2012 Foto s waar je bloed op ziet (én zweet én tranen)

FoliaMagazine weekblad voor HvA en UvA

nr.10 14/11/2012

Foto’s waar je bloed op ziet (én zweet én tranen)

(advertenties)

Folia maakt kennis...

macbeth van william shakespeare regie johan simons

...met Kareljan

slechts betaal t de m €10 e an de as v p s rintp ouwburg h c s s d sta l ssba.n

Schoutens

nieuwe decaan FNWI en hoogleraar theoretische fysica UvA

Woensdag 14 november tussen 16.00 en 17.00 uur in de OBA (Oosterdokskade 143)

met roeland fernhout fred goessens fedja van huêt hans kesting chris nietvelt muziek merel junge kaspar kröner

Live te beluisteren op AmsterdamFM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel)

Vanaf 15 november terug te luisteren op

www.foliaweb.nl

21 november • Laurens Buijs (voorzitter UvA Pride en promovendus bij sociologie)

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

22 t/m 25 nov | stadsschouwburg amsterdam (020) 624 23 11 | tga.nl

FLOOR AGENDA

KOHNSTAMMHUIS, WIBAUTSTRAAT 2-4 | WO 14 NOvEMBER - DI 27 NOvEMBER gastlezing aBC produCties 14 november, 12.00 - 14.00 uur, Broedplaats ABC producties geeft gastlezing aan studenten uit Amsterdam. Breaking out Congres 15 november, 12.30 - 18.00 uur, Arena, Broedplaats en Kohnstammzaal Breaking Out is het netwerkevenement voor jonge, groeiende, talentvolle, startende ondernemers en ondernemende studenten die de toekomst van Nederland in handen hebben. filmvertoning reporter 15 november, 18.00 - 21.00 uur, Arena en Kohnstammzaal Students that matter programma, presentatie van Jim Jansen (Folia) en na gesprek met

CREATING TOMORROW

‘Toneel om van te houden’ de Volkskrant****

journalist en tv presentator Aart Zeeman. theaterworkshops floor 20 november, 12.00 - 14.00 uur, Broedplaats Studenten aan de Minor Innovatie en Creativiteit volgen theaterworkshops bij Floor. exCellentieprogramma doo 21 november, 16.30 - 21.30 uur, Broedplaats Ook dit schooljaar biedt Floor weer ruimte aan excellente docenten en studenten. Floor is het leercentrum van de HvA. Floor is voor studenten, docenten en de rest van de wereld. Je kunt er activiteiten bijwonen maar ook organiseren. Facebook www.facebook.com/floorHvA Twitter @floorHvA

inhoud #10

redactioneel Fotografen

Kijk, de wetenschap! 6

Danny Schwarz, Roger Cremers, Jan-Maarten Hupkes, Bob Bronshoff, Fred van Diem, Jan van Breda, Bas Uterwijk, Bram Belloni en Martijn van de Griendt. Dit rijtje namen zegt u misschien weinig, maar het zijn de fotografen van Folia ­Magazine. Hun foto’s dragen sterk bij aan het karakter van Folia Magazine. Allemaal hebben ze hun eigen stijl en specialiteit. Een speciale vermelding verdienen Danny en Bob. Danny begon anderhalf jaar geleden als stagiaire, en bracht onlangs een boek op de markt. Bob deed dat laatste ook, over Bruce Springsteen, maar voor hem was het zeker niet het eerste. Hij is Folia al meer dan twintig jaar trouw. Iets korter werkzaam, maar minstens even trouw is Fred van Diem. Op de cover en vanaf pagina 6 ziet u hoe hij in opdracht van Bureau Kennistransfer wetenschap heeft gepoogd te verbeelden. Volgens mij is hij daar bijzonder goed in geslaagd.

Fotograaf Fred van Diem vertaalt wetenschappers en hun onderzoek naar pakkende beelden.

Nieuw-West, thuis best 12

Geen zin om huur te betalen? Ga buurtwerk doen in een probleemwijk.

Over het regeerakkoord 24

Wat betekenen de plannen van kabinet-Rutte II voor studenten?

Voorlichting getest 28

De HvA wil dat de voorlichting eerlijk gebeurt. En checkt dat met mysteryshoppers.

Excellent pushwerk 34

Op het Amsterdam University College worden studenten gepusht om te presteren. En dat vinden ze maar wat fijn. Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, [email protected], @jimfjansen

en verder

(twitter)

de week/het moment/navraag 4-5 passie 11 drift 17 objectief 18-19 opinie 20-22 Asis Aynan 21 Hadjar Benmiloud 22 promoties 23 lezingenladder 26 op de tong 27 overigens 31 Folia maakt kennis 32-33 prikbord 38-39 wasdom 40-41 stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43

FoliaMagazine

3

de week Studeren doe je dicht bij huis, werken bij het AUC.

S

Of dit nu de grensverleggende instelling is waarmee we de Nederlandse kenniseconomie op peil houden, is de vraag. Zunig is het in ieder geval wel. Bij het Amsterdam University College (AUC) zijn ze een stuk minder krenterig. Over een personeelslid meer of minder doen ze daar niet moeilijk. Bij de start in 2009 telde het eliteschooltje 13 fte’s, in 2011 waren dat er 30 en ingewijden schatten het aantal nu op 50. Oké, het studentenaantal is ook flink gestegen: van 64 naar 295. Maar het was de bedoeling dat externe mensen werden ingevlogen die niet op de loonlijst van het AUC terecht zouden komen. Dat is niet helemaal goed gegaan. Misschien kunnen de mensen die binnenkort hun baan verliezen bij het Domein Economie & Management (DEM) van de HvA ook aan de bak bij het AUC. De domeinraad vreest namelijk dat uitvoering van het plan om de povere kwaliteit van DEM te verbeteren, gepaard gaat met flink wat ontslagen. Mede daarom eist dit medezeggenschapsorgaan inspraakrecht over het verbeterplan. Ook het voornemen om de opleiding Human Resource

4

FoliaMagazine

foto iStock photo

tel je woont in een gehucht in Gelderland, in Armhoede, Trutjeshoek, Kruishaar of Gerrits flesch. Sinds je tiende droom je ervan om in de grote stad te gaan wonen. Die drinkschuur op het erf van boer Piet gaat op een gegeven moment toch vervelen. Nee, dan Amsterdam, met een coffeeshop op elke straathoek, vette clubs en poppodia als de Melkweg en Paradiso. Maar toen werd Jet Bussemaker minister van Onderwijs en viel je droom van een grootstedelijk avontuur in duigen. Zij adviseert toekomstige studenten toch vooral lekker dicht bij huis te blijven nu de ov-jaarkaart wordt afgeschaft.

Amsterdam. Wie wil hier nou niet studeren? Maar als het aan Jet Bussemaker ligt, zoek je maar een hogeschool in de eerste de beste provinciestad in de buurt. Als je uit Vlissingen komt, ga dan toch vooral in Middelburg studeren, is de boodschap.

waar andere studenten u tegen kunnen zeggen. Zou hij het ooit zo ver hebben geschopt als hij in geboortedorp Hoorn was blijven hangen? Jet mag het zeggen. yyy Eva Rooijers

Management op te doeken, stuit op weerstand binnen de domeinraad. Onder het kopje overig medezeggenschapsnieuws: Lex Sietses moet na jarenlange trouwe dienst per direct de Centrale Medezeggenschapsraad van de HvA verlaten. Dat is het boude oordeel van het Centraal Stembureau. Zij stelden een juridisch onderzoek in naar het lidmaatschap van Sietses omdat hij geen student meer is, maar wel – tegen wil en dank – in de raad wilde blijven. Wellicht dat een kleine identiteitscrisis op de loer ligt nu Sietses raadslid af is. Maar hij heeft ondertussen mooi wel een dosis bestuurlijke knowhow in huis

6 november 2012

tweet van de week ted @tedmeth De reden dat ik openbare computers haat (HALLO #UvA) is vanwege de hoeveelheid vreemd haar die er altijd op en omheen ligt. https://twitter.com/tedmeth/status/

Vier weken geleden kreeg ze de vergunning van het Stadsdeel Oost en sindsdien staat Judith Groenveld met haar mobiele winkel op de kruising bij het Amsterdam University College (AUC) in het Science Park. ‘Er is hier niks,’ zegt Groenveld. ‘En aangezien ik onderneemster wil worden dacht ik: ik ga hier een winkel beginnen.’ Voor de concurrentie van UvA-cateraar Eurest is Groenveld niet bang. ‘Ik ben veel goedkoper. Van studenten hoorde ik dat belegde broodjes daar wel vier euro kosten.’ yyy tekst Dirk Wolthekker / foto Danny Schwarz

navraag Gerben Moerman Vorig jaar werd socioloog Gerben Moerman verkozen tot Docent van het Jaar. Tot 16 november is het ook dit jaar voor elke student mogelijk zijn of haar favoriete docent te nomineren voor de titel. Volgens Moerman ‘een immense eer’.

Wat betekent het voor een docent om deze prijs te winnen? ‘Het is een geweldige eer, natuurlijk. Het allerleukste vond ik de kandidaatstelling door de studievereniging. Zij nomineerden me met een rapport, en dat vond ik geweldig om te lezen. In zo’n rapport zie je dat je didactische methodes herkend en gewaardeerd worden. Na die kandidaatstelling selecteert een jury vijf docenten. Die vijf docenten houden dan allen een voordracht – een beetje een Idols-verkiezing. Maar die avond is hartstikke leuk en gezellig. Mijn overwinning kwam voor mij onverwacht. Ik zie de Docent van het Jaarprijs echt als een waarderingsprijs. Er blijft echter altijd ruimte voor verbetering.’

Heeft u tips voor docenten die deze titel ambiëren? ‘Er is geen sleutel tot succes. Dat maakt het ook juist mooi, want iedere keer verschilt de Docent van het Jaar enorm van de vorige. Het zijn heel verschillende types, en dat is precies wat we moeten koesteren binnen de UvA: die diversiteit. Geen keurslijf.’ In het nieuwe regeerakkoord staat dat er extra goed gelet moet worden op kwaliteit van docenten: zou iedere onderwijsinstelling zo’n soort wedstrijd moeten houden? ‘De Docent van het Jaarwedstrijd is leuk, maar je moet er niet meer waarde aan

hangen dan dat. Ik denk wel dat je met een klein beetje intervisie sommige docenten al veel verder helpt. Daar mag wel wat aandacht aan worden besteed. Meer begeleiding van docenten die iets minder scoren zou dus wel helpen.’

U bent nog krap twee maanden de titelverdediger. Gaat u het missen? ‘Als Docent van het Jaar krijg je het erg druk. Je agenda raakt voller, en er ligt meer druk op je prestatie. Het is wel lekker om daar vanaf te zijn, straks. Je bent een soort uithangbord voor de UvA. In ruil daarvoor krijg je een immense eer, dus dan mag je er ook best iets voor terugdoen.’ yyy Fien Veldman

FoliaMagazine

5

Wetenschap verbeeld Valorisatie, de overstap van wetenschappelijke kennis naar maatschappelijke toepassing, dat is waar Bureau Kennistransfer zich voor inzet. Maar wat moet je je daarbij voorstellen? Hoe ziet het eruit? Fotograaf Fred van Diem kreeg de opdracht te verbeelden hoe wetenschappers hun kennis naar de praktijk brengen. tekst Marieke Buijs / foto’s Fred van Diem 1. Voor ecoloog Hans Matthijs zijn algen het ‘groene goud’, omdat ze zonlicht kunnen omzetten in brandstoffen en voedingsmiddelen. 2. Neurogeneticus Frank Baas probeert beschadigde zenuwen nieuw leven in te blazen om ziekten als MS en ALS te kunnen behandelen. 3. Als directeur van Bureau Kennistransfer hielp Robert Jan Lamers wetenschappers met valoriseren. Deze fotoserie is naar aanleiding van zijn afscheid geschoten en te bewonderen in het ‘Glazen Huis’ op het Science Park. 4. Cardioloog Yigal Pinto ontdekte een molecuul dat kenmerkend is voor hartfalen. Door daarop te screenen wil hij risico op hartfalen tijdig opsporen. 5. Natuurkundige Rudolf Sprik (l) spoort beschadiging in kunststof op aan de hand van geluidsgolven. Hij werkt samen met luchtvaarttechnicus Robert Jan de Boer (r) om de techniek in te zetten in de luchtvaart. 6. Medisch technologen Kees Grimbergen en Monique van Lier verfijnden de testmethode voor borstkankeronderzoek. Hun techniek voorkomt onnodige pijn na het onderzoek bij vrouwen met kleine borsten. 7. Microscoop-expert Erik Manders ontwikkelt microscopen waarmee hij moleculaire reacties in levende cellen kan zien. Cover Forensisch wetenschapper Maurice Aalders ontwikkelt een camera die een plaats delict zo vastlegt dat het beeld informatie bevat over de chemische samenstelling van objecten.

6

FoliaMagazine

1. Universitair hoofddocent Hans Matthijs van de afdeling acquatische microbiologie bij het Institute for Biodiversity.

2. Hoogleraar neurogenetica Frank Baas van de afdeling Genome Analysis bij het AMC.

3. Robert Jan Lamers was van 2007 tot november 2012 directeur van Bureau Kennistransfer van de UvA en het AMC.

FoliaMagazine

7

4. Hoogleraar hart- en vaatziekten Yigal Pinto is cardioloog bij het AMC en hoofd van de onderzoeksgroep experimentele cardiologie.

5. Universitair hoofddocent Rudolf Sprik (l) werkt bij het Van der Waals-Zeeman Institute van de UvA en Robert Jan de Boer is lector Aviation Technology bij de HvA.

8

FoliaMagazine

6. Kees Grimbergen is hoogleraar medische technologie bij het AMC en de TU Delft. Monique van Lier promoveert bij het AMC.

7. Erik Manders is manager bij het Van Leeuwenhoek Centre for Advanced Microscopy van het Swammerdam Institute for Life Sciences.

FoliaMagazine

9

(advertenties)

Broer zoekt vrouw

LOVE IT...

MET AL JE VRIENDEN IN ACTIE KOMEN

KOM OOK IN ACTIE CHECK FIGHTCANCER.NL

•

Het best bewaarde supermarktgeheim Biologische kip 930 gram

Het blad Jacky riep hem in 2010 uit tot de ‘op drie na begeerlijkste vrijgezel van Nederland’. Anno 2012 is Jelle Brandt Corstius nog steeds vrijgezel. Daarom zoekt Aaf naar een vrouw voor Jelle – zo’n zus is ze wel. Zie jij jezelf al met Jelle naar exotische oorden reizen? Of gewoon samen een activiteit ondernemen? Stuur vóór 23 november een liefdesbrief aan Jelle (met foto) naar [email protected] o.v.v. ‘Broer zoekt vrouw’. Voorwaarde: je studeert of werkt aan de UvA of de HvA.

Oudezijds Achterburgwal 235 1012 dL Amsterdam 020 - 595 38 78 of 595 38 79

MYRIAM GAASBEEK (piano en zang) en trio

Meld je aan!

