16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013
Inhoud • • • • •
Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind
Klimaatverandering • Conclusie van het IPCC (AR4, 2007) – Er is klimaatverandering – Dit wordt grotendeels veroorzaakt door uitstoot antropogene broeikasgassen – De Energievoorziening is verantwoordelijk voor meer dan 25% van de broeikasgasemissie – Gebruik van fossiele brandstoffen nog groter aandeel emissies CO2
Klimaatverandering
Klimaatverandering Internationale beleidsafspraken over reductie: 1992: -
Broeikasgassen stabiliseren op veilig niveau. In Europa (Europese Gemeenschap) vastgelegd in 1993 (1993/94/69/EG)
1997: -
Kyoto
Afspraken over reductie uitstoot in tijdshorizon 1998 – 2012
2010: -
Rio de Janeiro
Cancún
Verlengen tijdshorizon Kyoto en nieuwe afspraken. Reductie uitstoot 25% - 40% in 2020 Max. 20 klimaatopwarming
Energie in Nederland • Productie / Import: – Energieproductie in Nederland: – Netto import in Nederland:
69,76 Mtoe 31,16 Mtoe
• Mtoe: Million tonnes of Oil equivalent • Bron: IEA 2012 Key World Energy Statistics
• Grote gasvoorraad – Hoog binnenlands verbruik – Hoge export
Energie in Nederland • Gasvoorraad – Tweederde van de Nederlandse voorraden is al benut. – Doorzetting van huidige trend resulteert in een Nederland als netto importeur rond 2025.
• Elektriciteitsvoorziening – Tot eind 2009 / begin 2010 was Nederland netto exporteur, nu is Nederland netto importeur.
• Energie afhankelijkheid van Nederland – Uit zich in economische ontwikkelingen: scherpe prijsdaling steenkool door overgang van de VS op schaliegas. Switch naar duurzame energie in Duitsland. – Invloeden van politieke instabiliteit: import van Russisch gas en olie uit het Midden-Oosten, – Gevoelig voor (milieu)rampen: overstromingen in Australië, Kernramp door tsunami bij Fukushima, olieramp door platform Deepwater Horizon.
Energie in Nederland Gas reserves en cumulatieve productie 1965 – 2010 (d.d. 1 januari 2011)
Energie in Nederland Import en export elektriciteit 2007 t/m 2012 Q2, per kwartaal
Energie in Nederland Vanuit Europees perspectief
Duurzame Doelen • Reductie van emissies: – Reductie in uitstoot van 20 tot 30% in 2020 (NL-16%) – Doel Routekaart 2050: 80-95% reductie, hierbij een significante reductie in de Energiesector (tot 99%)
• Productie duurzame energie – EU strategie: in 2020, 20% van de energieproductie uit hernieuwbare bronnen. – Nederland heeft zich gecommitteerd voor 14% duurzame energieproductie. – Rutte II heeft 16% duurzame energie in 2020 als doelstelling opgenomen in het regeerakkoord.
Duurzame Doelen • Opties voor Duurzame energieproductie – Waterkracht, Biomassa, Zon, Wind,
• Biomassa – Afhankelijk van import en meer CO2-uitstoot dan overige opties.
• Zon – gestage doorontwikkeling op individuele schaal
• Wind
daar zijn we nou echt goed in!
