14 Me, myselfie and I

8

12 december 2013 | jaargang 56

@tuecursor

Tweewekelijks blad van de Technische Universiteit Eindhoven Voor het laatste nieuws: www.cursor.tue.nl en volg tuecursor op

14 | Me, myselfie and I

....

4 Gelinkt

Op excursie op eigen campus

en

6 Optische

schakelaars

Nog sneller posten, tweeten en googelen

16 Het Hajraahuis

Godenzonen met tradities

Check out our English section on pages 19-24

2 | Vooraf

12 december 2013

Nieuws | 3

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Meer nieuws vind je op www.cursor.tue.nl

Eerste NK ro Studenten llerderby in sportcentr Dinsdag 9 d um TU/e ecember - In het Studen de TU/e

CURTOON

tensportcen vindt op 14 en 15 decem trum van kampioensc ber het eers hap rollerder te Nederlan by plaats. Er wedstrijden ds zijn in totaal tussen de b twaalf este vrouwen Nederland, -rollerderbyt waaronder h eams van et Eindhoven Medeorgan se Rockcity isator is TU/e R ollers. -m edewerkste van het bure r Trang Kager au Promoties -Nguyen en Plechtigh eden.

Platform van en voor ‘ontevreden wetenschappers’ Maandag 9 december - De sfeer aan Nederlandse universiteiten is bar en boos. Dat betoogt althans een groep van vijfentwintig ontevreden wetenschappers, die zich Platform Hervorming Nederlandse Universiteiten (H.NU) noemt. Vanuit de TU/e heeft dr. Daniël Lakens, universitair docent bij Industrial Engineering & Innovation Sciences, zich hierbij aangesloten. Hoewel Lakens zich niet om alle punten van het platform druk maakt -hij vindt het onderwijs aan de TU/e bijvoorbeeld wél goed- heeft hij toch besloten zich aan te sluiten. “Ik vind dat de prestatie-eisen en de beloningsstructuur aan de universiteiten compleet verkeerd zijn.”

Colofon Hoofdredacteur Han Konings

Eindredacteur Brigit Span

Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Frits van Otterdijk Norbine Schalij Monique van de Ven

Medewerkers Nicole Testerink

Fotografie Rien Meulman Bart van Overbeeke

Coverbeeld Bart van Overbeeke

Opmaak Natasha Franc

Vertalingen Annemarie van Limpt (p.19,20,21) Benjamin Ruijsenaars (p.22,23)

Aangesloten bij Hoger Onderwijs Persbureau

Redactieraad prof.dr. Cees Midden (voorzitter) prof.dr. Marco de Baar Angela Stevens- van Gennip Thomas Reijnaerts (studentlid) Arold Roestenburg Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

Redactieadres TU/e, Laplace 0.35 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail: [email protected]

Cursor online www.cursor.tue.nl

Druk Janssen/Pers, Gennep

Advertenties Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745

Catering als meng-olie Begin deze week was ik twee dagen te gast -in een tophotelop de campus van de École Polytechnique Féderale de Lausanne (EPFL). Altijd leuk om rond te neuzen aan een andere universiteit en te kijken waar de verschillen zitten met het thuisfront. EPFL is om te beginnen gezegend met een formidabel uitzicht op de Alpen ten zuiden van Lac Léman. Daar kunnen we in Eindhoven weinig aan veranderen, of die kunstmatige berg van oud-wielrenner Thijs Zonneveld zou gerealiseerd moeten worden op de plek waar nu de Rabobank plat gaat. Wat me direct opviel, was dat op de campus overal buffetwagens stonden waar studenten en medewerkers etenswaar kwamen halen dat verpakt was in handige plastic boxen. Ik zag een wagen met Libanees eten en een Vietnamees karretje. Dinsdag­ middag lunchte ik op de campus in een Italiaans restaurant. Niet enkel gevuld met belangrijke heren in pak, maar voor het grootste deel met studenten.

Poll

Han Koning s - scary selfi e-

Het was er gezellig en er hing geen mortuarium-stemming, die zo karakteristiek is voor onze University Club. Direct naast het restaurant zat een prima supermarkt. Volgens mijn gastheer Olivier was de nieuwe bestuursvoorzitter de drijvende kracht achter deze ontwikkelingen. Mensen kwamen nu op informele wijze met elkaar in contact en een morsdode campus was ermee tot leven gekomen. Dus waar onze nieuwe voorzitter ook zeker verstand van moet hebben, is catering.

Selfie Onderwijs, onderzoek, het studentenleven: het zijn de pilaren waarop de TU/e -en daarmee vaak ook onze schrijverij- steunt. Maar voor mij zijn het stiekem vooral de mensen eráchter over wie ik alles wil weten. Over hun ‘andere kant’; hun ambities buiten studie- of werktijd, passies, eigenaardig­ heden of andere bijzondere verhalen. Zoals het tweede leven op wieltjes van Trang Kager, op pagina 18. Interessant sowieso wat mensen wel en niet van zichzelf laten zien. Een bijzondere

Zes TU/e-studenten bestempeld als Jong Talent

Is medezeggenschap aan onze universiteit een wassen neus of stelt het echt iets voor? Op die vraag reageerden 128 mensen.

Ruim één op de vier respondenten (27, 3 %) denkt dat veel zaken aan de TU/e in achterkamertjes worden geregeld, en één op de vijf (21, 1 %) is ervan overtuigd dat bestuurders waar nodig hun mening er sowieso doorheen drukken.

Een kleine veertig procent (38, 4 %) vindt wel dat medezeggenschap hier serieus wordt genomen, maar daarvan tekent 14, 1 % wel aan dat raadsleden er meer tijd voor moeten krijgen.

Nu vragen we op www.cursor.tue.nl en van de V Monique e lfi se - stoere

portie van dat ‘wél’ vinden jullie op de pagina’s 14 en 15, waar we de leukste selfies van TU/e’ers verzamelden.

Over enkele weken rollen we 2014 in. Welk goede voornemen mag voor dat jaar zeker niet ontbreken op het lijstje van de TU/e-gemeenschap?

Donderdag 5 december - Zes TU/estudenten hebben de Jong Talent aanmoedigingsprijs van 500 euro van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen gekregen. In totaal zijn er vijftig uitgereikt. Aan de TU/e haalden Richard Post (Wiskunde), Paul Mestrom (Technische Natuurkunde), Daan Peters (Technische Informatica), Elke van den Biggelaar (Biomedische Technologie), Bart Hendriks (Scheikundige Technologie) en Karlijn Fransen (Werktuigbouw­ kunde) vorig collegejaar de beste studieresultaten in hun vakgebied.

“Vertrokken met dromen en terug als wereldkampioen” Dinsdag 3 december - “Heel vreemd om na zo’n lange tijd weer terug te zijn”, vindt Lex Hoefsloot, teammanager van Solar Team Eindhoven. De laatste Solar Team-leden werden maandag 2 december op Schiphol door familie en vrienden onthaald. Met de komst van deze acht studenten is het gehele team nu weer in Nederland. Initiatiefnemers Lex Hoefsloot en Roy Cobbenhagen kijken terug op een onvergetelijke tijd. Het team wordt op donderdag 19 december gehuldigd, vanaf 16.00 uur in de hal van het Hoofdgebouw.

Op zoek naar het DNA van de TU/e Dinsdag 3 december - Het Communicatie Expertise Centrum (CEC) is op zoek naar een goed en geloofwaardig verhaal over het werk van onderzoekers en studenten aan de TU/e en de waarden die zij de TU/e toekennen. Met dit verhaal moet ‘het DNA van de TU/e’ vastgelegd worden. Het wordt gebruikt als basis voor een boek, een verhalenweb en andere communicatiemiddelen. Het CEC organiseert daarom vier dialoogsessies met homogene groepen TU/e’ ers. Wil je meepraten over de basiswaarden van de TU/e? Aanmelden kan via [email protected].

Zes zetels voor Groep-één en drie voor ESR Donderdag 5 december - Groep-één heeft zes zetels in de wacht gesleept bij de verkiezingen en de Eindhovense Studentenraad (ESR) drie zetels. Daarmee is de zetelverdeling van studenten in de universiteitsraad ongewijzigd. De opkomst onder studenten is met 41,93% iets lager dan vorig jaar (47,6%). Van de personeels­ leden bracht 41,53% zijn of haar stem uit. Ronald van der Meer, de lijsttrekker van Groepéén: “Ik ben blij dat we de zes zetels hebben behouden. We gaan eerst de overwinning vieren en daarna gaan we verder met zaken oppakken die onze achterban belangrijk vindt. Susanne Schouten, lijsttrekker bij ESR, stelt tevreden te zijn over de drie zetels.

nica

oto f t c e j o r W-p

t ST d i e l e / TU Meint rof.dr.ir.

ber - P eering g 4 decem it Electrical Engin n Woensda e lt u ma leide TU/e-fac rprogram an het to c Smit van e s p oel v nieuw to g STW. D gaat een iestichtin ouwstenen te g lo o n h c van Te nica is om b EMPHIS, n met foto er project, M voor instrumente ject is me len et het pro M ontwikke . vier a ic n o , waarvan n -elektr gemoeid en micro e ro rd u o e w n e e iljo e TU/ dan zes m mt. Aan d o k W T S an miljoen v gesteld. vendi aan o m ro p f vij uit rojecten n de vijf p a de v r o n o e v e is tief MEMPHIS gramma ‘Perspec e d n ro ro e het STW-p ’, waarvoor in dez . Bijna tien as ren w r to a c a e s ­ b p ik o T leven ro besch u e t bedrijfs n e e h jo r o o jd d t 24 mil rd o en loopti aarvan w hebben e n te c miljoen d je ro ht. De p opgebrac ar. ja van zes

Weer binnendoor naar het hart van de campus Maandag 2 december - MetaForum is weer binnendoor te bereiken over de loopbruggen vanuit het Hoofdgebouw, Matrix en Potentiaal. Ze zijn in een half jaar tijd in een nieuw en modern jasje gestoken. De kleur is helder, het zonlicht wordt een beetje gedempt en het zal er niet meer vriezen. Het binnenklimaat is beter dan voorheen. Hoofd Projectbureau van Dienst Huisvesting, ing. Jan Pekelder, vertelt dat het in de zomer enigszins koeler zal zijn door gekleurd glas en een ventilatiesysteem en dat het in de winter boven de nul graden zal blijven. Er is gekozen voor een niet te dure manier van verwarmen, een zogenoemde ringverwarming.

4 | Gelinkt

12 december 2013

Gelinkt | 5

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

“Als je alles een last vindt, heb je het in je studie niet leuk”

De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n tienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé. In ‘Gelinkt’ laten we steeds twee van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.

Masterstudenten Bouwkunde Valentijn Kerstens en Erik Zonneveld organiseerden vorig jaar een studiereis naar San Fransisco, Los Angeles en Las Vegas. Nu hebben ze een nieuw plan: korte excursies in bijzondere panden in Eindhoven met de architect en studenten. Wat hen misschien nog het meest bindt, is hun kijk op de studie en hoe je die het best en plezierigst kunt benutten.

