2014
www.dorcas.nl
COLOFON Dit jaarverslag is een uitgave van Dorcas. Het jaarverslag is als beveiligd pdf-document in een bladerbare editie via www.dorcas.nl voor iedereen inzichtelijk.
EINDREDACTIE EN PROJECTCOÖRDINATIE Team Marketing en communicatie Dorcas
SAMENSTELLING FINANCIEEL VERSLAG Nico Hoogenraad, John Wolff
VORMGEVING Abovo Media www.abovomedia.nl
DRUK Pieters Grafisch Bedrijf B.V. www.pieterspress.nl Jaarverslag van Stichting Dorcas Aid International. De samenstelling is in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en in overeenstemming met richtlijn RJ 650 voor fondsenwervende instellingen. Het boekjaar is gelijk aan het kalenderjaar.
Vluchtelingenkamp, Za’atari, Noord-Jordanië. (Foto: Sjoerd Mouissie, Nederlands Dagblad.)
KEURMERK
Hoop op
vrede
VOORZITTER RAAD VAN TOEZICHT Mevr. Ine Voorham
In 2014 werden verschillende plekken op de
DIRECTIE
wereld getroffen door rampen. Duizenden
Michel Gendi
mensen moesten vluchten als gevolg van
Nico Hoogenraad
conflicten of natuurgeweld. Dorcas kwam
Joeke van der Mei
in actie en ondersteunde vluchtelingen in
DORCAS
Libanon, Syrië, Irak, Oekraïne en
Postbus 12
Zuid-Soedan.
1619 ZG Andijk Telefoon: 0228 595900
[email protected]
De foto op de voorkant van dit jaarverslag is gemaakt in Libanon. Een Syrisch kind op de vlucht maar met het uitzicht op een nieuwe toekomst en op vrede. Dorcas kon aan hem en duizenden anderen die in diepe armoede leven Gods liefde uitdragen.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
www.dorcas.nl
REKENINGNUMMER IBAN NL04 RABO 0106 2500 00
Voorwoord 4-5 2014 samengevat
6-9
HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE 1.1 Doelstelling, visie, missie
HOOFDSTUK 4: COMMUNICATIE EN FONDSENWERVING
11
en kernwaarden
4.1 Fondsenwerving
55-56
4.1.1
56
Particuliere donateurs
4.1.2 Vrijwilligers
57-59
4.1.3 Bedrijven
60
4.1.4
Nederlandse fondsen
60-61
4.1.5
Institutionele fondsenwerving
62
1.2
Strategisch plan
12-13
4.1.6
Dorcas Fondsenwervende Organisaties
62-63
1.3
Kwaliteit en externe toetsing
14-16
4.1.7
Logistiek en goedereninzameling
64-65
1.4 Risicobeheer
16-18
4.2
Communicatie
66-67
1.5
18-20
Vooruitblik 2015
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
HOOFDSTUK 2: DE ORGANISATIE DORCAS
5.1 Balans per 31 december 2014
69
2.1
Bestuur en toezicht
23
5.2 Staat van baten en lasten over 2013
70-72
2.1.1
Verslag Raad van Toezicht
23-24
5.3
73-74
2.1.2
Raad van Bestuur
25
5.4 Toelichting op de balans
75-82
2.2 Personeelsbeleid
26-28
5.5 Toelichting op de staat van baten
83-95
2.3 Samenwerkingsverbanden
28
2.4
Maatschappelijke bijdrage
30
5.6
Kasstroomoverzicht 2014
95
2.5
Maatschappelijke waardering
30
5.7
Controleverklaring
96
2.6
Klachtenprocedure
31
5.8 Ondertekening directie
Algemene toelichting
en lasten
97
en Raad van Toezicht
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S / SECTOREN 3.1
Duurzame ontwikkeling
BIJLAGEN 33
3.1.1 Gezondheidszorg
33
A.
Geconsolideerde begroting 2015
99
3.1.2 Water, sanitatie en hygiëne (WASH)
35
B.
Verdeling projectgelden 2014
100
3.1.3 Duurzame economische
36
C. Verantwoordingsverklaring
101
D. Organogram
102-103 104
ontwikkeling 3.1.4 Kinderontwikkeling
38
3.2
Sociale zorg
40
Algemene verantwoording
3.2.1 Algemene materiële ondersteuning
40-41
35 jaar Dorcas
3.2.2 Gezinszorg
42
3.2.3 Ouderenzorg
43
3.2.4 Gevangenenzorg
45
3.3 Rampenmanagement
46
3.3.1 Noodhulp
47
3.3.2 Wederopbouw
48
3.3.3
49
Ramppreventie en -paraatheid
3.4 Partnerontwikkeling
50
3.5
50-51
Monitoring en evaluatie
3.6 Overzicht partnerorganisaties 2014
52-53
VOORWOORD
4
Het jaarverslag van Dorcas kenmerkt zich door terug- en vooruitkijken. Er is veel om dankbaar voor te zijn. De medewerkers en vrijwilligers van Dorcas hebben in 2014 weer het uiterste gedaan om een bijdrage te leveren om het voor de allerarmsten in de wereld beter te maken. Vooral door hen te helpen hun eigen leven onder ogen te zien en samen met anderen knelpunten, problemen en tekorten aan te pakken. Dat je daarbij morele en materiële hulp goed kunt gebruiken, weten de werkers van Dorcas maar al te goed. Het is dan ook des te verheugender als je mag merken dat (groepen) mensen steeds beter in staat blijken voor zichzelf, hun familie en de samenleving waar zij deel van uitmaken te zorgen. Dat geldt niet alleen voor volwassenen; ook voor kinderen en zelfs voor ouderen. Het maakt dan niet uit of je een man of een vrouw bent. Wij geloven dat God ieder mens mogelijkheden heeft gegeven om zichzelf en de wereld om zich heen te verbeteren. Helaas zijn veel mensen in Oost-Europa, het Midden-Oosten en in Afrika getroffen door oorlogen en geweld. Op de vlucht voor doodsbedreiging, weg van huis en haard. De medewerkers van Dorcas zijn dankbaar dat zij aan mensen die alles zijn kwijtgeraakt zorg kunnen geven door onderdak, eten, drinken en medische zorg te faciliteren. We zijn ons er van bewust dat we aan elkaar gegeven zijn om elkaar tot zegen te kunnen zijn. Daarom zijn we al onze sympathisanten, giftgevers, donateurs, vrijwilligers, samenwerkingspartners en personeel zeer erkentelijk voor hun betrokkenheid en bereidheid zich in te zetten voor het ideaal van Dorcas: er zijn voor de allerarmsten. We weten ons daarbij gedragen door de liefde van God, die uitgaat naar alle mensen. We zijn blij met de vele zegeningen van het afgelopen jaar. Graag nodig ik u uit het jaarverslag van 2014 te lezen. Ik hoop dat het u zo zal inspireren dat we ook in het komend jaar op uw support mogen blijven rekenen. Dat kan zowel door middel van gebed en betrokkenheid, als door inzet en geld.
Dank daarvoor! Lt.-kolonel dr. Ine Voorham Voorzitter Raad van Toezicht Januari 2015
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
5
Groei, capaciteit en mensen Het jaar 2014 is een jaar van groei geworden. Zowel de
gebracht, als gedacht wordt aan de bestaande en nieuwe
inkomsten als de projectuitgaven namen met bijna dertig
Dorcas-winkels en de vele fondsenwervende acties in het
procent toe. Er kwamen nieuwe Dorcas-winkels bij. Het aantal
gehele land.
medewerkers groeide aanzienlijk. Dorcas werd voor noodhulpverlening een strategische partner van het ministerie van
Wat veel mensen niet beseffen, is dat er ook in onze project-
Buitenlandse Zaken.
landen vele vrijwilligers actief zijn. Ze bezoeken granny’s en kinderen. Ze geven basale gezondheidszorg en voorlichting over
Elke organisatie die een dergelijke groei meemaakt, zal kunnen
aids. Ze zetten zich even belangeloos in als de vrijwilligers in
vertellen over de mooie kant en de uitdagende kant daarvan.
Nederland voor de mens in nood die hulp nodig heeft. Zonder
Aan de ene kant is er de euforie van toegenomen inkomsten.
die duizenden vrijwilligers in zowel Nederland als in het buitenland
Aan de andere kant leiden die inkomsten tot toegenomen
zou Dorcas slechts een fractie kunnen doen van wat ze nu doet.
inspanningen om ze de inkomsten op een doelgerichte wijze te besteden aan mooie projecten. Er zijn mensen nodig om de
Groei is mooi. Niet om een organisatie te bouwen, maar omdat
groei op de juiste wijze aan te wenden. Er zijn nieuwe projecten
dankzij die groei veel meer mensen geholpen kunnen worden.
nodig die een verschil maken in mensenlevens. Er is capaciteit
In 2014 zijn daar veel mensen bij gekomen in het Midden-
nodig om de projecten te monitoren en tot een succes te maken.
Oosten die gevlucht zijn voor geweld en vervolging.
Daarom is 2014 ook een jaar van capaciteit geworden, die
Voor 2015 wordt verdere groei voorzien. We spelen daarop in
nodig is om de groei in juiste banen te leiden. Er is gedurende
door de capaciteit in binnen- en buitenland verder te laten
het jaar veel gevraagd van de Dorcas-medewerkers, van de
groeien. Daarbij houden we heel scherp voor ogen dat het
teamleiders, de landendirecteuren, en ook van de personeels-
uiteindelijke doel altijd de mens is die we de helpende hand
leden in Nederland en in de projectlanden. Er is echt heel
bieden. Zoals onze visie dat zo kernachtig uitdrukt: Gods liefde
hard gewerkt. Het kost tijd om capaciteit op te bouwen en dat
uitdragen in het geven van uitzicht aan mensen in nood en
betekende dat medewerkers een tijd lang meer taken op zich
diep armoede.
hebben genomen om te zorgen dat het extra werk toch gebeurde.
Blijft u meedoen in 2015? Voor deze mensen? We hopen in ieder geval dat het lezen van dit jaarverslag u
Naast het personeel van Dorcas hebben ook in 2014 de
motiveert om u ook in 2015 in te zetten!
duizenden vrijwilligers hun schouders onder het werk van Dorcas gezet, zowel in het binnen- als in het buitenland. Het is ongelofelijk wat de vrijwilligers in Nederland tot stand hebben
De Dorcas-directie: Michel Gendi, Joeke van der Mei en Nico Hoogenraad AA
Van links naar rechts: Nico Hoogenraad, Michel Gendi en Joeke van der Mei.
2014 SAMENGEVAT
6
Dorcas komt in actie voor mensen in nood en diepe armoede, ongeacht hun religie, ras, geslacht of politieke overtuiging. Geïnspireerd door Matthëus 25:31-46 om te zorgen voor armen en verdrukten, werkt Dorcas al 35 jaar aan hulp- en ontwikkelingsprojecten in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Hierbij mag ze rekenen op het enthousiasme van duizenden vrijwilligers, ondernemers en donateurs in Nederland.
Dorcas werkt samen met lokale kerken en partnerorganisaties en ondersteunt drie vormen van hulp en ontwikkeling:
Duurzame ontwikkeling
Sociale zorg
Rampenmanagement
Dorcas helpt mensen hun levensomstandigheden duurzaam te verbeteren met langlopende projecten op het gebied van werk en inkomen, landbouw, kinderontwikkeling, water, hygiëne en gezondheid.
Dorcas zorgt voor mensen die kwetsbaar zijn en er vaak alleen voor staan. Ouderen, kinderen, chronisch zieken, gevangenen, mensen met een beperking – Dorcas bezoekt ze, begeleidt ze en geeft wat nodig is aan eten, warmte, kleding en medische voorzieningen.
Wereldwijd staat Dorcas mensen bij die in risicogebieden leven of getroffen zijn door een ramp. Bij een dreigende noodsituatie helpt Dorcas met preventieve maatregelen en voorbereiding. Als een ramp plaatsvindt, biedt Dorcas noodhulp en ondersteunt met wederopbouw.
Behaalde resultaten 2014 • Dorcas bereikte in totaal 356.832 mensen met hulp. In 2013 waren dat er 266.588. 149.800 mensen kregen in 2014 met ontwikkelingsprogramma’s (gezondheidszorg, water en sanitatie, duurzame economische ontwikkeling en kinderontwikkeling) blijvende verbeteringen in hun levensomstandigheden. Dorcas kon in 2014 aan 48.952 mensen algemene materiële ondersteuning bieden. Verder bood Dorcas structureel materiële en sociale ondersteuning aan 47.825 personen. Dorcas kon 110.255 mensen die in noodsituaties leven ondersteunen. • In 2014 werden er drie Dorcas-winkels geopend, in Elburg, Genemuiden en Rijssen. Daarmee komt het aantal winkels op 25, waarvoor zo’n 1.500 vrijwilligers zich wekelijks inzetten. In totaal is het nettoresultaat van alle winkels gegroeid van 1.829.349 naar 2.236.086 euro.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
7
• Duizenden Iraakse en Syrische vluchtelingen moesten vluchten voor het geweld van IS. Dorcas kwam in actie en zette noodhulpprogramma’s op of breidde bestaande programma’s uit. Door haar noodhulpprogramma’s kon Dorcas in deze landen totaal 78.525 mensen ondersteunen met onder meer onderdak, voedsel, medische zorg en kleding. • In 2014 startte het Strategisch Partnerschap met het ministerie van Buitenlandse Zaken voor gebieden in chronische crisis in de Hoorn van Afrika. In dit partnerschap is vastgelegd dat Dorcas 3,75 miljoen euro zal ontvangen voor drie jaar om te werken aan de onderliggende oorzaken van conflicten in de Hoorn van Afrika. • Ook in 2014 werkte Dorcas bij het ontwerpen en uitvoeren van projecten zo veel mogelijk samen met alle betrokkenen. Zo werden lokale overheden meer gestimuleerd hun bijdrage te leveren en begunstigden werden aangemoedigd meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen ontwikkelingsproces. Er werden ook met meer nadruk projecten ontwikkeld met een geïntegreerde aanpak om de impact en duurzaamheid hiervan te vergroten. In verschillende sectoren werden verschillende factoren geïntegreerd aangepakt, zoals gebrek aan water en sanitaire voorzieningen, zorgproblemen, discriminatie van bepaalde groepen, gezondheidszorgproblemen, enzovoort. • In 2014 is er een grote groei geweest in het aantal periodieke giften. Begin 2014 waren dit er 23 en aan het eind van het jaar 165. Dorcas heeft hier actief voor geworven en is dus blij met het resultaat. Dorcas heeft de keus gemaakt met vier grote campagnes per jaar aandacht te vragen voor haar werk Dorcas en om gericht fondsen te werven.
Aandachtspunten • Doordat de organisatie gegroeid is, heeft er een aantal interne wijzigingen plaatsgevonden en konden er nieuwe medewerkers worden aangenomen. Deze vernieuwingen zorgden voor extra druk. Het ziekteverzuim onder het personeel ligt op dit moment op 5,9 procent. Dit heeft de aandacht van de directie, in samenwerking met de afdeling HRM. • De Adopt a granny-campagne, die in het voorjaar van 2014 was gepland, heeft niet plaatsgevonden, vanwege het onvoldoende functioneren van het nieuwe CRM-systeem. Hierdoor is de doelstelling van zevenhonderd nieuwe granny’s niet bereikt. • Doordat partnerorganisaties in Oekraïne naast de reguliere projecten van Dorcas ook betrokken raakten bij de opvang van ontheemden als gevolg van nationale onrust, stonden ze onder druk om projecten volgens plan uit te voeren. Door de grote inzet van de partnerorganisaties en hun vrijwilligers, konden veel ontheemden worden gesteund en konden reguliere projecten toch volgens plan uitgevoerd worden.
Vooruitblik 2015 In 2014 is een start gemaakt met de uitwerking van een Dorcas Theory of Change. Deze zal de basis vormen voor het nieuwe strategisch plan na 2016. De aanpak van de projecten zal ook op de Theory of Change worden gebaseerd. Het stuk beschrijft hoe veranderingen in gemeenschappen tot stand worden gebracht en welke rol Dorcas en andere partijen daarin vervullen. Deze Theory of Change zal in mei 2015 afgerond worden en zal gepresenteerd worden op de Dorcas Experience Day op 16 mei. Op deze dag staat Dorcas stil bij haar 35 jarig bestaan. Hiervoor worden onder anderen sponsors, vrijwilligers en de rest van de achterban uitgenodigd. Er wordt een crisiscommunicatieplan opgesteld, waarmee Dorcas bij gebeurtenissen waarbij reputatieschade een risico is zo goed mogelijk kan communiceren met de achterban en de belanghebbenden van de organisatie. In de communicatie en marketing zal Dorcas steeds meer gebruikmaken van films om het verhaal van Dorcas op een aansprekende manier te vertellen. Zo kunnen de verhalen over de impact van de projecten beter en aan een groter publiek verteld worden.
2014 SAMENGEVAT
8 Verdeling van de Dorcas-middelen over de projectlanden in 2014
Rusland (3,2%)
Oekraïne (7,2%) Roemenië (3,1%)
Moldavië (5,0%) Syrië (0,1%)
Albanië (5,0%)
Libanon (7,9%)
Egypte (7,7%)
Irak (2,0%)
Soedan (0,6%)
Zuid-Soedan (13,4%) Ethiopië (10,9%) Tanzania (6,7%)
Kenia (12,1%)
Filipijnen (0,9%) Zimbabwe (1,0%)
Overig (2,2%)
Mozambique (3,6%)
Zuid-Afrika (2,5%)
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
Lesotho (1,0%)
9 Verdeling van sectoren in 2014 Duurzame ontwikkeling: Gezondheidszorg
(13,6%)
Economische ontwikkeling
(18,0%)
Water, sanitatie & hygiëne
(8,9%)
Kinderontwikkeling
(12,3%)
Sociale zorg: Materiële ondersteuning
(5,1%)
Gezinszorg
(2,8%)
Ouderenzorg
(11,8%)
Gevangenenzorg
(1,6%)
Rampenmanagement
(23,2%)
Overig
(2,7%)
Via kinderontwikkelingsprojecten krijgen kinderen toegang tot onderwijs, voedsel, gezondheidszorg en kleding.
Op de vlucht In Beiroet, Libanon, komen Dorcas-medewerkers aan in een gebouw waar ze vluchtelingen bezochten. Hier woont de Syrische Hanikal. Haar dochter Alina werd geboren met misvormde vingers en tenen en had geen hoornvliezen. Toen de oorlog dichterbij kwam, vluchtte het gezin naar een stad die kort daarna door IS werd ingenomen. Toen haar man na vijf maanden de stad uit ging op zoek naar eten, kwam hij niet meer terug. Omdat de stad niet veilig was voor een vrouw alleen, besloot Hanikal Syrië te ontvluchten richting Libanon. Ze woont daar nu bij een Koerdische familie van twaalf personen. Deze familie nam haar op toen ze haar door de straat zagen strompelen met haar baby op haar arm en tassen in de hand.
Over dit project • Dorcas ontving in 2014 2,1 miljoen euro van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor noodhulp aan Syrische vluchtelingen in Libanon.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
• Dorcas kon dit bedrag inzetten voor onderdak, medische zorg, voeding en kleding. • Dorcas heeft een veldkantoor in Libanon opgezet om de hulp aan de vluchtelingen te kunnen coördineren.
HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE
11
1. Doelstelling en strategie Dorcas zet zich al bijna 35 jaar in om de armoede in de wereld terug te dringen. Via haar veldkantoren en samen met lokale partnerorganisaties werkt Dorcas aan de ontwikkeling van de mogelijkheden van mensen en hun gemeenschappen. Dorcas betrekt de mensen die zij ondersteunt bij haar projecten. Op deze wijze draagt Dorcas op een duurzame en respectvolle manier bij aan een betere toekomst voor de allerarmsten in Oost-Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Hoe Dorcas aan deze werkwijze vorm en inhoud geeft, wordt toegelicht in dit hoofdstuk.
1.1 Doelstelling 2. S ociale zorg: lokale organisaties en kerken worden Met de middelen die Dorcas werft, ondersteunt Dorcas
door middel van materiële ondersteuning
programma’s op drie terreinen (zie voor meer informatie
in staat gesteld om te zien naar de allerarmsten in
hoofdstuk 3 ‘Programma’s’).
hun omgeving. Door deze mensen te bezoeken wordt hun sociale isolement doorbroken en met
1. Duurzame ontwikkeling: ervoor zorgen dat mensen in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien door gemeenschappen te ondersteunen bij verbetering van de gezond-
materiële hulp, zoals voedsel en kleding, worden hun omstandigheden verlicht. 3. R ampenmanagement: noodhulp bieden aan
heidszorg, schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen en
mensen in crisisgebieden door hen te voorzien van
economische ontwikkeling te stimuleren. Daarnaast onder-
onderdak, voedsel, kleding en medicijnen en mensen
steunt Dorcas ook programma’s gericht op het ondersteunen
in ramprisicogebieden voorbereiden op eventuele
van de ontwikkeling van kwetsbare kinderen.
toekomstige rampen, en hen weerbaar maken.
De doelstelling van Dorcas staat beschreven in de statuten. Een kopie hiervan is op aanvraag beschikbaar.
Visie Gods liefde uitdragen in het geven van uitzicht aan mensen in nood en diepe armoede.
Missie Dorcas is een christelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking en noodhulp, die zich inzet om de opdracht van Jezus Christus te vervullen: zorgen voor de armen en verdrukten (Mattheüs 25:31-46). Dorcas doet dit door hen in staat te stellen hun positie in de samenleving te versterken en hun zelfredzaamheid te vergroten, en door het bieden van sociale zorg en het verlenen van hulp in noodsituaties. Dorcas biedt ondersteuning ongeacht ras, religie, geslacht en politieke overtuiging.
Kernwaarden Directie en medewerkers onderschrijven de hiernaast benoemde kernwaarden door het ondertekenen van een arbeidscontract. In het Handboek Dorcas zijn alle kernwaarden toegelicht. Dit handboek kunnen medewerkers en geïnteresseerden opvragen bij de afdeling Human Resources. Jaarlijks komen de verschillende kernwaarden aan de orde tijdens de weekopeningen.
Kernwaarden
van Dorcas 1. W ij zijn toegewijd aan Gods Woord als onze onfeilbare autoriteit. 2. W ij zijn toegewijd aan gebed. 3. W ij zijn toegewijd aan integriteit. 4. W ij zijn toegewijd aan elkaar. 5. W ij zijn toegewijd aan uitmuntendheid. 6. W ij zijn toegewijd aan creativiteit. 7. W ij zijn toegewijd aan de Kerk om die te dienen.
12
1.2 Strategisch plan Introductie In 2011 ontwikkelde Dorcas een Strategisch Plan (2012-2016). Op basis van dit plan zijn vijfjarenplannen uitgewerkt voor de landen waar Dorcas actief is en voor de fondsenwervende en programma-afdelingen op het hoofdkantoor in Andijk. Begin 2013 heeft een vervroegde evaluatie plaatsgevonden. Deze evaluatie heeft geresulteerd in het bijstellen van de fondsenwervende doelstellingen.
Strategische doelen De strategische hoofddoelstellingen van Dorcas voor de periode 2014-2016 zijn: 1. Het aantal begunstigden van de ontwikkelingsprogramma’s van Dorcas zal in drie jaar tijd met twaalf procent stijgen. 2. Dorcas zal zich meer en actiever inzetten op het gebied van rampenmanagement. 3. De inkomsten (in geld) zullen de komende drie jaar groeien met ongeveer twintig procent.
Om de strategische doelen te bereiken, zal Dorcas werken aan: • Het verbeteren van de effectiviteit en de duurzaamheid van programma’s. • Het verbeteren van de voorbereiding op rampen, om sneller te kunnen reageren op noodsituaties. • Het zoeken van meer balans tussen sociale zorg en duurzame ontwikkeling in communicatie en fondsenwerving. • Het verbeteren van de efficiëntie en effectiviteit van fondsenwervingscampagnes. • Het verbeteren van ondersteunende processen, zoals financiën, procesmanagement, HRM en ICT-infrastructuur.
Met betrekking tot fondsenwerving richt Dorcas zich de
In de zomer van 2014 werd daarom voor het eerst een
komende jaren op de doelgroepen particulieren, bedrijven,
campagne gehouden die gericht is op werving voor
vermogensfondsen en kerken. Er wordt ingezet op het
duurzame ontwikkeling.
vergroten van synergie tussen de verschillende afdelingen door campagnes te ontwikkelen die aansprekend zijn voor de
In 2014 zijn goede stappen gezet om de strategische doel-
verschillende doelgroepen. Tijdens de evaluatie is opnieuw
stelling met betrekking tot de fondsenwervende resultaten te
onderkend hoe belangrijk de vele vrijwilligers zijn die zich voor
kunnen realiseren. Een van de belangrijkste redenen van de
het werk van Dorcas inzetten. Het belang van de betrokkenheid
goede resultaten is het feit dat er veel geld is geworven voor
van vrijwilligers is bijvoorbeeld zichtbaar bij de Dorcas-winkels.
noodhulpprogramma´s in Noord-Irak, Zuid-Soedan, Syrië,
Deze winkels kunnen alleen opgezet en in stand gehouden
Libanon en Oekraïne. Naast fondsen van het ministerie van
worden dankzij het grote aantal vrijwilligers dat daar vaak
Buitenlandse Zaken, is ook van particulieren en kerken veel
meerdere dagen per week actief is. In 2014 is de 25 Dorcas-
geld voor deze programma’s binnengekomen. Ook de Dorcas-
winkel geopend.
winkels hebben in 2014 een goed jaar gehad en hebben hun
e
doelstelling ruimschoots gerealiseerd. Een verdere toelichting Op basis van de strategische evaluatie van de fondsenwerving
op de fondsenwervende doelstelling staan in hoofdstuk 4 van
bij Dorcas zijn er verschillende conclusies getrokken. Een van
dit jaarverslag.
de conclusies is dat er sprake is van grote diversiteit in acties en campagnes en dat niet al deze campagnes voldoende fondsenwervend rendement opleveren. Op basis van deze uitkomst is in 2014 een aantal acties uitgefaseerd. Een voorbeeld hiervan is de rugzakactie voor scholen. Ook is besloten voor 2014 te werken aan nieuwe campagnes, waarbij rekening wordt gehouden met de verschuiving van materiële hulp naar duurzame ontwikkeling in Oost-Europa en Afrika.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE Voor de programma’s van Dorcas wordt ingezet op de volgende interventies: Duurzame ontwikkeling • Afrika: In Afrika zal het zwaartepunt liggen bij water, sanitatie en hygiëne (WASH), gezondheidszorg en economische ontwikkeling. Hierbij kiest Dorcas voor het ondersteunen van geïntegreerde community development-activiteiten: programma’s die de ontwikkeling van gemeenschappen als geheel aanpakken. • Oost-Europa: In Oost-Europa zal het accent van Dorcas’ activiteiten liggen op kinderontwikkeling en economische ontwikkeling. Met betrekking tot sociale zorg zal de algemene materiële ondersteuning krimpen en ouderenzorg verder worden uitgebreid.
Rampenmanagement • Dorcas richt zich op het bestrijden van rampen in landen waar zij actief is, maar ook daarbuiten. In de landen waar zij actief is kunnen partnerorganisaties en veldkantoren interveniëren bij rampen. Buiten haar focuslanden zal Dorcas zich richten op programma’s waarin preventie, noodhulp tijdens de ramp en voorbereiding op de wederopbouw na een ramp centraal staan. Hierin zoekt Dorcas afstemming met de andere organisaties van het Christelijk Noodhulpcluster: Red een Kind, Tear, Woord en Daad en ZOA.
Programma’s In het strategisch plan zijn doelstellingen geformuleerd met betrekking tot het te bereiken aantal begunstigden per sector en per land. In hoofdstuk 3 ‘Programma’s’ wordt per sector gerapporteerd over het aantal bereikte begunstigden. Daarnaast wordt een toelichting gegeven wanneer deze aantallen afwijken van de strategische doelstelling. Dorcas heeft als strategische doelstelling om meer te doen op het gebied van rampenmanagement. Door de grote crises in de wereld moest Dorcas deze doelstelling concreet maken.. Dorcas heeft in vijf landen grootschalige noodhulpprogramma’s opgezet. Dit is mede mogelijk doordat Dorcas een van de organisaties is die ondersteuning ontvangt van het Dutch Relief Alliance van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zie voor meer informatie hierover hoofdstuk 4 ‘Fondsenwerving en organisatie’, ‘Institutionele fondsenwerving’. Voor de interventies die zijn gericht op duurzame ontwikkeling zijn in 2014 veel nieuwe programma’s ontwikkeld. In deze programma’s ligt de nadruk op het ondersteunen van initiatieven van de gemeenschap zelf. Door de gemeenschappen trainingen te geven en door organisatiestructuren voor de doelgroep op te zetten, worden zij ondersteund bij het verbeteren van hun levensomstandigheden. Om de kwaliteit en consistentie van de Dorcas-benadering voor armoede-bestrijding nog beter te onderbouwen en uit te werken, is in 2014 gestart met de uitwerking van een Dorcas Theory of Change. De Dorcas Theory of Change beschrijft hoe veranderingen in gemeenschappen tot stand worden gebracht en welke rol Dorcas en andere partijen daarin vervullen. Bij de ontwikkeling hiervan wordt input vanuit verschillende delen van de organisatie meegenomen. Dit proces zal in mei 2015 worden afgerond. Daarmee vormt deze Dorcas Theory of Change een belangrijke basis voor het nieuwe strategische plan 2017-2021.
Binnen de landbouwprojecten in Kenia ontvangen kleine boeren training en ondersteuning.
13
14
1.3 Kwaliteit en externe toetsing Alle afdelingen en veldkantoren stellen jaarplannen op die zijn gekoppeld aan de hoofddoelstellingen van het strategisch plan. In het jaarplan worden resultaten en daaraan gekoppelde activiteiten geformuleerd en daarnaast wordt beschreven aan welke randvoorwaarden gedurende het jaar zal worden gewerkt. Ieder kwartaal rapporteren afdelingen en veldkantoren over hun resultaten. Op basis van deze rapportage vindt terugkoppeling plaats van de leidinggevende en worden eventuele noodzakelijke bijstellingen afgesproken. Aan het einde van ieder jaar rapporteren alle afdelingen en veldkantoren over hun resultaten van dat jaar. Daarnaast wordt een analyse gemaakt van de oorzaken van successen en tegenvallende resultaten. Op basis van deze analyse worden leerpunten geformuleerd in de zogenaamde jaarlijkse management review, waarmee beleid en jaarplannen worden aangescherpt. Met betrekking tot de planning-, monitoring- en evaluatieprocessen voor de programma’s ligt de nadruk op het verbeteren van de ontwikkeling van het projectvoorstel met goed vooronderzoek en goede risico- en duurzaamheidsanalyses. Nu dit systeem twee jaar in gebruik is, kunnen we constateren dat het inderdaad leidt tot de gewenste resultaten. Ook zijn in het nieuwe proces rond planning, monitoring en evaluatie gedetailleerde en objectieve methodes voor het beoordelen van concept notes en projectvoorstellen opgenomen. Hierdoor is beter inzicht verkregen in de sterke en zwakke onderdelen van projectvoorstellen. Door middel van evaluaties worden duurzaamheid, effectiviteit, efficiëntie en relevantie van interventies achteraf onderzocht. De resultaten van deze evaluaties worden gebruikt voor plannen van nieuwe projecten en beleidsontwikkeling. Om gedurende de strategische periode te meten of Dorcas op schema ligt met betrekking tot de realisatie van de strategische doelstellingen, zijn voortgangsindicatoren (Key Performance Indicators - KPI’s) vastgesteld. Deze indicatoren worden per maand, per kwartaal of per jaar gemeten door verschillende verantwoordelijken in de organisatie, onder wie de landendirecteuren. De score op deze prestatie-indicatoren komt terug in een dashboard (Balanced Score Card) waarmee de directie en het managementteam relevante managementinformatie hebben om de organisatie aan te sturen en waar nodig bij te sturen. In 2014 heeft een computervirus enige problemen met de Balanced Score Card veroorzaakt. Hierdoor kon deze pas eind 2014 weer in gebruik worden genomen.
Keurmerken Het CBF (Centraal Bureau Fondsenwerving) stelt als norm dat een organisatie maximaal 25 procent van de inkomsten aan kosten voor de fondsenwerving mag besteden. Bij Dorcas lag dit percentage in 2014 op 10,5 procent. Dit is een verlaging ten opzichte van 2013 toen het percentage voor Dorcas 11,7 procent. was. Dorcas heeft de status van Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI). Hierdoor zijn giften aan Dorcas voor donateurs in de meeste gevallen aftrekbaar van de belasting. Meer informatie op www. dorcas.nl/schenken.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE
Zo bestrijdt Dorcas armoede – een unieke aanpak In de afgelopen 34 jaar heeft Dorcas een eigen aanpak voor armoedebestrijding ontwikkeld. Deze aanpak is gebaseerd op geleerde lessen uit het uitvoeren en evalueren van projecten. Dorcas werkt bij het uitvoeren van haar projecten samen met lokale christelijke organisaties en kerken, om zo samen met hen de visie van de organisatie te realiseren: Gods liefde uitdragen in het geven van uitzicht aan mensen in nood en diepe armoede.
Dorcas-veldkantoren en samenwerking met lokale organisaties Dorcas werkt samen met lokale organisaties, omdat die dicht bij de allerarmsten staan en meestal deel uitmaken van de gemeenschap waarin een project wordt uitgevoerd. Dorcas heeft zeventien focuslanden waar ze voor langere tijd programma’s ondersteunt en waar ze strategische samenwerkingen met partnerorganisaties aangaat. In de meeste van deze zeventien landen heeft Dorcas veldkantoren. Door de aanwezigheid van lokale Dorcas-medewerkers in deze landen, is het mogelijk samen te werken met de community-based organisations (CBOs) – groepen die verankerd zijn in de lokale gemeenschap – of comités van vertegenwoordigers van de begunstigden. Zij worden door het lokale Dorcas-kantoor ondersteund in de zaken waarvoor ze zelf nog te weinig capaciteit hebben. Zo stelt Dorcas kleinschalige, lokale organisaties in staat om hun gemeenschap te ontwikkelen, een bijdrage te leveren aan internationale ontwikkelingsdoelen én om projecten uit te voeren die voldoen aan internationale kwaliteitsstandaarden. Daarnaast werken de veldkantoren nauw samen met lokale overheden en andere hulporganisaties in de regio’s waar zij actief zijn.
