!"#2 DECEMBER ZIJN DE NIEUWSMEDIA BETROUWBAAR?

DECEMBER 2013

ZIJN DE NIEUWSMEDIA BETROUWBAAR?

MEER LEZEN?

IN DEZE UITGAVE

www.jw.org/nl

COVERONDERWERP

JONGEREN

Bijbelse antwoorden op allerlei vragen van jongeren. Een paar onderwerpen: „Wat als er over me geroddeld wordt?” „Wat moet ik weten over sexting?” Ontdek hoe de Bijbel jongeren kan helpen met problemen om te gaan.

Zijn de nieuwsmedia betrouwbaar?

(Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT > JONGEREN)

BLZ. 4-7

3 EEN BLIK OP DE WERELD

KINDEREN

8 LANDEN EN VOLKEN Een bezoek aan Brazilië 10 DE ZIENSWIJZE VAN DE BIJBEL Jezus 12 HULP VOOR HET GEZIN Hoe leer je om goed te luisteren? 14 Het mysterie van de distelvlinder 15 Overzicht onderwerpen 2013 16 TOEVAL OF ONTWERP? De opslagcapaciteit van DNA

December 2013 / Vol. 94, No. 12 / Monthly Oplage per uitgave: 43.524.000 in 99 talen

/

Lees de Bijbelse stripverhalen. Gebruik de werkbladen om je kinderen te helpen meer over Bijbelse personen en morele principes te leren. (Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT > KINDEREN)

DUTCH

Deze publicatie is niet voor de verkoop bestemd maar wordt verschaft als onderdeel van een wereldwijd Bijbels onderwijzingswerk dat gesteund wordt door vrijwillige bijdragen. Tenzij anders vermeld, is de gebruikte Bijbelvertaling de Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — met studieverwijzingen (uitgave 2004). De afkorting v.G.T. betekent „voor de gewone tijdrekening”. G.T. staat voor „van de gewone tijdrekening”. Awake! (ISSN 0005-237X) is published monthly by Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President; G. F. Simonis, Secretary-Treasurer; 25 Columbia Heights, Brooklyn, NY 11201-2483, U.S.A., and in England by Watch Tower Bible and Tract Society of Britain, The Ridgeway, London NW7 1RN (Registered in England as a Charity). Uitgegeven door Wachttoren-, Bijbelen Traktaatgenootschap, Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen, Nederland. Christelijke Gemeente van Jehovah’s Getuigen ¨ (Verantwoordelijke uitgever: Marcel Gillet), Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem, Belgie, PP-PB BRUXELLES X - BRUSSEL X No. 10/667. 5 2013 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Alle rechten voorbehouden. Printed in Britain.

Wilt u meer informatie of een gratis Bijbelcursus? Ga naar www.jw.org /nl of schrijf naar een van de onderstaande adressen. JEHOVAH’S GETUIGEN: NEDERLAND: Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen. ¨ BELGIE: rue d’Argile-Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem. Een complete lijst met adressen in de hele wereld vindt u op www.jw.org/nl/contact.

EEN BLIK OP DE WERELD

VERENIGDE STATEN Uit onderzoek is gebleken dat bijna een derde van de voetgangers bij het oversteken van een drukke straat afgeleid is doordat ze naar muziek luisteren, bellen, enzovoorts. De gevaarlijkste afleiding was het sturen van berichtjes. Mensen die daarmee bezig waren kostte het zo’n twee seconden langer om over te steken. Ze waren ook vier keer zo vaak geneigd door rood te lopen, niet bij een zebrapad over te steken of tijdens het oversteken niet naar beide kanten te kijken.

WERELD Rook die afkomstig is van primitieve kachels is naar verluidt een belangrijke doodsoorzaak in ontwikkelingslanden. Jaarlijks sterven vier miljoen mensen aan luchtwegaandoeningen die veroorzaakt worden door rook. Volgens onderzoekers zijn de schadelijke stoffen die door hout- en kolenkachels worden uitgestoten net zo dodelijk als de giftige stoffen in sigarettenrook.

Stove: © Ami Vitale

NIGERIA Vrouwen die door mensensmokkelaars van Nigeria naar Europa worden gebracht, worden gedwongen een rituele eed van geheimhouding af te leggen voor een juju-altaar. De mensensmokkelaars gebruiken de diepgewortelde angst voor boze geesten om de vrouwen als seksslavin te kunnen uitbuiten.

