164 - Jaarverslag

Wij willen wereldmarktleider zijn in technisch textiel en hoogwaardige kleding, om mensen en hun bezittingen te beschermen.

Pagina 3/164 - Jaarverslag

DE

VAN SIOEN

BEURS GENOTEERD FAMILIE BEDRIJF UITGEBREIDE PRODUCT PORTFOLIO TEXTILE SOLUTIONS PROVIDER TECHNISCHE FOCUS ONDERZOEK & ONTWIKKELING


Netto omzet 326,4 miljoen €

Innoveren om te beschermen

EBT 32,8 miljoen € + 37,6%

EBITDA 51,9 miljoen € + 6,4%

groepswinst 23,1 miljoen € + 40,0%

voorgesteld dividend 0,48 € per aandeel


SIOEN INDUSTRIES Sioen Industries NV is een gediversifieerde beursgenoteerde groep met een uitgebreid portfolio activiteiten en producten: spinnen, weven en coaten van technisch textiel, confectie van beschermkleding, productie van fijnchemicaliën en verwerking van technisch textiel. De belangrijkste kenmerken van onze organisatie zijn: verticale en horizontale integratie, diversificatie en permanente groei. Wij zijn beursgenoteerd, maar kunnen nog steeds bogen op een stevige familietraditie. Het samenvoegen van het beste van beide werelden, dat is wat ons tot een flexibele en sterke onderneming maakt. Wij hebben een zeer uitgebreid portfolio met technische, innovatieve producten.


mensen 2 857

bedrijven 34

landen 17

SIOEN IN HET KORT SINDS 1907

CONVERSIE NAAR COATING IN 1960 OMZET VAN 326,4 MILJOEN EURO



Brief aan de belanghebbenden

Geachte mevrouw, Geachte heer,

Een jaar van grote vooruitgang en verandering 2015 was mijn tiende jaar als CEO van de Sioen Industries groep. Het was een jaar van grote vooruitgang en verandering die ons nog sterker maakte. In 2015 presteerden wij goed op alle fronten en gingen we er in vrijwel iedere activiteit op vooruit. Dit jaarverslag is een weerspiegeling van die prestaties. U ontdekt hier wie we zijn, komt meer te weten over onze geschiedenis, onze producten, wat ons drijft en onze specifieke stijl van ondernemerschap. Ook ons actieplan, onze doelstellingen en onze uitdagingen zijn opgenomen in dit jaarverslag. 2015 in cijfers:

Operationele topprestatie In 2015 lag de nadruk bij Sioen op het operationele. We willen hierin uitmunten. Met een stabiele omzet was 2015 in alle andere opzichten een jaar waarin we verbeterden. We behaalden een maximale opbrengst dankzij grote inspanningen in al onze (productie)bedrijven: in-house engineering in onze spinnerij en weverijen leidde tot hogere kwaliteit. We lieten de direct coating lijnen aan historisch hoge snelheden draaien. We herstructureerden onze Indonesische faciliteiten voor meer efficiëntie op vlak van kosten en productie. Dankzij een goede monitoring zorgden we voor een beter gebruik van grondstoffen. We introduceerden volledig geautomatiseerde traceerbaarheid en ontwikkelden een ongeëvenaard aantal nieuwe producten.

• In 2015 bedroeg onze netto omzet 326,4 miljoen EUR. • Het resultaat uit operationele activiteiten steeg in 2015 van 27,8 miljoen EUR tot 35,8 miljoen EUR, een toename van 28,8%. • Onze groepswinst bedroeg 23,1 miljoen EUR, een stijging met 40%.

Onze lean management strategieën hielden in dat we in iedere divisie verbeteringsprogramma’s doorvoerden om productie en kostenefficiëntie te verhogen. Daarnaast onderzochten we zorgvuldig onze voorraadsituatie en optimaliseerden we die op elk niveau. Wij voeren momenteel SAP in de apparel divisie in, zodat alle divisies van Sioen onder SAP draaien.

• De netto kasstroom uit voortgezette activiteiten bedroeg 38,7 miljoen EUR. Dat is een toename van 0,8 miljoen EUR (of 2,1%) ten opzichte van het jaar ervoor. • EBITDA en EBIT uit voortgezette activiteiten stegen met respectievelijk 6,4% en 28,8% tot 51,9 miljoen EUR (15,9% van de netto omzet) en 35,8 miljoen EUR (11,0% van de netto omzet). • EBT uit voortgezette activiteiten bedroeg 32,8 miljoen EUR (10,0% van de netto omzet). • Sioen Industries keert haar aandeelhouders voor 2015 een dividend uit van 0,48 EUR per aandeel (+29,7%).


Textiel solution provider In de laatste tien jaar is Sioen geëvolueerd van een leverancier van onderdelen naar een solution provider, waarbij we oplossingen aanbieden op maat van onze klanten. Wij deden dit en blijven dit doen door technisch ingewikkelde producten en composieten, financiering, diensten en opleidingen aan te bieden. Veel van onze projecten rond toekomstige ontwikkelingen en recent onderzoek zijn gericht op het vinden van oplossingen. De conversie van onderdelenleverancier naar solution provider maakt deel uit van ons stappenplan om wereldmarktleider te zijn en te blijven in technisch textiel en hoogwaardige beschermkleding. In 2015 werd onze positie als solution provider nogmaals versterkt door de overname van Dynatex (pagina 146), een onderneming met toegevoegde waarde, die oplossingen aanbiedt voor het weven met multi-axiale versterking (composieten).


De weg naar 2020: op zoek naar groei

Waarde en groei

Recente en toekomstige investeringen moeten leiden tot groei in technisch hoogwaardige producten en tot het aanbieden van gepersonaliseerde oplossingen. Het sleutelwoord op onze weg naar 2020 is ‘integratie’: integratie van functies, technologieën, materialen en diensten. Lees meer daarover op pagina 34-37 van dit jaarverslag.

Sioen engageert zich voor succes op lange termijn en dat vereist naast economische performantie ook sterke prestaties op het vlak van volksgezondheid, veiligheid, milieubescherming en sociale aangelegenheden. Dit is allemaal opgenomen in dit jaarverslag (pagina 40-56) en in ons MVO-manifest (manifest maatschappelijke verantwoord ondernemen). Wij zijn trots op onze prestaties, en blijven voortdurend zoeken naar verbetering om zo de beste van de klas te kunnen zijn.

Als marktleider op onze traditionele markten, is Sioen voortdurend op zoek naar nieuwe technologieën en markten. Stadslandbouw (city farming) en flexibele textielecosystemen zijn slechts enkele voorbeelden waarin onze technologie het verschil kan maken. Een ander resultaat van onze multidisciplinaire aanpak is de link tussen enerzijds bouwen civiele engineering en anderzijds textiel, bijvoorbeeld voor betonversterking en kustbescherming.

De prestaties van Sioen Industries in 2015 en de voorgaande jaren bevestigen ons vermogen om groei en waarde op lange termijn te kunnen verwezenlijken. En dat is waarnaar u, onze aandeelhouder, en wij, als ondernemer, op zoek zijn.

Michèle Sioen CEO Sioen Industries


KERNACTIVITEITEN Onze kernactiviteiten zijn onderverdeeld in 3 divisies: de coating divisie, apparel (of confectie) divisie en chemicals divisie.

674

10

4

57% coating GARENS, WEEFSELS, NON WOVENS & TECHNISCH TEXTIEL

1 965

13

30% apparel BESCHERMKLEDING

Wij zijn geëvolueerd naar een textiel solution provider. Sioen heeft het ganse productieproces onder één dak: van garen, weefsels en pigmentpasta’s tot de coating en productie van hoogwaardige beschermkleding. Als marktleider in onze sector zijn wij trots op ons vermogen om creatieve oplossingen te vinden voor de steeds veranderende wensen en eisen van klanten, markten en stakeholders.


10

154

3

2

12% chemicals FIJNCHEMICALIËN

DE

VAN SIOEN

SIOEN STREEFT NAAR GROEI VIA DE ONTWIKKELING VAN NIEUWE EN AANVULLENDE BEDRIJFSTAKKEN IN TECHNISCH TEXTIEL ZONDER DAARBIJ IN TE BOETEN AAN WINSTGEVENDHEID. EEN STERKE FOCUS OP INNOVATIE, KLANTENBINDING, EEN UITGEBREIDE PRODUCTPORTFOLIO EN DUURZAME RENDABILITEIT ZIJN DE FUNDAMENTEN WAAROP WE ONZE TOEKOMST BOUWEN.

DE

VAN SIOEN

Textiel solution provider


MIJLPALEN Meer dan 100 jaar textieltraditie gebundeld in een beknopt overzicht. Sioen Industries heeft een rijke geschiedenis en toont aan dat “Innoveren om te beschermen” niet zomaar een slogan is. Het is het verhaal van winstgevende groei.

1907 Adolf Sioen begint een weverij in Rumbeke onder de naam Sioen-Sabbe. Dit is de gouden eeuw van de weverijen in West-Vlaanderen (B). Adolf Sioen wordt opgevolgd door Daniel Sioen die Sioen-Sabbe draaiende houdt.


1960 Daniel’s zoon Jean-Jacques Sioen, toen 25 jaar, creëert zijn eigen bedrijf in de opkomende sector van technisch textiel, met een eerste coatinglijn in Beveren/Roeselare. Het is een succesvol bedrijf dat eerst kunstleer en later dekzeilen voor vrachtwagens produceert.

