15/02/2013
Astrid Wijenbergh - Afdelingshoofd Diëtiek ZNA Kathy Van De Velde - Diëtiste ZNA Middelheim
OVERZICHTHT Inleiding Screening Behandeling Casus
Praktische informatie
ONDERVOEDING
HHISTORIEKK 2003 Raad van Europa
2005
2006
Nutrition Day in Europese ZH
INLEIDING
Nationaal Voeding- en Gezondheidsplan (NVGP)
2007 FOD project
2008
VDiTO
VDiTO
Vlaamse Diëtisten Tegen Ondervoeding Werkgroep VAN en VOOR diëtisten tegen ondervoeding
MISSIE Ondervoeding beperken in Vlaanderen
Astrid Wijenbergh, Kathy Van De Velde, Gwen Pieters : ZNA (Antwerpen)
Een missie VAN en VOOR diëtisten Els Vercruysse : GZA Sint-Augustinus (Wilrijk) Karin Delanghe, Sabrina Martens : UZ Brussel Els Museeuw : AZ Damiaan (Oostende) Myriam Roosen : Gasthuisberg Leuven
VISIE Kennis van ondervoeding delen met diëtisten uit andere werkvelden
Marleen Genetello : UZ Gent
1
15/02/2013
WIE IS ONDERVOED ?
Wie is ondervoed ? Klinische blik vb
• ingevallen gelaat • apathisch • moe • dof haar • droge huid, bleek • slappe handdruk • aanspreekbaarheid • geen interesse in de omgeving …
=> Persoon met overgewicht kan ook ondervoed zijn !
is ondervoed WieWie is ondervoed ? ?
is ondervoed WieWie is ondervoed ? ? Objectieve parameters Gewicht van 3 à 6 maanden geleden Actueel gewicht Lengte
BMI Gewichtsverlies
De ideale BMI bij bejaarden(*)
Body Mass Index(*) Indien BMI 18,5 – 20,5 : risico op ondervoeding Indien BMI ≤ 18, 5 : ondervoeding ONDERVOEDING 75-85 jaar : BMI < 18.5 kg/m2 > 85 jaar : BMI < 24 kg/m2
EN/OF
Gewichtsverlies(*)
RISICO OP ONDERVOEDING 75-85 jaar : BMI 18.5 – 20 kg/m2 > 85 jaar : BMI 24-29 kg/m2
Normaal gewicht – huidige gewicht % gewichtsverlies = _______________________________ x 100 % Normaal gewicht
Indien GV > 5 % in de laatste maand ( ± 3 kilo(**) ) EN/OF Indien GV > 10 % in 6 maanden ( ±6 kilo(**) ) Risico op ondervoeding (*) Meijers JMM. Awareness of malnutrition in healthcare: the Dutch perspective. Thesis Maastricht University (van op www.stuurgroepondervoeding.nl) (**) LPZ 2010, p. 66
(*) Ref. Beck & Ovesen 1998 en LPZ 2006
2
15/02/2013
Verschillende begrippen
Malnutritie versus ondervoeding (*)
Malnutritie
SARCOPENIE MALNUTRITIE
“Een voedingstoestand waarbij een deficiëntie of overvloed aan energie, eiwitten en andere nutriënten meetbare ongunstige effecten veroorzaakt wat betreft weefselen lichaamssamenstelling, orgaanfuncties en het genezingsproces (‘clinical outcome’)”
ONDERVOEDING Ondervoeding
CACHEXIE ANOREXIE
(*)
“Een voedingstoestand waarbij een deficiënte energie en eiwitinname/absorptie optreedt en kan gepaard gaan met één of meerdere micronutriëntdeficiënties” (*) Ref. Introductory to the ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition: Terminology, Definitions and General Topics H. Lochs, S.P. Allison, R. Meier, M. Pirlich, J. Kondrup, St. Schneider, G. van den Berghe, C. Pichard
Cachexie “ Een resultaat van een complexe interactie tussen onderliggende ziekte, ziektegerelateerde metabolische veranderingen en (in sommige gevallen) de vermindering van beschikbare nutriënten (door verminderde inname/absorptie en/of verhoogd verlies of een combinatie van deze)(*).
