03/03/2016
Beheersing in steenfruit
Beheersing van suzuki-fruitvlieg in steenfruit
Preventie:
● Waar overwintering? Herman Helsen
● (Waar) vindt vermeerdering in het vroege voorjaar plaats?
Wanneer bestrijden?
● Hoe (snel) ontwikkelt zich de plaag in het seizoen?
● Hoe weet je of bestrijding nodig is?
Hoe te beheersen/bestrijden?
Project geïnitieerd door
Waar overwintert de volwassen vlieg?
Onderzoek over biologie en beheersing
Eind februari afgedekt, in omgeving kersenboomgaarden. In maart oplopende temperaturen.
Volwassen dieren overwinteren
Valvangsten naast en onder het gaas
Eerste eileg op kers begin juni. Waar leggen overwinterde wijfjes de eerste eieren?
5-3-2015 12-3-2015 2-4-2015 10-4-2015 “Buiten” Compost Kort gras Ruig gras Ruigte hoog Ruigte laag Zwartstrook Onder gaas Compost Kort gras Ruig gras Ruigte hoog Ruigte laag Zwartstrook
0
0 0 0 0
0 0 0
0 0 1 0 2 0
0 1 1 2 14 0
10 8 12 10 27 5
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
Geen overwintering op de bemonsterde plekken
Overwinterde vliegen zijn mobiel
Mo nste r 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
bemonsterd 11-05-15 11-05-15 12-05-15 12-05-15 12-05-15 12-05-15 13-05-15 15-05-15 15-05-15 15-05-15 18-05-15 17-06-15 17-06-15 23-06-15 23-06-15
plantensoort Hedera helix Hedera helix Mahonia aquifolium Ilex aquifolium Hedera helix Mahonia aquifolium Hedera helix Ligustrum vulgare Hedera helix Mahonia aquifolium Hedera helix Ilex aquifolium Mahonia aquifolium Amelanchier lamarckii Amelanchier lamarckii
Aantal suzukifruitvlieg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Zwitserland, Italië: zelfde resultaat. Zuid-Duitsland: voorplanting op Hedera en maretak gevonden. Zodra eerste kleurende kersen: massaal eieren
1
03/03/2016
Wanneer verschijnen dieren van de volgende generaties? Hoeveel generaties heeft suzuki-fruitvlieg in Nederland?
Generatieduur suzuki-fruitvlieg (ei-ei), kersenboomgaard,Randwijk 2015. 9
Hoe snel verloopt die ontwikkeling?
8
Advisering, ontwikkeling adviesmodellen
Vanaf eerste waargenomen eileg (begin juni) in kweekkooien in boomgaard
7
ontwikkeling van opeenvolgende generaties vastgesteld
6
56
5
28 19
4 22
3 18
Vluchtverloop 2015, voorbeeld
# suzuki-fruitvlieg per week per val
Valvangsten bij onbehandelde kersen
40 35 30 25 20 15 10 5 0
Kordia
0
25
Merchant
?
Regina
1
Penny
2
Vliegen gen. 1
Ontwikkeling eieren, larven generatie 1
Vanaf 1 juli was eileg op Kordia mogelijk 10
Preventieve maatregelen: gaas
100% effect in he lab (% tegengehouden)
Preventieve maatregelen: insectengaas
80% 60% 40% 20% 0% 0.00
0.50 1.00 1.50 2.00 netto grootte van de maasopening (mm2)
2.50
2
03/03/2016
Kersenboomgaard proeftuin Randwijk
Valvangsten binnen en buiten de boomgaard Valvangsten In perceel Val 1 Val 2 Val 3 Val 4 Buiten perceel Val 1, appel Val 2, haag Val 3, appel Val 4, peer
Gecombineerd: Voehn (0.8x0.8 mm), Rovero (0.74x0.95) bij bestaande regenkappen
Begin juni gesloten, eerste kersen kleurden toen.