1967 Jean-Jacques’ vrouw Jacqueline Sioen start een kledingatelier in Roeselare en verwerkt er het gecoat textiel van Sioen. De eerste producten omvatten beschermende regenkleding voor o.a. vissers en boeren.

Jaren ‘70 Het bedrijf blijft groeien in de jaren zeventig en begin jaren tachtig. Halverwege de jaren zeventig zijn de twee gebouwen in Beveren en in Roeselare te klein geworden.

1977 De firma verhuist naar een nieuwe site in Ardooie. In dit stadium werken er ongeveer 100 personen in de apparel (confectie) divisie, 30 in de coating en 20 in de verkoop en administratie.

1989 Het bedrijf groeit verder en exporteert naar naburige landen en daarbuiten. De apparel divisie start met productie in Frankrijk, Ierland en Tunesië. In 1989 ontvangt Jean-Jacques Sioen de exportprijs uit handen van Prins Albert.

1991

1993

Een brand vernietigt het bedrijf in Ardooie. Al het personeel zit tijdelijk zonder werk en de gehele productie is verloren gegaan.

Inhuldiging nieuwe, ultramoderne fabriek in Ardooie. In 1993 bedraagt de omzet zo’n 45 miljoen EUR en werken er 600 mensen voor de groep.

1996 Sioen zet haar expansie voort, vooral in gecoat textiel. De apparel divisie opent nieuwe productiefaciliteiten in Indonesië (Jakarta).


1996 IPO op de beurs van Brussel. In dat jaar behaalt de groep een omzet van 85 miljoen EUR en stelt ze 1 500 mensen tewerk.

1999 Tegen het einde van de eeuw werken er 3 400 mensen, met een omzet van net geen 200 miljoen EUR. Er volgt onder meer een uitbreiding naar Poperinge (o.a. snijwerk), Bornem (chemicaliën), Kerksken (weven).

2001 Het bedrijf blijft groeien en investeert in nieuwe toepassingen, nieuwe processen en technieken, met de focus op winst en groei. Inhuldiging van een site in Moeskroen (België) met een nieuw coatingbedrijf, weverij, spinnerij en logistieke eenheid.


2009 In 2005, na 45 jaar als CEO van het bedrijf, geeft Dhr. Sioen de positie van CEO door aan zijn dochter Michèle Sioen en wordt voorzitter van de Raad van Bestuur. Jean-Jacques Sioen, oprichter en voorzitter van de Raad van Bestuur van Sioen Industries overlijdt onverwacht in 2009.

GROEI

Volgehouden kostenbeheersing en focus op productiviteit stelt ons in staat jaar na jaar meer winst te maken. Wij zijn constant op zoek naar nieuwe producten en aantrekkelijke overnames en blijven ons alleen richten op onze kerncompetenties. Beter, sneller en sterker. Dat is nog altijd onze ambitie. Wij zijn geëvolueerd naar een solution provider.

2015 Sioen neemt Dynatex over, een jong innovatief bedrijf, gespecialiseerd in multiaxiale (aramide) verstevigingsweefsels. Een baanbrekend idee vastgelegd in meerdere patenten. Dankzij deze overname bevestigt de Sioen Groep haar streven naar technisch leiderschap in de markt van technisch textiel.

2016

Op 7 maart kondigt Sioen Industries NV de overname van Manifattura Fontana Spa aan, een Italiaanse producent van non-woven geotextiel voor de Europese civil engineering markt.

Hoogtepunten overname

Strategische koers

• Manifattura Fontana S.p.A, is opgericht in 1704 en sinds 1932 in handen van de familie Fontana, een fabrikant van non-woven naaldvilt, gevestigd in Valstagna, Vicenza, Italië, in de buurt van de Oostenrijkse grens. Het heeft ongeveer 50 mensen in dienst.

• De overname past in de groepsstrategie, technologie gedreven en gericht op duurzame winst en groei:

• Het is een belangrijke speler in de non-woven geotextiel markt, met een solide reputatie voor kwaliteit. • Sioen Industries Groep (verder “De Groep”) versterkt zijn non-woven activiteiten met een belangrijke en veelbelovende nieuwe toepassing: geotextiel voor civil engineering. • De Groep verwerft in een eerste fase 90% van de aandelen. • Volgens de voorwaarden van de overname zal Dhr. Francesco Fontana aanblijven als Managing Director.

1. H et stelt De Groep in staat om omzet- en margegroei te realiseren. 2. H et versterkt De Groep als een geïntegreerde “solution provider” in technisch textiel en verhoogt de verticale integratie waarbij iedere activiteit de andere versterkt. 3. H et verschaft De Groep betere toegang tot (voor De Groep) nieuwe geografische markten. 4. H et brengt De Groep aanvullende kennis op het gebied van naaldvilttechnologie. 5. H et geeft De Groep capaciteit op grote breedte (6,7m). 6. H et geeft De Groep toegang tot een nieuwe en veelbelovende markt: Geosynthetica.


SIOEN PRODUCTEN, WAAR U ONS KUNT VINDEN Als u één van de volgende producten tegenkomt, dan is de kans groot dat het technisch textiel door de Sioen Coating divisie geproduceerd werd. Of als u één van volgende personen ontmoet, dan komt hun bescherm- of werkkleding hoogst waarschijnlijk uit de Confectie divisie. In beide gevallen, en voor producten van derden, worden pigmentpasta’s in de Sioen Chemicals divisie geproduceerd.

Coating divisie garen, weefsels, vilt en gecoat textiel voor DE

VAN SIOEN

VRACHTWAGENS

PUBLICITEIT BIOGAS FLEXI TANKS

GEOTEXTIEL STALLENBOUW OLIEDAMMEN

TEXTIEL ARCHITECTUUR AUTOMOBIEL SPORTMATTEN

THEEZAKJES

DAKBEDEKKING FACADE

TOUWEN & SLANGEN CAMPING


Chemicals divisie

inkt, pasta’s en vernis voor DE

VAN SIOEN

BEHANGPAPIER LAMINAAT VLOEREN

TEXTIEL AUTOMOBIEL DOE-HET-ZELF

INKTEN VOOR DIGITALE DRUK

Apparel divisie Professionele beschermkleding voor alle werkomstandigheden DE

VAN SIOEN BRANDWEERMANNEN REDDINGSDIENSTEN

BOSBOUWERS

LANDBOUWERS

POLITIE VEILIGHEID LEGER

OVERLEVEN OP ZEE

MULTI-NORM

BESCHERMING IN ALLE WEERSOMSTANDIGHEDEN


VISIE, MISSIE, STRATEGIE EN WAARDEN In lijn met onze bedrijfsslogan ‘Innoveren om te beschermen’, willen we marktleider zijn in geselecteerde sectoren van technisch textiel en technische beschermkleding. We willen de nadruk leggen op de bescherming van mensen en hun bezittingen.

Hoe we dit wensen te bereiken

Onze waarden

• Door voortdurend nauw contact en interactie met onze klanten.

Sioen waarden, ethiek en bedrijfsvoering zijn gebaseerd op eeuwenoude tradities in de zakenwereld: uw woord nakomen, belangenconflicten vermijden, de financiële en sociale wetgeving naleven. Sioen hecht enorm veel belang aan:

• Door samen te werken met onderzoekscentra, universiteiten en andere kenniscentra. • Door bestaande en potentiële markten te analyseren op nieuwe en innoverende toepassingen. • Door voortdurend de bestaande en nieuwe normen op te volgen en onze producten snel aan deze normen aan te passen. • Door een performant en volledig uitgerust R&D en testcentrum in Ardooie. • In een open geest van ‘alles is mogelijk’.

• Confidentialiteit. Onze betrouwbare omgang met en bescherming van confidentiële en/of gepatenteerde informatie is vitaal voor Sioen’s reputatie. • Anti steekpenningen. In bepaalde gebieden waar we actief zijn, zijn steekpenningen niet ongewoon. Sioen heeft aan al haar klanten en medewerkers duidelijk gemaakt dat dit een onaanvaardbare praktijk is. • Geen kinderarbeid. We zorgen er voor en garanderen dat er geen kinderarbeid is in onze fabrieken, noch in deze van onze leveranciers. • Eerlijke omgang met mensen. Wij weten dat in de gefragmenteerde wereld van vandaag, de werkplek een belangrijke bron van persoonlijke stabiliteit en continuïteit is voor veel werknemers. Daarom voeren wij een open communicatie en luisteren naar hun wensen, behoeftes en verlangens.


SIOEN ALS “SOLUTION PROVIDER“

Als marktleider in onze sector zijn wij trots op ons vermogen om creatieve oplossingen te vinden voor de problemen en eisen van onze klanten, de markt en het grote publiek. Onze activiteiten zijn onderverdeeld in 3 divisies: coating, apparel en chemicals.

Coating divisie

biogas, publiciteit, springkastelen, stallen, isolatie, theezakjes, sportmatten, automobiel,...

Sioen is wereldmarktleider op het gebied van geïntegreerd coaten van synthetische weefsels. Sioen heeft het gehele productieproces onder één dak: van de productie van garen, non-woven, weefsel en pigmentpasta’s tot de coating en verwerking van technische textielproducten. • De coatinglaag of beschermende laag bestaat uit polymeren in vloeibare of vaste vorm. Bij Sioen Chemicals produceren wij alle pasta’s, vernissen en pigmentdispersies zelf. • De drager of het substraat, in de vorm van een geweven of gebreid weefsel of een non-woven. We hebben een spinnerij, weverijen en viltproductielijnen. Terwijl de divisie een grote interne leverancier blijft, heeft ze ook producten ontwikkeld voor externe klanten, zoals geotextiel, touwen en slangen, maritieme en militaire stoffen, filters, ... • Coatingtechnologie: dit omvat het hele proces van het aanbrengen van de coatinglaag op een drager. Sioen is gespecialiseerd in vijf coatingtechnieken.