Extra bij Het Parool van 15 december. De Folia Magazine broer-en-zus-special onder hoofdredactie van Aaf en Jelle Brand Corstius.

StARt het wEEKEnd in het AMStERdAMS AcAdEMISch cAfé vrijdag 16 november 17.00 - 19.00 uur

Advertentie Broer zoekt vrouw_Advertentie 12-11-12 14:28 Pagina 1

Plofkip 2.350 gram

Luister naar Radio AmsterdamFM: De stem van de hoofdstad!

Van 07:00 tot 19:00 uur op 103.3 op de kabel, 106.8 in de ether. En 24 per dag op www.amsterdamfm.nl Als het in Amsterdam gebeurt, hoor je het hier!

Radio AmsterdamFM: De stem van de hoofdstad!

is de publieke radio van Amsterdam. Nieuws, kunst en cultuur en politiek: als het in Amsterdam gebeurt hoor je het op AmsterdamFM. Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

95% van alle kip in de supermarkt is plofkip. Zo’n dier kan soms nauwelijks meer lopen.

Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

www.wakkerdier.nl

passie Draailier Nina Elzinga (21, leraar geschiedenis, HvA) was op haar vijftiende de jongste draailierspeler in Nederland. Nu geeft ze zelf les in het bespelen van het middeleeuwse instrument. ‘De draailier is vanuit de Arabische wereld met de kruistochten meegekomen. Hij klinkt als een kruising tussen een viool en een doedelzak. Op mijn veertiende was ik uitgekeken op klassiek blokfluit spelen. Tijdens een folkfestival in Frankrijk kreeg ik een draailier in handen en ik moest hem hebben. Het was een van de mooiste verjaardagscadeaus die ik ooit heb gehad. Een draailier wordt met de hand in twaalf maanden in elkaar gezet en kost rond de zesduizend euro. Ik heb er een jack in laten

zetten zodat ik elektroakoestisch kan spelen en het geluid kan vervormen. Lessen vinden is moeilijk en er is weinig bladmuziek. Zelf geef ik les aan een jongen van negen. De mensen van de gemeente waren zo verrukt over mijn instrument, dat ik de vergunning voor straatmuzikant gratis heb gekregen. Op goede dagen kan ik met een paar uurtjes spelen mijn huur verdienen. Maar ik speel niet voor het geld, ik vind het leuker om mensen te laten zien wat ik doe. Niet iedereen is fan. Laatst gooide een

oude chagrijnige dame briefjes in mijn koffer of ik wilde ophoepelen. Toen ze met haar wandelstok op mijn draailier begon te slaan is ze meegenomen door de politie. Daar voel ik me nog steeds naar over. Soms noem ik mijn instrument een “draaiklier”. Ik ben negentig procent van de tijd aan het stemmen en maar tien procent aan het spelen. Het is moeilijk, aangezien ik bijna doof geboren ben, maar ik kan nu op gehoor stemmen. Ik weet hoe hij moet klinken.’ yyy tekst Vera Lentjes / foto Fred van Diem

FoliaMagazine

11

Werken voor je woning Een gratis dak boven je hoofd, in ruil voor vrijwilligerswerk in een achterstandswijk. Klinkt als een goede deal? Dat is het ook. tekst Ynske Boersma / foto’s Bas Uterwijk

Z

omaar een zaterdagochtend in Osdorp-Oost. Op een modderig grasveld staat een witte partytent, met daarvoor een rijtje opklaptafels en banken. Uit een paar boxen klinkt Billy Jean. Midden op het plantsoentje staan drie jonge vrouwen en een dito heer een papiertje te bestuderen. Hun felrode truien vloeken met de groezelige huizenblokken om het veldje heen. Veel te fris. ‘Academie van de Stad,’ staat op hun ruggen te lezen. De vier zijn zogeheten studentcoördinatoren in het project ‘Springlevende Wijken’ van de

‘Ik doe graag iets terug voor de stad’ ideële stichting Academie van de Stad (AvdS). Ze wonen én werken in de wijk rondom de Suchtelen van de Haarestraat in Osdorp. Hun woning is ‘gratis,’ alleen gas, water en licht betalen ze zelf. Als tegenprestatie houden ze zich acht tot tien uur in de week bezig met welzijnswerk in de buurt. Een lastig buurtje, zoals er wel meer zijn in NieuwWest. Lange rijen treurige flats die hoognodig toe zijn aan een renovatiebeurt of de sloopkogel. Wat gezien de crisis nog wel even kan duren. Het gevolg is een buurt waar weinigen nog echt graag willen wonen. De bewoners zijn meestendeels van

12

FoliaMagazine

Marokkaanse of Turkse afkomst, en behoren tot de minderbedeelden van de stad. Het papiertje blijkt een gebruiksaanwijzing te zijn voor de vogelhuisjes die de vier vanmiddag met de buurtkinderen in elkaar zullen knutselen. Vandaag is het jaarlijkse buurtfeest, georganiseerd door het stadsdeel en woningcorporatie Eigen Haard. De studentcoördinatoren hebben de kinderactiviteiten voor hun rekening geno-

men: nestkasten bouwen en bingo. Een van hen is politicologiestudente Zilla Lupina (19). In februari verliet ze haar ouderlijk huis nabij Westerpark voor een sloopwoning van Eigen Haard in deze buurt. ‘Ik zocht al heel lang een huis, en toen kwam ik dit tegen. Het leek me een leuke werkervaring, en ik doe graag iets terug voor de stad. En ik krijg er nog een huis voor ook.’ Nu geeft ze wekelijks huiswerkbegeleiding Schoonmaakinstructie

Projectbegeleider Jair en student Nathalie praten met een buurtbewoner

aan de twaalfjarige Abdel, en coördineert ze verschillende buurtprojecten. De lessen geeft ze bij Abdel thuis. ‘Ik help hem met zijn huiswerk. Zoals met rekenen, maar ik leer hem ook nieuwe woorden. Daar vroeg hij zelf om, dat vind ik wel leuk om te zien.’ Hoe is het om bij een traditioneel Marokkaans gezin over de vloer te komen? ‘Op de basisschool was ik het enige Nederlandse kindje in de klas, dus ik ben wel wat gewend. Maar ik kan me voorstellen dat het voor anderen wel een beetje een cultuurshock is.’ Daarnaast geeft Zilla les aan een klasje zogenoemde Uitblinkers: kinderen van twaalf tot veertien jaar die aan de hand van een maandelijks wisselend thema uiteenlopende dingen leren, van schrijven tot acteren. ‘Bij het volgende project gaan we met de kinderen een documen-

taire maken over de buurt,’ vertelt Zilla. ‘We leren ze filmen, acteren en interviewen. Het idee erachter is dat de kinderen er zo misschien achter komen wat ze leuk vinden en waar ze goed in zijn.’ Ze leert veel van het werk, denkt Zilla. ‘Vergaderen, notuleren. En lesgeven, zeker aan een groep, is nog best moeilijk. Je bent vooral bezig met orde houden.’ Eigenlijk is er maar één nadeel aan deze deal: ‘Het is jammer dat het zó ver weg is. Mijn vriendje woont in oost, aan de andere kant van de stad. Nou ja, fietsen is goed voor de lijn.’ Tijd om de nestkasten in elkaar te hameren. Zilla geeft instructies aan de zevenjarige Sara en haar twee broertjes. ‘Nu gaan we de eerste drie spijkers in de gaatjes timmeren. En pas op je

vingers!’ Met stoïcijnse blik ramt kleuter Walid op het plankje. ‘Hij doet het beter dan ik,’ zegt Sara teleurgesteld. ‘Top!’ roept Zilla. En dan, terloops: ‘Helemaal krankjorum word ik van die herrie.’ De vier coördinatoren blijken gisteren samen de kroeg in te zijn gedoken. En ja, het is laat geworden. Het blijven tenslotte studenten. In een andere uithoek van de stad ligt Nieuwendam-Noord. Hetzelfde verhaal als Osdorp-Oost: lange rijen naoorlogse portiekflats, verwaarloosde plantsoentjes, nul vertier. Op de achtergrond het geraas van de ring. Ook hier doen studenten hun best de buurt een beetje beter te maken. Schoner, om precies te zijn. Want hoe minder buurtbewoners om hun buurt geven des te groter de zooi op straat. De

FoliaMagazine

13

Drie organisaties Voor Project VoorUit, een initiatief van VU en UvA, wonen in zes ‘probleemwijken’ in West en Nieuw-West zestig studenten in sloop- en renovatiepanden, in ruil waarvoor zij veertig uur in de maand sociaal werk doen. Doel van het project is de verschillende bevolkingsgroepen in de buurt dichter bij elkaar te brengen. De studenten geven huiswerkbegeleiding, leren kinderen koken, knutselen en zingen, en voor volwassenen zijn er onder meer koffieochtenden. Stichting Academie van de Stad begon in 2008 met het project ‘Springlevende Wijken.’ In zes ‘moeilijke’ buurten in Noord, Oost, West en Nieuw-

West wonen zo’n vijftig studenten ‘gratis.’ In ruil daarvoor werken de studenten aan buurtprojecten die ze zelf mogen bedenken en opzetten, en geven ze bijles aan een kind uit de buurt. In totaal zijn ze daar acht tot tien uur in de week aan kwijt. Stichting Doetank heeft in opdracht van woningcorporatie Stadgenoot verschillende sociale projecten opgezet in Nieuwendam-Noord, met als doel de vervuiling van de buurt aan te pakken. De projecten worden uitgevoerd door drie stagiairs, voor een periode van minimaal vier maanden. De stagiairs delen als stagevergoeding een huis in dezelfde buurt.

Nathalie (l) en Jair (r) prikken mee

studenten werken voor Stichting Doetank, die in opdracht van woningcorporatie Stadgenoot projecten opzet om de vervuiling tegen te gaan. Of beter gezegd, te voorkomen, door bewoners ‘anders’ met hun buurt om te leren gaan. Zo is UvA-studente Franse taal & cultuur Raya Aref (19) bezig met het opzetten van een buurtmoestuin. Als beloning woont ze gratis in een huis van Stadgenoot, midden in de buurt. Ook zij hoeft alleen servicekosten te betalen. ‘Ik

14

FoliaMagazine

wilde graag iets goeds doen. En dat er ook een huis bijzit, is natuurlijk geweldig.’

‘Het is jammer dat het zó ver weg is’ De wereldwijze Raya vindt het wel meevallen met de troep in deze wijk. Ze is net terug uit Frankrijk, waar ze zeven jaar woonde. ‘In Parijs

is het echt veel erger. En de mensen zijn hier heel vriendelijk. Maar goed, ik woon hier pas een paar weken, misschien moet ik het nog zien.’ Maar hoe denkt ze de onverschillige buurtbewoners zo ver te krijgen hun straten schoon te houden? ‘Ik denk door heel veel met mensen te praten, en rustig uit te leggen waarom het ook in hun belang is om niet al je troep op straat te gooien. Dat heeft meer zin dan een woningcorporatie die overal papiertjes ophangt waarop

Voorwaarden? Wil je ook sociaal werk doen in ruil voor ‘gratis’ woonruimte? Stichting Doetank is nog altijd op zoek naar stagiairs voor de projecten in Nieuwendam-Noord. De AvdS hoopt snel met nieuwe Springlevende Wijken te kunnen beginnen, en ook in de bestaande wijken komen af en toe plekken vrij wanneer een van de studenten afstudeert. Ook voor Project VoorUit kan het hele jaar door gesolliciteerd worden. Deze laatste neemt alleen UvA- en VU-studenten aan, voor de overige projecten zijn ook hbo-studenten welkom. Let wel, vrijblijvend is het niet. Je moet bereid zijn je voor langere tijd te verbinden aan het

project, van minimaal een jaar bij VoorUit, tot anderhalf jaar bij de AvdS. Stages bij de Doetank beginnen bij vier maanden, maar ook zij geven de voorkeur aan een langere periode. Sowieso kom je niet zomaar door de sollicitatieprocedure. AvdS zegt per vacature tientallen aanmeldingen te krijgen. Studenten van ‘sociale’ opleidingen hebben een voorsprong, maar motivatie is doorslaggevend. ‘Studenten moeten gemotiveerd zijn om iets voor de buurt te kunnen betekenen,’ zegt Dora Fabriek van de AvdS. ‘Daarbij moeten ze organisatorisch en sociaal sterk zijn.’

Raya op haar balkon in Nieuwendam, en Zilla helpt bij het timmeren van een nestkastje

staat dat mensen moeten opruimen. Dat lezen ze niet eens, of het kan ze niet schelen.’ Vandaag geeft Raya zelf het goede voorbeeld. In het kader van de jaarlijkse Schoonmaakactiedag gaan de woningcorporaties, een paar scholen en de gemeente zelf de buurt in, gewapend met prikkers en vuilniszakken. De Doetank, vertegenwoordigd door Raya, projectleider Jair Schalkwijk en studente Nathalie helpen mee om de straten rotzooivrij te

maken. Nathalie en Raya zijn ook studiegenoten. Blikjes, stukken plastic en zelfs een halve uitlaat verdwijnen in de zakken. Onderwijl maken ze een praatje met nieuwsgierige buurtbewoners, die zonder uitzondering de schuld voor de zooi bij een ander leggen. ‘Wel een echte actiedag,’ verzucht Jair na een halfuur fanatiek vuil prikken. ‘Om te weten hoe mensen hun buurt ervaren, moet je de buurt van binnenuit leren kennen,’

zegt Jair. ‘Daarom hebben we Stadgenoot om een huis gevraagd voor dit project.’ Zijn ‘stagiaires’ selecteerde hij vooral op hun sociale kwaliteiten. ‘En toevallig hadden ze ook allebei heel hard een huis nodig. Dit is voor iedereen een goede deal: voor de buurt, voor Stadgenoot, en voor de studenten die zo woonruimte vinden.’ yyy www.doetank.org www.vooruitproject.nl

FoliaMagazine

15

(ingezonden mededeling)

illustratie Denise van Leeuwen

drift

Als de dag van toen

J

aap (24), student Engelse taal & cultuur: ‘Wat een schok, toen ze me negen jaar later toevoegde via Facebook. Ik had natuurlijk wel nog vaak aan haar gedacht. Maar ja, ik was indertijd vijftien en eenmaal terug in Nederland leek Groningen een ander land. Ze had me nog weleens geschreven, maar brieven schrijven was niets voor mij. Terugschrijven via Facebook deed ik wel. Ze woonde blijkbaar ook al een tijd in Amsterdam, en ze was nog steeds mooi, zag ik op de foto’s. Voor ik het wist hadden we afgesproken. Toen was het ontzettend kloteweer, dus was iedereen veroordeeld tot het spelen van spelletjes en drinken van bier in de treurige amusementsruimte van het resort. Ik had haar al een keer aan het zwembad gezien, maar toen zat ze ontzettend te geiten met haar zus – aandacht vragen van een groepje Spanjaarden, gillen als ze onder water geduwd werden terwijl ze dat de hele tijd aan het uitlokken waren – en dat vond ik nou niet echt aantrekkelijk. Via twee Nederlandse jongens die we allebei kenden belandden we aan dezelfde tafel. Ik moest ontzettend

om haar lachen – om haar Groningse accent vooral – en omdat ik haar eerst zo irritant had gevonden maakte ze me helemaal niet nerveus, zoals andere knappe meisjes dat konden doen. We hebben diezelfde avond nog gezoend, in de regen aan het zwembad. Ik heb mijn ouders en mijn zusje de rest van die vakantie niet meer gezien. We zijn samen

‘Voor ik het wist hadden we afgesproken’ een dag naar Barcelona geweest, lagen vaak aan het zwembad, en friemelden ons natuurlijk een ongeluk. We hebben niet echt seks gehad nee, dat durfde ik toen nog helemaal niet, maar dat wat we wel deden – een beetje voelen, vingeren, aftrekken – was spannender en erotischer dan alles wat ik daarna in bed heb meegemaakt. O man, wat vond ik het verschrikkelijk om naar huis te moeten. Ik heb mijn vriendin niet verteld waar ik heen ging op de avond dat we hadden afgesproken en

mijn hart klopte in mijn keel toen ik op weg was naar het café. Opeens was die hele heftige verliefdheid er weer, en ontzettend veel spanning en opwinding. Ik had ongelooflijk veel zin om eindelijk af te maken wat we tijdens die vakantie niet gedurfd hadden. Ik heb zelfs nog een hotel opgezocht op internet. Echt heel gênant, als ik er nu aan terugdenk. Want ze was nog steeds leuk, nog steeds aantrekkelijk en heel erg grappig. Maar ze was ook al een jaar getrouwd, en heel erg gelukkig met haar man, zo vertelde ze me. De film die zich de afgelopen dagen in mijn hoofd had afgespeeld – een film vol ontzettende porno, kan ik je verzekeren – had overduidelijk niets te maken met de manier waarop zij naar deze ontmoeting had uitgekeken. Ik voelde me echt weer de puber die ik negen jaar geleden was. Maar dan met aanzienlijk minder succes.’ yyy Fen Verstappen

Om privacyredenen zijn de namen gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar [email protected].