Sarcopenie “Een toestand waarbij verlies aan spiermassa en -kracht voorkomt en met fysieke achteruitgang, slechte levenskwaliteit en zelfs dood tot gevolg” (*)
Primaire sarcopenie is enkel leeftijdsgebonden
Niet alle patiënten met ondervoeding zijn cachectisch, maar wel alle cachectische patiënten hebben te kampen met ondervoeding.
* Ref. Consensus definition of sarcopenia, cachexia and pre-cachexia. Clinical Nutrition 2010 M. Muscaritoli et al.
Anorexie
Secundaire sarcopenie is afhankelijk van ziekte, voedingstoestand en mobiliteit van de patiënt
(*) Ref. Age and Aging 2010; 39: 412- 423
Prevalentie Er is nood aan gedetailleerde studies rond prevalentie van ondervoeding in België
“Verminderde eetlust” Secundaire (ziektegerelateerde) anorexie is een algemeen symptoom dat frequent voorkomt bij chronische ziektes. (*)
“Malnutrition and associated factors in elderly hospital patients: A Belgian cross-sectional, multi-centre study.” Katrien Vanderwee, et al. (2009) (*)
Conclusie: Van de 2329 geriatrische patiënten:
24% 33%
ONDERVOEDING
RISICO OP ONDERVOEDING
43% GOED GEVOED * Ref. (Consensus definition of sarcopenia, cachexia and pre-cachexia. Clinical Nutrition 2010 M. Muscaritoli et al.)
* Ref. Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek jaargang 36 nummer 1, jan-feb 2010 p.18
3
15/02/2013
Prevalentie Conclusie : Thuiszorg-rvt prevalentie 5334 patiënten
22%
SCREENING
ONDERVOEDING RISICO OP ONDERVOEDING
78%
* Ref. Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek jaargang 36 nummer 1, jan-feb 2010 p.18
Doel van het weeg- en screeningsbeleid • Monitoring van het gewicht(sverloop)
Guidelines for Nutrition screening 2002 1e lijn: Malnutrition Universal Screening Tool (MUST) Ziekenhuis: Nutritional Risk Screening (NRS-2002)
• Evaluatie van de voedingstoestand Ouderen: Mini Nutritional Assessment (MNA)
• Tijdig herkennen van veranderingen in de voedingstoestand
Hoe starten ? Juiste gewicht en lengte is belangrijk
Voorbeeld:
54 jaar
Overige methoden:
-
Subjective Global Assessment (SGA) Nutrition Risk Index (NRI) Short Nutritional Assessment Questionnaire (SNAQ) Malnutrition Screening tool (MST)
Hoe meten en wegen ? Lengte: Staand: blote voeten, armen ontspannend naast het lichaam, hielen-kuiten-billenschouders raken de muur Alternatief : kniehoogte of armspanwijdte
Patiënt zelf zegt: 50 kg
158 cm
BMI 20.2
Ik heb gemeten: 45 kg
160 cm
BMI 17.6
Gewicht: Blote voeten, minimum aan kleding, lege blaas
4
15/02/2013
MUST Voorbeeld:
54 jaar
MUST
BMI
Score
> 20
0
Algemeen risico op ondervoeding in de THUISSITUATIE
18.5-20
1
Nu:
< 18
2
45 kg 160 cm BMI : 17.6
Gewichtsverlies in 3-6 maanden
• 0 = laag Routine matige klinische zorg; herhaal screening elk jaar
• 1 = gemiddeld Observeren; herhaal screening binnen 1-6 maanden met dieetadvies indien nodig
< 5%
0
4 maanden geleden
5-10%
1
50 kg
> 10%
2
= 10 % gewichtsverlies
Acuut ziekte-effect
Eetlust OK
Weinig of geen intake gedurende > 5 dagen
2
Totaal
3
Parameters Albumine
34-45 g/l
Pre-Albumine
15-40 mg/dl
• 2 of meer = hoog Behandelen; verwijs naar diëtiste. Eerst gewoon eten stimuleren, daarna verrijken/supplementen
Parameters (2) Albumine
35-45 g/l
(½ waardetijd van 20 dagen) - Inschatten hoe ziek een patiënt is (afhankelijk van CRP) - Viscerale eiwitreserves vast te stellen
C-Reactive Protein < 1 mg/dl (CRP) Hemoglobine
Man 8.6-10.9 mmol/l Vrouw 7.4-9.6 mmol/l
Kreatinine
Man Vrouw
Lymfocyten
2000-3500 cellen/mm3
Transferrine
225-400 mg/dl
Ureum
3-7 mmol/l
71-110 mmol/l 53-97umol/l
CRP
< 1 mg/dl
Verhoogd duidt op inflammatie
Nooit afzonderlijk beoordelen!