“Die studiereis naar Amerika was geweldig, ik ben heel bij dat ik in die organisatie heb gezeten”, vertelt Kerstens (1991). Meteen aangevuld door Zonneveld (1990): “Het biedt je heel veel. Je maakt contact met mensen daar, eigenlijk überhaupt met allerlei mensen en organi­saties: voor de sponsoring, om lezingen te organiseren en daar projecten te bezoeken, de vlucht te regelen. De vele contacten maken het heel leuk. En dan komt de reis zelf nog.” Beiden praten op rustige toon, ingehouden enthousiast. Elkaar aanvullen doen ze geregeld, ook middenin een zin. Kerstens: “Je beleeft de reis veel intensiever als je die zelf mee voorbereidt. Je hebt je er veel meer in verdiept, dus kijk je er op een andere manier naar.” Zonneveld: “Vorig jaar zijn we ook mee geweest op een excursie naar Rome. Dat is meer meehobbelen en kijken wat er op je afkomt. Het is wel relaxter, anderzijds mis je die extra beleving. Als je het zelf organiseert, let je op alles en iedereen, heb je geen moment rust. Maar de hele trip ging perfect.” Valentijn Kerstens

In januari gaan ze elke laatste donderdag van de maand excursies dichterbij huis organiseren, samen met collega-student Tim van der Steen. Kerstens: “Eigenlijk is het belachelijk dat we naar de andere kant van de wereld gaan om leuke dingen te zien, terwijl er op honderd meter afstand genoeg interessante gebouwen staan. Ik fiets op de campus elke dag langs het BNA-gebouw van het jaar: Ceres.

“Er gebeurt zóveel in Eindhoven” Daar kunnen Bouwkundestudenten niet eens gaan kijken. En er gebeurt zóveel in Eindhoven: op de campus, bij het station, studentenhotel Lichthoven, op Strijp, de verbouwing van de Rabobank.” Daar moesten ze dus iets mee: rond borreltijd met medestudenten en de architect het project bezoeken en na afloop, met een borrel erbij, met elkaar in gesprek gaan. Zonneveld: “Er zijn hier zoveel

architectenbureaus, maar daar hebben we helemaal geen contact mee. Ik dacht in het tweede jaar: ‘In de masterfase weet ik waar ik naartoe ga’. Maar ik heb nog steeds geen idee hoe een architectenbureau werkt en wat ik aan het worden ben.” Hun motivatie voor dit soort activiteiten is heel serieus, maar niet alleen dat. Kerstens: “Ik vind het allereerst leuk om te doen en het levert veel ervaring op.” Zonneveld: “En juist omdat we zoiets al eerder gedaan hebben, gaat dit ons nu makkelijk af.” Kerstens: “Die studiereis kostte ruim een half jaar, dat doe je er niet even naast. Wat we nu doen is meer ‘on the side’. Ik ben naar de instelling toe gegroeid van: ‘Ik doe het gewoon en zie wel hoe ik het plan. Dan kost het maar een paar avonduren of moet ik iets skippen. Maar het geeft je zoveel energie om ermee door te gaan.” Zonneveld: “Veel mensen maken zich van tevoren heel druk. Maar daardoor werken ze minder efficiënt en kost het meer tijd. Ze zijn te druk bezig met het erover bezig zijn: ‘Ik moet dit nog, ik moet dat nog’.

Als je alles een last vindt, heb je het in je studie niet leuk. Als je lekker bezig bent, valt het allemaal erg mee.” Naast de studie doet Zonneveld aan fotografie, van Kerstens is onlangs een opvallende column verschenen in Chepos. Bottom line is dat je altijd kritisch mag zijn.

“Je bent een boeman als je vragen stelt bij eindpresen­ taties” Kerstens: “Het is een goede training om samen naar ontwerpen te kijken en die te analyseren en bekritiseren. Ook bij eindpresentaties. Maar daar mag kritiek alleen van docenten komen, lijkt het wel. Ik ben vaak een van de weinigen die vragen stelt. Terwijl je de ander daarmee beter maakt, want die krijgt meer feedback.” Zonneveld: “Als je het een leuke studie vindt, is het toch fijn om erover te praten?”

Kerstens: “Als je nu wat vraagt bij de eindpresentatie ben je de boeman. Maar ik vraag studenten en medewerkers ook om op die column te reageren; maakt niet uit hoe, anoniem of niet.” Interview | Gerard Verhoogt Foto | Bart van Overbeeke Erik Zonneveld

6 | Onderzoek

12 december 2013

Moderne datacentra bevatten tot meer dan honderdduizend servers. Deze computers zijn opgestapeld in speciale rekken en onderling verbonden via schakelaars bovenop ieder rek. De rekken zijn bovendien op een hoger niveau met elkaar verbonden via een of meerdere schakelaars.

schakelaar gestuurd als daar daadwerkelijk plek is. Tot die tijd worden ze in elektronische vorm opgeslagen aan de randen van het netwerk (bovenop de serverrekken). Om opstoppingen zoveel mogelijk te voorkomen, worden pakketjes ter plekke van de ene kleur in de andere omgezet als een kanaal al bezet is door een bepaalde kleur. Slechts één strikt noodzakelijke elektronische omzetting vindt nog plaats: die van het adreslabel van

Schakelen met de snelheid van het licht Interview | Tom Jeltes Foto | Bart van Overbeeke Optisch datatransport -via lichtsignalen in glasvezels- is inmiddels gemeengoed. Ook in het binnenste van de gigantische datacentra van Google, Apple en Facebook. De schakelaars waarmee data­ pakketjes naar de juiste plek worden gedirigeerd zijn echter (nog) elektronisch. Promovendus Stefano Di Lucente onderzocht hoe optische schakelaars deze datacentra sneller en energiezuiniger kunnen maken. Digitale informatie is makkelijker en sneller bereikbaar dan ooit. Ben je op zoek naar een goed restaurant in Eindhoven, dan heeft Google je al van tips voorzien voordat je de letter ’n’ hebt ingetikt (en intussen zijn de culinaire gelegenheden nabij de Eiffeltoren al langsgekomen). Maar dat gaat natuurlijk niet vanzelf. Hoewel je bij het internet niet snel denkt aan een zware industriële activiteit, gaat achter digitale diensten als Google, Facebook en Twitter een energieverslindende infrastructuur verborgen. Om elke zoekopdracht, post en tweet razendsnel te verwerken, en om de enorme hoeveelheid data ‘in de cloud’ op te slaan en van back-ups te voorzien, laten bedrijven als Google, Facebook en Apple

enorme datacentra met meer dan honderdduizend servers bouwen. Deze zogeheten ‘warehouse-scale computers’ -letterlijk zo groot als pakhuizen- zijn inmiddels goed voor zo’n anderhalf procent van de wereldwijde energieconsumptie. Een flink deel daarvan komt voor rekening van het koelen van de elektronica; niet voor niets lieten Facebook en Google onlangs datacentra bouwen in Zweden en Finland - landen met een koel klimaat. Het managen van de groeiende datastromen, het liefst zo energiezuinig mogelijk, is dan ook een grote uitdaging voor deze digitale fabrieken. Elke potentiële verbetering is welkom. Omdat veel datastromen binnen de datacentra al volledig

‘optisch’ zijn (de digitale informatie wordt in de vorm van lichtpulsjes door glasvezels vervoerd), ligt het volgens Stefano Di Lucente voor de hand om ook gebruik te maken van optische schakelaars (zie kader). De huidige elektronische schakelaars vereisen dat de lichtsignalen bij elk schakelpunt worden omgezet naar elektrische stroompjes, legt de Italiaan uit. “Het converteren van de optische datapakketjes naar elektronische signalen -en weer terug- kost veel tijd en energie en dat maakt de huidige datacentra inefficiënt.”

Optisch schakelen kan per datacentrum jaarlijks meer dan tien miljoen euro opleveren De schakelaars nemen maar een klein deel van het totale energie­ verbruik voor hun rekening, maar door de omvang van de datacentra zou het omzeilen van deze conver­sie­ stap toch veel opleveren.

Naar schatting jaarlijks zelfs meer dan tien miljoen euro per megadatacentrum. De moeite waard dus om serieus te overwegen, zelfs al staat de ontwikkeling van optische schakelaars nog in de kinderschoenen en zijn ze daardoor betrekkelijk duur. “De schakelaars vormen nu de bottleneck van het systeem”, legt Di Lucente uit, “dus daar is echt nog winst te behalen.” De Italiaanse promovendus bekeek voornamelijk hoe optische schakelaars kunnen worden ingepast in de huidige architectuur van datacentra. Hij stelt voor om te kiezen voor een ‘plattere’ organisatiestructuur waarin de huidige lagen met elektronische schakelaars worden vervangen door een enkele optische schakelaar met duizenden in- en uitgangen. Snelle optische schakelaars van die grootte bestaan nog niet, maar zijn beslist haalbaar, denkt Di Lucente. Een belangrijk voordeel van optische communi­ catie is namelijk dat een enkele glasvezel tegelijkertijd data­ pakketjes met een verschillende golflengte kan transporteren; de verschillend ‘gekleurde’ pakketjes zitten elkaar op geen enkele manier in de weg. Er zijn daardoor veel minder fysieke verbindingen nodig om tot hetzelfde aantal datakanalen

te komen. “Er bestaan optische schakelaars met 32 glasvezel­ ingangen die elk 32 optische kanalen aankunnen.” Dat komt dus al overeen met een duizendtal elektronische verbindingen.

Grootste struikelblok leek het ontbreken van optische geheugens Het voornaamste struikelblok leek het ontbreken van optische geheugens. In elke schakelaar worden binnenkomende data­ pakketjes regelmatig ‘in de wacht’ gezet, tot is besloten naar welke server de informatie wordt gestuurd. De wachtende data wordt dan tijdelijk in een geheugen opgeslagen. Maar als het volledige pakketje hiervoor moet worden omgezet naar het elektronische domein, doet dat het hele voordeel van optisch schakelen teniet. Het werk van Di Lucente toont gelukkig aan dat dit probleem vermeden kan worden. In zijn ontwerp worden de datapakketjes pas via de glasvezel naar de

Onderzoek | 7

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Al deze verbindingen zijn tegenwoordig van glasvezel, wat het mogelijk maakt om gegevens met grote snelheid uit te wisselen in de vorm van licht: met ‘optische’ signalen. Voor communicatie over grote afstand is dat tegenwoordig de standaard; ook veel woningen zijn al aangesloten op glasvezel.