FoliaMagazine

17

18

FoliaMagazine

objectief 100 jaar heilgymnastiek In 1912 werd aan de opleiding Jan van Essen te Amsterdam voor het eerst onderwijs in de fysiotherapie gegeven. In de loop van de jaren ontstonden in Amsterdam drie opleidingen fysiotherapie: Jan van Essen, Leffelaar en Safa. Deze werden uiteindelijk samengevoegd tot de opleiding fysiotherapie van de HvA. Die viert op 17 november haar honderdjarig bestaan met een symposium in het AMC. Op de foto krijgt een jongedame oefentherapie, of heilgymnastiek zoals dat toen nog heette (de plaats en jaartal van de foto zijn onbekend). In feite is de hedendaagse paramedische discipline fysiotherapie nog altijd trouw aan de principes van de heilgymnastiek waaruit zij is voortgekomen: klachten aan het bewegingsapparaat verhelpen door lichamelijke oefening. De leerlingen van de opleidingen leerden de kneepjes van het vak uit de hiernaast afgebeelde boekjes. Zie ook www.hva. nl/symposiumfysiotherapie. yyy tekst Mirna van Dijk / foto Kees Scherer, MAI

FoliaMagazine

19

opinie

Laat het ov geen drempel worden Als de ov-studentenkaart wordt afgeschaft, wordt ieder collegebezoek een financiële afweging, betoogt Eline Peters. illustratie Marc Kolle

O

p 29 oktober werd bekend dat naast alle andere bezuinigingen in het hoger onderwijs ook de ov-jaarkaart voor studenten wordt afgeschaft. Ja, afgeschaft, want ‘vervangen door een kortingskaart’ is natuurlijk onzinnig, aangezien die 60 euro per jaar kost. Dat de studiefinanciering wordt afgeschaft en vervangen door een leenstelsel, is al erg genoeg. Zeker omdat nu blijkt dat het geld dat daarmee bespaard wordt nauwelijks opnieuw in het hoger onderwijs wordt geïnvesteerd. Maar dat onze kersverse regering deze ingrijpende beslissingen niet genoeg achtte en ook nog eens de ov-kaart voor studenten afschaft, is belachelijk en gaat naar mijn mening erg negatieve effecten opleveren. Studenten zullen namelijk altijd de kosten die ze redelijkerwijs kunnen ontlopen tot een minimum beperken. Logisch, dat is een menselijke reactie, zeker als je alles sowieso van een lening moet betalen en een kamer al gauw 400 euro per maand kost. Daarom denk ik dat de afschaffing van het ov-reisrecht minstens zo veel kwaad aan gaat richten als de afschaffing van de studiefinanciering. Elk ritje met de trein wordt dan een afweging. Zou je het collegegeld met 500 euro verhogen (wat overigens eveneens belachelijk zou zijn; in bijna alle omringende landen is het collegegeld lager dan in Nederland), dan zou

20

FoliaMagazine

je dat als student toch minder voelen dan die ritjes van 10 of 20 euro. Het collegegeld betaal je namelijk wel of niet – je maakt de keuze om

Aynan

Nondeju dat geld neer te tellen en te studeren of je maakt de keuze om dat niet te doen. Met de afschaffing van de ov-studentenkaart moet je als student de keuze keer op keer opnieuw maken, en zul je er dus alles aan doen om de kosten tot een minimum te beperken. Elk college en elke keuze krijgt een prijskaartje. Zelf woon en studeer ik in Amsterdam, maar mijn scriptiebegeleider werkt aan de Universiteit van Leiden, want binnen mijn opleiding houdt niemand zich specifiek bezig met het onderwerp waar ik het meest geïnteresseerd in ben. Prima, want je kunt niet verwachten dat er op elke universiteit iemand werkt die zich met ieder specifiek onderwerp bezighoudt. De afstand tussen Leiden en Amsterdam is niet heel groot en daarom kies ik er vrij makkelijk voor om voor een halfuur overleg naar Leiden af te reizen. Maar als ik elke keer dat ik dat tripje maak 10 euro moet betalen voor een treinkaartje, zou ik die bijeenkomsten tot een minimum beperken, zou ik niet meer de lessen van mijn begeleider bijwonen en zou ik niet meer op en neer gaan om een boek te gaan lenen in de bibliotheek. En dat zou de kwaliteit van mijn onderzoek en scriptie niet bepaald verbeteren. In de toekomst zullen dit soort situaties alleen maar meer voorkomen, aangezien instellingen zich van de overheid moeten gaan profileren en zich dus moeten specialiseren. Dat betekent dus dat je in de toekomst als student vaker naar een andere stad zal moeten afreizen om de master van jouw keuze of de vakken van jouw keuze te kunnen volgen. Iets wat zonder een ov-jaarkaart een dure aangelegenheid gaat

worden. En het is nou niet alsof je in alle steden zo makkelijk een kamer kunt vinden dat je gewoon even verhuist. Nog meer worden studenten die nog thuis wonen de dupe van dit beleid. Stel je voor dat je als student iedere dag 10 euro moet betalen voor een reis naar de instelling waar jouw studie plaatsvindt en de nietverplichte colleges zijn slecht, saai of heel kort. Ik kan me goed voorstellen dat je als student dan eerst even bedenkt of het die 10 euro wel waard is, terwijl je voorheen veel makkelijker de keuze maakte om te gaan. En hoe zuur zou het zijn als jouw vakken toevallig verspreid over vijf dagen vallen? Misschien ga je daar dan de keuze van de vakken die je doet ook maar op aanpassen, zodat je maar twee of drie dagen per week hoeft te reizen. Met de langstudeerboete zagen we dat studenten dan maar makkelijkere vakken gingen kiezen, dan maar genoegen namen met een zes voor de scriptie en dan maar geen extra vakken gingen doen. Met de afschaffing van de ov-kaart zullen we zien dat studenten die moeten reizen elk niet-verplicht college zullen skippen, geen keuzevakken in een andere stad gaan doen en misschien wel niet de master van eerste keuze zullen gaan doen. Want als je moet rondkomen van niks, zal je elk treinritje proberen te ontlopen. yyy Eline Peters studeert International Development Studies aan de Universiteit van Amsterdam en is oud-voorzitter van Asva Studentenunie.

Toen ik 18 werd, kwam jij in mijn leven. Ik zat op het middelbaar beroepsonderwijs. Veel mensen zagen het mbo als een afvoerputje, maar jij beschouwde mij als volwaardige student. Op een zaterdagmorgen fietste ik naar je toe en gaf je mijn foto. Hoe ik op die foto eruitzag, deerde jou niet. Op zes mei van het jaar 1998 mocht ik voor de eerste keer stemmen. Jij kwam een maand eerder in mijn leven en leerde mij dat het stemformulier niet veel waard was als ik niet volop gebruik van je maakte. Het schoolbankje was onvoldoende. Ik moest het leven in. Ik heb lang gestudeerd, wat betekent dat ik een regenboog aan kaarten in mijn bureaula heb. In die lade liggen reservesleutels van fietsen die ik ooit bezat. Geen enkele herinnering aan die barrels siert mijn geheugen. Ik weet niet eens welke sleutel bij welke fiets hoort. Jouw flinterdunne kaarten staan bol van de precieze herinneringen. Je maakte van mij een groot romanticus. Door heel het land bezochten we samen de mooiste meisjes. Weet je nog, die Vlaamse vlam? Zelfs de zuidergrens hield ons niet tegen. Een retour AmsterdamAntwerpen was dankzij jou slechts een paar euro. Je toonde mij steden, musea, festivals en vooral landschap. Ik weet niet hoeveel boeken ik onderweg heb gelezen. Tijdens die trips schreef ik mijn eerste woorden als schrijver. Als ik naar mijn culturele en intellectuele opvoeding kijk, begrijp ik dat al die rails een belangrijk deel is van de partituur van mijn levenssymfonie. Binnenkort moet jij weg. Het nieuwe kabinet, crisis en samenleving hebben beslist dat voor jou geen plek meer is. Een kortingskaart gaat jouw plek innemen. En ik kan niets voor je doen. Het enige wat mij rest is af en toe aan die bureaula trekken, zodat de schuifbak vol herinneringen openspringt. Het ga je goed, ov-studentenkaart. yyy Asis Aynan

FoliaMagazine

21

opinie

Benmiloud

Zwerkbal verbroedert

Lief papier

Een universiteitssport – bijvoorbeeld zwerkbal – kan de sociale cohesie bevorderen, denkt Bobby den Bezemer.

O

p een herfstige vrijdagmiddag stonden de faculteitsraden der Maatschappij- en Gedragswetenschappen en der Natuurwetenschappen, Wiskunde & Informatica aan de aftrap van hun eerste zwerkbalwedstrijd. In prachtig gewaad gehuld en op bezems zittend werd er door beide teams met bloed, zweet en tranen gevochten voor de overwinning. De reacties na afloop waren lovend; een groot aantal andere verenigingen gaf aan ook zwerkbal te willen spelen. Dit wekte bij mij de vraag op: waarom ontbreekt er op de UvA überhaupt een universiteitssport? Wordt de UvA als geheel beschouwd, dan wordt duidelijk dat zij geen sportteam heeft dat fungeert als trots van de universiteit. Eigenlijk is dit gek, een universiteit met meer dan 30.000 studenten zou toch het potentieel moeten hebben om ten minste één sportteam op te zetten? Neem zwerkbal als sport. Het is enigszins onconventioneel, maar blijkbaar bestaat er grote interesse onder studenten. Er treedt een zogenaamd verbroederend gevoel op dat kan leiden tot een toenemende sociale binding. Studenten zouden zich door middel van een zwerkbalteam massaal achter hun studievereniging kunnen scharen. Hun identiteit als student kan op deze manier versterkt worden. Zo zou bijvoorbeeld gestart kunnen worden met een kleine zwerkbalcompetitie als pilot,

22

FoliaMagazine

wat eventueel uitgebreid zou kunnen worden naar een universitair team. Het versterken van de identiteit van studenten aan de UvA en het doen toenemen van sociale binding kan vele voordelen hebben. Wetenschappelijk onderzoek laat correlaties zien tussen sociale binding van studenten en het geluk dat zij ervaren aan de universiteit. Dit zou bijvoorbeeld de studieuitval kunnen verminderen. Verder kan extra sociale binding fungeren als een zogenaamd ‘safety net’. Het kan de ervaren stress in moeilijke tijden doen verminderen. Niet te onderschatten zijn eveneens de verbanden tussen sociale integratie en academische integratie. Studenten hebben vaak hun studie gemeenschappelijk en door hen samen te brengen met andere studenten zal automatisch discussie en elaboratie van de gevolgde collegestof bevorderd worden. Zo zou een universiteitssport ook nog eens een academisch kantje kunnen hebben. Ongeacht de sociale- en de academische integratie is het doen en volgen van sport ook gewoon leuk. Dit ervoeren wij vrijdag ten zeerste. Een verandering begint altijd bij jezelf. Zouden wij niet de aftrap kunnen geven tot een zwerkbalcompetitie? Wellicht dat het vanzelf uitgroeit tot universiteitssport. yyy Bobby den Bezemer studeert psychologie en is lid van de Facultaire studentenraad FMG.

Lief papier, We gaan door een moeilijke fase waar maar geen einde aan lijkt te komen, al jaren. Dit collegejaar is het erop of eronder. Nu heeft de universiteit je definitief aan de kant gezet door te stoppen met het aanbieden van fysieke readers, maar wij studenten kunnen je maar niet loslaten. We hebben in de loop der jaren gewoon te veel doorgemaakt samen. Je leerde ons lezen. Je liet ons de wereld zien. Maar tegenwoordig gebruiken we je vooral om ons achterwerk mee af te vegen. Het kost me dan ook behoorlijk wat moeite om onze relatie te verbreken, ik hik er al maanden tegenaan. En ik ben de enige niet. Toch is onze breuk onvermijdelijk, de redenen om er een einde aan te maken stapelen zich op. Om de argumenten kan niemand heen: onze relatie maakt de wereld kapot en weegt letterlijk te zwaar op de schouders van iedereen waar je op meelift. Maar je voelt zo vertrouwd. En je ruikt zo lekker. Het is lastig om afstand te nemen. In de aanloop van onze breuk ben ik daarom steeds vaker vreemdgegaan, om vast te wennen aan je jongere aantrekkelijkere vervangers. Objectief gezien waren ze allemaal beter, mooier en efficiënter, van iPad tot laptop. Maar het had toch iets onwennigs. Ik mis de aanraking, ze zijn zo kil. Maar we passen niet meer bij elkaar, jij en ik. Iedereen legt druk op ons, letterlijk. En in de wereld van tegenwoordig kan niemand zonder je jongere opvolgers. En wij kunnen zo niet door. Maar lief papier, laten we toch de belangrijkste momenten van het leven blijven delen samen. We kunnen geen definitief afscheid nemen. De mooiste verhalen, kaartjes, liefdesbrieven, diploma’s en roddels. Dan zal ik de dagelijkse beslommeringen voortaan overlaten aan mijn gladde minnaars, juist omdat ik zo veel van je hou. Nogmaals, neem het niet persoonlijk op. Laten we alsjeblieft vrienden blijven. Liefs, Hadjar yyy Hadjar Benmiloud

(advertenties)

promoties woensdag 21/11 10.00 uur: Paulius Stakénas – Economie

Fractional Integration and Cointegration in Financial Time Series (Agnietenkapel)

12.00 uur: Tudor Toma – Geneeskunde

De beste oplossing voor een mooie en gezonde wereld? Daar zet Natuur & Milieu zich al 40 jaar met hart en ziel voor in. Ga naar natuurenmilieu.nl/40jaar en steun ons dit jubileumjaar met een gift.

