2008 Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid JAARVERSLAG. Evolutie, revolutie, resoluties

2008 Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid

JAARVERSLAG Evolutie, revolutie, resoluties

2008 Evolutie, revolutie, resoluties

INHOUDSTAFEL OVER DE FOD

Directie Generaal

WELKOM BIJ DE FOD SOCIALE ZEKERHEID! HISTORIEK 1 Van arbeidsdienst tot ministerie van sociale zaken A. De ministeries bevoegd voor sociale bescherming van 1830 tot heden B. Historisch overzicht van de sociale bescherming in België 2 De fod sociale zekerheid A. Oprichting van de FOD B. Structuur en opdrachten van de FOD C. Partners van de FOD Sociale Zekerheid

8 12 14 14 14 19 19 20 22

ORGANISATIEONTWIKKELING NOVO: NAAR EEN NIEUWE ORGANISATIE 1 NoVo: we gaan er voor! 2 NoVo & de cultuuromslag: zes hoofdlijnen A. NoVoClient B. NoVoResult C. NoVoDO D. NoVoDIG E. NoVoRecord F. NoVoCOM 3 noVo & de voorbereiding van de verhuis naar de finto A. Uitwerking van een scenario B. Instructies voor het inpakken van de archieven C. Oprichting van een groep onthaalcoaches D. Oprichting van een task force externe Communicatie E. Werken in de finto F. Drukke eindejaarsfeesten! 4 Geen verandering zonder betrokkenheid!

4

26 28 29 29 30 31 33 34 35 37 37 37 37 37 38 38 39

HET METEN VAN DE PRESTATIES: DE BALANCED SCORECARD 1 Het beheersinstrument Balanced Scorecard

40 42

OPDRACHTEN DG BELEIDSONDERSTEUNING 1 Voorstelling A. Historiek B. Opdrachten en strategische doelstellingen C. Organogram D. Concrete taken per domein E. Aanverwante opdrachten 2 Realisaties in het kader van de beleidsthema’s A. Evolutie van de sociale bescherming B. Bilaterale relaties inzake sociale zekerheid C. Multilaterale relaties inzake sociale zekerheid D. Ondergrondse economie en strijd tegen de sociale fraude (Undeclared Work) E. Sociale indicatoren F. Behoorlijk bestuur van de sociale zekerheid (Governance) 3 Realisaties aanverwante opdrachten A. Bibliotheek B. Publicaties C. Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheid (BTSZ) D. Comité voor sociale bescherming (CSB) / Indicatorensubgroep (ISG) E. Shared Services F. De informatieambtenaar 4 Transversale aspecten A. Valorisaties B. BSC C. NoVo

46 48 48 48 50 51 52 54 54 55 56 58 59 61 63 63 63 64 64 66 66 68 68 69 69

DG COMMUNICATIE 1 Voorstelling A. Doelstellingen en opdrachten B. Organogram C. Taken 2 Realisaties A. Interne communicatie B. Externe communicatie 3 Transversale aspecten A. Het verspreiden van nieuws over de sociale zekerheid B. Deelname aan werkgroepen C. Balanced Scorecard

DG OORLOGSSLACHTOFFERS 1 Voorstelling A. Historiek B. Organogram C. Opdrachten 2 Realisaties A. Informatisering B. Bewaring C. Het bestand van de weggevoerde en vervolgde Belgische joden en zigeuners D. De Memoriaal van de nazi-repressie 3 Transversale aspecten A. Balanced Scorecard B. Communicatie C. Gebeurtenissen

DG PERSONEN MET EEN HANDICAP 1 Voorstelling A. Doelstellingen en opdrachten B. Organogram

70 72 72 72 73 74 74 76 81 81 83 83 84 86 86 87 88 95 95 97 98 98 99 99 99 101 102 104 104 105

C. Het rechtstreeks contact met de burger (Front Office) 2 Realisaties A. Tegemoetkomingen B. Andere prestaties C. Geschillen D. Terugvorderingen E. Callcenter F. Elektronisch beheer 3 Kerncijfers 4 Transversale aspecten A. Klantendienst B. Handvest voor een klantvriendelijke overheid C. Enquête over de behoeften van de professionele partners D. Website en digitale nieuwsbrief 5 Bijlagen A. Overzicht projecten in het kader van de digitalisering B. Schematische voorstelling van de digitalisering

DG SOCIAAL BELEID 1 Voorstelling A. Opdrachten B. Organogram C. Opdrachten per domein 2 Realisaties A. Uitvoeringsopdrachten B. Geschillen C. Projecten D. Studies 3 Transversale aspecten A. Valorisaties B. Balanced Scorecard C. E-leg 4 Reglementaire teksten

106 108 108 109 110 110 111 111 113 115 115 115 116 116 117 117 121 122 124 124 124 125 127 127 133 135 136 138 138 141 141 142 5

DG SOCIALE INSPECTIE 1 Voorstelling A. Doelstellingen en opdrachten B. Organogram C. De samenwerking tussen de federale inspectiediensten 2 Realisaties A. Controle van de correcte toepassing van de sociale wetgeving B. Uitvoering van de samenwerkingsprotocollen C. Vertaling van doelstellingen in regionale actieplannen D. Project OASIS E. Project GENESIS F. Elektronische aangifte tewerkstelling van monitoren G. Provinciale registratiecommissies 3 Transversale aspecten A. Valorisaties B. Balanced Scorecard C. Documentatiebeheer

DG ZELFSTANDIGEN 1 Voorstelling A. Missie B. Organogram C. Opdrachten 2 Realisaties A. Verplichtingen voor zelfstandigen B. Uitkeringen voor de zelfstandigen C. Financiële aspecten D. Activiteiten van de inspectiediensten E. Activiteiten van de Commissie voor vrijstelling van bijdragen F. Benoeming van raadsheren en rechters in sociale zaken G. Internationale Overeenkomsten H. Opmerkelijke projecten in 2008 3 Transversale thema’s 6

144 146 146 147 149 150 150 154 155 155 156 156 157 159 159 159 163 164 166 166 166 167 169 169 170 171 173 174 175 175 177 180

A. Informatie en communicatie B. Op weg naar administratieve vereenvoudiging C. BE TO (“Better Together”) D. De Balanced Scorecard 4 Reglementaire teksten A. Goedgekeurde reglementaire teksten als gevolg van de integratie van de kleine risico’s B. Ontwerp van nog niet goedgekeurde reglementaire teksten

180 180 181 182 183 183 183

ONDERSTEUNING STAFDIENST BUDGET & BEHEERSCONTROLE 1 Voorstelling A. Activiteiten B. Organogram 2 Realisaties en kerncijfers A. Opmaak van de begroting B. Uitvoering van de begroting C. Beheer van de rekeningen D. Beheerscontrole

STAFDIENST ICT 1 Voorstelling A. Missie en doelstellingen B. Organogram C. Opdrachten 2 Realisaties A. Evaluatie van de kernactiviteiten B. De stafdienst ICT en duurzame informatica: “Green IT” 3 Transversale aspecten A. Balanced Scorecard B. NoVo

186 188 188 189 190 190 192 193 193 194 196 196 197 198 202 202 204 206 206 207

DIENST LOGISTIEK 1 Voorstelling A. Opdrachten B. Organogram 2 Realisaties A. Logistieke ondersteuning B. Voorbereiden en realiseren van verhuis naar de FINTO C. Aanpassen interne organisatie Logistiek aan nieuw kantoorconcept D. IFMA-Award 2008

STAFDIENST PERSONEEL & ORGANISATIE 1 Voorstelling A. Opdrachten B. Organogram 2 Het personeel van de fod in cijfers 3 Realisaties A. Welzijn B. Informatie en communicatie C. Opleidingen in cijfers D. Administratie van het personeel 4 Transversale thema’s A. NoVo

DIENSTEN VAN DE VOORZITTER 1 Voorstelling A. Missie B. Organogram 2 Opdrachten en realisaties A. Secretariaat B. Juridische Dienst en Dienst Geschillen C. Vertaaldienst D. Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW) E. Dienst Informatieveiligheid

208 210 210 211 214 214 214 215 215

F. De Cel Coördinatie van milieuzorg G. Cel Duurzame Ontwikkeling

233 234

BIJLAGEN WEBSITES EN PUBLICATIES

238

GEBRUIKTE AFKORTINGEN

239

CONTACT

241

216 218 218 220 221 224 224 225 226 226 227 227 228 230 230 230 231 231 231 231 231 232 7

Over de FOD

Welkom bij de FOD Sociale Zekerheid!

Dire

aal

Ik heb het genoegen u het eerste jaarverslag van de Federale Overheidsdienst

met de andere Federale Overheidsdiensten en Programmatorische Overheidsdiensten zijn

(FOD) Sociale Zekerheid te mogen voorstellen. Tot nu toe werd voor een aantal

voor ons van groot belang. Ten slotte is onze FOD het bevoorrechte aanspreekpunt voor

diensten van onze FOD afzonderlijk een jaarverslag over hun werking opgesteld.

verschillende partners en overheden, zowel op nationaal als op internationaal niveau.

Voor het jaar 2008 besloten we met het Directiecomité het overzicht van al onze activiteiten samen te bundelen in één document.

1.296 personeelsleden telt de FOD. De meesten van hen werken bij de hoofdzetel in Brussel. Daarnaast zijn er regionale centra om dichter bij de burger te staan. Bij de Belgische bevolking

Voor onze FOD zal 2008 immers de geschiedenis ingaan als een

staat onze FOD voornamelijk bekend voor de tegemoetkomingen ten gunste van ongeveer

scharnierjaar, ja zelfs een topjaar. Begin 2009 werden de meeste

270.000 personen met een handicap, goed voor een jaarlijks bedrag van 1,5 miljard €. Zoals

medewerkers van de FOD samengebracht op één enkele locatie in

uit dit jaarverslag blijkt, telt de FOD Sociale Zekerheid in totaal zeven directies-generaal en vijf

Brussel, de gerenoveerde Finance Tower. 2008 stond dan ook grotendeels

stafdiensten.

in het teken van de voorbereiding van onze verhuis. Het Directiecomité zag hierin een uitgelezen kans om een grondige cultuuromslag door te

De FOD Sociale Zekerheid wil zich profileren als een kenniscentrum dat bij elk van haar

voeren, die van onze FOD een resoluut moderne overheidsdienst en een

opdrachten kwaliteit hoog in het vaandel draagt. Ze stelt alles in het werk om de personeels-

aantrekkelijke werkgever moet maken, klaar voor de uitdagingen van de

leden groeimogelijkheden aan te bieden en om talent aan te trekken. Dankzij de vrijwillige

komende jaren.

inspanningen van meer dan 150 personeelsleden uit alle geledingen is de cultuuromslag van de FOD Sociale Zekerheid sinds 2008 dagelijks merkbaar. Hun talrijke initiatieven kregen het

De FOD Sociale Zekerheid neemt in het Belgische administratieve

label NoVo.

landschap een bijzondere plaats in. Onze FOD moet ervoor zorgen dat elke

1

burger zijn sociale rechten op een correcte manier geniet en inziet dat hij

We kozen als FOD resoluut voor vijf fundamentele waarden (vertrouwen, respect, solidariteit,

noodzakelijkerwijze zijn bijdrage moet leveren tot het socialezekerheids-

zelfontplooiing en resultaatgerichtheid), die we voortdurend naar onze dagelijkse

systeem. Als hoofdrolspeler in de Belgische sociale zekerheid maakt de

werking trachten te vertalen. Daartoe werden in 2008 teamgedragscodes en geleidelijk

FOD deel uit van een belangrijk netwerk waarin vijftien Openbare

teamdoelstellingen vastgelegd. De overgang van een controlerend management naar een

Instellingen voor Sociale Zekerheid actief zijn. Ook de goede relaties

begeleidend management zorgt ervoor dat de traditionele rol van de chef evolueert naar die

van een coach. Een dergelijke benadering maakt ook de prikklok overbodig; het zijn immers

Uit deze korte samenvatting is wellicht al duidelijk geworden waarom deze inleiding bij

de resultaten die tellen. Deze nieuwe inslag zorgde voor een snelle invoering van telewerk;

het jaarverslag 2008 en het overzicht van onze activiteiten mij zoveel voldoening geven.

in augustus 2008 maakten hiervan al 200 personeelsleden gebruik, wat neerkomt op één op zes.

Centraal in dit jaarverslag staan de vele veranderingen die onze FOD in dit sleuteljaar met enthousiasme doorvoerde.

Daarnaast hebben alle diensten van onze FOD zich tot taak gesteld het in 2007 ondertekend

protocol voor een klantvriendelijke overheid in praktijk te brengen. De FOD schrikt er niet

Wilt u ons beter leren kennen, of meer te weten komen over ons concept dynamic office met

voor terug de klantentevredenheid over haar dienstverlening te meten en de resultaten

zijn opmerkelijke combinatie van welzijn en design? Neem dan gerust contact op met ons.

daarvan bekend te maken. Om de performantie van onze diensten te evalueren en

We zullen u met veel plezier meer vertellen over onze FOD, een doeltreffende en vernieuwende

te verbeteren, werd het bijhouden van Balanced Scorecards veralgemeend. Met de

overheidsdienst die klaar staat voor de uitdagingen die ons te wachten staan.

verhuis van onze FOD naar de Finance Tower begin 2009 maakten we een opmerkelijke overgang naar een nieuwe vorm van werkomgeving: dynamic office. Ook introduceerden we geleidelijk aan het principe clean desk, dat momenteel al algemeen ingang heeft gevonden. Deze veranderingen werden uiteraard mede mogelijk gemaakt door de invoering van nieuwe technologieën, vereenvoudigde en verbeterde procedures en de implementatie van een performante tool voor documentbeheer. Volledigheidshalve moet ook nog opgemerkt worden dat onze FOD bijzonder veel aandacht heeft geschonken aan duurzame ontwikkeling. Zo werd een communicatiecampagne opgezet om het papierverbruik met 25% te verminderen en wordt sinds juli 2008 enkel nog gerecycleerd papier gebruikt.

Frank Van Massenhove Voorzitter van het Directiecomité

9

Historiek

1

Historiek

Historiek

2

1 VAN ARBEIDSDIENST

TOT MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN A. De ministeries bevoegd voor sociale bescherming van 1830 tot heden

Dire

Sinds het ontstaan van België in 1830 waren volgende ministeries achtereenvolgens bevoegd voor de sociale bescherming: • 1830 – 1884: Ministerie van Binnenlandse Zaken

aal B.

Historisch overzicht van de sociale bescherming in België

1) 1830 – 1913: de Arbeidsdienst en de Dienst voor de maatschappelijke verzekering en voorzorg

• 1884 – 1895: Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Openbare Werken • 1895 – 1924: Ministerie van Nijverheid en Arbeid

De sociale verzekering in België vindt eigenlijk zijn oorsprong in privé-initiatieven. Toen

• 1924 – 1932: Ministerie van Nijverheid, Arbeid en Sociale Voorzorg

de Belgische arbeidersklasse vanaf het midden van de 19de eeuw geconfronteerd

• 1932 – 1934: Ministerie van Sociale Voorzorg en Volksgezondheid

werd met de industrialisatie en een zeer snel toenemende verarming, richtte ze sociaal

• 1934 – 1958: Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg

geïnspireerde privéorganisaties op, zoals ziekenfondsen en vakbonden. Tegen het einde

• 1958 – 1994: Ministerie van Sociale Voorzorg

van de 19de eeuw verenigen al deze organisaties zich rond twee ideologische zuilen:

• 1994 – 2002: Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu

de socialistische zuil rond de Belgische Werkliedenpartij (BWP), opgericht in 1885, en

• 2002 – heden: Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid

de katholieke zuil rond de Belgische Kerk met als inspiratiebron de principes van de encycliek Rerum novarum van 1891. De taak van de Staat bestaat er op dat moment in om deze initiatieven te reglementeren en te controleren. Geleidelijk aan begint hij de werknemers via subsidies aan te moedigen om zich te verzekeren tegen sociale risico’s. Toch blijft de sociale verzekering aan het begin van de Eerste Wereldoorlog een uiteenlopende en vrijwillige privéverzekering. Na de onafhankelijkheid van België in 1830, worden de bevoegdheden van de Staat hoofdzakelijk beheerd door twee grote ministeries: het Ministerie van Binnenlandse Zaken en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Naarmate het aantal bevoegdheden steeg, werden nieuwe departementen opgericht binnen deze twee ministeries. Deze departementen ontwikkelden zich uiteindelijk om organisatorische en politieke redenen tot zelfstandige ministeries. De bevoegdheid “Sociale zaken” ontstond uit deze rond “Nijverheidszaken”. Beide bevoegdheden werden eerst beheerd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en vanaf 1884 door het Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Openbare Werken.

14

De Staat bleef echter slechts beperkt actief op het vlak van sociale bescherming

Wereldoorlog kwam alles in een stroomversnelling terecht: de Staat maakte wetten om

van werknemers en richtte hoofdzakelijk adviescommissies op. In dat kader werd in

een deel van de sociale bescherming te uniformeren en verplicht te maken (regulering

1894 een Arbeidsdienst opgericht. De opdracht van deze dienst was de materiële,

van pensioenen, jaarlijkse vakantie en kinderbijslag). In bepaalde gevallen nam de Staat

intellectuele en morele situatie van de arbeiders en de landbouwers te verbeteren via

het over van privéorganisaties en van het individueel initiatief. In de jaren 1920 ontstond

studies, reglementen en arbeidsinspectie. Omwille van de toenemende specialisatie en

ook een derde zuil: de liberale zuil.

de groeiende staatsinterventie werd in 1895 een nieuw Ministerie van Nijverheid en Arbeid opgericht.

In deze naoorlogse periode werden de volgende belangrijke vorderingen gemaakt: • De invoering van een verplichte pensioenverzekering voor arbeiders en bedienden

Tussen 1897 en 1905 werd de Arbeidsdienst verschillende keren gereorganiseerd. Het

(1924 - 1925);

is in die periode dat de afdelingen Arbeiderswoningen, Maatschappijen van onderlinge

• De invoering van een wetgeving inzake de vergoeding van beroepsziekten (1927);

bijstand, Ouderdomspensioenen en Arbeidsongevallenverzekering ontstonden.

• De invoering van een verplichte kinderbijslagregeling (1930); • De invoering van een verplichte regeling inzake jaarlijkse vakantie (1936).

In 1913 werd bij het Ministerie van Nijverheid en Arbeid de Dienst voor de maatschappelijke verzekering en voorzorg opgericht. De taak van de Staat op vlak van

Ondanks de economische crisis van de jaren 1930 en ondanks bepaalde studies die

de sociale zekerheid evolueert. Hij moedigt de werknemers via subsidies aan om zich te

adviseren om ze verplicht te maken, blijven de werkloosheidsverzekering en de ziekte-

verzekeren tegen sociale risisco’s. De pas opgerichte dienst kreeg dus als hoofdopdracht

en invaliditeitsverzekering privéverzekeringen, gesubsidieerd door de Staat.

het aanmoedigen van de verzekeringen via subsidies en het controleren van de privéverzekeringsmaatschappijen. De verschillende afdelingen waren in eerste instantie

In 1924 werd het Ministerie van Nijverheid en Arbeid herdoopt in Ministerie van

de arbeidsongevallenverzekering, vervolgens de verenigingen van ziekenfondsen, de

Nijverheid, Arbeid en Sociale Voorzorg. Het Ministerie kreeg niet alleen een nieuwe

ziekteverzekering, vroegtijdige invaliditeit, ouderdom en goedkope woningen en tot

naam, maar werd ook intern volledig gereorganiseerd, met de oprichting van een

slot de algemene zaken en de studie over de coöperatieve landsbonden.

Algemene Directie van de Maatschappelijke Verzekering en Voorzorg. In 1929 voegde men een kinderbijslagdienst toe aan de Algemene Directie van de Arbeid. Deze dienst

2) 1920 – 1940: het Ministerie van Nijverheid, Arbeid en Maatschappelijke Voorzorg

werd belast met de specifieke kinderbijslagwetgeving en met de organisatie van het toezicht op de toepassing van die wetgeving. Het is ook in die periode dat de eerste parastatalen ontstaan. Parastatalen zijn zelfstandige instellingen die van het ministerie de bevoegdheid krijgen om elk één van de talrijke regelgevende initiatieven inzake

Vanaf 1903 - bij het ontstaan van de eerste wetgeving rond arbeidsongevallen - werd

sociale bescherming te beheren.

de Staat steeds meer rechtstreeks actief op het vlak van sociale voorzorg. Na de Eerste Historiek

15

Eind 1932 werd het Ministerie van Sociale Voorzorg en Volksgezondheid opgericht.

via een financiële tegemoetkoming (de zogenaamde takken van de sociale zekerheid):

Dit ministerie kende een Algemene Directie voor de maatschappelijke verzekering en Risico’s

Tegemoetkoming van de sociale zekerheid

ziekte

tegemoetkoming in de ziektekosten

inkomensverlies in geval van ziekte

arbeidsongeschiktheidsuitkering

de eerder economische bevoegdheden (de Algemene Directie van de Nijverheid en het

inkomensverlies in geval van moederschap


Algemeen Bestuur van de Mijnen) overgeheveld werden naar het nieuwe Ministerie van

inkomensverlies in geval van invaliditeit


Nijverheid, Middenstand en Binnenlandse handel (het latere Ministerie van Economische

ouderdom of vroegtijdig overlijden

rusten overlevingspensioenen

arbeidsongevallen

uitkering voor arbeidsongeval

beroepsziekten

uitkering voor beroepsziekte

gezinslast

kinderbijslag

werkloosheid

werkloosheidsuitkering

voorzorg en een Algemene Directie van de ouderdomspensioenen. Twee jaar later werd een reorganisatie doorgevoerd waarbij de departementen Arbeid en Sociale Voorzorg terug werden samengevoegd in één ministerie, “Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg”. Vanaf dan kan men spreken van een echt “sociaal” ministerie, aangezien

Zaken). Tijdens deze periode versterkte het Ministerie zijn regulerende opdracht door twee centrale diensten op te richten, namelijk een dienst belast met de coördinatie van de interpretatie van de wetgeving en een dienst belast met studies.

3) 1940 – 1950: de sociale zekerheid van het sociaal pact

Deze financiële tegemoetkomingen worden gefinancierd via bijdragen op het inkomen Het stelsel van de sociale zekerheid in België, zoals we het momenteel kennen, ontstond

van de onderworpen werkende personen (werknemers, zelfstandigen, ambtenaren

tijdens de Tweede Wereldoorlog toen vertegenwoordigers uit de vakbondswereld en

en anderen) en door werkgeversbijdragen en Staatstoelagen (naast de alternatieve

werkgeversorganisaties het zogenaamde sociaal pact sloten. In ruil voor sociale vrede in

financieringen zoals accijnzen op tabak).

de arbeidswereld werd een publiek stelsel van sociale bescherming opgezet. Het dekken van de risico’s en de financieringswijze variëren volgens de verschillende Vlak na de Bevrijding maakte de besluitwet van 28 december 1944 de ziekteen

categorieën van werkende personen. Er bestaan in België drie grote regelingen: de

invaliditeitsverzekering en de werkloosheidsverzekering verplicht voor werknemers,

werknemersregeling (79%), de regeling voor zelfstandigen (12%) en de regeling voor

naast de verzekering tegen ouderdom en vroegtijdig overlijden, de kinderbijslag en de

ambtenaren (6%)1. Bijzondere regelingen, residuaire regelingen genoemd, werden ook

jaarlijkse vakantie. Vervolgens zorgden talrijke wetten en besluiten voor de uitbreiding

ingesteld voor bepaalde categorieën werknemers zoals zeelieden of mijnwerkers.

en de verbetering van het stelsel. De Belgische sociale zekerheid moest de gevolgen van negen risico’s kunnen opvangen 1

16

Historiek

De regeling voor ambtenaren geldt enkel voor vastbenoemde ambtenaren, de personeelsleden die als contractuelen (individuele overeenkomsten zoals in de privésector) in dienst zijn genomen, vallen onder de werknemersregeling.

In 2000 vertegenwoordigden de residuaire regelingen slechts 3% van de werknemers

In die periode behield het Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg minstens de

beschermd door de sociale zekerheid.

volgende bevoegdheden: studiën, veiligheid op het werk en sociale voorzorg op het vlak van kinderbijslag, pensioenen en ziekte en invaliditeit.

Het beheer van de verschillende takken van de sociale zekerheid en de uitoefening van sommige bevoegdheden werden toevertrouwd aan instellingen van openbaar nut,

In 1958 vond een tweede en laatste ontdubbeling plaats van de departementen Arbeid

paritair beheerd door werknemers en werkgevers. De bevoegde minister behoudt het

en Sociale Voorzorg, met de oprichting van een apart ministerie, het Ministerie van

voorrecht om de wetgeving vast te stellen en het sociaal beleid uit te voeren (maar met

Sociale Voorzorg. Dit ministerie was samengesteld uit :

naleving van de principes van het sociaal overleg). Na talrijke hervormingen werden

• Een Secretariaat-generaal

deze instellingen in 2002 geresponsabiliseerd en werden ze omgedoopt tot openbare

• Een Directie-generaal Studies en Programmering

instellingen van sociale zekerheid (OISZ).

• Een Directie-generaal Administrative Diensten

4) 1950 – 1975: het Ministerie van Sociale Voorzorg

• Een Directie-generaal van de Sociale Voorzorg • Een Directie-generaal van de Sociale Zekerheid De Directie-generaal van de Sociale Voorzorg kreeg in 1962 de naam Directie-generaal

In de jaren 1950 wisselden talrijke bevoegdheden van ministerie.

van de Gezinsbijslag en bleef enkel bevoegd voor gezinsbijslag. In 1975 kreeg deze

• Het toezicht op de verzekeringsinstellingen op het vlak van arbeidsongevallen werd in

directie ook een bevoegdheid met betrekking tot personen met een handicap en kreeg

1951 overgeheveld naar het Ministerie van Economische Zaken.

ze de naam Directie van de Gezinsbijslag en Uitkeringen aan mindervaliden.

• In 1953 werd de Dienst voor sociale zekerheid van de zeelieden ter koopvaardij gedetacheerd naar het Ministerie van Infrastructuur. • Datzelfde jaar werd het Bestuur van de Sociale Voorzorg en de Sociale Zekerheid opgericht.

17

5) 1975 – 2000: het Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu Bij de institutionele hervormingen die België onderging van de jaren 1970 tot de jaren 1990, werd zo goed als niet geraakt aan de sociale zekerheid. De hervormingen hadden

Bronnen: • Journal Ensemble du Ministère des affaires Sociales de la Santé publique et de

l’Environnement ensemble, nr 30.

dan ook weinig invloed op de organisatie van het ministerie.

• Faniel Jean, Les relations entre syndicats et associations: origine et actualité, deelname Op 24 december 1994 leidde een fusie tot het ontstaan van het Ministerie van Sociale

aan het Congres “Syndicats et associations en France. Concurrence ou complémentarité?”,

Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu. “Sociale Voorzorg” werd daarbij vervangen

25 en 26 november 2004, Ministère de l’Education nationale, de l’Enseignement

door “Sociale Zaken”.

Supérieur et de la Recherche, Parijs. • Antoine F., Archives du SPF Sécurité sociale. DG Appui stratégique : tableau de tri, Archives

Uit de samenvoeging van de tegemoetkomingen voor personen met een handicap en de sociale bijstand ontstond het Bestuur van de Maatschappelijke Integratie. Op het vlak van

• Terrizzi R., Les Ministères de l’Emploi et du Travail et de la Protection sociale (1895-

sociale bescherming omvatte het nieuwe ministerie nog vier andere besturen, namelijk het

1990). Tome 1. Etude structurelles de l’administration centrale et répertoire des organes

Bestuur van de Informatie en de Studiën, het Bestuur van de Sociale Inspectie, de Dienst voor

y attachés, Archives générales du Royaume, Brussel, 1993, 435 p.

de Oorlogsslachtoffers en het Bestuur van de Sociale Zekerheid (Onderwerping, Arbeidsongevallen en Beroepsziekten, Jaarlijkse vakantie, Kinderbijslag, Ouderdomspensioenen, Geneeskundige verzorging en Uitkeringen en Internationale Relaties).

18

générales du Royaume, Brussel, 2009, 100 p.

Historiek

2 DE FOD SOCIALE ZEKERHEID A. Oprichting van de FOD Bij de Copernicushervorming in 2002 werd de volledige structuur van de federale openbare sector

• Alle oorspronkelijke besturen werden omgevormd tot nieuwe directies-generaal.

grondig gewijzigd. Dit ambitieuze plan luidde een grondige modernisering van de administratie

De twee beleidsvoorbereidende diensten, Informatie en Studiën en Sociale Zekerheid,

in en hervormde de bestaande structuren met het oog op de toekomst. In de plaats van de

werden geïntegreerd in een nieuwe Directie-generaal (DG) Sociaal Beleid. Er werd

ministeries kwamen er Federale Overheidsdiensten (FOD’s) of Programmatorische Federale

ook een nieuwe Directie-generaal (DG) Communicatie opgericht. In 2007 werd de DG

Overheidsdiensten (POD’s).

Sociaal Beleid opgesplitst in twee directies-generaal: de DG Sociaal Beleid en de DG Beleidsondersteuning.

In het kader van deze Copernicushervorming werd beslist om het Ministerie van Sociale Zaken,

• De ondersteunende diensten Financiën, Informatica, Personeel en Algemene Zaken

Volksgezondheid en Leefmilieu te splitsen in een FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de

werden verdeeld onder de twee nieuwe FOD’s en werden omgevormd tot nieuwe

Voedselketen en Leefmilieu en een FOD Sociale Zekerheid.

stafdiensten, elk onder leiding van een directeur. In aansluiting daarop werd ook een nieuwe entiteit Secretariaat en Logistiek opgericht.

De structuur van de FOD Sociale Zekerheid werd gebaseerd op de volgende principes: • Sommige besturen van het vroegere Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu werden opgenomen in de nieuwe structuur van de FOD: - het Bestuur van de Informatie en Studiën; - het Bestuur van de Sociale Zekerheid; - de Directie van het Bestuur van de Uitkeringen aan mindervaliden (die deel uitmaakte van het vroegere Bestuur van de Maatschappelijke Integratie); - het Bestuur van de Sociale Inspectie; - Dienst Oorlogsslachtoffers. • Het Bestuur van het Sociaal statuut der Zelfstandigen werd overgeheveld van het vroegere Ministerie van Middenstand en Landbouw naar de FOD Sociale Zekerheid. • Maatschappelijke Integratie werd ondergebracht in een Programmatorische Federale Overheidsdienst (POD). De opvang van asielzoekers wordt verzekerd door een afzonderlijk federaal agentschap (FEDASIL), het Federaal Agentschap voor de Opvang van asielzoekers. • In tegenstelling tot wat oorspronkelijk was voorzien, werd de Administratie der Pensioenen van het vroegere Ministerie van Financiën niet overgeheveld naar de FOD.

Historiek

19

B. Structuur en opdrachten van de FOD De FOD Sociale Zekerheid bestaat momenteel uit zeven directies-generaal (DG):

• De DG Zelfstandigen maakt de regelgeving inzake de sociale zekerheid van de

• De DG Beleidsondersteuning helpt bij de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie

zelfstandigen op, interpreteert ze en informeert erover. De DG ziet ook toe op de

van de transversale beleidsinitiatieven die worden genomen binnen het netwerk van

correcte toepassing van de regelgeving en controleert de socialeverzekeringsfondsen

de sociale zekerheid (bilaterale en multilaterale relaties, strijd tegen de sociale fraude,

voor zelfstandigen;

behoorlijk bestuur van de sociale zekerheid, evolutie van de sociale bescherming, sociale indicatoren); • De DG Communicatie is, in tegenstelling tot wat gangbaar is bij de andere FOD’s, een volwaardige directie-generaal. Die keuze werd gemaakt omdat de DG de opdracht kreeg

Naast deze directies-generaal beschikt de FOD ook over vijf ondersteunende diensten: Budget en Beheerscontrole, ICT, Logistiek, Personeel & Organisatie en de diensten van de Voorzitter.

om de communicatie binnen het netwerk van de sociale zekerheid te coördineren; • De DG Oorlogsslachtoffers komt voort uit het vroegere Ministerie van Wederopbouw. Ze is verantwoordelijk voor de uitvoering van de wetgeving inzake de burgerlijke oorlogsslachtoffers en beheert een oorlogsarchief met een grote historische waarde. • De DG Personen met een handicap maakt de regelgeving inzake tegemoetkomingen voor personen met een handicap op, interpreteert ze en past ze toe in de praktijk. Ze reikt attesten uit aan personen met een handicap zodat zij hun rechten inzake sociale en fiscale voordelen kunnen laten gelden. De DG reikt ook parkeerkaarten en verminderingskaarten voor het openbaar vervoer uit. Ze organiseert medische onderzoeken voor het vaststellen van handicaps met het oog op de toekenning van de verhoogde kinderbijslag; • De DG Sociaal Beleid zorgt voor de verdediging van de Belgische staat bij geschillen. Ze maakt de socialezekerheidswetgeving op, interpreteert ze en informeert erover. Daarnaast beheert ze ook de (budgettaire) kerngegevens van de sociale zekerheid; • De DG Sociale Inspectie controleert de correcte toepassing van de socialezekerheids wetgeving (RSZ-wetgeving, jaarlijkse vakantie, arbeidsongevallen, kinderbijslag, ziekteen invaliditeits-verzekering, DIMONA, deeltijds werk, tewerkstellingen van buitenlandse werknemers, …). Daarnaast ondersteunt de DG zowel de werkgevers als de werknemers bij de correcte toepassing van de socialezekerheidswetgeving en kan ze optreden als bemiddelaar in bepaalde sociale conflicten;

20

Historiek

Voorzitter van het Directiecomité

Budget & Beheerscontrole Dienst Logistiek

Directie-generaal Communicatie

Personeel & Organisatie Informatie- en Communicatietechnologie Diensten van de voorzitter

Directie-generaal Beleidsondersteuning

Directie-generaal Personen met een handicap

Directie-generaal Sociale Inspectie

Directie-generaal Sociaal Beleid

Directie-generaal Zelfstandigen

Directie-generaal Oorlogsslachtoffers

21

C. Partners van de FOD Sociale Zekerheid De opdracht van de FOD Sociale Zekerheid bestaat er in als katalysator op te treden bij de

Gelet op de aard van de doelstellingen van de FOD, kunnen zijn activiteiten enkel succesvol zijn

overheden, bij de vertegenwoordigers van de werkgevers en de werknemers en bij de openbare

als ze kaderen in een actieve samenwerking met zijn partners: overheden, openbare instellingen

instellingen van sociale zekerheid om de houdbaarheid van de sociale zekerheid te vrijwaren. Er

voor sociale zekerheid (OISZ), vertegenwoordigers van de werkgevers en de werknemers, enz. In

moet voor worden gezorgd dat een afdoende sociale bescherming geboden blijft, dat iedereen

zijn relaties met de andere actoren van de sociale zekerheid, wil de FOD optreden als katalysator

correct zijn sociale rechten kan genieten en dat iedereen overtuigd blijft van de noodzaak om

en pleiten voor een gemeenschappelijk beheer van projecten en een netwerkorganisatie

correct bij te dragen tot de sociale zekerheid.

waarin de opdrachten worden verdeeld met het oog op de optimalisering van de efficiëntie, de effectiviteit en de legitimiteit van de sociale zekerheid.

In dat kader werden er zes strategische doelstellingen bepaald voor de FOD Sociale Zekerheid: • De houdbaarheid van de sociale zekerheid is gevrijwaard zodat afdoende sociale bescherming geboden blijft.

In 2008 hadden de volgende ministers het toezicht over de verschillende opdrachten van de FOD Sociale Zekerheid:

• Iedereen geniet correct van zijn sociale rechten.

• Mevrouw Laurette Onkelinx, Vice-eersteminister en Minister van Sociale Zaken en

• Iedereen is overtuigd van de noodzaak om correct bij te dragen tot de sociale zekerheid.

Volksgezondheid

• De sociale zekerheid wordt erkend als een billijk en doeltreffend systeem.

• Mevrouw Joelle Milquet, Vice-eersteminister en Minister van Werk

• De actoren op het gebied van de sociale zekerheid zien de FOD als bevoorrechte

• De heer Patrick Dewael, Vice-eersteminister en Minister van Binnenlandse Zaken

gesprekspartner.

• De heer Pieter De Crem, Minister van Landsverdediging (DG Oorlogsslachtoffers)

• De FOD is professioneel in zijn dienstverlening, organisatie en werking.

• Mevrouw Sabine Laruelle, Minister van KMO, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid (DG Zelfstandigen)

Deze zes strategische doelstellingen staan voor de resultaten die de FOD op lange termijn met zijn activiteiten wil bereiken.

• Mevrouw Marie Arena, Minister van Maatschappelijke Integratie, Pensioenen en Grote steden • De heer Melchior Wathelet, Staatssecretaris voor Begroting en Gezinsbeleid • Mevrouw Julie Fernandez Fernandez, Staatssecretaris voor Personen met een handicap

22

Historiek

Sinds zijn ontstaan in 2002 doet de FOD Sociale Zekerheid er alles aan om een partnerschap op

De FOD kan zijn nieuwe rol enkel spelen in het kader van een constructieve samenwerking

te bouwen met de OISZ. In 2008 bestaan er 15 OISZ:

met de OISZ, gebaseerd op wederzijds vertrouwen en op de erkenning van de expertise die

• Dienst voor de overzeese sociale zekerheid (DOSZ)

aanwezig is bij de OISZ. Dit partnerschap betekent voor de FOD dat hij loskomt uit zijn traditionele

• Fonds voor arbeidsongevallen (FAO)

toezichthoudende functie. De troeven van de FOD zijn daarom hoofdzakelijke gekoppeld aan

• Fonds voor de beroepsziekten (FBZ)

de actieve participatie binnen het netwerk van de sociale zekerheid, met onder andere een

• Hulp- en voorzorgskas voor zeevarenden (HVKZ)

versterking van zijn rol als coördinator in bepaalde domeinen. Een zelfde positie wordt gezocht

• Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen (HVW)

ten opzicht van het maatschappelijk middenveld (ziekenfondsen, socialeverzekeringsfondsen,

• Hulpkas voor ziekteen invaliditeitsverzekering (HZIV)

werkgevers- en werknemersorganisaties en verbruikersorganisaties).

• Kruispuntbank van de sociale zekerheid (KSZ) • Rijksdienst voor arbeidsvoorziening (RVA)

Als overheidsadministratie maakt de FOD deel uit van het netwerk met alle andere FOD’s.

• Rijksdienst voor jaarlijkse vakantie (RJV)

De FOD wil de samenwerking met de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

• Rijksdienst voor kinderbijslag voor werknemers (RKW)

bevorderen op het vlak van het sociaal strafbeleid (in overleg met de RVA en de RSZ). Omwille

• Rijksdienst voor pensioenen (RVP)

van de banden die hij heeft met de FOD Volksgezondheid op het vlak van beleidskeuzes, is

• Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ)

de FOD ook vertegenwoordigd in het beheerscomité van het Federaal Kenniscentrum voor de

• Rijksdienst voor sociale zekerheid van de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten

gezondheidszorg. Hij is ook vertegenwoordigd bij de Sociale inlichtingen- en opsporingsdienst

(RSZPPO)

(SIOD). De stafdiensten nemen actief deel aan de horizontale netwerken FEDCOM, Personeel &

• Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ)

Organisatie, Budget & Beheerscontrole en Informatie- en communicatietechnologie.

• Rijksinstituut voor ziekteen invaliditeitsverzekering (RIZIV) Terwijl de opdrachten van de OISZ hoofdzakelijk (maar niet uitsluitend) betrekking hebben op takspecifieke materies (zoals kinderbijslag, ziekte en invaliditeit, pensioenen, jaarlijkse vakantie, …) of op een stelsel (dat van de zelfstandigen wat het RSVZ betreft), wenste de FOD in zijn managementplan 2004-2008 zijn beleidsvoorbereidende opdrachten verder te ontwikkelen naar transversale materies en internationale aspecten.

Historiek

23

Organisatieontwikkeling

NoVo: naar een nieuwe organisatie

1



2

1 NOVO: WE GAAN ER VOOR! Directie Generaal

NoVo is de naam van één van de meest innovatieve initiatieven binnen de federale overheid. Met NoVo beoogt de Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid een cultuuromslag binnen de eigen organisatie zodat hij zich aanpast en klaarstoomt voor de vele uitdagingen die de komende jaren op zijn weg komen. Er werden zes hoofdlijnen uitgetekend.

28

2 NOVO & DE CULTUUROMSLAG: ZES HOOFDLIJNEN A. NoVoClient Met NoVoClient geeft de FOD Sociale Zekerheid aan dat hij een kwaliteitsvolle dienstverlening

3) Interne tevredenheidsenquête

wil aanbieden, de toegankelijkheid wil verbeteren en de reactiviteit wil verhogen, om zo de tevredenheid van het publiek te vergroten.

In juni-juli 2008 organiseerde de FOD Sociale Zekerheid, in samenwerking met de FOD P&O, een tevredenheidsenquête bij het personeel. Het doel van deze enquête was te

1) Protocollen & klachtenopvolging

achterhalen in hoeverre de medewerkers van de FOD er graag werken en aan welke aspecten er aandacht moet worden besteed.

In 2007 ondertekende de FOD een protocol voor de uitvoering van het “federaal handvest voor een klantvriendelijke overheid”. De FOD wil de kwaliteit van zijn diensten

Dit zijn de belangrijkste resultaten:

verbeteren om de tevredenheid van de gebruikers te vergroten. Daarom wordt er aan

• 502 personeelsleden (41%) hebben de enquête beantwoord.

de volgende drie punten gewerkt:

• De gemiddelde tevredenheidsscore van de FOD bedraagt 6,38/10 (tegenover een

• de toegankelijkheid van de diensten verbeteren en versnellen (fysisch, telefonisch en elektronisch);

gemiddelde van 5,92 voor acht gelijkaardige enquêtes bij federale organisaties). • De scores per domein:

• pistes zoeken en uittekenen om het onthaal te verbeteren en het centraliseren van de registratie van klachten over de dienstverlening; • de kwaliteit van de diensten (permanent) meten en ze (regelmatig) evalueren door tevredenheidsenquêtes te organiseren.

2) Tevredenheidsenquête DG Personen met een handicap

- Inhoud van het werk

7,49/10

- Arbeidsvoorwaarden

6,18/10

- Ontwikkelingsmogelijkheden

5,68/10

- Organisatiecultuur

6,55/10

- Relatie met de chef

6,92/10

- Communicatie

5,45/10

• De inhoud van het werk en de relatie met de chef zijn de punten waarover de In 2008 werden de resultaten bekengemaakt van de grote enquête die eind 2007 werd toegestuurd aan 16.336 personen met een handicap.

personeelsleden het meest tevreden zijn. Aan de ontwikkelingsmogelijkheden en de communicatie kan er daarentegen nog worden gewerkt. • De drie elementen die het meest motiveren zijn: de inhoud van het werk, de werksfeer en de erkenning.


29

B. NoVoResult De FOD Sociale Zekerheid stond in 2008 ook stil bij de waarden

3) Teamdoelstellingen

die ze doorheen de realisatie van haar doelstellingen wenst na te streven: respect, vertrouwen, solidariteit, zelfontplooiing en

Nos valeurs resultaatgerichtheid. Notre SPF Met

NoVoResult

wordt

Het opstellen van de teamdoelstellingen werd voor de eerste keer uitgetest bij De DG Personen met een handicap en de DG Beleidsondersteuning. Deze teamdoelstellingen worden in cascade uitgewerkt waarbij men start bij de teamdoelstellingen van het

gezocht

naar

initiatieven

om

medewerkers te motiveren door hen een aangenaam werkklimaat aan te bieden. Al deze initiatieven hebben betrekking op het bevorderen van teamwerk, het nemen van initiatief en het aanmoedigen

management tot aan deze van elk team binnen de DG. Ze laten toe een meer collectieve dimensie te geven aan de ontwikkelcirkels.

4) Telewerk

van zelfontplooiing. De nadruk wordt ook gelegd op de responsabilisering van de chefs. De ontwikkelcirkels werden geoptimaliseerd om het begrip teamdoelstellingen erin op te nemen.

1) Coaching

Onze waarden Onze FOD

In juli 2008 werd telewerken een realiteit voor heel wat collega’s. Ongeveer 200 medewerkers van de FOD kregen hun telewerkmateriaal ter beschikking en er werd bij elke telewerker een ADSL-lijn geïnstalleerd om op afstand te kunnen werken.

In 2008 volgden een vijftigtal chefs een individuele coaching. Tijdens een drietal

5) Afschaffing van de prikklok

individuele gesprekken werkten zij samen met hun coach aan de ontwikkeling van hun leiderschapscapaciteiten.

In 2008 startte het overleg rond de afschaffing van de prikklok. De FOD wil hiermee evolueren naar een organisatie waar prestaties niet meer worden geëvalueerd op basis

2) Teamgedragscodes

van aanwezigheid maar op basis van resultaten.

Elk team binnen de FOD Sociale Zekerheid (zo’n honderdtal in totaal) ging tijdens een workshop op zoek naar een teamgedragscode. De bedoeling was na te gaan hoe de waarden van de FOD heel concreet van dag tot dag in de teams kunnen worden nagestreefd. Tijdens de workshops werden de sterke punten van het team geïdentificeerd, net als de aandachtspunten waaraan gewerkt moet worden om het teamwerk aangenamer en efficiënter te maken.

30


C. NoVoDO In het vooruitzicht van de hergroepering van de meeste diensten van de FOD in de Finance Tower

3) Werkgroep Design & style

(Finto), introduceerde NoVo een nieuwe vorm van werkomgeving: dynamic office. Bureaus zijn niet langer toegewezen aan personen. Medewerkers kiezen de werkplek waar ze op dat moment

Wie een bezoek brengt aan de nieuwe kantoren van de FOD Sociale Zekerheid, merkt

het best kunnen functioneren. Op het einde van de dag ruimt elke medewerker zijn werkplek op

onmiddellijk dat de leden van de werkgroep Design & style over een bijzonder goede

zodat een andere collega deze ‘s anderendaags kan gebruiken (cleandesk). Ten slotte werd ook

smaak beschikken. Terwijl lokalen van overheidsdiensten vaak bekend staan om hun

bijzondere aandacht besteed aan welzijn en design.

kille soberheid, zijn de lokalen van de FOD bijzonder aantrekkelijk en fris ingericht met levendige kleurschakeringen, zonder dat er toegevingen zijn gedaan op het vlak van

1) Domino

comfort of ergonomie. Sommige opstellingen zijn bijzonder innoverend.

In 2007 werd gestart met een proefproject, Domino, dat in 2008 werd verdergezet. In

4) Werkgroep Welzijn

deze testomgeving in het gebouw Eurostation werd het concept van een dynamische omgeving op ware grootte getest. Een 40-tal medewerkers namen hun intrek in de

De werkgroep ‘Welzijn” werd in 2007 opgericht en leverde begin 2008 een uitgebreid

testomgeving met 32 werkposten. Domino bezorgde de FOD heel wat leerpunten in de

rapport af aan het Directiecomité van de FOD met een aantal originele voorstellen om het

voorbereiding naar de verhuis en de introductie van dynamic office voor de ganse FOD.

welzijn in het nieuwe gebouw (Finto) te optimaliseren. De werkgroep maakte bovendien een inventaris van de sportieve en culturele activiteiten die mogelijk zijn in de buurt van de

2) Open Day

Finto en van de handelszaken in de omtrek (waarvan er een aantal kortingen aanbieden). Er werd ook bijzondere aandacht besteed aan gezondheid op het werk. Zo wordt sinds

Eind april 2008 waren de renovatiewerken van de Finto afgerond. Kort na de oplevering

begin 2009 wekelijks vers fruit geleverd.

van het gebouw door de Regie der Gebouwen kregen alle medewerkers van de FOD de gelegenheid een bezoek te brengen aan hun nieuwe werkomgeving. Deze opendeurdag werd georganiseerd op 9 mei en kende een groot succes: 50 vrijwilligers ontvingen een 600-tal bezoekers.


31

5) Clean desk In de zomer 2008 werd een oproep gedaan voor vrijwilligers die al voor de verhuis

Vanaf september 2008 kwam de verhuis van de FOD in een heel concrete fase terecht:

durfden overschakelen naar clean desk en hun ervaringen, struikelblokken, successen…

zo werden er duidelijke richtlijnen gegeven voor het inpakken van de archieven bestemd

met collega’s wilden delen. Deze “clean desk-durvers” kregen een reeks praktische tips

voor de kelder van de Finto. Deze stap kaderde in de ruimere context van NoVoRecord,

en konden genieten van een individuele begeleiding. De actie kende een onverhoopt

dat werkt aan het uitwerken van een documentbeheersysteem voor de volledige FOD.

succes: eind augustus 2008 waren er een vijftigtal vrijwilligers, eind september een

De introductie van een dynamisch archiefbeheer, ondersteund door een aangepaste

honderdtal en begin november meer dan 200.

dienstverlening van de dienst Logistiek, was goed voor een zilveren medaille ter

6) Verkoop van meubels en pc’s en gratis aanbod van fardes De verhuis naar de Finto betekende voor de FOD een vrijwel volledige vernieuwing van het meubilair en informaticamateriaal (pc’s). Op voorstel van NoVo konden de personeelsleden van de FOD meubels, informaticamateriaal en papierwaren aankopen.

7) Duurzame verplaatsingen aanmoedigen In het vooruitzicht van de verhuis naar de Finto, moedigde de FOD zijn personeelsleden aan om zoveel mogelijk gebruik te maken van het openbaar vervoer. Daarom werd de mogelijkheid geboden om het NMBS-abonnement uit te breiden met een abonnement van De Lijn, de MIVB en/of de TEC.

32

8) Facility Management Award

gelegenheid van de Facility Management Award 2008.

D. NoVoDIG Het doel van NoVoDIG is de medewerkers van de FOD ergonomische, betrouwbare en krachtige

c) Samenwerking bevorderen

middelen toe te reiken om zo optimaal mogelijk (samen) te werken. In de zomer van 2008 werd Office Communicator geïntroduceerd. Met Office

1) Invoering van nieuwe technologieën

Communicator kunnen de personeelsleden van de FOD in real-time met collega’s communiceren (chatten). De personeelsleden kunnen ook aangeven of en waar ze

a) Informaticamiddelen

beschikbaar zijn, wat praktisch is in een dynamic office omgeving waarin niemand een vaste plaats heeft.

Alle medewerkers van de FOD kregen in 2008 de mogelijkheid te kiezen tussen twee

d) Infrastructuur

soorten laptops: een standaard model en een compacter model. De 200 telewerkers kregen een volledig nieuwe informatica-uitrusting voor hun telewerkplek: een laptop met docking station, toetsenbord, muis en een groot LCD-

Met de verhuis naar de Finto in het zicht werd ook alle IT-infrastructuur verbeterd

scherm. Elke laptop is uitgerust met een VPN-verbinding die hen toegang geeft

(zoals de bekabeling) en het geheugen van de mailboxen uitgebreid.

tot de servers van de FOD. Dankzij dLan adapters die aangesloten worden op het elektriciteitsnet, kan de telewerker bovendien in eender welke ruimte werken.

2) Centraliseren en digitaliseren van de post

Ten slotte kocht de FOD Sociale Zekerheid voor de Finto nieuwe multifunctionele printers aan waarmee op één machine zowel geprint, gekopieerd, gescand als gefaxt

Er werden regels opgesteld voor een gecentraliseerd beheer van de inkomende post van

kan worden.

de FOD, voor de ontvangst van de post, de scanning van de documenten en de verdeling ervan.

b) Communicatiemiddelen De personeelsleden van de FOD kregen de mogelijkheid om op kantoor meer verrichtingen te doen via het internet. Zo kunnen ze bijvoorbeeld sinds maart 2008 op het werk internetbankieren.


