrij genomen voor de NK cross.’ Voor de achterblijvers die zich ondanks in-

tern verzet toch op iets anders dreigen te storten dan de studieboeken is redding nabij: sociale controle. ‘Ik werd direct beschuldigd van studieontwijkend gedrag door een afdelingsgenoot toen ik mijn kamer schoon ging maken’, vertelt studente Internationale ontwikkelingstudies Janneke. Ook de pogingen om in georganiseerde vorm te soggen zijn teleurstellend. Onder het motto ‘gezellig samen studieontwijkend gedrag vertonen’ maakte studievereniging Alchimica van Moleculaire wetenschappen vorige week een wandeling door de Blauwe Kamer. ‘Maar de opkomst was niet superhoog’, mailt deelnemer Pascal. En als de studenten het zich na al dat blokken veroorloven om even iets leuks te doen, dan nog lijkt het braafheid troef. ‘Ik heb eindelijk eens tijd om een goed boek te lezen’, zegt biologiestudente Julia. In Wageningen geen volle kroegen, chatsessies tot diep in de nacht of overschot aan zelfgebakken taarten. Het zijn pure concentratie, rust en stilte die heersen over de grotendeels uitgestorven stad. / Laurien Holtjer

wezen naar onze rector magnificus Martin Kropff. De beste 'straten' van het Wagenings Monopoly zijn Idealis en CSA voor 35 duizend en 40 duizend euries. Coolsingel, Blaak en Hofplein gaan verder onder de namen Forum, Atlas en Gaia. De IB-Groep laat ook van zich horen, al is het dan geen welkom geluid; je moet immers twintigduizend euro aan ze terugbetalen. De klap op de vuurpijl van het Wa-

genings Monopoly is dat je het geld uit de pot opstrijkt als je de Academische Jaarprijs wint. Geen vrij parkeren dus meer, maar een rijke beloning voor een goede academische inzet. Kortom: het Groot Wageningen UR Monopoly is een gezelschapsspel voor studenten dat zeker meer keukentafels zou moeten sieren! / Wouter Thiebou