2015
n e d n a l g a a H regio
Welke mbo-opleiding kies jij?
bekijkjetoekomstnu
de keuze is aan jou
Inhoud
Michelle, Dave, Tobias en Lianne 1 Over het mbo 2 Doorstromen 3 Studiekeuze 4 Mbo-opleidingen per sector ■ Economie ■ Groen ■ Techniek ■ Zorg en welzijn 5 Entreeopleidingen 6 Mbo-scholen 7 Schoollocaties
Kijk op www.bekijkjetoekomstnu.nl Voor opleidingen, beroepen en stages in de regio Haaglanden.
pag 2 5 19 27 37 39 75 85 111 126 129 154
Even voorstellen...
: hoe kiest Lianne? in d ik een baantje “Op het vmbo ha ken eu t in de afwask een eetcafe. Eers ik uken. Daar pikte en toen in de ke eer m ocht ik steeds het snel op en m gonnen.” doen. Zo is het be
Michelle, Tobias, Dave en Lianne hebben al een mbo-opleiding gekozen. In deze gids lees je hoe ze dat hebben gedaan.
: hoe kiest Michelle? "In de eerste klas van het vmbo ging ik mee op ka mp. Daar kree g ik de leiding over de kinderactivite iten. Dat was heel leuk. Toen be n ik op zoek gegaan naar zo’n ople iding."
"Ik heb voor Food gekoz en omdat het een brede opleiding is. Dat is wel handig, want ik we et nog niet precies wat ik wil worde n.”
“Eerst deed ik een opl eiding in de fastservice. Koken von d ik leuk maar je moest ook veel regele n. Tijdens mijn stage kwam ik eracht er dat ik door wilde in de techniek.”
: hoe kiest Dave?
: hoe kiest Tobias?
Dave Jhagroe (19) heeft gekozen Michelle Hogervorst (18) heeft gekozen voor de opleiding Sport en bewegen
2
Wegwijs in het MBO 2015
Tobias Torbijn (16) heeft gekozen voor de opleiding Food (Voedingsspecialist)
voor de opleiding Meubelmaker/(scheeps) interieurbouwer
Even voorstellen...
Lianne Hoogerwaard (17) heeft gekozen voor de opleiding Kok
3
1
Over het mbo
> > > > > > > > > > >
pagina
Niveaus in het mbo 6 Entreeopleidingen 8 BOL en BBL 9 Stage lopen 10 Een leerbaan zoeken 11 Toelatingseisen 12 Vmbo-vakken 13 Aanmelden voor het mbo 14 Opleidingskosten 15 Studiefinanciering 16 Kijk op YouTube 17
5
Niveaus in het mbo
: niveaus en leerwegen in het mbo
Het mbo bestaat uit drie niveaus: niveau 2, niveau 3 en niveau 4. Niveau 1-opleidingen en AKAopleidingen bestaan niet meer. Mbo-opleidingen duren meestal 2, 3 of 4 jaar. Om op het mbo te komen, heb je een diploma nodig. Als je geen diploma hebt, volg je eerst een Entreeopleiding.
Niveau 2
Niveau 3
Met een niveau 2-opleiding leer je een beroep waarin je uitvoerend werk doet. Bijvoorbeeld als receptionist, beveiliger of verkoper. Deze opleidingen duren 1 tot maximaal 2 jaar. Met een niveau 2-diploma heb je een startkwalificatie. Die heb je minimaal nodig om kans op een baan te maken. Je kunt ook doorstromen naar een niveau 3-opleiding.
Met een niveau 3-opleiding kies je voor een beroep waarin je zelfstandig werkzaamheden uitvoert. Bijvoorbeeld als kok, metselaar of verkoopspecialist. Deze opleidingen duren 2 tot 3 jaar. Met een niveau 3-diploma kun je gaan werken of doorstromen naar een niveau 4-opleiding. > opleiding
duurt 2 tot 3 jaar werk > daarna werken of doorstromen naar niveau 4
> opleiding
: hoe kie
Niveau 4 Met een niveau 4-opleiding werk je volledig zelfstandig en voer je gespecialiseerde werkzaamheden uit. Bijvoorbeeld als bedrijfsadministrateur, technicus elektrische installaties of mbo-verpleegkundige. Soms ben je verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in een bedrijf of instelling. Bijvoorbeeld als bewegingscoördinator, werkplaatsmanager of filiaalmanager. De meeste niveau 4-opleidingen duren duren 3 of 4 jaar. Met een niveau 4-diploma kun je gaan werken of doorstromen naar het hbo.
st Dave?
“Op het vm bo was het lekker chillen. Op het mbo m oet ik hard werken. He t is niet vr ij blijvend. Je leert hier e cht voor ee n beroep.”
> opleiding
duurt meestal 3 of 4 jaar en gespecialiseerd werk, verantwoordelijk voor dagelijkse gang van zaken > daarna werken of doorstromen naar het hbo > zelfstandig
> zelfstandig
duur 1 tot 2 jaar > uitvoerend werk > daarna werken of doorstromen naar niveau 3
Doorstromen
vmbo
mbo Entreeopleidingen
6
Wegwijs in het MBO 2015
werken
Stapelen
Niveau 2
Als je opleidingen stapelt, hoeft de studieduur niet heel lang te zijn. Bijvoorbeeld: je volgt de opleiding Secretaresse niveau 3. Die duurt 2 jaar. Daarna wil je de opleiding Directiesecretaresse gaan doen. Dan hoef je nog maar 1 jaar.
Niveau 3 Niveau 4
Je kunt altijd doorstromen van een lager naar een hoger niveau. Alleen niet eindeloos, want studeren kost nu eenmaal geld.
HBO
Tot niveau 3 Bij sommige opleidingen kun je niet doorstromen van niveau 3 naar niveau 4. Niveau 3 is dan het hoogste niveau (bijvoorbeeld Coördinator beveiliging).
1 Over het mbo
7
Entreeopleidingen
BOL en BBL - hoe leer jij het best? : niveaus en leerwegen in het mbo
Als je naar het mbo wilt, heb je een diploma nodig. Maak dus eerst je vmbo af of zorg dat je een overgangsbewijs van de derde naar de vierde klas vwo of havo hebt. Is dat niet gelukt, maar heb je wel de capaciteiten voor het mbo? Dan kun je in aanmerking komen voor een Entreeopleiding.
Vind je het leuk om naar school te gaan? Of leer je Waarom koos Lianne voor een BBL-opleiding?
: hoe kiest Lianne?
Richtingen Je kunt Entreeopleidingen in verschillende richtingen volgen. Bijvoorbeeld in de bouw, mobiliteit, horeca, detailhandel of in de zorg.
ek naar school “Een dag in de we t genoeg. Het liefs gaan vind ik wel vendien leer ik wil ik werken. Bo , tijk. Als ik het zie beter in de prak e het moet.” weet ik beter ho
Persoonlijke aandacht Entreeopleidingen duren meestal 1 jaar. Je volgt lessen Nederlands, Engels, rekenen, loopbaanoriëntatie en burgerschap. Daarnaast doe je allerlei praktijkgerichte opdrachten. De groepen zijn klein en je krijgt veel persoonlijke aandacht. Behalve dat je naar school gaat, loop je ook stage bij een bedrijf.
Aanmelden
Entreeopleidingen in het kort > voor
Om een Entreeopleiding te kunnen volgen, meld je je aan bij een mbo-school. Eerst heb je een uitgebreide intake. Binnen 4 maanden krijg je een bindend studieadvies. Als je doorgaat en een diploma haalt, kun je je aanmelden voor een niveau-2 opleiding op het mbo.
8
Wegwijs in het MBO 2015
leerlingen zonder diploma > uitgebreide intake > verschillende richtingen > duurt meestal 1 jaar > taal en rekenen > veel praktijk > veel persoonlijke aandacht > na 4 maanden bindend studieadvies
liever in de praktijk? Voor beide manieren van leren heb je een leerweg in het mbo.
BOL is leren op school Als je een mbo-opleiding kiest, kijk je niet alleen naar het niveau. Je bedenkt ook of je een BOL- of BBL-opleiding wilt volgen. BOL betekent: beroepsopleidende leerweg. Je gaat veel naar school en loopt regelmatig stage. Bijvoorbeeld één dag in de week of een aantal weken of maanden achter elkaar.
BBL is leren in de praktijk Ga je liever meteen werken en af en toe naar school? Dan past een BBL-opleiding beter bij je. BBL betekent: beroepsbegeleidende leerweg. Je werkt bij een bedrijf of instelling en gaat meestal één dag in de week naar school. Je verdient geld en krijgt geen studiefinanciering. Sommige opleidingen kun je alleen als BBL-opleiding volgen, want die beroepen leer je nu eenmaal het best in de praktijk. Denk bijvoorbeeld aan technische beroepen zoals onderhoudsmonteur of metselaar. Als het schooljaar van start gaat, moet je een leerbaan hebben. Begin dus op tijd met zoeken!
Erkend leerbedrijf Als je stage loopt of een leerbaan hebt, mag dat alleen bij een erkend leerbedrijf. Zo’n bedrijf voldoet aan bepaalde kwaliteitseisen. Je krijgt begeleiding van een praktijkopleider. En je werkt samen met collega’s die jou zo goed mogelijk proberen te helpen.
1 Over het mbo
9
Stage lopen
Een leerbaan zoeken
Als je voor een BOL-opleiding hebt gekozen, krijg je op school praktijklessen.
Als je voor een BBL-opleiding kiest, leer je het vak voor het grootste deel in de praktijk.
Die zijn gericht op je toekomstige beroep. Daarnaast ga je op stage en doe je zoveel mogelijk praktijkervaring op. In het mbo is stage lopen hetzelfde als beroepspraktijkvorming (BPV).
Wat houdt stage lopen in? In het begin loop je meestal mee. Je maakt kennis met het beroep en ontdekt of het werk wel bij je past. Je hoort en ziet veel. Gaandeweg krijg je meer verantwoordelijkheid en word je steeds zelfstandiger.
Waar kun je stage lopen? In Nederland zijn meer dan 200.000 erkende leerbedrijven waar je stage kunt lopen. Sommige scholen hebben ook stageadressen in het buitenland.
Moet je zelf een stage zoeken? De meeste scholen hebben stageadressen van erkende leerbedrijven. Vaak hebben ze daar goed contact mee. Eerst ga je zelf op zoek naar een stage. Als je er niet uitkomt, kun je hulp inroepen van een docent of studieloopbaanbegeleider. Daar moet je wel zelf om vragen. Ook tijdens de lessen komen stages uitgebreid aan bod.
10
Wegwijs in het MBO 2015
Tip
Ga op tijd op zoek naar een stage. Wacht dus niet tot het laatste moment. Kijk ook op www.bekijkjetoekomstnu.nl
bij ek loop ik stage “Een dag in de we broodar. Daar leer ik een grote catera sten helpen. Het jes smeren en ga et te leren hoe je m is belangrijk om st va gaan. Je doet al mensen moet om g op.” wat werkervarin
: hoe kiest Tobias?
Op school krijg je aanvullende theorie- en praktijklessen. Let op: als het schooljaar begint moet je wel een leerbaan hebben.
Hoe vind je een leerbaan?
Maak een goede CV
Kijk om te beginnen op internet. Handige stagesites zijn bijvoorbeeld www.bekijkjetoekomstnu.nl en www.stagemarkt.nl. Je kunt ook een rondje maken langs bedrijven die je kent. Als het niet lukt zelf een leerbaan te vinden, vraag dan om hulp bij je mentor. Op dit moment zijn er te weinig leerbanen. Dat heeft met de economie te maken. Meld je daarom ook aan voor een BOL-opleiding, voor het geval je geen leerbaan kunt vinden.
Marcel Hartkamp is de mentor van Hakan. Volgens hem zijn stages heel belangrijk als opstapje naar een leerbaan. “Leerlingen die op stage gaan moeten goed om zich heen kijken. Is dit een plek waar je straks zou willen werken? Presenteer jezelf goed en maak een duidelijke CV. Zet daar bijvoorbeeld in of je aan sport doet. Als je trainer bent, wil dat zeggen dat je goed kunt leidinggeven. Vergeet ook niet je bijbaantjes erin te zetten. En bewaar je CV, want die zul je later nog wel vaker nodig hebben.”
Hoe Hakan een leerbaan vond Toen Hakan voor het eerst het elektrolokaal binnen wandelde, wist hij het direct. Die richting wilde hij op. En over een BOL- of BBL-opleiding hoefde hij ook niet lang na te denken. “Ik leer sneller in de praktijk, dus ik heb gekozen voor een leerbaan. Op aanraden van mijn mentor heb ik een paar bedrijven gebeld. Dankzij hem kon ik op gesprek komen bij Steegman Elektrotechniek. Ik had me goed voorbereid door hun website te bekijken en een boekje over het bedrijf te lezen. Ik moest veel over mezelf vertellen. Bijvoorbeeld waar ik goed in ben en hoe ik met collega's omga. Ik weet al dat ik aangenomen ben, maar ik moet nog wel een officiële sollicitatiebrief schrijven. Bij mij ging het best goed. Maar bedrijven zitten snel vol. Daarom moet je er op tijd bij zijn.“
1 Over het mbo
11
Toelatingseisen
Vergeet je portfolio niet!
Vmbo-vakken
Als je de overstap naar het mbo maakt, heb je in ieder geval het juiste diploma nodig. Dat is
Aan het eind van het tweede of derde leerjaar in het vmbo kies je een vakkenpakket.
een wettelijke eis. Soms zijn er extra eisen waaraan je moet voldoen. De intake telt ook mee.
Je laat een paar vakken vallen. Meestal heb je halverwege het vmbo nog niet echt een idee welke mbo-opleiding je wilt gaan doen. Welke keuzes kun je maken?
Wettelijke eisen
Extra eisen
> Voor
Voor een aantal opleidingen gelden aanvullende eisen. In de beveiligingsbranche kun je bijvoorbeeld alleen aan het werk als je geen strafblad hebt. Wil je Sport en bewegen (niveau 3 of 4) gaan doen, houd er dan rekening mee dat je een sporttest moet doen. Soms heb je ook een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)* nodig. Voor sommige opleidingen geldt als eis een goede Engelse spreeken schrijfvaardigheid. * Een VOG is een bewijs van goed gedrag en krijg je alleen als je geen
een niveau 2-opleiding heb je een vmbo-diploma basisberoepsgerichte leerweg (bb) nodig. > Voor een niveau 3 opleiding heb je een vmbo- diploma kaderberoepsgerichte leerweg (kb), gemengde leerweg (gl) of theoretische leerweg (tl) nodig. Ook met een mbo 2- diploma of een overgangsbewijs van havo 3 naar havo 4 kun je worden toegelaten. > Als je een niveau 4-opleiding wilt gaan doen, heb je een vmbodiploma kb, gl of tl nodig. Een mbo 3-diploma of overgangsbewijs van havo 3 naar havo 4 is ook voldoende.
strafbare feiten hebt gepleegd. Zo’n verklaring kun je bij de gemeente aanvragen. Ga naar de website van jouw gemeente.
Intake telt ook mee Naast wettelijke eisen is het ook belangrijk hoe de intakeprocedure verloopt. Zelfs al heb je het juiste vmbo-diploma, dan nog is het mogelijk dat je niet wordt aangenomen. Een voorbeeld: je hebt een vmbo-diploma kb en wilt graag naar de opleiding Manager horeca niveau 4. Je cijfers zijn meer dan voldoende en je hebt de test goed gemaakt. Toch krijg je op basis van de intake te horen dat je niet geschikt bent voor de horeca, omdat je (nog) niet zelfstandig genoeg overkomt.
Kies voor wiskunde Probeer zo lang mogelijk wiskunde te volgen. Ook als je de basisof kaderberoepsgerichte leerweg doet. Want met dit vak vergroot je je keuzemogelijkheden.
Kies zoveel mogelijk belangrijke vakken Als je alle mogelijkheden wilt openhouden, kies dan voor wiskunde, natuurkunde, biologie en economie. Vind je deze combinatie te zwaar? Kies dan in ieder geval voor wiskunde en economie.
Kijk vooruit Ook in het mbo heb je de sectoren Economie, Groen, Techniek en Zorg & welzijn. Vmbo-vakken die hier goed op aansluiten zijn: > Economie: Duits, Frans of wiskunde > Groen: wiskunde en een keuze uit biologie of natuur- en scheikunde 1 > Techniek: wiskunde, natuur- en scheikunde en biologie > Zorg en welzijn: wiskunde, maatschappijleer, geschiedenis en aardrijkskunde
: hoe kiest Michelle?
12
wel “Ik vond het intakegesprek best zorgen spannend. Maar je hoeft je geen niet en en te maken. Gewoon jezelf blijv en. vergeten je portfolio mee te nem Dat was ik zelf dus vergeten.”
1 Over het mbo
13
Aanmelden voor het mbo - stap voor stap
Opleidingskosten
: aanmelden voor het mbo
Voordat je je gaat aanmelden voor het mbo, moet je weten welke opleiding je wilt gaan doen. Je hebt erover gepraat met je ouders, mentor of decaan. Ook heb je Open Dagen bezocht en je verdiept in de opleiding die je wilt volgen. Wacht niet met aanmelden tot je
Actuele informatie over opleidingskosten is te vinden op: www.duo.nl
je vmbo-diploma behaald hebt. Meld je aan vóór 1 april!
Stap 1 Aanmelden
Meld je altijd aan vóór 1 april. Als je speciale testen moet doen, vóór 1 februari.
Vul het digitale aanmeldingsformulier in. Dat staat op de website van de school waar je naartoe wilt. Houd wel je identiteitskaart (ID-kaart) bij de hand, want je moet je persoonsnummer (burgerservicenummer) invullen. Als je aanmelding verzonden is, krijg je automatisch een e-mailbericht terug. Check dit bericht, want misschien staat er belangrijke informatie in.
Stap 2 Papierwerk Voordat je een uitnodiging voor een intakegesprek krijgt, heeft de mbo-school eerst een ingevuld doorstroomformulier nodig. Je mentor of decaan is daar verantwoordelijk voor. Jouw gegevens komen dan in een digitaal systeem terecht, waar alle mbo-scholen bij kunnen. Als de mbo-school waar je naartoe wilt niet met zo’n systeem werkt, print het formulier dan uit en neem het ingevuld mee naar het intakegesprek. Wat je ook moet meenemen is een kopie van je laatste schoolrapport of schoolonderzoek en een geldig legitimatiebewijs. Bijvoorbeeld een kopie van je paspoort, ID-kaart of verblijfsvergunning.
14
Wegwijs in het MBO 2015
Stap 3 Testen, opdrachten, vragenformulieren
Lesgeld
Bij de meeste opleidingen word je eerst uitgenodigd voor een digitale test. Dat is geen toelatingstest, maar een manier om erachter te komen wat je kunt. Soms krijg je nog een extra test (sporttest) of opdracht. Of je vult een vragenformulier in.
Elke mbo-opleiding kost geld. De hoogte van de kosten hangt af van de opleiding die je volgt. Ben je 18 jaar of ouder en ga je een BOL-opleiding doen? Dan betaal je € 1.180,- lesgeld. Als je je inschrijft voor een BBL-opleiding, is het cursusgeld voor niveau 2 opleidingen € 232,-. Voor niveau 3 en 4 opleidingen is het cursusgeld € 563,-. Deze bedragen gelden voor het schooljaar 2014-2015. Het kan zijn dat de kosten voor het schooljaar 20152016 iets hoger uitvallen.
Stap 4 Intakegesprek Het intakegesprek heb je meestal met een docent of studieloopbaanbegeleider van de opleiding. De intaker vraagt waarom je voor deze opleiding hebt gekozen en onderzoekt of het beroep goed bij je past.
Andere kosten Naast het lesgeld zijn er meestal ook kosten voor boeken, gereedschappen, werkkleding, excursies en andere activiteiten. Deze bedragen verschillen per opleiding. Informeer bij de opleiding die je gekozen hebt, hoe hoog deze kosten zijn. Reiskosten naar school en stage of leerbedrijf zijn vaak voor eigen rekening.
Stap 5 Inschrijving Binnen twee weken na het intakegesprek ontvang je bericht of je geplaatst bent voor de opleiding. Ook je mentor of decaan wordt op de hoogte gesteld. Ben je op meer dan één opleiding toegelaten? Meld je dan af bij de school waar je niet naartoe gaat. Als je niet geplaatst bent, krijg je meestal het advies een beroepskeuzetest te doen.
Kijk voor het lesgeld en andere kosten op de websites van de mbo-scholen (pagina 32). Meestal is per opleiding aangegeven wat de verschillende kosten zijn.
Tip voor docenten: Kijk voor de lesbrief ‘Aanmelden voor het mbo’ in lobbox.bekijkjetoekomstnu.nl (leerjaar 4) 1 Over het mbo
1 Over het mbo
15
Studiefinanciering Jonger dan 18 jaar
Actuele informatie over studiefinanciering is te vinden op: www.duo.nl Kijk voor de OV-chipkaart op: www.studentenovchipkaart.nl
Ben je nog geen 18 jaar en doe je een voltijd BOL-opleiding? Dan krijg je geen studiefinanciering. Je kunt wel een ‘tegemoetkoming ouders’ aanvragen. Deze tegemoetkoming hangt af van de hoogte van het inkomen van je ouders. Als je een BBL-opleiding doet, verdien je geld en heb je geen recht op een ‘tegemoetkoming ouders’.
Kijk op Wil je meer weten over het mbo? Kijk dan op het YouTube-kanaal Bekijkjetoekomstnu. Je kunt ook de titels van de filmpjes intikken.
Wat wil je later worden?
Als je naar het mbo gaat, kun je uit een groot aantal opleidingen kiezen. Welke opleidingen zijn er allemaal en hoe zijn ze ingedeeld?
18 jaar en ouder Ben je 18 jaar of ouder en doe je een voltijd BOL-opleiding? Dan heb je recht op studiefinanciering en een OV-chipkaart. Of je naast je basisbeurs ook recht hebt op een aanvullende beurs, hangt af van het inkomen van je ouders. Vraag een aantal maanden voordat je 18 wordt studiefinanciering aan. Dan is alles op tijd geregeld. Als je een BBL-opleiding volgt, verdien je geld en heb je geen recht op studiefinanciering of een OV-chipkaart.
Als je op zoek gaat naar een opleiding krijg je automatisch te maken met twee belangrijke kenmerken: niveaus en de leerwegen BOL of BBL.
Lening of gift
Een goede studiekeuze maken is een hele klus. Gelukkig zijn er diverse handige hulpjes.
Doe je een opleiding op niveau 2, dan is je beurs een gift. Doe je een opleiding op niveau 3 of 4, dan wordt je beurs pas een gift als je je diploma binnen 10 jaar haalt. Dit heet de ‘prestatiebeurs’. Een prestatiebeurs krijg je maximaal vier jaar. Als je geen diploma haalt, moet je alles terugbetalen.
Niveaus en leerwegen in het mbo
Hoe maak je een goede studiekeuze?
Let op: De basisbeurs gaat verdwijnen. Dat heeft de politiek besloten. Waarschijnlijk gebeurt dat in het schooljaar 2015-2016. Vanaf dat moment moeten alle studenten, ook mbo-studenten, hun studiefinanciering gaan lenen. Kijk voor actuele informatie hierover op www.duo.nl
Aanmelden voor het mbo
Taylor en Maxim laten zien uit welke 5 stappen de aanmeldingsprocedure voor een mbo-opleiding bestaat.
Beste ouders!
Hoe kunnen ouders hun kind helpen bij de studiekeuze? Handige tips en ervaringen van andere ouders.