Sioen’s expertise op het gebied van coating van technisch textiel is ongeëvenaard. De belangrijkste intermediaire producten zijn rollen van gecoate weefsels in verschillende kwaliteiten en afwerkingen. De hele productie is gecentraliseerd in West-Europa (België, Frankrijk en Portugal). De rollen technisch textiel worden door onze klanten verwerkt in vrachtwagen- of treingordijnen, diverse beschermende en waterafstotende producten voor de landbouw, bouwnijverheid en milieutoepassingen, elastische architectuur, beschermende kleding en in nog veel meer toepassingen.

MARKTLEIDER OP HET VLAK VAN GECOAT TECHNISCH TEXTIEL. UNIEKE VERTICALE INTEGRATIE VAN GARENS, WEEFSELS, NONWOVENS EN COATING.


Sioen produceert hoogwaardige bescherm kleding voor vele verschillende markten. Voor mensen die werken in omstandigheden waar veiligheid, comfort en bescherming belangrijk zijn. Voorbeelden zijn: brandweerkleding, kettingzaagbescherming, drijfpakken, kogelvrije vesten, multi-norm bescherming tegen vuur, hitte en vlambogen, …

Apparel divisie Technische expertise bracht Sioen al vroeg in de markt van beschermkleding (1967). Sindsdien heeft Sioen een sterke plaats veroverd in de verschillende onderdelen van beschermende kleding (brandbestrijding, hulpverlening, politie, bosbouw, marine,…), werkkleding (voor alle weersomstandigheden, hoge zichtbaarheid, multi-norm en voeding) en vrijetijdskleding. Het grootste gedeelte van de productie bevindt zich in landen met een lage kostenstructuur (Indonesië, Tunesië, Roemenië, Myanmar), maar de expertise is gecentraliseerd in het hoofdkwartier in Ardooie.

specifieke markten, professionele markten, vrijetijdsmarkt

We vinden het belangrijk dat werknemers beschermkleding tot hun beschikking hebben die kan worden aangepast aan de steeds veranderende weersomstandigheden. Ons meerlagen concept houdt de drager droog en warm en beschermt vooral tegen wind, regen, hagel en sneeuw. Van ondergoed over T-shirts, hesjes en polo’s, naar thermische kleding zoals bodywarmers en softshells, multi-norm werkkleding en de beschermende buitenlaag. Elke laag kan worden gecombineerd met een andere. Europese normen en regelgeving zijn onze specialiteit. We kennen ze tot in de kleinste details en hebben in overeenstemming daarmee een multi-norm collectie ontwikkeld. Alle kledingstukken voldoen aan de nieuwste normen en beschermingsvereisten betreffende vuur, lasvonken, vlambogen, chemische spatten, enz.


DE

VAN SIOEN

EUROPEES MARKTLEIDER VAN BINNEN NAAR BUITEN MEERLAGEN SPECIALIST

NICHESPELER MET VERSCHEIDENHEID AAN PRODUCTEN R&D OPLOSSINGSGERICHT

pigmentpasta’s, inkten en vernissen voor behangpapier, laminaatvloeren, inkten voor digitale printers, …

Sioen Chemicals is een snelle, flexibele dienstgerichte leverancier van op maat gemaakte producten, zoals pigmentpasta’s (voor het kleuren van polyurethaan en PVC-coatings, epoxies, acrylharsen, siliconen, ...), vernissen en inkten. Chemicals divisie Om te coaten is er, behalve een drager, ook (gekleurde) pigmentpasta nodig. Oorspronkelijk werd dit extern aangekocht, maar in de laatste decennia nam Sioen een aantal firma’s over die gespecialiseerd zijn in pigmenten en inkten. Sioen bouwde deze firma’s uit tot succesvolle business units die zowel aan de Coating divisie als aan externe klanten verkopen. De productie situeert zich in Frankrijk en België, met gecentraliseerde expertise in Bornem. 70% van de omzet wordt door externe klanten gegenereerd.

Wij beantwoorden aan de behoeften van onze klanten vanaf het concept tot het product met extra service en opvolging, en bieden onze klanten daarbij altijd de juiste oplossing aan. Sioen Chemicals bestaat uit 2 bedrijven: EMB en Richard Colorants. Deze bedrijfsnamen zijn ook merknamen.

Shared services

Groei

Om deze 3 divisies te ondersteunen doen wij een beroep op “shared services” (gedeelde diensten): juridisch, financieel, sociaal, marketing, ICT en HR. Die diensten bevinden zich in ons hoofdkwartier in Ardooie.

Elke divisie is een onafhankelijke business unit met een afzonderlijke segmentrapportering. Gepubliceerde verkoopcijfers per divisie betreffen enkel de externe verkoop. De groei in de afgelopen 10 jaar werd grotendeels door nieuw intern geproduceerde artikelen gegenereerd en door enkele overnames.


INTERNATIONALE GROEP We zijn een internationale groep, met verkoop in meer dan 80 landen en verschillende bedrijven in 17 landen. 2 857 hoogopgeleide mensen werken dag in dag uit aan onze producten. Onze medewerkers zorgen ervoor dat beloftes worden nagekomen en dat onze producten en diensten voldoen aan de verwachtingen en eisen van de klant. Door jarenlange toewijding beschikken onze medewerkers over een enorme schat aan kennis en ervaring. Zij zetten zich met hart en ziel in voor hun werk en zoeken voortdurend naar creatieve oplossingen en alternatieven.

861

7

454

5

9

BELGIË HOOFDZETEL ARDOOIE, MOESKROEN, POPERINGE, BORNEM, LUIK

EUROPA (EXCL. BELGIË) NEDERLAND, FRANKRIJK, IERLAND, VK, PORTUGAL, ROEMENIË

441

1 101

AFRIKA TUNESIË


7

3

1

4

AZIË INDONESIË, MYANMAR SINGAPORE, CHINA

2

AZIË BELGIË EUROPA

TUNISIË

denk globaal, handel lokaal

WIJ BEANTWOORDEN AAN DE BEHOEFTEN VAN ONZE KLANTEN VAN CONCEPT TOT PRODUCT MET EXTRA SERVICE EN OPVOLGING. WIJ VERZORGEN DE GEHELE SUPPLY CHAIN VAN GAREN TOT EINDPRODUCT EN KOMEN ALTIJD MET DE JUISTE OPLOSSING VOOR AL ONZE KLANTEN.


WIJ INVESTEREN IN VERTICALE INTEGRATIE Sioen heeft het volledige productieproces in huis, van garen tot afgewerkt product. Dit geeft ons een onbetwistbaar concurrentieel voordeel, omdat we snel kunnen inspelen op de behoeften van de klant.

Onze hoofdactiviteit bestond in 1960 uit de productie van technisch textiel (coating). We versterkten onze verticale integratie door zelf te gaan spinnen, weven en pigmenten te produceren, kleding te vervaardigen en allerlei snijwerk te doen. Zoveel mogelijk productiefasen in-house doen biedt vele voordelen: lagere kosten, onafhankelijkheid van leverancier, winstmaximalisatie. Aanvankelijk bedienden alle add-on activiteiten ons primaire productieproces. Het zijn nu allemaal dynamische, zelfstandige business units geworden met sterke en toenemende externe verkoop. Op pagina 27 leest u hoe al onze activiteiten georganiseerd zijn. Door de uitgebreide verticale en horizontale integratie zijn onze afdelingen onderling klant en leverancier. Aan de andere kant verkopen ze hun producten ook aan externe klanten. Deze mix stuwt al onze afdelingen vooruit.


WERELDMARKTLEIDER OP HET GEBIED VAN GECOAT TECHNISCH TEXTIEL. UNIEKE VERTICALE INTEGRATIE VAN GARENS, WEEFSELS, NON-WOVENS EN COATING

Spinnen

Weven

Sioen heeft één van de modernste spinnerijen ter wereld met een capaciteit van ongeveer 16 000 ton polyesterchips per jaar. Eindproducten zijn hier polyestergarens met hoge sterktegraad (6 600 dTex en meer). Sommige van de garens worden getwijnd in de twijnerij.

Sioen is gespecialiseerd in de productie van hoogwaardige technische industriële weefsels. Al onze fabrieken zijn uitgerust met eigen scheerderij, weefgetouwen, snijmachines en inspectietafels. Wij zijn voedselgeschikt volgens de norm FSSC22000:2011-ISA22000 & PAS223.

geotextiel, touwen en slangen, meertouwen, transportbanden, smalle weefsels, gecoat textiel

nautic, automotive, bescherming & leger, filtratie, industriële weefsels

Chemicals

Diensten & oplossingen

Sioen is een snelle, flexibele, servicegerichte leverancier van op maat gemaakte producten, zoals pigmentpasta’s (voor het kleuren van polyurethaan en PVC-coating, epoxy, acrylharsen en siliconen), vernissen en inkten.

Sioen verwerkt gecoate weefsels en PVC-membranen in industriële toepassingen, zoals camouflagenetten, keders en vijverfolie. Lasersnijden, messnijden, lassen en productie van alle soorten composieten zijn maar enkele van de specialiteiten van het huis.

pigmentpasta, decoratieve inkten, vernissen, inkten voor digitale druk

lasersnijden, keders, vijverfolie, snijden & lassen

Coating

Apparel

Sioen is het enige coatingbedrijf ter wereld dat vijf coatingtechnieken in huis heeft. Roll-to-roll-coating voor een veelheid van markten en toepassingen: eender welk polymeer op elke drager, met om het even welke coatingtechnologie, in elke kleur, aspect of breedte voor elke gewenste toepassing.