Prognosis in Intensive Care – Inductive Methods Using Sequential Patterns of Organ Dysfunction Scores (Agnietenkapel)

14.00 uur: Tashi Erdmann – Econometrie

Statistical Evaluation of Binary Measurement Systems (Agnietenkapel)

donderdag 22/11 10.00 uur: Silvano Dragonieri – Geneeskunde

An Electronic Nose in Respiratory Disease (Agnietenkapel)

12.00 uur: Josef Miltschitzky – Muziekwetenschap

Ottobeuren – ein europäisches Orgelzentrum. Orgelbauer, Orgeln, und übergelieferte Orgelmusik (Agnietenkapel)

14.00 uur: Anouk Kesselring – Geneeskunde

Clinical Implications of Immune Recovery During Antiretroviral Treatment for HIV Infection (Agnietenkapel)

16.00 uur: Michael Frese – Rechtsgeleerdheid

Sanctions in EU Competition Law: Principles and Practice (Agnietenkapel)

vrijdag 23/11 10.00 uur: Zeynep Gündüz – Mediastudies

Digital Dance, (Dis)Entangling Human and Technology (Agnietenkapel)

11.00 uur: Iris Monnereau - Internationale ontwikkelingsstudies

The Red Gold Rush: The Impact of Governance Styles on Value Chains and the Well-Being of Lobster Fishers in the Wider Caribbean (Aula)

12.00 uur: Danka Stuijver – Geneeskunde

The Hormonal Influence on the Haemostatic System And the Risk of Thrombosis (Agnietenkapel)

13.00 uur: Josefien Sweep – Taalwetenschap

Metonymical Object Changes. A Corpus-Oriented Study on Dutch and German (Aula)

14.00 uur: Geert Nibourg – Geneeskunde

Human Liver Cell Lines for the AMC-Bioartificial Liver (Agnietenkapel)

oratie vrijdag 23/11 16.00 uur: Mw. prof. dr. Martha Grootenhuis, hoogleraar psychosociale zorg voor het chronisch zieke kind Zorg voor het zieke kind (Aula)

Maak het verschil met een jubileumgift natuurenmilieu.nl/40jaar

 Steun ons in de strijd tegen littekens! www.brandwondenstichting.nl

Voor uitgebreide informatie: www.uva.nk/nieuws-agenda.

FoliaMagazine

23

Rutte II voor studenten

De ov-jaarkaart wordt afgeschaft, de studiefinanciering gaat eraan en Nederland moet als kennisecononie tot de wereldtop gaan behoren. De maatregelen uit het regeerakkoord die studenten treffen op een rijtje. tekst Fien Veldman / illustratie Bas Kocken

D

e VVD en de PvdA zijn eruit: het kabinet-Rutte II (of Rutte-Asscher, zoals de PvdA het noemt) is inmiddels – per ongeluk twee keer – beëdigd en het regeerakkoord ligt er. De eerste maatregel is zelfs al weer van tafel: de inkomensnivellering wat betreft de zorgpremie is van de baan. Allespeiler Maurice de Hond voorspelde dat de VVD door de maatregel in theorie twintig zetels zou verliezen, en De Telegraaf noemde de premier ‘Marx Rutte’: de inkomensnivellering was duidelijk niet populair onder de VVDaanhang. Middeninkomens zouden er te veel op achteruitgaan, en dat was nu ook weer niet de bedoeling. De overige maatregelen, en dat zijn er nog al wat, gezien de bezuinigingsambitie van 16 miljard, lijken tot nu toe niet op al te veel weerstand te stuiten. Maar wat betekenen de plannen van dit kabinet voor studenten? Financiën Dit kabinet schaft de studiefinanciering af. De basisbeurs wordt vervangen door een sociaal leenstelsel: studenten lenen tegen een lage rente het bedrag van de vroegere basisbeurs van de overheid, en betalen de schuld naar vermogen terug. De basisbeurs is dus geen gift meer. De aanvullende beurs, voor studenten uit minder draagkrachtige milieus, blijft wel bestaan. De PvdA pleitte hiervoor om de toegankelijkheid van het onderwijs te garanderen. Toch blijkt uit

24

FoliaMagazine

een enquête van StudentenWerk die gehouden is onder zeshonderd jongeren, dat het leenstelsel een kwart van de ondervraagden afschrikt. De maatregel zal alleen voor nieuwe studenten gelden, en gaat in vanaf september 2014. Wie nu dus al bezig is met een bachelor of master, hoeft nergens voor te vrezen. Daarnaast wordt de ov-jaarkaart voor studenten afgeschaft. In 2015 wordt de ov-jaarkaart vervangen door een kortingskaart. De nieuwe minister van Onderwijs Jet Bussemaker neemt alvast een voorsprong op ontevreden studenten door te zeggen dat zij, om hun reiskosten binnen de perken te houden, dichter bij hun opleiding dienen te gaan wonen, of een studie in de buurt van hun woonplaats moeten kiezen. De eerste optie is makkelijker gezegd dan gedaan: vooral in Amsterdam blijft het lastig een studentenwoning te bemachtigen. De tweede mogelijkheid valt daarnaast moeilijk te rijmen met het feit dat hogeronderwijsinstellingen zich moeten specialiseren en zich een duidelijk profiel moeten aanmeten. De reiskosten die de forens-student kwijt is, vallen overigens tot een bepaald maximum onder het sociaal leenstelsel. Die hoeven dus niet onmiddellijk betaald te worden. De collegebanken worden er wel leeg door: uit een onderzoek van EenVandaag onder 1700 studenten komt naar voren dat 60 procent van de ondervraagden minder naar

college zou gaan als zij zelf hun vervoerskosten moeten betalen. Onderwijs Bovengenoemde bezuinigingen zijn goed voor een miljard euro aan besparingen. Dit geld wordt vervolgens weer geïnvesteerd in het onderwijs – hoewel dat voornamelijk in het basisen voortgezet onderwijs zal zijn. Het kabinet wil dat Nederland bij de top vijf van kenniseconomieën van de wereld gaat horen, en wil dat bereiken door vooral de kwaliteit van docenten scherp in de gaten te houden. Ook wordt er geïnvesteerd in wetenschappelijk onderzoek. Voor ‘fundamenteel wetenschappelijk onderzoek’, dat losstaat van de mogelijke toepassingen van de uitkomsten van het onderzoek, komt 150 miljoen euro beschikbaar. Daarnaast wordt er kritisch gekeken naar opleidingen die niet of nauwelijks aansluiten op de vraag van de arbeidsmarkt. Loopbaanperspectieven moeten door onderwijsinstellingen en bedrijven transparant worden gemaakt, zodat leerlingen en studenten weten waar ze aan beginnen wanneer ze een studie kiezen. Veel studenten kiezen voor een studierichting die slecht aansluit op de arbeidsmarkt, zoals media, informatie & communicatie aan de HvA – er worden veel meer journalisten opgeleid dan dat er arbeidsplaatsen zijn – of theaterwetenschap

aan de UvA – waarover in het profileringsrapport van de Faculteit der Geesteswetenschappen werd gezegd dat het geen arbeidsmarktperspectief heeft. Toch zijn dergelijke studies populair, waardoor onderwijsinstellingen er veel geld aan verdienen. Helderheid over de (eventueel geringe) kans op een baan na afloop van de studie, kan zorgen voor een daling van aanmelding, en dus voor lagere inkomsten van een hbo of universiteit. Ook aan stageplekken wordt gedacht door de VVD en de PvdA. Er moeten meer stageplekken komen, zodat studenten die verplicht een stage moeten volgen altijd de mogelijkheid hebben hun diploma te halen. Opleidingen

die geen stage kunnen aanbieden, moeten in plaats daarvan zorgen voor een werkervaringsplek, zodat studenten geen vertraging oplopen. Huisvesting en zorgtoeslag Studentenhuisvesting blijft een probleem in de meeste studentensteden: hoewel er bijvoorbeeld door de gemeente Amsterdam extra studentenwoningen worden gebouwd, blijft de kamernood bestaan. Het regeerakkoord biedt hiervoor geen oplossing. Er wordt wel gesproken over startersleningen: die regeling, die ervoor zorgt dat starters de eerste drie jaar geen rente hoeven te betalen over hun lening, wordt uitgebreid. Het kabinet wil 25.000 starters een

extra lening verstrekken. Over de zorgpremie heerste de afgelopen twee weken veel onduidelijkheid. De nivellering in de zorg, ‘een feestje’ genoemd door PvdA-partijvoorzitter Hans Spekman, was een doorn in het oog van de VVD-achterban en is daarom van de baan. De PvdA was, ondanks Spekmans uitlatingen, bereid om water bij de wijn te doen om de politieke rust te bewaren. In plaats van de inkomensafhankelijke zorgpremie werd ten tijde van het ter perse gaan van dit nummer een alternatief ontwikkeld. Voor studenten betekent dit hoogstwaarschijnlijk dat ze nog steeds iedere maand hun zorgtoeslag kunnen innen, en dat hun gemiddelde zorgkosten hetzelfde blijven. yyy

FoliaMagazine

25

lezingenladder

het cultureel studentencentrum van de UvA & HvA

CREA RoeterSeiland Adres: Nieuwe Achtergracht 170 Voor een ieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.

Kunsthistoricus en voormalig directeur van het Rijksmuseum Henk van Os gaat in op het Nederlandse kunst- en cultuurbeleid.

Onbetrouwbare verteller Spui25 WO 14/11 20.00 uur Een avond over W.F. Hermans en het fenomeen van de onbetrouwbare verteller in de literatuur. Met o.a. Marja Pruis en Daan Heerma van Voss.

5kwarts: Alfred Schaffer Melkweg Theater WO 14/11, 20.30 uur Dichter, redacteur en vertaler Alfred Schaffer nodigt Aaf Brandt Corstius, Mustafa Stitou, Rodaan Al Galidi, Melle de Boer en Gertjan van Leeuwen (alias Gummbah) uit om op te treden.

Superjoden! De Balie DO 15/11, 20.30 uur Hoe moet de stad Amsterdam omgaan met een voetbalclub met de geuzennaam ‘Joden’? Is het hanteren van deze naam kwetsend of juist niet? Debat met o.a. Frits Barend en John Jaakke.

Religie op school KIT VR 16/11, 20.00 uur Filosoof Daniel Dennett gaat in debat met o.a. James Kennedy en Herman Philipse over de stelling dat scholen verplicht moeten worden alle religies mee te nemen in hun godsdienstonderwijs.

Vreemdeling in Nederland De Nieuwe Liefde ZO 18/11, 14.00 uur Middag over de problematiek waar ‘illegalen’ in detentie mee te maken hebben, toegelicht door sprekers uit politiek, wetenschap en praktijk.

Banning

26

Ruud Koole over de hedendaagse sociaal­ democratie en het goede leven.

CREA Stage

Denktank Prospect, voor denkers tussen de 20 en 30, organiseert een debat over de toekomst van de verzorgingsstaat en het overbruggen van de kloof tussen de generaties.

Een avond geheel in het teken van nieuw talent. Kom kijken naar de muzikanten, dichters, pianisten, standuppers en bands van morgen! Om 20.00 uur start in de Muziekzaal CREA Klassiek met een nieuw klassiek programma. Vevolgens begint om 21.15 uur in de Theaterzaal het CREA Open Podium en tenslotte sluit CREA Bands in de Muziekzaal de avond af met twee nieuwe Amsterdamse bands die je niet wilt missen! Plaats: CREA Theater en CREA Muziekzaal. Toegang: gratis. Reserveren: niet mogelijk.

Meer dan geld alleen

debat

Denktank Prospect Pakhuis de Zwijger MA 19/11, 18.30 uur

Beurs van Berlage DI 20/11, 16.30 uur

di 20 / 16.00 uur

Waar verdienen we ons geld mee in 2030 en hoe ziet onze financiële situatie er dan uit? ­Debat en denksessie met o.a. hoogleraar ­bestuur & beleid Maarten Hajer.

Geen geneesmiddelen vanwege de kosten?

Leren zorgen Spui25 DI 20/11, 17.00 uur Zijn er veranderingen nodig in de opleidingen tot arts en/of tandarts? De decaan van geneeskunde, Marcel Levi, gaat hierover in debat met die van tandheelkunde, Albert Feilzer.

Bureaucratie De Nieuwe Liefde DI 20/11, 20.00 uur Avond over de toegenomen regel- en wetgeving met onder meer een gesprek met publicist Jan Kuitenbrouwer en projectleider NoordZuidlijn Gerard Scheffrahn.

Leon de Winter De Balie DI 20/11, 20.00 uur Een live-interview met Leon de Winter over zijn werk en zijn meest recente roman VSV, maar ook over onder meer Theo van Gogh, Bram Moszkowicz en Badr Hari. U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje

Rode Hoed ZO 18/11, 14.30 uur

naar [email protected] onder vermelding van ‘Aanmel-

Journalist Rob Hartmans en Eerste Kamerlid

ding lezingenladder’.

FoliaMagazine

muziek en theater do 15 / 20.00 uur

Cultuurbeleid Rode Hoed WO 14/11, 20.00 uur

Bereikbaar via de Sarphatistraat en de Plantage Muidergracht

Innovatie van geneesmiddelen is duur en ingewikkeld, de effectiviteit van bestaande middelen is omstreden en de industrie zou aan dit alles veel te veel verdienen. Morele, medische en financiële vragen lopen hier door elkaar. Georganiseerd onder auspiciën van NRC Handelsblad, AISSR, IIS. Met: Michel Dutree (NEFARMA), Carla Hollak (AMC), Toine Pieters (VU/UU), Harry Seeverens (Min. v. VWS), Cees Smit (Patiëntenverenigingen). Voorzitter: Rob Hagendijk (UvA). Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis. Reserveren: 020 525 1400.

film di 20 / 20.00 uur Screening Politics: The Battle of Algiers Among the most influential political films in history, The Battle of Algiers (Gillo Pontecorvo, 1966), chronicles a year of extraordinary violence and struggle of the Algerian War of Independence (1954-1962). Shot with veterans of the war on the streets of Algiers, the film remains among the most realistic and influential treatments of modern warfare, terrorism and counterinsurgency. On the 50th anniversary of the Algerian War of Independence, it is essential viewing for all who care about politics and film. Prof. dr. Brian Burgoon (Department of Political Science, UvA) will introduce and discuss the film. Location: CREA Theater. Admission: students / AUV pass free, others E 5,-. No reservations.

