Gedeputeerde Staten
Bezoekadres Huis der Provincie Markt 11 6811 CG Arnhem
Postadres Postbus 9090 6800 GX Arnhem
telefoonnummer (026) 359 91 11 telefaxnummer (026) 359 94 80 e-mailadres
[email protected] internetsite www.gelderland.nl
Mergebestand
datum
zaaknummer
14 juni 2011
2011-007350
onderwerp
Toezending verslag Cinemecbijeenkomst
Geachte mevrouw, mijnheer,, Bijgaand gelieve u aan te treffen de verslagen van de workshops over de Uitvoeringsagenda, gehouden op woensdag 1 juni jl. in Cinemec Ede. In dat verslag treft u ook een lijst aan met alle ontvangen ideeën en suggesties. Ons college heeft de gemaakte opmerkingen en ingeleverde suggesties bekeken en gebruikt bij het opstellen van de Uitvoeringsagenda 2011 e.v. Deze Uitvoeringsagenda is inmiddels door ons college vastgesteld en zal 22 juni in een extra Statencommissie behandeld worden, terwijl Provinciale Staten deze behandelen in hun vergadering van 29 juni a.s. U kunt dit document vinden in het Stateninformatiesysteem op onze website www.gelderland.nl. Wij kijken terug op een geslaagde middag waarop wij veel input mochten ontvangen. Wij willen u daarvoor hartelijk danken.
Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Gelderland Commissaris van de Koningin
secretaris
inlichtingen bij
Kiki Jamar
telefoonnummer
e-mailadres
[email protected]
BNG 's-Gravenhage, rekeningnummer 28.50.10.824 Rabobank, rekeningnummer 14.39.37.529 ING, rekeningnummer 869762 btw-nummer NL001825100.B03
code: Voorstel aanbiedbrief verslag 1 juni.doc /
(026) 359 90 65
IBAN-nummer NL74BNGH0285010824 SWIFT/BIC: BNGHNL2G
Verslagen Bijeenkomst van Coalitieakkoord naar Uitvoeringsagenda 1 juni 2011 in Cinemec Ede Op 1 juni jl. Is er in Cinemec Ede een bijeenkomst gehouden met de maatschappelijke partners van de provincie over de vertaling van het coalitieakkoord ‘Uitdagend Gelderland’ naar een uitvoeringsagenda. In tien workshops is tussen alle aanwezigen van gedachten gewisseld aan de hand van stellingen. De workshops waren ingedeeld volgens de volgende thema’s c.q. rond de portefeuillehouders van het college: Rond Ged. Conny Bieze: Workshop 1: Economie en vergunningverlening/handhaving Workshop 2: Mobiliteit Rond Ged. Co Verdaas: Workshop 1: Ruimtelijke ordening. luchtvaart en wonen Workshop 2: Water en gebiedsontwikkeling Rond Ged. Jan Jacob van Dijk: Workshop 1: Landelijk Gebied en Recreatie en toerisme Workshop 2: Zorg en welzijn, Regio- en stadscontacten, Arbeidsmarktbeleid Rond Ged. Annemieke Traag: Workshop 1: Milieu, Cultuur, Cultuurhistorie, Jeugdzorg Workshop 2: Klimaat en Energie, Innovatiebeleid Rond Ged. Jan Markink: Workshop 1: Algemeen bestuur (bestuursstijl), Sport Workshop 2: Financieel beleid, investeringsagenda, provinciale kerntaken Hieronder treft u de verslagen van de workshops aan. Vanaf pagina 30 zijn de ontvangen schriftelijke ideeën opgenomen.
Workshop Economie en vergunningverlening/handhaving: Voorzitter: Albert Schol. Gedeputeerde Conny Bieze. Verslag: Sander Veltmaat Samenvatting: Steviger beleid voor Topsectoren Er is verdeeldheid over het topsectorenbeleid. Aan de ene kant wordt beweerd dat het met de topsectoren Food Valley en Health Valley goed is gegaan en dat hierop voortgeborduurd moet worden. Health Valley moet zelfs nog breder getrokken worden richting Brabant. Echter, het moet niet alleen gaan om een ‘topbenadering’, er moet ook in de breedte gekeken worden. Een andere groep beweert dat er vooral meer gekeken moet worden naar de maakindustrie, waar erg veel potentie is in economische zin. Wel is er overeenstemming over de bewering dat de provincie een faciliterende en regisserende rol moet hebben, omdat er over regiogrenzen heen gekeken moet worden. Daarbij is innovatie het sleutelwoord. Logistieke sector is speerpuntensector De logistieke sector heeft te maken met allerlei ontwikkelingen waarbij vaak problemen ontstaan in de planologische sfeer. Economische en ecologische belangen (wetgeving) staan vaak haaks op elkaar. In de workshop wordt gepleit voor realisme en regionale afstemming. Een goede infrastructuur is de basis voor een goede Gelderse economie. Maar het moet niet ten koste gaan van de natuur. De rol van de provincie ligt in de regionale afstemming. Daarbij moet verder geborduurd worden op het actieplan goederenvervoer. 1
Vergunningverlening en handhaving: belonen van goed gedrag Op het gebied van vergunningverlening en handhaving wordt beweerd dat er sprake is van juridificering door grootschalige calamiteiten in Nederland. Men pleit voor het uitdunnen van vergunningverlening. Dit houdt in dat minder overheidsinstanties zich bezig houden met vergunningverlening. Met de komst van de RijksUitvoeringsDiensten (RUD’s) kan dit uitkomst bieden voor de problematiek die er nu heerst. Daarnaast werd tijdens de workshop het begrip ‘turn-key vergunningverlening’ geïntroduceerd. Dit houdt in dat op projectbasis een vergunning kan worden verleend. Hier kan mee worden geëxperimenteerd. Hier ligt een rol voor de provincie.
Uitwerking: Stelling 1: Steviger beleid voor topsectoren In de vorige collegeperiode is al stevig ingezet op de topsectoren Food en Health. Het Rijk heeft nu de stelling ingenomen om volop in te zetten op de Topsectoren. Dhr. Gelderman (natuurschoonwet Landgoed Beekvliet Gelre bv) pleit voor inzet op systeeminnovatie voor het kweken van algen. Bedrijven moeten aan elkaar gekoppeld worden, initiatieven uit het veld moeten gestimuleerd worden. Hier ligt een taak voor de provincie. Ged. Conny Bieze beaamt dit. Jos Werner (voorzitter Health Valley) benadrukt dat Health Valley veel breder moet gaan dan Nijmegen. Het betreft de as Eindhoven, Nijmegen, Twente, om mee te beginnen. Deze regio’s moeten met elkaar verbonden worden. In het verleden is de Regiegroep Triangle (Wageningen, Nijmegen, Twente) succesvol geweest. Hij pleit voor een samenvoeging met de provincie Brabant. Bart van Moorsel (secretaris SER Gelderland) is kritisch op de stelling dat er steviger beleid moet komen voor de topsectoren. Hij vindt dat de provincie complementair moet zijn. Met name in de maakindustrie zit veel potentie. Er is veel innovatieve kracht en grote potentie voor economische groei. De provincie moet haar koers verleggen. Dhr Van der Weerd (wethouder Ede) beweert dat de rol van de provincie met name ligt in de faciliterende rol. Achterblijvende gemeentes moeten geen hinder van de provincie ondervinden. De provincie is een uitermate geschikte partner om bij onderwerpen als structuurvisies, infrastructuur en campusontwikkeling te ondersteunen met haar specifieke kennis. Dhr. Wildschut (Regio Achterhoek) maakt een vergelijking met de sportsector. Hij vindt dat niet alleen de top(sport) ondersteund moet worden, maar dat er een relatie gelegd moet worden met de breedte(sport). Hij noemt biogas als voorbeeld. De provincie moet hier een positie innemen. Gemeenten en provincie hebben elkaar nodig, er moet een gebied aangewezen worden (desnoods een inpassingsplan) en er is regelgeving nodig. Dhr. Blokhuis (gemeente Apeldoorn) benadrukt de potentie van de innovatieve maakindustrie (A’doorn: 93 000 banen; klein aandeel innovatieve maakindustrie) in navolging van Bart van Moorsel. Dhr. Lorist (VNO NCW Stedendriehoek) beweert dat de keuze voor de 9 topsectoren over de regio’s heen gaat. De regio’s moeten uitgedaagd worden om over de grenzen heen te kijken, en dat ontbreekt aan het huidige beleid. Hier ligt een duidelijke taak voor de provincie. Dhr. Cremer (VNO NCW Stedendriehoek) benadrukt dat er veel initiatieven uit de ondernemerswereld komen. Onderwijs en arbeidsmarkt worden gekoppeld en er worden banen geschept. Maar een goede verbinding tussen de Achterhoek en de Stedendriehoek ontbreekt nog. Hier ligt een taak van de provincie. Ged. Conny Bieze benadrukt dat er breder naar zal worden gekeken. ‘Alles wat innovatief is, is het sleutelwoord van de toekomst’. Stelling 2: Logistieke sector is speerpuntensector Gelderland is centraal gelegen als het gaat om transport. De A12, de A15, de A50, de betuwelijn, de rivieren, etc. Maar hoe nu verder?
2
Dhr. Schasfoort (Verladersorganisatie EVO) benadrukt dat de transportsector een faciliterende sector is om andere sectoren te laten floreren. Het Actieplan Goederenvervoer is een goede basis om verder uit te werken en de provincie moet aanhaken bij het landelijke beleid. Dhr. De Nooij (Lindus) beweert dat er veel energie is bij ondernemers. De provincie moet haar verantwoordelijkheid nemen en commitment zoeken om samenwerking tussen de 3 O’s (Overheid, Ondernemers, Onderwijs) te bewerkstelligen. Dhr. De Nooij nodigt de provincie uit om op bedrijvenbezoek te komen in de Liemers. Dhr. Hurenkamp (KvK Midden Nederland) wil dat het goederenvervoerbeleid wordt doorgezet én geïntensiveerd. Er moet een marktverkenning uitgevoerd worden naar containervervoer. Is er, na een eerste nog te ontwikkelen terminal in Medel, een tweede terminal nodig? Gemeente en ondernemers zijn in gesprek. De provincie moet hierbij aanhaken en haar regisseursrol pakken. Ged. Conny Bieze reageert hierop door te zeggen dat de bottleneck voor het goederenbeleid in de ruimtelijke ordeningssfeer zit. Als de markt het oppakt kan de provincie haar regierol pakken. Dhr. Lamers (gemeente Rijnwaarden) houdt een pleidooi voor meer ontwikkelingen van industrieterreinen aan het water om het spoor en de weg te ontlasten. Dhr. Reijnen (Gelderse Milieu Federatie) bekritiseert de stelling. De nadruk moet liggen op efficiënt goederenvervoer met een vermindering van het wegvervoer ten gunste van het spoor en het water. Er moet sprake zijn van een regionale aanpak. Het GMF staat niet onwelwillend tegenover een terminal, als er maar regionaal wordt afgestemd. Dhr. Hepp (Transport en Logistiek Nederland, regio Oost) plaatst een nuance bij de stelling van dhr. Reijnen dat er wel degelijk veel regionale afstemming is. Maar men moet realistisch zijn. De factor tijd is belangrijk, en het wegverkeer zal altijd in grote mate blijven bestaan. Start daarnaast met een kwaliteitsnetwerk goederenvervoer o.b.v. de drie modaliteiten. Dhr. Van der Pol (GMB Beheer BV transportbedrijf Opheusden) beweert dat het containervervoer zal verdubbelen tot 2030. Praat dus niet over het doortrekken van de A15, maar over het verbreden ervan. Dhr. Gerritsen (Gemeente Zutphen) is kritisch op de ondernemers binnen de vervoerssector. Op industrieterrein de Mars werd een containeroverslagterminal gefaciliteerd, maar de vervoerssector wilde er niet in investeren. Financiën zijn vaak het knelpunt. Dhr. Lamers (wethouder Rijnwaarden) is blij met de opstelling van het GMF. Als wethouder ervaart hij snel knelpunten met natuur vlak langs het water. Wellicht valt er samen nog meer te realiseren op regionaal niveau. Bij deze afstemming ligt een duidelijke taak voor de provincie. Ged. Conny Bieze benadrukt dat de koppeling van de modaliteiten vaak in de natuurgebieden plaatsvindt. Economische ontwikkelingen zijn noodzakelijk, dus zal er over compensatiemaatregelen gepraat moeten worden om ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Hier ligt een taak voor de provincie. Stelling 3: Vergunningverlening en handhaving: belonen van goed gedrag ‘Bedrijven die het goed doen moeten met rust worden gelaten, dit wekt vertrouwen’ Dhr. Van der Pol (GMB Beheer BV) beweert dat er door de grootschalige calamiteiten in Nederland (onlangs in Moerdijk) sprake is van juridificering. De trend gaat de verkeerde kant op. Mooie woorden, weinig daden. Dhr. ? pleit voor een ‘turn-key vergunningverlening’. Experimenteren op het gebied van vergunningverlening op projectbasis. Dhr. De Kroon (F.O.V) heeft kritiek op de vergunningverlening. Hij pleit ervoor dat zich maximaal twee instanties met een vergunningverlening mogen bemoeien. Dhr. Verduin (Industriële Kring Bronckhorst) vindt dat het belonen van goed gedrag breder getrokken moet worden. Afnemers (gemeenten) kiezen voor goedkope oplossingen uit het buitenland, in plaats van duurzame oplossingen uit de regio. Hij roept de provincie op hier iets aan te doen. Ged. Conny Bieze sluit af met de opmerking dat de RUD’s (Regionale UitvoeringsDiensten) het vergunningverlenings- en handhavingsprobleem op kunnen lossen met eenduidige regelgeving als één organisatie.