16
Wegwijs in het MBO 2015
1 Over het mbo
17
2
Doorstromen
> > > > > >
Niet stoppen na het vmbo Van vmbo naar mbo: kijk op YouTube Van mavo naar havo Van havo naar mbo Van vmbo naar mbo naar hbo Van mavo naar havo naar hbo naar universiteit
pagina 20 21 22 23 24 25
19
Niet stoppen na het vmbo
Van vmbo naar mbo: kijk op Minimaal een startkwalificatie Je bent leerplichtig tot het eind van het schooljaar waarin je 16 wordt. Daarna geldt de kwalificatieplicht tot je 18e verjaardag. Het betekent dat je minimaal een mbo 2-diploma of een havo-/ vwo-diploma moet halen. Dit wordt ook wel een startkwalificatie genoemd. Je kunt dus nooit stoppen met leren na het vmbo. Met een startkwalificatie vergroot je jouw kans op een leuke baan.
ar het hbo zou “Doorstromen na mijn opleiding ook kunnen, want aan.” sluit daar goed op
Mbo-studenten vertellen over hun studiekeuze en hoe die tot stand is gekomen. Met wie hebben ze gepraat? Hoe hebben ze de knoop doorgehakt?
Hoe kiest Michelle?
Pak je kans!
“In de eerste klas van het vmbo ging ik mee op kamp. Daar kreeg ik de leiding over de kinderactiviteiten. Dat was heel leuk en toen ben ik op zoek gegaan naar zo’n opleiding.”
Als je regelmatig spijbelt of te laat komt, moet de school dit melden aan de leerplichtambtenaar. Je ouders of verzorgers krijgen bij de eerste melding een waarschuwingsbrief. Als er niets verandert, moet je misschien een taakstraf doen en krijgen je ouders een boete. Deze maatregelen zijn ingevoerd om het schoolverzuim zoveel mogelijk te beperken en ervoor te zorgen dat jij je kansen op een goede toekomst niet verspeelt. Ga dus naar school en pak je kans!
“Eerst had ik gekozen voor de fastservice. Maar daar moet je veel regelen. Tijdens mijn stage kwam ik erachter dat ik iets met techniek wilde doen.”
Hoe kiest Dave?
Hoe kiest Lianne?
“Ik had een bijbaantje in de afwaskeuken en mocht toen naar de keuken om te helpen met de gerechten. Zo is het begonnen.”
Hoe kiest Tobias?
“Ik heb voor Food gekozen omdat mijn decaan het een goede opleiding vond. Het is een brede opleiding. Lekker handig, want ik weet nog niet wat ik wil worden.”
: hoe kiest Tobias? Tobias weet nog niet wat hij na het mbo wil gaan doen. Daar hoopt hij de komende jaren achter te komen.
20
Wegwijs in het MBO 2015
Hoe kiest Jill?
“Thuis hadden we katten, vissen, hamsters en vogels. Omdat ik de hele dag dieren om me heen wil hebben, ga ik daar mijn beroep van maken.”
2 Doorstromen
Hoe kiest Mascha?
“Eerst koos ik voor Paardenhouderij en toen voor Sociaal pedagogisch werker. Daarna kwam ik erachter dat ik iets met mijn handen wilde doen.”
Hoe kiest Daan?
“Theater vond ik geweldig, maar de toelatingseisen waren te zwaar voor mij. Tijdens een rondleiding op een mbo-school werd ik enthousiast voor de opleiding Recreatiemedewerker.”
Hoe kiest Miquel?
“Ik heb baantjes gehad en een tijdje thuis gezeten. Na een opleiding in de horeca ging ik werken, maar dan kom je niet ver. Nu werk ik met kinderen.”
Hoe kiest Wafa?
“Mijn tantes hebben de opleiding Doktersassisent gedaan. Zij vertelden over hun beroep en zijn echt een voorbeeld voor mij.”
Hoe kiest Brenda?
“De opleiding Retail en fashion bleek niks voor mij en de opleiding Zelfstandig gastvrouw ook niet. Toen ben ik in een speelgoedwinkel gaan werken. Nu ga ik weer naar school om mijn diploma te halen!”
21
Van mavo naar havo
Van havo naar mbo
Na de basisschool ging Rowena (16) naar de brugklas mavo/havo. Leren was voor haar geen probleem.
In de tweede klas van de havo bleef Jordy (18) zitten. In de vierde ging het opnieuw mis. Thuis
Maar toen werd haar oma ziek. “Ik woonde bij mijn oma en ik maakte me zorgen over haar.” Leren
waren er problemen, maar ook de lesstof was een probleem. “Engelse grammatica vond ik lastig.
ging steeds minder goed en ze kwam op de mavo terecht. “Ik ben goed in Duits en economie. De
En wiskunde begreep ik niet altijd even goed. Ik deed te weinig en stelde alles uit tot het laatste
meeste vakken gingen me op het vmbo makkelijk af en ik haalde goede cijfers.”
moment.” Jordy had ook nog een baantje bij een strandtent, want hij wilde werken en geld verdienen.
Naar de havo Rowena hoefde dus niet zo hard te werken op het vmbo en daarom wilde ze in de vierde doorstromen naar de havo. “Met de havo heb je veel mogelijkheden. Misschien wil ik wel in de zorg werken, de kraamzorg lijkt me wel leuk.” Ze had een gesprek met de decaan van de havo over haar cijfers. Hij vroeg ook waarom ze naar de havo wilde. Omdat ze wiskunde had laten vallen, kon ze alleen het Cultuur en Maatschappij-profiel op de havo kiezen.
Jordy: “Het voordeel is dat je een vak leert.”
En het mbo dan? Omdat Rowena pas na haar eindexamen zou weten of haar cijfers hoog genoeg waren, verdiepte ze zich ook in het mbo. Ze bezocht Open Dagen en las over allerlei mbo-opleidingen op internet. “Horeca en management leek me wel leuk. Maar liever zet ik eerst nog een stapje daartussen. Op de havo hoef je nog geen beroep te kiezen en kan ik uitzoeken wat ik echt wil.”
Wegwijs in het MBO 2015
je minimaal een overgangsbewijs van havo 3 naar havo 4 nodig; > kun je instromen naar een mbo-opleiding op niveau 4; > kun je ook na je havo-diploma doorstromen naar een mboopleiding. Sommige scholen hebben versnelde opleidingen. Meestal scheelt dat een jaar studietijd. Neem hierover contact op met de school waar je een opleiding wilt volgen.
Goede cijfers Jordy is blij dat hij deze keuze heeft gemaakt. “Ik haal goeie cijfers op het mbo en hoef er niet zoveel voor te doen. Op het mbo moet je wel veel zelfstandiger werken. Je wordt minder aangestuurd dan op de havo.” Na deze opleiding wil hij naar het hbo en een eigen bedrijf beginnen. “Misschien ga ik iets met kleding of auto's doen.”
> kies
22
> heb
Naar het mbo “School was niet echt mijn ding. Ik kon niet stilzitten. Halverwege de vierde klas ben ik daarom overgestapt naar het mbo. Misschien is het een stapje terug, maar het voordeel is wel dat je een vak leert.” Jordy koos voor de opleiding Ondernemer detailhandel niveau 4. Een vriend van hem zat ook op deze opleiding en vertelde leuke verhalen. Ook keek hij op internet en in de mbo-gids.
Als je van mavo (tl) naar havo wilt:
Rowena: “De meeste vakken op het vmbo gingen me makkelijk af.”
Als je van de havo naar het mbo wilt:
je op het vmbo (meestal) 7 vakken; > kijk je of jouw vakken aansluiten op een havo-profiel; > moet je een goed eindcijfer halen; > kies je ook een mbo-opleiding, want stel dat je niet naar de havo kunt; > krijg je een gesprek over je inzet, werkhouding, motivatie en cijferlijst.
2 Doorstromen
23
Van mavo naar havo naar hbo naar universiteit
Van vmbo naar mbo naar hbo Glenn (22) wist als klein jongetje al dat hij later iets met elektrotechniek wilde gaan doen.
Peter (26) kon goed meekomen op de mavo. Maar hij was wel snel afgeleid en vond de
“Mijn opa was geluidstechnicus en samen bouwden we elektrische circuits met lampjes
talenvakken lastig vanwege zijn dyslexie. Daarom zorgden zijn ouders ervoor dat hij de havo
die aan en uit gingen. Dat was zo leuk dat ik op het vmbo voor elektro koos.” Na het vmbo
op het Luzac kon doen, een school met kleine lesgroepen. “Duits, Engels en Nederlands vond
kon Glenn wel naar de havo, maar hij wilde liever naar het mbo.
ik moeilijk. Dankzij veel begeleiding en door hard te werken heb ik het ruim gehaald.”
Robots “Op televisie zag ik een keer vechtende robots. Toen wist ik dat ik de robotica in wilde. Dus koos ik voor de mbo-opleiding Mechatronica. Drie jaar geleden heb ik mijn eerste robot gebouwd. Die ziet eruit als een koekblik met houten armen en benen, maar hij kan wel zelfstandig opstaan.” Omdat Glenn meer kennis wilde opdoen en meer kans op een goede baan wilde hebben, meldde hij zich aan voor de hbo-opleiding Mechatronica. Wiskunde Op het hbo was het zwaarder dan hij verwacht had. “Wiskunde is hier best moeilijk, het is heel abstract. Sinds kort krijgen mbo-ers die naar het hbo willen extra begeleiding, maar toen ik op het mbo zat was dat nog niet zo. Op het hbo heb ik echt leren studeren. Mijn tip aan iedereen die wil doorstromen is: geef niet op maar blijf doorgaan om je droom te laten uitkomen. En kies voor wiskunde als je de techniek in wilt!”
Als je van het mbo naar het hbo wilt: > heb
je een mbo-4 diploma nodig; je een vierjarige hbo-opleiding (hbo-bachelor) volgen; > kun je een verkort of versneld traject volgen. Dat geldt niet voor alle opleidingen; > kun je een tweejarige hbo-opleiding volgen, de Associate Degree. Eventueel kun je daarna doorstromen naar de bachelor-opleiding. > kun
24
Wegwijs in het MBO 2015
Glenn: “Blijf doorgaan om je droom te late n uitkomen.”
Als je van hbo naar universiteit wilt: > heb
je een hbo-propedeuse of hbo-bachelor nodig; je een drie-jarige universitaire studie volgen (universitaire bachelor); > doe je bij veel studies ook onderzoek; > kun je daarna een universitaire master van 1 of 2 jaar gaan doen. > kun
Brede hbo-studie? Na de havo wist Peter niet zo goed wat hij wilde. “Ik vond techniek interessant en economie ging me gemakkelijk af. Vrienden zeiden dat ik technische bedrijfskunde moest gaan doen. Dat leek me wel wat, want het is een brede hbo-opleiding.” Studeren ging boven verwachting goed, maar in het derde jaar kwamen de twijfels. “Ik wilde praktischer bezig zijn en met mensen werken.” Liever tandarts Net als zijn vader besloot Peter tandheelkunde te gaan studeren. Maar dat kon niet zomaar. “Om op de universiteit te komen, moest ik examen doen in de vwo-vakken wiskunde, scheikunde, natuurkunde en biologie.” Hij besloot te gaan werken en haalde ondertussen alle deelcertificaten. De tweede keer werd hij ingeloot. Inmiddels is Peter halverwege zijn studie voor tandarts en blij dat hij hiervoor gekozen heeft. “Je bent vaak tot meer in staat dan je denkt!”
2 Doorstromen
Peter: “Je bent tot meer in staat dan je denkt!”
25
3
Studiekeuze
> > > > > >
Spots on Jobs 2014
pagina
Op onderzoek uit 29 Handige websites 30 Proefstuderen 31 Pagina voor ouders 32 Kans op werk 33 Hulp van mbo-scholen 34
27
Op onderzoek uit Een opleiding kiezen kan heel lastig zijn. Want hoe weet je of een opleiding bij je past? Misschien klopt jouw beeld van het beroep helemaal niet met de praktijk. Of is de opleiding die je gekozen hebt veel zwaarder dan je denkt. Of juist te gemakkelijk en word je onvoldoende uitgedaagd…help! Ga dus op onderzoek uit, zodat je weet wat een opleiding inhoudt.
t s i l k c Che
uze dieke nl u t s stnu. r je m e o v k o etoe aat ■ Pr ekijkj b . w k ww bs ekij ■ B on Jo s t a o p agend oek S e z j e n B i ■ en ee n Dag e p den m O n t e i e r Z ■ rs/v oude e istijd j m ee de re n e n ■ N r sfee chole s e d o b p to an m ■ Le ites v s b e w ekijk ■ B ren stude f e o k r ap p wer o ■ G s n er ka aan es ov e L e dec j ■ n a len ulp a -scho a ag h o r b V m ■ aan hulp l g a a r 1 apri r ó ■ V ó an v d je a l e M zelf! ■ op je den? w u ro r wor t e r t e a l V je ■
28
Wegwijs in het MBO 2015
Spots on Jobs
Open Dagen
Spots on Jobs is een opleidingen- en beroepenbeurs. Mensen van bedrijven uit de regio vertellen hier over hun vak. Vaak laten ze iets uit de praktijk zien, zodat je een idee krijgt wat hun werk inhoudt. Ook voorlichters en studenten van mbo-scholen zijn aanwezig. Ze leggen uit wat de verschillende opleidingen inhouden en geven folders en brochures mee. Op deze beurs kun je alles vragen. Iedereen neemt de tijd om jouw vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Je doet mee aan workshops en krijgt ook een opdrachtenkaart mee. Zo ontdek je welke opleidingen en beroepen er allemaal zijn.
Tijdens Open Dagen geven mbo-scholen uitgebreid voorlichting over alle opleidingen die je daar kunt volgen. Voorlichters en soms ook studenten geven uitleg en kunnen al je vragen beantwoorden. Meestal liggen er stapels folders en brochures klaar, zodat je thuis alles nog eens rustig kunt nalezen. Op de achterkant van deze gids staat een kalender met alle Open Dagen van mbo-scholen in de regio. > Meer info: kijk op de websites van de mbo-scholen (pag 32)
Spots on Jobs is van maandag 12 t/m vrijdag 16 januari 2015 in de Fokkerterminal, Binckhorstlaan 249 in Den Haag. Ook ouders zijn van harte welkom. > Meer info: www.spotsonjobs.nl
Open Dag Mondriaan 2014
wil : wat
3 Studiekeuze
29
Handige websites
Proefstuderen
Bekijkjetoekomstnu.nl Echt heel handig is de website bekijkjetoekomstnu.nl. Hier vind je uitgebreide informatie over opleidingen, scholen, beroepen en stages in de regio Haaglanden. Alles wat je interesseert, geef je een vinkje. Afhankelijk van niveau, aantal jaren en leerweg krijg je een overzicht van alle opleidingen die jou aanspreken. Je weet dan meteen op welke scholen je deze opleidingen kunt volgen. Bekijk ook de beroepenfilmpjes op deze site (ruim 200) en de pagina’s over het mbo, stages en werk.
Eigen profielpagina Groot voordeel van deze site is dat je interessante opleidingen en beroepen kunt selecteren, vergelijken en bewaren. Je maakt namelijk een eigen profielpagina aan, waardoor je alles weer makkelijk terugvindt. Bekijkjetoekomstnu.nl is informatief, overzichtelijk en handig. Iedereen heeft er wat aan: ouders, scholen, bedrijven en natuurlijk jijzelf!
bekijkjetoekomstnu
de keuze is aan jou
Alle mbo-scholen in de regio ROC Mondriaan ROC ID College Wellantcollege Lentiz ROC Leiden Albeda College Zadkine Grafisch Lyceum Rotterdam Hout- en Meubileringscollege Leidse Instrumentmakers School Scheepvaart en Transport College
Handig Stages en leerbanen bij bedrijven www.stagemarkt.nl www.roc.nl Alle mbo-opleidingen in heel Nederland Opleidingen en beroepen www.youchooz.nl in de zorg, welzijn en sport Filmpjes over technische opleidingen en beroepen Kanaal op YouTube met filmpjes over beroepen
30
Wegwijs in het MBO 2015
www.rocmondriaan.nl www.idcollege.nl www.wellantcollege.nl www.lentiz.nl www.rocleiden.nl www.albeda.nl www.zadkine.nl www.glr.nl www.hmcollege.nl www.lis-mbo.nl www.stc-r.nl
www.techniekinbeeld.nl scholierentv
Wil je je oriënteren of meer weten over een bepaalde richting of opleiding die je gekozen hebt? Geef je dan op voor proefstuderen. Je loopt mee op een mbo-school en proeft de sfeer. Je krijgt extra informatie, zodat je kunt uitzoeken of je de opleiding leuk vindt. Je ziet ook of jouw beeld van het beroep wel klopt met de praktijk. Soms mag je meedoen in de les en een praktijkopdracht maken. Op deze manier kom je erachter of de opleiding die je wilt gaan doen, ook echt bij jou past.
> Meer weten? Op steeds meer mbo-scholen kun je proefstuderen. Wil je hierover meer weten en je aanmelden? Neem dan contact op met je decaan of mentor. Die kan je daarbij helpen.
Darshini:
Waarom Darshini wilde proefstuderen
“Bij proefstudere n krijg je meer aandac ht.”
Darshini’s droom is verpleegkundige worden en met kinderen werken. Het liefst op de afdeling neonatologie van een ziekenhuis. Maar voor het zover is, wil ze zeker weten of ze goed gekozen heeft. “Ik had nog allerlei vragen en wilde rondkijken op de opleiding. Daarom heb ik meegedaan met proefstuderen.” In februari ging ze met twintig leerlingen proefstuderen bij ROC Mondriaan op de Aspasialaan. Een docent van de opleiding Mbo-verpleegkundige hield een presentatie en Darshini kon al haar vragen kwijt. Daarna kreeg ze een rondleiding door alle lokalen. “In het praktijklokaal werd voorgedaan hoe je een wond verzorgt. Dat gebeurde met een pop en het leek net echt. Ik heb nu meer van de praktijk gezien en een realistischer beeld. Bij proefstuderen krijg je meer aandacht voor jezelf. Alles wordt rustig uitgelegd.”
3 Studiekeuze
31
Informatie voor ouders
Kans op werk
Vmbo-leerlingen maken op jonge leeftijd al loopbaankeuzes. Deze keuzes zijn vaak
Als je een mbo-opleiding kiest, houd dan rekening met de kans op werk. Want het zou
bepalend voor hun toekomst. Ouders spelen hierin een belangrijke rol. Samen met de
jammer zijn als je straks wél een diploma hebt, maar géén baan. Is de kans op een baan
decaan en de mentor op school zijn ze belangrijke adviseurs van hun kind.
niet zo groot, dan hoef je niet meteen een andere opleiding te kiezen. Alleen is het wel
Als je ergens helemaal voor gaat, maak je meer kans op een baan!
belangrijk te weten waaraan je begint.
Praten met je kind Elly Baak praat veel met haar dochter. "Dominique wilde eerst de horeca in en later de facilitaire dienstverlening. Nu vindt ze beauty artist heel leuk. Ik wijs haar erop dat ze geen keuze voor de rest van haar leven hoeft te maken. Maar elk jaar iets anders doen gaat natuurlijk ook niet. Als ouder moet je veel praten met je kind en alle keuzes uitgebreid bespreken."
Decaan is vraagbaak Ouders en kinderen zijn altijd welkom bij decaan Marja Lagendijk. “Leerlingen en hun ouders kunnen bij mij terecht als ze niet weten welke opleiding ze moeten kiezen. We hebben dan een gesprek over de mogelijkheden die er zijn. Soms raad ik ze aan een beroepentest te doen. Samen bespreken we dan de uitslag. Het is belangrijk dat ouders goed luisteren naar hun kind. Als ze er samen niet uitkomen, kunnen ze altijd contact met hun decaan opnemen. Daar zijn we voor.”
Wat kunnen ouders doen?
Banen In sommige sectoren is het makkelijker een baan te vinden dan in andere. Daarin speelt de economie een belangrijke rol. Als het minder goed gaat met de economie, zoals nu, zijn er in bepaalde sectoren minder banen. Vaak is het dan ook moeilijker om in deze sectoren een stageplaats of leerbaan te vinden.
> Laat
zien dat u geïnteresseerd bent in de schoolloopbaan van uw kind. > Praat met uw kind over school, stages, hobby’s en interesses. > Zet samen op een rijtje waar uw kind goed in is. > Bespreek welke kansen en mogelijkheden er zijn. > Ga samen naar Open Dagen van mbo-scholen. > Bekijk samen websites waar veel informatie op staat zoals websites van mbo-scholen en www.bekijkjetoekomstnu.nl > Maak gebruik van uw netwerk. Zorg dat uw kind in aanraking komt met mensen die graag iets over hun beroep of werk willen vertellen. Zo krijgt uw kind een realistisch beeld van een beroep. > Maak een afspraak met de decaan of mentor op school als uw kind geen studiekeuze kan maken. Of neem contact op met mbo-scholen (pag. 38).
Uitleg Op www.bekijkjetoekomstnu.nl staat informatie over de kans op een stage en een baan voor alle opleidingen en beroepen. Op alle opleidingen- en beroepenpagina’s staan gekleurde cijfers. De blauwe cijfers laten zien hoe groot de kans op werk is. De rode cijfers geven weer wat de kans op een stage is. Alle cijfers komen van de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Ze worden elk kwartaal aangepast aan de situatie op de arbeidsmarkt.
: beste ouders!
het “Over de kans op werk dacht ik op n mij aan vmbo totaal niet na. Toen ik k met docent vroeg wat de kans op wer je met dat mijn opleiding is, vertelde hij Food veel mogelijkheden hebt!”
: hoe kiest Tobias?
32
Wegwijs in het MBO 2015
3 Studiekeuze
33
Hulp van mbo-scholen
Snuffelen
ROC Mondriaan Contactgegevens: zie pag. 131
Vind je het moeilijk om een opleiding te kiezen? Praat er dan over met je mentor, je ouders en de decaan. Je kunt ook hulp vragen aan mbo-scholen. Behalve Open Dagen en
ID College
proefstuderen organiseren ze nog meer activiteiten om je te helpen bij je studiekeuze.
Contactgegevens: zie pag. 133
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Contactgegevens: zie pag. 135
kun je loopbaanadvies krijgen. En op websites, Facebookpagina's en blogs van scholen kun je ook allerlei informatie vinden.
Wellantcollege Contactgegevens: zie pag. 137
ROC Leiden • Snuffelen In een inloopcentrum van een mbo-school kun je vrijblijvend rondsnuffelen. Je kunt er terecht voor informatie en advies over opleidingen die de school aanbiedt. Meestal hoef je geen afspraak te maken. • Individueel gesprek Als je meer wilt weten over bepaalde opleidingen en beroepen, kun je een individueel gesprek aanvragen. Meestal is dat op afspraak. • Meelopen Twijfel je over een opleiding of kun je niet kiezen? Dan helpt het vaak als je een dagje meeloopt met een klas of een individuele student. Je ziet en hoort veel en kunt met eigen ogen zien of de opleiding iets voor je is. • Rondleiding Wil je met je klas een kijkje nemen op een school? Dan krijg je een rondleiding langs alle lokalen en uitleg over de opleidingen.
• Loopbaanadvies Vind je het echt moeilijk om een opleiding te kiezen die bij je past? Kijk dan of je loopbaanadvies kunt krijgen. Meestal doe je een uitgebreide test en heb je daarover een gesprek.
Contactgegevens: zie pag. 139
• Website Elke mbo-school heeft een website met uitgebreide informatie. Per vakgebied zie je welke opleidingen er zijn en op welke locatie je deze kunt volgen.
Zadkine
• Facebook en blog Op de Facebookpagina en blog van de school vind je informatie over de school en wat studenten van hun opleiding vinden.
Contactgegevens: zie pag. 145
Albeda College Contactgegevens: zie pag. 141
Contactgegevens: zie pag. 143
uze?