SPANJE Zo’n 5 à 10 procent van de langdurig werklozen laat een universitaire opleiding en werkervaring weg op het cv omdat ze daardoor overgekwalificeerd lijken.

3

COVERONDERWERP

Zijn de nieuwsmedia betrouwbaar? VEEL mensen twijfelen aan de nieuwsberichten die ze lezen en horen. Zo werd in 2012 in de Verenigde Staten bij een opiniepeiling aan mensen gevraagd „hoeveel vertrouwen” ze hadden in de nauwkeurigheid, eerlijkheid en volledigheid van de nieuwsberichten in kranten en op de radio en tv. Zes op de tien mensen zeiden „niet veel” of „geen” vertrouwen in de media te hebben. Is dat wantrouwen terecht? Veel journalisten en ook de organisaties waarvoor ze werken, zeggen dat ze het heel belangrijk vinden om mensen goed en nauwkeurig te informeren. Toch is er reden voor bezorgdheid. Neem de volgende factoren:

MEDIATYCOONS

OVERHEID

De grote nieuwsmedia zijn vaak in handen van een paar machtige bedrijven. Die media bepalen grotendeels of verhalen in het nieuws komen, en ook op welke manier en hoe opvallend dat gebeurt. Omdat de meeste bedrijven een winstoogmerk hebben, worden de beslissingen van nieuwsmedia soms gemotiveerd door financiële belangen. Zo kan het zijn dat verhalen die de belangen van de eigenaars van een mediabedrijf kunnen schaden, buiten het nieuws gehouden worden.

Veel berichten in de media gaan over de overheid en gebeurtenissen in de samenleving. Regeringen willen mensen ervan overtuigen dat ze hun beleid en hun instanties moeten steunen. En omdat de media afhankelijk zijn van informatie van de regering, werken journalisten en overheidsinstanties soms met elkaar samen.

Meer antwoorden op Bijbelse vragen zijn te vinden op www.jw.org/nl

ONEERLIJKHEID RECLAME

Om te kunnen overleven zijn media in de meeste landen grotendeels afhankelijk van inkomsten uit reclame en advertenties. In de Verenigde Staten is 50 tot 60 procent van de inkomsten van tijdschriften afkomstig uit reclame, bij kranten is dat 80 procent en bij commerciële tv- en radiozenders 100 procent. Het is logisch dat adverteerders geen programma’s willen sponsoren waarin hun producten of managementstijl in een ongunstig licht worden geplaatst. Als ze niet blij zijn met de nieuwsberichten van een mediabedrijf, gaan ze wel ergens anders adverteren. Daardoor kunnen redacteuren geneigd zijn verhalen die een negatief beeld van de adverteerders geven, weg te laten.

PRESENTATIE

Zelfs als de feiten onomstotelijk vaststaan, hangt het van de journalist af hoe ze gepresenteerd worden. Welke feiten worden in het verhaal opgenomen en welke worden weggelaten? Stel dat een voetbalteam met 2-0 verloren heeft. Dat is een feit. Maar waarom het team verloren heeft, is een verhaal dat op veel verschillende manieren verteld kan worden.

Niet alle journalisten zijn eerlijk. Soms worden verhalen gewoon verzonnen. Een paar jaar geleden wilde een verslaggever in Japan bijvoorbeeld een reportage maken over hoe duikers bij Okinawa koraal beschadigden. Omdat hij daar geen bewijzen van vond, beschadigde hij zelf wat koraal en nam daar foto’s van. Beelden kunnen ook gemanipuleerd worden om mensen te misleiden. Het is tegenwoordig heel makkelijk om foto’s te bewerken, en soms is bijna niet te zien dat ermee geknoeid is.

WEGLATING

Om een verhaal boeiend te laten klinken, vermelden journalisten vaak geen details die de aandacht zouden vestigen op complicaties of onopgeloste problemen. Als gevolg daarvan worden bepaalde feiten overdreven en andere verdoezeld. Presentatoren en verslaggevers moeten een ingewikkeld verhaal vaak in nog geen minuut vertellen, waardoor belangrijke details soms worden weggelaten.