Verslag workshop mobiliteit Voorzitter dhr Schol. Ged. Conny Bieze. Verslag: Olof Mudde. 3
Samenvatting - Steun voor doortrekking A15 en verbreding A1, aanbod om mee te denken bij landschappelijke inpassing A15 (Gelders Genootschap). - Daarnaast aandacht voor overige knelpunten op rijkswegennet (A15 bij Tiel, Hoevelaken, A1/A30, A12 bij Westervoort). - Steun voor verbetering verbinding tussen Arnhem – Apeldoorn, aandacht voor mogelijke knelpunten infrastructureel en door samenloop met dienstregeling NS. - Aandacht voor verkeersmodellen en toekomstige ontwikkelingen: andere vormen van vervoer, effect demografische ontwikkelingen op behoefte aan mobiliteit moet meegenomen worden bij toekomstig beleid. - Tot slot extra aandacht voor knelpunten op provinciale wegen, ontsluiting bedrijventerreinen met OV en mobiliteitsmanagement en voor de wisselwerking rijgedrag en verkeersveiligheid.
Stelling 1: Doortrekken A15 is goed voor Rotterdam en de Achterhoek Dhr. Schasfoort (EVO): ondersteuning stelling, mis wel het belang dat de A15 heeft voor heel Gelderland. De doorgetrokken A15 zal veel verkeer verwerken dat nu nog gebruik maakt van de andere wegen. Dhr. Docter (KvK Midden Nederland): Doortrekking heeft topprioriteit, maar de huidige A15 loopt ook snel vol, er is verbreding van de rest van de A15 nodig. Dhr. Nijland (gemeente Zevenaar): we moeten ophouden met onszelf deze vraag te stellen, de doortrekking moet er komen, gewoon doorgaan. Dhr. Zomerdijk (Burgemeester Duiven): de A15 is ook van belang voor de Liemers, wel belangrijk om oog te hebben voor de landschappelijke inpassing bij de dorpen waar de doorgetrokken A15 komt te liggen. Dhr. Henning (raadslid gemeente Tiel): de A15 moet doorgetrokken worden, maar sluit me wel aan bij de eerdere uitspraak dat de huidige A15 nu ook al volloopt en een doorgetrokken A15 zal extra verkeer aantrekken dus zorg ook voor alternatieven op de parallelle spoor- en waterwegen. Dhr. Reijnen (GMF): doortrekking van de A15 zien we als een middel, goede bereikbaarheid is doel. Het regiocombi-alternatief is een goed alternatief en het gebrek aan middelen voor een tunnel zegt ook al iets over de aandacht in Den Haag voor de A15. Doortrekking A15 is één ding, maar welke gevolgen heeft dit eigenlijk, zou kunnen leiden tot verschuiving van de behoefte aan bedrijventerreinen tussen de gemeenten in de regio. Dhr. Janssen: belang is breder, het gaat ook om versterking van de mainportfunctie voor de ontwikkeling van de Nederlandse economie. Dhr. Bateman (VNO-NCW): gaat niet om de vraag of, maar vooral om wanneer? Is het mogelijk om voor 2014 de schop in de grond te steken? Mw. Steentjes (Gelders genootschap): let bij de A15 ook op de leefbaarheid, we willen als Gelders Genootschap graag bijdragen of meedenken aan een goede inpassing. (aanbieding meedenken) Dhr. Geukers, burgemeester Westervoort: A15 is belangrijk, maar we moeten de A12 niet vergeten. Dagelijks hebben we te maken met filemeldingen voor dit deel van de A12. Ik pleit voor de realisering van regiostroken langs de snelweg net als in andere regio’s zodat het verkeer zich beter af kan wikkelen. Mw. Bieze (gedeputeerde mobiliteit Provincie Gelderland): het idee van de regiostroken spreekt me aan en wil ik meenemen. Daarnaast blij met de adhesiebetuigingen ook van gemeenten waar een doorgetrokken A15 door heen zal gaan. Ik sluit me aan bij de insteek dat mobiliteit een middel is en ik zie dat we allemaal een enorme behoefte hebben om ons te verplaatsen en dat moeten we zo goed mogelijk zien af te wikkelen. Wat betreft doortrekking van de A15 tov van verbreding van het bestaande deel moeten we ons realiseren dat dit allereerst een rijksweg betreft waarbij ik al blij ben als we de doortrekking echt kunnen realiseren. Stelling 2: Verbreding van de A1 maakt Oost-Nederland sterken
4
Burgemeester De Graaf (Apeldoorn): De A1 is voor de verbinding met Duitsland even belangrijk als de A12, er gebeurt van alles langs deze snelweg, het vormt echt een economische as en daarnaast zien we nu dagelijks dat het verkeer tussen Beekbergen – Deventer – Azelo vast staat en dat er sprake is van veel vrachtverkeer. Met andere woorden is de verbreding van de A1 van groot belang. Drinkema (Nijkerk): de A1 bij Hoevelaken vraagt ook aandacht. Het knooppunt ligt net op Utrechts grondgebied en het lijkt erop dat de rijksbijdrage te karig is om de op- en afritten van Hoevelaken zelf te laten bestaan terwijl deze voor een goede bereikbaarheid nodig zijn. Provincie Utrecht heeft hiervoor middelen gereserveerd en ik vraag Gelderland om hetzelfde te doen. Dhr, Lorist (VNO-NCW Stedendriehoek): wat betreft de verbreding van de A1 wijs ik op een bevolkingsonderzoek waaruit grote steun blijkt. Daarnaast is de betrokkenheid van Gelderland erg groot, er rijdt op dit stuk snelweg veel regionaal verkeer. Dhr. Penninx (burgemeester Voorst, portefeuillehouder mobiliteit in Stedendriehoek): de stelling klopt, vanuit de gemeenten in de Stedendriehoek wil ik hier mijn complimenten uitspreken voor de provinciale besturen van Gelderland en Overijssel voor de actieve opstelling richting Rijk, we hebben er alle vertrouwen in dat de verbreding er komt. Dhr. Hepp (TLN): De A1 en A15 zijn onmisbare transport corridors. Daarnaast wordt het knelpunt op de A1/A30 steeds groter niet alleen op het vlak van doorstroming, maar ook voor de verkeersveiligheid. Er is behoefte aan een lange termijn oplossing, terwijl dit knelpunt op nog geen enkele agenda staat. Mw. Bieze (gedeputeerde mobiliteit): Het belang van Gelderland bij een verbreding van de A1 is duidelijk. A1 is een duidelijke achterlandverbinding vanuit de regio Schiphol/Amsterdamse haven. Het knooppunt Hoevelaken zal ik binnenkort bespreken met mijn collega van Utrecht. Het knelpunt A1/A30 kwam ook naar voren uit een food valley rapport dat ik onlangs in ontvangst mocht nemen, we moeten voor de toekomst kijken wat daar aan gedaan kan worden. Let wel op: het betreft hier allemaal rijkswegen waarbij we afhankelijk zijn van de opstelling van het rijk. Stelling 3: Oplossing Apeldoorn – Arnhem rechtstreeks Dhr. Mouw (ROCOV): in de uitvoeringsagenda heeft het collega van GS veel opgenomen over spoor. De verbinding tussen Apeldoorn en Arnhem is mogelijk met verhoudingsgewijs weinig middelen leidend tot duidelijk minder reistijd. Wel heb je nog enkel spoor tussen Apeldoorn en Zutphen, dus een extra trein is lastig in te passen en vraagt wisselsporen. Vanuit reizigersbelang ligt onze prioriteit bij de lijn Arnhem – Doetinchem. Daarnaast is ook de Valleilijn van belang en liggen daar wensen tot doortrekking van Ede naar Arnhem. Dhr. Janssen: adhesiebetuiging, er ligt een duidelijke wens van de Staten. Wel aandacht voor de Ijssellijn, deze zal extra druk worden. Mw. Hegeman (ProRail): technisch is de verbinding te realiseren, belangrijk punt zal de samenloop worden, je gaat namelijk een regionaal spoornet verknopen met het hoofdnet waar de NS als enige gebruik van maakt. Dit maakt het niet makkelijk om op te lossen. Algemene opmerkingen mobiliteit Verkeersmodellen en toekomstige ontwikkelingen Dhr. Peerbolte (EBC): constateer een probleem bij verkeersmodellen, hoe zorgt je dat die goed aansluiten bij toekomstige ontwikkelingen, bijvoorbeeld het gebruik van andere typen voertuigen. Ik steek in bij de provincie omdat deze op alle niveaus bezig is. Reactie dhr Oostveen (provincie Gelderland): bij wegenbouw gebruiken we prognoses die ook up to date zijn. Daarnaast zien we vaak dat het verkeer een tijdje nodig heeft om zich te voegen naar nieuwe situaties. Verder sturen we ook bij op basis van nieuwe ontwikkelingen. Dhr. Uitdehaag (Wethouder Mobiliteit, Wageningen): de mobiliteit zal de komende jaren veranderen. Kijk daarom ook naar vergrijzing, demografische ontwikkelingen en het effect op de woon/werkstromen, recreatief verkeer. Hoe lang zijn de problemen van nu nog de problemen van de toekomst? Dhr. Van Moorsel (SER Gelderland): we zien duidelijk een afname van de beroepsbevolking, maar ook een toename van het aantal huishoudens en het aantal auto’s.
5
Mw. Bieze (gedeputeerde): we moeten bekijken wat veranderingen kunnen zijn. We hebben natuurlijk jarenlang groei gehad, nu zien we een situatie van stabilisatie en in sommige gebieden een teruggang van de bevolking met andere verkeersstromen. Het is echt een uitdaging om daar wel over na te denken en te werken aan lange termijn oplossingen. Dhr. Reijnen (GMF): het fileprobleem speelt vooral in de spits, voor de lange termijn is de kilometerheffing waarschijnlijk wel nodig en die komt waarschijnlijk wel terug, betrek dat als provincie dan ook nu al bij de planvorming. Basismobiliteit, OV en N-wegen Dhr. Mouw (ROCOV): ik ben wel bezorgd dat het college de basismobiliteit wil gaan herijken aan economische factoren en zou aandacht willen vragen voor de sociale rol. Daarnaast een suggestie voor meer aandacht voor bussen en vervoersmanagement naar bedrijventerreinen en het inspelen op evenementen. Dit laatste is ook een oproep aan het bedrijfsleven. Dhr. Lorist (VNO-NCW Stedendriehoek): in de stedelijke regio’s hebben we convenanten gesloten, maar het knap lastig om OV op bedrijventerreinen te krijgen. Daarnaast mag ik hopen dat we het provinciale budget ook gebruiken voor de N-wegen, zoals bijvoorbeeld de N786 waar de papierfabriek jaarlijks zo’n €5mln aan economisch effect in de regio teweeg brengt. Dhr. Hepp (TLN): de N348 tussen Eefde en Deventer is ook van belang. Daarnaast vraag ik aandacht voor de doortrekking van de Maas-Waalweg (gemeentelijke weg) die van belang is voor het westen van Rivierenland en een relatie heeft met de verkeersveiligheid. Verkeersveiligheid Dhr. Buijs (Regiopolitie Gelderland Midden): aandacht niet alleen nodig voor mooie wegen, maar ook voor het rijgedrag en de verkeersveiligheid. In Gelderland ziet het er mooi uit, maar toch gebeuren er nog veel zware ongevallen. We gaan een Gelderse verkeersweek organiseren en ik hoop dat we over 4 jaar zover zijn dat we allemaal helder hebben wat het gedrag uitmaakt voor de verkeersveiligheid.