Bloedparameters Parameters (3) (2) Pre-Albumine
15-40 mg/dl
Bloedparameters Parameters (4) (3) Transferrine
225-400 mg/dl
Indicator voedselintake (½ waardetijd van 3 dagen)
- Indicator voor eiwitdeficiëntie en van de verbetering van de eiwitstatus bij hervoeden - Pre-albumine stijgt door voedingstherapie ook als ziekte niet verbetert
Creatinine
Man : 71-110 umol/l Vrouw : 53-97 mmol/l
Indicatie hoeveelheid spiermassa Hemoglobine
Man : 8.6 – 10.9 mmol/l Vrouw : 7.4 – 9.6 mmol/l
Ziekterespons inschatten
HB daalt snel bij ziekte
5
15/02/2013
Bloedparameters Parameters (5) (4) 2000-3500 cellen/m3
Lymfocyten
Indicatie eiwit/energieondervoeding indien geen andere hematologische afwijkingen (wel traag)
Ureum
3 – 7 mmol/l
Verlaagd als gevolg van eiwitarme voeding, cachexie of extreme leverinsufficiëntie
Voedingsinterventie: hoe ?
BEHANDELING
Bepaling voedingsbehoefte • Formules :
1. Bepalen voedingsbehoefte
- Harris & Benedict - Formule James & Shofield
2. Counseling door diëtist Optimaliseren en/of verrijken van de voeding Aanvullen met kant- en klare drinkvoeding Sondevoeding Parenterale voeding
Bepaling voedingsbehoefte Formule James & Shofield
MANNEN
VROUWEN
Bepaling voedingsbehoefte
(*)
Leeftijd in jaren
BMR (kcal/dag)
18 - 29 30 - 59 60 - 74 > 75
15,3 G + 679 11,6 G + 879 11,9 G + 700 8,4 G + 820
18 – 29 30 - 59 60 - 74 > 75
14,7 G + 496 8,7 G + 829 9,2 G + 688 9,8 G + 624
Energieberekening EN = PAL x BMR in Kcal/dag Ondervoeding : EN = 1.55 x BMR in Kcal/dag
Eiwitberekening
• Vergelijken met voedselinname (voedingsanamnese)
Hoog risico patiënten / refeeding (*): Een of meer criteria: • BMI< 16 • Gewichtsverlies > 15 % binnen 3-6 mnd • Weinig of geen voedselinname > 10 dagen • Laag P, Mg, K voor start voeding
Twee of meer criteria: (must-score 4 of meer) • BMI < 18,5 • Gewichtsverlies > 10% binnen 3-6 mnd • Weinig of geen voedselinname > 5 dagen • Alcoholisme, diuretica, antacida, insuline
Gezonde voeding : 0.8 g eiwit/kg LG Ondervoeding : 1.2 – 1.5 g eiwit/kg LG * Ref. James & Shofield 1990
* NICE guideline
6
15/02/2013
Counseling door een diëtist
Stereotiep beeld van cliënt van een diëtist
Counseling door een diëtist Counseling door een diëtist •
Optimaliseren en/of verrijken van de voeding
•
Aanvullen met kant- en klare preparaten
•
Sondevoeding
•
Parenterale voeding
Volgorde interventies respecteren In overleg met patiënt en behandelende arts Opvolging belangrijk
Behandeling ondervoeding in de eerste lijn Inname vs behoefte