33

E. NoVoRecord 3) Optimaliseren werkprocessen: de introductie van de elektronische handtekening

NoVoRecord stelt concrete oplossingen voor om de levenscyclus van papieren en elektronische documenten beter te beheren. De uiteindelijke doelstelling is te komen tot een klassementbeheer met duidelijke richtlijnen en normen. Hierdoor zullen de gearchiveerde documenten gemakkelijker

De FOD Sociale Zekerheid wenst werkprocessen en taken steeds meer elektronisch te

kunnen gedeeld worden en zal informatie en kennis efficiënter ter beschikking worden gesteld.

laten verlopen en het gebruik van papier in deze processen te verminderen.

De zoektocht naar instrumenten voor een goed documentenbeheer wijst op de verwantschap

Eén van de initiatieven in 2008 om dit te bewerkstelligen, was de invoering van

tussen NoVoDIG en NoVoRecord.

de elektronische handtekening via de elektronische identiteitskaart. Van essentieel belang hierbij was het in acht nemen van de reglementaire aspecten. In samenwerking

1) Selectielijst

met de stafdienst ICT werden verschillende pilootprojecten opgestart. Van zodra deze pilootprojecten operationeel zijn, zal worden onderzocht of het gebruik van de elek-

Aan alle DG’s en stafdiensten werd gevraagd een selectielijst op te maken. Deze

tronische handtekening wordt uitgebreid naar andere werkprocessen of taken.

selectielijst bevat een volledig beeld van alle documenten die een dienst beheert, het volume ervan, de eventuele overlappingen en het belang van de documenten. Deze

4) Tools voor een goed documentenbeheer

oefening werd gemaakt in nauwe samenwerking met het Algemeen Rijksarchief. De operatie leverde precieze cijfers per directie-generaal en stafdienst op over de

In het kader van NoVoDIG en NoVoRecord en in samenwerking met de stafdienst ICT werd

hoeveelheid papieren documenten en liet toe om het transport ervan naar de Finto beter

een voorafgaande studie opgestart voor de ontwikkeling van een dynamisch, beveiligd

te organiseren. Een ander resultaat was de vernietiging van een aanzienlijke hoeveelheid

en betrouwbaar beheer van de papieren en elektronische documenten van de FOD.

(verschillende tientallen containers) nutteloos geworden documenten.

In dit ambitieuze project zijn naast het beheer van de levenscyclus van de papieren en elektronische archieven en van nieuw gecreëerde digitale documenten, ook de veiligheids-

2) Digitalisering en benoemingsregels

en integriteitsaspecten van de documenten opgenomen. Een dergelijke realisatie zal de FOD Sociale Zekerheid toelaten om zich te positioneren als een onderneming die

Begin 2008 werd een evaluatie gemaakt van de inspanningen op het vlak van digitalisering

resoluut kiest voor nieuwe informatietechnologieën.

binnen de FOD: wat moet er worden gescand in welke dienst? Er werd ook nagedacht over benoemingsregels die nodig zijn om op een eenvoudige manier gearchiveerde documenten te kunnen delen binnen een team.

34


F. NoVoCOM 3) Praktische tips voor 25% minder papierverbruik

NoVoCOM is één van de belangrijkste pijlers van NoVo aangezien met een goede communicatie de ingevoerde veranderingen in goede banen kunnen geleid worden. NoVoCOM heeft als belangrijkste

NoVoRecord realiseerde ten slotte in samenwerking met de cel Duurzame Ontwikkeling

doelstelling een meerwaarde te creëren bij de realisatie van de andere NoVo programma’s. Een

van de FOD een grootschalige campagne om het papierverbruik van de FOD met 25%

open, transparante en regelmatige communicatie draagt bij tot meer duidelijkheid, transparantie

te verminderen. Tussen januari en september 2008 verschenen er een tiental berichten

en een grotere betrokkenheid van de medewerkers.

op het intranet met in totaal een vijftiental praktische en eenvoudig toe te passen tips. Het is ook in dit kader dat in juli 2008 gerecycleerd papier werd ingevoerd, dat nu wordt

1) De interne NoVo-communicatie

gebruikt in alle printers van de FOD. • In samenwerking met de DG Communicatie werd een specifieke visuele identiteit gecreëerd voor NoVo (logo, PowerPoint presentaties, nota’s, nieuwsbrieven, banners,…). Dit zorgde voor een verhoogde herkenbaarheid van alle nieuws over NoVo. • De medewerkers van de FOD werden regelmatig geïnformeerd over de nieuwigheden rond NoVo en werden aangemoedigd om deel te nemen aan projecten of werkgroepen. Hiervoor werden verschillende communicatiekanalen aangesproken (nieuwsberichten op intranet, elektronische nieuwsbrieven, enz.). • Dankzij de publicatie van een aantal praktisch tips kon de uitdaging om het papierverbruik van de FOD te verminderen met 25%, gemakkelijk in praktijk worden gebracht. • Alle medewerkers kregen duidelijke instructies rond de verhuis (planning, wat en hoe inpakken, enz.). Ook werd bijzondere aandacht besteed aan praktische informatie rond de toegankelijkheid van de Finto, onthaalprocedure, dynamic office, clean desk, nieuw informaticamateriaal, enz.

35

3) Communicatie langs verschillende kanalen

Enkele statistieken: 1e kwartaal

2e kwartaal

3e kwartaal

4e kwartaal

Totaal

Gepubliceerde pop-ups

13

11

12

21

57

Gepubliceerde eNews

2

10

5

5

22

Vragen gesteld aan de mailbox NoVo

66

132

33

104

335

• Op 13 maart 2008 werd een nieuwe intranetsite gelanceerd met informatie voor de personeelsleden over de cultuuromslag, de verhuis, enz. Alle informatie die werd gepubliceerd in de vorm van elektronische nieuwsbrieven (eNews) en pop-ups, is er op terug te vinden en de site wordt op regelmatige basis bijgewerkt en up-to-date gehouden. • Een aantal enquêtes werden georganiseerd, zoals deze over de verwachtingen van het personeel wat betreft het bedrijfsrestaurant. • Via infosessies werd het personeel op de hoogte gebracht van de praktische aspecten

2) De externe NoVo-communicatie

van de verhuis. • NoVo betekent ook de publicatie van een aantal brochures, zoals die over telewerk en

De nieuwe contactgegevens van de FOD werden gecommuniceerd naar de klanten, de mutualiteiten, de vakbonden, de andere instellingen en de partners (flyers, affiches, persbericht, enz.).

de brochure voor het onthaal in de Finto. • Bij de intrek in de Finto publiceerde Novo een aantal handleidingen om de personeelsleden wegwijs te maken in het gebruik van de nieuwe technologieën (multifunctionele printers, nieuwe telefonie, enz.).

36


3 NOVO & DE VOORBEREIDING VAN DE VERHUIS NAAR DE FINTO A. Uitwerking van een scenario

D. Oprichting van een Task Force Externe Communicatie

Van zodra de definitieve datum van de verhuis (7 januari 2009) bekend was, werden alle aspecten van de verhuis en de intrek in het nieuwe gebouw in erg strakke planningen gegoten.

In juni 2008 werd er een Task Force opgericht met de secretariaten van alle directies-generaal

Rapporteringsmethoden werden uitgewerkt en een kalender voor de levering van de meubels,

en stafdiensten met het oog op het meedelen van de nieuwe contactgegevens van de FOD aan

de inrichting en het beheer van de archieven (in november 2008) werd vastgelegd. Tegelijkertijd

alle doelgroepen die in contact komen met onze diensten. Zo werden er affiches gedrukt, stickers

werd de IT-infrastructuur voorbereid om volledig operationeel te zijn. Daarom werd al in de

gekleefd op de correspondentie, e-cards verzonden en een boodschap toegevoegd aan de e-

zomer 2008 gestart met de verhuis van de servers.

mails. Deze externe communicatiecampagne werd ondersteund door de DG Communicatie.

B. Instructies voor het inpakken van de archieven Vanaf september 2008 werden er infosessies georganiseerd om de personeelsleden van de FOD mee te delen wat in dozen moest voor de archieven in de kelder van de Finto en hoe ze dat precies moesten doen. In elke dienst zag een verhuiscoördinator erop toe dat de instructies correct werden toegepast. Deze procedure werd herhaald voor het inpakken van materiaal bestemd voor de verdiepingen in het nieuwe gebouw.

C. Oprichting van een groep onthaalcoaches Het onthaal van de medewerkers van de FOD in de Finto werd lang op voorhand voorbereid. Al in maart 2008 werden er “super coaches” opgeleid en werd er een groep samengesteld met coaches die hun collega’s zouden onthalen op “D-day”.

37

E. Werken in de Finto Eind 2008 realiseerde het NoVo-team een onthaalbrochure met een heleboel praktische informatie voor de personeelsleden van de FOD over hun nieuwe werkomgeving: informaticamateriaal, clean desk, handelszaken in de buurt, enz.

F. Drukke eindejaarsfeesten! Om de intrek in de Finto op 7 januari 2009 vlekkeloos te laten verlopen, stond het NoVoteam, samen met de stafdienst ICT en de dienst Logistiek, tussen kerstdag en Nieuwjaar klaar om verhuisdozen uit de weg te zetten, onthaalpakketten te maken (met verschillende kantoorbenodigdheden waaronder een USB-stick), de laptops van de personeelsleden in hun locker te plaatsen, de werkposten van informaticamateriaal te voorzien en om ervoor te zorgen dat alle laatste praktische aspecten zoals de uitrusting van de kitchenettes geregeld werden.

38

4 GEEN VERANDERING ZONDER BETROKKENHEID! Naast de toegenomen communicatie, was betrokkenheid in 2008 ongetwijfeld hét handelsmerk van NoVo. Meer dan 150 personeelsleden van al de diensten van de FOD namen actief deel aan tal van werkgroepen. De onderstaande werkgroepen (WG) werden in het kader van NoVo opgericht:

Daarbij moeten ook nog de tientallen vrijwilligers worden geteld die actief waren op de volgende

• WG Coaches (ontwikkelcirkels)

NoVoResult

• WG Facilitatoren (teamgedragscodes)

NoVoResult

• Opendeurdag Finto (9 mei 2008)

NoVoDO

NoVoDO

• Task Force Externe Communicatie

NoVoCOM

NoVoDO

• Verhuiscoördinatoren

• WG Design & style • WG Welzijn

vlakken:

NoVoDO & NoVoRecord

• Workshops Documentbeheer

NoVoRecord

• Onthaalcoaches

NoVoDO

• WG Telewerk

NoVoResult

• Clean desk coaches

NoVoDO

• WG Klantgerichtheid (klachten, openingsuren)

NoVoClient

• ICT-coaches

NoVoDIG

39

Het meten van de prestaties: de Balanced Scorecard

1



2

1 HET BEHEERSINSTRUMENT BALANCED SCORECARD Directie Generaal Om na te gaan in hoeverre deze KSF zijn gerealiseerd, worden meetbare indicatoren gedefinieerd:

In 2004 ging de FOD Sociale Zekerheid van start met de implementatie van het managementinstrument Balanced Scorecard (BSC). Een BSC moet het management in staat

de kritieke prestatie-indicatoren (KPI). Deze worden duidelijk omschreven in detailfiches en

stellen om na te gaan of de organisatie goed op weg is om haar doelstellingen te bereiken. Ze

hebben meestal een alarmdrempel. Deze drempelwaarden hebben bepaalde kleuren: groen

geeft een gestructureerd overzicht van de prestaties en is een hulpmiddel om de strategische

betekent dat de norm is behaald, oranje wijst op een precaire situatie en rood geeft aan dat er

performantie en de resultaten te verbeteren.

verbeteracties nodig zijn. Aan de hand van deze metingen kan het management de werking van de dienst bijsturen. De indicatoren worden maandelijks of elk trimester opgevolgd.

Bij het opstellen van een BSC worden de missie, visie en strategische doelstellingen van de organisatie vertaald naar concrete processen en initiatieven. Daarbij worden de zogenaamde

De BSC richt zich op vier grote domeinen (perspectieven). Ze zorgen voor een diversiteit aan

kritieke succesfactoren (KSF) bepaald. Dit zijn sleutelfactoren op basis waarvan men nagaat of de

invalshoeken om een zicht te hebben op de prestaties van de organisatie. De perspectieven die

belangrijkste doelstellingen van een organisatie behaald werden.

de FOD hanteert, zijn: (interne) processen, resultaten, innovaties en klantgerichtheid. Er wordt gestreefd naar een evenwicht tussen deze vier domeinen, vandaar de naam « gebalanceerd meetsysteem » of Balanced Scorecard.

Innovatie

Interne Processen bij de FOD Sociale Zekerheid

42

Resultaten Kwaliteit / Klant


Missie & visie van de FOD

De implementatie van de Balanced Scorecard in 2004 verliep parallel met de hernieuwing van het

De BSC is voor de DG’s en stafdiensten van de FOD, en in het bijzonder voor het Directiecomité,

managementplan van de FOD Sociale Zekerheid. Na het bepalen van de algemene doelstellingen

ongetwijfeld een toegevoegde waarde.

en methodologie van de BSC werden in 2004 Scorecards ontwikkeld voor de stafdiensten ICT en Budget & Beheerscontrole, en voor de Directie-generaal (DG) Personen met een handicap en

In dit jaarverslag wordt bij bepaalde DG’s en stafdiensten meer uitleg gegeven over de manier

de DG Sociale Inspectie. In de periode 2006-2007 ontwikkelden de overige stafdiensten en DG’s

waarop ze gebruik maken van de BSC. Hoewel de methodologie van de BSC oorspronkelijk

een BSC.

dezelfde was voor iedere DG en stafdienst, is er een verschil in aanpak en opvolging merkbaar. De Balanced Scorecard werd aangepast aan de specifieke behoeften van de directie van iedere

Sinds 2008 loopt er een project binnen de FOD voor de implementatie van de BSC in de

dienst.

webgebaseerde toepassing SAS. Nog in 2008 werden de Balanced Scorecards van drie DG’s geëvalueerd en hernieuwd: de DG Beleidsondersteuning, de DG Sociaal Beleid en de DG Sociale

Zo kiest de DG Sociale Inspectie voor een voorstelling van de indicatoren in een “Cockpit” en voor

Inspectie.

een detaillering tot op regionaal niveau. De DG Beleidsondersteuning en NoVo leggen dan weer een sterke focus op projectopvolging.

2004 startfase

- Ontwikkeling - Doelstellingen - Methodologie

2005 pilootfase ontwikkeling BSC - Stafdienst Budget & Beheerscontrole - DG Personen met een handicap - Stafdienst ICT - DG Sociale Inspectie (fase 1)

2006

2007

ontwikkeling BSC’s

- Dienst Logistiek - Diensten van de Voorzitter - Stafdienst Personeel & Organisatie - DG Beleidsondersteuning - DG Sociaal Beleid - DG Oorlogsslachtoffers - DG Communicatie - DG Zelfstandigen

2008 continue opvolging

BSC’s zijn actief Periodieke analyse en aanpassingen van de BSC’s “Cockpit”: DG Sociale Inspectie

Implementatie van de BSC’s in het systeem SAS


43


DG Beleidsondersteuning

2

1 VOORSTELLING A. Historiek

Directie Generaal B.

De oorspronkelijke Directie-generaal (DG) Sociaal Beleid werd begin 2007 opgesplitst in een

Opdrachten en strategische doelstellingen

1) Opdrachten

DG Beleidsondersteuning en een DG Sociaal Beleid. Deze beslissing werd genomen door het Directiecomité omdat de dubbele structuur problemen veroorzaakte op operationeel vlak.

De DG Beleidsondersteuning werkt rond zes beleidsthematieken: • de evolutie van de sociale zekerheid;

De doelstellingen van de nieuwe DG Beleidsondersteuning werden als volgt omschreven:

• de bilaterale relaties inzake sociale zekerheid;

• De FOD wordt erkend als referentiepunt in het netwerk van de sociale zekerheid.

• de multilaterale relaties inzake sociale zekerheid;

• In die optiek focust de DG zich op de ontwikkeling van haar transversale competenties en

• de bestrijding van de sociale fraude;

positioneert ze zich als procesfacilitator.

• de sociale indicatoren;

• De DG ontwikkelt zich via een flexibele organisatiestructuur, met een dynamisch

• het behoorlijk bestuur van de sociale zekerheid.

middenkader en nieuwe ondersteunende functies. • De DG wil als ondersteuningsorgaan tegemoet komen aan de strategische behoeften binnen de FOD.

Voor elk van deze zes beleidsthematieken werd een specifieke cel opgericht binnen de DG. Deze cellen worden “domein” genoemd. De nieuwe DG koos resoluut voor een “vlakke” structuur. Ze bestaat uit kleine teams van experten en procesbeheerders die

Bij de oprichting van de DG Beleidsondersteuning werden ook twee hoofdlijnen gedefinieerd:

omkaderd worden door een coördinator.

gericht werken rond prioritaire thema’s en de individuele expertise van de medewerkers van de DG ontwikkelen.

Naast zijn specifieke competenties ondersteunt elk domein de voogdijministers bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleidskeuzes. Die ondersteuning vertaalt zich als volgt: • Studie en rapportering: - opmaak van nota’s en rapporten op basis van een inhoudelijke expertise; - beleidsonderzoek. • Beleidsadvies: - reflectie over specifieke vragen en inhoudelijke adviesverlening; - standpuntbepaling

over

de

sociale

bescherming

in

België

en

internationaal. • Coördinatie: - afstemmen van processen, methodes en output in het kader van samenwerkingsverbanden; 48


• Onderhandelen: verdedigen van het standpunt van de FOD/België

• Innovatie en maatschappelijke meerwaarde stimuleren door een multidisciplinaire en

• Communicatie & Informatie:

thematische projectwerking.

- informatievoorziening via verschillende media;

• De opdrachten en ambities realiseren in een geest van partnerschap door de actieve

- documentatiecentrum;

uitbouw en deelname aan netwerken.

- valorisatie van onderzoek.

• De medewerkers van de DG worden met zorg geselecteerd, onthaald en aangestuurd. Het is belangrijk hen te motiveren en ervoor te zorgen dat ze zichzelf verder kunnen

Tot slot beheert of onderhoudt de DG Beleidsondersteuning relaties met de volgende

ontwikkelen.

entiteiten: • Bibliotheek;

Deze doelstellingen werden voor elk domein vertaald in operationele doelstellingen.

• Publicaties; • Shared Services;

Daarnaast werd de werking van de DG sinds haar oprichting geanalyseerd. In het kader

• Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheid (BTSZ);

van NoVo startte de FOD Sociale Zekerheid voor alle teams een denkoefening over

• Comité voor sociale bescherming (CSB) / Indicatorensubgroep (ISG).

teamgedragscodes. Ook de DG Beleidsondersteuning legde haar eigen gedragscode vast. Deze code maakt het mogelijk om de manier waarop er in groep wordt gewerkt te bespreken, te bekijken wat de sterke punten zijn en aan welke punten er nog gewerkt

2) Strategische doelstellingen

kan worden.

In april 2008 bepaalden de coördinatoren van de zes domeinen samen met de directeur-

GEDRAGSCODE DG BELEIDSONDERSTEUNING

generaal de strategische en operationele doelstellingen van de DG Beleidsondersteuning

• We delen spontaan informatie, kennis en ideeën; dit helpt ons team vooruit

voor de jaren 2009 tot 2011. Dat resulteerde in zes doelstellingen die rechtstreeks verband houden met de zes beleidsthematieken van de DG:

(informeel). • We organiseren gezamenlijke brainstormsessies: ze voeden onze creativiteit

• Het opbouwen van beleidsrelevante kennis op vlak van taken stelseloverschrijdende materies van de sociale bescherming door het inzetten van sleutelexperts.

(gepland). • We bespreken regelmatig hoe we samenwerken als team en hoe we dit kunnen

• Als referentie- en impulscentrum proactief en reactief beleidsinput leveren (nationaal en internationaal) op vlak van taken stelseloverschrijdende materies van de sociale bescherming.

verbeteren (proces). • We zorgen ervoor dat de te behalen doelstellingen en de bereikte resultaten voor iedereen duidelijk zijn.

• Als procesfacilitator voor specifieke thema’s de rol vervullen van lead, coördinator, facilitator, pedagoog en/of onderhandelaar (nationaal en internationaal).

• We vieren samen onze successen. Voor tegenvallers zoeken we samen oplossingen en geen schuldigen.


49

C. Organogram Voogdij

Voorzitter

Voorzitter Comité voor Sociale Bescherming (CSB)

Directeur-generaal

Indicatorensubgroep (ISG)

Shared services

Evolutie Sociale Bescherming

Governance

Opdrachthouder

Undeclared Work

Multilaterale Relaties

Bilaterale Relaties

Sociale Indicatoren

Studie & Rapportering

Beleidsadvies

Coördinatie

Onderhandelen

Communicatie & Informatie

50

Publicaties & Bibliotheek + BTSZ

D. Concrete taken per domein 1) Evolutie van de sociale bescherming

4) Ondergrondse economie en strijd tegen de sociale fraude (Undeclared Work)

Als kennisbeheerder levert dit domein relevante expertise aan de verschillende voogdijministers ter ondersteuning van de beleidsvragen en –initiatieven in de sector van

De expertise inzake sociale fraude binnen een netwerk van experten wordt aangewend

de sociale bescherming. Daarnaast biedt dit domein ook inhoudelijke ondersteuning aan

om initiatieven te nemen en ondersteuning te bieden op drie vlakken:

andere diensten binnen de FOD Sociale Zekerheid. Er worden ook regelmatig workshops,

• het opzetten van internationale samenwerkingsverbanden tussen inspectie-

seminaries en studiedagen georganiseerd om de verworven kennis te valoriseren ten

diensten;

behoeve van de FOD Sociale Zekerheid, de voogdijministers, de partners en de publieke

• het sensibiliseren van de EU-organisaties voor Belgische initiatieven en de actieve

opinie.

deelname aan EU-projecten; • het realiseren van studies rond de fenomenen “ondergrondse economie” en

2) Bilaterale relaties inzake sociale zekerheid

“zwartwerk”.

Het domein Bilaterale relaties is verantwoordelijk voor de contacten die moeten worden

5) Sociale indicatoren

gelegd met andere landen of internationale organisaties. Daartoe vertegenwoordigt het de FOD Sociale Zekerheid in het kader van alle bilaterale onderhandelingen. Het domein

Het domein Sociale indicatoren ondersteunt het beleid door het ontwikkelen en aanleveren

Bilaterale relaties zorgt ook voor de verspreiding van informatie over het internationaal

van kwantitatieve indicatoren op vlak van sociale bescherming. Het vertegenwoordigt

sociaal beleid naar de burger en andere actoren in ons land. Verder draagt het bij tot de

België in de Indicatorensubgroep van het Sociaal Beschermingscomité (CSB) van de

promotie van het Belgische socialezekerheidsstelsel in het buitenland.

Europese Unie. Daarnaast ondersteunt het domein de Belgische bijdrage aan de Open coördinatiemethode (OMC) inzake Sociale bescherming en Sociale inclusie. In dit kader

3) Multilaterale relaties inzake sociale zekerheid

coördineert het de activiteiten van de Werkgroep Indicatoren van het Nationaal Actieplan Sociale Inclusie (NAPincl.) en staat het in voor de redactie van de Indicatorenbijlage bij

Op het vlak van de sociale bescherming verdedigt en ondersteunt het domein

het NAPincl. Tot slot werkt het domein mee aan de realisatie en het onderhoud van een

Multilaterale relaties de standpunten en belangen van België en van de FOD in de

beleidsinformatiesysteem (indicatoren en informatie ter ondersteuning van het beleid).

multilaterale contacten en bij internationale instellingen, zoals de Europese Unie (EU), de Raad van Europa, het Internationaal Arbeidsbureau, de Organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling (OESO), enz.


51

E. Aanverwante opdrachten 6) Het behoorlijk bestuur van de sociale zekerheid (Governance)

1) Bibliotheek van de FOD Sociale Zekerheid De bibliotheek ondersteunt de medewerkers van de FOD Sociale Zekerheid door hen

Het domein Governance voert zijn opdrachten uit in rechtstreekse relatie met de openbare

interne en externe informatie te bezorgen die hen in staat stellen hun taken zo goed

instellingen van sociale zekerheid (OISZ). Zo werkt het aan een efficiënte ondersteuning

mogelijk te vervullen. De bibliotheek stelt daartoe werken ter beschikking, koopt deze

van de actoren die betrokken zijn bij de contractualisering tussen de Federale staat en

aan en zorgt voor de verdeling van tijdschriften, periodieken en eenmalige publicaties.

de instellingen (de bestuursovereenkomsten). Hiertoe omkadert het domein Governance zo optimaal mogelijk de processen voor de onderhandeling en de opvolging van de

2) Dienst Publicaties

bestuursovereenkomsten. Daarnaast coördineert het onderzoeksprogramma’s over overheidsmanagement, aangepast aan de behoeften van de OISZ. Tot slot ondersteunt

De dienst Publicaties garandeert een permanente informatiestroom over de sociale

het domein het ministerieel toezicht op de naleving van de regelgeving inzake

zekerheid naar de burger. Zo tracht ze tegemoet te komen aan de (reële en potentiële)

personeelsbeheer door de OISZ.

informatiebehoefte van de burger. Bepaalde publicaties die de dienst zelf opmaakt en publiceert, zoals het Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheid en het Beknopt overzicht

van de sociale zekerheid in België, horen bij de belangrijkste in de sector. Verder ondersteunt de dienst Publicaties andere diensten en DG’s van de FOD Sociale Zekerheid bij de realisatie van publicaties.

3) Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheid (BTSZ) Het Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheid is een informatie-instrument over de sociale bescherming in België en in een Europese context. Het tijdschrift biedt een multidisciplinair forum dat academisch ondersteund is. Het biedt de mogelijkheid informatie en ideeën uit te wisselen over de ontwikkeling van de Belgische sociale bescherming binnen een Europese context. Dit initiatief beoogt een permanente opbouw van kennis en van een toereikend en legitiem sociaal beleid. Het tijdschrift richt zich dan ook tot de vele actoren en personen die geïnteresseerd zijn in de verschillende domeinen van de sociale bescherming.

52


4) Comité voor sociale bescherming (CSB) / Indicatorensubgroep (ISG)

5) Shared Services De dienst Shared Services levert op organisatorisch, inhoudelijk en beleidsvlak een

Van 1 januari 2007 tot 31 december 2008 was België voorzitter van het Comité voor

belangrijke bijdrage aan de realisatie van de strategische doelstellingen van de DG

sociale bescherming (CSB). De deelname aan de werkzaamheden van dit Europees

Beleidsondersteuning en dus van de FOD Sociale Zekerheid. Hij zorgt er hoofdzakelijk

Comité behoort in principe tot de bevoegdheden van het domein Multilaterale relaties

voor dat de medewerkers van de DG Beleidsondersteuning met zorg en adequaat

maar wegens de belangrijke rol van de DG als voorzitter van dit Comité wordt hier

geselecteerd, onthaald en aangestuurd worden. Het is de bedoeling hen te motiveren

bijzondere aandacht aan geschonken.

en hen de kans te bieden zichzelf verder te ontwikkelen. Tot slot werkt de dienst Shared

Services mee aan innovaties en de implementatie van vernieuwingen en verbeteringen Het Comité voor sociale bescherming is een adviesorgaan van de Europese Raad en

om te komen tot een efficiënter beheer en beleid.

heeft als doel de samenwerking op het vlak van sociale bescherming tussen de lidstaten en met de Europese Commissie te bevorderen.

Zowel de DG Beleidsondersteuning als de DG Sociaal Beleid worden door deze dienst ondersteund.

Overeenkomstig artikel 144 van het Verdrag van Nice heeft het Comité tot taak: • toe te zien op de sociale situatie en de ontwikkeling van het beleid inzake sociale

6) De informatieambtenaar

bescherming in de lidstaten en de Gemeenschap; • de uitwisseling van informatie, ervaringen en goede praktijken tussen de lidstaten onderling en met de Europese Commissie te vergemakkelijken;

De informatieambtenaar behandelt vragen van burgers of personeelsleden die niet weten welke persoon of instelling bevoegd is om hun vragen te beantwoorden. Het is

• verslagen op te stellen, adviezen uit te brengen of andere activiteiten te ontplooien op gebieden die onder zijn bevoegdheid vallen, hetzij op verzoek van de Europese

niet altijd evident om de continue evoluties van de sociale zekerheid en de bijzonder complexe institutionele structuur te vatten.

Raad of de Europese Commissie, hetzij op eigen initiatief. De informatieambtenaar oriënteert de mensen en bezorgt de gegevens van de dienst of Het CSB wordt in zijn opdrachten bijgestaan door de Indicatorensubgroep (ISG), die

persoon, binnen of buiten de FOD, die het best geplaatst is om de gewenste informatie

meer specifiek belast is met het onderzoeken van de cijfergegevens inzake sociale

te geven. In bepaalde gevallen geeft hij ook een inhoudelijk antwoord, in het bijzonder

bescherming, het goedkeuren van relevante indicatoren en de analyse ervan.

wanneer het om een algemene of eenvoudige vraag gaat.


53

2 REALISATIES IN HET KADER VAN DE BELEIDSTHEMA’S A. Evolutie van de sociale bescherming 1) Onderzoeksagenda Beleidsondersteunend Onderzoek

heidsuitkeringen, inkomensgaranties, ziekteen invaliditeitsuitkeringen en gezinsbijslag. Voor elke hervorming wordt via een geïntegreerde belastingmodule ook het effect

In 2005 werd een thematische onderzoeksagenda uitgewerkt die de basis vormt voor

berekend op de verschuldigde personenbelasting. Door het gebruik van microgegevens

een driejarenplan. Dit thematische meerjarenplan biedt een kader voor het gefinancierde

laat het model een zeer gedetailleerde impactanalyse toe van de budgettaire- en

onderzoek op middenlange termijn. Een dergelijke planning laat toe om de budgetten

verdelingseffecten van wijzigingen in een aantal domeinen van de sociale zekerheid.

efficiënter te besteden en de opbouw van relevante expertise over meerdere jaren te bevorderen.

Zo werd MIMOSIS in 2008 bijvoorbeeld op vraag van het Rekenhof gebruikt om de

Bovendien kan ook de financiering van onderzoeksprojecten waarbij andere

kostprijs te berekenen van de verschillende scenario‘s voor de opwaardering van een

federale diensten en instellingen betrokken zijn, beter gecoördineerd worden. Deze

aantal sociale minima. De aanleiding hiervoor was een vraag van de Kamervoorzitter

onderzoeksprojecten worden rechtstreeks door de FOD Sociale Zekerheid gefinancierd of

over het wetsvoorstel om het leefloon op te trekken tot boven de armoedegrens en het

onrechtstreeks via de POD Wetenschapsbeleid.

bedrag voor samenwonenden af te stemmen op dat voor alleenstaanden1.

3) Conferenties

In 2008 werden volgende onderzoeksprojecten gelanceerd: • het verzekeren van toereikende pensioenen in een nieuwe maatschappelijke context;

De DG Beleidsondersteuning communiceert regelmatig over de resultaten van haar

• strategisch informatiesysteem sociale bescherming;

onderzoeksprojecten. Ze organiseert workshops, seminaries en studiedagen voor

• opvolging van de secundaire netwerken van de sociale zekerheid;

personeelsleden van de FOD, de voogdijministers, de partners en de publieke opinie.

• modernisering van het boekhoudplan;

Deze evenementen maken ook deel uit van het leerproces zelf en hebben een belangrijke

• status questionis van de Belgische sociale zekerheid;

toegevoegde waarde voor alle betrokkenen. Zowel de binnen- en buitenlandse

• atlas van de Belgische pensioenen.

gastsprekers als het aanwezige publiek (personen uit de academische wereld, de overheid of het middenveld) geven hun feedback op deze onderzoeksprojecten.

2) Microsimulatiemodel MIMOSIS

Op 1 oktober 2008 werd naar aanleiding van de “internationale dag van de ouderen” een Het microsimulatiemodel MIMOSIS maakt het mogelijk om de impact van hervormingen in

colloquium georganiseerd. De FOD Sociale Zekerheid sloot zich aan bij de doelstellingen

een aantal beleidsdomeinen van de sociale zekerheid te simuleren. Hierbij wordt gebruik

die de Verenigde Naties voor deze dag bepaald hadden: het bevorderen van een positief

gemaakt van geanonimiseerde administratieve gegevens uit de databank “Arbeidsmarkt

beeld van de vergrijzing, een aangepast beleid voeren om de leefomstandigheden van

en Sociale Bescherming” van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ). MIMOSIS

ouderen te verbeteren en hun bijdrage aan de maatschappij erkennen.

richt zich op zes beleidsdomeinen: socialezekerheidsbijdragen, pensioenen, werkloos54


1

Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie teneinde het leefloon op te trekken tot boven de armoedegrens en het aan samenwonenden toegekende bedrag af te stemmen op het aan alleenstaanden toegekende bedrag

B. Bilaterale relaties inzake sociale zekerheid De thema’s die aan bod kwamen tijdens het colloquium, gingen over het Belgisch

1) Bilaterale contacten met andere landen

pensioenstelsel in een Europese context, de aanpassing van het gezondheids- en welzijnsbeleid aan de behoeften van de vergrijzende bevolking en de participatie van

• In 2008 keurde het Parlement verdragen inzake sociale zekerheid goed met de

ouderen aan het maatschappelijke leven.

volgende landen: Zuid-Korea, Uruguay, India, Macedonië, Bosnië–Herzegovina. Met Australië werd een overeenkomst afgesloten inzake gezondheidszorgen. Er gingen

Op 30 oktober vond een studiedag plaats over “De impact van sociaaleconomische

jarenlange onderhandelingen vooraf aan deze verdragen.

verschillen op het gebruik van gezondheidszorgen door ouderen: internationale ervaringen

• Met Argentinië werden de onderhandelingen voor het verdrag afgerond. Dit verdrag

en longitudinale studies”. Tijdens deze studiedag werden de resultaten voorgesteld

werd geparafeerd.

van een onderzoek dat een initiatief was van de DG Beleidsondersteuning en werd

• Met Servië en Montenegro werden de onderhandelingen voor een socialezekerheids-

gefinancierd door de POD Wetenschapsbeleid. Op de studiedag waren internationale en

verdrag opgestart. Deze verdragen vervangen de overeenkomst met Joegoslavië die

nationale deskundigen en beleidsmakers aanwezig.

nog steeds van toepassing is. • Met Tunesië werden de onderhandelingen voortgezet om het reeds bestaande verdrag te vernieuwen. • Er werd beslist om het verdrag met Marokko te vervangen en hiervoor onderhandelingen op te starten. • Er werd na onderzoek beslist om in de nabije toekomst onderhandelingen op te starten met Brazilië, Rusland en Moldavië.

2) Zetelakkoorden In het kader van de zetelakkoorden voor in België gevestigde internationale instellingen (vb. Benelux, Shape, Sesar, EATC, enz.) werd er samen met de FOD Buitenlandse Zaken verder gewerkt aan de clausules die betrekking hebben op de sociale zekerheid.


55

C. Multilaterale relaties inzake sociale zekerheid 3) Informatie & communicatie

1) Belgisch nationaal strategisch rapport inzake sociale bescherming en inclusie 2008-2010

Op de portaalsite van de sociale zekerheid (www.socialsecurity.be) coördineert de DG Beleidsondersteuning de rubriek “Leaving Belgium”. Ook werden delegaties ontvangen

In overleg met de beleidscellen en de betrokken administraties, de Gemeenschappen

uit China, Kongon enz. Zij kregen informatie over de Belgische sociale zekerheid.

en de Gewesten, de Nationale Arbeidsraad (NAR), de OISZ en het maatschappelijk middenveld, coördineerde de DG Beleidsondersteuning het proces voor de opmaak van het Belgisch nationaal strategisch rapport inzake sociale bescherming en inclusie 20082010. Dat rapport, dat in september 2008 aan de Europese Commissie werd bezorgd, beschrijft de nationale beleidsbenadering voor de periode 2008-2010 rond sociale inclusie, pensioenen en langdurige geneeskundige verzorging. Het Belgisch rapport zal, net als dat van de 26 andere EU-lidstaten, als basis dienen voor de opmaak van een algemeen analyse- en syntheserapport. De doelstelling is bij te dragen aan een betere Europese kennis van de sociale systemen, van de gemeenschappelijke uitdagingen en de manier waarop men het hoofd kan bieden aan deze uitdagingen. Het moet ook leiden tot de ontwikkeling van de statistische capaciteit op sociaal vlak.

2) Toepassingsverordening van verordening nr. 883/2004 Verordening nr. 883/2004 vervangt verordening nr. 1408/71 en geeft de burgers van de Europese Unie de mogelijkheid om zich binnen Europa vrij te verplaatsen, met behoud van hun rechten en voordelen op sociaal vlak (geneeskundige verstrekkingen, pensioenen, enz.). De DG Beleidsondersteuning coördineerde en verdedigde binnen de Groep “Sociale Vraagstukken” van de Europese Raad het Belgisch standpunt tijdens de werkzaamheden die hebben geleid tot de goedkeuring van de toepassingsverordening van deze verordening.

56


In die context heeft de Administratieve commissie van de EU voor de sociale zekerheid

• Health accounts: in 2002 publiceerde de OESO het handboek “A system of health

van migrerende werknemers, waarin de FOD België vertegenwoordigt, zich ingezet voor

accounts”. Deze methodologie maakt het mogelijk om de uitgaven aan gezondheids-

het definiëren van de architectuur van het EESSI-systeem (Electronic Exchange of Social

en langdurige zorg internationaal vergelijkbaar te maken en de samenstelling

Security Information). Dit systeem laat toe elektronische gegevens uit te wisselen tussen

van deze uitgaven te analyseren. De DG Beleidsondersteuning maakt de Belgische

de socialezekerheidsinstellingen van de EU-lidstaten. De Administratieve commissie leidt

gezondheidsrekeningen op, die momenteel beschikbaar zijn voor de jaren 2003-2006.

ook belangrijke werkzaamheden op het vlak van samenwerking tussen instellingen, in

In 2008 werd ook een tweedaagse summer school georganiseerd in samenwerking

het bijzonder met het oog op de bestrijding van de fraude.

met de POD Wetenschapsbeleid en het Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA). • Zorgstatistieken: De DG Beleidsondersteuning nam het initiatief om een werkgroep

3) Dienstenrichtlijn Bolkestein

“Gezondheidsstatistieken” op te richten bij de Hoge Raad voor de Statistiek. In 2008 werd met behulp van andere overheden al een belangrijk deel van de achterstand

De DG Beleidsondersteuning zette zich in voor de omzetting van de dienstenrichtlijn

weggewerkt in de statistieken die via de FOD verstrekt worden aan Eurostat en OESO

door actief deel te nemen aan de meeste werkgroepen en door samen te werken en te

(Healthdatabase).

communiceren met de partnerinstellingen. Ze leverde een belangrijke bijdrage door te zorgen voor de coördinatie en de uitdieping van de screening van de wetgeving.

De DG neemt ook actief deel aan de ontwikkeling van verschillende indicatoren rond

Er werd ook gezorgd voor juridisch toezicht op staatssteun.

de gezondheidszorg in België (Performantie-indicatoren, European Community Health Indicators (ECHI), e.a.).

4) Informatieuitwisseling met OESO en Eurostat De FOD is verantwoordelijk voor de uitwisseling van statistische informatie met OESO en

5) Rapporten over de toepassing van internationale normatieve instrumenten

Eurostat over de sociale bescherming in België en de gezondheidszorgen. De DG Beleidsondersteuning werkte mee aan de opmaak van verschillende rapporten • Sociale bescherming: De DG Beleidsondersteuning werkte, samen met de DG Sociaal

over de toepassing in België van internationale normatieve instrumenten van de Raad

Beleid, actief mee aan het opmaken van statistieken voor België met betrekking tot de

van Europa, de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en in het bijzonder de Verenigde

uitgaven voor sociale bescherming, de pensioengerechtigden en de “netto-kost” van

Naties (VN). Deze rapporten bevatten bepalingen met betrekking tot de sociale zekerheid

de sociale bescherming .

die door ons land werden geratificeerd.

2

2

In uitvoering van het reglement nr. 458/2007 van de Europese Raad en het Parlement betreffende statistieken inzake sociale bescherming


57

D. Ondergrondse economie en strijd tegen de sociale fraude (Undeclared Work) 6) Monitoring van de evolutie van de sociale zekerheid in Europa

1) Bilaterale samenwerkingsakkoorden rond grensoverschrijdende fraudeaanpak

De DG Beleidsondersteuning heeft een Monitoring van de evolutie van de sociale

• Er werden samenwerkingsakkoorden afgesloten met Luxemburg en Frankrijk;

zekerheid in Europa opgezet met het oog op het verzamelen en analyseren van informatie

• de onderhandelingen met Duitsland, Luxemburg (bis) en Bulgarijë werden

over de sociale zekerheid in een aantal EU-lidstaten. De resultaten zouden onder meer

opgestart;

de beleidsmakers op Belgisch niveau moeten informeren en ondersteunen bij het

• Er werden contacten gelegd voor toekomstige onderhandelingen met Nederland,

maken van beslissingen. In dit kader werden gedetailleerde fiches en synthesenota’s

Portugal, Duitsland (bis), Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk; • De DG Beleidsondersteuning nam deel aan vergaderingen van de Working Group

opgemaakt over Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Duitsland en Portugal. Aan de fiches

European Benefit Fraud;

met betrekking tot Spanje, Zweden en de Tsjechische Republiek wordt nog gewerkt. In dezelfde context werd een netwerk opgezet van collega’s uit de administraties van de

• Ondersteuningsinitiatieven op het vlak van grensoverschrijdende samenwerking

bezochte landen.

werden ontwikkeld: handboek controle buitenlandse werkgevers, ontwikkeling contactfiches, enz.

2) Europese aangelegenheden • De DG Beleidsondersteuning nam als expert deel aan de ad hoc Working Party “Fraud

and error” en werkte mee aan het eindrapport voor de Administratieve Commissie voor de Sociale Zekerheid van Migrerende Werknemers (ACSZMW). • Een haalbaarheidsstudie voor een samenwerkingsplatform voor Europese sociale inspectiediensten, ACSIS, werd gerealiseerd (onderzoeksopdracht Universiteit Gent). • De DG trad op als adviesorgaan voor het bepalen van Belgische standpunten rond diverse voorstellen van de Europese Commissie.

58


E. Sociale indicatoren 3) Onderzoek ondergrondse economie

1) Nationaal Strategisch Rapport Sociale Bescherming en Sociale Inclusie 2008-2011

• Een haalbaarheidsstudie over het opzetten van een permanent observatorium voor de meting van de ondergrondse economie, OBSOE, werd gerealiseerd (onderzoeks-

Het domein Sociale Indicatoren werkte een indicatorenbijlage uit voor het Nationaal

opdracht KULeuven).

Strategisch Rapport Sociale Bescherming en Sociale Inclusie 2008-2011. Deze indicatoren

• De DG lanceerde een onderzoeksproject over de organisatie van een nationale enquête

hebben betrekking op de domeinen sociale inclusie, pensioenen, gezondheid en

rond “zwartwerk”, SUBLEC (onderzoeksopdracht in samenwerking met de KULeuven,

langdurige zorg. Het nam deel aan de redactie van het rapport en stond in voor de

de Université de Liège en de Université Libre de Bruxelles).

situatiebeschrijving op basis van de indicatoren (in het eerste deel van het rapport). Het domein Sociale indicatoren coördineerde ook de Werkgroep Indicatoren van het Nationaal Actieplan Sociale Inclusie (NAPincl.). In het kader van het Federaal Plan voor Armoedebestrijding werd aan deze Werkgroep de opdracht gegeven een voorstel voor een armoedebarometer uit te werken. Deze gaat, aan de hand van verschillende indicatoren, de evolutie van de armoede in België na. Onder coördinatie van de DG Beleidsondersteuning werd na een uitgebreide consultatie een voorstel aan de Staatssecretaris voor Armoedebestrijding overgemaakt.

2) Set van sociale indicatoren Er werd een set van sociale indicatoren (over de levensverwachting, ongelijkheid tussen de lonen, de woningkosten,…) uitgewerkt en via de website van de FOD Sociale Zekerheid ter beschikking gesteld. Deze indicatorenset zal regelmatig worden geactualiseerd en in de komende jaren verder uitgewerkt worden.

59

3) Indicatorensubgroep (ISG) van het Sociaal Beschermingscomité (SPC)

5) Participatie aan indicatorontwikkeling Het domein Sociale Indicatoren neemt deel aan stuurgroepen voor onderzoek in opdracht

De werkzaamheden voor de Indicatorensubgroep (ISG) van het Sociaal Beschermings-

van andere instellingen. Zo wordt een actieve bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van

comité (CSB) omvat enerzijds het bepalen van standpunten en anderzijds het bijdragen

sociale indicatoren. Het gaat o.a. om onderzoeken in opdracht van het Steunpunt tot

aan de versterking van de Open Methode van Coördinatie (OMC). In plaats van het

bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting, het Instituut voor

opstellen van een bindende wetgeving, streeft de Europese Unie met deze werkmethode

de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, de POD Maatschappelijke Integratie en het RIZIV

naar het ontwikkelen van gemeenschappelijke doelstellingen, indicatoren en best

(Rijksinstituut voor ziekteen invaliditeitsverzekering).

practices om ervoor te zorgen dat de verschillende lidstaten een bepaald gedrag zouden vertonen.

6) Informatie & communicatie

Wat deze OMC betreft nam het domein Sociale Indicatoren deel aan verschillende Task

Forces. De Task Force rond kinderarmoede werd in 2008 afgerond, wat resulteerde in

Het ondersteunen en informeren van beleidsverantwoordelijken, stakeholders en het

het rapport Child Poverty and Well-Being in the EU. Current Status and Way Forward.

brede publiek behoort ook tot de opdrachten van het domein Sociale Indicatoren.

Daarnaast werd binnen de ISG een set van gemeenschappelijke EU-indicatoren op het vlak van gezondheidszorg bepaald.

4) Opvolging van de basisgegevens voor de indicatoren Binnen de expertengroep EU-SILC van de Algemene Directie Statistische en Economische Informatie werden voorstellen geformuleerd om de kwaliteit van de gegevens te verbeteren.

60


F. Behoorlijk bestuur van de sociale zekerheid (Governance) 1) Ondersteuning voor de bestuursovereenkomsten van de OISZ

3) Ondersteuning met betrekking tot de bestuursovereenkomsten voor de FOD’s

De DG Beleidsondersteuning biedt operationele en strategische steun aan bij het

De DG Beleidsondersteuning bood ook zijn ondersteuning aan de beleidscel van de

opstarten en organiseren van de volgende besprekingen:

minister van Ambtenarenzaken aan met het oog op de invoering van de bestuurs-

• de planning van de onderhandelingen voor de bestuursovereenkomsten van de derde generatie; • de opmaak van de volgende overeenkomst voor de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie

overeenkomsten voor de FOD’s en andere federale instellingen.

4) Benoeming van de revisoren bij de OISZ

(RJV); • de invoering van een systeem van financiële premies in geval van correcte uitvoering van de bestuursovereenkomsten;

13 benoemingsprocedures werden uitgevoerd. Vier OISZ hebben ondertussen een revisor en voor zeven andere is de procedure bijna afgerond.

• de verlenging van de bestuursovereenkomsten (beslist door de Ministerraad van 4 juli 2008);

5) Tak “toezicht”

• het opstarten van drie werkgroepen tussen de OISZ en de federale overheid (overeenkomst – personeelsbeheer – begroting) voor het oplossen van bepaalde

De DG Beleidsondersteuning behandelde in 2008 meer dan 70 besluiten, 46 parlementaire

problemen die gemeenschappelijk zijn voor de 15 OISZ.

vragen, drie dossiers over de controle van het taalkader, 13 dossiers over de herverdeling

2) Evaluatie van de huidige bestuursovereenkomsten

van het werk in de openbare sector en een twintigtal andere dossiers. In het kader van NoVo werden in 2008 ook de archieven gereorganiseerd, waarvan 30 meter werd overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief.

De OISZ gaven hun akkoord om over te gaan tot de organisatie van een tweede evaluatieoefening, die van start ging in augustus 2008. De eerste resultaten worden

6) Onderzoeksprogramma’s

verwacht tegen eind 2008 of begin 2009. In samenwerking met het Instituut voor de Overheid (KULeuven) coördineerde de DG Beleidsondersteuning een onderzoeksprogramma over het behoorlijk bestuur in vijf secundaire netwerken van de sociale zekerheid (de kinderbijslagfondsen, de bijzondere vakantiefondsen, de mutualiteiten, de sociaalverzekeringsfondsen voor zelfstandigen, de verzekeringsondernemingen voor arbeidsongevallen). Het eindverslag wordt verwacht begin 2009. DG Beleidsondersteuning

61


3 REALISATIES AANVERWANTE OPDRACHTEN A. Bibliotheek

B. Publicaties

De bibliotheek werd in 2008 geherstructureerd om haar werking zowel als ondersteunende

• Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid. Deze brochure

dienst van de FOD Sociale Zekerheid, alsook als contactpunt tussen de FOD en de burger, te

informeert de lezer in een begrijpbare taal over de Belgische sociale zekerheid. Ze werd

optimaliseren. Sinds de verhuis naar de Finance Tower begin 2009 beschikt de FOD Sociale

in 2008 geactualiseerd, gedrukt en verspreid.

Zekerheid over verschillende bibliotheekruimten met een eigen functie:

• Vade Mecum van de financiële en statistische gegevens over de sociale

• De personeelsbibliotheek: deze bibliotheek vormt een dynamische en productieve

bescherming in België (2008). Het Vade Mecum biedt een samenvattend overzicht van

werkomgeving. De personeelsleden kunnen er gebruik maken van computers waarop

de recente evolutie van de sociale zekerheid en de sociale bijstand in België. De redactie

ze toegang hebben tot de zoekmotoren voor alle catalogi van de federale bibliotheken.

van deze uitgave wordt verzorgd door de dienst Kerngegevens van de DG Sociaal Beleid.

Daarnaast beschikt de bibliotheek over de meest geraadpleegde boeken en tijdschriften.

• Working Papers Sociale Zekerheid. Dit is een publicatiereeks van de DG

• De bezoekersbibliotheek is er voor de burger. Ze beschikt over zeldzame werken over de sociale zekerheid, een ruimte voor het presenteren van publicaties van de FOD Sociale Zekerheid en een expositieruimte om zowel de FOD Sociale Zekerheid als het Belgische socialezekerheidssysteem aan een ruimer publiek voor te stellen.

Beleidsondersteuning.

In

deze

reeks

worden

papers,

onderzoeksrapporten,

informatiedocumenten en analyses van de DG gepubliceerd. • Portaalsite van de Sociale Zekerheid. Samen met de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ) en Smals en in nauwe samenwerking met de vertegenwoordigers van de

• Verschillende stafdiensten en DG’s zullen over een eigen bibliotheek beschikken,

OISZ, coördineert de FOD Sociale Zekerheid de vernieuwing van het luik “burger” van de

waar werken en tijdschriften geconsulteerd kunnen worden die courant door medewerkers

Portaalsite van de Sociale Zekerheid (www.socialsecurity.be), de unieke toegangspoort

van de dienst worden gebruikt.

tot actuele informatie over de sociale zekerheid in ons land.