WWW.CREA.UVA.NL

foto Danny Schwarz

op de tong

Dopey’s Elixer

Tweede van der Helststraat 52 (Zuid)

I

n geen enkel stadsdeel zijn waarschijnlijk zo veel cafés en restaurants te vinden als in De Pijp. Le Restaurant heeft een ster en als we ons per fiets op een winderige dinsdagavond naar Dopey’s Elixer begeven, passeren we Ciel Blue dat zelfs twee sterren heeft.

Karmeliet triple Dopey’s afficheert zich ook als proeverij en heeft negen verschillende – vooral Belgische – bieren op tap. Naast de standaard speciale bieren als La Chouffe en Leffe blond wordt er hier ook Karmeliet Triple getapt, iets wat zelden in Amsterdam voorkomt, in een origineel glas voor slecht € 3,75. Een bier­ arrangement bij je menu is ook mogelijk.

Dopey’s is een gezellige bruine kroeg op de hoek van de Lutmastraat, bestaat al bijna veertig jaar en sinds dit voorjaar kan je er ook eten. Bij binnenkomst is het nog relatief rustig. Terwijl we de kaart bekijken, krijgen we versgebakken brood en tomatentapenade: erg smakelijk. De kaart is

Ciel Blue

Op loopafstand van Dopey’s bevindt zich Ciel Bleu, het tweesterrenrestaurant van Onno Kokmeijer en Arjan Speelman. Beiden zijn naar eigen zeggen altijd op zoek naar de beste ingrediënten bij voorkeur uit de regio. De prijzen verschillen wel enigszins met Dopey’s ; € 85,- voor een menu.

overzichtelijk met een aantal pasta’s, wat vlees- en vegetarische gerechten en een daghap. Om het niet te ingewikkeld voor de kok te maken – we zijn met zes personen – delen we een aantal voorgerechten. De gegrilde groenten zijn perfect op smaak, met een goede bite en niet te vet. Ook de huisgemaakte ravioli – met pompoen en geitenkaas – is bijzonder smakelijk. Het gros van de tafel is vega en neemt een taartje van zoete aardappel, fontinakaas en courgette. Mijn tafelgenoten zijn zeer enthousiast over de marmelade van rode ui, waarvan ze eerst dachten dat het rode kool was. Ikzelf neem de daghap, gamba’s van de grill met huisgemaakte patat en een mooie salade. Een heerlijk bord eten, waarbij de kok punten scoort omdat de mayo huisgemaakt is. Een paar tafelgenoten deelt nog een chocolade-mascarponetaart; lekker, maar erg machtig. De prijzen zijn schappelijk – voorgerechten rond de € 8,-, het dubbele voor een hoofdgerecht – en door de slimme indeling kan je rustig eten terwijl het café volstroomt. Conclusie: een slimme zet van Dopey’s om naast bruin café ook een restaurant te worden. yyy Jim Jansen Folia Magazine ontvangt graag je restaurant­recensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 270 woorden, (suggesties voor de) kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail je recensie naar [email protected]. Stuur de orginele bon naar Folia Magazine, t.a.v. Stephanie Gude, Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD, A'dam.

Dopey

Dopey is de jongste van de zeven dwergen in Sneeuwwitje en de zeven dwergen. Zijn vocale effecten werden gedaan door Mel Blanc, een Amerikaanse stemacteur en komiek, die ook stemmen deed in Pinocchio en Alice in Wonderland. Om Dopey te spelen hoefde hij niet erg op zijn uitspraak te oefenen: Dopey zegt namelijk in de hele film geen woord. Voor de rol van de kat Gideon in Pinocchio had Blanc pech, die werd bij nader inzien stom gemaakt en Blancs teksten werden geknipt.

FoliaMagazine

27

Undercover voor eerlijke voorlichting Studievoorlichters moeten een opleiding niet mooier maken dan die is. Ter controle zet de HvA mysteryshoppers in bij de eigen open dag. ‘Het gaat om de vraag: draagt de voorlichting bij aan het maken van een gefundeerde studiekeuze?’ tekst Gijs van der Sanden / foto Danny Schwarz

‘W

ie is er hier een rasechte Amsterdammer?’ De studievoorlichter van de opleiding fysiotherapie kijkt de zaal rond. Een paar van de kleine honderd aanwezigen – studiekiezers van gemiddeld een jaar of zestien, waarvan de meesten vergezeld van een ouder – steekt zijn hand op. ‘Is het een beetje goed uitgaan hier?’ vraagt ze aan een jongen in de voorste rij. ‘Zeg eens, wat is jouw favoriete nachtclub?’ Dat had niet gehoeven, zegt Marijke van der Brug een uurtje later als de voorlichting is afgelopen. ‘De presentatie was verder goed, maar dat gedeelte over Amsterdam als aantrekkelijke studentenstad was veel te wervend. Dat is helemaal niet nodig.’ Financiële consequenties Van der Brug (50), blonde haren en gekleed in een witte wollen trui, werkt als teamleider studievoorlichting bij de afdeling communicatie van de HvA. Zij is een van de twaalf mysteryshoppers die tijdens de open dag van de HvA ‘undercover’ observeert hoe de studievoorlichting bij opleidingen verloopt. Plaats van handeling is de Tafelbergweg, aan de rand van Zuid-Oost, waar het Domein Gezondheid is gevestigd.

28

FoliaMagazine

Opvallend is dat er tijdens de voorlichting niet alleen aandacht wordt besteed aan de opleiding zelf, maar ook aan het maken van een studiekeuze in het algemeen. ‘Durf te twijfelen,’ zegt een studieloopbaanbegeleider tegen de aspirant-fysiotherapeuten. ‘En als je het echt niet weet: een jaartje reizen of werken is heus geen schande.’ Hierbij vooral refererend aan de steeds groter wordende financiële consequenties van een verkeerde studiekeuze. In haar rede bij de opening van het studiejaar 2011-2012 kondigde voormalig rector Jet Bussemaker het al aan. De hogeschool gaat niet meer werven om zo veel mogelijk studenten te

‘Verpleegkunde is niet altijd ER’ krijgen, maar geeft in plaats daarvan een reëel beeld van de opleiding, van het beroep en van het arbeidsmarktperspectief. Doel: de kwaliteit van het onderwijs verbeteren, studiesucces vergroten en uitval terugdringen. Van der Brug: ‘Bij een voorlichting van de opleiding media, informatie & communicatie werd eens de redactie van De Wereld Draait Door genoemd als mogelijke toekomstige werkplek. Ja,

dat geldt misschien voor een van de honderden studenten. En dan waarschijnlijk ook pas nadat hij of zij eerst genoegen heeft moeten nemen met andere, minder aansprekende banen.’ Kijken & luisteren Mysteryshoppen betekent vandaag niet: het geduld van de studievoorlichter op de proef stellen, lastige vragen stellen of kennis testen. In plaats daarvan zit Van der Brug in de zaal met een pen, een notitieblok en een enquêteformulier – opgesteld door onderzoeksbureau TNS Nipo. Ze luistert aandachtig naar wat er wordt gezegd en krabbelt aantekeningen op. Worden ook de minder leuke kanten van de opleiding genoemd? Zegt de voorlichter wat over uitvalpercentages bij de opleiding? Hoeveel contacturen zijn er in het eerste jaar? Van der Brug: ‘Mijn taak is om de voorlichting te observeren en te registreren, niet om er actief deel aan te nemen. Als ik de moeilijke toehoorder zou spelen zou dat de voorlichting alleen maar verstoren. Het gaat om de vraag: draagt de voorlichting bij aan het maken van een gefundeerde studiekeuze? De bevindingen worden uiteindelijk teruggekoppeld naar de voorlichter.’ De voorlichters zijn op de hoogte gesteld van de mogelijkheid dat ze worden beoordeeld.

HvA-voorlichters in actie. De mensen op de foto komen niet voor in het verhaal.

Dit is het tweede jaar dat de HvA mystery­ shoppers inzet bij de open dag. Vorig studiejaar zijn er in totaal 71 opleidingen bezocht, waarvan er vijftien een onvoldoende voorlichting bleken te bieden. Van der Brug: ‘Sommige daarvan waren te wervend en gaven geen eerlijk beeld van de opleiding. Maar in de meeste gevallen was de informatie onvolledig, en bleven er na afloop nog een hoop vragen bestaan.’ De opleidingen waarbij de voorlichting onder de maat is, krijgen een uitgebreid verslag met verbeterpunten. Afgewogen keus In de zaal bij verpleegkunde staat een raampje open. ‘Daar let ik ook op,’ zegt Van der Brug. ‘We hebben weleens te horen gekregen dat sommige ruimten waar de voorlichting werd gegeven erg muf waren.’ Lachend: ‘Maar

dat zijn meer de details hoor.’ De voorlichter begint haar verhaal met de mededeling dat de opleiding verpleegkunde recentelijk is geaccrediteerd door de accreditatiecommissie.

‘Sommige voorlichtingen waren te wervend’ ‘En dat betekent,’ zegt ze, ‘dat verpleegkunde aan de HvA een hbo-waardige studie is.’ Van der Brug zou dat niet zo gezegd hebben. ‘Mag je dat als studiekiezer niet verwachten van een opleiding?’ Wat de voorlichter wel goed doet: de opleiding presenteren zoals die is. ‘Verpleegkunde is niet altijd ER, traumahelikopters en spoedeisende hulp. Het is ook veel theorie en studeren.’ En

kon ze voor de crisis met een hand op het hart zeggen dat elke afgestudeerde verpleegkundige zonder meer een baan kan vinden, nu ligt dat anders. Maar: ‘Van de laatste lichting heeft alsnog iedereen een baan gevonden.’ Zelf viel het Van der Brug een paar jaar geleden op hoe bepalend studievoorlichting kan zijn bij het maken van een keuze. ‘Ik ging met mijn dochter mee naar een open dag en het verschil in voorlichting was behoorlijk groot: van erg informatief tot juist veel te wervend. Dat bracht haar toch aan het twijfelen.’ Van der Brug hoopt dat het mysteryshoppen bijdraagt aan een eerlijkere voorlichting. ‘We willen helemaal niet dat alle jongeren die vandaag de open dag bezoeken allemaal voor de HvA kiezen. Dat ze een afgewogen keus maken, dat is veel belangrijker.’ yyy

FoliaMagazine

29

(advertentie)

hoogleraren

hoogleraren hoogleraren hoogleraren

overigens

Uit onderzoek van het SCP blijkt dat in 1998 tien procent van de in Nederland geboren Marokkaanse moslims wekelijks naar de moskee ging. In 2011 was dat dertig procent.

Dat het moskeebezoek van in Nederland geboren moslims toeneemt, is een bewijs van hun mislukte integratie. Louis Tavecchio lector vraaggerichte methodiekontwikkeling

Carsten de Dreu hoogleraar arbeidsen organisatiepsychologie

Damiaan Denys hoogleraar psychiatrie

Damiaan Denys ‘Oneens. Het beoefenen van een religie staat los van interesse in de maatschappij. Want dat is integratie; interesse in, respect voor en actieve deelname aan de samenleving waarin je woont, maar wel met behoud van je eigen identiteit. En aan de andere kant is integratie respect vanuit de maatschappij voor die identiteit. Frequent moskeebezoek hoeft niet te betekenen dat respect er niet is. Het zou bij uitstek kunnen duiden op een toename aan religiositeit. En ook zelfs op geslaagde integratie, dat mensen zich volop mengen in de Nederlandse maatschappij en juist daarom meer waarde hechten aan dat kleine stukje van hun identiteit dat ze van huis uit hebben meegekregen. Toch begrijp ik de huiverigheid wel. Wij zijn grootgebracht met een beeld van mannen met baarden in jurken op kamelen in de woestijn. Dat beeld wordt nu verstoord door mannen in djellaba die in Nederland televisiekijken of in een Mercedes rondrijden. Die veranderende wereld voelt bedreigend. Nederlanders houden nu eenmaal ook van hun eigen identiteit van klompen en polders.’

Louis Tavecchio ‘Dit is een discriminatoire stelling. Vul “christenen” en “kerk” in of “joden” en “synagoge” en je begrijpt wat ik bedoel. De stelling suggereert namelijk dat als je wordt opgevoed met een bepaalde godsdienst en je belijdt die godsdienst in je latere leven, dat je je dan automatisch afzondert van de maatschappij. Dat hoeft helemaal niet zo te zijn, religie is een privézaak en daar moet ruimte voor zijn in een open samenleving. De koppeling tussen moskeebezoek en integratie vloeit voort uit de sterke verwevenheid van religie en cultuur. Moskeebezoek wordt niet louter uitgelegd als een religieuze daad, maar ook als een versterking van islamitische cultuur. En in Nederland treedt een kleine militante groep islamieten naar buiten om die cultuur te verdedigen. Die groep is dominant en weinig flexibel en dat schuurt wanneer hun denkbeelden botsen met onze ideeën, bijvoorbeeld omtrent de positie van de vrouw. De stellingname van die groep wordt geëxtrapoleerd naar alle 350.000 moslims in Nederland. Dat boezemt angst in voor islamisering en dus voor moskeebezoek.’