Ontwaakt! december 2013 5

CONCURRENTIE

De afgelopen tijd is het aantal tv-zenders enorm toegenomen, waardoor mensen minder lang naar dezelfde zender kijken. Om de interesse van de kijkers vast te houden, moeten nieuwszenders steeds met iets unieks of boeiends komen. Het boek Media Bias zegt over deze ontwikkeling: „Het [televisie]nieuws is een doorlopende voorstelling geworden met beelden die geselecteerd zijn om de aandacht te trekken of te schokken en met steeds kortere verhalen vanwege het [afnemende] concentratievermogen van de kijkers.”

VERKEERDE AANNAMES

Het is nog niet zo makkelijk om nauwkeurige berichten op te stellen. Wat vandaag nog een feit lijkt, kan morgen volledig achterhaald zijn. Zo werd ooit gedacht dat de aarde het middelpunt van ons zonnestelsel was. Nu weten we dat de aarde rond de zon draait.

FOUTEN

Journalisten zijn ook maar mensen en maken dus fouten. Door een verkeerd gespeld woord, een verkeerd geplaatste komma of een grammaticafout kan de betekenis van een zin veranderen. Soms zijn niet alle feiten goed gecheckt. Ook kan een journalist makkelijk een blunder begaan met cijfers doordat hij in zijn haast om een deadline te halen bijvoorbeeld 10.000 typt in plaats van 100.000.

!"#2


DEC EMBER 2013

Over dit tijdschrift Voor het tijdschrift Ontwaakt! wordt grondig nazoekwerk gedaan. Wij proberen alle feiten, cijfers en citaten goed te documenteren. Dit tijdschrift wordt niet beïnvloed door activisten, bedrijven of menselijke regeringen. Het wordt ondersteund door vrijwillige bijdragen. De uitgevers geloven dat de Bijbel het Woord van God is en dat de inhoud ervan betrouwbaar is.

Het belang van evenwicht Het is verstandig om niet alles te geloven wat we in het nieuws zien, maar dat wil niet zeggen dat we helemaal nergens op af kunnen gaan. Het is de kunst om open te blijven staan voor nieuwe ideeën zonder al te goedgelovig te worden. De Bijbel zegt: „Toetst niet het oor zelf woorden, zoals het gehemelte voedsel proeft?” (Job 12:11) Hier volgen een paar tips om te ’toetsen’ wat we horen en lezen: _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

SCHRIJVER: Komt het nieuwsbericht van een persoon of organisatie die betrouwbaar en gezaghebbend is? Heeft het programma of de publicatie een serieuze reputatie of gaat het om sensatiejournalistiek? Waar haalt het mediabedrijf zijn inkomsten vandaan?

DOEL: Vraag u af: Is dit nieuwsbericht voornamelijk bedoeld om te informeren of om te entertainen? Wordt er geprobeerd om iets te verkopen of te ondersteunen?

CONSISTENTIE: Komen de feiten overeen met die in andere artikelen of berichten? Wees voorzichtig als verhalen elkaar tegenspreken!

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

BRONNEN: Is er grondig onderzoek gedaan? Is het verhaal gebaseerd op maar één bron? Zijn de bronnen betrouwbaar, eerlijk en objectief? Worden alle kanten van het verhaal belicht of maar één gezichtspunt?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

TOON: Als de toon van een bericht hatelijk, rancuneus of heel kritisch is, gaat het waarschijnlijk niet om een betoog maar om een aanval.

DATUM: Is de informatie recent genoeg om betrouwbaar te zijn? Iets waarvan twintig jaar geleden werd gedacht dat het klopte, is nu misschien niet meer geloofwaardig. Maar als een verhaal heel nieuw is, kan het zijn dat de informatie niet volledig is.

Zijn de nieuwsmedia dus te vertrouwen? De wijze koning Salomo gaf het volgende goede advies: „De onverstandige gelooft elk woord, maar de verstandige denkt bij alles na” (Spreuken 14:15, Willibrordvertaling).