Voor het schakelen zelf -het doorsturen van de datapakketjes van en naar de juiste server- moeten de gegevens echter nog worden omgezet van een optisch naar een elektronisch signaal (‘van licht naar elektronen’), en na de verwerking weer terug naar een optisch signaal. Die omzetting kost tijd en

energie. De schakelaars vormen dan ook de bottleneck van het systeem: als sneller kan worden geschakeld, wordt het hele systeem sneller. Door de elektronische schakelaars te vervangen door duurdere, maar snellere en zuinigere optische schakelaars, kan per datacentrum jaarlijks

miljoenen worden bespaard. Het voorstel van Di Lucente is om de tweede laag van schakelaars (links)volledig te vervangen door een enkele optische schakelaar met een duizendtal in- en uitgangen (rechts).

het datapakketje. Het overgrote deel van de bytes blijft gewoon vastgelegd in de vorm van een lichtsignaal. De Italiaan simuleerde de aansturing van de optische schakelaar eerst op de computer, waarna hij in het lab van de groep Electro-Optical Communications (ECO) met praktijktests aan de slag kon. Hiervoor gebruikte hij een door collega-promovendus Abhinav Rohit gebouwde geïntegreerde optische

schakelaar. “Die had slechts vier in- en uitgangen”, zegt Di Lucente, “maar dat is geen probleem omdat ik een modulair systeem heb ontworpen.” De resultaten van de laboratoriumtests zijn daardoor ook relevant voor grotere schakelaars die zijn opgebouwd uit deze modules. Het werk van Di Lucente vormt het sluitstuk van het Vici-project van zijn promotor prof.dr. Harm Dorren. Het onderzoek naar toepassing optische netwerken in datacentra

krijgt echter een vervolg in twee Europese projecten, LIGHTNESS en COSIGN, waarin de groep van Dorren een prominente rol speelt. “In die projecten is ook aandacht voor andere aspecten van optisch schakelen in datacentra, zoals voor softwarematige verbeteringen”, vertelt Dorren. “Binnen mijn Vici-project hebben we ook gekeken naar optische data-opslag. Dat blijkt technologisch echter erg lastig. Een belangrijke conclusie is dan

ook dat het praktischer is om die ambitie te laten varen. Uit het werk van Stefano blijkt namelijk dat je het systeem ook veel efficiënter kunt maken door de data elektro­ nisch in buffers aan de randen van het netwerk op te slaan. Uiteindelijk gaat het er natuurlijk niet om dat alles optisch moet, maar dat je grote en variabele datastromen aankunt. Dat is het doel.”

In de rubriek Sluitstuk vertellen afstudeerders over hun afstudeeronderzoek. Wil je ook in deze rubriek, mail dan naar [email protected].

Sluitstuk

Waterstof maken met ‘kunstmatig blad’ Als ‘groen’ waterstofgas ooit de plaats moet innemen van fossiele brandstoffen, waar halen we dat gas dan vandaan? Afstudeerder Robin Willems (Scheikundige Technologie) werkt aan een ‘kunstmatig blad’ dat water duurzaam splitst in zuurstof en waterstofgas. Op het eerste gezicht lijkt water­ stofgas een ideale energiedrager: het stinkt niet, bij verbranding komt er alleen water vrij en het is ruimschoots voorhanden. Bovendien is het niet echt ingewikkeld om water te splitsen in waterstof en zuurstof, maar er is wel wat energie voor nodig. Natuurlijk is die energie te halen uit fossiele brandstoffen, maar daarmee wordt het paard achter de wagen gespannen. Op allerlei plekken wordt daarom gepoogd om water te splitsen met behulp van zonnecellen. Zo ook aan de TU/e. “We gebruiken hiervoor zonnecellen gemaakt van polymeren”, legt Robin Willems uit. “We stapelen drie van die zonnecellen op elkaar zodat ze zoveel mogelijk licht absorberen. Het licht wordt omgezet in de elektrische energie die nodig is om het water te splitsen.” Zonlicht alleen is niet voldoende.

Aan de onderkant van de cellen zijn twee kleine katalysatoren bevestigd: stoffen die de waterstof- en zuurstofatomen van elkaar lostrekken. De taak van Willems was uit te zoeken welke katalysatoren hiervoor het meest geschikt zijn. “Er bestaan al katalysatoren die een goede werking hebben, alleen bevatten die vaak edelmetalen”, zegt Willems. “Er zijn echter niet genoeg edelmetalen om waterstofsplitsing op grote schaal uit te voeren. Het idee was dus om materialen te gebruiken die meer voorkomen in de natuur.” De student testte verschillende soorten katalysatoren en koos uiteindelijk voor nanodeeltjes kobaltoxide om aan het water te binden, en een combinatie van nikkel, molybdeen en zink om de waterstofmoleculen los te trekken. Hoewel dit bekende katalysatoren zijn, waren ze niet eerder gebruikt in combinatie met polymere zonnecellen. “We hebben een kleine applicatie gemaakt en die in een bak met water gedaan. Daar lieten we zonlicht op schijnen en als het werkte, moesten er belletjes zuurstof en waterstof omhoog

Robin Willems. Foto | Bart van Overbeeke

borrelen. Dat is vorige week gelukt”, vertelt Willems trots. Op dit moment zet de applicatie nog maar twee procent van de zonneenergie om in waterstofenergie. Door zowel de zonnecel als de katalysator te verbeteren, moet dit

percentage omhoog te schroeven zijn tot vijf of zes procent. Dat is echter voer voor volgende onderzoekers. Vooralsnog is Willems vooral blij dat het principe blijkt te werken. “We zijn de eersten die het voor

elkaar hebben gekregen water te splitsen met deze materialen. Het ziet er allemaal nog een beetje houtje-touwtje uit, maar het werkt wel.” Tekst | Enith Vlooswijk Foto | Bart van Overbeeke

8 | Onderzoek

12 december 2013

4 brandende vragen

Onderzoek | 9

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Florian Janoschek | Technische Natuurkunde

Jan Neggers | Werktuigbouwkunde

Bloed analyseren met supercomputers

Oprekbare elektronica 1 | cover Op de cover zijn twee belangrijke figuren uit het proefschrift te zien. Behalve dat ze wat kleur geven aan de cover, zijn zo ook erg belangrijk geweest in het onderzoek. Ik heb nieuwe experimentele technieken ontwikkeld om de hechting tussen materialen in oprekbare elek­tronica te analyseren, en het is belangrijk te toetsen hoe nauwkeurig die methoden zijn. Het voorste figuur (met de driehoekjes) is een weergave van de experimentele fout, als functie van de hoeveelheid onbekende parameters.

1 we op n e i z Wat er van v o c de hrift? c s f e je pro

2 | feestjes Het menselijk lichaam is een flexibel en plooibaar ding, en als je (elektrische) apparaten wilt ontwikkelen die dicht tegen het lichaam gedragen worden (of in het lichaam), dan is het een stuk comfortabeler als deze meebuigen met je lichaam. Oprekbare elektronica wordt (meestal) gemaakt van standaard elektronische componenten die dan op (of in) een dun laagje rubber worden geplaatst. Het rubber is heel rekbaar, maar de elektrische componenten niet, dus dat geeft een conflict. Met name de hechting tussen de verschillende materialen blijkt heel belangrijk; zolang het rubber aan de componenten vast zit helpt dat de last te verdelen.

3 | onmisbaar

2

Om complexe modellen te kunnen voeden, gebruiken we DIC (Digital Image Correlation). In DIC analyseren we beelden (foto’s) van het experiment om zo heel nauwkeurig de vervorming van het proefstuk te meten.

Ho op f e leg j waa eestj e e r je ond s uit e ove r ga rzoek at?

4 | samenleving Het zou mij niet verbazen als er over tien jaar displays in je oog zitten, en sensors in je vingers. Maar op korte termijn is de grootste impact op het medisch vlak. Met oprekbare elektronica wordt voor artsen en therapeuten bijvoorbeeld steeds gemakkelijk om de activiteiten van een persoon elektronisch vast te leggen.

1 | cover

3 Welke persoon, techniek of apparaat is onmisbaar geweest voor je onderzoek?

Op de omslag is een momentopname van een van onze computersimulaties afgebeeld. We zien hoe afgeplatte sferoïden (denk aan smarties) zich in een vloeistof oriënteren als de onderkant van het beeld naar links wordt getrokken, terwijl de bovenkant naar rechts beweegt.

2 | feestjes Veel belangrijke substanties, zowel in de natuur als in een technologische context, zijn suspensies van microscopische deeltjes in een vloeistof. Bloed, bijvoorbeeld, bestaat uit bloedcellen die ronddrijven in het bloedplasma. Dergelijke deeltjes kunnen unieke eigenschappen aan de suspensie verlenen. Wij hebben eenvoudige, maar nauwkeurige computermodellen ontwikkeld voor systemen met duizenden deeltjes. Deze modellen hebben we gebruikt om te achterhalen hoe de aanwezigheid en vorm van de deeltjes massa- en warmtetransport kunnen bevorderen in een stromende vloeistof.

3 | onmisbaar

4 eft



e Wat h

g levin

en

m de sa

werk? w u o aan j

(Onder redactie van Tom Jeltes)

Onmisbaar was de relevante vakliteratuur en Europese, Nederlandse en Duitse subsidies voor ‘supercomputing’. Hiermee hebben we dagenlang grote simulaties kunnen draaien op honderden, en soms wel duizenden processors. Dat was nodig om betrouwbare data te genereren. Sommige verschijnselen zijn namelijk alleen zichtbaar als je naar grote hoeveelheden deeltjes kijkt.

4 | samenleving De door ons bestudeerde effecten zijn relevant voor zulke uiteenlopende problemen als het optimaliseren van processen in de chemische industrie en de toediening van medicijnen via bloedvaten. De methoden die we hebben ontwikkeld maken realistischer computersimulaties van suspensies mogelijk. In de toekomst kan dat leiden tot betere modellen voor volledige organen van patiënten die een operatie moeten ondergaan.

Gielis van der Heijden | IE&IS

Servicemedewerkers als bron voor innovatie 1 | cover We zien diverse aspecten van het werk van Frontline Service Emplyees (FSEs). Dat zijn service­ medewerkers die klanten helpen met productproblemen of -vragen, zoals service technici of medewerkers van callcenters. Naast hun normale werkzaamheden blijken deze medewerkers een uitermate geschikte bron voor innovatie doordat zij precies weten wat er bij klanten speelt, waar zij behoefte aan hebben, en wat er dus beter kan.

2 | feestjes Ik bekijk hoe grote bedrijven (denk aan Philips, Cisco, Canon, etc.) meer uit hun dienst­ verlening kunnen halen door hun servicemedewerkers in te zetten voor innovatie-doeleinden. Deze medewerkers kunnen belangrijke klantinformatie verzamelen, ideeën ontwikkelen, en daarmee de dienstverlening verbeteren.

3 | onmisbaar De FSEs zelf waren voor mijn onderzoek essentieel. Ik heb diverse servicemedewerkers geïnterviewd. Ook heb ik een groot aantal werknemers surveys laten invullen, die ik gekoppeld heb aan hun performance, klanttevredenheid, en managerevaluaties.

4 | samenleving Tegenwoordig combineren vrijwel alle grote bedrijven productverkoop met zogenaamde ‘after-sales service’, zoals reparatie- en onderhoudswerkzaamheden. Mijn onderzoek geeft aan dat deze bedrijven hier veel meer uit kunnen halen door hun servicemedewerkers meer met klanten te laten praten. Dit leidt tot significant betere service, hogere product­ prestaties en hogere klanttevredenheid, en uiteindelijk dus een sterkere marktpositie.