34
Wegwijs in het MBO 2015
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
• •
Leidse instrumentmakers School
•
•
Contactgegevens: zie pag. 149
3 Studiekeuze
Facebook en blog
•
Hout- en Meubileringscollege
Contactgegevens: zie pag. 151
•
Website
•
Grafisch Lyceum Rotterdam
Scheepvaart en Transport College
LoopbaanRondleiding advies
•
Contactgegevens: zie pag. 147
: hoe maak je een goede studieke
Meelopen
•
Lentiz Mbo-scholen kunnen je op allerlei manieren helpen. Denk aan langsgaan, een gesprek aanvragen of meelopen met een klas of een student. Soms organiseren scholen ook rondleidingen en
Individueel gesprek
•
•
• •
•
•
•
35
4 Economie
36
39
Groen
75
Techniek
Mbo-opleidingen per sector 85
Zorg en welzijn 111
37
“Na deze opleiding wil ik de vervolgopleiding elfstandig werkend kok doen. Dan wil ik
een tijdje in een chique restaurant werken, en daarna een eigen restaurant beginnen.
Dat lijkt me supergeweldig!”
: hoe kiest Lianne?
Economie Heb je op het vmbo gekozen voor de sector Economie? Dan kun je doorstromen naar één van de vele mbo-opleidingen in deze sector. Ook als je op het vmbo een andere sector hebt gekozen, kun je na het behalen van je diploma iets met Economie gaan doen.
Economie
Lianne Hoogerwaard
Haar ambitie:
Meer weten over opleidingen? Ga naar www. bekijkjetoekomstnu.nl. Of kijk op de websites van mbo-scholen. Zie pagina 28.
Economie bestaat uit de volgende domeinen:
Economie en administratie Handel en ondernemerschap Horeca en bakkerij Informatie- en communicatietechnologie Media en vormgeving Toerisme en recreatie Transport, scheepvaart en logistiek 38
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
40 46 52 56 58 64 66
39
Domein Economie en administratie
De opleidingen binnen het domein Economie en administratie staan allemaal in het teken van dienstverlening aan bedrijven en consumenten. Je registreert en verwerkt gegevens die nodig zijn om een organisatie goed te laten functioneren. Je kunt je ontwikkelen op het secretariële, financiële, administratieve of juridische vlak. Ben je klantgericht, dienstverlenend en commercieel ingesteld? Heb je organisatietalent en goede communicatieve vaardigheden? Kies dan voor Economie en administratie.
Administratieve en financiële dienstverlening Heb je wat met cijfers en vind je het leuk om met computers te werken? Houd je ook wel van een beetje puzzelen? Dan is een administratieve baan vast iets voor jou. Je leert nauwkeurig werken en kunt goed samenwerken.
Wat doe je? > Secretarieel medewerker (niveau 2): Je zorgt voor het uitwerken en afhandelen van papierwerk. Ook verzorg je de post, neem je de telefoon aan en ontvang je bezoekers.
A dministratieve en financiële dienstverlening > Commerciële dienstverlening > Marketing en communicatie > Secretariële en juridische dienstverlening >
40
Wegwijs in het MBO 2015
> Bedrijfsadministrateur (niveau 4): Je doet de administratie van een of meer bedrijven. Je voert financiële gegevens in en maakt daarvan rapportages.
> Financieel administratief medewerker (niveau 3): Je voert boekhoudkundige gegevens in, controleert rekeningen en stelt facturen op.
Administratieve en financiële dienstverlening niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Bedrijfsadministratief medewerker
1 tot 2
2 2 BOL 2 2 BOL 2 3 BOL
Economie en administratie is onderverdeeld in:
> Assistent-accountant (niveau 4): Je leert alles over balansen en jaarrekeningen en verzorgt de belastingaangiften.
3 4 BOL 4 4 BOL 4 4 BOL
BBL Bedrijfsadministratief medewerker
Secretarieel medewerker BBL Secretarieel medewerker
Telefonist/receptionist BBL Telefonist/receptionist
1 11
ondriaan college Id
15 16 17 22 23
RO
C leiden albeda
college
36 39 40 47 59 63
33
36 39 40 47 59 63 36 40 47 59 63
69 74 77
36 40 47 59 63
69 77 85
66 74 77 85
1 11
15 16 17 22 23
33
2
1
16
33
1,5 tot 2
33
2
33 1 4
15 16 17 20 21 22 23
33
39 40 47 59 63
1
16
33
39 40 47 59 63
1 tot 3
15 16 17 20 21 22 23
33
39 40 47 59 63
1 tot 3
16
33
39 40 47 59 63
Bedrijfsadministrateur
1 tot 3
1 4
15 16 17 20 21 22 23
33
39 40 47 59 63
BBL Bedrijfsadministrateur
1 tot 3
1
16
33
39 40 47 59 63
Bedrijfsadministrateur (sprinttraject)
1
zadkine
33
1 tot 2
BBL Financieel administratief medewerker 1,5 tot 3
BBL Assistent-accountant
CM
1,5 tot 2
Financieel administratief medewerker 2 tot 3
Assistent-accountant
RO
69 74 77
66 74 77 85
66 74 77 85
60 De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
4 Mbo-opleidingen per sector
41
Domein Economie en administratie
Economie en administratie
Domein Economie en administratie
Marketing en communicatie
Wat doe je?
Kies je voor een commerciële opleiding? Dan heb je een vlotte babbel nodig. Je vindt het leuk om te adviseren en te verkopen. Ook kun je goed inspelen op de behoefte van de klant. Het werk is afwisselend en de omgeving is dynamisch.
> Commercieel medewerker binnendienst (niveau 3): Je hebt vooral telefonisch contact met klanten en bent bezig met de directe verkoop, serviceverlening, administratieve werkzaamheden en klachtenbehandeling. > Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen
(niveau 4): Je adviseert klanten over spaarverzekeringen, schadeverzekeringen, eenvoudige levensverzekeringen en leningen.
Domein Economie en administratie
Commerciële dienstverlening
Heb je organisatorisch talent en ben je flexibel ingesteld? Houd je van het organiseren van grote projecten en evenementen zoals voorstellingen, beurzen, open dagen en sponsoractiviteiten? Kies dan voor marketing en communicatie. Wat doe je?
Commerciële dienstverlening niveau
opleiding
jaren
3
Commercieel medewerker binnendienst
1,5 tot 2
BOL
3 4 4 4
BOL
9
Mondriaan college Id
15 16 20 22 23
C RO
33
leiden albeda
college
39 53 60
1 tot 2
16
33
39 53 60
( Junior) accountmanager
1 tot 3
15 16 22 23
33
39 53
BBL ( Junior) accountmanager
2 tot 3
33
39 53
BBL Commercieel medewerker binnendienst BOL
C RO
Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen 3
9
23
> Assistent communicatiemedewerker (niveau 4): Je helpt met het schrijven en controleren van teksten voor brochures, advertenties, mailings en websites. Ook assisteer je bij het maken van een communicatieplan en ontwikkel je communicatiemateriaal.
40 60 63
> Medewerker marketing en communicatie (niveau 4): Je werkt op een marketingafdeling, verkoopafdeling of bij een evenementenbureau. Jouw werkzaamheden bestaan uit: e-business, direct marketing, relatiebeheer en het organiseren van beurzen.
zadkine
77
Marketing en communicatie 77
77
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
RO
CM
ondriaan college Id
RO
C leiden
albeda
niveau
opleiding
jaren
4
BOL
Assistent communicatiemedewerker
3
4
BOL
Internationaal communicatiemedewerker
3
4
BOL
Marketing medewerker
3
9
4
BOL
Medewerker evenementenorganisatie
3
9
4
BOL
Medewerker evenementenorganisatie (internationaal)
3
60
4
BOL
Medewerker marketing en communicatie
3
53 63
4
BOL
Redactioneel medewerker
3
9
Lyce
college zadkine
33
77
16 20 21 22 23
33
77
16 21 22 23
33
66
Grafisch
21
86
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
42
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
43
um
Domein Economie en administratie
Ben je goed in organiseren en regelen? Kun je informatie opzoeken en overbrengen? En ben je daarnaast ook sociaal en communicatief ingesteld? Kies dan voor een ‘regelbaan’ in de secretariële of juridische richting.
Wat doe je? > Secretaresse (niveau 3):
J e bent de spil in een bedrijf of afdeling. Jouw taken bestaan onder andere uit het maken van afspraken, bijhouden van agenda’s, notuleren van vergaderingen en het versturen van mailings naar klanten en bedrijven.
> Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening
(niveau 4): Je werkt voor advocaten, notarissen en deurwaarders en bent hun rechterhand.
> Medewerker personeel en arbeid (niveau 4):
Je werkt op een uitzendbureau of afdeling personeelszaken en werft, selecteert en begeleidt personeel.
Secretariële en juridische dienstverlening RO
CM
ondriaan college Id
RO
C leiden albeda
college
niveau
opleiding
jaren
3 BOL
Secretaresse
2 tot 3
1 4
15 16 17 20 22 23
33
39 40 47 59 63
1,5 tot 3
1
16
33
39 40 47 59 63
1 tot 3
1 4
15 16 17 20 21 22 23
33
39 40 47 59 63
1 tot 3
1
16
33
39 40 47 59 63
3 4 BOL 4 4 BOL
BBL Secretaresse
Directiesecretaresse/Managementassistent BBL Directiesecretaresse/Managementassistent
3
4 BOL
Directiesecretaresse/Managementassistent (internationaal) Directiesecretaresse/Managementassistent (sprinttraject - internationaal) Internationaal directiesecretaresse
4 BOL
Juridisch medewerker
3
4 BOL
Juridisch medewerker openbaar bestuur
2 tot 3
4
BBL Juridisch medewerker openbaar bestuur
2 tot 3
4
Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening BBL Juridisch medewerker zakelijke 4 dienstverlening 4 BOL Medewerker personeel en arbeid
2 tot 3
4
2 tot 3
4
2 tot 3
4
4
2 tot 3
4
Medewerker sociale zekerheid
2 tot 3
4
BBL Medewerker sociale zekerheid
2 tot 3
4
4 BOL
4 4 BOL
4 BOL 4 4 BOL
BBL Medewerker personeel en arbeid
Sociaal-maatschappelijke dienstverlener
zadkine
74 77 85
74 77 85
60
21
1,5
60
3
3 tot 3,5
59 16 23
33
77
16 23
33
77
23
33
77
77
59
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
44
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
45
Domein Economie en administratie
Secretariële en juridische dienstverlening
Domein Handel en ondernemerschap
Detailhandel en groothandel
In de handel is geen dag hetzelfde. Of je nu in een winkel of voor een groothandel of multinational werkt: je krijgt telkens met de dynamiek van de markt te maken. Belangrijk is dat je oog hebt voor de klant en commercieel en servicegericht bent ingesteld. Zoek de branche die bij je past, bijvoorbeeld mode, textiel, interieur, elektronica of voeding.
In de detailhandel werk je met producten die direct worden gekocht door de klant. Denk aan voedsel of kleding. Als verkoper ga je met klanten om en is je gedrag heel belangrijk. Je bent in staat mensen te adviseren en allerlei vragen te beantwoorden. Als je bij een groothandel werkt, heb je veel contact met buitenlandse bedrijven.
Wat doe je? > Verkoper detailhandel (niveau 2): Je werkt in een winkel of magazijn en vindt het leuk om klanten te helpen bij wat ze zoeken.
Detailhandel en groothandel > Management > Mode en interieur >
> Assistent-manager internationale handel buitendienst (niveau 4): Je gaat bij klanten op bezoek en houdt presentaties. Ook geef je veel informatie over de producten. Het hoort bij je werk te onderhandelen over prijzen.
> Verkoopspecialist detailhandel (niveau 3): Je weet veel over de producten die je verkoopt. Als klanten advies nodig hebben, kunnen ze bij jou terecht.
Detailhandel en groothandel
RO
CM
ondriaan college Id
RO
C leiden albeda
college zadkine
HM
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Verkoper BOL op de Winkelvloer
1 tot 1,5
Verkoper detailhandel
1 tot 2
9
16 17 22 23
33
36 39 53 60 63
69 77 88
1 tot 2
1
15 16 17 22 23
33
36 39 53 60 63
77 85
2 BOL 2 2 BOL
Handel en ondernemerschap is onderverdeeld in:
Domein Handel en ondernemerschap
Handel en ondernemerschap
BBL Verkoper detailhandel
Verkoper in de wijk
2
3
1,5 tot 2
3 BOL 3 BOL 3 3 BOL 3 4 BOL 4 BOL
BBL Eerste verkoper
58 23 36 39 53 63 88
Verkoopadviseur wonen
3
Verkoopspecialist detailhandel
1,5 tot 3
9
15 16 17 20 21 22 23
33
2 tot 3
1
15 16 17 22 23
33
2 tot 3
9
23
BBL Verkoopspecialist detailhandel
Verkoopspecialist mode BBL Verkoopspecialist mode
2
Assistent-manager internationale handel 3 binnendienst Assistent-manager internationale handel 3 buitendienst
4 BOL BBL Manager groene detailhandel
4
4 BOL BBL Manager vershandel, logistiek en transport
3
otterdam
36 53
2
2 BOL BBL Verkoper Retail & Fashion
CR
39 53 60 63
66 77 77 85
23 39 53 60 66
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
46
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
47
Domein Handel en ondernemerschap
Als manager ben je verantwoordelijk voor alles wat er binnen een vestiging gebeurt. Denk aan een vestiging van een woonwinkel, warenhuis of groothandel. Je coördineert de werkzaamheden van je collega’s, bent verantwoordelijk voor de omzet en werkt mee.
Domein Handel en ondernemerschap
Management Wat doe je? > Filiaalmanager (niveau 4): Je geeft leiding aan het personeel, maakt financieel beleid en rapporteert aan het hoofdkantoor. > Ondernemer detailhandel mode (niveau 4): Je geeft leiding aan een eigen kleine zaak. Je stelt een ondernemingsplan op, bent verantwoordelijk voor de productkeuze, de verzorging van de winkel en het contact met de klanten.
um lyce
Management
RO
CM
ondriaan college Id
RO
C leiden albeda
college zadkine
niveau
opleiding
jaren
4 BOL
Filiaalmanager
max. 3
9
15 16 17 20 21 22 23
33
53 60 63
66 77 85
BBL Filiaalmanager
max. 3
1
16 17 23
33
53
77
33
39 53 60 63
66 77 85
4 4 BOL
Filiaalmanager parfumerie Ondernemer detailhandel
2 tot 3
4 BOL
Mediamanagement
3
4
BBL Ondernemer detailhandel
20
1
4 BOL
2 tot 3
grafisch rotterdam
9
15 16 17 20 21 22 23
86 1
33
4 BOL BBL Ondernemer retail & fashion
3
23
4 BOL
Ondernemersacademie
1 tot 2
15 16 23
4 BOL
Vestigingsmanager groothandel
3
53 60
66 77 85
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
48
Wegwijs in het MBO 2015
4 Welke mbo-opleiding kies Jij?
49
Domein Handel en ondernemerschap Domein Handel en ondernemerschap
Mode en interieur In de mode-, interieur- en textielbranche kun je zowel de productie- als de verkoopkant op. Heb je oog voor mode en ben je creatief? Kies dan voor het ontwerpen en maken van kleding. Ben je meer geïnteresseerd in productiebegeleiding, adviseren en verkopen? Richt je dan op de commerciële kant van mode en interieur. Wat doe je? > Basismedewerker mode/maatkleding (niveau 2): Je werkt met stoffen, spelden, scharen en naaimachines. Je maakt niet alleen kleding maar ook vlaggen, zeilen en gordijnen. > Allround medewerker mode-maatkleding (niveau 3): Je werkt met stoffen en maakt kleding. Daarnaast maak je planningen, doe je de werkvoorbereiding en zorg je ervoor dat de kleding van voldoende kwaliteit is. > Interieuradviseur (niveau 4): Je adviseert klanten die hun huis willen inrichten. Je maakt een ontwerp en als de klant akkoord is, bestel je de gordijnen, vloerbedekking, meubels etc.
> Productiebegeleider fashion (niveau 4): Je bezoekt (buitenlandse) kledingateliers en je maakt planningen.
Mode en interieur
C RO
college
Mondriaan albeda
zadkine
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Basismedewerker mode/maatkleding
2
9
54
66
3 BOL
Allround medewerker mode/maatkleding
3
9
54
66
4 BOL
CAD-stylist
3 tot 4
9
4 BOL
Commercieel medewerker fashion
3 tot 4
9
4 BOL
Interieuradviseur
4
9
4 BOL
Medewerker styling
3 tot 4
9
4 BOL
Productiebegeleider fashion
3 tot 4
9
4 BOL
Specialist mode/maatkleding
3 tot 4
9
HM
CR
otterdam
88
54
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
50
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
51
Domein Horeca en bakkerij
Bakkerij
In het domein Horeca en bakkerij zijn je werkzaamheden erop gericht andere mensen een leuke tijd te bezorgen. Vind je het bereiden van eten en drinken leuk en wil je het mensen graag naar de zin maken? Ben je klantgericht, dienstverlenend en stressbestendig? En heel belangrijk: ben je geen 9 tot 5-type? Dan is werken in de horeca, bij een (banket)bakkerij of in de facilitaire dienstverlening echt iets voor jou.
Als brood- en banketbakker maak je allerlei soorten brood, taarten, gebakjes, koekjes en soms ook hartige lekkernijen. Je koopt grondstoffen in en zorgt voor leuke garneringen en decoraties. Ook speel je in op feestdagen en specifieke wensen van klanten. Wat doe je? > Uitvoerend bakker (niveau 2): Je maakt allerlei soorten brood en banket en werkt volgens een planning.
> Zelfstandig werkend broodbakker (niveau 3): Je maakt allerlei soorten brood en gebak en bedenkt versieringen zoals suikerbeestjes of figuurtjes van chocolade. Je werkt zorgvuldig en begeleidt medewerkers. > Patissier (niveau 4): Je maakt brood- en banketproducten voor buffetten en feesten. Je bent creatief en maakt originele patisserie producten en delicatessen.
Horeca en bakkerij is onderverdeeld in: > Bakkerij > F acilitaire dienstverlening > Horeca
Facilitaire dienstverlening
medewerker zijn onder andere: toezicht houden op de sfeer en de veiligheid, extra hulp bieden op een afdeling, post op tijd bezorgen en zorgen dat de koffieautomaten het doen. Wat doe je? > Facilitair medewerker (niveau 2): Je werk varieert van eten klaarmaken, maaltijden serveren en onderhoud van gebouwen tot helpen bij de receptiebalie en het inrichten van vergaderzalen voor presentaties. > Facilitair leidinggevende (niveau 4): Je bent een duizendpoot en zorgt dat alles perfect geregeld is: beveiliging, schoonmaak, catering, verlichting, inrichting, apparatuur etc.
Bakkerij
52
Wegwijs in het MBO 2015
RO
CM
ondriaan Id
college
RO
C leiden
college albeda
zadkine
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Uitvoerend bakker
2
16
32
60
66
BBL Uitvoerend bakker
2
16
32
51
66
2 tot 3
16
32
51
66
51
66
2
3 BOL BBL Zelfstandig werkend banketbakker 3 BOL BBL Zelfstandig werkend broodbakker
2 tot 3
32
4
BBL Leidinggevende bakkerij
1 tot 3
32
4
BBL Patissier
1 tot 4
66 51
66
37 47
66
37 47
66
47
66
Facilitaire dienstverlening niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Facilitair medewerker
2
2
Een bedrijf of (zorg)instelling kan niet zonder facilitair medewerkers. Taken van een facilitair
Domein Horeca en bakkerij
Horeca en bakkerij
4 BOL 4
BBL Facilitair medewerker
Facilitair leidinggevende BBL Facilitair leidinggevende
8
32
1 tot 2 3 3
8
32
47
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
4 Mbo-opleidingen per sector
53
Domein Horeca en bakkerij
Horeca niveau
Er komt heel wat bij kijken voordat gasten kunnen genieten van een drankje op het terras, een speciaal gerecht of een schone hotelkamer. Achter de schermen zijn mensen bezig met de inkoop van producten, het bereiden van gerechten en personeelsbeleid. Alles is strak georganiseerd en goed met elkaar samenwerken is heel belangrijk. Meestal werk je als andere mensen vrij zijn. Wat doe je? > Gastheer/-vrouw (niveau 2):
C RO
college
leiden albeda
zadkine
1,5 tot 2
8
16
32
36 37 43 45
65 66 69
1,5 tot 2
8
16
32
36 37 45
66
Kok
1,5 tot 2
8
16
32
36 37 43 45
65 66 69
BBL Kok
1,5 tot 2
8
16
32
36 37 45
66
Medewerker fastservice
1 tot 2
8
BBL Medewerker fastservice
1 tot 2
8
3 BOL BBL 1e Medewerker fastservice
2
8
3 BOL
Zelfstandig werkend gastheer/-vrouw
2 tot 4
8
BBL Zelfstandig werkend gastheer/-vrouw
2 tot 4
8
16
2 tot 3
8
16
8
16
2 2 BOL 2 2 BOL 2
3 3 BOL
BBL Gastheer/-vrouw
Zelfstandig werkend kok
3
BBL Zelfstandig werkend kok
2 tot 3
4
BBL Gastronoom/sommelier
1
4
BBL Gespecialiseerd kok
1
4 BOL 4
Leidinggevende bediening BBL Leidinggevende bediening
4
8
1 tot 4
8
3
8
1 tot 3
8
3 tot 4
8
> Zelfstandig werkend kok (niveau 3):
4 BOL
Manager/ondernemer fastservice
3
8
4 BOL
Manager/ondernemer horeca*
3 tot 4
8
4
Leidinggevende keuken BBL Leidinggevende keuken
32
37 51 32
37 51
66
36 37 51 32
36 37 51
66 66
Manager/ondernemer café-bar
Wegwijs in het MBO 2015
C RO
Gastheer/-vrouw
2 BOL
4 BOL
54
college
jaren
4 BOL
> Manager/ondernemer fastservice (niveau 4): Je ondersteunt de ondernemer van een fastfoodrestaurant, lunchroom of afhaalbedrijf bij het maken van plannen en zorgt dat commerciële doelen gehaald worden. Je geeft leiding aan de medewerkers en zorgt voor de veiligheid.
Id
opleiding
Je zorgt dat gasten zich thuis voelen. Je geeft advies bij het bestellen van eten, bijvoorbeeld over de gerechten en de bereiding.
Je staat in de keuken van een café of restaurant en maakt gerechten klaar. Je stuurt het keukenpersoneel aan en zorgt dat alles op tijd klaar is.
Mondriaan
16
51
66
32
51
66
32
51
66
51
66
51
66
32
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
*ROC Mondriaan biedt deze opleiding ook Engelstalig en tweetalig aan.
4 Mbo-opleidingen per sector
55
Domein Horeca en bakkerij
Horeca
Domein Informatie- en communicatietechnologie
Informatie- en communicatietechnologie
Met internet is informatie overal en altijd toegankelijk. Sociale netwerken en nieuwe media zoals tablets en smartphones zorgen voor nieuwe manieren van communiceren. Vind je het leuk om technische problemen op te lossen? Heb je een dienstverlenende instelling? Kies dan voor een dynamische sector, waarin je op de hoogte moet zijn van de laatste ontwikkelingen op ICT-gebied.
Wat doe je?
Domein Informatie en communicatietechnologie
Informatie- en communicatietechnologie
> Medewerker ICT (niveau 2): Je weet veel van computers, netwerken, beveiliging, bekabeling en telefonie. Jouw taak is ervoor zorgen dat systeemgebruikers hun werk zonder storingen kunnen doen. > Medewerker beheer ICT (niveau 3): Je weet veel over computers en netwerken etc. Je onderhoudt de installaties en begeleidt de gebruikers. > Applicatieontwikkelaar (niveau 4): Je ontwikkelt besturingsprogramma’s, netwerkprogramma’s, games en andere interactieve software voor bedrijven.