Capaciteitsopbouw Dorcas bouwt aan de capaciteit van de lokale partnerorganisaties door mensen te trainen en te coachen. Hierdoor zijn deze organisaties na afloop van een project in staat de activiteiten zelfstandig voort te zetten. Dorcas stimuleert de partnerorganisaties om projecten te ontwikkelen die armoede op een innovatieve wijze aanpakken, met technologieën die ook voor armere bevolkingsgroepen toegankelijk en betaalbaar zijn. In het bestrijden van armoede speelt het opbouwen van de capaciteit en eigenwaarde van de begunstigden een cruciale rol. Alleen wanneer de begunstigden in staat zijn verantwoordelijkheid te nemen voor hun ontwikkeling en op te komen voor hun rechten, kunnen duurzame resultaten worden gerealiseerd.
Participatie Participatie van begunstigden is een van de belangrijkste voorwaarden voor duurzame projectresultaten. Daarom worden begunstigden al in het beginstadium bij het project betrokken, zoals bij het onderzoek naar de noden, het vaststellen van de selectiecriteria voor begunstigden, het geven van input op het projectplan en de uitvoering van het project.
Seksegelijkheid In de meeste landen waar Dorcas werkt, hebben vrouwen en meisjes een achtergestelde positie. Daardoor zijn zij kwetsbaarder en worden ze harder getroffen door armoede. Dorcas wil bijdragen aan gelijkwaardigheid van vrouwen en mannen. Hierbij heeft zij respect voor de rollen die beide seksen hebben in verschillende culturen. Dorcas brengt de specifieke behoeften van mannen en vrouwen in kaart, zodat haar projecten daarop aansluiten. Er is aandacht
15
16 voor specifieke seksegerelateerde problemen, zoals geweld en misbruik en de verdeling van taken en beslissingsbevoegdheden tussen mannen en vrouwen.
Inclusie Dorcas biedt hulp die ten goede komt aan alle bevolkingsgroepen, ongeacht hun ras, religie, geslacht en politieke overtuiging. Dorcas-programma’s zijn gericht op inclusie: deelname is mogelijk voor iedereen. Dorcas streeft in haar programma’s naar het opheffen van barrières voor deelname door kwetsbare groepen. Deze barrières kunnen sociaal of fysiek van aard zijn, zoals die van minderheden of gehandicapten.
Kwetsbaarheid voor rampen verminderen In gebieden waar sprake is van een verhoogd risico op natuurrampen, zoals droogte en overstromingen, integreert Dorcas activiteiten in haar programma’s om de bevolking beter voor te bereiden op rampen. Hiermee verbetert zij de weerbaarheid van mensen die in risicogebieden leven. Dit verhoogt de duurzaamheid van de ontwikkelingsprogramma’s, waarmee het risico dat mensen alles kwijtraken door een ramp wordt verkleind.
Aandacht voor ouderen In de jaren tachtig begon Dorcas haar werk met materiële hulpverlening aan kwetsbare mensen, zoals gehandicapten, ouderen, chronisch zieken en wezen. In Oost-Europa en Afrika zijn ouderen vaak gemarginaliseerd en zijn zij niet in staat in hun eigen onderhoud te voorzien. Ze kunnen niet terugvallen op ondersteuning van hun kinderen, bijvoorbeeld omdat deze zijn gestorven aan de gevolgen van hiv/aids, of omdat ze voor werk zijn vertrokken naar de stad of het buitenland.
1.4 Risicobeheer Afstemming De processen met betrekking tot het planning-, monitoring- en
december een aanzienlijk gedeelte van de inkomsten wordt
evaluatiesysteem (PME) zijn voor Dorcas zo ingericht dat het
ontvangen. Ook worden er aanzienlijke subsidies ontvangen
strategisch plan, de beleidsdocumenten en de jaarplannen op
van overheden. De cashflowbegroting monitort de cashflow
elkaar aansluiten. Het monitoren van de plannen zorgt ervoor
aan de hand van de realiteit.
dat middelen optimaal worden ingezet en bijdragen aan de strategische doelstellingen.
Er zijn twee reserves. De eerste is de bestemmingsreserve financiering activa, nu vastgesteld op 2,2 miljoen euro, om de
In 2014 heeft de Raad van Bestuur (het directieteam) een
vaste kern van benodigde activa te financieren. De tweede is
organisatiebrede risicoanalyse opgesteld. Deze analyse is met
de continuïteitsreserve voor het opvangen van seizoenmatige
de Raad van Toezicht besproken. In de risicoanalyse worden de
dalingen in het inkomen gedurende het jaar en het opvangen
mogelijke risico’s uitgebreid beschreven. Ook is weergegeven
van afwijkingen in het begrote inkomen. Bij tegenvallende
welke maatregelen er zijn of welke er genomen moeten worden
inkomsten kunnen hierdoor zowel de organisatie in binnen- en
om de risico’s zo veel mogelijk te beperken.
buitenland als de uitvoering van de projecten evenwichtiger worden aangepast. Vooralsnog is het niveau van de continuï-
Kleinere partnerorganisaties
teitsreserve vastgesteld op 2,3 miljoen euro.
Omdat Dorcas in haar projectlanden werkt met kleinschalige partnerorganisaties moeten risico’s met betrekking tot haal-
Liquiditeit
baarheid van plannen en begrotingen goed worden ingeschat.
Bij de begroting voor projectuitgaven in een jaar, wordt de ruimte
Met de aanwezigheid van veldkantoren in de projectlanden
vooraf niet geheel opgevuld. Gedurende het jaar worden er calls
kunnen de projectimplementaties en -bestedingen goed
for proposals uitgebracht, waarbij de veldkantoren samen met de
worden bewaakt en krijgen de partnerorganisaties de onder-
partnerorganisaties projectvoorstellen kunnen indienen. Wanneer
steuning die ze nodig hebben. Bij het bepalen van budgetten
de inkomsten voorlopen op de begroting, worden de calls
per land worden capaciteits- en stabiliteitsfactoren van
versneld uitgebracht. Wanneer de inkomsten achterlopen, kunnen
partnerorganisaties en gebieden meegewogen.
de calls worden vertraagd of in het geheel niet worden gedaan. In de contracten die met partnerorganisaties worden aange-
Reserves
gaan zijn voorwaarden ingebouwd die aangeven onder welke
Dorcas heeft een seizoenmatig verloop van de inkomsten uit
omstandigheden fondsen beschikbaar kunnen worden gesteld
particuliere fondsenwerving, waarbij jaarlijks in november en
wanneer financiering niet honderd procent gegarandeerd is.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE Koersrisico
Dorcas-winkels
Dorcas verkrijgt het grootste deel van haar inkomsten in euro’s.
De Dorcas-winkels zijn operationeel geheel afhankelijk van
De uitgaven worden voor het merendeel in andere valuta
de inzet van vele vrijwilligers. Om hen enthousiast te houden
gerealiseerd. Er bestaat daarom een koersrisico. In de partner-/
gaat Dorcas zorgvuldig om met plaatselijke comités (oftewel
projectovereenkomsten worden bedragen in lokale valuta
besturen) en vrijwilligers door te luisteren naar hun input en dat
overeengekomen. Pas onder wat extremere omstandigheden
wat ons bindt voor ogen te houden, namelijk het ‘samen in actie
(variatie van de wisselkoers gedurende een langere periode)
zijn voor de allerarmsten’. Door vrijwilligers te ondersteunen in
heeft Dorcas het recht de uitgaven in lokale valuta naar
hun taak bevordert Dorcas de continuïteit en de kwaliteit van de
beneden of naar boven toe bij te stellen.
winkels.
Fraude
De winkels zijn juridisch onderdeel van de Dorcas-organisatie.
Om het risico op fraude zo klein mogelijk te maken heeft Dorcas
De bankrekeningen en alle contracten (inclusief huurcontracten)
veiligheidsvoorzieningen ingebouwd. Deze maatregelen zijn
staan op naam van Dorcas. Dat beperkt het risico dat een
beschreven in het financiële handboek. Bij interne audits wordt
winkel zelfstandig en dus los van Dorcas verder zou willen.
gekeken of deze maatregelen ook toepassing vinden.
De operationele verantwoordelijkheid voor een Dorcas-winkel ligt in handen van een lokaal winkelbestuur. De eindverantwoor-
Het risico dat gelden in de projecten niet geheel ten goede
delijkheid van de winkels valt onder de Dorcas-directie, die
komen aan de projecten en de mensen in die projecten, is klein.
team Winkels aanstuurt. Team Winkels bestaat uit een aantal
Dit komt doordat Dorcas in de focuslanden eigen kantoren
medewerkers, die de winkels en de winkelbesturen begeleiden
heeft die uitvoering en besteding ter plaatse kunnen bewaken.
en ondersteunen.
Gelden worden in delen ter beschikking gesteld aan de partnerorganisaties en er vindt regelmatig rapportage plaats.
Er zijn richtlijnen voor de winkels om het risico op het verdwijnen van geldmiddelen te beheersen. Zo mag een
Er vinden audits plaats op grotere projecten bij partnerorganisa-
penningmeester van een Dorcas-winkel niet achter de
ties waarmee per kalenderjaar voor meer dan 75.000 euro aan
kassa staan en moeten ten minste twee personen het geld
projecten worden uitgevoerd. Ook in de projecten buiten de
tellen en de kassa opmaken. Een medewerker van de afdeling
focuslanden vinden audits plaats. De audits worden door lokale
Financiën van Dorcas boekt en controleert de financiële
accountantskantoren uitgevoerd.
rapportage en onderliggende bescheiden.
Dorcas voert regelmatig operationele bezoeken en financiële
Eens in de drie jaar wordt elke winkel bezocht door de
audits uit bij de veldkantoren. Tijdens de financiële audits wordt
leiding van Dorcas-winkels. Hierbij worden de operationele
er gebruikgemaakt van een werkprogramma dat in de praktijk
en financiële procedures doorgenomen en bekeken of ze
en door de tijd heen ontwikkeld is. Bij een audit van een
goed worden nageleefd. Dit is ook nodig vanwege het
veldkantoor controleert de auditor ook de boeken van een
convenant voor horizontaal toezicht met de Belastingdienst
aantal partnerorganisaties.
en de accountantscontrole. In 2014 hebben drie van deze bezoeken plaatsgevonden.
Dorcas wil uiteraard op geen enkele manier onbedoeld betrokken raken bij het witwassen van geld uit criminele
Veiligheidsrisico
bron of bij verboden transacties. Daarom zijn er richtlijnen
Dorcas opereert in risicovolle gebieden. Daarvoor heeft Dorcas
opgesteld om dit te voorkomen.
protocollen en richtlijnen opgesteld hoe te handelen in geval van berovingen, kidnapping, politieke onrust en uitbreken van
Capaciteit en inkomsten
gevechten of oorlog. Door goede aansluiting bij ngo-netwerken,
De capaciteit van de organisatie is afgestemd op het inkomen.
de Verenigde Naties en ambassades, kan Dorcas adequaat
Als het inkomen onverwacht terugvalt, is de capaciteit van
reageren en risicovolle situaties voor personeel voorkomen.
de organisatie te groot. Dit geldt in Nederland vooral ten
Via training, richtlijnen, protocollen en terugkoppeling van
aanzien van de personele capaciteit, de belangrijkste kosten-
ervaringen probeert Dorcas haar personeel zo goed mogelijk
post. Dit risico beperkt Dorcas door een goede analyse
te ondersteunen en risico’s met betrekking tot veiligheid tot een
van inkomensontwikkelingen en door het vormen van een
minimum te beperken. In 2014 is geïnvesteerd in trainingen van
continuïteitsreserve, zodat bij een terugval in inkomsten de
staf en het uitbreiden van het
capaciteit beheerst kan worden teruggebracht.
17
18 Dorcas Emergency Protocol. Ook in 2015 zullen op dit gebied
gebied is weergegeven. Deze overeenkomst moet ervoor
trainingen worden gegeven aan veldmedewerkers.
zorgen dat de DFO’s aan Dorcas verbonden blijven, dat ze hun fondsen exclusief voor Dorcas-projecten inzetten en dat ze
Dorcas-veldkantoren
betrokken blijven bij de Dorcas-organisatie.
De Dorcas-veldkantoren maken nagenoeg allemaal juridisch deel uit van de Nederlandse stichting; de veldkantoren zijn
Negatieve publiciteit en reputatierisico
zogenaamde branch offices of, in fiscale termen, ‘vaste
Dorcas heeft een goede naam en staat bekend als een
inrichtingen’ van de Nederlandse stichting. Dat verkleint het
betrouwbare organisatie. Het is dus van groot belang dat het
risico dat veldkantoren zich zouden losmaken van Dorcas en
risico op reputatieschade - door incidenten, crises of ander-
zelfstandig verder zouden gaan, onder medeneming van
soortige gebeurtenissen - wordt vermeden. Voorvallen bij
activiteiten en activa. Er is een drietal veldkantoren die een
andere organisaties hebben de afgelopen jaren duidelijk
eigen entiteit hebben, namelijk Egypte, Roemenië en Zuid-
geïllustreerd hoe dit de werkzaamheden en de fondsenwer-
Afrika. Met deze veldkantoren zijn afspraken gemaakt over
vende capaciteit van een organisatie kan beschadigen.
welke activiteiten zij uitvoeren als veldkantoor en vertegenwoordiger van Dorcas. De financiële zaken in dit kader worden
Om dit risico voor Dorcas zo veel mogelijk te mitigeren, zal er
in de boeken van Dorcas verwerkt.
in 2015 een duidelijk crisiscommunicatieplan op papier worden gezet, zodat onverhoopte gebeurtenissen die het risico van
Dorcas Fondsenwervende Organisaties
reputatieschade met zich meebrengen, zo veel mogelijk worden
De DFO’s (Dorcas Fondsenwervende Organisaties) betreffen
geadresseerd, waarbij Dorcas op een eerlijke, volledige en
de Verenigde Staten en Hongarije. Dit zijn aparte entiteiten. Met
transparante wijze wil communiceren.
deze organisaties is een Charter Agreement overeengekomen, waarin de exclusieve samenwerking op fondsenwervend
1.5 Vooruitblik 2015 Terugkijken en vooruitkijken liggen in elkaars verlengde. Net
noodhulpprogramma’s strategisch partner geworden van het
zoals Dorcas in de afgelopen 34 jaar heeft gedaan, wil Dorcas
ministerie van Buitenlandse Zaken. In meerdere landen zijn grote
samen met haar partnerorganisaties in 2015 de allerarmsten
noodhulpprogramma’s opgezet (Noord-Irak, Syrië, Libanon en
weer structurele en duurzame ondersteuning bieden bij het
Zuid-Soedan). In 2015 zullen deze programma’s worden uitgebreid.
verbeteren van hun levensomstandigheden. Dorcas stelde
Hiervoor is een uitbreiding van veld- en programmamedewerkers
zich tot doel om tussen 2013 en 2016 met twintig procent
noodzakelijk. Voor de sectoren gezondheidszorg, water, sanitatie
aan inkomsten (geld) te groeien en impact te realiseren voor
en hygiëne en economische ontwikkeling zal in 2015 ook worden
twaalf procent meer begunstigden. Hieronder volgen enige
geïnvesteerd in het uitbouwen van een relevant netwerk voor
voorbeelden van concrete doelstellingen van Dorcas voor 2015.
aanvragen bij institutionele fondsen en daarnaast in kennis- en kwaliteitsopbouw van programma’s.
Programma’s In 2014 is er vanuit de afdeling Programma’s een traject ingezet
Voor 2015 zijn er verschillende evaluaties gepland, waaronder
om de Theory of Change van Dorcas uit te werken. Een Theory
een evaluatie van de 25 Adopt a granny-programma’s van
of Change beschrijft welke stappen moeten worden genomen
Dorcas. Centrale vraag bij de evaluatie van deze 25 projecten is
om ervoor te zorgen dat de situatie waarin armen leven structu-
of de gekozen benadering de ouderen voldoende ondersteunt en
reel verbetert en wie daarin welke rol vervult. Door dit voor
inderdaad leidt tot verbeterd welzijn; en daarnaast of er voor-
Dorcas te beschrijven, kan ook duidelijker worden gemaakt
beelden zijn van activiteiten en methodes die Dorcas breed zou
welke onderscheidende rol Dorcas vervult in het bestrijden van
kunnen inzetten om de gemeenschappen nog meer bij de zorg
armoede. Op basis van ervaringen van programma- en veldme-
voor ouderen te betrekken.
dewerkers en de resultaten van projecten uit het verleden, werkt Dorcas aan een geïntegreerde Dorcas-benadering die de basis
Eenduidig financieel systeem
vormt voor alle projectinterventies. In 2014 lag de focus voor het
In 2015 wordt bij de afdeling Financiën een nieuw boekhoud-
veld en voor programma’s op het voorbereiden en ontwikkelen
pakket in gebruik genomen. Het hoofdkantoor en de veldkan-
van veel nieuwe programma’s. Daardoor kan in 2015 worden
toren gebruiken dan allemaal hetzelfde pakket. Ook zal er in
gefocust op de ondersteuning van de implementatie en monito-
2015 een softwareprogramma worden geselecteerd waarmee
ring. Het afgelopen jaar heeft het rampenmanagementpro-
het programmamanagement kan worden ondersteund.
gramma een forse uitbreiding gehad en is Dorcas voor
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE
Dorcas Winkel Rijssen, een van de nieuwe winkels in 2014.
Activiteiten 2015
Particuliere donateurs
Om bovenstaande en alle daarmee samenhangende doelstel-
De afdeling Particuliere donateurs heeft zich tot doel gesteld
lingen te realiseren, zet Dorcas in 2015 weer een breed palet
om in 2015 450.000 euro voor noodhulp te werven en
van fondsenwervende activiteiten in. Hieronder volgen voor-
1,1 miljoen euro uit nalatenschappen en grote donateurs.
beelden van manieren waarop de fondsenwervende en
De afdeling Grote donateurs zal in 2015 verder worden
ondersteunende afdelingen samen met haar vrijwilligers de
doorontwikkeld. Grote donateurs zijn een groep donateurs
doelstellingen proberen te realiseren. Over de specifieke
waar in het verleden weinig tot geen aandacht aan is gegeven
doelstellingen, ingezette middelen en resultaten van deze
en in het kader van meer op maat werken, worden de grote
afdelingen, leest u in hoofdstuk 4, ‘Fondsenwerving en
donateurs in kaart gebracht en gesprekken met hen aangegaan
communicatie’.
om te weten wat zij van Dorcas verwachten. Voor 2014 was een Adopt a granny-campagne gepland. Wegens de invoering van
Communicatie
een nieuw CRM-systeem, kon deze campagne niet worden
In 2015 ontwikkelt Dorcas een strategie voor de integratie van
uitgevoerd. Verder zullen vrijwilligers steeds meer worden
haar on- en offline communicatie en is gestart met de inzet van
ingezet om als ambassadeur van Dorcas te fungeren. In 2015
films. Dorcas wil zich nadrukkelijker in het publieke domein
zal er onder de huidige particuliere donateurs een tevreden-
begeven door zich te profileren in de media met berichtgeving
heidsonderzoek worden uitgevoerd.
rond bepaalde thema’s, zoals Internationale Vrouwendag, Wereld Waterdag en Ouderendag. Om de kracht van haar
Kerken
communicatie te versterken, ontwikkelt Dorcas in de eerste
In 2015 wordt voor de fondsenwerving onder kerken een
helft van 2015 een strategie om Dorcas als merk te verstevigen.
nieuwe strategie ontwikkeld. Eind 2014 is een fondsenwerver Kerken aangenomen. In 2015 zal actiever worden gewerkt
Fondsenwerving algemeen
aan het uitbreiden van relaties met kerken van verschillende
Voor de fondsenwerving is in 2014 een marketingstrategie
denominaties, bijvoorbeeld de Rooms Katholieke kerken.
ontwikkeld die onder andere heeft geresulteerd in een campagne-
De nieuwe fondsenwerver Kerken gaat zich specifiek richten
kalender. Dorcas heeft ervoor gekozen in Nederland met
op deze doelgroep, bijvoorbeeld door het geven van thema-
vier grote campagnes naar buiten te treden. De verschillende
diensten, het actief aanbieden van presentaties en spreek-
fondsenwervende afdelingen zullen hun acties en campagnes
beurten, het verdiepen van de relaties met de bestaande kerken
laten aansluiten op de campagnekalender, zodat meer synergie
en een onderzoek naar het geefgedrag van de bestaande
tussen de verschillende fondsenwervende afdelingen wordt
kerken, evenals het aangaan van samenwerking
gecreëerd. Daarnaast zal in 2015 verder worden gewerkt aan
op landelijk niveau met de kerkverbanden.
het verbeteren en uitbreiden van het CRM-systeem dat in 2014 is geïmplementeerd. Het relatiebeheer van de fondsenwervende afdelingen kan hiermee nog beter worden ondersteund.
19
20 Vrijwilligers: Dorcas-winkels Dorcas wil in 2015 de nadruk leggen op professionalisering van de Dorcas-winkels en op het ontwikkelen van een visie op de toekomst van de Dorcas-winkels. De centrale vraag zal zijn: hoe ziet de Dorcas-winkel er in 2020 uit? Het antwoord op deze vraag zal een model opleveren dat in de toekomst gebruikt zal worden bij het starten van nieuwe winkels. Dit betekent: maatwerk-support per winkel, het bevorderen van regionale samenwerking tussen winkels, het beschikbaar stellen van kennis aan vrijwilligers en het besturen van aspecten van het leveren van goederen en diensten aan particulieren (retail). In 2015 zal de groei van het aantal winkels om deze reden naar verwachting beperkt blijven en zal de nadruk liggen op stimuleren van de omzet bij bestaande winkels.
Vrijwilligers: werkgroepen In 2015 wil Dorcas de werkgroepen op maat kunnen bedienen met één betaalde medewerker. Er wordt niet ingezet op groei van het aantal werkgroepen.
Bedrijven Team Bedrijven heeft voor 2015 een ambitieuze doelstelling geformuleerd: 1,4 miljoen euro werven aan financiële middelen en 2,4 miljoen euro aan goederen. Hiervoor wordt stevig ingezet op de reeds in 2014 ontwikkelde concepten. Voorbeelden hiervan zijn: Dorcas Dinner for Friends en Vrienden van Dorcas.
Nederlandse (vermogens)fondsen Ook in 2015 zal Dorcas zich blijven inzetten om de relaties met de huidige groep van donoren te versterken. Daarbij richt Dorcas zich op het verder bestendigen van de goede werkrelatie met EO Metterdaad. Ook wil zij zich inzetten om een breder palet van Nederlandse fondsen te interesseren in het ondersteunen van projecten van Dorcas.
Institutionele fondsenwerving Institutionele fondsenwerving (IF) zal binnen Dorcas op een andere manier worden ingericht. Eind 2014 werd een interne IF-stuurgroep in het leven geroepen om de coördinatie van IF beter en breder te borgen en zich meer richten op netwerken met institutionele donoren. Hiervoor zal in 2015 een institutionele fondsenwerver met netwerkkwaliteiten worden aangetrokken. Verder zet Dorcas in op de diversificatie van fondsen.
Dorcas Fondsenwervende Organisaties (DFO’s) De fondsenwervende activiteiten voor 2015 zijn gericht op het uitbreiden van het aantal donoren en een verantwoorde groei van DorAid America Inc. De speerpunten voor 2015 zijn de introductie van de Adopt a granny-campagne, het benaderen van kleinere vermogensfondsen en het bouwen aan relaties met grote donateurs en een aantal kerken. In 2015 zal de Dorcas Fondsenwervende Organisatie in Hongarije zich met name richten op het exploiteren van de camping, zodat dat er ook middelen ter ondersteuning van projecten worden gegenereerd.
Logistiek en goedereninzameling In 2014 werd ten opzichte van 2013 een forse logistieke kostenbesparing gerealiseerd door het binnenlands transport in eigen beheer te nemen. Dit kon alleen dankzij de inzet van enthousiaste en actieve vrijwilligers. Het beleid voor deze kostenbesparing zal ook in 2015 worden gevolgd. In 2015 zal daarnaast gestreefd worden naar kostenbesparing voor buitenlands transport. Dorcas verwacht in 2015 105 transporten te vervoeren met goederen die direct naar de projecten gaan. Tussen de 20 en 25 transporten worden ingezet voor de verkoop van goederen in Roemenië en Hongarije. De verwachting is dat dankzij gerichtere inzameling de kwaliteit van de goederen steeds beter zal worden. Verder wordt ernaar gestreefd de afvalstromen bij de bron weg te laten of anders, waar mogelijk, producten voor recycling aan te bieden. Ten slotte zullen regiodepots steeds meer tot regionale centra ontwikkeld worden van waaruit de kleinere depots bediend kunnen worden.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE
Via maatschappelijke stages werkt Dorcas aan bewustwording van armoede bij jongeren in Nederland.
Een eigen bedrijf Nabila is moeder van vijf kinderen en woont in Reda, een dorpje in Egypte. Haar man is dagloner, maar zijn inkomen is te klein om het gezin van te onderhouden. Een zoon van vijf lijdt aan een zware hersenbeschadiging en heeft medicijnen nodig. Nabila volgde een training van Dorcas aan een landbouwschool. Na de training startte Nabila een eigen bedrijfje. Ze zorgt voor eenden en kippen die ze verkoopt als ze groot genoeg zijn. Met het geld dat ze verdient, kan ze de medicijnen van haar zoon betalen.
Over dit project • 35 procent van de mensen in Upper-Egypt, het gebied waar Nabila woont, leeft onder de armoedegrens. • Door de politieke crisis is de werkloosheid gestegen. • Dorcas helpt kwetsbaren, onder wie werklozen, om zichzelf en hun familie te onderhouden.
• Naast training in technische beroepsvaardigheden biedt Dorcas bedrijfscoaching en komt er toegang tot microkredieten. • In totaal worden 1.300 gezinnen geholpen om in hun levensonderhoud te voorzien bij het ondersteunen van het vinden van een baan.
HOOFDSTUK 2: DE ORGANISATIE DORCAS 2.1 Bestuur en toezicht Dit hoofdstuk beschrijft de organisatorische ontwikkelingen die in 2014 hebben plaatsgevonden binnen Dorcas. Ook wordt in dit hoofdstuk verslag gedaan van de bestuurlijke ontwikkelingen, het personeelsbeleid en de samenwerkingsverbanden van Dorcas in binnen- en buitenland.
2.1.1 Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht is een onafhankelijk orgaan. Hij ziet toe op een adequate besturing van Dorcas door de Raad van Bestuur (directie), bestaande uit de drie directeuren. De taken, bevoegdheden en profielkenmerken van de Raad van Toezicht zijn vastgelegd in de statuten en het reglement Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, de Raad van Bestuur en welk deelbelang dan ook, onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. De Raad van Toezicht heeft aan de hand van het jaarplan, onder meer afgeleid van het reglement, zijn toezichthoudende taken uitgeoefend. De Raad van Toezicht, bestaande uit vijf leden, heeft gedurende 2014 zes keer een dagdeel vergaderd. In elke vergadering stonden de financiën, de ontwikkelingen binnen de fondsenwerving en programma’s op de agenda. Daarnaast kwamen onder andere onderstaande onderwerpen aan de orde:
• Bespreking managementletter van de accountant • Vaststelling reglement Commissie Dorcas-winkels • Bespreking en goedkeuring van het jaarverslag 2013 (inclusief de jaarrekening en goedkeurende accountantsverklaring) • Vaststelling functiebeschrijving en taakverdeling directie • Bespreking visie, missie en identiteit • Bespreking Theory of Change
• Bespreking risicoanalyse, die is uitgebreid tot een risico managementplan • Bespreking en vaststelling jaarplan 2015 en begroting 2015 • ICT en bespreking voortgang implementatie CRM • Bespreking instellen van kennis- en adviesgroep • Bespreking van het opstellen van reglement erevoorzitterschap • Vaststelling rooster van aftreden
Naar aanleiding van de zelfevaluatie 2013 van de Raad van Toezicht is besloten om korter en frequenter te vergaderen. Daarbij is geconstateerd dat het minder praktisch is Raad van Toezichtleden te werven die ver moeten reizen. Eind 2013 traden twee leden van de Raad van Toezicht af vanwege het aflopen van hun zittingstermijn. De twee vacatures zijn in de loop van 2014 ingevuld door de heer Sander Bos en de heer Johan Verboom. De heer Klaas Kloosterboer is in de vergadering van februari 2014 herbenoemd voor een tweede zittingstermijn. Naast een aantal individuele gesprekken met directieleden gedurende het jaar, zijn in oktober 2014 de beoordelingsgesprekken met directieleden gehouden. Conform het ‘protocol beoordeling directie’ hebben de directeuren een document opgesteld dat is gebruikt bij de gesprekken die met de afzonderlijke directeuren zijn gevoerd. In de vergadering van 16 december 2014 zijn de bevindingen van het beoordelingstraject met de voltallige Raad van Toezicht gedeeld. Er is aandacht besteed aan het vele werk dat is verzet en waardering uitgesproken voor de behaalde resultaten. Daarna is besloten om vorm te geven aan de gezamenlijk door de Raad van Toezicht en directie gevoelde behoefte om in 2015 te starten met een coachingtraject, waartoe de Raad van Toezicht aan de directie heeft gevraagd om een concreet voorstel te ontwikkelen. In de vergadering van 16 december 2014 vond de jaarlijkse zelfevaluatie van de Raad van Toezicht plaats. Allereerst is vastgesteld dat de actiepunten van de zelfevaluatie van eind 2013 zijn opgevolgd en dat er voortgang is geboekt in de voorgenomen doelen. De agendering van de risicoanalyse, de missie, visie en identiteit en de Theory of Change waren onder andere resultaat hiervan. Een belangrijke doelstelling was om meer en korter te vergaderen, hetgeen naar tevredenheid geïmplementeerd is. Punten van aandacht voor de komende periode zijn blijvende aandacht voor het samenspel bestuur en toezicht, het inwerken van de nieuwe raadsleden en hoe de Raad van Toezicht beter betrokken kan worden bij strategievorming.
23
24
Commissies In 2013 zijn twee commissies binnen de Raad van Toezicht gaan functioneren, te weten de auditcommissie en remuneratiecommissie. In de loop van 2014 hebben deze commissies een aantal keer vergaderd. In de auditcommissie is onder meer gesproken over de tussentijdse resultaten 2014, de managementletter van de accountant, het selectieproces voor een nieuwe accountant en een nieuw financieel softwarepakket, de uitkomsten van de IT-audit, de jaarrekening 2013 en de begroting 2015. De remuneratiecommissie heeft zich beziggehouden met het opstellen van profielen in verband met de vacatures in de Raad van Toezicht, de werving en selectie van nieuwe leden Raad van Toezicht. Tevens is de zelfevaluatie Raad van Toezicht voorbereid en het protocol en de planning van de beoordelingsgesprekken met de directieleden. Beide commissies zijn adviescommissies van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht komt tot een eigen oordeel, gehoord hebbende de adviezen, dan wel de bevindingen van
Dorcas’ Raad van Toezicht.
de beide commissies.
Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2014 Lt.-kolonel mevr. dr. C. A. Voorham (1946), voorzitter RvT,
Dhr. Tamme de Vries RV AA (1961) ,
voorzitter remuneratiecommissie
lid auditcommissie, lid remuneratiecommissie
Beroep: Officier van het Leger des Heils (voormalig directeur
Beroep: Partner ProMissie Bedrijfsoverdracht
Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg)
Nevenfuncties: Voorzitter van de stichting 1 Kronieken 29:14b
Nevenfuncties: lid Raad van Toezicht Stichting Verzorging
en Steunfonds Van Zanten van Driel
Kerkelijke Zendtijd, lid Raad van Toezicht van Stichting Timon,
Aftredend per 2015 en niet herbenoembaar
voorzitter bestuur GIDSnetwerk Nederland, lid van het bestuur van de Stichting Christenen in de Gezondheidszorg,
Dhr. Sander A. Bos MSc RA (1970), lid auditcommissie
lid Raad van Advies Stichting Moria Nijmegen, lid van de
Beroep: Manager BIV-AO Leger des Heils
Maatschappelijke Raad Gevangenenzorg Nederland, lid van
Nevenfuncties: Ouderling-kerkrentmeester bij de
de Ledenraad Nederlands Bijbelgenootschap, ambassadeur/lid
Protestantse Gemeente te Hoofddorp
comités van aanbeveling: Youth for Christ, Lifespots,
Aftredend per 2019 en eenmaal herbenoembaar
Micha Nederland, Stichting Voedselbank Haarlem e.o., Stichting Het Passion te Hummelo
Dhr. Johan O. Verboom (1963)
Aftredend per 2017 en eenmaal herbenoembaar
Beroep: Plaatsvervangend directeur Europa, ministerie van Buitenlandse Zaken
Dhr. Klaas Kloosterboer MBA (1958), lid auditcommissie, lid remuneratiecommissie Beroep: ondernemer Nevenfuncties: lid stichtingsbestuur Zeehaven IJmuiden NV Aftredend per 2018 en niet herbenoembaar
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
Aftredend per 2019 en eenmaal herbenoembaar
HOOFDSTUK 2: DE ORGANISATIE DORCAS
25
Vergoedingen Raad van Toezicht De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen vergoeding voor het vervullen van hun functie. Onkosten kunnen worden vergoed.
Benoemingsprocedure De Raad van Toezicht benoemt de leden van de Raad van Toezicht. Deze benoeming vindt plaats aan de hand van een door de Raad van Toezicht vastgestelde profielschets waarin de kwaliteiten en/of hoedanigheden waaraan de leden van de Raad van Toezicht moeten voldoen, zijn vastgelegd. De werving- en selectieprocedure voor leden van de Raad van Toezicht vindt plaats aan de hand van een door de Raad van Toezicht vastgestelde procedure. De selectie- en remuneratiecommissie ondersteunt de Raad van Toezicht bij het werven en selecteren van kandidaten voor de Raad van Toezicht. Een lid van de Raad van Toezicht treedt volgens rooster, doch uiterlijk vijf jaar na zijn benoeming, af. Een volgens dit rooster aftredend lid van de Raad van Toezicht is eenmaal herbenoembaar. Het directieteam vervult in de werving-, selectie- en benoemings-procedure een adviserende rol.
2.1.2 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur oftewel directie van Dorcas bestaat uit drie directieleden en heeft dezelfde samenstelling als eind 2013. De directeuren functioneren als een team, waarbij één directeur de rol van technisch voorzitter vervult. Er is sprake van gezamenlijke besluitvorming en teamleiderschap, waarbij iedere directeur de verantwoordelijkheid heeft voor zijn eigen beleidsgebied. De directie vergadert in beginsel wekelijks, tenzij een van de directieleden in het buitenland verblijft. In de vergaderingen worden de lopende zaken besproken, waaronder ook personele ontwikkelingen. Daarnaast bespreekt de directie beleidsmatige en strategische zaken en bereidt ze de vergaderingen van de Raad van Toezicht voor.