10 | Universiteitsberichten

Algemeen ICMS | ICMS lecture part IV “Aan de Dommel” Changing behaviour through technology by Prof. Anthonie Meijers Abstract: There is often a gap between what people actually do and what they should do (either from their own or from society’s perspective). For example, many people believe that they ought to save energy because of the climate change problem. At the same time their actual behaviour often conflicts with this imperative. Persuasive technology is explicitly designed to bridge the gap between actual behaviour and desired behaviour. It tries to persuade people to behave differently. In my talk I will discuss persuasive technology for automotive applications. I will discuss psychological mechanisms for changing the driver’s behaviour and for handing over the control of a vehicle to an automated system. I will also discuss philosophical and ethical issues involved, including issues of paternalism and permissible forms of influence, of responsibility attribution, and of autonomy. My talk is based on collaborative research between the human-technology interaction group, the control systems techno­ logy group, and the philosophy and ethics group at TU/e. Filmzaal Zwarte Doos, 19 december, 11.30-12.30 uur. Bureau voor Promoties en Plechtigheden | Promoties Donderdag 12 december, 14:00 uur, CZ4: promotie ir. L.I.J.C. Bergers (W) Promotor(en): prof.dr.ir. M.G.D. Geers Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “Anelasticity in Al-alloy thin films: an experimental analysis” Donderdag 12 december, 16:00 uur, CZ4: promotie T.M. van Opstal MSc (W) Promotor(en): prof.dr.ir. E.H. van Brummelen en prof.dr.ir. R. de Borst Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “Numerical methods for inflatables with multiscale geometries” Maandag 16 december, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. C. Bikcora (EE) Promotor(en): prof.dr. W.M.J.M. Coene en prof.dr. S. Weiland Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Modeling and prediction of thermally induced imaging errors in deep- and extreme-ultraviolet lithography”

12 december 2013

STUDENT

simulations of confined ultrathin polymer films: structure, dynamics and mechanical behavior” Woensdag 18 december, 14:00 uur, CZ4: promotie ir. J. Neggers (W) Promotor(en): prof.dr.ir. M.G.D. Geers Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “Ductile interfaces in stretchable electronics Multi-scale mechanics and inverse methods” Woensdag 18 december, 14:00 uur, CZ5: promotie S. Agyefi-Mensah MSc (B) Promotor(en): prof.ir. J.M. Post Voorzitter: prof.ir. E.S.M. Nelissen Titel proefschrift: “Functionality and adaptability of design solutions for public apartment buildings in Ghana Towards evidence-based design for sustainable lifespan building performance” Woensdag 18 december, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. E. Veldman (EE) Promotor(en): prof.ir. W.L. Kling en prof.dr.ir. J.G. Slootweg Voorzitter: prof.dr.ir. P.M.J. Van den Hof Titel proefschrift: “Power Play Impacts of flexibility in future residential electricity demand on distribution network utilisation” Woensdag 18 december, 16:00 uur, CZ5: promotie S. Di Lucente MSc (EE) Promotor(en): prof.dr. H.J.S. Dorren Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Optical packet switching with distributed control for high performance data center works” Donderdag 19 december, 16:00 uur, ZD/Filmzaal: promotie N. Bouman MSc (W&I) Promotor(en): prof.dr.ir. S.C. Borst en prof.dr. J.S.H. van Leeuwaarden Voorzitter: prof.dr. E.H.L. Aarts Titel proefschrift: “Queue-Based Random Access in Wireless Networks”

UNIVERSITEITSBERICHTEN

Titel proefschrift: “Mesoporous CHA and MFI Zeolite Catalysts for Methanol Conversion Reactions” Donderdag 9 januari, 16:00 uur, CZ4: promotie G. Kaçar MSc (ST) Promotor(en): prof.dr. G. de With Voorzitter: prof.dr.ir. J.C. Schouten Titel proefschrift: “Multi-Scale Modeling of Multi-Material Adhesion”

Dinsdag 17 december, 16:00 uur, CZ5: promotie C. Batistakis MSc (TN) Promotor(en): prof.dr. M.A.J. Michels Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel proefschrift: “Molecular

Woensdag 8 januari, 16:00 uur, CZ4: promotie L. Wu MSc (ST) Promotor(en): prof.dr.ir. E.J.M. Hensen Voorzitter: prof.dr.ir. J.C. Schouten

Ook een bericht plaatsen op deze pagina? Mail het bericht (maximaal 100 woorden) dan naar [email protected].

prettige feestdagen & een voorspoedig 2014

Illustratie | Sandor Paulus

Reusachtige, uitbundig verlichte kerstbomen, knipperende kerstmannen en fonkelende elfjes; wie deze dagen ‘s avonds door het centrum van menig stad of dorp loopt, zal het niet zijn ontgaan dat het seizoen van sfeervolle verlichting en opgedrongen gezelligheid weer is begonnen. Toch is deze tijdelijke overmaat aan sfeerverlichting in de openbare ruimte niet de enige reden waarom we van een lichtjesseizoen spreken. Geconfronteerd met de ‘korte’ dagen maken we in deze periode immers dankbaar gebruik van de beschikbare openbare verlichting.

De implementatie van dergelijke systemen vergt een soepele integratie van technologische en psychologische vraagstukken. Hoe moeten de sensoren reageren op weggebruikers?

UR-podium Vroeger, toen onze universiteit voornamelijk bestond uit faculteiten en diensten, was het volstrekt normaal dat iedere faculteit eigen spelregels hanteerde voor haar medewerkers en studenten. Elke faculteit had haar eigen examencommissie en de regelingen, bezwaarprocedures en kwaliteitsborging waren faculteit-specifiek.

Foto | Rien Meulman

In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het weten­ schappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd door de medewerkers van TU/e-opleiding Psychology & Technology.

Ho ho ho met dat licht Tegelijkertijd zijn er terechte zorgen over de huidige manier waarop we de openbare ruimte verlichten. Het aanbieden van licht op momenten dat er geen weggebruikers aanwezig zijn, leidt tot verspilling van energie en een toename in lichtvervuiling. Een veelbelovende oplossing voor dit probleem vormen zogenaamde intelligente dynamische straatverlichtingssystemen. Dit zijn op led-verlichting gebaseerde systemen die uitgerust zijn met sensortechno­logieën en daardoor in staat zijn weggebruikers te detecteren en alleen dáár licht aan te bieden waar dat nodig is.

Donderdag 19 december, 16:00 uur, CZ5: promotie T. Zhu MSc (ST) Promotor(en): prof.dr.ir. E.J.M. Hensen en prof.dr. S. Shi-Gang Sun Voorzitter: prof.dr.ir. J.C. Schouten Titel proefschrift: “Structure Sensitivity in Pt Nanoparticle Catalysis”

Maandag 16 december, 16:00 uur, CZ5: promotie B. Ayten MSc (TN) Promotor(en): prof.dr. A.J.H. Donné en prof.dr. M.R. de Baar Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel proefschrift: “Dynamical aspects of tearing mode suppression by electron cyclotron heating and current drive in tokamak plasmas”

TUssen de oren

Vanaf februari zijn wij op zoek naar enthousiaste studenten die ons bestuur komen versterken! Denk jij dat je hier een steentje aan kan bijdragen? Mail dan naar [email protected], of kom langs voor een kop koffie bij ons op kantoor in het Hoofdgebouw (0.82)!

De Cursor-redactie wenst iedereen

Donderdag 19 december, 16:00 uur, CZ4: promotie G.A.H. van der Heijden MSc (IE & IS) Promotor(en): prof.dr. E.J. Nijssen Voorzitter: prof.dr. A.G.L. Romme Titel proefschrift: “Don’t just fix it, makte it better! Using frontline service employees to improve after-sales service”

Maandag 23 december, 14:00 uur, CZ4: promotie Dipl.-Phys. S. Hofmann (TN) Promotor(en): prof.dr.ir.lic. P.J. Bruggeman en prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Voorzitter: prof.dr. H.J.H. Clercx Titel proefschrift: “Atmospheric Pressure Plasma Jets: Characteri­ sation and Interaction with Human Cells and Bacteria”

Donderdag 9 januari, 16:00 uur, CZ5: promotie S. Ayyapureddi MSc (W) Promotor(en): prof.dr. L.P.H. de Goey Voorzitter: prof.dr.ir. A.A. van Steenhoven Titel proefschrift: “Advances in the Application of Flamelet Generated Manifold for Diesel Engine Combustion Modeling”

Integrand | Kom jij ons bestuur versterken? Integrand is de grootste academische stagebemiddelaar van Nederland. Wij zijn gevestigd in elke universiteitsstad, waaronder Eindhoven, met als doel studenten bedrijfskundige vaardigheden bij te brengen. Ons bestuur wordt gerund door een hecht team van zeven studenten die zich parttime inzetten om dit proces zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Mens & Mening | 11

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Dat tegenwoordig een ‘anderstalige’ docent (die het Nederlands nog niet machtig is) een bachelorstudent begeleidt in het eindproject, is een constructie die bij de ene faculteit wel kan en bij een andere niet. Dat een docent vandaag de dag geen master-eindprojecten mag

Waar hebben mensen licht nodig? Huidige verlichtingsnormen -gebaseerd op conventionele verlichtingssystemen- bieden hierbij weinig houvast. Op een meer fundamenteel psychologisch niveau is het overigens interessant ons af te vragen of we al dat licht wel daadwerkelijk nodig hebben en lijkt een herijking van de verlichtingsnormen op basis van gedegen onderzoek op zijn plaats.

Hebben we al dat licht daadwerkelijk nodig?

Hoeveel energie we daadwerkelijk kunnen besparen met dergelijke dynamische systemen is vooralsnog onduidelijk. In ogenschouw nemend dat de energie die gemeenten in Nederland per jaar verbruiken aan openbare verlichting ongeveer gelijk is aan het verlichten van 37 miljoen kerstbomen in de maand december, leidt elk procentpunt winst al tot een fikse besparing.