Informatie en communicatietechnologie niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Medewerker ICT
2
2 BOL
Technisch medewerker
2
3 BOL
Medewerker beheer ICT
max. 3
BBL Medewerker beheer ICT
max. 3
3 3 BOL
Structuurklas medewerker beheer ICT
2
4 BOL
Applicatieontwikkelaar
max. 4
4 4 BOL 4 4 BOL 4
BBL Applicatieontwikkelaar
C RO
max. 4
BBL ICT-beheerder
max. 4
Netwerkbeheerder
max. 4
BBL Netwerkbeheerder
max. 4
Id
college
1
C RO
college
leiden albeda
zadkine
33
55 61
78 85
33
55 61
76 85
16 23 1 10
16 23 16
55 10
16 23
33
55
76 85
33
55 61
76 85
33
55 61
76
16
max 4
ICT-beheerder
Mondriaan
10
16 23 16
10
16 23 16
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
56
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
57
Domein Media en vormgeving
AV- en podiumtechniek
Binnen het domein Media en vormgeving draait alles om het ontwerpen en produceren van media. Van posters en tijdschriften tot videoclips en games. Je bent creatief en ondernemend, hebt technisch inzicht en een goed inlevingsvermogen. Met een diploma kun je straks op allerlei plekken terecht. Bijvoorbeeld bij reclamebureaus, bureaus voor webdesign, game-ontwikkelbedrijven en (facilitaire) mediabedrijven.
AV is audiovisuele techniek. Als AV-specialist ben je dagelijks in de weer met audiovisuele apparatuur zoals televisiecamera’s, fotocamera’s en geluidsopname-apparaten. Je werkt in opdracht van een regisseur of bedrijf en maakt reclamecommercials, muziekregistraties of fotoreportages. Kies je voor podium- en evenemententechniek? Dan zorg je dat het decor, beeld, licht en geluid tijdens de voorstelling goed geregeld is.
Media en vormgeving is onderverdeeld in:
Wat doe je?
AV- en podiumtechniek > DTP, printmedia en sign > Mediavormgeving en ontwikkeling >
Domein Media en vormgeving
Media en vormgeving
um lyce
> Podium- en evenemententechnicus Geluid (niveau 3): Je zorgt voor de opbouw en bediening van alle geluids installaties.
college
AV- en podiumtechniek niveau
opleiding
jaren
albeda
grafisch rotterdam
3 BOL
Podium- en evenemententechnicus
3
86
> AV-specialist (niveau 4):
4 BOL
AV-specialist
3
86
Je maakt opnames, bewerkt de beelden digitaal en monteert ze tot een goed eindproduct.
4 BOL
Fotograaf
3
86
4 BOL
Podium- en evenemententechnicus Geluid
3
86
4 BOL
Podium- en evenemententechnicus Licht
3
86
4 BOL
Podium- en evenemententechnicus Podium & Rigging
3
48
86
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
58
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
59
Domein Media en vormgeving
Grafisch vormgevers ontwerpen posters, brochures, advertenties, huisstijlen en logo’s. DTP-ers voeren deze ontwerpen uit. Meestal gebeurt dat met behulp van opmaakprogramma’s zoals InDesign en Illustrator. Drukkers zorgen ervoor dat de ontwerpen geprint of gedrukt worden. Als je groot wilt uitpakken, maak je reclame-uitingen op winkelgevels en billboards.
Wat doe je? > Medewerker creatieve productie (niveau 2): Je leert over computertechniek, typografie, color management en designsoftware. Daarna kies je voor de richting sign, printmedia, productpresentatie of DTP. > Allround DTP-er (niveau 3): Je werkt ideeën uit voor een mooie poster, advertentie of animatie met behulp van beeld, tekst en kleur. > Signspecialist (niveau 4): Je ontwerpt en maakt reclameborden of -doeken, licht- en gevelreclames en ook tekst- en naamplaten.
um lyce
DTP, printmedia en sign
grafisch rotterdam
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Medewerker creatieve productie
2
86
3 BOL
Allround DTP-er
3
86
3 BOL
Allround signmaker
3
86
4 BOL
Ruimtelijke vormgeving en presentatie
3
86
4 BOL
Signspecialist
3
86
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
60
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
61
Domein Media en vormgeving
DTP, printmedia en sign
Domein Media en vormgeving Domein Media en vormgeving
Mediavormgeving en ontwikkeling
Wat doe je? > Game artist (niveau 4): Je hebt veel ervaring met verschillende spellen. Jouw werk bestaat uit het maken van een kleine game of een onderdeel van een grote game.
Facebook, Hyves, smartphones, tablets en 3D-films zijn allemaal ontworpen door > Interactieve vormgeving (niveau 4): mediavormgevers. Dat geldt ook voor drukwerk Je maakt media met interactiemogelijkheden zoals websites, dvd’s en games. Van begin tot eind ben je betrokken zoals posters, flyers en logo’s. Je werkt vaak in een bij het productieproces. team aan ontwerpen voor drukwerk, websites, > Grafische vormgeving (niveau 4): animaties, videofilmpjes en games. Ben je meer Je ontwerpt en maakt media met beeld en tekst. Daarbij maak je gebruik van verschillende opmaakprogramma’s. geïnteresseerd in de technische kant? Ga dan aan de slag met computerprogramma’s en systemen. um lyce
Mediavormgeving en ontwikkeling Id
C RO
college
niveau
opleiding
jaren
4 BOL
Animatie en audiovisuele vormgeving
3
4 BOL
Animatie/audiovisuele vormgeving
4
33
4 BOL
Applicatieontwikkelaar
3
33
4 BOL
Art & Design
3 tot 4
4 BOL
Game art
3
4 BOL
Interactieve vormgeving
4
4 BOL
Media- en gamedeveloper
3
4 BOL
Mediadeveloper
max. 4
16 23
BBL Mediadeveloper
max. 4
16
4
college
leiden albeda
grafisch rotterdam
86
48
86 86
33 86 33
4 BOL
Mediamanagement
3
86
4 BOL
Mediavormgeven
3
86
4 BOL
Mode & Trends
3
86
4 BOL
Packaging design
3
86
4 BOL
Ruimtelijke vormgeving en presentatie
3
86
4 BOL
Visualiseren
3
86
4 BOL
Workflow-beheer in de media
3
86
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
62
Wegwijs in het MBO 2015
4 Welke mbo-opleiding kies Jij?
63
Domein Toerisme en recreatie
De toeristische en vrijetijdssector is uitdagend en avontuurlijk. In deze (internationale) sector is behoefte aan gastvrije en vriendelijke mensen. Je werkt bij een reiswinkel, touroperator, luchtvaartmaatschappij, congrescentrum, bungalowpark of op een cruiseboot. Houd je van avontuur en ben je stressbestendig? Beschik je over communicatieve en commerciële vaardigheden? Dan is een toekomst in toerisme en recreatie iets voor jou.
Toerisme en recreatie
Domein Toerisme en recreatie
Toerisme en recreatie
Wat doe je? > Leisure & hospitality assistent (niveau 2): Je werkt op een camping of bij een in- of outdoorsportbedrijf. Jouw werk bestaat uit het bedenken en (helpen) organiseren van activiteiten op het gebied van sport, spel, muziek en dans. > Verkoper reizen (niveau 3): Je verkoopt niet alleen reizen maar ook producten die daarmee te maken hebben, zoals verzekeringen of huurauto’s. > Frontofficemanager (niveau 4): Je geeft leiding aan de medewerkers van de receptie en administratie van een hotel of restaurant. Jouw werk bestaat ook uit het ontwikkelen van arrangementen en het in de gaten houden van budgetten.
Toerisme en recreatie
C RO
Mondriaan
C RO
college
leiden albeda
zadkine
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Leisure & hospitality assistant
2
3 BOL
Informatiemedewerker
2 jaar en tot 3 mnd
3 BOL
Leisure & hospitality host
2 tot 3
5
32
3 BOL
Receptionist
3
5
32
3 BOL
Verkoper reizen
2 tot 3
5
32
60
73
4 BOL
Frontofficemanager
3 tot 4
5
32
60
73
4 BOL
Hoofd informatie
2 jaar en 9 mnd
4 BOL
Leisure & hospitality executive
3 tot 4
5
32
51
73
1 tot 4
5
32
60
73
4 BOL
Manager verkoop reizen
32
36 51 60 51 73
60
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
64
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
65
Domein Transport, scheepvaart en logistiek
Binnen het domein Transport, scheepvaart en logistiek hoort alles wat te maken heeft met het vervoer van mensen en goederen. Bijvoorbeeld in de scheepvaart, het wegtransport of het openbaar vervoer. Belangrijk is ook dat grondstoffen en producten op tijd op de juiste plek aankomen. Je werkt in Nederland maar ook vaak in het buitenland. Kun je goed organiseren en plannen? Ben je een probleemoplosser? Vind je met mensen omgaan, vreemde talen spreken en in het buitenland werken een uitdaging? Dan past transport, scheepvaart en logistiek echt bij jou.
Transport, scheepvaart en logistiek is onderverdeeld in: > Logistiek > Luchtvaart > Scheepvaart > Wegtransport en railvervoer 66
Wegwijs in het MBO 2015
Logistiek
Wat doe je?
Producten die we in het huishouden en op het werk nodig hebben, moeten op tijd beschikbaar zijn. Hout, kleding, fruit, bouwmaterialen en machineonderdelen komen uit allerlei landen en leggen een dynamische weg af. Als je in de logistiek werkt, zorg je dat alles op rolletjes verloopt. Van inkoop en productie tot opslag en transport. Planning en omgaan met mensen is heel belangrijk.
Logistiek niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Logistiek medewerker
1 tot 2
2
BBL Logistiek medewerker
1
2
BBL Logistiek medewerker
2
2
BBL
3 BOL
2
3 BOL BBL Logistiek teamleider
2,5
3
BBL Logistiek teamleider
2
Logistiek supervisor
3
4 BOL
4 BOL BBL Logistiek supervisor
2 tot 3
4
3
4 BOL
> Medewerker logistiek (niveau 2): Je zorgt voor het lossen, sorteren en opslaan van de goederen. Ook controleer je of alles is binnengekomen. > Logistiek teamleider (niveau 3): Je plant en organiseert de werkzaamheden in het magazijn van een groothandel, distributiecentrum of productiebedrijf. > Logistiek supervisor (niveau 4): Je maakt planningen voor opslag en transport, beheert de goederenvoorraad en houdt contact met leveranciers en klanten.
C RO
Mondriaan college Id
1
C RO
33
BBL Logistiek supervisor
Manager transport en logistiek
4
college
leiden albeda
53
zadkine
71 79
en College Scheepvaart Transport
92 94 92 94
1
15
33
Logistiek medewerker transport en logistiek 2 in het Westland Logistiek teamleider
53 39
1
53
71 79
33 1
15
92 94 53 71 79
1
33
92 94
53
15 94
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
4 Mbo-opleidingen per sector
Domein Transport, scheepvaart en logistiek
Transport, scheepvaart en logistiek
67
Domein Transport, scheepvaart en logistiek Domein Transport, scheepvaart en logistiek
Luchtvaart De luchtvaart is een internationale sector, waar het werk 24 uur per dag, 365 dagen per jaar doorgaat. Dagelijks worden grote hoeveelheden goederen en passagiers vervoerd. Als je in deze sector wilt werken, kun je goed communiceren en organiseren. Wat doe je? > Aviation operations officer (niveau 4): Je bereidt de vlucht voor, maakt een vliegplan en verzorgt de briefing aan de bemanning. > Luchtvaartdienstverlener (niveau 4): Op het vliegveld help je passagiers met inchecken, instappen en uitstappen en tijdens de vlucht deel je maaltijden en drankjes uit. Bij een afhandelingsbedrijf zorg je dat mensen hun vermiste koffers terugkrijgen.
Luchtvaart
en College
college
niveau
opleiding
jaren
4 BOL
Aviation operations officer
3
4 BOL
Luchtvaartdienstverlener
1 tot 4
4 BOL
Luchtvaartlogisticus
3
albeda
zadkine
Scheepvaart Transport
94 60
73
94 94
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
68
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
69
Domein Transport, scheepvaart en logistiek
Scheepvaart is heel breed, want hieronder valt alles wat met de havens, zeevaart en binnenvaart te maken heeft. Denk bijvoorbeeld aan de zeevisvaart, het besturen van (zee) schepen, het baggeren van vaarwegen en het bouwen en onderhouden van schepen en jachten.
> Medewerker havenoperaties (niveau 2):
Scheepvaart niveau 2
BBL Matroos binnenvaart
2
93
> Schipper binnenvaart (niveau 3):
2
BBL Medewerker havenlogistiek
2
93 95
2
BBL Medewerker havenoperaties
2
92
2
91 93 96
2 BOL BBL Stuurman/werktuigkundige zeevisvaart SW6
2
91 96
3
BBL Coördinator havenlogistiek
1
93 95
3
BBL Coördinator havenoperaties
1
92
3 BOL BBL Schipper binnenvaart
3
93
3 BOL
Stuurman/scheepswerktuigkundige vissersschepen
3
91 96
3 BOL
Koopvaardij officier kleine schepen
3
91 93 96
4 BOL
Baggermeester
3
93
4 BOL
Kapitein/manager binnenvaart
4
93
4 BOL
Koopvaardij officier alle schepen (maritiem officier)
4
91 93 96
4 BOL
Manager havenlogistiek
4
93 95
2
92
> Maritiem waterbouwer/scheepswerktuigkundige waterbouw (niveau 4): Je werkt in de machinekamer van een schip. Je onderhoudt de scheepsmotoren, hulpsystemen en de koelinstallaties.
2 BOL
4
opleiding
Scheepvaart Transport
Je zorgt dat alle goederen gelost worden, die met grote en kleine schepen de haven binnenkomen.
Je vervoert mensen en goederen binnen Europa en geeft leiding aan de bemanning.
Domein Transport, scheepvaart en logistiek
Scheepvaart
en College
Wat doe je? jaren
Schipper/machinist beperkt werkgebied
BBL Manager havenoperaties
4 BOL
Maritiem waterbouwer/scheepswerktuigkundige waterbouw
4
93
4 BOL
Maritiem waterbouwer/stuurman waterbouw
4
93
4 BOL
Scheeps- en jachtbouwkundige/maritieme techniek
4
93
4 BOL
Stuurman/werktuigkundige
4
91 96
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
70
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
71
Domein Transport, scheepvaart en logistiek
Wegtransport is een dynamische sector. Als chauffeur reis je af naar allerlei bestemmingen in binnen- en buitenland, om goederen of mensen te vervoeren. Planners zorgen ervoor dat ladingen op tijd worden afgeleverd.
Wat doe je? Kies je voor railvervoer? Dan werk je bij spoorwegondernemingen als goederenvervoerder, personenvervoerder of spooraannemer.
> Chauffeur goederenvervoer (niveau 2): Je rijdt met een trailer, tankwagen of een wagen met een container erop. Je zorgt dat de lading op de juiste bestemming terechtkomt.
> Machinist railvervoer (niveau 3): Je bestuurt treinen en voert technische controles uit aan de trein of op het station. Rangeren hoort ook bij je werk, net als het verhelpen van storingen. en College
Wegtransport en railvervoer niveau
opleiding
RO
jaren 33
Scheepvaart Transport
C leiden
92 94
2
BBL Chauffeur goederenvervoer
2
2
BBL Touringcarchauffeur/reisleider
3
92 94
Machinist railvervoer
2
94
BBL Planner wegtransport
1
93
3 BOL 3
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
72
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
73
Domein Transport, scheepvaart en logistiek
Wegtransport en railvervoer
Zijn ambitie:
“Later wil ik een eigen bedrijf beginnen, iets op het gebied van voeding of eten. Het liefst in Turkije of zo.”
: hoe kiest Tobias?
Groen Heb je op het vmbo voor de sector Groen gekozen? Dan kun je doorstromen naar één van de vele mbo-opleidingen in deze sector. Ook als je op het vmbo een andere sector hebt gekozen, kun je na het behalen van je diploma iets met Groen gaan doen. Groen bestaat uit het domein Voedsel, natuur en leefomgeving.
Groen
Tobias Torbijn
Meer weten over opleidingen? Ga naar www. bekijkjetoekomstnu.nl. Of kijk op de websites van mbo-scholen. Zie pagina 28.
Groen bestaat uit één domein:
Voedsel, natuur en leefomgeving
74
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
76
75
Domein Voedsel, natuur en leefomgeving
Binnen het domein Voedsel, natuur en leefomgeving valt veel te ontdekken en kun je diverse kanten op. Denk aan de landbouw, veeteelt, dierverzorging, de voedingsindustrie, groene detailhandel, inrichting van onze (groene) leefomgeving en het milieu. Ben je praktisch ingesteld, zorgvuldig en klantgericht? Voel je je betrokken bij de zorg voor mens, plant en dier? Dan is een opleiding in de groene sector echt iets voor jou.
Voedsel, natuur en leefomgeving is onderverdeeld in: > Dier en zorg > Natuur en milieu > Natuur en vormgeving > Voeding, productie en handel
Domein Voedsel, natuur en leefomgeving
Voedsel, natuur en leefomgeving
Dier en zorg Ben je een echte dierenvriend en vind je het leuk om met honden, katten, koeien, paarden of schapen te werken? Wil je dieren verzorgen en praktisch bezig zijn? Kies dan voor een opleiding in de dierverzorging.
Wat doe je? > Medewerker dierverzorging (niveau 2): Je verzorgt gezelschapsdieren zoals honden, katten, hamsters en vogels. Je geeft hierover informatie aan bezoekers of klanten. > Vakbekwaam verkoper gezelschapsdieren (niveau 3): Je verzorgt dieren in de winkel en controleert de voerapparatuur en watervoorziening. Je houdt ook de winkel schoon en kunt goed omgaan met klanten. > Dierenartsassistent paraveterinair (niveau 4): Je bent de rechterhand van de dierenarts en mag zelfstandig medische handelingen verrichten. Bijvoorbeeld bloed afnemen en medicijnen geven.
Dier en zorg lentiz
wellantcollege
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Medewerker dierverzorging
2
24
28 30 31
3 BOL
Dierverzorger recreatiedieren
3
24
28 30 31
3 BOL
Vakbekwaam verkoper gezelschapsdieren
3
4 BOL
Dierenartsassistent paraveterinair
3
4 BOL
Ondernemer gezelschapsdieren
3
4 BOL
Ondernemer/manager recreatiedieren
3
30 24
28 30
24
28 30 31
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
76
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
77
Domein Voedsel, natuur en leefomgeving
Onze steden staan vol met gebouwen en worden doorkruist met wegen. Tegelijkertijd hebben we behoefte aan een groene, gezonde en veilige leefomgeving. Hoveniers, tuinontwerpers en andere groenspecialisten bedenken en realiseren groene oplossingen.
Natuur en milieu
> Medewerker buitenruimte (niveau 2): Je werkt in een bos, natuurgebied, plantsoen of tuin. Je doet allerlei onderhoudswerkzaamheden zoals snoeien, maaien en harken.
> Vakbekwaam medewerker groenvoorziening
lentiz
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Medewerker buitenruimte
2
2
BBL Medewerker buitenruimte
2
24
2
BBL Medewerker gemechaniseerd loonbedrijf
2
24 26
2 BOL
Medewerker recreatiebedrijf
2
3 BOL
Vakbekwaam hovenier
3
BBL Vakbekwaam hovenier
3
3
3 BOL BBL Vakbekwaam medewerker bos en natuurbeheer 3 3 BOL
Wat doe je?
Domein Voedsel, natuur en leefomgeving
Natuur en milieu
3
28 30 31 28 29 30 31
28 30 31 24
28 29 30 31 28
3
BBL Vakbekwaam medewerker gemechaniseerd loonbedrijf 3
wellantcollege
24
Vakbekwaam medewerker groenvoorziening
3
28 29 30
BBL Vakbekwaam medewerker groenvoorziening
3
28 29 30 31
3 BOL
Vakbekwaam medewerker recreatiebedrijf
3
24
4 BOL
Manager natuur en recreatie
3 tot 4
24 25 26
28 29 30 31
BBL Manager natuur en recreatie
3 tot 4
24
28 29 31
4
26
3
26
4 4 BOL
Ondernemer zorgbedrijf plant
4 BOL
Toezichthouder milieu en ruimte
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
(niveau 3): Je verzorgt tuinen, natuurgebieden, recreatie- en sportterreinen. Je legt ook tuinen aan, behandelt zieke planten en geeft adviezen aan opdrachtgevers.
> Manager natuur en recreatie (niveau 4): Je hebt de leiding over projecten zoals de aanleg van parken, tuinen, sportterreinen of golfbanen.
78
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
79
Domein Voedsel, natuur en leefomgeving Domein Voedsel, natuur en leefomgeving
Natuur en vormgeving Heb je groene vingers en ben je creatief? Ben je geïnteresseerd in styling, decoratie en inrichting? Dan is een opleiding in de richting natuur en vormgeving vast iets voor jou.
Wat doe je? > Medewerker bloembinden (niveau 2): Je verzorgt en verkoopt bloemen en planten. Daarnaast maak je op bestelling bloemstukken, boeketten en kransen. > Vakbekwaam medewerker natuur en vormgeving (niveau 3): Je houdt van decoreren en vormgeven. Je richt ruimtes in met allerlei (natuurlijke) en duurzame materialen.
> Manager bloembinden (niveau 4): Je ontwerpt bloemstukken en andere natuurlijke creaties voor bruiloften, beurzen en andere gelegenheden. Je regelt ook financiële zaken en geeft leiding aan medewerkers.
Natuur en vormgeving niveau
opleiding
lentiz
jaren
wellantcollege
2 BOL BBL Medewerker bloembinden
1 tot 2 25
29 30 31
3 BOL BBL Vakbekwaam medewerker bloembinden
3
25
29 30 31
3 BOL
3
25
29 30 31
Manager bloembinden
3
25
29 30 31
BBL Manager bloembinden
3
4 BOL 4 4 BOL
Vakbekwaam medewerker natuur en vormgeving
Specialist natuur en vormgeving
3
31 25
29 30 31
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
80
Wegwijs in het MBO 2015
4 Welke mbo-opleiding kies Jij?
81
Domein Voedsel, natuur en leefomgeving Domein Voedsel, natuur en leefomgeving
Voeding, productie en handel jaren
2 BOL
Medewerker groene detailhandel
2
26
28 31
BBL Medewerker groene detailhandel
2
26
28
2 BOL BBL Medewerker teelt
1 tot 2
25
29
2 BOL
Medewerker vershandel, logistiek en transport
2
25
29
BBL Medewerker vershandel, logistiek en transport
2
2
2 BOL BBL Voedingsoperator
2
3 BOL
Allround voedingsoperator
3
BBL Allround voedingsoperator
3
3 3 BOL
Wegwijs in het MBO 2015
26
30 30
26 28
3 3
25
29
3 BOL BBL Vakbekwaam medewerker vershandel, logistiek en transport
3
25
29
4 BOL BBL Manager groene detailhandel
4
26
4 BOL
Manager teelt
3
25 26
BBL Manager teelt
3
4 BOL
82
Vakbekwaam medewerker groene detailhandel
29
3 BOL BBL Vakbekwaam medewerker teelt
4
Alles wat we eten komt uit de natuur. De producten die hiervoor nodig zijn, worden verbouwd of geproduceerd en komen in de voedingsindustrie terecht. Daar worden ze verwerkt en verpakt. Via de groothandel, veiling of een exportbedrijf vinden ze hun weg naar de consument.
wellantcollege
opleiding
2
Voeding, productie en handel
lentiz
niveau
29 25
Manager vershandel, logistiek en transport
3
4
BBL Manager vershandel, logistiek en transport
3
4
BBL Manager voeding
4
26
3
25
Wat doe je?
4 BOL
Specialist teelt en techniek
4 BOL BBL Teamleider teelt en arbeid
3
> Medewerker vershandel, logistiek en transport (niveau 2):
4 BOL
3
Voedingsspecialist
Je werkt in de hal of opslagruimte van een groothandel, die voedsel- en groenproducten verwerkt en verkoopt.