Directieteam Naam
Functie
Woonplaats
Termijn Beroep
Nevenfuncties
Joeke S.C. van der Mei (1964)
Directeur Fondsenwerving &
Maarssen
Onbepaald,
Voorzitter Unieraad
vast
Unie van Baptisten-
contract
gemeenten in
Communicatie
Nederland Michel Gendi (1964)
Directeur Programma’s
Enkhuizen
Idem
-
Nico Hoogenraad AA (1958)
Directeur Financiën en
Aalsmeer
Idem
Bestuurslid
Ondersteunende Diensten
Stichting Serve the City Nederland
26
2.2 Personeelsbeleid De groei van Dorcas, met name op het gebied van rampenmanagement, heeft invloed gehad op het personeelsbestand en de organisatiestructuur. Er zijn nieuwe medewerkers aangetrokken die op projectbasis werden ingezet, en specifiek in de landen waar Dorcas noodhulp verleent. Als gevolg hiervan nam het aantal Nederlandse werknemers in het buitenland in 2014 toe van één naar vier. Onderstaande tabel toont de ontwikkelingen 2013/2014 in het personeelsbestand van alle Dorcas-vestigingen. Ruim tweederde van het totale aantal medewerkers is werkzaam vanuit een van de vijftien veldkantoren. De bezetting op het Dorcas-kantoor in Andijk is gegroeid van 58,05 fte naar 62,3 fte. In de veldkantoren is een stijging van 72,6 fte waar te nemen. Deze stijging is enerzijds het gevolg van de opening van de nieuwe kantoren in Libanon en Noord-Irak, anderzijds is er in een aantal veldkantoren een flinke groei omdat een aantal projecten zelf uitgevoerd wordt en niet door partnerorganisaties.
2013 DORCAS NL
2013 VELDKANTOREN
2013 TOTALEN/ GEMIDDELDEN
2014 DORCAS NL
2014 VELDKANTOREN
2013 TOTALEN/ GEMIDDELDEN
NIEUWE MEDEWERKERS
13
47
60
19
74
93
MEDEWERKERS UIT DIENST
8
20
28
14
5
19
AANTAL MEDEWERKERS
72
150
222
77
224
301
AANTAL FTE’S
58,05
150
208,05
62,35
222,60
284,95
PARTTIME
65%
0%
32,5%
68%
2%
35%
VROUWELIJKE MEDEWERKERS
49%
37%
43%
52%
37%
45%
MANNELIJKE MEDEWERKERS
51%
63%
57%
48%
63%
55%
GEMIDDELDE LEEFTIJD
45
38
42
43
36
40
Tabel: Medewerkersoverzicht, peildata 31 december 2013 en 31 december 2014. Bron: administratie Dorcas.
Ontwikkelingen
In Memoriam Martin Mooiman Op zaterdagochtend 10 mei is Dorcas-medewerker Martin Mooiman door zijn Heer thuisgehaald. Anderhalf jaar heeft Martin twee rollen vervuld bij Dorcas; die van projectcoördinator voor de voedselactie en die van marketing- en communicatiemedewerker voor de Dorcas-winkels.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 2: DE ORGANISATIE DORCAS Veiligheid en welzijn Na de Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) die in 2013 werd uitgevoerd, vond in 2014 een eerste evaluatie plaats van de veiligheids- en welzijnssituatie binnen Dorcas. De meeste van de actiepunten uit deze RI&E zijn inmiddels opgevolgd.
Medewerkersbetrokkenheidsonderzoek Elke twee jaar vindt er een medewerkersbetrokkenheidsonderzoek plaats. Het laatste onderzoek vond plaats in 2013. Het volgende onderzoek staat gepland voor begin 2015. Het onderzoek van 2013 resulteerde in zeven aandachtspunten voor de directie. Zo werd voor de buitenlandse kantoren een nieuw salarishuis geïmplementeerd. Het aandachtspunt hoge werkdruk werd behandeld in de Summercourse en tijdens een weekopening. Verder zijn leiderschapsbijeenkomsten georganiseerd ten behoeve van leiderschapsontwikkeling.
Professionele ontwikkeling De jaarlijkse Dorcas Springmeeting voor leidinggevenden van veldkantoren en programmamedewerkers werd in 2014 gecombineerd met een leiderschapsbijeenkomst voor leidinggevenden van veldkantoren en team- en clusterleiders, de Dorcas Leadership Summit. Otto de Bruijne, motivational speaker, kunstenaar, prediker en voorheen werkzaam in zending en ontwikkelingswerk, inspireerde de leiders (ongeveer dertig mensen) om armoede te bezien vanuit Bijbels perspectief door de waardigheid van het individu te herstellen. De leiders maakten daarnaast kennis met de zeven talen van communiceren volgens het life languagescommunicatieprofiel. Voor de derde keer op rij organiseerde Dorcas de Summercourse voor de medewerkers in Nederland. Het thema dit jaar was ‘Elkaar aanmoedigen’. Er waren workshops over diverse onderwerpen, zoals het behouden van plezier in je werk, sociale media, effectief communiceren en plannen maken voor het nieuwe jaar. Het leiderschapsteam van Dorcas in Nederland nam deel aan de Global Leadership Summit 2014 van Willow Creek Nederland, waarin christelijke leiders worden toegerust in hun bediening.
Beoordelen en belonen Van de jaarlijkse functioneringsgesprekken vond 73 procent plaats in de maanden mei en juni. De niet-gevoerde gesprekken zijn veelal terug te voeren op ziekteverzuim of uitdiensttreding. De beoordelingsgesprekken werden gehouden met 83 procent van de medewerkers aan het eind van het jaar. Op basis van de resultaten van de beoordelingsgesprekken zijn de salarisaanpassingen vastgesteld conform de regeling waarbij iedere medewerker die nog niet is ingeschaald op het maximum van de functieschaal in beginsel elk jaar een salaristrede krijgt. Uitzonderingen op deze regel zijn dat er geen salaristrede volgt bij onvoldoende functioneren, en twee salaristreden bij uitmuntend functioneren. In 2014 waren er enkele van deze uitzonderingen.
Personeels- en salarisadministratie In 2014 heeft Dorcas de personeels- en salarisadministratie zelf uitgevoerd met behulp van personeels- en salarisadministratiesysteem Cobra. Deze software is in de loop van het jaar aangepast voor het invoeren van de werkkostenregeling per 1 januari 2015. Inmiddels werkt de signalering via het ‘manager selfservice systeem’ voor leidinggevenden optimaal en wordt er goed gelet op de personele wijzigingen. De consequenties daarvan worden nauwgezet opgevolgd.
Arbeidsvoorwaarden De Dorcas Arbeidsvoorwaarden 2014-2017 zijn alleen aangepast waar nieuwe wetgeving van kracht werd. Dit gebeurde in samenspraak met de ondernemingsraad.
Medewerkersparticipatie De medewerkers zijn betrokken bij organisatieontwikkelingen en personeelsaangelegenheden. Zij ontvangen interne nieuwsbrieven en er zijn medewerkersbijeenkomsten en overlegmomenten met de ondernemingsraad. Op het hoofdkantoor in Andijk begint iedere werkweek met een weekopening. Tijdens de weekopening is er ruimte en tijd voor overdenking, gezamenlijk gebed en het bespreken van actuele ontwikkelingen.
Werving en selectie In totaal werden 23 vacatures vervuld in Nederland, dit kwam onder andere door de toegenomen werkzaamheden voor noodhulp. De gemiddelde doorlooptijd per procedure bedroeg 5,9 weken. Enkele vacatures voor de afdeling Programma’s bleken, evenals in 2013, moeilijk vervulbaar.
27
28 Ziekteverzuim Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage lag in 2014 op 5,87% en is daarmee gestegen met 1,69% ten opzichte van 2013 (4,18 %). Dit zijn de gegevens exclusief zwangerschapsverlof. De meldingsfrequentie, het aantal keren dat een werknemer zich gemiddeld ziek meldt per jaar, is licht gestegen van 1,02 in 2013 naar 1,14 in 2014. De stijging van deze twee kengetallen heeft de aandacht van de directie en het leiderschapsteam. Met behulp van de Arbodienst en een verdere gewaarwording wordt er in het leiderschapsteam aandacht besteed aan het herkennen van signalen en het voorkomen of aandacht geven aan conflicterende situaties.
Project remuneratie veldkantoren In het najaar van 2014 is een nieuw ontwikkelde beloningsstructuur ingevoerd voor de veldkantoren. Deze structuur is een afgeleide van het salarishuis zoals dit in Nederland wordt gehanteerd. Daarbij zijn alle functies opnieuw in kaart gebracht, omschreven en gewaardeerd. Het is een belangrijke stap in de harmonisatie van het personeelsbeleid van Dorcas wereldwijd.
Het Dorcas-team in Nederland.
2.3 Samenwerkingsverbanden Voor fondsenwerving werkt Dorcas samen met bedrijven, fondsen, stichtingen, kerken en verenigingen. Bij de uitvoering van projecten slaat Dorcas de handen ineen met lokale partnerorganisaties. Voor het vinden en uitbreiden van maatschappelijk draagvlak voor haar hulp- en ontwikkelingsprojecten werkt Dorcas samen met andere niet-gouvernementele organisaties. Samenwerking geeft partijen vooral gelegenheid om van elkaar te leren en elkaar te versterken. Een aantal belangrijke samenwerkingsverbanden is:
Prisma Dorcas is lid van Prisma, de vereniging voor christelijke ontwikkelingsorganisaties. Prisma is een platform voor ontmoeting, kennisuitwisseling en samenwerking tussen gelijkgestemde organisaties.
Co-Prisma/ICCO-alliantie De vereniging Co-Prisma is ontstaan uit Prisma. Co-Prisma is voor Prisma-leden die via de ICCO-alliantie overheidssubsidies ontvangen uit het Medefinancieringsstelsel (MFS). ICCO is sinds 2012 een coöperatie waar, behalve Co-Prisma, ook Kerk in Actie en Edukans lid van zijn. In 2014 heeft Dorcas, als lid van Co-Prisma en de ICCO Coöperatie, opnieuw MFS II-gelden ontvangen voor enkele gezondheidszorgprojecten en duurzame rechtvaardige economische ontwikkelingsprojecten in Ethiopië, Kenia, Zuid-Soedan, Zuid-Afrika en Zimbabwe.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 2: DE ORGANISATIE DORCAS De regering heeft aangegeven dat er na MFS II (de huidige periode loopt van 2011 tot en met 2015) geen gelijkwaardige opvolger komt waar particuliere organisaties in Nederland overheidssubsidies voor ontwikkelingssamenwerking kunnen verkrijgen. Omdat Dorcas maar voor een klein deel afhankelijk is van MFS II-gelden, zijn de negatieve gevolgen van het aflopen van deze gelden beperkt. De samenwerking met Co-Prisma en de ICCO Coöperatie wordt na het aflopen van MFS II voortgezet. Deze samenwerking zal zich onder andere richten op gezamenlijke fondsenwerving bij institutionele fondsen, lokale samenwerking bij de implementatie van projecten, en het uitwisselen van kennis.
CPOE Eind 2013 werd het CPOE (Christelijk Platform Oost-Europa) onderdeel van Prisma. Dorcas was medeoprichter en lid van het CPOE en is nu, uit hoofde van het lidmaatschap van Prisma, onderdeel van dit platform dat samenwerking in hulpverlening aan minderbedeelden in Oost-Europa stimuleert. Een belangrijk aandachtsgebied van het CPOE is hulpverlening aan Roma-gemeenschappen.
Aflatoun Een vast onderdeel van de kinderontwikkelingsprojecten van Dorcas is een life skills-training. Met deze training worden kinderen in staat gesteld vaardigheden te ontwikkelen, waarmee ze uiteindelijk een positieve verandering in hun eigen leven en in hun gemeenschap kunnen bewerkstelligen. Aflatoun is een in Nederland gevestigde organisatie die een programma voor life skills ontwikkelde dat wereldwijd wordt gebruikt. In 2014 onderzocht Dorcas hoe het programma van Aflatoun het beste ingepast kan worden in de kinderontwikkelingsprojecten. Hierbij zijn ook de huidige life skills-programma’s tegen het licht gehouden en is gekeken naar andere life skills. De criteria voor een life skills-programma voor de verschillende doelgroepen zijn vastgesteld. De definitieve samenstelling van een programma zal in 2015 plaatsvinden.
Christelijk Noodhulpcluster Sinds 2008 vormt Dorcas samen met Red een Kind, Tear, Woord en Daad en ZOA het Christelijk Noodhulpcluster. Deze organisaties voeren gezamenlijk campagne om fondsen te werven voor noodhulp. Daarnaast wordt de uitvoering van de projecten ook met elkaar afgestemd. In 2014 wierf het Christelijk Noodhulpcluster fondsen voor Zuid-Soedan en Noord-Irak.
Micha Nederland Omdat armoede en achterstelling van mensen in ontwikkelingslanden vaak zijn oorsprong heeft in onrecht, is Dorcas aangesloten bij Micha Nederland. Dit netwerk verbindt vijfhonderd kerken en organisaties wereldwijd in de strijd tegen armoede en voor gerechtigheid. Dit doet Micha Nederland door initiatieven als de Micha Zondag, de Micha Cursus, Micha Young en de Micha Monitor. Dorcas speelde een actieve rol in de voorbereidingen voor de Micha Zondag door in 2014 te participeren in de werkgroep van de Micha Zondag.
Evangelische Alliantie In 2013 werd Dorcas lid van de Evangelische Alliantie (EA), een missionaire netwerkorganisatie waar ruim 120 organisaties, zes kerkgenootschappen en enkele honderden gemeenten en persoonlijke deelnemers aan meedoen. Deze deelnemers werken binnen de EA samen met het uiteindelijke doel om het evangelie hoorbaar en zichtbaar te maken. Door het lidmaatschap aan de EA weet Dorcas zich verbonden met een breed netwerk van kerken en organisaties die zich door de boodschap van het evangelie in beweging laten brengen. Dorcas beschouwt haar werk onder andere als een bediening van de kerk; veel van haar vrijwilligers worden vanuit kerken actief. Op hun beurt motiveren de vrijwilligers hun kerken om aandacht te geven aan de arme medemens.
29
30
Jongeren komen volop in actie voor Dorcas.
2.4 Maatschappelijke bijdrage Sociale activering en bewustwording Dorcas motiveert de Nederlandse samenleving om samen in actie te komen voor de allerarmsten in Oost-Europa, het MiddenOosten en Afrika. Vrijwilligers dragen bij met hun werk in Dorcas-winkels, op het kantoor in Andijk, in Dorcas-depots, Dorcaswerkgroepen, kerken en verenigingen. Het verbindt mensen en maakt hen bewust van de armoede en nood in de wereld. Dorcas hecht belang aan de dienstbaarheid aan kerken en helpt deze waar mogelijk om een helpende hand uit te steken naar de allerarmsten. Dorcas brengt armoedebestrijding onder de aandacht en organiseert reizen naar projecten in Oost-Europa en Afrika. Ook buiten Nederland roept Dorcas mensen op om in actie te komen voor de allerarmsten. In Hongarije, Roemenië en Zuid-Afrika wordt voedsel ingezameld tijdens de Blue Bucket Campaign, een campagne die te vergelijken is met de Dorcas Voedselactie, waarbij voedsel voor de allerarmsten wordt ingezameld in blauwe emmers.
Milieu Dorcas treft milieumaatregelen in de gebieden waar zij actief is. Zo zijn er milieucriteria waar projectvoorstellen van partnerorganisaties in Oost-Europa en Afrika aan moeten voldoen, maken de projecten gebruik van schone energie en energiebesparende middelen en werken mee aan recycling, CO2-reductie, herbeplanting en herbebossing. Dorcas verstuurt documenten waar mogelijk digitaal. Verder beschikte zij voor milieucompensatie van verzending ook in 2014 over het ‘Groene Post Certificaat’ van TNT. Dorcas gebruikt voor haar printers en drukwerk gerecycled FSC-papier.
2.5 Maatschappelijke waardering Transparant Prijs De Transparant Prijs is een initiatief van PwC en de Nationale Postcode Loterij en wordt jaarlijks toegekend aan de goededoelenorganisatie die haar donateurs het beste informeert over de inspanningen van het afgelopen jaar. De Transparant Prijs is ingesteld voor maatschappelijke organisaties die fondsen werven onder het Nederlandse publiek. Dorcas ontving in 2014 in de categorie grote fondsenwervende instellingen een 8,2 voor haar jaarverslag over 2013. Dorcas is een van de dertien instellingen die een AAA-status kreeg toebedeeld van de jury. Dit betekent dat de jury op alle te beoordelen onderdelen minimaal 75 procent van de te behalen punten toekende. Dorcas bevindt zich voor de vierde keer op rij in de kopgroep van goede doelen met het meest transparante jaarverslag van Nederland.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 2: DE ORGANISATIE DORCAS Rabobank Publieksprijs In februari won Dorcas de Rabobank Publieksprijs 2013. De Rabobank Publieksprijs is in het leven geroepen voor de nonprofitsector in West-Friesland. Er wordt gekeken naar hoe innovatief, inspirerend en betrokken een instelling is en of het bedrijf nieuwe concepten heeft geïntroduceerd of initiatieven ontplooid die meer dan regulier zijn op het gebied van cliëntenbeleid, kwaliteitszorg, communicatiebeleid of pensioenbeleid.
Klanttevredenheidsonderzoek Dorcas voert elk jaar onder een deel van haar achterban een klanttevredenheidsonderzoek uit. In 2014 was dit een lezersonderzoek onder de lezers van het Dorcas Journaal. De resultaten uit dit onderzoek zijn meegenomen in de vernieuwde redactionele formule. De lezer is tevreden en wil geen grote veranderingen. Het blad wordt goed gelezen. De persoonlijke verhalen worden gewaardeerd. De lezer wilde meer diepgang in de artikelen. In 2014 is hieraan gewerkt. Ook wordt het Dorcas Journaal nu op een meer milieuvriendelijk papiersoort gedrukt.
Imago en bekendheid In 2014 participeerde Dorcas in het marktonderzoek Chari-barometer van Mediad. De Chari-barometer geeft onder meer de bekendheid, waardering en betrouwbaarheid van charitatieve instellingen weer. De resultaten uit dit onderzoek (november 2014) tonen aan dat de imagopositie van Dorcas met zestien procent is verbeterd ten opzichte van 2013. In zowel bekendheid als waardering behaalde Dorcas de hoogste positie uit haar historie. Uit het marktonderzoek ‘Merkanalyse Dorcas’ van december 2014 komt naar voren dat in vergelijking met 2010 de intentie tot doneren, of op een andere manier een bijdrage leveren aan Dorcas, is gestegen ondanks een geconstateerde lichte daling van de waardering sinds 2010 onder degenen die bekend zijn met Dorcas. Dorcas verbeterde zich op haar sterkste punten: betrouwbaar, sympathiek en actief. Dorcas kan in merkkracht groeien door zich meer uniek, zelfverzekerd en gedurfd te profileren. Dorcas neemt binnen de Nederlandse goededoelensector de 87e positie in; de waardering voor het merk onder bekenden is redelijk te noemen (63e positie) en de binding is relatief hoog (55e positie).
2.6 Klachtenprocedure De klachten die Dorcas ontvangt, worden geregistreerd, behandeld en gebruikt om van te leren. In 2014 ontving Dorcas 49 klachten, een stijging van 25 klachten ten opzichte van 2013. De implementatie van en de omgang met een nieuw CRM-systeem in 2014 hebben geleid tot meer klachten. Daarnaast nemen de klachten toe door de groei van het aantal Dorcas-winkels. In 2015 zal Dorcas bijzondere aandacht besteden aan de klachtenprocedure. De klachtenregistratie zal plaatsvinden in het nieuwe CRM-systeem. Dit maakt het mogelijk om de klachten beter te ordenen en te analyseren. In 2014 ontving Dorcas 49 klachten (in 2013: 24; 2012: 32). • Website – 2 • Dorcas-winkels – 11 • Administratie – 10 • Telemarketing – 3 • Sponsoring – 5 • Reizen - 2 • Overig – 16 Dorcas heeft veel tijd besteed aan een zorgvuldige klachtenafhandeling. De klachten worden tegen het licht gehouden van werkwijze en beleid en waar nodig worden verbeteringen doorgevoerd. Nagenoeg alle klachten zijn naar tevredenheid afgehandeld.
31
Water is leven Jackline uit Tanzania is 48 jaar en zorgt voor haar gezin, twee kleinkinderen en een nichtje. Elke ochtend staat ze vroeg op om water te halen uit een poel. Soms helpen de kinderen haar daarmee, maar meestal gaat ze alleen. Het water is niet schoon, daarom maakt Jackline zich zorgen over de gezondheid van haar familie. ‘Water is leven’, zegt ze. Door een bron te boren en een tappunt binnen een kilometer afstand van de bewoners te maken, zorgt Dorcas ervoor dat de gemeenschap veilig en schoon water krijgt. Jackline is niet alleen blij dat ze niet meer zo ver hoeft te lopen om aan schoon water te komen, ze weet ook dat zij en haar familie minder risico lopen in hun gezondheid.
Over dit project •De doelgroep voor dit project bestaat uit 24.401 mensen in het district Babati en 9.122 kinderen op achttien scholen in de districten Babati en Kongwa. • Behalve een gebrek aan schoon drinkwater zijn er ook weinig of geen goede toiletten en is er onvoldoende kennis over hygiëne. JAARVERSLAG 2014 DORCAS
• Veel mensen krijgen ziektes als diarree, tyfus en cholera. •D orcas zorgt met waterleidingen, -tanks en -tappunten voor toegang tot schoon drinkwater. • L eraren krijgen trainingen om kinderen goede hygiëne aan te leren.
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S Dorcas is werkzaam in 17 landen in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Met de fondsen en goederen die Dorcas werft (zie hoofdstuk 4 ‘Fondsenwerving en Communicatie), wordt een groot aantal programma’s gefinancierd. Deze programma’s zijn onderverdeeld in:
• Duurzame ontwikkeling • Sociale zorg • Rampenmanagement Dit hoofdstuk beschrijft de activiteiten van Dorcas in de projectlanden en daarnaast de belangrijkste doelstellingen en resultaten die in 2014 werden behaald. De paragraaf ‘Partnerontwikkeling’ (3.4) beschrijft hoe Dorcas bijdraagt aan de ontwikkeling van de partnerorganisaties in de projectlanden. Een lijst van deze partners is aan het eind van dit hoofdstuk opgenomen. Ruim vijftig procent van de ondersteuning die Dorcas biedt, is gericht op duurzame ontwikkeling van de doelgroep en heeft tot doel de levensomstandigheden van de mensen in de projectlanden te verbeteren
3.1 Duurzame ontwikkeling Dorcas werkt in haar programmalanden aan blijvende verbetering van levensomstandigheden. Haar interventies zijn erop gericht de oorzaken van armoede te bestrijden en mensen zelfredzaam te maken.
3.1.1 Gezondheidszorg Binnen de sector gezondheidszorg werkt Dorcas aan het voorkomen van ziekte en het verbeteren van de kwaliteit van gezondheidszorg. Samen met lokale gemeenschappen werkt Dorcas aan omgevingsfactoren en gedragspatronen die invloed hebben op gezondheid. Daarnaast wordt de capaciteit van basisgezondheidszorgfaciliteiten versterkt. Daarbij is in het bijzonder aandacht voor zogeheten ‘seksuele en reproductieve gezondheid en rechten’, waaronder moeder- en kindzorg en hiv/aids. In 2014 heeft Dorcas haar sectorbeleid voor programma’s met betrekking tot gezondheidszorg verbeterd en zijn er meerdere nieuwe projecten ontwikkeld op basis van dit beleid. In die projecten wordt beter gekeken naar de oorzaken van ziekte en wordt nog meer samengewerkt met de lokale overheid en lokale klinieken. Op deze manier wordt er minder afhankelijkheid gecreëerd van (gezondheids)zorg die door Dorcas wordt geleverd en hebben de gezondheidszorgprojecten een duurzamere impact. Er gingen in 2014 zeven gezondheidszorgprojecten van start, en van vijf gezondheidszorgprojecten was het grootste deel van het voorbereidend werk eind 2014 voltooid. Deze projecten zullen in het eerste kwartaal van 2015 van start gaan. Het resultaat op het gebied van gedragsverandering is lager dan gepland, mede doordat er veel nieuwe projecten van start zijn gegaan en het tijd kost voordat op dit gebied grote resultaten geboekt worden. Een van de nieuwe projecten is een project in Ethiopië, waarin Dorcas nauw samenwerkt met scholen, klinieken, de lokale overheid, de lokale gemeenschap en bedrijven. Doel is het hoge aantal hiv-besmettingen en ongewenste zwangerschappen onder met name jonge meisjes en vrouwen terug te dringen. Er wordt op innovatieve manier, door middel van een computerprogramma en met veel interactie, voorlichting gegeven aan jongeren. In de gemeenschap is het enthousiasme over het project ontzettend groot.
33
34 De gezondheidszorgprogramma’s worden uitgevoerd in Aantal projecten Doelen voor 2014
Resultaten in 2014
Verbeterpunt binnen deze sector
Albanië, Egypte, Ethiopië, Kenia, Lesotho, Oekraïne, Rusland, Tanzania, Mozambique, Zimbabwe, Zuid-Afrika en Zuid-Soedan.
26 • 46.412 mensen krijgen betere toegang tot kwalitatief goede gezondheidszorg. • 41.734 mensen passen hun gedrag aan door gezondheidsvoorlichting. • 45.122 mensen hebben (betere) toegang gekregen tot kwalitatief goede gezondheidszorg. • 35.123 mensen gedragen zich door de ontvangen voorlichting zodanig dat dit hun gezondheid ten goede komt. • In 2015 wil Dorcas binnen de gezondheidszorgsector meer aandacht besteden aan innovatie. Door nieuwe, slimme, kostenefficiënte en duurzame oplossingen te zoeken, kan Dorcas haar effectiviteit in deze projecten verbeteren. Een voorbeeld hiervan is het helpen opzetten van lokale bedrijfjes op het gebied van gezondheidszorg.
Uitgaven in 2014
1.387.617 euro
Budget voor 2015
1.581.750 euro
Algemene sectordoelen voor 2015
• 56.725 mensen krijgen betere toegang tot kwalitatief goede gezondheidszorg. • 52.590 mensen passen hun gedrag aan door gezondheidsvoorlichting.
LAND
GEZONDHEIDSZORG
GEDRAGSVERANDERING
ALBANIË
299
-
EGYPTE
120
800
ETHIOPIË
-
329
KENIA
2.972
7.526
LESOTHO
271
102
OEKRAÏNE
630
-
RUSLAND
43
65
TANZANIA
-
1.614
MOZAMBIQUE
1.820
2.160
ZIMBABWE
4.258
1.530
ZUID-AFRIKA
1.808
14
ZUID-SOEDAN
32.901
20.983
TOTAAL
45.122
35.123
Tabel 3.1: Aantal mensen in projectlanden dat Dorcas in 2014 ondersteunde met haar gezondheidszorgprogramma: hierbij gaat het om (betere) toegang tot gezondheidszorg en gemeten gedragsverandering. Het totaal aantal bereikte mensen ligt hoger. Bron: administratie Dorcas.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S
35
3.1.2 Water, sanitatie en hygiëne (WASH) Met haar WASH-projecten ondersteunt Dorcas kwetsbare groepen om toegang te krijgen tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. De lokale partners mobiliseren gemeenschappen om honderd procent vrij te worden van ‘open ontlasting’ en doen hiermee een beroep op de zelfredzaamheid en het eigen initiatief van de gemeenschap om zelf toiletten te bouwen. Bij de projecten wordt ook hygiënevoorlichting gegeven. Een aantal resultaten: in Ethiopië zijn toiletblokken met een mindervalidetoilet gebouwd, in Tanzania zijn bij tien lagere scholen latrines gebouwd en in Mozambique is een werkplaats opgezet voor de productie en reparatie van waterpompen en zijn tien pompen op hand gegraven putten geplaatst. In Tanzania had Dorcas te maken met achterblijvende resultaten voor een project dat ruim 24.000 mensen van water moet gaan voorzien. Door een onzorgvuldige planning van de overheid, waarbij andere organisaties ook gevraagd waren om dezelfde projecten te financieren, heeft Dorcas haar plannen moeten aanpassen en is de uitvoering
28.225 mensen kregen in 2014 toegang tot schoon drinkwater.
grotendeels naar 2015 verschoven. Ook in 2015 zal Dorcas zich inzetten voor arme gemeenschappen voor schoon drinkwater en verbeterde sanitatie en voor verbeterd gedrag met betrekking tot hygiëne. De verantwoordelijkheid voor water- en sanitaire voorzieningen ligt in eerste instantie bij de overheid, die daar ook een bijdrage aan levert. Daarnaast levert de gemeenschap zelf een essentiële bijdrage aan de totstandkoming van het project. Dorcas werkt nauw met alle betrokkenen samen. Dorcas heeft daarin een faciliterende rol, ziet toe op de kwaliteit van de projectresultaten en de ontwikkeling van structuren voor onderhoud en management. Dorcas ondersteunt de ontwikkeling van innovatieve voorzieningen zoals een simple sewage system (eenvoudige riolering waaruit het afvalwater gezuiverd wordt en voor landbouwirrigatie gebruikt wordt) in Egypte. Met meer nadruk wil Dorcas in 2015 de private sector betrekken in de ontwikkeling en levering van water- en sanitatieproducten en -diensten. De WASH-programma’s worden uitgevoerd in Aantal projecten Doelen voor 2014
Resultaten in 2014
Verbeterpunt binnen deze sector
Uitgaven in 2014 Budget voor 2015 Algemene sectordoelen voor 2015
Albanië, Egypte, Ethiopië, Kenia, Mozambique, Tanzania en Zimbabwe.
Negen WASH-projecten en drie projecten met een of meerdere WASH-componenten. • 42.100 mensen krijgen binnen een straal van één kilometer rond hun huis toegang tot schoon drinkwater. • 30.100 mensen gebruiken verbeterde sanitaire voorzieningen. • 30.500 mensen laten verandering van gedrag zien met betrekking tot persoonlijke hygiëne. • 28.225 mensen hebben toegang gekregen tot schoon drinkwater binnen een straal van één kilometer rond hun huis. • 29.383 mensen gebruiken verbeterde sanitaire voorzieningen. • 36.301 mensen hebben na voorlichting hun gedrag aangepast op het gebied van hygiëne. •In 2015 zal bij de ontwikkeling van nieuwe projecten nog meer aandacht zijn voor het faciliteren van de private sector in het bieden van low cost water- en sanitaire voorzieningen. Ook zal er meer aandacht komen voor menstruele hygiëne in schoolprojecten (voorlichting en het leren maken van maandverband). 905.931 euro 1.197.000 euro • 46.700 mensen krijgen binnen een afstand van één kilometer rond hun huis toegang tot schoon drinkwater. • 31.600 mensen gebruiken verbeterde sanitaire voorzieningen. • 56.600 mensen hebben na voorlichting hun gedrag op het gebied van hygiëne aangepast.
36 LAND
WATER
SANITATIE
HYGIËNE
ALBANIË
2.320
-
2.320
EGYPTE
4.943
4.617
4.350
ETHIOPIË
1.241
3.063
4.133
KENIA
10.482
14.756
14.491
MOZAMBIQUE
2.997
-
4.762
TANZANIA
4.370
6.947
6.245
ZIMBABWE
1.872
-
-
TOTAAL
28.225
29.383
36.301
Tabel 3.2: Aantal mensen in projectlanden dat in 2014 is voorzien van water en sanitaire voorzieningen, inclusief het aantal personen dat aangepast hygiënisch gedrag vertoont. In Ethiopië en Egypte zijn nieuwe projecten van start gegaan, waarin nog geen resultaten zijn vast te stellen. Bron: administratie Dorcas.
3.1.3 Duurzame en rechtvaardige economische ontwikkeling Binnen de sector Duurzame en rechtvaardige economische ontwikkeling wil Dorcas arme huishoudens in staat stellen om duurzaam in hun levensonderhoud te voorzien. Dorcas moedigt hen aan om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen ontwikkelingsproces. De projecten bouwen voort op de talenten en kwaliteiten van mensen en helpen hen bij de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en samenwerkingsverbanden en het verkrijgen van toegang tot financiële diensten, productiemiddelen en marktkennis. Ook komt Dorcas op voor de rechten van kwetsbare groepen (gehandicapten, etnische minderheden, vrouwen, enzovoort), die in hun gemeenschappen vaak uitgesloten worden en weinig mogelijkheden krijgen om zich te ontwikkelen. In 2014 heeft de sector zich gericht op het ontwikkelen van projecten met een geïntegreerde aanpak, waarbij niet alleen gekeken wordt naar economische ontwikkeling, maar ook naar factoren die een duurzaam bestaan in de weg staan. Voorbeelden hiervan zijn gebrek aan water en sanitaire voorzieningen, gezondheidsproblemen en sociaal belemmerende factoren zoals discriminatie van bepaalde groepen. Door deze geïntegreerde aanpak verwacht Dorcas dat de impact en duurzaamheid van de projecten vergroot wordt. In 2014 zijn geïntegreerde projecten gestart in Mozambique, Kenia, Tanzania en Egypte. In 2014 is de sector meer gaan werken in gemeenschappen die in kwetsbare gebieden wonen, waar men vaak te maken krijgt met rampen, zoals terugkomende periodes van droogte, overstromingen en conflicten. De aanpak van Dorcas is erop gericht deze gemeenschappen te ondersteunen om een duurzaam model voor hun dorp te ontwikkelen. Dorcas ondersteunt hen bij de bescherming van het milieu, de bodem, waterbronnen en de voor bereiding op rampen. Ook wordt de dialoog tussen verschillende bevolkingsgroepen gestimuleerd en worden afspraken gemaakt over conflictgevoelige onderwerpen, zoals landrechten. Een voorbeeld van een innovatief project in deze sector is het project om de productie van salie, een geneeskrachtig kruid, in Albanië te verhogen en de waardeketen ervan te versterken. Dit kruid is door zijn relatief hoge waarde erg geschikt om op de vaak kleine landbouwpercelen te verbouwen. De verwachting is dat de boeren een goed inkomen zullen hebben als ze worden gelinkt aan de internationale afzetmarkt.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
Het briketten-project in Ethiopië stelt deze vrouwen in staat om duurzaam in hun levensonderhoud te voorzien.