Sioen produceert hoogwaardige beschermkleding voor alle arbeidsomstandigheden. Voorbeelden zijn: brandweerkleding, kettingzaagbescherming, drijfpakken, kogelvrije vesten, bescherming tegen elektrische overslag, hoge zichtbaarheidskleding, kleding voor koelcellen, …

truck & trein, landbouw, bio-energie, bouw, industrie, ontspanning & reclame

professionele markt, specifieke markten, recreatiemarkt


INNOVATIE EN R&D Innovatie start bij ons verlangen om onze klanten het beste product te geven, om nieuwe dingen te ontdekken, om onze concurrenten voor te zijn. R&D zit in onze bedrijfsslogan “Innoveren om te beschermen”. Het is ons bedrijfs-DNA. Door te innoveren blijven we koplopers in onze markten. Samen met creativiteit, know-how en kwaliteit staat innovatie centraal in ons bedrijf.

omzet 1,8%

personen 126

investeringen €6,5 mio

Bedrijfs-DNA Innovatie impliceert veel meer dan het aanpassen van bestaande of uitvinden van nieuwe producten. Sioen focust zich tegelijk op kennis, innovatie en creativiteit: nieuwe materialen, nieuwe productieprocessen, nieuwe diensten, nieuwe niches, nieuwe markten, nieuwe bedrijfsmodellen met andere, nieuwe vereisten.

Bij Sioen is iedere werknemer, in welke functie ook, geacht om bij te dragen tot innovatie. Elke werknemer is een waardevolle schakel in onze groei. Onze honger naar meer en beter is groot en is aanwezig op elk niveau. In onze onderneming is er een “open deur” politiek, zonder veel hiërarchische trappen. Wij communiceren direct en to the point. Dit alles leidt tot snelle beslissingen. Oplossingsgericht en met een neus voor opportuniteiten. Innovatie bij Sioen is een incrementeel proces. Dit betekent dat wij niet alleen onze producten en diensten innoveren, maar ook een stap verder gaan door het toevoegen van nieuwe functies, nieuwe normen, nieuwe toepassingen, nieuwe geografische markten, nieuwe gebruiksdoeleinden en zelfs volledig nieuwe bedrijfsmodellen in de sector.


R&D, de drijvende kracht

Gecumuleerde R&D

De uitstekende productkennis en onbeperkte creativiteit, verkregen door het voortdurend bewerken en testen van onze producten, stelt ons in staat om revolutionaire nieuwe producten of verbeterde oplossingen te ontwikkelen. Elke dag maken we onze bedrijfsslogan “Innoveren om te beschermen” waar.

In elk van de productiefaciliteiten werken specialisten met een gedegen kennis van hun eigen vakgebied. Wij hebben onderzoekers en ontwikkelaars op alle niveaus van onze verticale integratie met een groep interdisciplinair personeel in het centrale R&D-centrum. Zij zorgen er voor dat alle specialisten samenwerken om het ontwikkelingsproces sneller te laten verlopen. De rol van de centrale R&D is gericht op de coördinatie van de verschillende factoren waar nodig, de ontwikkeling van prototypes waar dit niet upstream kan gebeuren, centrale informatiebron betreffende veiligheidsnormen en -vereisten en het testen van de producten in overeenkomst met die normen. Dit centrale prototypewerk omvat ook het ontwerp van nieuwe kleding, wat plaatsvindt in Ardooie (België) door een groep van deskundigen.

Onze in-house R&D afdeling is de drijvende kracht achter de ontwikkeling van nieuwe materialen, methoden, processen en toepassingen. Door haar kennis, state-of-theart testapparatuur en grondige expertise op het gebied van normen en standaarden zijn we uiterst performant. Voor onze klanten betekent dit: • Een aanzienlijk snellere ontwikkelingstijd. • Excellente producten die perfect beantwoorden aan de klantvereisten en aan normen en standaarden. We kunnen grondig en uitgebreid testen, ontwikkelen en verbeteren. • Meer flexibiliteit ten aanzien van de behoeften van de klant. • Echte oplossingen op maat. Technische expertise en 360° know-how zijn cruciaal. Het meertalige Sioen-personeel staat bekend om zijn ‘handson’ mentaliteit. We streven altijd naar een oplossing op maat. Ons multidisciplinair R&D-team is een actieve partner in verschillende Europese projecten. Deze geven ons nieuwe inzichten en financiering voor verdere groei. Lees meer over deze projecten op pagina 34-37 van dit jaarverslag.

De structuur van onze R&D afdeling is te vergelijken met een spinnenweb: centraal beheerd en allemaal in verbinding met elkaar. Wat leidt tot ongeëvenaarde voordelen voor onze klanten.

DE

VAN SIOEN

INNOVEREN OM TE BESCHERMEN IS ONZE BEDRIJFSSLOGAN. SAMEN MET KWALITEIT, KENNIS EN CREATIVITEIT IS INNOVATIE DE KERN VAN ONZE BEDRIJFSCULTUUR


SPINNEWEBSTRUCTUUR Innovatie start bij ons verlangen om onze klanten het beste product te geven, om nieuwe dingen te ontdekken, om onze concurrenten voor te zijn. TRANSFER COATING

ONLINE COATING

WEVEN SERVICE & SOLUTIONS CALENDERING

MELT COATING

Centrale R&D

NON-WOVENS

SPINNEN

CHEMICALS

BESCHERMKLEDING DIRECT COATING


Hoe R&D wordt georganiseerd

Volledig uitgerust

Wij zijn voortdurend op zoek naar nieuwe producten die aan de eisen van zowel bestaande als van potentiële klanten voldoen. Daarnaast richten wij ons op de ontwikkeling van technologieën. Wij willen altijd beter, sneller, betrouwbaarder en goedkoper worden. We zijn voortdurend op zoek naar nieuwe of alternatieve grondstoffen. Innovatieve ingrediënten of een combinatie van intelligente materialen zorgen voor nieuwe producten, een grotere efficiëntie en betere resultaten. Wij verzamelen informatie, analyseren onze doelmarkten en concurrenten en voeren operationeel onderzoek uit om grondstoffen optimaal te gebruiken.

De R&D-centra en laboratoria van Sioen zijn volledig uitgerust met de nieuwste apparatuur. Testen op scheurweerstand en trekweerstand, brandvertragende eigenschappen, chemische bestendigheid, waterkolom, kleurvastheid, veroudering, enzovoort worden allemaal in-huis uitgevoerd. Sioen staat op dit vlak op gelijke hoogte met ‘s werelds beste onderzoeksinstituten. Het vermogen om vlammentests (EN 367) en warmtestralingtests (EN ISO 6942) in-huis uit te voeren heeft ertoe geleid dat Sioen één van de eerste Europese producenten is die gecertificeerd is voor de nieuwe EN 469:2005-norm voor brandweerkleding en maakt dat Sioen een leidende rol speelt in brandvertragende kleding. Sioen beschikt over een eigen ballistische laboratorium waaronder een schietbaan en evaluatieapparatuur. Sioen beschikt over indrukwekkende testlaboratoria waar producten worden getest op elke denkbare impact: regen, wind, vrieskou (o.a. beschermende kleding voor werknemers die werken in de koelruimtes), treksterkte, UV-bestendigheid, abrasie, slijtage, scheurweerstand, steekvlam (brandweeruitrusting), kogel- en steekwerend (beschermende vesten voor politie en militairen). Daar waar de finale tests door erkende instellingen gebeuren met het oog op het verkrijgen van een vergunning, wordt elk product eerst in-huis getest.


ENKELE VOORBEELDEN VAN IN-HOUSE TESTAPPARATUUR Sioen beschikt over indrukwekkende testlaboratoria waar producten worden getest op elke soort weerstand die relevant is voor het gebruik ervan. Daar waar de finale tests door erkende instellingen gebeuren met het oog op het verkrijgen van een vergunning, wordt elk product eerst in-house getest.

GELEIDEND VERMOGEN VAN OPPERVLAK

XENON TEST

TREKSTERKTE

MARTINDALE TEST

PERFORATIETEST

SPROEITEST

VLAMVERSPREIDING

HYDROSTATISCHE DRUKTEST

KREUKTEST

HITTE OVERDRACHT VLAM

WARMTEOVERDRACHTSTRALING

SCHEURWEERSTANDSTEST


BALLYFLEX TESTER

REGENTOREN

BALLISTISCHE TEST

STEEK TEST

DRIJFTEST

ROTATIE SCHOK CONTAINER

KETTINGZAAGTEST

BIAXIALE TEST


OPEN INNOVATIE Door samen te werken met vooruitstrevende organisaties zijn we in staat om de grenzen van kennis en innovatie te verleggen en zo tot oplossingen te komen die onze groei voortstuwen.

We hanteren een politiek van open innovatie en ons bedrijf werkt nauw samen met meer dan 100 partners waaronder leveranciers, klanten, universiteiten, denktanks, beroepsverenigingen e. a. Hoe groter de betrokkenheid, hoe groter de kans dat men met innovatieve producten - vaak op nieuwe markten komt. Deze aanpak vraagt om heel veel wederzijds vertrouwen, want het gaat vaak om confidentiële en gepatenteerde informatie. Een goed evenwicht tussen geven en nemen is dus belangrijk.