63

C. Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheid (BTSZ)

D. Comité voor sociale bescherming (CSB) / Indicatorensubgroep (ISG)

Het BTSZ verschijnt viermaal per jaar in een oplage van 1.800 exemplaren (900 in het Nederlands en 900 in het Frans). Het heeft abonnees in binnen- en buitenland, zowel in de omringende als in

Van 1 januari 2007 tot 31 december 2008 was België voorzitter van het Comité voor sociale

verder gelegen landen zoals Italië, Spanje, Zwitserland, de Verenigde Staten van Amerika, Japan,

bescherming (CSB). Eén van de medewerkers van de DG Beleidsondersteuning werd benoemd

enz. Het tijdschrift kan ook via de website van de FOD Sociale Zekerheid geraadpleegd worden.

tot voorzitster.

In januari 1959 werd het eerste nummer van het Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid

In 2008 werden tien vergaderingen van de CSB georganiseerd. Elke vergadering betekent:

voorgesteld aan het publiek. In 2008 werden de activiteiten naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van het Tijdschrift in 2009 voorbereid.

• een voorbereiding op Belgisch niveau met de betrokken beleidscellen en administraties in een begeleidingsgroep; • een voorbereiding op Europees niveau met het bureau van het CSB; Het bureau van het CSB ontving in de loop van 2008 ook de Europese sociale partners en de NGO’s die lid zijn van het Europees sociaal platform. De activiteiten van het CSB werden voor 2008 vastgelegd in een werkprogramma dat goedgekeurd werd door de Europese Raad van de ministers bevoegd voor Werkgelegenheid, Sociaal beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken (EPSCO). Het gaat om de volgende activiteiten: • Het CSB speelde een centrale rol in de voorbereiding van een gezamenlijk strategisch rapport sociale bescherming en inclusie 2008 voor alle EU-lidstaten. Naar aanleiding van deze voorbereiding werden ook enkele door de EPSCO-raad goedgekeurde sleutelboodschappen geformuleerd voor de Lenteraad van 2008. • Het CSB bereidde de rapporteringscyclus 2008-2010 over de nationale strategieën op het vlak van sociale bescherming en inclusie voor. Op Belgisch niveau vertaalde deze activiteit zich in de voorbereiding van het nationaal strategisch rapport inzake sociale bescherming en inclusie. Nog in dit kader organiseerde het CSB in oktober en november 2008 de diepteanalyse of “indepth examinations” van alle nationale verslagen van de EUlidstaten en bereidt het momenteel het gezamenlijk verslag 2009 voor.

64


• Ter voorbereiding van de debatten over de periode na de Lissabonstrategie 2010 en

• Het CSB keurde ook de indicatorenportfolio over geneeskundige verzorging en langdurige

om de aanwezigheid van het sociaal aspect in het debat te versterken, richtte het CSB een

verzorging goed, voorgesteld door de ISG met het oog op de cyclus 2008-2010 van de

task force on the interaction of economic, employment and social policies under the Lisbon

sociale Open coördinatiemethode (OCM).

strategy op (juni 2008). België neemt via zijn ISG-vertegenwoordiger deel aan deze task

• Om zijn werking te verbeteren en het maximum te halen uit de bestaande instrumenten,

force. Op Belgisch niveau werd een task force-begeleidingsgroep opgericht en werden er

onderzocht het CSB het rapport van de peer-reviews die werden georganiseerd in

contacten gelegd met de academische wereld.

2007. Ook werd het programma voor 2008 voorbereid. Het CSB deelde zijn opmerkingen

• Het CSB zette zijn werk rond de sociale diensten van algemeen belang (SDAB) voort. Dit project houdt een reflectie in over de kwaliteit, toegankelijkheid en

juridische

zekerheid van de diensten van algemeen belang.

mee over het progress-programma voor 2009. Tot slot keurde het CSB een advies over de versterking van de OCM “sociale bescherming en inclusie” goed naar aanleiding van de mededeling van de Europese Commissie rond hetzelfde onderwerp.

- Het CBS keurde samen met het Employment Committee (EMCO) een gemeenschappelijk advies (Internal market review and social services of general

In 2008 vertegenwoordigde de CSB-voorzitster het comité en nam ze namens het CSB het woord

interest) goed;

tijdens diverse manifestaties:

- Hij activeerde zijn informele SDAB-werkgroep. Het rapport en de operationele

• EPSCO-raden: vier formele en twee informele (Brdo – Chantilly)

conclusies van de SDAB-werkgroep werden voorgelegd aan de EPSCO-Raad van

• 12 conferenties georganiseerd door het Sloveense en het Franse voorzitterschap van

december 2008. België nam deel aan deze werkgroep en werd daarbij ondersteund

de Europese Unie en door de Europese Commissie en evenementen georganiseerd in de

door een begeleidingsgroep met vertegenwoordigers van de betrokken beleidscellen

lidstaten (Bulgarije) of in een land buiten de Europese Unie (Noord-Korea).

en van de administraties van het federale niveau, het gewesten gemeenschapsniveau en het plaatselijke niveau.

De voorzitster ontving ook de vertegenwoordigers van de Europese sociale lobbies. Ze organiseerde

• Als antwoord op de door de Europese Commissie aangekondigde initiatieven, bereidde het CSB twee oriëntatienota’s voor:

regelmatig informele contacten met de delegaties van de lidstaten om de dialoog met hen te bevorderen en zo bij te dragen tot een optimale besluitvorming van het Comité.

- over actieve inclusie. Deze nota was het resultaat van een CSB-werkgroep waaraan België deelnam, in samenwerking met de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de POD Maatschappelijke Integratie, de gemeenschappen en de gewesten; - over de vernieuwde sociale agenda. • In 2008 keurde het CSB een bijzondere studie goed over Privately managed pension

provisions and their contribution to adequate and sustainable pensions. De Belgische bijdrage werd voorbereid in overleg met de CBFA (Commissie voor het bank-, financie- en assurantiewezen). DG Beleidsondersteuning

65

E. Shared Services

F. De informatieambtenaar

In 2007 startte de DG Sociaal Beleid met een reorganisatie om haar werking te verbeteren en

In de loop van 2008 antwoordde de informatieambtenaar op:

haar organisatiestructuur flexibeler te maken. Deze reorganisatie leidde in 2007 tot de oprichting

• 1.539 vragen via mail;

van de DG Beleidsondersteuning. De dienst Shared Services ontwikkelde en implementeerde een

• 450 mails aansluitend op eerdere antwoorden;

transitie- en personeelsplan. Ook werden de leidinggevende functies georiënteerd en de interne

• 3.700 telefonische vragen;

communicatie georganiseerd.

• 120 vragen per gsm buiten de werkuren; • 60 vragen per brief of na een bezoek.

Het personeelsbeleid binnen de DG Beleidsondersteuning werd verder ontwikkeld. De DG is nauw betrokken bij de selecties van nieuwe personeelsleden. Ze heeft ook een verregaande

50% van deze vragen werd in het Nederlands behandeld, 40% in het Frans, en de overige

inbreng bij de implementatie van de cartografie A, de opvolging van de ontwikkelcirkels en de

10% in het Engels. De informatieambtenaar verbindt zich ertoe op elke vraag binnen de vijf

opleidingen. De bedoeling is om ervoor te zorgen dat het personeel bekwaam en gemotiveerd is.

werkdagen een voorlopig of een definitief antwoord te formuleren.

De medewerkers worden met zorg geselecteerd, onthaald en aangestuurd en er wordt aandacht besteed aan hun loopbaanmogelijkheden.

De verdeling van de gestelde vragen ziet eruit als volgt: • 50% waren gericht aan de stafdiensten en directies-generaal van de FOD (in het bijzonder

Daarnaast leverde de Shared Services een belangrijke bijdrage aan de Balanced Scorecard (BSC) en aan de verschillende programma’s en projecten van NoVo.

de DG’s Personen met een handicap, Sociaal Beleid, Beleidsondersteuning, Sociale Inspectie, Communicatie en de stafdienst P&O). • 30% werden doorgestuurd naar andere federale instellingen bevoegd op het gebied van de sociale zekerheid zoals de RVP (Rijksdienst voor Pensioenen), de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening), het RIZIV, de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de POD Maatschappelijke Integratie, enz. • 15% werden doorgestuurd naar andere federale en niet-federale Belgische openbareinstellingen zoals de FOD Volksgezondheid, de FOD Buitenlandse Zaken, de Gewesten, de Gemeenschappen, enz. • 5% werden doorgestuurd naar Belgische niet-openbare instellingen en naar internationale instellingen: de Europese Unie, een instelling van de sociale zekerheid van een andere staat, enz.

66


De informatieambtenaar coördineert ook de jaarlijkse actualisatie van de brochure Alles wat je

altijd al wilde weten over de sociale zekerheid (in het Frans, Nederlands, Engels en Duits), voert suggesties uit om het informatieverkeer bij de FOD te optimaliseren, doet voorstellen om de internetsites van de FOD en de Portaalsite van de Sociale Zekerheid te verbeteren en behandelt klachten die toekomen op [email protected] en [email protected] (31 mails), en telefonische klachten (20). Aantal contacten met burgers of personeelsleden

120

60 51

Vragen per elektronische post Aanvullende vragen 1539

Telefonische oproepen op een vaste lijn GSM-oproepen buiten de werkuren

450 3700

Brieven en bezoeken Klachten


67

4 TRANSVERSALE ASPECTEN A. Valorisaties 1) Publicaties en verslagen

2) Artikels en bijdragen aan publicaties

• AUWERS, T. & LEGRAIN, A., Voorstel van aanpak voor de invoering van bestuurs-

• LEGRAIN, A., “Risico’s en uitdagingen met betrekking tot het beleid van responsabili-

overeenkomsten in de federale overheidsdiensten, mei 2008.

sering en contractualisering van de relaties tussen de instellingen en de voogdij-

• AUWERS, T. & LEGRAIN, A., Bestuursovereenkomsten: verfijnde aandachtspunten, mei

overheid binnen de Belgische sociale zekerheid: kenmerken van de hervorming en afhankelijkheid van de omgeving”, in: Burger, bestuur & Beleid. Tijdschrift voor

2008. • FOD Sociale Zekerheid, Strategisch rapport inzake sociale bescherming en sociale

insluiting 2008-2010.

bestuurskunde en bestuursrecht, 2007, 4, pp.286-305. • “Sociale Zekerheid buiten België: Wat je moet weten”, interview met Hendrik HERMANS

• FOD Sociale Zekerheid Guide pour la négociation des contrats d’administration de 3ème

génération entre les institutions publiques de sécurité sociale et l’État fédéral, januari

voor het driemaandelijkse tijdschrift van Vlamingen in de Wereld. • VAN DAM, R., “Woord Vooraf”, in: DEWILDE, C., REYMAECKERS, P., Multidimensionele

Armoede in Europa. Individuele en institutionele determinanten, 2008, ACCO/Leuven.

2008. • LEGRAIN, A., Analyse des pistes possibles d’évolution du contrat d’administration de

l’Office national des Vacances annuelles, maart 2008.

3) Deelnames aan seminaries

• LEGRAIN, A., Pistes possibles de réflexion concernant l’évolution du système de

contractualisation, september 2008.

• Spreker op drie seminaries van “Vlamingen in de Wereld”. Deze seminaries waren

• LEGRAIN, A., Système de sanctions dans le cadre des contrats d’administration:

gericht op mensen die naar het buitenland wilden emigreren en waarbij sociale

questions essentielles, maart 2008.

zekerheid één van de thema’s was.

• MARLIER, E., ENGSTED MAQUET, I., STANTON, D., VAN DAM, R., KJAERGAARD, O., ALT, C.,

• Interventie in het kader van het Opleidingsprogramma PUMP (ULB, 19 mei 2008):

Contrats d’administration dans la sécurité sociale: évolutions.

BARQUERO, B., MORRIN, P., CAUSSAT, L., DELAUTRE, G., CIAMPA, A., PALNE, S., MILJANA BRINKWORTH, M., ORTHOFER, M., OPAS, A., FERNANDES, R., PALOTIE-HEINO, T., NYMAN,

• Interventie in het kader van de opleiding “Verzelfstandiging & contractmanagement”

H., ADELMAN, L., FOSTER, D., MUSEUX, J.-M., SARANTOU, I., Child Poverty and Well-being

(KULeuven, 19 november 2008): Bestuursovereenkomsten: contractualisering binnen

in the EU. Current Status and Way Forward, Luxemburg: Office for Official Publications

de sociale zekerheid in België.

European Communities, 2008.

• Interventie in het kader van de studiedag “La lettre d’affirmation” (Institut des Réviseurs d’Entreprise, 24 november 2008).

68


B. BSC • Interventie in het kader van de Conférence de la Présidence Française van 17 en 18

Voor de DG Beleidsondersteuning was 2008 ook een gelegenheid om de manier waarop haar

november 2008 gewijd aan de versterking van de samenwerking tussen de Staten voor

doelstellingen moeten worden nagestreefd te reorganiseren. In de Balanced Scorecard die de DG

de bestrijding van fraude en fouten op het terrein van de sociale zekerheid.

Beleidsondersteuning van de DG Sociaal Beleid had overgenomen, waren de productie-indicatoren

• Interventie op het seminarie “Een link tussen leven in armoede en maatregelen

(termijn voor het opstellen van besluiten, termijn voor de behandeling van parlementaire vragen,

bijzondere jeugdbijstand?”, Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaans-

enz.) dominant aanwezig. Met betrekking tot de doelstellingen en de nieuwe organisatie van de

onzekerheid en sociale uitsluiting, 27 november 2008.

DG bleek dit opvolgingssysteem al snel log en inefficiënt. Daarom werd beslist een soepeler en

• Spreker “Indicatoren Sociale Bescherming en Sociale Inclusie”, Lunchseminarie Centrum

vooral doelgerichter opvolgingssysteem in te voeren.

voor Sociaal Beleid Herman Deleeck-Universiteit Antwerpen, 3 juli 2008. • Interventie seminarie “Budget standards”, Reseau Financement Alternatif, 16 oktober

Deels geïnspireerd door het opvolgingssysteem van de Amerikaanse federale administratie in het kader van President’s Management Agenda, is dit systeem ontwikkeld volgens twee

2008.

prioriteiten:

4) Organisatie van seminaries

• de verwezenlijking van de projecten in elk domein waarvoor de coördinatoren twee waarden moeten invullen: één die aanduidt waar men staat ten opzichte van de

• SUBLEC international seminar, “A survey instrument for revealing social and fiscal fraud”, 25 februari 2008, FOD Sociale Zekerheid.

eindtermen, en een andere om de voortgangsgraad van het project aan te geven (hetzij met betrekking tot het actieplan, hetzij in verhouding tot de voorafgaande indicatie);

• Seminarie “Opmaak van een Federale Armoedebarometer”, 24 oktober 2008, FOD Sociale Zekerheid.

• de opvolging van (interne en externe) invloedsfactoren, zoals de samenwerking met partners, de tevredenheid van deze partners, of de beschikbaarheid van de budgetten.

• Conferentie “Internationale dag van de ouderen: de uitdaging van de solidariteit”, 1 oktober 2008, FOD Sociale Zekerheid. • Studiedag “De impact van sociaaleconomische verschillen op het gebruik van gezondheidszorgen door ouderen: Internationale ervaringen en longitudinale studies”

C. NoVo

- 30 oktober 2008, FOD Sociale Zekerheid. In 2008 werkte de DG Beleidsondersteuning actief mee aan het veranderingstraject NoVo. Medewerkers van de DG maakten deel uit van enkele werkgroepen. In het kader van de reorganisatie van de archieven (project NovoRecord) en de invoering van een nieuwe werkcultuur (project NovoResult), had de DG zelfs een sturende rol, en samen met de ploeg van NoVo bepaalde ze de richtlijnen en de middelen voor de uitvoering van de projecten.


69

DG Communicatie

DG Communicatie

2

1 VOORSTELLING A. Doelstellingen en opdrachten

B. Organogram

De Directie-generaal (DG) Communicatie heeft twee essentiële opdrachten, informeren en communiceren, met als doel de contacten tussen de burger en de FOD vlotter te laten verlopen.

Directeur-generaal Communicatie

De laatste jaren is steeds duidelijker geworden dat de communicatie van de FOD afgestemd moet worden op de informatiebehoeften van de burger. Er zijn verschillende redenen voor de stijgende nood aan informatie: de complexe structuur van de socialezekerheidssector, de frequente aanpassingen in de sociale wetgeving, het economische gewicht van de sociale zekerheid en de performantie van haar internationaal erkend model. Informatie, transparantie en openbare dienstverlening staan centraal in het beleid dat de DG Communicatie voert in elk van haar acties. Zo draagt ze bij tot het verbeteren van het imago

Cel Externe Communicatie Cel Burgers

Cel Interne Communicatie

Secretariaat/ Stafmanagement

Webteam

van de FOD en het bewustmaken van de burgers van zowel het belang als de fragiliteit van het socialezekerheidssysteem.

Relatie met de pers

72

DG Communicatie

C. Taken De strategie van de DG Communicatie bestaat uit twee pijlers. Enerzijds is er de interne

3) Communicatie met de parastatalen

communicatie met het personeel, en anderzijds de externe communicatie met de burger, de parastatalen en andere vakmensen uit de sector, de andere FOD’s en de pers. Vanuit deze

De FOD is het middelpunt van een netwerk van 15 OISZ in de socialezekerheidssector.

benadering werden een aantal cellen opgericht om deze verschillende doelgroepen beter te

Te midden van deze actoren is een duidelijke, vlotte en kwalitatief hoogstaande

kunnen bereiken: de cel Interne Communicatie, de cel Externe Communicatie, het Stafmanagement

informatie-uitwisseling nodig. Daarom organiseert de cel Externe Communicatie

en het Webteam. Dit laatste team bestaat uit medewerkers met eerder technische competenties

met het netwerk van communicatoren van deze OISZ maandelijkse vergaderingen,

en een ondersteunende rol (grafische vormgeving, het beheer van websites en het intranet,…).

het Forum van de Communicatoren van de Sociale Zekerheid. Samenwerking staat hier centraal, of het nu gaat om het uitwisselen van informatie of het uitwerken van

1) Communicatie met de burger

gemeenschappelijke projecten.

De DG Communicatie wil de contacten tussen de burger enerzijds, en de FOD en de

4) Communicatie met de pers

Openbare Instellingen van Sociale Zekerheid (OISZ) anderzijds, vlotter laten verlopen. Daartoe heeft de cel Externe Communicatie onder andere het project Courrier cabinet

De DG Communicatie staat in voor de verzending van de persberichten van de FOD en

opgestart en streeft ze ernaar correcte en actuele informatie over de sociale zekerheid te

zorgt ervoor dat de vragen van de pers tijdig en correct beantwoord worden. Daarnaast

verspreiden via haar websites, publicaties en nieuwsbrieven.

verleent zij ook de nodige ondersteuning bij de organisatie van persconferenties.

2) Communicatie met het personeel De cel Interne Communicatie heeft als doel op een dynamische manier de personeelsleden van de FOD te informeren, te motiveren en het gevoel dat ze bij de organisatie horen, te versterken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van verschillende kanalen zoals het intranet, een magazine en sociale activiteiten.

DG Communicatie

73

2 REALISATIES A. Interne communicatie 1) Sociale activiteiten

2) Interne communicatiekanalen

In 2008 organiseerde de DG Communicatie verschillende sociale activiteiten om de

De cel Interne Communicatie coördineert een netwerk van een tiental interne

motivatie van het personeel te verhogen en ervoor te zorgen dat ze het gevoel hebben

communicatie-correspondenten binnen de FOD. Deze contactpersonen werden door hun

tot de organisatie te behoren.

management aangesteld als schakel tussen hun dienst en de DG Communicatie. De informatie-uitwisselingen hebben enkele initiatieven opgeleverd:

Zo bracht ze op regelmatige basis tien collega’s samen rond de ontbijttafel met de

• de oprichting van een cel Leesbaarheid;

Voorzitter van de FOD. Deze ontmoetingen gaven hen de gelegenheid op een informele

• het opstellen van een jaarverslag voor de FOD;

manier vragen te stellen en hun verwachtingen en problemen ter sprake te brengen.

• het schrijven van artikels voor het intern magazine.

Daarnaast organiseert de DG Communicatie ook een aantal grootschalige evenementen,

Daarnaast heeft de samenwerking tussen de verschillende departementen het mogelijk

zoals de Nieuwjaarsreceptie en de sportdag. De receptie vond in 2008 plaats in het

gemaakt de antwoordtermijn op vragen van burgers aanzienlijk te verkorten.

Paleis voor Schone Kunsten, met bijna 700 deelnemers. Het NoVo-team leidde deze editie in goede banen en kon rekenen op de steun van de DG Communicatie voor de

3) Intern magazine: Zoom

uitnodigingen, de affiches en de coördinatie van de budgettaire en logistieke aspecten. De traditionele sportdag ging door in het sportcentrum ADEPS van Oudergem, in nauwe

In 2008 werden drie edities van het interne magazine Zoom gepubliceerd: het eerste

samenwerking met de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP). 1.235 personeelsleden namen

nummer gaf een gedetailleerde voorstelling van de stafdienst Personeel & Organisatie

eraan deel, van wie 375 collega’s van de FOD. De andere deelnemers waren afkomstig

(P&O), terwijl de twee andere het portret schetsten van de ministers en staatssecretarissen

van de RVP, de PDOS (Pensioendienst voor de overheidssector) en de Programmatorische

bevoegd voor sociale zekerheid. De DG Communicatie coördineerde de realisatie van dit

Overheidsdienst (POD) Maatschappelijke Integratie. De DG Communicatie zat het

magazine en stond in voor het opstellen van de teksten, de eindredactie en de lay-out.

organisatiecomité voor en verzorgde de communicatie langs diverse kanalen (intranet,

Het drukwerk werd aan een externe firma toevertrouwd. Dankzij de Zoom leren de

website, affiches, mailing). Bij een enquête in oktober 2008 gaven 89% van de

verschillende stafdiensten en DG’s elkaars activiteiten beter kennen.

respondenten aan dat ze tevreden waren over het verloop van de sportdag. Er wordt rekening gehouden met milieuvriendelijke criteria (inkt, papier, verspreiding) om meer zichtbaarheid te geven aan het milieubewustzijn van de FOD.

74

DG Communicatie

4) Intranet De DG Communicatie beheert een intranetsite met praktische informatie voor het personeel: gegevens over de verschillende diensten, Zoom, kalender van de sociale activiteiten, mededelingen van de sociale dienst en ook nuttige links naar federale websites. De Cel Interne Communicatie publiceert er regelmatig nieuws (ongeveer zes tot tien nieuwtjes per maand), alsook personeelsinformatie en informatie die eigen is aan bepaalde diensten.

5) Elektronisch persoverzicht De DG Communicatie publiceert dagelijks een persoverzicht op het intranet rond de actualiteit over de verschillende aspecten van de sociale zekerheid. Hierbij wordt gebruik gemaakt van twee digitale databanken: een Nederlandstalige en een Franstalige. Deze databanken verlenen toegang tot de belangrijkste Belgische dagbladen en tijdschriften. De selectie van artikels uit deze databanken gebeurt op basis van vooraf gedefinieerde zoektermen. Een 200-tal medewerkers van de FOD zijn op dit persoverzicht geabonneerd.

DG Communicatie

75

B. Externe communicatie 1) Forum van de communicatoren van de sociale zekerheid

2) CoCa

Om de burger op een duidelijke en kwalitatief hoogstaande manier te informeren over de

a) Proces

sector van de sociale zekerheid startte de DG Communicatie in 2003 met een proactieve samenwerking tussen de FOD en de OISZ: het Forum van de Communicatoren van de

Het project CoCa (afkorting van Courrier Cabinet) werd in 2003 opgestart op initiatief

sociale zekerheid of kortweg ForumCom, met als doel de communicatieverantwoor-

van de toenmalige minister van Sociale Zaken. Het was de bedoeling vragen en

delijken van de FOD en de OISZ samen te brengen.

klachten van burgers op een efficiënte en snelle manier af te handelen.

Tijdens deze bijeenkomsten worden ideeën, informatie en best practices op het vlak van

Brieven van burgers gericht aan het beleidscel van de huidige minister van Sociale

communicatie uitgewisseld. Regelmatig nodigt de DG Communicatie ook experts uit die

Zaken, worden gecentraliseerd bij de DG Communicatie. Deze verwerkt de dossiers

tips geven en uitvoerig ingaan op de door hen bereikte resultaten. Deze wisselwerking

in Siebel, het Customer Relationship Management-programma ontworpen door

laat de deelnemers toe hun communicatieacties te evalueren en te verbeteren.

een externe leverancier. De dossiers worden via het systeem doorgestuurd naar de bevoegde dienst(en). Op dit moment maken zeven diensten gebruik van Siebel

De communicatoren van de sociale zekerheid hebben zich eveneens over

om de dossiers te verwerken: de DG Communicatie, de DG Sociaal Beleid, de DG

gemeenschappelijke communicatieacties gebogen. Een voorbeeld hiervan is de

Personen met een Handicap, het RIZIV (Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverz

medewerking van de OISZ aan de jongerencampagne. De verschillende instellingen

ekering), de RVP, de RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid) en de DOSZ (Dienst voor

waren actief betrokken bij het verspreiden van de brochure, het promoten van de

Overzeese Sociale Zekerheid).

campagne en het opmaken van de teksten. Via Siebel kunnen een aantal interessante statistieken opgevraagd worden. Zo maakt In 2008 vond het ForumCom maandelijks plaats, met uitzondering van maart, augustus

dit programma de analyse van de meest frequente vragen en klachten mogelijk,

en december.

evenals de instellingen waaraan zij meestal gericht zijn. Uit de resultaten van deze analyses blijkt welke aspecten van de dienstverlening aan de burger verbeterd kunnen worden.

76

DG Communicatie

b) Statistieken Bevoegde DG/ instelling

• Meewerkende diensten

Onderwerp van de dossiers

% van het totaal aantal dossiers

- kandidaturen

In 2008 werden door het kabinet 635 dossiers bezorgd aan de DG Communicatie,

SELOR

waarvan 78,3% Franstalige en 21,7% Nederlandstalige. Van alle brieven was 55,9%

28,1%

overplaatsing

afkomstig van vrouwen tegenover 41,41% van mannen. Daarboven komt 2,69% als

- vragen en klachten over financiële

“leeg” voor in de statistieken, omdat deze afkomstig waren van families, koppels, vzw’s, enz.

- vragen naar aanleiding van een

tegemoetkomingen voor bepaalde RIZIV

geneesmiddelen of behandelingen, met als meest voorkomende thema’s

De DG Communicatie stuurde de dossiers door naar 27 verschillende instellingen. Het

kankerbehandelingen en chronische

gaat om DG’s van de FOD Sociale Zekerheid (meer bepaald de DG Sociaal Beleid en

ziekten zoals fibromyalgie

de DG Personen met een Handicap), OISZ, andere FOD’s, OCMW’s, enz.

- vragen over de wetgeving rond de

23%

terugbetaling van geneesmiddelen of

Uit de volgende tabel blijkt naar welke diensten de meeste dossiers werden doorgestuurd, en welke soort vragen en klachten ze behandelden.

DG Sociaal Beleid

behandelingen - erkenning van bepaalde ziektes

19,7%

- klachten over de sociale zekerheid in het algemeen FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu

- klachten tegen een ziekenhuis of arts, medische fouten, patiëntenrechten, enz.

8,85%

- vragen over de stand van zaken van een DG Personen met een handicap

dossier - vragen over de tegemoetkomingen of

6,05%

de erkenning van een handicap

DG Communicatie

77

Van het totaal aantal ontvangen dossiers in 2008 werd 91% in datzelfde jaar ook

3) Project Mijn SZ

afgesloten. 60% van de brieven werd binnen de wettelijke termijn van 45 dagen beantwoord.

Eén van de voornaamste projecten van de DG Communicatie in 2008 was de sensibilisering van jongeren over de sociale zekerheid en hun rechten en plichten.

• Behandelingstermijnen

Via een brochure en een website (www.mijnsz.be) kregen jongeren tussen 18 en 25 jaar een antwoord op 20 vaakgestelde vragen over de sociale zekerheid. Dit project

In 81% van de gevallen stuurde de DG Communicatie de dossiers binnen de drie

volgde op het enorme succes van de eerste jongerencampagne in 2005, en was het

dagen na ontvangst van het kabinet door naar de bevoegde diensten, die zich in

resultaat van een samenwerking met de OISZ.

principe moeten houden aan de wettelijke behandelingstermijn van 45 dagen. De DG Sociaal Beleid behandelde 52% van de dossiers binnen de wettelijke termijn, het

Het initiatief voor het project Mijn SZ werd genomen omdat jongeren geen specifieke

RIZIV 43%, en de DG Personen met een handicap 13%.

doelgroep waren van de FOD. Enerzijds zijn jongeren niet erg geïnteresseerd in de complexe sector van de sociale zekerheid. Anderzijds was de communicatie van de

We zien wel een verbetering naar het einde van 2008 toe. Begin 2008 was de gemiddelde

FOD logischerwijs eerder gericht op mensen die in het beroepsleven staan. Toch lijkt

verwerkingstijd 90 dagen, in oktober was dit 51 dagen, in december 45 dagen.

het belangrijk jongeren een goed begrip van de socialezekerheidsmechanismen bij te brengen en hen bewust te maken van de belangrijke rol van de solidariteit tussen

Deze cijfers geven echter een vertekend beeld. Zo zijn nog niet alle verzonden

mensen.

antwoorden ingevoerd in Siebel, terwijl de dossiers wel reeds afgesloten zijn. Momenteel wordt er een manier gezocht om deze opvolging te optimaliseren.

Bij het uitwerken van de tweede editie van de brochure werden de cijfergegevens en de

Bovendien hebben sommige brieven al een lange weg afgelegd, aangezien ze via

onderwerpen aangepast. Daarnaast moest gezorgd worden voor de coördinatie van de

een tussenpersoon (burgemeester, een andere minister, het Koninklijk Paleis) bij het

redactie van de brochure. Het concept, de informatiebehoeftes en de verspreidingskanalen

kabinet van de minister terechtgekomen zijn.

werden herzien op basis van de feedback over de eerste editie. Ten slotte ging de DG Communicatie nieuwe partnerschappen aan om een groter publiek te kunnen bereiken.

78

DG Communicatie

De campagne bestond uit de volgende aspecten:

Uitgedrukt in cijfers ziet het succes van de website voor de laatste twee maanden van

• Druk van een brochure (400.000 exemplaren) bij een externe drukkerij

2008 er als volgt uit:

• Persconferentie op 4 november 2008 waarop de beleidscellen van ministers Onkelinx,

November

December

5.392 bezoeken

3.100 bezoeken

- De Franse en Vlaamse Gemeenschappen hebben in de klassen van het vijfde

31.209 pagina’s bekeken

13.483 pagina’s bekeken

en zesde secundair van het technisch-, beroeps- en algemeen onderwijs en in

5,79 pagina’s per bezoek

4,35 pagina’s per bezoek

4.449 unieke bezoekers

2.704 unieke bezoekers

Vandenbroucke, Dupont en Tarabella vertegenwoordigd waren; •Verspreiding van de brochures in twee fasen:

het onderwijs voor sociale promotie respectievelijk 27.570 Franstalige en 32.400 Nederlandstalige brochures verdeeld. - De overblijvende exemplaren werden verdeeld onder de OISZ (7.590 FR en 8.950 NL), ziekenfondsen en hun regionale centra (23.850 FR en 20.200 NL), ACTIRIS en de VDAB (15.540 FR en 8.000 NL), en verenigingen voor hulp aan jongeren. Daarnaast ontving de DG Communicatie heel wat aanvragen van particulieren. Twee maanden na de lancering van de campagne stond de teller van het aantal verspreide brochures op 131.437 voor de Franstalige exemplaren en op 118.346 voor de Nederlandstalige1. Voor de website (de eerste jongerenwebsite van een federale overheidsdienst) deed de DG Communicatie een beroep op een externe firma, die de performantie van de site aanzienlijk heeft verbeterd om zo meer bezoekers aan te trekken. Dit gebeurde door het optimaliseren van de website voor zoekmachines, door een betere toegankelijkheid en gebruikersinterface, een rijkere inhoud, meer interactiviteit en opvolging, en een “jonge” vormgeving.

1

cijfers op 31/12/2008

DG Communicatie

79

4) Grafische huisstijl

5) Webteam

Om meer uniformiteit te brengen in de grafische communicatie van de FOD startte de

Naast zijn specifieke activiteiten heeft het Webteam actief deelgenomen aan verschillende

DG Communicatie met de opmaak van een huisstijl (grafisch handvest) die zowel in

projecten van andere Directies-generaal van de FOD Sociale Zekerheid. Als onmisbare

papieren als in digitale vorm door alle DG’s en stafdiensten gebruikt kan worden en zo

schakel in de publicatieketen voor zowel papieren- als webdocumenten stelt het Webteam

de globale samenhang van de FOD onderstreept. Het stroomlijnen van alle interne en

zich volledig ten dienste van zijn klanten. Of het nu gaat om ondersteuning bij grafische

externe communicatiemiddelen maakt het voor de ontvanger gemakkelijker om de FOD

vormgeving en lay-out of om het online plaatsen van een document of een website, het

Sociale Zekerheid te herkennen.

Webteam houdt zich aan de geest en aan de inhoudelijke waarden van het document.

Het grafisch handvest is een document dat de normen en regels bevat voor alle gedrukte

Het Webteam werd ingeschakeld bij de vormgeving van verschillende documenten,

en elektronische communicatiemiddelen. De visuele herkenbaarheid is gebaseerd op

waaronder jaar- en activiteitenverslagen, een Vade Mecum, brochures en de communicatie-

een geheel van grafische kenmerken die systematisch op alle communicatiemiddelen

campagne rond de verhuis van de FOD. Er waren ook een aantal webgebonden projecten:

voorkomen. De huisstijl bestaat uit vijf elementen:

de volledige herziening van de website van de DG Oorlogsslachtoffers (alsook de lay-out

• het logo

van hun e-news), de opmaak van diezelfde site in het Duits en het Engels en het beheer

• het lettertype;

van de website van de sportdag.

• het gebruik van kleuren; • het gebruik van grafische elementen;

Daarnaast zijn er ook de dagelijkse taken, zoals het publiceren van nieuwsberichten op de

• de principes bij de keuze van beelden en illustraties.

verschillende websites, het bijwerken van deze sites, het versturen van de elektronische nieuwsbrieven van de FOD (e-News, Social News, Handiflash2, Archidoc3), het dagelijks

Daarnaast heeft de DG Communicatie ook andere communicatiemiddelen zoals brieven,

actualiseren van het intranet met pop-ups, het online plaatsen van het persoverzicht.

publicaties, affiches, elektronische media en afgeleide producten op de grafische normen afgestemd.

De meeste websites van de FOD (www.socialsecurity.fgov.be, www.handicap.fgov.be en www.warvictims.fgov.be) beschikken sinds 2007 over het Anysurfer-label. Dit

Er werd beslist dat het invoeren van de huisstijl in twee fases zou gebeuren: het eigenlijk

kwaliteitslabel zorgt ervoor dat websites ook toegankelijk zijn voor personen met een

ontwerpen, en vervolgens, in 2009, de interne communicatie rond deze nieuwe normen

functiebeperking: slechtzienden, blinden, ouderen en personen met een auditieve

en acties om het personeel bewust te maken van het belang van het respecteren van

of motorische handicap. De website www.mijnsz.be beschikt niet over het label maar

deze huisstijl.

voldoet grotendeels aan de kwaliteitseisen die nodig zijn om het label te krijgen. Wegens ondermeer budgettaire redenen werd beslist het Anysurferlabel niet aan te vragen voor

3 4

80

DG Personen met een handicap DG Oorlogsslachtoffers

de jongerenwebsite. DG Communicatie

3 TRANSVERSALE ASPECTEN A. Het verspreiden van nieuws over de sociale zekerheid Via verschillende bronnen verzamelt de DG Communicatie elke dag informatie met betrekking tot

De site wordt bezocht door twee types van bezoekers: enerzijds de burgers en anderzijds

de sector van de sociale zekerheid en de verschillende instellingen die daarvan deel uitmaken.

vakmensen uit de sociaaleconomische sector. Voor de burgers, die op zoek gaan naar

Deze informatie wordt geverifieerd en herschreven in een toegankelijke taal wanneer ze tot

toegankelijke informatie, geeft de site een kort overzicht van de werking, de organisatie

nieuwsberichten wordt verwerkt. Het Webteam zorgt voor de publicatie van deze nieuwsberichten

en de financiering van de sociale zekerheid in België. Professionals uit de sector vinden

op websites of in nieuwsbrieven die beheerd worden door de DG Communicatie of door andere

op de website hun gading in financiële gegevens, papers en onderzoeksrapporten.

diensten. Ten slotte is er op de site ook specifieke informatie te vinden voor zelfstandigen,

1) De website van de FOD Sociale Zekerheid

vrijwilligers, kunstenaars en personen met een handicap.

De website van de FOD Sociale Zekerheid (www.socialsecurity.fgov.be) wordt beheerd door de DG Communicatie. De site telde in 2008 gemiddeld 37.500 bezoekers per maand. Regelmatig verschijnen er nieuwsberichten. Hij wordt dagelijks bijgewerkt met artikels of persberichten van de ministers met bevoegdheden op vlak van sociale zekerheid. De aandacht wordt ook gevestigd op initiatieven van de FOD Sociale Zekerheid of van de OISZ. Daarnaast geeft de website meer uitleg over de opdrachten en de structuur van de FOD, en de rol van de verschillende diensten en DG’s. Bovendien kan men er verschillende publicaties van de FOD raadplegen: het Vade Mecum van de financiële en statistische

gegevens over de sociale bescherming in België, het Beknopt Overzicht van de Sociale Zekerheid in België, het Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid, en Alles wat je altijd al wilde weten over de Sociale Zekerheid. Op de site is ten slotte ook een kalender van conferenties en studiedagen terug te vinden, en een handig overzicht van nationale en internationale sites die rechtstreeks of onrechtstreeks te maken hebben met de sociale zekerheid.

DG Communicatie

81

2) Portaalsite van de sociale zekerheid

3) Nieuwsbrieven van de FOD

De portaalsite van de sociale zekerheid (www.socialsecurity.be) wordt beheerd door

De DG Communicatie geeft twee elektronische nieuwsbrieven uit die maandelijks

de Kruispuntbank van de sociale zekerheid (KSZ), de DG Beleidsondersteuning van de

verschijnen: de e-News en de Social News. Met de e-News informeert de DG

FOD Sociale Zekerheid en de verschillende OISZ. Men kan er gedetailleerde informatie

Communicatie een breed publiek over belangrijke wetswijzigingen, nieuwe publicaties,

terugvinden over de sociale zekerheid in België en werkgevers kunnen via het portaal

beurzen, gewijzigde bedragen van uitkeringen, enz. De Social News richt zich tot

hun socialezekerheidsverplichtingen nakomen. E-government staat centraal.

vakmensen uit de sociale sectoren en informeert over wetswijzigingen, jaarverslagen, wetenschappelijke studies, congressen, studiedagen, gespecialiseerde publicaties en

Concreet bestaat de rol van de DG Communicatie erin nieuws en informatie over de

statistieken.

sociale zekerheid op deze portaalsite te publiceren. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de evolutie van het aantal abonnees van beide nieuwsbrieven.

82

Nieuwsbrief

Aantal abonnees op 31/10/2007

Aantal abonnees op 31/12/2008

e-News

12.900

14.000

Social News

593

1.200

B. Deelname aan werkgroepen

C. Balanced Scorecard

Het hele jaar door neemt de DG Communicatie deel aan vergaderingen van een aantal federale

De indicatoren van de Balanced Scorecard (BSC) van de DG Communicatie hebben zowel

communicatienetwerken:

betrekking op de doelstellingen van het managementplan als op de uitvoering van de taken

• COMMnetkern voor de communicatieverantwoordelijken;

van de medewerkers. Enerzijds zijn er doelgerichte indicatoren die de voorbereidingen van de

• COMMnetkernportaal voor de verantwoordelijken van elektronische communicatie;

sportdag en de nieuwjaarsreceptie analyseren, alsook het opmaken van het jaarverslag van de

• COMMnet, netwerk van federale communicatoren in ruime zin.

FOD en de Zoom. Anderzijds zijn er terugkerende indicatoren op lange termijn, waarmee de evolutie van het programma CoCa en het aantal abonnees van de nieuwsbrieven op de voet

Deze netwerken ontwikkelen standaarden op federaal niveau en bevorderen de uitwisseling

wordt gevolgd.

van best practices. Op initiatief van de COMMnetkern worden jaarlijks ook enkele werkgroepen georganiseerd. In dit kader werkte de FOD Sociale Zekerheid mee aan de realisatie van de brochure

COMMcollection van de FOD P&O over de Balanced Scorecard voor communicatiediensten. De DG Communicatie maakte ook deel uit van de stuurgroep voor de brochure Belgopocket 2009. Deze kleine gids, gerealiseerd op initiatief van de FOD Kanselarij, beantwoordt de vragen die het vaakst aan de federale administraties gesteld worden. In samenwerking met enkele directiesgeneraal van de FOD en de OISZ stond zij in voor de actualisering van de aspecten die te maken hebben met de sociale zekerheid.

DG Communicatie

83

DG Oorlogsslachtoffers

1



2

1 VOORSTELLING A. Historiek

Directie Generaal

Na de Eerste Wereldoorlog voerde de Belgische staat een regeling in voor de compensatie van fysieke schade door oorlogsfeiten. Deze regeling vindt zijn oorsprong in de nationale solidariteit, één van de fundamentele principes van de sociale zekerheid. Daarom maakt de Directie-Generaal (DG) Oorlogsslachtoffers deel uit van de FOD Sociale Zekerheid. De afgelopen jaren is het aantal oorlogsslachtoffers drastisch gedaald. De traditionele functies van de DG namen dan ook af in belang: de uitbetaling van invaliditeitspensioenen en renten en de toekenning van de statuten van nationale erkentelijkheid. Toch zal de DG in de toekomst haar traditionele opdrachten blijven uitvoeren, aangezien er nieuwe wettelijke maatregelen worden voorbereid ten gunste van de oorlogsslachtoffers. Nog zo’n 27.657 personen ontvangen vandaag een oorlogspensioen en/of –rente. Maar als de meeste van deze sleutelfiguren en getuigen van de Tweede Wereldoorlog overlijden, houden enkel nog documenten de collectieve herinnering aan de historische gebeurtenissen levend. Alle verzamelde oorlogsdocumenten zijn een patrimonium dat beschermd, onderhouden en bekend gemaakt moet worden, ook bij jongeren. Aangezien de meeste Belgen nooit een oorlog hebben meegemaakt, is het begrip “nagedachtenis” soms moeilijk te plaatsen. Hoe kan men terugdenken aan iets dat men nooit heeft gekend? De DG Oorlogsslachtoffers is zich al sinds enkele jaren bewust van de waarde van haar oorlogsarchieven en de noodzaak om ze te bewaren als onderdeel van het historisch erfgoed van ons land. De nadruk gaat dus steeds meer naar het bewaren van de oorlogsarchieven, die meer dan 13 km lang zijn. De DG wil verder evolueren naar een onderzoeks- en documentatiecentrum over de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast neemt de DG de rol op van “hoeder van de nagedachtenis”, door bijvoorbeeld het opmaken van een lijst met de slachtoffers van de repressie door de bezetter in 1939-1945.

86

B. Organogram

Coördinator

Budget

Statuten

Cel Victory

Renten

Economaat

Pensioenen

Archieven en Documentatie

Cel “scanning van het bestand van deportatie en vervolging”


Ordonnancering van de renten en pensioenen

Dienst Documentatie en Opzoekingen

87

C. Opdrachten De belangrijkste taken van de DG zijn:

• centraliseren en coördineren van informatie afkomstig van de verschillende

• de wetgeving voor oorlogsslachtoffers voorbereiden en uitvoeren ter ondersteuning van

instellingen

de bevoegde minister;

bevoegd

voor

oorlogsslachtoffers

(IV-NIOOO,

Landsverdediging,

Pensioendienst voor de Overheidssector) om de minister een globaal overzicht van

• uitspraak doen over het recht:

bepaalde onderwerpen te geven (bijvoorbeeld de kostprijs van de maatregelen die

- op nationale erkentelijkheid wat burgerlijke statuten betreft;

ten gunste van de oorlogsslachtoffers zijn genomen of die voorgesteld worden);

- op het invaliditeitspensioen, op het reversiepensioen en op de oorlogsrenten;

• de minister bijstaan in de parlementaire commissies.

• verschillende voordelen toekennen aan burgerlijke oorlogsslachtoffers;

2) De statuten, renten en pensioenen

• een omvangrijk archieffonds over de oorlog beheren; • subsidies toekennen aan verschillende instellingen, waaronder het Instituut voor Veteranen - Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers (IV-NIOOO)1.

1) Ondersteuning van de bevoegde minister

a) De statuten van nationale erkentelijkheid De DG Oorlogsslachtoffers is bevoegd voor het toekennen van statuten van nationale erkentelijkheid aan personen die zich tijdens de oorlog 1939-1945 verdienstelijk

De DG ondersteunt de bevoegde minister bij de voorbereiding en de uitvoering van de

hebben gemaakt. In totaal bestaan er 11 burgerlijke statuten: weggevoerden,

wetgeving voor oorlogsslachtoffers.

werkweigeraars, politieke gevangenen, burgerlijke weerstanders, weerstanders door

Dit houdt onder andere de volgende taken in:

de sluikpers, weerstanders tegen het nazisme in de ingelijfde gebieden, zeevissers

• opmaken en voorbereiden van de wettelijke en reglementaire teksten voor de concrete uitwerking van de gekozen beleidsopties;

in oorlogstijd, verplicht ingelijfden in het Duitse leger, personen die zich naar een Recruteringscentrum van het Belgisch Leger hebben begeven (RCBL), ondergedoken

• antwoorden op de vragen om informatie van de beleidscel;

joodse kinderen en burgerlijke invaliden van de Tweede Wereldoorlog.

• instaan voor de opvolging van de nota’s van de beleidscel en het beantwoorden van parlementaire vragen;

De wet van 16 januari 20062 voert de heropening in van de termijnen voor het

• een relevante argumentatie opbouwen voor de beroepen die worden ingesteld bij

indienen van aanvragen voor het verkrijgen van één of meerdere statuten van

het Arbitragehof, de Raad van State, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens

nationale erkentelijkheid van de oorlog 1940-1945 en van de Veldtocht in Korea.

en de rechtbanken van de rechterlijke orde;

Aangezien er geen einddatum werd voorzien, is het nog steeds mogelijk om een

• deelnemen aan de onderhandelingen met de representatieve verenigingen van

aanvraag voor erkenning in te dienen voor één of meerdere statuten.

oorlogsslachtoffers; 1

2

88


Voorheen het Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers (aanpassing sinds de wet van 10 april 2003) Bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 6 februari 2006

Daarnaast bepaalt deze wet dat personen die nooit eerder een aanvraag voor een

Ook oorlogsslachtoffers die als gevolg van rassenvervolgingsmaatregelen

statuut indienden en personen die een statuut met een eretitel hebben verkregen

uitgevaardigd door de bezetter, gedwongen waren om in de illegaliteit te leven

in het kader van de wet van 26 januari 1999 , de mogelijkheid krijgen om gratis

om te ontsnappen aan de deportatie of wees werden door de deportatie van hun

geneeskundige verzorging te bekomen door tussenkomst van het IV-NIOOO. Ze

ouders, hebben door de wet van 11 april 20036 recht op een rente. Het bedrag van

kunnen aanspraak maken op de gratis geneeskundige verzorging als ze op basis van

deze persoonlijke levenslange rente, die in een geest van nationale solidariteit en

de wet van 16 januari 2006 minstens zes maanden beschikken over één of meerdere

onder bepaalde wettelijke voorwaarden wordt toegekend, stemt overeen met een

statuten van nationale erkentelijkheid.

verhoogde rente van een werkweigeraar voor vier semesters. Op 80% van de 3.523

3

aanvragen volgde er een gunstige beslissing. Tot nu toe zijn er 405 aanvragen geregistreerd voor het verkrijgen van een statuut op basis van de wet van 16 januari 2006.

Op 4 maart 20087 trok het Grondwettelijk Hof artikel 15, § 1, b, 3° van de wet van 11 april 2003 in waardoor deze rente voortaan gecumuleerd kon worden met

Het statuut van burgerlijk oorlogsinvalide van de Tweede Wereldoorlog is één van

het invaliditeitspensioen, toegekend op basis van de wet van 15 maart 1954. In

de meest recente statuten van nationale erkentelijkheid. Dit erestatuut werd pas in

totaal werden 243 dossiers herzien, waarin voorheen een negatieve beslissing werd

2006 ingevoerd bij koninklijk besluit (KB) en is van toepassing op 3.500 personen.

genomen over deze cumulatie, en dit met uitwerking vanaf de aanvankelijke datum

Met dit KB wou men nationale erkentelijkheid verlenen aan diegenen van wie de

van ingang.

4

fysieke integriteit werd aangetast tijdens de oorlog. Sinds 20085 ontvangen deze oorlogsslachtoffers een kaart van nationale erkentelijkheid. Speciaal voor deze

c) Pensioenen

gelegenheid werd een medaille ontworpen. Vandaag, meer dan 60 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog, zijn slachtoffers

b) De renten

die nog een aanvraag indienen voor een invaliditeitspensioen, zeldzaam. De meeste aanvragers zijn joodse kinderen die moesten onderduiken tijdens de oorlog. Daar

De DG Oorlogsslachtoffers kent ook vandaag nog regelmatig renten toe die

staat tegenover dat er wel nog regelmatig aanvragen ingediend worden voor het

voortvloeien uit een statuut van nationale erkentelijkheid voor gedeporteerden,

reversiepensioen door overlevende echtgenoten.

werkweigeraars en/of weerstanders tegen het nazisme, hoofdzakelijk aan weduwen van houders van deze statuten.

3 4 5

Bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 26 februari 1999 Koninklijk besluit van 11 oktober 2006, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 29 november 2006 Koninklijk besluit van 10 februari 2008, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 3 maart 2008

6 7


Bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 mei 2003 Arrest nr. 45/2008

89

De DG Oorlogsslachtoffers betaalt aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog

a) Beheren, bewaren en valoriseren

en aan de burgerlijke slachtoffers van Kongo van wie de pensioenaanvraag nog wordt onderzocht, de medische en farmaceutische kosten terug voor de aandoeningen of

De dienst Archieven en Documentatie, erfgenaam van de diensten “Opzoekingen en

letsels waarvoor een invaliditeitsaanvraag werd ingediend.

Identificatie” en “Opdrachten in het buitenland” van het Belgisch Commissariaat voor Repatriëring, beheert meer dan 3km aan documenten.

Alle informatie over de invaliditeitspensioenen is terug te vinden op de website van de DG Oorlogsslachtoffers (www.warvictims.fgov.be).

Alle oorlogsdocumenten zijn verzameld in een archieffonds dat twee types documenten bevat:

d) Diverse voordelen

• de dossiers op naam van Belgen en buitenlanders die in België woonden en betrokken raakten bij de Tweede Wereldoorlog;

Door het uitreiken van attesten maakt de DG Oorlogsslachtoffers het voor de

• de “algemene” documentatie rond een aantal thema’s zoals: de verplichte en

betrokken personen mogelijk om bepaalde voordelen te verkrijgen, zoals gratis

vrijwillige tewerkstelling, de tewerkstellingsbureaus, de concentratiekampen in

openbaar vervoer, de voorrangskaart voor het innemen van een zitplaats en de “kaart

Duitsland en in de bezette gebieden, de Belgische gevangenissen, het verzet,

kosteloze begeleider”.

de vervolging van de joden in België, het Duits militair bestuur, de repatriëring, de zoektocht naar verdwenen personen en de naoorlogse processen.