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S De duurzame economische ontwikkelingsprogramma’s worden uitgevoerd in Aantal projecten binnen deze sector Doelen voor 2014
Resultaten voor 2014
37
Moldavië, Roemenië, Albanië, Egypte, Ethiopië, Soedan, Zuid-Soedan, Kenia, Tanzania, Mozambique en Zuid-Afrika.
32
• 3.640 huishoudens in staat stellen een inkomen te hebben boven de armoedegrens. • 2.410 huishoudens in staat stellen om hun inkomen met minstens 40% te verhogen. • 2.430 huishoudens in staat stellen om voldoende voedsel te produceren en voedselzekerheid te verkrijgen. • 3.680 huishoudens verdienen een inkomen boven de armoedegrens. • 3.799 huishoudens hebben hun inkomen met minstens 40% verhoogd. • 2.271 huishoudens produceren voldoende voedsel voor zichzelf.
Verbeterpunten binnen deze sector
•Er zal meer nadruk gelegd worden op innovatie en samenwerking met kennisinstituten om nieuwe technieken en kennis in de programma’s te introduceren. • Er wordt gestreefd naar een betere samenwerking met lokale microkredietorganisaties, zodat de kwaliteit van de microkredietprojecten verder verbeterd wordt.
Uitgaven in 2014
1.833.783 euro
Budget voor 2015
2.052.000 euro
Algemene sectordoelen voor 2015
• 3.865 huishoudens in staat stellen een inkomen te verdienen boven de armoedegrens. • 2.560 huishoudens in staat stellen om hun inkomen met minstens 40% te verhogen. • 2.580 huishoudens in staat stellen om voldoende voedsel te produceren en voedselzekerheid te verkrijgen.
LAND
AANTAL HUISHOUDENS MET EEN INKOMEN BOVEN DE ARMOEDEGRENS
AANTAL HUISHOUDENS MET EEN INKOMENSSTIJGING VAN MINSTENS 40%
AANTAL HUISHOUDENS DIE VOLDOENDE VOEDSEL PRODUCEREN
MOLDAVIË
92
41
-
ROEMENIË
92
92
92
ALBANIË
73
77
37
EGYPTE
974
974
-
ETHIOPIË
405
614
174
SOEDAN
160
160
-
ZUID-SOEDAN
868
1.005
850
KENIA
189
22
183
TANZANIA
578
516
265
MOZAMBIQUE
95
75
95
ZUID-AFRIKA
154
223
575
TOTAAL
3.680
3.799
2.271
Tabel 3.3: Aantal mensen dat Dorcas in 2014 ondersteunde met haar economische ontwikkelingsprogramma. Bron: administratie Dorcas.
38
3.1.4 Kinderontwikkeling De projecten binnen de sector Kinderontwikkeling zijn erop gericht om het welzijn en de vooruitzichten van arme en kwetsbare kinderen in Oost-Europa en Afrika te verbeteren en om hun een veilige omgeving te bieden om op te groeien. Dorcas introduceerde in 2014 een beleid voor een geïntegreerde aanpak om de inclusie van Roma-gemeenschappen in de maatschappij te bevorderen. Dorcas zet zich in om de oorzaken van armoede en exclusie, waar Roma mee worden geconfronteerd, effectief te bestrijden. Het probleem van buitensluiting en stigmatisering van deze minderheidsgroep heeft een geïntegreerde aanpak nodig, waarbij samenwerking tussen de sectoren kinderontwikkeling, gezondheidszorg en duurzame ontwikkeling nodig is. Binnen een gemeenschap dient door alle partijen aan integratie te worden gewerkt voor een optimaal resultaat. Dat betekent dat ook van de overheid, scholen, bevolking, religieuze leiders, enzovoort een bijdrage wordt verwacht. In 2015 starten we met twee nieuwe projecten met deze geïntegreerde aanpak om te bevorderen dat Roma worden opgenomen in de samenleving. Verder werd de aanpak van het programma voor kwetsbare meisjes, die (potentiële) slachtoffers van misbruik zijn, in Egypte verbeterd door onder andere de inclusiebenadering toe te passen. We richten ons met deze projecten nu niet meer alleen op de psychosociale zorg en weerbaarheid van deze meisjes, maar betrekken ook jongens, ouders, religieuze leiders en andere partijen in hun nabije omgeving bij de aanpak van deze problematiek. In 2014 resulteerde dit in een verbetering in de betrokkenheid en bewustwording van bijvoorbeeld de ouders. Ook hebben we onderzocht welke life skills-trainingen (lessen op het gebied van persoonlijke en sociale ontwikkeling en praktische vaardigheden) het best passen bij onze doelgroep ‘kinderen’ van de projecten van de verschillende partnerorganisaties. Aan het life skills-programma hiervan zal in 2015 de laatste hand worden gelegd.
De kinderontwikkelingsprogramma’s worden uitgevoerd in Aantal projecten Doelen voor 2014
Resultaten voor 2014
Verbeterpunten binnen deze sector
Albanië, Egypte, Moldavië, Oekraïne, Roemenië, Tanzania en Zuid-Soedan.
17 • Van 1.100 kwetsbare kinderen het welzijn vergroten en hun vooruitzichten verbeteren. • 3.360 kinderen ondersteunen in kindersponsoringsprojecten en 100 studenten een studiebeurs geven. • Bij 90% van de begunstigde kinderen is vooruitgang te zien in de schoolresultaten. • 30% van de kinderontwikkelingsprojecten hanteert een inclusieve aanpak. • 1.175 kinderen hebben hulp ontvangen en zijn gesteund door deelname in kinderontwikkelingsprogramma’s. • 2.865 kinderen werden ondersteund in kindersponsoringsprojecten en 87 studenten ontvingen een studiebeurs. • De schoolresultaten van 89% van de kinderen in kinderontwikkelingsprogramma’s zijn verbeterd. • 86% van de kinderontwikkelingsprojecten hanteert een inclusieve aanpak. • Dorcas zal in 2015 de maatschappelijk werkers trainingen geven op het gebied van kinderbescherming en kinderontwikkeling. • We willen de maatschappelijk werkers in het veld toerusten met een volledig life skills-programma voor verschillende doelgroepen, zodat we de kwaliteit van de life skills kunnen waarborgen. • We willen de huidige projecten voor mensen met een beperking herzien om na te gaan wat de best mogelijke aanpak is om inclusie te bevorderen.
Uitgaven in 2014
1.258.257 euro
Budget voor 2015
1.432.125 euro
Algemeen sectordoel voor 2015
• Van 1.122 kwetsbare kinderen het welzijn vergroten en hun vooruitzichten verbeteren. • 3.015 kinderen ondersteunen in kindersponsoringsprogramma’s en 87 studenten een studiebeurs geven. • 65% van de kinderen en ouders in de kinderontwikkelingsprojecten participeren actief in de verschillende fases van de projectcyclus.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S
39
Een maatschappelijk werker bezoekt een Roma-gezin in Albanië.
LAND
ALBANIË
SOORT PROGRAMMA
AANTAL BEGUNSTIGDEN
Roma-inclusie
86
Rehabilitatie van kwetsbare meisjes
431
Dagopvang voor gehandicapte kinderen
192
Beroepsopleiding en loopbaanoriëntatie voor kwetsbare kinderen
22
Roma-inclusie en educatie voor kinderen
252
Doorgangshuis voor tieners
16
Dagopvang voor gehandicapte kinderen
50
Roma-inclusie en educatie voor kinderen
89
Rehabilitatie van straatkinderen
17
Rehabilitatie van straatkinderen en wezen
20
EGYPTE
MOLDAVIË
OEKRAÏNE
ROEMENIË ZUID-SOEDAN TANZANIA TOTAAL
1.175
Tabel 3.4: Aantal kinderen dat Dorcas in 2014 ondersteunde met haar kinderontwikkelingsprogramma’s. De 296 kinderen die in 2014 hebben deelgenomen aan de kindervakantiekampen in Hongarije zijn hierin niet meegenomen. Bron: administratie Dorcas.
Sponsoring van kinderen en studenten Een gesponsord kind heeft toegang tot onderwijs, voedsel en gezondheidszorg en ontvangt materiële ondersteuning. Ook bieden maatschappelijk werkers het kind sociale activiteiten en sociaal-emotionele hulp. Belangrijk is dat de verantwoordelijkheid voor het welzijn van de kinderen bij de ouders blijft. In 2014 was er in meer dan de helft van de projecten actieve deelname van de ouders of verzorgers vanuit de sponsorprogramma’s. Zij hebben zich bijvoorbeeld verenigd in oudercomités en helpen zo mee de prioriteiten in het sponsorprogramma te bepalen. In een aantal projecten hebben ook kinderen zich verenigd in een kindercomité, zodat ze kunnen meebeslissen over bepaalde zaken en activiteiten in een project. Maatschappelijk werkers bezoeken de kinderen en hun familie thuis en in sommige gevallen op school. Tijdens een dergelijk bezoek komen de behoeften en eventuele problemen van het kind aan de orde. Ook zijn er individuele uitfaseerplannen voor oudere kinderen opgesteld, zodat de ouders, het kind en de partnerorganisatie weten tot wanneer de hulp geboden kan worden.
40 Dit bevordert de doorstroming en biedt jongere kinderen de kans in het project opgenomen te worden. In 2014 zijn er minder kinderen gesponsord dan in voorgaande jaren. Dit komt omdat er geen werving is geweest van nieuwe sponsors van kinderen en het aantal sponsors in 2014 is teruggelopen. In 2015 zal er een actie plaatsvinden om nieuwe sponsors voor kinderen te werven. Dorcas heeft ook een Adopt a student-programma. Via dit programma biedt Dorcas ambitieuze jongeren toegang tot hoger onderwijs. Dorcas stimuleert hen om zich tijdens en na hun studie in te zetten voor hun lokale gemeenschap of kerk. Dit doen de jongeren bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk te verrichten binnen het kindersponsorprogramma. De studenten in het nieuwe Adopt a student-project in Ethiopië doen dit met veel enthousiasme. Dorcas wil dit voorbeeld in 2015 met andere Adopt a student-projecten delen.
LAND
AANTAL GESPONSORDE KINDEREN
AANTAL GESPONSORDE STUDENTEN
EGYPTE
186
20
ETHIOPIË
751
10
KENIA
438
35
LESOTHO
121
0
MOLDAVIË
344
0
MOZAMBIQUE
132
2
OEGANDA
234
0
OEKRAÏNE
313
20
TANZANIA
346
0
TOTAAL
2.865
87
3.2 Sociale zorg Dorcas richt zich met sociale zorg primair op het leveren van directe materiële ondersteuning om armoede te verminderen en om de sociale isolatie van gemarginaliseerde groepen in de samenleving te doorbreken. Sociale zorg wordt aan de meest kwetsbare mensen gegeven, zoals ouderen, gehandicapten, chronisch zieken en grote gezinnen, eenouderhuishoudens en werklozen. Binnen sociale zorg worden vier programma’s uitgevoerd. Drie hiervan zijn specifiek gekoppeld aan een doelgroep (gezinszorg, ouderenzorg en gevangenenzorg), terwijl het vierde programma (materiële ondersteuning) een breed programma betreft waarin verschillende typen partnerorganisaties worden ondersteund ten behoeve van de meest kwetsbare mensen in de samenleving.
3.2.1 Algemene materiële ondersteuning Via materiële ondersteuning stelt Dorcas onder meer kerken en organisaties in Oost-Europa en Zuid-Afrika in staat kwetsbare groepen mensen in hun samenleving te ondersteunen. De materiële ondersteuning bestaat uit goederen die grotendeels in Nederland ingezameld zijn: het voedsel dat door de Dorcas Voedselactie verkregen is, en ook ingezamelde goederen zoals kleding, dekens, meubels, huishoudelijk materiaal, enzovoort. Vaak worden in samenwerking met de overheid de begunstigden geselecteerd. Het gaat om arme gezinnen, ouderen, gehandicapten en chronisch zieken. Waar mogelijk wordt aan de begunstigden persoonlijke aandacht gegeven, worden sociale activiteiten georganiseerd en is de kerk voor pastorale hulp beschikbaar. Voor de sponsorprogramma’s van Dorcas wordt voedsel veelal lokaal ingekocht. De importbeperkingen in Oekraïne die in 2013 in minder transporten resulteerden, zijn in 2014 opgeheven. Door de onrust in het oosten van Oekraïne konden vier geplande transporten naar dit gebied niet plaatsvinden. Wel kwam een deel van de andere
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S
41
verzonden goederen ten goede aan Oekraïense ontheemden in Transkarpaten, West-Oekraïne. Roemenië ontving extra transporten, waardoor het aantal begunstigden hoger was dan gepland. In Rusland konden meer begunstigden met goederen worden ondersteund doordat een transport dat gepland was voor 2013 naar 2014 uitgesteld was. Naast het gerapporteerde aantal ondersteunde mensen in Zuid-Afrika konden nog eens ruim 35.000 mensen ondersteund worden vanwege lokaal verkregen goederen (met name voedsel). Conform het strategisch plan van Dorcas voor de periode 2012 tot en met 2016 wordt het aantal kwetsbare begunstigden dat wordt ondersteund met materiële zorg als sectordoel elk jaar lager geformuleerd. Vandaar dat het sectordoel voor 2015 lager is dan de resultaten in 2014. Dit heeft te maken met de keuze die met dit strategisch plan is gemaakt. De realiteit laat zien dat het aantal ondersteunde begunstigden door eerder genoemde redenen toch hoger is geworden.
De algemene materiële ondersteuningsprogramma’s worden uitgevoerd in Aantal projecten binnen deze sector Doelen voor 2014
Albanië, Moldavië, Rusland, Oekraïne, Roemenië en Zuid-Afrika.
12
• Het welzijn van 38.000 kwetsbare begunstigden verbeteren door middel van materiële zorg. • De doelgroep waardeert de kwaliteit van de hulpgoederen die vanuit Nederland verzonden zijn met een gemiddeld cijfer van 7,6.
Resultaten voor 2014
• Van 48.952 kwetsbare mensen is het welzijn vergroot doordat ze materiële steun van Dorcas ontvingen. • Uit onderzoek van de lokale partnerorganisaties bleek dat de doelgroep de kwaliteit van de hulpgoederen waardeerde met een gemiddeld cijfer van 7,9. • Naast materiële ondersteuning in de projectlanden, werden drie transporten met materiële steun aan kwetsbare mensen gedistribueerd door organisaties in Servië en Bosnië.
Verbeterpunten binnen deze sector
• De beneficiary satisfaction survey dat in 2014 samengesteld is, zal in 2015 ingezet worden om te meten hoe de hulp het welzijn van begunstigden verbetert.
Uitgaven in 2014
519.627 euro
Budget voor 2015
432.735 euro
Algemeen sectordoel voor 2015
• Het welzijn van 37.000 kwetsbare begunstigden verbeteren door middel van materiële zorg.
LAND
AANTAL MENSEN DAT HULP ONTVING
ALBANIË
502
MOLDAVIË
3.398
RUSLAND
7.887
OEKRAÏNE
17.500
ROEMENIË
7.745
ZUID-AFRIKA
11.920
TOTAAL
48.952
Tabel 3.6 Aantal mensen dat in 2014 materiële ondersteuning kreeg. Bron: administratie Dorcas.
Ouderen in Rusland ontvangen materiële ondersteuning.
42
3.2.2 Gezinszorg In samenwerking met lokale partnerorganisaties worden in drie Oost-Europese landen gezinnen ondersteund via het Family care-project. De intentie van het project is om kwetsbare gezinnen ondersteuning te geven om hen zo optimaal mogelijk deel te laten uitmaken van de samenleving. De betreffende gezinnen zijn vaak eenoudergezinnen en/of gezinnen die te maken hebben met werkloosheid, handicap, ziekte, of verslavingsproblematiek. De hulp die deze gezinnen wordt geboden ligt op materieel en psychosociaal vlak. Gemiddeld zes keer per jaar wordt materiële ondersteuning (voedsel, kleding, schoolartikelen, enzovoort) geboden. De partnerorganisaties onderhouden op regelmatige basis contact met de gezinnen; zij worden voor verschillende activiteiten uitgenodigd. Ook wordt aan de ouders van de gezinnen training aangeboden, bijvoorbeeld op het gebied van opvoeding. Het aantal gezinnen is in 2014 met 140 afgenomen. Besloten was geen nieuwe gezinnen op te nemen in het Family care-project. Deze beslissing was onderdeel van de interne discussie om deze manier van gezinszorg een andere inhoud te geven. De bedoeling is om in 2015 de plannen hiervoor af te ronden. Een aantal gezinnen in een Family care-project in Oekraïne is woonachtig in en rond Donetsk, waar het in 2014 zeer onrustig was. Rond de veertig gezinnen zijn gevlucht. Twintig van hen konden op afstand geholpen worden. Van de andere twintig gezinnen is niet bekend waar ze zijn. De maatschappelijk werker van dit project probeert hun verblijfplaats te achterhalen, zodat de hulp alsnog geboden kan worden.
De gezinszorgprogramma’s worden uitgevoerd in Aantal projecten binnen deze sector Doelen voor 2014
Resultaten in 2014
Verbeterpunten binnen deze sector
Albanië, Moldavië en Oekraïne
6
• 2.000 gemarginaliseerde gezinnen voorzien van materiële steun. • Begunstigden geven aan dat hun welzijn dankzij de gegeven steun verbeterd is tot minimaal het cijfer 8,2. • 1.901 gemarginaliseerde gezinnen zijn gesteund via een gezinszorgprogramma van Dorcas. • Begunstigden gaven aan dat hun welzijn als resultaat van de gegeven steun verbeterde tot het cijfer 7,9. • Het verbeterpunt van 2014 blijft gehandhaafd: het ontwerp van het gezinszorgprogramma herzien om beter aan te sluiten bij de behoeften van de gezinnen.
Uitgaven in 2014
287.274 euro
Budget voor 2015
277.875 euro
Algemeen sectordoel voor 2015
• De 1.858 gezinnen in het Family Care-project ondersteunen volgens plan.
LAND
AANTAL GEZINNEN
ALBANIË
204
MOLDAVIË
760
OEKRAÏNE
937
TOTAAL
1.901
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
Tabel 3.7: Aantal gezinnen dat in 2014 via gezinszorg ondersteuning kreeg. Bron: administratie Dorcas.
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S
43
3.2.3 Ouderenzorg Sinds 2002 ondersteunt Dorcas eenzame en arme ouderen in Afrika en Oost-Europa – een door de maatschappij vergeten groep, die vaak te kampen heeft met een sociaal isolement. Door de lage pensioenen en beperkte sociale voorzieningen hebben de ouderen het zwaar. Daarnaast vertrekken veel familieleden naar de stad of het buitenland om op zoek te gaan naar werk. In andere gevallen, met name in Afrika, zijn er ouderen die voor hun kleinkinderen zorgen wanneer de eigen kinderen zijn gestorven aan de gevolgen van aids. Dit is voor deze arme ouderen een extra zware taak. Dorcas zoekt de meest kwetsbare ouderen op en ondersteunt hen door middel van het zogenoemde Adopt a grannyprogramma. De maatschappelijk werkers bieden een luisterend oor en ondersteunen de ouderen met onder meer voedsel en pastorale zorg, en organiseren sociale activiteiten om het sociaal isolement te verminderen. Ook vragen partnerorganisaties aandacht bij overheidsinstanties voor de situatie van ouderen en wordt hen gevraagd de voorzieningen voor deze groep te verbeteren. In 2014 waren er veel vrijwilligers uit de gemeenschap actief. Zij bezochten de ouderen en boden hun een helpende hand. Dit is een mooie ontwikkeling die Dorcas
Meer dan 1300 grannies in Afrika ontvangen zorg en ondersteuning via het Adopt a Granny project.
graag wil voortzetten. Ook ondersteunt Dorcas algemene ouderenzorgprojecten, die bijvoorbeeld gericht zijn op dagbesteding, gezonde voeding of betere huisvesting voor ouderen. In 2014 heeft Dorcas de ondersteuning van dagbestedingscentra in Albanië uitgebreid van twee naar vier centra. In 2015 verwachten we te starten met een nieuw algemeen ouderenzorgproject in Ethiopië dat ook gericht is op dagbesteding voor kwetsbare ouderen. Dorcas is in het najaar van 2014 gestart met een innovatief project ten behoeve van ouderenzorg in Roemenië, namelijk de productie van briketten ter vervanging van brandhout. De briketten zijn milieuvriendelijker en handzamer voor de ouderen en zijn gedistribueerd onder tweehonderd begunstigden in Roemenië. Verder zijn we vorig jaar gestart met het project Food and comfort waarmee we 120 ouderen in Tula, Rusland, ondersteunen met gezonde voeding. De ouderen die hiervoor in aanmerking komen zijn fysiek niet meer in staat een warme maaltijd te bereiden, daarom is Dorcas in 2014 begonnen om deze ouderen te helpen door middel van het verstrekken van maaltijden, het afleggen van bezoeken, het bieden van praktische hulp, enzovoort.
44
De ouderenzorgprogramma’s worden uitgevoerd in Aantal projecten
Albanië, Ethiopië, Egypte, Lesotho, Moldavië, Mozambique, Oekraïne, Roemenië, Rusland, en Tanzania. 24
Doelen voor 2014
• 4.789 kwetsbare ouderen ondersteunen met materiële hulp, pastorale en psychosociale zorg en sociale activiteiten. • 266 ouderen ondersteunen in de algemene ouderenzorgprojecten (Albanië, Rusland en Tanzania). • Bij 90% van de ouderenzorgprojecten is er maandelijks contact met de ouderen. Ze worden thuis bezocht en wonen sociale activiteiten bij.
Resultaten in 2014
• 5.030 kwetsbare ouderen zijn ondersteund met materiële hulp, pastorale en psychosociale zorg en sociale activiteiten in de Adopt a granny-projecten. • 376 ouderen zijn ondersteund in de algemene ouderenzorgprojecten. • Bij 91% van de ouderenzorgprojecten is er maandelijks contact met de ouderen. Ze worden thuis bezocht en wonen sociale activiteiten bij.
Verbeterpunten binnen deze sector
• De ouderenzorgevaluatie die Dorcas voor 2014 had gepland, zal in 2015 uitgevoerd worden in Oost-Europa en Afrika. Dorcas wil hiermee kennis, best practices en ervaringen delen om de positieve impact op het leven van de ouderen in de verschillende projecten te meten en waar mogelijk verhogen.
Uitgaven in 2014
1.200.477 euro
Budget voor 2015
1.280.363 euro
Algemeen sectordoel voor 2015
• 50% van de Adopt a granny-projecten wijzigt in projectontwerp naar aanleiding van de aanbevelingen in het evaluatierapport.
LAND
AANTAL GESPONSORDE OUDEREN
ALBANIË
319
ETHIOPIË
507
EGYPTE
197
LESOTHO
98
MOLDAVIË
1053
MOZAMBIQUE
93
OEKRAÏNE
733
ROEMENIË
762
RUSLAND
810
TANZANIA
458
TOTAAL
5.030
Tabel 3.8: Aantal mensen dat in 2014 via Adopt a grannyprojecten ondersteund werd. Bron: administratie Dorcas.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S
45
3.2.4 Gevangenenzorg Gevangenen behoren tot een van de meest gemarginaliseerde groepen in de landen waar Dorcas actief is. Over het algemeen zijn de omstandigheden in de betreffende gevangenissen niet optimaal (volle cellen, slechte hygiëne, enzovoort) en is het voor ex-gevangenen moeizaam om met succes in de maatschappij te integreren. Dorcas helpt gevangenen door het bieden van kleinschalige materiële ondersteuning, pastorale zorg, persoonlijke aandacht en waar mogelijk re-integratie in de maatschappij. Ook wordt persoonlijke aandacht gegeven aan een aantal gezinnen van gevangenen en worden deze in enige mate materieel ondersteund. In navolging van de gevangenenzorgevaluatie die in 2013 in Rusland plaatsvond, zijn aanbevelingen meegenomen in het ontwerp van een nieuw project in dit land. Omdat de voorzieningen in de gevangenissen enigszins zijn verbeterd, is materiële ondersteuning minder relevant geworden voor deze doelgroep in Rusland. Daarom is besloten de ondersteuning te beperken tot
Partnerorganisaties van Dorcas actief op het gebied van gevangenenzorg worden getraind.
persoonlijke verzorgingsartikelen. Daarnaast was geconstateerd dat de gezinnen van gevangenen extra aandacht nodig hebben en is het plan hierop ingesteld. Ook is in het projectontwerp in Rusland aandacht voor de sociale adaptatie van ex-gevangenen in de maatschappij. Bovendien is gewerkt aan het voorstel voor een proefproject dat erop gericht is ex-gevangenen zo volledig mogelijk te ondersteunen bij hun re-integratie in de maatschappij. Onderdeel van dit voorstel is werkgelegenheid te (kunnen) bieden aan dertig mensen. Dit proefproject gaat in 2015 van start. Een programma dat ontwikkeld was ten behoeve van rehabilitatie van gevangenen in Roemenië is aangepast voor Tanzania en inmiddels geïntroduceerd. In Tanzania is Dorcas in 2014 gestart met de nieuwe fase van het gevangenenproject waar het zwaartepunt ligt op rehabilitatie. Door het aanbieden van vakopleidingen en businesstrainingen tijdens de detentie, wordt de mogelijkheid geboden om te leren. Hierdoor zijn gevangenen na vrijlating beter in staat werk te vinden. Verder krijgt het gevangenispersoneel training in het counselen van de gevangen. Ook krijgen de gevangenen toegang tot rechtshulp waarbij advocaten ingeschakeld kunnen worden. Voor ex-gevangenen worden ex-prisoners associations opgezet die de ex-gevangenen verder helpen met succesvolle integratie in de maatschappij.
De gevangenenzorgprogramma’s worden uitgevoerd in Aantal projecten Doelen voor 2014
Resultaten in 2014 Verbeterpunten binnen deze sector
Egypte, Roemenië, Rusland, Soedan, Tanzania en Oekraïne.
6 • Minstens 27.000 gevangenen door middel van het gevangenenzorgprogramma helpen met het doorbreken van hun sociaal isolement. • 29.112 gevangenen zijn via het gevangenenzorgprogramma ondersteund. • In 2014 is een start gemaakt met grotere inzet op re-integratie van ex-gevangenen. Om de impact van de gevangenenzorg te vergroten, zal hier blijvend aan gewerkt worden.
Uitgaven in 2014
164.515 euro
Budget voor 2015
239.400 euro
Algemeen sectordoel voor 2015
• 28.000 gevangenen bezoeken en hun psychosociale, pastorale en waar nodig materiële hulp verlenen. Met 230 ex-gevangenen wordt aan een re-integratietraject gewerkt.
46
LAND
AANTAL GEVANGENISSEN
AANTAL BEGUNSTIGDEN
EGYPTE
3
3.000
OEKRAÏNE
29
550
ROEMENIË
6
300
RUSLAND
59
13.832
SOEDAN
2
200
TANZANIA
11
11.680
TOTAAL
110
29.112
Tabel 3.9: Aantal mensen dat in 2014 via gevangenenzorg ondersteuning heeft gekregen. Bron: administratie Dorcas.
3.3 Rampenmanagement Hulp rondom rampen is een belangrijk onderdeel van het werk van Dorcas. Dorcas geeft direct na een ramp noodhulp om mensenlevens te redden. Daarnaast helpt Dorcas mensen in de eerste drie jaar na een ramp de schade te herstellen en hun levens weer op te bouwen. Ook helpt Dorcas mensen die in rampgevoelige gebieden wonen om te werken aan de oorzaken van de rampen in hun gebied en zich beter voor te bereiden op toekomstige rampen. Het jaar 2014 werd gekenmerkt door een toename van het aantal rampen en een grotere omvang van deze rampen. Dorcas breidde het portfolio van projecten rondom rampen daarom substantieel uit. Om de uitbreiding en verbetering van de hulp goed te kunnen faciliteren, zijn in Irak en Libanon kantoren opgezet. In Zuid-Soedan, Ethiopië en Kenia zijn satellietkantoren opgezet die onder de bestaande landenkantoren functioneren. Behalve in Kenia zijn in de genoemde vier landen contextanalyses uitgevoerd om nieuwe, meer rampgevoelige projectgebieden te selecteren. Er was aandacht voor innovatie in de kwaliteit van projecten. Zo voldeden meer projecten aan de SPHERE standards (kwaliteitsnormen voor humanitaire hulp) en was er meer aandacht voor hulp vóór rampen.
Samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken In 2014 startte het Strategisch Partnerschap met het ministerie van Buitenlandse Zaken voor gebieden in chronische crisis in de Hoorn van Afrika. In dit partnerschap is vastgelegd dat Dorcas 3,75 miljoen euro zal ontvangen voor drie jaar om te werken aan de onderliggende oorzaken van conflicten in de Hoorn van Afrika. Ook ontving Dorcas van het ministerie van Buitenlandse Zaken 2,1 miljoen euro voor hulp aan Syrische vluchtelingen in Libanon voor 2014, 2015 en 2016. Er werden aanvragen ingediend voor 1,2 miljoen euro aan noodhulp in Zuid-Soedan (die begin 2015 werden goedgekeurd) en 0,8 miljoen euro voor Irak. Deze fondsen worden in 2015 verwacht. De minister van Ontwikkelingssamenwerking kondigde op Prinsjesdag aan dat er 120 miljoen euro extra beschikbaar gemaakt zal worden voor noodhulp via Nederlandse ngo’s voor de komende drie jaar. Dorcas is een van de tien organisaties die op dit moment in aanmerking komen voor financiering uit dit ‘Noodhulpfonds’. Op basis van de specifieke noden en capaciteit van de organisaties wordt per crisis bekeken welke organisaties een toegevoegde waarde hebben en financiering krijgen voor hun noodhulpprogramma vanuit dit fonds. Dorcas is actief betrokken bij de verdere uitwerking van het financieringsmechanisme en verwacht in 2015 in ieder geval aanvragen in te dienen voor de huidige crisissen in Syrië, Irak en Zuid-Soedan.
Wereldvoedselprogramma in Libanon Dorcas werkte in Libanon nauw samen met het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP) en ontving van hen voedselpakketten voor 1.000 gezinnen. Deze pakketten werden gedistribueerd samen met andere door Dorcas gefinancierde hulpgoederen.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S
47
3.3.1 Noodhulp In 2014 zette Dorcas de hulp aan slachtoffers van het conflict in Syrië voort, zowel aan ontheemden binnen Syrië als aan vluchtelingen in Libanon. In Syrië ontvingen meer dan 10.000 mensen in Homs medische hulp vanuit een mobiel ziekenhuis. Daarnaast werden 4.000 voedselpakketten verspreid en stuurde Dorcas een container met kleding. Sinds januari 2014 zijn er door gevechten in de provincie Al Anbar al 550.000 mensen in Irak ontheemd geraakt. Dit aantal werd in juni 2014 meer dan verdubbeld door het noordelijk offensief van IS, waarbij de stad Mosul werd ingenomen. Hierbij raakten relatief veel christenen ontheemd, maar ook andere minderheidsgroepen en gematigde moslims. Dorcas steunde lokale kerken in Erbil en Dohuk om de ontheemde mensen op te vangen. In augustus 2014 kwam er een derde golf ontheemden: voornamelijk yezidi-families die van de berg in Sinjar kwamen, zochten hun toevlucht in Koerdistan, in het noorden van Irak. Dit aantal steeg aan het einde van het jaar nog tot meer dan twee miljoen nieuwe ontheemde mensen. Dorcas was in staat aan een groot aantal mensen ondersteuning te bieden via het
Kamerlid Joël Voordewind bezocht het noodhulpproject van Dorcas in Libanon.
Dorcas-kantoor in Dohuk. In 2014 overstroomden delen van Bosnië en kon Dorcas via een lokale organisatie slachtoffers ondersteunen met hulpgoederen. Ook bood Dorcas ondersteuning op het gebied van sanitatie en landbouw. In de loop van 2014 werd de situatie in Oekraïne steeds zorgelijker. Door de inneming van de Krim in het oosten van de Oekraïne door het Russische leger in februari van dat jaar, en de gevechten in de maanden erna tussen pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger, steeg het aantal ontheemde mensen van een kleine 20.000 naar bijna een miljoen aan het eind van 2014. Via haar veldkantoren en partnerorganisaties kon Dorcas zowel in het westen van Oekraïne alsook in en rond conflictgebieden in het oosten (rondom Donetsk) hulp bieden.
LAND
BEGUNSTIGDEN
SOORT HULP
AANTAL BEGUNSTIGDEN
ZUID-SOEDAN
Ontheemden door recent conflict
Voedselhulp
8.000
SYRIË
Slachtoffers van conflict
Voedsel, goederen en medische zorg
36.000
LIBANON
Nieuw aangekomen Syrische vluchtelingen
Voedsel, goederen (slaap- en kookgerei, wintergoederen)
11.000
BOSNIË
Getroffenen overstroming
Goederen, sanitatie, landbouw
1.625
OEKRAÏNE
Ontheemden door recent geweld
Behuizing, voedsel, goederen, water en sanitatie, scholing, juridische hulp, medische zorg
2.250
IRAK
Ontheemden door recent geweld
Behuizing, voedsel, goederen, sanitatie, financiële steun
19.650
TOTAAL
Tabel 3.10: Aantal mensen dat in 2014 noodhulp heeft gekregen. Bron: administratie Dorcas.
78.525
48 Antihongerkorps Voedsel maakt een belangrijk deel uit van de noodhulp die Dorcas geeft. Voor voedseldistributie in rampgebieden richtte Dorcas het Antihongerkorps op. Mensen kunnen lid worden van het Antihongerkorps vanaf vijf euro per jaar, waarmee Dorcas gemiddeld twintig maaltijden kan financieren. Dorcas verstrekt voedsel in de landen waar zij actief is en indien nodig ook daarbuiten. Zij verstrekt maaltijden aan kwetsbare mensen, zoals alleenstaande ouderen, leprapatiënten, gehandicapten, straatkinderen en daklozen. Waar mogelijk worden de ontvangers gestimuleerd om vrijwilligerswerk te verrichten als tegenprestatie voor de ontvangen maaltijden en wordt er samen met hen gewerkt aan duurzamere oplossingen voor voedselproblematiek.