Carsten de Dreu ‘Ik vind het een volstrekt onzinnige stelling. Allerlei redenen kunnen ten grondslag liggen aan de toename in moskeebezoek, dat heeft niet per se met integratie te maken. Ik kan me bijvoorbeeld goed voorstellen dat mensen in deze onzekere tijden meer behoefte hebben soortgenoten op te zoeken en dingen te delen. Mensen maken zich zorgen over de economische crisis en komen samen om dat te bespreken en steun te zoeken bij elkaar. Dat kan net zo goed bij een voetbalclub of een politieke vereniging, als in een kerk. Maar natuurlijk zou de stijging ook kunnen duiden op toenemende segregatie. Het zou wetenschappelijk interessant zijn om uit te zoeken wat de werkelijke oorzaak is. Mocht het inderdaad een teken zijn van mislukte integratie, dan kan je overheidsbeleid daarop aanpassen. Maar op dit moment weet je dat gewoon niet, dus rustig aan. We moeten ons niet zo druk maken over moskeebezoek. De moskee is gewoon een kerk waar mensen samenkomen, er is geen enkele reden om aan te nemen dat daar iets mis mee is of dat daar haat wordt gezaaid.’ yyy Marieke Buijs

FoliaMagazine

31

Een bedachtzame onderzoeker Deze week in Folia maakt kennis: Kareljan Schoutens, de nieuwe decaan van de bètafaculteit van de UvA. tekst Dirk Wolthekker / foto Danny Schwarz

D

e decaan van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde & Informatica, Kareljan Schoutens, is er de man niet naar de aandacht op zichtzelf te vestigen. Hij is meer het type van de stille werker, vertelt emeritus hoogleraar en collega-fysicus Sander Bais over hem. ‘Kareljan treedt niet meteen op de voorgrond, maar ondertussen heeft hij zijn zaakjes wel goed voor mekaar. Hij is niet iemand van “tuut tuut, hier kom ik aan”, helemaal niet. Hij heeft een zekere bescheidenheid over zich en dat komt erg sympathiek over.’ Zelf houdt Kareljan het erop ‘een bedachtzaam type’ te zijn, zoals hij onlangs aan Folia Web meldde. ‘Ik neem even de tijd om na te denken en dan neem ik een beslissing’. Sinds vorige maand is Carolus (Kareljan) Schoutens (Roosendaal en Nispen, 1962) de nieuwe baas van de bètafaculteit. Hoe lang hij die functie zal bekleden is nog even de vraag, want als de faculteit per 1 januari 2014 gaat fuseren met de twee bètafaculteiten van de VU komt er ook weer een nieuwe decaan. Hij studeerde natuur- en wiskunde aan de Universiteit Utrecht (UU) en promoveerde daarna (ook aan de UU), bij Bernard de Wit en

32

FoliaMagazine

Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft. Hij heeft veel gepubliceerd en is aan vooraanstaande onderzoeksinstituten als Princeton en Cern (gast) onderzoeker geweest. Schoutens is expert op het gebied van de kwantumfysica. Volgens Bais is hij ‘een supergoede wetenschapper’ die bruggen kan slaan tussen verschillende vakgebieden, namelijk die van de snaartheoretici en die van

‘Ik denk dat hij lang heeft moeten nadenken over dit decanaat’ de theoretici van de gecondenseerde materie. ‘Hij is openminded en niet geobsedeerd door zijn eigen vakgebied.’ Jesper Romers is afgelopen jaar bij Kareljan gepromoveerd. Hij vindt hem ‘een echte wetenschapper die altijd blij is als hij weer kan rekenen’. Romers is inmiddels postdoc in Oxford. Het heeft hem ‘verbaasd’ dat Kareljan het decanaat op zijn schouders heeft genomen, juist omdat hij volgens Romers zo’n succesvolle wetenschapper en promovendibegeleider is. ‘Hij houdt van wiskundig puzzelen en als promo-

vendus kun je bovendien altijd bij hem aankloppen. “Neem de tijd, geen stress, het komt allemaal goed,” dat is zijn toon. Heel stimulerend.’ Maar wie denkt dat Kareljan dag en nacht met de wetenschap bezig is heeft het mis, want hij, zijn vrouw en hun twee dochters zijn sportievelingen. Dochters Carlijn en Lisanne – ze studeren inmiddels beiden geneeskunde, Lisanne in Cambridge, Carlijn aan de VU – behoren tot de schaats-finefleur en medaillewinnaars van de IJsclub Haarlem en Kareljan is een fanatiek hardloper: hij loopt de halve marathon binnen anderhalf uur. Met het gezin maakt Kareljan bovendien lange en zware fietstochten. ‘We begonnen met tochtjes naar het IJsselmeer, daarna rondjes door Nederland, naar Parijs en toen in de bergen,’ zegt Carlijn. ‘Het werd steeds gekker.’ Maar helemaal uit Kareljans hoofd is de UvA dan niet. Al fietsend wippen ze ook wel aan bij het Franse buitenhuisje van Sander Bais, die de sportievelingen opwachtte na hun klauterpartij over de bergen en heuvels van de Ardèche. Carlijn noemt haar vader ‘verstandig en bedachtzaam’, maar ze vindt vooral dat hij ‘een goed gevoel voor rechtvaardigheid’ heeft. ‘Hij legt uit waarom hij dingen op een bepaalde manier doet. Hij heeft mijn zus en mij zelden iets

Folia maakt kennis verboden: hij geeft aan wat volgens hem goed is maar laat je daarna zelf nadenken en beslissen. Daarnaast vindt hij dat iedereen gelijke kansen moet hebben en daar handelt hij ook naar.’ Kareljan liet zich op Folia Web op dezelfde toon over zichzelf uit. In het aanstaande fusieproces met de VU zei hij ‘goed naar zijn studenten en medewerkers te willen luisteren’. ‘Hij is slim, zeer precies en overziet de dingen die hij aanpakt. Dat is wat hem bijzonder maakt,’ zegt hoogleraar theoretische fysica Erik Verlinde over Kareljan. Ze kennen elkaar al sinds hun studietijd in Utrecht of eigenlijk al langer: als scholier deden ze allebei (evenals trouwens Eriks tweelingbroer Herman) mee aan internationale wiskundewedstrijden en de Nederlandse wiskunde-olympiade. ‘Daar bleek al zijn onderzoekende attitude,’ zegt Verlinde. ‘In zijn hart is hij een onderzoeker, dat zal hij niet loslaten. Ik denk dat hij lang heeft moeten nadenken over dit decanaat. Maar als je hem iets in handen geeft kun je erop vertrouwen dat het goed komt.’ yyy Folia Radio zendt op 14 november een interview uit met Kareljan Schoutens. Aan de orde zullen komen de samenwerking tussen UvA en VU, bètawetenschap en wiskunde in Nederland, hardlopen en fietsen. Te beluisteren via Amsterdam FM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl

FoliaMagazine

33

Falen is geen optie Drie jaar geleden startte de eerste lichting van het Amsterdam University College, de Liberal Artsbachelor waarbij excelleren een vereiste is. Hoe is het om AUC-student te zijn? ‘De vraag is nooit: “Heb je je tentamen gehaald?” De vraag is: “Wat had je?”’ tekst Clara van de Wiel / foto’s Fred van Diem

M

aandagochtend. Het is twee minuten voor negen als docent Sander Onderstal zijn college Advanced Micro-Economics begint. Aan academische kwartiertjes hier geen boodschap: als twee laatkomers enkele minuten na negen stilletjes binnenkomen zit de rest van de klas al stevig in de materie. Driftig maken de vijftien studenten aantekeningen. Tweeënvijftig slides vol ingewikkelde formules, tabellen en grafieken vliegen in de anderhalf uur lestijd voorbij. Het tempo ligt hoog. Dat beaamt ook docent Onderstal na afloop. De stof die hij bij dit derdejaarsvak behandelt, komt aan de UvA pas in de master economie aan bod.

Excellence Welkom op het Amsterdam University College, waar alleen excellence goed genoeg is. In 2009 startte de UvA, in samenwerking met de Vrije Universiteit, het speciale Liberal Arts and Sciences-traject en afgelopen zomer ontvingen de eerste studenten hun diploma. Deze zomer nam het AUC tevens haar intrek in het splinternieuwe gebouw op het Science Park, na drie jaar les te hebben gegeven aan de Plantage Muidergracht. Voor de maximaal zeshonderd studenten die er

34

FoliaMagazine

zullen studeren is het nieuwe gebouw bijzonder ruim opgezet. Van de gebruikelijke fietsenchaos voor een willekeurig universiteitsgebouw is geen spoor: vanaf de dorms is het maar een kleine vijf minuten lopen naar het nieuwe lesgebouw. Ook binnen is van rumoer of rotzooi geen sprake.

‘Het verschil is: hier móet het gewoon’ De rust is opvallend. Overal zijn lokaaltjes waar men alleen of in groepsverband kan werken en ook op de trappen zitten studenten stilletjes met boek of laptop. Dat er hard gestudeerd wordt op het AUC moge duidelijk zijn. De toelating is dan ook pittig, vertelt Quico Spaen (20), derdejaars AUCstudent. In een persoonlijk gesprek met een docent worden middelbare scholieren stevig doorgezaagd over hun motivaties en ambities. Meer dan de helft valt af. Maar een studie aan het AUC is ook niet zomaar iets: veertig uur per week studeren haal je hier makkelijk. Of ze daarmee harder werken dan gewone studenten? Quico: ‘Als je naar de gemiddelde UvA-student kijkt waarschijnlijk wel. Ik heb twee vrienden

die in Rotterdam studeren, en ik merk wel dat zij het een stuk meer relaxed hebben en meer tijd hebben om te feesten.’ Vooral tijdens de zogenaamde finals, aan het eind van het semester, is het aanpoten. Quico: ‘Dan werk je wel van ’s ochtends 8.00 uur tot ’s avonds 22.00 uur. En ook in het weekend.’ Die finalsperiode is ook wat Roelant Stegmann (20), eveneens derdejaars, het zwaarste noemt. ‘Je moet dan ontzettend veel inleveren, terwijl alle lessen ook gewoon doorgaan.’ Maar als je doorwerkt kun je het AUC volgens hem zelfs combineren met het corps. ‘Als jij zorgt dat je ’s avonds om negen uur klaar bent, dan kun je naar de kroeg. Maar ik ken weinig mensen die als ze, zoals hier vaak,

om 00.00 uur een deadline hebben, om 21.00 uur klaar zijn.’ Deel van een gemeenschap Die harde werkmentaliteit bemerkt ook docent sociologie Bart van Heerikhuizen. In 2002 raakte hij bij het Utrecht University College betrokken en toen ook Amsterdam haar eigen UC begon was hij er als een van de eersten bij. Een fantastische ervaring, zoals hij het zelf omschrijft. ‘Het is allereerst een prachtig gebouw. Studenten en collega’s lopen er naast elkaar. De lijnen zijn heel kort en je maakt echt deel uit van een gemeenschap.’ Ook de mentaliteit op het AUC bevalt hem. Vooral de invloed van bui-

tenlandse studenten is daarop volgens hem van invloed. ‘Duitse studenten bijvoorbeeld vinden het helemaal niet erg om te laten zien: ik ben de beste. Die vinden het leuk om te schitteren. Nederlanders zijn daar veel terughoudender in. Voor je het weet ben je hier een nerd. Maar als

‘Iedereen kent elkaar’ er een paar Duitsers in de klas zitten dan heeft dat uitstraling op alle andere studenten.’ Dat herkennen de AUC-studenten zelf ook. Quico: ‘Er hangt hier wel een prestatiesfeer. Er wordt gekeken naar wat klasgenoten halen.

Iedereen is van de middelbare school gewend goede cijfers te halen en wil dat hier graag voortzetten.’ Afgelopen nacht nog had hij een gesprek met een vriendin over haar ambitie naar de London School of Economics te gaan en over welke cijfers ze daarvoor nodig heeft. Roelant maakt wel eens de vergelijking met de vraag die hij UvA-studenten hoort stellen. ‘Daar vragen ze: heb je je punten gehaald? Hier gaat men ervan uit dat je dertig punten hebt gehaald. De vraag is nooit: “Heb je je tentamen gehaald?” De vraag is: “Wat had je?”’ Die prestatiesfeer kan soms ook lastig zijn, vindt Van Heerikhuizen. ‘Aan de UvA geef je iemand een 7,5 en dan is hij blij. Geef je dat aan het AUC, dan zit die student

FoliaMagazine

35

Collegegeld

‘Een crèche voor rijkeluiskinderen’; zo typeerde Ronald Plasterk, destijds hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, de University Colleges in zijn Volkskrant-column in 2004. Maar ook hij is inmiddels om. Bij een bezoek als minister van Onderwijs aan het UCU in 2011 gaf hij toe dat collegegelddifferentiatie wellicht toch een goed idee was. Een opleiding aan het AUC kost voor Nederlandse studenten jaarlijks € 3901,-, meer dan het dubbele van een gewone opleiding. Voor excellente studenten met financiële problemen zijn beurzen beschikbaar. Ook is het mogelijk het extra collegegeld te lenen.

helemaal in de put. Aan de ene kant is dat leuk, maar soms vind ik het ook vervelend. Een B+ is toch geen slechte grade?’ Diversity In de gang van het AUC groeten docenten en studenten elkaar voortdurend. Dean Marijk van der Wende zit midden in het gebouw in een glazen kantoortje, waar iedereen naar haar kan zwaaien. Dit is duidelijk niet de moderne leerfabriek waar menig universitair docent en student over klaagt. Als de studenten het over hun opleiding hebben, spreken ze dan ook steevast van school. In de hal verdringen studenten zich voor het roosterbord. Truien met daarop ‘I love AUC’ hangen er in de uitverkoop. Het AUC moet naar eigen zeggen een ‘academic community’ zijn. Quico: ‘Het is soms wel te vergelijken met de middelbare school. Iedereen kent elkaar.’ Die communitysfeer is volgens Van Heerikhuizen van grote invloed op de resultaten. ‘Ze zien elkaar in de gangen. Ze kletsen met elkaar over van alles en nog wat, maar ook over de stof. Ze zijn zich heel bewust: wij zitten hier met elkaar, wij gaan deze jaren doorkomen met z’n allen. Dat geeft een hele leuke, vriendelijke, sociale controle die ook in het voordeel van de docent werkt.’ Naast excellence staat ook diversity bij het AUC hoog in het vaandel. De helft van de studenten moet uit het buitenland afkomstig zijn. Maar iemand die een jaartje high school in Amerika heeft gedaan telt ook als internationaal. De voertaal is over het algemeen Engels, hoewel in de gangen de groepjes Nederlandse studenten duidelijk door hun taal te onderscheiden zijn. De mix van nationaliteiten is wat Van Heerikhuizen het meest waardeert aan het systeem. ‘Voor een socioloog is het fantastisch om mensen met verschillende nationaliteiten in een klasje te hebben. Zo had ik een paar jaar geleden een meisje uit Vietnam in mijn werkgroep

36

FoliaMagazine

die vertelde over hoe haar ouders de theorie van Marx nog uit hun hoofd moesten leren. Dat was heel interessant voor de rest van de groep: voor haar heeft Marx die negatieve bijsmaak. Zo’n lessituatie: daar droom je van, en dat kan gewoon niet met alleen Nederlandse studenten.’ Bij aanvang van het college Classical and

‘Zo’n lessituatie: daar droom je van’ Modern Anthropological Thought vraagt docent Melanie Eijberts alle studenten, een stuk of achttien, een A4’tje met hun vragen en opmerkingen in te leveren. Zodat ze er de volgende les, overmorgen, uitgebreid op kan terugkomen. Tijdens de anderhalf uur wordt er door de studenten onophoudelijk gediscussieerd en vragen gesteld. Een Frans meisje legt in het kader van cultuuradaptatie uit hoe de McDonalds in Frankrijk echt heel anders is dan in Amerika. Eén jongen

zit vrijwel het hele college met zijn vinger omhoog. Een fenomeen dat ook Heerikhuizen bekend voorkomt. De term streber zal hij niet snel gebruiken. Maar eager, dat zijn ze op het AUC zeker. ‘Dat is bijna altijd leuk, maar soms denk ik: mag het even wat minder? Soms wil ik het echt over de inhoud van de stof hebben en ben ik even niet gebrand op wie er hier nu de allerslimste opmerking maakt.’ Academic Probation Maar zijn de AUC’ers slimmer dan gewone UvA-studenten? Van Heerikhuizen: ‘Ik geloof niet dat als je een IQ-test doet op AUC en de UvA dat je een verschil vindt.’ Ook Quico denkt niet dat ze per definitie beter zijn. ‘Het is wel een van de zwaardere studies op de UvA. Of het de zwaarste is durf ik niet te zeggen, dat is ook heel persoonlijk. Het verschil is: hier moet het gewoon. Op de UvA heb je de keuze het te laten gaan en andere dingen te gaan doen.’ Een vak niet halen betekent op het AUC dat alle