3) Archieven en documentatie

Om opzoekingen te vergemakkelijken en om schade aan deze waardevolle Om het collectief geheugen over de Tweede Wereldoorlog te vrijwaren, heeft de dienst Archieven en Documentatie drie hoofdopdrachten:

documenten te voorkomen, zijn een aantal initiatieven genomen: • Het zoekinstrument wordt verder uitgebouwd en verbeterd. Het gaat

• het beheren, bewaren en het valoriseren van de bronnen over de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog;

bijvoorbeeld om het uniformiseren, vereenvoudigen en corrigeren van de onderzoeksbestanden. Daarnaast worden de “themabestanden” en

• het bezorgen van historische stukken aan de administraties bevoegd voor oorlogsslachtoffers;

de bestanden van de zogenaamde “DDO”-dossiers (dienst Documentatie en Opzoekingen) geïnformatiseerd.

• de archieven op een doeltreffende manier ontsluiten voor het publiek.

• De bestanden over de deportatie en de vervolging van Belgische joden en zigeuners worden gedigitaliseerd, evenals het fotomateriaal.

90


• Documenten worden verpakt in speciaal daartoe bestemd bewaringsmateriaal

In 2008 telde de leeszaal van de dienst Archieven en Documentatie, die opgericht

om ze te beschermen. Het gaat onder meer om de bestanden over de

werd in 2005, 456 bezoekers. De dienst beantwoordde 862 brieven in 2008, tegenover

deportatie en vervolging van de Belgische joden en zigeuners, het fotomateriaal,

749 in 2007.

de individuele dossiers van de citadel van Hoei, …

b) Bezorgen van historische stukken aan de administraties De dienst Archieven en Documentatie krijgt regelmatig vragen van andere afdelingen van de DG (de dienst Statuten van nationale erkentelijkheid, de dienst Invaliditeitspensioenen, …) of van bepaalde administraties of officiële instellingen (zoals Duitse verzekeringsinstellingen) om historische stukken te bezorgen. Dit gebeurt meestal in het kader van een schadeloosstellingsprogramma. Het gaat hier om een geheel van maatregelen om financiële compensaties toe te kennen aan personen die fysieke, morele of materiële schade hebben geleden.

c) Toegankelijk maken voor het publiek • De dienst Archieven en Documentatie beantwoordt vragen van slachtoffers of hun familieleden. Ze levert officiële akten af, zoals de attesten inzake “raciale deportatie”, “ondergedoken kinderen”, “rassenvervolging” en “Möbelaktion“(personen van wie de bezittingen tijdens de oorlog werden afgenomen). • Onderzoekers raadplegen de archieven voor wetenschappelijk onderzoek: een proefschrift, scriptie, monografie of artikel over de Tweede Wereldoorlog. Dit onderzoek moet onder het toezicht staan van de wetenschappelijke instelling waarvoor de onderzoeker werkzaam is. Uiteraard is ook de wet over de bescherming van de persoonlijke levenssfeer hier van toepassing.


91

Verdeling van de uitgaande post van de dienst Archieven en Documentie (2004-2008)

Attesten bestemd voor particulieren

Instellingen of organisaties Commissie voor de schadeloosstelling van de leden van de joodse gemeenschap

28 ...28 19 ........19 32 ..............32 .................20 20 ......................21 21 99 ...99 94 .......94 77 ...............77 51 .........................51 83 .......................83

2004 2005 2006 2007 2008

87 ...87 ....................19 19 .........................15 15 ............................18 18

...10 10 9 .......9 .........3 3 ............1 1 .............3 3 Bahversicherungsanstalt ...13 13 ........1 1 Bezirksleitung Wuppertal ..........0 0

Ministerie van Landsverdediging

392 .392 137 ..............................................................137 ...................................................................142 142 ........................................................................................77 77 ..................................................................................................50 50

Landesversicherungsanstalt (LVA)

Nationale pensioendienst

Pensioendienst voor de overheid

4 .4 ....2 2 .......0 0 ........2 2

.19 19 .........0 0 ...........0 0 478 .............................................................478 .......762 762 ....................................................587 587 .....................................................................539 539 654 ..................................................654

Individuele aanvragen

Intern onderzoek

92

99 .99 ...................36 36 .......................37 37 43 .........................43 ...........................49 49


4) Toezicht over het Instituut voor Veteranen – Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers (IV-NIOOO) De belangrijkste opdracht van het IV-NIOOO is de terugbetaling van medische verzorging

De Belgische Staat kent jaarlijks een toelage toe aan het IV-NIOOO om zijn taken te

aan burgerlijke, militaire en gelijkgestelde oorlogsinvaliden, aan oorlogswezen en aan

kunnen uitvoeren. Deze toelage wordt ingeschreven in de begroting van de FOD Sociale

personen die sinds minstens zes maanden over één of meer statuten van nationale

Zekerheid. De DG Oorlogsslachtoffers ziet er op toe dat de toelage binnen de termijnen

erkentelijkheid beschikken.

en overeenkomstig de wettelijke bepalingen ter beschikking wordt gesteld.

Op 1 januari 2008 konden 29.581 rechthebbenden van het IV-NIOOO aanspraak maken

In 2008 bedroeg de toelage voor het IV-NIOOO 42,9 miljoen euro.

op de terugbetaling van geneeskundige verzorging. Het Instituut heeft ook een belangrijke morele opdracht: het vrijwaren en doorgeven van de herinnering aan de oorlog. Via verschillende projecten en activiteiten wil het Instituut jongeren burgerzin en democratische waarden bijbrengen. Het Instituut verleent ook sociale en morele bijstand aan alle oorlogsslachtoffers. Tot slot kreeg het Instituut in 2003 de opdracht om het statuut van nationale erkentelijkheid toe te kennen aan veteranen van Defensie. De titel van Veteraan wordt verleend aan de huidige en vroegere personeelsleden van Defensie die hebben deelgenomen aan minstens één door de Koning bepaalde missie8. De mogelijkheid om in de toekomst materiële voordelen toe te kennen aan deze veteranen wordt bestudeerd9.

8 9

Koninklijk besluit van 12 oktober 2006, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 17 november 2006 Voor meer gedetailleerde informatie verwijzen we naar de website en het jaarverslag van het instituut: www.niooo.be


93


2 REALISATIES A. Informatisering 1) Musnet: documentaire database

b) Het “themabestand”

Musnet is een software voor collectiebeheer waar de gegevens van verschillende

De zogenaamde “algemene” documentatie bevat documenten over Belgen die van

databanken worden ingevoerd en aan elkaar gekoppeld worden. De bedoeling van

ver of nabij betrokken zijn geweest bij de oorlog, de concentratiekampen, Belgische

Musnet is om opzoekingen van historische gegevens te vergemakkelijken.

en buitenlandse gevangenissen, processen,… Deze documentatie is toegankelijk via twee manuele fichebestanden: een geografisch fichebestand van ongeveer 200.000

Momenteel bevat Musnet gegevens van 5 databanken:

fiches en een thematisch fichebestand, het zogenaamde “themabestand” van

• de persoonlijke “DDO”-dossiers (Dienst Documentatie en Opzoekingen);

ongeveer 30.000 fiches.

• het “themabestand”; • boeken en publicaties;

Eind 2003 startte de DG Oorlogsslachtoffers met een project voor de informatisering,

• tijdschriften;

uniformering en controle van het “themabestand” om zo het documentair onderzoek

• de thesaurus.

aan te moedigen en de toegang tot deze documentatie praktischer, vollediger en gemakkelijker te maken. Er werd daarom een specifieke database aangemaakt in

a) De persoonlijke “DDO”-dossiers

Musnet om de codering van de gegevens van het “themabestand” gemakkelijker te maken en te systematiseren.

De DG Oorlogsslachtoffers beheert ongeveer 550.000 persoonlijke DDO-dossiers (Dienst Documentatie en Opzoekingen). Deze dossiers op naam bevatten

In de loop van 2008 werden er meer dan 2.000 gecorrigeerde of aangemaakte fiches

administratieve documenten en historische stukken over Belgen en buitenlanders die

gecodeerd. Sinds 2003 werden er 14.000 fiches geregistreerd.

in België hun woonplaats hadden tijdens de oorlog.

c) Boeken en publicaties De dossiers zijn toegankelijk via twee manuele alfabetische fichebestanden. De gegevens uit deze bestanden worden gecorrigeerd, gestandaardiseerd en

Om de monografieën (studies over een specifiek onderwerp) toegankelijker te

samengevoegd in één bestand om ze te coderen.

maken voor het publiek, werden ze via Musnet in 2006 geïnventariseerd en gecodeerd in een databank met meer dan 900 werken. Deze databank wordt

Sinds de start van het project in 2003 zijn er in totaal 107.394 gegevens gecodeerd. In

voortdurend aangevuld met werken die binnen de DG teruggevonden zijn en

de loop van 2008 werden 8.721 fiches in Musnet gecodeerd. 2.683 dossiers werden

nieuwe aanwinsten. De nieuwe boeken en publicaties kunnen giften van particulieren

aangevuld met documenten uit verschillende archieffondsen. Hierdoor komt het

zijn of werken die opgemaakt werden op basis van de oorlogsarchieven van de DG.

totale aantal aangevulde dossiers op 17.227. DG Oorlogsslachtoffers

95

d) Tijdschriften

Dit jaar werden er 1.083 dossiers van rechthebbenden van politieke gevangenen toegevoegd in Victory en 2.610 dossiers van buitenlandse politieke gevangenen. Ook de

In 2006 werd gestart met de catalogisering van tijdschriften, waarbij de artikels

namen en de gegevens van de andere rechthebbenden werden toegevoegd.

systematisch worden onderzocht en gecodeerd. Tot nu toe zijn er 53 tijdschriften volledig verwerkt, wat overeenstemt met een totaal van 12.400 ingevoerde artikels.

Via de Victory-database zijn er al meer dan 283.000 gecodeerde dossiers raadpleegbaar.

e) De thesaurus Het programma wordt ook nog regelmatig aangepast in functie van de behoeften van Een thesaurus is een lijst van termen die een genormaliseerde woordenschat vormen over een bepaald kennisdomein. De termen hebben onderling synoniemieke, hiërarchische en associatieve relaties. Het is een soort gehiërarchiseerd woordenboek. De thesaurus van de DG Oorlogsslachtoffers bevat nog geen nieuwe gegevens. Ze zal geconceptualiseerd en gekoppeld worden aan de thema’s (ingangen) van het “themabestand”, zodra dit volledig is gecodeerd.

2) Victory Victory is geëvolueerd tot een onmisbare, betrouwbare en toegankelijke databank. Het doel is om met enkele muisklikken een overzicht te krijgen van de verschillende dossiers van de DG Oorlogsslachtoffers (statuten, renten en pensioenen) die op naam van elk burgerlijk oorlogsslachtoffer worden bewaard. Dagelijks worden er nieuwe gegevens ingevoerd en aanpassingen of correcties aangebracht. Victory laat toe kostbare tijd te winnen, zowel bij het opzoeken van informatie als bij het eigenlijke beheer van de dossiers van de DG.

96


de DG.

B. Bewaring 1) De dossiers van de citadel van Hoei

Over die erkenningen beslisten plaatselijke Rechtbanken voor Oorlogsschade. De afhandeling van de vergoedingen behoorde tot de bevoegdheid van het ministerie

De individuele dossiers van de citadel van Hoei bevatten originele individuele en/

van Financiën (Dienst voor Oorlogsschade) en na de Tweede Wereldoorlog tot de

of collectieve documenten over meer dan 5.000 personen die tijdens de Tweede

bevoegdheid van het nieuwe ministerie voor Oorlogsgetroffenen, de voorloper van de

Wereldoorlog werden opgesloten in de citadel van Hoei.

DG Oorlogsslachtoffers. Daarmee kwamen ook deze individuele dossiers in het bezit van

In 2008 werden er 631 dossiers ingevoerd in Musnet en verpakt in zuurvrij materiaal

de DG.

voor de bewaring van archieven. Sinds de start van het project zijn er 1.466 dossiers verwerkt.

Bijna een eeuw na het einde van de Eerste Wereldoorlog bieden deze documenten de

2) De dossiers van de burgerlijke oorlogsslachtoffers van de Eerste Wereldoorlog

mogelijkheid een beeld te hebben van het lot van de individuele burgers. Het belang daarvan mag niet onderschat worden: het gaat om persoonlijke verhalen en het geeft de mogelijkheid om diepteonderzoek te doen naar de impact van de Eerste Wereldoorlog.

Het archief van de DG Oorlogsslachtoffers is in de eerste plaats bekend voor de dossiers van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Veel minder bekend zijn de dossiers

�

over de Eerste Wereldoorlog. Nochtans gaat het om een erg groot bestand: ongeveer 1.100 meter archief, hetzij meer dan 200.000 individuele dossiers. Dit archief bestaat uitsluitend uit dossiers van burgerslachtoffers en wordt herwerkt zodat het toegankelijker zou zijn voor nabestaanden en onderzoekers. De wet van 10 juni 1919 bepaalde dat burgers net als militairen recht hadden op een vergoeding. Daarmee bedoelde men in de eerste plaats de burgerlijke slachtoffers van militaire handelingen zoals beschietingen of de vele brutale terechtstellingen die de Duitse soldaten uitvoerden in 1914. Maar ook andere slachtoffers konden aanspraak maken op ondersteuning, zoals politieke gevangenen die een lichamelijk letsel hadden overgehouden aan hun gevangenschap. Later werden ook de verplicht tewerkgestelden erkend.


97

C. Het bestand van de weggevoerde en vervolgde Belgische joden en zigeuners

D. De Memoriaal van de nazi-repressie

De DG Oorlogsslachtoffers bewaart één van de voornaamste bronnen over het verloop van de

De bedoeling van dit herinneringsproject is een lijst op te maken van de slachtoffers van de

rassenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het gaat om het bestand over de vervolging

repressie door de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de eerste fase van het project, dat

en deportatie van de Belgische joden en zigeuners. Dit archieffonds bestaat uit 57.000 fiches.

van start ging in 2006, kon een bijna volledige lijst worden opgemaakt van de gevangenen van

Omwille van de enorme historische waarde besliste de DG dit bestand te digitaliseren.

het Fort van Breendonk. In 2010 wordt deze lijst gepubliceerd in de vorm van een Gedenkboek waarin alle namen zijn opgenomen.

Het bestand van de weggevoerde en vervolgde joden en zigeuners werd tijdens de oorlog door de Duitse veiligheidsdienst (Sicherheitspolizei-Sicherheitsdienst) samengesteld en bevat de namen van alle Belgische joden en zigeuners die geregistreerd werden voor de Endlösung. Het werd in 1945 in Hasselt teruggevonden en bestaat uit Duitse fiches die werden opgemaakt op basis van de verplichte inschrijving van de joden. Na de oorlog vulde de DG Oorlogsslachtoffers het bestand aan met andere documenten (al dan niet uit de oorlog) om vermisten op te sporen. Bij de naam van elke persoon die is opgenomen in dit bestand, hoort een dossier dat bestaat uit verschillende fiches (“fichedossiers”). Dit project ging van start in oktober 2007 en heeft een dubbele doelstelling: • deze belangrijke historische bron beschermen door digitalisering en herverpakking; • dit fonds toegankelijk maken via een online database om zo tegemoet te komen aan de vragen van familieleden en onderzoekers. Sinds het begin van het project is het volgende gerealiseerd in de verschillende stappen van het project:

98

Voorgescande fiches

Fiches waarbij de nietjes werden weggehaald

Ingevoerde fiches

Gescande fiches

Benoemde fiches

Herverpakte fiches

25.811

24.838

24.286

21.863

21.020

9.312

3 TRANSVERSALE ASPECTEN A. Balanced Scorecard

B. Communicatie

De Balanced Scorecard (BSC) is een prestatiemeetinstrument om de operationele doelstellingen

1) Website warvictims.fgov.be

op te volgen en de risico’s en de obstakels te identificeren. Voor de invoering van de BSC bij de DG werd in 2005 een stuurcomité georganiseerd. Dat comité

De nieuwe versie van de website www.warvictims.fgov.be werd online geplaatst op

legde vier kernactiviteiten vast:

25 juni 2008. Deze vernieuwde website werd ontworpen rekening houdend met de

• het beheren, bewaren en herwaarderen van de archieven;

behoeften van de gebruiker. Men kan er rubrieken terugvinden over de slachtoffers van

• het nemen van beslissingen n.a.v. aanvragen van statuten, renten en pensioenen;

de oorlog, over historische opzoekingen en de meest gestelde vragen.

• het afleveren van informatie en documenten; • transversale projecten om de dienstverlening te verbeteren.

Bezoekers van de site vinden er aanvraagformulieren terug en ook de wetgeving over de oorlogsslachtoffers kan online geraadpleegd worden.

De analyse van de resultaten van de BSC heeft aangetoond dat de behandelingstermijnen van de dossiers voor invaliditeitspensioenen duidelijk verbeterd zijn tussen 2006 en 2008:

Streefdoelen

Voor de invoering van de BSC

Herzieningen wegens verergering

9 maanden

19 maanden

Weduwenpensioenen

3 maanden

Verzending ontvangstbewijs

7 dagen

Het aantal bezoekers van de website steeg dit jaar sterk tegenover de vorige jaren: 8.908 in 2008, een stijging van 202% tegenover 2007.

Na de invoering van de BSC 2006

2007

2008

15 maanden

12 maanden

8,9 maanden

4,5 maanden

3,5 maanden

2,2 maanden

2 maanden

15 dagen

10 dagen

7 dagen

5 dagen

Maandelijkse verdeling van het aantal bezoekers van de website http://warvictimes.fgov.be (2004-2008) 1600 1600 1400 1400

Sinds januari 2008 worden de gegevens opgeslagen in een programma waar ze voor iedereen van de DG online raadpleegbaar zijn. De resultaten worden maandelijks besproken tijdens

1200 1200

2004 2004 2005 2005 2006 2006 2007 2007 2008 2008

1000 1000 800 800 600 600 400 400 200 200

stafvergaderingen.

00 JJ


FF

M M

A A

M M

JJ

JJ

AA

SS

O O

N N

DD

99

2) Archidoc News

4) Het magazine Fedra

In juli 2008 lanceerde de dienst Archieven en Documentatie een nieuwsbrief met

Fedra, het magazine voor de federale ambtenaren, publiceerde twee artikels over de DG

de titel Archidoc News. De bedoeling van deze nieuwsbrief is een ruim publiek van

Oorlogsslachtoffers:

zowel professionelen als niet-professionelen te informeren over de rijkdom van de

• in februari 2008 was het artikel “Van het geheugen” gewijd aan het project voor

archieffondsen van de dienst en over de vorderingen op het vlak van onderzoek,

de scanning van de bestanden over de vervolging en de deportatie van de Belgische

inventarisering, digitalisering en bewaring van de archieven.

joden en zigeuners; • in september 2008 was het artikel “Oorlogsslachtoffers” gewijd aan de opzoekingen

In elk nummer komt één van de grote projecten van de dienst aan bod. Het eerste

die kunnen worden gedaan in de archieven van de DG om een familielid op te

nummer was gewijd aan het project voor de digitalisering van het bestand van de

sporen dat burgerlijk slachtoffer van de Tweede Wereldoorlog was.

Belgische joden en zigeuners. Het tweede nummer, dat werd gepubliceerd in 2009, was gewijd aan de Memoriaal van de nazi-repressie. Bepaalde rubrieken komen in elk nummer terug: een portret van een opmerkelijk figuur van de dienst, een toelichting bij een specifiek archieffonds,…

3) Het jaarverslag In 2007 publiceerde de DG Oorlogsslachtoffers haar vierde jaarverslag met de titel “Uitdagingen en inzet”. Deze publicatie komt tegemoet aan een reële behoefte aan informatie over de activiteiten van de DG, zowel bij het grote publiek als bij een gespecialiseerd publiek (parlementariërs, vaderlandslievende verenigingen, …).

100


C. Gebeurtenissen 1) Bezoek van de dienst Vreemdelingenzaken

3) Bezoek aan het Fort van Breendonk en de Dossin-kazerne in Mechelen

In november 2007 bracht het personeel van de dienst Archieven en Documentatie een bezoek aan de dienst Vreemdelingenzaken. Deze dienst beschikt over talrijke dossiers

Op 16 september 2008 bezocht het personeel van de DG twee historische

van buitenlandse joden die naar België immigreerden in de jaren 190010.

herdenkingsplaatsen: het Fort van Breendonk en het Joods Museum van Deportatie en Verzet in Mechelen. Deze bezoeken werden georganiseerd om de personeelsleden

In januari 2008 bracht de dienst Vreemdelingenzaken op zijn beurt een bezoek aan de

een beter beeld te kunnen geven van zaken waarmee ze in hun job worden

archieven van de DG, waar persoonlijke dossiers van joden worden bewaard die tijdens

geconfronteerd.

de Tweede Wereldoorlog gedomicilieerd waren in België en naar Auschwitz werden gedeporteerd. De samenwerking die op die manier tussen de twee instellingen is ontstaan,

4) Open monumentendagen 2008

zal het voor velen mogelijk maken om hun familiegeschiedenis te vervolledigen.

2) Geleide bezoeken voor het personeel van de FOD Sociale Zekerheid

Ter gelegenheid van de 20ste editie van de Open Monumentendagen rond het thema “20 Jaar, 20 Plaatsen”, opende de DG Oorlogsslachtoffers op 21 september 2008 opnieuw haar deuren voor het grote publiek. Van de 450 personen die het gebouw bezochten, namen er 225 deel aan de geleide

In februari en maart 2008 organiseerde de DG Oorlogsslachtoffers voor de personeelsleden

bezoeken waarbij uitleg werd gegeven over de architectuur van het gebouw, de werking

van de FOD Sociale Zekerheid geleide bezoeken aan het gebouw van “La Prévoyance

van de DG en de rol van de archieven. Omwille van het grote succes werden er talrijke

sociale”, de archieftoren en de koepel. Het personeel kreeg zo de gelegenheid om het

bijkomende bezoeken aan de archieftoren en de koepel georganiseerd.

prachtige art-decogebouw te ontdekken. Het gebouw werd in 1912 opgetrokken door Richard Pringier. Fernand en Maxime Brunfaut voerden in 1930 een eerste renovatie door. In 2004 werd het opnieuw gerenoveerd door de Regie der Gebouwen. Tijdens de rondleiding kregen de personeelsleden een beeld van de activiteiten van de DG en konden ze een bezoek brengen aan het indrukwekkende archieffonds.

10

Een deel van de dossiers werd in 2008 overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief

101

DG Personen met een handicap

1


2



Organogram

De Directie-generaal (DG) Personen met een handicap helpt personen met een handicap en hun

In 2008 ging alle aandacht naar de organisatie en realisatie van de nieuwe structuur van de DG

naaste omgeving door het toekennen van tegemoetkomingen en attesten die recht geven op

Personen met een handicap. Sinds 1 april 2008 is de reorganisatie een feit en bestaat de DG uit

andere rechten en sociale of fiscale voordelen.

een management team, met daaronder vijf diensten: • het Contact Center, met vier belangrijke entiteiten:

Ze streeft naar een optimale toegankelijkheid, een snel antwoord op de vragen van klanten

- Callcenter

en belanghebbenden en een snelle en correcte toekenning van de uitkeringen aan de

- Klantendienst

rechthebbenden.

- Sociale dienst - Beheer van documenten

In 2007-2008 stonden de volgende doelstellingen voorop:

• het Afhandelingscentrum

• Een toegankelijke organisatie

• het Centrum voor medische expertise

De DG Personen met een handicap is een openbare dienst die in nauw contact staat met

• de dienst Betalingen

de burger en de klant centraal stelt.

• de dienst Geschillen

• Goed geïnformeerde burgers De DG Personen met een handicap neemt initiatieven om de burgers beter te

Het management team wordt ook nog bijgestaan door ondersteuningscellen.

informeren. • Een kwaliteitsvolle dienstverlening

De DG Personen met een handicap staat ook in voor het secretariaat van de volgende

De DG Personen met een handicap wil de snelheid van haar dienstverlening verder verbeteren. Ze neemt beslissingen die correct en coherent zijn.

• De Nationale Hoge Raad voor Personen met een handicap (NHRPH), die alle algemene

• Efficiënte werkmethoden

onderwerpen onderzoekt die te maken hebben met personen met een handicap en

De DG Personen met een handicap wil haar middelen zo rationeel mogelijk inzetten. • Competent en gemotiveerd personeel

waarvoor de federale staat bevoegd is. • De Commissie voor sociaal hulpbetoon, die advies geeft over individuele gevallen die

Aangezien het personeel een belangrijke rol speelt bij de modernisering, is het van groot belang een niveau en werkkader te creëren die een kwalitatieve, continue dienstverlening garanderen aan de klanten.

adviesorganen:

worden voorgelegd aan de bevoegde minister. • De Interministeriële Conferentie “Personen met een handicap”, die een ontmoetingsplaats is voor de verschillende bevoegdheidsniveaus. Deze laat toe om een transversaal beleid te voeren voor de personen met een handicap.

104


Management team

Ondersteuningscellen •Communicatie •Beleidssteun •Budget •Correspondent HR •Correspondent ICT •Logistiek •Managementassistenten

Contact Center

Afhandelingscentrum

•Sociale dienst •Callcenter •Klantendienst •Beheer van documenten

•Werkstations •Ondersteuningscel

Centrum voor medische expertise

•Brussel •Antwerpen •Gent •Brugge •Hasselt

•Bruxelles •Liège •Namur •Charleroi •Mons

Dienst Betalingen

Dienst Geschillen

•Betaling tegemoetkomingen •Terugvorderingen •Betaling schuldvorderingen

•Ondersteuningscel


105

C. Het rechtstreeks contact met de burger (Front Office) De grondige reorganisatie van de DG Personen met een handicap werd afgerond in 2008 en de

3) Sociale dienst – Sociale permanenties

organisatiestructuur werd afgestemd op de behoeften van de gebruikers. De DG Personen met een handicap heeft 21 maatschappelijk assistenten in dienst die burgers

1) Callcenter

informeren over hun rechten op vlak van de tegemoetkomingen en afgeleide voordelen en over de stand van zaken van hun dossier. Ze verwijzen hen door naar de bevoegde diensten,

Het callcenter van de DG Personen met een handicap behandelt de vragen van personen

en dit ook buiten de FOD Sociale Zekerheid. De maatschappelijke assistenten verzorgen

met een handicap die per telefoon, fax en e-mail informatie ontvangen over de

dagelijks permanenties in Brussel en één keer per maand in een honderdtal gemeenten

regelgeving en de toepassing ervan.

over het hele land. Indien nodig gaan de maatschappelijk assistenten ook op huisbezoek.

Het callcenter werkt volgens een vaste procedure. Het vormt als front office de eerste lijn

Daarnaast zijn de maatschappelijke assistenten ook belast met sociale onderzoeken naar de

die algemene vragen beantwoordt of vragen die geen grondige kennis van de dossiers

inkomsten en uitgaven van personen met een handicap. In dit kader hebben ze regelmatig

vereisen. Voor antwoorden waarvoor een meer gedetailleerde kennis nodig is, neemt de

contact met de plaatselijke diensten voor maatschappelijk welzijn en stellen ze de Commissie

front office contact op met de back office, namelijk de dossierbeheerders, die de tweede

voor sociaal hulpbetoon in staat om een gefundeerd voorstel voor te leggen aan de minister

lijn vormen.

over het al dan niet terugvorderen van betaalde bedragen.

2) Klantendienst De Klantendienst stelt alles in het werk om zo snel mogelijk een correct schriftelijk antwoord te geven aan personen met een handicap die een vraag stellen over hun dossier.

106



2 REALISATIES A. Tegemoetkomingen Eén van de voornaamste opdrachten van de DG Personen met een handicap is het toekennen

2008: IVT/IT in cijfers ten opzichte van 2007

van tegemoetkomingen aan personen met een handicap.

1) Doelgroep • Personen met een handicap die behoren tot het stelsel van de niet-bejaarden. Dit zijn personen die vanaf de leeftijd van 21 jaar en vóór de leeftijd van 65 jaar een inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) of integratietegemoetkoming (IT)

69.640 inkomende dossiers

+7,3%

59.168 uitgaande dossiers

-15,7%

143.037 rechthebbenden

+4,2%

1.013,5 miljoen € betalingen

+8,5%*

(*)Inflatiegezuiverd: 3,8%

ontvangen. 2008: THAB in cijfers ten opzichte van 2007

• Personen met een handicap die behoren tot het stelsel van de bejaarden. Dit zijn de personen die vanaf de leeftijd van 65 jaar de tegemoetkoming voor hulp aan

68.781 inkomende dossiers

+4,3%

bejaarden (THAB) krijgen.

60.974 uitgaande dossiers

-7,6%

130.375 rechthebbenden

+1,8%

414,4 miljoen € betalingen

+5,9%*

2) Gemiddelde onderzoekstermijn De onderzoekstermijn voor de aanvragen van de IVT/IT bedraagt gemiddeld 10,7 maanden. Wat betreft de aanvraag van de THAB duurt het gemiddeld 8,7 maanden voor er een beslissing wordt genomen.

3) Medische expertise

(*)Inflatiegezuiverd: 1,4%

4) Oude tegemoetkomingen Een beperkt aantal personen ontvangen nog oude tegemoetkomingen: de gewone en de bijzondere tegemoetkoming, de aanvullende tegemoetkoming, de tegemoetkoming

Als een burger een tegemoetkoming aanvraagt, moet hij een medische expertise laten

ter aanvulling van het gewaarborgd inkomen en de tegemoetkoming voor hulp van

uitvoeren om vast te stellen in welke mate hij een handicap heeft.

derden. Hun totaal aantal bedraagt nog 2,4% van het totaal aantal rechthebbenden

In 2008 gaven deze aanvragen aanleiding tot 94.439 medische expertises. Dit is 70%

op een tegemoetkoming. De uitbetaalde sommen maken 2% uit van de regelmatige

van alle expertises die uitgevoerd worden door de DG Personen met een handicap. De

uitgaven voor de tegemoetkomingen.

gemiddelde jaarlijkse termijn voor een medische expertise bedraagt 3,6 maanden voor de IVT/IT en 2,5 maanden voor de THAB.

108


B. Andere prestaties 1) Medische expertises met het oog op de toekenning van de bijkomende kinderbijslag

3) Parkeerkaarten en verminderingskaarten voor het openbaar vervoer voor personen met een ernstige visuele handicap

Op vraag van de kinderbijslagfondsen erkent het Centrum voor medische expertise de handicap van een kind. Het betrokken kinderbijslagfonds betaalt nadien de bijkomende

In 2008 werden er 59.578 parkeerkaarten en 1.283 verminderingskaarten voor

kinderbijslag uit. In 2008 werden er 21.202 expertiseaanvragen afgehandeld, wat

het openbaar vervoer aangevraagd en werden er 50.224 parkeerkaarten en 1.266

3% minder is dan in 2007. De gemiddelde jaarlijkse onderzoekstermijn voor deze

verminderingskaarten uitgereikt. Voor de uitgereikte parkeerkaarten is dat meer dan het

expertises bedraagt 3,1 maanden.

dubbele van tien jaar geleden, voor de verminderingskaarten minder dan de helft.

2) Attesten a) Algemeen attest De beslissing tot erkenning van de handicap, waardoor de persoon met een handicap bepaalde sociale of fiscale voordelen kan aanvragen, wordt meegedeeld in een algemeen attest. Eind december 2008 waren er 514.576 personen met een erkende handicap.

b) Attesten voor het bekomen van het sociaal tarief voor gas en elektriciteit en attesten voor de vrijstelling van de saneringsbijdrage In 2008 ontvingen ongeveer 254.000 personen met een handicap de specifieke attesten voor het bekomen van het sociaal tarief voor gas en elektriciteit. Ongeveer 132.000 personen kregen het attest voor de vrijstelling van de saneringsbijdrage.

109

C. Geschillen

D. Terugvorderingen

De dienst Geschillen behandelt de (hoger) beroepen die personen met een handicap hebben

Het gaat hier om het terugvorderen van ten onrechte ontvangen uitkeringen (bijvoorbeeld in

aangetekend bij de Arbeidsrechtbanken en -hoven tegen een medische beslissing en/of een

geval van wijziging van de familiale situatie of de stijging van de inkomsten,…).

administratieve beslissing over hun aanvraag.

1) Nederlandstalige dossiers “terugvorderingen”

In het afgelopen jaar werden er 3.079 verzoekschriften ingediend. 1.821 verzoekschriften hadden specifiek betrekking op de erkenning van de handicap. Er werd 132 keer een hoger beroep

Er werden 1.095 dossiers onderzocht. In 18,17% van de gevallen bleef de schuldvordering

aangetekend.

behouden, in 16,44% bleef ze gedeeltelijk behouden. In 65,39% van de gevallen werd aan de schuldvordering verzaakt. De DG vorderde voor deze dossiers een totaalbedrag van 1.267.590,29 € terug en verzaakte aan een bedrag van 3.405.769,13 €.

2) Franstalige dossiers “terugvorderingen” Er werden 1.871 dossiers onderzocht. In 8% van de gevallen bleef de schuldvordering behouden, in 13% bleef ze gedeeltelijk behouden. In 79% van de gevallen werd aan de schuldvordering verzaakt. De DG vorderde voor deze dossiers een totaalbedrag van 1.204.127,67 € terug en verzaakte aan een bedrag van 7.388.881,14 €.

110

E. Callcenter

F. Elektronisch beheer

De 33 medewerkers van het callcenter beantwoordden in 2008 275.850 oproepen, een

De rode draad doorheen de veranderingen bij de DG zijn de digitalisering van de processen

stijging met 10,8% tegenover 2007. Het aantal telefonische contacten daalde met 170.717.

en de elektronische uitwisseling van gegevens met andere actoren. Intern werd alle software

De servicefactor, dit is het percentage oproepen waarbij een persoonlijk gesprek is begonnen

voor dossierbehandeling aangepast aan de nieuwe werking. Daarnaast werden de elektronische

binnen de 30 seconden, is daarentegen gestegen van 17,5% tot 27,6%.

workflows met de externe partners verfijnd.

1) Vernieuwde software voor dossierbeheer Het “digitaal dossier” van de personen met een handicap is het resultaat van een procedure die werd uitgevoerd om de papieren dossiers te digitaliseren, om ze op een efficiëntere manier te kunnen raadplegen en behandelen. Bovendien wordt door het elektronisch beveiligen van de gegevens de vertrouwelijkheid van de informatie gewaarborgd. De software voor het dossierbeheer, Tetra, werd aangepast naar aanleiding van de centrale plaats van het digitaal dossier en de creatie van tien werkstations voor de afhandeling. Sinds begin december 2008 worden de in Tetra aangemaakte documenten digitaal doorgestuurd naar de drukkerij van de FOD Financiën (FinPress), die zorgt voor het afdrukken en versturen.

2) Scannen en coderen van papieren documenten In het kader van het nieuwe digitale beheer van dossiers en documenten, scant de dienst Documentbeheer alle inkomende post en zorgt ze voor de toewijzing aan de diensten. De toewijzing verloopt automatisch aangezien de documenten voorzien zijn van een streepjescode. In de loop van 2009 zullen streepjescodes worden geprint op de uitgaande documenten van de DG.


111

3) Elektronische gegevensuitwisseling met andere actoren

4) Digitalisering van de archieven In 2006 ging de DG met het project archiDIG van start. De afgehandelde dossiers van de

a) Bancaire gegevens

personen met een handicap (zowel het administratieve als het medische luik) werden toen naar de Rijksdienst voor pensioenen (RVP) gestuurd voor digitalisering. Sinds de

De bankrekeninggegevens van personen met een handicap die in Tetra worden

invoering van het digitale administratieve dossier in november 2008 volgen enkel nog

ingebracht, worden via het Isabel-netwerk naar de banken gestuurd. Deze banken

de medische dossiers de procedure van ArchiDig. In 2008 werden er meer dan 170.000

controleren onder meer of de naam van de rekeninghouder overeenkomt met de naam

dossiers op deze manier verwerkt.

van de persoon met een handicap. Na een positief advies van de bankinstelling wordt de rekening geactiveerd in Tetra. Deze methode garandeert dat de tegemoetkoming

ArchiMOVE, de verhuis van de dossiers van de Zwarte Lievevrouwstraat1 naar de kelders

op de juiste rekening terechtkomt.

van de RVP, vond plaats tussen april en oktober 2008. Tijdens deze periode werden meer dan 500.000 dossiers van een referte voorzien, geïnventariseerd en naar de kelders van

b) Fiscale gegevens

de RVP verhuisd.

Bij de behandeling van de aanvragen voor inkomensvervangende tegemoetkomingen

Scanning-on-demand, de mogelijkheid om het inscannen van een dossier aan te

en integratietegemoetkomingen worden de belastbare inkomens van de personen

vragen dat zich in de kelders van de RVP bevindt, werd in 2008 uitgetest en zal in 2009

met een handicap en van hun eventuele partner in aanmerking genomen. Deze

operationeel zijn.

informatie wordt voortaan bekomen via een elektronische uitwisseling met de FOD Financiën, wat een snellere verwerking van de dossiers garandeert.

Deze procedures zullen het mogelijk maken om alle dossiers van de personen met een handicap die reeds vóór de inwerkingtreding van het elektronische dossier bestonden, te

c) Kinderbijslag

digitaliseren. Het einde van deze verrichtingen is voorzien in de loop van 2013.

Sinds oktober 2008 moeten de kinderbijslagfondsen hun aanvragen voor de erkenning van de handicap van kinderen elektronisch indienen. De DG stuurt het resultaat van deze aanvraag elektronisch terug naar de fondsen. Ook ambtshalve herzieningen worden voortaan zes maanden vóór de vervaldatum automatisch opgestart. Zo kan het fonds de toeslag zonder onderbreking verder uitbetalen als de nieuwe medische expertise leidt tot een medische erkenning van de handicap. 112

1


Adres van de DG Personen met een handicap tot 2009

3 KERNCIJFERS

2008

Verschil met 2007

• Aantal inkomende dossiers

69.640

+ 7,3%

• Aantal uitgaande dossiers

59.168

- 15,7%

• Nog in behandeling op 31/12

54.848

+ 23,9%

10,7 maanden

+ 20,2%

• Aantal afgehandelde medische expertises IVT-IT

42.230

+ 3,0%

• Aantal rechthebbenden op 31/12

143.037

+ 4,2%

1.013,5 miljoen €

+ 8,5%

607 €

+ 5,8%

• Aantal inkomende dossiers

68.781

+ 2,0%

• Aantal uitgaande dossiers

60.974

- 7,7%

• Nog in behandeling op 31/12

49.786

+ 19,0%

8,7 maanden

+ 20,8%

• Aantal afgehandelde medische expertises THAB

52.209

- 2,5%

• Aantal rechthebbenden op 31/12

130.455

+ 1,9%

416,4 miljoen €

+ 5,9%

274 €

+ 5,4%

A. Inkomensvervangende en integratietegemoetkoming (IVT-IT)

• Gemiddelde jaarlijkse onderzoekstermijn

• Bedrag van de tegemoetkomingen (zonder achterstallen) • Bedrag gemiddelde maandtegemoetkoming B. Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB)

• Gemiddelde jaarlijkse onderzoekstermijn

• Bedrag van de tegemoetkomingen (zonder achterstallen) • Bedrag gemiddelde maandtegemoetkoming


113

2008

Verschil met 2007

21.202

- 3,1%

• Aantal afgehandelde medische expertises enkel voor attesten

18.814

- 18,3%

• Aantal personen met een medische erkenning op 31/12

514.576

+ 5,4%

• Aantal uitgereikte parkeerkaarten

50.224

- 2,4%

• Aantal uitgereikte verminderingskaarten op het openbaar vervoer

1.266

+ 24,9%

283.538

+ 7,1%

• Aantal telefoonoproepen ontvangen door het Contact Center

372.167

- 45,8%

• Aantal telefoonoproepen beantwoord door het Contact Center

275.850

+ 10,9%

27,6

+ 57,7%

C. Medische expertises Bijkomende Kinderbijslag • Aantal afgehandelde expertises voor Bijkomende Kinderbijslag D. Medische attesten

E. Afgeleverde kaarten

• Aantal parkeerkaarten in omloop op 31/12 F. Contact met de sociaal verzekerden

• Service factor van het Contact Center

114


4 TRANSVERSALE ASPECTEN A. Klantendienst

B. Handvest voor een klantvriendelijke overheid

Klachtenbehandeling Op 1 juli 2008 is de DG Personen met een handicap gestart met een project rond

1) Meting van de klantentevredenheid/ tevredenheidsenquête

klachtenbehandeling. Een efficiënte klachtenbehandeling en de identificatie van de redenen voor een klacht laten de DG immers toe haar dienstverlening nog te verbeteren.

In 2006 heeft de federale overheid een handvest opgesteld voor een klantvriendelijke overheid. De FOD Sociale Zekerheid sloot zich daarbij aan door de ondertekening van

Ongeveer 50% van de klachten werd via internet ingediend. Van alle binnengekomen klachten

een protocol. De tevredenheidsenquête van de DG Personen met een handicap, die

was 45% ontvankelijk.

werd uitgevoerd eind 2007 en waarvan de resultaten nu beschikbaar zijn, past binnen

Ongeveer 45% van de ontvankelijke klachten gaat over de termijnen (beslissingen of verkrijgen

dit initiatief.

van informatie). Een terugkerende categorie van klachten (24%) heeft betrekking op fouten of slordigheden bij de behandeling van de aanvragen. 12% van de klachten gaat over willekeur in

2) Grote steekproef

beslissingen en gebrek aan objectiviteit. De tevredenheidsenquête werd uitgevoerd tussen half oktober en half november De meeste ontvankelijke klachten (85%) gaan over het Afhandelingscentrum en het Centrum

2007. 16.336 personen ontvingen per post een vragenlijst. 6.779 personen (41%)

voor Medische Expertise.

beantwoordden deze. De enquête had betrekking op alle diensten en peilde naar de tevredenheidsgraad van de klanten op het gebied van kwaliteit, toegankelijkheid,

91% van de ontvankelijke klachten kon de DG afhandelen binnen de voorziene termijn van 15 werkdagen vanaf de ontvangst van de klacht.

snelheid, vriendelijkheid, efficiëntie en klantgerichtheid.

3) Enquêteresultaten – Prioriteiten • Verbeterpunten: behandelingstermijn van aanvragen en antwoordtermijn bij informatie-vragen; • Aandachtspunten: doorverwijzing van de klanten naar andere instanties; • Te behouden: openingsuren en leesbaarheid van de documenten; • Optimaal te benutten: luisterbereidheid en vriendelijkheid.


115

C. Enquête over de behoeften van de professionele partners

D. Website en digitale nieuwsbrief 1) De website handicap.fgov.be

De DG Personen met een handicap organiseerde in 2007 een enquête bij haar professionele partners – sociale werkers en eerstelijnsmedewerkers van ziekenfondsen en belangen-

De website wordt vooral bezocht door professionele gebruikers: 41% zijn collega’s van

verenigingen – om te onderzoeken welke informatie zij verwachten van de DG. De resultaten

overheidsdiensten en 31% is actief in de zorgsector. De professionelen beschouwen de

van de enquête leidden tot twee initiatieven in 2008: een opendeurdag (147 bezoekers) en

site als een referentiepunt waar ze betrouwbare informatie krijgen en op de hoogte

de organisatie van informatiesessies voor deze doelgroep (vanaf september 2008 werden een

blijven van nieuws uit de sector.

30-tal sessies georganiseerd).

De meest geraadpleegde thema’s zijn de sociale en fiscale voordelen en de wetswijzigingen op het vlak van tegemoetkomingen, evenals de procedures voor het indienen van aanvragen voor tegemoetkomingen en parkeerkaarten. Maandelijks ontvangt de website 22.000 bezoekers.

2) HandiFlash Het aantal abonnees op de elektronische nieuwsbrief HandiFlash bedraagt 3.900, wat een stijging is van bijna 16% ten opzichte van 2007. In 2008 werd een enquête gehouden onder de lezers van HandiFlash. Hieruit bleek dat HandiFlash wordt beschouwd als een goede (66%) tot zeer goede publicatie (13%).

3) Medewerking aan de portaalsite van de sociale zekerheid In 2008 werd de portaalsite www.socialezekerheid.be volledig vernieuwd. De DG Personen met een handicap heeft, zoals alle openbare instellingen van sociale zekerheid, haar fiches vervolledigd en afgestemd op de huidige internetmogelijkheden.

116

5 BIJLAGEN A. Overzicht projecten in het kader van de digitalisering Project

Doelstelling

Impact op afhandelingstermijn

1

Contact Center

Uitbouw van een performant informatiecentrum via telefoon, e-mail of fax.

2

Handiweb (mogelijkheden via internet voor personen met een handicap)

Via internet voor persoon met een handicap:

Stand van zaken

Betere informatie voor de aanvragers. De tweede lijn (afhandelingscentrum, centrum voor medische expertise, dienst Betalingen) heeft meer capaciteit om aan de dossiers te werken.

Operationeel sinds 1/4/2005

Elektronische raadpleging van dossier met mogelijkheid van registratie van een aanvraag en het doen van een mededeling.

Meer afhandelingscapaciteit doordat de raadpleging van het dossier minder vragen om uitleg uitlokt. Mogelijkheid van rechtstreekse verwerking van de aanvragen in de toepassingsapplicatie Tetra.

In productie voorzien in april 2010

Een aanvraag volledig elektronisch afwerken; elektronische post en archief.

Mogelijkheid van rechtstreekse verwerking van de aanvragen in de toepassingsapplicatie Tetra.

In productie voorzien in januari 2011

Simulatiemodel: een tool die moet toelaten om “de vermindering van het verdienvermogen of zelfredzaamheid” in te schatten en om bij benadering het bedrag van de tegemoetkoming te kunnen kennen.

Instroom van onnodige aanvragen waarschijnlijk wat afgeremd.

In productie voorzien in het najaar 2011

3

Communit-e

Online doorsturen vanuit gemeente van de geregistreerde aanvragen en mededelingen.

DG Personen met een handicap moet de aanvragen en de mededelingen niet meer inbrengen in de toepassings-applicatie Tetra.

Operationeel sinds juli 2006

4

Medic-e extern

Externe digitale flux.

De relevante informatie van de huisarts of specialist komt rechtstreeks in de digitale workflow van het centrum voor medische expertise.

In productie voorzien in het voorjaar 2011

Vereenvoudigd formulier voor huisarts of specialist.

Centrum voor medische expertise verkrijgt gemakkelijker de relevante dossiergegevens.

In productie voorzien midden 2009


117

Project

5

Rijksregister

Doelstelling


Ophalen van wettelijke gegevens, behalve de foto.

Stand van zaken

Gegevens zijn meteen in toepassingsapplicatie Tetra geïntegreerd Operationeel vanaf het ogenblik van het indienen van de aanvraag. Geautomatiseerde detectie van de gezinssamenstelling. In productie voorzien Bovendien wordt in de toepassingsapplicatie Tetra gesignaleerd begin 2009 wanneer het dossier moet worden herzien.

Ophalen van foto.

Volledig geautomatiseerde verwerking van het aanmaken van In productie voorzien een parkeerkaart. eind 2009

6

Isabel

Elektronische verificatie van het rekeningnummer.

Verhoogt het capaciteitsniveau van de betalingen.

Operationeel sinds 2008

7

Dimona

Bericht van begin en einde tewerkstelling.

Verhoogt het capaciteitsniveau van het afhandelings-centrum


8

Taxi-As

Belastbare inkomsten van de aanvragers.

Voor ca. 60 % van de dossiers IVT-IT gebeurt de inkomsten-toets Operationeel sinds mei 2008 automatisch.

9

Oorlogsslachtoffers

Uitkering in mindering te brengen voor THAB.

Bedrag van de uitkering is meteen in de toepassingsapplicatie In productie voorzien in 2012 Tetra geïntegreerd.

Pensioenkadaster


Uitkering is meteen in de toepassingsapplicatie Tetra In productie voorzien in geïntegreerd. april 2009

10

(Overlevings)pensioen bij wijziging burgerlijke staat.

118

11

Uitkering arbeidsongeval Uitkering beroepsziekte


Indicaties van uitkering meteen in de toepassingsapplicatie Tetra In productie voorzien geïntegreerd. eind 2009

12

Cadnet

Kadastraal inkomen van de aanvragers.

Aanrekening van kadastraal inkomen is meteen in de In productie voorzien toepassingsapplicatie Tetra geïntegreerd. in april 2009

Transacties van de afgelopen tien jaar.

Gedeelte van de informatie nodig voor de aanrekening op de In productie voorzien tegemoetkoming wordt meteen in de toepassingsapplicatie midden 2011 Tetra geïntegreerd.


Project

Doelstelling


Stand van zaken

13

Cadaf

Ontvangen van kinderbijslag (werknemers en openbare sector).

Automatische detectie in de toepassingsapplicatie Tetra van het In productie voorzien behoren tot categorie C. in april 2009

14

Handiplaced

Gegevens betreffende het verblijf in een instelling.

Automatische detectie in de toepassingsapplicatie Tetra.

15

Werkloosheidsuitkeringen Informatie betreffende het recht op de uitkering en In rekening te brengen uitkering wordt meteen in de In productie voorzien dagbedrag. toepassingsapplicatie Tetra geïntegreerd. in 2010

16

Ziekteuitkeringen

Informatie betreffende het recht op de uitkering en In rekening te brengen uitkering wordt meteen in de In productie voorzien dagbedrag. toepassingsapplicatie Tetra geïntegreerd. in 2012

17

Voorschotten OCMW’s

Elektronische afrekening van de voorschotten betaald door Positieve invloed op de capaciteit van de betaaldienst. de OCMW’s.

18

Handichild

On-line doorsturen vanuit aanvragen Bijkomende Kinder- Geautomatiseerde gegevensuitwisseling tussen de kinder- Operationeel sinds 2008 bijslag en van het resultaat van het medisch onderzoek. bijslagfondsen en de DG Personen met een handicap.

19

Handiflux

Elektronisch ter beschikking stellen van gegevens aan derden Uitbreiding capaciteit van afhandelingscentrum doordat minder In productie voorzien die voordelen toekennen aan personen met een handicap. tijd gaat naar het opsturen van papieren attesten eind 2009

20

Eiew-Justitie

Elektronische verzending van het dossier voor de Positieve invloed op de capaciteit van de geschillendienst rechtbank.

In productie voorzien eind 2009

21

Telewerk

Dossiers kunnen op afstand verwerkt worden.


22

Tetra

Continue verbetering van de DGHAN toepassings- Te verwachten verbeteringen: applicatie. - automatische herzieningen - kwaliteitswaarborg - verhoging gebruiksgemak.

23

Medic-e (intern)

Volledig elektronisch medisch dossier.

Beter benutten van de capaciteit van de medewerkers.

In productie voorzien eind 2010

In productie voorzien in 2012

Lopende

Beter benutten van de capaciteit in het centrum voor Medische In productie voorzien in het Expertise. voorjaar 2009


119

Project

24

CRM toepassingen

Doelstelling


Stand van zaken

Opvolgingstool (Siebel ) voor doorverwijzingen naar de Beter benutten van de capaciteit door stroomlijning van de Operationeel tweede lijn. klantentevredenheid. Opvolgingstool voor het beheer van de klachten.

120

25

Admin-e

Invoeren van een Document Management System (DMS).

Snelle, efficiënte, betrouwbare en volledige management- In productie voorzien in het informatie. najaar 2008

26

Archidig

Digitalisering van de archieven.

Snelle, efficiënte, betrouwbare en volledige management- Operationeel sinds informatie. voorjaar 2007

27

Infocenter

Kerngegevens van de tegemoetkomingen.

Laat monitoring toe van de werkprocessen.

28

Handinet

Intranet voor het personeel van de DG Personen met een Ondersteuning van de interne bedrijfsprocessen. handicap.