Workshop Ruimtelijke ordening, luchtvaart en wonen Voorzitter: Tanja Prins. Gedeputeerde Co Verdaas. Verslag: Michiel Koetsier Thema 1: Gelderland als deel van landsdeel Oost positioneren ten opzichte van Randstad en Brainport K. Raas, gemeente Arnhem Pleit voor een goede positionering ten opzichte van Randstad en Brainport. Eind juni komt de structuurvisie Infrastructuur en Ruimte in de Tweede Kamer. Een opvallend onderdeel daarin is de Olympische ambitie. Daarvoor wordt door het Rijk naar Amsterdam en Rotterdam gekeken, zelfs voor hippische sport en andere evenementen. Wij zouden als Gelderland onze Olympische en wereldkampioenen moeten inzetten om onze bijdrage aan de Olympische ambitie scherp neer te zetten. J. Docter, Kamer van Koophandel Midden-Nederland Moet het echt gaan om positioneren ten opzichte van? Willen we onderscheidend zijn of zou het niet beter zijn om als algemeen uitgangspunt te hanteren om juist de gezamenlijke kansen met de Randstad en Brainport meer aandacht te geven. Dat zou bijvoorbeeld kunnen gaan om strategische allianties ten aanzien van goederenvervoer en logistiek in relatie tot de Rotterdamse haven. A. Bragt, gemeente Zaltbommel Als gemeente in het meest westelijke deel van Gelderland is er weinig gevoel bij landsdeel Oost. Hang daar niet alles aan op. Wel is het goed om na te denken over de positie ten opzichte van Randstad en Brainport. A. Vos de Wael, Provinciale Staten Gelderland Werkt zelf in de Randstad en pleit er voor om niet te positioneren ten opzichte van de Randstad - die zijn erg op elkaar georiënteerd - en meer te focussen op de samenwerking met Brainport. Utrecht bijvoorbeeld kijkt sterk naar de Noordvleugel. Vandaar een pleidooi om veel duidelijker te richten op Brainport en veel minder op de Randstad. F. de Graaf, gemeente Apeldoorn Landsdeel Oost is een abstract begrip. Daarbinnen bestaan zoveel gebieden met zulke grote verschillen. Verlies die diversiteit niet uit het oog. Bijvoorbeeld Twente binnen 6
het landsdeel is wel erg op zichzelf. Dat alleen al onderstreept de noodzaak om het landsdeel niet als eenheidsworst te benaderen. Houd zicht op de verschillen, koetser die ook - dat levert meerwaarde. Thema 2: Positie steden versterken in relatie tot de vitaliteit van regio’s F. de Graaf, gemeente Apeldoorn De stelling voelt te veel als een tegenstelling. Stad en regio kunnen niet zonder elkaar. Omliggende kleinere gemeenten kun je als stad niet missen en tegelijk geldt dat je de rest moet laten meeprofiteren van de trekkracht van de steden als economische motoren. Bijvoorbeeld de werknemers moeten voor een belangrijk deel uit de omliggende gemeenten komen - zo kent Apeldoorn een enorme pendel vanwege de werkgelegenheid voor maar liefst 93 duizend arbeidsplaatsen. Th. Steenkamp, gemeente West Maas en Waal Onderschrijft volledig de inbreng van Dhr. de Graaf. Dat zou een voorbeeld moeten zijn voor meer steden. Hij stelt dat de provincie ook lang heeft ingezet op veel woningen voor de steden. Vervolgens pleit hij er voor om ook in kleine kernen enige ruimte te bieden voor woningbouw en bedrijventerreinen voor de leefbaarheid. G. Nijland, gemeente Zevenaar Reageert in lijn met de eerdere sprekers: er moet een goede balans zijn in de aandacht voor de steden en de regio. Niet alleen qua wonen ook op het gebied van mobiliteit. De burger wil iets te kiezen hebben. Dat betekent ook dat er een mogelijkheid moet zijn om dicht bij je woonplek te werken. Daarom zou een nuancering van de stelling goed zijn. C. Haubrich-Gooskens, oud Statenlid Gelderland Er ligt onvoldoende accent op de wisselwerking tussen stad en regio. De houding van de grote stad ten opzichte van de kleintjes zou nog meer mogen uitademen dat zij elkaar echt nodig hebben, ook op cultureel vlak, wat betreft daklozenopvang en zorgvoorzieningen. Straal dat dan ook uit. Voorkom dat gemeenten met de rug naar de stad gaan staan. J. Geukers, gemeente Westervoort Wil er voor waken dat er alleen aandacht is voor de grote steden en het platteland. Westervoort is geen grote stad, maar ook geen platteland. Wil toch ook graag herkend worden. T. Elzinga, LTO-Noord Pleit voor een vitaal platteland. Een brede plattelandseconomie behoort echt tot de mogelijkheden. Dat vergt wel meer ruimte voor economische activiteiten in het buitengebied. Net als de woonfunctie moeten die extra mogelijkheden de ontwikkeling van de land- en tuinbouw niet belemmeren. In de huidige regelingen voor functieverandering van agrarische gebouwen gaat wonen boven werken. Het zou goed zijn als wonen en werken meer nevengeschikt worden. P. van Heek, Vereniging Kleine Kernen Zijn pleidooi is om werk te maken van plattelandswoningen. Maar functieverandering van agrarische bedrijven mag geen belemmering vormen voor degenen die doorgaan. Hij vindt de stelling eigenlijk te algemeen. Doe recht aan de diversiteit en benadruk de specifieke bijzonderheden van stad en regio. M. Uitdehaag, gemeente Wageningen Constateert dat de provincie al druk is met de woningbouwprogrammering. Daarbij gaat het om communicerende vaten tussen stad en regio. Naarmate je meer doet en toestaat op het platteland, hoe moeilijker het bij de steden zal zijn om zaken nog goed te ontwikkelen. Dat is provinciebreed wel degelijk een belangrijk issue. Thema 3: Samen meer aandacht schenken aan regionale woningbouwprogrammering G. Nijland, gemeente Zevenaar Reageert nog op dhr. Uitdehaag dat goed gekeken moet worden welk effect de sturing op programma's heeft. Dit heeft immers consequenties voor alle gemeenten. Het zou goed zijn om niet alleen te sturen op waar de meeste vraag is, maar ook hoe je de huidige afname in de bouwproductie weer op gang kan krijgen. Een vraagteken daarbij is nog wat het effect van de krimp zal zijn. Gemeenten maken zich zorgen over het geld en hun financiële positie, door tegenvallende projectontwikkeling en kostbare grondposities. In ieder geval moet voorkomen worden dat de crisis een debacle wordt voor sommigen doordat anderen de dans ontspringen - de financiele consequenties van de regionale programmering moeten in totaliteit bekeken worden. In het verleden was er een strakke sturing op aantallen, die daarna min of meer is vrijgelaten. Daar heeft iedereen aan meegewerkt en niemand had de crisis voorzien. Dat pleit er voor ook nu gezamenlijk als provincie en gemeenten per regio te kijken of we de doelstellingen uit het verleden zoveel mogelijk te verwezenlijken. Het moet niet zo zijn dat de provincie nu ineens gaat aanwijzen waar wel en waar niet langer gebouwd kan worden. Th. Steenkamp, gemeente West Maas en Waal Heeft veel vertrouwen in de regionale programmering ten opzichte van een afweging per gemeente. Hij ziet dat ook functioneren in Rivierenland. Dat is ook een
7
kwestie van de pijn verdelen - niet per gemeente, maar in regionaal verband. Graag wil hij van de provincie aandacht voor de regio en op dat niveau een grote verantwoordelijkheid hebben en houden. F. Catau, De Woonplaats (Achterhoek) De stelling klinkt erg als een geloofsbelijdenis. We zouden nog veel beter naar de concrete situatie moeten kijken. Ook meer kijken naar het belang van burgers, de waarde van hun, bestaande onroerend goed. Daar dreigt waardevermindering als we het de komende jaren niet goed doen en als het niet goed gaat met de markt zal die vermindering alleen maar groter zijn. Het is essentieel om afstand te nemen van het wensdenken en nog nadrukkelijker oog te hebben voor de markt en wat die precies vraagt. Accepteer de prognoses, ook als die tegenvallen. Alleen migratie is nog een beetje onzekere factor. hij pleit er voor om juist tussen 2011 en 2025 een forse inspanning te leveren om de kwaliteit van de bestaande voorraad te verbeteren. Na die tijd zal er eigenlijk alleen nog maar een vervangingsvraag zijn, dus eventuele extra impulsen moet je echt nu organiseren. Vanuit Woonplaats wordt bijvoorbeeld al gesignaleerd dat door de hele Achterhoek winkelcentra onder druk staan. Als die wegvallen gaat dat ten koste van de leefbaarheid en op de lange termijn ten koste van de algehele woonkwaliteit. H. Mulder, Kadaster Hij vindt de rol van de regio goed. Voor gemeenten zou dat ook moeten gelden, ook als dat betekent dat zij pijn moeten accepteren. Een minder geslaagd voorbeeld daarvan is Twente waar partijen afhaken in de regionale samenwerking nu de pijn voelbaar wordt. J. van den Hazel, EBC (Bruil) Pleit voor een goede afstemming met Utrecht en tussen de regio's. Dit is van groot belang omdat bijvoorbeeld in zowel Veenendaal als Ede sprake is van overtollige woningbouwlocaties en leegstand. H. Siep, Bouwend Nederland Regio Oost Zet vraagtekens bij nieuwbouw. In de Achterhoek is een slag gemaakt om maar liefst 60% van de plannen te schrappen. Dat is samen gedaan. Hij pleit voor meer aandacht voor bestaand onroerend goed. Juist in de bestaande voorraad is qua duurzaamheid heel veel te winnen. Ook hier wordt Twente als voorbeeld aangehaald, nu in positieve zin. Een landelijk label is nog niet door de Tweede Kamer gekomen is, maar een duidelijke impuls in duurzaamheid zou goed zijn. F. de Graaf, gemeente Apeldoorn Er zijn slimme oplossingen nodig in de woningbouw. We krijgen nu de rekening voorgeschoteld van onze eigen boekhoudkundige regels. Die eisen dat er nu voor veel geld wordt afgeboekt op grondposities daar waar projecten niet tijdig gerealiseerd kunnen worden. Opnieuw snijden in de aantallen zou een nieuwe claim opleveren. In veel projecten gaat het om lange termijnontwikkelingen die om een lange adem vragen. In plaats van afboeken zouden we ons moeten richten op prioriteren en temporiseren. Laat zicht op bouwen bestaan en voorkom zo onnodig afboeken. Denk na over slimme oplossingen en ga verstandig met de regels om, want als projecten eenmaal uit de boeken zijn verdwenen is dat een groot probleem. C. Haubrich-Gooskens, oud Statenlid Gelderland Beschrijft dat we tot nu toe woningbouw deden voor de toekomstige markt op basis van prognoses. Nu zijn er extra problemen door de crisis. En dat zal nog extra impact krijgen door de aanscherping van de huurvoorwaarden. Er is een offensief nodig richting de landelijke politiek om het marktmechanisme weer te laten werken. Als er niets aan de huurmarkt, de hypotheekrente en de doorstroming gebeurd maakt dat zinvol ingrijpen onmogelijk om de markt weer op gang te krijgen. Reactie Co Verdaas, gedeputeerde wonen, ruimte, water, buitenlandse betrekkingen, regionale uitvoeringsdiensten (RUD), bestuur interprovinciaal overleg en luchtvaart. Bedankt de aanwezigen voor hun bijdragen. Deze bijeenkomst is de aftrap voor de nieuwe manier van met elkaar omgaan. Zonder op alles in te gaan, toch een eerste reactie op alle inbreng - niet als definitief standpunt, maar om in het verdere gesprek mee te nemen. Hij zou graag het hele stelsel aanpassen. Maar belangrijk is om nu te onderkennen dat dit politiek taboe is in de huidige constellatie. Nu is het zaak om binnen de gegeven beperkingen oplossingen te zoeken totdat grote hervormingen echt in beeld komen. Wij gaan als provincie niet afboeken op de grondexploitatie. Daar stoppen we ons geld niet in. Wel werkt de provincie graag met de aanwezigen mee aan het aanpassen van de bestaande voorraad. Dat is pure noodzaak, wat geillustreerd wordt door het voorbeeld van een regio waar meer 0-tredenwoningen nodig zijn dan er nieuw gebouwd zullen worden. Ook wil hij graag verder in gesprek met ontwikkelaars en anderen. Voorkomen moet worden dat boekhoudkundige oplossingen het wensdenken voeden. Tegelijkertijd is het raar dat als een gemeente moet afboeken op een project dat direct helemaal naar 0 moet.