29 29 29 27 29
26
30
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
> Vakbekwaam medewerker groene detailhandel (niveau 3): Als verkoopspecialist verzorg en verkoop je onder andere planten en bloemen. Je bestelt producten en controleert ze op kwaliteit en aantal. > Manager teelt (niveau 4): Je leert over duurzame technieken en hoe je automatisering en robotisering kunt toepassen in de teelt, handel, verkoop en logistiek.
4 Mbo-opleidingen per sector
83
Heb je op het vmbo voor de sector Techniek gekozen? Dan kun je doorstromen naar één van de vele mbo-opleidingen in deze sector. Ook als je op het vmbo een andere sector hebt gekozen, kun je na het behalen van je diploma iets met Techniek gaan doen.
Techniek
Techniek
Meer weten over opleidingen? Ga naar www. bekijkjetoekomstnu.nl. Of kijk op de websites van mbo-scholen. Zie pagina 28.
Dave Jhagroe Zijn ambitie:
“Misschien ga ik met mijn vader mee naar Suriname en beginnen
we daar een timmerbedrijf en een restaurant. Dat zou mooi zijn.”
: hoe kiest Dave?
84
Wegwijs in het MBO 2015
Techniek bestaat uit de volgende domeinen:
Afbouw, hout en onderhoud Ambacht, laboratorium- en gezondheidstechniek Bouw en infra Mobiliteit en voertuigen Techniek en procesindustrie 4 Mbo-opleidingen per sector
86 90 94 98 102
85
Domein Afbouw, hout en onderhoud
Onder het domein Afbouw, hout en onderhoud valt alles wat met het onderhouden en opknappen van gebouwen te maken heeft. Ook het maken van meubels en de inrichting van gebouwen valt hieronder. Je vindt het leuk om te ontwerpen en met bouwtekeningen, materialen en allerlei technieken bezig te zijn. Ook het analyseren van problemen en op zoek gaan naar slimme oplossingen is iets voor jou. Je hebt technisch en ruimtelijk inzicht en steekt graag je handen uit de mouwen.
Afbouw, hout en onderhoud is onderverdeeld in: > Hout en meubel > Schilderen en onderhoud > Stukadoren en afbouw
Hout en meubel De hout- en meubelbranche biedt veel mogelijkheden. Je kunt kiezen voor het werken met en het bewerken van hout. Daarbij maak je gebruik van moderne houtbewerkingmachines. Je kunt ook een opleiding gaan doen op het gebied van meubileren, stofferen en inrichten van woningen en bedrijven. Als je het leuk vindt om met je handen te werken en van afwisselend werk houdt, kies dan voor hout.
Domein Afbouw, hout en onderhoud
Afbouw, hout en onderhoud
Hout en meubel niveau 2
Wat doe je? > Machinaal houtbewerker (niveau 2): Je bewerkt hout en plaatmateriaal met behulp van grote en kleine machines voor kozijnen, deuren, trappen, vloerdelen, kasten, tafels en hekwerken.
opleiding
RO
jaren
BBL Basis woningstoffeerder
C leiden
HM
2
33
88
2 BOL BBL Meubelmaker/(Scheeps)interieurbouwer
2
33
88
2 BOL BBL Meubelstoffeerder
2
2 BOL
Montagemedewerker timmerindustrie
2
33
BBL Montagemedewerker timmerindustrie
2
33
2
88
88
3 BOL BBL Allround machinaal houtbewerker
3
88
Je werkt bij een bedrijf dat stoelen en banken opnieuw bekleedt. Oude stoelen krijgen een nieuw stofje of een kapotte bank krijg een goede binnenvering.
3 BOL BBL Allround meubelmaker/(scheeps)interieurbouwer
3
88
3 BOL BBL Allround meubelstoffeerder
3
88
3 BOL
Allround montagemedewerker gevelelementen
2
33
> Meewerkend leidinggevende meubelindustrie/(scheeps)
3
BBL Allround montagemedewerker gevelelementen
2
33
3
BBL Allround woningstoffeerder
2
88
4 BOL BBL Meewerkend leidinggevende meubelindustrie/(scheeps)interieurbouw 4
88
4 BOL
Ondernemer meubelindustrie/(scheeps)interieurbouw
4
88
4 BOL
Werkvoorbereider meubelindustrie/(scheeps)interieurbouw
1
88
3
88
> Allround meubelstoffeerder (niveau 3):
interieurbouw (niveau 4): Je ontwerpt en maakt meubels op maat. Je maakt ook kasten, balies of betimmeringen voor woonhuizen, kantoren of stuurhutten op een schip.
4 BOL BBL Werkvoorbereider timmerindustrie
otterdam
88
2
2 BOL BBL Machinaal houtbewerker
CR
88
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
86
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
87
Domein Afbouw, hout en onderhoud Stukadoren en afbouw niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Servicemedewerker gebouwen
2
10
BBL Servicemedewerker gebouwen
2
10
2 2 BOL
Schilders en lakspuiters werken nauwkeurig en precies. Ze zorgen dat voorwerpen, woningen en gebouwen goed in de lak of in de verf staan.
2 3 BOL
C leiden
zadkine
78
2
34
68
BBL Stukadoor
2
34
68
Allround ondernemer klussenbedrijf
2 tot 3
10 10
3
BBL Allround ondernemer klussenbedrijf
2
3
BBL Allround vakkracht onderhoud- en klussenbedrijf
2 2
78
68
Stukadoors houden zich bezig met de afwerking van muren en plafonds van woningen en gebouwen. Na de opleiding ga je aan het werk bij nieuwbouw- of renovatieprojecten zoals woonhuizen, scholen, ziekenhuizen en bedrijfsgebouwen.
Schilderen en onderhoud niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Schilder
2
BBL Schilder
2
3 BOL BBL Medewerker schilderen
3
3
BBL Gezel schilder
2
4
BBL Specialist schilderen
2
RO
CM
ondriaan RO
college
C leiden
albeda
34 10
34 46
10 46
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
Wegwijs in het MBO 2015
RO
Stukadoren en afbouw
> Gezel schilder (niveau 3): Je controleert en repareert oude verflagen, brengt nieuwe verflagen aan en overlegt met timmermannen, elektriciëns en stoffeerders.
88
ondriaan
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
> Schilder (niveau 2): Je schildert kozijnen, deuren en ander houtwerk. Dingen die je doet zijn: afplakken, ontvetten, aanbrengen van grondlagen, plamuren, schuren, aanbrengen van laklagen.
2
CM
Stukadoor
3 BOL BBL Gezel stukadoor decoratie
Wat doe je?
RO
Domein Afbouw, hout en onderhoud
Schilderen en onderhoud
Wat doe je? > Stukadoor (niveau 2): Je werkt muren en plafonds af met een pleisterlaag en maakt oude muren en plafonds weer mooi. > Gezel stukadoren decoratie (niveau 3): Je brengt lijst- en ornamentwerk en decoratief pleisterwerk aan op muren en plafonds.
4 Mbo-opleidingen per sector
89
Domein Ambacht, laboratorium- en gezondheidstechniek
Binnen het domein Ambacht, laboratorium en gezondheidstechniek heb je veel mogelijkheden. Je kunt kiezen voor een ambachtelijk beroep en maakt of onderhoudt gebruiksvoorwerpen. Denk bijvoorbeeld aan schoenen, glaswerk of sieraden. Ben je meer geïnteresseerd in gezondheidstechnieken? Kies dan voor optiek. Vind je het leuk om in een laboratorium of onderzoekscentrum te werken? Ga dan voor een opleiding in de laboratoriumtechniek.
Ambacht, laboratorium- en gezondheidstechniek is onderverdeeld in:
Ambachtelijke techniek
Wegwijs in het MBO 2015
> Medewerker uurwerktechniek (niveau 3): Je repareert, onderhoudt en restaureert allerlei horloges en klokken. > Goudsmid (niveau 4): Je ontwerpt, maakt en repareert sieraden en bent tegelijkertijd ook ondernemer.
Ambachtelijke techniek
zadkine
niveau
opleiding
jaren
3 BOL
Basisgoudsmid
3
82
3 BOL BBL Medewerker juwelier
3
82
3 BOL
Medewerker uurwerktechniek
3
82
4 BOL
Goudsmid
4
82
4 BOL BBL Juwelier
3
82
4 BOL
Uurwerktechnicus
4
82
4 BOL
Zilversmid
4
82
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
>
90
Wat doe je?
Je vindt het leuk om creatief bezig te zijn en een ambacht te leren. Ben je in staat uit te gaan van de wensen van de klant en kun je zelfstandig werken? Kies dan voor een ambachtelijke opleiding zoals goudsmid, glazenier of uurwerktechnicus.
Ambachtelijke techniek > Laboratorium- en gezondheidstechniek
Domein Ambacht, laboratorium- en gezondheidstechniek
Ambacht, laboratorium- en gezondheidstechniek
4 Mbo-opleidingen per sector
91
Domein Ambacht, laboratorium- en gezondheidstechniek
Laboratorium- en gezondheidstechniek
C leiden
zadkine
opleiding
jaren
2 BOL
Verkoopmedewerker optiek
2
3 BOL
Allround laborant
2,5
35
72
2 tot 2,5
35
72
3
In een laboratorium werk je aan het ontwikkelen van nieuwe materialen, voedingsmiddelen of geneesmiddelen. Of je bent bezig met het opsporen van erfelijke ziektes, giftige stoffen of sporen van misdaad. Plekken waar je kunt gaan werken, zijn in een laboratorium van een ziekenhuis of bij een bloedbank. Andere mogelijkheden zijn de chemischeof voedingsmiddelenindustrie of een farmaceutisch bedrijf. Kies je voor gezondheidstechniek, dan krijg je onder andere te maken met mensen die een bril of contactlenzen nodig hebben.
RO
niveau
3 BOL
BBL Allround laborant
Allround medewerker optiek
72
72
3 2
32
4 BOL BBL Analist klinische chemie
2 tot 4
35
4 BOL BBL Analist pathologie
2
35
4 BOL BBL Biotechnologisch analist
2 tot 4
35
72
4 BOL BBL Chemisch-fysisch analist
2 tot 4
35
72
4 BOL BBL Microbiologisch analist
2
35
4 BOL BBL Opticien/manager
4
3
BBL Medewerker steriele medische hulpmiddelen
72
72
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
Wat doe je? > Verkoopmedewerker optiek (niveau 2): Je helpt klanten bij de aanschaf van een bril en verricht kleine reparaties. > Allround laborant (niveau 3): Je werkt in een laboratorium of afdeling onderzoek van een bedrijf. Je neemt monsters af, brengt ze over naar een voedingsbodem en kweekt micro-organismen. > Biotechnologisch analist (niveau 4): Je onderzoekt erfelijke eigenschappen bij planten en dieren, of doet onderzoek naar nieuwe voedingsmiddelen of microorganismen.
92
Wegwijs in het MBO 2015
4 Welke mbo-opleiding kies Jij?
93
Domein Ambacht, laboratorium- en gezondheidstechniek
Laboratorium- en gezondheidstechniek
Domein Bouw en infra
Bouw Bouw
Alles wat met het ontwikkelen van gebouwen en infrastructuur te maken heeft, valt onder Bouw en infra. Denk aan het bouwen van huizen, fabrieken en kantoren. Infra houdt in: het aanleggen van wegen, waterwegen en ondergrondse netwerken. In de Bouw en infra is de sfeer eerlijk en recht voor zijn raap. Je hebt technisch inzicht en ruimtelijk voorstellingsvermogen. Oplossingen bedenken vind je een uitdaging. En natuurlijk ben je handig!
Bouw en infra is onderverdeeld in: > Bouw > Infra
Samenwerken is heel belangrijk in de bouw. Het werk is afwisselend, want je gaat van het ene naar het andere project. Je krijgt met nieuwbouw, verbouwingen of restauratiewerk te maken. In de bouw kun je doorgroeien van beginnend vakman naar ondernemer. Wat doe je?
niveau
opleiding
C RO
jaren
Mondriaan
Id
college
C RO
college
leiden albeda
zadkine
2
BBL Metselaar inclusief casco lijmwerk
2
2 10
2
BBL Metselaar inclusief lichte scheidingswanden
2
2 10
2
BBL Tegelzetter
2
2 10
34
38 56
74
Timmerman
2
2 10
34
38 56
78
2
BBL Timmerman
2
10
34
38 56
74
3
BBL Allround metselaar aan- en verbouw
2
2 10
3
BBL Allround metselaar herstel en restauratie
2
2 10
74
3
BBL Allround metselaar inclusief nieuwe
2
2 10
74
2
2 10
74
2 BOL
Domein Bouw en infra
Bouw en infra
34
74 74
16
34
74
metseltechnieken
> Timmerman (niveau 2): Je werkt in de nieuwbouw of restauratie. Je maakt wanden en plafonds, legt vloeren en plaatst kozijnen.
3
BBL Allround tegelzetter
3 BOL BBL Allround timmerman
2
3
2 tot 3
2 10
16
74
16
74
BBL Allround timmerman bouw- en werkplaats
34
> Allround metselaar aan- en verbouw (niveau 3):
3
BBL Allround timmerman nieuwbouw
2 tot 3
2 10
Je metselt rechte en gebogen muren en siermetselwerk. Je kunt ook tekeningen lezen en zelfstandig bouwkundige problemen oplossen.
3
BBL Allround timmerman restauratie
2 tot 3
2 10
4 BOL 4
> Middenkaderfunctionaris bouw (niveau 4): Je bent betrokken bij het ontwerp en beheer van bouwwerken. Jouw werk bestaat uit het opstellen van begrotingen en het beheren van bouwprojecten.
4 BOL 4 4 BOL
Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra BBL Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra
Middenkaderfunctionaris bouw BBL Middenkaderfunctionaris bouw
34
2 tot 3
10
16
3 tot 4
10
16
3 tot 4
74
33
4
33
38
74 78
61
74
61
4
Middenkaderfunctionaris landmeetkunde
38 56
10
78
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
94
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
95
Domein Bouw en infra
De infrastructuur in Nederland bestaat uit wegen, kanalen, bruggen, viaducten, spoorlijnen, vliegvelden, bruggen en tunnels. Ondergronds is een net van kabels en leidingen aangelegd. Dat is voor gas, water, elektriciteit, riolering en telefoonverbindingen. Je werkt met moderne meetapparatuur en zware machines.
Wat doe je? > Opperman bestratingen (niveau 2): Je maakt de ondergrond glad en op de goede hoogte. Daarna leg je tegels of stenen in een bepaald patroon. Soms moet je eerst de oude bestrating wegbreken.
Infra niveau
opleiding
C RO
jaren
Mondriaan
C RO
college
leiden albeda
zadkine
34
78
10
34
78
2
10
34
78
BBL Waterbouwer
2
10
34
78
3
BBL Allround vakman gww
2
10
34
78
3
BBL Allround waterbouwer
2
10
3
BBL Balkman
2
34
78
34
78
2
BBL Asfaltafwerker
2
2
BBL Opperman bestratingen
2 tot 2,5
2
BBL Vakman gww
2
3
BBL Machinist grondverzet
2
3
BBL Machinist hijswerk
2
3
BBL Machinist wegenbouw
2
3
BBL Straatmaker
2 tot 3
4 BOL 4 4 BOL
Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra BBL Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra
Middenkaderfunctionaris infra
Domein Bouw en infra
Infra
78
78
10
34
78
34
78
33
4 2 tot 3
10
3 tot 4
10
33
38
74 78
61
78
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
> Machinist grondverzet (niveau 3): Je graaft sloten, bouwputten of sleuven met behulp van graafmachines, draglines of bulldozers.
> Middenkaderfunctionaris bouw en infra (niveau 4): Je helpt bij het ontwerpen van bouwprojecten, bijvoorbeeld een nieuwe woonwijk. Je maakt en controleert bouwtekeningen, houdt de administratie bij en kijkt of medewerkers hun werk goed doen.
96
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
97
Domein Mobiliteit en voertuigen
Alleen al in Nederland rijden meer dan 7 miljoen personenauto’s, 1 miljoen bedrijfsauto’s, 16 miljoen fietsen en 300.000 motorfietsen rond. We leggen miljoenen kilometers af en dat vraagt nogal wat onderhoud aan onze voertuigen. Vakmensen zijn nodig om alle vervoersmiddelen op de weg te houden, nieuwe systemen te bedenken en reparaties uit te voeren. Heb je technisch inzicht? Ben je handig en kun je nauwkeurig werken? Kies dan een opleiding binnen het domein Mobiliteit en voertuigen.
Mobiliteit en voertuigen is onderverdeeld in: > Carrosserietechniek > Mobiliteitstechniek
Carrosserietechniek De carrosserie is het omhulsel van vervoersmiddelen zoals auto’s, bussen en vrachtwagens. Carrosseriebouwers, autospuiters en autoschadeherstellers houden zich bezig met het maken of herstellen van de buitenkant van vervoersmiddelen.
Wat doe je? > Carrosseriebouwer (niveau 2): Je maakt van hout, staal, kunststof of aluminium carrosserieën voor bijvoorbeeld een vrachtwagen of bedrijfsauto. > Autospuiter (niveau 3): Je plamuurt, schuurt en maakt de carrosserie schoon en vetvrij, waarna je een laklaag aanbrengt.
Carrosserietechniek
C RO
Mondriaan
C RO
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Autoschadehersteller
2
10
BBL Autoschadehersteller
2
10
33
10
33
2 2 BOL
Autospuiter
college
leiden albeda
56 56 56
2
2
BBL Autospuiter
2
2
BBL Carrosseriebouwer
2
3
BBL Autoschadehersteller
2
10
3
BBL Autospuiter
2
10
3
BBL Carrosseriebouwer
2
56
33
33 33
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
98
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
99
Domein Mobiliteit en voertuigen
Mobiliteit en voertuigen
Domein Mobiliteit en voertuigen
Word je blij van alles dat op wielen rijdt? En vind je niets leuker dan de hele dag sleutelen? In de mobiliteitstechniek krijg je te maken met elektronica die in auto’s en mobiele werktuigen zit. Denk aan motormanagement systemen, automatische deurvergrendeling en alarmsystemen. Er zijn ook steeds meer luxe fietsen en elektrische auto’s die onderhouden en gerepareerd moeten worden.
Wat doe je?
Mobiliteitstechniek niveau
opleiding
jaren
> Autotechnicus (niveau 2):
2 BOL BBL Autotechnicus
2
Je weet alles van de verfijnde elektronica waarmee auto’s zijn uitgerust. Je gebruikt digitale testers en meetapparatuur om storingen op te zoeken en te verhelpen.
2 BOL
2
Bedrijfsautotechnicus
C RO
10
2
BBL Bedrijfsautotechnicus
2
2
BBL Fietstechnicus
2
10
> Allround monteur mobiele werktuigen (niveau 3):
2
BBL Monteur mobiele werktuigen
2
Je bent verantwoordelijk voor het opzoeken en verhelpen van storingen aan bulldozers, graafmachines, tractoren, kranen en asfaltwerkmachines.
2
BBL Motorfietstechnicus
2
2
BBL Scootertechnicus
2
2
BBL Verbrandingsmotortechnicus
2
3
BBL Allround monteur mobiele werktuigen
2
3 BOL
Eerste autotechnicus
Id
16
college
C RO
33
college
leiden albeda
56
zadkine
75
16 10
> Werkplaatsmanager motorvoertuigentechniek (niveau 4): Aan de hand van tekeningen bepaal je welke onderhoud- en herstelwerkzaamheden moeten gebeuren.
Mondriaan
16
33
75 56 75 56
10
56 56 75 33
2
3
BBL Eerste autotechnicus
2 tot 3
10
16
33
3
BBL Eerste bedrijfsautotechnicus
2
10
16
33
56
75 75
3
BBL Eerste fietstechnicus
2
10
3
BBL Eerste scootertechnicus
2
10
3
BBL Eerste verbrandingsmotortechnicus
2
3
BBL Serviceadviseur mobiliteitsbranche
3
75
4
BBL Technicus landbouwmechanisatie
2
75
Technisch specialist bedrijfsauto's
4
75
4 BOL
56
2 tot 3
10
16
33
Technisch specialist personenauto's
2 tot 4
10
16
33
56
4
BBL Technisch specialist personenauto's
2 tot 4
10
16
33
56
4
BBL Technisch specialist verbrandingsmotoren
2
4 4 BOL
4 BOL
BBL Technisch specialist bedrijfsauto's
Domein Mobiliteit en voertuigen
Mobiliteitstechniek
75 75
56 75
Werkplaatsmanager motorvoertuigentechniek
4
4
BBL Werkplaatsmanager motorvoertuigentechniek
2
10
4
BBL Werkplaatsmanager schadeherstel
2
10
75
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
100
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
101
Domein Techniek en procesindustrie
Elektro- en installatietechniek
Binnen het domein Techniek en procesindustrie valt alles wat te maken heeft met het maken en onderhouden van gebruiksvoorwerpen, gereedschappen, machines en (grote) procesinstallaties. Je let op de kwaliteit en veiligheid van de productie en hebt oog voor het milieu. Je vindt het leuk om zelf producten te bedenken en bent geïnteresseerd in gereedschappen, technieken en materialen. Je hebt technisch en wiskundig inzicht, werkt nauwkeurig en bent een echte teamspeler.
Naar vakmensen op het gebied van aanleg en onderhoud van elektrische installaties is altijd vraag. Bijna alles werkt namelijk op stroom: van geldautomaten en computers tot medische apparatuur en satellietschotels. Je werkt bijvoorbeeld bij een energiebedrijf of elektrotechnisch bedrijf. Andere plekken waar je aan de slag kunt, zijn een telefoonof internetbedrijf, het openbaar vervoer of een ziekenhuis. Kies je voor installatiewerk, dan krijg je te maken met het installeren van badkamers, cv-installaties, airconditioning, koelinstallaties of het aanleggen van gas- en waterleidingen.
Techniek en procesindustrie is onderverdeeld in: > Elektro- en installatietechniek > Procestechniek > Werktuigbouwkunde
Domein Techniek en procesindustrie
Techniek en procesindustrie
Wat doe je? > Monteur elektrotechnische installaties (niveau 2): Je legt gebouwbeheersystemen, datanetwerken en telecominstallaties aan. Je onderhoudt en wijzigt ze ook. > Eerste monteur data/elektra (niveau 3):
Je test en repareert kabels voor radio, televisie en internet.
> Werkvoorbereider installatie (niveau 4): Je helpt installaties ontwerpen, schat in hoeveel tijd en geld een project kost en maakt een planning.