Leon van Rijswijk | promovendus omgevingspsychologie Human-Technology Interaction

Gelijke monniken en kappen of toch appels en peren?

begeleiden, maar wel projecten van postdoctorale ontwerpoplei­ dingen, heeft alles te maken met verschillen in opleiding-specifieke regelgeving. Op weg naar meer uniformiteit zijn we onder meer het Model-OER-pad ingeslagen. Dat was ook wel nodig, omdat studenten tijdens hun opleiding steeds vaker tijdens met meerdere faculteiten te maken krijgen en het niet altijd goed uit te leggen is waarom spelregels van gebouw tot gebouw, van faculteit tot faculteit en van opleiding tot opleiding kunnen verschillen. Het deel van het Onderwijs en Examenregelement (OER) dat

voor -bijna- alle opleidingen geldt, is de afgelopen jaren gegroeid en dat begrijp ik wel. Dat kwaliteitsbeleid en de borging daarvan middels een Centrale Commissie Kwaliteitszorg Onderwijs zijn beslag krijgt, is dan ook in lijn met het streven naar een zekere mate van uniformiteit. De UR werd onlangs door het CvB geconfronteerd met de Contourennota TU/e Toetsbeleid. Daarin ligt -en dat verbaasde me gezien de trend- een fors accent op de rol en betekenis van juist facultair toetsbeleid. Persoonlijk had ik juist verwacht dat we meer in de richting zouden gaan van uniforme

toetsingsregels voor het bachelorprogramma en toetsingsregels voor het graduate-programma. Voorlopig niet dus! Dat betekent dat opleiding-specifieke regels binnen en tussen faculteiten voor medewerkers en studenten voorlopig nog voor verschillen en ongelijkheid zullen blijven zorgen. Gelijke monniken zullen het voorlopig met verschillende kappen moeten doen, al is het natuurlijk wel zo dat een appel geen peer is. Maar toch… Dr. Allard Kastelein, Lid Person eelsfractie UR

12 | Focus

12 december 2013

Het hart van de beveiliging

Tekst | Monique van de Ven Foto’s | Bart van Overbeeke en Rien Meulman Met het veiligheidsgevoel van studenten en medewerkers op de campus zit het wel goed, lieten twee universiteitsbrede enquêtes in 2009 en afgelopen oktober zien. Fijn voor de gemeenschap bovenal, maar ook een opsteker voor Safety & Security van de TU/e, verantwoordelijk voor onder meer de beveiliging van de campus. Zenuwcentrum van de afdeling is de centrale meldkamer in het Hoofdgebouw, ofwel het Security Center.

Safety & Security | Safety & Security heet de vroegere BedrijfsHulpVerlening sinds 2012 officieel. Safety is ‘de conditie waarin men veilig is, vrij van gevaar, risico’s of verwonding’. Security kan worden omschreven als ‘een conditie waarin men beschermd is tegen gevaar en verlies door preventie tegen negatieve consequenties die worden veroorzaakt door de opzettelijke en ongegronde handelingen van derden’. Een hele mond vol, maar kortweg kun je volgens teamleider Hay Becks zeggen dat safety meer wordt geassocieerd met arbo en technische veiligheid, waar security vooral te maken heeft met sociale veiligheid, veiligheid in de publieke ruimte en criminaliteit. Bij securitykwesties is volgens Becks bovendien in principe “altijd sprake van kwade opzet”.

Bedrijfshulpverlening | Bedrijfshulpverlening is de hulp

die wordt verleend door bedrijfshulpverleners (BHV’ers) wanneer de veiligheid of gezondheid van werknemers en/of andere aanwezigen wordt bedreigd. BHV’ers zijn werknemers die, naast hun reguliere werk, een specifieke scholing hebben gevolgd. Ze hebben als taak maatregelen te nemen die bij calamiteiten de schade zoveel mogelijk beperken, in afwachting van professionele hulp van bijvoorbeeld de beveiliging, politie of brandweer. Het Security Center initieert de BHV-alarmen, ook zijn alle beveiligers tevens opgeleid tot BHV’er.

Vijftig jaar veilig | De TU/e heeft sinds bijna een halve eeuw haar eigen beveiligingsorganisatie, onderdeel van de Dienst Interne Zaken. De bewakingsdienst van de toenmalige Technische Hogeschool Eindhoven werd in april 1965 in het leven geroepen, maar volgens Hay Becks gaan er geruchten dat deze er al langer was. De portiers die tot dat moment al een oogje in het zeil hielden, moesten echter eerst worden omgeschoold tot bewakers, voordat in 1965 de officiële status kwam.

Het beveiligingscorps | Het Security Center van de universiteit wordt 24 uur per dag, 7 dagen per week en 365 dagen per jaar bemand. Safety & Security bestaat uit 14 beveiligers, 1 teamleider en het hoofd Safety & Security. Zo nodig wordt de ploeg aangevuld met ingehuurde krachten van een beveiligingsbedrijf. De afdeling is onder meer verantwoordelijk voor de surveillance in en om de in totaal 50 gebouwen op het terrein, inclusief die van andere partijen zoals Fontys en TNO. Ook de roeiloods van Thêta aan het Eindhovens Kanaal en studentencentrum De Bunker aan de overkant van de Kennedylaan vallen onder het toezicht van de TU/e-beveiliging. De afdeling heeft één surveillancevoertuig, waarmee jaarlijks zo’n 40.000 kilometer gesurveilleerd wordt. In 2014 schaft de beveiliging daarnaast een elektrische auto aan die met de benodigde BHV-voorzieningen wordt uitgerust. Behalve voor de surveillance is de beveiliging er ook voor alarmopvolging bij bijvoorbeeld inbraak- en brandalarmen en het begeleiden van externe hulpverleningsdiensten bij calamiteiten. Daarnaast verleent Safety & Security onder andere eerste hulp bij ongevallen, beheert ze het sleutelmagazijn van de universiteit en zorgt ze voor de uitvoering van het nationale vlagprotocol.

Jan van Schijndel

Vier keer twee | 2222 is

Henry Sars

Focus | 13

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

het noodnummer bij ongevallen of andere calamiteiten op het TU/e-terrein. Maandelijks komen gemiddeld 35 oproepen via het alarmtoestel binnen.

De veiligheid in 2013 (cijfers t/m november)

Brandmeldingen: 38 Diefstallen: 49 Helix: 12 Hoofdgebouw: 9 Studentensportcentrum: 4 Inbraken: 19 zonder diefstal: 10 met diefstal: 9 Overlast: ongewenst persoon: 19 vandalisme/vernieling: 11 agressie: 3 geluidsoverlast: 3 glasbreuk: 1 wateroverlast: 1 Inzet bedrijfshulpverleners: 156 voor eerste hulp: 69 bij (brand)melding: 38 bij verkeersongeval: 22 bij liftopsluiting: 20 bij chemisch ongeval: 6 bij gasalarm: 1 Storingen: 169 meldingen (zoals brand- of gasalarm, liftstoringen, enzovoorts)

Parkeren | De campus is voor iedereen toegankelijk. Wel staan bij de hoofdingangen en -uitgangen slagbomen, waarlangs dagelijks een paar duizend voertuigen passeren. Bijvoorbeeld op maandag 25 november waren er 3.151 “bewegingen door de slagboom”, zoals Becks ze noemt. Dezelfde dag was er op de piekmomenten sprake van 1.750 bezette parkeerplaatsen op het terrein. De afdeling Security houdt fout­ parkeerders nauwgezet in de gaten en deelt zo nodig waarschuwingskaarten of, bij herhaaldelijke overtredingen, een wielklem uit.

Campus in beeld | Het Security Center beschikt over een

De meldkamer | In de kelder van het Hoofdgebouw ligt sinds 2000 het hart van waaruit Safety & Security zijn werk doet: de meldkamer (grote foto). Hier ondersteunen 9 uitgebreide computer­ systemen de beveiliging op het vlak van onder andere calamiteiten, parkeren en alarmopvolging. Vanuit de meldkamer wordt onder meer het portofoonnetwerk onderhouden; de beveiliging heeft 12 portofoons (en 2 mobilofooninstallaties in het Security Center en de surveillancewagen), de TU/e-brandweer heeft er zo’n 10 en daarnaast zijn er 4 aanwezig in bijna elk TU/e-gebouw. “Goede communicatie is het halve werk”, aldus Becks.

uitgebreid professioneel camerasysteem, dat geregistreerd staat bij het College Wet Bescherming Persoonsgegevens. Het systeem bestaat onder meer uit circa 180 camera’s, verspreid over de circa 80 hectare TU/e-terrein. Een groot deel van de beelden die deze camera’s maken, komt in de meldkamer binnen op 8 grote monitoren. Alle beelden worden opgenomen en maximaal 48 uur bewaard, zodat ze bij calamiteiten kunnen worden teruggekeken. Alleen beveiligers zijn hiertoe bevoegd.

Evenementen | Safety & Security is nauw betrokken bij grote evenementen aan de TU/e, zoals het feest tijdens het Buitentoernooi van Hajraa (4.500 feestgangers), het Koninginnedagfestival (3.500 bezoekers), de Intro (2.000 studenten) en de opening van het academisch jaar (1.500 gasten). De afdeling zorgt -samen met de TU/e-brandweer, Dienst Huisvesting en de afdeling Logistics- voor de voorbereiding en is verantwoordelijk voor de handhaving tijdens het evenement.

Toegangscontrole | Alle gebouwen van de universiteit zijn voorzien van toegangs­ controle, waarvan de registratie plaatsvindt bij de Parking en Security-desk. Alle studenten, medewerkers en andere vaste terreinbezoekers hebben een campuskaart (opgeteld zijn er ruim 13.000 in gebruik), voorzien van uiteenlopende autorisatielevels, toegekend in overleg met de gebouwbeheerder. Onder de toegangscontrole valt ook het sleutelmagazijn van de TU/e, alias de Key Service Desk. Van hieruit worden circa 15.000 fysieke sleutels bewaakt en beheerd, met behulp van onder meer het elektronische sleutelregistratiesysteem Keywatcher.

14 | Uitgelicht

12 december 2013

Me, myselfie and I

Vorig jaar lag er in november al een dik pak, maar dit jaar lijken de sneeuwliefhebbers wat meer geduld te moeten hebben. Maar Thomas Apeldoorn is al helemaal in de stemming en dook daarom met plezier in zijn #flinkepluimsneeuwselfie-archief. Deze foto maakte hij, al snowboardend, in het Oostenrijkse Montafon-dal. Ook komend jaar hoopt hij weer zo snel en zoveel mogelijk “poeder te kunnen rijden”, dit keer in het Franse Les Sybelles. De enkelpotige statiefstok met GoPro-sportcamera erop gemonteerd, waarmee hij zijn stoere actie-selfies maakt, behoort tot zijn standaard­ uitrusting.

Tekst | Monique van de Ven Soms mag je je lezers -en jezelf als redactie- best eens verwennen met laagdrempelig leuks. Helemaal als er een actueel tintje aan kleeft, met Obama die een veelbesproken selfie maakte tijdens de herdenkingsbijeenkomst van Mandela. Bovendien onthult Van Dale op dinsdag 17 december het Woord van het Jaar en onder andere ‘selfie’ is in de race. Een mooi excuus om jullie leukste, mooiste en gekste zelfportretten op deze pagina’s te verzamelen. Opvallend: vooral de faculteit Industrial Engineering & Innovation Sciences lijkt content met zich-selfie. Take note: no students were harmed during the making of this picture. Of nou ja, de iets eerlijkere versie: de pijn díe er was, zou er tóch wel zijn geweest. Zonder blikken of blozen pompte Joël Nolten (master Sustainable Energy Technology en Innovation Sciences) dit bloedbad onze mailbox in. “Niet echt een beautyshot”, erkent hij direct. Om daar meteen sussend aan toe te voegen dat het verhaal een happy end heeft. De samenvatting: er was een feestje, bij Bjorn Brands. Waar Tom Rispens “door miscommunicatie” wat eerder vertrok, maar de wegen zouden snel weer kruisen. En wel in een tunneltje, waar andere voorbijgangers zich al over Tom hadden ontfermd, die even daarvoor met zijn snoet tegen het asfalt bleek te zijn gekletterd. Joël en zijn maten zagen naar eigen zeggen meteen dat het niet levensbedreigend was, “maar Tom zou er niet knapper op worden”. In het ziekenhuis bleek de schade mee te vallen; uiteindelijk herinnert alleen een heel klein litteken op zijn wenkbrauw nog aan zijn lelijke val. Ter plekke werd er al lustig op los gegrapt én gekiekt, “met deze foto als hoogtepunt”. Wij vinden: dat verdient een -letterlijke- ‘troost’-prijs. Oftewel een dinercheque van 50 euro, waarbij we erop rekenen dat Tom daar in elk geval van mag meeprofiteren. Graag wel heelhuids thuiskomen dit keer.