LAND
PROBLEMATIEK VAN BEGUNSTIGDEN
SOORT HULP
AANTAL BEGUNSTIGDEN
ZUID-SOEDAN
Ondervoede kinderen, ouderen en gehandicapten
Voedselhulp
5.150
LIBANON
Iraakse vluchtelingen en Libanese arme gezinnen
Voedselhulp
1.830
MOZAMBIQUE
Weeskinderen
Voedselhulp
150
ETHIOPIË
Gehandicapten, daklozen en ouderen
Voedselhulp
1.000
TOTAAL
8.130
Tabel 3.11: Aantal mensen dat in 2014 via het Antihongerkorps ondersteuning heeft gekregen. Bron: administratie Dorcas.
In Warrap, Zuid-Soedan, ondersteunt Dorcas van 2014 tot en met 2016 4.200 families in een overstromingsgevoelig gebied.
3.3.2 Wederopbouw Eind 2013 vond de tyfoon Haiyan plaats op de Filippijnen. Er werd besloten om samen met ZOA bij te dragen aan de wederopbouw in de getroffen gebieden. Door gezamenlijke inzet konden 1.148 gezinnen (6.900 mensen) in 2014 van nieuwe behuizing worden voorzien.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S
49
3.3.3 Ramppreventie en –paraatheid In 2014 startte het programma in de Hoorn van Afrika. Het gaat hierbij om gebieden die in chronische crisis verkeren en waarin gewerkt wordt aan de oorzaken van conflicten, droogte en overstromingen en het ontwikkelen van de landbouw en voedselzekerheid. Doel is om bij te dragen aan meer stabiliteit in de regio. Dit programma is gestart in twee nieuwe gebieden: als grensoverschrijdend programma op de grens van Ethiopië en Kenia waar droogte en conflict de ontwikkeling hinderen, en in een overstromingsgevoelig gebied in de provincie Warrap in Zuid-Soedan. Er zijn zelfhulpgroepen gestart, agrarische trainingen gegeven en in Zuid-Soedan zijn verscheidene gewassen verbouwd en geoogst die nog nooit eerder in het gebied waren verbouwd.
LAND
PROBLEMATIEK VAN BEGUNSTIGDEN
SOORT HULP
AANTAL BEGUNSTIGDEN
ZUID-SOEDAN
Inwoners van overstromingsgebied
Landbouw, inkomenssteun, ramppreventie en -paraatheid, zelfhulpgroepen
3.500
ETHIOPIË
Inwoners van droogte- en conflictgevoelig gebied
Landbouw, veeteelt, inkomenssteun, ramppreventie en -paraatheid, zelfhulpgroepen
10.200
KENIA
Inwoners van droogte- en conflictgevoelig gebied
Landbouw, veeteelt, inkomenssteun, ramppreventie en -paraatheid, zelfhulpgroepen
3.000
16.700
TOTAAL
Tabel. 3.12: Aantal mensen dat in 2014 ondersteund werd op het gebied van ramppreventie en -paraatheid. Bron: administratie Dorcas.
De rampenmanagementprojecten worden uitgevoerd in Aantal projecten binnen deze sector Doelen voor 2014
Resultaten in 2014
Verbeterpunten
Filippijnen, Syrië, Libanon, Zuid-Soedan, Ethiopië, Kenia, Mozambique, Bosnië en Oekraïne.
22
• Een begin maken met het ‘Chronische crisis’-programma van 3,75 miljoen euro in Ethiopië, Kenia en Zuid-Soedan. Voor de totale projectperiode van 2014-2016 gaat dit om ondersteuning van 4.200 families. • Het hulpprogramma aan Syrische vluchtelingen in Libanon opschalen. • Meer aandacht besteden aan het voorbereid zijn op noodsituaties in de meest rampgevoelige landen. • Bovenstaande doelen zijn alle bereikt. Wat betreft het ‘Chronische crisis’- programma is er een begin gemaakt in november waardoor de resultaten pas in 2015 goed meetbaar zijn. Wel zijn in Kenia en Ethiopië zelfhulpgroepen gestart, zijn in Zuid-Soedan en Kenia landbouwtrainingen gegeven, enzovoort. • Opschaling van de noodhulpprogramma’s in Irak, Libanon, Zuid-Soedan en Oekraïne. • Het opzetten van een rapid response-team om sneller hulp te kunnen bieden bij grote rampen.
Uitgaven in 2014
2.359.149 euro
Budget voor 2015
4.591.255 euro
Algemene sectordoelen voor 2015
• Implementeren van noodhulpprogramma’s in Irak, Syrië, Libanon, Zuid-Soedan, Ethiopië en Kenia conform planning en kwaliteitsnormen. • Opschalen van het noodhulpprogramma in Oekraïne.
50
3.4 Partnerontwikkeling Dorcas richt zich met name op kleinere partnerorganisaties en ziet het als haar verantwoordelijkheid hun capaciteit op te bouwen, zodat ze beter invulling kunnen geven aan hun missie en visie en het uitvoeren van hun doelstellingen. Steeds vaker co-implementeert Dorcas in gemeenschappen waar geen ngo gevestigd is. In een project wordt dan een CBO (Community Based Organisation) opgezet en ontwikkeld. Lokale organisaties houden de ontwikkeling in de gemeenschap levendig en gaan, ook als Dorcas het gebied verlaten heeft, door met deze ontwikkeling.
Doelstellingen en resultaten In 2014 hebben de veldkantoren van Dorcas, samen met hun partnerorganisaties, een plan gemaakt voor de komende drie jaar op het gebied van capaciteitsopbouw. Dit plan is gebaseerd op een aangescherpt beleid. Samen met de partners is vorig jaar de tweejaarlijkse assessment van de capaciteit van de organisaties gedaan. Doel was de ontwikkelpunten vast te stellen. Verder hebben de meeste veldkantoren hun jaarlijkse partnerconferentie gehouden, waarin de ontwikkelingen binnen Dorcas met de partners zijn gedeeld voor wat betreft procedures en beleid. Daarnaast zijn er landenspecifieke onderwerpen besproken. In 2014 zijn de volgende trainingen gegeven aan de partnerorganisaties: financieel management, needs assessment (onderzoek naar de noden), resource mapping (in kaart brengen van aanwezige middelen in een gemeenschap), ramppreventie en -paraatheid en een veiligheidstraining voor alle uitgezonden staf. Verder hebben de veldkantoren en lokale partners aandacht gegeven aan het vergroten van de zichtbaarheid van Dorcas. Het doel hiervan is Dorcas in de programmalanden zichtbaarder te maken voor met name andere organisaties en overheden. Zo kan er meer samenwerking en ondersteuning van het werk van Dorcas worden gerealiseerd. In Kenia is men gestart met een proefproject om de lokale kerken meer te gaan betrekken bij ontwikkelingsprojecten. Dit proefproject wordt uitgevoerd in samenwerking met Tearfund UK (United Kingdom), die op dit gebied veel ervaring heeft en ook trainingen aanbiedt. Deze trainingspilot richt zich op kerk- en gemeenschapsmobilisatie, waarbij de kerk een centrale rol vervult bij het mobiliseren van de bevolking en het ondersteunen van het veranderingsproces.
Vooruitblik 2015 In 2015 zal het accent liggen op het uitdragen van Dorcas’ theorie van verandering (Theory of Change) en op de vraag hoe de partnerorganisaties en veldkantoren daar hun aandeel in hebben. Daarnaast wil Dorcas samen met de partnerorganisaties blijvend aandacht geven aan advocacy (pleitbezorging), innovatie, seksegelijkheid, duurzaamheid en milieu in het ontwerp en de tenuitvoerbrenging van projecten.
3.5 Monitoring en evaluatie Dorcas werkt op grond van de Resultaatgerichte Management-benadering (Results Based Management), waarin strategische doelen worden geformuleerd die richtinggevend zijn voor alle afspraken die binnen de organisatie worden gemaakt en waarbij periodiek wordt beoordeeld in hoeverre er vooruitgang is geboekt op het behalen van deze doelen. Hiervoor gebruikt Dorcas een Planning, Monitoring en Evaluatie-(PME)systeem. Het projectontwerp, de planning en procesbewaking van de uitvoering en voortgang zijn gebaseerd op het Project Cycle Management-systeem. Uitgangspunt hierbij is dat elk project bestaat uit een opeenvolging van verschillende fasen vanaf planning, ontwerp en uitvoering tot afronding, evaluatie en terugkoppeling. Door dit systeem te hanteren kunnen projecten op een gestructureerde manier worden begeleid en gemonitord, en kan de kwaliteit beter worden gewaarborgd.
Planning Op basis van de geformuleerde strategische doelen worden organisaties in de partnerlanden door Calls for Proposals (oproep voor het doen van projectvoorstellen) uitgenodigd om projectideeën (zogenaamde Concept Notes) bij Dorcas in te dienen. Deze projectideeën worden door een team van experts van Dorcas (op veld- en hoofdkantoor) beoordeeld aan de hand van objectieve criteria, waarbij de beste projectideeën worden geselecteerd. De partnerorganisaties, ondersteund door het Dorcas-veldkantoor en het Dorcas-hoofdkantoor, ontwikkelen die verder tot een projectvoorstel van goede kwaliteit. Hierbij worden specifieke planningsinstrumenten gebruikt, zoals het logical framework (projectschema) of logframe, waarin de doelen en indicatoren meetbaar staan omschreven.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S Monitoring (procesbewaking) Het logframe is vooral gericht op het verzamelen van kwantitatieve data. Daarom vraagt Dorcas aan haar veldkantoren en partnerorganisaties, in aanvulling op dit logframe, om kwalitatieve informatie over afwijkingen van de planning en geleerde lessen te registreren. De partnerorganisatie rapporteert minimaal vier keer per jaar over de voortgang aan het veldkantoor. De voortgang wordt tweemaal per jaar gerapporteerd aan de verantwoordelijke programmacoördinator op het Dorcas-hoofdkantoor. De partnerorganisatie brengt maandelijks verslag uit aan Dorcas over de financiën. Voor al deze rapportages worden standaardformats gebruikt.
Evaluaties Dorcas evalueert regelmatig lopende en afgelopen projecten in zogenaamde mid-term- en end-of-project-evaluaties. In 2014 hebben zestien projectevaluaties plaatsgevonden. Dorcas selecteert de te evalueren projecten op basis van een aantal criteria. Het doel van een projectevaluatie is om de effectiviteit, efficiëntie, duurzaamheid en relevantie te onderzoeken. Een projectevaluatie kan een aanvulling vormen op de reguliere procescontrole. De resultaten van een evaluatie gebruikt Dorcas om de kwaliteit van de huidige projecten te verbeteren, beter aan te sluiten bij de behoefte van de doelgroep en om goede beslissingen te nemen over nieuwe projecten. Daarnaast zijn evaluaties een middel om verantwoordelijkheid te nemen ten opzichte van de donoren. In 2013 werden alle landbouwprojecten geëvalueerd. Dit leverde een aantal aanbevelingen op die in 2014 – waar relevant – in de betreffende projecten werden opgevolgd. Zo was er van sommige projecten te weinig informatie bekend omtrent de beginsituatie van deze projecten en was het aantal landbouwvoorlichters vaak te beperkt ten opzichte van het aantal boeren dat getraind moest worden. Vooronderzoek is vanaf 2014 beter geborgd in het projectmonitoringsysteem en er zijn voor bepaalde projecten meer landbouwvoorlichters aangetrokken. Een WASH-evaluatie in Kenia toonde aan dat de kwaliteit van het drinkwater in gevaar kan komen, wanneer er onvoldoende aandacht is voor het onderhoud van waterfaciliteiten. Daarnaast zijn mensen zich er vaak onvoldoende van bewust dat drinkwater alsnog vervuild kan raken tussen het collectiepunt tot het moment van consumptie en dat men daarvan ziek kan worden. Om dergelijke ontwikkelingen ook in andere projecten (tijdig) te kunnen signaleren, gaat Dorcas medio 2015 van start met het uitvoeren van sustainability assessments (duurzaamheidsonderzoek) om zo te kunnen leren over de duurzaamheid van projecten die in het verleden door Dorcas zijn uitgevoerd, en waar nodig gemeenschappen te helpen deze duurzaamheid te verbeteren.
Met de partnerorganisaties waar Dorcas mee samenwerkt, wordt gewerkt aan de verbetering van hun capaciteit zodat de begunstigden beter ondersteund kunnen worden.
51
52
3.6 Overzicht partnerorganisaties 2014 Albanië
Christian Foundation Diakonia - Cluj-Napoca
Diakonia Agapes - Tirana
Lord’s Army Association - Gherla
Emanuel Mission Foundation - Korça
Pro Christo et Ecclesia Association (CE) -
Family Health Care Association - Korça
Targu Mures, Zalau, Oradea
Integration Association Tropoja - Bajram Curri
Tamasz association - Vârsolt, Zalau
Tabita Foundation - Korça
Rusland Moldavië
ACET - South - West Russia
Asociatia de Binefacere ‘Elim-Moldova’ - Singerei
Charitable fund Evangelskoe Miloserdie - N. Tagil
Baptist Evangelical Church - Rezina
Charitable fund ‘Gorod Miloserdiya’ - Orenburg
Christian Foundation Titus - Telenesti
Charitable fund Nadezhda Est - Tula
Dinar - Chisinau
Charitable fund of psychological and social rehabilitation
Hope to Children - Floresti
Vosstanovlenie - Morshansk
The Salvation Army - Chisinau
Charity fund ‘Ruka Pomoschi’- Stavropol Cultural and educational fund ‘Noviy Rassvet’ - Ryazan
Oekraïne
NOMCC - Vladikavkaz
Charitable Organisation ‘New Hope Center’- Zaporozje
The Peacemakers - Penza
Dobra Vistka - Krivoy Rog Favor - Krivoy Rog
Egypte
Good Samaritan Children’s home - Nagydobrony
Bishopric of Public, Ecumenical and Social Services (BLESS)
Light of Resurrection - Donetsk
Evangelical Church
New Beginning - Mukachevo
Kasr El Dobarah Evangelical Church (KDEC)
New Life - Mukachevo Phoenix - Mukachevo
Ethiopië
Reformed Church - verschillende locaties
Addis Hiwot Integrated Sustainable Development Organisation
Ukrainian Gospel Mission - Lutsk
(AHISDO) - Addis Ababa Bole Kifle Ketema Ideroch Council - Addis Ababa
Roemenië
Ethiopian Guenet Church Development and Welfare
Baptist Church Negresti - Vaslui
Organisation - Addis Ababa Ethiopian Mulu Wongel Amagnoch
Christian Center Betania - Oradea
Church Development
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 3: PROGRAMMA’S Organisation - Addis Ababa
New Life in Christ - Kilimanjaro
HOPE Enterprises - Addis Ababa
Olokii Lutheran Parish - Arusha
Life in Abundance - Jimma
Sanya Juu Roman Catholic Church - Siha
Selam Awassa Business Group - Awassa
Zimbabwe Kenia
Diocese of Mutare, Community Care Program - Manicaland
Anglican Church of Uganda, Kisiizi Hospital - Kabale, Oeganda
Reformed Church in Zimbabwe, Community Based Aids
Kitise Rural Development - Kitise, Mwania, Makueni
Programme - Masvingo
Muangeni Rural Development - Ikutha Muthetheni Parents Committee - Muthetheni
Zuid-Afrika
North Gem Community Development Program - Siaya
Tabitha Ministries - KwaZulu Natal
Redeemed Gospel Church - various locations
Tsibogang Christian Action Group - North West Province
Shokut Naretoi Community Project - Naretoi
Zimele Developing Community Self-Reliance - KwaZulu Natal
Wikivuvwa Development Action - Mwingi
Zuid-Soedan Lesotho
Catholic Diocese of Wau - Wau
Centre for Impacting Lives (CIL) - Maseru, Lesotho
Diocese of Rumbek with the Episcopal Church of Sudan - Rumbek
Mozambique Assemblia De Deus Africana
Noodhulp en wederopbouw
Avante na Fe Ministries - Inhaminga
Caritas Diocese of Wau - Zuid-Soedan
Shingirirai - Chimoio
Catholic Diocese of Wau - Zuid-Soedan Ethiopian Muluwongel Amagnoch Church Development
Soedan
Organisation (EMWACDO) - Ethiopië
St. Joseph Vocational training centre - Khartoum
Favor - Krivoy Rog - Oekraïne New Beginning - Mukachevo - Oekraïne
Tanzania
Light of Resurrection - Donetsk
Free Pentecostal Church of Tanzania - Handeni
Baptist Church - verschillende locaties
International Evangelism Church - Arusha Magugu Lutheran Parish - Babati/Kongwa
Verschillende lokale partners in Syrië, Libanon en Irak.
53
Daniëla bloeit op Daniëla woont in Muchacevo in Oekraïne. Ze heeft een verstandelijke beperking. Het ging een tijdlang niet goed met haar. Toen ze naar het reguliere onderwijs ging, werd ze buitengesloten en gepest door de andere kinderen. Ze was erg angstig en had weinig zelfvertrouwen. Nu krijgt ze dagbehandeling in het Phoenix-centrum en wordt een keer per week behandeld door een psycholoog. Om haar te helpen bij het ontwikkelen van een zo normaal mogelijk leven, bezoeken ze bijvoorbeeld samen het centrum van de stad. Ze leert te genieten van de natuur, kleuren en smaken. Verder heeft ze leren paardrijden, waardoor ze zich goed kan ontspannen. Daniëla kan weer glimlachen en haar gevoel voor eigenwaarde is enorm gegroeid.
Over dit project • Door de slechte economische situatie is het voor veel ouders van (licht)verstandelijk gehandicapte kinderen moeilijk om de kinderen te helpen. • Het doel van het project in Muchacevo is kinderen te ondersteunen zodat ze later beter kunnen functioneren in de maatschappij.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
• De kinderen krijgen dagbesteding, medische zorg, fysiotherapie en onderwijs. • Elk kind heeft een eigen buddy. Dit is een vaste vrijwilliger waarmee ze allerlei activiteiten ondernemen. • De ouders krijgen ook begeleiding van onder meer een maatschappelijk werker.
HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE Hoofdstuk 4: Fondsenwerving en communicatie Dorcas kan haar werk onder de allerarmsten in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika alleen doen door de betrokkenheid en financiële steun van een trouwe groep betrokkenen. Transparante communicatie over haar missie, visie en activiteiten vormt de basis voor de relatie met de bestaande achterban en ook voor het aantrekken van nieuwe betrokkenen. Daarbij wil Dorcas niet alleen voorlichten over haar eigen organisatie, maar mensen ook bewust maken van de nood in de wereld en het belang en de mogelijkheid om daar daadwerkelijk iets aan te veranderen. Ten slotte nodigt Dorcas mensen en bedrijven uit om concreet een bijdrage te leveren in tijd, geld en goederen. Fondsenwerving en communicatie gaan op die manier altijd hand in hand.
4.1 Fondsenwerving Dorcas spreekt in Nederland verschillende doelgroepen aan en zet daarom een breed palet aan fondsenwervende methoden in.
Doelgericht geven Dorcas draagt er zorg voor dat ze giften voor een specifiek doel daadwerkelijk voor dat doel aanwendt. Soms komt het voor dat voor een doel meer gegeven wordt dan in het betreffende jaar nodig is. In dat geval reserveert Dorcas de
Granny Lyudmila (83) uit Rusland.
middelen en zet ze in het volgende jaar voor datzelfde doel in. Als er te veel reserve dreigt te ontstaan of als Dorcas het project in het volgende jaar niet meer ondersteunt, dan wendt ze die middelen aan voor een soortgelijk project in dezelfde regio of hetzelfde land. Als er geen soortgelijke projecten bestaan, komen deze giften in een algemeen Dorcas-fonds.
Gedragscode fondsenwerving Dorcas respecteert en hanteert een uitgebreide versie van de gedragscode voor fondsenwerving. Deze gedragscode is opgesteld voor de goededoelenbranche (zie www.cbf.nl/keurmerken). In deze gedragscode zijn belanghebbenden geïdentificeerd en zijn de basiswaarden respect, openheid, betrouwbaarheid en kwaliteit uitgewerkt. • Respect betekent het eerbiedigen van menselijke waardigheid en privacy van de eigen identiteit van personen en groepen; daarnaast heeft respect betrekking op keuzevrijheid en vrijwilligheid van personen en groepen. • Openheid betekent dat alle belanghebbenden geïnformeerd worden over alle voor hen relevante gegevens van inhoudelijke en financiële aard. • Betrouwbaarheid wil zeggen dat de belanghebbenden ervan uit kunnen gaan dat de verstrekte informatie waarheidsgetrouw is, dat de instelling professioneel en efficiënt werkt aan het bereiken van het gestelde doel en dat de instelling zich juist en volledig verantwoordt. • Kwaliteit duidt op het voortdurend streven naar deskundig, slagvaardig en kostenbewust handelen.
Op 10 oktober werd Dorcas Winkel Rijssen officieel geopend.
55
56
Fondsenwervende doelen in 2014 DOELGROEP
DOELSTELLING 2014
RESULTAAT 2014
RESULTAAT 2013
7.159.605 euro
7.238.401 euro
6.500.215 euro
WERKGROEPEN/SCHOLEN
390.000 euro
241.737 euro
263.972 euro
KERKEN
605.000 euro
743.717 euro
695.564 euro
WINKELS
1.950.000 euro
2.236.086 euro
1.829.349 euro
GOEDEREN
5.500.000 euro
5.642.437 euro
4.831.660 euro
350.000 euro
413.126 euro
326.534 euro
BEDRIJVEN
1.420.000 euro
1.112.303 euro
1.156.381 euro
NEDERLANDSE FONDSEN
1.000.000 euro
1.102.971 euro
927.557 euro
INSTITUTIONELE FONDSEN
2.614.000 euro
2.059.488 euro
491.863 euro
35.000 euro
146.302 euro
63.650 euro
605.000 euro
983.603 euro
666.602 euro
21.920.170 euro
17.753.348 euro
PARTICULIEREN
VERKOOP GOEDEREN
DORCAS FONDSENWERVENDE ORGANISATIES (DFO’S) VELDKANTOREN DORCAS VOEDSEL ACTIE TOTAAL
*435.000 euro 22.063.605 euro
Tabel 4.1: Overzicht van de fondsenwervende activiteiten van Dorcas. *) De inkomsten voor de Dorcas Voedselactie zijn apart opgenomen in de begroting van 2014 maar zijn als inkomsten vanuit Particulieren, werkgroepen/scholen en kerken in de resultaten opgenomen. Bron: administratie Dorcas.
4.1.1 Particuliere donateurs De afdeling Particuliere donateurs is verantwoordelijk voor het werven van fondsen onder particulieren. Dit is de grootste groep donateurs van Dorcas. Deze particulieren worden door middel van kinder-, ouder- en gezinssponsoring, noodhulpacties en overige wervingsacties bij Dorcas betrokken. Via verschillende communicatie-uitingen, waaronder het Dorcas Journaal en sponsorrapportages, worden de particuliere donateurs geïnformeerd over ontwikkelingen binnen de projecten.
Doelstellingen 2014 • 7.159.605 euro werven onder particuliere donateurs, waarvan 652.000 euro uit nalatenschappen en 330.000 euro uit noodhulpacties. • Het aantal actieve jaardonateurs op niveau houden (circa 55.000) en een groei van 700 gesponsorde granny’s, kinderen of studenten te realiseren. • Een groei realiseren van 25 nieuwe periodieke giften. • Vijf nieuwe Fondsen op naam realiseren (een Fonds op naam is een fonds dat een particulier - individueel of met anderen samen - of een bedrijf opricht voor een bijzonder doel binnen de programma’s van Dorcas).
Ingezette middelen Er zijn twee telemarketingsacties uitgevoerd om het aantal donateurs in aantal te doen toenemen. Daarnaast is ernaar gestreefd het Dorcas Journaal redactioneel sterker te maken en gerichter te vragen om giften ten behoeve van noodhulpprojecten en sponsoring van ouderen (Adopt a granny). Er is stevig ingezet op relatiebeheer onder grote particuliere donateurs om hun betrokkenheid bij Dorcas te versterken en meer inkomsten te verkrijgen uit nalatenschappen. Om de opbrengsten uit noodhulpacties te vergroten, is regelmatig de aandacht van de media gezocht. Om de overgang naar het internationaal betalingssysteem SEPA goed te laten verlopen, is er een nieuw CRM-systeem ingevoerd.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE Resultaten 2014 • In totaal waren in 2014 de inkomsten van de afdeling Particuliere donateurs 7.238.401 euro. Dit is ruim 11 procent meer dan de inkomsten in 2013. Dit resultaat is met name te danken aan de sterke groei in inkomsten uit nalatenschappen en noodhulpacties. Uit noodhulpacties werd 880.000 euro geworven (begroot: 330.000 euro) en uit nalatenschappen 813.468 euro (begroot: 652.000 euro). De groei in het laatstgenoemde bedrag wordt verklaard uit het verkrijgen van twee grote nalatenschappen. • In 2014 zijn er 3.529 actieve jaardonateurs bijgekomen. Daarmee komt het aantal op 55.000. • De vertraagde ingebruikname van een nieuw CRM-systeem zorgde ervoor dat de geplande campagne om sponsors te werven niet is doorgegaan. De afdeling Sponsoring noteerde dan ook niet de beoogde groei van 700 sponsoren, maar realiseerde met 273 een lichte groei. • Er zijn 142 nieuwe periodieke giften ontvangen met een totale waarde van 159.414 euro. Deze groei kan worden verklaard uit de actieve werving van de afdeling Grote donateurs uit de database en de bestaande structurele giftgevers. • Er is één nieuw groot Fonds op naam bij gekomen, terwijl werd ingezet op vijf. Enkele grote leningen zijn omgezet in een algemene gift, waar een Fonds op naam werd verwacht.
Noodhulpacties Dorcas deed in 2014 een beroep op haar achterban voor middelen om noodhulp te kunnen bieden in Zuid-Soedan, Irak en Oekraïne. Ook voor de opvang van Syrische vluchtelingen in Libanon werden met succes financiële middelen geworven. Van de totale opbrengst van de noodhulpcampagnes 2014 kwam 880.000 euro van particuliere donateurs.
4.1.2 Vrijwilligers Dorcas kenmerkt zich als vrijwilligersorganisatie. Wekelijks zijn er gemiddeld 2.500 vrijwilligers voor Dorcas actief. Tijdens de jaarlijkse Dorcas Voedselactie (DVA) zijn dit er zelfs ongeveer 10.000. De vrijwilligers zijn onder meer actief in de Dorcas-winkels, in werkgroepen, bij kledingdepots en bij verschillende acties.
Groepen Team Groepen is verantwoordelijk voor de werkgroepen, scholen, kerken, (de werving van) depots en voor grote acties zoals de Dorcas Voedselactie. In 2014 bestond dit team uit vier regiocoördinatoren en vier vrijwillige assistentregiocoördinatoren. Deze coördinatoren sturen vrijwilligers in de regio’s aan, geven gastlessen op basis- en middelbare scholen en voeren acties in groepsverband uit.
Winkels Sinds eind 2014 zijn er verspreid over Nederland 25 Dorcas-winkels. In deze winkels worden voornamelijk tweedehands goederen verkocht, zoals boeken, kleding, serviesgoed, meubels en speelgoed. In de Dorcas-winkels zijn er wekelijks ongeveer 1.500 vrijwilligers actief. De Dorcas-winkels leveren een belangrijke fondsenwervende bijdrage. De opbrengst van de winkels komt, nadat de kosten en btw zijn afgetrokken, volledig ten goede aan de projecten van Dorcas. De Commissie Dorcas-winkels functioneert ter ondersteuning van de directie. Dit adviescollege, bestaande uit de voormalige bestuursleden van de voormalige Stichting Dorcas Winkels, werkt aan de hand van het reglement ‘Commissie Dorcas-winkels’. De leden van deze commissie ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden.
Vrijwilligers lopen de Nijmeegse Vierdaagse voor Dorcas.
57
58
Doelstellingen 2014 Groepen • Inkomsten van werkgroepen: 330.000 euro. • Inkomsten van scholen: 60.000 euro. • Inkomsten van kerken: 605.000 euro. • Opbrengst Dorcas Voedselactie: 50.000 gevulde voedseldozen en 350.000 euro aan donaties. • Behouden van de 175 huidige depots en het werven van 30 nieuwe depots
Winkels • Inkomsten (netto) van winkels: 1.950.000 euro. • Twee nieuwe Dorcas-winkels openen. • Verbeteren van de samenwerking tussen de (besturen van de) Dorcas-winkels en het team Winkels.
Ingezette middelen Groepen • Om vijftig werkgroepen van nog meer fondsenwervende ideeën te voorzien, is er een map met ideeën om fondsenwervende acties te organiseren ontwikkeld. • Er zijn acht vrijwilligers getraind om presentaties op scholen te geven en docenten en leerlingen te stimuleren mee te doen met scholenacties, zoals Wandelen voor Water. Ook is er een nieuwe actie opgezet: de Dorcas Hart voor kinderen-actie. De organisatie hiervan is zodanig, dat kinderen bewust worden van het werk van Dorcas en op een leuke wijze hiervoor in actie kunnen komen. • Er is een nieuwe relatiebeheerder Kerken aangetrokken. Deze relatiebeheerder is onder meer verantwoordelijk voor het versterken van de relaties met kerken door presentaties te geven en fondsenwervende acties onder kerken uit te werken. Zo kunnen er meer inkomsten gegenereerd worden. Verder zijn alle kerken benaderd voor noodhulpcampagnes en is gestart met de werving onder kloosterordes. • Ongeveer 10.000 vrijwilligers van Dorcas hebben zich ingezet om door middel van de landelijke Dorcas Voedselactie voedsel en financiële middelen in te zamelen voor de allerarmsten. Vrijwilligers deelden onder andere voedsellijstjes uit, zamelden voedsel in en sorteerden dit in depots, en collecteerden ten behoeve van voedselzekerheidsprojecten binnen de sector Duurzame rechtvaardige economische ontwikkeling (zie voor meer informatie hoofdstuk 3 ‘Programma’s’).
Winkels • Bij een aantal winkels is onderzocht op welke punten er verbeteringen kunnen worden aangebracht. Een voorbeeld van een uitkomst is een plan voor een verbouwing van de winkel in Broek op Langedijk. • Om de winkels beter te kunnen ondersteunen, zijn er met verschillende besturen gesprekken gevoerd. Tijdens deze gesprekken is geïnventariseerd wat de winkels nodig hebben om verdere groei te realiseren. Verder is er onder meer een draaiboek opgesteld voor de besturen van nieuwe Dorcas-winkels. Hierin zijn voor de besturen relevante werkwijzen en procedures bij Dorcas beschreven.
Resultaten 2014 Werkgroepen • In 2014 hebben de werkgroepen zich weer actief ingezet door Dorcas in hun regio te presenteren en mensen bij het werk van Dorcas te betrekken. In totaal hebben de vijftig werkgroepen die Dorcas telt 212.226 euro aan bijdragen weten te genereren. Dit is minder dan de doelstelling van 330.000 euro. Het niet behalen van de doelstelling kan mede verklaard worden uit de ervaring dat nieuwe vrijwilligers zich liever op een andere manier laten organiseren dan in werkgroepverband. • Via scholen leverden kinderen en jongeren een financiële bijdrage van 29.522 euro. Dit bedrag is geworven via acties als Wandelen voor Water en Move2Support. De opbrengst uit scholen is de helft minder dan tot doel was gesteld. Dit wordt mede verklaard doordat de ontwikkeling van de nieuwe Dorcas Hart voor kinderen-actie pas eind 2014 is afgerond. • De werving onder kerken leverde 743.717 euro op. Dat is 22 procent boven de doelstelling. Deze groei komt mede voort uit de eerste bijdragen vanuit kloosterordes en de bijdragen voor de verschillende noodhulpprojecten. • De landelijke Dorcas Voedselactie, de grootste actie van team Groepen, heeft 44.123 dozen met producten opgeleverd, met een
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE totale waarde van 1,49 miljoen euro. Hier konden 37.759 voedselpakketten uit worden samengesteld. Daarnaast heeft de Dorcas Voedselactie voor 275.079 euro aan giften opgeleverd. Dit bedrag komt ten goede aan projecten gericht op voedselzekerheid en transportkosten van voedselpakketten. De doelstelling van 350.000 euro werd niet gehaald. Door het plotselinge overlijden van projectleider Martin Mooiman van het fondsenwervende team dat bij de Dorcas Voedselactie was betrokken, konden er minder fondsenwervende acties worden uitgevoerd dan was gepland. • Het aantal depots is met 15 gegroeid van 175 naar 190.
De Dorcas-winkels zorgden samen in 2014 voor een bijdrage van 2.236.086 euro. Winkels • De bijdrage van de winkels is ten opzichte van het resultaat van 2013 met ruim 22 procent gegroeid van 1.829.349 naar 2.236.086 euro. • In 2014 zijn er drie nieuwe Dorcas-winkels geopend in Rijssen, Genemuiden en Elburg. • Er is een goede start gemaakt met het ondersteunen van de besturen van de Dorcas-winkels. De zaken die in de gesprekken met de besturen van de winkels zijn geïnventariseerd, zullen in 2015 waar mogelijk omgezet worden in acties.
Uit de praktijk Dorcas Voedselactie 2014: Doe een boodschapje extra! De Dorcas Voedselactie is een uitstekende gelegenheid om het werk van Dorcas voor het voetlicht te brengen. Honderdduizenden mensen kwamen in 2014 tijdens de voedselactieweek in aanraking met Dorcas. En meer dan dat. Velen van hen zetten zich actief in door mee te helpen met het inzamelen of geven van voedsel of geld voor de allerarmsten in Oost-Europa en Afrika. Aan de oproep van het thema van de voedselactie in 2014, ‘Doe een boodschapje extra!’, werd dan ook enthousiast gehoor gegeven. Aan de hand van een voedsellijstje werden veel ingrediënten ingezameld: hier konden maar liefst 37.759 voedselpakketten van worden samengesteld en getransporteerd. In 588 supermarkten, 388 kerken, 55 scholen en op heel veel andere plaatsen in Nederland hebben ze het geweten: Dorcas biedt hulp aan de allerarmsten!