102
Wegwijs in het MBO 2015
4 Welke mbo-opleiding kies Jij?
103
Domein Techniek en procesindustrie
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Aircomonteur
2
2
BBL Aircomonteur
2
2
BBL Monteur
2
2
BBL Monteur data/elektra
2
R
M OC
ondriaan Id
college
R
college
leiden OC
albeda
78 33 10
R
zadkine
78 47
4
BBL Leidinggevend monteur elektrotechnische
2
4
installaties BBL Leidinggevend monteur werktuigkundige installaties
4
78
4 BOL
33
47
77
4
BBL Servicetechnicus elektrotechniek
2 tot 4
33
47
77
4
BBL Servicetechnicus installatietechniek
4
4
BBL Servicetechnicus koudetechniek
4
Servicetechnicus elektrotechniek
Monteur elektrotechnische installaties
2
2
BBL Monteur elektrotechnische installaties
2
10
2
BBL Monteur elektrotechnische systemen
2
2
BBL Monteur gas/water/warmte
2
78
4
BBL Technicus
2
2 BOL BBL Monteur koudetechniek
2
78
4
BBL Technicus data/elektra
2
2 BOL
Monteur werktuigkundige installaties
2
10
33
78
4 BOL
BBL Monteur werktuigkundige installaties
2
10
33
78
4
2 2 BOL 2
Onderhoudsmonteur industrie BBL Onderhoudsmonteur installatietechniek
3 BOL
Eerste monteur
16
50
2 3
3
2
3
BBL Eerste monteur data/elektra
2
10
2 tot 3
10
3
BBL Eerste monteur elektrotechnische installaties
2 tot 3
10
3
BBL Eerste monteur elektrotechnische systemen
2 tot 3
3
BBL Eerste monteur gas/water/warmte
2
3
BBL Eerste monteur werktuigkundige installaties
2 tot 3
3
BBL Inspectiemonteur koudetechniek
2
3
BBL Servicemonteur elektrotechniek
2 tot 3
3
BBL Servicemonteur installatietechniek
2 tot 3
3
BBL Servicemonteur verbruikersaansluitingen
2
3
104
Servicemonteur W&E BBL Servicemonteur werktuigbouw
Wegwijs in het MBO 2015
3 3
33
BBL Technicus gas/warmte
4
R
16
33
78
33
77
4
BBL Werkvoorbereider fabricage
2
Werkvoorbereider installatie
4
47
77
78
10
4
2 tot 4
50
78
4
BBL Werkvoorbereider installatie
78
47
Werkvoorbereider fabricage
4
zadkine
33 10
4 BOL
77
albeda
33
78
47
college
47 50
33
4 BOL
leiden OC
47
4
47
16
Technicus elektrische installaties
Id
college
4 BOL BBL Tekenaar werkvoorbereider
78
Eerste monteur elektrotechnische installaties
3 BOL
16
2
BBL Eerste monteur
3 BOL
16
ondriaan
78
4
10
2 BOL
10
M OC
10 78 10
78
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
16 78 10
16
33
78 78 47
16
33
80 78 78
50 80
4 Mbo-opleidingen per sector
105
Domein Techniek en procesindustrie
Elektro- en installatietechniek
Domein Techniek en procesindustrie
Veel dingen die je om je heen ziet, zoals een blikje cola of je scooter, zijn producten die gemaakt zijn met behulp van procestechniek. Grondstoffen doorlopen verschillende stappen en aan het eind rolt daar een product uit. Voor een scooter produceert één bedrijf het metaal, een ander bedrijf de banden en weer een ander bedrijf de lak. Alle onderdelen worden in elkaar gezet, gespoten en afgesteld, totdat je een scooter hebt.
Domein Techniek en procesindustrie
Procestechniek Wat doe je? > Operator A (niveau 2): Je werkt in de aardolie-industrie of voedings- en genotmiddelenindustrie. Je bedient machines en zorgt dat het productieproces goed verloopt. > Operator B (niveau 3): Je controleert en onderhoudt machines en installaties. Je installeert ook nieuwe machines en installaties, of onderdelen daarvan. > Operator C (niveau 4): Je coördineert het productieproces in de industrie. Je stuurt medewerkers aan en zorgt dat alles goed verloopt.
en College
Procestechniek niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Medewerker operationele techniek - onderhoud
2
Zadkine
Scheepvaart Transport
90 80
2 BOL BBL Operator A
2
3 BOL
Operationeel technicus - bediening
3
90
3 BOL
Operationeel technicus - onderhoud
3
90 80
3 BOL BBL Operator B
3
4 BOL
Allround operationeel technicus - bediening
4
90 93
4 BOL
Allround operationeel technicus - onderhoud
4
90 93
4 BOL BBL Operator C
4
80
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
106
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
107
Domein Techniek en procesindustrie
Werktuigbouwkunde heeft te maken met het ontwerpen van producten, machinebouw en fijnmechanische technieken. Denk aan het onderstel van een draaistoel, medische apparaten of hijskranen en liften. Zonder lasser, research instrumentmaker (fijnmechanische techniek), machinebouwer en constructiewerker zou onze omgeving er heel anders uitzien. Je bent handig en vindt het leuk om te lassen, machines te monteren en producten van metaal te maken.
R
college
leiden OC
albeda
opleiding
jaren
2 BOL
Basislasser
2
BBL Basislasser
2
33
Constructiewerker
2
33
BBL Constructiewerker
2
2 BOL BBL Fijnmechanische techniek
2
50
2
BBL Metaalbewerker
2
50
2
BBL Monteur mechatronica
2 tot 3
2 2 BOL 2
2 BOL 2 2 BOL
Plaatwerker
3
BBL Plaatwerker
2
10
16
16 16
33
16
33
2 tot 3
16
33
3
BBL Allround lasser
2 tot 3
3
BBL Allround plaatwerker
2 tot 3
3
BBL Allround verspaner
2 tot 3
81
16
33
3
33
Mechatronicus
3
Medisch Instrumentatie Technicus
4
4 BOL
Middenkader engineer (elektrotechniek)
4
4 BOL
Middenkader engineer (installatietechniek)
4
4 BOL
Middenkader engineer (mechatronica)
4
4 BOL
Researchinstrumentmaker
4
4 BOL
Technicus
4
4
33
BBL Machinebouwer
4 BOL
BBL Technicus
10
Technicus industrieel design
4
4 BOL
Technicus werkveld elektrotechniek
4
4 BOL
Technicus werkveld werktuigbouw
4
50
81 77
53 61 74
3
33 61
10
16
33
16
33
16
33 77
10
2 tot 4
4 BOL
81
16
33
> Verspaner (niveau 2): Je bewerkt brons of koper met behulp van machines of met de hand. Als verspaner haal je ook delen van het metaal weg, door middel van slijpen, zagen, frezen of draaien.
81 50
81
3
3
81
33
Machinebouwer
Human technology
50
81
2
4 BOL
LIS
81
33
BBL Allround constructiewerker
4 BOL
81
81
BBL Verspaner
3
50
33
3
Commercieel technicus
81
81
2
4 BOL
50
33
2
Wat doe je?
zadkine
33
Verspaner
3
> Technicus (niveau 4): Je legt met een team van monteurs installaties aan voor gas, water, centrale verwarming, ventilatie en riolering.
ondriaan college Id
niveau
3 BOL
> Allround lasser (niveau 3): Je kunt werktekeningen lezen en maakt laswerk dat een bewijs van veiligheid krijgt.
R
M OC
Domein Techniek en procesindustrie
Werktuigbouwkunde
Werktuigbouwkunde
33
77 78
33
77
89
10 61 10
50 61
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
108
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
109
Haar ambit
emles geven lijkt “Aan kinderen zw d mbaden zijn altij me erg leuk. we e instructeurs.” op zoek naar goed
: hoe kiest Michelle?
Zorg en welzijn Heb je op het vmbo voor de sector Zorg en welzijn gekozen? Dan kun je doorstromen naar één van de vele mbo-opleidingen in deze sector. Ook als je op het vmbo een andere sector hebt gekozen, kun je na het behalen van je diploma iets met Zorg en welzijn gaan doen.
Meer weten over opleidingen? Ga naar www. bekijkjetoekomstnu.nl. Of kijk op de websites van mbo-scholen. Zie pagina 28.
Zorg en welzijn
Michelleie:Hogervorst
Zorg en welzijn bestaat uit de volgende domeinen:
Uiterlijke verzorging Veiligheid en sport Zorg en welzijn
110
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
112 114 118
111
Domein Uiterlijke Xx verzorging
Bij uiterlijke verzorging draait alles om het uiterlijk van mensen. Niet alleen het mooier maken van mensen maar ook het verzorgen komt uitgebreid aan bod. Het is belangrijk goed op de hoogte te zijn van de laatste trends op verzorgingsgebied. Ben je sociaal, creatief en houd je van uiterlijke verzorging? Werk je nauwkeurig en stel je de wensen van een klant centraal? Dan ben je geschikt voor een opleiding op het gebied van uiterlijke verzorging.
Domein Uiterlijke verzorging
Uiterlijke verzorging Wat doe je? > Junior kapper (niveau 2): Je verzorgt en behandelt het haar, zoals wassen, knippen, föhnen, stylen en kleuren. > Kapper (niveau 3): Je weet welke kapsels in de mode zijn, adviseert de klant en kunt behalve knippen ook permanenten, (ont) kleuren en snijden. > Allround schoonheidsspecialist (niveau 4):
J e geeft gezichtsbehandelingen, massages en adviseert over make-up en schoonheidsproducten.
Uiterlijke verzorging
C RO
Mondriaan
college Id
college
albeda
zadkine
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Junior kapper
2
9
16 20 23
BBL Junior kapper
2
9
16 20 23
Kapper
2 tot 3
9
16 20 23
37 54
66 74
BBL Kapper
1 tot 3
9
16 20 23
37 54
66
2 3 BOL 3
37 54
66 74 66
3 BOL
Schoonheidsspecialist
2 tot 3
9
16 20
54
66 74
4 BOL
Allround schoonheidsspecialist
1 tot 4
9
16 20
54
66 74
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
112
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
113
Domein Veiligheid en sport
Wat doe je? > Beveiliger (niveau 2): Je voorkomt dat in openbare gebouwen en bij evenementen onveilige situaties ontstaan. Als het nodig is, grijp je in en verleen je eventueel medische hulp.
In het domein Veiligheid en sport ben je bezig met de veiligheid en sportiviteit van anderen. Bij veiligheid krijg je te maken met de beveiliging van personen en gebouwen of de veiligheid van Nederland. Bij sport begeleid je individuen of groepen in een fitnesscentrum of bij een sportvereniging. Ben je sportief, dienstverlenend en kun je goed met mensen omgaan? Dan past een opleiding in de Veiligheid en sport echt bij jou.
Veiligheid en sport is onderverdeeld in: > Veiligheid > Sport
114
Wegwijs in het MBO 2015
> Coördinator beveiliging (niveau 3): Je regelt de dagelijkse gang van zaken, maakt planningen, lost problemen op, schrijft instructies en levert informatie voor beveiligingsplannen.
> Aankomend medewerker grondoptreden (niveau 2): Je wilt bij Defensie gaan werken en volgt eerst de opleiding Aankomend medewerker grondoptreden. Tijdens deze opleiding word je voorbereid op de functie Aankomend onderofficier bij de Koninklijke Landmacht (grondoptreden) of het Korps Mariniers (maritiem).
Veiligheid
Veiligheid De beveiligingsbranche is een veelzijdige bedrijfstak. Je luistert goed, hebt geduld en bent in staat uit te leggen waarom bepaalde beveiligingsmaatregelen zijn genomen. Er is steeds meer werk in de beveiliging en er zijn diverse specialisaties mogelijk. Ben je serviceverlenend en kun je goed omgaan met mensen? Kies dan voor de beveiliging.
R
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Aankomend medewerker grondoptreden
1,5 tot 3
6
2 BOL
Beveiliger
1 tot 2
6
BBL Beveiliger
1 tot 2
2 2 BOL
Brugjaar Koninklijke Marechaussee
1
6
2 BOL
Veiligheid en vakmanschap
1,5 tot 2,5
6
3 BOL
Aankomend onderofficier grondoptreden
2 tot 3
3 BOL 3 3 BOL
Coördinator beveiliging BBL Coördinator beveiliging
Handhaver toezicht en veiligheid
2 tot 3
M OC
ondriaan Id
college
ID
EN
roc
college albeda
zadkine
67 15 23
32
36 37 40 47
67
32
36 37 40 47
67
67 6 47
1 2
LE
6
15 16
47
67
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
4 Mbo-opleidingen per sector
115
Domein Veiligheid en sport
Veiligheid en sport
Domein Veiligheid en sport Domein Veiligheid en sport
Sport
Wat doe je?
Bij Sport ben je bezig mensen professioneel te trainen en te begeleiden. Les- en leidinggeven aan jong en oud staat centraal. Ben je een sportfanaat en kun je goed organiseren? Ben je in staat mensen te motiveren en verantwoordelijkheid te dragen? Kies dan voor een opleiding in de Sport.
> Sport- en bewegingsbegeleider (niveau 2): Je helpt bij sporttrainingen, wedstrijden en sportieve evenementen op scholen, sportverenigingen of in buurthuizen. > Sport- en bewegingsleider (niveau 3):
J e probeert mensen aan het sporten te krijgen en organiseert sportevenementen en wedstrijden. Je coacht ook deelnemers, zoals atleten of mensen met een lichamelijke handicap.
> Sport- en bewegingscoördinator (niveau 4):
J e werkt als manager of beleidsmedewerker bij een sporten bewegingsorganisatie. Je gaat over de materialen, financiële administratie en geeft leiding aan het personeel.
Sport
R
M OC
ondriaan Id
college
LE roc
ID
EN
college albeda
zadkine
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Sport- en bewegingsbegeleider
2 tot 3
1
15 16 23
32
57
77
3 BOL
Sport- en bewegingsleider
3
1
15 16 23
32
57
77
4 BOL
Albeda Dans College
4
51
4 BOL
Sport- en bewegingscoördinator (verkort traject)
2
57
4 BOL
Sport- en bewegingscoördinator/bewegingsagoog
3 tot 4
1
15 16 23
4 BOL
Sport- en bewegingscoördinator/BOS-medewerker
4
1
15 16 23
4 BOL
Sport- en bewegingscoördinator/operationeel sport- en bewegingsmanager
4
1
15 16 23
32
4 BOL
Sport- en bewegingscoördinator/trainer/coach
4
1
15 16 23
32
32
77 57
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
116
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
117
Domein Zorg en welzijn
In het domein Zorg en welzijn draait alles om de gezondheid of het welzijn van mensen. In de zorg krijg je te maken met de verpleging of verzorging van mensen. Kies je voor de welzijnskant, dan werk je met specifieke doelgroepen zoals kinderen, jongeren, ouderen of gehandicapten. Kun je goed omgaan met mensen? Ben je praktisch en flexibel ingesteld en vind je het leuk om samen te werken? Dan is zorgen voor de gezondheid en het welzijn van anderen vast iets voor jou.
Zorg en welzijn is onderverdeeld in: > Cultureel werk > Maatschappelijke zorg > Pedagogisch werk > Zorg en gezondheid
118
Wegwijs in het MBO 2015
Cultureel werk
Domein Zorg en welzijn
Zorg en welzijn
Recreatie, sport en spel, muziek en theater: je vindt het allemaal even leuk. Je werkt graag met mensen en het liefst organiseer en begeleid je zelf de activiteiten. Ben je creatief en sta je graag zelf in de spotlight? Dan is een toekomst in de muziek-, dans- of theaterwereld vast iets voor jou. Het is een keiharde wereld waarin je jezelf voortdurend moet blijven ontwikkelen en vernieuwen. Maar als het goed gaat, heb je straks wel een geweldige baan die nooit verveelt.
Wat doe je? > Drama (niveau 4): Je staat bijvoorbeeld in een theater- of filmproductie, bent dramadocent of entertaint mensen in club- en buurthuizen. Daarnaast leer je meer over zang, muziek en dans. > Muziek (niveau 4): Je bent muzikant en treedt alleen op of in een band of orkest. Je kunt ook als producer aan de slag gaan en muziek opnemen. > Sociaal-cultureel werker (niveau 4):
Cultureel werk niveau
opleiding
jaren
4 BOL
Artiest (drama/musical)
4
4 BOL
Artiest (muziek/sounddesign)
3
4 BOL
Sociaal-cultureel werker
3
4
BBL Sociaal-cultureel werker
3 tot 3,5
C RO
Mondriaan
Id
LE
college
roc
11
ID
EN
college albeda
48 42
4
19
32
52 52
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
Je werkt met jongeren, ouderen of immigranten en organiseert activiteiten op het gebied van recreatie, sport en spel, kunst en cultuur en educatie.
4 Mbo-opleidingen per sector
119
Domein Zorg en welzijn
Je laat mensen zo zelfstandig mogelijk functioneren in hun eigen omgeving en als lid van de samenleving. Met een opleiding in de maatschappelijke zorg kun je terecht bij een kleinschalige woonvorm voor ouderen of gehandicapten, de dak- en thuislozenopvang, psychiatrisch centrum, zorgboerderij of sociale werkplaats.
Wat doe je? > Medewerker maatschappelijke zorg (niveau 3): Je helpt mensen hun leven (opnieuw) in te richten en steunt ze bij werk, school en vrije tijd. > Persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen (niveau 4): Je werkt bij instellingen voor volwassenenwerk en verleent zorg aan mensen met psychische of gedragsproblemen.
Maatschappelijke zorg
R
M OC
ondriaan college Id
LE
ID
EN
roc
college
albeda
niveau
opleiding
jaren
3 BOL
Medewerker maatschappelijke zorg
3
1
15 16 17 18 23
32
38 49 51 52 62 63
BBL Medewerker maatschappelijke zorg
3
1 13
16
32
38 49 51 52 62 63
3 tot 4
1
15 16 17 18 23
32
38 49 51 52 62 63
3 tot 4
13
16
32
38 49 51 52 62 63
Persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen 3 tot 4
1
15 16 17 18 23
32
38 49 51 52 62 63
BBL Persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen 3 tot 4
1
16
32
38 49 51 52 62 63
4
19
32
59
3 4 BOL 4 4 BOL 4 4 BOL
Persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg BBL Persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg
Sociaal-maatschappelijk dienstverlener
2 tot 3
Domein Zorg en welzijn
Maatschappelijke zorg
zadkine
72 84
72 84
72 84
72
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
120
Wegwijs in het MBO 2015
4 Mbo-opleidingen per sector
121
Domein Zorg en welzijn
Of het nu gaat om kinderen of jongeren: jij voelt je betrokken bij hun (leef)wereld. Je ziet wat hun kwaliteiten zijn en helpt graag baby’s, peuters en schoolkinderen zich te ontwikkelen naar zelfstandigheid. Afhankelijk van de opleiding die je kiest, ga je aan de slag in de kinderopvang, buitenschoolse opvang, jeugdhulpverlening of het basisonderwijs.
Pedagogisch werk
R
M OC
niveau
opleiding
jaren
3 BOL
Pedagogisch medewerker kinderopvang
3
4 14
2 tot 3
11
3
BBL Pedagogisch medewerker kinderopvang
4 BOL
ondriaan college Id
15 16 17 19 21 22 23
11 11 14
15 16 19 21 22 23
4 BOL
4
21
4
Pedagogisch medewerker jeugdzorg BBL Praktijkopleider
3 tot 3,5 1
ID
roc
EN
college
albeda
32 38 49 51 52 62 63 38 49 51 52 62 63
Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 1 tot 3 kinderopvang BBL Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 2 tot 3 4 kinderopvang 4 BOL Onderwijsassistent 2 tot 4
1 4
LE
15 16 17 19 21 22 23
32 38 49 51
zadkine
66 83 66 66 83
38 49 51 32
66 83 49 51
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
Wat doe je? > Pedagogisch medewerker kinderopvang (niveau 3): Je werkt met baby’s en jonge kinderen, houdt rekening met de ontwikkelingsfase waarin ze zitten en stemt je activiteiten hierop af. > Pedagogisch medewerker jeugdzorg (niveau 4): Je werkt bij een hulpverleningsinstelling en begeleidt kinderen en jongeren met ontwikkelingsproblemen, psychische problemen of sociale problemen. > Onderwijsassistent (niveau 4): Je helpt de leerkracht bij zijn werk en begeleidt (groepjes) leerlingen op basisscholen, scholen voor speciaal onderwijs of in het beroepsonderwijs.
122
Wegwijs in het MBO 2015
4 Welke mbo-opleiding kies Jij?
123
Domein Zorg en welzijn
Pedagogisch werk
Domein Zorg en welzijn
Wat doe je?
Als je in de zorg werkt, zijn het de mensen die je werk afwisselend en boeiend maken. Je hebt veel verschillende taken en bent hulpvaardig ingesteld. Ben je in staat je in te leven in de patiënt/cliënt en ga je respectvol om met zorgvragers? Dan ben je geschikt voor een opleiding in de (gezondheids)zorg.
Zorg en gezondheid RO
> Helpende zorg en welzijn (niveau 2): Je helpt mensen bij hun persoonlijke verzorging, doet licht huishoudelijk werk en geeft persoonlijke aandacht. > Verzorgende IG (niveau 3): Als verzorgende individuele gezondheidszorg (IG) verzorg je patiënten in een thuissituatie. Je begeleidt ze ook bij emotionele problemen zoals angst en rouwverwerking. > Verpleegkundige (niveau 4): Je verpleegt en verzorgt mensen, dient medicijnen en zuurstof toe en assisteert bij behandelingen en onderzoeken die de arts doet.
ondriaan CM
Id
college
LE
ID
roc
EN
college
albeda
zadkine
niveau
opleiding
jaren
2 BOL
Helpende zorg & welzijn
1 tot 3
1 9 11 14
15 16 17 18 21 22 23
32 37 38 49 51 62 63
69 72
BBL Helpende zorg & welzijn
1 tot 3
1 9 11 13
15 16 21 23
32 37 38 49 51 62 63
84
3
1 4 13
15 16 17 18 21 22 23
32 49 51
72 84
32 49 51
72 84
2 3 BOL 3
Verzorgende-IG BBL Verzorgende-IG
4 BOL 4 4 BOL 4
1 tot 3
1 4 13
15 16 21 23
Apothekersassistent
2 tot 3
4
18
BBL Apothekersassistent
2 tot 3
4
18
51
1,5 tot 3
4
18
32 51
2 tot 3
4
18
51
Mbo-verpleegkundige
2,5 tot 4
1 4 13
15 16 18 22 23
32 41 49 51
72 84
BBL Mbo-verpleegkundige
2,5 tot 4
1 4 13
15 16 21 23
32 41 49 51
72
Doktersassistent BBL Doktersassistent
4 BOL 4 4 BOL
Tandartsassistent
2 tot 3
Domein Zorg en welzijn
Zorg en gezondheid
18
51
73
73
73
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
124
Wegwijs in het MBO 2015
4 Welke mbo-opleiding kies Jij?
125
Entreeopleidingen
Entreeopleidingen
Entreeopleidingen
5
jaren
1 BOL
Assistent bouwen, wonen en onderhoud
1
10
1
10
16
Assistent dienstverlening en zorg
1
1 11 12
15 16 17 20 21 22 23
BBL Assistent dienstverlening en zorg
1
1 11 12
15 16 17 20 21 22 23
Assistent horeca, voeding of voedingsindustrie
1
9
16 21 23
BBL Assistent horeca, voeding of voedingsindustrie
1
9
Assistent installatie- en constructietechniek
1
10
BBL Assistent installatie- en constructietechniek
1
10
1 BOL 1 1 BOL 1 1 BOL 1 1 BOL 1 1 BOL
1 BOL 1 1 BOL 1
BBL Assistent bouwen, wonen en onderhoud
Assistent logistiek
1
BBL Assistent logistiek
1
Assistent mobiliteitsbranche BBL Assistent mobiliteitsbranche
1
10
1
10
Wegwijs in het MBO 2015
college
leiden lentiz
roc
33
32
32 24 25 26 33
15 16 22 23
33
16
33
albeda
Zadkine
36 44 54 63
64 70
44 54 63
64 70 74
36 44 54 63
64 70
44 54 63
64 70 72 84
36 44 54 63
64 70
44 54 63
64 70
36 44 54 63
64 70
44 54 63
64 70
36 44 54 63
64 70
44 54 63
64 70
36 44 54 63
64 70
44 54 63
64 70
Assistent procestechniek
1
36 44 54 63
64 70
BBL Assistent procestechniek
1
44 54 63
64 70
36 44 54 63
64 70
44 54 63
64 70
Assistent verkoop/retail
1
1 12
BBL Assistent verkoop/retail
1
1 12
Meer informatie over Entreeopleidingen vind je op www.bekijkjetoekomstnu.nl en op de websites van mbo-scholen (zie pagina 32).
126
Id
college
opleiding
1
Entreeopleidingen kun je in verschillende richtingen volgen. Bijvoorbeeld in de Bouw, Mobiliteit, Horeca, Detailhandel of Zorg.
Mondriaan
niveau 1
Wil je naar het mbo? Dan heb je een vmbodiploma nodig. Of een overgangsbewijs van de derde naar de vierde klas vwo of havo. Lukt dat niet, dan kun je in aanmerking komen voor een Entreeopleiding. Naast Nederlands, Engels, rekenen, loopbaanoriëntatie en burgerschap maak je uitgebreid kennis met de praktijk.
C RO
en College
15 16 17 22 23
33 26
Scheepvaart Transport
92
De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154.