8
De regionale afstemming was in het verleden te vaak een cijferdiscussie. Dat is zonde en niet de essentie waar het om gaat. Dan moeten we wel met elkaar een modus vinden om niet alleen te blijven streven naar een kloppend ideaalplaatje en 'alles komt goed' en meer flexibiliteit accepteren van elkaar. De accenten die gedeputeerde Verdaas in ieder geval ziet zijn: - regie op regionale programmering op basis van onderlinge afspraken - een substantieel accent op de bestaande voorraad - recht doen aan regionale verschillen
Workshop Water en Gebiedsontwikkeling Voorzitter: Tanja Prins. Gedeputeerde Co Verdaas. Verslag: Sonja Sprokkereef
Thema 1: Focus in het waterbeleid op gevolgen klimaatveranderingen J.P. Augustijn, Regio Stedendriehoek: Hij onderschrijft de stelling van harte. De klimaatbestendige Ijssel wordt gezamenlijk opgepakt door de twee provindcies (Overijssel en Gelderland). De aanpak zou inhoudelijk verbreed moeten worden, met name met economie en recreatie en toerisme. Dit kan onder andere door het plek te geven in de Gebeidsagenda. Zo maken de twee provincie een kompas dat door de regio’s (stedendriehoek, Stadsregio Arnhem, Regio Twente) wordt uitgewerkt. M.J.J. van Kemenade, Radboud Universiteit Nijmegen: Zij is een van de initiatiefnemers van Water Next. Met een groot aantal partijen (universiteiten, waterschappen, provincies, DLG, natuurorganisaties) kijken zij naar de groene, blauwe en rodeopgave. Zij focussen hierbij op benodigde investeringen bij de klimaatveranderingen en droogte. Kijk naar de economische gevolgen, maar ook naar het agrarisch landschap en het vastgoed. Samen bereik je meer! W.H.J. de Beaufort, Gelders particulier Grondbezit: De focus dreigt te verengen bij klimaatveranderingen. Zet de kansen en bedreigingen op een rij en maak integraal waterbeleid dat zich richt op (economische) kansen. Maak het landelijk gebied klimaatbestendig. L. Lamers, Milieuorgansaties: Hij is het eens met de stelling, maar het is te smal gesteld. De focus zou moeten liggen op een veerkrachtig en natuurlijk watersysteem. Voor het klimaat is een extra impuls nodig. De noodzaak moet steviger worden neergezet. H.G.J.M. Wubbels, Waterschap Rijn en Ijssel: Pak het niet te eenzijdig aan, maar integraal. Maak de projecten aantrekkelijk door ook te kijken naar de verdiencapaciteit. Let op de verbinding met Duitsland. Hoe geeft je die vorm. Hoe ga je om met de nieuwe verhoudingen in een netwerksetting. C.T.E.M. Haubrich-Gooskens: Bij water hebben de waterschappen de belangrijkste rol. Daar zit de kennis en de kunde. De provincie heeft de grootste rol als aanjager bij gebiedsontwikkeling. Water vormt hier een cruciaal onderdeel van. De provincie bepaalt de functies bij gebiedsontwikkeling en doet dit in overleg met het onder andere waterschap. Thema 2: Waterveiligheid altijd combineren met ruimtelijke kwaliteit A. Romeijn, Recreatietoervaart Nederland: Let op de veiligheid, ook bij recreatie. Het Rijk treedt terug op dit aspect. Zorg dat er genoeg voorzieningen langs de rivieren zijn om de veiligheid te borgen, zoals vluchthavens. J.A.M. Lamers, wethouder gemeente Rijnwaarden: Hij pleit er voor dat bestaande afspraken en beleid niet afgebroken worden, doordat het Rijk nu terug treedt. Toezeggingen moeten stand houden anders betekent dit verlies van draagvlak. Provincie, zet dit voort, onder andere bij de Rijnstrangen. A. Vriend, Stichting Landschapsbeheer Gelderland: Zij is het eens met de stelling. Landschappelijke kwaliteit is een belangrijk aspect. Kijk hierbij naar de variatie. Gebiedsontwikkeling kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren, dus schenk er aandacht aan en steek hier geld in. G. Kuipers, Cinemec: Hij is blij met de stelling, maar ziet graag verbreding. Klimaatveranderingen bieden Gelderland ook een economisch voordeel. Wij hebben hier droge voeten, dus bedrijven vinden hier een goede plek! Gelderland is een grote terp.
9
D. Willems, kwartiermaker Spiegelgroep WaalWeelde: Zij mist scherpte in de stellingen. Het lijkt of we het met elkaar eens zijn, maar dat is niet zo. In de stelling zit een discussie. Om te bepalen wat ruimtelijke kwaliteit is en hierin focus aan te brengen, moeten we het gesprek met elkaar aangaan en het gebied in. A. Corporaal, Wageningen Universiteit en Research: We kijken nog te vaak naar het feit dat er te veel water is. Hij vraagt ook aandacht voor het watertekort. Betrek dit ook bij de ruimtelijke kwaliteit. Hier moeten de bestuurders en burgers gezamenlijk vorm aan geven. Hij mist focus, ook in de tijd. Houd de druk er op en haal de vrijblijvendheid er af. Thema 3: Deltaprogramma Grote Rivieren: provincie regisseur over rijksmiddelen V.A.M. Vintges, Gelderse Milieufederatie: Het is goed dat er een regisseur is. Maar provincie, geef ruimte aan andere partijen om mee te denken en mee uit te voeren. Let op het korte termijn geheugen van mensen, niet alleen bij te veel water, ook bij droogte. Gebruik het momentum, maar houd vast en zet door. J.G. van Norel-Hansen, wethouder gemeente Zevenaar: De provincie en rijksmiddelen zijn nodig, want het is gemeentegrensoverstijgend en van nationaal belang. Kijk ook naar de binnenstedelijke verdroging, die in Zevenaar leidt tot verzakking van woningen. Dit kan een serieus probleem worden, waar het waterschap geen rol heeft, maar wat wel geld kost (voor goede funderingen). V.A.M. Vintges, Gelderse Milieufederatie: De natuur kan door de sponswerking helpen bij veel problemen, dus leg dit aan. Het blijft altijd een afweging. Soms moet je bewust het risico van natte voeten nemen. R. Bleker, Waterschap Rivierenland: Dit jaar is een goed jaar voor de urgentie. We hebben hoog water begin van het jaar gehad en ondervinden nu droogte. De provincie heeft bij gebiedsontwikkeling een grote initierende rol . Het gaat immers om gemeentegrensoverschrijdende zaken. Neem hierbij het waterschap goed mee. Zij hebben de kennis. Het is goed om ook de rijksmiddelen in te zetten. H. Korevaar, Plant Research International: Het gaat nu met name om de waterhoeveelheid. Let ook op de waterkwaliteit en wat dit betekent voor de gezondheid en de veiligheid. Door bestrijdings- en geneesmiddelen wordt de waterkwaliteit beinvloed. We temporiseren nu het milieubeleid, maar kijk goed naar de gevolgen op onder andere de natuur en de landbouw. Neem waterkwalitiet mee! T.M. Meeuwissen, Staatsbosbeheer regio Oost: Het is de combinatie van stelling 1, 2 en 3. Maak bij de ordening van functies keuzes, kijkend naar het watersysteem en de klimaatverandering op de lange termijn. G. Kuipers, Cinemec: Sluit zich aan bij de vorige spreker. Kijk naar de lange termijn bij de het bepalen van de functies van een gebied. Maak een kans van de droge voeten van Gelderland! J. Houwers, Tweede Kamer: We moeten voorbereid zijn op meer droogte en water, dus water moet bij onze keuzes een leidend principe zijn. Ook de waterkwaliteit is belangrijk. Gemeenten en waterschappen moeten op dit aspect meer samenwerken in de waterketen, bijvoorbeeld door middel van waterketenbedrijven zoals in Amsterdam. M.S. Brouwer, Waterschap Vallei & Eem: De ontwikkelingen ten aanzien van de waterketens zijn in volle gang. Er worden goede afspraken gemaakt met gemeenten, dus dit komt goed! Reactie Co Verdaas, gedeputeerde wonen, ruimte, water, buitenlandse betrekkingen, regionale uitvoeringsdiensten (RUD), bestuur interprovinciaal overleg en luchtvaart. Bedankt de aanwezigen voor hun bijdragen. Deze bijeenkomst is de afstrap voor de nieuwe manier van met elkaar omgaan. We zoeken de verbinding en gezamenlijk commitment op de opgave. Laten we niet vergeten dat we het in Nederland goed voor elkaar hebben als we kijken naar de wateropgave. Maar we moeten oppassen dat de urgentie niet dreigt weg te lopen. We moeten waakzaam blijven. Daarom is hij ook blij met het Deel-akkoord Water. Op basis hiervan hebben we een zakelijke relatie met elkaar. De provincie als gebiedsregisseur en de waterschappen als professionele organisatie voor de uitvoering en beheer. Ook komen de middelen van het Rijk, provincie en anderen in een pot. Door de doelen en het geld te bundelen kun je meer bereieken. Bij WaalWeelde doen we dit. Hij neemt de opmerkingen van vandaag mee. Ten aanzien van Duitsland merkt hij op dat de problemen opgelost moeten worden daar waar het moet. Als dat over de grens is, dan kan dat betekenen dat het (provinciaal) geld over de grens besteed moet worden. Stop met de structuurdiscussie. Het apel op de waterkwaliteit is terecht. Hij vraagt begrip voor het feit dat niet alles met dezelfde inzet kan gebeuren. De zaken moeten in de juiste volgorde worden opgepakt. 10
Verslag workshop landelijk gebied, recreatie en toerisme Voorzitter: Pieter Plug. Gedeputeerde: Jan-Jacob van Dijk. Verslag: Rudy Uwland
Samenvatting: De stelling “EHS wordt een compact stelsel van onderling verbonden natuurgebieden” werd vanuit verschillende invalshoeken onderschreven. Voor de uitwerking zijn vele aandachtspunten genoteerd: maak af waar je mee begonnen bent, minder natuur aankopen en meer gaan beheren, stimuleer de inzet van particulieren en agrariërs en haal de schaduwwerking van EHS die je niet realiseert, er af. Denk ook aan het beheer van landschap buiten de EHS en zet de provinciale inzet voor Nationale Landschappen door. De stelling “Landbouw is een belangrijke economische motor voor het platteland” werd ten dele onderschreven. Landbouw vervult inderdaad die rol en dat kan worden versterkt. Maar ook andere functies in het landelijk gebied leveren een vergelijkbare bijdrage en dienen vanuit de provincie Gelderland aandacht te krijgen. Daarbij werden vooral recreatie en toerisme genoemd, maar ook duurzame energie. Dit zal zichtbaar moeten terugkomen in de Uitvoeringsagenda.