Thomas Prevoo (masterstudent Innovation Management) beschikt inmiddels over behoorlijk sterke selfie-skills, al zegt hij het zelf. Dit mede nadat hij een half jaar in Singapore woonde en door zowat heel Zuidoost-Azië reisde. Vriendin Sabine, studerend aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit, deelt regelmatig mee in de reislust. Zoenend op grote hoogte in Singapore of fietsend door de rijstvelden op Java: “Samen hebben we echt téveel selfies gemaakt, daar kunnen we later de kamer mee behangen”.

Zul je altijd zien. Wil je als Kapitein Frans Banninck Cocq, Kapitein d’armes Jan Adriaensen Keijser en Luitenant Willem van Ruytenburch een beetje bij-detijd voor de dag komen met een selfie, duiken Martijn Pakkert, Peter Kuin en Bas Kil onderin je beeld dominant op. Hoe onfatsoenlijk. De heren van de compagnie staan daar immers al eeuwenlang keurig in de houding, terwijl de dispuutsleden van Ultimate (van studievereniging Intermate van Technische Innovatiewetenschappen) afgelopen september slechts even kwamen langszeilen in het Rijksmuseum. Zoveel gebrek aan fatsoen belonen we uiteraard niet met een prijs, dat moge duidelijk zijn, Peter Kuin. Maar voor deze five minutes of fame in Cursor strijken we met de hand over ons hart.

Ook Jorine de Koning (links) doet aan selfies - zelfs al voordat ‘selfie’ een buzzword werd. Bijvoorbeeld met studiegenotes Jolijn van de Laar (zie ook rechterpagina) en Maaike Kompier poserend tijdens de dertigste constitutieborrel van Intermate. Met de constitutiedrank van GEWIS in de hand. En wiskundigen, die bèta’s van de harde soort, die willen nog wel eens wat onaardigs roepen tijdens -pak ‘m beet- een cantus of zo. Nu verbroedert een verenigingsborrel al snel en werd onder andere met een paar GEWIS-leden tot het einde vrolijk gebabbeld en geborreld - maar Jorine benadrukt het in haar fotobijschrift toch nog maar even: “Tema is niet kut!”.

Selfies: Bart Knijnenburg weet er het nodige van. Op niveau ook nog. Promoverend aan de University of California wist hij namelijk ook masterstudenten Bas Roskam en Renée Jansen (Human Technology Interaction) de oceaan over te lokken, waar ze onderzoek doen naar de besliskundige aspecten van online privacy: “Een onderwerp waarbij selfies nogal eens aan bod komen”. Tijdens een tripje naar Bilboa Island maakte Bart de hele dag al non-stop foto’s, tot hij bedacht dat hij er zelf nog nauwelijks op stond. “Dus ik draaide mijn Nikon DSLR om en maakte op de gok even snel een kiekje. Door puur toeval kwam er een perfecte compositie uit, met Bas, Renée en medestudente Moury mooi in een rijtje op de achtergrond.”

Jij dacht dat iedereen dat kan, een vijf-sterren-selfie maken? Mooi niet. De selfie is een kunstvorm, waarop sommigen zelfs zó kritisch zijn, dat ze uiteindelijk een ander de kiekklus laten klaren. “Een beetje vals spelen is het wel”, geeft Axel Zeijen (Innovation Sciences) dan ook ruiterlijk toe. Maar het kón niet anders, bezweert hij, quasi-professioneel om de hete brij heen keuvelend over reflecties, goede hoeken en het ontbreken van een balkon. Vooruit, tóch een plek in Cursor. Omdat het sowieso van lef getuigt dat je op de 36e verdieping van het One Financial Center in Hong Kong gaat staan. En daarvan bij een selfies-wedstrijd een regelrechte níet-selfie durft in te zenden.

Uitgelicht | 15

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Geen onderwerp zo actueel, of onze columnist Alain Starke (master Innovation Sciences) heeft er een mening over. En geen prijsvraag zo aanlokkelijk, of Alain heeft een selfie (of drie) paraat. Inclusief coverkandidaat - maar wordt onze mailbox niet platgebombardeerd met selfies van scheve gezichten als we een onze columnist tot winnaar kronen? We besloten zakelijk en zakelijk gescheiden te houden en te gaan voor dat ene beeld. Alain in de universiteitsbibliotheek in Lausanne op de vroege zaterdag­ochtend, dealend met deadlinestress en “falende groeps­genoten” (want: laat-komend, níet-komend of gewoonweg “incapabel”). En dat ook nog eens na dertien weken geen koffie - vooruit, met uitzondering van dat ene broodnodige kopje van die ochtend. Als troost voor zoveel leed belonen wij deze selfie met de hoofdprijs: een dinercheque van 100 euro, vooral níet te verzilveren met verzakende studiegenoten (#tip). Misschien willen de heren van selfie 2 wel mee. Want heren in pak (Alain met medestudenten Koen de Vreede en Alex van Ginkel, in dit geval), die vinden we áltijd goed. Zeker als ze met een typische selfie-duckfase poseren voor een toiletspiegel tijdens een bezoek aan een Zuid-Koreaans zonne-energieinstituut: “Een mooie afspiegeling van de vrijheden die wij genieten in ons Nederland”, stelt Alain.

Selfies maken blijkt vooral een studentenaangelegenheid. Of in elk geval: het délen ervan. Die conclusie zou je kunnen trekken als je weet dat Nina Romme-Van Moll de enige TU/e-medewerkster is die een selfie instuurde. Afgelopen jaar liet ze haar communicatiewerk voor de faculteit Scheikundige Technologie een tijdje links liggen om, na het onvermijdelijke ach en wee(ën), te genieten van haar eerste kindje. “Gezellige selfie, toch?”, mailt Nina, trots als ze is op haar kleine Mats, zoet slapend op haar buik.

Het staatsieportret op de trappen, na afloop van je propedeuse-uitreiking: er is geen ontkomen aan. Maar wilde je dit jaar een beetje ‘2013’ voor de dag komen, dan maakte je uiteraard een #trots-selfie. Bart Jakobs (Industrial Design) zag zijn kans schoon en sleurde Miguel Bruns Alonso, onderwijsdirecteur van het bachelorprogramma van ID, mee in zijn selfie-drang. Iemand met een dubbele titel én achternaam naast je, dát is pas added selfie value.

Jolijn van de Laar (tweedejaars Psychology and Technology, links op de foto) maakt aan haar selfie in eerste instantie weinig woorden vuil. “Gevoel dat je hebt bij college op maandagochtend om kwart voor negen”, luidt het korte, kernachtige commentaar bij haar inzending. Feitelijk was het trouwens de avond ervoor, blijkt uit haar toelichting, toen ze samen met Jorine de Koning (rechts) verkleed en wel aan het feesten was in café Costa met studievereniging Intermate. Want zo’n strijd blijkt de studie nou óók weer niet, dat je er bewapend en in combat-tenue voor naar de campus komt.

Camiel Beeren (student Technische Innovatiewetenschappen) was er na onze eerste oproep als de kippen bij om onze mailbox vol te storten met jaloersmakende reis-selfies. Camiel op de Kilimanjaro, Camiel snorkelend in Zanzibar, Camiel in Havana, Camiel met gebronsde torso aan de Cubaanse kust - onze eigen met-goedkope-wijn-aanplastic-campingtafel-portretten verbleekten er acuut bij. Prijswinnend waren zijn selfies nét niet, maar twee ervan verdienen in onze ogen zeker een plek in deze Cursor: van de beklimming van de Kilimanjaro in Tanzania (op 3.500 meter hoogte) en het snorkelen tijdens een tropische storm in de Indische Oceaan bij Zanzibar.

16 | Student

Clmn

12 december 2013

Aanschuiven bij het Lasagne met verborgen kaaslagen (7 personen) Koop veel en koop het zo goedkoop mogelijk. Blijf onder de 3 euro pp, inclusief toetje óf voorgerecht. Dat is traditie. Fruit 3 tenen knoflook en 3 uien in een beetje olie. Bak in een aparte pan 250 g spekjes uit. Bak 1 kilo gehakt in de pan met ui. Bak 2 courgettes en 3 paprika’s mee. Voeg 3 pondspakken gezeefde tomaten toe en de afgegoten spekjes. Kruid dit met Italiaanse kruiden, peper, paprikapoeder, oregano en chilipoeder. (De mannen houden van pittig en bij geen enkel gerecht is sambal verboden.) Pak een grote ingevette ovenschaal en doe er een laag saus in. Doe er een laag lasagnebladeren over . Daarop een laag kaas naar keuze (als het maar veel is). Dan bladeren (om de kaas te verbergen. In het Hajraahuis heeft ieder gerecht een verborgen kaaslaag. Traditie.), saus, bladeren, nog een verborgen kaaslaag, bladeren, saus. Dek af met 3 tomaten in plakjes en 300 gram geraspte kaas. Niet verborgen, maar ‘in your face’. Zet de schaal (waarvan de inhoud inmiddels meer dan vier kilo weegt) een half uur in een oven van 200 graden.

Thomas Prevoo masterstudent Innovation Ma nagement

Best things Ik heb een nieuwe fiets nodig. Mijn huidige stalen ros maakt een krakend geluid waar dat van een vuilniswagen bij in het niet valt en erop fietsen in de lichtste versnelling voelt alsof ik een volgeladen bakfiets de Alpe d’Huez op aan het trappen ben. Maar goed, hij doet het nog dus ik blijf erop rijden. Het blijft bijzonder met hoe weinig je als student genoegen neemt. Als ik richting mijn afstudeerplek op de High Tech Campus fiets, schaam ik me enigszins als ik mijn gare vehikel tussen de stadsfietsen met trapondersteuning en adaptief licht parkeer, maar omdat ik mezelf toch echt nog als student beschouw, is die fiets prima. Merkwaardig hoe mensen alleen tijdens hun studententijd niet hypermaterialistisch zijn ingesteld. Middelbare scholieren kunnen niet zonder hun glimmende Vespa of Yamaha Aerox, om zich daarop in dure merkkleding naar school te verplaatsen om hier de hele dag op hun nieuwste smartphone te gaan snapchatten en instagrammen. En zodra afgestudeerden geen student meer zijn en zich voegen bij het werkende deel van de bevolking, lijkt het verlangen naar materieel bezit weer langzaam zijn intrede te doen. Een mooi appartement, een kookeiland, een nieuwe auto, een ultradunne tv aan de muur. Zonder die zaken is het yuppenleven ondraagbaar. Dan studenten. Een kamer van 14 m2, een keuken waar de oven nog net niet uit elkaar valt, een wc waar de bril maximaal in een hoek van 76⁰ kan staan en een maaltijd volledig bestaand uit producten uit het Euroshopper-assortiment. Je maalt er als student totaal niet om, nee sterker nog: het heeft zelfs zijn charme. Studenten geven hun geld liever uit aan een leuk feest of een mooi reisje met vrienden. Toch bestempelen velen hun studententijd steevast als de mooiste tijd van hun leven. Opvallend, of misschien juist niet? “The best things in life, aren’t things”, wordt er wel eens gezegd. Het lijkt erop dat alleen studenten die wijsheid echt begrepen hebben. Op www.cursor.tue.nl vind je meer columns. De volgens de redactie beste column plaatsen we hier.