Operationeel Operationeel sinds 2007

B. Schematische voorstelling van de digitalisering GEBRUIKERS

C

C all

ent

Han

er

eb

Tele

DMS

WERKNEMERS

Com

CMR

k

mu

nit-

e

Toepassingen en diensten

we r

xter

n

TETRA

-e E

BI / Infocenter Medic-e Intern

ic Med

PARTNERS

diw

Handinet

TAXI_AS Cadnet

Handiflux HandiChild Rijksregister Handiplaced

Dimona

Pensioenen

Oorlogsslachtoffers

OPENBARE INSTELLINGEN

121

DG Sociaal Beleid

1

DG Sociaal Beleid

DG Sociaal Beleid

2

1 VOORSTELLING A. Opdrachten


Organogram

De Directie-generaal (DG) Sociaal Beleid is een beleidsondersteunende dienst. De opdracht van de DG is te streven naar en te zorgen voor een kwaliteitsvolle, eerlijke en duurzame sociale

Directeur-generaal

zekerheid in België. De directie omvat drie domeinen (Geschillen, Regelgeving en Kerngegevens) die heel diverse materies behandelen in het domein van de sociale zekerheid voor werknemers: verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, pensioenen, kinderbijslag, arbeidsongevallen, beroepsziekten en jaarlijkse vakantie voor bedienden. Daarnaast wordt ook gewerkt rond specifieke beleidsprojecten

Adjunct van de directeur-generaal

Om haar opdrachten te realiseren werkt de DG intensief samen met de beleidscellen, andere Federale Overheidsdiensten, de openbare instellingen van sociale zekerheid (OISZ) en verschillende instellingen die actief zijn op sociaal vlak.

Geschillen

Regelgeving

Algemene dienst

124

DG Sociaal Beleid

Kerngegevens

C. Opdrachten per domein 1) Het domein Geschillen

3) Het domein Regelgeving

Het domein Geschillen behandelt de klachten van algemeen belang die bij een

Het domein Regelgeving omvat verschillende subdomeinen die elk een tak van de

rechtsinstantie (Grondwettelijk Hof, Raad van State en andere Hoven en rechtbanken)

sociale zekerheid voor hun rekening nemen. Op vraag van de beleidscel Sociale Zaken

worden ingediend met betrekking tot de regelgeving en waarbij de Belgische Staat

maken ze de regelgeving op inzake sociale zekerheid en formuleren ze ook voorstellen.

betrokken is. Het kan bijvoorbeeld gaan om een beroep ingediend door een farma-

Voor sectorspecifieke materies werken ze samen met de OISZ. Tenslotte formuleert het

ceutisch bedrijf om voor een bepaald geneesmiddel terugbetaling te verkrijgen door

domein Regelgeving ook adviezen over wetsontwerpen en ontwerpen van koninklijke

de verzekering voor geneeskundige verzorging. Een ander voorbeeld is een beroep

besluiten die onder zijn bevoegdheid vallen en interpreteert hij de regelgeving.

ingediend door een gepensioneerde om de afschaffing van de solidariteitsbijdrage te bekomen.

4) Beleidsprojecten

Voor de individuele klachten van de sociaal verzekerden, in het bijzonder over de toekenning van uitkeringen, zijn de OISZ rechtstreeks bevoegd.

De deskundigen op vlak van de sociale zekerheid die zich toeleggen op beleidsprojecten, staan de andere coördinatoren van het domein Regelgeving bij, zodat ze kunnen

2) Het domein Kerngegevens

evolueren in hun opdracht. Ze houden zich ook bezig met specifieke projecten over de werking van de FOD of de DG, zoals eLeg (eLeg is een gemeenschappelijke werkruimte

Het domein Kerngegevens levert kwantitatieve en kwalitatieve gegevens. Hij gaat

die toegankelijk is via internet, en die gebruikt wordt om regelgevende teksten op te

bijvoorbeeld na wat de gevolgen zouden zijn van een welvaartsaanpassing van bepaalde

maken; zie ook verder).

of van alle sociale uitkeringen. Bovendien volgt dit domein het budget op van de OISZ en bezorgt hij gegevens aan instanties zoals de Nationale Bank, Eurostat, de Europese Unie, enz. Hij publiceert ook enkele werken zoals het Vade Mecum van de financiële en

statistische gegevens over de sociale bescherming in België.

DG Sociaal Beleid

125

5) Samenwerking met de openbare instellingen van sociale zekerheid (OISZ) De DG Sociaal Beleid speelt een aanvullende rol ten aanzien van de OISZ. Zij zijn immers belast met de uitvoering van één tak van de sociale zekerheid. Dit houdt hoofdzakelijk de toekenning en soms ook de betaling van de uitkeringen in. De DG Sociaal Beleid dekt daarentegen alle takken, met uitzondering van de tak werkloosheid die onder de FOD Werkgelegenheid valt. Haar kernactiviteiten bestaan uit het ontwerp, de coördinatie en controle van de regelgeving. De meerwaarde van de DG is haar vermogen om dossiers te behandelen die betrekking hebben op meerdere luiken van de sociale zekerheid, bijvoorbeeld de statuten van de kunstenaars, de onthaalouders en de vrijwilligers. De DG heeft ook een belangrijke verantwoordelijkheid wat betreft het “Handvest van de sociaal verzekerde”, dat de rechten en plichten voor de verzekerden en de instellingen vastlegt. De toepassing van dit Handvest verschilt op sommige punten naargelang de OISZ in kwestie. De DG ziet erop toe dat de bepalingen op een correcte en uniforme manier worden toegepast. Ten slotte heeft de DG ook een bijzondere bevoegdheid waarbij ze optreedt als een OISZ. Het gaat om de individuele aanvragen voor afwijkingen op het vlak van de kinderbijslag. De regelgeving bepaalt immers dat in bepaalde gevallen individuele afwijkingen op de normale toekenningsvoorwaarden voor de kinderbijslag kunnen worden toegekend. Het domein Regelgeving behandelt deze aanvragen en staat de afwijkingen al dan niet toe (omwille van behartenswaardige sociale redenen). De DG behandelt ook de algemene afwijkingen voor bepaalde categorieën behartenswaardige gevallen aangeduid door de minister. Het kan bijvoorbeeld gaan om een afwijking die wordt toegekend omwille van het gezinsinkomen. 126

2 REALISATIES A. Uitvoeringsopdrachten

• In het arrest van het Arbeidshof te Antwerpen van 8 juni 2007 en het cassatiearrest dat hierop volgde van 16 juni 2008, werd de eis van de Rijksdienst voor sociale

1) Opmaak van regelgeving

zekerheid (RSZ) tot betaling van socialezekerheidsbijdragen op de (terug)betaling van verkeersboetes ongegrond verklaard.

a) Regelgeving inzake financiering Om meer zekerheid over de juridische kwalificatie van dergelijke verkeersboetes Er werden in 2008 een 10-tal koninklijke besluiten voorbereid en goedgekeurd voor

te bekomen, was een aanvulling op de bestaande regelgeving noodzakelijk. Als

de bepaling van het bedrag van de alternatieve financiering in diverse domeinen: de

gevolg van deze wijziging werd een bijzondere socialezekerheidsbijdrage van 33%

tijdelijke werkloosheid, het betaald educatief verlof, de dienstencheques, het Fonds

geïnd ten laste van de werkgever op het bedrag van de boetes die de werkgever

voor de sluiting van ondernemingen, de geneeskundige verzorging voor werknemers

terugbetaalt aan de werknemer of die rechtstreeks door hem worden betaald,

en zelfstandigen, de tewerkstellingscellen, het wetenschappelijk onderzoek, enz.

krachtens artikelen 219 en 220 van de wet van 22 december 2008 houdende diverse bepalingen.

Het domein Kerngegevens heeft ook meegewerkt aan de opmaak van wetsontwerpen met een financieel luik.

• Met het koninklijk besluit van 23 december 2008 werd de regeling voor gelegenheidswerknemers in de witloofteelt verlengd tot 31 december 2008.

b) Regelgeving inzake onderwerping

• Er werd een ontwerp van koninklijk besluit opgesteld, dat ervoor zorgt dat de ecocheques niet als loon worden beschouwd.

De dienst onderwerping heeft in 2008 koninklijke besluiten voorbereid over de

• Om de regelgeving aan te passen over de onderwerping van de huisartsen in

onderwerping ten opzichte van de algemene regeling van de sociale zekerheid voor

opleiding, werd een ontwerp van koninklijk besluit opgesteld.

werknemers en van de regeling voor de zeelieden ter koopvaardij1.

Dit besluit heeft tot doel de huisartsen die een opleiding volgen te onderwerpen aan de regeling van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en

• Voor de omzetting naar Belgisch recht van de richtsnoeren nr. C 2004/43 van 17 januari 2004 van de Europese Commissie betreffende staatssteun voor het zeevervoer2, werden twee ontwerpen van koninklijk besluit opgesteld.

uitkeringen en aan de kinderbijslagregeling voor werknemers. • De aangifte van de gelegenheidswerknemers, die 25 dagen per jaar mogen werken zonder onderworpen te zijn aan het algemene stelsel van de sociale zekerheid van de werknemers, zal elektronisch moeten gebeuren. Hiervoor werd een ontwerp van koninklijk besluit opgesteld.

1 2

In hoofdstuk 4 staan de titels van de wetten en koninklijke besluiten op het vlak van de onderwerping vermeld. Publicatieblad van de Europese Unie C 13 van 17 januari 2004

DG Sociaal Beleid

127

c) Regelgeving inzake kinderbijslag

d) Regelgeving inzake arbeidsongevallen en beroepsziekten

De dienst Kinderbijslag heeft bijgedragen tot het uitwerken van de volgende

Op het vlak van de regelgeving werkt de dienst Arbeidsongevallen en Beroepsziekten

maatregelen .

nauw samen met de bevoegde OISZ, het Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO) en

3

het Fonds voor de Beroepsziekten (FBZ), en met de beleidscellen van de bevoegde • De programmawet van 8 juni 2008 heeft betrekking op de verbetering van de koopkracht. Het gaat om de toekenning van de jaarlijkse leeftijdsbijslag in de

ministers. Door de politieke instabiliteit in 2008 konden er slechts weinig teksten worden geconcretiseerd.

werknemersregeling en in de regeling van de gewaarborgde gezinsbijslag, ten gunste van alle categorieën rechtgevende kinderen. Hierdoor hebben nieuwe

Er werden echter twee belangrijke projecten afgewerkt in het kader van de Nationale

categorieën kinderen recht gekregen op de leeftijdsbijslag.

Strategie 2008-2012:

• Het koninklijk besluit van 19 september 2008 voerde onder andere maatregelen in

• Het project “verzwaarde risico’s”4: dit project heeft als doel het aantal

om het recht op kinderbijslag te behouden voor de laatstejaarsstudenten die nog de

arbeidsongevallen terug te dringen door de klemtoon te leggen op het belang

mogelijkheid hebben, na de tweede zitting en zonder nieuwe inschrijving, bepaalde

van preventie. De ondernemingen die een onevenredig verzwaard risico

activiteiten te voltooien die nodig zijn voor het behalen van het diploma.

vertonen ten opzichte van de andere ondernemingen uit dezelfde sector zullen

• Met het koninklijk besluit van 28 september 2008 werd de inkomensgrens voor de toeslag ten gunste van éénoudergezinnen verhoogd tot de inkomensgrens voor een

een forfaitaire bijdrage moeten betalen aan hun verzekeraar. Die zal dit bedrag gebruiken voor de preventie in de onderneming in kwestie.

invalide met gezinslast. Het bedrag van de toeslag voor éénoudergezinnen wordt

• Het project “bonus-malus” verscheen in het Belgisch Staatsblad van 14 juni 2007.

eveneens verhoogd voor het eerste en het tweede kind (tot de sociale toeslag voor

Maar er was nog veel onderzoek nodig in het kader van de haalbaarheid en de

werklozen/gepensioneerden).

juridische overeenstemming ervan. Er werden immers beroepen ingediend tegen

• Het koninklijk besluit van 28 september 2008 heeft tot doel samenhangende

zowel de wettelijke basis (artikel 49quater van de arbeidsongevallenwet van

inkomensvoorwaarden in stand te houden voor de toekenning van de toeslagen in

10 april 1971) als tegen het koninklijk besluit zelf (beroep bij de Raad van State).

de kinderbijslagregeling voor werknemers. • Door het koninklijk besluit van 16 juli 2008 werd in augustus 2008 een jaarlijkse

Deze maatregel past in het kader van het beleid voor de verlaging van het

leeftijdstoeslag toegekend aan de gezinnen die genieten van gewaarborgde

aantal arbeidsongevallen. Hierbij worden de ondernemingen aangespoord om

gezinsbijslag.

een resultaatgericht preventiebeleid te voeren. Als de werkgever negatieve statistieken inzake schadegevallen voorlegt, kunnen de premies tot 30% verhoogd worden.

3

128

In hoofdstuk 4 staan de titels van de wetten en koninklijke besluiten op het vlak van de kinderbijslag vermeld.

4

DG Sociaal Beleid

geconcretiseerd bij het koninklijk besluit van 23 december 2008.

Werkgevers bij wie de statistieken inzake schadegevallen erg positief zijn,

2) Uitvoering van de regelgeving

kunnen genieten van een verlaging van de premies tot 15%. De dienst Kinderbijslag nam initiatieven met het oog op de uitvoering van artikel 106, 2° Op het vlak van beroepsziekten werd het belang van het aspect preventie beklemtoond

van de programmawet van 24 december 2002. Deze voert een adoptiepremie in bij de

met de oprichting van een Technische comité voor de preventie.

wet van 20 juli 1971 tot instelling van de gewaarborgde gezinsbijslag.

In het kader van het welzijn volgde de FOD de vergaderingen van de werkgroepen

Hij nam ook initiatieven om de bepalingen van het koninklijk besluit van 28 maart 2003

bij het FAO, schonk hij aandacht aan de besprekingen bij de Nationale Arbeidsraad

(die voorziet in een nieuwe evaluatie die rekening houdt met de inspanningen van de

en hield hij, samen met de beleidscel, toezicht op de goede implementatie van

ouders) uit te breiden tot kinderen die ten laatste op 31 december 1992 zijn geboren.

verschillende maatregelen. Die werden vervolgens gekoppeld aan de besprekingen in het kader van het Interprofessioneel Akkoord 2009-2010. Het gaat niet enkel om

Daarnaast zorgde hij voor de opmaak en verspreiding van verschillende ministeriële

concrete maatregelen die de uitkeringen en renten herwaarderen van de slachtoffers

omzendbrieven.

van arbeidsongevallen en beroepsziekten. Er moesten ook financieringsmechanismen worden gevonden voor de sector arbeidsongevallen zodat de kostprijs van deze

3) Gratieverzoeken

maatregelen niet zou worden afgeschoven op de premies die de werkgevers betalen (de sector wordt immers privaat beheerd). Alle weten regelgevende teksten over

Krachtens artikel 73 van de Grondwet, heeft de Koning het recht om de door de rechters

deze maatregelen werden opgemaakt in 2008, maar konden niet voor 31 december

uitgesproken straffen op te schorten of te verminderen. De Koning kan gratie verlenen

2008 in het Belgisch Staatsblad verschijnen, gelet op de situatie van lopende zaken

voor de volledige straf of slechts voor een gedeelte ervan. Hij kan ook een aantal straffen

in de maand december.

uit de uitgesproken straffen opschorten en de andere behouden.

Verschillende andere algemene teksten werden goedgekeurd5.

Op basis van het onderzoek van de DG Sociale Inspectie geeft de DG Sociaal Beleid advies aan de bevoegde minister en bereidt ze de ontwerpen van koninklijke besluiten voor waarbij de gratie wordt verleend of geweigerd. De voorstellen tot verlening of weigering van de gratie worden door de bevoegde minister ter ondertekening voorgelegd aan de Koning. Wanneer het gratieverzoek onder de bevoegdheid van verschillende ministers valt, is het de minister van Justitie die het ontwerp van koninklijk besluit voorlegt aan de Koning, die de gratie verleent of weigert na de adviezen van de verschillende bevoegde ministers te hebben ontvangen.

5

In hoofdstuk 4 staan de wetten en koninklijke besluiten over de arbeidsongevallen en beroepsziekten vermeld.

DG Sociaal Beleid

129

4) Raadgevend comité voor de pensioensector

De gecoördineerde wetten over de kinderbijslag voor loonarbeiders bepalen het volgende:

Een medewerker van het domein Regelgeving staat in voor het secretariaat van het

• De kinderen voor wie elke rechthebbende recht heeft op kinderbijslag, worden

Raadgevend comité voor de pensioensector. Hij neemt deel aan zowel de vergaderingen

bij naam vermeld. De regelgeving bepaalt dat een werknemer recht kan hebben

van het bureau als aan de plenaire vergaderingen. Hij maakt ook deel uit van het

op kinderbijslag ten gunste van kinderen die deel uitmaken van zijn gezin en die

secretariaat van de task force van de Nationale pensioenconferentie die werd opgestart

niet zijn vermeld of die niet voldoen aan de voorwaarden op het vlak van de

op 27 november 2008. Daarnaast is dit personeelslid betrokken bij de oprichting van de

verwantschapsband of de juridische band die vereist is tussen de rechthebbende en

Federale adviesraad voor ouderen, die werd gecreëerd bij de wet van 8 maart 2007 en die op termijn het Raadgevend comité voor de pensioensector moet vervangen.

het kind dat recht geeft op kinderbijslag. • Er wordt geen kinderbijslag toegekend ten gunste van kinderen die opgevoed worden of lessen volgen buiten België. Maar in behartenswaardige gevallen kan er

5) De Hoge raad voor vrijwilligers

vrijstelling van deze voorwaarden worden verleend. • Op voorwaarde dat ze daadwerkelijk sinds minstens vijf jaar in België wonen,

Een medewerker van de DG Sociaal Beleid maakt deel uit van het secretariaat van de

hebben de rechthebbenden op kinderbijslag recht op kinderbijslag voor sommige

Hoge raad voor vrijwilligers (HRV). Dit secretariaat zorgt o.a. voor het opstellen van

categorieën kinderen die deel uitmaken van hun gezin. Er kan worden afgeweken van

verslagen, uitnodigingen, het formuleren van adviezen, de redactie van een jaarverslag,

de voorwaarden met betrekking tot de woonplaats in België en de leeftijdsgrenzen

de organisatie van vergaderingen en bijeenkomsten, de vertaling van allerlei documenten,

die voor deze rechthebbenden van toepassing zijn. De leeftijdsgrenzen kunnen

het bijwonen van conferenties en vormingsmomenten,… Ook de dienstverlening aan de

maximum met twee jaar worden verhoogd.

burgers wordt steeds belangrijker voor het secretariaat. Het gaat bijvoorbeeld om het

• De werknemers die beroofd zijn van hun vrijheid hebben recht op kinderbijslag voor

beantwoorden van mails, het geven van advies over het vrijwilligerswerk en over de wet

de kinderen die op de dag waarop ze van hun vrijheid zijn beroofd, deel uitmaken

van 3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers.

van hun gezin. Er is een afwijking voorzien voor kinderen die tijdens de detentie van de werknemer worden opgevangen in zijn gezin, op voorwaarde dat de detentie in

6) De individuele afwijkingen inzake kinderbijslag

België plaats heeft. • De meeste toekenningssituaties vereisen dat de rechthebbende heeft voldaan aan

De wetgeving inzake kinderbijslag voor werknemers en het stelsel van de gewaarborgde

de voorwaarden om aanspraak te maken op minstens zes maandelijkse forfaitaire

kinderbijslag omvatten een aantal voorwaarden waarvan collectief of individueel kan

bijslagen in de loop van de twaalf maanden die onmiddellijk voorafgaan aan het

worden afgeweken in behartenswaardige gevallen.

ontstaan van de toekenningssituatie. Er kan vrijstelling worden verleend van de voorwaarde om rechthebbende te zijn wanneer de werknemer heeft voldaan aan de voorwaarde om aanspraak te maken op minstens één forfaitaire maandelijkse

130

DG Sociaal Beleid

bijslag in de loop van de vijf jaar die voorafgaan aan het ontstaan van de bedoelde

• 499 aanvragen voor afwijkingen op de woonplaatsvoorwaarden bepaald in het

toekenningssituatie.

stelsel van de gewaarborgde kinderbijslag.

• Een devolutieorde van de rechten voorkomt dat meer dan één persoon kinderbijslag ontvangt voor dezelfde kinderen. Deze orde kan gewijzigd worden door de voorrangsgerechtigde rechthebbende of bij ministeriële beslissing in het belang van het kind.

In totaal gaat het om 1.780 aanvragen tot afwijking.

7) Persoonlijke geschillen inzake kinderbijslag

• Naargelang het geval wordt een geboorte- of adoptiepremie toegekend onder bepaalde voorwaarden. Wanneer aan deze toekenningsvoorwaarden niet is voldaan,

De persoonlijke geschillen omvatten alle aanvragen voor tussenkomst of informatie

kunnen de premies toch worden toegekend in als behartenswaardig beoordeelde

van personen aan wie kinderbijslag is verschuldigd of moet worden uitbetaald. In 2008

gevallen.

waren er 105 dergelijke aanvragen. Dat getal houdt geen rekening met de aanvragen

• In het kader van het stelsel van de gewaarborgde kinderbijslag, moet de aanvrager die niet is vrijgesteld van de woonplaatsvoorwaarde gedurende ten minste de laatste vijf jaar die de indiening van de aanvraag van gewaarborgde kinderbijslag

per telefoon en e-mail waarvoor weinig onderzoek of opzoekingswerk nodig was.

8) Andere uitvoeringsopdrachten

voorafgaan, werkelijk en ononderbroken in België hebben verbleven. • de voorbereiding van de vastleggingen en de ordonnanceringen van de StaatsTer informatie volgen hierna per type het aantal aanvragen ingediend in 20086:

toelagen aan de sociale zekerheid;

• 169 individuele aanvragen voor afwijkingen op de verwantschapsband;

• de controle van de begrotingen en de rekeningen van de OISZ, om ze ter goedkeuring

• 909 aanvragen tot vrijstelling van de woonplaatsvoorwaarden en de voorwaarden voor studies buiten België;

voor te leggen aan de toezichthoudende minister(s). Voor laatstgenoemde opdracht ontvangt het domein Kerngegevens de opmerkingen van het Rekenhof en staat het

• 24 aanvragen van rechthebbenden voor vrijstelling van de woonplaatsvoorwaarden of voor het verhogen van de leeftijdsgrens;

in voor de coördinatie van het beantwoorden van deze opmerkingen; • de Commissie voor de normalisatie van de boekhouding van de OISZ.

• 13 aanvragen van gedetineerden; • 19 aanvragen voor afwijkingen op de wachttijd;

De Commissie voor de normalisatie, inclusief haar voorzitterschap en secretariaat,

• 114 aanvragen tot wijziging van de devolutieorde van de rechten;

maakt deel uit van de FOD Sociale Zekerheid. De belangrijkste opdracht van deze

• 33 aanvragen tot vrijstelling van de voorwaarden tot het bekomen van een geboorte-

commissie is de implementatie van de boekhoudkundige regels en methodes voor

of adoptiepremie;

de OISZ, in overleg met het College van administrateurs-generaal van de OISZ. Dit maakt het onder andere mogelijk om de verrichtingen uniform te boeken en

6

de boekhoudkundige en economische resultaten van alle takken van de sociale

Toestand op 10/12/2008

DG Sociaal Beleid

131

zekerheid op te maken. De commissie is samengesteld uit vertegenwoordigers van

- de uitwerking van de specifieke boekhoudplannen die zich beperken tot de

de toezichthoudende ministers en van de minister die bevoegd is voor begroting,

budgettaire inkomsten- en uitgavenklassen van alle OISZ. Voor bepaalde

afgevaardigden van alle OISZ en van de instellingen van openbaar nut voor

instellingen zijn er, zoals voorzien in de boekhoudreglementering, afwijkingen

sociale zekerheid, de Inspecteur van Financiën bij de FOD Sociale Zekerheid en het

voor de specifieke verrichtingen.

Rekenhof. • de opmaak van de geconsolideerde economische rekeningen van de sociale zekerheid Het secretariaat van de Commissie bij de DG Sociaal Beleid zorgt voor de goede

voor het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR).

werking ervan. Hij is belast met de organisatie van de vergaderingen, de voorbereiding en de coördinatie van de inhoudelijke nota’s die worden besproken,

De geconsolideerde rekeningen van de sociale zekerheid hebben twee belangrijke

de behandeling van de opmerkingen van het Rekenhof over de boekhouding en

doelstellingen. Ten eerste dienen ze als input voor de nationale rekeningen van België

van de opmerkingen en vragen van de OISZ over de boekhoudmethodes. Ten slotte

en voor de statistieken over de sociale bescherming van verschillende internationale

staat hij in voor de behandeling van de wijzigingen in het beheer van de sociale

instellingen (Eurostat, OESO en de Internationale Arbeidsorganisatie). Daarnaast geven

zekerheid (Provisiefonds geneesmiddelen, Asbestfonds, Fonds voor de toekomst

de geconsolideerde rekeningen van de sociale zekerheid een volledig overzicht van

van de geneeskundige verzorging). Het secretariaat werkt samen met specifieke

de economische situatie en de vermogenstoestand van de sociale zekerheid in haar

werkgroepen die zijn samengesteld uit deskundigen van de verschillende OISZ.

geheel. Dit kan dienen voor beleidsmatig onderzoek en wetenschappelijke studies. De geconsolideerde tabel van de balansen, die een onderdeel vormt van de

De resultaten van de Commissie voor de normalisatie vertalen zich hoofdzakelijk in

geconsolideerde rekeningen, wordt bovendien gebruikt door de Commissie voor de

omzendbrieven over de boekhoudkundige regels die van toepassing zijn voor de

Inventaris van het Patrimonium van de Staat.

OISZ en de instellingen van openbaar nut voor sociale zekerheid.

De gepubliceerde rekeningen omvatten de regeling voor werknemers, de regeling voor zelfstandigen, de residuale regelingen van sociale bescherming, de regelingen

In 2008 vertaalden de werkzaamheden van de commissie zich o.a. in:

voor vrijwillige en aanvullende verzekering, de regeling van de overzeese sociale

- de opmaak van de omzendbrief van 23 juli 2008 aan de OISZ die de omzendbrief

zekerheid en het stelsel van de jaarlijkse vakantie.

van 19 juli 2007 betreffende budgettaire richtlijnen wijzigt; - aanpassingen aan het algemeen boekhoudplan;

• de opmaak van gestandaardiseerde financiële gegevens en de consolidatie

- de ondersteuning van de universiteitsprofessoren die een studie hebben

thesauriegegevens.

gemaakt over de modernisering van het huidige boekhoudplan;

132

- de goedkeuring van een werkmethode voor de modernisering van het

De FOD volgt binnen de Commissie voor Financiële Problemen de evolutie van

algemeen boekhoudplan;

de ontvangsten en uitgaven op. Ze voert de consolidatie uit van de gegevens die DG Sociaal Beleid

B. Geschillen maandelijks ter beschikking worden gesteld van de Commissie. De consolidatie en

1) Taken

het bijgaande maandelijkse rapport vervangen de driemaandelijkse rapporten voor de opdrachtenbegroting, die werden afgeschaft door de Commissie voor de

Het domein Geschillen neemt namens de Belgische Staat alle zaken ten laste die bij de

normalisering van de boekhouding van de OISZ.

Raad van State, het Grondwettelijk Hof en de burgerlijke rechtbanken aanhangig worden gemaakt en waarbij de Staat aansprakelijk wordt gesteld, en dat voor alle takken van de sociale zekerheid die onder de bevoegdheid vallen van de DG Sociaal Beleid (nationale geschillen). Het domein ziet toe op de naleving van de procedureregels en op de relevantie van de juridische argumentatie. Daarbij hoort de uitwerking van de juridische argumentatie, eventueel in samenwerking met de aangestelde advocaten, om deze zaken tot een goed einde te brengen. Het domein wijst de bevoegde autoriteiten (beleidscellen, OISZ, andere domeinen van de DG) op de gevaren die een beroep met zich mee kan brengen, zodat snel corrigerende maatregelen kunnen worden genomen. Het domein biedt ook zijn technische en juridische medewerking in het kader van geschillen op Europees niveau. Het gaat om de behandeling van zaken met betrekking tot inbreuken op de Europese regelgeving die aanhangig worden gemaakt bij de Europese Commissie (antwoord op de opmerkingen van de Commissie, eventueel gemotiveerd advies van de Commissie en aanhangigmaking bij het Hof van Justitie). Daarbij hoort ook de behandeling van de prejudiciële vragen gericht aan het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen.

133

2) Enkele cijfers

• in de zaak 4371 heeft het Grondwettelijk Hof vastgesteld dat artikel 42bis van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders artikelen

Op 31 december 2008 waren er:

10 en 11 van de Grondwet overtrad omdat het een verschil in behandeling invoerde

• 78 beroepen hangende bij de Raad van State (16 ingediend in 2008, waarvan 1 is afgesloten);

tussen de rechtgevende kinderen van uitkeringsgerechtigde volledig werklozen en de rechtgevende kinderen van niet uitkeringsgerechtigde volledig werklozen.

• 13 beroepen hangende bij het Grondwettelijk Hof (17 dossiers ingediend in 2008, waarvan 4 zijn afgesloten);

Hierbij werd het voordeel van de verhoogde kinderbijslag vanaf de zevende maand werkloosheid enkel voorbehouden voor eerstgenoemde kinderen.

• 49 dossiers hangende bij de burgerlijke rechtbanken (10 dossiers ingediend in 2008, waarvan 1 is afgesloten).

• in de zaak 4318 heeft het Grondwettelijk Hof het beroep tot vernietiging van de bepalingen van de titels III en IV van de wet van 26 maart 2007 houdende diverse bepalingen met het oog op de integratie van de kleine risico’s in de verplichte

3) Bijzondere gevallen

verzekering voor geneeskundige verzorging voor de zelfstandigen verworpen. Het Hof heeft hierbij erop gewezen dat de bestreden bepalingen een gelijkwaardige

Naast de vele beroepen bij de Raad van State over de toelating tot terugbetaling van

bescherming tegen de “kleine risico’s” voor werknemers en zelfstandigen

farmaceutische specialiteiten door de verzekering voor geneeskundige verzorging,

verzekerden en de eenheid van het verplichte verzekeringsstelsel voor genees-

waren er in 2008 een aantal uitspraken van bijzonder belang, hoofdzakelijk van het

kundige verzorging waarborgden. De belemmering van het vrij verkeer van

Grondwettelijk Hof:

diensten en van de vrijheid van vestiging die daaruit voortvloeide, bleek redelijk

• in de zaak 4315 was het Grondwettelijk Hof van oordeel dat de verplichte aansluiting

verantwoord ten aanzien van de noodzaak om de taak van algemeen belang,

van het personeel van de NMBS bij de Kas der geneeskundige verzorging van de

opgedragen aan de verzekeringsinstellingen, onder aanvaardbare voorwaarden

NMBS-Holding geen afbreuk deed aan artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

daadwerkelijk te kunnen volbrengen.

• in de zaak 4167 heeft het Grondwettelijk Hof vastgesteld dat in de samengeordende

• in de zaak 4233 heeft het Grondwettelijk Hof het beroep tot vernietiging van artikel

wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders een wetgevende bepaling

177 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen, waarbij

ontbrak die toelaat, voor het bepalen van de rang van kinderen, de last in aanmerking

een nieuw artikel 49quater in de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 werd

te nemen die daadwerkelijk door elke ouder wordt gedragen voor de huisvesting en

ingevoerd (onderscheid tussen de premies inzake arbeidsongevallen), verworpen.

de opvoeding van hun kinderen uit een vorig huwelijk, wanneer die kinderen op een

Het Hof heeft erop gewezen dat de bestreden bepaling ingevoerd werd om een

gelijkmatig verdeelde wijze door de ouders worden gehuisvest. Deze wetgevende

beleid op vlak van de preventie van arbeidsongevallen te bevorderen, wat een

tekortkoming werd beschouwd als een overtreding van artikelen 10 en 11 van de

dwingende reden van algemeen belang was.

Grondwet.

134

DG Sociaal Beleid

C. Projecten 1) Project beroepsherinschakeling

3) Autonome overheidsbedrijven

Bij dit dossier zijn de sectoren arbeidsongevallen, beroepsziekten en geneeskundige

Om te voldoen aan de Europese vereisten inzake de vrije concurrentie tussen

verzorging en uitkeringen betrokken. De twee toezichthoudende beleidscellen moeten

dienstenbedrijven, bepaalt de wet van 21 maart 19917 dat elk organisme van

worden overtuigd van het belang van het project, om de habilitaties te verlengen die

openbaar nut over beheersautonomie moet beschikken in een bepaalde industriële of

verstreken op 1 september 2008. De wet van 8 juni 2008 houdende diverse bepalingen

commerciële sector. Deze autonomie kan verkregen worden door het sluiten van een

(I)8 bevat een artikel dat de termijn verlengt. De motivering hiervoor was: aangezien

beheerscontract met de Staat. Maar voor dit kan gebeuren moet er eerst een wet

de uitvoeringsbesluiten nog konden worden afgewerkt en dit belangrijke project nog

opgesteld worden die het organiek statuut van het betrokken organisme van openbaar

niet in werking is getreden, dienen de habilitaties te worden verlengd om de gunstige

nut aanpast.

7

gevolgen niet teniet te doen van wat al is geconcretiseerd in de wet van 13 juli 2006

9

en van de uit te voeren punten waarover een akkoord is bereikt.

Het opstellen van deze wet is zeer complex. Er moeten verschillende problemen inzake sociale zekerheid worden opgelost en bovendien zijn er raakvlakken met o.a. sociaal

2) Strijd tegen grensoverschrijdende fraude

recht, handelsrecht, enz. De DG Sociaal Beleid zocht oplossingen voor alle materies die onder de bevoegdheid van de FOD Sociale Zekerheid vallen.

De Belgische regering heeft een nauwe samenwerking met de buurlanden opgestart voor de bestrijding van de grensoverschrijdende fraude. De DG Sociaal Beleid heeft haar expertise ter beschikking gesteld van de cel Undeclared Work van de DG

4) Harmonisering van de statuten voor alternerende opleiding (deeltijds leren – deeltijds werken)

Beleidsondersteunig door bilaterale kaderakkoorden uit te werken en de Belgische delegatie te ondersteunen.

Omdat de Gemeenschappen de volledige bevoegdheid hebben op het vlak van alternerende opleiding, zijn er nieuwe opleidingsformules ontstaan, met als resultaat

Op 17 november 2008 werd een eerste overeenkomst ondertekend tussen België en

een grote verscheidenheid aan statuten voor jongeren die een alternerende opleiding

Frankrijk. De overeenkomst gaat over de uitwisseling van gegevens tussen de staten om

volgen. De minister van Werk wou een einde stellen aan deze “discriminatie” door

fouten en fraude op te sporen. Deze overeenkomst maakt het voor de ondertekenende

in eerste instantie deze statuten te harmoniseren vanuit arbeidsrechterlijk standpunt.

staten mogelijk om over de grenzen heen samen te werken.

Omdat het om een Gemeenschapsmaterie gaat en een harmonisering zoals in eerste instantie werd beoogd onmogelijk bleek, vroeg de FOD Werkgelegenheid aan de 7 8 9

DG Sociaal Beleid

verlenging van de uitvoeringstermijn door de Koning verschenen in het Belgisch Staatsblad op 16 juni 2008 wet van 13 juli 2006 houdende diverse bepalingen inzake beroepsziekten en arbeidsongevallen en inzakeberoepsherinschakeling

135

D. Studies DG Sociaal Beleid om een harmonisering te bekijken vanuit het standpunt van het socialezekerheidsrecht. De DG maakte een studie voor alle takken van de sociale

• Evaluatie van de reglementering wat betreft de horeca en opvolging van de gelegenheidsarbeid in het algemeen.

zekerheid die de basis zou moeten worden voor de uitwerking van één enkel

• Opvolging van de impact van het Europese flexicurity-model op de Belgische sociale

socialezekerheidsstatuut voor de betrokken jongeren (zowel in de privé- als in de

zekerheid. Het concept flexicurity staat voor het creëren van meer arbeidsflexibiliteit,

openbare sector).

maar ook voor het garanderen van voldoende zekerheid en bescherming voor de werknemers. Flexicurity is een veelbesproken onderwerp wanneer het gaat over

5) Projecten inzake kinderbijslag

arbeidsmarktbeleid, sociale bescherming en de modernisering van de Europese economie in een gemondialiseerde context.

• Wijziging van de samenwerkingsmodaliteiten tussen de kinderbijslaginstellingen

• Problematiek van de bijzondere bijdrage sociale zekerheid en de grensarbeid. Deze komt

en de verzekeringsinstellingen als gevolg van de invoering van handichild (de

voort uit het feit dat de bijzondere bijdrage sociale zekerheid verschuldigd is op het

elektronische gegevensuitwisseling tussen de DG Personen met een handicap van

volledige gezinsinkomen, ook wanneer één van beide echtgenoten niet onderworpen is

de FOD en de kinderbijslagsector). Hiervoor werd een nieuw model van verklaring (omzendbrief) opgesteld. • Invoering van een nieuw systeem van individuele afwijkingen waarbij gebruik wordt gemaakt van de elektronische flux “B-tax” van de FOD Financiën. Hiermee kan de dienst Kinderbijslag nagaan of de inkomensdrempel van de rechthebbenden of aanvragers niet te hoog is om hen vrij te stellen van bepaalde voorwaarden voor het verkrijgen van kinderbijslag.

136

aan de algemene socialezekerheidsregeling voor werknemers. • Berekening van de budgettaire (financiële) weerslagen van beleidsvoorstellen,

DG Sociaal Beleid

statistische of actuariële berekeningen, uitwerking van scenario’s ter voorbereiding van de begroting.

DG Sociaal Beleid

3 TRANSVERSALE ASPECTEN A. Valorisaties 1) Medewerking aan de opmaak van rapporten

• in samenwerking met de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg:

- Wegwijs in de eerste job

a) Nationale instellingen

- Wegwijs in de studentenarbeid - Wegwijs in de overstap van werkzoekende naar zelfstandige

• rapport 2008 in het kader van het federaal plan inzake duurzame ontwikkeling; • medewerking aan het Nationaal Hervormingsprogramma.

• in samenwerking met de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie:

- Vademecum van de onderneming

b) Internationale instellingen Deze brochure werd grondig herwerkt. De DG Sociaal Beleid zorgde voor de • nationaal strategisch rapport inzake sociale bescherming en insluiting 2008-2010:

coördinatie van de herwerking van de aspecten over de sociale zekerheid.

medewerking aan de hoofdstukken over pensioenen (de opmaak van een overzicht van de wijzigingen in de regelgeving van 2005 tot 2008), geneeskundige verzorging en flexicurity-aspecten;

• in samenwerking met de FOD Kanselarij van de Eerste Minister:

- Belgopocket

• rapporten voor de Raad van Europa over de toepassing van het Europees handvest en van het Europees socialezekerheidswetboek;

• in samenwerking met het Secretariaat-Generaal van de Benelux:

• rapport over conventies 97, 102, 149 en 171 van de Internationale arbeidsorganisatie

- Benelux Grensarbeiderbrochures

en vragenlijst AIDS; • rapport over het Internationaal pact inzake economische, sociale en culturele rechten van de Verenigde Naties (VN).

• in samenwerking met de Europese Commissie: - publicaties van het Europees informatienetwerk; - Missoc (Mutual Information System on Social Protection): vergelijkende

2) Publicaties

tabellen van de wetgevingen van de lidstaten van de Europese Unie; “Missoc-info” waarin per jaar de evolutie van de wetgeving wordt

a) medewerking aan de opmaak van verschillende publicaties: • in samenwerking met andere DG’s van de FOD Sociale Zekerheid:

- Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid - Jongeren en Sociale Zekerheid: 20 vragen en antwoorden - Beknopt overzicht van de sociale zekerheid 138

DG Sociaal Beleid

beschreven.

b) Andere

• de publicatie van berichten in het Belgisch Staatsblad over de indexaanpassingen en wijzigingen buiten index van de bedragen van bepaalde sociale

• Vade Mecum van de financiële en statistische gegevens over de sociale

uitkeringen;

bescherming in België;

• de opmaak van wetgevingskronieken;

• in samenwerking met de DG Beleidsondersteuning werd een document opgemaakt over het Belgische gezinsbeleid en de regelgeving op dit vlak (Politique et réglementation liées à la famille en Belgique). Er werd een

3) Antwoorden op schriftelijke en mondelinge parlementaire vragen

beschrijving gegeven van tijdskrediet, loopbaanonderbreking (met inbegrip van thematisch verlof), gezinsfiscaliteit, verlof wegens familiale omstandigheden,

De DG Sociaal Beleid heeft in de loop van het jaar 366 schriftelijke parlementaire vragen

het kinderbijslagstelsel en moederschaps- en vaderschapsverlof;

behandeld, waaronder 213 voor de Kamer en 153 voor de Senaat, en 14 mondelinge

• bijwerking van de publicatie La protection sociale des travailleurs salariés

parlementaire vragen.

en Europe, Belgique van het Franse Centre des liaisons européennes et internationales de sécurité sociale (CLEISS);

Alleen voor de sector geneeskundige verzorging waren er 244 schriftelijke vragen rond

• de opmaak van het hoofdstuk gewijd aan de stelsels van sociale bescherming in

onderwerpen zoals de terugbetaling van geneesmiddelen, het overmatig voorschrijven

de Algemene Toelichting bij de begroting (een document dat bij het Parlement

van bepaalde geneesmiddelen, de terugbetaling van geneeskundige verstrekkingen,

wordt ingediend na elk groot begrotingsconclaaf);

het beleid voor de bestrijding van bepaalde ziekten (kanker, obesitas, …), het OMNIO-

• de opmaak van de geconsolideerde economische rekeningen van de sociale

statuut, vaderschaps- en adoptieverlof, chronische ziekten, enz. Voor dezelfde sector

zekerheid voor het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR);

werden er zeven mondelinge vragen gesteld aan de toezichthoudende minister.

• de opmaak van gestandaardiseerde financiële gegevens, consolidatie thesauriegegevens; • de opmaak van de statistieken van de Belgische sociale bescherming voor

4) Deelname aan werkgroepen, vertegenwoordiging van de FOD, enz.

Eurostat (SESPROS). Het doel van SESPROS (Europees systeem voor geïntegreerde socialebeschermingsstatistieken) is een volledige en realistische beschrijving van de

• deelname aan de werkgroep “verzekerbaarheid” (op het vlak van de verzekering voor geneeskundige verzorging);

sociale zekerheid van de lidstaten. Daarbij komen zowel de sociale uitkeringen

• deelname, samen met de DG Sociaal Beleid, aan de Europese MISSOC-groep;

als de financiering ervan aan bod. SESPROS maakt internationale vergelijkingen

• vertegenwoordiging van de FOD bij het Technisch comité van de Controledienst voor

mogelijk en is geharmoniseerd met andere statistieken, in het bijzonder op het

de ziekenfondsen en bij het Federaal borstvoedingscomité;

vlak van de nationale boekhouding. DG Sociaal Beleid

139

• deelname aan de werkzaamheden met betrekking tot het voorstel van de EUrichtlijn over de minimumvereisten voor de vergroting van de mobiliteit van

5) Beantwoorden van vragen van particulieren per telefoon, brief of e-mail

werknemers door de verbetering van de verwerving en het behoud van aanvullende pensioenrechten;

De DG Sociaal Beleid doet al het mogelijke om de burgers de nodige informatie te

• regelmatig overleggen de DG Sociaal Beleid, de DG Sociale Inspectie van de FOD

geven met betrekking tot hun aanvraag. In de geest van “het Handvest van de sociaal

Sociale Zekerheid en de RSZ met elkaar over de interpretatie en de toepassing van

verzekerde”, ziet de directie erop toe om zo snel mogelijk duidelijke, volledige en

de regelgeving op vlak van de sociale zekerheid;

verstaanbare informatie te geven aan het publiek.

• deelname aan de werkzaamheden van de Commissie “Financiën” bij de RSZ; • deelname aan de werkzaamheden van de Technische, Boekhoudkundige en Statistische Commissie bij het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV); • deelname aan de werkzaamheden van de Begeleidingscommissie voor de normatieve verdeelsleutel (normatieve verdeling van de Rijkstoelage aan de “kleine risico’s” zelfstandigen) bij het RIZIV; • deelname aan de Raad voor aanvullende pensioenen (werknemers) en aan de Commissie voor aanvullende pensioenen (zelfstandigen). • om een kennisnetwerk te ontwikkelen en om de materie jaarlijkse vakantie toe te lichten, organiseerde het domein Regelgeving een mondelinge presentatie voor zijn partners, waaronder de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV) en de RSZ, wat toeliet om nauwe banden te smeden; • Er werden opleidingen gegeven op vraag van sociale instellingen, waaronder de verenigingen voor de rechten van de jongeren, het OCMW van Sint-Joost-ten-Node en het OCMW van Elsene. Een overzicht van de materie kinderbijslag is voorzien in het kader van het Lente- en herfstprogramma 2009 van de “Académie du Droit” van Dinant.

140

DG Sociaal Beleid

B. Balanced Scorecard Met de Balanced Scorecard (BSC) volgt de DG Sociaal Beleid bijvoorbeeld de interne doorlooptijd

Bovendien werden een aantal nieuwe functies toegevoegd die het mogelijk maken om eLeg ook

op van de behandeling van de schriftelijke en mondelinge parlementaire vragen. Ze gaat

als een management tool te gebruiken:

ook de kwaliteit na van de antwoorden die door een beleidscel worden gevraagd, rekening

• het globaal eLeg-rapport: de eLeg-verantwoordelijke van een deelnemende instelling kan

houdend met de beschikbare tijd. Onder andere de technische opmerkingen die gemaakt

via dit rapport een globaal overzicht verkrijgen van alle projecten en hun activiteitsgraad

worden op de voorstellen van antwoord gelden hierbij als maatstaf. Daarnaast is er ook aandacht

binnen de instelling; • het eLeg-rapport “Belgisch Staatsblad”: via dit rapport kunnen de fases van de publicatie

voor kwantitatieve zaken zoals het aantal beslissingen op vlak van de afwijkingen op de

in het Belgisch Staatsblad worden opgevolgd voor alle projecten van een deelnemende

kinderbijslag.

instelling.

C. E-leg

In samenwerking met de KSZ werd de werkgroep eLeg opgericht. De bedoeling ervan is om de recente aanpassingen binnen eLeg toe te lichten en de eLeg-verantwoordelijken van de deelnemende instellingen feedback te geven. Door het delen van ervaringen, het melden van

Het domein Regelgeving van de DG Sociaal Beleid coördineert het project eLeg. Dit is een

problemen en het voorstellen van verbeteringen, kan het systeem verder geoptimaliseerd worden.

gemeenschappelijke werkruimte op de eWorkspace van de sociale zekerheid die gebruikt wordt

De werkgroep is ook een forum om de samenwerking te bevorderen tussen de verschillende

voor het opstellen van regelgevende teksten. De andere diensten en instellingen die gebruik maken

actoren binnen het regelgevend proces.

van dit systeem zijn de DG Zelfstandigen, de DG Sociale Inspectie, de DG Beleidsondersteuning, de FOD Justitie, het Rijksinstituut voor ziekteen invaliditeitsverzekering (RIZIV), de Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ), het Hulp en Voorzorgskas voor Zeevarenden (HVKZ), het FBZ, de RJV en de RSZ. Sinds 2008 maken de Rijksdienst voor kinderbijslag voor werknemers (RKW) en de DG Personen met een handicap er ook gebruik van. De meewerkende instellingen krijgen begeleiding bij de administratieve procedure en de technische integratie. Daarnaast werden er opleidingen georganiseerd voor de nieuwe eLeg-gebruikers, maar ook voor de DG’s van de FOD Sociale Zekerheid die al geïntegreerd waren. De DG Sociaal Beleid treedt op als contactpunt en ondersteunt de eLeg-gebruikers. In samenwerking met de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ) en de Smals werd de module verder verbeterd en gebruiksvriendelijker gemaakt.

DG Sociaal Beleid

141

4 REGLEMENTAIRE TEKSTEN Ontwerp van koninklijk besluit over de eco-cheques

Regelgeving op het vlak van onderwerping

Ontwerpen van koninklijk besluit voor de omzetting naar Belgisch recht van de richtsnoeren nr. C 2004/43 van 17 januari 2004 van de Europese Commissie betreffende staatssteun voor het zeevervoer (Publicatieblad van de Europese Unie C 13 van 17 januari 2004)

• ontwerp van koninklijk besluit tot invoeging van een artikel 19quater in het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders

• ontwerp van koninklijk besluit tot omzetting in het Belgisch recht van de Communautaire richtsnoeren 2004/43 van 17 januari 2004 van de Commissie van de Europese Unie betreffende staatssteun voor het zeevervoer voor de sector van de koopvaardij en de zeesleepvaart (Publicatieblad van de Europese Unie C 13 van 17 januari 2004) en tot opheffing van het koninklijk besluit van 16 mei 2001 houdende vrijstelling van bepaalde werkgevers- en werknemersbijdragen ten behoeve van de ondernemingen behorende tot de sleepvaartsector en verslag aan de Koning

Ontwerp van koninklijk besluit over de onderwerping van de huisartsen in opleiding • ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van artikel 15bis, eerste lid, 2°, van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders

Ontwerp van koninklijk besluit over de elektronische aangifte van gelegenheidswerknemers • ontwerp van koninklijk besluit tot uitvoering van artikel 37ter van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers en tot opheffing van het koninklijk besluit van 16 mei 2001 houdende vrijstelling van bepaalde werkgevers- en werknemersbijdragen ten behoeve van de ondernemingen behorende tot de sleepvaartsector en van het koninklijk besluit van 16 mei 2001 houdende vrijstelling van bepaalde werknemersbijdragen ten behoeve van de ondernemingen behorende tot de baggersector en verslag aan de Koning

• ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van artikel 17 van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders

Ontwerp van koninklijk besluit over de juridische kwalificatie van verkeersboetes • ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van artikel 19, § 2, van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders

Koninklijk besluit over de verlenging van de regeling voor de gelegenheidswerknemers in de witloofsector • koninklijk besluit van 23 december 2008 tot wijziging van artikel 6 van het koninklijk besluit van 21 april 2007 tot wijziging van artikelen 8bis en 31bis van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders (B.S. 31 december 2008)

142

DG Sociaal Beleid

Regelgeving op het vlak van kinderbijslag

Regelgeving op het vlak van arbeidsongevallen en beroepsziekten

Opname in programmawet van het recht op een supplement op de kinderbijslag voor nieuwe categorieën van kinderen

Wet over de machtigingen inzake herinschakeling en de verduidelijking van het begrip voornaamste bron van inkomsten

• programmawet van 8 juni 2008, Titel V, Hoofdstuk 1, Afdeling 1 (B.S. 16 juin 2008)

• wet van 8 juni 2008 houdende diverse bepalingen (I), (B.S. 16 juni 2008)

Koninklijk besluit over de wijziging van de voorwaarden voor de toekenning van de kinderbijslag aan kinderen die een opleiding volgen

Wet over het afstemmen van het basisloon voor scheepsjongens op het basisloon van artikel 38 van de arbeidsongevallenwet

• koninklijk besluit van 19 september 2008 tot wijziging van het koninklijk besluit van 10 augustus 2005 tot vaststelling van de voorwaarden waaronder kinderbijslag wordt verleend ten behoeve van het kind dat onderwijs volgt of een vorming doorloopt (B.S. 1 oktober 2008)

• wet van 24 juli 2008 houdende diverse bepalingen (I), (B.S. 7 augustus 2008)

Koninklijk besluit over de wijziging van het bedrag van het supplement op de kinderbijslag

• koninklijk besluit van 23 december 2008 tot uitvoering van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 in verband met de onevenredig verzwaarde risico’s (B.S. 30 december 2008)

• koninklijk besluit van 28 september 2008 tot wijziging van het bedrag van de bijslag bedoeld in artikel 41 van de samengeordende wetten van 19 december 1939 betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders (B.S. 1 oktober 2008)

Koninklijk besluit over de voorwaarden op vlak van inkomsten bij het toekennen van de supplementen binnen het stelsel van de kinderbijslag voor werknemers • koninklijk besluit van 28 september 2008 tot wijziging van het koninklijk besluit van 26 oktober 2004 tot uitvoering van de artikelen 42bis en 56, § 2, van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders (B.S. 1 oktober 2008)

Concretisering van het project “verzwaarde risico’s”

Concretisering van het project “bonus-malus” • koninklijk besluit van 8 mei 2007 (B.S. 14 juni 2007)

Oprichting van een Technische comité voor de preventie • koninklijk besluit van 9 mei 2008 (B.S. 29 mei 2008)

Koninklijk besluit over de toekenning van een jaarlijkse leeftijdstoeslag • koninklijk besluit van 16 juli 2008 tot wijziging van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 tot uitvoering van de wet van 20 juli 1971 tot instelling van gewaarborgde gezinsbijslag (B.S. 8 augustus 2008)

DG Sociaal Beleid

143

DG Sociale Inspectie

1



2


Directie Generaal

De belangrijkste doelstelling van de Directie-generaal (DG) Sociale Inspectie is de bestrijding van sociale fraude en zwartwerk. Ze heeft als opdracht de controle van en het toezicht op de correcte toepassing van de sociale wetgeving door de werkgevers. Het gaat om de aangifte aan de RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid), het jaarlijks vakantieverlof (de toekenning van vakantiedagen, de berekening en de betaling van het vakantiegeld), de arbeidsongevallen (de afsluiting van een verzekering tegen arbeidsongevallen en de aangifte van de gebeurde ongevallen), de kinderbijslag, de ziekte– en invaliditeitsverzekering, de tewerkstelling van vreemde werknemers en de deeltijdse arbeid. Bovendien oefent de DG Sociale Inspectie een dienstverlenende rol uit door het informeren van werkgevers over de wettelijke en reglementaire bepalingen. Ze zorgt er ook voor dat de werknemers en de sociaal verzekerden kunnen genieten van de voordelen die door de wet voorzien zijn. Naast de dagdagelijkse controles bij werkgevers en in de werkplaatsen, is de DG Sociale Inspectie actief in de strijd tegen mensenhandel. Het gaat hierbij om moderne vormen van slavernij waarbij de arbeid van een persoon uitgebuit wordt en er geen of een onvolledige betaling van socialezekerheidsbijdragen is. Daarnaast richt de DG zich op de sociale spitstechnologie. Dit zijn gesofistikeerde constructies waarbij bedragen ten onrechte worden onttrokken aan de inning van socialezekerheidsbijdragen. De toegepaste methodes worden steeds verfijnder. Ten slotte houdt de DG zich bezig met de onregelmatige of onrechtmatige detacheringen. Het gaat om internationaal georganiseerde sociale dumpingpraktijken waarbij bonafide bedrijven nadeel ondervinden doordat de concurrentie geen of slechts gedeeltelijk socialezekerheidsbijdragen betaalt.