7

LANDEN EN VOLKEN | BRAZILIË

Een bezoek aan Brazilië

Stroomgebied van de Amazone

BRAZILIË BRASÍLIA

Rio de Janeiro

Pages 8 and 9: Rio de Janeiro: © Johannes Mann/Corbis; feijoada dish: © Marco Andras Est/age fotostock; river basin: © Juan Carlos Muñoz/age fotostock

RAZILIË werd oorspronkelijk bewoond door jager-verzamelaars en landbouwers. Portugese ontdekkingsreizigers introduceerden het roomskatholicisme, waardoor er na verloop van tijd veel kerken en kapelletjes werden gebouwd, soms versierd met gedetailleerd houtsnijwerk bedekt met bladgoud. Van halverwege de zestiende tot halverwege de negentiende eeuw werden zo’n vier miljoen Afrikanen met slavenschepen naar Brazilië gebracht om in de velden te werken. Ze namen hun eigen riten mee, die zich ontwikkelden tot Afro-Braziliaanse religies als macumba en candomblé. De Afrikaanse invloed is ook merkbaar in de muziek, de dansen en het eten van Brazilië. Het traditionele gerecht feijoada, een variant op een Portugees gerecht, is een stoofpot van verschillende soorten vlees en zwarte bonen, geserveerd met rijst en kool. In de negentiende en twintigste eeuw

B

Feijoada is een traditioneel Braziliaans gerecht

Een toekan

In het stroomgebied van de Amazone ligt het grootste regenwoud ter wereld

kwamen er miljoenen immigranten uit Europa (voornamelijk Duitsland, Italië, Polen en Spanje) en ook uit Japan en andere gebieden. Tegenwoordig zijn er in Brazilië zo’n 750.000 Getuigen van Jehovah, die ruim 11.000 gemeenten vormen. Ze geven Bijbelles aan meer dan 800.000 mensen. Er zijn 31 teams van vrijwilligers die rondreizen om samen met plaatselijke Getuigen vergaderplaatsen te bouwen. Elk jaar worden er 250 tot 300 Koninkrijkszalen gebouwd of gerenoveerd. Sinds maart 2000 zijn er 3647 van deze bouwprojecten voltooid.

WIST U DIT? De Amazone voert meer water naar zee af dan enige andere rivier en is 6275 kilometer lang

FEITEN EN CIJFERS Bevolking: 201.000.000 Hoofdstad: Brasília Talen: Portugees en meer dan 180 inheemse talen Naam: Brazilië is vernoemd naar brazielhout, dat wordt gewaardeerd vanwege de helderrode textielverf die eruit wordt gewonnen Klimaat: In het noorden warm en vochtig, in het zuiden gematigd, met in de winter af en toe sneeuw in de bergen Geografie: Brazilië beslaat bijna de helft van Zuid-Amerika. Het rivierstelsel in dit land is een van de grootste ter wereld


DE ZIENSWIJZE VAN DE BIJBEL | JEZUS

JEZUS Is Jezus God? WAT MENSEN ZEGGEN Heel wat mensen geloven niet dat Jezus God is. Toch wijzen anderen op Bijbelteksten waaruit volgens hen blijkt dat Jezus gelijk is aan God.

„Geen mens heeft ooit God gezien.” — Johannes 1:18.

WAT DE BIJBEL ZEGT In de Bijbel wordt niet gezegd dat Jezus de almachtige God is of dat hij gelijk is aan God. Er wordt duidelijk in geleerd dat Jezus lager is dan God. In de Bijbel staan Jezus’ eigen woorden: „De Vader is groter dan ik” (Johannes 14:28). Ook wordt erin gezegd: „Geen mens heeft ooit God gezien” (Johannes 1:18). Jezus kan niet God zijn omdat veel mensen Jezus wel hebben gezien. Jezus’ eerste volgelingen beweerden niet dat hij God was. Zo zei de evangelieschrijver Johannes over de dingen die hij opgeschreven had: „Deze zijn opgetekend opdat gij moogt geloven dat Jezus de Christus is, de Zoon van God” (Johannes 20:31). De Bijbel leert niet dat God een letterlijke vrouw heeft met wie hij kinderen heeft gekregen. Jezus wordt „de Zoon van God” genoemd omdat hij rechtstreeks door God werd geschapen met dezelfde eigenschappen als zijn Vader.