5 Entreeopleidingen
127
6
Mbo-scholen
> > > > > > > > > > > >
pagina
ROC Mondriaan 130 ID College 132 Lentiz 134 Wellantcollege 136 ROC Leiden 138 Albeda College 140 Zadkine 142 Grafisch Lyceum Rotterdam 144 Hout- en Meubileringscollege 146 Leidse Instrumentmakers School 148 Scheepvaart en Transport College 150 Overige mbo-scholen 152
129
ROC Mondriaan
ROC Mondriaan
Vakkundig onderwijs
Bij ROC Mondriaan volgen 18.000 studenten een mbo-opleiding. De scholen staan in Den Haag, Delft, Leiden en Naaldwijk. De afgelopen jaren is een reeks nieuwe schoolgebouwen in gebruik genomen. Al deze gebouwen zijn ruim opgezet, kleurrijk ingericht en goed uitgerust.
Opleidingen Bij ROC Mondriaan kun je kiezen uit meer dan 200 beroepsopleidingen op het gebied van Economie, Administratie, Handel en Commercie, Logistiek, Interieur, Horeca, Facilitaire Dienstverlening, Toerisme en Recreatie, Mode, Uiterlijke verzorging, Bouwtechniek, Infratechniek, Schildertechniek, Elektrotechniek, ICT, Installatietechniek, Metaal, Motorvoertuigentechniek, Carrosserietechniek, Tweewielertechniek, Veiligheid, Welzijn, Zorg en Sport en
Kom langs!
Info
Open Dag ROC Mondriaan di 3 februari 2015
alle mbo-locaties 14.00 – 21.00 uur
Weet je nog niet wat je wilt gaan doen? Bezoek dan het Studie en Loopbaan Centrum van ROC Mondriaan.
Info Avond di 14 april 2015
alle mbo-locaties 16.00 – 20.00 uur
Adres Waldorpstraat 41 in Den Haag Openings- Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 18.00 uur tijden Telefoon 088 – 666 3000 E-mail
[email protected] www.rocmondriaan.nl Website
Mondriaan Markt di 9 december 2014 di 17 maart 2015 di 12 mei 2015 di 16 juni 2015
Leeghwaterplein 72, Den Haag 16.00 – 20.00 uur 16.00 – 20.00 uur 16.00 – 20.00 uur 16.00 – 20.00 uur
ROC Mondriaan organiseert speciale Info Avonden over opleidingen Defensie, Sport en Bewegen en Techniek. Kijk op www.rocmondriaan.nl
130
Wegwijs in het MBO 2015
Bewegen. Bij Mondriaan International Stream kun je Engelstalige en tweetalige opleidingen volgen. Voor havo- en vwo-leerlingen zijn er speciale, versnelde opleidingstrajecten.
Onderwijs ROC Mondriaan gaat voor vakkundig onderwijs. Je leert echt een vak. Je doet kennis en vaardigheden op, die je met de juiste beroepshouding in de praktijk leert toe te passen. In de praktijklokalen en leerbedrijven werk je verder aan je ontwikkeling. Je voert ook bedrijfsopdrachten uit en gaat op stage. Zo kun je later een goede start maken op de arbeidsmarkt. Tijdens de opleiding krijg je persoonlijke begeleiding van een studieloopbaanbegeleider. Als het nodig is, krijg je extra ondersteuning op het gebied van taal en rekenen.
Speciaal Bij sommige opleidingen kun je ook stage lopen in het buitenland. Daarnaast werken studenten van ROC Mondriaan mee aan activiteiten buiten de school, zoals de City-Pier-City Loop, de thuiswedstrijden van ADO Den Haag en het Ondernemers Gala. ROC Mondriaan werkt nauw samen met bedrijven, welzijns organisaties, gemeentes, Kamers van Koophandel, vmbo-scholen, praktijkscholen en het hbo (onder andere de Haagse Hogeschool).
www.facebook.com/rocmondriaan @rocmondriaan Kijk voor alle schoollocaties van ROC Mondriaan op pagina 154.
6 Mbo-scholen
131
ID College
ID College
Individualiteit en identiteit
ID College heeft 9 scholen in het Groene Hart. Ze staan in Alphen aan den Rijn, Gouda, Katwijk, Leiden, LeidschendamVoorburg, Woerden en Zoetermeer. Elke school heeft een eigen sfeer. De gebouwen zijn modern en kleurrijk ingericht. In Leidschendam-Voorburg is vorig jaar een nieuw schoolgebouw geopend. Ruim 10.000 mbo-studenten volgen een opleiding bij ID College.
Opleidingen Bij ID College kun je kiezen uit een groot aantal economische opleidingen. Daarmee kun je bijvoorbeeld aan het werk als (internationaal) directiesecretaresse of verkoper. Of je begint een eigen zaak. Bij Zorg en Welzijn kun je de opleiding Pedagogisch
Kom langs!
Info
Iday alle mbo-locaties Elke eerste maandag van de maand van 16.00 tot 17.00 uur (kijk op www.idcollege.nl). Je kunt dan op alle mbo-locaties terecht voor informatie over de opleidingen, inschrijven en het inleveren van documenten.
Elke school van ID College heeft een eigen Onderwijs Servicecentrum. Hier kun je terecht voor informatie en vragen over de opleidingen. Neem contact op met:
Open Dagen: ma 3 november 2014 ma 2 februari 2015
alle mbo-locaties 16.00 – 21.00 uur 16.00 – 21.00 uur
088 – 222 17 77 Telefoon E-mail
[email protected] (binnen een dag ontvang je onze reactie) Website www.idcollege.nl
medewerker of Verpleegkundige volgen. Net als een opleiding op het gebied van Sport & Bewegen, Orde & Veiligheid en Uiterlijke Verzorging. Voor de technische opleidingen ga je naar Gouda. Weet je nog niet precies wat je wilt? Volg dan het domeinoriëntatieprogramma, waarin je naast algemene vakken een praktijkgericht programma volgt.
Onderwijs De letters ID staan voor individualiteit en identiteit. Wat je wilt, wat er in je zit en wat je leuk vindt is heel belangrijk. Bij ID College leer je een vak maar ben je ook bezig met je persoonlijke ontwikkeling. Je hebt een vaste studieloopbaanbegeleider die je daarbij helpt. Aan de hand van keuzeblokken is het mogelijk je studie te verbreden of te verdiepen. Zo krijg je genoeg kennis en ervaring om eventueel een hbo-opleiding te volgen.
Speciaal ID College werkt samen met bedrijven, gemeentes, vmbo-scholen en hogescholen. Tijdens je studie ben je ook actief buiten de school. Opleidingen Uiterlijke Verzorging doen mee aan de Beautydagen en veel opleidingen leveren ook een bijdrage aan NLdoet. Voor je stage kun je ook naar het buitenland. ID College heeft contacten in Engeland, Spanje, Duitsland, Finland en Amerika.
www.facebook.com/rocidcollege @rocidcollege Kijk voor alle schoollocaties van ID College op pagina 154.
132
Wegwijs in het MBO 2015
6 Mbo-scholen
133
Lentiz heeft drie groene mbo-scholen in de regio Nieuwe Waterweg Noord en het Westland. Ze zijn gevestigd in Schiedam, Naaldwijk en Maasland. Alle gebouwen zijn vrij nieuw. Ze hebben ruime, lichte praktijklokalen en grote, open leercentra. Naast mbo-onderwijs wordt hier ook vmboonderwijs gegeven.
Lentiz
Lentiz
Groen onderwijs in de regio
Bloemsierkunst, Horti Technics & Management, Bloem, Water management, Business & Management en Agrologistiek & Transport. In Maasland vind je de opleidingen van Lentiz I MBO Maasland. Hier kun je kiezen uit Dierverzorging, Dierenartsssistent paraveterinair, Groen, Grond & Infra, Hovenier, Natuur & Groene Ruimte, Outdoor Activities, Paardenhouderij en Toerisme & Recreatie.
Opleidingen In Schiedam vind je de opleidingen van Lentiz I MBO LIFE College. Hier leer je alles op het gebied van Urban Trade, Urban Design, Catering, Wellness & Lifestyle, Inspecteur leefomgeving, Dienstverlening & Recreatie en Logistiek medewerker. In Naaldwijk kun je kiezen uit de opleidingen van Lentiz I MBO Greenport. Denk aan opleidingen op het gebied van
Kom langs!
Info
Open Dagen: Prof. Holwerdalaan 62 Naaldwijk MBO Greenport woensdag 21 januari 2015 15.00 – 21.00 uur
woensdag 18 maart 2015 17.00 – 21.00 uur
Wil je meer informatie over de opleidingen? Neem dan contact op en/of bezoek dan één van de scholen van Lentiz.
MBO Maasland Commandeurskade 22 Maasland vrijdag 30 januari 2015 19.00 – 21.00 uur
zaterdag 31 januari 2015 10.00 – 13.00 uur
dinsdag 31 maart 2015 19.00 – 21.00 uur
Telefoon 010 – 434 99 25 E-mail
[email protected] Website www.lentiz.nl
Onderwijs Gaandeweg de opleiding leer je steeds zelfstandiger werken. Daarbij krijg je hulp van een docent die tegelijkertijd ook jouw coach is. Leren in en van de praktijk maakt een groot deel van de opleiding uit. Naast praktijklessen, stages en werken in een leerbedrijf (als je een BBL-opleiding volgt) krijg je ook gastcolleges en ga je op bezoek bij bedrijven. Lentiz leidt studenten niet alleen op voor een beroep maar werkt ook aan wereldburgerschap.
Speciaal Lentiz organiseert veel stages en excursies naar het buitenland. Ook wordt nauw samengewerkt met verschillende partners in landen over de hele wereld. Kijk niet raar op als je Chinese studenten bij Lentiz ziet rondlopen. Naast vakkennis leer je dan tegelijk iets over een andere taal en cultuur; dat draagt bij aan je persoonlijke ontwikkeling.
www.facebook.com/lentiz Kijk voor alle schoollocaties van Lentiz op pagina 154.
MBO LIFE College donderdag 5 februari 2015 zaterdag 7 februari 2015 donderdag 19 maart 2015
134
Wegwijs in het MBO 2015
Parallelweg 401 Schiedam 16.00 – 21.00 uur
09.30 – 12.00 uur 18.30 – 20.30 uur
6 Mbo-scholen
135
Groen en vernieuwend
Wellantcollege heeft 11 mbo-scholen in de Randstad, waarvan 5 scholen in de regio Haaglanden. Ze staan in Rijswijk, Rijnsburg, Delft, Gouda en Rotterdam. Elke school heeft een kleinschalig en overzichtelijk karakter.
Opleidingen
Kom langs! Open Dagen: Huis te Landelaan 2, Rijswijk Laan van Verhof 1, Rijnsburg woensdag 19 november 2014 16.00 – 20.00 uur donderdag 22 januari 2015 19.00 – 21.00 uur donderdag 19 februari 2015 19.00 – 21.00 uur donderdag 19 maart 2015 19.00 – 21.00 uur donderdag 11 juni 2015 10.00 – 12.00 uur
136
Wegwijs in het MBO 2015
Open Dagen: woensdag 19 november 2014 woensdag 28 januari 2015 donderdag 16 april 2015 donderdag 18 juni 2015
Ronsseweg 555, Gouda 16.00 – 20.00 uur 15.30 – 21.00 uur 15.30 – 21.00 uur 13.00 – 15.00 uur
Open Dagen: woensdag 19 november 2014 vrijdag 30 januari 2015 zaterdag 31 januari 2015 woensdag 25 maart 2015 woensdag 22 april 2014 donderdag 18 juni 2014
Bosdreef 111, Rotterdam 16.00 – 20.00 uur 19.00 – 21.00 uur 11.00 – 14.00 uur 19.00 – 21.00 uur 14.00 – 16.00 uur 19.00 – 21.00 uur
Open Dagen: (Green Tec) Rotterdamseweg 141 Delft zaterdag 1 november 2014 10.00 – 14.00 uur woensdag 19 november 2014 16.00 - 20.00 uur woensdag 14 januari 2015 17.00 – 20.00 uur zaterdag 21 maart 2015 10.00 - 14.00 uur woensdag 17 juni 2015 17.00 – 20.00 uur
Bij Wellantcollege kun je een groot aantal groene opleidingen volgen. Ben je technisch en wil je werken in een miljardenbranche, waar innovatie en duurzaamheid voorop staan? Kies dan voor de nieuwe opleiding Green Tec in Delft. Voor creatievelingen zijn de opleidingen Indoor Design, Outdoor Design en Flower Design heel geschikt. Aangezien de Food sector zit te springen om personeel, is de opleiding Food een slimme keuze. Nederland is
groot in de internationale handel in groene producten en daarom is de opleiding Groothandel & Logistiek ook een aanrader. Bij Wellantcollege kun je als vanouds terecht bij opleidingen tot hovenier (Stedelijk Groen & Natuurbeheer), dierverzorger (Dier & Zorg) en dierenartsassistent.
Onderwijs Inspirerend zijn de projecten buiten school. Daarbij werkt Wellantcollege nauw samen met bedrijven en echte (internationale) opdrachtgevers. Je bezoekt bedrijven en neemt deel aan excursies. Natuurlijk ga je ook op stage of aan de slag bij een leerbedrijf. Naast beroepsgerichte lessen en algemene vakken krijg je gastlessen. Op school ontwikkel je in een vertrouwde leeromgeving de kennis en vaardigheden die je al hebt steeds verder. Tijdens de opleiding word je begeleid door een coach. Met een Wellant-diploma op zak maak je kans op een leuke baan of kun je een eigen onderneming starten.
Info Wil je meer informatie over de opleidingen? Neem dan contact op en/of bezoek één van de scholen van Wellantcollege. Telefoon 070 – 390 40 16 (school in Rijswijk) E-mail
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] Website www.wellantmbo.nl
Speciaal Bij Wellantcollege kun je stage lopen in het buitenland. Daarnaast kun je meedoen aan leuke excursies en uitwisselingsprojecten met scholen in het buitenland. Studenten van de opleiding Outdoor Design nemen bijvoorbeeld deel aan de restauratie van klassieke tuinen in Italië.
www.facebook.com/wellantcollege @wellantcollege Kijk voor alle schoollocaties van Wellantcollege op pagina 154.
6 Mbo-scholen
137
Wellantcollege
Wellantcollege
aktijkgericht Goed bereikbaar en pr
Bijna alle opleidingen van ROC Leiden zijn gevestigd op twee locaties in Leiden: bij station Leiden Lammenschans en bij station Leiden Centraal. Beide gebouwen zijn ingericht met leer-, studie- en ontmoetingsplekken en leerbedrijven. Dagelijks volgen hier ruim 9.000 studenten uit de regio een opleiding.
Opleidingen Bij ROC Leiden kun je kiezen uit meer dan 200 mbo-opleidingen op het gebied van Mobiliteit & Voertuigen, Bakkerij, Bouw, Commercie, Economie & Recht, Elektrotechniek, Facilitaire Dienstverlening, Handel & Ondernemerschap, Horeca, Installatietechniek, Logistiek, Mechatronica, Media, Metaal &
Info
Kom langs! Open Dagen vrijdag 6 februari 2015 zaterdag 7 februari 2015
alle mbo-locaties 16.00 – 21.00 uur 10.00 – 14.00 uur
Inloopochtend vrijdag 12 juni 2015
alle mbo-locaties 09.00 – 12.00 uur
Keuzebegeleidingsdag woensdag 4 maart 2015 woensdag 1 april 2015
Bargelaan 190 Leiden 16.00 – 21.00 uur 16.00 – 21.00 uur
ROC Leiden
ROC Leiden
Wil je meer informatie over de opleidingen? Neem dan contact op en/of bezoek één van de scholen van ROC Leiden. Voor een persoonlijk gesprek kun je telefonisch een afspraak maken. Telefoon 071 – 582 4000 E-mail
[email protected] Website www.rocleiden.nl
Werktuigbouw, Middelbaar Laboratoriumonderwijs, Onderwijs, Orde & Veiligheid, Sport & Bewegen, Toerisme, Vormgeving & Design en Welzijn & Zorg.
Onderwijs Je leert volgens het Leids Onderwijs Model. Dit model kent vier belangrijke pijlers: maatwerk, samen leren, werkplekleren en beroepscontext. Het onderwijs is afgestemd op jouw individuele talenten en mogelijkheden (= maatwerk). Je leert samen met andere studenten en onder begeleiding van docenten in projecten en tijdens lessen (= samen leren). Het onderwijs vindt voor een belangrijk deel plaats binnen bedrijven en instellingen of in nagebootste praktijksituaties (= werkplekleren). En alles wat je leert heeft direct betrekking op je toekomstige beroep (= beroepscontext). Bij ROC Leiden krijg je aantrekkelijk en praktijkgericht onderwijs. Docenten weten wat belangrijk is voor je toekomstige beroep en hebben goed contact met bedrijven en instellingen.
Speciaal Beide scholen beschikken over de allernieuwste praktijkruimtes. Ze liggen direct naast het station en vlakbij bushaltes. Dat geldt ook voor de opleiding Laboratoriumtechniek, die in het gebouw van de Hogeschool Leiden gevestigd is. Alle opleidingen van ROC Leiden zijn dus goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Bovendien is het gezellige stadscentrum van Leiden op een steenworp afstand.
www.facebook.nl/rocleiden @ROCLeiden Kijk voor alle schoollocaties van ROC Leiden op pagina 154.
138
Wegwijs in het MBO 2015
6 Mbo-scholen
139
Bij Albeda College volgen ruim 23.000 studenten een opleiding. Je kunt hier kiezen uit zo’n 300 mbo-opleidingen. Die worden gegeven op meer dan vijftig grote en kleine locaties in Rotterdam en de regio Rijnmond.
Opleidingen Albeda College werkt nauw samen met bedrijven en instellingen in de regio. De opleidingen sluiten daarom goed aan op de beroepspraktijk of op een vervolgopleiding. Je kunt kiezen uit opleidingen in de richtingen Economie, Techniek, Gezondheidszorg, Welzijn, Sport & Bewegen, Dienstverlening, Brood en Banket en Horeca. Het Albeda Business College heeft internationale Engelstalige opleidingen, waarmee je terecht
Kom langs!
Info
Open Dagen Kijk op www.albeda.nl voor de locaties 14.00 – 19.30 uur donderdag 13 november 2014 vrijdag 23 januari 2015 14.00 – 20.00 uur zaterdag 24 januari 2015 10.00 – 14.00 uur donderdag 26 maart 2015 14.00 – 20.00 uur
Voor informatie, hulp en advies over de opleidingen kun je terecht bij het Studie Info Punt van het Albeda College. Adres Rosestraat 1101 in Rotterdam. Openings- maandag t/m woensdag en vrijdag van 8.30 tot tijden 17.00 uur en donderdag van 11.00 tot 15.00 uur Telefoon 010 – 29 01 020 E-mail
[email protected] Website www.albeda.nl
Kansen voor iedereen
kunt bij internationale bedrijven. Technische opleidingen kun je volgen op de RDM Campus, in de richtingen Metaaltechniek, Onderhoudstechniek (Maintenance) en Middenkader Engineering. Het nieuwe Topsportcentrum Rotterdam is de thuisbasis van de opleidingen Sport & Bewegen.
Onderwijs Het Albeda College bereidt je zo goed mogelijk voor op een toekomst in de maatschappij. Dat doen ze door goed onderwijs aan te bieden en rekening te houden met wat je al weet en kunt. Samen met docenten ontwikkel je jouw talenten. Je leert op school en tijdens stages in de praktijk. Maar ook bij echte bedrijven, organisaties en instellingen. Daar leer je wat plannen en samenwerken inhoudt. Je leert ook hoe je actief en ondernemend kunt worden. Als het minder goed gaat, regelt de school extra begeleiding en zorg. Zo lukt het misschien toch nog om je opleiding af te maken.
Speciaal Het Albeda College is een open school, met respect, aandacht en tijd voor iedereen. Het maakt niet uit waar je vandaan komt en wat je achtergrond is. Je krijg altijd een kans. Als het nodig is, krijg je extra ondersteuning en zorg. Niet alleen als je leerproblemen hebt, maar ook als er problemen thuis zijn.
www.facebook.com/AlbedaCollege @AlbedaCollege Kijk voor alle schoollocaties van Albeda College op pagina 155.
140
Wegwijs in het MBO 2015
6 Mbo-scholen
141
Albeda College
Albeda College
Leren, denken, durven
, doen
Bij Zadkine volgen 18.000 studenten een mbo-opleiding. Verreweg de meeste scholen staan in Rotterdam. Daarnaast zijn er ook vestigingen in Schiedam, Hoogvliet, Capelle aan den IJssel, Spijkenisse en in Schoonhoven. Je kunt hier meer dan 300 beroepsopleidingen volgen.
Opleidingen Bij Zadkine kun je kiezen uit veel verschillende beroeps opleidingen. Die zijn onderverdeeld in de clusters Administratief, Secretarieel & Commercieel, Gezondheidszorg, Handel & Uiterlijke Verzorging, Horeca, Toerisme & Facilitaire dienstverlening, Techniek, Veiligheid, Logistiek & ICT, Welzijn
Kom langs! Open Dagen kijk op www.zadkine.nl voor de locaties 15.00 – 20.00 uur vrijdag 16 januari 2015 zaterdag 17 januari 2015 12.00 – 16.00 uur kijk op www.zadkine.nl voor de locaties Infodagen donderdag 20 november 2014 15.00 – 20.00 uur dinsdag 24 maart 2015 15.00 – 20.00 uur Zadkine organiseert speciale info-momenten voor sommige opleidingen. Kijk hiervoor op www.zadkine.nl
Zadkine
Zadkine
& Sport, Ambachten en Laboratoriumtechniek & Optiek. Zadkine heeft ook een startcollege voor Entreeopleidingen.
Onderwijs Vanuit het motto ‘leren, denken, durven, doen’ leidt Zadkine je op tot goede vakman of vakvrouw. Dat gebeurt voor een groot deel in de praktijk. Want daar kun je het beste ervaren hoe het is om je vak uit te oefenen. Zadkine werkt nauw samen met werkgevers, bedrijven en instellingen in de regio. Zodoende is het onderwijs goed afgestemd op wat je later tegenkomt. Op school krijg je veel praktijklessen en leer je zelf de touwtjes in handen te nemen. Tijdens de hele opleiding heb je een studieloopbaanbegeleider, die je helpt als het nodig is.
Info In de Zadkine Infoshop kun je terecht met jouw vragen over opleidingen van Zadkine en krijg je hulp en advies. Adres Hoogstraat 110, Rotterdam (eerste verdieping) Openings- Maandag van 13.00 tot 17.00 uur en van dinsdag tijden t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur. Telefoon 010 – 281 11 55 E-mail
[email protected] Website www.zadkine.nl/infoshop www.facebook.com/ROCzadkine @zadkine Kijk voor alle schoollocaties van Zadkine op pagina 155.
142
Wegwijs in het MBO 2015
6 Mbo-scholen
143
Vormgeving en media
Bij het Grafisch Lyceum Rotterdam draait alles om het ontwerpen en produceren van media. Van posters en tijdschriften tot videoclips en games. Je kunt kiezen uit verschillende mbo-opleidingen, waarbij frisse ideeën en vernieuwende technologie hand in hand gaan.
Opleidingen Op het gebied van vormgeving en media kun je allerlei uitdagende mbo-opleidingen volgen. Eerst kies je voor een opleiding, bijvoorbeeld Vormgeven, Allround DTP, Medewerker Creatieve Productie, Podium- en evenemententechniek, Audiovisuele productie, Mediatechnologie, Mediamanagement
Kom langs!
Info
Open Dagen
Wil je meer informatie over de opleidingen? Neem dan contact op en/of bezoek het Grafisch Lyceum Rotterdam.