Voedingsinterventie door diëtist
Optimaliseren en/of verrijken van de voeding
Evaluatie en actie eerstelijnszorg
100 % van de behoefte
Energie- en eiwitrijke voeding en eventueel DrinkV
Patiënt houdt inname en gewicht bij ≤ 10 werkdagen (tel. evaluatie)
75 – 100 % van de behoefte
Energie- en eiwitrijke voeding en eventueel DrinkV
≤ 10 werkdagen : evaluatie continueren of aanvullen met DrinkV
50 – 75 % van de behoefte
Energie- en eiwitrijke voeding aangevuld met DrinkV en/of SondeV
≤ 5 werkdagen : evaluatie continueren of overgaan op SondeV
< 50 % van de behoefte
Energie- en eiwitrijke voeding aangevuld met SondeV of volledige SondeV
≤ 2 werkdagen : evaluatie continueren Of overgaan op volledige SondeV of orale/DrinkV
•
Voldoende calorieën en eiwitten aanbieden
•
Geen overbodige diëten
* Ref. Stuurgroep ondervoeding
Praktische Tips •
Motivatie
•
Energie-aanbreng uit dranken
Aandacht voor vochttoediening
1 glas volle melk
= 95 kcal
1 glas magere melk
= 50 kcal
•
Toevoeging calorierijke • producten
Energie-aanbreng uit dranken
1 glas water
= 0 kcal
•
Kleine porties
•
Volle melkproducten
1 glas fruitsap
= 65 kcal
•
Frequente maaltijden
•
Extra beleg
1 glas cola
= 65 kcal
1 glas light frisdrank
= 0,2 kcal
1 tas koffie
= 0 kcal
1 tas koffie + 1 klontje suiker (5g) + 15 ml koffieroom
= 55 kcal
•
Lijst van gemiddelde dagelijkse inname
•
Aandacht voor tussendoortjes
•
Eetlust opwekken
•
Voeding verrijken
1 glas = 150 ml
7
15/02/2013
Aandacht voor tussendoortjes - Milkshake: receptuur - Roomijs
Voeding verrijken Vetten - Boter - Margarine Room - Olie
- Pannenkoeken, wafel, … - Nootjes, blokje kaas, … - blokjes salami, chocolade, …
Tussendoortjes Streven naar 200 kcal en 5-10 g eiwit per portie
Voorbeeld : 250 ml verse pompoensoep
= 30 kcal
+ 20 ml room 35% V
= 100 kcal
+ 20 ml room 35% V + 10 balletjes (40g)
= 175 kcal
Voeding verrijken Voeding verrijken
Voeding Voeding verrijken verrijken Voorbeeld :
KOOLHYDRATEN Dextrine maltose (Fantomalt, Caloreen, Nutrical) Glucose (glucopur)
1 PUDDING 125 ml volle melk + 8% suiker (10g) + 8% puddingpoeder (10 g) = 160 kcal + 10 ml room = 195 kcal + 10 ml room + 10 g dextrine maltose = 230 kcal
EIWITTEN Eiwitrijke poeders (Protifar, Resource proteïn instant) 1 PUDDING 125 ml volle melk + 8% suiker (10g) + 8% puddingpoeder (10g) = 4.1 g E + 2 maatjes protifar (5g) = 8.5 g E
Aanvullen met kant- en klare producten Indeling drinkvoeding SIP-feeding ONS (oral nutrition supplements) Gedaalde eetlust/te lage inname voeding