– Veel wind – Ruimte op land en op zee
Referentieraming 2020 50
40
14% duurzame energie wordt gehaald bij: Referentieraming verwacht in 2020:
306 PJ 237 PJ
30
PJ 20
10
0
Bron: ECN, 2012
Duurzame Doelen 16% opgewekt uit hernieuwbare bronnen • Transitie van steenkool naar aardgas in minder dan 10 jaar • We hebben nog 7 jaar voor 16% duurzame energie, en we beginnen niet bij 0! • Er is echter wel een beleidskloof: – Tot de EU taakstelling van 14%: circa 3,2 % (en meer?) – En zeker tot 16% (2% extra)
Duurzame Doelen
De kloof is te dichten en de doelstellingen zijn haalbaar hiervoor is wel een versnelling nodig
Duurzame Doelen • Er is een ambitieuze doorgroei nodig 750,000
600,000 Kloof 2020
• • • •
Jaarproductie Borssele : 4.000 GWh Kleinverbruik NL: 36.170 GWh Grootverbruik NL: 58.902 GWh Wind totaal 2020: 18.890 GWh
Andere bronnen
GWh
450,000
Wind op zee 6000 MW op land
300,000
Niet-duurzaam Duurzaam algemeen
150,000
0 2010
2020
• De kloof bij het huidig/voorgenomen beleid is 19.000 GWh – (5x Borssele)
• De kloof voor de 2% additionele duurzaam geproduceerde energie is 12.000 GWh – (3x Borssele)
Aandeel wind/elektriciteitsconsumptie
Internationale Benchmark 2011
Voorbeeld Windenergie Denemarken
Voorbeeld Zonne-energie Duitsland: PV productie gelijk aan 20 kerncentrales
Duurzame Doelen Bijdrage wind aan 14% NREAP (2010) • Verdeling in 3 sectoren, grootste inzet op elektriciteit (58%) • Raming : 6.000 MW op land in en >5.000 MW op zee 100 80
Europese eis hernieuwbare energie
14%
A. Aandeel hernieuwbare elektriciteit van EU eis
58%
B. Aandeel wind in hernieuwbare elektriciteit (in A)
64%
C. Aandeel wind in hernieuwbare energie (in A)
37%
12
29
vervoer
60 verwarming koeling
40 58 20 0
%
elektriciteit
Wind in ontwikkeling • Wind op land – 6.000 MW in 2020. Dit betekent +4.000 MW bij huidig opgesteld vermogen.
• Wind op zee – geen doelstelling, geen financiering. NREAP aanname is dat 5.000 MW haalbaar is. Zie ook de Offshore Pondera scenario’s – Opgesteld Nederlands Offshore vermogen in 2020 volgens de drie Pondera Scenario’s: Laag
Middel
Hoog
1.500 MW
3.000 MW
5.000 MW
• Diverse projecten ‘zeker’, gezamenlijk >3.600MW – Noordoostpolder, Zuidlob, Schermdijk, Gemini, Luchterduinen, etc.
• Groot aantal projecten in ontwikkeling – Offshore vergund / onshore in ontwikkeling
• Additionele kansen in territoriale zee;
Nearshore
Wind vermogen: grote opgave • Huidig opgesteld vermogen : >2.300 MW (On/Offshore) • Uitgangspunt NREAP, 2010: >11.000 MW (On/Offshore) 12000 11178 10000 8000 MW 6000
6000 5178
4000 2000 0 1990
1995
2000
2005
2010
2015
2020
Nearshore windenergie: op een presenteerblaadje • Voor wind op land ligt er vooralsnog een grote opgave, overigens met doorgroei mogelijkheden (6.000 MW+). • Voor wind op zee is financiering een grote barrière, maar er zijn kansen aanwezig. • Een impuls is mogelijk met Nearshore wind.
• Nearshore is op 10 km afstand tot de kust, wat leidt tot een kostenreductie van 25%. • Selectie van 3 gebieden van minimaal 1 Gigawatt. – GIS en kosten analyse door Pondera Consult / Ventolines
Nearshore wind invulling opgave - 2% extra: 12.129 GWh - 3.500 MW nearshore: 12.250 GWh De drie gebieden staan voor 64% van de beleidskloof (19.000 GWh).
Beoogde gebieden: – Zeeuwse eilanden – Noord-Hollandse kust – Boven Ameland en schiermonnikoog
De vrees tot mogelijke impact op toerisme heeft bijgedragen aan ‘standaard’ beleidsstandpunt na OWEZ; Offshore Wind buiten 12 mijlszone
• Er zijn in Europa zo’n 40 windparken in territoriale zee gebouwd. Ontwikkeling gaat door. • Veel locaties liggen in de buurt van toeristische trekpleisters. • Ervaring is onderzocht en zeker niet negatief te noemen.
Ervaringen van andere landen?
Politiek lijkt signaal op te pikken
Pondera Consult Sustainable solutions in climate, energy and environment Hans Rijntalder P.O. Box 579 7550 AN Hengelo The Netherlands Phone.: Mobile: Email: Web:
+31 74 – 248 99 40 +31 6 – 222 39 487
[email protected] www.ponderaconsult.com