Heer Bokelweg 255 en William Boothlaan 16-18 zaterdag 31 januari 2015 09.30 – 16.00 uur 19.00 – 21.30 uur dinsdag 17 maart 2015
Telefoon 088 – 200 15 00 E-mail
[email protected] Website www.glr.nl www.facebook.com/grafischlyceumrotterdam @GLR_tweets
of Redactioneel medewerker. Na het basisdeel kies je vervolgens voor een bepaalde richting. Bij Vormgeven is dat bijvoorbeeld Mediavormgeven, Game Art, Animatie en Audiovisuele vormgeving, Ruimtelijke vormgeving, Art & Design, Mode & Trends of Visualiseren. En bij Audiovisuele Productie is dat AV-specialist of Fotograaf.
Onderwijs Binnen alle opleidingen wordt veel aandacht besteed aan de praktijk. Dat gebeurt in de vorm van projecten en themamodules. Daarnaast speelt stage in alle opleidingen een belangrijke rol. Het Grafisch Lyceum Rotterdam heeft een speciaal stagebureau dat contact onderhoudt met een groot aantal mediabedrijven. Hiermee worden studenten aan een stage geholpen, zowel in Nederland als in het buitenland.
Speciaal In de school vind je overal teken- en ontwerplokalen, een atelierruimte, fotostudio's en projectlokalen met pc's en Mac's. Daarnaast zijn er geluids- en AV-studio’s en een Productiehuis, waar alles draait om de productie van druk- en printwerk zoals posters, tijdschriften en zelfs steigerdoeken. Het Grafisch Lyceum maakt gebruik van de nieuwste software, zoals de designpakketten van Adobe Creative Cloud (Photoshop, Illustrator, InDesign, Dreamweaver, Flash), Cinema 4D, Maya en pakketten van Apple (Final Cut Pro, Logic Pro).
Kijk voor de schoollocaties van het Grafisch Lyceum Rotterdam op pagina 155.
144
Wegwijs in het MBO 2015
6 Mbo-scholen
145
Grafisch Lyceum Rotterdam
Grafisch Lyceum Rotterdam
Kies voor Hout, meubel en interieur
HMC Rotterdam, ook wel bekend als het Hout- en Meubileringscollege, is een vakschool met 1400 studenten. De school werd in 1929 opgericht en focust op vakmanschap en creativiteit. Het gebouw ligt midden in een park in Rotterdam Hillegersberg-Schiebroek en biedt een veilige en sfeervolle leeromgeving.
Opleidingen Bij HMC Rotterdam kun je kiezen uit opleidingen in de sector hout, meubel of interieur. Je wordt opgeleid tot meubelmaker/ ontwerper, interieuradviseur, creatief vakman, verkoper wonen, timmerman, stylist, werkvoorbereider, botenbouwer, woning-
Kom langs!
Info
Open Dagen vrijdag 23 januari 2015 zaterdag 24 januari 2015 zaterdag 21 maart 2015
17.00 – 21.00 uur 10.00 – 14.00 uur 10.00 – 14.00 uur
Wil je meer informatie over de opleidingen? Neem dan contact op en/of bezoek het HMC Rotterdam.
Infodagen donderdag 27 november 2014 donderdag 21 mei 2015
13.00 – 17.00 uur 14.00 – 20.00 uur
Adres Erasmuspad 10, 3052 KP, Rotterdam 010 – 285 55 55 Telefoon E-mail
[email protected] Website www.hmcollege.nl
of meubelstoffeerder of pianotechnicus. Sinds kort kun je de opleiding Interieuradviseur van HMC ook bij ROC Mondriaan volgen. Binnen alle opleidingen is het mogelijk je verder te specialiseren. Bovendien is een HMC-diploma een goede opstap naar een creatieve hbo-opleiding.
Onderwijs Het onderwijs is heel geschikt voor jongeren die creatief, praktisch of ondernemend bezig willen zijn. Je krijgt les van docenten die zelf jarenlang in de praktijk hebben gewerkt, of dat nog steeds doen. De school is zoveel mogelijk een afspiegeling van de beroepspraktijk en speelt in op de nieuwste ontwikkelingen. Naast een trendy simulatiewinkel oefen je met de meest moderne machines. In deze bruisende omgeving werk je alleen of samen met anderen aan leeropdrachten.
Speciaal Het HMC is een relatief kleine school met een inspirerende sfeer. Er is intensief contact met het bedrijfsleven, waardoor het onderwijs goed aansluit op de beroepspraktijk en een ruime keuze aan stageplaatsen heeft. Regelmatig worden gastcolleges op school gegeven door bekende ontwerpers en fabrikanten. Je bezoekt ook meubel- en designbeurzen in binnen- en buitenland, waardoor je op de hoogte bent van de laatste trends en ontwikkelingen.
www.facebook.com/hmcollege.rotterdam @hmcmbovakschool Kijk voor de schoollocatie van het Hout- en Meubileringscollege Rotterdam op pagina 155.
146
Wegwijs in het MBO 2015
6 Mbo-scholen
147
Hout- en Meubileringscollege
Hout- en Meubileringscollege
Vakschool voor precisietechnologie
De Leidse instrumentmakers School is een vakschool met 200 studenten. Hier word je opgeleid tot Research instrumentmaker. Het is een unieke school in Nederland (opgericht in 1901), die voortdurend inspeelt op nieuwe technologische ontwikkelingen.
Opleidingen Op de Leidse instrumentmakers School word je opgeleid tot Research instrumentmaker. Het is een vierjarige BOL-opleiding
Kom langs! Open Dagen zaterdag 29 november 2014 zaterdag 7 februari 2015
Info 9.00 – 13.00 uur 9.00 – 13.00 uur
Wil je meer informatie over de opleiding? Neem dan contact op en/of bezoek de Leidse instrumentmakers School. Adres Einsteinweg 61, Leiden 071 – 568 11 68 Telefoon E-mail
[email protected] Website www.lis-mbo.nl Kijk voor de schoollocatie van de Leidse instrumentmakers School op pagina 155.
148
Wegwijs in het MBO 2015
niveau 4. Je bedenkt, ontwerpt, tekent en maakt producten die heel nauwkeurig moeten zijn. Deze prototypes worden gebruikt in de lucht- en ruimtevaart, medische techniek, chemische industrie en natuurkundige wetenschap. Afstudeerprojecten zijn bijvoorbeeld een robot voor oogoperaties of een elektronenmicroscoop.
Onderwijs Om precies te kunnen werken moet je intensief oefenen. Naast de theorielessen breng je dus veel tijd door in de praktijklokalen. In het eerste jaar krijg je zowel theorie als praktijk en leer je de basisvaardigheden. Daarna kies je voor een specialisatie: glas, optiek, metaal, keramiek of micro-mechanica. Je leert ook te werken met verschillende bewerkingsmethoden zoals lasertechniek, handmatige precisiebewerking en CNCtechnologie. Als je deze opleiding gedaan hebt, vind je meestal snel een baan. Bijvoorbeeld in een laboratorium of bij een bedrijf dat gespecialiseerd is in het maken van instrumenten op maat.
Speciaal De stage is een belangrijk onderdeel van de opleiding. Vanaf het tweede jaar loop je drie dagen in de week stage bij bedrijven en organisaties zoals het Leids Universitair Medisch Centrum, ruimtevaartonderzoekscentrum Estec, chipmachinefabrikant ASML of onderzoeksorganisatie TNO. Daarnaast kun je ook stage lopen bij het leerbedrijf van de school.
6 Mbo-scholen
149
Leidse instrumentmakers School
Leidse instrumentmakers School
Kies een wereldopleiding
Het Scheepvaart en Transport College is een vakschool voor opleidingen op het gebied van scheepvaart, havenlogistiek en procesindustrie. Het is de meest gespecialiseerde vakschool op dit gebied in Nederland. De scholen staan in Rotterdam Noord en Zuid, Brielle, Stellendam en Katwijk.
Opleidingen Het Scheepvaart en Transport College telt meer dan dertig verschillende opleidingen. Je kunt kiezen uit elf verschillende sectoren: Havens, Wegtransport, Logistiek, Rail, Luchtvaart,
Kom langs!
Info
Open Dagen alle mbo-locaties zaterdag 22 november 2014 vrijdag 23 januari 2015 zaterdag 24 januari 2015 vrijdag 13 maart 2015 zaterdag 14 maart 2015
10.00 – 14.00 uur 18.00 – 21.00 uur 10.00 – 14.00 uur 18.00 – 21.00 uur 10.00 – 14.00 uur
Infodagen woensdag 22 april 2015 woensdag 3 juni 2015
13.00 – 16.00 uur 13.00 – 16.00 uur
Wil je meer informatie over de opleidingen? Neem dan telefonisch contact op met het Scheepvaart en Transport College. 010 – 448 64 44 Telefoon E-mail
[email protected] Website www.scheepvaartentransportcollege.nl www.facebook.com/STCGroupNL @STCGroupNL Kijk voor de schoollocaties van Scheepvaart en Transport College op pagina 155.
150
Wegwijs in het MBO 2015
Offshore, Scheeps- en jachtbouw, Zeevaart, Zeevisvaart, Waterbouw/Baggerbedrijf, Rijn- en Binnenvaart en Procesindustrie. Bij haven- of logistieke opleidingen krijg je te maken met kantooren organisatiewerkzaamheden. Bij scheepvaart-opleidingen speelt de techniek een grote rol. Voor alle sectoren geldt dat je geen negen-tot-vijf type bent.
Onderwijs De opleidingen zijn sterk praktijk- en beroepsgericht. De opgedane kennis wordt getoetst in goed ingerichte vaklokalen en geoefend met behulp van simulatoren. Studenten van de scheepvaartopleidingen oefenen ook in het Haven Trainings Centrum en varen met opleidingsschepen. Eerstejaars studenten van de zeevaarten waterbouwopleidingen varen bijvoorbeeld een week met de Eendracht, een driemastschoener van de school. Transport is een internationale aangelegenheid en dankzij de vele contacten die het Scheepvaart en Transport College in het buitenland heeft, kunnen studenten bijna overal ter wereld stage lopen.
Speciaal Docenten van het Scheepvaart en Transport College zijn afkomstig uit de praktijk en kunnen de studenten goed voorbereiden op hun latere baan. De school onderhoudt goede contacten met de scheepvaart- en transportsector. Mensen uit het bedrijfsleven worden uitgenodigd mee te kijken naar het onderwijs dat gegeven wordt, zodat alles wat studenten leren goed aansluit op de praktijk. Dankzij Randstadrail is de school ook voor studenten uit Den Haag en omgeving snel en goed bereikbaar.
6 Mbo-scholen
151
Scheepvaart en Transport College
Scheepvaart en Transport College
Overige mbo-scholen Particuliere instituten en academies bieden ook mbo-opleidingen aan. Soms gebeurt dat in samenwerking met mbo-scholen. Wil je meer weten over deze instituten en academies in de regio? Kijk dan naar het rijtje hieronder en op www.mbostart.nl
Capabel Onderwijsgroep
Schoevers
Opleidingen op het gebied van Zorg en Welzijn zoals: Helpende zorg en welzijn, Mbo-verpleegkundige en Pedagogisch werker Jeugdzorg. www.capabel.nl
Opleidingen voor Secretaresse, Directiesecretaresse/ managementassistent en Communicatie & Marketing. www.schoevers.nl
Hogeschool TIO Opleidingen op het gebied van: Hotellerie, Evenementenmanagement, Toerisme en Business. www.tio.nl
SVO vakopleiding Food Opleidingen op het gebied van Food zoals: Medewerker Fastservice, Voedingsoperator, Slager, Visspecialist, Medewerker Versindustrie. www.svo.nl
Kronenburgh MEAO College Opleidingen op het gebied van: Economie, Bank- en verzekeringswezen en International Business. www.kb-opleidingen.nl
Nederlandse Kappersakademie Dag- en avondopleiding Kapper. www.kappersakademie.nl
Scheidegger Opleidingen Opleidingen in uiteenlopende studierichtingen: van Financiële administratie, Marketing & Sales, Facilitair & Logistiek tot Zorg & Welzijn, ICT en Horeca of Sportmanagement. www.scheidegger.nl
152
Wegwijs in het MBO 2015
6 Mbo-scholen
153
Schoollocaties
Schoollocaties De zwarte blokjes met de cijfers in de opleidingenschema's verwijzen naar de adressen van de mbo-scholen hieronder. Wil je weten of een school bij jou in de buurt ligt? Kijk op de kaart op de volgende pagina.
ROC Mondriaan 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Delft Delft Delft Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Leiden Naaldwijk
Lentiz Brasserskade 1 Rijnweg 14 a Rotterdamseweg 141 Aspasialaan 19 Helenastraat 10 Helenastraat 11 Helenastraat 15 Koningin Marialaan 9 Leeghwaterplein 72 Tinwerf 10 Waldorpstraat 41 Zuidlarenstraat 6 Vondellaan 35 Prof. Holwerdalaan 62
088 - 666 36 35 088 - 666 36 00 088 - 666 36 00 088 - 666 37 00 088 - 666 33 50 088 - 666 32 55 088 - 666 33 50 088 - 666 33 01 088 - 666 33 00 088 - 666 36 00 088 - 666 33 00 088 - 666 37 94 088 - 666 37 15 088 - 666 37 35
ID College 15 16 17 18 19 20 21 22 23
154
Alphen aan den Rijn Ambonstraat 1 Gouda Groen van Prinsterersingel 52 Katwijk Jan Evertsenlaan 2 Leiden 5 meilaan 210 Leiden Rapenburg 23 Leiden Storm Buysingstraat 18 Leidschendam-Voorburg Fluitpolderplein 7 Woerden Polanerbaan 15 Zoetermeer Van Doornenplantsoen 11
088 - 222 17 77 088 - 222 17 77 088 - 222 17 77 088 - 222 17 77 088 - 222 17 77 088 - 222 17 77 088 - 222 17 77 088 - 222 17 77 088 - 222 17 77
24 25 26
Maasland Naaldwijk Schiedam
Commandeurskade 22 Professor Holwerdalaan 62 Parallelweg 401
Wellantcollege 27
Delft
Rotterdamseweg 141
070 - 390 40 16
28 29 30 31
Gouda Rijnsburg Rijswijk Rotterdam
Ronsseweg 555 Laan van Verhof 1 Huis te Landelaan 2 Bosdreef 111
0182 - 54 37 43 071 - 402 57 03 070 - 390 40 16 010 - 217 59 22
ROC Leiden 32
Leiden
Bargelaan 190
071 - 582 40 00
33 34 35
Leiden Leiden Leiden
Betaplein 18 Gitstraat 2 Zernikedreef 11
071 - 582 40 00 071 - 532 20 03 071 - 518 87 55
HOOL naar SC naar SCHOOL naar SCHOOL
naar SC
naar SCHOOL
SCH naar Wegwijs in het MBO 2015
010 - 591 04 99 0174 - 51 33 21 010 - 473 53 77
OOL
HOOL
36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63
Hellevoetsluis Maassluis Middelharnis Naaldwijk Oude Tonge Portugaal Rhoon Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Schiedam Spijkenisse Vlaardingen
Fazantenlaan 1 De Vloot 207 Koningin Julianaweg 55 Professor Holwerdalaan 62 Mercuriuslaan 16 Albrandswaardsedijk 74 Ambachtsweg 17 3e Katendrechtse Hoofd 25 Baljuwstraat 2 Breitnerstraat 92 Drutenstraat 2 Haastrechtstraat 3 Pieter de Hoochweg 222 Prins Alexanderlaan 41 RDM-kade 59 Rosestraat 1101 Slingeplein 8 Spinozaweg 400 Sportlaan 90 Stolwijkstraat 8 Van Graftstraat 10 Van Zandvlietplein 20 Voorstraat 13 Weena 743 Zuster Hennekeplein 80 Schiedamseweg 245 Thorbeckelaan 63 Buys Ballotlaan 25
0181 - 31 84 33 010 - 593 74 00 0187 - 49 75 55 0174 - 51 33 21 0187 - 49 76 54 010 - 266 10 77 010 - 506 14 11 010 - 290 10 20 010 - 443 66 00 010 - 277 11 00 010 - 245 08 60 010 - 497 37 37 010 - 211 00 50 010 - 289 05 00 010 - 428 71 60 010 - 290 10 10 010 - 481 90 66 010 - 492 51 61 010 - 292 82 00 010 - 292 90 29 010 - 299 58 00 010 - 206 15 80 06 - 396 055 22 010 - 433 85 00 010 - 443 01 00 010 - 471 20 44 0181 - 47 54 10 010 - 445 53 33
Zadkine 64
Capelle a/d IJssel Dakotaweg 69
010 - 458 18 12
65
Rotterdam
3e Katendrechtse Hoofd 24
010 - 466 05 33
66
Rotterdam
Benthemplein 15
010 - 209 34 80
67
Rotterdam
Campusplein 16
010 - 303 32 30
68
Rotterdam
Drutenstraat 2
010 - 245 08 60
69
Rotterdam
Elritsstraat 11
010 - 295 06 66
70
Rotterdam
Frankendaal 70
010 - 209 34 00
71
Rotterdam
Jan Ligthartstraat 250
010 - 423 79 10
72
Rotterdam
Marconistraat 16
010 - 489 11 00
7 Schoollocaties
73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85
Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Schiedam Schoonhoven Spijkenisse Spijkenisse Spijkenisse
Marten Meesweg 50 Montessoriweg 14 Nikkelstraat 3 Posthumalaan 120 Prins Alexanderlaan 55 Prins Constantijnweg 30 Ringersstraat 21 Scheepsbouwweg 15 Admiraal de Ruyterstraat 24 Mr. Kesperstraat 10 Eikenlaan 88 Sportlaan 13 Sportlaan 15
Spijkenisse
Sportlaan 13
010 - 443 35 00 010 - 423 79 10 010 - 289 22 55 010 - 443 31 50 010 - 251 10 00 010 - 288 52 88 010 - 262 32 75 010 - 303 32 33 010 - 466 05 33 0182 - 30 32 50 0181 - 67 91 11 0181 - 67 91 11 0181 - 67 91 11
181679111
Grafisch Lyceum Rotterdam 86
Rotterdam
87
Rotterdam
Heer Bokelweg 255
088 - 200 15 00
William Boothlaan 16-18*
088 - 200 15 00
*Deze locatie wordt in het schooljaar 2015/2016 opgeheven.
Hout- en Meubileringscollege 88
Rotterdam
Erasmuspad 10
010 - 285 55 55
Leidse instrumentmakers School 89
Leiden
Einsteinweg 61
071 - 568 11 68
Scheepvaart en Transport College 90
Brielle
Kerkhoekstraat 1
0181 - 41 27 99
91 92 93 94 95 96
Katwijk Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Stellendam
Zuidstraat 135 Anthony Fokkerweg 4 Lloydstraat 300 Soerweg 31 Westzeedijk 487 Deltahaven 4
010 - 448 64 45 010 - 429 02 66 010 - 448 60 00 010 - 429 02 66 010 - 448 64 72 0187 - 49 19 68
155
Schoollocaties
7
Albeda College
17 91
Katwijk
Leiden
29 89
35 13 32 20 19
Wassenaar
Leiderdorp
18 33
Alphen a/d Rijn
21 5
6 7 11 8 9
Den Haag
Colofon
34
Leidschendam
15
© oktober 2014 De mbo-gids ʻWegwijs in het mbo 2015ʼ is tot stand gekomen in opdracht van Spirit4you (www.spirit4you.nl).
Voorburg 23
Monster
10
Zoetermeer
30
12
22
Met dank aan alle mbo-scholen in de regio.
Rijswijk ‘s-Gravenzande 25
14 39
1 27
Naaldwijk
3
Gouda
Delft
28
2
44
Schiedam 78
24
37
26
Vlaardingen 81
63
90
61
58 72
95
60 86 66 45 59 31 93 87 48
65 46 80 50 43 68 56 94
Rotterdam 85 36
96
38 40
76
88
Maasland
Spijkenisse
69 67
84
62 83
92
Rhoon 41
16
Deze publicatie is mogelijk gemaakt met financiële steun van gemeenten in de regio Haaglanden. Redactie en coördinatie
49
75 73
64
77
82
Sep Schaffers (www.inktvisteksten.nl)
76 51 71 57 74 70 54 47 53 55 52
42
Barendrecht
Grafisch ontwerp Marieke de Roo, Delft Fotografie Lou Wolfs (www.louwolfs.nl) Drukwerk Opmeer Drukkerij bv (www.opmeerbv.nl)
Open dagen
2014/2015 november 2014
ma 3 ID College do 13 Albeda College wo 19 Wellantcollege do 20 Zadkine za 22 Scheepvaart en Transport College do 27 Hout- en Meubileringscollege za 29 Leidse instrument- makers School
december 2014 ma 1 ID College di 9 ROC Mondriaan
januari 2015 ma 5 ID College
16.00 - 21.00 14.00 - 19.30 16.00 - 20.00 15.00 - 20.00 10.00 - 14.00 13.00 - 17.00 09.00 - 13.00
16.00 - 17.00 16.00 - 20.00
16.00 - 17.00
ma - vr 12 t/m 16
vr 16 Zadkine za 17 Zadkine wo 21 Lentiz do 22 Wellantcollege vr 23 Albeda College vr 23 Hout- en Meubileringscollege vr 23 Scheepvaart en Transport College za 24 Albeda College za 24 Hout- en Meubileringscollege
15.00 - 20.00 12.00 - 16.00 15.00 - 21.00 19.00 - 21.00 14.00 - 20.00 17.00 - 21.00 18.00 - 21.00 10.00 - 14.00 10.00 - 14.00
za 24 Scheepvaart en Transport College wo 28 Wellantcollege vr 30 Lentiz vr 30 Wellantcollege za 31 Grafisch Lyceum Rotterdam za 31 Lentiz za 31 Wellantcollege
februari 2015
ma 2 di 3 do 5 vr 6 za 7 za 7 za 7 do 19
ID College ROC Mondriaan Lentiz ROC Leiden Leidse instrument- makers School Lentiz ROC Leiden Wellantcollege
maart 2015
10.00 - 14.00 15.30 - 21.00 19.00 - 21.00 19.00 - 21.00 09.30 - 16.00 10.00 - 13.00 11.00 - 14.00
16.00 - 21.00 14.00 - 21.00 16.00 - 21.00 16.00 - 21.00 09.00 - 13.00 09.30 - 12.00 10.00 - 14.00 19.00 - 21.00
ma 2 ID College 16.00 - 18.00 wo 4 ROC Leiden 16.00 - 21.00 vr 13 Scheepvaart en 18.00 - 21.00 Transport College 10.00 - 14.00 za 14 Scheepvaart en Transport College 19.00 - 21.30 di 17 Grafisch Lyceum Rotterdam 16.00 - 20.00 di 17 ROC Mondriaan wo 18 Lentiz 17.00 - 21.00 do 19 Wellantcollege 19.00 - 21.00 do 19 Lentiz 19.00 - 21.00 za 21 Hout- en 10.00 - 14.00 Meubileringscollege 15.00 - 20.00 di 24 Zadkine wo 25 Wellantcollege 19.00 - 21.00 do 26 Albeda College 14.00 - 20.00 di 31 Lentiz 19.00 - 21.00
april 2015
wo 1 ROC Leiden ma 13 ID College di 14 ROC Mondriaan do 16 Wellantcollege wo 22 Scheepvaart en Transport College wo 22 Wellantcollege
16.00 - 21.00 16.00 - 17.00 16.00 - 20.00 15.30 - 21.00 13.00 - 16.00 14.00 - 16.00
mei 2015
di 12 ROC Mondriaan 16.00 - 20.00 do 21 Hout- en 14.00 - 20.00 Meubileringscollege
juni 2015 ma 1 wo 3 do 11 vr 12 di 16 do 18 do 18
ID College Scheepvaart en Transport College Wellantcollege ROC Leiden ROC Mondriaan Wellantcollege Wellantcollege
juli 2015
ma 6 ID College
16.00 - 17.00 13.00 - 16.00 10.00 - 12.00 09.00 - 12.00 16.00 - 20.00 13.00 - 15.00 19.00 - 21.00
16.00 - 17.00