? BIJVOEDING
Geen eetlust/bijna geen inname voeding
VERVANGVOEDING
PAUZE Specifieke behoeften? Kanker, doorligwonden, diabetes
ZIEKTESPECIFIEKE VOEDING
Slikstoornissen
PAUZE
8
15/02/2013
Drinkvoeding Drinkvoeding
Drinkvoeding •
Vloeibaar of halfvast
•
Vaak op koemelkbasis
•
Verschillende smaken, o.a. ook hartige (vb soep)
•
Dranken: ook alternatieven met vruchtensmaak
•
Voedingsvezels: soms aanwezig, andere restenvrij
•
Product kan lactose bevatten, andere zijn lactosevrij
•
Meeste producten: glutenvrij
•
Kant- en klare verpakking (125 – 240 ml)
•
Firma’s: Abbott, Fresenius, Nestlé, Nutricia
•
Verkrijgbaar bij apotheek (niet terugbetaald)
•
Thuislevering door firma’s (mogelijks goedkoper)
Drinkvoeding Drinkvoeding Voordelen: • Veel energie in klein volume • Kleine tekorten wegwerken Nadelen: • Onderdrukt de eetlust • Zoete smaak: snel beu • Plakkerig gevoel in de mond • Zwaar gevoel op de maag indien te snel gedronken • Duur (min 2 €-2,5€ per portie)
Eiwitrijke bijvoeding 1-1,6 kcal/ml, ongeveer 20 g E/portie Niet geschikt als enige energiebron •
Posologie: tot 3 per dag
•
Voor selectief verminderde eetlust (vb geen vlees/vis/kaas)
•
Voor verhoogde eiwitbehoeften (chirurgie, brandwonden, …)
Voor en nadelen afwegen! Verschillend bij elke patiënt
Bijvoeding op basis van fruit 250 – 330 kcal/portie
Vervangvoeding 2 flesjes = 1 maaltijd ?
•
Laag eiwitgehalte: 4g/100 ml
•
Niet geschikt als enige energiebron
o.a. afhankelijk van concentratie drinkvoeding:
•
Bij melkaversie , lactose-intolerantie
Isocalorische: 1 kcal/ml
•
Minder geschikt bij diabetes
Hypercalorisch: 1,5 kcal/ml
9
15/02/2013
Vervangvoeding Vervangvoeding •
Patiënt eet bijna niets, volledige vervanging van maaltijd
•
E.V.K (En%): 15-35-50
•
Posologie: volgens behoefte van patiënt (tot 6 per dag)
•
Melkbasis, yoghurtbasis
•
Met of zonder vezels
Nieuwe trend = supergeconcentreerd 2-2,4 kcal/ml = 300 – 400 kcal/portie
•
Bijvoeding of vervangvoeding
•
Voor patiënten met weinig eetlust, vochtbeperking, …
Hoe gebruiken ?
Ziektespecifiek •
Diabetes
• •
Ziekte van Crohn
Decubitus
•
COPD
Nierpathologie
•
Leverfalen
•
Oncologie
•
•
•
Vlak na de maaltijd
•
Bij voorkeur in de loop van de avond
•
Traag drinken
•
Liefst gekoeld, sommige kunnen opgewarmd worden
•
Schudden voor gebruik
•
Sommige producten: smaak = neutraal
•
Mengen met gewone voeding
•
Lange houdbaarheid !
Pediatrie
Opvolgen = belangrijk !