Thema 1: De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) wordt een compact stelsel van onderling verbonden natuurgebieden. Inleider: Jan-Jacob van Dijk: Gelderland is 500.000 ha groot. In het streekplan is daarvan 215.000 ha als EHS bestemd. Daarvan is 178.000 ha EHS die we realiseren via aankoop/functieverandering, inrichting en beheer. Er is de afgelopen jaren al veel ingericht, maar er ligt ook nog veel op inrichting te wachten. Ook moeten we nog 11.500 ha omzetten in natuur en dat is erg veel. De vraag is nu of het niet verstandiger zou zijn dat te verminderen en anders te doen. De EHS moet voldoen aan de internationale doelstellingen voor biodiversiteit en het beheer moet naar de toekomst toe betaalbaar zijn. Ook moet er ruimte zijn om te ondernemen in Gelderland. Dat is de breedte voor de discussie: Zekerheid bieden aan ondernemers en zekerheid bieden voor het halen van internationale verplichtingen. Niels Joosten, vice voorzitter Stedendriehoek: Eens met stelling. Maak af waar je mee begonnen bent, zoals de aanleg van de poorten naar de Veluwe. Richting toekomst moeten we nadenken om ruimte te bieden aan andere functies, zoals voedselvoorziening. Teus Kool, LTO Noord, Gelderland: Eens met de stelling. In de rest van het gebied moet ruimte blijven voor ondernemen. De schaduwwerking moet ervan af. Vanuit LTO is er een onderzoek gedaan naar schaduwwerking en voor 65-70% van het Gelderse grondgebied ligt er een claim op gronden die vervolgens de agrarische sector beperkt. Willem de Beaufort, Gelders Particulier Grondbezit: Het is van het grootste belang de bestaande en nieuwe natuur goed te beheren. Denk hierbij aan de kwaliteit van de natuurgebieden. Govert den Hartogh, Streekcie Rivierengebied-West: Eens met de stelling. De ecologische verbindingen moeten erbij. Kijk niet naar de 11.500 ha, maar naar de doelstellingen voor natuur. Hoe bereik je die doelen en hoe houd je de natuur in stand? Arne Heineman, Natuurmonumenten: Het compacter realiseren van de EHS is oké, maar het moet wel blijven functioneren. Als het niet af is, wordt het beheer duur. Denk bijvoorbeeld aan de watermaatregelen. Herijken en herbegrenzen kan, maar toets tegelijkertijd of het nog wel werkt. Ivo Gelsing, Recron Gelderland: Natuur is belangrijk, maar we moeten geen functies uitsluiten. Vrije tijdsbesteding in de natuur moet mogelijk blijven. M. Loeffen, DLG: Het is van belang natuur te verbinden. Er is heel veel mogelijk met de Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer (SAN). Laat de landbouw de EHS verbinden met het omliggende land. Arjan Vriend, Stichting Landschapsbeheer Gelderland: Er ligt ongeveer 180.000ha EHS in Gelderland en dat moet we in stand houden. Maar er ligt nog veel meer grond buiten de EHS die we ook in stand willen 11
laten. Het landschap van Gelderland moet worden beheerd. Dat dreigt nu te verrommelen en de toegankelijkheid staat onder druk. SLG wil een bijdrage leveren om dat tegen te gaan. Als de provincie zich dat ook ten doel stelt, kan SLG gemeenten en burgers mobiliseren. Volkert Vintges, Gelderse Milieufederatie: Eens met stelling. Zoals in het Gelderse burgerinitiatief: Hartenkreet voor de Natuur zijn verbindingen tussen natuurgebieden nodig. Compact realiseren betekent ook afmaken waar je mee begonnen bent. Alleen dan renderen eerder gedane investeringen. De afgelopen decennia is er al veel natuur verdwenen en staat de kwaliteit onder druk vanuit de landbouw. Daardoor gaat de natuur in Gelderland nog steeds achteruit. Ook eens met de vorige inbreng: Ook buiten de EHS is beheer van het landschap van belang. Gerrit Jan van der Veen, Plattelandshuis Achterhoek en Liemers: Eens met stelling, maar de Nationale Landschappen worden gemist in Uitdagend Gelderland. Afgelopen jaren is er veel gedaan in het Nationaal Landschap van Winterswijk en de Graafschap. Er is met inwoners echt wat opgepakt om samen invulling te geven aan het Nationaal Landschap. Dat moet de provincie nu niet laten liggen. Willem de Beaufort, Gelders Particulier Grondbezit: Particulieren beheren de publieke ruimte al jaren. Dat moet zo blijven en de overheid levert daar aan een bijdrage. Er is een wederzijdse verantwoordelijkheid. Het gaat niet sec om de centen, maar vooral ook om ruimte om te ondernemen. Arne Heineman, Natuurmonumenten: Natuur wordt de laatste tijd neergezet als iets problematisch. Laten we nu eens objectief bekijken en berekenen of dat ook echt zo is. De Veluwe ontvangt 30 miljoen bezoekers per jaar. Laten we geen verkeerde gevoelens oproepen en niet de kip met de gouden eieren gaan slachten. Leo Lamers, Milieuorganisaties: De stelling is hoopgevend. De visie op natuur wordt echter gemist in Uitdagend Gelderland. Waarvoor wil je je inzetten en waarom? Investeren in natuur doe je voor economie, ecologie, water en klimaat. De provincie moet de komende jaren een visie bouwen. Constatering Pieter Plug: Bijna iedereen is het eens met de stelling. Jan-Jacob van Dijk: Ik zie een verschil van inzicht tussen bijvoorbeeld Teus Kool en Volkert Vintges. Twee aspecten haal ik uit de discussie. Het eerste is het financiële aspect. Als we 11.500 ha nog hebben te gaan tot aan 2018 kost dat 650 miljoen euro aan investeringen, exclusief beheer. Los van het feit of je dat voor elkaar krijgt: moeten we dat echt wel willen? Het andere aspect gaat over het ‘uit de EHS halen’. Als je het uit de EHS haalt betekent dat nog geen vrijheidblijheid. Er zal nog steeds een planologische bescherming nodig zijn. Want in deze gebieden willen we geen flats of grote infrastructurele werken. T. Meeuwissen, Staatsbosbeheer: Ik wil graag ingaan op de 650 miljoen euro. In de Gelderse Poort zijn we al enkele jaren bezig met het investeren in natuur en landschap. Dat levert tientallen miljoenen euro’s op. Het gaat niet om de kosten, maar om het rendement! De provincie zou dit anders moeten gaan benaderen. Willem de Beaufort, Gelders Particulier Grondbezit: Verwerven van natuur hoeft niet altijd. Het kan effectiever en goedkoper via particuliere inzet. Peter Schrijver, LTO Noord Gelderland: Het weghalen van de schaduwwerking heeft prioriteit. Al jaren gaat de verkavelingstructuur in Gelderland harder achteruit dan in andere provincies. In die gebieden waar de EHS eraf gaat moet de landbouw dezelfde ontwikkelingsmogelijkheden hebben als nu buiten de EHS. Het gaat erom de landbouwstructuur in Gelderland te verbeteren. De inzet van revolving funds kan daarbij helpen. Thema 2 (ruimte voor inzet derde geldstromen/agrarisch natuurbeheer kan efficiënter) is niet aan de orde gekomen. Thema 3: Landbouw is een belangrijke economische motor voor een leefbaar platteland. Inleider Jan-Jacob van Dijk: Natuur is geen kostenpost, maar het leidt wel tot kosten voor andere sectoren. Kijken we naar de Achterhoek, het Rivierengebied en delen van de Veluwe dan is aandacht voor de economische structuur hard nodig. De agrarische sector lijkt de afgelopen jaren hier het ondergeschoven kindje te zijn geweest. Daarom is deze stelling zo neergezet. M. Jans, Bosgroep Midden-NL: Ten dele eens met de stelling. Recreatie en toerisme zijn ook belangrijke economische motoren.
12
Niels Joosten, burgemeester van Brummen: Niet alleen landbouw, maar ook recreatie en toerisme zijn belangrijk voor de plattelandseconomie. Deze werken ook goed samen; denk bijvoorbeeld aan streekproducten. De provincie moet haar focus niet alleen op de agrarische sector richten. Peter Schrijver, LTO Noord: Eens met de stelling. De agrarische sector levert voor 10% een bijdrage aan de Gelderse economie. Tegenstellingen in het platteland verkleinen als je met elkaar doorpraat over doelen. Vervolgens is de uitwerking zodanig juridisch ingewikkeld dat dat afbreuk doet aan de samenwerking in het platteland. Bart Breman, Alterra: Landbouw speelt in krimpgebieden verschillende belangrijke rollen: bijdrage aan economie, ruimtelijke kwaliteit/landschap en leefbaarheid. De landbouw kan bruggen slaan. Het is echter de uitdaging om op basis van ‘voor wat, hoort wat’ zaken verder te brengen. De landbouw moet dus ook een bijdrage leveren aan de EHS. Constatering Pieter Plug: Het overgrote deel is het eens met de stelling dat landbouw een belangrijke economische motor is. Als de stelling over recreatie en toerisme zou gaan is echter het overgrote deel het ook eens met deze stelling. Leo Lamers, Milieuorganisaties: Beide sectoren zijn belangrijk. Landbouw is een grote factor. Echter 2/3 wordt geproduceerd voor de export. Landbouw en milieu kunnen goed samen gaan, maar nationale plafonds (dierrechten) blijven hard nodig. Jeroen Jong, Gelders Kenniscentrum voor Kunst en Cultuur: Samenwerking in het platteland staat voorop. Kijk naar de ambities in Achterhoek 2020. Samenwerking is de uitdaging. Lees het boek ‘De aantrekkelijke stad’ van Gerard Marlet. Cultuur is belangrijk voor het vestigingsklimaat. Door de stapeling van bezuinigingen bij het Rijk, de provincie en bij gemeenten dreigen de culturele voorzieningen hard te worden geraakt. Laten met samen die uitdaging oppakken. Hein Korevaar, Plant Research International: Landbouw, Recreatie en Toerisme zijn samen belangrijk, bijvoorbeeld voor het product natuur. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) biedt handvaten om hieraan een impuls te geven. Het biedt de landbouw kansen om te overleven, ook in moeilijke gebieden. Willem de Beaufort, Gelders Particulier Grondbezit: Landbouw is een economische factor in het platteland, maar houtproductie bijvoorbeeld ook. Een vitaal platteland wil zeggen dat je functies met elkaar in evenwicht brengt. Daarvoor is samenwerking nodig. Arjan Vriend, Stichting Landschapsbeheer Gelderland: Het bevorderen van samenwerking kan als er een vliegwiel is. Kijk bijvoorbeeld naar de Klompenpaden in de IJsselvallei. Door dat plan kwamen er meer zaken van de grond en ging men in het gebied samenwerken. Wij kunnen helpen om dat te organiseren. Niels Joosten, burgemeester van Brummen: Duurzaamheid biedt kansen. Kijk bijvoorbeeld naar de algenkweek of andere vormen van alternatieve energie. Gelderland kan hierin een koppositie behalen. Arne Heineman, Natuurmonumenten: Landbouw staat voor een gedwongen schaalvergroting. Het is de vraag hoe lang we daarmee door kunnen gaan. Wordt het een industrie met agrarische industrieterreinen? Richt je op duurzaamheid en dan kunnen zaken veranderen. Christel Steentjes, Gelders Genootschap: Denk ook aan de bewoners van het platteland die veelal werken in de stad. Ruimtelijke kwaliteit is belangrijk voor landbouw, recreatie en toerisme en de bewoners. Teus Kool, LTO Noord Gelderland: Zonder landbouw verarmt het buitengebied. Door opschaling van de landbouw bereik je een plus voor het milieu. Laten we daar met zijn allen voor gaan. Jan Jacob van Dijk: Deze stelling leidt tot tegenstelling. De boodschap die ik meeneem is dat landbouw én andere functies een belangrijke economische motor voor het platteland zijn. Deze elementen wil ik meenemen in de uitvoeringsagenda. Op de schaalvergroting van de landbouw (‘de megastallendiscussie’) wil ik nu niet ingaan, want dat staat voor na de zomer geagendeerd in de Staten.