R&D afdeling

Universiteiten en instituten

In 2015 stelden we 126 mensen tewerk in onderzoek en ontwikkeling. De kosten voor R&D bedroegen 6,5 miljoen EUR. De activiteiten van onze afdeling R&D kunnen worden weergegeven in een spinnenwebstructuur, zoals u kunt lezen op pagina 30 en 31 van dit jaarverslag.

Samen met universiteiten en denktanks komen we vaak tot innovatieve oplossingen. Sioen neemt actief deel aan Europese (EN) en Internationale (ISO) werkgroepen voor standaardisatie. Ook dit drijft onze productinnovatie.

Alle werknemers Iedereen die bij Sioen werkt draagt bij tot vernieuwing, in een open geest van “alles is mogelijk”. Alle verschillende divisies, departementen en mensen zijn zoals communicerende vaten. Steeds in contact met elkaar, input en feedback gevend. Open en tegelijk kritisch. En steeds recht door zee.

Klanten Bovendien werken we zeer nauw samen met onze klanten. We luisteren naar hen, wat ze willen, hoe zij het zien en werken zo nieuwe producten uit. We leren van onze klanten en zij van ons.


Beroepsorganisaties Wij hebben onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten lopen met beroepsorganisaties.

NIEUWE ONTWIKKELINGEN In 2015 ontwikkelden wij nieuwe producten, werkten we aan grote projecten en bereidden we belangrijke aanbestedingen voor.

Enkele voorbeelden van nieuwe producten die in de loop van het jaar werden geïntroduceerd: multi-norm werkkleding, droogpakken, comfortabele kleding die bescherming biedt tegen hondenbeten, multinorm werkkleding (vlamvertragende antistatische, vlamboogbescherming), gebreide kleding (bodywear, thermische kleding), zachte kogelbestendige schilden voor oproerpolitie, garen met zeer hoge hoge Dtex, PLA-weefsels, technisch textiel met een nano-titanium lak voor verbeterde weersbestendigheid, brons, zilver en goud vernis, titanium en titaniumnitride gemetaliseerde coating, ultralichte PU-gecoate tentmaterialen, hoogwaardig kunstleer voor automotive en biaxiale stretchtenten, technisch textiel voor pyrolysegas covers, nieuwe reliëfen in technisch textiel voor pergola’s en kleine tentstructuren, type 5 en 6 architecturale membranen als uitbreiding van ons gamma in het textielarchitectuur segment.

Andere veelbelovende producten zijn nog in ontwikkeling of in testfase. Het spreekt voor zich dat we daar niet veel over kunnen zeggen. Het zijn allemaal slimme ontwikkelingen waar onze kennis en expertise in de verschillende domeinen waarin we actief zijn, tot uiting komen. Sommige gebeuren in nauwe samenwerking en onder geheimhoudingsverklaring (NDA) met andere bedrijven, anderen hebben we volledig ontwikkeld in eigen huis. In 2015 dienden we drie nieuwe Europese projecten in en werkten we verder aan bestaande projecten. De nieuwe projecten zijn: Searefinery en Macrofuels, beide gaan over zeewierteelt en bijbehorende bioraffinaderij. Het project Helios is een kledingproject in de luchtvaart. Samen met een industrieel schoonmaakbedrijf werkt de apparel divisie aan een regionaal gefinancierd project voor nieuwe ontsmettingsmethodes voor brandweerpakken.


Met het At-Sea project (teelt van algen op technisch textiel) zijn we een nieuwe fase ingegaan met sleutel-op-de-deur zeewierboerderijen. Wij zijn gestart met een zeewier (test) boerderij in Noorwegen met 1 hectare zeewier. De oogst wordt verwacht in mei 2016. Vanaf 2017 zou de verkoop van deze sleutelop-de-deur zeewierkweekinstallaties van start moeten gaan. Al deze projecten verbreden onze horizon. Via Europese projecten zijn wij verbonden met andere bedrijven, crosssectorieel en grensoverstijgend. We leren zo ook meer over de behoeften van NGO’s zoals het Rode Kruis, Oxfam, e.a. Sioen is actief op zoek naar groei, zowel organisch als door middel van overnames. Wij onderzochten nauwgezet een tiental mogelijke overnames, wat leidde tot de overname van Dynatex, een jong en innovatief bedrijf gespecialiseerd in multi-axiale aramide versterkte weefsels. Een baanbrekend idee beschermd door verscheidene patenten. Vandaag worden deze stoffen voornamelijk gebruikt voor trailers, waar ze vanwege hun sterkte bijdragen tot de structurele integriteit van de trailer en/of bescherming bieden tegen vandalisme en diefstal. In 2015 voerden we ook diverse belangrijke verbeteringen in het productieproces door om de efficientie te verhogen en kwaliteit te verbeteren. Voorbeelden zijn: kwaliteitsmonitoringsystemen met camera’s, apparatuur voor gewichtscontrole, toezicht op het grondstoffenverbruik en volledig geautomatiseerde traceerbaarheid van grondstoffen tot het eindproduct. Daarnaast hebben we een aantal energie- (en kosten)besparende maatregelen ingevoerd, zoals ledverlichting (een continu proces) en, belangrijker nog, de installatie van twee zonnepaneelparken, elk met 1 041 zonnepanelen op een totale oppervlakte van 2 900 m².


R&D voor toegevoegde waarde

STREVEN NAAR GROEI DOOR ORGANISCHE GROEI EN OVERNAMES

investeren in de toekomst

TEXTIEL & LICHT

TEXTIEL & BIO

COMPOSIETEN

Klaar voor 2020, toekomstige groei Recente en toekomstige investeringen doen we met het oog op technologisch hoogwaardige producten en oplossingsgerichte diensten op maat. Het sleutelwoord op onze weg naar 2020 is ‘integratie’: • Integratie van functies (bijv. licht, elektronica en sensoren) in technisch textiel of in beschermkleding; • Integratie van twee of meer technologieën (bijv. veiligheid en verwarmingssystemen) in gecoate stoffen of als versterking van textiel; • Integratie van verschillende weefsels tot composieten; • Integratie van aanvullende diensten zoals schoonmaak, herstellingen en financiering.

Als marktleider op onze traditionele markten zoekt Sioen voortdurend naar complementaire technologieën en markten. Zo probeert Sioen via een multidisciplinaire aanpak landbouw en textiel samen te brengen. Stadslandbouw (cityfarming) en flexibele textielecosystemen zijn slechts enkele voorbeelden van waar onze technologie het verschil kan maken. Een ander resultaat van deze multidisciplinaire aanpak is het koppelen van constructie en bouwkunde met textiel. Gewapend beton en kustbescherming zijn daarvan twee voorbeelden. Al deze inspanningen versterken onze positie als wereldleider op het vlak van technisch textiel met op maat gemaakte oplossingen voor onze klanten.


VERKOOP EN MARKETING Onze klant staat altijd centraal. Sioen verkoopt technische producten, voornamelijk aan bedrijven, overheids- en semi-overheidsinstanties (politie, brandweer, zorgverleners). Bepaalde producten van Sioen zoals kleding en kleuroplossingen kunnen onder een andere merknaam in de winkel liggen.

Onze showrooms hebben de oppervlakte van twee voetbalvelden. We stellen er al onze know-how tentoon. Unique selling proposition De USP (Unique Selling Proposition) van Sioen is de ongeëvenaarde expertise in verschillende coatingtechnologieën. Dit vertaalt zich in een waaier van producten die de mens en zijn bezittingen beschermen. ‘Innoveren om te beschermen’ is onze bedrijfsslogan, bepaalt onze marketingstrategie en leeft in al onze marketing- en communicatie-inspanningen. Onze primaire marketing kracht is de sales en/of product manager. Hij of zij beschikt over technische kennis en marktinzicht en komt vaak en op verschillende manieren in contact met de markt. Zijn/haar taak is om nauw contact te onderhouden met klanten, alle mogelijke informatiebronnen te raadplegen, te controleren of onze producten en diensten voldoen aan de eisen en om op zoek te gaan naar nieuwe klanten en markten. Wij organiseren onze verkoopsteams per productgroep en geografische regio’s. Alle sales managers en hun medewerkers beschikken over een uiterst grondige kennis van producten en klanten. We gebruiken waardevolle CRM-


tools. Aan direct contact tussen bedrijven (op elk niveau) hechten we nog meer belang. Onze klantgerichtheid, flexibiliteit en innovatieve dienstverlening is ook terug te vinden in op maat gemaakte e-business platforms en gepersonaliseerde catalogi. In 2015 nam Sioen wereldwijd deel aan 42 beurzen. Algemene beurzen over textiel, kleding of chemicaliën zoals Techtextil en A&A. Maar ook gerichte beurzen voor nichemarkten zoals Eurosatory, Fespa, Saoudi Build, Iwa en nog vele andere. In ons hoofdkantoor in Ardooie, België, hebben we 2 grote showrooms. Daar tonen we onze technische beschermkleding, de vele toepassingen van ons technisch textiel en onze chemicaliën. We organiseren er regelmatig evenementen en geven er opleidingen. Jaarlijks verwelkomen wij er ongeveer 5 000 personen.