Aanvullend chemische bestrijding op rijpende vruchten
Maximumtemperaturen onder net
15-62015
22-62015
30-62015
7-72015
14-72015
21-72015
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
2 2 2 0
0 0 0 0
0 0 0 0
1 4 4 1
7 16 22 6
21 43 16 6
Geen vangsten onder gaas.
Perceel Geldermalsen in gaas: schadevrij zonder chemie.
Geen schade (maar chemische bestrijding). Klimaat, productie en kwaliteit: 2015 ervaringen goed
Vroege en late rassen in perceel = lange periode van rijpe vruchten: vroege rassen aanvullende bestrijding, hygiëne.
Minimumtemperaturen onder net
15
kers peer
17 jun-17 aug min max 14.6 23.1 13.6 23.6
16
Vergelijking netten, Agroscope (CH) kersen, 2015
2014 geen insecticiden
2015 1x Gazelle gespoten
Foliekappen, gaat gesloten met dubbel hagelnet, zijkanten insectengaas
Alle netten voorkomen of vertragen sterk de aantasting
“Netten bij kersen effectiefste methode”
3
03/03/2016
Surround, Calciumhydroxide (“Kalk”)
Kunnen we volstaan met alleen zijkanten gaas?
Calciumhydroxide (+ toevoegingen)
Surround, Calciumhydroxide Laura Kaiser en collega’s, Agroscope, CH:
PPO labproeven: ‘bepoederde’ vruchten minder
Kaolin (Surround): 4 Behandlungen (32 kg Surround / ha)
aantrekkelijk voor eileg
● Verstoring gedrag, poetsen
Löschkalk (FiMuM Fruchtkalk mit Cuprum): 4 Behandlungen (2 kg Löschkalk + 0.25 l
Verspuiten zonder bezinksel (alleen pH-effect): serie van
Cuprum / ha)
4 bespuitingen in proeven in Duitsland op framboos geen effect.
Insektizid: 2 x Gazelle SG 0.02%, 1 x Audienz 0.02%
Op druif lijkt regelmatig toepassen een steviger schil, en daardoor minder eileg??
Kontrolle (unbehandelt)
Wat kunnen we hier mee?
21
Praktijk chemische bestrijding kers
Eerste kleurende kersen -> eerste eileg
Overige middelen
Praktijk chemische bestrijding kers 2015
Was 2015 vanwege het warme weer een “makkelijke jaar”? Onbehandelde kers: druk vanaf begin juli.
Bestrijding per ras, Tracer, Exirel, 2015 met goed resultaat
● Movento ● Neonicotinoiden
Ryan et al., 2016. Journal of Economic Entomology
4
03/03/2016
1 juli
20 15 10 5
01/07/ 2015
26/06/ 2015
24/06/ 2015
19/06/ 2015
0
17/06/ 2015
nbr of eggs per cherry
Rijpheid Kordia 2015 en eileg 25
Pruim 2015
Kordia 19 juni
24 juni
26 juni
Vroege rassen weinig problemen, deels bestrijding uitgevoerd
Late rassen toenemend kwaliteitsproblemen. Suzuki-fruitvlieg speelde daarbij vaak een rol.
Vraagt in 2016 meer aandacht
25
Samengevat
Dank u voor uw aandacht
Overwintering
● Geen vliegen in zwartstrook, gras, lage ruigte in en rond de boomgaard. Vliegen zijn al vroeg mobiel.
Vermeerdering in het vroege voorjaar?
● Sterke concentratie op eerste rijpende kersen begin juni, eerder op overwinterde vruchten (vrijwel) niet.
Hoe ontwikkelt zich de plaag in het seizoen?
● In 2015 zes generaties, rijping van vroege kersen “startpunt” van de vermeerdering.
Insectengaas
● Effectief. Bij lange periode van rijp fruit in het perceel: compartimenten of bestrijding op vroege rassen overwegen.
In dit project werkt PPO samen met NFO, PT, LTO Vollegrondsgroente.net en verschillende afzetpartijen. Het onderzoek wordt mede gefinancierd door het Ministerie van EZ en de Europese Unie via het project DROPSA.
5