Student | 17

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Wat is dat voor een huis? In de schaduw van de Catharinakerk is in 1920 een verfwinkel met bovenwoning gebouwd. Sinds 1969 wonen er Hajranen. Volleybal is er belangrijker dan wat dan ook en het pand staat inmiddels bol van de tradities. Oud-bewoners krijgen een portret in de gang en de titel God. Dat maakt de huidige bewoners ‘godenzonen’. Alle zeven hebben een bijnaam die de vereniging ze heeft gegeven. Ze eten allemaal mee, behalve Bieber die een BV’tje heeft. Vraag? Wie mogen er wonen in het Hajraahuis? Nu wonen Ab (huisoudste Nikolai Gillissen, vierdejaars ID), Gio (huisfeut Daan van Rijen, derdejaars ST), Witte (Peter Rindt, masterstudent TN), Rikkert (Richard Humpelman, vierdejaars Fontys), Wicky (Nik Verbogt, tweedejaars ID), Krik (Rens van Bussel, vijfdejaars W) en Bieber (Robert van Rossem, zesdejaars B) er. Dat is omdat ze geen vrouw zijn, wel Hajraalid en een bestuursfunctie hebben (gehad) of in de buitentoernooicommissie zitten/zaten. Als er iemand weggaat, beslissen de zes overblijvers wie er bij past.

Waarom staat er een tv op het toilet? Wie jarig is krijgt een cadeau waar heel het huis iets aan heeft, plus een fles drank die begint met de volgende letter in het alfabet. Traditie. Zo kregen Witte en Rikkert een fles Nortonwijn en Ouzo, een speech van Ab en een tv voor op de wc.

je Wil jij ook met genoten culinaire huis k? in deze rubrie Mail dan naar l [email protected]

Hoe belangrijk is volleybal in dit huis? Heel belangrijk. Voor henzelf: vroeg eten zodat je op tijd kunt trainen, opgewarmde prak eten omdat je een BV’tje -bestuursvergadering- hebt, minimaal drie uur trainen en ook nog wedstrijden. Voor de vereniging: H7, D4, D5 en D6 krijgen training of coaching van de godenzonen.

Zijn er huisregels? • Vals bellen betekent koffiezetten. De kok mept met een metalen voorwerp tegen de bel zonder klepel wanneer het eten klaar is. Alléén wanneer het eten klaar is. • Als je gestoord wordt door een telefoontje of iemand aan de deur, moet je koffie zetten. De tweede persoon aan tafel die gestoord wordt moet koekjes bakken. Omdat het huis best belangrijk is voor de vereniging, komt dit nogal eens voor. • Ieder heeft een eigen afwasdag. Als je de afwas niet goed doet, dat wil zeggen: wanneer er meer dan zes items vies zijn, moet je ook de dag erna afwassen. Rikkert wil met deze regel maar aangeven dat het toch wel een heel hygiënisch studentenhuis is. Interview | Norbine Schalij Foto’s | Bart van Overbeeke

TU es

Wat doe je het liefst in je vrije tijd? “Korfballen bij dameskorfbalvereniging Corridor in Breugel. Maar ook met vriendinnen samen zijn om te eten, uit te gaan of gewoon te kletsen.” Wat moet je als student in Eindhoven zeker hebben gedaan? “Intromama worden. Je leert veel nieuwe mensen kennen en iedereen probeert er iets van te maken. Er hangt een heel positieve sfeer.” Als je jezelf een keer kon -laten- teleporteren, waar zou je dan naartoe gaan? “Naar Peru. Op de middelbare school heb ik een uitwisseling gehad met Lima en ben bevriend geraakt met een meisje (Lorena). Ik wil haar graag weer zien.” Wat zou je na je bachelor of master willen gaan doen? “Ik zou nog wel een keer vrijwilligerswerk in Afrika of Zuid-Amerika willen doen in een kindertehuis of school of zoiets. Ik heb in Lima huisjes van hout gebouwd in een sloppenwijk.” Met wie zou je een biertje willen drinken? “Guus Meeuwis. Ik ben benieuwd hoe hij zijn bekendheid beleeft. En ik houd van zijn muziek.” Wat is het gekste dat je tijdens je studentenleven hebt meegemaakt? “Dat ik genomineerd werd voor een Jong Talent aanmoedigingsprijs én ook nog gewonnen heb. Het betekent dat ik van al mijn jaargenoten in Nederland in hetzelfde vakgebied, de beste studieresultaten heb behaald.” Waar kunnen ze jou ’s nachts voor wakker maken? “Voor leuk nieuws. Dat ik de loterij heb gewonnen of dat we op vakantie gaan naar Australië. Of voor een kaartje voor een concert.”

Karlijn Fransen (19 jaar) tweedejaars Werktuigbouwkunde

Foto | Bart van Overbeeke

Karlijn sc hrapt de vra over het wakker m ag aken en maakt het nog spannen der: “Wa t durf je absolu ut niet?” (NS)

En hoe is het in Christchurch? Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat het verplicht is of omdat ze het leuk vinden. Cursorlezers kunnen iedere twee weken over de schouder van een TU/e-student in het buitenland meekijken.

1

2

Bijna zomer! Dat is het op dit moment in Christchurch, Nieuw-Zeeland. Daar kijken we al naar uit. We? Ja, met z’n tweeën mochten we aan de University of Canterbury onze stage voor ons masterprogramma van Electrical Engineering doen. We werken mee aan een project om een prototype van een kapmachine voor de bosbouw in NieuwZeeland te ontwerpen. Noemenswaardig feit: de machine dient op afstand bestuurd te worden en moet het werk kunnen uitvoeren op hellingen met een steilheid tot 45°. Daarbij moet de besturing vooral erg intuïtief aanvoelen. Een mooie uitdaging dus. Echter, niet alleen mooi, ook noodzakelijk gezien de vele doden en zwaargewonden in de sector. En Christchurch zelf? Eens een stad geroemd om de aanduiding ‘The Garden City’, nu een stad in opbouw na de verwoestende aardbeving van 22 februari 2011. Indrukwekkend om te zien wat een aardbeving kan doen met een stad. Er wordt nu hard gewerkt om de stad weer op te bouwen en als je daar doorheen kunt kijken, is het eveneens een fijne stad om in te leven. Daarbovenop voel je je hier als Nederlander meteen thuis in deze stad met een westerse cultuur (met zeer sterke Engelse invloeden) en met een vlak landschap. Oftewel: fietsen naar de universiteit!

3

4

Buiten Christchurch en de universiteit? We verblijven toch wel in een van de mooiste landen ter wereld als het gaat om de schoonheid van de natuur. Geen betere manier om alles in je op te nemen door een- of meerdaagse wandelingen te ondernemen. Wat staat er na de stage nog op het programma? Allereerst genieten van een zonnige kerst met gezelligheid, bier, BBQ en strand. Dan na de jaarwisseling een maand rondreizen om ook de rest van Nieuw-Zeeland te verkennen! Mocht je nog twijfelen of je een stage in het buitenland wilt doen: niet twijfelen, gewoon doen!

erks en, M n e b u R rik Beelen Hen en Electrical studenntgineering E

Foto 1: Ruben Merks (links), Henrik Beelen Foto 2: Ruben Merks Foto 3: D  ominik Muss (een Duitse student), Henrik Beelen, Ruben Merks, Yu-An Chen (afgestudeerd in Elektrotechniek op de University of Canterbury) Foto 4: Henrik Beelen Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit collegejaar in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar [email protected]. Lees alle buitenlandervaringen online op www.cursor.tue.nl

18 | Uitgelicht

12 december 2013

Donderdag

12 december, 20.20-2

Pecha Kuch

2.30 uur, Gasl ab TU

aE

/e-campus indhoven #11 #11 20 slides x spreker klaar. 20 seconden. Een goed id georganiseerdGeen langdradige verhalenee laat zich snel uitleggen! http://www.s door Studium Generale. Al , maar een avond vol uniekeNa 400 seconden staat de vo tudiumgenera s bezoeker ne , grappige en lgende le-eindhoven.n em cr l/nl/agenda/ov je twaalf verse ideeën meeeatieve pitches Voertaal even erzicht/pechana kucha-eindho ar huis. Entreekosten:ement: Nederlands ven-11/0/551/ geen

Trang Kager-Nguyen

“Ik ga liever kruipend dood dan dat ik ermee stop”

don’t TU/e and Eindhoven so you Cursor collects all events at events, and ic dem aca and c leti ath s, have to. Symposiums, film notify at www.cursor.tue.nl. You can to parties: you can find them all ail em an website, please send e us of new events through our her will ine gaz Ma sor do so. Cur [email protected] if you want to s. ing pen hap ing om publish a selection of upc

15

-18.00h,

8:30 December

y and Sunda /e Saturday U T orts Centre Derby p S t n e d tu S ent Roller

14

16

Monday December till Thursday 19 December, Stu dent Sports C entre TU/e Van Lint Stu dent Sports Week 2013 Would you like to party

nam

h Tour First Dutc

l r Derby wil ment Rolle y one of the a rn u To h tc t Du rrentl uad), Derby is cu the very firs mber 2013 nter of TU/e. Roller itional roller skates (qthstar”. ce e D 15 d ce a d n e a D tr y n ll o o On 14 a the Student sport rt o “D r” and ntact sp r stick. be held in g sports. It’s a full coke “Dee Dee Dominato is no ball o er can score re e li in Th s w . e ro ck m g a a m n tr m fast ers omen with n slick oval ack. The Ja played by wtake each other, on a er per team on the trm. The opposing block m s a m m te Ja g 1 n d si n o a Two tea p p rs of the o Blocke There are 4 vertaking the players ing body checks. iv o g y y b b r ts e in m po op the jam will try to st l sentranen.n .bloedskate ro. u e 12 t e http://wwwen: D ck .  ay ti cket 20 euro Entreekost Weekend ti

and work out ju Christmas Holid st Sports Week fro ays? Sign up for the Van Libefore the nt Stud m December 16th will take place - 19th. Tournam ent in 15 di ffe ents re nt sports from to wheelchair bumperball! Evbasketball and from canoepindoor soccer the canteen un ery night there will be a pa olo to year is Jungle. til the late hours. The themrty at in your team. Be creative and ‘Release th e this e Beast’ http://www.e Entrance fee: ssf.nl/www/ 5,- euro per te am