Workshop Zorg en welzijn, regio- en stadscontracten en arbeidsmarktbeleid Voorzitter: dhr. P. Plug. Gedeputeerde: Jan Jacob van Dijk. Verslag: Kees van der Wal Stelling 1: Sociaal beleid is een verantwoordelijkheid van gemeenten, de provincie doet een stap terug Van Dijk: 13
Dat is in lijn met het rapport van de cie. Lodders en het bestuursakkoord: de gemeenten zijn nr. 1 op sociaal beleid. Die keuze vanuit het Rijk wordt ook vertaald in het provinciefonds en de vraag voor de provincie is dan: wat gaan we nog doen en waarom. Inez Pijnenburg, burgemeester Heerde en bestuurslid Zorgbelang: Belangenbehartiging van zorgvragers moet boven-gemeentelijk blijven georganiseerd; hier ligt een taak voor de provincie, de schaal op gemeentelijk niveau is te klein. Martin Schuijer, VNO NCW: Het arbeidsmarktbeleid vraagt een coordinerende rol van de provincie voor de onderkant van de arbeidsmarkt; het belang van POA’s, het samenbrengen van de 3 O’s (ondernemers, overheid, onderwijs). Mw. Bunnik, Interlokaal Nijmegen: Vraagt ruimte voor ontwikkelingen die de gemeente niet oppakt, bijv. een inloophuis voor meiden waar de gemeenten zich in het jongerenwerk vooral richt op probleemjongens; provincie, blijf creatief en een gesprekspartner. Arnold Gerritsen, burgemeester Zutphen: Snapt de keuze van de provincie, het is een heldere verdeling van verantwoordelijkheden, maar hoopt dat de provincie zich niet terugtrekt uit de structuurversterking van zwakke wijken. Q. Shafiq, COS Gelderland: Artikel 13 van de Wmo geeft de provincie ruimte om gemeenten te ondersteunen, vooral waar het gaat om opgebouwde expertise rond de Wmo in deze barre tijden. Toos Vink, raadslid Arnhem: Zij pleit voor startersleningen van de provincie omdat de woningmarkt nu stagneert. Birgitta de Leeuw, Woningcorporatie Mooiland: In de verhouding tussen stad en regio heeft de provincie een rol in het leefbaar houden. Hans Egtberts, Zorgbelang Gelderland: Door de afschaffing van veel PGB’s en door de vele kortingen vallen straks veel mensen tussen wal en schip. R. Kuulkers, Regionaal Meldpunt voortijdig schoolverlaters Achterhoek: Geef het sociaal beleid een andere vorm, combineer het met economie, met arbeid; er is een enorme krapte op de arbeidsmarkt en sociaal beleid kan daar een rol in spelen. Jan Wijnia, gemeentesecretaris Heumen en oud statenlid: De provincie zou een rol moeten spelen bij het versterken van de samenwerking tussen gemeente en een rol bij het bestuursakkoord, de onderkant van de arbeidsmarkt, want daar is veel samenwerking nodig. H. van Welsum, SBOG: Vraagt aan Van Dijk hoe groot de stap is die de provincie op sociaal terrein terug gaat doen. Ged. Van Dijk: De provincie komt met een herijkt sociaal profiel. De 1,5 miljoen euro die er nu al af is komt er zeker niet meer bij. Het arbeidsmarktbeleid valt niet onder sociaal beleid en hij sluit aan bij Wijnia dat de provincie gemeentelijke samenwerking bij bovengemeentelijke onderwerpen kan versterken. Stelling 2: Ondersteuningsinstellingen richten zich exclusief op bovengemeentelijke projecten. Van Dijk: Van de 10 miljoen gaat er nu al 1,5 miljoen af; voor de rest wil hij geen kaasschaafmethode maar echte keuzes. M.J. van Beem, burgemeester Winterswijk: Sommige werksoorten zijn alleen lokaal, zoals vernieuwing integraal jeugdbeleid/CJG’s, en daarbij hebben gemeenten ondersteuning nodig, ze kunnen het niet alleen; als dat dan de reden is om samen te werken heeft dat niets meer met inhoud te maken. Hans Breunissen, wethouder Westervoort: Het aantal ondersteuningsinstellingen kan wel wat minder, maar er werken nu al veel vrijwilligers en de provincie zou heb nadrukkelijk moeten ondersteunen; en daarnaast moeten de ondersteuningsinstellingen naast subsidie ook andere geldbronnen aanboren. Leo Vonk, Federatie Dorpshuizen: Naast boven-gemeentelijk zijn er ook binnen-gemeentelijke projecten, nl. in de kleine kernen, en die hebben ondersteuning nodig, ook om de leefbaarheid van kernen in stand te houden. Brigitte Theeuwen, ELAN: Ondersteuningsinstellingen blijven nodig voor de boven-gemeentelijke schaal van thema’s en kennisuitwisseling.
14
Ged. Van Dijk: De provincie moet haar sociaal beleid verantwoorden naar de Staten. Het budget wordt zeker niet meer. Wat we niet meer gaan doen is onderdeel van de discussie die nu gevoerd wordt. Eerst herijking van het sociaal profiel, dan de financiele consequenties voor de ondersteuningsinstellingen. Mw. Steen, ? Advies aan Van Dijk: bedenk dat het weggooien van opgebouwde structuren straks enorm veel extra tijd en geld kost om ze weer terug te krijgen. Esther Kopmels, Humanitas: De meerwaarde van de provincie is de grotere schaal waardoor vernieuwiend vrijwilligerswerk geborgd kan worden. Eric Verkaar. Zorgbelang: De provincie is sterk in verbinding van thema’s die samenhangen, in intersectorale en integrale verbanden; kijk ook daar naar. Stelling 3: de stads- en regiocontracten dienen uitsluitend voor structuurversterking. Van Dijk: De provincie gaat minder sociale projecte uitvoeren, maximaal 25% van de afspraken in de contracten. En dan gaat het alleen om structuurversterkende projecten (geen sociale projecten om de sociale projecten); dus arbeidsmarktprojecten wel, want die versterken de economische structuren. Corian van de Veen, Colo beroepsonderwijs: Heel goed, maar maak gebruik van bestaande netwerken voor innovatieve structuren. G. Theeuwes, voorzitter POA Achterhoek: De POA’s heb meer continuiteit nodig in de ondersteuning vanuit de provincie, ook als werkgever van een beroepskracht. Arnold Gerritsen, burgemeester Zutphen: Vraagt aandacht voor het sociaal-economisch klimaat en hoopt dat structuurversterking niet op overlegstructuren slaat (dat klopt) maar op de doeln daar achter. Thijs van Beem, burgemeester Winterswijk: Wat is structuurversterkend? Van Dijk: dat is in het economisch vlak. Van Beem: maar sociale structuren dragen daar ook aan bij. En hoe staat het met de ruimtelijke structuur? Al die structuren grijpen op elkaar in. Het opleidingsniveau werkt structuurversterkend. Is dat sociaal? Is dat economisch? Het is beiden. Ingemarie van Klaveren, regio Rivierenland: De provincie moet partner zijn van samenwerkende gemeenten en samen moeten we bepalen wat structuurversterkend is; het is maatwerk. Hans Breunissen, wethouder Westervoort: Versterking van cultuur en sociaal is ook prima voor structuurversterking. De 4 O’s van de POA’s werken prima, maar wel als de provincie haar rol blijft vervullen. Hans Siep, Bouwend Nederland regio Oost en ondernemer: Culturele voorzieningen (zoals de DRU) zijn belangrijk voor het vestigingsklimaat en dus structuurversterkend. ??, Cultuurpact Kennisculturen: We bouwen aan een goede culturele infrastructuur, leg dat eens naast de regiocontracten; dat is een goede stap richting het vestigingsklimaat. Jan de Nooij, De Lindus - Associatie van Ondernemers in De Liemers: Rijnwaarden is een arbeidersdorp met een laag opleidingsniveau, werkers. Help daar 5 mensen zodat zij zich een jaar lang kunnen richten op een eigen bedrijf: dat versterkt lokaal de structuur enorm. Ged. Van Dijk: Wat wij graag willen zien is dat de regio een visie ontwikkelt over waar ze in 2020 willen staan, daar doelen van afleiden voor 2015 en concrete plannen voor 2012 en 2013; en structuurversterking speelt daar een rol in. Samenwerking tussen gemeenten, tussen steden en de regio, is enorm belangrijk: ze moeten in elkaar overvloeien. Planne kunnen cultureel zijn, sociaal, fysiek of economisch, maar de regio moet er mee voor de dag komen. De verbrede samenwerking in de Achterhoek met meer partners dan alleen de gemeenten, dat zouden we graag meer willen zien, ook voor cofinanciering door andere partijen dan alleen overheden. Hans Alberse, burgemeester Oude IJsselstreek: Groot compliment voor de provincie: ze laten zien dat ze anders willen besturen en dat ze daarbij alle partners nodig hebben.
Verslag workshop 1: Cultuur, cultuurhistorie en jeugdzorg Voorzitter de heer E. Klein. Gedeputeerde Annemieke Traag Verslag: Lobke Scheuten Samenvatting: 15
•
• • • •
• •
Wenselijk om de resultaten van de experimenten inzake ‘inzet licht ambulante zorg zonder indicatie van Bureau Jeugdzorg’ in de regio’s Nijmegen en Noord-Veluwe, te delen met overige gemeenten en regio’s en hieruit lering te trekken. Zet de zorg en veiligheid van kinderen en ouders voorop bij de decentralisatie van de jeugdzorg. Zorg voor behoud en goede borging van kennis en ervaring van professionals en provincie Gelderland over de jeugdzorg. Investeer bij cultuurhistorie niet alleen in gebouwen, maak ook de verbinding met het onderwijs voor het doorgeven van de verhalen inzake cultuurhistorie. Stimuleer als overheid cultuur en cultuurhistorie en cultureel en creatief ondernemerschap. Doe dit niet alleen, activeer ook marktpartijen, scholen etc. en samenwerking in netwerkconstructies/ regionale platforms/ -samenwerkingsverbanden voor creatieve denkrichtingen en structurele borging. Jaag vernieuwing aan; overstijg sectordenken en stimuleer het denken in verdienmodellen. Schrap of verminder de provinciale regelgeving (bv. omtrent vergunningverlening) die creatieve en innovatieve oplossingen in de weg staan.