PRODUCTIE Alle productievestigingen van Sioen in Europa, Azië en Afrika zijn uitgerust met state-of-the-art machines. Wij investeren continu om al onze fabrieken modern en up-to-date te houden.

state-of-the-art uitrusting en machines

Geavanceerde in-house engineering

Ervaring

Proces ingenieurs bewaken het productieproces. De in-house engineering, de design-, testen ontwikkelscapaciteit van Sioen, wordt versterkt door strategische samenwerkingsverbanden. Vooruitstrevende organisaties, universiteiten, onderzoeksinstellingen en overheidsbedrijven geven ons toegang tot de allernieuwste onderzoeksbronnen en tot de beste expertise (lees meer daarover op pagina 28-37 van dit jaarverslag).

Know-how is één van de belangrijkste troeven van Sioen. Met meer dan 55 jaar in de sector van technisch textiel hebben we meer know-how van technisch textiel dan welk ander bedrijf ter wereld dan ook. Geen enkele andere onderneming beschikt over vijf verschillende textiel coatingtechnieken. Geen ander bedrijf beschikt over zoveel kennis van en ervaring met normen en voorschriften. Geen ander bedrijf heeft ervaring met zoveel markten.

Techniciteit is ons credo. We worden uitgedaagd door hoge technische eisen en gaan er prat op altijd een juist product of een juiste oplossing voor onze klanten te vinden. We kunnen producten op vele manieren vervaardigen, in kleine en grote partijen, standaard of maatwerk, op vele machines, 24/7. Wij staan altijd ter beschikking van onze klant.

ISO-gecertificeerd Onze fabrieken voldoen allemaal aan de hoogste kwaliteitsnormen. Sioen Coating en Chemical fabrieken zijn ISO 9001 gecertificeerd. De weverij in Kerksken, België, is voedselgeschikt en in het bezit van het certificaat: Food: versie 1 BE 13 1030 FS. De apparel divisie is ISO 14001 gecertificeerd. ISO 14001 bepaalt de criteria voor een milieubeheersysteem.

CERTIFIED


MENSEN BIJ SIOEN Mensen zijn bij Sioen het echte kapitaal. Ze vormen een belangrijke schakel in het bedrijf en schrijven mee ons groeiverhaal. Onze medewerkers zorgen er voor dat beloftes worden nagekomen en dat onze producten en diensten voldoen aan de verwachtingen en eisen van de klant. Door jarenlange toewijding hebben onze medewerkers een enorme schat aan vaardigheden gekregen. Zij zetten zich met hart en ziel in voor hun werk en bedenken voortdurend creatieve oplossingen.

vestigingen 34

collega’s 2 857

landen 17 WIJ ZIJN EEN BEDRIJF MET EEN FAMILIETRADITIE. DAT WEERSPIEGELT ZICH IN DE LOYALITEIT EN TOEWIJDING VAN HET PERSONEEL. HET IS NIET ONGEWOON VOOR MENSEN OM HUN HELE BEROEPSLEVEN BIJ SIOEN DOOR TE BRENGEN.

Open communicatie Ongeveer 69% van alle werknemers werkt in de apparel divisie. In onze fabrieken in Indonesië (waar wij al sinds 1996 aanwezig zijn), Tunesië (sinds 1980), Roemenië (sinds 2012) en Myanmar (sinds 2015) werken 1 767 mensen. De confectie van kledingstukken is arbeidsintensief. Onze kleding is technisch zeer geavanceerd en het vereist de juiste vaardigheden om ze te kunnen maken. De coatingactiviteiten en productie van chemicaliën zijn meer kapitaalintensief, liggen in West-Europa en stellen 828 personen te werk. De sociale context en de werkomgevingen zijn natuurlijk heel verschillend, maar de fundamentele problemen en belangen zijn dezelfde.


Sioen hanteert een politiek van open communicatie. Onze jarenlange ervaring heeft ons geleerd dat openhartige en eerlijke gesprekken, respect hebben voor ieders integriteit en waardigheid, in eender welke cultuur, de beste weg vooruit is. Onze vlakke bedrijfsstructuur maakt het makkelijker om naar mensen te luisteren en open te staan voor ideeën en initiatieven. Grieven gaan zo bovendien sneller voorbij. Onze verschillende ondernemingsraden, zowel in Europa als in het buitenland, zijn een gewaardeerde bron van communicatie tussen het management en de personeelsafgevaardigden. Er bestaan kanalen voor eventuele klachten van intimidatie en wangedrag. Alles wordt correct en discreet behandeld.

0.3% NEDERLAND 0.1% DUBAI

0.6% PORTUGAL 8.5% ROEMENIË

15.4% TUNISIË 0.2% VERENIGD KONINKRIJK

0.3% MYANMAR

THE

OF SIOEN

PEOPLE MAKE THE DIFFERENCE

37.6% INDONESIË

30.1% BELGIË

0.4% IERLAND 5.6% FRANKRIJK

0.5% CHINA 0.3% DUITSLAND

Persoonlijke ontwikkeling

Loyaliteit en toewijding

Sioen creëert een stimulerend werkklimaat waar mensen hun capaciteiten volop kunnen ontplooien. Het leerproces gebeurt voornamelijk ’on the job’, maar zelfstudie en externe opleidingen worden aangemoedigd en financieel ondersteund waar mogelijk. We vullen vacatures zoveel mogelijk intern in.

Sioen probeert trouw te zijn aan haar werknemers en haar medewerkers zijn zeker loyaal aan Sioen. Ontslaan behoort niet tot onze bedrijfspolitiek - zelfs niet tijdens de economische crisis zoals in 2008.

Veiligheid en gezondheid op het werk

Het aantal jaren dienst ligt ruim boven het gemiddelde. Onze algemene ervaring is dat nieuwe medewerkers ofwel meteen passen in onze bedrijfscultuur ofwel zeer snel vertrekken. Het is niet ongewoon dat mensen hun volledige loopbaan bij Sioen werken.

Veiligheid is een kernwaarde, zowel in Europa als daarbuiten. Nieuwe werknemers krijgen veiligheidstrainingen. Onze grotere vestigingen hebben een vaste preventie-adviseur. Onze cijfers omtrent veiligheid liggen ruim boven het gemiddelde van de industrie waarin we actief zijn.



Salarissen en bonussen, eerlijke marktconforme vergoeding Alle medewerkers krijgen een billijke vergoeding. In België en Frankrijk vallen de werknemers onder CAO’s. Voor de meeste van haar vaste Belgische en Franse werknemers, draagt Sioen bij aan extralegale voordelen boven het wettelijke pensioen. Sioen medewerkers ontvangen een hoger loon dan het minimumloon.

Arbeidsomstandigheden

Vrijheid van meningsuiting en vereniging

Gelijke kansen en non-discriminatie

Dit is een fundamenteel mensenrecht en maakt deel uit van het transparante communicatiebeleid van Sioen. Top down communicatie via nieuwsbrieven en regelmatige vergaderingen, maar ook bottom- up communicatie. Medewerkers kunnen zo hun mening uiten en bijdragen aan de werking van de firma en aan hun eigen welzijn.

We willen onze medewerkers een goede werkplek bieden, met gelijke kansen voor iedereen. Vrouwen spelen een belangrijke rol op management niveau. De echtgenote en drie dochters van de oprichter, Jean-Jacques Sioen, bekleden topposities binnen het bedrijf. 59% van het totale personeelsbestand bestaat uit vrouwen.

Medewerkers zijn vrij om om zich al dan niet bij een juridische groepering of organisatie in hun land aan te sluiten.

Onze medewerkers werken in moderne werkplaatsen met recreatieruimtes, douches en kantines, en op bepaalde sites met bedrijfsvervoer.

Sioen Industries discrimineert haar medewerkers niet. Niet op ras, religie, klasse, kaste, geslacht, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid, burgerlijke staat of politieke overtuiging.

ONZE MEDEWERKERS ZORGEN ERVOOR DAT BELOFTES WORDEN NAGEKOMEN EN DAT ONZE PRODUCTEN EN DIENSTEN VOLDOEN AAN DE VERWACHTINGEN EN EISEN VAN DE KLANT. DOOR JARENLANGE TOEWIJDING HEBBEN ONZE MEDEWERKERS EEN ENORME SCHAT AAN KENNIS VERGAARD.

Personeel per divisie

2.2% GROEP 5.4% CHEMICALS 23.6% COATING 68,8% APPAREL


SIOEN EN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN Een kijk op MVO, het grotere plaatje: hoe past Sioen zich aan aan de omgeving waarin ze opereert, op vlak van mens en milieu? Geeft ze de maatschappij en natuur evenveel terug als ze ervan neemt?

Sioen als werkgever

Sioen als belastingbetaler

De hoofdzetel van de groep in Ardooie en de andere Noord-Franse en Belgische fabrieken liggen in het hart van de voormalige Frans-Belgische textiel zone. Deze zone werd hard getroffen door de ineenstorting van de West-Europese textielindustrie in de jaren ‘70 en ‘80. Sioen is een belangrijke werkgever in de regio. Mede dankzij de aanwezigheid van Sioen, heeft Ardooie een werkloosheidspercentage van slechts 3,46% tegen 8,2% voor gans België.

Sioen betaalde in 2015 27,5 miljoen EUR belastingen. Dit omvat 13,5 miljoen EUR voor de sociale zekerheid en 2,3 miljoen EUR op materiële vaste activa. Belastingen op voertuigen bedroegen 24,7 duizend EUR en op energie 1,0 miljoen EUR. Sioen betaalde 592,4 duizend EUR andere belastingen in 2015.

In Indonesië, Myanmar, Tunesië en Roemenië geeft Sioen aan meer dan 1 700 mensen werk. Het feit dat we werkomstandigheden aanbieden die superieur zijn aan het gemiddelde, brengt er de algemene levensstandaard naar boven, niet alleen op het vlak van loon, maar ook van de gezondheid en veiligheid.