146


B. Organogram Directie-generaal Sociale Inspectie Secretariaat DG Beleidsondersteuning

Coördinator

Legistieke cel

Brus. Hoofds(fr) Regio 8b

Luik Regio 7

Namen, Luxemburg Waals-Brabant Regio 6

Limburg Regio 4

Informatica & Statistieken

Brus. Hoofds(nl) Vlaams-Brabant Regio 8a

Communicatie

Antwerpen Regio 3

Logistiek

Oost-Vlaanderen Regio 2

Budget en Beheerscontrole

West-Vlaanderen Regio 1

Stafdiensten FOD (P&O, B&B, ICT, LOG)

Personeel en Organisatie

Henegouwen Regio 5

Administratieve controlecel

Strategische cel

Directie Ondersteuning

DG Sociaal Beleid

Afdeling Controle der werkgevers

147

De Directie-generaal Sociale Inspectie bestaat uit het hoofdbestuur, een logistieke afdeling en

• Regio 8:

een afdeling Controle der werkgevers.

- Directie A: provincie Vlaams-Brabant en Brussel-Hoofdstad (controle van de

Het Hoofdbestuur bestaat uit:

- Directie B: Brussel-Hoofdstad (controle van de Franstalige werkgevers)

Nederlandstalige werkgevers) • het Secretariaat van de directie; • de directie Administratieve ondersteuning:

De zetel van elke regio is gelegen in de hoofdstad van de provincie. De zetel van regio 6 bevindt

- de cel Personeel & Organisatie;

zich in Namen en die van regio 8 in Brussel.

- de cel Budget & Beheerscontrole; - de cel Logistiek;

Enkele jaren geleden werd een reorganisatie doorgevoerd die leidde tot de vorming van

- de cel Communicatie.

gespecialiseerde onderzoekscellen binnen iedere regio: • Cel Grote ondernemingen

De afdeling Logistieke steun bestaat uit:

• Cel Mensenhandel

• de Strategische cel;

• Cel Grensoverschrijdende tewerkstelling

• de cel Administratieve controle;

• Cel Transport

• de Legistieke cel;

• Cel Basiswerking

• de cel Informatica & Statistieken;

• Coördinatiecel

De afdeling Controle der werkgevers wordt ondersteund en aangestuurd door het hoofdbestuur. Ze bestaat uit 9 regio’s: • Regio 1: provincie West-Vlaanderen • Regio 2: provincie Oost-Vlaanderen • Regio 3: provincie Antwerpen • Regio 4: provincie Limburg • Regio 5: provincie Henegouwen • Regio 6: provincies Namen, Luxemburg en Waals-Brabant • Regio 7: provincie Luik

148


C. De samenwerking tussen de federale inspectiediensten Naast de DG Sociale Inspectie zijn er nog drie andere federale inspectiediensten: de dienst Toezicht op de Sociale Wetten (TSW) van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de inspectiedienst van de RSZ en de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsbemiddeling). De federale inspectiediensten werken regelmatig samen. Deze samenwerking werd uitgebreid en geïnstitutionaliseerd door de oprichting van de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) in 2006. De SIOD stelt een jaarlijks actieplan op dat gebaseerd is op het beleid van de regering voor de strijd tegen de sociale fraude en de illegale arbeid. In 2004 voerde de DG Sociale Inspectie een herpositionering door ten opzichte van de andere sociale inspectiediensten. De opdrachten die tot haar core business behoren, werden afgebakend (zie punt A). Faillissementen, dienstverleners en sociale secretariaten (behalve voor wat betreft erkenning en waarborg) vallen niet binnen het gewone takenpakket. Verder biedt de DG Sociale Inspectie ondersteuning bij controles van transport en werkt ze samen met de openbare instellingen van sociale zekerheid.

149

2 REALISATIES A. Controle van de correcte toepassing van de sociale wetgeving 1) Aantal dossiers afgesloten per werkgever

2) Inhoud van de dossiers

Uit de onderstaande tabel blijkt dat in de loop van het jaar 2008 17.475 controledossiers

De DG Sociale Inspectie controleert bij de werkgevers de volgende aspecten:

werden afgesloten, die betrekking hadden op 14.882 werkgevers. Verschillende dossiers

• de inschrijving als werkgever en de juistheid van de ingediende aangiften van

kunnen betrekking hebben op dezelfde werkgever tijdens hetzelfde jaar. Dit komt omdat

personen, lonen en dagen (RSZ-wetgeving). Het gaat hier om de bestrijding van

meerdere vragen tot controle of klachten door diverse organisaties of werknemers tegen

zwartwerk;

dezelfde werkgever kunnen worden ingediend.

• de naleving van de bepalingen voor de deeltijds tewerkgestelde werknemers; • de naleving van de wetgeving rond DIMONA (Onmiddellijke aangifte van de tewerkstelling) en het correct bijhouden en bewaren van de verplichte sociale

Aantal afgesloten dossiers per werkgever

Aantal gecontroleerde werkgevers

Daadwerkelijk aantal dossiers

% in verhouding tot het totaal aantal dossiers

1

13.055

13.055

74,71

2

1.421

2.842

16,26

3

267

801

4,58

4

77

308

1,76

5

34

170

0,97

documenten; • de naleving van de wetgeving van de jaarlijkse vakantie; • de aansluiting van de werkgever bij een kinderbijslagfonds en de naleving van de regelgeving op dit vlak; • het verplicht afsluiten door de werkgever van een verzekering tegen arbeidsongevallen bij een erkende verzekeringsmaatschappij en de aangifte door de werkgever van de arbeidsongevallen en de ongevallen op de weg van en naar het werk; • de aflevering door de werkgever van het inlichtingenblad voor de berekening van de uitkeringen in geval van ziekte (regelgeving voor de ziekteen invaliditeitsverzekering). Er wordt ook nagegaan of deze documenten correct ingevuld zijn;

6

9

54

0,31

• de tewerkstelling van werknemers van vreemde nationaliteit. Een illegale

7 of meer

19

245

1,40

bevoegdheid behoren van de DG Sociale Inspectie. Ze doet bijvoorbeeld onderzoek

TOTAAL

14.882

17.475

100

tewerkstelling houdt meestal ook inbreuken in op andere wetten, die tot de naar de naleving van de wetgeving over de toelating om zich op het grondgebied te bevinden, over het verblijf, het zich vestigen en de uitoefening van een zelfstandige activiteit.

150


Volgende tabel geeft een overzicht van de inhoud van de 17.476 dossiers die in 2008 Inhoud van de opdrachten

werden afgesloten. Bij een controle moeten verschillende zaken onderzocht worden. Een klacht kan bijvoorbeeld gaan over het niet aangeven van prestaties bij de sociale zekerheid,

Sociale Zekerheid

het niet afgeven van sociale documenten, het niet betalen van het vakantiegeld,…

Artikel 30bis1 Artikel 17 – sociaal-culturele sector


74,92

98

0,56 0,51 51,63

Sociale zekerheid buitenlanders

528

3,02

Aansluiting sociaal secretariaat

2

0,01

2.699

15,44

Ziekte- en invaliditeitsverzekering

480

2,75

Kinderbijslag

203

1,16

Sociale documenten

8.089

46,29

Arbeidsongevallen

5.689

32,55

Deeltijds werk

4.906

28,07

Arbeidsvergunning

1.230

7,04

Illegaal verblijf

99

0,57

Buitenlandse zelfstandigen – wet 19653

186

1,06

Voorlegging verweermiddelen – administratieve geldboete

2

0,01

Werking Sociale Inspectie

0

0,00

Diverse (pensioenen, personen met een handicap…)

2

0,01

Jaarlijkse vakantie

3

13.093 89

Onmiddellijke aangifte tewerkstelling

2


9.023

2

1

Aantal dossiers

Art. 30 bis van de wet van 27 juni 1969 betreft geregistreerde aannemers Art. 17 van het KB van 28 november 1969 betreft de vrijstelling van leiders en monitoren gedurende de schoolvakanties (25 dagen) Wet van 19 februari 1965 betreffende de uitoefening van de zelfstandige beroepsactiviteiten der vreemdelingen

151

3) Oorsprong van de afgehandelde opdrachten De controles die de DG Sociale Inspectie uitvoert, kunnen van verschillende oorsprong Aantal dossiers


3.073

17,58

Andere gerechtelijke overheden

43

0,25

Beleidscel van Sociale zaken

3

0,02

6.133

35,09

FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

689

3,94

FOD Financiën

68

0,39

Registratiecommissie der aannemers

66

0,38

• de vragen tot controle van de openbare instellingen van sociale zekerheid: de RSZ,

RSZ

87

0,50

het RIZIV (Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering), de RKW (Rijksdienst

RVA

220

1,26

voor Kinderbijslag voor werknemers),….;

Openbare instellingen van sociale zekerheid: vakantiekassen, kinderbijslagfondsen, het RIZIV, het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen)

35

0,20

Coöperatieve instellingen van sociale zekerheid: mutualiteiten, sociaal secretariaten, verzekeringsinstellingen voor arbeidsongevallen, Fonds voor bestaanszekerheid,…

6

0,03

4.700

26,89

678

3,88

1.156

6,61

Andere Administraties

217

1,24

zekerheid als oorsprong. Het aandeel van de dossiers betreffende de onregelmatige

Anoniem

302

1,73

tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten bedraagt 26,89%. De parketten van de

TOTAAL

17.476

100

zijn: • de controleopdrachten afkomstig van de gerechtelijke overheden en dan vooral van de Arbeidsauditoraten. Dit gebeurt via een kantschrift: een schriftelijke opdracht die aanleiding kan geven tot een controle of een aanvulling op een reeds uitgevoerde controle; • de controleopdrachten afkomstig van de beleidscel van de Minister, de voorzitter en de Directies van de FOD Sociale Zekerheid;

Auditoraat generaal Arbeidsauditoraat

FOD Sociale Zekerheid

• de controleopdrachten in het kader van de samenwerkingsprotocollen tussen de verschillende inspectiediensten om de controles te coördineren. Een voorbeeld van een samenwerkingsprotocol is MERI (MEnsenhandel en RIsicofactoren); • de vragen tot controle van de provinciale registratiecommissies voor aannemers;

• de vragen tot controle afkomstig van meewerkende instellingen van sociale zekerheid zoals de mutualiteiten; • de klachten van werknemers en hun raadslieden en van vakbonden; • de talrijke inlichtingen die aan de DG Sociale Inspectie worden doorgegeven door de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de FOD Financiën, het ex-

MERI (Mensenhandel en RIsicofactoren)

Ministerie van Openbare Werken, de openbare of meewerkende instellingen van

Vakbonden

sociale zekerheid, diverse instellingen of particulieren;

Particulieren en anderen

• de initiatieven van de DG Sociale Inspectie zelf. Voor de in 2008 afgehandelde controleopdrachten heeft ruim 1/3 de FOD Sociale

arbeidsgerechten vertegenwoordigen een aandeel van 17,58%. 152

Oorsprong van de afgehandelde opdrachten


4) Overzicht van de gecontroleerde activiteitensectoren Uit de onderstaande tabel met het overzicht van de activiteitensectoren blijkt dat in 2008 de meeste werkgevers werden gecontroleerd in de horecasector, de bouwsector, de groot- en kleinhandel en het herstel van voertuigen en andere persoonlijke artikelen.

Activiteitensectoren landbouw; jacht; bosbouw; visserij en aquacultuur winning van delfstoffen, steenkool, aardolie, aardgas, ertsen, stenen en zand; ondersteunende activiteiten voedingsindustrie; dranken; tabak

Aantal controles

% in verhouding tot het totaal aantal controles

611

3,71

3 510

0,02 3,10

vervaardiging van textiel, kleding, bont, leer, lederwaren, schoeisel; vervaardiging van artikelen van hout, van papier en karton; drukkerijen, reproductie van opgenomen media

142

0,86

petroleumindustrie; chemie; farmaceutica; rubber en kunststof; pesticide; detergent; lijm

102

0,62

groot- en kleinhandel (brandstoffen inbegrepen); onderhoud en herstel van voertuigen en andere persoonlijke artikelen

3230

19,60

vervoer; opslag; posterijen en koeriers; goederenbehandeling

824

5,00

3.673

22,29

informatie, communicatie, persagentschap, uitgeverij, bioscoop, radio, televisie, telecommunicatie, informatica

332

2,02

financiële bemiddelaars, verzekeringen, kredieten vastgoedactiviteiten, verwante activiteiten

284

1,72

gespecialiseerde activiteiten: juridisch, boekhouding, architectuur, engeneering, speurwerk, publiciteit, fotografie, marktonderzoek, dierenarts, vertaler; activiteiten inzake administratieve dienstverlening: reisbureau, bijstand aan ondernemingen, verhuur van voertuigen en machines, schoonmaak

1.339

8,13

openbaar bestuur; onderwijs; gezondheidszorg; sociale actie; vakverenigingen; religieuze organisaties; kunst, spektakel, recreatie; sport, ontspanning en recreatie; herstelling aan huis van apparaten; andere persoonlijke diensten: haarverzorging, begrafeniswezen

1.185

7,19

activiteiten van huishoudens; diensten van huishoudelijk personeel

174

1,06

72

0,44

16.476

100

hotels, restaurants, traiteurs, cafés, discotheken

staalindustrie, metaalindustrie, vervaardiging en herstelling van machines, voertuigen, motoren, elektrische apparaten, informatica, optische- en medische instrumenten, uurwerken, metaalschrijnwerk, meubelen, sportartikelen en speelgoed, nucleair materiaal, wapens

646

productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom, water; inzameling, verwerking en verwijdering van afval; terugwinning

52

0,32

extraterritoriale organisaties en lichamen; onvoldoende omschreven activiteiten

bouwnijverheid; slopen; boring; projectontwikkeling

3.297

20,01

TOTALEN

3,92


153

B. Uitvoering van de samenwerkingsprotocollen In 2001 sloten de ministers van Tewerkstelling en Arbeid en van Sociale Zaken een miniprotocol af voor de samenwerking op vlak van de mensenhandel. Dit miniprotocol

Het kader van de opdracht

voorziet in gemeenschappelijke controles van de DG Sociale Inspectie en de dienst Toezicht

% in verhouding tot het totaal aantal afgesloten opdrachten

op de Sociale Wetten (van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg) op vlak van

Geen protocol

12.269

70,20%

de illegale tewerkstelling van buitenlandse werknemers. Op 1 januari 2005 werden deze

Protocol MERI

69

0,39%

controles geïntegreerd in de arrondissementscellen. Deze cellen voeren aanvullende controles

Protocol sociale fraude

4.954

28,35%

uit in bepaalde risicosectoren voor de mensenhandel: prostitutie, landen tuinbouw, exotische

Protocol transport

184

1,05%

restaurants, naaiateliers, lompenbedrijven en schoonmaakondernemingen. Er worden gerichte

TOTAAL

17.476

100 %

acties gevoerd waarbij de inspectiediensten, de federale politie en de Dienst Vreemdelingenzaken nauw samenwerken. In 2003 sloten de DG Sociale Inspectie en de RSZ een samenwerkingsprotocol. De bedoeling is om de samenwerking tussen de twee diensten transparanter te laten verlopen en de activiteiten van beide duidelijk af te bakenen. Dit leidt tot beter gerichte controles en een grondigere expertise op het terrein. Ten slotte bestaat er sinds 2001 een samenwerkingsprotocol om de controles te coördineren van het personen- en goederenvervoer over de weg. De DG Sociale Inspectie werkt op aanvraag mee met de federale politiediensten bij controles op de weg van bestuurders van vrachtwagens, autobussen en autocars. De volgende tabel toont aan dat 2/3 van het aantal afgesloten dossiers buiten het kader van een van deze protocollen werden behandeld. 1/3 van het aantal afgesloten dossiers werd behandeld binnen het protocol sociale fraude.

154

Aantal afgesloten opdrachten


C. Vertaling van doelstellingen in regionale actieplannen

D. Project OASIS OASIS is een programma voor datamining, ontwikkeld met de stafdienst ICT van de FOD. Het

Sinds 2004 moet elke regio van de DG Sociale Inspectie een regionaal actieplan (RAP)

maakt een risicoanalyse mogelijk in verschillende activiteitensectoren (bouw, schoonmaak

opstellen voor het volgende kalenderjaar. De sociaal inspecteur-directeur stelt een ontwerp

en transport).

van het RAP op in overleg met de sociaal inspecteurs en legt dit voor aan de directeur-

OASIS laat toe om op een geautomatiseerde manier patronen en relaties te ontdekken in

generaal.

grote hoeveelheden gegevens. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van vooraf gedefinieerde Het RAP past binnen het strategisch plan van de dienst en houdt rekening met de vastgelegde

“alarmen” en scenario’s. Wanneer deze zich voordoen zou er sprake kunnen zijn van fraude.

prioriteiten en doelstellingen, de verwachtingen van andere diensten en de betrokken instellingen (vb. Arbeidsauditoraat, Federaal Coördinatiecomité, …) en met de specifieke

De RVA, de RSZ en de dienst voor het Toezicht op de Sociale Wetten maken ook gebruik van

kenmerken van de regio.

dit programma.

Het RAP vertaalt deze strategische doelstellingen en verwachtingen in operationele

OASIS wordt nog verder ontwikkeld en richt zich ook naar andere activiteitensectoren.

doelstellingen en concrete acties voor de algemene cel, de thematische cellen en de

Momenteel is het project Agora ermee verbonden. Deze studie wordt gefinancierd door

coördinatiecel.

de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid en heeft als doel de performantie van OASIS te verbeteren.

Bepaalde doelstellingen worden geëvalueerd na een periode van drie jaar, andere na één jaar. Het RAP vermeldt ook steeds de middelen die nodig zijn (op vlak van personeel, informatica…) en de indicatoren om de resultaten te beoordelen.


155

E. Project GENESIS

F. Elektronische aangifte tewerkstelling van monitoren

In 2008 ging het project GENESIS in onderhoudsfase. GENESIS is een software die de DG Sociale Inspectie ontwikkelde in samenwerking met de SMALS. Deze tool maakt het mogelijk om een

In 2008 werd een project opgestart om de procedure te vergemakkelijken voor het aangeven van

synthetisch kadaster te ontwikkelen waarin alle nuttige informatie staat over de controles door

een tewerkstelling van monitoren in de socio-culturele sector tijdens de vakantieperiodes.

de verschillende inspectiediensten. GENESIS maakt het voor de vier inspectiediensten mogelijk om in een netwerk te werken.

Het gaat om artikel 17 van het koninklijk besluit van 28 november 1969. Tot nu toe moest de inrichter of de inrichtende macht via een gestandaardiseerd formulier de DG Sociale Inspectie op

Bovendien kunnen ze via het programma op een gebruiksvriendelijke manier verschillende

de hoogte brengen van deze tewerkstelling. Dit formulier werd dan per brief of fax doorgestuurd,

databanken consulteren (DIMONA, DMFA, DUC, LIMOSA, het Rijksregister, de Kruispuntbank van

en de gegevens werden door een medewerker van de DG Sociale Inspectie manueel ingevoerd

Ondernemingen (KBO), …).

in een computerprogramma. In de toekomst zou het mogelijk moeten zijn om deze procedure volledig via internet te laten verlopen.

156


G. Provinciale registratiecommissies De DG Sociale Inspectie is op verschillende manieren betrokken bij de werking van de provinciale

De FOD Sociale Zekerheid kan de schrapping vragen van aannemers die niet meer voldoen aan

registratiecommissies voor de registratie van aannemers. Drie van de tien registratiecommissies

de registratievoorwaarden. Het gaat hier vooral om aannemers-werkgevers die achter zijn met

(die van Limburg, Henegouwen en Oost-Vlaanderen) hebben een ambtenaar van de DG Sociale

het betalen van de bijdragen aan de RSZ, die geen afbetalingsplan hebben gekregen of dit

Inspectie als voorzitter. In de zeven andere commissies, die worden voorgezeten door een

niet hebben nageleefd. Een schrapping kan ook worden aangevraagd wanneer de DG Sociale

ambtenaar van de FOD Financiën, vertegenwoordigt een ambtenaar van de DG Sociale Inspectie

Inspectie zware of herhaaldelijke inbreuken heeft vastgesteld.

de FOD Sociale Zekerheid. Een aanvraag tot schrapping kan beschouwd worden als een drukkingsmiddel op de aannemerDe provinciale registratiecommissies gaan na of de aanvrager aan de wettelijke voorwaarden

4

voldoet. Hierbij wint ze ook het advies in van de DG Sociale Inspectie. Aangezien de commissie

werkgever die socialezekerheidsbijdragen verschuldigd is of die niet-aangegeven arbeiders of arbeiders zonder arbeidskaart in dienst heeft.

meestal een beperkte termijn heeft van twee maanden om over de aanvraag te beslissen, is 5

het voor de DG Sociale Inspectie in de praktijk niet haalbaar om een onderzoek in te stellen.

De onderstaande tabel toont aan dat aannemers gevoelig zijn voor het feit dat ze geschrapt

Alle adviezen worden dan ook verleend op basis van gegevens uit bestaande dossiers. De

kunnen worden. Het aandeel effectieve schrappingen bedraagt 15% van het aantal

registratiecommissies kunnen steeds aan de DG Sociale Inspectie vragen om onderzoek uit te

schrappingsvoorstellen.

voeren naar bijkomende elementen die noodzakelijk zijn voor het nemen van een correcte

Aantal betrokken werkgevers

Bedrag van de verschuldigde socialezekerheidsbijdragen

Schrappingsvoorstellen

1243

36.760.238,95 €

Schrappingen

455

13.951.264,68 €

beslissing. De volgende tabel geeft aan hoeveel positieve en negatieve adviezen de DG Sociale Inspectie verleende, en hoeveel werkgevers hierbij betrokken waren.

4

5

Aard van het advies

Aantal

Aantal betrokken werkgevers

Positief

13.155

12.774

Negatief

37

36

TOTAAL

13.192

12.810

De tien provinciale registratiecommissies worden aangestuurd door een stuurgroep. De stuurgroep wordt voorgezeten door een ambtenaar van de DG Sociale Inspectie. Ze is zoals de commissies samengesteld uit leden-ambtenaren en uit vertegenwoordigers van zowel de werknemers- als de werkgeversorganisaties. De stuurgroep waakt over de uniformiteit van de toepassing van de reglementering door de verschillende commissies.

KB 27 december 2007 tot uitvoering van de artikelen 400 tot 404 en 408 van het Wetboek van Inkomstenbelastingen 1992 en van de artikelen 30bis en 30ter van de Wet van 27 juni 1969 tot herziening van de Besluitwet van 28 december 1944 betreffende de sociale zekerheid der arbeiders. In uitzonderlijke gevallen kan deze termijn éénmalig met één maand worden verlengd mits de nodige motivering.


157

Vanaf 1 januari 2008 werd de hoofdelijke aansprakelijkheid en de inhoudingsplicht volledig losgekoppeld van de registratie als aannemer. De wijziging in de reglementering6 was noodzakelijk na de veroordeling door het Europese Hof van Justitie van de Belgische staat (arrest van 9 november 2006). Vóór 2008 diende al wie een contract afsloot met een niet-geregistreerde aannemer, een bepaald percentage van de factuur in te houden en door te storten aan de RSZ en de fiscus. Wie deze verplichting niet nakwam en de factuur zonder meer betaalde aan de nietgeregistreerde aannemer, riskeerde hoofdelijk aansprakelijk te worden gesteld voor de sociale en fiscale schulden van de betrokken aannemer die verzuimde deze schulden te betalen tot beloop van de prijs van de uitgevoerde werken. Naast een bijslag en eventueel verwijlinteresten, kwam dit er in het ergste geval op neer dat de opdrachtgever of de hoofdaannemer twee keer het bedrag van de factuur moest betalen. De hoofdelijke aansprakelijkheid en inhoudingsplicht zijn sinds 1 januari 2008 gekoppeld aan het hebben van sociale schulden. Vanaf 1 januari 2009 geldt hetzelfde systeem voor de fiscale schulden.

6

158

Wet van 27 juni 1969 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders.


3 TRANSVERSALE ASPECTEN A. Valorisaties

B. Balanced Scorecard

1) Publicaties

In 2005 ging de DG Sociale Inspectie van start met een Balanced Scorecard (BSC). Hiermee kan het management nagaan of de sociale inspectiedienst er in slaagt om via een bepaalde strategie

De DG Sociale Inspectie is wettelijke verplicht om ieder jaar een jaarverslag op te stellen.

de doelstellingen te behalen.

Het jaarverslag richt zich tot de Internationale Arbeidsorganisatie, de voogdijminister en andere politieke overheden, de gerechtelijke overheden, de representatieve werkgevers-

Bij de ontwikkeling van de BSC werd uitgegaan van de traditionele assen (resultaten, kwaliteit,

en werknemersorganisaties en de instellingen van sociale zekerheid.

interne processen en innovatie). De laatste as werd vervangen door een meer algemene benadering (“strategische indicatoren”).

2) Verspreiding en beheer van informatie

In een eerste fase werden kritische succesfactoren geïdentificeerd en een aantal indicatoren • Regelmatig brengt de DG Sociale Inspectie verslag uit aan de politieke overheden

uitgeschreven in technische fiches. Op basis hiervan ontwikkelde de stafdienst ICT van de

om hen op de hoogte te houden van de tendensen en moeilijkheden op vlak van de

FOD Sociale Zekerheid de eigenlijke KPI’s (Key Performance Indicators). Na het uitvoeren van

(voornamelijk nieuwe) wetgeving over mensenhandel, bedrijfswagens, schijnzelf-

uitgebreide tests naar de betrouwbaarheid van de resultaten werd de BSC ter beschikking gesteld

standigen, grensoverschrijdende fraude, economische immigratie en registratie van

van de gebruikers.

aannemers. • Sinds februari 2005 is een nieuwe databank operationeel, PEGASIS. Hierin zijn de gegevens

De BSC van de Sociale Inspectie is voortdurend in ontwikkeling. Door het dagdagelijks gebruik

van de gecontroleerde werkgevers opgenomen en de resultaten van deze controles.

ervan wordt het immers duidelijk welke indicatoren werkelijk van belang zijn en welke bijkomende

PEGASIS maakt een stelselmatige analyse mogelijk.

indicatoren noodzakelijk of nuttig kunnen zijn om de resultaten van de activiteiten te meten.

• Binnen het hoofdbestuur werd in 2005 een legistieke cel opgericht. Deze houdt zich bezig met studies, analyses en documentatiebeheer. • De informatie wordt beheerd en regelmatig verspreid, bijvoorbeeld voor parlementaire vragen, genadeverzoeken, vragen van openbare instellingen naar statistieken,…


159

1) Wat wordt gemeten?

In een “cockpit” worden de resultaten geprojecteerd op vier muren. Elke muur heeft een kleur en staat voor een bepaalde benadering:

De BSC is ingedeeld in zes grote thema’s en bevat 33 indicatoren. Er is een belangrijk

• Zwarte muur: operationele performantie van de DG Sociale Inspectie

verband tussen het regionaal actieplan (RAP) en de behaalde resultaten. De DG Sociale

• Rode muur: externe factoren en cliënten

Inspectie heeft steeds de meest recente gegevens ter beschikking over het aantal

• Blauwe muur: interne factoren, namelijk interne processen en medewerkers

behandelde dossiers, de regularisaties en de bedragen ervan en de Pro Justitia’s.

• Witte muur: innovaties

Enerzijds wordt het aantal controles en regularisaties op vlak van de sociale bijdragen

In de eerste plaats worden de doelstellingen opgevolgd met betrekking tot de kerntaken

gemeten. Anderzijds zijn ook gegevens over de kwaliteit van belang: de vaststellingen,

van de DG Sociale Inspectie (zwarte muur). Hierbij gaat vooral aandacht uit naar de

de gevolgen die hieraan werden gegeven, de juridische kwaliteit van de Pro Justitia’s en

bedragen (het totale bedrag en het gemiddelde bedrag per voltijds equivalent) van de

de verbeterende aangifteformulieren bij de RSZ.

regularisaties van de sociale bijdragen die slechts gedeeltelijk of niet werden betaald, het aantal controles en regularisaties, de dienstverlening voor de gebruikers en de

De kwaliteit van de interne processen wordt gemeten aan de hand van de termijnen

deelname aan de protocollen.

waarbinnen het onderzoek wordt ingesteld na ontvangst van de opdracht of informatie. Hierbij wordt rekening gehouden met de werklast en de verplichtingen die voortvloeien

Er werden echter ook belangrijke indicatoren opgesteld voor de externe (rode muur)

uit de samenwerkingsprotocols.

en interne (blauwe muur) factoren. Hierbij wordt enerzijds gemeten in welke mate de dienst op een adequate manier tegemoetkomt aan vragen en verwachtingen. Anderzijds

De strategische indicatoren meten de marge voor eigen initiatieven van de DG Sociale Inspectie, de behandelingsduur per type van onderzoek (activiteitssector, protocol, thematische cel, oorsprong van het dossier) en de werklast voor mededelingen aan

wordt de doeltreffendheid nagegaan van de gehanteerde werkprocessen.

3) Visuele voorstelling

derden. Om een globale visie te hebben op de verschillende metingen, wordt gebruik gemaakt

2) Naar de ontwikkeling van een “cockpit”

van verschillende grafische voorstellingsvormen. Hierin zijn telkens meerdere variabelen tegelijk verwerkt.

Om de indicatoren aan elkaar te koppelen en een globale visie te hebben op de resultaten, ging de DG Sociale Inspectie in 2007 van start met de ontwikkeling van een “cockpit”. In 2009 werd een eerste versie in gebruik genomen.

160


Een aantal mogelijke voorstellingswijzen worden op de volgende pagina’s aangegeven.

Regularisaties sociale zekerheid: Situatie gewogen en extrapolatie op 31/12/2009 (over 3 jaar) 1

0.85

0.5

1.5 129 %

Evolutie van de bedragen van de regularisaties per regio Gerealiseerd € 30.000.000

R1 - West-Vlaanderen R2 - Oost-Vlaanderen R3 - Antwerpen R4 - Limburg R5 - Henegouwen R6 - Namen, Luxemburg en Waals-Brabant R7 - Luik R8a - Brussel-Hoofdstad (Nl) + Vlaams-Brabant R8b - Brussel-Hoofdstad (Fr)

€ 20.000.000

€ 10.000.000

2007 2008 2009

2007 2008 2009

2007 2008 2009

2007 2008 2009

2007 2008 2009

2007 2008 2009

2007 2008 2009

2007 2008 2009

2007 2008 2009

€0

R1

R2

R3

R4

R5

R6

R7

R8a

R8b


161

Aantal Pro Justitia’s per VTE

Positie van de regio’s ten opzichte van het gemiddelde, volgens 2 criteria (2008) 0.21 0.20 0.19 0.18 0.17 0.16 0.15 0.14 0.13 0.12 0.11 0.10 0.09 0.08 0.07 0.06 0.05

R8b

R7

R3

R6

R5

R4

R2

R8a

R1 - West-Vlaanderen R2 - Oost-Vlaanderen R3 - Antwerpen R4 - Limburg R5 - Henegouwen R6 - Namen, Luxemburg en Waals-Brabant R7 - Luik R8a - Brussel-Hoofdstad (Nl) + Vlaams-Brabant R8b - Brussel-Hoofdstad (Fr)

R1

0.12 0.14 0.16 0.18 0.20 0.22 0.24 0.26 0.28 0.30

Aantal regularisaties per VTE

Behandelingstermijn van dossiers (afgesloten) (2008)

> 3 jaar 55

Voor de dossiers “klacht” gebruiken we volgende regels:

Voor de dossiers “anderen” gebruiken we volgende regels:

69

Groen = binnen de termijn = 0 tot 6 maand Oranje = met een matige termijn = 6 tot 9 maand Rood = met een aanzienlijke vertraging => 9 maand

Groen = binnen de termijn = 0 tot 33 maand Oranje = met een matige termijn = 33 tot 36 maand Rood = met een aanzienlijke vertraging => 3 jaar

Klacht Rechterlijk 529

Anderen

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Binnen de termijn Met een aanzienlijke vertraging

162

Met een matige termijn

Uitleg over de behandelingstermijn van dossiers

Voor de dossiers “rechterlijk” gebruiken we volgende regels: Groen = binnen de termijn = 0 tot 9 maand Oranje = met een matige termijn = 9 tot 12 maand Rood = met een aanzienlijke vertraging => 12 maand


C. Documentatiebeheer Naar aanleiding van de verhuis van de FOD Sociale Zekerheid (in januari 2009) werden uniforme regels opgesteld voor de naamgeving van de verschillende documenten en bestanden, met bijzondere aandacht voor de achterliggende “metagegevens” (het project NoVo-record). De DG Sociale Inspectie heeft van deze gelegenheid gebruik gemaakt om een nieuwe wijze van documentatiebeheer in te voeren. Er werd overgestapt van Frontpage naar een moderner Document Management System (DMS). Vanaf 2009 wordt deze nieuwe wijze van documentatiebeheer operationeel. Dankzij een doeltreffend documentatiebeheer beschikken de sociaal inspecteurs op het terrein altijd over de meest recente informatie, de geactualiseerde wetgeving en rechtspraak. De intranetsite van de Sociale Inspectie wordt ook dagelijks geactualiseerd.


163

DG Zelfstandigen

1

DG Zelfstandigen

DG Zelfstandigen

2

1 VOORSTELLING A. Missie


Organogram

De Directie-generaal (DG) Zelfstandigen speelt een fundamentele rol voor het sociaal statuut van

De DG Zelfstandigen bestaat uit een algemene administratieve, technische en juridische afdeling

de zelfstandigen. Ze staat in voor het opstellen, interpreteren en toelichten van de reglementering

en een dienst Inspectie. Daarnaast zijn er twee specifieke cellen: de cel Actuariaat en de cel

en controleert de toepassing ervan.

Internationale Overeenkomsten.

Directeur-generaal

Secretariaat

Cel Internationale Overeenkomsten

Administratieve cel

Inspectiedienst

Administratieve, Technische en Juridische Afdeling

Cel Administratieve Controle

Dienst Verpichtingen

Cel Controle van de Uitkeringen

Dienst Uitkeringen

Cel Boekhoudkundige Controle

Administratieve Diensten

Cel Sociale Inspectie

166

Cel Actuariaat

Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen

Commission des dispenses de cotisations

C. Opdrachten 1) Administratieve, Technische en Juridische afdeling

De dienst Uitkeringen daarentegen realiseert haar opdrachten in het kader van de gezinsbijslag, de pensioenen, de uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid, de

Deze afdeling bestaat uit drie diensten: de dienst Verplichtingen, de dienst Uitkeringen

gezondheidszorg, de faillissementsverzekering en de moederschapshulp. Daarnaast

en de Administratieve dienst.

behandelt deze dienst de aanvragen tot afwijkingen voor het verkrijgen van de gezinsbijslag wanneer hier volgens de reglementering normaal gezien geen

a) De dienst Verplichtingen en de dienst Uitkeringen

aanspraak op kan worden gemaakt.

De dienst Verplichtingen en de dienst Uitkeringen hebben de volgende opdrachten:

b) De Administratieve dienst

• het ontwerpen van de reglementering; • het uitvoeren van technische en juridische studies over maatregelen die door het beleid in overweging werden genomen;

De Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen kent aan zelfstandigen die zich in “staat van behoefte” bevinden of in een “toestand die de staat van behoefte benadert”,

• het voorbereiden van antwoorden op parlementaire vragen;

een volledige of gedeeltelijke vrijstelling toe van de verplichting om socialezeker

• het geven van adviezen over wetsvoorstellen;

heidsbijdragen te betalen. Zij behandelt ongeveer 19.000 aanvragen per jaar. De

• het opstellen van administratieve richtlijnen voor de socialeverzekeringsfondsen;

Administratieve dienst bestaat hoofdzakelijk uit de Nederlandstalige en Franstalige

• het geven van technische en juridische adviezen en richtlijnen aan de sociale-

griffie van de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen (CVB en CDC) en organiseert

verzekeringsfondsen zowel in principiële kwesties over de wetgeving als

de zittingen van de Commissie.

voor individuele gevallen; • het geven van inlichtingen aan particulieren;

De Nederlandstalige en Franstalige Griffie van de Commissie staan in voor een

• het opstellen van memories van antwoord voor procedures die ingesteld

correcte administratieve behandeling van de dossiers binnen redelijke termijnen, wat

worden bij de Raad van State, het Grondwettelijk Hof, het Europees Hof, …

inhoudt: • controle, vervolledigen en voorbereiden van de dossiers;

De dienst Verplichtingen voert deze opdrachten uit in het kader van de verzekeringsplicht

• zorgen voor een efficiënte doorstroming naar de Commissie;

op het vlak van het sociaal statuut van zelfstandigen.

• administratief afhandelen van de dossiers na de beslissing.

Bij deze verzekeringsplicht hoort bijvoorbeeld de verplichte aansluiting bij een socialeverzekeringsfonds en de betaling van bijdragen, zowel door zelfstandigen

Ze bereidt ook de dossiers voor over de benoemingen van rechters en raadsheren

als door vennootschappen. Deze dienst staat ook in voor het beheer van geschillen.

in sociale zaken die als zelfstandige zetelen bij de arbeidsrechtbanken en –hoven.

DG Zelfstandigen

167

2) Actuariaat

Op vraag van de fondsen en van de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen, onderzoekt ze de sociale, fiscale en/of financiële toestand van zelfstandigen en rechtspersonen.

De cel Actuariaat houdt zich vooral bezig met de problematiek van de financiering van het sociaal statuut van de zelfstandigen. Ze volgt de financiële en budgettaire toestand van

De Inspectiedienst is hiervoor ingedeeld in vier cellen waarbij elke cel bestaat uit een

het stelsel op en berekent de financiële impact van de maatregelen die het beleid heeft

Nederlandstalige en een Franstalige sectie:

genomen of in overweging neemt.

• De cel Administratieve controle houdt toezicht bij de socialeverzekeringsfondsen op alles wat te maken heeft met de bijdragen die zelfstandigen en vennootschappen

3) Cel Internationale Overeenkomsten

moeten betalen. • De cel Controle van de uitkeringen controleert bij de fondsen alle aspecten over de

Deze dienst staat in voor de voorbereiding en opvolging van internationale (bilaterale)

gezinsbijslagen en faillissementsverzekering. Daarnaast gaat deze cel na of de door de

overeenkomsten. Ze is ook betrokken bij de Europese regelgeving over de sociale

fondsen opgestelde loopbaanformulieren, die als basis dienen voor de berekening van

zekerheid van zelfstandigen. Daarnaast behandelt ze de aanvragen tot detachering van Belgische of buitenlandse zelfstandigen.

het pensioen als zelfstandige, juist zijn ingevuld. • De cel Controle van de boekhouding controleert de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de financiële en boekhoudkundige informatie die door de 13 vrije fondsen

4) Inspectiedienst

wordt meegedeeld. Ze ziet ook toe op de regelmatigheid van de uitgevoerde verrichtingen en het respecteren van de toepasselijke wettelijke en reglementaire

Het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen), het RIZIV

• De cel Sociale inspectie onderzoekt en brengt verslag uit over de sociale, fiscale en

zelfstandigen en de ziekenfondsen zijn belast met de uitvoering van de reglementering

financiële situatie van zelfstandigen of rechtspersonen. Deze onderzoeken gebeuren

over de sociale zekerheid voor zelfstandigen. De socialeverzekeringsfondsen zijn het

op vraag van de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen of één van de diensten

eerste contactpunt voor de zelfstandige. Deze is verplicht zich in te schrijven bij één

van de DG. Het is de bedoeling dat de opdrachtgever een correcte en gemotiveerde

van de 14 fondsen. De fondsen begeleiden de zelfstandige gedurende zijn volledige

beslissing zou kunnen nemen.

loopbaan en behartigen zijn belangen. De Inspectiedienst controleert of de 13 vrije socialeverzekeringsfondsen en de Nationale Hulpkas de reglementering correct toepassen. Verder antwoordt ze op vragen over concrete, individuele gevallen die vooral door de fondsen en particulieren worden gesteld.

168

bepalingen.

(Rijksinstituut voor ziekteen invaliditeitsverzekering), de socialeverzekeringsfondsen voor

DG Zelfstandigen

2 REALISATIES In 2008 hebben de dienst Verplichtingen en de dienst Uitkeringen in belangrijke mate meegewerkt aan de opmaak van regelgevende teksten.

A. Verplichtingen voor zelfstandigen

Dit jaar traden een aantal belangrijke maatregelen in werking op het vlak van de sociale

Naast het regelgevende werk, beantwoordde de dienst Verplichtingen de parlementaire vragen

bescherming voor zelfstandigen. De belangrijkste maatregel is ongetwijfeld de uitbreiding van

over de sociale zekerheid voor zelfstandigen. Zo kwamen er in 2008 vragen over de problematiek

de verplichte dekking voor kleine risico’s in de tak geneeskundige verzorging. Deze maatregel

van de auteursrechten en de aanverwante rechten, de verzekeringsplicht van de vennootschaps-

kadert volledig in de logica van de gelijkschakeling van de dekking van de zelfstandigen aan

mandatarissen die hun mandaat kosteloos uitoefenen en de verzekering van de gepensioneerde

die van de werknemers en ging gepaard met een aanpassing van de bijdragen. Deze wijziging

zelfstandigen tegen kleine risico’s op het vlak van geneeskundige verzorging.

werd ingevoerd bij de wet van 26 maart 2007, gewijzigd bij de wet van 21 december 2007, houdende diverse bepalingen met het oog op de integratie van de kleine risico’s in de verplichte

De dienst Verplichtingen werkt ook mee aan de beslissingen die worden genomen door de

verzekering voor geneeskundige verzorging voor de zelfstandigen.

Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen. Zo maakte de dienst een dertigtal verslagen op om de formele geldigheid van de beslissingen van de Commissie voor Vrijstelling kracht bij te zetten

In hoofdstuk 4 zijn alle teksten opgenomen die werden goedgekeurd als gevolg van de

wanneer beroep werd aangetekend tegen deze beslissingen bij de Raad van State. Anderzijds

integratie van de kleine risico’s, evenals alle nog niet afgewerkte ontwerpen waaraan de dienst

behandelt de dienst ook de vragen van de burgers over de inhoud van de beslissingen van de

Verplichtingen en de dienst Uitkeringen hebben meegewerkt.

Commissie en de aanvragen van zelfstandigen tot minnelijke beroepen over beslissingen met verborgen vormelijke of inhoudelijke fouten. Daarnaast moet het team vele specifieke vragen, principiële vragen en vragen over de interpretatie van de regelgevende teksten beantwoorden. Dit kan aanleiding geven tot de opmaak van richtlijnen bestemd voor de socialeverzekeringsfondsen voor zelfstandigen. Gemiddeld ontvangt de dienst één vraag per dag. Het spreekt voor zich dat de gegeven antwoorden en adviezen voldoende moeten worden afgewogen. Ze kunnen immers precedenten scheppen die belangrijke financiële gevolgen kunnen hebben, in het bijzonder op het vlak van de betaling van bijdragen en de toekenning van uitkeringen. In sommige gevallen moet er nauw samengewerkt worden met de Inspectiedienst van de DG Zelfstandigen en de dienst Verplichtingen van het RSVZ.

DG Zelfstandigen

169

B. Uitkeringen voor de zelfstandigen Enkele voorbeelden van behandelde vragen:

De uitkeringen voor zelfstandigen is een sector in volle expansie.

• meewerkende echtgenoot, mini-statuut, maxi-statuut, aanvang activiteit; • de uitwisseling van gegevens met notarissen en deurwaarders die toelaat om achterstallige

1) Kleine risico’s en arbeidsongeschiktheid

bijdragen te innen naar aanleiding van roerende of onroerende verkopen; • betaling van de bijdragen van personen zonder activiteit (of die kosteloos een mandaat

Op het vlak van de ziekteverzekering is het opvallendste feit van het jaar 2008 de

uitoefenden), maar die toch nog aangesloten zijn bij een socialeverzekeringsfonds;

volledige integratie van de kleine risico’s voor alle zelfstandigen. Daarnaast werden de

• toegelaten activiteit gedurende een periode van arbeidsongeschiktheid.

bedragen van de uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid verhoogd. Naast de bestaande uitkeringscategorieën (alleenstaande en persoon met gezinslast) is er nu ook de categorie

Ten slotte beheert de dienst Verplichtingen de dagelijkse verzoeken en vragen van burgers over de toepasselijke regelgeving. De vragen hebben dan betrekking op hun rechten en plichten en op de onderwerping en betaling van de bijdragen voor zelfstandigen. Eind 2008, in de context van

“samenwonenden”.

2) Gezinsbijslag

de huidige economische crisis, stelde de dienst Verplichtingen een stijging vast van het aantal vragen over het beginnen van een zelfstandige activiteit in bijberoep.

2008 was ook het jaar van een inhaaloperatie op het vlak van de gezinsbijslagen. Zelfstandigen krijgen momenteel voor het eerste kind een bedrag dat 10 € lager ligt dan in de regeling van de werknemers. Vanaf 1 januari 2009 daalt dit verschil met 5 €. Tot en met 30 juni 2008 werd de gezinsbijslag pas uitbetaald als de zelfstandige in orde was met de bijdragen van het refertekwartaal. Sinds 1 juli 2008 verdween de band tussen de uitbetaling van de gezinsbijslagen en het betalen van de verplichte bijdragen.

3) Moederschapshulp De moederschapshulp kende in 2008 een groot succes met de uitkering van 105 dienstencheques. Deze uitkering bestaat enkel binnen het sociaal statuut der zelfstandigen en kent dus geen tegenhanger bij de sociale zekerheid voor de werknemers. Drie op de vijf vrouwelijke zelfstandigen vragen moederschapshulp aan bij hun sociale-verzekeringsfonds. Deze maatregel heeft als doel het privé- en het professionele leven van de vrouwelijke zelfstandige beter op elkaar af te stemmen. In 2008 werd de regelgeving voor moederschapshulp aangepast. De toekenningstermijn 170

DG Zelfstandigen

C. Financiële aspecten werd verlengd van zes naar vijftien weken. Zo krijgen de socialeverzekerings-

De cel Actuariaat berekent de financiële weerslag van de wijzigingen in de reglementering die

fondsen de mogelijkheid om proactief op zoek te gaan naar vrouwelijke zelfstandigen

worden voorgesteld door de Regering, het Parlement of het Algemeen Beheerscomité.

die aan de wettelijk gestelde voorwaarden beantwoorden.

In het kader van de werkgroep “Welvaartsaanpassing” berekende het Actuariaat in 2008 de financiële weerslag van de mogelijke scenario’s met het oog op het aanpassen van de sociale

4) Minimumpensioen en faillissement

uitkeringen voor zelfstandigen aan de welvaart.

De laatste jaren is er geleidelijk aan een stijging van het minimumpensioen. Ook

Omdat het sociaal statuut van zelfstandigen op bepaalde vlakken nog altijd minder gunstig is dan

werd in 2008 het bedrag van de financiële uitkering van de sociale verzekering in

dat van werknemers, werden er verschillende voorstellen voor de verbetering van het statuut

geval van faillissement opgetrokken tot het niveau van het minimumpensioen voor de

bestudeerd. Het Actuariaat berekende de financiële weerslag van deze voorstellen, waarvan er

zelfstandigen.

verschillende werden gerealiseerd.

5) Kwalitatieve dienstverlening

1) Gezinnen

Naast alle reglementaire en beleidsvoorbereidende werkzaamheden, werkt de dienst

• Er werd een bijkomende stap gezet in de richting van de gelijkschakeling met het

Uitkeringen ook verder aan een kwalitatief hoogstaande dienstverlening voor haar

werknemersstelsel van de kinderbijslag voor het eerste kind. Op 1 april 2008 trad

klanten. Deze klanten zijn in de eerste plaats de socialeverzekeringsfondsen. Maar

een verhoging van de maandelijkse bijslag met 10 € in werking.

de informatiesnelweg zorgt er voor dat meer en meer zelfstandigen bij de dienst terechtkomen voor uitleg, feedback en informatie. Op het vlak van de behandeling van de dossiers wordt verder gewerkt aan een digitalisering van de workflow, ook om het telewerk binnen de DG verder te kunnen uitbouwen.

• De schoolpremie werd in 2008 uitgebreid tot kinderen van 18 tot en met 24 jaar. In 2009 wordt ze uitgebreid tot kinderen van 0 tot 5 jaar. • De kinderbijslag voor éénoudergezinnen werd op 1 oktober 2008 opgetrokken tot het niveau van de kinderbijslag voor zelfstandigen die uit de werkloosheid treden. • Er werden verbeteringen aangebracht aan het moederschapsverlof voor zelfstandige vrouwen en meewerkende echtgenoten, om beter tegemoet te komen aan de behoeften van de betrokken vrouwen.