Bouwsteentje , easy to eat •
Bijvoeding bij gemotiveerde patiënt 45% wordt weggegooid
Bouwsteentje = energie- en eiwitverrijkt gebakje 2 smaken: aardbei of banaan Kleine portie: 55 g = 200 kcal, 8 g E
Dagelijkse inname = belangrijk
• Easy to eat = veilig dessert bij slikstoornissen 2 smaken: frambozen of tropical Kleine portie: 55 g = 130 kcal, 6 g E
Gedurende bepaalde tijdsduur
• Wordt verdeeld via Revogan
Hoeveelheid bijsturen ifv orale voedselinname
10
15/02/2013
Slikproblemen
Sondevoeding
Indikkingspoeder: in koude en warme dranken
Indien de intake van de patiënt onvoldoende is en optimale voeding wenselijk kan sondevoeding de volgende stap in de behandeling zijn
Graanvlokken: ter vervanging van broodmaaltijd Maaltijden in poedervorm
Voedingsverslag opmaken: - huidige inname - hoeveel kcal tekort
Lepelbare voeding: pudding, soep, fruitmousse Ingedikte drinkvoeding Gegelifieerd water: - ter vervanging van vocht - niet als extra aanbreng calorieën - met suiker of zoetstof - verschillende smaken
Dit advies terugkoppelen naar behandelende arts/2de lijn
Algemene aandachtspunten • Ook beweging stimuleren
• Terugkoppelen naar arts - Indien bijkomende ziekteverschijnselen - Minimaal bij begin en eind van de behandeling - Indien verwachte herstel stagneert
CASUS • Raad patiënt aan zichzelf wekelijks te wegen en contact te nemen bij verder gewichtsverlies
Casus : MUST
Casus Mevr. Hagelsteen • • • •
Mevr.Hagelsteen 71j 1m62 Huidige gewicht 50kg; BMI:19 Oorspronkelijke gewicht 55 kg
• Cardiale voorgeschiedenis • Met griepinfectie naar de huisarts • Doorverwijzing huisarts voor dieetconsult in verband met ongewenst gewichtsverlies • Welke stappen onderneem je? • Wat is je voorgestelde behandeling?
BMI
Score
> 20
0
Nu:
18.5-20
1
50 kg 162 cm
< 18
2
BMI : 19
Gewichtsverlies in 3-6 maanden < 5%
0
5-10%
1
> 10%
2
Oorspronkelijk gewicht
Acuut ziekte-effect
55 kg
Weinig of geen intake gedurende > 5 dagen
2
Totaal
2
11
15/02/2013
Casus : MUST Algemeen risico op ondervoeding in de THUISSITUATIE
• 0 = laag Routine matige klinische zorg; herhaal screening elk jaar
• 1 = gemiddeld Observeren; herhaal screening binnen 1-6 maanden met dieetadvies indien nodig
• 2 of meer = hoog Behandelen; verwijs naar diëtiste. Eerst gewoon eten stimuleren, daarna verrijken/supplementen
Casus anamnese • Ontbijt: 2 sneden brood met minarine en confituur koffie met halfvolle melk • Middagmaaltijd: Veel soep 90 g vlees, weinig saus 2 soeplepels groenten 1 gekookte aardappel water • Avondmaaltijd: 2 sneden brood met minarine en confituur koffie met halfvolle melk • Per dag tussendoor: koffie met halfvolle melk en 5 glazen water
Casus vragen
Casus stappen • Berekening anamnese op energie en eiwit ca. 900 kcal en 35 gram eiwit
• Welke stappen onderneem je ?
• Wat is je voorgestelde behandeling ?