Sioen is zich bewust van haar verantwoordelijkheid in de zakenwereld en in de maatschappij. Sinds 2014 staat CEO Michèle Sioen aan het hoofd van het Verbond van Belgische Ondernemingen, VBO. Andere werknemers zijn actief in diverse maatschappelijke en caritatieve organisaties.


Sioen in de lokale gemeenschap

MVO IN ACTIE Sioen investeert in een duurzame samenleving. In bedrijfsprocessen en relaties streeft Sioen wereldwijd naar behoud en verbetering van het milieu via een pro-actief milieubeleid. Dit alles kan u lezen in ons MVO-manifest.

we investeren in een duurzame maatschappij Om deze doelen te bereiken, maakt ons bedrijf op een zinvolle manier gebruik van het geld van onze investeerders. We leveren veilige en hoogwaardige producten aan onze klanten. We voldoen aan de letter en de geest van de wet en onderwerpen al onze activiteiten aan een externe audit. Wij investeren in het milieu, omdat een gezond milieu een voorwaarde is voor alle leven en activiteit. Bij Sioen willen we een bijdrage leveren aan het oplossen van problemen waarmee ons milieu vandaag te kampen heeft, zoals klimaatverandering, zoeken naar alternatieve bronnen van energie, gebruik van minder grondstoffen, vermindering van afval en uitstoot.

STeP Sustainable Textile Production (STeP), duurzame textielproductie, is het nieuwe OEKO-TEX® certificeringssysteem voor merken, kleinhandelbedrijven en fabrikanten uit de textielsector die hun verwezenlijkingen betreffende duurzame productie aan het publiek willen communiceren op een transparante, betrouwbare en heldere wijze. Als marktleider willen wij meer dan alleen maar producten van hoge kwaliteit. Wij willen ook dat onze productieprocessen duurzaam zijn. Wij zijn de eerste PBM-fabrikant met een STeP-certificering. Uit controle bleek dat Sioen Apparel voldoet aan de hoogste eisen van SteP door de OEKO-TEX® standaardniveau 3 met betrekking tot onze structuren, processen en managementsystemen.

WIJ ZIJN DE EERSTE PBM-FABRIKANT MET EEN STEP-CERTIFICERING


EEN BETERE TOEKOMST Wij verwijzen u naar ons afzonderlijke MVO-manifest. Deze brochure bevat alle informatie over de Sioen-activiteiten en onze acties en beleidsmaatregelen rond maatschappelijk verantwoord ondernemen. CONFIDENCE IN TEXTILES

CERTIFIED

Tested for harmful substances according to Oeko-Tex® Standard 100

ISO 9001

Oeko-Tex®

Vereisten van de kwaliteitsmanagementsystemen worden rechtstreeks gecontroleerd door een derde partij.

Vertrouwen in textiel voor een pro-actieve duurzame productontwikkeling.

ISO 14001

Mensenrechten

ISO 14001 bepaalt de criteria voor een milieubeheersysteem. Het stippelt een kader uit dat een bedrijf of organisatie kan volgen om een doeltreffend milieubeheersysteem in te voeren. Dit kan worden gebruikt door elke organisatie die de resourceefficiëntie wil verbeteren, afval wil verminderen en kosten wil reduceren.

Het VN Global Compact is een strategisch beleidsinitiatief voor bedrijven die zich inzetten om hun activiteiten en strategieën af te stemmen op tien universeel aanvaarde principes op vlak van van mensenrechten, arbeid, milieu en anti-corruptie. Bron: www.unglobalcompact.org

REACH conform Wij garanderen u dat wij volledig voldoen aan REACH, de verordening van de Europese Gemeenschap betreffende chemische stoffen en hun gebruiksveiligheid. Het handelt over de Registratie, Evaluatie, Autorisatie en beperking van Chemische stoffen. REACH heeft als doel de menselijke gezondheid en het milieu te verbeteren door een betere en snellere identificatie van de intrinsieke eigenschappen van chemische stoffen.

VOOR MEER INFORMATIE OVER ONS MVO, LEES ONZE WEBSITE SIOEN.COM

Lid van Est. 1994



ACTIES IN 2015 Ook dit jaar hebben wij zeer concrete acties genomen om het verbruik van elektriciteit, gas en water te verminderen, afval te recycleren en de milieugevolgen van onze activiteiten te beperken.

we verlagen onze ecologische voetafdruk

Elektriciteit

Gas

De Coating divisie is de grootste verbruiker van elektriciteit van de groep en is goed voor 95% van de totale consumptie. Elektriciteit wordt gebruikt om de machines in de spinnerij en de coatingvestigingen aan te drijven.

De coating divisie verbruikt 92% van de totale gasconsumptie van de groep. Aardgas is de hoofdverwarmingsbron bij direct coating en transfer coating. In 2015 verbruikten we ongeveer 80 000 MWh aardgas.

Sioen installeerde, waar mogelijk, zonnepanelen op de gebouwen in haar Belgische en Franse sites. Circa 35 000 m² aan zonnepanelen voorziet in ongeveer 3,48 % van de totale elektriciteitsbehoefte. In 2015 legden wij opnieuw bijkomende gloednieuwe zonnepaneelparken aan in Moeskroen (België) en dit op een oppervlakte van ongeveer 2 900 m².

Dankzij de optimalisatie van onze productieprocessen in Ardooie (B) en Flixecourt (F) is ons gas- en elektriciteitsverbruik de afgelopen drie jaar sterk afgenomen. In alle coatingvestigingen wordt de lucht boven de machines opgezogen en gezuiverd. De energie die daardoor vrijkomt gebruiken we om de ovens voor te verwarmen.

De Groep heeft een energiebesparend “Audit convenant” met de Vlaamse overheid en een gelijkaardige “Accords de branche” met de Waalse regering. Sinds 2007 vormen externe energieaudits een primaire kracht in onze energiebesparingsplannen.


TENZIJ ANDERS VERMELD, HEBBEN DE CIJFERS ENKEL BETREKKING OP DE BELGISCHE EN FRANSE ACTIVITEITEN.

Water

Afval en recyclage

In al onze vestigingen in België en Frankrijk gebruiken we leidingwater, grondwater en regenwater.

• Verpakkingsmateriaal: Voor transport naar onze klanten gebruiken we enkel gerecycleerd en/of herbruikbaar verpakkingsmateriaal. In omgekeerde richting, vragen we aan onze leveranciers om hun hoeveelheid verpakkingsmateriaal te minimaliseren. Karton, PE folie en PMD worden verzameld om nadien gerecycleerd te worden. Sioen is lid van Val-I-Pack, dat hergebruik van industrieel verpakkingsafval promoot.

• Koelwater: Zowel in de coatingvestigingen als bij de productie van garens, pasta’s en inkten gebruiken we koelwater. Dit is steeds in een gesloten circuit. Het water dat we daarvoor gebruiken is grondwater. • Vernevelaar: In al onze weverijen hebben we een constante luchtvochtigheid nodig. Hiervoor gebruiken we grondwater dat wordt verneveld boven de weefgetouwen. • Reinigingswater: Om vaten in de productieplants van de coating divisie en van de chemicals divisie schoon te maken gebruiken we 3 011 ton water. • Sanitair: Hiervoor gebruiken we regenwater, aangevuld met leidingwater. • Bluswater: Hiervoor maken wij maken gebruik van regenwater in al onze productiesites. Met uitzondering van sanitair water, streven we naar een nullozerstatuut. Onze online coating vestiging in Ardooie en onze productiesite in Bornem hebben dit statuut al bereikt.

• Gevaarlijk afval: Dit zijn de hoog calorische solventrestanten uit het coatingproces. In 2015 voerden we ongeveer 578 ton gevaarlijk afval naar erkende verwerkers. Wij investeren voortdurend in distillatie-installaties om dat volume te verminderen.

plastiek 120 ton

karton 129 ton

• Recyclage: We gebruiken white spirit om de pastavaten te reinigen. Na gebruik wordt dit solvent gedistilleerd en hergebruikt. Het sediment na distillatie (een PVC residu) wordt als grondstof verkocht voor o.a. de productie van vloertegels. We gebruiken ongeveer 947 ton white spirit per jaar in ons productieproces.

hout 383 ton

DMF, het belangrijkste solvent in het transfer coating proces, wordt gedistilleerd en hergebruikt in de productie (ongeveer 806 ton per jaar).

metaal 225 ton

production process.


wij hebben een recyclage unit voor polyester

Recyclage

Recyclage eindproduct

Uitstoot

We hebben een polyester recycleerunit in onze spinnerij in Moeskroen. Hier kunnen we alle polyester afval zoals verharde brokken en garens van de spinnerij, weefselranden, restweefsels uit de weverijen en ongecoate weefselresten recycleren. Ons productieproces spinnen-wevencoaten is bijgevolg nagenoeg afvalvrij.

Helaas is het moeilijk om gecoate of gelamineerde weefsels te recycleren wegens hun complexe, niet homogene aard. Sioen zoekt mee naar de meest recente technieken om dit toch te kunnen recycleren.

De niet-methaanhoudende uitstoot wordt afgezogen en behandeld in performante naverbrandingsinstallaties.