DG Zelfstandigen

171

2) Pensioenen

4) Andere

• De cel Actuariaat bestudeerde enkele nieuwe maatregelen in het kader van de gelijkschakeling van het minimumpensioen voor zelfstandigen met dat voor werknemers, evenals de gevolgen van die maatregelen op de vergoeding toegekend in het kader van de faillissementsverzekering en op bepaalde invaliditeitsuitkering

zekerheid van zelfstandigen. • Ze draagt bij tot het oplossen van de meer technische problemen die de socialeverzekeringsfondsen voorleggen rond pensioenen en bijdragen.

en. Als gevolg daarvan werden er in 2008 twee nieuwe stappen gerealiseerd: op

• Ze zorgt er ook voor dat de gegevens bijgewerkt worden die nodig zijn om meer

1 juli 2008 een eerste verhoging met 10 € per maand van het minimumpensioen

volledige en precieze studies te kunnen realiseren, in het bijzonder op het vlak van

voor zelfstandigen en op 1 oktober 2008 een nieuwe verhoging met 10 € per maand.

de wetgeving en het opmaken van ramingen.

In 2009 zijn andere verhogingen gepland. • Om de zelfstandigen die de wettelijke pensioenleeftijd bereiken aan te moedigen om aan het werk te blijven, werden de grenzen voor de toegelaten activiteit opgetrokken vanaf de leeftijd van 65 jaar. • Er zijn nieuwe stappen voorwaarts gezet op het vlak van vervroegd pensioen. Voor zelfstandigen die tussen 60 en 64 jaar oud zijn en een loopbaan hebben van minstens 42 jaar, wordt het zelfstandigenpensioen niet langer verminderd bij vervroegd pensioen.

3) Sociale bijdragen • De cel Actuariaat realiseerde studies, in het bijzonder over de berekening van de bijdragen, om beter tegemoet te komen aan de verwachtingen van de zelfstandigen. • Ze bepaalt ieder jaar de elementen die nodig zijn voor de berekening van de sociale bijdragen voor het volgende jaar.

172

• De cel Actuariaat werkt mee aan het opstellen van de begroting van de sociale

DG Zelfstandigen

D. Activiteiten van de inspectiediensten 1) Controle bij de socialeverzekeringsfondsen

• Op vlak van de bijdragen ten laste van vennootschappen: - controle van dossiers waarin bijdragen als verjaard werden geboekt;

De inspectiediensten voeren controles uit bij de socialeverzekeringsfondsen. In 2008

- controle van dossiers waarin bijdragen als oninbaar werden geboekt;

vonden de volgende controles plaats:

- controle van dossiers met een nog openstaand debetsaldo.

• Op vlak van de sociale bijdragen:

Aantal gecontroleerde dossiers

2.027

Nota’s

473

- controle van dossiers waarin de bijdragen als verjaard werden geboekt;

Voorstellen artikel 95, §4 wet 30/12/19923

159

- controle van dossiers waarin recent opgevorderde bijdragen als oninbaar werden

Tenlastelegging artikel 95, §4 wet 30/12/1992 (in €)

10.266,14

geboekt. • Op vlak van de gezinsbijslagen:


2.878

Nota’s

384

- controle van het recht op gezinsbijslag en op verhoogde gezinsbijslag;

Voorstellen artikel 60 ARS1

159

- controle van het einde van het recht op gezinsbijslag;

Tenlastelegging artikel 60 ARS (in €)

416.257,78

- controle van de terugvorderingen en de kinderbijslag die niet werd uitbetaald omdat de zelfstandige niet aan bepaalde wettelijke verplichtingen voldoet.

• Op vlak van de beroepsloopbanen: - controle van dossiers waarin beroepsloopbaanformulieren (St2B) werden opgesteld om het pensioen van zelfstandigen vast te stellen; - tussentijdse controle van de loopbanen van zelfstandigen die al minstens tien jaar

1

2

2.621

Administratieve nota’s

113

Financiële nota’s

183

Te regulariseren bedragen (in €)

107.825,30

Tenlastelegging artikel 20, §6 KB nr.38 (in €)2

27.500

3.876

Administratieve nota’s

117

Financiële nota’s

211

Te regulariseren bedragen (in €)

onderworpen zijn aan het sociaal statuut en tussen de 40 en 50 jaar oud zijn. Aantal gecontroleerde dossiers


Voorstellen artikel 60 ARS/artikel 7 KB 27/4/1976

24.493,68 4

Tenlastelegging artikel 60 ARS/artikel 7 KB 27/4/1976 (in €)

Dit artikel legt de bedragen die de socialeverzekeringsfondsen door eigen verzuim of schuld niet hebben kunnen innen of terugvorderen, ten hunne laste. Dit artikel legt een forfaitaire geldsom ten laste van de socialeverzekeringsfondsen wanneer pensioenbedragen werden uitbetaald op grond van onjuiste of onvolledige gegevens die ze hebben verstrekt.

DG Zelfstandigen

3

4

40 57.462,34

Dit artikel legt de bedragen die de socialeverzekeringsfondsen door eigen verzuim of schuld niet hebben kunnen innen of terugvorderen, ten hunne laste. Dit artikel legt de bedragen die de sociale verzekeringsfondsen door eigen verzuim of schuld niet hebben kunnen innen of terugvorderen, ten hunne laste.

173

E. Activiteiten van de Commissie voor vrijstelling van bijdragen • Op vlak van de financiële en boekhoudkundige aspecten:

In 2008 was de invloed van de huidige economische crisis duidelijk merkbaar. Er waren 21.500

- controle van de naleving van de financiële en boekhoudkundige verplichtingen;

aanvragen voor een volledige of gedeeltelijke vrijstelling van de verplichting om socialezeker-

- controle van de dagelijkse doorstorting van geïnde bijdragen;

heidsbijdragen te betalen. Dat zijn er 2.000 meer dan in 2007. De stijging van het aantal dos-

- controle van de gegrondheid van diverse voorschotaanvragen voor de betaling van

siers heeft ook te maken met de specifieke maatregelen die in 2008 werden genomen voor de

gezinsbijslagen, de onvoorwaardelijke pensioenen en faillissementsuitkeringen;

ondersteuning van sectoren in moeilijkheden. Het gaat hier bijvoorbeeld om de landbouwers die

- controle van de staving van de beheerskosten;

getroffen werden door de blauwtongziekte (525 aanvragen) en de transportsector die te lijden

- controle van de juistheid van de driemaandelijkse aangifte, balansen, resultaten-

had onder de zeer hoge brandstofprijzen (meer dan 250 aanvragen).

rekeningen, statistieken;

De Commissie voerde een informatiecampagne rond deze maatregelen. Ze zorgde ook voor een

- opvolging van de rapportering over de interne controle en de jaarrekeningen die

versnelde behandelingsprocedure met een gegroepeerde behandeling.

werden goedgekeurd door de algemene vergadering van de fondsen. In 2007 werd het informaticaprogramma Dispensa ingevoerd. Dit is een informaticaprogramma

Bedrag (in €) Dagelijkse doorstortingen

3.177.468.213,86

Aanvragen voorschotten

372.551.244,26

Beheerskosten

129.170.940,89

voor het beheer van de dossiers van de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen. In 2008 werd het programma verder geïmplementeerd. Om het systeem bij te sturen en verder te ontwikkelen, waren er analyses nodig. Het aantal openstaande dossiers op het einde van 2008 steeg eveneens. Dit heeft te maken

2) Uitvoeren van sociale onderzoeken

met de stijging van het aantal dossiers en de verhuis van de FOD, waardoor er minder zittingen konden plaatsvinden om de aanvragen te behandelen. De behandelingstermijn van zowel de

In 2008 voerde de cel Sociale Inspectie 479 sociale, fiscale of kinderbijslagonder-

Nederlandstalige als de Franstalige dossiers bedraagt ongeveer zeven maanden. Rekening

zoeken uit.

houdend met het gestegen aantal aanvragen en de noodzakelijke tijd om alle inlichtingen in te winnen, kan dit beschouwd worden als een redelijke termijn. De bedoeling is om de behandelingstermijn nog verder in te korten. Activiteiten van de Commissie voor vrijstelling van bijdragen in 2008:

174

Aantal aanvragen

Beslissingen

Te behandelen

Nederlandstalig

5.385

4.672

2.997

Franstalig

16.136

14.212

9.844

DG Zelfstandigen

F. Benoeming van raadsheren en rechters in sociale zaken

G. Internationale Overeenkomsten 1) Europese reglementering

De DG Zelfstandigen is bevoegd voor het benoemen en ontslaan van raadsheren en rechters in sociale zaken (als zelfstandige) bij de Arbeidshoven en –rechtbanken. Ze kent ook eretekens toe

De cel Internationale Overeenkomsten behandelt de dossiers voor de aanvraag van de

in de Nationale Orden voor deze raadsheren en rechters. Het gaat in totaal over 465 mandaten.

toepassing van artikel 17 van de Verordening (EG) nr. 1408/71. Deze verordening gaat

In 2008 werden tien besluiten genomen waarbij rechters en raadsheren werden benoemd of

over de toepassing van de socialezekerheidsregelingen op werknemers of zelfstandigen

ontslagen.

en hun gezinsleden die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen. Het artikel 17 laat

Raadsheren en rechters in sociale zaken worden benoemd voor een periode van vijf jaar. Op 31

toe om af te wijken van de socialezekerheidswetgeving die van toepassing is. In de

oktober 2007 eindigde hun mandaat waardoor tussen eind 2007 en begin 2008 het volledige

praktijk wordt dit artikel vooral gebruikt voor (de verlenging van) detacheringen van

kader van magistraten werd hernieuwd.

zelfstandigen en de regularisatie van situaties waarbij een zelfstandige socialezekerheidsbijdragen betaald heeft in de verkeerde Europese lidstaat. Aanvragen om aan de Belgische socialezekerheidswetgeving onderworpen te blijven: Aantal dossiers per land waaraan de betrokkene normaal onderworpen zou zijn Griekenland

7

Frankrijk

1

Nederland

1

Verenigd Koninkrijk

1

Totaal

10

175

Aanvragen om aan de socialezekerheidswetgeving van een andere lidstaat onderworpen

2) Bilaterale overeenkomsten

te zijn: De cel Internationale Overeenkomsten speelt ook een belangrijke rol bij de

Aantal dossiers per land Duitsland

3

Ierland

1

Griekenland

3

Spanje

1

Frankrijk

2

Luxemburg

5

Nederland

6

Polen

13

Verenigd Koninkrijk

15

Totaal

49

voorbereiding, het afsluiten en opvolgen van bilaterale verdragen over de sociale zekerheid. Dit gebeurt in samenwerking met het domein Bilaterale Relaties van de DG Beleidsondersteuning. In 2008 vonden onderhandelingen plaats met Argentinië, Montenegro en Servië om een nieuw bilateraal verdrag af te sluiten. Voor Montenegro en Servië ging het om een eerste onderhandelingsronde. Met Argentinië werd in 2008 een ontwerpverdrag geparafeerd. Daarnaast waren er onderhandelingen met Marokko en Tunesië om de bestaande verdragen te herzien. Met Marokko zullen de onderhandelingen voor het nieuwe verdrag in 2009 opstarten. Met Tunesië vond de tweede onderhandelingsronde plaats over de

Daarnaast werkte de cel Internationale Overeenkomsten ook mee aan de redactie van

ontwerptekst van het nieuwe verdrag.

het jaarverslag voor MISSOC. Dit is een Europees informatiesysteem over de evolutie van de socialezekerheidsstelsels in de lidstaten van de Europese Unie. Ze was ook

In 2008 werd een verdrag met Macedonië afgerond, samen met de parlementaire

vertegenwoordigd in de werkgroep “Sociale zekerheid en Grensarbeiders van de

procedure. Dit verdrag treedt in 2009 in werking. Ook de Verdragen met Zuid-Korea,

Benelux”.

Uruguay, India en Bosnië-Herzegovina zijn volledig afgewerkt en zijn vanaf 2009 van kracht. België is trouwens het eerste land dat een socialezekerheidsverdrag met India

Tot slot geeft de DG Zelfstandigen op het vlak van de Europese reglementering advies

afsluit.

over de sociale zekerheid voor zelfstandigen aan de DG Beleidsondersteuning. Zo was ze inhoudelijk betrokken bij de nieuwe Verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europees

In het kader van de bilaterale socialezekerheidsverdragen behandelt de cel Internationale

Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de sociale-

Overeenkomsten ook de aanvragen voor afwijking op de regels voor de toepasselijke

zekerheidsstelsels en de bijhorende toepassingsverordening.

socialezekerheidswetgeving van zelfstandigen. Deze aanvragen worden vooral ingediend voor detacheringen en verlengingen van detacheringen.

176

DG Zelfstandigen

H. Opmerkelijke projecten in 2008 1) Het project PIRAMID De DG Zelfstandigen zal de databank Piramid na verloop van tijd verder ontwikkelen en aanvullen. Piramid moet een echt referentie- en opleidingsinstrument worden voor alle actoren van de sociale zekerheid voor zelfstandigen, voor zowel gebruikers van binnen als buiten de DG Zelfstandigen. Op technisch vlak is Piramid gebaseerd op Microsoft SharePoint™. Dit is een systeem dat personen die beroepsmatig met informatie bezig zijn, toelaat gemakkelijk informatie op te zoeken, te delen en te publiceren (documentbeheer, inhoudelijke opzoekingen en teamwerk). De initiatieven die tot nu toe voor de sociale zekerheid werden ontwikkeld

(e-Communities en e-Workspace), hebben als doelstelling kennis te delen om zo het Piramid (Platform for Interactive Retrieving, Analysing and Managing Information and

beleid vorm te geven. De toegang tot deze toepassingen kan beperkt worden tot een klein

Documentation) is een interactieve website en een platform voor de uitwisseling

aantal actoren. Piramid is echter een open platform dat toegankelijk is voor alle actoren

van informatie en kennis tussen de actoren van de sector van de sociale zekerheid

en beheerders van de sector. De uitwisseling van gegevens maakt deel uit van projecten

voor zelfstandigen. Via Piramid kunnen de DG Zelfstandigen, het RSVZ en de sociale-

die worden aangestuurd door de KSZ (Kruispuntbank van de sociale zekerheid).

verzekeringsfondsen hun kennis uitwisselen over dossiers die ze moeten beheren. De rol

Binnen Piramid wordt, naast de individuele gegevens, expertise ontwikkeld en

van de DG Zelfstandigen evolueert naar die van “kennismoderator”.

uitgewisseld, die als input dient voor het regelgevend niveau.

Daarnaast is Piramid hét middel om binnen de DG Zelfstandigen zowel gegevens over

In 2008 werd het project Piramid verder uitgewerkt en werd het prototype operationeel.

de interne organisatie als algemene informatie uit te wisselen. Tot aan de invoering van

In 2009 zijn er verschillende ontwikkelingen gepland: de toegang tot Piramid uitbreiden

Piramid hadden de personeelsleden van de controlediensten immers geen toegang tot

tot nieuwe gebruikers van buiten de FOD, de database aanvullen, nieuwe werkgroepen

het informaticanetwerk van de FOD.

rond specifieke punten oprichten en een regelmatig informatiebulletin aanbieden.

DG Zelfstandigen

177

2) Informatisering CVB/CDC: Dispensa

3) Vergaderreeks rond de bijdragen

Dispensa is een informaticaprogramma voor het beheer van de dossiers van de Commissie

Tussen 24 april 2007 en 12 juli 2007 vond op initiatief van de minister van Zelfstandigen

voor Vrijstelling van Bijdragen. In 2005 werd de specifieke behoefte van de Commissie

een “Vergaderreeks rond de bijdragen” plaats. Deze vergaderreeks gaf de gelegenheid

geanalyseerd. In 2006 volgde de ontwikkeling van het informaticaprogramma dat sinds

om samen met de verschillende actoren na te denken over een hervorming van het

begin 2007 operationeel is. In 2007 en 2008 werd het programma bijgestuurd en verder

bijdragesysteem, om zo het sociaal statuut van de zelfstandigen te verbeteren.

ontwikkeld in samenwerking met de stafdienst ICT van de FOD. Op het einde van de vergaderreeks werd beslist dat het Algemeen Beheerscomité

Dispensa centraliseert de gegevens en het beheer van de dossiers van de Commissie. De

voor het sociaal statuut der zelfstandigen een aantal meer technische voorstellen zou

verouderde toepassingen werden hierin geïntegreerd.

verfijnen. Daarom werden drie werkgroepen opgericht. De twee eerste werkgroepen waaraan de DG Zelfstandigen actief deelnam, begonnen hun werkzaamheden in 2008.

Daarnaast werd ook de toegang naar externe organisaties zoals het RSVZ, het Nationaal

De derde werkgroep “Commissie voor vrijstelling van bijdragen” zal pas in de loop van

Rijksregister en de FOD Financiën in de applicatie opgenomen. In de toekomst zal de

2009 van start gaan met het bespreken van de systemen voor steun aan zelfstandigen

gegevensuitwisseling met externe partners geoptimaliseerd worden. Er zullen bijkomende

in moeilijkheden.

externe bronnen toegankelijk zijn, zoals de Kruispuntbank voor Ondernemingen, de Nationale Bank, eventueel de gegevens van de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW), enz. Ten slotte zal de procedure wijzigen voor de aanvraag om vrijstelling van bijdragen.

a) Werkgroep I: De rol en de financieringswijze van de socialeverzekeringsfondsen Deze eerste werkgroep kreeg twee opdrachten:

Momenteel gebeurt de aanvraag, ingediend bij het socialeverzekeringsfonds, nog via het

1. Om de rol van de socialeverzekeringsfondsen te herwaarderen, werd tijdens de

RSVZ. In de toekomst zal de zelfstandige via zijn fonds rechtstreeks zijn aanvraag kunnen

vergaderreeks een consensus bereikt over een aantal principes. Deze werkgroep

indienen bij de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen.

zag er op toe dat deze principes werden geïmplementeerd: • de klemtoon leggen op de centrale rol van de socialeverzekeringsfondsen (bijvoorbeeld door toe te zien op een betere communicatie naar de zelfstandigen toe); • de uitbouw van een front office en een back office; • de ontwikkeling van een proactieve attitude ten dienste van de zelfstandigen.

178

DG Zelfstandigen

2. Om tot een controleerbaar en transparant financieringssysteem voor de

b) Werkgroep II: De berekening van de sociale bijdragen

fondsen te komen, moeten objectieve en meetbare financieringscriteria vastgelegd worden. Daarom kreeg deze eerste werkgroep de opdracht om de

De opzet van de tweede werkgroep was te zoeken naar alternatieven om de sociale

financiering van de fondsen te onderzoeken.

bijdragen voor zelfstandigen te berekenen. Tijdens de startvergaderingen werden twee pistes geselecteerd:

Op 26 juni 2008 leverde de werkgroep een verslag af aan de minister

• De berekening van de bijdragen op basis van de inkomsten van het derde jaar

van Zelfstandigen met een dienstverleningsverbintenis van de sociale-

dat voorafgaat aan het bijdragejaar (de inkomsten van N-3) met de mogelijkheid

verzekeringsfondsen dat later het “Charter voor goede dienstverlening” zal

om een voorschot te betalen;

worden. De DG Zelfstandigen werkte mee aan de opmaak van dit charter

• De berekening van een voorlopige bijdrage gelijk aan de minimumbijdrage

dat aan de zelfstandigen duidelijk wil maken wat hun rechten zijn en wat ze

met de mogelijkheid voor de zelfstandige om te betalen op zijn inkomsten van

mogen verwachten van hun socialeverzekeringsfonds.

het jaar zelf.

Daarnaast bezorgde de DG Zelfstandigen de nodige cijfergegevens om de

In de loop van 2008 werden er andere denkpistes toegevoegd, zoals die waarbij

objectieve verschillen tussen de verschillende fondsen te meten. Tot slot

de bijdragen zouden worden berekend op de inkomsten van het jaar zelf (N), maar

wenste het Algemeen Beheerscomité via een externe audit de kwaliteit van

waarbij de voorlopige bijdragen gebaseerd zouden zijn op de inkomsten van N-3.

de geleverde diensten van de fondsen te evalueren. De DG Zelfstandigen werkte mee aan de opmaak van het bestek voor de offerteaanvraag.

De DG Zelfstandigen werkte mee aan de inventaris van alle voordelen en nadelen die aan deze verschillende pistes verbonden zijn. Ze bezorgde ook een reeks tabellen en cijfergegevens om deze pistes te kunnen analyseren. De werkzaamheden van deze groep zijn nog steeds bezig.

DG Zelfstandigen

179

3 TRANSVERSALE THEMA’S A. Informatie en communicatie

B. Op weg naar administratieve vereenvoudiging

De DG Zelfstandigen werkte mee aan de opmaak en de bijwerking van verschillende brochures

De DG Zelfstandigen neemt sinds 2007 deel aan de werkzaamheden van de werkgroep Only

over de sociale zekerheid, waarvan de volgende FOD’s de uitgevers waren:

Once, opgestart door de Dienst Administratieve Vereenvoudiging van de FOD Kanselarij van de

• De FOD Sociale Zekerheid:

Eerste Minister. Deze werkgroep buigt zich over de vereenvoudiging van de aansluitingsverklaring

- Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid

voor zelfstandigen.

- Jongeren en Sociale Zekerheid: 20 vragen en antwoorden • De FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg:

Deze werkzaamheden resulteerden in 2008 in:

- Wegwijs in de eerste job

• een ontwerp van koninklijk besluit dat sommige verouderde bepalingen in het sociaal

- Wegwijs in de studentenarbeid

statuut van de zelfstandigen wijzigt;

- Wegwijs in de overstap van werkzoekende naar zelfstandige

• een ontwerp van ministerieel besluit tot vaststelling van de nieuwe (vereenvoudigde)

• De FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie:

modellen van aansluitingsverklaringen.

- Vademecum van de onderneming • De FOD Kanselarij van de Eerste Minister:

In het kader van de uitvoering van de Europese dienstenrichtlijn (Bolkestein) werkte de DG

- Belgopocket

Zelfstandigen mee aan de screening van de bestaande regelgeving en aan de voorbereiding van de invoering van een uniek loket voor de oprichting van een zelfstandige onderneming.

Daarnaast was de DG Zelfstandigen nauw betrokken bij het actualiseren van de federale portaalsite www.belgium.be over de sociale zekerheid voor zelfstandigen (Home > Economie > Onderneming > Oprichting). In de rubriek “Zelfstandigen” van de website van de FOD Sociale Zekerheid werkt de DG regelmatig de bedragen bij van de sociale bijdragen die verschuldigd zijn door de verschillende categorieën van zelfstandigen, alsook de lijst van de socialeverzekeringsfondsen en hun vestigingen. Ten slotte werden er ongeveer 150 informatieaanvragen (per telefoon of e-mail) beantwoord over de voorwaarden, de rechten en de plichten wanneer men zelfstandige in bijberoep wordt.

180

DG Zelfstandigen

C. BE TO (“Better Together”)

Be To De DG Zelfstandigen streeft naar een modern en efficiënt beheer van haar diensten. Dit resulteerde

Bovendien kunnen ze hun taken ermee beheren, bijvoorbeeld via de functies To do, To Follow,

eind 2007 in de invoering van een gecentraliseerd en gedigitaliseerd dossierbeheer. Met het

Reminder,… Dit instrument wordt ook door het management gebruikt om de activiteiten van de

project BeTo (afkorting van Better Together) gaat de DG Zelfstandigen nog een stapje verder met

DG op te volgen. Hij kan bijvoorbeeld nagaan wat de behandelingstermijnen zijn van de dossiers,

een aantal concrete initiatieven om haar manier van werken aan te passen:

welke types dossiers er zijn, wat het volume ervan is,…

• de invoering van de Balanced Scorecard (BSC) aan de hand waarvan een aantal indicatoren worden gemeten zoals het aantal dossiers of de behandelingstermijnen;

Begin 2008 werd dit systeem ingevoerd voor de volledige DG.

• de voorbereiding van het werken volgens het clean desk-principe en de evolutie naar een

paperless kantooromgeving in het kader van NoVo; • meer transparantie in de opvolging en de behandeling van de dossiers. Tijdens een aantal workshops werd nagedacht over de “producten” en de processen van de DG Zelfstandigen. Het resultaat was dat er een aantal criteria werden opgesteld om de verschillende types dossiers van de DG beter te classificeren en te archiveren. Bovendien werd het behandelingsproces van de dossiers in kaart gebracht. Ook de rapportering werd dankzij deze workshops geoptimaliseerd en dit zowel op individueel niveau (dossiers toevertrouwd aan een bepaald personeelslid) als op dienstniveau (dossiers van een cel of van een bepaald type). De personeelsleden van de DG Zelfstandigen beschikken nu over een krachtig instrument waarmee ze rechtstreeks toegang hebben tot elektronische (of gedigitaliseerde) dossiers.

DG Zelfstandigen

181

D. De Balanced Scorecard Begin 2006 werden de bestaande boordtabellen vervangen door de Balanced Scorecard (BSC).

• Het imago van de DG Zelfstandigen wordt opgebouwd.

Voor een 20-tal kritische succesfactoren (KSF) werden 39 kritische prestatie-indicatoren (KPI) vastgelegd die elk driemaandelijks de evolutie van deze KSF moeten opvolgen. Deze metingen

Bij deze KSF wordt bijvoorbeeld bijgehouden in welke mate er noodzakelijke informatie ontbreekt

resulteren in bijsturingen en verbeteracties.

op de website.

In 2008 werden de KPI’s aangepast omdat een aantal niet meer relevant waren. Andere indicatoren werden dan weer aangepast om beter aan te sluiten bij de uitdagingen van de DG Zelfstandigen. Zij hebben zowel betrekking op de kernactiviteiten als op de optimalisering van de werking van de DG. Enkele concrete voorbeelden van KSF’s zijn: • De vragen om inlichtingen worden tijdig en correct beantwoord. Een voorbeeld van een bijhorende KPI is het percentage van vragen dat binnen de 30 kalenderdagen na ontvangst werd beantwoord. De alarmdrempel werd in 2008 verhoogd van 90% naar 95% omdat de oorspronkelijke drempel meestal werd gehaald. • De behandeling van de aanvragen tot afwijking op het vlak van gezinsbijslag voor zelfstandigen verloopt vlot. Dit wordt onder andere opgevolgd door het aantal aanvragen na te gaan waarvoor de interne doorlooptijd niet werd gerespecteerd. Deze bedraagt 30 dagen vanaf het moment waarop alle noodzakelijke informatie beschikbaar is.

182

4 REGLEMENTAIRE TEKSTEN A. Goedgekeurde reglementaire teksten als gevolg van de integratie van de kleine risico’s Inwerkingtreding

1 januari 2008

1 januari 2008

1 januari 2008

Publicatie

23 juli 2008

7 augustus 2008

14 oktober 2008

B. Ontwerp van nog niet goedgekeurde reglementaire teksten • Ontwerp van ministerieel besluit ten einde de aansluitingsverklaring van de zelfstandige

Titel

bij een sociaal verzekeringsfonds te wijzigen;

Koninklijk besluit van 1 juli 2008 tot wijziging van het koninklijk besluit van 3 juli 1996 tot uitvoering van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994

• Ontwerp van koninklijk besluit met het oog op de inkorting van de periode (momenteel

Wet van 24 juli 2008 houdende diverse bepalingen (I), Titel VI

• Ontwerp van koninklijk besluit om de rechten op pensioen van de zelfstandige te vrijwaren

Koninklijk besluit van 19 september 2008 houdende wijziging van de reglementering betreffende het socialezekerheidsstelsel van de zelfstandigen naar aanleiding van de integratie van de kleine risico’s in de verplichte ziekteverzekering

verzekeringsfonds een vergissing heeft begaan bij de berekening van de bijdragen. Deze

DG Zelfstandigen

drie maanden) gedurende dewelke de zelfstandige die een zelfstandige activiteit aanvangt de mogelijkheid heeft om bij een sociaal verzekeringsfonds aan te sluiten; • Ontwerp van koninklijk besluit (op vraag van de fondsen) bedoeld om de mutatieprocedure van het ene fonds naar het andere te wijzigen; (op basis van de oorspronkelijk opgevorderde en betaalde bijdragen) wanneer het sociaal fout heeft de opvordering van regularisatiebijdragen aan de zelfstandige en het niet in aanmerking nemen van één of meerder kwartalen bij zijn loopbaan tot gevolg indien deze regularisatie niet wordt betaald.

183

Stafdiensten

Stafdienst Budget & Beheerscontrole

1



2

1 VOORSTELLING A. Activiteiten

Directie Generaal

De kernopdrachten van de stafdienst Budget en Beheerscontrole (B&B) bestaan vooral uit het opmaken en uitvoeren van de begroting, het beheer van de rekeningen en de beheerscontrole. De dienst B&B onderhoudt contacten met alle andere directies-generaal (DG’s) en stafdiensten van de FOD Sociale Zekerheid. Hij heeft ook regelmatig contact met de FOD Budget en Beheerscontrole (FOD B&B) en de beleidscellen van de ministers die bevoegd zijn voor materies die door de FOD Sociale Zekerheid worden beheerd.

188


B. Organogram

Stafdirecteur B&B

Secretariaat & Logistiek

Opmaak van de begroting

Uitvoering van de begroting

Beheerscontrole

Vastleggingen

Interne beheerscontrole

Betalingen

Balanced Scorecard

Rekenplichtigen


189

2 REALISATIES EN KERNCIJFERS A. Opmaak van de begroting De begrotingsopmaak gaat in het voorjaar van start bij het ontvangen van de begrotingsrichtlijnen

x 1000 €

van de minister van Begroting. Deze richtlijnen worden door de stafdienst B&B vertaald naar concrete richtlijnen voor de verschillende DG’s en stafdiensten en samen met hen wordt er een begrotingsvoorstel opgemaakt. Dit begrotingsvoorstel wordt besproken in interne prebilaterale vergaderingen en binnen het Directiecomité van de FOD. Tijdens de maand juli wordt er een bilaterale vergadering georganiseerd met de FOD B&B, de minister van Begroting en de betrokken beleidscellen voor de bespreking van het begrotingsvoorstel. De uiteindelijke goedkeuring gebeurt door het Parlement en dit vóór het einde van het jaar (voorafgaand aan het begrotingsjaar). De begroting 2008 werd echter pas goedgekeurd op 1 juni 2008 waardoor de federale overheidsdiensten verplicht waren om gedurende zes maanden te werken met voorlopige kredieten. Tijdens het begrotingsjaar zijn wijzigingen van de oorspronkelijk opgestelde en goedgekeurde begroting mogelijk via de begrotingscontrole. Herschikkingen van kredieten binnen een begroting zijn mogelijk via het systeem van kredietherverdelingen. Tijdens het begrotingsjaar 2008 werden er 20 herverdelingen aangevraagd en uitgevoerd.

- personeelskredieten beleidscellen - werkingsmiddelen beleidscellen - personeelskredieten FOD Sociale Zekerheid - werkingsmiddelen FOD Sociale Zekerheid Totaal personeels- en werkingsmiddelen - tegemoetkomingen aan personen met een handicap - subsidie statuut zelfstandigen - algemene staatstoelage aan Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) - toelage Dienst voor Overzeese Sociale Zekerheid (DOSZ) - gewaarborgd inkomen voor ouderen - subsidie Instituut Oorlogsslachtoffers - burgerslachtoffers van oorlog 1940-’45 - andere toelagen/dotaties Totaal subsidies/toelagen/tegemoetkomingen

De volgende tabel geeft de belangrijkste begrotingsposten van de begroting van de FOD Sociale Zekerheid weer. Deze bestaat voor 99% uit dotaties, subsidies, toelagen of tegemoetkomingen. Het totaal aan personeels- en werkingsmiddelen is in 2008 gestegen. Deze sterke stijging is te wijten aan de hoge eenmalige verhuiskosten en aan het feit dat in 2008 de middelen van vier beleidscellen in de begroting van de FOD Sociale Zekerheid werden opgenomen (in 2007 waren dat er slechts twee).

190


2007

2008

4.243 635 49.556 29.915

8.900 1.592 54.268 37.775

84.349

102.535

1.391.142 1.123.834 5.507.909

1.567.458 1.248.199 5.730.361

284.559 332.896 47.868 40.500 113.292

310.496 392.915 46.459 38.015 54.858

8.842.000

9.388.761

B. Uitvoering van de begroting Wanneer een DG of stafdienst een contract wenst aan te gaan met een derde partij, dan moet hij

De gemiddelde behandelingstermijn van een ordonnancering bij de stafdienst B&B was 1,7

vóór het afsluiten van dit contract ervoor zorgen dat het nodige budget vastgelegd wordt en dus

werkdagen. Door de interne goedkeuring bij de diensten, de externe controle en de admini-

beschikbaar is. De DG’s en stafdiensten vragen zelf de nodige vastlegging van kredieten aan bij de

stratieve afhandeling door de Controleur van de Vastlegging, het Rekenhof en de Thesaurie, stijgt

stafdienst B&B. De stafdienst B&B zorgt voor de interne controle, de registratie van de vastlegging

de doorlooptijd van de (commerciële) facturen echter tot gemiddeld 33 dagen.

en de coördinatie met de externe partners (de Controleurs van de Vastleggingen, de FOD B&B en de Inspectie van Financiën). Tijdens het begrotingsjaar 2008 werden er 1.370 vastleggingen

Tijdens het jaar 2008 werden een aantal belangrijke stappen gezet om de administratieve

ingevoerd of gewijzigd. Het aantal vastleggingen in 2008 was hoger dan de voorbije jaren omdat

afhandeling van de factuur sneller te laten verlopen. Zo worden de facturen van de stafdiensten

er gewerkt werd met voorlopige kredieten.

ICT en Logistiek sinds mei 2007 opgevolgd in een geautomatiseerd systeem. Sindsdien is het mogelijk om op ieder moment de openstaande facturen van deze diensten op te vragen. Door

De opdracht om een betaling uit te voeren, gebeurt via een ordonnancering. Een belangrijke

dit initiatief is de doorlooptijd voor de betaling van deze facturen gevoelig gedaald.

opdracht van de stafdienst B&B is het tijdig betalen van de dotaties, facturen en schuldvorderingen. In 2008 betaalde hij 23.022 facturen, schuldvorderingen en subsidies. Overzicht van het aantal behandelde facturen per jaar

192

2005

2006

2007

2008

18.087

17.869

22.136

23.022


C. Beheer van de rekeningen

D. Beheerscontrole

Voor het ontvangen van (contante) financiële middelen en voor het betalen van een aantal

De beheerscontrole bij de FOD Sociale Zekerheid omvat het ondersteunen van het management

specifieke uitgaven beschikt de FOD Sociale Zekerheid over een aantal rekeningen. De coördinatie

door het aanreiken van (financiële) informatie en de ontwikkeling van beheerscontrole-

en de controle op deze rekeningen gebeurt door de stafdienst B&B.

systemen. In dit kader biedt de stafdienst B&B hoofdzakelijk ondersteuning bij de opmaak of aanpassing van de Balanced Scorecard van de verschillende DG’s en stafdiensten van de FOD. Daarnaast zorgt ze voor ondersteuning bij de implementatie van deze Balanced Scorecards in het systeem SAS. De stafdienst B&B beschikt ook over een eigen Balanced Scorecard die de processen van begrotingsopmaak, de vastleggingen en de ordonnanceringen kwalitatief en kwantitatief opvolgt. Deze procesindicatoren werden aangevuld met bijkomende indicatoren zoals o.a. de beschikbaarheid van het personeel.

193

Stafdienst ICT

1

Stafdienst ICT

Stafdienst ICT

2

1 VOORSTELLING A. Missie en doelstellingen

Directie Generaal

De stafdienst Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) reikt bruikbare en professionele oplossingen aan, gericht op de ondersteuning van de processen van de verschillende directiesgeneraal (DG) en stafdiensten van de FOD Sociale Zekerheid. Hij zorgt voor de permanente beschikbaarheid van deze oplossingen en waarborgt de evolutie ervan. Op die manier komt de stafdienst tegemoet aan de evoluerende noden van de burgers. Bij de uitvoering van zijn opdrachten houdt de stafdienst ICT rekening met de doelstellingen en de prioriteiten van de FOD. In zijn ondersteunende rol draagt hij bij tot een professionele dienstverlening, organisatie en werking van de FOD. De stafdienst ICT definieert vier doelstellingen: • de stafdienst ICT wordt beschouwd als een bevoorrechte partner op het vlak van zijn specifieke actiegebied. Hij streeft naar een maximale synergie met zijn informaticapartners; • de informaticaprojecten worden systematisch uitgewerkt samen met de DG’s en stafdiensten; • zijn dienstverlening voorziet in de behoeften van de DG’s en stafdiensten. Hierbij streeft de stafdienst ICT naar een aanvaardbare verhouding tussen kwaliteit enerzijds en kosten en termijnen anderzijds en waarborgt hij de continuïteit; • de aangeboden architectuur is flexibel en convergent. Deze doelstellingen dragen bij tot de continue verbetering van de vier kernactiviteiten van de stafdienst ICT: • het uitvoeren van studies (opportuniteit, haalbaarheid, onderzoek en ontwikkeling,…); • het uitwerken van IT-oplossingen; • het onderhouden van applicaties en infrastructuur; • het ondersteunen van de gebruikers.

196

Stafdienst ICT

B. Organogram De stafdienst ICT heeft een matrixorganisatie. Deze is gebaseerd op twee assen: de as van de functionele hiërarchie en de as van de procesuitvoering.

Directie ICT

Quality & Governance

Ontwikkeling

Secretariaat & Management Support

Project-Office

Productie & Infrastructuur

Stafdienst ICT

Administratieve ondersteuning

197

C. Opdrachten Volgens de eerste as (hiërarchische) vallen vijf functionele afdelingen onder de directie ICT:

De stafdienst ICT garandeert in de eerste plaats de continuïteit van de informatiesystemen die

• Quality & Gouvernance: garanderen van de kwaliteit van de IT-processen en zorgen voor continue verbetering;

de processen van de DG’s en stafdiensten ondersteunen. Daarnaast beheerde de stafdienst ICT in 2008 ook 59 projecten voor de verschillende stafdiensten en DG’s. Deze projecten werden

• Project Office: beheer van de portefeuilles van IT-projecten ter ondersteuning van de

onderverdeeld in acht cruciale domeinen:

activiteiten van de DG’s en stafdiensten; • Ontwikkeling: het ontwikkelen van innoverende IT-services; • Productie en Infrastructuur: beheer van de IT-infrastructuur van de FOD inclusief het up-todate houden ervan door de introductie van innoverende technologieën;

1) Communicatie tussen de burger en de overheid (egov-CtoG)

• Administratieve ondersteuning: contractbeheer en overheidsopdrachten. De stafdienst ICT draagt bij tot het verbeteren van de contacten tussen de FOD Sociale Binnen deze organisatiestructuur bestaat er een nauwe samenwerking tussen de afdeling Project

Zekerheid enerzijds en de burger, verenigingen of partners anderzijds zodat de

Office enerzijds en de afdelingen Ontwikkeling, Productie en Infrastructuur en Administratieve

tevredenheid bij zijn klanten toeneemt.

ondersteuning anderzijds. De medewerkers van deze afdelingen worden samengebracht in projectteams.

• De technische mogelijkheden en de elektronische tools van het Contact Center van

De samenwerking tussen de stafdienst ICT en de DG’s en de stafdiensten van de FOD gebeurt

• Er werd een analyse opgestart om een persoon met een handicap toe te laten op de

de DG Personen met een handicap werden uitgebreid. langs twee bevoorrechte kanalen:

portaalsite van de sociale zekerheid zijn dossier te raadplegen, een aanvraag in te

• de klantenverantwoordelijken van de cel Project Office concentreren zich op de behoeften van een DG of stafdienst;

simulatie van een tegemoetkomingsberekening te doen.

• de Helpdesk (onderdeel van de afdeling Productie en Infrastructuur) staat in voor de behandeling van vragen van medewerkers.

• Er werd ook gestart met een analyse rond een elektronisch klachtenbehandelingssysteem voor de ganse FOD.

De tweede as (procesuitvoering) is gebaseerd op 14 hoofdprocessen die ingedeeld zijn volgens drie dimensies: bedrijfsdimensie, ondersteunende dimensie en leidinggevende dimensie.

198

voeren voor een tegemoetkoming of voor een handicapgebonden voordeel en een

Stafdienst ICT

2) Administratieve vereenvoudiging: communicatie tussen overheden (Adm Vereenv - GtoG)

• Voor de ganse FOD Sociale Zekerheid wordt er een informaticaomgeving voor het beheer van de Balanced Scorecard (BSC) van de DG’s en stafdiensten geïmplementeerd.

De stafdienst ICT streeft ernaar de complexe samenwerking tussen de overheidsdiensten

• Voor de DG Sociale inspectie wordt een Cockpit Management systeem (databank

transparanter te maken voor burgers en ondernemingen. Daarom is het belangrijk dat,

PEGASIS) ontwikkeld. In deze databank zijn de gegevens van de gecontroleerde

samen met de betrokken administraties en instellingen, de authentieke informatiebronnen

werkgevers opgenomen en de resultaten van deze controles. Dit systeem laat toe

in stand worden gehouden en worden uitgebouwd. De stafdienst ICT heeft zo talrijke

om stelselmatig analyses te maken van de kwantitatieve gegevens en de nodige

datastromen ontwikkeld voor de DG Personen met een handicap:

bijsturingen te doen om de gewenste resultaten te bereiken. De stafdienst ICT

• met de BVB (Belgische Vereniging van Banken) om de controle op bankkaartnummers te automatiseren;

verbetert ook de informaticaomgeving waar alle sociale- en arbeidsinspecties gebruik van kunnen maken om gegevens uit te wisselen (databank OASIS).

• met de RKW (Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers) om het kadaster van de kinderbijslag voor kinderen met een handicap automatisch te raadplegen en om

4) Kennisbeheer (KM)

de uitwisseling van informatie over het medisch onderzoek voor kinderen met een handicap te automatiseren;

Omdat procesverbetering en innovatie niet kunnen zonder een betere kennisdistributie

• met de FOD Financiën om de uitwisseling van informatie over inkomsten, over de verkoop van onroerende goederen en over oorlogspensioenen en rentes uitbetaald

draagt de stafdienst ICT bij tot een beter documentbeheer en een goede informatieuitwisseling binnen de FOD.

door de CDVU (Centrale Dienst der Vaste Uitgaven) te automatiseren; • met de verschillende instellingen die de personen met een handicap voordelen

• Voor de ganse FOD Sociale Zekerheid implementeert de stafdienst ICT een omgeving voor documentbeheer en analyseert hij transversale search and retrieval tools.

toekennen om alle gegevens over hen te automatiseren en te standaardiseren.

• Er werd voor de DG Sociale Inspectie een documentbeheersysteem inzake

3) Behoorlijk bestuur en business intelligence (Governance)

wetgevingstechniek opgestart. • Bij de stafdienst ICT werd een nieuw classificatiesysteem voor papieren en elektronische documenten ontwikkeld dat procesgericht is.

De stafdienst ICT beheert verschillende projecten die bijdragen tot het optimaliseren van de activiteiten van de verschillende DG’s en stafdiensten door zowel oplossingen op maat als transversale en modulaire oplossingen aan te bieden.

Stafdienst ICT

199

5) Samenwerking tussen de personeelsleden van de FOD (collaboration)

6) Veiligheid en risicomanagement (veiligheid) Aangezien informaticasystemen complexer worden en steeds ruimer toegankelijk zijn,

In het kader van de nieuwe dynamische werkomgeving en de introductie van telewerk

lopen ze ook grotere risico’s wat betreft hun integriteit, veiligheid en betrouwbaarheid.

moeten de mogelijkheden tot samenwerking tussen de personeelsleden van de FOD

Om aan deze situatie het hoofd te bieden, moeten de risicomanagementprocessen

voortdurend uitgebreid en geoptimaliseerd worden. Daarnaast bevordert de stafdienst

verder ontwikkeld worden.

ICT de mobiliteit van het personeel in deze dynamische werkomgeving door de diverse werkruimtes uit te rusten naargelang de activiteit waarvoor ze gebruikt worden.

• De stafdienst ICT heeft een externe audit over de toegankelijkheid van de informaticamiddelen laten uitvoeren.

• Om de nieuwe werkomgeving te verwezenlijken, werd aan iedere medewerker een volledig geconfigureerde laptop ter beschikking gesteld. Alle dynamische werkposten

• Er werd een project gestart om de verschillende omgevingen en mechanismen voor de back-ups en het herstellen van gegevens te consolideren.

werden uitgerust met een docking station, flat screen (in verschillende formaten), een

• De stafdienst ICT is begonnen met een analyse om tot een geconsolideerde

muis en een toetsenbord met een kaartlezer voor de elektronische identiteitskaart. Er

en synchrone omgeving voor alle toegangsrechten voor de verschillende

werden eveneens een aantal vaste posten met vrije internettoegang geïnstalleerd.

informaticamiddelen (Identity & Access Management) te komen.

• De telewerkers kregen een telewerkomgeving met beveiligde toegang (VPN) die hen toelaat op afstand te werken met dezelfde mogelijkheden als op kantoor.

• Ten slotte werden ook verschillende aanbevelingen geïmplementeerd afkomstig uit de externe audit over de toegankelijkheid van het informatiesysteem dat de

• Om de communicatie en de samenwerking te bevorderen binnen deze nieuwe werkomgeving werd een project afgerond om de capaciteit en de snelheid van het netwerk te verhogen. Bovendien werd een geïntegreerde telefonieoplossing (IP-

tegemoetkomingen voor gehandicapten beheert.

7) Business transformation (transformation bus)

tel) geïmplementeerd. De medewerkers telefoneren nu via hun computer. Er werd ook een eerste fase van een geïntegreerde samenwerkingsomgeving met Office

Door onderliggende informatiesystemen te optimaliseren draagt de stafdienst ICT bij tot

Communicator uitgevoerd. Dit is een software waarmee men in “real-time” met

de verbetering van de processen bij de DG’s en stafdiensten.

collega’s kan communiceren. Zo kan men chatten, de beschikbaarheid van collega’s checken, online vergaderen en bestanden uitwisselen.

• De stafdienst ICT heeft het informatiesysteem van de DG Personen met een handicap aangepast aan de nieuwe processen die ontstonden door de invoering van de werkstations. Hij heeft voor deze DG ook een Document Management System ingevoerd en volledig geïntegreerd binnen het bestaande informatiesysteem zodat de administratieve processen volledig digitaal verlopen. Dit vergde bovendien de

200

Stafdienst ICT

automatisering van de elektronische archivering van dossiers. Dit werd uitgevoerd

nieuwe werkomgeving (Dynamic Office en telewerk) en zijn eigen processen

samen met de RVP (Rijksdienst voor Pensioenen).

van dienstverlening geoptimaliseerd op basis van best practices voor IT-processen

• De stafdienst ICT zorgde voor de optimalisering van de personeelsdatabank (ET) van de stafdienst Personeel & Organisatie.

(ITIL). • Voor de DG Personen met een handicap handelde hij het project “Herstructurering

• Hij stond ook in voor de automatisering van de opvolging van de facturenstroom van de dienst Logistiek.

van de communicatiemodaliteiten van gegevens via de KSZ (Kruispuntbank van de sociale zekerheid)” af. Hij zorgde voor alle nodige aanpassingen aan het

• Er werd gewerkt aan een analyse voor de integratie van personeelsgegevens in het

informatiesysteem voor het opmaken en versturen van documenten naar FinPress

federaal systeem e-HR en aan de implementatie van werkstromen en testprocedures

van de FOD Financiën, waar deze documenten worden afgedrukt. Dit gebeurde in

(workflows) voor de ganse FOD Sociale Zekerheid.

nauwe samenwerking met de stafdienst Logistiek. Bovendien is de stafdienst ICT ook

• De stafdienst ICT verbeterde tevens de automatisering van zijn eigen

gestart met twee studies: een studie over de evolutie van de ontwikkelingstools en

projectbeheersproces. Dit heeft bijgedragen tot een vlotter beheer van de

een studie over de evolutie naar een webinterface voor de informatiesystemen. Er

verschillende IT-projecten.

werd ten slotte ook begonnen met de herziening van de technische documentatie van het informatiesysteem van de DG Personen met een handicap.

8) Continuïteit (continuity business)

Aantal projecten per domein

De voortdurende verbetering van de informatiesystemen en de implementatie van

Governance 12%

nieuwe oplossingen mogen niet ten koste gaan van reeds bestaande informatiesystemen. Daarom voerde de stafdienst ICT een aantal projecten uit om de continuïteit van deze

Continuity 26%

Veiligheid 7%

systemen te verzekeren. • De stafdienst ICT stond in voor de verhuis van het datacenter en al de departementale IT-apparatuur uit de regio Brussel naar de Finance Tower (Finto).

Collaboration 9%

• Daarnaast zorgde hij voor de inrichting van de beleidscellen, de compatibiliteit van de bureauticaomgeving met open document formaat (ODT), de invoering van open source software (Open.Office.org), de upgrade en het virtualiseren van verschillende servers en de upgrade van vele databasebeheerssystemen

e-Gov - CtoG 4%

KM 9%

Adm vereeny-GtoG 13%

en software. Hij heeft de ondersteuning van de gebruikers in het kader van de Transformation 20% Stafdienst ICT

201

2 REALISATIES A. Evaluatie van de kernactiviteiten De evaluatie vloeit voort uit een analyse van de Balanced Scorecard (BSC) van de stafdienst ICT.

Aantal projecten per DG/Stafdienst

1) Het ontwikkelen van studies

Stafdienst personeel en Organisatie; 3

Naar aanleiding van de verhuis van de FOD Sociale Zekerheid en de omschakeling naar een nieuw en dynamisch kantoorconcept, realiseerde de stafdienst ICT twee studies die door het Directiecomité goedgekeurd werden:

Dienst Logistiek; 2

Stafdienst Budget & Beheerscontrole; 4

DG Sociale Inspectie; 5

• collaboration tools: tools die de medewerkers in staat stellen om gemakkelijker en virtueel samen te werken en te communiceren (bijvoorbeeld Office Communicator); • tools voor transversal search & retrieval: tools waarmee de medewerkers

Stafdienst ICT; 8

gemakkelijker informatie kunnen opzoeken en raadplegen.

2) Het uitwerken van IT-oplossingen In 2008 bevatte de projectportfolio van de stafdienst ICT 69 IT-projecten. Deze projecten werden gekozen in functie van de door het Directiecomité bepaalde strategische opties en de behoeften van de verschillende DG’s en diensten. De stafdienst evalueerde de werklast en de kosten van elk project afzonderlijk, waarna het Directiecomité 59 prioritaire projecten selecteerde.

202

Stafdienst ICT

DG Personen met een handicap; 25

Transversaal voor de ganse FOD; 22

Van de 59 prioritaire projecten is 80% onder controle en heeft 20% vertraging opgelopen.