Meer antwoorden op Bijbelse vragen zijn te vinden op www.jw.org/nl

Wanneer werd Jezus geboren? WAT MENSEN ZEGGEN Veel mensen vieren Kerstmis op 25 december, de dag waarop Jezus volgens sommigen geboren is. Anderen herdenken de geboorte van Jezus begin januari. WAT DE BIJBEL ZEGT De Bijbel noemt niet de datum waarop Jezus geboren werd. Maar er wordt wel in gezegd dat er tijdens Jezus’ geboorte ’herders waren, die buitenshuis verbleven en ’s nachts de wacht hielden over hun kudden’ (Lukas 2:8). Het is heel onwaarschijnlijk dat die herders hun kudden in december en januari buiten lieten. Waarom?

„Er waren (...) herders, die buitenshuis verbleven en ’s nachts de wacht hielden over hun kudden.” — Lukas 2:8.

In de streek waar Jezus geboren werd, zijn december en januari de koudste maanden van het jaar. De Bijbel zegt over die periode dat mensen „rilden (...) wegens de hevige regenbuien” (Ezra 10:9, 13, Groot Nieuws Bijbel; Jeremia 36:22). Die maanden waren voor herders dus geen goede tijd om met hun kudden ’buitenshuis te verblijven’.

Is Jezus na zijn dood echt weer tot leven gekomen? WAT MENSEN ZEGGEN Veel mensen geloven dat niemand — ook Jezus niet — na de dood weer tot leven zou kunnen komen. WAT DE BIJBEL ZEGT Jezus leerde zijn volgelingen dat hij „veel zou moeten lijden (...) en dat hij gedood en op de derde dag opgewekt zou worden” (Mattheüs 16:21). De Bijbel vertelt dat Jezus na zijn dood en opstanding aan meer dan vijfhonderd mensen verscheen (1 Korinthiërs 15:6). Die ooggetuigen waren er vast van overtuigd dat hij uit de dood was opgestaan. Ze waren zelfs bereid om voor die overtuiging hun leven te geven! — Handelingen 7:51-60; 12:1, 2.

„God heeft hem [Jezus] uit de doden opgewekt.” — Handelingen 3:15.

WAAROM HET IETS UITMAAKT De Bijbel leert dat het door Jezus’ dood en opstanding voor alle mensen mogelijk is geworden om in het paradijs op aarde te leven dat de Bijbel belooft (Psalm 37:11, 29; Openbaring 21:3, 4). We hebben dus het vooruitzicht om in dat paradijs een eindeloos, gelukkig leven te leiden dankzij de liefde van Jezus en zijn Vader, de almachtige God, Jehovah (Johannes 3:16; Romeinen 6:23).


HULP VOOR HET GEZIN | HUWELIJK

Hoe leer je om goed te luisteren?

HET PROBLEEM „Je luistert niet naar me!”, zegt uw partner. ’Dat deed ik wel’, zegt u bij uzelf. Maar wat u gehoord hebt, is blijkbaar iets anders dan wat uw partner gezegd heeft. Het gevolg is een nieuwe ruzie.

Zulke ruzies zijn te vermijden. Maar eerst is het belangrijk te begrijpen hoe het komt dat u soms belangrijke details mist van wat uw partner zegt — ook al denkt u dat u goed hebt geluisterd.

HOE HET KOMT U bent afgeleid of moe. De kinderen schreeuwen, de tv staat hard en u piekert over een probleem op het werk. Dan begint uw vrouw tegen u te praten — iets over gasten die vanavond komen. U knikt instemmend, maar hebt u echt gehoord wat er gezegd werd? Waarschijnlijk niet.

U trekt voorbarige conclusies. Dit is weleens een schadelijke vorm van ’gedachtelezen’ genoemd. Uw partner zegt iets en u gaat ervan uit dat er meer achter zit, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Stel bijvoorbeeld dat uw partner zegt: „Je hebt deze week veel overgewerkt.” U interpreteert dat als kritiek en zegt: „Dat is niet mijn schuld! Ik moet zo veel werken omdat jij zo veel geld uitgeeft.” „Ik zei toch niet dat het jouw schuld was”, schreeuwt uw partner, die eigenlijk alleen maar had willen voorstellen om er dit weekend samen even tussenuit te gaan. U zoekt meteen een oplossing. Marcie zegt: „Soms wil ik gewoon vertellen waar ik mee zit, maar Mike wil dan gelijk met een oplossing komen. Ik hoef geen oplossing. Ik wil gewoon dat hij weet hoe ik me voel.” Het probleem? Mike is in zijn hoofd meteen bezig met een oplossing. Daardoor mist hij waarschijnlijk gedeeltelijk of helemaal wat Marcie zegt. Hoe kunt u beter leren luisteren, wat de oorzaak van het probleem ook is? De namen in dit artikel zijn veranderd.