59
60
4.1.3 Bedrijven Het relatiebestand van team Bedrijven kent een grote diversiteit. Onder relaties vallen bedrijven met een winstoogmerk, ondernemers en ondernemersverenigingen, en ook serviceclubs, zoals Lions en Rotary, en de Dorcas-ondernemersgroepen. Bedrijven zijn voor Dorcas meer dan alleen belangrijke donoren: ze zijn partners in ontwikkelingssamenwerking. Tijdens projectreizen biedt Dorcas ondernemers de gelegenheid om met eigen ogen het effect van hun investeringen in ontwikkelingsprojecten
Dorcas won in 2014 de Rabobank-publieksprijs van West-Friesland.
te zien. Een Dorcas-ondernemersgroep bestaat uit ondernemers en organisaties in een bepaalde regio. Zij verenigen zich en geven samen met Dorcas invulling aan maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Vanuit een gezamenlijke visie nemen zij initiatieven om de allerarmsten in Oost-Europa en Afrika te ondersteunen. Hiervoor zetten zij hun netwerken, kennis en kwaliteiten in. De samenwerking met Dorcas biedt hun middelen om handen en voeten te geven aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Voor zijn fondsenwervende activiteiten hanteert team Bedrijven een tweesporenbeleid. Enerzijds richt het team zich op het behouden en verstevigen van de bestaande relaties; anderzijds op het uitbreiden van zijn netwerk met nieuwe relaties. In 2013 waren dit 691 gevende relaties; in 2014 waren dit er 663.
Doelstellingen 2014 • 1,4 miljoen euro in geld werven vanuit de diverse bedrijfsdoelgroepen en relaties. • 2,0 miljoen euro in waarde van goederen werven vanuit de diverse bedrijfsdoelgroepen.
Ingezette middelen • Om bijdragen in geld te werven, organiseerde team Bedrijven verschillende fondsenwervende activiteiten. Een daarvan bestond uit het beklimmen van de Kilimanjaro, waaraan 25 sportievelingen zich waagden. Daarnaast organiseerde team Bedrijven drie fondsenwervende reizen voor ondernemers naar Oost-Europa en Afrika. • In mei 2014 heeft er een bedrijfsbezoek plaatsgevonden aan het bedrijf Holland Shipyards in Hardinxveld-Giessendam. Bedrijfsbezoeken zijn waardevol voor Dorcas, omdat zo het contact met betrokken ondernemers onderhouden en verstevigd wordt. • Dorcas informeerde haar bedrijfsrelaties via periodieken als de Connect en de E-Connect.
Resultaten 2014 • In totaal ontving Dorcas ruim 1,1 miljoen euro in geld van bedrijfsrelaties. Ruim 10 procent hiervan is geworven door het beklimmen van de Kilimanjaro in april 2014. De resultaten zijn nagenoeg gelijk aan 2013 maar toch ruim onder de bovengenoemde doelen. • In goederen ontving Dorcas ongeveer 1,7 miljoen euro van bedrijfsrelaties. • Tegenvallers in de resultaten 2014 zijn veroorzaakt door onder andere personele wijzigingen. Hierdoor konden niet alle geplande activiteiten worden uitgevoerd. Ook heeft een aantal ondernemers in verband met beëindiging van het project hun overeenkomst stopgezet en zijn hier geen nieuwe overeenkomsten voor terug gekomen. Het onderbouwde jaarplan 2015 en voldoende personele bezetting zijn de basis om in 2015 de gestelde doelen wel te behalen.
4.1.4 Nederlandse fondsen Dorcas verkrijgt donaties van verschillende Nederlandse vermogensfondsen en van EO Metterdaad. Deze financiële bijdragen worden onder meer met behulp van projectaanvragen en projectrapportages geworven. Met deze projectaanvragen geeft Dorcas de vermogensfondsen inzicht in de projectdoelstellingen en de bijbehorende activiteiten. Na afronding van een project ontvangen de fondsen een uitgebreid verslag van de resultaten van projecten die mede dankzij hun ondersteuning konden worden gerealiseerd. In deze verslagen is voldaan aan de specifieke rapportage-eisen van de fondsen. Met deze rapportages laat Dorcas aan haar relaties de impact zien van hun steun aan de allerarmsten.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE Doelstelling voor 2014 • 1.102.971 euro aan bijdragen ontvangen, waarvan 210.000 euro via EO Metterdaad en 790.000 euro uit vermogensfondsen. De verwachte groei voor 2014 komt voort uit het voornemen van Dorcas om meer aanvragen in te dienen bij fondsen en het team in de loop van het jaar uit te breiden. • Dorcas wil het aantal duurzame relaties met vermogensfondsen die haar werk ondersteunen, uitbreiden en versterken. Doel is om bij twee nieuwe fondsen een aanvraag in te dienen.
Ingezette middelen in 2014 • Om de relatie met de bestaande vermogensfondsen te intensiveren en meer subsidies van deze fondsen te ontvangen, heeft Dorcas 31 projectaanvragen naar bestaande relaties verstuurd. Aan veertien fondsen waarvan Dorcas bijdragen ontvangt, zijn 29 rapportages verstuurd. • Om de betrokkenheid van mensen bij projecten van Dorcas te vergroten en om de beoogde bijdragen via EO Metterdaad te ontvangen, gaf Dorcas het programma Geloof en een Hoop Liefde een kijkje in de keuken van enkele projecten in Tanzania en noodhulp in Irak. Verder waren er eind 2014 verkennende gesprekken met EO Metterdaad voor een mogelijk bezoek aan Oekraïne om de problematiek van de ontheemden in beeld te brengen. • Voor het vinden van nieuwe contacten is gebruikgemaakt van bestaande en informele netwerken. Daarnaast zijn het internet en databanken belangrijke hulpmiddelen geweest bij het vinden van nieuwe contacten. Hierbij zijn drie projectaanvragen ingediend.
Resultaat over 2014 • Er is in totaal 1.102.791 euro aan bijdragen uit fondsen verkregen, waarvan 135.000 euro uit nieuwe fondsen. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: een totaalbedrag van 378.145 euro werd verkregen via EO Metterdaad. Bijna de helft van dit bedrag werd verkregen na twee uitzendingen van het programma Geloof en een Hoop Liefde. Vermogensfondsen, stichtingen en verenigingen steunden diverse Dorcas-projecten voor een totaalbedrag van 724.646 euro. Voorbeelden van fondsen zijn: • de Hofsteestichting. Voor verschillende projecten kende de stichting een totale financiering toe van 73.000 euro. • Stichting Aqua for All. Deze stichting doneerde 77.124 euro voor het water- en sanitatieproject van Dorcas in Shokut, Kenia. • Stichting Liberty. Deze stichting doneerde 135.000 euro voor het water- en sanitatieproject in North-Gem, Kenia en het Community Development Training Centre in Wau, Zuid-Soedan. • Het versturen van de projectaanvragen heeft één nieuwe relatie opgeleverd. Van de 31 ingediende projectaanvragen zijn er 26 goedgekeurd en 5 afgewezen.
Uit de praktijk Dorcas in beeld In oktober en november 2014 bracht EO Metterdaad in het programma Geloof en een Hoop Liefde op NPO 2 Dorcas-projecten in beeld. Het programma liet indrukwekkende beelden zien van het bezoek van presentator Manuel Venderbos aan verschillende Dorcas-projecten in Tanzania. Activiteiten op het gebied van medische zorg, scholing en ouderenzorg in Tanzania kwamen aan bod. Ook waren er twee uitzendingen van het bezoek van Andries Knevel aan het noodhulpproject in Noord-Irak, waar Dorcas hulp verleent aan honderden gevluchte en ontheemde families in Erbil en Dohuk.
61
62
4.1.5 Institutionele Fondsenwerving De afdeling Institutionele Fondsenwerving (IF) werft fondsen bij overheidsinstanties en daaraan gelieerde organisaties, zoals ambassades. Daarnaast worden er fondsen geworven bij internationale organisaties die een algemeen nut beogen, zoals de Wereldbank, de Europese Unie en de Verenigde Naties. Gelden verkregen uit buitenlandse vermogensfondsen en stichtingen vallen hier ook onder.
Doelstellingen 2014 • Het werven van 2.614.000 euro door het hoofdkantoor en 450.000 euro door de veldkantoren. • Meer gerichtheid op institutionele fondsenwerving ten behoeve van noodhulpprojecten, met name via het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Europese Unie (ECHO).
Andries Knevel bezocht voor EO-Metterdaad het noodhulpproject van Dorcas in Irak.
Resultaten • In 2014 is er een bedrag van 2.143.514 euro goedgekeurd door het ministerie van Buitenlandse Zaken voor het noodhulpprogramma in Libanon. In 2014 zijn er ook twee aanvragen voor humanitaire projecten in Irak en Zuid-Soedan via Cordaid en Save the Children ingediend bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Begin 2015 zijn deze twee aanvragen voor ruim 2,0 miljoen euro gehonoreerd. De veldkantoren wierven 818.553 euro bij institutionele donoren. • Dorcas heeft een Strategisch Partnerschap met het ministerie van Buitenlandse Zaken getekend voor het programma ‘Strategische partnerschappen chronische crises 2014-2016’ in de Hoorn van Afrika. Zie voor meer informatie hoofdstuk 3.3 ‘Rampenmanagement’. Voor een periode van drie jaar is een bedrag van 3,75 miljoen euro goedgekeurd. Het strategisch partnerschap met het ministerie gaat verder dan alleen financiering. Het betreft ook inhoudelijke samenwerking met ambassades en andere ngo’s in de projectlanden. • Eind 2014 heeft Buitenlandse Zaken de Dutch Relief Alliance in het leven geroepen. Dit fonds is bedoeld om de slachtoffers van verschillende crisissituaties in de wereld te kunnen ondersteunen. De Nederlandse overheid stelt 120 miljoen euro beschikbaar voor een periode van drie jaar voor humanitaire hulp door Nederlandse ngo’s. Op dit moment zijn er tien Nederlandse ngo’s met een framework partnership agreement (FPA) die in aanmerking komen voor financiering vanuit de Dutch Relief Alliance. Dorcas is samen met de andere Nederlandse organisaties intensief betrokken bij het verder opzetten en uitwerken van dit financieringsmechanisme. In 2015 verwacht Dorcas via de Dutch Relief Alliance aanvragen in te dienen voor Syrië, Irak, Zuid-Soedan en Oekraïne.
4.1.6 Dorcas Fondsenwervende Organisaties Buiten Nederland werft Dorcas fondsen vanuit Dorcas Fondsenwervende Organisaties (DFO’s) in Hongarije en Amerika (DorAid America Inc.). Deze kantoren werken samen met lokale kerken en andere organisaties. De kantoren in Hongarije en Amerika worden geleid door een directeur en een lokaal bestuur. In Hongarije bestaat het bestuur uit zeven bestuursleden, in de Verenigde Staten uit acht. In beide besturen heeft een directielid van Dorcas uit Nederland zitting. De resultaten worden door deze directeuren gerapporteerd aan de Dorcas-directie. Naast de kantoren in Hongarije en Amerika, hebben ook de meeste veldkantoren van Dorcas, naast het uitvoeren van programma’s, een fondsenwervende doelstelling. Voor meer informatie over de DFO’s zie hoofdstuk 1 ‘Doelstelling en strategie’, ‘Dorcas veldkantoren en Dorcas Fondsenwervende Organisaties’. In Roemenië en Zuid-Afrika wordt er niet alleen via institutionele fondsen geworven, maar ook via particulieren, bedrijven en verkoop van goederen via winkels en de groothandel. In Hongarije is Dorcas sinds 1980 actief. Mede door steun vanuit de Europese Unie heeft het land de laatste twintig jaar een positieve ontwikkeling doorgemaakt. Vanwege deze positieve ontwikkeling is Hongarije geruime tijd geleden als programmaland uitgefaseerd en is de hoofdtaak fondsenwerving geworden. Wel gaan er elk jaar nog vijf vrachtwagens van Dorcas met hulpgoederen naar Hongarije om mensen te ondersteunen die nog hulp nodig hebben. Daarnaast beschikt deze vestiging sinds begin jaren negentig over een camping, die ten dienste staat van de kerken in Hongarije.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE Doelstellingen 2014 • Het kantoor in Hongarije werft onder kerken, bedrijven en particulieren 35.000 euro aan fondsen voor projecten. • Voor het kantoor in Amerika was geen doelstelling vastgesteld vanwege de vernieuwing van de organisatie.
Ingezette middelen • In kerken zijn diaconale trainingen gegeven, zodat men in de toekomst zelfstandig middelen kan werven voor de allerarmsten. Vrijwilligers zijn gestimuleerd in actie te komen. Een van de acties die deze vrijwilligers hebben uitgevoerd, is de Dorcas Blue Bucket Campaign. • Omdat de fondsenwervende activiteiten in Hongarije en de Verenigde Staten de afgelopen jaren onvoldoende van de grond kwamen, zijn voor beide DFO’s nieuwe directeuren aangesteld.
Resultaten 2014 • In 2014 heeft het kantoor in Hongarije 35.229 euro geworven voor projecten. • In de Verenigde Staten is in totaal een bedrag van 111.073 euro voor projecten geworven.
Uit de praktijk Dorcas Blue Bucket Campaign In 2014 werd in Nederland voor de 19e keer de Dorcas Voedselactie gehouden. In Roemenië, Hongarije en Zuid-Afrika is er een afspiegeling van deze campagne: de Blue Bucket Campaign. Vrijwilligers uit plaatselijke kerken vullen tijdens de actiedagen blauwe emmers met ingezameld voedsel en delen die uit aan de allerarmsten in de betreffende regio. In 2014 werden er 3.500 gevulde voedselemmers gevuld! De Dorcas Blue Bucket Campaign is vooral bedoeld om bewustwording te creëren en mensen te betrekken bij armoedebestrijding. In Oost-Europa is deze manier van armoedebestrijding vrij onbekend.
63
64
4.1.7 Logistiek en goedereninzameling Veel vrijwilligers van Dorcas zijn wekelijks bezig om hulpgoederen voor de projecten van Dorcas in te zamelen. Het gaat hierbij om goederen die Dorcas niet in de Dorcas-winkels verkoopt, maar die zij grotendeels gebruikt in haar projecten. Daarnaast wordt een deel verkocht, de opbrengst hiervan komt ook ten goede aan de projecten. Dorcas heeft 190 depots, die allemaal gerund worden door vrijwilligers. Bij deze depots worden goederen ingenomen. De grotere depots sorteren daarnaast ook kleding. Het gros van de ingezamelde goederen wordt vervolgens door vrijwillige chauffeurs opgehaald en naar het kantoor van Dorcas in Andijk gebracht. Van daaruit worden de goederen, op aanvraag uit de projecten, naar de projectlanden verzonden.
Doelstellingen 2014 • Goederen in Nederland inzamelen ter waarde van 5,5 miljoen euro. • Verkopen van goederen ter waarde van 350.000 euro. • 105 internationale transporten waarbij de goederen direct bestemd zijn voor de projecten en 20 internationale transporten voor de verkoop van goederen, waarvan de opbrengst indirect ten goede komt aan de projecten.
Dorcas zamelde voor meer dan 5,6 miljoen euro aan goederen in.
Ingezette middelen • Ongeveer 750 vrijwilligers hebben Dorcas ondersteund met logistieke werkzaamheden of met werkzaamheden voor depots. Zij hebben onder meer goederen ingezameld, gesorteerd en getransporteerd. De inzamelpunten zijn over het hele land verspreid. Het magazijn van Dorcas in Andijk is een voorbeeld van een groot depot waar genoemde werkzaamheden worden verricht. Daarnaast zijn er verspreid over het hele land inzamelpunten en depots, in veel gevallen bij mensen aan huis. In een groot aantal kerken in Nederland staan inzamelcontainers voor kleding. De vrijwilligers worden begeleid vanuit afdeling Logistiek en door relatiebeheerders van team Groepen en team Bedrijven. • Door gebruik te maken van een nieuwe inzamellijst, kon er gerichter worden ingezameld. Daarnaast kon door betere communicatie met het veld beter ingegaan worden op wensen vanuit de projecten. Een positief neveneffect is dat aanlevering van onnodige artikelen voorkomen kon worden en daarmee het afval verminderd. • Om meer grip te krijgen op de nationale logistiek, en ook om kosten te besparen, heeft Dorcas in 2014 het vervoer weer in eigen beheer genomen. Er wordt nu met eigen materieel gereden en er is een chauffeur in loondienst getreden. Tijdens de drukke periode van de Dorcas Voedselactie is de capaciteit vergroot doordat een vrijwillige chauffeur extra ritten op Dorcas-materieel maakte. Om logistieke kosten te besparen zijn er sponsorcontracten met bedrijven afgesloten. Voorbeelden van zaken die gesponsord worden zijn het onderhoud aan de vrachtwagens en de belettering op de trailers. Verder is het wagenpark verkleind door twee oudere auto’s te verkopen. Daarnaast verhuisde Dorcas de extra opslagruimte van Ermelo naar Andijk en bespaarde daarmee ritten, kilometers en kosten. Door een betere logistieke planning zijn er meer vervoermiddelen verkocht dan dat er zijn aangekocht. De vervoermiddelen die zijn aangekocht, waren op één na allemaal gebruikt/tweedehands.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE
65
Resultaten 2014 • Dorcas zamelde 5.642.437 euro in aan goederen. Er is voor 2,6 miljoen euro aan goederen binnengekomen via depots en voor 1,7 miljoen euro via bedrijven. Verder werd er voor 1,4 miljoen euro ingezameld via de Dorcas Voedselactie. Team Logistiek verzorgde de logistiek en afhandeling van 44.123 gevulde voedseldozen. • De opbrengst van de verkoop van goederen bedroeg 413.126 euro. • Er werden 115 internationale transporten ter waarde van ruim 5,4 miljoen euro verzorgd naar de projecten van Dorcas en 19 internationale transporten naar Roemenië en Hongarije ten behoeve van de verkoop. Dorcas kon tien meer transporten uitvoeren dan begroot. Vijf transporten gingen naar Syrië ten behoeve van noodhulp en vijf extra transporten werden in overige landen ingezet.
OOST-EUROPA
AFRIKA
MIDDEN-OOSTEN
ALBANIË
9
LESOTHO
2
BOSNIË
1
MOZAMBIQUE
1
HONGARIJE
5
ZUID-AFRIKA
12
MOLDAVIË
16
ZUID-SOEDAN
1
ROEMENIË
25
SERVIË
2
OEKRAÏNE
36
TOTAAL
94
TOTAAL
17
SYRIË
5
TOTAAL
5
Tabel 4.3: Voor commerciële doeleinden werden in 2014 zestien transporten naar Roemenië verzonden en drie naar Hongarije. Deze transporten zijn niet opgenomen in de bovenstaande tabel. Bron: Dorcas-administratie.
• Behalve naar de projectlanden in Oost-Europa, gingen drie transporten naar Bosnië en Servië, waar door lokale organisaties materiële ondersteuning wordt gegeven aan de meest kwetsbare mensen, zoals ouderen, gehandicapten, chronisch zieken en minderheden, door middel van de door Dorcas verzonden goederen. • Ten behoeve van de kinderen en ouderen die door sponsorprojecten ondersteund worden, werd een container met onder andere bedden, matrassen, hygiënepakketten, kleding en schoenen verzonden naar Mozambique. • Naar Syrië konden door middel van vijf containers bijna 8.000 voedselpakketten verzonden worden en ook een ultrasound machine en medische materialen voor de hospitainer die in Syrië ingezet is voor de gezondheidszorg. De voedselpakketten zijn ten goede gekomen aan kwetsbare groepen mensen in Syrië. Zie voor meer informatie over de noodhulpactiviteiten hoofdstuk 3 ‘Programma’s’, de paragrafen ‘Rampenmanagement’ en ‘Noodhulp’.
66
4.2 Communicatie Dorcas wil zo veel mogelijk mensen betrekken bij haar werk om ze op te roepen in actie te komen voor de allerarmsten en aandacht te vragen voor de projecten. Hierin speelt de afdeling Marketing & Communicatie een belangrijke rol. Die kan, met de inzet van geprinte en online media, bijdragen aan de promotie van het verhaal van Dorcas door middel van campagnes. Zo draagt de afdeling Marketing & Communicatie bij aan het werven van fondsen, donateurs en sponsors. Ook helpen de middelen om betrokkenheid te vergroten, bijvoorbeeld door te vertellen wat de resultaten zijn van de projecten en waar giften en goederen aan worden besteed. Dorcas verstuurde in 2014 43 persberichten. Vooral het persbericht over de Rabobank Publieksprijs (zie paragraaf 2.5) leverde een hoog bereik op: deze kwam op 36 plekken terug, zowel online als in kranten. Verder was er rondom de Dorcas Voedselactie in november ook een groot mediabereik. Daarover werden in totaal 124 artikelen geplaatst. Dorcas gaf verder een vernieuwde Nederlandstalige brochure uit. Hierin wordt uitgelegd wie Dorcas is, wat Dorcas wil bereiken en wat Dorcas doet om de allerarmsten te ondersteunen. Om de betrokkenheid van mensen bij de levensomstandigheden van de allerarmsten te vergroten en daarnaast om middelen te werven voor haar programma’s, heeft Dorcas dus diverse uitingen. Ten opzichte van 2013 was er in 2014 voor alle uitingen een groei waarneembaar:
UITINGEN
2013
2014
AANTAL DJ (DORCAS JOURNAAL)-ABONNEES
72.000
82.820
AANTAL DDN (DORCAS DIGITALE NIEUWSBRIEF)-ABONNEES
19.761
22.002
AANTAL GEBEDSBRIEVEN
1.762
1.903
AANTAL CONNECT-ABONNEES
1.709
1.734
AANTAL DORCAS VRIJWILLIGERS-ABONNEES
1.000
3.300
Tabel 4.4: Groei van abonnees van de verschillende uitingen van Dorcas.
Website en sociale media MEDIUM
AANTALLEN
BIJZONDERHEDEN
FACEBOOK
Een groei van 953 naar 1.592. De doelstelling van 1.317 is daarmee ruimschoots behaald
Pieken in het aantal volgers ontstonden na oproepen om de pagina te ‘liken’
TWITTER
DORCAS.NL
Een groei van 1.417 naar 1757 volgers. Daarmee is de doelstelling van 1.833 niet bereikt.
Een groei van 144.895 naar 185.985 mensen die de website bezochten. Daarmee is de doelstelling van 175.000 bereikt.
Tabel 4.5 Doelstellingen en resultaten social media en website.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
In 2015 zal er meer ingezet worden op online marketing om zo meer bezoekers naar de website te trekken. De nadruk zal komen te liggen op het realiseren van zachte conversies. Beide zijn onderdeel van de marketingstrategie.
HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE In 2014 lanceerde Dorcas een multiwebsite waarin alle websites van Dorcas zijn opgenomen. Onderdeel is de internationale website van Dorcas (www.dorcas.org) die in 2014 werd vernieuwd. Een aantal pagina’s op deze website is nog in ontwikkeling. De websites van de veldkantoren zijn opgenomen in de multiwebsite. De veldkantoren gebruiken hun website om hun werk in hun eigen land onder de aandacht te brengen en om ambassades te voorzien van relevante informatie. Dorcas-winkels en de werkgroepen kunnen een eigen site aanvragen en bewerken.
Ondersteunen en adviseren De afdeling Marketing & Communicatie heeft een ondersteunende rol binnen de fondsenwervende doelstellingen van de organisatie. Concreet betekent dit dat ze meedenkt in het communiceren van een goede corporate en wervende boodschap en het adviseren over een goede mix aan communicatiemiddelen voor campagnes en activiteiten. Dit kan gaan om drukwerk, persberichten, beeld, geluid, website(s) en sociale media. Ook ondersteunt en adviseert de afdeling Marketing & Communicatie de overige afdelingen.
Massamedia Landelijke en regionale radio- en televisiezenders brachten het werk van Dorcas onder de aandacht van hun luisteraars en kijkers. EO Metterdaad toonde in november een noodhulpproject ten behoeve van ontheemden in Noord-Irak en in oktober voor duurzame ontwikkelingsprojecten in Tanzania. Groot Nieuws Radio en Family7 besteedden aandacht aan de Dorcas Voedselactie en de fondsenwervende Kilimanjaro-reis. Verschillende regionale radiozenders en dagbladen besteedden aandacht aan de Rabobank Publieksprijs in West-Friesland die Dorcas begin 2014 won.
Via diverse online en offline publicaties vertelt Dorcas haar verhaal aan tienduizenden mensen.
67
Betrouwbaarheid is heel wat waard Hieke Goos, sponsor van een granny uit Moldavië Mevrouw Hieke Goos sponsort al vanaf 2009 een granny uit Moldavië. ‘Ik zag op televisie hoe de situatie van sommige ouderen daar is. Het raakte me enorm en daarom ben ik een granny gaan sponsoren.’ Sinds mei vorig jaar ondersteunt mevrouw Goos ook de granny van haar overleden moeder. ‘Mijn moeder heeft Dorcas altijd een warm hart toegedragen. Haar moeder breide al voor Dorcas. We kregen het dus met de paplepel ingegoten. Nu heb ik ook haar granny geadopteerd.’ Mevrouw Goos wil Dorcas voorlopig blijven sponsoren. ‘Dorcas is een betrouwbare organisatie en dat vinden we heel wat waard. We zijn erg blij dat we ieder jaar updates krijgen over hoe het met onze granny’s gaat.’
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
69
5.1 Balans per 31 december 2014 (in €) ACTIVA
31 december
31 december
31 december
31 december
2014
2014
2013
2013
VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa (B1) Materiële vaste activa (B2)
415.625
307.468
2.310.258
2.209.185 2.725.883
2.516.653
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden (B3) Vorderingen (B4) Liquide middelen (B5)
1.572.879
1.119.006
742.297
767.196
4.851.128
3.711.894
TOTAAL
7.166.304
5.598.096
9.892.187
8.114.749
PASSIVA Reserves en fondsen (B6) Reserves Reserve financiering activa
2.200.000
2.200.000
Continuïteitsreserve
2.196.066
1.770.227 4.396.066
3.970.227
3.109.789
2.782.235
Langlopende schulden (B7)
503.600
437.976
Kortlopende schulden (B8)
1.882.732
924.311
TOTAAL
9.892.187
8.114.749
Fondsen Bestemmingsfonds projecten SCHULDEN
70
5.2 Staat van baten en lasten over 2014 (in €) boekjaar
boekjaar
BATEN
begroting
begroting
voorgaand
voorgaand
boekjaar
boekjaar
boekjaar
boekjaar
Baten uit eigen fondsenwerving (S1) Giften algemeen
3.611.838
4.207.605
3.249.210
813.467
652.000
359.965
Giften projecten
5.578.120
6.000.000
5.910.490
Ontvangen goederen om niet
5.642.437
5.500.000
4.831.660
Brutowinst verkoop artikelen
2.649.213
Nalatenschappen
Baten uit gezamenlijke acties (S2) Baten uit acties van derden (S3) Subsidies van overheden (S4) Rentebaten en baten uit beleggingen (S5) Som van de baten
2.300.000
2.069.827
18.295.075
18.659.605
16.421.152
31.407
15.000
0
961.560
550.000
530.600
2.632.127
2.839.000
801.596
28.935
15.000
39.742
21.949.104
22.078.605
17.793.090
LASTEN Besteed aan de doelstellingen (S6) Voorlichting/bewustmaking
822.605
828.716
684.973
Noodhulp
3.120.977
2.315.023
687.750
Structurele hulp
6.655.371
8.365.892
5.846.893
Sociale hulp
7.595.205
7.125.284
6.831.747
18.194.158
18.634.915
14.051.363
Werving baten (S7) Kosten eigen fondsenwerving Kosten gezamenlijke acties Kosten acties derden Kosten verkrijging subsidies overheden
1.923.723
1.888.072
1.928.998
19.247
0
0
83.122
50.172
40.234
170.177
179.538
144.026
2.196.269
2.117.782
2.113.258
805.283
809.916
702.072
21.195.710
21.562.613
16.866.693
753.394
515.992
926.397
Beheer en administratie (S8) Kosten beheer en administratie
Som van de lasten RESULTAAT
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
71
RESULTAATSBESTEMMING 2014 Toegevoegd/onttrokken aan Reserve financiering activa
-
Continuïteitsreserve
425.840
Bestemmingsfonds projecten
327.554 753.394
LASTENVERDELING doelstelling Bestemming
voorlicht./
noodhulp
bewustm.
beheer en admin.
werving baten
structurele
sociale
eigen
gezamen-
acties
hulp
hulp
fondsen-
lijke acties
derden
subsidies
totalen
verkoop
totaal
begroot
totaal
begroot
goederen
2014
2014
2013
2015
werving Lasten
Afdrachten geld en goederen
2.757.194
5.901.441
6.831.267
337.807
168.117
387.981
360.904
583.446
8.867
45.876
80.065
178.818
439.329
2.591.208
2.824.501
2.430.411
3.054.449
Sociale lasten (L2)
61.580
26.447
61.852
55.160
107.012
1.652
8.549
13.892
33.323
79.127
448.595
457.610
448.219
495.822
Pensioenlasten (L3)
37.449
15.257
35.869
31.453
65.208
1.012
5.236
8.310
20.408
47.932
268.134
360.008
270.298
390.796
Overige personeelskosten (L4)
55.891
28.404
65.437
61.203
96.441
1.462
7.564
13.346
18.507
72.823
421.080
270.132
283.969
432.800
Huisvestingskosten (L5)
11.376
32.053
45.886
49.977
73.987
0
1.992
18.493
15.938
34.706
284.408
282.333
235.936
293.873
Communicatiekosten (L6)
134.057
27.114
32.821
34.509
197.795
4.422
4.422
17.259
20.665
7.234
480.298
473.539
488.792
427.385
Algemene promotiekosten (L7)
111.998
1.428
3.057
3.539
175.868
0
0
301
32.779
802
329.771
316.947
214.611
359.405
Salarissen (L1)
Logistiek/magazijn (L8)
15.489.903 15.722.395 11.667.585 18.284.503
0
14.080
14.080
42.241
42.241
0
0
0
28.161
0
140.805
121.000
153.780
120.015
Algemeen beheer (L9)
56.160
27.024
62.547
57.659
97.142
1.482
7.668
13.156
11.726
72.827
407.391
405.440
376.253
438.752
Autokosten (L10)
15.006
13.239
29.429
30.640
25.018
344
1.782
4.523
24.503
20.834
165.318
154.218
135.992
196.624
1.012
10.422
14.529
36.206
62.652
0
0
759
11.602
29.307
166.488
172.541
133.747
255.661
363
2.313
1.949
27.099
2.493
Afschrijvingen (L11) Financieringslasten (L12) TOTAAL
268
196
441
446
454
7
34
74
30
822.605
3.120.977
6.655.371
7.595.205
1.527.264
19.247
83.122
170.177
396.459
805.283 21.195.710 21.562.613 16.866.693 24.752.576
De kosten van de verkoop van goederen ad € 396.459 worden ook als kosten van eigen fondsenwerving gezien en komen daarmee samen met de in de lastenverdelingsstaat genoemde € 1.527.264 tot het bedrag van € 1.923.723 in de staat van baten en lasten.
72
boekjaar
voorgaand
Dorcas-norm
CBF-norm
boekjaar Doelbestedingspercentage van de baten: Bestedingen aan doelstelling/totale baten
82,9%
79,0%
>85%
85,8%
83,3%
>85%
10,5%
11,7%
<15%
10,0%
11,9%
3,8%
4,2%
Doelbestedingspercentage van de lasten: Bestedingen aan doelstellingen/totale lasten Fondsenwervingspercentage eigen fondsenwerving: Kosten eigen fondsenwerving/baten eigen fondsenwerving
<25%
Fondsenwervingspercentage totale fondsenwerving: Kosten totale fondsenwerving/totale baten ex rente Beheerskostenpercentage: Kosten beheer en administratie/totale lasten
4%
De bestedings- en kostenpercentages zijn verbeterd ten opzichte van vorig boekjaar (lagere kostenpercentages en hogere doelbestedingspercentages). Dit is het gevolg van: 1) h et doelbestedingspercentage van de baten is beter dan vorig jaar, maar nog niet geheel volgens de Dorcas-norm. Dit heeft als oorzaak dat de bestemmingsgiften en -subsidies die in 2014 zijn ontvangen voor met name noodhulp aan het einde van 2014 nog niet allemaal zijn besteed. Het deel dat nog niet besteed was, is toegevoegd aan de bestemmingsfondsen en zal in 2015 worden besteed aan de doelen waarvoor deze bestemd zijn. 2) h et doelbestedingspercentage van de lasten is beter dan vorig jaar en ook iets boven de minimum Dorcas-norm, als gevolg van een verbeterde verhouding tussen overheadkosten (fondsenwerving en kosten van beheer en administratie) en de projectuitgaven. In het algemeen kan gezegd worden dat in 2014 de capaciteit van het overheadapparaat beter heeft gepast bij de inkomsten. Dat komt ook tot uiting in de aanzienlijk gedaalde fondsenwervingspercentages. 3) h et beheerskostenpercentage is ook verbeterd. De absolute kosten voor beheer en administratie zijn nagenoeg op het geprognosticeerde bedrage uitgekomen. Doordat de bestedingen aan de doelstellingen een aanzienlijke groei laten zien, is het beheerskostenpercentage toch lager bij een hoger absoluut kostenniveau.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG 5.3 Algemene toelichting Juridische fusie Na een gefaseerde integratie van beleid, bestuur en activiteiten van Stichting Dorcas Aid International en Stichting Dorcas Hulp Nederland, zoals gestart in 2011, heeft in 2013 de juridische fusie plaatsgevonden, waarbij ook de Stichting Dorcas Winkels is opgegaan in Stichting Dorcas Aid International. Als gevolg daarvan zijn ‘van rechtswege en onder algemene titel’ alle activa, passiva, begunstigingen en verplichtingen van de verdwijnende stichtingen, zijnde Stichting Dorcas Hulp Nederland en Stichting Dorcas Winkels overgegaan naar de verkrijgende Stichting Dorcas Aid International. De fusieakte werd op 31 oktober 2013 verleden. Alle vergelijkende cijfers van het vorige boekjaar in deze jaarrekening zijn van de gefuseerde entiteit.
Algemene grondslagen De jaarrekening is opgesteld in euro’s, tenzij anders aangegeven. De jaarrekening is opgemaakt conform de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 ‘Fondsenwervende Instellingen’. De jaarrekening is opgesteld op basis van de werkelijk betaalde kosten, met uitzondering van de goederen om niet, die gewaardeerd worden op geschatte waarde in het economisch verkeer.
Consolidatie De cijfers van de DFO’s (Dorcas Fundraising Organisations) zijn niet geconsolideerd, omdat er geen overwegende zeggenschap is in deze juridisch zelfstandige, buitenlandse organisaties om te spreken van een ‘groepsstichting’. De verregaande samenwerking is wel vorm gegeven door middel van een ‘charter’.
Vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. Transacties in vreemde valuta’s gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt tegen de koers die geldt op de datum van de transactie. De uit de omrekening per balansdatum voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in de winst- en verliesrekening.
Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Financiële derivaten worden bij eerste verwerking tegen reële waarde opgenomen en vervolgens per balansdatum tegen de reële waarde geherwaardeerd. De winst of het verlies uit de herwaardering naar reële waarde per balansdatum wordt onmiddellijk in de winst- en verliesrekening verwerkt. Indien financiële derivaten echter voor hedge accounting (afdekken van risico’s) in aanmerking komen en hedge accounting wordt toegepast, is de verwerking van deze winst of verlies afhankelijk van de aard van de afdekking.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva De immateriële en materiële vaste activa worden opgenomen tegen de aanschafwaarde, verminderd met de afschrijvingen, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Bij het bepalen van de residuwaarde van de onroerende zaken wordt als richtlijn gehanteerd dat de gebouwen ten minste een restwaarde zullen hebben van de helft van de waarde in het economisch verkeer. Om extra kosten te voorkomen om deze waarde in het economisch verkeer telkenjare door middel van taxatie te moeten bepalen, wordt voor de onroerende zaken in Nederland uitgegaan van de jaarlijkse waardering voor de WOZ (Wet Onroerende Zaken) en voor de onroerende zaken in het buitenland van de beschikbare gegevens. Afgeschreven wordt volgens het lineaire systeem gebaseerd op de geschatte economische levensduur. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Op grond en terreinen wordt niet afgeschreven. Herstelkosten worden direct ten laste van het resultaat gebracht. Bij het berekenen van de afschrijvingen wordt rekening gehouden met de bepaalde residuwaarde. Gekochte goederen worden gewaardeerd tegen kostprijs of lagere opbrengstwaarde. De voorraad goederen verkregen om niet wordt gewaardeerd tegen de reële waarde in het economisch verkeer in Nederland, onder aftrek van noodzakelijke voorzieningen, die bepaald worden aan de hand van – eventueel geschatte – ervaringscijfers voor incourantheid. De voorraad goederen in de Dorcas-winkels wordt ook gewaardeerd tegen de reële waarde in het economisch verkeer in Nederland. Daar er echter geen voorraadadministratie wordt bijgehouden, wordt deze voorraad schattenderwijs bepaald als de omzet van anderhalve maand, als zijnde de geschatte gemiddelde omloopsnelheid van de winkelvoorraad, waarop een voorziening in mindering wordt gebracht op basis van ervaringscijfers ten aanzien van afgeprijsde en weggegooide goederen.
73
74 De per balansdatum nog niet gesorteerde en op kwaliteit beoordeelde goederen zijn niet opgenomen als voorraad, aangezien de omvang hiervan niet betrouwbaar is vast te stellen. Uitzondering hierop zijn de goederen verkregen uit de Dorcas Voedselactie die in november van elk jaar worden ingezameld. Voor zover die niet voor jaareinde zijn gesorteerd en opgeboekt, worden de in het nieuwe jaar uit de actie gesorteerde en opgeboekte goederen alsnog in de voorraad per jaareinde opgenomen, omdat de omvang ervan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorts wordt de voorraad tweedehands textiel zoals voorradig op de streekdepots per jaareinde geïnventariseerd en tegen de gebruikelijke waarden in de voorraad opgenomen. Vorderingen zijn opgenomen tegen nominale waarde, waar nodig onder aftrek van een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid. De reserve financiering activa is bepaald als benodigde vaste financiering voor de vaste activa, onder aftrek van de langlopende financieringen, tot een totaalniveau van € 2,2 miljoen. Om de drie jaar wordt de benodigde omvang van de reserve financiering activa opnieuw bepaald aan de hand van de meest recente balansdatum. Voor het laatst heeft dat in 2012 plaatsgevonden aan de hand van de balans per 31 december 2011. De eerstvolgende vaststelling van de benodigde omvang van de reserve zal plaatsvinden in 2015 aan de hand van de balans per 31 december 2014. De Continuïteitsreserve is gevormd als uitkomst van de risicoanalyse en dient ter financiering voor 1) het opvangen van het seizoenmatige karakter van het inkomen gedurende het jaar; en 2) het opvangen van afwijkingen in het begrote inkomen, zodat bij tegenvallende inkomsten zowel de organisatie in binnen- en buitenland alsook de uitvoering van de projecten beheerst kunnen worden aangepast aan de tegenvallende inkomsten. De totale continuïteitsreserve voor de gehele Dorcas-organisatie zal de komende jaren worden opgebouwd tot een totaal van € 2,3 miljoen. Dit is beduidend lager dan de maximale norm die het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) en de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI) hanteren van 1,5 maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie, hetgeen voor Dorcas een reserve zou inhouden van ruim € 8,5 miljoen. De bestemmingsfondsen betreffen specifiek voor projecten ontvangen giften, subsidies en overige baten voor zover deze nog niet besteed zijn en de overheidssubsidies niet als vooruit ontvangen bedragen dienen te worden opgenomen. Als na afloop van een project permanent een overschot resteert, is het bestuur gerechtigd daar een andere bestemming aan te geven. Deze bestemming zal zo veel mogelijk in de lijn liggen met de originele bestemming van de baten. Alle bestemmingsfondsen kunnen voor de financiering van de projecten voor het volgende jaar ingezet worden. Indien er in een periode van één of meerdere jaren te veel gelden zijn besteed aan projecten die geheel uit geoormerkte bijdragen worden gefinancierd, dan worden er voor die projecten negatieve bestemmingsfondsen aangehouden, daar de teveel bestede bedragen gekort moeten worden op de bestedingen in het komend jaar. Niet uit de balans blijkende verplichtingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders is vermeld.
Grondslagen voor de bepaling van de financiële uitkomst Ontvangsten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben. Opbrengsten vanwege giften en donaties worden verantwoord op het moment van ontvangst, tenzij deze specifiek voor een bepaalde periode zijn geoormerkt, waarbij ze voor zover mogelijk in die bepaalde periode worden verantwoord. Nalatenschappen worden verantwoord op het moment dat de omvang betrouwbaar vastgesteld kunnen worden. Giften in natura worden gewaardeerd tegen waarde in het economisch verkeer. De opbrengsten van verkochte artikelen (boeken, kleding en overige gebruikte goederen) worden verantwoord in het jaar waarin de artikelen geleverd zijn. Kosten worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarop deze betrekking hebben.
Beleggings- en vermogensbeleid Dorcas heeft het beleid dat er geen middelen worden belegd en dat er zo min mogelijk wordt gereserveerd. Eventuele tijdelijk overtollige liquide middelen worden zo risicoloos mogelijk vastgelegd op een spaarrekening bij betrouwbare banken.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit operationele activiteiten en kasstromen uit financierings- en investeringsactiviteiten. De gegevens voor het kasstroomoverzicht komen rechtstreeks uit de staat van baten en lasten, dan wel uit de mutaties in de balansposten volgens de begin- en eindbalans.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
75
5.4 Toelichting op de geconsolideerde balans software ACTIVA
ontwikkeling
Immateriële vaste activa (B1) Het verloop in het verslagjaar is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari
346.274
Gecumuleerde afschrijvingen 1 januari
-38.806
Boekwaarde per 1 januari
307.468
Investeringen
185.110
Afschrijving
-76.953
Aanschafwaarde desinvesteringen
-10.567
Afschrijving op desinvesteringen
10.567
Mutaties boekjaar
108.157
Aanschafwaarde
520.817
Gecumuleerde afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
-105.192 415.625
De afschrijvingen zijn berekend op 30% van de aanschafwaarde. De immateriële vaste activa worden geheel aangewend voor de bedrijfsvoering. De ‘bedrijfsvoering’ wordt hierbij opgevat als fondsenwerving en beheer en administratie (inclusief HRM).
76
onroerende
inventaris
zaken
vervoer-
totaal
middelen
Materiële vaste activa (B2) Het verloop in het verslagjaar is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Gecumuleerde afschrijvingen 1 januari Boekwaarde per 1 januari Investeringen Afschrijving
2.239.168
375.995
457.732
-380.507
-271.635
-211.568
-863.710
1.858.661
104.360
246.164
2.209.185
72.470
97.480
97.550
267.500
-21.567
-50.555
-75.205
-147.327
-8.940
-40.322
-49.262
Aanschafwaarde desinvesteringen
4.470
25.692
30.162
50.903
42.455
7.715
101.073
2.311.638
464.535
514.960
3.291.133
-402.074
-317.720
-261.081
-980.875
1.909.564
146.815
253.879
2.310.258
Afschrijving op desinvesteringen Mutaties boekjaar Aanschafwaarde Gecumuleerde afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
3.072.895
De afschrijvingen zijn berekend naar de volgende percentages: Onroerende zaken (inclusief huurdersbelangen) Inventaris
0-10 20-30
Vervoermiddelen nieuw en alle vrachtauto's/opleggers
20
Vervoermiddelen, personenauto's gebruikt
30
Van de afschrijvingen is er een bedrag van € 57.792 verantwoord onder de directe winkelkosten van de Dorcas Winkels, en derhalve in de staat van baten en lasten verantwoord als aftrekpost op de brutowinst van de verkopen en € 4.781 als indirecte winkelkosten, en derhalve in de staat van baten en lasten verantwoord als kosten fondsenwerving. De ‘bedrijfsvoering’ wordt hierbij opgevat als: fondsenwerving, inclusief de Dorcas-winkels, beheer en administratie en ondersteunende diensten. ‘Directe aanwending in het kader van de doelstelling’ wordt hierbij opgevat als: alle materiële activa die direct in de doellanden worden gebruikt bij de implementatie van projecten en alle materiële vaste activa die worden ingezet bij projectmonitoring, -ontwerp en -aansturing.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
77
boekjaar Voorraden (B3)
voorgaand boekjaar
Bestemd voor bedrijfsvoering: Verkoopartikelen/promotiemateriaal
350.781
237.984
Goederen om niet
1.222.098
881.022
Totaal voorraden
1.572.879
1.119.006
boekjaar
voorgaand
Bestemd voor doelstelling:
Vorderingen (B4)
boekjaar
Debiteuren Stand per 31 december
13.521
5.559
0
-74
13.521
5.485
71.339
155.996
402.294
376.066
4.282
18.844
Rekening-courant Dorcas Aid Hungary
0
14.361
Rekening-courant Dorcas Aid America
991
907
Diverse vorderingen
249.870
195.537
Totaal vorderingen
742.297
767.196
Voorziening dubieuze debiteuren
Overige vorderingen en overlopende activa Vooruitbetaalde kosten Nog te ontvangen nalatenschappen Rekening-courant St. Antwoord
De vorderingen zijn overwegend toe te rekenen aan de bedrijfsvoering.
78
boekjaar Liquide middelen (B6) Rabobank inzake hoofdkantoor
voorgaand boekjaar
3.338.032
73.469
ABN AMRO-bank inzake hoofdkantoor
212.584
2.844.740
ING-bank inzake hoofdkantoor
176.436
170.979
7.250
1.970
130.135
114.277
13.541
0
KBC België inzake hoofdkantoor Kas en bankrekeningen winkels Kas en bankrekeningen werkgroepen Kas en bankrekeningen bedrijven groepen Bankrekeningen veldkantoren Kruisposten Vreemde valuta in contanten hoofdkantoor Kas hoofdkantoor TOTAAL LIQUIDE MIDDELEN
42.023
0
830.211
499.411
92.030
861
6.462
1.596
2.424
4.591
4.851.128
3.711.894
Dorcas heeft middels een tender voor de Rabobank gekozen als huisbankier. Dientengevolge zijn veel lopende zaken overgebracht van de ING en de ABN AMRO bank naar de Rabobank. De liquide middelen staan voor een bedrag van € 71.363 niet ter vrije beschikking. Deze worden door de Rabobank op een dekkingsrekening gehouden, als onderpand voor afgegeven bankgaranties ten behoeve van huurovereenkomsten. De per balansdatum door ABN AMRO gehouden middelen ad € 58.763 in verband met afgegeven bankgaranties zijn na balansdatum vrijgegeven. De liquide middelen zijn overwegend te kwalificeren als liquiditeitsbuffer, in die zin dat deze de liquiditeitsvariaties gedurende het volgend boekjaar kunnen opvangen en als financiering van de nog te besteden bestemmingsfondsen.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
79
boekjaar
voorgaand boekjaar
PASSIVA Reserves en fondsen (B6) Reserves Reserve financiering activa Stand per 1 januari en 31 december
2.200.000
2.200.000
1.770.227
1.775.744
425.840
-5.517
Continuïteitsreserve Stand per 1 januari Toegevoegd/onttrokken uit de resultaatbestemming
-1
0
2.196.066
1.770.227
Afrondingsverschil STAND PER 31 DECEMBER
De Raad van Toezicht heeft besloten om vanaf de jaarrekening 2012 slechts drie reserves te handhaven: 1. Bestemmingsfondsen (zie hierna), waarop een bestedingsverplichting rust, maar ingevolge de bepalingen van Richtlijn 650 als eigen vermogen dienen te worden gepresenteerd. 2. Reserve financiering activa, die vooralsnog op basis van de geconsolideerde balans 2011 is bepaald op € 2,2 miljoen. Deze reserve dient ter dekking voor de financiering van vaste activa en voorraden, waarop de langlopende schulden in mindering zijn gebracht. Om de drie jaar wordt de omvang van de benodigde reserve opnieuw vastgesteld aan de hand van de dan beschikbare balans. Dit betekent dat in 2015 aan de hand van de balans ultimo 2014 de hoogte van deze reserve opnieuw zal worden vastgesteld. 3. Continuïteitsreserve, waarvan de hoogte vooralsnog bepaald is op maximaal € 2,3 miljoen. De komende jaren zal deze reserve verder tot het maximum opgebouwd worden. De Continuïteitsreserve wordt gevormd als financiering voor 1) het opvangen van het seizoenmatige karakter van het inkomen gedurende het jaar; en 2) het opvangen van afwijkingen in het begrote inkomen, zodat bij tegenvallende inkomsten zowel de organisatie in binnen- en buitenland alsook de uitvoering van de projecten beheerst kunnen worden aangepast aan de tegenvallende inkomsten.
80 Fondsen De bestemmingsfondsen betreffen specifiek voor projecten ontvangen giften, subsidies en overige baten die nog niet besteed zijn. Als na afloop van een project permanent een overschot resteert, is het bestuur gerechtigd daar een andere bestemming aan te geven. Deze bestemming zal zo veel mogelijk in de lijn liggen met de originele bestemming van de baten. Hier wordt zeer zorgvuldig mee omgegaan. Alle bestemmingsfondsen kunnen voor de financiering van de projecten in 2015 ingezet worden. In het jaar 2014 zijn wederom aanzienlijke bedragen ontvangen voor noodhulp. Een deel van deze gelden is in 2014 reeds aangewend, maar een deel dient nog besteed te worden. Dit is de voornaamste oorzaak dat de stand van de bestemmingsfondsen in 2014 oploopt. Aangezien de ontvangen gelden hiervan in 2014 wel als inkomen dienen te worden opgenomen, doch de besteding pas in een later jaar plaatvindt, veroorzaken deze inkomsten zonder bijbehorende kosten een positief ‘resultaat’ in 2014. In het jaar dat deze inkomsten besteed zullen worden aan de projecten waarvoor deze zijn gegeven, zullen deze tot de kosten worden geteld en dan mogelijk een ‘verlies’ veroorzaken. De termen zoals ‘winst’, ‘verlies’ en ‘resultaat’ moeten dus met de nodige terughoudendheid worden gehanteerd in een fondsenwervende hulporganisatie. Naast de bestemmingsgiften die nog niet tot besteding hebben geleid en derhalve worden toegevoegd aan de bestemmingsfondsen, is er ook nog een totaalbedrag van € 937.842 aan overheidssubsidies ontvangen, welke nog niet zijn besteed. Deze worden in 2014 nog niet tot het inkomen gerekend, doch ingevolge RJ 274.108 als kortlopende schuld opgenomen. Een nominatieve specificatie van de bestemmingsfondsen per project is in de boekhouding aanwezig. Het verloop van de totale bestemmingsfondsen per categorie kan als volgt worden weergegegen:
saldi
onttrekking en
saldi
per begin
toevoeging
per eind
boekjaar
in boekjaar
boekjaar
Noodhulp
1.434.076
443.715
1.877.791
Structurele hulp
1.173.304
-47.149
1.126.155
Sociale hulp
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
174.855
-69.012
105.843
2.782.235
327.554
3.109.789
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
81
Langlopende schulden (B7) Onderhandse leningen
boekjaar
Stand 1 januari
310.419
Bij: opgenomen Af: afgelost Totaal Verantwoord onder kortlopende schulden Stand per 31 december
vorig boekjaar 437.635
150.000
0
-109.044
-127.216
351.375
310.419
-116.805
-173.805
234.570
136.614
294.121
276.758
Deze leningen worden verder onderverdeeld in: Leningen met een looptijd korter dan 5 jaar Leningen met een looptijd langer dan 5 jaar TOTAAL
57.254
33.661
351.375
310.419
Dit betreft diverse onderhandse leningen. Er zijn geen zekerheden gesteld. De meeste leningen zijn rentevrij, andere dragen een rente van 5%.Over het boekjaar werd er een totaalrente geboekt op deze leningen van € 746, die in de meeste gevallen vervolgens kwijtgescholden werd als gift.
Hypothecaire geldleningen Stand per 1 januari Bij: opgenomen
333.695
242.129
0
118.000
Af: aflossingen boekjaar
-32.332
-26.434
Totaal
301.363
333.695
Verantwoord onder kortlopende schulden
-32.333
-32.333
Stand per 31 december
269.030
301.362
Hypothecaire leningen met een looptijd korter dan 5 jaar
121.956
133.301
Hypothecaire leningen met een looptijd langer dan 5 jaar
179.407
200.394
Totaal
301.363
333.695
TOTAAL LANGLOPENDE SCHULDEN
503.600
437.976
Deze hypothecaire leningen worden verder onderverdeeld in:
De hypothecaire geldlening voor de panden in Andijk bestaat uit een lening met een oorspronkelijke grootte van € 226.890. De hypothecaire geldlening heeft een vaste rente tot het einde van de looptijd in 2016 van 4%. De aflossing bedraagt € 2.836 per kwartaal. Als zekerheid voor de lening is een eerste hypothecaire zekerheid ad € 794.115 verstrekt op de onroerende zaken te Andijk. Er zijn twee hypothecaire geldleningen voor het pand van de Dorcas-winkel in Nijverdal. Er zijn twee gelijke leningen met elk een oorspronkelijke grootte van € 115.000. De ene hypothecaire geldlening heeft een rente van 6,1 procent die tot 16 december 2019 vast staat. De andere hypothecaire geldlening had tot eind 2014 een rente van 5,1 procent, doch is daarna naar 3,6% gegaan voor 5 jaar vast tot eind 2019. De aflossing voor elk van deze leningen bedraagt € 1.149 per kwartaal. Als zekerheid geldt het winkelpand in Nijverdal. Er is tot slot één hypothecaire geldlening voor het pand van de Dorcas-winkel in Bergambacht, die in het jaar 2013 is opgenomen ter financiering van de aankoop van een uitbreiding van het winkelpand tot een hoofdsom van € 118.000. De lening heeft een rentevastperiode van één jaar van 4% tot medio 2015. Er wordt € 983 per maand afgelost. Als zekerheid geldt het winkelpand in Bergambacht.
82
boekjaar Kortlopende schulden (B8)
voorgaand boekjaar
Schulden aan kredietinstellingen/leningen Aflossingsverplichting hypothecaire geldlening
32.333
32.333
Aflossingsverplichtingen onderhandse leningen
116.805
173.805
Totaal
149.138
206.138
Crediteuren
107.359
218.905
119.794
76.361
Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Loonheffingen en sociale premies Totaal
79.576
84.310
199.370
160.671
Overige schulden Nog niet bestede overheidssubsidies
937.842
0
Vakantiegeld
108.174
105.066
64.933
0
2.025
0
313.891
228.212
0
5.319
Totaal
1.426.865
338.597
TOTAAL KORTLOPENDE SCHULDEN
1.882.732
924.311
Vakantiedagen Rekening-courant DFO Hongarije Nog te betalen kosten Overige rekening-couranten
Niet in de balans opgenomen financiële rechten en verplichtingen De stichting is meerjarige verplichtingen aangegaan voor de huur van depots voor een bedrag van circa € 88.000 per jaar. De stichting is meerjarige verplichtingen aangegaan voor de huur van bedrijfsruimten voor de Dorcas-winkels voor een bedrag van circa € 686.500 per jaar. Er is een veelheid aan huurcontracten. De meeste contracten zijn aangegaan voor een periode van 5 jaren, doch aangezien de begindata van de contracten onderling verschillen, is de totale looptijd niet exact vast te stellen, doch zal tussen de 2 en 3 resterende jaren liggen. Vanaf 2013 is de stichting gaan werken met driejarige partner-/projectovereenkomsten, waarbij met partnerorganisaties afspraken zijn gemaakt over de implementatie en funding van de projecten. Voorheen werden deze overeenkomsten per jaar afgesloten. Uit hoofde van deze driejarige overeenkomsten heeft de stichting de principeverplichting om de projecten meerjarig te financieren. Ten tijde van het opmaken van deze jaarrekening betreft dit voor het jaar 2015 een verplichting van circa € 10,1 miljoen, voor 2016 € 3,1 miljoen en voor 2017 € 588.000. De stichting heeft een totaal van € 60.000 aan herroepelijke schenkingen ontvangen. De schenker heeft de bevoegdheid om de schenkingen te herroepen zonder opgaaf van reden, ofwel de schenkingen om te zetten in onherroepelijke schenkingen. Indien de schenkingen worden herroepen, dan heeft de stichting ten minste één jaar de tijd om de herroepen schenking(en) terug te betalen, zonder dat er rente verschuldigd wordt. De stichting is in 2014 geen verplichtingen aangegaan voor investeringen in materiële vaste activa, die in 2015 pas uitvoering hebben gekregen. Er lopen een viertal operationele leasecontracten inzake auto’s en bestelbussen, die in 2013 en begin 2014 zijn aangevangen, voor een totaalbedrag van circa € 44.500 per jaar, inclusief brandstofvoorschotten. Deze leasecontracten lopen vier jaar.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
83
Tevens zijn er lopende leaseovereenkomsten en onderhoudsovereenkomsten voor de copier-/printfaciliteiten voor een totaalbedrag van € 20.025 per jaar. Deze overeenkomsten lopen vanaf 2013 tot en met 2018. Ingevolge beschikkingen van het ministerie voor Buitenlandse Zaken heeft Dorcas in de periode na balansdatum (2015 en 2016) nog recht op een totaalbedrag voor subsidies van ruim € 3,6 miljoen, voor de ‘Protracted Crisis in the Horn of Africa’ en voor hulpverlening aan Syrische vluchtelingen in Libanon.
5.5 Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten Baten uit eigen fondsenwerving (S1) De baten uit eigen fondsenwerving zijn in 2014 belangrijk gestegen in vergelijking tot 2013, namelijk met € 1.873.923, oftewel met ruim 11%. Deze stijging heeft een aantal bronnen. Allereerst zijn de inkomsten voor noodhulp in verband met Syrische en Iraakse vluchtelingen aanzienlijk geweest in 2014. Deze inkomsten zijn verantwoord onder giften voor projecten. Ten tweede zijn de inkomsten uit nalatenschappen (+€ 453.503) en uit de verkopen (+€ 492.793) aanzienlijk gestegen. Van de inkomsten uit verkopen maken de inkomsten uit de Dorcas-winkels de grootste sprong van + € 492.793. De rest van de stijging in de verkopen is toe te schrijven aan de verkopen van kleding, zowel in het binnen- als in het buitenland. Ten derde zijn de inkomsten van ontvangen goederen om niet behoorlijk gestegen, namelijk met € 810.777 tot ruim € 5,6 miljoen. Wat voorts opvalt is dat geoormerkte giften nog wat verder afnemen (ondanks de omvangrijke giften voor noodhulp) en dat de niet-geoormerkte giften met ongeveer hetzelfde bedrag zijn toegenomen. De brutowinst op verkoop van artikelen kan als volgt worden verantwoord:
winkels
Netto-omzet Kostprijs Mutatie voorraad BRUTOWINST VERKOOP ARTIKELEN
kleding enz.
kleding
totaal
NL
buitenland
in euro's
3.230.956
213.436
202.353
3.646.745
-1.087.030
-2.403
-259
-1.089.692
92.160
92.160
2.236.086
211.033
202.094
2.649.213
2.538.382
243.272
87.931
2.869.585
-842.779
-3.823
-846
-847.448
239.449
87.085
2.069.827
De vergelijkende cijfers over 2013 zijn als volgt weer te geven:
Netto-omzet Kostprijs Mutatie voorraad BRUTOWINST VERKOOP ARTIKELEN
47.690 1.743.293
47.690
De kostprijs betreft de ingekochte goederen en de directe kosten die toegerekend dienen te worden aan de verkoopinspanningen, zoals de winkelhuur van de Dorcas-winkels, energie en andere directe winkelkosten. De indirecte kosten die samenhangen met de verkoop zijn aangemerkt als kosten van eigen fondsenwerving en als zodanig in de staat van baten en lasten opgenomen.
84 Baten uit gezamenlijke acties (S2) In 2014 werd een bijdrage van Red een Kind van € 31.407 ontvangen. Deze bijdrage is ontvangen in het kader van de samenwerking in het Christelijk Noodhulpcluster. Een bedrag van € 26.000 is bestemd voor noodhulpverlening aan vluchtelingen in NoordIrak en € 5.407 voor noodhulpverlening aan Syrische vluchtelingen in Libanon.
Baten uit acties van derden (S3) Via acties van derden werd voor projecten ontvangen van:
bruto
kosten-
totaal
vergoeding Dorcas Aid Romania
131.482
totaal vorig boekjaar
131.482
75.615
Dorcas Aid Hungary
35.229
35.229
31.999
Dorcas Aid South Africa
33.568
33.568
13.907
Dorcas Aid America
111.073
Evangelische Omroep via Prisma
370.297
8.847
111.073
31.651
379.144
187.122 73.326
Aqua for All
77.124
77.124
Gereformeerde Zendingsbond
25.600
25.600
Kids Alive
22.039
22.039
5.000
5.000
Stichting Nehemia Fondation Les Paquerettes Stop Aids Now!/ICCO Egyptisch fonds
0
0
7.500
64.000
64.000
64.823
77.301 952.713
8.847
77.301
44.657
961.560
530.600
De baten uit acties derden zijn vooral toegenomen door de bijdragen van de EO (Metterdaad), die in het boekjaar werden ontvangen. Daar waar de afrapportages nog moeten plaatsvinden van projecten, is de nog te ontvangen 10% van de bijdrage als vordering op de balans opgenomen. De Dorcas Fundraising Organisations in het buitenland zijn in het boekjaar iets succesvoller geweest dan vorig jaar. Vooral Roemenië laat een behoorlijke stijging zien, terwijl Zuid-Afrika meer dan verdubbelde, doch qua absolute bijdrage nog beperkt is. De inkomsten uit Amerika laten een verdrievoudiging zien, doch de inspanningen voor deze inkomsten zijn vooral in Nederland geleverd. Aangezien de organisatie in 2014 een herstart heeft gekregen, is de verwachting dat de inkomsten in de VS in de komende jaren een verdere stijging te zien zullen geven.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
85
Subsidies van overheden (S4) Dit betreffen gelden die van of via de overheid zijn ontvangen. Aan de volgende instanties worden de gesubsidieerde projecten verantwoord.
bruto
kosten en
totaal
programma-
totaal vorig boekjaar
vergoedingen BuZa subsidies noodhulp vluchtelingen in Libanon
771.733 *)
771.733
0
BuZa subsidies protracted crisis Horn of Africa
540.425 *)
540.425
0
Europese landenambassades in Egypte
133.862
133.862
0
Nederlandse ambassade/ICCO Ethiopië
164.139
164.139
105.415
7.129
7.129
27.267
724.392
490.429
4.482
2.000
WFP via FO Zuid-Soedan MFS-subsidie via Co-Prisma/ICCO Plaatselijke overheden Agentschap Nederland
672.781
51.611
4.482 22.053
22.053
-
EU-subsidie via FO Albanië
101.753
101.753
47.247
EU-subsidie via FO Egypte
102.910
102.910
-
59.249
59.249
129.238
2.632.127
801.596
EU-subsidie via FO Zuid-Soedan TOTAAL
2.580.516
51.611
*) Er is op de twee eerstgenoemde BuZa-subsidies (ministerie van Buitenlandse Zaken) in het jaar 2014 meer ontvangen dan weergegeven. Op de subsidie voor noodhulp aan vluchtelingen in Libanon is € 478.267 meer ontvangen dan aan inkomsten verantwoord en voor de protracted crisis Horn of Africa € 459.575, dus in totaal € 937.842. Omdat deze subsidies in 2014 nog niet zijn besteed, zijn deze ingevolge RJ 274.108 niet als inkomen verantwoord, doch als kortlopende schuld opgenomen. Op de bruto baten inzake MFS-subsidie via Co-Prisma/ICCO ad € 700.547, is de bijdrage ad € 27.766 die Dorcas betaald heeft aan Co-Prisma in mindering gebracht. Deze betalingen voor bijdrage in het coöperatiekapitaal worden gezien als een korting op de MFS-subsidie.
86 Rentebaten en baten uit beleggingen (S5) Dit zijn grotendeels rentebaten van liquide middelen voortvloeiend uit de aangehouden gelden uit hoofde van bestemmingsfondsen en tijdelijke liquide overschotten.
Toekomstbestendigheid van het inkomen Er wordt bij Dorcas ruime aandacht besteed aan de toekomstbestendigheid van het inkomen in de komende jaren. Waar Dorcas de komende jaren uitbreiding van de inkomsten verwacht, valt als volgt weer te geven: • Dorcas-winkels; in 2014 groeiden de netto inkomsten van de winkels van ruim 1,7 miljoen euro naar ruim 2,2 miljoen euro. In de laatste maanden van 2014 zijn er weer een tweetal nieuwe winkels opgestart, zodat de verwachting is dat ook in 2015 de netto bijdrage verder zal stijgen, terwijl er nog steeds belangstelling is om nieuwe winkels te starten. • Nederlandse vermogensfondsen; hier liggen nog veel kansen voor Dorcas, mede door de mogelijkheden van een gevoeld ‘eigenaarschap’ van de fondsen bij de uit te voeren projecten. • Het gegeven dat Dorcas door het ministerie van Buitenlandse Zaken is gekozen als een van de strategische partners in de Dutch Relief Alliantie, geeft veel mogelijkheden om in voorkomende relevante gevallen in aanmerking te komen voor overheidssubsidies. • Verkopen van ingezamelde kleding; nu steeds meer ontwikkelingslanden hun grenzen sluiten voor gebruikte kleding als hulpgoederen, terwijl Dorcas in de loop der tijden een uitgebreid apparaat heeft opgebouwd om gebruikte kleding in te zamelen, zal er in de toekomst een groter deel van deze kleding in binnen- en buitenland kunnen worden verkocht, om zo gelden te genereren die aangewend worden in de projecten. • Kerken in Nederland weten Dorcas steeds meer en vaker te vinden om uitdrukking te geven aan hun maatschappelijke betrokkenheid bij de zorg voor de armen. Hier liggen nog prachtige kansen. Er zijn ook inkomstenbronnen die onder druk staan, mede vanwege de crisis, zoals inkomsten van individuen, van bedrijven en van werkgroepen. Met de nodige inspanning zal het inkomen uit deze bronnen nog in stand gehouden kunnen worden op het huidige niveau, hoewel de middelen die aangewend worden om dat te doen, in verhouding zullen moeten blijven met de inkomsten. Het jaar 2014 is wat dat betreft zeker niet op al deze fronten slecht geweest. Concluderend kan gesteld worden dat Dorcas een zeer gevarieerd inkomenspalet heeft dat uit een groot aantal bronnen wordt gevoed. Dat geeft een enigszins complexe organisatie met veel fondsenwervende activiteiten. Het betekent ook dat het risico van opdrogende inkomstenbronnen wordt gespreid. Resumerend wordt verwacht dat het inkomen in de komende jaren op peil zal blijven, waarbij er plussen en minnen zullen zijn. Door die gevarieerdheid zal Dorcas naar verwachting in staat blijven om de resultaten toekomstbestendig te laten zijn.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG boekjaar
boekjaar
LASTEN
87
begroting
begroting
voorgaand
voorgaand
boekjaar
boekjaar
boekjaar
boekjaar
Besteed aan de doelstellingen (S6) Voorlichting/bewustmaking 0
0
0
Uitvoeringskosten publiciteit
Activiteiten/projecten
207.261
188.855
166.754
Uitvoeringskosten eigen organisatie
615.344
639.861
Totaal
822.605
518.219 828.716
684.973
Noodhulp Activiteiten/projecten Uitvoeringskosten publiciteit Uitvoeringskosten eigen organisatie
2.757.194
2.072.906
494.659
17.371
7.131
7.681
346.412
234.986
Totaal
3.120.977
185.410 2.315.023
687.750
Structurele hulp Activiteiten/projecten Uitvoeringskosten publiciteit Uitvoeringskosten eigen organisatie
5.901.440
7.212.662
4.925.063
21.195
19.102
21.261
732.736
1.134.127
Totaal
6.655.371
900.569 8.365.891
5.846.893
Sociale hulp Activiteiten/projecten Uitvoeringskosten publiciteit Uitvoeringskosten eigen organisatie
6.831.267
6.436.827
6.247.863
19.789
19.814
22.616
744.149
668.644
Totaal TOTAAL BESTEED AAN DE DOELSTELLINGEN
561.268
7.595.205
7.125.285
6.831.747
18.194.158
18.634.915
14.051.363
De directe en indirecte bestedingen aan de projecten is dit jaar behoorlijk gestegen ten opzichte van vorig jaar, namelijk met ruim € 4,1 miljoen, oftewel met bijna 30% Deze groei is een stevige uitdaging geweest voor de organisatie, waardoor op veel mensen een extra beroep is gedaan qua inzet en tijdsbesteding. Daarnaast is er ook extra personele capaciteit geworven, doch het vinden, opleiden en inwerken daarvan vergt de nodige tijd en aandacht, waardoor dit pas op de iets langere termijn effect heeft. De bestedingen aan voorlichting en bewustwording zijn hoger dan vorig jaar, doch nog net iets onder de begroting uitgekomen. Dorcas vervult een belangrijke rol in Nederland om de mensen waarmee ze in aanraking komt, bewust te maken van het armoedeprobleem en van het feit dat wij daar concreet iets aan kunnen doen. De slogans ‘Together we can make a difference’ en ‘In actie voor de allerarmsten’ zijn daarvan concrete uitingen. Opvallend is de aanzienljke groei van de uitgaven aan noodhulp. Dat heeft twee concrete oorzaken: allereerst de vrijgevigheid van het Dorcas-publiek voor het enorm grote vluchtelingenprobleem in het Midden-Oosten (Syrië en Irak) en vervolgens het gegeven dat Dorcas in 2014 een strategisch partner is geworden voor het ministerie van Buitenlandse Zaken voor noodhulpsituaties. Naast dat het Dorcas-publiek ruimhartig heeft gegeven voor de tragedie in het Midden-Oosten, heeft Dorcas ook belangrijke fondsen van het ministerie ontvangen om projecten uit te voeren. Deze twee oorzaken liggen ten grondslag aan de ruime verviervoudiging van de bestedingen aan noodhulp. Overigens ligt deze groei in noodhulpverlening volledig in lijn met de strategische ambities van Dorcas, zoals deze in het strategisch plan voor de jaren 2012 tot en met 2016 zijn vastgelegd.