Stelling 1: Overdracht jeugdzorg volgens zorgvuldige Gelderse maat Toelichting door Annemieke Traag op thema en ‘Gelderse maat’: Zorg en veiligheid van kinderen en ouders staat voorop bij de overdracht van de jeugdzorg. Zij mogen niets van transitie merken. De overdracht zo zorgvuldig mogelijk en in goed overleg vormgeven met gemeenten, Bureau Jeugdzorg Gelderland en jeugdzorgaanbieders. Inzet komende jaren gericht op duurzame en optimale aansluiting tussen preventie jeugdbeleid, (geïndiceerde) jeugdzorg en nazorg. Wij bevorderen het behoud van waardevolle kwaliteiten zoals kennis en ervaring. De opgebouwde kennis en ervaring van de 2 experimenten inzake ‘inzet licht ambulante zorg zonder indicatie van Bureau Jeugdzorg’ in de regio’s Nijmegen en Noord-Veluwe delen wij met andere regio’s en gemeenten en trekken hieruit lering voor de decentralisatie van de jeugdzorg. In september zijn de eerste resultaten van deze experimenten/pilotregio’s bekend. Centrale vraag: Wat vindt u nodig en/of hecht u belang aan als het gaat om de taak de overdracht van de jeugdzorg aan gemeenten zo goed mogelijk vorm te geven? Reacties uit de zaal: H. Egtberts, Zorgbelang Gelderland: * Welke inzet pleegt de provincie op het gebied van problemen en klachten van cliënten bij de overdracht? En welke rol krijgen ouders en kinderen in het proces van decentralisatie i.c. worden zij gehoord en betrokken bij het proces van de decentralisatie? * Van belang is om een centraal punt te creëren waar kinderen en ouders met hun vragen terecht kunnen en problemen kunnen melden. * Laat panels van ouders en jongeren meedenken en –praten over de inrichting en vormgeving van de jeugdzorg door gemeenten. Q. Shafiq, COS Gelderland: * Tijdens de regiodebatten betreffende de regionale sociale agenda hebben regio’s al aangegeven welke thema’s zij van belang achten bij de decentralisatie. * Zet in op coherentie en samenhang tussen wensen en visie van zorgaanbieders en regio’s bij de vormgeving van de jeugdzorg. Provincie zet in op warme overdracht van jeugdzorg naar regio’s. * Geef de veranderende samenleving en diversiteit een plek binnen deze visie op de jeugdzorg. H. Breunissen, wethouder gemeente Westervoort: * Van belang is om jeugdzorg niet over te nemen zoals het nu is ingericht, maar juist in te zetten op vernieuwing. Denk daarbij bijv. aan het vraagstuk ‘hoe koppel je de geïndiceerde jeugdzorg aan de backoffice van het centrum voor jeugd en gezin?’. Nadruk zou meer moeten komen te liggen op de kwaliteiten van de professionals. 16
* Hoge verwachting van de resultaten van experimenten in de Noord-Veluwe en Nijmegen. T. van Beem, burgemeester van de gemeente Winterswijk: * Belangen van kinderen en ouders staan bij decentralisatie van de jeugdzorg voorop * Complexe en omvattende taak voor gemeenten om invulling te geven aan een integraal jeugdbeleid en moeilijke doelgroepen. Vraagt binnen de interne gemeentelijke organisatie het nodige ‘duw en trekwerk’. * Gaan de autonome middelen die de provincie inzet in de jeugdzorg mee met de overheveling van de taak naar de gemeenten? Reactie voorzitter workshop: hierop kan de gedeputeerde op dit moment geen reactie geven. In algemene zin kunnen wij als provincie lacunes niet geheel vereffenen. E. van Dijk, SP: * Aandacht voor de drempel die kan ontstaan voor goede zorgverlening indien we van een situatie gaan van 1 loket (provincie) waar jeugdzorgaanbieders zaken mee doen, naar een situatie waarbij er verschillende loketten (gemeenten) zijn. G. Marskamp, regio Noord-Veluwe * De Gelderse maat biedt bij de vormgeving van het experiment inzake ‘inzet licht ambulante zorg zonder indicatie van Bureau Jeugdzorg’ voldoende ruimte en werkt goed. * De bij het experiment geïntroduceerde nieuwe werkwijze in de jeugdzorg sluit goed aan bij de natuurlijke kaders waardoor bureaucratie verminderd. I. van Klaveren, regio Rivierenland * Met elkaar moeten we het vraagstuk verkennen en maak gebruik van bestaande kennis en ervaring. Voorkom dat overal ‘het wiel’ opnieuw uitgevonden wordt. A. Bos, Pactum Jeugd en Opvoeding: * Waardeert dat het belang van kind en ouder voorop wordt gesteld. * Betrek ook zorgaanbieders en de Gelderse Branche jeugdzorg bij de visievorming en vormgeving van de jeugdzorg. * Sluit aan bij pleidooi van Zorgbelang van het belang van een centraal punt voor klachten van cliënten van de jeugdzorg. * Zorg dat de expertise van professionals bij de overdracht zo goed mogelijk geborgd is. Verzoek gebruik te maken van de kennis en ervaring van de Gelderse Branche jeugdzorg. R. Buijs, platform Onderwijs Arbeidsmarkt Achterhoek, FNV-CNV: * Er gaat veel kennis verloren bij sluiting van (vestigingen van) organisaties. Hoe stroomlijn je de kennis van deze mensen? Treedt met ons in contact. Stelling 2: Investeren in cultuurhistorie kan een blijvende economische spin off hebben, juist in krimpgebieden Inleiding door gedeputeerde Annemieke Traag: - De provincie heeft fors geïnvesteerd in de cultuurhistorie in Gelderland, niet alleen voor recreatie en toerisme maar ook voor herstel en restauratie van bv.Gelderse forten en de Waterlinie en de economische impuls die hiervan uitgaat. Cultuurhistorie is essentieel voor het leef- en vestigingsklimaat. Investeren in cultuurhistorie in in het bijzonder krimpgebieden biedt kansen om het toerisme in deze gebieden te bevorderen waarvan een grote economische spin off kan uitgaan. - Van belang is dat de geschiedenis aan nieuwe generaties wordt doorgegeven . - Voor cultureel erfgoed worden waar mogelijk nieuwe gebruiksmogelijkheden ontwikkeld. Overheden, instellingen en bedrijfsleven trekken hierin gezamenlijk op en maken afspraken om blijvend te investeren voor behoud van deze gebouwen. Centrale vraag: Hoe willen jullie, onze partners, dit samen met ons oppakken? Reacties uit de zaal: - F. van Kan, Gelders Archief: 17
* 23 juni vindt de Gelderse Erfgoeddag plaats. Ik nodig u hiervoor uit en met ons mee te denken. - A. van Steen, Flipje en Streekmuseum: * Investeer niet alleen in en gebouwen, maar vertel ook verhalen ven maak hierbij de verbinding met scholen. * De aanwezigheid van cultuurhistorie is belangrijk voor het vestigingsklimaat in een gebied en vaak voor buitenlandse investeerders een interessante factor om zich ergens te vestigen. - W. Hompe, Stichting gebroeders Van Limburg: * Gaat de provincie de bezuinigingen op cultuur compenseren? Wie neemt het initiatief; gemeenten, provincie of ligt dat bij ons? Reactie gedeputeerde Annemieke Traag: * Wij hechten veel belang aan cultuur en cultuurhistorie en hebben hiervoor 30 miljoen voor gereserveerd. * Wij wegen, in samenspraak met, gemeenten wat we belangrijk vinden om inzet op te plegen en te financieren. * Wij zoeken hierbij naar andere financieringssystemen en inzet van marktpartijen voor financiering. Cultureel en creatief ondernemerschap wordt gestimuleerd. - I. Legtenberg, Gemeente Ede * Blij dat de provincie het belangrijk vindt te investeren in cultuurhistorie. * Wij hebben een mooi openluchttheater en hebben plannen voor de kazernegebouwen in Ede. Benieuwd naar de investering die de provincie kan doen cq. wat de provincie hieraan kan bijdragen. - J. de Koning, Platform Gelders Particulier Grondbezit: * De groene natuur wordt vaak alleen op haar ecologische waarde gewaardeerd en niet op haar cultuurhistorische waarde. Aandacht voor groene cultuurhistorie bij de provincie van belang. - M. van Bleek, Gelders genootschap: * Blij dat provincie belang hecht aan het investeren in cultuurhistorie. * Lans breken voor transformatie van en herbezinning op bestaande gebouwen alvorens te besluiten deze af te breken. Provincie kan deze processen stimuleren en op gang houden. - J. Peeryck , Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen * Samenhang in cultuur en cultuurhistorie bij het ensemble van en beheer van natuurterreinen, kastelen en landgoederen in Gelderland. Cultuurhistorie vormt hierbij de leidraad. * Inzet op verbeteren van publieke voorzieningen t.b.v. en laagdrempeligheid toegankelijkheid van kastelen en landhuizen voor publiek. - G. van Reenen, Stichting Oude Gelderse Kerken * Veel kerken komen bij ons met verzoeken voor financiering. * De Antoniuskerk te Vorderen is een kant-en-klaar project alleen de financiering is nog niet rond. Kosten 2,6 miljoen waarvan wijzelf 10% eigen middelen kunnen inbrengen. - J. Alberse, Burgemeester gemeente Oude Ijsselstreek: * Deel de stelling dat van het investeren in cultuurhistorie een economisch spin off uitgaat. * Innovatie in economie, cultuur en cultuurhistorie op een cultuurhistorische plek trekt creativiteit aan. * Activeren van bedrijfsleven en partijen zoals scholen voor structurele investeringen zodat overheden deze financiering kunnen loslaten. Stelling 3: Cultuur is sterk een ondergewaardeerde factor in het vestigingsklimaat (wonen en werken) Inleiding door gedeputeerde Annemieke Traag: Provincie Gelderland werkt samen met andere partners in Oost-Nederland inzake de lobby richting Rijk. Gezamenlijk maken wij ons sterk voor het belang van de cultuursector.
18
-
Cultuur is essentieel voor het leef- en vestigingsklimaat. Cultuur is een belangrijke factor voor het economische klimaat in een stad. Behouden, versterken en vernieuwen van cultureel ondernemerschap.
Centrale vraag: Hoe kun je cultuur als belangrijke factor van o.m. het vestigingsklimaat versterken? Reacties uit de zaal: - P. Oei, InnovatieNetwerk: * Jaag vernieuwing aan en kijk daarbij over sectoren heen, want daarbij zijn veel win-win situaties te creëren. * Stimuleer en denk in verdienmodellen. Bijvoorbeeld door niet alleen te verdienen aan de (eenmalige) verkoop transactie; en te betalen voor het opruimen van de afvalstoffen van het productieproces. Maar door ook te bezien of deze afvalstoffen van dienst kunnen zijn voor productieproces van bv. een andere sector. * Regelgeving omtrent vergunningverlening van provincies staat deze creatieve en innovatieve oplossingen dikwijls in de weg. - J. Teunissen, ArtEZ: * ArtEZ hogeschool voor de kunsten is een samenwerking aangegaan met de HAN, Saxion, RUN, Museum voor Moderne Kunst Arnhem en het Gelders Archief gericht op het ontsluiten van en toegankelijk maken van de modearchieven van hedendaagse ontwerpers voor het brede publiek en voor scholen. De verzameling, toegankelijkheid, het onderzoek en de presentatie van de modearchieven vormt de kern van het initiatief. Ontwerpers en studenten kunnen de archieven bestuderen en zich hierdoor laten inspireren in hun eigen ontwikkeling. * Gemeente Arnhem doet ook mee. Dit initiatief is een voorbeeld van het belang van netwerkconstructies en pilots om initiatieven in de culturele sector mogelijk te maken. - H. Bruggers, Cultuurpact Veluwe: * Samen met gemeenten, cultuurorganisaties en provincie realiseren wij in regionaal verband een nieuwe aanpak voor kunst en cultuur waarbij de inzet gericht is op handhaving van de kwaliteit van cultuurvoorzieningen en het tot stand brengen van inspirerende projecten die een blijvend effect hebben. * Beantwoorden van de vraag wat willen we in stand houden? En van daaruit (door)starten en zoeken naar nieuwe peilers en stimuleren van cultureel ondernemerschap. - J. Hussaarts, Theatergroep Kwatta: * Is een nieuwe voorziening voor het Oostelijk deel van Nederland opgericht die de regio gaat bedienen. Hoe kijkt de provincie hier tegenaan en wat kan zij voor ons betekenen?