UC’s

foto Wikipedia

Het eerste University College werd in 1998 geopend in Utrecht. Initiatiefnemer was hoogleraar sociologie Hans Adriaansen, die met het College tegenwicht wilde bieden aan de zesjescultuur in het Nederlandse hoger onderwijs. In 2009 opende het Amsterdam University College (AUC). Op het AUC volgen studenten een zogenaamd Liberal Arts and Sciencesprogramma. De vakken zijn opgedeeld in drie majors: Humanities, Social Sciences en Science. Na hun eerste jaar bepalen studenten waarin ze hun major doen. De vierde categorie courses bestaat uit het Academic Core: vakken als Engels en logica die iedereen moet volgen.

alarmbellen afgaan. Academic Probation heet het strafbankje waarop studenten dan terechtkomen en houdt in dat regelmatige gesprekken met een tutor plaatsvinden, het cijfergemiddelde moet worden opgeschroefd en extracurriculaire activiteiten worden stopgezet. Je komt, aldus Roelant, meteen in ‘een circus terecht’. Dat is precies wat hem aanspreekt aan het AUC. ‘Ik vind het fijn dat alles hier zo gedisciplineerd is. Je moet naar al je vakken komen en je hebt constant deadlines. Ik kan wel met vrijheid werken, maar ik vind het veel chiller om gepusht te worden.’ Toch merkt Quico wel dat sommige AUC’ers neerkijken op de UvA. ‘Zulke opmerkingen

hoor je wel. “Dat is maar een UvA-vak.” Daar hoef je dan minder voor te doen.’ Iets waarover Van Heerikhuizen zich flink kwaad kan maken. ‘Als ik met AUC’ers praat zeggen die weleens: “U werkt ook aan de Uva: dat zult u wel heel naar vinden, hè? U zult wel blij zijn dat u hier les mag geven.” En elke keer sta ik dan mijn UvAstudenten verdedigen.’ Maar ook hij merkt dat het onderwijs op het AUC op een bepaalde manier prettiger is. Rustiger. ‘Aan de UvA moet ik mijn programma in zes weken persen. Dan jaag ik de stof erdoor. Maar het AUC geeft me twee blokken van acht weken, zodat ik maar liefst zestien weken heb. Dat leidt echt tot een kwaliteitsverschil.’ Ook de

interactie met de studenten in werkgroepen is iets wat het AUC-onderwijs per definitie beter maakt dan de massale UvA-hoorcolleges, aldus Van Heerikhuizen. ‘Bij een werkgroep op het AUC zit je echt samen over de dingen na te denken. Ik geniet me daar een ongeluk! Maar vanmiddag sta ik voor een grote zaal op de UvA en dat is ietsje minder genieten. En als ik tegen de opleidingsdirecteur aan de UvA klaag dat ik hier ook gewoon twee blokken van acht weken wil kunnen geven, dan zeggen ze: daar is geen geld voor. Ik ben enorm enthousiast over die UC’s. Maar als het tot een tweedeling zou leiden tussen duurder toponderwijs en rudimentair onderwijs: daar ben ik mordicus tegen.’ yyy

FoliaMagazine

37

prikbord HvA

38

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

DG Training

DEM Journalistiek

Investeer in je persoonlijke ontwikkeling en volg een training bij de HvA Academie. Binnen de Hogeschool van Amsterdam is de HvA Academie dé ruimte voor professionele ontwikkeling. Via de pijlers Scholing en Training, Advisering en Ontwikkeling, Platform voor Kennisdeling vind je in de DLWO een groot aantal trainingen, leergangen, advies- en coachingstrajecten voor alle medewerkers. Wil je meer weten over jouw mogelijkheden of die van je team, kijk dan op academie.hva.nl of kom langs op de locatie Leeuwenburg, zevende etage, B-vleugel.

De maandelijkse lunchbijeenkomst van alumnivereniging Hou’ en Trouw staat deze maand in het teken van de journalistiek. Parool-journalist Frenk der Nederlanden schetst de ontwikkelingen binnen zijn vakgebied. Het internet en fusies binnen de krantenwereld hebben vorm en inhoud flink veranderd. Heeft de journalist nog tijd en ruimte om zelf onderzoek te doen en is daarbij sprake van volledige persvrijheid? De bijeenkomst wordt op 27 november georganiseerd in de Westserre van de Fraijlemaborg. Aanmelden is verplicht en kan op www.houentrouw.nl.

DBSV Spelen

DT Studeren

De droom van Amsterdam om de Olympische Spelen van 2028 te organiseren is uiteengespat. Het tweede kabinet-Rutte steunt de kandidatuur niet. Voor het domein, dat zich een jaar geleden achter de plannen van de stad schaarde, heeft dat volgens domeinvoorzitter Jacomine Ravensbergen weinig gevolgen. Het nieuwe kabinet onderschrijft namelijk nog steeds de ambitie Nederland op olympisch sportniveau te brengen. Dat betekent onder meer dat de verplichte gymles op basisscholen in ere wordt hersteld. Goed voor de vakdocenten die het domein opleidt.

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) is in samenwerking met vakbond FNV Jong een grootschalig onderzoek begonnen onder scholieren, studenten en hun ouders naar de gevolgen van het invoeren van een leenstelsel. Het onderzoek is een reactie op vragen die de beide organisaties bereikten naar aanleiding van het nieuwe regeerakkoord. De eerste resultaten worden tijdens de behandeling van de onderwijsbegroting in de Tweede Kamer, eind november, gepubliceerd. De enquête is te vullen op www.studerenmoetkunnen.nl.

DOO E-mail

DMCI Opleidingsmanager

Het e-mailsysteem voor medewerkers wordt vernieuwd. De overgang, die 26 november voltooid moet zijn, is noodzakelijk omdat het oude systeem sterk verouderd is. Het nieuwe webmailsysteem is gebruiksvriendelijker. Naast het uiterlijk verandert ook het adres: webmail2.hva.nl. Voor Outlook-gebruikers verandert er weinig, behalve dat gebruikers voortaan na elke herstart opnieuw moeten inloggen. In het weekend van 24-25 november wordt het systeem geïnstalleerd. Om die reden kan er vanaf 23 november 18.00 uur tot 26 november niet gemaild worden.

Harry Zengerink wordt per 1 januari 2013 de nieuwe opleidingsmanager van de opleiding Communication & Multimedia Design (CMD). Dat heeft domeinvoorzitter en opleidingsmanager ad interim van de opleiding CMD Geleyn Meijer bekendgemaakt. Zengerink is momenteel nog het hoofd van de opleiding CMD aan de NHL Hogeschool in Leeuwarden. Volgens Meijer heeft Zengerink daar een ‘heel goede opleiding neergezet’, die bovendien ‘goed is geaccrediteerd’. In zijn nieuwe functie zal Zengerink zich sterk moeten gaan richten op de Amsterdamse creatieve industrie.

DMR Zorgconferentie

HvA Nieuwe

Medewerkers van de hogeschool kunnen gratis deelnemen aan het congres ‘Op de omslag af ’, dat op 22 november wordt georganiseerd tijdens de Participatiemarkt in de Meervaart. De conferentie is bedoeld voor werknemers uit de zorg en informeert over thema’s als sociale netwerken, herstel, cliëntsturing en zelfbeheer. Dit jaar staan de thema’s ‘samenredzaamheid’ en ‘samensturing’ centraal. De conferentie is van 10.00 tot 16.30 uur in de Meervaart, Meer en Vaart 300. Aanmelden: www.participatiemarkt.nl/conferentie.

Deze hele week staat in het teken van de landelijke ‘Week van Het Nieuwe Werken’. Het zogeheten Move2Flow-team van de HvA organiseert daarom dagelijks activiteiten om de mogelijkheden van het nieuwe werken te laten zien. Er worden onder meer demonstraties over het werken op afstand en hoe je de digitale leer- & werkomgeving daarbij kunt gebruiken. Verder wordt er nog Arbo-advies verstrekt over de optimale zithouding zodat je elke dag je werkplek zo optimaal mogelijk kunt inrichten. Meer informatie op het intranet.

FoliaMagazine

Moet Kunnen



Werken

prikbord UvA

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

FGw Boekenborrel

FEB Netspar

Op 22 november vindt in zaal 1.01 van het Bungehuis de eerste facultaire boekenborrel van het academisch jaar plaats. Tijdens deze bijeenkomst presenteert de faculteit de recent uitgegeven boeken van medewerkers van de FGw. Tijdens de borrel vertelt Jacqueline Borsje (religiestudies) over haar boek The Celtic Evil Eye and Related Mythological Motifs in Medieval Ireland. Kees Hengeveld (taalwetenschap) geeft vervolgens een korte toelichting op de tweede editie van Taal en taalwetenschap. Irene Zwiep zal de bijeenkomst leiden. Aanvang: 16.30 uur.

Onderzoekers van het onderzoeksprogramma Actuarial Science & Mathematical Finance hebben een Netspar-subsidie gekregen van 500.000 euro voor het onderzoek ‘Risk Management in Funded Pension Systems’, dat aansluit bij de huidige discussie over de houdbaarheid van ons pensioenstelsel. Binnen dit project zullen onderzoekers van de UvA, Tilburg University en de University of Edinburgh samenwerken met Aegon, APG en Cardano om de nieuwe uitdagingen rond de Nederlandse pensioenen het hoofd te bieden. Michel Vellekoop heeft de leiding van het project.

FEB In

UvA Docent

memoriam

van het Jaar

Emeritushoogleraar Jules Theeuwes, oud-wetenschappelijk directeur van SEO, is op 6 november op 68-jarige leeftijd overleden. Naast directeur van SEO was hij hoogleraar arbeidseconomie aan de FEB. Theeuwes was een door kranten, radio en tv veelgevraagd commentator bij economische vraagstukken en nam actief deel aan het debat. ‘Er zijn wetenschappers die de dingen expres ingewikkeld maken om er een soort mystiek omheen te hangen. Jules niet,’ zegt de huidige baas van SEO Barbara Baarsma. ‘Zonder poeha legde hij economische vraagstukken uit.’

UvA-studenten kunnen nog tot en met 16 november docenten nomineren voor de titel Docent van het Jaar. Met de verkiezing wil de UvA aangeven dat zij onderwijs net zo belangrijk vindt als onderzoek. Docenten kunnen alleen meedingen als zij dit kalenderjaar een aanstelling hebben of hebben gehad aan de UvA. Tijdens de voordrachtsavond op 13 december kunnen de voorgedragen docenten zichzelf presenteren. De winnaar wordt bekendgemaakt op 8 januari 2013. Dit jaar won socioloog Gerben Moerman (foto) de jaarlijkse prijs. Zie studentenserviceplein.uva.nl.

FNWI Stieltjesprijs

UvA RvT

Promovendus Jop Briët, inmiddels als postdoc werkzaam aan het Centrum voor Wiskunde & Informatica, heeft de Stieltjesprijs 2011 gewonnen, een prijs voor het beste proefschrift in de wiskunde. In 2011 promoveerde Briët op zijn onderzoek Grothendieck Inequalities. Nonlocal games and Optimization. In zijn proefschrift introduceert Briët nieuwe varianten op de beroemde ongelijkheid van Grothendieck en paste deze toe op de informatica, natuurkunde en wiskunde. De prijs werd uitgereikt door rector magnificus Dymph van den Boom en bedraagt 2.500 euro.

Endocrinoloog Steven Lamberts, oud-rector magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), KNAW-lid en voorzitter van de Nederlandse Diabetes Federatie, is toegetreden tot de Raad van Toezicht (RvT) van de UvA. Lamberts (1944), momenteel directeur internationale betrekkingen van het Erasmus Medisch Centrum, is benoemd voor vier jaar en treedt tevens toe tot de RvT van het AMC. De RvT van de UvA bestaat naast Lamberts uit Atzo Nicolaï (voorzitter), Inge Brakman, Lidwin van Velden en Adri Baan. Nicolaï is tevens voorzitter van de RvT van de HvA.

BC Johannes

FMG Psychologie

van Damprijs

De Egyptisch-Britse kookboekenschrijfster Claudia Roden heeft de Johannes van Damprijs 2012 gewonnen. Deze internationale oeuvreprijs – vernoemd naar culinair journalist Johannes van Dam – wordt door de UvA uitgereikt aan een auteur die zich met zijn of haar publicaties buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt voor de verspreiding van de kennis van de gastronomie. De bekendmaking van de winnaar markeert de start van de Kookboeken7daagse, die van 10 tot en met 17 november wordt gehouden. De uitreiking van de prijs is op 18 januari.

Het psychologie-onderzoek aan de UvA is het beste van Nederland. Dit blijkt uit het Qanu-rapport Assessment of Research Quality. Psychology 2005-2010 dat de onderzoekskwaliteit op het gebied van de psychologie onderzocht van acht Nederlandse universiteiten. In het onderzoek behaalt de UvA de hoogste gemiddelde score van 4,65 op een schaal van 1 tot 5. Minpuntjes zijn er ook. Zo doet twee derde van de aio’s te lang over het promotietraject, namelijk langer dan vijf jaar. De Graduate School is daarom begonnen met de monitoring van aio’s.

FoliaMagazine

39

wasdom

Voor een sterk Europa Marietje Schaake Leeftijd: 34 (geboren op 28 oktober 1978) Beroep: Europarlementariër voor D66 Studie: Sociologie en amerikanistiek met een minor in nieuwe media (UvA) Afgestudeerd: 2005 Docent: ‘Jill Adler van amerikanistiek. Zij gaf erg bevlogen les en daagde haar studenten uit. Ze maakte van elke les een feestje.’ Locatie: ‘Het Oost-Indisch Huis vond ik altijd een fijne plek. Een mooi oud gebouw en midden in de stad.’ Café: ‘Ik zat bij een studentenvereniging, dus was daar vaak te vinden. Verder ging ik ook wel naar cafés op de Nieuwmarkt of de Utrechtsestraat.’ Afknapper: ‘Bij sociologie draait veel om empirisch onderzoek, maar voor de studie zaten wij het hele jaar binnen theorie te stampen. Ik zou liever de straat op zijn gegaan om zelf onderzoek te doen. Daarnaast voelde ik me op de universiteit vaak een nummer; niemand vond het belangrijk of je kwam opdagen, als je maar je tentamen haalde. Zonde, onderwijs kan zo veel meer zijn dan dat.’