3) Het onderhouden van applicaties en infrastructuur

Voor 75% van de projecten met vertraging is de oorzaak te wijten aan de complexiteit van het project en het grote aantal betrokken partijen. Een kwaliteitsevaluatie toont echter

Om deze dienstverlening in goede banen te leiden, werden twee indicatoren gehanteerd:

aan dat alle opgeleverde projecten van goede kwaliteit zijn. De oorzaak van vertragingen

• de beschikbaarheid van de informatiesystemen van de DG’s en stafdiensten;

was dan ook hoofdzakelijk te wijten aan het belang dat ICT hechtte aan het leveren van

• de continuïteit van de informatiesystemen van de DG’s en stafdiensten.

kwaliteitsvolle oplossingen. De beschikbaarheid van de applicaties wordt in de eerste plaats gewaarborgd door de beschikbaarheid van zowel de micro-informatica-uitrusting (schermen, laptops,…) als van

Timing van de uitgevoerde projecten

de informaticasystemen (servers,…), en bijgevolg van alle onderliggende componenten. In uitvoering met vertraging; 5

Opgeleverd maar te laat; 7

De beschikbaarheidsgraad van de informatica-uitrusting bedroeg gemiddeld 97,3% en de gemiddelde beschikbaarheidsverhouding van de informatiesystemen ligt hoger dan Opgeleverd en op tijd; 17

99%. De meest voorkomende risico’s inzake de continuïteit van de informatiesystemen worden verzekerd door de back-ups van de servers waarop de informatiesystemen draaien. Een niveau van 100% geslaagde back-ups werd gehaald wat betreft het mainframe waarop het informatiesysteem draait dat de ganse cyclus van de tegemoetkomingen voor personen met een handicap beheert. Er werd een gemiddelde van 99,4% gehaald

In uitvoering en op koers; 30

voor de andere servers waarop de informatiesystemen draaien die noodzakelijk zijn voor de activiteiten van de andere DG’s en stafdiensten. Het gemiddeld percentage van de geslaagde back-ups voor de bureautica- en mailservers bedroeg 96%.

Stafdienst ICT

203

B. De stafdienst ICT en duurzame informatica: “Green IT” 4) Het ondersteunen van de gebruikers

De stafdienst ICT nam in de loop van 2008 een aantal tactische maatregelen met als doelstelling enerzijds het energieverbruik te optimaliseren en anderzijds besparingen op financieel en

Voor de medewerkers van de FOD Sociale Zekerheid is de Helpdesk het belangrijkste

ecologisch vlak te waarborgen.

contactpunt van de stafdienst ICT. Alle informaticaproblemen worden er geregistreerd en behandeld. In de meeste gevallen biedt de Helpdesk onmiddellijk een oplossing. Alle

1) Optimaliseren van het energieverbruik

andere problemen worden doorgestuurd naar experten binnen de stafdienst ICT. Eind 2008 werden de meeste desktops vervangen door laptops. Ook werden ultra-smallHoewel de invoering van telewerk het aantal vragen deed stijgen, kon de Helpdesk

form-factor-PC’s en flat screens in gebruik genomen. Er werd geopteerd om niet over

gemiddeld 93,7% van de problemen onmiddellijk oplossen. In 2008 waren er 1.110

te schakelen naar draadloze toetsenborden en muizen omdat batterijen extra energie

oproepen per maand. Dit is 130 meer dan in 2007. Daarvan kon 4,6% niet binnen de

verbruiken en milieuonvriendelijk zijn. Omdat medewerkers ’s avonds bij vertrek de

maand worden afgehandeld wegens de complexiteit van het probleem.

werkpost leeg maken (clean desk-principe), worden laptops en schermen uitgeschakeld. Voorheen stonden de desktop-pc’s dag en nacht aan.

Het ging om gevoelige indicatoren omdat in 2008 een belangrijke verandering van de werkomgeving werd voorbereid. Omdat de invoering van telewerk, het invoeren van

In het zicht van de verhuis begin 2009 werden in de loop van 2008 de technische ruimtes

nieuwe technologieën en het moderniseren van de infrastructuur gelijktijdig gebeurden,

in het nieuwe gebouw ingericht. Er werd geopteerd voor één ondergronds datacentrum dat

doken er ingewikkelde problemen op, die dankzij deze indicatoren met gepaste acties

nu gedeeld wordt met de verschillende bezetters van de Finto.

konden worden aangepakt. Tot slot werkte de stafdienst ICT aan het virtualiseren en consolideren van de servers: • consolidatie van deelbare hulpmiddelen: processors, RAM-geheugen, opslagruimte (SAN), communicatienetwerk; • in gebruikname van blade servers.

204

Stafdienst ICT

2) Besparen op financieel en ecologisch vlak Er werd bij de keuze van leveranciers rekening gehouden met het feit of zij oog hebben voor duurzame ontwikkeling. Door het digitaliseren van bepaalde documenten, door het uitbreiden van de online dienstverlening en door de integratie van de elektronische handtekening in sommige processen, koos de FOD Sociale Zekerheid resoluut voor het verminderen van het papierverbruik. De stafdienst ICT droeg ten slotte ook bij tot het verminderen van het aantal verplaatsingen van de medewerkers van de FOD door de installatie van alle informaticamiddelen die nodig zijn voor telewerk en door het ter beschikking stellen van tools voor virtuele samenwerking.

205

3 TRANSVERSALE ASPECTEN A. Balanced Scorecard Om de eigen werking te optimaliseren ontwierp de stafdienst ICT een Balanced Scorecard (BSC)

Processen

met performantie-indicatoren. Voor de BSC werd ook een proces ontwikkeld voor het inzamelen

• de stafdienst ICT werkt zo goed mogelijk samen met de IT-partners;

van informatie en de analyse ervan.

• de projectresultaten van de stafdienst ICT worden op tijd opgeleverd; • de “administratieve sleutelresultaten” worden op tijd opgeleverd;

De strategische kaart definieert een aantal kritische succesfactoren die van toepassing zijn op de

• de componenten zijn van documentatiemateriaal voorzien.

vier kernactiviteiten van de stafdienst ICT. Innovatie Resultaat

• de resultaten in verband met verbeteringsprojecten worden op tijd opgeleverd.

• alle informaticaprojecten en –studies zijn onder controle (planning); • alle oproepen zijn opgelost; • alle uitgestelde geplande verwerkingen zijn uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor de back-ups van kritieke servers. Kwaliteit • alle informaticaprojecten zijn onder controle (kwaliteit en risico’s); • de klanten nemen deel aan het projectbeheer; • alle opportuniteitsstudies werden aan het Directiecomité voorgelegd; • alle haalbaarheidsstudies werden door het Directiecomité aanvaard; • alle oproepen worden snel opgelost; • alle applicaties, kritische dienstverlening, kritische servers en het microcomputerpark zijn permanent beschikbaar.

206

Stafdienst ICT

B. NoVo De stafdienst ICT heeft in ruime mate meegewerkt aan de uitvoering van de vijf NoVoprogramma’s, met voor sommige ervan een aanzienlijke bijdrage op het gebied van ICT. Door de invoering van een programmabeheer op het niveau van de FOD dienden ook een reeks organisatieprocedures van de stafdienst ICT herbekeken te worden, in het bijzonder bij de afdeling Project Office. Zo werden er regels opgesteld om de activiteiten te verdelen tussen de programmateams van NoVo, de DG’s en stafdiensten, klanten van NoVo en de verschillende aanleverende interne diensten. De dienst ICT heeft er ook voor gezorgd dat de behoeften sneller ontdekt kunnen worden door het uitvoeren van talrijke proof-of-concepts. Hij heeft bepaald welke IT-projecten nodig zijn om de doelstellingen van NoVo te bereiken. Bovendien werd er een globale IT-projectplanning opgemaakt, ook voor de projecten die geen rechtreeks verband houden met de doelstellingen van NoVo. Daarnaast heeft de stafdienst ICT de nodige geconsolideerde opvolgingsinstrumenten voorzien. Om een vlottere rapportering ten aanzien van NoVo mogelijk te maken, heeft de stafdienst ICT zijn eigen projecten en de projecten van de verschillende NoVo-programma’s in kaart gebracht. Op deze manier werd duidelijk welke IT-projecten konden dienen voor één of meerdere projecten van een NoVo-programma en omgekeerd. Er werden regelmatig vergaderingen georganiseerd met de stuurgroepen waarin NoVo en de stafdienst ICT waren vertegenwoordigd, met risicobeheer als voornaamste aandachtspunt.

Stafdienst ICT

207

Dienst Logistiek

1

Dienst Logistiek

Dienst Logistiek

2


Directie Generaal

1) Ondersteuning

2) Innovatie en verandering

De dienst Logistiek biedt logistieke ondersteuning aan de verschillende directies-

Naast een ondersteunende rol wordt de dienst Logistiek ook ingeschakeld in verschillende

generaal (DG’s) en stafdiensten van de Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale

processen binnen de FOD. In die rol kan hij bijdragen tot het vereenvoudigen of

Zekerheid. Daarnaast staat hij in voor het aankoopbeleid van de FOD en het beheer van

automatiseren van bepaalde activiteiten. Zo werkte de dienst Logistiek in 2008 mee

de gebouwen. Allemaal opdrachten die minder zichtbaar zijn binnen een organisatie

aan samenwerkingsakkoorden met andere overheidsdiensten om te genieten van hun

maar de andere DG’s en stafdiensten in staat stellen om zich toe te leggen op hun

expertise en ervaring (publieke samenwerking).

eigenlijke werk. In 2008 werd een samenwerking opgezet met FinPress, de gecentraliseerde drukkerij Tot zijn takenpakket behoren heel wat aspecten die vanzelfsprekend lijken, maar die

van de FOD Financiën. De FOD Sociale Zekerheid beschikt niet over de nodige middelen

onmisbaar zijn voor de goede werking van de FOD en waarvoor belangrijke middelen

om zelf efficiënt in te staan voor het proces van printen, plooien en versturen van de

nodig zijn, zoals:

grote hoeveelheid brieven en formulieren van de DG Personen met een handicap. Voor

• openen van het gebouw;

deze printen verzendingsopdracht werd een samenwerkingsakkoord afgesloten met

• garanderen van elektriciteit;

FinPress, de drukkerij van de FOD Financiën. Eind 2008 waren de testen achter de rug en

• verzorgen van het onthaal;

werd de structurele samenwerking opgestart.

• voorzien van een systeem van toegangscontrole; • waarborgen van gepast en ergonomisch meubilair (bureaus, bureaustoelen,…);

In 2008 stond de stafdienst voor de uitdaging om de verhuis van 1.000 personeelsleden

• aanleveren van klein bureaumateriaal (schrijfgerief, fardes, papier,…);

naar de Finance Tower (Finto) voor te bereiden. Daarnaast moesten alle andere 20

• bijdragen tot het welzijn van de personeelsleden (koffie, water, fruit,…);

gebouwen van de FOD de nodige ondersteuning krijgen. De dienst Logistiek was bij de

• verwijderen van afval en uitwerken van een afvalbeleid;

invoering van het nieuw kantoorconcept (dynamic office) in het kader van NoVo een

• verdelen van de binnenkomende post en het versturen van de uitgaande post;

ondersteunende kracht voor de verandering.

•… Dit is slechts een kleine greep uit de vele taken van deze “schaduwwerkers”.

210

Dienst Logistiek

B. Organogram In 2008 werd de dienst Logistiek gereorganiseerd wat resulteerde in een nieuw organogram volgens een matrix-structuur.

Coördinator

Secretariaat/Staff

Procurement

Services

Real Estate Management

Account Management Analist Public Tendering Budget

Dienst Logistiek

211

1) Procurement

5) Analist

Procurement is de technische benaming van het proces van aankopen, tot en met

Hieronder vallen de taken die behoren tot de marktverkenning, opleidingen, voorstudie

de levering van het product bij de eindgebruiker. De centrale aankoper zorgt voor de

van projecten, opstellen van business cases, enz.

prijsvergelijking, het aanleggen van dossiers, het magazijnbeheer, enz.

2) Services

6) Public tendering Public tendering is de technische benaming van het proces van overheidsopdrachten.

Onder Services vallen alle diensten die de dienst Logistiek aanbiedt aan de interne klanten: schoonmaak, onthaal, interne en externe post, chauffeursopdrachten, archiefdozenbeheer, enz.

3) Real Estate Management Real Estate Management ofwel gebouwenbeheer, omvat de relaties met de Regie der Gebouwen, met de beheerders van de 25 gebouwen waar de FOD kantoren heeft en met de diverse eigenaars. De dienst beheert de afrekeningen van de kosten voor die gebouwen, de herinrichtingen, verhuizingen, toegankelijkheid, enz. De FOD Sociale Zekerheid gebruikt in totaal ongeveer 40.000 m² kantoorruimte.

4) Account Management Om de communicatie te vergemakkelijken is er een netwerk opgericht van logistieke correspondenten per dienst en per gebouw. De opvolging van de afspraken die tussen de diensten gemaakt worden, valt onder de noemer accountmanagement.

212

Dienst Logistiek

2 REALISATIES A. Logistieke ondersteuning

B. Voorbereiden en realiseren van verhuis naar de FINTO

In 2008 bestond het personeelsbestand van de dienst Logistiek uit 70 medewerkers die elke dag opnieuw logistieke ondersteuning verleenden aan de verschillende DG’s en stafdiensten van de

Voor de dienst Logistiek stond 2008 vooral in het teken van de ondersteuning van NoVo tijdens

FOD:

de voorbereiding van de verhuis naar de Finto. Een verhuisbeweging met 1.000 personen wordt • De onthaalmedewerkers in het gebouw “Centrum 58” ontvingen dagelijks een groot aantal

niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Dankzij de nodige interne expertise en de goede

bezoekers voor de sociale dienst van de DG Personen met een handicap. De medewerkers

samenwerking tussen de stafdiensten ICT en Logistiek enerzijds en de externe verhuisfirma

in het gebouw “Eurostation” daarentegen stonden dagelijks in voor het onthaal van de

anderzijds, was het mogelijk om op een vlotte manier te verhuizen, waarbij de hinder voor de

bezoekers voor de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen van de DG Zelfstandigen.

medewerkers tot een minimum werd beperkt.

• De vergaderingen in het “Centrum 58” en in “Eurostation” werden ondersteund met koffie en frisdranken. • De bureau’s en vergaderzalen werden dagelijks proper gehouden en wekelijks

van het verhuismateriaal, het inrichten van de logistieke lokalen in het nieuwe gebouw, de

schoongemaakt, zowel door een interne onderhoudsploeg als door een externe firma.

verkoop van meubilair aan de medewerkers van de FOD, de aankoop en installatie van het

• De 1,6 miljoen te verzenden poststukken gingen de deur uit. De 820.000 binnenkomende stukken werden via de postkamer en de bodes verdeeld binnen de FOD.

214

De dienst Logistiek stond in voor heel de praktische organisatie van de verhuis, het aanleveren

nieuwe meubilair en nog zoveel meer.

C. Aanpassen interne organisatie Logistiek aan nieuw kantoorconcept

D. IFMA-Award 2008 Op 17 december 2008 vond de uitreiking plaats van de Facility Awards 2008. Het Belgische

Een dynamische werkomgeving (dynamic office) waarin niemand nog een eigen kantoor heeft

luik van de International Facility Management Association (IFMA) zet jaarlijks de beste facilitaire

en iedere werkplek op het einde van de dag opgeruimd moet zijn (clean desk), vergt heel

projecten in de kijker door het uitreiken van deze Awards.

wat organisatorische aanpassingen. Deze nieuwe manier van werken betekende dan ook het herbekijken van de manier waarop de logistieke ondersteuning werd georganiseerd. Samen

De FOD Sociale Zekerheid kaapte in 2008 eervol de tweede plaats weg. Het project “De introductie

met medewerkers van de dienst Logistiek werden nieuwe teams samengesteld en een nieuwe

van een dynamisch archiefbeheer, ondersteund door een aangepaste dienstverlening van de

werkorganisatie opgebouwd.

dienst Logistiek” was goed voor een zilveren medaille. Een degelijke organisatie van het archief is zeer belangrijk wanneer men werkt in een dynamische werkomgeving volgens het cleandesk-principe. Het archiefbeheer van de FOD werd dan ook volledig hertekend in het kader van de verhuis naar de Finto. De dienst Logistiek speelde een belangrijke en centrale rol in dit project. Zijn inventarissoftware Archibus wordt sinds de intrek in de Finto gebruikt voor het beheren en opvolgen van de archieven in de kelder. Zo creëert een dienst die voorheen eerder een opvangfunctie uitoefende, een creatieve meerwaarde voor het archiefbeleid van de FOD.

215

Stafdienst Personeel & Organisatie

1



2


Directie Generaal

De belangrijkste bouwstenen van een organisatie zijn de mensen die er (enthousiast en

maken en de inschrijvingen voor zowel de standaardopleidingen als de gecertificeerde

gemotiveerd) werken. De stafdienst Personeel & Organisatie (P&O) ziet er op toe dat de FOD

opleidingen op te volgen.

Sociale Zekerheid beschikt over de nodige medewerkers met de noodzakelijke competenties. Zo draagt hij ertoe bij dat de FOD zijn doelstellingen kan bereiken.

• Daarnaast helpt deze cel bij het opzetten van opleidingsprojecten op maat. Deze projecten kwamen er in 2008 op initiatief van het OFO. Ze zijn bedoeld om ondersteuning te bieden bij het oplossen van een probleem binnen een organisatie of bij het bereiken

De

kernactiviteiten

van

de

stafdienst

P&O

zijn:

selectie,

personeelsontwikkeling,

personeelsadministratie, welzijn, informatie en communicatie met het personeel.

van bepaalde strategische doelstellingen van de FOD. • De cel Personeelsontwikkeling voorziet in een financiële tegemoetkoming voor de inschrijvingskosten wanneer personeelsleden deelnemen aan specifieke colloquia of

1) Selectie

seminaries die bijdragen tot hun zelfontwikkeling of het bijschaven van hun kennis.

De stafdienst P&O komt tegemoet aan de rekruteringsbehoeftes van de verschillende

Op de intranetsite van de stafdienst P&O kunnen de personeelsleden een overzicht

stafdiensten en directies-generaal (DG’s) en zorgt ervoor dat vertrekkende personeels-

terugvinden van alle opleidingsmogelijkheden. Sinds 2004 houdt de stafdienst P&O in

leden worden vervangen.

een databank bij welke opleidingen ieder personeelslid heeft gevolgd. Dit laat toe om het jaarlijks budget voor opleidingen in evenwicht te houden.

2) Personeelsontwikkeling

Naast het opleidingsluik staat de cel Personeelsontwikkeling ook in voor het onthaal De stafdienst P&O begeleidt de personeelsleden van de FOD bij hun professionele

van de nieuwe medewerkers van de FOD. Zij ziet erop toe dat nieuwkomers zich zo

loopbaan en bij de ontwikkeling van hun kennis en vaardigheden door hen opleidingen

goed mogelijk integreren in de organisatie en dat hun stage (in het kader van een

aan te bieden.

statutarisering) of proefperiode (voor contractuelen) vlot verloopt.

De cel Personeelsontwikkeling beschikt hiervoor over een breed opleidingsaanbod.

Ten slotte biedt deze cel permanente hulp en ondersteuning bij de ontwikkeling van de personeelsleden. Dit doet ze door hen te informeren en door hen gedurende hun hele

• Ze organiseert interne bureauticalessen, taalcursussen en cursussen ter voorbereiding

professionele loopbaan te begeleiden.

van bepaalde overgangsexamens. • Ze geldt als aanspreekpunt tussen de medewerkers van de FOD en het Opleidingsinstituut van de Federale Overheid (OFO) door het programma-aanbod van het OFO bekend te

218


3) Personeelsadministratie De stafdienst P&O ziet erop toe dat de geldelijke en administratieve reglementering correct wordt toegepast voor elke medewerker van de FOD. Omdat deze reglementering regelmatig wijzigt, volgt hij deze voortdurend op. Daarnaast beantwoordt de cel Personeelsadministratie zo snel en zo duidelijk mogelijk vragen van personeelsleden van de FOD over hun loopbaan, loon, vakantie, …

4) Informatie en communicatie De materie van P&O is zo omvangrijk en complex dat het belangrijk is het personeel begrijpelijke informatie te verstrekken zonder dieper in te gaan op de inhoudelijke reglementaire bepalingen. Door zijn communicatieacties slaat de stafdienst P&O een brug tussen de officiële bronnen (reglementering, informatie van de FOD P&O,…) en de personeelsleden. De stafdienst P&O hecht bijzonder veel belang aan de leesbaarheid van de informatie die hij verspreidt.

5) Welzijn De stafdienst P&O zet zich in om de werksfeer zo aangenaam mogelijk te maken. Zo stelt hij, samen met de directies-generaal en de stafdiensten van de FOD, jaarlijks een actieplan Welzijn op. Dit actieplan bestaat voornamelijk uit acties om stress te bestrijden en de diversiteit te bevorderen.


219

B. Organogram

Directie P&O

Functionele Analyse

Secretariaat

Organisatie & Logistiek

220

e-HR

Personeelsplan & -enveloppe

Info P&O

Budget P&O

Administratie van het personeel

Selectie

Personeelsontwikkeling


Welzijn

Staff team

Cel Statutairen fr

Cel Contractuelen fr

Cel Statutairen nl

Cel Contractuelen nl

2 HET PERSONEEL VAN DE FOD IN CIJFERS

Op 1 januari 2008 telde de FOD Sociale Zekerheid 1.297 medewerkers (fysieke eenheden) tegenover 1.296 op 1 december 2008. Er moet echter rekening worden gehouden met

1) Het aantal aangeworven personeelsleden, volgens taalrol en niveau

detacheringen naar beleidscellen en andere soorten detacheringen/zendingen: Statutair

• detacheringen naar beleidscellen: 21 personen (16 Fr + 5 Nl); • zendingen en andere detacheringen (ter beschikking stelling van de Koning, detachering

Contractueel

Totaal

Niveau N

F

N

F

N

F

A

2

6

6

2

8

8

B

3

10

6

1

9

11

C

1

4

12

4

13

8

D

0

7

5

0

5

7

TOTAAL

6

27

29

7

35

34

naar de Europese Commissie): 17 personeelsleden (8 Fr + 9 Nl). In het kader van het personeelsplan 2008 werden 69 personen aangeworven, onder wie 36 contractuelen en 33 statutairen, terwijl 71 personeelsleden de FOD hebben verlaten.

2) Het aantal personeelsleden die de FOD verlaten hebben, volgens taalrol en niveau Statutair

Contractueel

Totaal

Niveau N

F

N

F

N

F

A

7

8

1

3

8

11

B

6

3

1

0

7

3

C

6

7

9

7

15

14

D

2

3

2

6

4

9

TOTAAL

21

21

13

16

34

37


221

3) Personeelsstatistieken Uit volgende grafieken blijkt dat de FOD voornamelijk vrouwelijke medewerkers telt en dat het grootste deel van het personeel zich in de leeftijdcategorie 40-49 jaar bevindt.

Verdeling Nederlandstaligen/Franstaligen Percentage per taalrol

Verdeling mannen/vrouwen

37,07%

Vrouw 62,93%

222

50,12%

Man


49,88%

Fr Nl

Leeftijdspiramide

Verdeling van het personeel volgens directie-generaal en stafdienst

2,7%

0,4%

5,0%

1,7%

3,27%

1,5%

5,3%

0,9%

4,3%

>= 60

9,8%

29,71%

van 50 tot 59 van 40 tot 49

31,18% 34,1%

van 30 tot 39 van 25 tot 29 <25

22,37%

24,8%

10,29% 4,0%

5,5%


Stafdienst P&O

Stafdienst B&B


DG Communicatie

DG Sociaal Beleid

Stafdienst ICT (zonder SMALS)

Diensten van de Voorzitter

DG Zelfstandigen



Varia

3,18%

Dienst Logistiek


223

3 REALISATIES A. Welzijn 1) Omgaan met stress

3) Acties rond diversiteit

Eind 2008 werd een opleidingsmodule “actief stressmanagement” opgestart, specifiek

In maart 2008 organiseerde de FOD een tentoonstelling met als thema “Wat betekent

voor de sociaal inspecteurs en controleurs van de DG Sociale Inspectie. Uit de

diversiteit voor mij?”. Alle personeelsleden werden uitgenodigd om een affiche te

stressenquête in 2007 bleek immers dat zij het vaakst met moeilijke en stresserende

ontwerpen over een persoonlijke ervaring op het vlak van diversiteit. De thema’s

situaties geconfronteerd worden. Deze opleiding bestaat uit een theoretische presentatie

handelden zowel over vrouwen en mannen, jongeren en ouderen, personen met een

en praktische oefeningen voor een gezond evenwicht tussen fysiek en mentaal welzijn.

handicap als personen van vreemde afkomst (andere culturen). Een twintigtal werken werden tentoongesteld.

2) In alle sereniteit met pensioen

4) Visitekaartjes voor blinden

De stafdienst P&O nam het initiatief om een vierdaagse opleiding te organiseren voor personeelsleden op het einde van hun loopbaan. Deze opleiding bereidt hen voor op

De stafdienst P&O liet in 2008 visitekaartjes in braille maken voor vlottere contacten

hun pensionering en behandelt onder andere de psychosociale, juridische en financiële

tussen personeelsleden van de FOD en personen met een visuele handicap. De concrete

aspecten ervan.

uitvoering van dit project gebeurde in samenwerking met de DG Communicatie en werd

De personeelsleden kunnen deze opleiding volgen tijdens het laatste jaar van hun

wegens de verhuis naar de Finance Tower (Finto) uitgesteld tot het voorjaar 2009.

loopbaan. De opleiding voor het Franstalig personeel vond plaats in december 2008; die voor de

5) Griepvaccinatiecampagne

Nederlandstaligen is gepland voor maart 2009. Tien Franstalige collega’s hebben zich ingeschreven voor de opleiding. Aan Nederlandstalige kant waren het er negen.

Voor het zesde opeenvolgende jaar bood de FOD haar medewerkers de kans zich gratis te laten inenten tegen de griep. 260 collega’s maakten van deze mogelijkheid gebruik.

224


B. Informatie en communicatie 1) Intranet

3) Syndicaal overleg

De stafdienst P&O beheert een eigen site op het intranet van de FOD. Deze site is het

De communicatie met de representatieve vakorganisaties verloopt voornamelijk via het

belangrijkste communicatiekanaal wanneer het gaat om informatieverspreiding rond

Basisoverlegcomité van de FOD en het Basisoverlegcomité Preventie en bescherming

P&O-materies bij alle personeelsleden. In 2008 werden in totaal 112 mededelingen

op het werk. De stafdienst P&0 publiceert de verslagen van de vergaderingen op het

gepubliceerd.

intranet, zodat ze door alle personeelsleden geraadpleegd kunnen worden.

Deze mededelingen handelden over de indiensttreding van nieuwe medewerkers, de bekendmaking van vacante betrekkingen in de FOD, wijzigingen van de geldende

In 2008 vonden er zeven vergaderingen van het Basisoverlegcomité en zes vergaderingen

reglementering (administratief statuut, geldelijk statuut,…), mogelijkheden voor

van het Basisoverlegcomité Preventie en bescherming op het werk plaats.

personeelsontwikkeling, arbeidsreglement, loopbaanselecties, welzijn op het werk, enz.

4) P&O-correspondenten

Dankzij de permanente toegankelijkheid van de berichten op het intranet is deze site ook een instrument voor kennisbeheer over alle P&O-materies.

De P&O-correspondenten zijn tussenpersonen tussen hun DG of stafdienst en de stafdienst P&O. Zij ontvangen de informatie over het personeelsbeheer uit de eerste hand. Het

2) Onthaalbrochure

netwerk van P&O-correspondenten werd enkele jaren geleden opgezet met als doel informatie beter te kunnen verspreiden, de opvolging van P&O-materies te verzekeren

In het kader van het project voor een beter onthaal van nieuwe personeelsleden ontving

en de reacties van de verschillende DG’s te verzamelen.

elke nieuwe medewerker een brochure met thematische fiches. Deze onthaalbrochure wordt voortdurend bijgewerkt (19 aanpassingen in 2008) en kan door alle personeelsleden

In 2008 organiseerde de stafdienst P&O drie vergaderingen met alle P&O-correspon-

geraadpleegd worden op de intranetsite van de stafdienst P&O.

denten van de FOD.


225

C. Opleidingen in cijfers

D. Administratie van het personeel

Verdeling van de opleidingen/vormingen volgens het soort organisator

De cartografie van niveau A van de FOD werd in 2008 voortgezet door de vacantverklaring van 118 betrekkingen van klassen A2, A3, A4 en A5 door de minister van Sociale Zaken. In het kader van de uitvoering van deze bevorderingsprocedures werden 184 kandidaturen

28%

onderzocht. OFO

48%

Extern (colloquia, seminaries, studies...) FOD SZ (bureautica, talen, andere)

24%

Verdeling van de verschillende opleidingstypes volgens opleidingsdagen 11,95%

13,58%

2,83%

Bureautica

4,93% 3,19%

9,01%

0,17%

Communicatie (persoonlijke effectiviteit) Economie - budget - financiën ICT Talen Management Administratieve en juridische zaken Vakgebonden technieken

54,34%

Zoals blijkt uit deze grafieken, wordt er binnen de FOD Sociale Zekerheid bijzonder veel belang gehecht aan het aanleren en een betere kennis van de tweede landstaal.

226


4 TRANSVERSALE THEMA’S A. NOVO De stafdienst P&O nam actief deel aan verschillende projecten, workshops en werkgroepen georganiseerd in het kader van NoVo. Zo waren medewerkers van de stafdienst P&O nauw betrokken bij het telewerkproject (redactionele medewerking bij de brochure voor telewerkers, organisatie van opleidingen voor nieuwe telewerkers), het project NoVoRecord (opstellen van een inventaris van alle documenten die de stafdienst beheert en een tabel met een overzicht van de bestemming van deze documenten in de Finto), het project “Onthaal Finto” (onthaal van de medewerkers tijdens hun eerste werkdag in de Finto), de werkgroep “Benaming van bestanden”, …

227


1



2

1 VOORSTELLING A. Missie


Organogram

De vijf diensten van de Voorzitter hebben als opdracht de Voorzitter van het Directiecomité bij

De Voorzitter van het Directiecomité wordt rechtstreeks ondersteund door vijf autonoom

te staan in de leiding en de algemene coördinatie van de FOD Sociale Zekerheid. Zo dragen zij

werkende diensten:

bij tot het bereiken van de doelstellingen van de FOD. Ze bieden ook operationele steun aan de

• het Secretariaat;

andere directies-generaal (DG’s) en stafdiensten. Dit geldt vooral voor de Juridische Dienst en de

• de Juridische Dienst en de Dienst Geschillen;

Vertaaldienst.

• de Vertaaldienst; • de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk en de Dienst Informatieveiligheid; • de cel Duurzame Ontwikkeling en de cel Coördinatie van milieuzorg.

Vertaaldienst

cel Duurzame Ontwikkeling cel Coördinatie van milieuzorg

Secretariaat

Voorzitter van het Directiecomité

Juridische Dienst en de Dienst Geschillen

230

Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk Dienst Informatieveiligheid

2 OPDRACHTEN EN REALISATIES A. Secretariaat

C. Vertaaldienst

Het secretariaat van de Voorzitter heeft een drievoudige rol. Uiteraard heeft deze dienst als eerste

De Vertaaldienst heeft als opdracht allerlei soorten teksten te vertalen in de drie landstalen

taak in te staan voor het secretariaat van de Voorzitter. Daarnaast verzorgt hij ook de algemene

(Frans, Nederlands, Duits) en in mindere mate in het Engels. Hij geeft ook advies in verband met

coördinatie tussen de beleidscellen en de FOD. Ten slotte staat het Secretariaat samen met een

stijl en leesbaarheid.

juriste in voor het secretariaat van het Directiecomité. Alle diensten van de FOD Sociale Zekerheid en de beleidscellen behoren tot de klanten van

B. Juridische Dienst en Dienst Geschillen

de vertaaldienst. Hij staat in voor de vertaling van ontwerpen van wetteksten, antwoorden op parlementaire vragen, verslagen van vergaderingen, brochures, gebruikshandleidingen voor informaticatools, jaarverslagen, formulieren, teksten voor het intranet en het internet, enz.

Deze dienst heeft een vrij ruime en afwisselende opdracht die bestaat uit het behandelen van juridische dossiers en complexe geschillen. Hierin ondersteunt hij de Voorzitter van

In 2008 ontving de vertaaldienst ongeveer 1.550 aanvragen voor vertalingen, wat neerkomt op

het Directiecomité en de verschillende stafdiensten en DG’s. Op basis van de wettelijke en

ongeveer 2.950 pagina’s.

reglementaire bepalingen gaat de Juridische Dienst en Dienst Geschillen op zoek naar oplossingen en voert hij pertinente juridische argumenten aan. Daarnaast formuleert de dienst ook juridische adviezen aan de Voorzitter, de directies-generaal,

D. Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW)

de stafdiensten, de ambtenaren, de beleidscel en iedere andere instelling of persoon buiten de FOD, en dit voor verschillende materies.

De Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW) ondersteunt het Directiecomité van de FOD en alle personeelsleden in de toepassing van de wettelijke en

Het ontwerpen van wetten, koninklijke besluiten, ministeriële besluiten en omzendbrieven

reglementaire bepalingen op het vlak van het welzijn van de medewerkers.

behoort ook tot het takenpakket van de dienst. De IDPBW draagt bij tot het opmaken, het plannen, het uitvoeren en het evalueren van het beleid rond welzijn en dit via een dynamisch systeem voor risicobeheer.


231

E. Dienst Informatieveiligheid Tot zijn takenpakket behoort:

De Dienst Informatieveiligheid heeft een adviserende, documenterende en controlerende

• het geven van advies en het voorstellen van maatregelen over de resultaten van de risicoanalyse;

functie. • Hij spoort de naleving aan van de veiligheidsregels die bij een wettelijke of reglementaire

• het onderzoeken van de oorzaken van elk ongeval dat een arbeidsongeschiktheid tot gevolg heeft;

bepaling zijn opgelegd en moedigt het personeel aan een veiligheidsbevorderend gedrag te vertonen.

• het formuleren van adviezen over de inrichting van de werkplaats, de werkposten, de omgevingsfactoren en de fysische, chemische, kankerverwekkende en biologische agentia, de werkmiddelen en de individuele uitrusting, enz.;

• Hij verzamelt daartoe nuttige documentatie en kijkt toe op de naleving binnen de FOD van de veiligheidsregels die bij een wettelijke of reglementaire bepaling zijn opgelegd. • Hij werkt nauw samen met de diensten die op hem een beroep doen, in het bijzonder de

• het bezoeken van werkplaatsen en het opmaken van een verslag van deze bezoeken; • het organiseren van opleidingen in het kader van preventie op het werk zoals hulpverlener eerste interventie bij brand, EHBO, kantoorergonomie, heffen en tillen, ….

stafdienst ICT, de dienst Logistiek en de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk. • Hij verleent toegang tot verscheidene applicaties en databanken en coördineert het toezicht van de login-gegevens van de DG Sociale Inspectie.

De Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk behandelt heel wat thema’s: • veiligheid op het werk;

Ten slotte beheert hij de toegangsaanvragen van de gemeentelijke ambtenaren voor de

• bescherming van de gezondheid op het werk;

applicaties die beschikbaar zijn op de portaalsite van de sociale zekerheid (www.socialsecurity.be),

• psychosociale belasting veroorzaakt door het werk (stress);

zoals Communit-e, e-creabis en Pension-on-line.

• ergonomie; • hygiëne op het werk; • bescherming van de werknemers tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. In 2008 maakte de IDPBW van de FOD Sociale Zekerheid, in samenwerking met de IDPBW van de FOD Financiën en de IDPBW van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV), een intern veiligheids- en ontruimingsplan op voor het nieuwe gebouw Finance Tower waarnaar de FOD begin 2009 verhuisde.

232


F. De Cel Coördinatie van milieuzorg De Cel Coördinatie van Milieuzorg ontstond in 1997. Daarnaast is er binnen de FOD ook nog een

2) Opleidingen

Cel Duurzame Ontwikkeling (zie het volgende hoofdstuk) die het levenslicht zag in 2004 in het kielzog van de Programmatorische Overheidsdienst Duurzame Ontwikkeling (POD DO).

Op 5 juni 2008 bood de Cel Coördinatie van Milieuzorg een opleiding over biodiversiteit aan, waarvoor een beroep werd gedaan op twee biologen van het Koninklijk Instituut

1) Opdrachten

voor Natuurwetenschappen. Een zeventigtal personeelsleden namen aan deze opleiding deel.

De hoofdopdracht van de Cel Coördinatie van milieuzorg bestaat erin het personeel bewust te maken van de impact die de activiteiten van de FOD hebben op het leefmilieu.

Op 23 oktober organiseerde de cel in het kader van de Week van de duurzame

Zo ziet ze er bijvoorbeeld op toe dat de FOD alle milieuwetgevingen naleeft.

ontwikkeling een opleiding over de ecologische voetafdruk, door twee deskundigen van WWF België. Er waren 43 deelnemers.

Ze formuleert adviezen zodat de FOD zijn verplichtingen rond milieuzorg kan nakomen. Indien nodig informeert ze het Directiecomité en de bevoegde diensten over vastgestelde

3) Certificaties

onregelmatigheden en niet-uitgevoerde acties. Het tussentijds dossier en het actieplan om het label “ecodynamische onderneming” De FOD Sociale Zekerheid wenst de invloed van zijn activiteiten op de leefomgeving

van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te behalen, werden tijdelijk opgeborgen. Deze

geleidelijk te verminderen. Hiertoe neemt hij het initiatief tot acties en projecten

operatie had geen zin meer aangezien dit label werd toegekend voor een specifiek

met als doel het opzetten van een beleid rond milieubeheer. De Cel Coördinatie van

gebouw (in dit geval Eurostation) en de FOD Sociale Zekerheid begin 2009 zou verhuizen

milieuzorg bevordert en coördineert de voorbereiding en de uitvoering van deze acties

naar de gerenoveerde Finance Tower. In 2009 wordt de draad terug opgenomen.

en projecten. De procedure voor de Europese EMAS1-certificatie, opgestart eind oktober 2008, wordt Ten slotte informeert deze cel de personeelsleden en maakt ze hen bewust van de

in 2009 het belangrijkste aandachtspunt van DDO. Om dit certificaat te verkrijgen, zal

problematiek rond het leefmilieu. De cel neemt ook deel aan allerlei themadagen zoals

de FOD op een gestructureerde wijze een milieumanagementsysteem (EMS) moeten

de dag van het leefmilieu, de dag van de mobiliteit, enz.

implementeren. Er zal een analyse opgestart worden van de impact van de activiteiten van de FOD op het leefmilieu. Op basis van deze analyse worden doelstellingen vastgelegd en prioriteiten opgesteld door middel van een milieuverklaring. Om hierin te

1

Het Europees Milieumanagement- en Audit Schema (EMAS) is een milieubeheer- en auditsysteem van de EU voor bedrijven en andere organisaties. Met EMAS kunt u het milieubeleid van uw organisatie evalueren, rapporteren en verbeteren. EMAS staat sinds 1995 ter beschikking van bedrijven. Toen was het beperkt tot bedrijven in de industriële sector. Sinds 2001 is EMAS beschikbaar voor alle economische sectoren, zowel in de privédienstverlening als in de openbare diensten. Bedrijven die een EMAS-registratie willen krijgen, moeten hun milieumanagementsysteem laten verifiëren en hun milieuverslag laten valideren.

slagen, is het belangrijk het personeel te betrekken.


233

G. Cel Duurzame Ontwikkeling Voor de administratieve begeleiding van het EMAS-dossier zorgt de POD DO, terwijl de

1) Opdrachten

firma COMASE instaat voor de methodologische begeleiding. In een eerste fase wordt enkel de Finance Tower onder de loep genomen.

De Cel Duurzame Ontwikkeling (DO) is verantwoordelijk voor de uitvoering en interne opvolging van de maatregelen genomen in het kader van het Federaal Plan inzake Duurzame

4) Adviezen

Ontwikkeling (FPDO) en waaraan elke FOD zich moet houden. Ieder jaar maakt de cel een ontwerp van actieplan op, alsook een activiteitenverslag over de uitvoering van het FPDO.

de Cel Coördinatie van Milieuzorg heeft zijn steentje bijgedragen bij de voorbereiding van de verhuis van de FOD Sociale Zekerheid naar de Finance Tower. Zo gaf DDO verschillende

Als vertegenwoordiger van de FOD neemt zij deel aan de werkzaamheden van de

adviezen over rationeel energiegebruik aan de Regie der Gebouwen en het NoVo-team.

Interdepartementale Commissie duurzame ontwikkeling (ICDO) en aan het opmaken

Dankzij een nota over betere verlichting en elektrische installatie heeft de Regie der

van het jaarverslag van deze Commissie. In 2008 maakte de Cel Duurzame Ontwikkeling

Gebouwen ingestemd met het plaatsen van tussenschakelaars in de open ruimte en

bijvoorbeeld deel uit van de werkgroep die zich bezighoudt met het verwerken,

elektriciteitstellers op elke tussenverdieping.

analyseren en synthetiseren van de binnengekomen reacties na de grootschalige raadpleging van de bevolking over het voorontwerp van FPDO 2009-2012. Na afloop

De Cel Duurzame Ontwikkeling tracht het gebruik van duurzame en milieuvriendelijke

van deze werkgroep werd de cel DO in de werkgroep “Duurzame Overheidsopdrachten”

producten aan te moedigen. Ze stelt geregeld milieuclausules op die in bestekken worden

opgenomen. Daarnaast hielp ze de Programmatorische Overheidsdienst Duurzame

opgenomen (meubilair, koelkasten, vaatwasmachines, enz.)

Ontwikkeling (POD DO) bij het opstellen van een ontwerpplan dat op 12 september 2008 aan de andere leden van de ICDO werd bezorgd.

Daarenboven stond ze de workshop NovoRecord bij met adviezen voor de campagne om het personeel bewust te maken voor rationeel papiergebruik.

Sinds maart 2007 draagt deze cel een steeds grotere verantwoordelijkheid voor de correcte toepassing van de DOEB-test (duurzame ontwikkelingseffectbeoordeling)

Ten slotte stelde de cel een dossier op om het gebruik van 100% gerecycleerd papier aan

die, als het nodig is, moet voorgelegd worden bij dossiers voor de Ministerraad.

te moedigen. Vandaag wordt steinbeis trendwhite algemeen gebruikt in de ganse FOD.

In 2008 diende geen enkel dossier van de FOD Sociale Zekerheid dat aan de Ministerraad werd voorgelegd, onderworpen te worden aan een DOEB-test. De cel is eveneens belast met de bewustmaking van het personeel voor duurzame ontwikkeling. Ze doet dit voornamelijk door deel te nemen aan allerlei thema-activiteiten zoals “de Dag van de duurzame ontwikkeling” voor ambtenaren. Op uitdrukkelijke vraag geeft ze advies over duurzame ontwikkeling.

234


2) Campagnes

Via het intranet van de FOD werd het personeel op de hoogte gehouden over initiatieven in verband met duurzame ontwikkeling buiten de FOD.

in 2008 verzamelde de cel Duurzame Ontwikkeling 160 kg plastic doppen en 70 kg kurken. De plastic doppen werden aan een vereniging gegeven die daarvan paletten maakt

4) DDO

en een deel van haar winst afstaat aan het Belgisch Centrum voor Geleidehonden. De kurken gingen naar een sociaaleconomische onderneming, gespecialiseerd in recyclage

Duurzame ontwikkeling en milieu: doorgaans zijn deze twee

voor isolatiepanelen.

domeinen nauw met elkaar verbonden en is er een wisselwerking tussen hun actievelden.

Tijdens de Week van de duurzame ontwikkeling (13 tot 23 oktober 2008) organiseerde

Om deze verwantschap te symboliseren, werd in het kader van

de cel een inzamelcampagne voor gebruikte GSM’s. In samenwerking met de FOD

de interne communicatie een embleem en tevens mascotte

Volksgezondheid werden er zowat 220 gsm’s opgehaald en bezorgd aan een firma die

ontworpen: het figuurtje “DDO”.

deze oude toestellen recycleert en de nog bruikbare herstelt om ze in ontwikkelingslanden

“DDO” is de ambassadeur en woordvoerder van beide cellen bij

tegen een democratische prijs door te verkopen. Een deel van de winst werd geschonken

het personeel geworden.

aan vzw Green, die actief is op het gebied van leefmilieu en duurzame ontwikkeling.

3) Week van de duurzame ontwikkeling De vierde editie van “de Week van de duurzame ontwikkeling” vond plaats van 13 tot 23 oktober 2008 bij de FOD Sociale Zekerheid. Het thema dit jaar was “De Aarde, mijn Huis”. In dit kader organiseerde de FOD informatieve en ludieke activiteiten om de ambtenaren bewust te maken voor duurzame ontwikkeling. Het programma zag er als volgt uit: • Gooi je oude GSM niet weg. Geef hem een tweede leven • Ontdek de eerste bijentuin in de Brusselse regio • Vandaag ontbijt ik (h)eerlijk en biologisch • “We feed the World” op groot scherm • Weg met afval” • Alles weten over de ecologische voetafdruk 235

Bijlagen

Websites · FOD Sociale Zekerheid: www.socialsecurity.fgov.be

Directie Generaal Publicaties · Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid

· DG Personen met een handicap: www.handicap.fgov.be

(http://socialsecurity.fgov.be/nl/nieuws-publicaties/publicaties/alles-wat-je-altijd-al-wilde-

· DG Oorlogsslachtoffers: www.warvictims.fgov.be

weten-over-de-sociale-zekerheid-in-belgie.htm) · Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid (http://socialsecurity.fgov.be/nl/nieuws-publicaties/publicaties/btsz/belgisch-tijdschrift-voorsociale-zekerheid.htm) · Jaarverslag 2008 van de DG Personen met een handicap (http://www.handicap.fgov.be/docs/dghan_jaarverslag_2008_nl.pdf) · Jongeren en sociale zekerheid: 20 vragen en antwoorden (http://socialsecurity.fgov.be/docs/nl/news/brochure_masecu_nl.pdf) · Strategisch rapport inzake sociale bescherming en sociale insluiting 2008-2010 (http://socialsecurity.fgov.be/nl/nieuws-publicaties/sociale-bescherming-inclusie-rapporten/ sociale-bescherming-inclusie-rapporten.htm) · Vade Mecum van de financiële en statistische gegevens over de sociale bescherming in België (2009) (http://socialsecurity.fgov.be/nl/nieuws-publicaties/publicaties/vademecum/vademecumfinanciele-statistische-gegevens-sociale-bescherming-belgie.htm) · Working Papers Sociale Zekerheid (http://socialsecurity.fgov.be/nl/nieuws-publicaties/publicaties/workingpapersbeleidsondersteuning.htm)

238

Websites - Publicaties

Gebruikte Afkortingen ACSZMW

Administratieve Commissie voor de Sociale Zekerheid van Migrerende Werknemers

B&B

Budget en Beheerscontrole

BETO

Better Together

BS

Belgisch Staatsblad

BSC

Balanced Scorecard

BTSZ

Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid

CBFA

Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen

CLEISS

Centre des Liaisons Européennes et Internationales de Sécurité Sociale

CoCa

Courrier Cabinet

CRM

Customer Relationship Management

CSB

Comité voor Sociale Bescherming

CVB

Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen

DDO

Développement Durable/Duurzame Ontwikkeling

DG

Directie-generaal

DIMONA

Déclaration Immédiate/Onmiddellijke Aangifte

DMFA

Déclaration Multifonctionelle/ Multifunctionele Aangifte

DMS

Document Management System

DOSZ

Dienst voor Overzeese Sociale Zekerheid

ECHI

European Community Health Indicators

EESSI

Electronic Exchange of Social Security Information

EG

Europese Gemeenschap

e-HR

electronic Human Resources

Afkortingen

EMAS

Eco-Management and Audit Scheme

EMCO

Employment Committee

EPSCO

Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council

EU

Europese Unie

FAO

Fonds voor Arbeidsongevallen

FAVV

Federaal Agentschap voor de Veilighheid van de Voedselketen

FBZ

Fonds voor Beroepsziekten

Finto

Finance Tower

FOD

Federale Overheidsdienst

ForumCom

Forum van de Communicatoren van de sociale Zekerheid

HIVA

Hoger Instituut Voor de Arbeid

HR

Human Resources

HRV

Hoge Raad voor Vrijwilligers

HVKZ

Hulp en Voorzorgskas voor Zeevarenden

HVW

Hulpkas Voor Werkloosheidsuitkeringen

HZIV

Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering

IAO

Internationale Arbeidsorganisatie

ICT

Informatie- en Communicatietechnologie

IDPBW

Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk

INR

Instituut voor de Nationale Rekeningen

ISG

Indicatorensubgroep

IT

Integratietegemoetkoming

239

240

IV-NIOOO

Instituut voor Veteranen - Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers

PIRAMID

Platform for Interactive Retrieving Analysing and Managing Information and Documentation

IVT

Inkomensvervangende Tegemoetkoming

POD

Programmatorische Overheidsdienst

KB

Koninklijk Besluit

POD DO

Programmatorische Overheidsdienst Duurzame Ontwikkeling

KBO

Kruispuntbank van Ondernemingen

RAP

Regionaal ActiePlan

KPI

Key Performance Indicators

RIZIV

Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering

KSF

Kritische Succesfactoren

RJV

Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie

KSZ

Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid

RKW

Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers

LIMOSA

Landenoverschrijdend Informatiesysteem ten behoeve van MigratieOnderzoek bij de Sociale Administratie

RSVZ

Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen

RSZ

Rijksdienst voor Sociale Zekerheid

MERI

Mensenhandel en Risicofactoren

RSZPPO

MISSOC

Mutual Information System on social Protection

Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten

NAPincl.

Nationaal Actieplan Sociale Inclusie

RVA

Rijksdienst Voor Arbeidsvoorziening

NAR

Nationale Arbeidsraad

RVP

Rijksdienst Voor Pensioenen

NGO

Niet-Gouvernementele Organisatie

SDAB

Sociale Diensten van Algemeen Belang

NHRPH

Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap

SESPROS

Système européen de statistiques intégrées de la protection sociale

OCMW

Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn

SIOD

Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst

OESO

Economische Samenwerking en Ontwikkeling

THAB

Tegemoetkoming voor Hulp aan Bejaarden

OFO

Opleidingsinstituut van de Federale Overheid

TSW

Toezicht Sociale Wetten

OISZ

Openbare Instellingen van Sociale Zekerheid

VDAB

Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding

OMC

Open Method of Coordination

VN

Verenigde Naties

P&O

Personeel & Organisatie

PDOS

Pensioendienst voor de Overheidssector

Afkortingen

Contact Algemene contactgegevens

Informatieambtenaar

Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid

Didier Coeurnelle

Administratief Centrum Kruidtuin

Tel: 02/528.60.31

Finance Tower

GSM: 0477/84.86.64 (enkel voor dringende gevallen)

Kruidtuinlaan 50, bus 100

[email protected]

1000 Brussel

Klachten

www.socialsecurity.fgov.be Algemeen telefoonnummer: 02/528.60.11 (van 8u tot 17u)

In het kader van het Handvest voor een klantvriendelijke overheid kunnen klachten over de FOD Alle diensten van de FOD zijn gehuisvest in het Administratief Centrum Kruidtuin, Finance Tower,

naar het adres [email protected] gestuurd worden.

met uitzondering van de Directie-generaal Oorlogsslachtoffers en de verschillende regionale diensten in de provincies (buiten Brussel). Hun coördinaten zijn te vinden op: - www.socialsecurity.fgov.be - www.handicap.fgov.be - www.warvictims.fgov.be

Contact

241

Bedankt aan alle collega’s die meewerkten aan dit jaarverslag Realisatie Dienst Communicatie De foto’s uit het hoofdstuk “DG Personen met een handicap” zijn overgenomen uit het Jaarverslag 2008 van de DG Personen met een handicap Fotografie Johan Van der Maelen Origami Octavio Murga - BelgOrigami Het jaarverslag kan ook online geraadpleegd worden www.socialsecurity.fgov.be/rapport/2008/nl/jaarverslag.htm Op deze site zijn eveneens de pdf-versies beschikbaar Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid Administratief Centrum Kruidtuin - Finance Tower Kruidtuinlaan 50 bus 100 1000 Brussel Tel. 02/528.60.11 [email protected] Verantwoordelijke uitgever Frank Van Massenhove

2008 Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid JAARVERSLAG. Evolutie, revolutie, resoluties

Recommend Documents