Dit leidt tot een schoner milieu en biedt een rationeel antwoord op de almaar stijgende prijzen en de beschikbaarheid van grondstoffen. In het productieproces van de calandrage wordt alle afval volledig als grondstof hergebruikt (ongeveer 757 ton per jaar). Gerecycleerd verpakkingsmateriaal in 2015: • Karton: 129 ton • Hout: 383 ton • Metaal: 225 ton • Plastiek: 120 ton

Via ons lidmaatschap bij de vereniging voor kunststofproducenten IVK en VinylPlus, zijn we betrokken bij VinylPlus: Epcoat system dat jaarlijks een toenemende hoeveelheid gebruikte PVC-gecoate weefstels verzamelt en herverwerkt. VinylPlus is het vrijwillige programma voor duurzame ontwikkeling van de Europese PVC-industrie. Het doel is een kader te creëren voor duurzaamheid op lange termijn voor de gehele PVC-waardeketen. Het VinylPlus-programma werd bottom-up ontwikkeld in de industrieworkshops en via een open dialoog met alle belanghebbenden, met inbegrip van NGO’s, toezichthouders, vertegenwoordigers van de overheid en gebruikers van PVC. Elk van de belangrijkste uitdagingen is gebaseerd op de criteria van het Natural Step System voor een duurzame samenleving.


Transport In principe gebeurt alle transport binnenin de groep en naar klanten door externe transportfirma’s. We hebben geen eigen vrachtwagens en containers. Voor overzees en intercompany transport maximaliseren we het containertransport. Voor transport naar klanten, gebruiken we gegroepeerd transport en werken we zoveel mogelijk met volle vrachtwagens. Dit optimaliseert het gewicht en volume per vrachtwagen. Naast onze aandacht voor de CO2 uitstoot, houden we ook rekening met andere uiterst belangrijke criteria zoals service, betrouwbaarheid en kosten bij de keuze van onze transporteurs.

VINYLPLUS IS HET VRIJWILLIGE PROGRAMMA VOOR DUURZAME ONTWIKKELING VAN DE EUROPESE PVC INDUSTRIE

WE RECYCLEREN ALLE POLYESTERAFVAL, ZOALS VERHARDE BROKKEN EN GARENS VAN DE SPINNERIJ, WEEFSELRANDEN EN WEEFSELS UIT DE WEVERIJEN EN ONGECOATE WEEFSELRESTEN UIT DE COATING DIVISIE.

Certificering leveranciers Het ondertekenen van een verklaring met betrekking tot respect en implementatie van onze bedrijfsprincipes, vooral inzake kinderarbeid en mensenrechten, maakt deel uit van de leveranciersselectie en -evaluatie. Bijna een kwart van onze leveranciers zijn ISO 14001, hebben het EU ECOlabel, Ökotex 1000 of zijn gelijkwaardig gecertificeerd. Het aantal leveranciers dat kan aantonen dat ze een “Environmental Management Plan” hebben, neemt steeds toe.

Traceerbaarheid Sioen heeft een werkordernummer systeem dat toelaat om elke geproduceerde partij terug naar de batchnummers van de gebruikte grondstoffen te volgen. In veel gevallen beheren wij de volledige productieketen van garen tot afgewerkt product, met een volledige traceerbaarheid.


ALLES HELPT Wij houden rekening met de gevolgen van alles wat wij doen, zowel op korte als op lange termijn. Het geheel van alle acties (groot en kleine) die we doen ter bescherming van onze planeet en onszelf, dat is onze invulling van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

Bloeddonaties

Recyclage

Audits

Elk jaar organiseren we in samenwerking met het Rode Kruis bloeddonaties in sommige van onze fabrieken. In Indonesië, bijvoorbeeld, zijn er 200 deelnemers die jaarlijks 160 bloedzakjes doneren, wat zeer gewaardeerd wordt door de nabijgelegen ziekenhuizen.

In de recycling unit bij Sioen Fibres recycleren we alle polyesterafval, zoals verharde brokken en garens van de spinnerij, weefselranden en weefselresten uit de weverijen en ongecoate weefselresten uit de coating. Daardoor is ons productieproces spinnen-weven-coaten zo goed als afvalvrij, wat resulteert in een schoner milieu.

Bekende merken controleren jaarlijks meer dan 400 kledingproducenten in het Verre Oosten.

Duurzaamheid Sioen werd, samen met één van onze belangrijkste klanten, gevraagd om deel te nemen aan een studiecommissie over hoe we de duurzaamheid van onze producten kunnen meten. Eén ding is zeker: dankzij verbeterde kwaliteitsmaatregelen, is de beschermende kleding van Sioen 50 tot 100% duurzamer dan die van onze concurrenten. Dit is een duidelijke bijdrage aan het beperken van de ecologische voetafdruk en een grote stap in het verminderen van afval.


Een muntje per dag In de fabriek in Indonesië staan dozen waar werknemers muntstukjes in kunnen steken. Dat geld wordt gebruikt voor de aankoop van boeken, uniformen en schoenen voor kinderen die behoren tot de sociaal en economisch zwakkeren van de maatschappij en die studeren in scholen in de buurt van onze fabrieken in Indonesië.

De audits gaan over kwaliteit, lonen, veiligheid, properheid, kinderarbeid en human resources management. Sioen staat in Indonesië altijd in de top 10, wat ons tot één van de beste kledingproducenten ter wereld maakt!

VIA HET SIP PROTECTION BOOMAANPLANTINGSPROJECT VERLAGEN WE UW ECOLOGISCHE VOETAFDRUK

Wandelen en lopen voor het goede doel In juni 2015 nam een team van Sioen sportliefhebbers deel aan de ‘Run to Rio’- loopwedstrijd om onze Belgische Olympische atleten in Brazilië aan te moedigen. In september namen we deel aan de ‘Kom op tegen Kanker’- wandeling. Het geld dat daarmee werd ingezameld gaat naar kankeronderzoek.

Seminaries screening vrouwelijke werknemers op baarmoederhalskanker en borstkanker Borstkanker en baarmoederhalskanker vertegenwoordigen 46% van alle kankergevallen in Indonesië en veroorzaken een hoog sterftecijfer. Aangezien 82% van het totale aantal werknemers in Indonesië vrouwelijk is, vonden we dat we ons personeel bewust moesten maken van deze twee ziekten. Het is onze stellige overtuiging dat een gezond lichaam en een gezonde geest twee essentiële vereisten zijn voor een efficiënt bedrijf. Ons productieproces wordt gedomineerd door menselijke factoren. In dat verband werd een seminarie gehouden in coördinatie met het Thamrinziekenhuis, een toonaangevend medisch centrum in Bekasi, en Pan Pacific Life Insurance. De presentator gaf toelichting bij de oorzaken, preventieve maatregelen en apparaten en methoden voor vroegtijdige detectie van baarmoederhalskanker en borstkanker.

Plant een boom, verlaag uw voetafdruk Behoud van natuur en bomen is één van de belangrijkste aandachtspunten van onder meer SIP Protection, ons merk van beschermende werkkleding voor kettingzaaggebruikers. Onlangs lanceerde SIP Protection een boomaanplantingsproject. Als een klant een SIP-product koopt, kan hij een klein bedrag extra te geven, waarmee we een boom aanplanten. De klant ontvangt dan de coördinaten van de locatie van de boom. Op die manier kunnen we niet alleen onze ecologische voetafdruk verlagen, maar ook die van onze klanten. Het ‘Plant een boom’-project wordt georganiseerd in samenwerking met natuurpunt.be, de natuurvereniging van Vlaanderen.



Neushoorn

Ecover

Aangezien het logo van ons merk van kettingzaagbeschermende kleding, SIP Protection, een neushoorn is, besloten we om er één te adopteren via een financiële bijdrage en zo het behoud van de diersoort te ondersteunen. De neushoorn heet Siphoseptu. We waren meteen verkocht toen we hem zagen.

In ons hoofdkantoor in Ardooie gebruiken we ecologische wasproducten van ‘Ecover’ in ons waslaboratorium. ‘Ecover’producten, gebaseerd op duurzame en biologische grondstoffen en mineralen, zijn volledig en snel biologisch afbreekbaar en hebben een minimale impact op het waterleven.

Tenten en zeilen voor Nepal Na de aardbeving van 2015 verscheepte Sioen een container vol tenten en winterzeilen naar Nepal. In 2015 werd Nepal getroffen door een verschrikkelijke aardbeving. Miljoenen mensen verloren hun huis en werden geconfronteerd met de harde Nepalese weersomstandigheden. Wij vroegen onze klanten om hulp. De spontane reacties op deze oproep waren hartverwarmend. Onze klanten maakten met technisch textiel van Sioen zeilen van 6 x 4 en 5 x 4 meter, die groot genoeg waren om in een tijdelijk huis voor 10 personen te voorzien. We kregen hulp van over heel Europa. Het resultaat was een grote zeecontainer vol met tenten, zeilen en shelters.

Liefdadigheidsevenementen in Roemenië Door liefdadigheidsacties steunen we lokale gemeenschappen. Als wereldspeler willen wij doorgaan met deze vorm van ondersteuning. Bijvoorbeeld in onze fabriek in Roemenië (Siorom), organiseren we regelmatig liefdadigheidsevenementen voor plaatselijke scholen en weeshuizen. Afgelopen winter schonken we winterlaarzen aan de kinderen van een lokale school en wollen jassen aan een weeshuis.

100% biologisch afbreekbare verpakking In 2015 introduceerden we een nieuwe, 100% biologisch afbreekbare verpakking, gebaseerd op maïsamylum. Deze nieuwe verpakking wordt vooral gebruikt door ons merk Baleno en is een grote stap voorwaarts in het verlagen van onze ecologische voetafdruk.


164 - Jaarverslag

Recommend Documents