40

FoliaMagazine

stage Ze studeerde sociologie en amerikanistiek en werd Europarlementariër voor D66: Marietje Schaake. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘O

p mijn zeventiende heb ik een jaar in Amerika gewoond. Ik wilde graag iets van de wereld zien en kon een beurs krijgen om aan een liberal arts college in Ohio te studeren. Dat jaar heeft veel betekend voor mijn persoonlijke ontwikkeling en de manier waarop ik naar de wereld kijk. Terug in Nederland schreef ik me in voor sociologie in Amsterdam. Een studie die vragen stelde over waarom mensen doen wat ze doen en hoe bepaalde delen van de maatschappij in elkaar zitten leek mij fantastisch. Toch bekroop me al snel het gevoel dat ik bij sociologie niet op mijn plek was. Dat lag deels aan de invulling van de studie, met veel eindeloze theoretische discussies en weinig empirisch onderzoek, maar ook aan de manier waarop het onderwijs werd gegeven. In Ohio was ik gewend geraakt aan universitair onderwijs dat draait om het stimuleren van ambitie en de ontwikkeling van de student. Dat is een groot verschil met het Nederlandse onderwijs, waar ik vaak maar zes contacturen per week had en het niemand uitmaakte wat ik uit mijn studie wilde halen. Ik besloot om veel naast mijn studie te doen om zo toch een gevoel van volledige ontwikkeling te krijgen. Ik ging actief op zoek naar ervaringen en lessen en heb die gevonden in allerlei baantjes, vrijwilligerswerk en een creatieve opleiding van een jaar. Na dat eerste jaar bij sociologie stapte ik over naar de post-propedeusestudie amerikanistiek. Ik was geboeid door de Verenigde Staten en vond het fijn dat je in die studie veel vrijheid had om keuzevakken te kiezen. Tegen het einde van mijn studie heb ik een stage gelopen bij het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag. Ik dacht dat ik bij de VN zou

willen werken, maar kwam er daar achter hoe bureaucratisch VN-instanties in elkaar zitten en hoe weinig resultaat er vaak kan worden geboekt. Nu zie ik in dat goede internationale samenwerking gewoonweg heel veel tijd kost, maar toen vond ik dat echt een afknapper. Na mijn afstuderen verhuisde ik weer naar Amerika om mijn studie in de praktijk te zien. Ik deed een fellowship in het Huis van Afgevaardigden en vond het heel bijzonder om de energie van de Amerikaanse politiek te ervaren. Vervolgens heb ik een tijd als onafhankelijk adviseur gewerkt op het gebied van burgerrechten, diversiteit en integratie. In dat werk viel het me steeds weer op hoe belangrijk Europa is voor Nederland, maar ook hoe Nederland zijn internationale ambities aan het verkwanselen was. Toen in 2009 de Europese verkiezingen werden gehouden, heb ik D66 gebeld of ik misschien kon helpen met de strategie voor hun campagne. Ze hadden al een strategie ontwikkeld, maar zochten nog wel mensen voor op de kandidatenlijst. Hoewel ik druk bezig was met mijn adviesbureau en niet op zoek was naar een carrière in de politiek, leek het me heel interessant om die verkiezingen van binnenuit mee te maken en wilde ik me graag sterk maken voor het belang van Europese samenwerking. Tot mijn grote verbazing belandde ik op de derde plek van de lijst en na een succesvolle campagne was ik opeens Europarlementariër. Ik ben heel blij dat ik me nu op deze plek kan inzetten voor een sterk Europa in de wereld, en voor de digitale agenda van Europa.’ yyy Volg Marietje op twitter via @MarietjeD66 om meer te weten te komen over haar werk als Europarlementariër of kijk op haar website www.marietjeschaake.eu.

Barend Bos (23) Studie Bèta-gamma, major politicologie Stage D66 Verdiensten € 150,- per maand Beoordeling JJJJJ ‘Voor mijn stage maak ik deel uit van de fractieondersteuning van D66 in de Tweede Kamer. Ik beheer onder andere de agenda’s van Tweede Kamerleden. Daarnaast ondersteun ik een cluster van vier Tweede Kamerleden, met verschillende portefeuilles, waaronder Volksgezondheid, Welzijn & Sport, Sociale Zaken & Werkgelegenheid, en Financiën. Naar aanleiding van een brief van de staatssecretaris wordt bijvoorbeeld schriftelijk overleg gepleegd: dan schrijf ik voor een van de Kamerleden de vragen aan de staatssecretaris. Het is heel leuk om mee te werken aan het beleid van D66. Met m’n vrienden in de kroeg kan ik wel bedenken wat ik ergens van vind, maar als je hier in Den Haag werkt, kun je zelf actie ondernemen. Ik krijg vrij veel verantwoordelijkheid en mag veel doen: ik voel me geen koffiejuffrouw. De sfeer is vrij informeel: ik hoef geen “u” te zeggen, en ieder kamerlid is benaderbaar. Ik moet wel in pak naar mijn stage: je bent toch een uithangbord voor D66. Dan moet je er wel representatief uitzien. Het is interessant om zo “in het centrum van de macht” te werken. Ik stond bijvoorbeeld vanochtend met Diederik Samsom in de lift. Dat is eigenlijk best gek. Maar het wende binnen drie dagen: omdat iedereen zo makkelijk in de omgang is, voelt het heel normaal. Ik geef mijn stage vijf sterren: ik werd goed ingewerkt en ik kan op inhoudelijk vlak veel doen. Ik heb vooral een ondersteunende functie, maar er wordt voor gezorgd dat ik hier ook echt veel leer.’ yyy Fien Veldman

FoliaMagazine

41

FoliaMagaz ine weekblad

toehoorders

cover Fred van Diem

Hoorcollege ‘Forensische orthopedagogiek & recht’ door Ido Weijers, donderdag 8 november, 10.00 uur, Init Auditorium. tekst en foto’s Vera Lentjes Jongens: 3 Collegeblokken met bloemmotief: 8 Pakjes sultana op tafel: 12 Scrabblewoorden: voogdijvereniging, sanctionering, tuchtschool

B

ij binnenkomst in het auditorium van het Init-gebouw is de zaal al bijna vol. De achterste rij is opmerkelijk leeg. De eerste rijen worden daarentegen bevolkt door dames met fleurige collegeblokken. Vandaag zullen twee gastsprekers vertellen over de geschiedenis van het jeugdrecht. Na een kleine preek van de coördinator van het vak over aanwezigheidsplicht en verplichte literatuur is het woord aan professor Ido Weijers, bijzonder hoogleraar jeugdrechtspleging aan de Universiteit Utrecht. Weijers vertelt over kinderen die als straf moesten rondlopen met een bord om hun nek met ‘dief ’ erop, kinderen die werden kaalgeschoren en over meer voorbeelden van ontwikkelingen in het jeugdrecht. ‘Vroeger werd de ouders van uit huis geplaatste kinderen het stemrecht ontnomen.’ Een studente kijkt verbaasd en fluistert: ‘Dat zouden ze nu eens moeten proberen.’ De zaal, gevuld met heel veel dames en drie heren, luistert aandachtig. Pennen vliegen over collegeblokken en vingers bewegen gehaast over toetsenborden. Professor Weijers heeft moeite met het afronden van zijn verhaal. Er wordt ongeduldig naar de klok gekeken. Langzaam komen de mandarijntjes, zakjes cherrytomaatjes met komkommer en mueslibollen met kaas tevoorschijn. Voor orthopedagogiekstudenten geen Red Bull of junkfood. Na een korte pauze neemt de volgende gastspreker, mevrouw J.H. de Graaf, docent jeugdrecht aan de Universiteit van Amsterdam, het over. Een vrij stoffig verhaal over een hoop artikelen uit wetboeken volgt. De Graaf vraagt: ‘Zijn jullie er nog bij?’ Het feit dat er geen respons uit de zaal komt, is blijkbaar geen reden om te stoppen. Als het college een halfuur na de eindtijd eindelijk is afgelopen loopt een studente draaiend met haar pols naar buiten. ‘Pff, ik heb pijn in mijn hand van al dat schrijven.’ yyy

42

FoliaMagazine

voor HvA

en UvA

nr.10 14/11/201 2

Foto’s wa ar je (én zweet bloed op ziet én tranen)

colofon

Weekblad voor de HvA en

UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en

Nicole Kuijpers

(24, forensische orthopedagogiek) ‘Ik vond het een beetje saai, omdat het over de negentiende eeuw ging. Alleen de allerlaatste sheet ging over hoe het nu is geregeld. Beetje taaie stof. Ik denk dat het vanaf nu wel iets leuker wordt en dat we er meer van leren dan alleen de geschiedenis. Het was het eerste college, dus nog veel achtergrondinformatie. Dat is meestal niet zo interessant.’

Havana (1996). Redactieadres Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: [email protected] Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Marieke Buijs, Luuk Heezen, Wim de Jong, Vera Lentjes, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden, Danny Schwarz, Rosa van Toledo, Fien Veldman, Annemarie Vissers, Dirk Wolthekker

Esther Crombach

(28, forensische orthopedagogiek) ‘We hebben de afgelopen tijd heel veel herhaling gehad. Dit was nieuw en fris, dus dat is wel prettig. Ik denk dat de docent normaal iets meer tijd heeft om het verhaal te vertellen. Hij ging er vrij snel doorheen, het was bijna niet bij te houden met aantekeningen maken. Maar hij hield wel een duidelijk verhaal.’

Aan dit nummer werkten mee Asis Aynan, Hadjar Benmiloud, Ynske Boersma, Bob Bronshoff, Fred van Diem, Julie de Graaf, Bas Kocken, Marc Kolle, Denise van Leeuwen, Won Tuinema, Bas Uterwijk, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Clara van de Wiel Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis

Shanna Russo

(26, forensische orthopedagogiek) ‘Ik vond het op zich wel een interessant college. Zo zie je de hele geschiedenis. Ik vind het een leuke man. Hij heeft een aardige, vriendelijke stem waardoor je blijft luisteren. Dat is wel eens anders bij andere colleges. Hij ging af en toe wel een beetje snel, maar het was wel bij te houden. Ik dacht dat het een beetje een saai vak zou zijn, dus het is al beter dan wat ik had verwacht.’

Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas Veeke Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider) Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, [email protected]

deining ‘Mensen praten voortdurend tegen elkaar in citaten. “Dus ik zeg van, en zij dacht van…”’ Volgens taalwetenschapper Ingrid van Alphen wordt de uitdrukking ‘ik heb zoiets van...’ niet alleen door jonge meisjes gebruikt, in NRC Weekend. ‘Als anonieme pesters op internet mogen, mogen ook sluipschutters. De woorden daar zijn niet minder dan kogels, bedoeld om te doden.’ De verbale vernedering bij pesten moet volgens schrijver Arthur Japin niet worden onderschat, in de Volkskrant. ‘De tenuitvoerlegging van een straf is verbonden aan een onherroepelijke veroordeling. Tot die tijd is een verdachte onschuldig, zo simpel is het.’ Bijzonder hoogleraar advocatuur Britta Böhler stelt dat het voornemen van PvdA en VDD om straffen alvast uit te voeren, ook als de veroordeelde hoger beroep aantekent, in strijd is met het onschuldbeginsel, in NRC Weekend. ‘De mooiste tijd van mijn leven. Ik heb altijd wel een goeie tijd, hoor, maar dit was wel héél goed.’ Cabaretier Viggo Waas bestempelt de jaren dat hij op de ALO studeerde als de mooiste tijd van zijn leven, in Het Parool. ‘Het is volstrekt onduidelijk wat de formateurs heeft bezield.’ FGw-decaan en columnist Frank van Vree maakt zich kwaad over de door het nieuwe kabinet beoogde afschaffing van het Mediafonds, in De Groene Amsterdammer. ‘Je zou kunnen zeggen dat de westerse wereld adhd heeft. Drukke schema’s, veel prikkels, altijd geluid, vermaak, verplaatsing.’ Volgens ontwikkelingspsycholoog Steven Pont is de toename in medicijngebruik onder kinderen het gevolg van stress, in NRC Weekend.

Opvallende quotes uit de afgelopen week van (voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien,

de lezer

In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via [email protected].

Nina van Rijn (20), sociale geografie & planologie, UvA ‘De cover valt tegen en komt rommelig over met die blokjes die in elkaar en in het logo doorlopen. De cover van vorige week met die poppetjes was veel mooier. Het artikel “Het woord op de straat” vind ik leuk. Het zou alleen handig zijn om ook te kunnen lezen wat het regeerakkoord voor mij betekent. De foto’s bij het stuk zijn minder mooi. Toch een beetje gênant al die mensen die net een hap in hun mond hebben. Het artikel over “Dé bank” is supervermakelijk. Grappig om te lezen dat ze vroeger het vertrouwen van de klant in de bank herstelden door iemand te laten executeren. Misschien biedt dat ook een oplossing voor de huidige crisis? De foto bij “Passie” is mooi, maar die jongen is echt een mafketel dat-ie door de stad gaat fietsen zonder remmen. Het opiniestuk van Marco te Brömmelstroet trok meteen mijn aandacht. Ik heb vorige week nog werkcollege van hem gehad en ik ga zijn advies “omhels de fietser” zeker opvolgen. Ik ga ook een cursus krav maga volgen. In het artikel staat dat het voor iedereen is ongeacht grootte en fysieke kracht. Aangezien ik echt superklein ben en totaal geen kracht heb is dat vast iets voor mij. En je mag trappen op edele delen en haren trekken. Lijkt me cool. Het artikel over het Stedelijk Museum vind ik niets. Wat een dodelijk saaie vrouw. De objectieffoto is echt super. Jammer dat de tekening toch niet uit één penstreek blijkt te zijn gemaakt, maar ik hang de foto zo aan de muur.’ yyy tekst en foto Vera Lentjes

meer Folia

foliaweb.nl twitter.com/foliaweb facebook.com/FoliaWeb.en.Magazine

deze week op Folia Web

volgende week in Folia Magazine

Alumnight JCU

SIS

Tijdens de eerste Alumnight van de Johan Cruyff University geven oprichter Wim de Wit en alumnus Danny Nelissen (Eurosport) hun visie op Lance Armstrong.

SIS werd duurder, kwam later, en werkte slechter dan verwacht. Hoe kon het zover komen?

Verblijfsvergunning

Valorisatie

De uit Iran gevluchte schakelstudent Bardia Taherpur, geïnterviewd in Folia Magazine #7, krijgt toch een verblijfsvergunning.

Wat is valorisatie en waarom komt het nog niet van de grond in Nederland?

mail het naar [email protected].

FoliaMagazine

43

Aaf maakt het goed

Stuur vóór 23 november een mail naar [email protected] o.v.v. ‘Aaf maakt het goed’ met je relaas. Voorwaarde is wel dat je studeert of werkt aan de UvA of de HvA. Wij nemen vervolgens contact met je op.

Meld je aan!

Ben jij gebrouilleerd met je broer of zus en wil je het graag goedmaken? Dit is je kans. Aaf springt voor je in de bres. Aaf heeft met broer Jelle zo veel ruzie- en goedgemaakt dat ze zichzelf expert op verzoengebied noemt. Met een bloemetje zet zij voor jou de eerste stap.