88 De bestedingen aan structurele hulp zijn ook gestegen ten opzichte van 2013, met ongeveer € 800.000, waarbij vooral de directe bestedingen zijn toegenomen en de uitvoeringskosten wat zijn afgenomen. De groei is wel aanzienlijk beneden de begroting gebleven. De bestedingen aan sociale hulp zijn weer iets gegroeid. Dat is enerzijds het gevolg van het feit dat Dorcas in 2014 meer hulptransporten kon laten plaatsvinden naar Oekraïne en anderzijds doordat het volume van ingezamelde goederen in 2014 weer toenam in vergelijking tot 2013. Ondanks dat de uitgaven aan doelbestedingen zo’n grote vlucht namen in 2014, konden niet alle fondsen die in het jaar binnenkwamen ook in het jaar zelf besteed worden. Dit heeft tot gevolg dat het niveau van de bestemmingsfondsen aan het eind van 2014 enigszins is toegenomen. Met de extra capaciteit die in de loop van 2014 is opgebouwd, zullen deze bestemmingsfondsen in 2015 voortvarend, verantwoord en vakkundig worden besteed.
Werving baten (S7) De kosten eigen fondsenwerving zijn onder te verdelen in € 1.527.263 (2013: € 1.466.426) voor werving eigen fondsen en € 396.459 (2013: € 462.572) voor verkoop goederen, in totaal dus € 1.923.723 (2013: € 1.928.998). Derhalve zijn de totale kosten eigen fondsenwerving ongeveer gelijk gebleven, met een daling van de kosten van verkopen en een stijging van de overige fondsenwervingskosten. De totale kosten zijn iets hoger dan de begroting had voorzien. De kosten eigen fondsenwerving liggen ruim onder de 15% die Dorcas zichzelf als maximum stelt en eveneens ruim binnen de norm van 25% die het CBF stelt. Het percentage is in 2014 ten opzichte van 2013 gedaald van 11,7% naar 10,5%. Vorig jaar was aangegeven dat de inkomsten uit eigen fondsenwerving moesten stijgen om de huidige omvang van het fondsenwervende apparaat te rechtvaardigen. Daar is in 2014 een grote stap in gezet. Het liefst wil Dorcas weer onder de 10% aan fondsenwervende kosten komen. De indirecte kosten van de Dorcas-winkels (centrale aansturing door Dorcas-medewerkers en andere algemene kosten) zijn onder ‘kosten verkopen’ verantwoord. Deze bedroegen in 2014 € 227.393, waar deze in 2013 nog € 167.847 bedroegen. De stijging is een gevolg van de personele uitbreiding om de winkels te kunnen begeleiden in de voortgaande groei van het aantal winkels.
Beheer en administratie (S8) De kosten voor beheer en administratie zjin als volgt verantwoord:
boekjaar Onderdeel Personele kosten Huisvestingskosten Communicatiekosten Algemene promotiekosten
vorig boekjaar
639.210
551.750
34.706
30.008
7.234
7.081
802
724
Algemeen beheer
72.827
63.150
Autokosten
20.834
19.985
Afschrijvingen
29.307
24.786
Financieringslasten
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
363
4.588
805.283
702.072
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
89
In de toedeling van de salariskosten aan beheer en administratie zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:
Medewerkers financiële administratie
100%
Financial team leader
45%
Financial officer programma's
70%
Backoffice-medewerker programma's
100%
Directeur programma's
10%
Programmacoördinatoren
0-15%
Medewerkers HRM
100%
Facilitair medewerker
60%
ICT-coördinator
60%
Applicatiebeheerder CRM
50%
Receptionistes
80%
Financieel directeur Directieondersteuning
75% 30-40%
Van de niet-personele kosten (vooral huisvesting, autokosten, afschrijvingen en algemene beheerkosten) werd € 166.072 (2013: € 150.323) aan kosten van beheer en administratie toegerekend. Daarbij werd van alle kosten van de veldkantoren, inclusief de personele kosten, 8% toegerekend aan beheer en administratie. Bij het opstellen van de normeringen is rekening gehouden met de Aanbeveling die de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI) hiervoor heeft gegeven. De kosten voor beheer en administratie van 3,8% van de totale kosten (2013: 4,2%) liggen in het boekjaar weer onder de maximumnorm die Dorcas zichzelf stelt (4,0%). Alhoewel de absolute kosten van beheer en administratie vooral op het gebied van personele invulling zijn gestegen, verhouden deze zich goed tot de gestegen inkomsten en gestegen projectuitgaven.
90 Bezoldiging directie Het toezichthoudend orgaan heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van de andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het bezoldigingsbeleid wordt periodiek geactualiseerd. De laatste evalulatie van het functioneren van de directie was in november 2014. De bezoldiging van de directieleden gebeurt conform het actuele salarishuis en de daarbijbehorende salarisschalen. Het directieteam vormt een collegiaal team, zonder gezagsverhouding, waar op basis van gelijkwaardigheid wordt samengewerkt.
Naam Functie
Michel Gendi
Nico Hoogenraad AA
Director of Operations
Dienstverband: Aard
onbepaalde tijd
onbepaalde tijd
Uren
40
40
Parttime percentage Periode
100%
100%
1-1/31-12
1-1/31-12
70.788
65.779
150
150
Bezoldiging Brutoloon/salaris Eindejaarsuitkering
0
0
70.938
65.929
SV-lasten
7.770
10.069
Belastbare vergoedingen/bijtellingen
3.062
1.197
Pensioenlasten (werkgeversdeel)
6.354
13.349
Totaal overige lasten en vergoedingen
17.186
24.615
TOTAAL BEZOLDIGING 2014
88.124
90.544
TOTAAL BEZOLDIGING 2013
91.768
85.073
Vertrekvergoeding Totaal jaarinkomen
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG Naam Functie
91
Joeke van der Mei Director of Fundraising and Communication
Dienstverband Aard Uren Parttime percentage Periode
onbepaalde tijd 40 100% 1-1/31-12
Bezoldiging Brutoloon/salaris
65.779
Eindejaarsuitkering
150
Vertrekvergoeding
0
Totaal jaarinkomen
65.929
SV-lasten
10.342
Belastbare vergoedingen/bijtellingen Pensioenlasten (werkgeversdeel)
3.022 10.107 23.471
TOTAAL BEZOLDIGING 2014
89.400
TOTAAL BEZOLDIGING 2013
90.419
Er is geen sprake van variabel inkomen, prestatiebeloning of bonussen. Indien de VFI-Richtlijn Beloning van Directeuren gelegd wordt op het functioneren van de directie van Dorcas, dan komt het volgende beeld naar voren:
Bestedingen aan de doelstelling
120 punten
Aantal fte's Diversiteit organisatie
95 punten 115 punten
Wel/niet koepel
80 punten
Aansturing/beleidvorming
65 punten
Aantal punten
475 punten
Driehoofdige, collegiale directie Uitkomst weging zwaarte directievoering
80% 380 punten
Op basis hiervan zou de directiebeloning volgens de VFI-Richtlijn Beloning van Directeuren terechtkomen in klasse G, met een totaal jaarinkomen van € 98.257. De directiebeloningen bij Dorcas (iets beneden € 66.000 bruto jaarinkomen per jaar), liggen op ongeveer 65% hiervan.
92
boekjaar TOELICHTING LASTENVERDELING
begroting
voorgaand
boekjaar
boekjaar
Kosten publiciteit Kosten bank
53.836
45.300
48.592
Advertentiekosten
54.169
17.500
57.288
Kosten periodieken
182.855
187.500
225.482
Overige promotiekosten
372.124
352.500
216.487
Totaal
662.984
602.800
547.849
207.260
188.854
166.755
Waarvan ten behoeve van uitvoering projecten Voorlichting/bewustmaking Noodhulp
17.371
7.131
7.681
Structurele hulp
21.195
19.102
21.261
19.789
19.814
22.616
Totaal
265.615
234.901
218.313
DIRECTE VERWERVINGSKOSTEN
397.369
367.899
329.536
Sociale hulp
voorlichting/ Specificatie directe verwervingskosten (in €)
Communicatiekosten Algemene promotiekosten
noodhulp
bewustma-
structurele
sociale
hulp
hulp
fondsen- gezamenlijke werving
acties
derden
acties
14.697
14.697
129.332
2.940
2.939
subsidies
verkoop
beheer en
totaal
budget
totaal
admin.
2014
2014
2013
2.939
293.937
205.000
299.899
king
88.181
14.697
11.758
11.757
110.324
0
0
0
173.366
0
0
0
31.521
0
315.211
352.500
199.358
8.755
2.674
6.498
5.092
15.384
244
1.264
1.793
1.130
11.002
53.836
45.300
48.592
TOTAAL UITVOERINGSKOSTEN 2014
207.260
17.371
21.195
19.789
318.082
3.184
4.203
13.551
44.408
13.941
662.984
602.800
547.849
TOTAAL UITVOERINGSKOSTEN 2013
166.755
7.681
21.261
22.616
264.786
0
3.549
10.521
38.395
12.284
547.849
Algemeen beheer
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG
93 boekjaar
begroting
voorgaand
boekjaar
boekjaar
Kosten eigen organisatie Salarissen
L1
2.591.208
2.824.501
2.430.411
Sociale lasten
L2
448.595
457.610
448.219
Pensioenlasten
L3
268.134
360.008
270.298
Overige personeelskosten
L4
421.080
270.132
283.969
Huisvestingskosten
L5
284.408
282.333
235.936
Communicatiekosten
L6
186.361
218.539
188.893
Algemene promotiekosten
L7
14.560
14.447
15.253
Logistiek/magazijn
L8
140.805
121.000
153.780
Algemeen beheer
L9
353.555
360.140
327.661
Autokosten
L10
165.318
154.218
135.992
Afschrijvingen
L11
166.488
172.541
133.747
Financieringslasten
L12
2.313
1.949
27.099
5.042.823
5.237.418
4.651.259
615.344
639.862
518.219
Totaal uitvoeringskosten Waarvan ten behoeve van uitvoeringsprojecten Voorlichting/bewustmaking Noodhulp
346.412
234.986
185.410
Structurele hulp
732.736
1.134.127
900.569
744.149
668.644
561.268
Totaal
2.438.641
2.677.619
2.165.466
UITVOERINGSKOSTEN FONDSWERVING EIGEN ORGANISATIE
2.604.182
2.559.799
2.485.793
Sociale hulp
voorlichting/
noodhulp
bewustma-
structurele
sociale
hulp
hulp
fondsen- gezamenlijke werving
acties
derden
acties
subsidies
verkoop
beheer en
totaal
budget
totaal
admin.
2014
2014
2013
king Specificatie uitvoeringskosten/ kosten eigen organisatie (in €) Salarissen
337.807
168.117
387.981
360.904
583.446
8.867
45.876
80.065
178.818
439.329
2.591.208
2.824.501
2.430.411
Sociale lasten
61.580
26.447
61.852
55.160
107.012
1.652
8.549
13.892
33.323
79.127
448.595
457.610
448.219
Pensioenlasten
37.449
15.257
35.869
31.453
65.208
1.012
5.236
8.310
20.408
47.932
268.134
360.008
270.298
Overige personeelskosten
55.891
28.404
65.437
61.203
96.441
1.462
7.564
13.346
18.507
72.823
421.080
270.132
283.969
Huisvestingskosten
11.376
32.053
45.886
49.977
73.987
0
1.992
18.493
15.938
34.706
284.408
282.333
235.936
Communicatiekosten
45.876
12.417
18.125
19.812
68.463
1.482
1.482
5.501
8.908
4.294
186.361
218.539
188.893
1.674
1.428
3.057
3.539
2.502
0
0
301
1.257
802
14.560
14.447
15.253
Algemene promotiekosten Logistiek/magazijn
0
14.080
14.080
42.241
42.241
0
0
0
28.161
0
140.805
121.000
153.780
Algemeen beheer
47.405
24.351
56.049
52.567
81.758
1.238
6.404
11.363
10.596
61.825
353.555
360.140
327.661
Autokosten
15.006
13.239
29.429
30.640
25.018
344
1.782
4.523
24.503
20.834
165.318
154.218
135.992
1.012
10.422
14.529
36.206
62.652
0
0
759
11.602
29.307
166.488
172.541
133.747
Afschrijvingen
268
196
441
446
454
7
34
74
30
363
2.313
1.949
27.099
Totaal uitvoeringskosten 2014
615.344
346.412
732.736
744.149
1.209.181
16.064
78.919
156.626
352.051
791.342
5.042.823
5.237.418
4.651.259
Totaal uitvoeringskosten 2013
518.219
185.410
900.569
561.268
1.201.639
0
36.685
133.505
424.177
689.787
Financieringslasten
94 Deze kosten zijn op basis van de historische gehanteerde systematiek toegerekend. De verdeelsleutel van de kosten wordt door verbijzondering van de geschatte gewerkte tijden van alle medewerkers integraal en percentagegewijs, bedrijfseconomisch doorberekend, rekening houdende met de werkelijke activiteiten van de medewerkers.
Personeelskosten (L1-4) De personele kosten zijn iets hoger dan in 2013, doch zijn onder de begroting uitgekomen. Bij de personele kosten valt op dat de sociale lasten en pensioenkosten in verhouding tot de bruto loonsom lager uitvallen, hetgeen aanduidt dat deze pecentagegewijs iets lager zijn geworden. De overige personeelskosten zijn aanzienlijk hoger geweest als gevolg van gebruikmaking van externe krachten en zaken als reiskosten, Arbodienst, enzovoort. De stijging van de organisatiekosten is bij de projectaansturing hoger dan bij de rest van de organisatie, hetgeen erop duidt dat er een betere bezetting is geweest op de afdeling Programma’s. De pensioenregeling betreft een beschikbare premieregeling, die kwalificeert als een toegezegde bijdrageregeling. De kosten van de betaalde premies worden verantwoord in het jaar waarop deze betrekking hebben. De pensioenregeling kent een garantiebepaling voor de deelnemers aan het garantiepensioen. Er kan echter ook gekozen worden voor een beleggingspensioen, waarbij de deelnemer een hoger risico loopt, maar ook een kans heeft op hogere uitkomsten. Elke deelnemer maakt een keuze voor ofwel het garantiepensioen, ofwel het beleggingspensioen, na hierover individueel door de pensioenadviseur te zijn voorgelicht. Gedurende 2014 waren er gemiddeld 285 fte’s (2013: 208) werkzaam, waarvan 62 in Nederland en 223 op de veldkantoren. Het aantal fte’s in Nederland steeg van 58 naar 62 en bij de veldkantoren van 150 naar 223. Voor Nederland wordt in 2015 enige uitbreiding van het aantal fte’s voorzien, om te zorgen dat de capaciteit gelijke tred houdt met de groei van de projectportfolio. Bij de veldkantoren wordt een verdere stijging voorzien, omdat er steeds meer projecten zelf geïmplementeerd worden dan voorheen het geval was. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen vergoeding voor verrichte werkzaamheden. In 2014 is voor € 5.366 2013: € 10.487) aan kosten voor boardmeetings uitgegeven. Dat bedrag is voor 2013 inclusief reiskosten van buitenlandse leden van de Raad van Toezicht en een werkbezoek aan projectland Ethiopië. Vanaf 2014 zijn er geen buitenlandse leden van de Raad van Toezicht meer.
Huisvestingskosten (L5) De huisvestingskosten vielen hoger uit dan vorig jaar door hogere huurlasten en hogere onderhoudskosten. Hier was rekening mee gehouden in de begroting. De hogere huurkosten hebben mede betrekking op het gewijzigde beleid van transport in Nederland, waarbij er insourcing heeft plaatsgevonden. Om dat mogelijk te maken, moest er extra loodsruimte in de buurt van Andijk worden gevonden.De huurkosten zullen naar verwachting in 2015 weer iets afnemen, omdat loodsruimte elders in de loop van 2014 kon worden afgestoten.
Communicatiekosten (L6) en Promotiekosten (L7) De communicatie en algemene promotiekosten zijn nagenoeg gelijk gebleven aan die van 2013 en voor wat betreft de communicatiekosten een stuk lager dan was begroot. Dit is duidelijk een gevolg van het ‘op de kleintjes letten’ en waar mogelijk besparingen resaliseren.
Logistiek/magazijn (L8) De kosten voor logistiek en magazijn zijn nog iets verder gedaald; iets minder dan begroot, omdat de insourcing van Nederlandse transporten iets later is ingezet dan oorspronkelijk de bedoeling was. Deze operatie verloopt echter succesvol.
Afschrijvingen (L11) De afschrijvingen zijn vooral gestegen als gevolg van het feit dat de CRM-software in gebruik is genomen en vanaf dat moment wordt afgeschreven. Daar de ingebruikname later was dan gepland, zijn de afschrijvingskosten ook iets lager dan begroot. Een gedeelte van de afschrijvingen loopt niet onder deze noemer via de staat van baten en lasten, doch wordt op een andere plaats als kosten opgenomen. Dit valt als volgt weer te geven:
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG Afschrijvingen hoofdkantoor
141.198
Afschrijvingen veldkantoren
25.290
Verantwoord als 'kosten eigen organisatie' Afschrijvingen begrepen in directe kosten winkels
95
166.488 57.792
Verantwoord als ‘kosten verkoop’
224.280 Waarvan op de materiële vaste activa Waarvan op de immateriële vaste activa (software)
147.327 76.953
5.6 Kasstroomoverzicht 2014 boekjaar
boekjaar
vorig
vorig
boekjaar
boekjaar
Kasstromen uit operationele activiteiten: Resultaat jaarrekening
753.394
Bij: afschrijvingen Af: toename/afname voorraad
926.397
224.280
168.437
-453.873
-257.728
523.801
837.106
Veranderingen in werkkapitaal Toename/afname vorderingen Toename/afname kortlopende schulden
24.899
350.249
958.420
-102.744 983.319
247.505
1.507.120
1.084.611
Kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie financiële vaste activa Toename/afname schulden op lange termijn
0
27.057
65.624
-79.960 65.624
-52.903
Kasstromen uit investeringsactiviteiten Investeringen Desinvesteringen
-452.610
-649.134
19.100
17.603 -433.510
-631.531
1.139.234
400.177
Liquide middelen 31 december
4.851.128
3.711.894
Liquide middelen 1 januari
3.711.894
3.311.718
1.139.234
400.177
De toename van de liquide middelen heeft een aantal oorzaken. Allereerst is daar de toename van de bestemmingsfondsen: geoormerkte ontvangen gelden die nog niet tot projectbestedingen hebben geleid. Deze bestemmingsfondsen zijn toegenomen met € 327.554. Ten tweede zijn er van de overheid subsidies ontvangen, die in 2014 nog niet hebben geleid tot projectbesteding. Deze gelden zijn opgenomen als kortlopende schulden voor € 937.842, hetgeen ook tot een toename van de liquide middelen heeft geleid. Ten derde zijn er aanzienlijke middelen aangewend in de investeringen in vaste activa.
96
5.7 Controleverklaring
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
97
5.8 Ondertekening Directie en Raad van Toezicht De originele stukken zijn ondertekend door de directieleden en de leden van de Raad van Toezicht.
Vrijwilliger in actie: Riekje Elsinga-Koning Riekje Elsinga organiseerde dit jaar voor de achttiende keer de Dorcas Voedselactie in Rijssen. ‘Ik doe mee om te doen wat Jezus van ons vraagt: omzien naar onze naaste. Ik hoop dat mensen in nood door het werk van Dorcas iets zien van de liefde van Jezus Christus. Als coördinator heb ik al veel acties georganiseerd. In 1998 organiseerden we bijvoorbeeld een actie voor extra voedsel en kleding. In 2010 ben ik met Dorcas op reis geweest naar Roemenië. Daar deelden we voedselpakketten uit aan ouderen en gezinnen. Ik zag toen met eigen ogen hoe belangrijk een voedselpakket is en dat het behalve voedsel ook hoop en aandacht betekent in een vaak hopeloos bestaan.’
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
BIJLAGEN
99
Bijlage A. Begroting 2015 begroting BATEN
2015
Baten uit eigen fondsenwerving Giften algemeen
4.150.000
Nalatenschappen
1.100.000
Giften projecten
5.939.000
Ontvangen goederen om niet
5.200.000
Brutowinst verkoop artikelen
2.625.000 19.014.000
Baten uit gezamenlijke acties
150.000
Baten uit acties van derden
1.000.000
Subsidies van overheden
5.860.000
Rentebaten en baten uit beleggingen
16.000 26.040.000
SOM VAN DE BATEN LASTEN Besteed aan de doelstellingen Voorlichting/bewustmaking
885.887
Noodhulp
5.562.018
Structurele hulp
7.333.458
Sociale hulp
7.597.255 21.378.618
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving
2.069.097
Kosten gezamenlijke acties
21.029
Kosten acties derden
81.717
Kosten verkrijging subsidies overheden
251.858 2.423.701
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie SOM VAN DE LASTEN RESULTAAT
950.257 24.752.576 1.287.424
Geprognosticeerde kengetallen: • Doelbestedingspercentage van de baten
82,1%
• Doelbestedingspercentage van de lasten
86,4%
• Fondsenwervingspercentage eigen fondsenwerving
10,9%
• Fondsenwervingspercentage totale fondsenwerving
9,3%
• Beheerskostenpercentage
3,8%
100
Bijlage B. Verdeling projectgelden 2014
budget
afdracht
afdracht
afdracht
budget
cash 2014
cash
goederen
totaal
cash 2015
in euro’s
in euro’s
in euro’s
in euro’s
in euro’s
Roemenië
378.000
317.387
1.067.282
1.384.669
Moldavië
588.195
505.393
894.139
1.399.532
Verdeling naar landen:
Hongarije
33.300
40.191
236.173
276.364
Oekraïne
760.500
737.079
1.225.655
1.962.734
Albanië
540.000
506.329
268.578
774.908
Bosnië
0
16.957
116.375
133.332
Rusland Tussentotaal Oost-Europa Egypte Soedan
419.400
328.354
0
328.354
2.719.395
2.451.690
3.808.202
6.259.892
945.000
779.531
0
779.531
52.200
56.188
0
56.188
Zuid-Soedan
675.000
1.366.896
5.560
1.372.456
Ethiopië
837.000
1.108.005
0
1.108.005
Kenia/Oeganda
916.200
1.234.481
0
1.234.481
Tanzania
756.000
683.635
0
683.635
Zuid-Afrika
358.200
259.697
410.077
669.773
Mozambique
405.000
367.647
0
367.647
Zimbabwe
110.700
103.350
0
103.350
169.200
90.576
55.506
146.082
5.224.500
6.050.007
471.142
6.521.148
Syrië
0
14.998
276.111
291.109
Libanon
0
805.965
0
805.965
Irak
0
200.712
0
200.712
Tussentotaal Midden-Oosten
0
1.021.675
276.111
1.297.785
Lesotho Tussentotaal Afrika
Filipijnen
0
294.144
0
294.144
Overige landen, CfP & transportfonds
742.500
371.026
745.907
1.116.932
Tussentotaal overige landen, CfP & transportfonds
742.500
665.170
745.907
1.411.076
8.686.395
10.188.542
5.301.361
15.489.903
Noodhulp
2.359.149
398.046
2.757.194
4.591.255
Structurele hulp
5.657.499
243.942
5.901.441
6.262.875
Sociale hulp
2.171.894
4.659.374
6.831.267
2.230.373
10.188.542
5.301.361
15.489.903
13.084.503
TOTAAL Verdeling naar soort hulp:
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
BIJLAGEN Bijlage C. Verantwoordingsverklaring De Raad van Toezicht en directie onderschrijven de principes van de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen. De uitgangspunten van deze code zijn: • Binnen de instelling dient de functie ‘toezicht houden’ (vaststellen of goedkeuren van plannen, en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk gescheiden te zijn van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’. • De instelling dient continu te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling. • De instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten.
Besturen en toezicht houden In 2014 is als volgt invulling gegeven aan bovengenoemde functiescheiding: Raad van Toezicht: toezicht houden en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten. Directie: besturen en uitvoering. In hoofdstuk 2 ‘De organisatie Dorcas’ is dit uitgebreid beschreven. Dit hoofdstuk gaat in op de samenstelling en werkzaamheden van de Raad van Toezicht en de beoordeling van het functioneren van de directie en Raad van Toezicht zelf.
Besteding van de middelen In hoofdstuk 1 ‘Doelstelling en strategie’ worden de doelstellingen en resultaten van 2014 in grote lijnen beschreven. In hoofdstuk 3 ‘De Programma’s‘ wordt verslag gedaan van de gerealiseerde impact aan de hand van de belangrijkste doelstellingen en resultaten in 2014. Individuele verhalen op de schutbladen tussen de hoofdstukken geven een beeld van wat de hulp werkelijk voor verschil maakt in het persoonlijk leven van een begunstigde. De paragraaf ‘Monitoring en evaluatie’ in hoofdstuk 3 beschrijft hoe de processen worden bewaakt zodat de activiteiten tijdig kunnen worden bijgesteld om de gestelde doelen te realiseren. De verbeterpunten worden verder uitgewerkt in dit hoofdstuk.
Omgaan met belanghebbenden Dorcas heeft een uitgebreid netwerk van diverse belanghebbenden waar ze mee communiceert. Zo zijn de belanghebbenden in het buitenland de veldkantoren, de partnerorganisaties en de begunstigden. In hoofdstuk 3 wordt uiteengezet wat Dorcas doet aan de ontwikkeling van de partnerorganisaties in de projectlanden. Dit hoofdstuk bevat tevens een overzicht van partners waar Dorcas mee samenwerkt. Ook in Nederland kent Dorcas diverse samenwerkingsverbanden zoals het Christelijk Noodhulpcluster en Prisma. Deze samenwerkingsverbanden worden beschreven in hoofdstuk 2. In hoofdstuk 4 ‘Fondsenwerving en communicatie’ wordt de relatie tussen Dorcas en haar achterban beschreven. Dorcas communiceert actief met de achterban en informeert deze met diverse periodieken. Voor de behandeling van klachten is er een gerubriceerd klachtenregister. Om de twee jaar vindt er een tevredenheidsonderzoek plaats onder medewerkers in binnen- en buitenland. Dorcas werkt nauw samen met duizenden vrijwilligers door heel Nederland. Raad van Toezicht lt.-kolonel mevr. dr. Ine Voorham, Voorzitter Directie Michel Gendi Nico Hoogenraad AA Joeke van der Mei
101
102
Bijlage D. Organogram Algemene verantwoording Dorcas heeft dit jaarverslag met zorg opgesteld. Daarbij zijn keuzes gemaakt in de structuur, de inhoud en de vormgeving. De belangrijkste keuzes zijn hieronder toegelicht. Dorcas komt op veel manieren in actie voor de allerarmsten. Uit al deze acties is een selectie gemaakt om te beschrijven in dit jaarverslag; in de beschrijving wordt gestreefd naar transparantie en relevantie voor alle belanghebbenden. Dorcas stelt zichzelf ten doel om Gods liefde uit te dragen in het geven van uitzicht aan mensen in nood en diepe armoede. De route die ze hierbij volgt staat beschreven in hoofdstuk 1 ‘Doelstelling en strategie’. Op de pagina’s tussen de hoofdstukken leest u human interest story’s – persoonlijke verhalen van mensen die de impact van het werk van Dorcas belichten. Dorcas werkt in haar programma’s samen met partners uit lokale gemeenschappen in Oost-Europa en Afrika. Deze partnerorganisaties kennen de gemeenschappen en weten wat nodig is om levensomstandigheden te verbeteren en zelfredzaamheid te vergroten. Dorcas hecht veel waarde aan de samenwerking met en ontwikkeling van deze partnerorganisaties; één procent van elk projectbudget wordt gereserveerd voor de capaciteitsopbouw van de partnerorganisatie, zoals beschreven in paragraaf 3.4 ‘Partnerontwikkeling’. Om inzicht te geven in de impact van de programma’s zijn de doelen, resultaten en ontwikkelpunten per sector omschreven in tabellen. Om te werken aan continue verbetering van haar programma’s, introduceerde Dorcas in 2013 een nieuw planning-, monitoring- en evaluatiesysteem, dit leest u in de paragraaf 3.5 ‘Monitoring en evaluatie’. Foto’s en video’s brengen het verhaal van Dorcas tot leven, en met dit verhaal wil Dorcas mensen in Nederland aanmoedigen om in actie te komen voor medemensen in Oost-Europa en Afrika. Dorcas biedt mensen veel verschillende manieren om in actie te komen. Dorcas zou Dorcas niet kunnen zijn zonder de hulp van duizenden vrijwilligers. Hun enthousiasme en onbetaalbare inzet spelen een belangrijke rol in het werk van Dorcas. In dit jaarverslag wordt het belang van hun werk in verschillende hoofdstukken belicht.
Reageren? De structuur, tekst, cijfers en vormgeving van dit jaarverslag zijn gecontroleerd door redactie- en directieleden van Dorcas. Als u wilt reageren, met opmerkingen of vragen, kunt u dat doen via
[email protected] of telefoonnummer 0228 595900.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
BIJLAGEN
103
RAAD VAN TOEZICHT
DIRECTEUR PROGRAMMA’S
DIRECTEUR FINANCIËN
DIRECTEUR FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE
COMMISSIE DORCAS WINKELS
ONDERNEMINGSRAAD FINANCIËN
DIRECTIEONDERSTEUNING
ICT
BEDRIJFSBUREAU FONDSENWERVING
PROCESMANAGEMENT
MARKETING EN COMMUNICATIE
RAAD VAN TOEZICHT RAAD VAN BESTUUR/DIRECTIE ADVIESORGANEN VERANTWOORDELIJKHEID DIRECTEUR PROGRAMMA’S VERANTWOORDELIJKHEID DIRECTEUR FINANCIËN
HRM EN VRIJWILLIGERSMANAGEMENT
VERANTWOORDELIJKHEID DIRECTEUR FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE
HUISVESTING EN BEHEER
PROGRAMMACOÖRDINATIE
MONITORING EN EVALUATIE
KINDERONTWIKKELING & SOCIALE ZORG
INTERNATIONALE INSTITUTIONELE FONDSEN
VERMOGENS FONDSEN
PROGRAMMA ONDERSTEUNING
GEZONDHEID EN WASH
PARTICULIEREN & KERKEN
BEDRIJVEN
DORCAS-WINKELS
DFOMANAGEMENT
COÖRDINATIE VELDKANTOREN
DUURZAME, ECONOMISCHE ONTWIKKELING
RAMPENMANAGEMENT
VELDKANTOREN AFRIKA
VELDKANTOREN EUROPA
VELDKANTOREN MIDDEN-OOSTEN
DORCAS FONDSENWERVENDE ORGANISATIES
EGYPTE
ALBANIË
LIBANON
AMERIKA
ETHIOPIË
MOLDAVIË
IRAK
HONGARIJE
KENIA
ROEMENIË
MOZAMBIQUE
RUSLAND
Z.-AFR./LESHOTO
OEKRAÏNE
ZUID-SOEDAN TANZANIA SOEDAN Version: 14.10
35
AR JA
80 -201 9 1
DOR AS C
5
35 jaar in actie voor de allerarmsten In 1980 zette Dirk Jan Groot samen met zijn vrouw de Christelijke Stichting voor Hulp aan Gewetensvervolgenden (CSHG) op. Hiermee werd invulling gegeven aan de behoefte om het evangelie in de praktijk te brengen en mensen te ondersteunen die vanwege hun geloof vervolgd werden. Dit betrof vervolgden in de destijds ‘gesloten’ landen in Oost-Europa. Deze mensen leefden veelal in armoede. Na de val van de Berlijnse Muur en de politieke hervormingen in Oost-Europa, werden deze landen beter bereikbaar en ontstond de werkgroep Dorcas, genoemd naar een van de eerste christenen die ‘overvloedig was in goede werken en aalmoezen’ (Handelingen 9:36). De werkgroep richtte zich op het inzamelen en transporteren van hulpgoederen en ging over in Stichting Dorcas Hulp International, waarvan Dirk Jan Groot directeur werd.
DO
1980 -2
5 1 0
CAS R
Toen in 1989 hongersnood uitbrak in Ethiopië, stuurde Dorcas een container voedsel. Het werkveld in Afrika breidde zich daarna snel uit naar meerdere landen. Naderhand werd het werk van Dorcas in twee stichtingen onderverdeeld. Daartoe werd Stichting Dorcas Aid International in 1995 opgericht; deze stichting was verantwoordelijk voor de uitvoering van de projecten in het buitenland. In 1997 werd Dorcas Hulp Nederland opgericht met de verantwoordelijkheid om fondsen te werven om de uitvoering van deze projecten mogelijk te maken. Dirk Jan Groot leidde de organisatie tot hij in 2010 met pensioen ging. In 2010 besloten de toenmalige besturen van Dorcas Hulp Nederland en Dorcas Aid International beide organisaties te integreren. Begin 2012 is deze eenwording intern gerealiseerd en in oktober 2013 is de fusieakte notarieel gepasseerd. Ook Stichting Dorcas Winkels is onderdeel van deze fusie. Vanaf oktober 2013 zijn alle activiteiten van Dorcas ondergebracht in één organisatie: Stichting Dorcas Aid International, onder de naam Dorcas.
3
5J
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
In actie voor de allerarmsten Blijf ons in 2015 volgen:
Twitter: @dorcashulp
Facebook.com/dorcashulp
YouTube: /dorcashulp
106
JAARVERSLAG 2014 DORCAS
107
In actie voor de allerarmsten Dorcas biedt hulp en ontwikkeling met 166 projecten in 17 landen in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika.
JAARVERSLAG 2014 DORCAS