Meer informatie voor gezinnen is te vinden op www.jw.org/nl

WAT U KUNT DOEN Geef uw volledige aandacht. Uw partner heeft iets belangrijks te vertellen, maar kunt u hem of haar al uw aandacht geven? Misschien niet. Het kan zijn dat u in uw hoofd met heel andere dingen bezig bent. Doe dan niet alsof u luistert. Stop als dat kan met wat u aan het doen bent en geef uw partner uw volledige aandacht. U kunt hem of haar ook vragen om te wachten tot u niet meer afgeleid bent. — Bijbels principe: Jakobus 1:19.

Laat de ander uitpraten. Geef niet toe aan de neiging om de ander te onderbreken of tegen te spreken. Wacht met praten tot de ander klaar is. Op dit moment is het belangrijk dat u gewoon luistert. — Bijbels principe: Spreuken 18:13. Stel vragen. Daardoor kunt u beter begrijpen wat uw partner zegt. Marcie vertelt: „Ik vind het heel prettig als Mike vragen stelt. Het laat zien dat hij interesse heeft voor wat ik zeg.” Luister naar de boodschap achter de woorden. Let op lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en de toon van de stem. „Goed” zou ook „Niet goed” kunnen betekenen, afhankelijk van de manier waarop het gezegd wordt. „Je biedt nooit aan om me te helpen”, zou kunnen betekenen „Ik heb het gevoel dat ik niet belangrijk voor je ben”. Probeer erachter te komen wat de echte boodschap is, ook al wordt die niet uitgesproken. Anders ontstaat er misschien een discussie over wat er gezegd wordt in plaats van wat er bedoeld wordt. Blijf luisteren. Sluit u niet af en loop niet weg, ook al vindt u wat er gezegd wordt niet leuk. Stel dat uw partner kritiek op u heeft. Wat dan? „Blijf luisteren”, adviseert Gregory, die al meer dan zestig jaar getrouwd is. „Denk serieus na over wat uw partner zegt. Dat vraagt om een bepaalde rijpheid, maar het is de moeite waard.” — Bijbels principe: Spreuken 18:15.

SLEUTELTEKSTEN ’Wees vlug om te horen, langzaam om te spreken.’ — Jakobus 1:19. „Wanneer iemand antwoord geeft op een zaak voordat hij ze hoort, is dat dwaasheid van zijn kant en schande.” — Spreuken 18:13. „Het oor der wijzen tracht kennis te vinden.” — Spreuken 18:15.

ALS U ZELF AAN HET WOORD BENT Als u tegen uw partner praat terwijl die in een andere kamer is of met iets anders bezig is, zal hij of zij dan horen wat u zegt? Het is verstandig om er eerst voor te zorgen dat u zijn of haar volledige aandacht hebt of om een beter moment af te wachten (1 Petrus 3:8). Een Bijbels voorbeeld: Toen Jezus zijn apostelen iets belangrijks wilde zeggen, ging hij ze niet direct de les lezen. Hij wachtte tot de omstandigheden gunstig waren en hij hun volledige aandacht zou hebben. Vervolgens riep hij zijn apostelen bij zich om het punt duidelijk te maken (Markus 9:33-35; 12:41-44).

Toon oprechte interesse voor uw partner. Actief luisteren is niet gewoon een techniek, maar een uiting van liefde. Als u echt geïnteresseerd bent in wat uw partner zegt, gaat het luisteren natuurlijker en minder geforceerd. Dan volgt u de Bijbelse raad op: „Heb niet alleen uw eigen belangen voor ogen, maar ook die van de ander” (Filippenzen 2:4, De Nieuwe Bijbelvertaling).