• Berekening energiebehoefte Harris & Benedict (1984) 447,596+(9,247xgew) + (3,098xlengte) – (4,33x71)= 1104,39 BEE + 10% SDW = 1214,829 kcal + 20% activiteit ambulant + 10% geringe stress = 1579,28 kcal • Berekening eiwitbehoefte 1.2-1.5 g eiwit/kg lichaamsgewicht = 60-75 g eiwit
Casus advies
Casus vervolg
• Advies: - energierijke voeding - frequente maaltijden - opvolging binnen 10 dagen
• • • •
• Energierijke voeding - volle koffiemelk of koffieroom in koffie - boter of margarine in plaats van minarine - soep om 11.30 uur verrijkt met bindmiddel en room - frisdrank of sap in plaats van water - tussendoortjes - melkproducten
• aanpassing advies: - blijven verrijken voeding - vlees vervangen door vis of vleesvervanging - opstart drinkvoeding; vlak na de maaltijd of te laatste 2 uur voor de volgende maaltijd, maximaal 2 per dag Voorkeur eiwitrijke drinkvoeding
Mevrouw Hagelsteen kom terug op consultatie geen eetlust, aversie voor vlees Anamnese 700 kcal en 35 gram eiwit verdere vermagering van 2 kg
nieuwe opvolging
12
15/02/2013
Interessante info (1) • Wat zit er in het educatiepakket? - Transferdocument 1ste-2de lijn - Plooifolder en poster • Stappenplan voor screening in ZH (VDiTO) • Http://www.vdito.be
PRAKTISCHE INFO
Stappenplan
Stappenplan • 1. Werkgroep • 2. Doelstellingen • 3. Doelgroep
Implementatie van screening naar ondervoeding in een Belgisch ziekenhuis
• 4. Inventarisatie • 5. Screeningsinstrument en behandelplan • 6. Inzet medewerkers en middelen • 7. Implementatie van de screening • 8. Intern communicatieplan • 9. Evaluatie
Website
Educatiepakket : transferdocument
Http://www.vdito.be
13
15/02/2013
Educatiepakket : Plooifolder
Educatiepakket : Poster
Educatiepakket
Tools beschikbaar voor de thuissituatie Abbott:
Voedingspas
Nutricia:
Nutripass
BESTELLEN via :
[email protected]
Productinformatie
Referentie-sites
ABBOTT -
[email protected] - www.abbott.be
•
www.espen.org
•
www.stuurgroepondervoeding.nl = Landelijke eerstelijns samenwerkingsafspraak ondervoeding (LESA)
FRESENIUS - www.fresenius-kabi.com
•
www.nutritionalassessment.azm.nl/index.htm
•
www.mna-elderly.com/
•
www.ebnursing.ugent.be/richtlijnen/voeding/ nederlands_introductie.html
•
https://portal.health.fgov.be/portal/page?_pageid= 56,7422388&_dad=portal&_schema=PORTAL = Nationaal voedings- en gezondheidsplan
•
www.vbvd.org
•
www.vvkvm.be
NESTLE - www.nestlenutrition.com
NUTRICIA - www.nutriciamedical.be
14
15/02/2013
Thuiszorg firma’s
Interessante info www.dieetconsult.nl
www.sorgente.nl
• Linde Homecare Benelux-Farmadomo België: - www.farmadomo.com - 03 / 880 08 20
• Remedus: - www.remedus.be - 070 35 01 55 of 0478/ 28 00 00 (permanentie) - Remicare
Wat bieden zij ? • Leveren producten en diensten aan huis: - Sondevoeding - Drinkvoeding (Remedus) - Pompen, leidingen, statieven, spuiten, kompressen, rugzakken,…
Mutualiteit • Mediatheek: materialen, bv statieven voor sondevoeding (goedkoper)
• Terugbetaling sondevoeding: => KB van 20 juli 2007 • Zorgen voor opleiding van patiënt, familie en thuisverpleegkundigen
• Remicare= feedback(Remedus)via PC naar zorgverleners
Terugbetaling drinkvoeding
-
4.10 euro/dag voor polymere SV 15.00 euro/dag voor semi-elementaire SV 0.71 euro/dag voor materiaal zonder pomp 1.15 euro/dag voor materiaal met pomp 0.41 euro/dag voor pomp
Dank voor uw aandacht!
• Nog geen algemene terugbetaling
• In sommige gevallen, in bepaalde streken en bij bepaalde mutualiteiten – Bv bij de CM in het Waasland
VRAGEN?
15
15/02/2013
Acute en chronische ondervoeding Acute ondervoeding
Chronische ondervoeding
- vochtopstapeling - gewichtsverlies - geen gewichtsverlies - oorzaak: vooral - oorzaak: ernstig eiwittekort energietekort
16