16 18

Monday Decemb Wednes er, Tue day Decemb sday 17 and theatre er, 20 De Z Gravity warte Doos, TU/e .00h, Moviecampus 3D Gravity d iv

their shu es into the un astronau ttle is destroyedforgiving realm o spiral in t (Clooney) and during a routin f deep space. Aft Studiumto the unknown, a space-rookie ee mission, a vete er Dutch su Generale progratethered to eachngineer (Bullock ran ) btitles. m. The m o ovie is in ther. This is a E n g li http://w sh, with nl/agendww.studiumgen erale-ein a/overzic dh ht/gravit y-3d/0/5oven.nl/ Entrance 55/ fee: stud enten 3,5 0 euro, o thers 7,5 0 euro

Ze dragen kittige fishnets en hotpants en strijdlustige namen als Wikibleedia, Vulva Las Vegas en Dora the Destroyer. ‘Dee Dee Dominator’ heet het sportieve alter ego van Trang Kager-Nguyen, medewerkster van bureau Promoties en Plechtigheden aan de TU/e. Slechts weinigen weten van haar tweede leven als rollergirl, waarvoor ze meermaals per week een stevige fysieke strijd levert - op wieltjes.

het vaak af, bekent ze, “maar ik ben een goede blocker, vooral in de binnenbaan. Verder komen mijn checks behoorlijk aan, hoor ik van anderen. Dan kun je je maar beter schrap zetten.” Want het kan er stevig aan toegaan bij rollerderby. “Rollerderby is toch een beetje een fight club op wielen.” De sport lag zelfs een tijdje stil, weet Trang, omdat het er regelmatig te bruut aan toeging.

Rugnummer 80 heeft ze: haar geboortejaar. ‘Dee Dee Dominator’ prijkt er dreigend boven. Spelers bedenken hun eigen naam, vertelt Trang. “Ik kan soms best aanwezig zijn en als ik iets wil, dan moet en zal dat ook gebeuren. Het is ook een beetje geïnspireerd op de Terminator. Ik ga liever kruipend dood dan dat ik ermee stop.”

Al gelden tegenwoordig de nodige regels en zijn bijvoorbeeld kopstoten en ellebogenwerk uit den boze: “Soms denk je: ‘Haar móet en zál ik hebben’. Dan ben je best bereid een overtreding te riskeren.” Bij elke wedstrijd staan dan ook zeven scheidsrechters, op skates, paraat om het spel in goede banen te leiden - de officials langs de lijn, die het wedstrijdverloop registreren, niet meegeteld. “Tien spelers, ieder twee skates - daar kan veel mee gebeuren.”

In een notendop: twee keer dertig minuten duurt een rollerderbywedstrijd, waarin twee teams van elk vijf personen elkaar, rondjes rijdend op een ovale track, te lijf gaan. Die speeltijd wordt weer opgeknipt in jams van maximaal twee minuten, waarin de jammer van elk team probeert punten te scoren door de spelers van de tegenpartij in te halen. De blockers van de tegenpartij proberen de jammer tegen te houden en bij voorkeur de baan uit te checken. “Het spel is ontiegelijk snel en strategisch”, vertelt Trang. Als het om sprintwedstrijdjes gaat, legt ze

De rollerderby is een aparte wereld, stelt Trang. Een beetje underground, met een urban feel. Het was trouwens ver bóven de grond waar de TU/e-medewerkster voor het eerst met rollerderby in aanraking kwam: in het vliegtuig op weg naar Vietnam. Daar zag ze de film ‘Whip It!’ (uit 2009) over tiener Bliss, wiens moeder niets liever doet dan haar dochter meeslepen naar missverkiezingen. Stoere Bliss doet er intussen alles aan om haar brave dorpsleventje te ontvluchten en

verliest zich helemaal in de rollerderby. Trang werd direct gegrepen door de film. “Kracht, balans, kunstjes, strategie, teamwork, mooie slow motions van stoere sprongen en andere moves… Ik dacht: ‘Wát een leuke sport’. Maar ik vond het ook allemaal heel Amerikaans en ging er eigenlijk een beetje vanuit dat dat hier in Nederland niet bestond.”

“Rollerderby is toch een beetje een fight club op wielen” Terug van vakantie bleef de sport haar echter ‘achtervolgen’, onder meer via krantenberichten over de net opgerichte Eindhovense Rockcity Rollers: één van de vijftien rollerderby-leagues (en clubs in oprichting) die Nederland op het moment telt. Maar Trang had zo haar bedenkingen. “Ben ik niet te oud om eraan te beginnen? Daarbij was ik tijdens mijn studie al betrokken geweest bij de oprichting van een dispuut; daar heb je veel werk aan en ik had eigenlijk niet zo’n zin om weer van voren af aan te beginnen. Bovendien kende ik er niemand.” Toch had ze goede reden om zich over alle drempels heen te zetten. “Ik was zwanger geweest, heb in 2011 een kindje gekregen. Voor je het weet heb je een heel huiselijk

leven en ben je zó gefocust op het moederschap. Ik had echt weer iets voor mezélf nodig.” Trang meldde zich aan voor het Fresh Meat-programma van de Rockcity Rollers, waar ze redelijk onbeslagen ten ijs (lees: beton) kwam. Twee dagen voor de eerste training had ze via Marktplaats rollerskates gekocht, op YouTube wat basics bestudeerd en de eerste rondjes door de wijk gemaakt, “hobbeldebobbel over de stoep­ tegels. Een buurman die me bezig zag, zei: ‘Wat ben jij in gódsnaam aan het doen?’”. Trang liet zich echter niet uit het veld slaan en stortte zich bij de Rockcity Rollers in twaalf weken op de basis-skills. “De eerste lessen waren heel spannend. Dan sta je er nog heel verkrampt bij, veel te recht ook, terwijl je juist heel ver door je knieën moet gaan.”

tevoren op de site van onze tegenstanders gekeken en dacht vooral: ‘Die meiden zijn allemaal heel gróót’. Toch was ik niet echt zenuwachtig, totdat we vlak voor de wedstrijd klaar moesten gaan staan op de baan. Mijn knieën knikten, mijn hart zat in mijn keel. Gelukkig kon ik mijn gevoel snel uitschakelen. En als je eenmaal gaat, dan gá je. Dan ben je ook niet meer bewust van de mensen om je heen, dan zie je alleen nog maar de teamkleuren. Je weet: dat is mijn team, die horen bij mij. Alle anderen zijn de vijand.” Tevreden over een wedstrijd is ze trouwens alleen als er winst is geboekt. “Maar als ik als blocker echt heel irritant ben geweest voor een jammer, dan heb ik voor mijn gevoel ook echt móói gewonnen.”

Na twaalf weken volgde de Skills Test, waar de nieuwelingen moeten laten zien de basistechnieken onder de knie te hebben. Tegenwoordig volgt op het Fresh Meat-programma de Smokey Bacon-periode, waarin beginnende rollers hun derby-skills ontwikkelen. Maar Trang en haar jaargenoten stoomden meteen door naar Beef Jerky, om te trainen samen met het A-team.

Trang traint twee keer per week. Daarnaast is ze hoofd van het organiserend comité van het eerste Nederlands kampioenschap rollerderby, komend weekend (14 en 15 december) in het Studentensportcentrum van de TU/e. Hiermee hopen de rollergirl en haar clubgenoten meer naamsbekendheid voor de sport te genereren, ook aan de universiteit. Ze zou het leuk vinden als er ook een studentenrollerderbyvereniging komt: “Ik denk dat er onder studenten veel potentie zit”.

Haar eerste wedstrijd speelde Trang in Enschede, met het B-team van de Rockcity Rollers. “Ik had van

Interview | Monique van de Ven Foto | Bart van Overbeeke

ouw dgeb f o o H anaf , hal r zijn v van u n u e t l n 0

19

0 de ha stude 5-18. en s en elkom in 4 r : e 5 k 1 r e , w mber Eindhov Alle meduerwvan harwte. dece u u o 5

m

e r TeaEindhoveonpmde rdag e a l d o n Do gS ezet zijn Team t

neerg ië. Wij igin Solar Huldber heeft otingse presta13tiein Austerarel n daarom

is r. ch 20 to In ok a een pra hallenge en organ decembe menten Stell d Solar C r trots op erdag 19 mooie mo Worl bijzonde op dond g op de nnetje. daar uldiging n we teru in het zo een hen blikke het team Sam tten we en ze Friday

15.4 oofdgeb het H l/ste tue.n n: geen / / : p htt ekoste Entre

,

:00-23:00h December, 17 s , TU/e campu Zwarte Doos

20

, 0-12.30h .3 1 1 , r e b s Decem /e campu Thursday Zwarte Doos, TU t IV mel par De l m a o a z D m e il F an d ished

arty

Christmas p

19

ture A

istingu logy by D here is often a o n h c te r through thonie Meijers. T at they should behaviou h is An Changingy Professor Prof. actually do and wperspective). In hve Universit een what peopleor from society’s logy for automoti the gap betwr from their own ersuasive techno ms for changing icle do (eitheers will discuss p logical mechanise control of a veh and talk Meij ons. Also: psycho handing over th ss philosophical applicati ehaviour and forHe will also discu paternalism and driver’s b mated system. cluding issues of ility attribution, to an autosues involved, in ence, of responsib ethical is le forms of influ permissibtonomy. and of au e.nl/icms http://tu guage: English n la t Even fee: none Entrance Wedne

c ICMS le

the eling during Christmas fe Zwarte Doos on e at m ti ul e Experience thrty at the Grand Cafe de sics and contemugs Christmas Pa ber 20. With a mix of clas ic band ‘Earpl Friday, Decemers of pop and rock mus ing. Grand Cafe de porary squattes for a memorable even Christmas’ this for sale’ mak provides delicious ‘Tapas e Christmas spirit, Zwarte Doos friendly price. To get in thristmas beer on tap e ready. evening for a ith bubbles are cold, a Ch e mulled win the bottles w and it is ensured that th s great gifts left is connected aus visited them and ha e evening. Also, Santa Cldistributed throughout th artedoos behind to be cebook.com/cafedezw .fa w w http://w

sday January

Monday Ja 16.00-18 nuary , .00h, Se n Auditori um, TU/ aatszaal e campus New Ye ars

6

Cer

emony The Exec TU/e and look utive Board me morizes s ahead th on the p lans for e past year Entrance 2014. fee: non e

8

Social Media & you

The world of social media is big and rapid and interesting at the same time. You cannly evolving. It’s scary portal, let alone participate in it. Yet, som ot know of every media portals can be very interesting ande of those social In this seminar, you will learn about the useful for you. which ones are interesting to use? How ‘biggest’ social media; can you use them to your advantage, what’s in it for you? Marc an introduction to this. Marc Dubach is Dubach will give you owner of DOK040. He’s a very well knowonline marketeer and from Eindhoven. Become a FuTUre-membn ‘social-media-player’ 36yrs) / join this event via [email protected]. er (employees up to http://www.tue.nl/future Event language: English