Poolcirkel

EUROPA

HET MYSTERIE VAN

de distelvlinder AT gebeurt er aan het eind van de zomer met de prachtige distelvlinders? Gaan ze gewoon dood als het weer omslaat? Dat hebben vlinderliefhebbers in Europa zich lang afgevraagd. Uit nieuw onderzoek is een bijzonder verhaal naar voren gekomen: de vlinders vliegen elk jaar heen en weer tussen Noord-Europa en Afrika. Wetenschappers hebben radarbeelden gecombineerd met duizenden waarnemin-

W

AFRIKA

© Bernd Zoller/age fotostock

gen van vlinderliefhebbers in heel Europa. Daaruit bleek dat miljoenen distelvlinders aan het eind van de zomer naar het zuiden trekken. Ze vliegen dan op een hoogte van meer dan 500 meter en worden tijdens hun trek dus zelden door mensen waargenomen. De vlinders wachten op gunstige windstromingen en laten zich dan met een gemiddelde snelheid van 45 kilometer per uur naar Afrika meevoeren. Hun jaarlijkse trek van wel 15.000 kilometer begint in sommige gevallen vlak onder de poolcirkel en eindigt soms zo zuidelijk als tropisch West-Afrika. Hun reis is twee keer zo lang als die van de Noord-Amerikaanse monarchvlinder. Er zijn zes generaties distelvlinders nodig om de heen- en terugreis te voltooien. Professor Jane Hill van de Universiteit van York (Engeland) vertelt: „De distelvlinder gaat gewoon door met vliegen, zich voortplanten en weer verder trekken.” Jaarlijks verplaatst de hele populatie zich op die manier van Noord-Europa naar Afrika en weer terug. „Deze vlinder weegt nog geen gram, heeft hersenen ter grootte van een speldenknop en heeft niet de kans om van oudere, ervaren vlinders te leren. Toch onderneemt hij een indrukwekkende intercontinentale trek”, zegt Richard Fox, onderzoeksmanager bij de Britse vlinderstichting. Van dit insect „werd ooit gedacht dat het blindelings door de wind werd meegevoerd op een evolutionair doodlopende weg in de ijzige Britse winter”, voegt Fox eraan toe. Maar uit dit onderzoek „blijkt dat de distelvlinder een echte wereldreiziger is”.

!"#2

JANUARI 2013

!"#2

FEBRUARI 2013

Overzicht onderwerpen 2013 Kinderen opvoeden ¨ in een egoıstische wereld

ACTUELE ONDERWERPEN Bescherm u tegen criminaliteit! 5/13 Immigratie: Droom en werkelijkheid, 2/13 Is protesteren de oplossing? 7/13 Nieuwsmedia betrouwbaar? 12/13 DIVERSEN Dingen die niet te koop zijn, 10/13 Halloween, 9/13 Is het voor u „altijd feest”? 11/13 Ultimatum in Gods naam? 6/13 ECONOMIE EN WERKGELEGENHEID Kopen we te veel? 6/13 GEZONDHEID EN GENEESKUNDE Epilepsie, 10/13 Hoe lang kunt u leven? 8/13 Overgang, 11/13 HISTORISCHE PERSONEN Boyle, Robert, 3/13 Cyrus de Grote, 5/13 Plato, 2/13 Zheng He, 9/13

Nierspecialist (Granolleras, C.), 9/13 Orthopedisch chirurg (Hof Laurenceau, I.), 8/13 Overtuigd dat leven door God ontworpen is (Schenck, B.), 4/13 Robotontwerper (Tistarelli, M.), 2/13

!"#2

INTERVIEWS Biochemicus (Chiozzi, P.), 10/13 Biochemicus (Loos, D.), 1/13 Joodse vrouw vertelt over geloof (Hall, R.), 5/13 Klassiek pianist (Nebolsin, E.), 11/13

Droom en werkelijkheid

!"#2

APRIL 2013

JEHOVAH’S GETUIGEN Snel naar de onlineartikelen, 4/13 LANDEN EN VOLKEN Azerbeidzjan, 7/13 ¨ Brazilie, 12/13 ¨ Indonesie, 4/13 Kameroen, 1/13 Panama, 6/13

Hoe kun je een

goede vader zijn?

!"#2

MEI 2013

Een eind aan huiselijk geweld

!"#2

JUNI 2013

PLANTEN EN DIEREN Distelvlinder, 12/13 Eland, 3/13 Woestijnkat, 7/13 RELIGIE Is God een drie-eenheid? 8/13

INTERMENSELIJKE RELATIES Communicatie met tieners, 1/13 Driftbuien, 7/13 Eind aan huiselijk geweld, 4/13 Elkaar negeren geen oplossing, 6/13 Goed luisteren, 12/13 Goede vader zijn, 3/13 ¨ Kinderen opvoeden in egoıstische wereld, 1/13 Kwetsende taal vermijden, 4/13 Leren vergeven, 9/13 Morele waarden voor gelukkig leven, 11/13 Regels voor tieners, 3/13 Ruzies voorkomen, 2/13 Sexting, 11/13 Tieners corrigeren, 5/13 Vriendschap te close, 10/13 Zelfverwonding, 8/13

MAART 2013

Immigratie

Bescherm u tegen criminaliteit!

WETENSCHAP Borstvinnen van de bultrug, 6/13 Gehoor van sabelsprinkhanen, 10/13 Hersenen van de Arctische grondeekhoorn, 7/13 Navigatiesysteem van de rosse grutto, 1/13 ’Ogen’ van de slangster, 5/13 Ogen van de springspin, 3/13 Opslagcapaciteit van DNA, 12/13 Staart van de agame, 2/13 ¨ Verenkleed van de keizerspinguın, 9/13 Vliegtechniek van de reuzenalbatros, 8/13

!"#2

Is protesteren de oplossing?

!"#2

ZIENSWIJZE VAN DE BIJBEL Alcohol, 8/13 Depressiviteit, 10/13 Gezondheid, 4/13 Gods Koninkrijk, 7/13 Huwelijk, 11/13 Jezus, 12/13 Mensen in nood, 2/13 Paradijs, 1/13 Pornografie, 3/13 Satan, 6/13 Seks voor het huwelijk, 9/13 Wezen van God, 5/13

Hebt u een uitgave gemist? Download Ontwaakt! van www.jw.org/nl

JULI 2013

SEPTEMBER 2013

Kopen we te veel?

!"#2

AUGUSTUS 2013

Hoe lang kunt u leven?

!"#2

OKTOBER 2013

3 dingen die niet te koop zijn

Halloween Wat zit erachter?

!"#2

(

NOVEMBER 2013

Morele waarden voor een gelukkig leven

!"#2



DEC EMBER 2013

TOEVAL OF ONT WERP?

De opslagcapaciteit van DNA

D

OOR computergebruikers worden enorme hoeveelheden digitale data geproduceerd die opgeslagen moeten worden voor toekomstig gebruik. Wetenschappers hopen de huidige methoden voor digitale opslag spectaculair te verbeteren door een superieur dataopslagsysteem uit de natuur te imiteren: DNA.

Wetenswaardigheid: DNA is te vinden in levende cellen en bevat miljarden stukjes biologische informatie. Nick Goldman van het European Bioinformatics Institute zegt: „We kunnen DNA uit mammoetbeenderen halen (...) en kunnen die informatie lezen. DNA is ook ongelooflijk klein en compact, en het heeft geen energie nodig voor opslag, dus verzenden en bijhouden is makkelijk.” Kunnen door mensen geproduceerde data worden opgeslagen in DNA? Onderzoekers zeggen van wel. Wetenschappers hebben gecodeerde tekst, afbeeldingen en audiobestanden omgezet naar DNA, ongeveer zoals data in digitale media worden opgeslagen. Later konden de onderzoekers de opgeslagen informatie met een nauwkeurigheid van 100 procent aflezen. Wetenschappers denken dat in de toekomst met deze ´ ´ methode een gram synthetisch DNA net zo veel data kan bevatten als zo’n 3 miljoen cd’s en dat al die informatie honderden zo niet duizenden jaren bewaard kan worden. Dit systeem zou voldoende opslagcapaciteit hebben voor het digitale archief van de hele wereld. DNA is dan ook wel ’de ultieme harde schijf’ genoemd.

s

n o

Gratis downloads van dit tijdschrift en eerdere uitgaven

p

De Bijbel online in zo’n 50 talen

Ga naar www.jw.org/nl of scan de code

g13 12-O 130829

Wat denkt u? Zou de opslagcapaciteit van DNA door evolutie ontstaan kunnen zijn of is die ontworpen? ˛

!"#2 DECEMBER ZIJN DE NIEUWSMEDIA BETROUWBAAR?

Recommend Documents