Milieu, Klimaat, energie; Innovatiebeleid Voorzitter: Eppie Klein, Ged. Annemieke Traag Verslag: Bert Ravelli Samenvatting 1e stelling: 'Meer Kennis en innovatiekracht zoeken door netwerken te faciliteren' - Makelaar financieren voor Stedendriehoek. Binnenkort gesprek VNO/NCW Stedendrfiehoek (Crama) en gedeputeerde Traag - Aandacht voor versterken samenwerking met Duitsland in kader van Euregio (Krebs/Euregio) - Aandacht voor de Gelderse maakindustrie versterken, binnen en buiten de Achterhoek (Krebs- Euregio) - Vijfjarige renteloze leningen voor de recreatiesector om te komen tot energieneutrale recreatiebedrijven (Gelsing - Recron) - Duurzame oplossing voor door Gelderse landgoederen (ca 45000 ha) geproduceerde biomassa, in samenwerking met bedrijfsleven: notitie naar gedeputeerde (Heemstra, Gelders Particulier Grondbezit). - Politiek leiderschap gevraagd van de provincie, Brabant als voorbeeld (Jeene-gemeente Nijmegen) - Aandacht vragen in Den Haag voor belemmeringen die de landelijke energiewet oplevert voor innovatie in energie-opwekking en -management (Joosten-Stedendriehoek / Brummen)
19
- Aandacht voor het overgrote deel van het MKB dat niet rechtstreeks is aangesloten op de verworvenheden van de Gelderse Valley's (Firet - MKB Nederland Midden / MKB Winstpunt) - Betrek ook kunstenaars bij innovatietrajecten met het MKB (Verberne - Directeur Gelders Kennsicentrum voor Kust en Cultuur) - Pleidooi voor een betere verbinding tussen Gelderland / Achterhoek en Duitsland (Wilschut-Regio Achterhoek) - Aandacht voor de bouwsector en corporatiewereld in verbinding met de RCT's waar het gaat om innovatie op het gebied van energie, klimaat en milieu (Wilschut-Regio Achterhoek). - Bij innovatie niet teveel vanuit eigen regio denken, maar juist verbinding tussen regio's zoeken. Nadruk op open source en open innovatie (Kohlman - directeur IMAGINEZ, namens RCT's) - Op een aanbod in vorige bestuursperiode van de tuinbouwsector in de Bommelwaard om bij calamiteiten stroom te leveren aan het openbaar net is nooit een reactie gekomen. Opnieuw aandacht voor dit aanbod (Kolbach - Streekcommissie Rivierengebied West) Samenvatting 2e stelling: 'Milieubeleid: we doen het wettelijk noodzakelijke.' - Schrijf tenders uit op het gebied van de ontwikkeling van nieuwe energiediensten, energieproducten en technologiën, met inzet van revolverende middelen (Oei - Innovatienetwerk) - Recreatiewereld (Gastvrij Nederland in samenwerking met de maakindustrie) is gestart met het zogenaamde 'electronisch ondernemersdossier', waarin electronisch alle verplichtingen op het gebeid van milieu zijn opgenomen. Uitrol in samenwerking met de provincie? (Gelsing-Recron) - Doe meer met de uit de energiesector verworven provinciale reserves om alternatieve energiebronnen te stimuleren. Overweeg investeren in windenergieprojecten op de Noord `Zee (den Hartogh Streekcommissie Rivierengebied West) - Vereenvoudig de uitvoeringsregels van Natura 2000 om te voorkomen dat veel goede natuur- en milieuprojecten stil komen te liggen (onbekende spreker) Samenvatting 3e Stelling: 'Voor innovatie eenmalige middelen revolverend inzetten' - Betrek bij het vormgeven van beleid en uitvoering rond revolverende middelen de expertise op dit gebied binnen bedrijfsleven en kennisinstellingen, naast de expertise binnen de provincie (Meiberg Programmaleider Stichting Kiemt) - Creëer naast de revolverende middelen ook een potje voor snelle inzet in de vroegste stadia van ideevorming en ondernemerschap.' (Werner - Health Valley) - Syntens biedt haar expertise ten aanzien va het Europees Investeringsfonds EIF aan. Adviseert bovendien de toeleiding van financierings- en investeringsvoorstellen van het bedrijfsleven goed te organiseren. (Karnebeek-Syntens) - Zet publiek-private samenwerking en revolverende middelen in om de ontwikkeling van private decentrale energieopwekking en het transport van deze energie naar de eindgebruiker over publieke netten goed van de grond te krijgen (van de Pol-KvK Midden Nederland / GMB Beheer BV) - Faciliteer de bestaande bouw, zowel de huur- als de particuliere sector, waar laagrentende leningen een flinke stimulans kunnen zijn. Bij het opzetten van lokale, duurzame energiebedrijven door burgers is financiering telkens het probleem (Visschers - Gelderse Milieufederatie) - Zet een revolverend fonds op ten behoeve van landbouwstructuurverbetering, met name voor grondgebonden land- en tuinbouw (melkveehouderij en akkerbouw). LTO heeft daarover een notitie gereedliggen.' (Elzinga - LTO Noord Gelderland)
Inleiding van de workshop door Statenlid Eppie Klein: De heer Klein spreekt eerst een welkomstwoord uit. Hij stelt dat genodigden niet naar het Cinemec zijn gekomen om met een zak Euro's naar huis te gaan, maar wel om suggesties te geven. Provinciale Staten wil samen met de zaal door de stellingen van de workshop heenlopen. Het verslag van de workshop zal een belangrijke rol spelen bij de vergadering van de Statencommissie Economie op 22 juni èn het Statendebat dat op 29 juni plaats zal vinden. Inleiding van de workshop door Gedeputeerde Annemieke Traag: Mevrouw Traag begint haar inleiding door te zeggen dat zij 'van buiten' komt, met een achtergrond in Twente en de Achterhoek. Zij is verbonden geweest aan de Universiteit van Twente en is daar ook 20
gepromoveerd. Ze heeft ‘iets’ met kennnisvalorisatie (kennisoverdracht naar het bedrijfsleven, de weg van kennis en kunde naar kassa), wat haar nu goed uitkomt in haar portefeuillle. Deze omvat immers naast klimaat en energie ook innovatie. Annemieke heeft in de eerste zes weken van haar lidmaatschap van Gedeputeerde Staten van Gelderland al bezoeken gebracht aan de Universiteiten van Twente, Nijmegen, de ROC en de Hogeschool Arnhem Nijmegen. Voor haar is de 'triple helix' erg belangrijk: we moeten het hebben van samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen, waarbij het vooral van de laatste twee zal moeten komen. Annemieke en haar collega's zijn dan ook zeer benieuwd wat de Provinciale overheid voor deze twee kan betekenen en vooral...wat de drie stakeholders voor elkaar kunnen betekenen. 1e Stelling: 'Meer Kennis en innovatiekracht zoeken door netwerken te faciliteren' Inleiding op de stelling door de gedeputeerde: 'We hebben in Gelderland al een aantal succesvolle Valley's, zoals Food Valley en Health Valley, waarvan de laatste is doorontwikkeld naar de RedMedtech Highway met daarin Eindhoven, Nijmegen en Twente. Die ervaring wordt nu uitgebouwd naar de nieuwe cluster EMT (Energie en MilieuTechnologie) en heeft al geleid tot de Betuwse Bloem in de tuinbouwsector. Dan zijn er de RCT's (Regionale Centra voor Technologie), het Gelderse ondersteuningsnetwerk door en voor het MKB. Verbintenissen tussen ondernemers en kennisinstellingen leveren succesvolle netwerken op, waarin we de komende jaren willen bijven investeren. Studenten verbinden zich met elkaar verbinden in bedrijfsverzamelgebouwen en op campussen. De Provincie wil daaraan bijdragen, ook in fiananciële zin. We denken er ook over na hoe we provinciale financiële middelen op een andere, modernere een adequatere manier kunnen inzetten. Daar gaat de derde stelling van deze workshop over. De gedeputeerde vraagt wat de aanwezigen in de zaal van de provincie verwacht, niet alleen in de vorm van geld. Maar ze vraagt ook wat wat kennisinstellingen, bedrijven of gemeenten zelf kunnen bijdragen. Statenlid Klein vraagt de zaal wie er in de Care Valley woont, in de Health Valley, wie er een relatie heeft met Food Valley. Levert niet al teveel vingers op. Maar hij wijst er vervolgens op dat Wageningen en Food Valley in China grote naamsbekendheid genieten, en niet alleen vanwege de Gelderse handelsmissies naar China. Vervolgens is het woord aan de zaal. Reacties uit de zaal: - Crama - voorzitter VNO/NCW Stedendriehoek 'In mijn regio is ‘Stedendriehoek Onderneemt' ontwikkeld, door de drie O's (onderwijs, ondernemingen, lokale overheid), ondersteund door de vierde (Provincie). Het project loopt nu 1 jaar, de projecten zijn gegund. Die moeten innovativiteit en economische slagkracht tonen, anders worden ze niet geholpen. Binnen één jaar zijn 450 nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd, die omgerekend Eu 1200,- per arbeidsplaats hebben gekost. Dit is goedkoper dan elders. Tevens is een samenwerkingsverband met Alliander gevormd onder de naam 'Stedendriehoek Onderneeemt EnergieNeutraal (SOEN)'. Doel is de Stedendriehoek echt energieneutraal te maken en volledig self-supporting. Als voorbeeld: het huisvuil wordt nu in de eigen regio verwerkt, wat al 16% energiebesparing oplevert ten opzichte van transport naar bijvoorbeeld Duitsland. Crama zoekt bij de Provincie verbinding en ondersteuning, niet altijd in de vorm van geld. Maar wat dat laatste betreft zou Stedendriehoek graag een makelaarsfunctie hebben. Men zal daar binnenkort met de gedeputeerde over spreken.' - Krebs - secretaris Euregio 'Vraagt om aandacht voor de aansluiting tussen Achterhoek en de Euregio. De Duitse economie is koploper op het gebied van innovatie in klimaatbeleid. Er zijn kansen voor samenwerking over grenzen heen ten aanzien van technologietransfer van hogescholen naar MKB. Niet alleen aandacht voor Food en Health Valley, maar ook voor de maakindustrie met een stevige positie in de Achterhoek. Vraagt specifiek aandacht voor die sector, die de gedeputeerde nog goed kent uit Twente.' - Gelsing - regiomanager Recron 21
'Recreatiesector wil in de Achterhoek project starten om tot energie-neutrale recreatiebedrijven te komen. Gaat alleen gebeuren als de investering daadwerkelijk door de ondernemer wordt terugverdiend. Men zou graag zien dat daarvoor een renteloze lening van vijf jaar van de zijde van de provincie komt: mooie invulling voor het 'revolving fund' voor de Provincie.' - van Heemstra - Gelders Particulier Grondbezit ' Vraagt aandacht voor een bestaand initiatief van landgoedeigenaren in Gelderland met een totaal areaal van ca. 45.000 ha. Zij hebben grote problemen met hun tak- en tophout, genereren daarmee veel biomassa. Zij onderzoeken hoe zij in samenwering met loonbedrijven, aannemers en gemeenten en gebiedspartijen kunnen dit probleem kunnen aanpakken. Men vraagt de Provincie om samenwerking om hun initatief bekendheid te geven zodat de schaal vergroot kan worden en efficiency kan worden bereikt. De heer Heemstra heeft hierover een notitie voor de gedeputeerde.' - Jeene – Wethouder Economie gemeente Nijmegen 'Innovatie is voor het eerst als corebusiness ingezet door de provincie en dat vindt hij heel goed. Hij wil nu een stap verder gaan dan alleen netwerken faciliteren. Hij vraagt nu om politiek leiderschap, naast al hetgeen ondernemers en kennisinstellingen doen. Brengt iedereen stap verder. Jeene wijst op de manier waarop Brabant dat doet.' - Joosten - vice voorzitter Stedendriehoek, burgemeester Brummen ‘Vraagt of gedeputeerde Traag van Soenen houdt... wat staat voor Stedendriehoek Onderneemt Energieneutraal. Dit ijniitaife staat voor de maakindustrie, innovatie en energietransitie. De landelijke energiewet is redelijk belemmerende voor dat hele traject. Joosten verzoekt om hiervoor aandacht te vragen in Den Haag.' - Firet - MKB Nederland Midden / MKB Winstpunt Er zijn in Gelderland '70000 ondernemingen met meer dan 5 werknemers. Het werk rond de Valley's en technologietranfer vanuit universiteiten naar het MKB zal misschien 1000 van deze ondernemers bereiken. Heel veel innovatie gaat over dienstverleningsinnovatie, nieuwe businessmodellen, marktinnovatie. Gaat dan om méér dan technologie. Firet vraagt daarvoor aandacht van de provincie. Het gaat ook over die recreatieondernemerr die naar nieuwe businessmodellen zoekt. Laat het een het ander niet uitsluiten' - Verberne - Directeur Gelders Kenniscentrum voor Kust en Cultuur ' De kracht van de creatieven in de provincie moet meegenomen worden. Met name beeldend kunstenaars. Er is nu een project dat relaties gaat leggen tussen beeldend kunstenaars en MKB bedrijven die een innovatievraag hebben. Provincie zou daartoe kunstenaars moeten uitdagen, hoe schakel je kunstenaars in bij de bestaande netwerken.' - Pieper - Dijkgraaf Rijn en IJssel 'Het waterschap heeft een aantal uitdagingen waarbij via innovatie op het gebied van milieu en energie bijvoorbeeld afvalwater energie kan gaan opleveren. Het waterschap vraagt om integraal beleid, niet alleen van één gedeputeerde. Samenleving ontwikkelt zich horizontaal met veel creativiteit en lerend vermogen. De provinciale overheid wordt uitgedaagd om hierin ' een beetje hybride' te zijn, wordt gevraagd om verbinding, verdere stimulering van dynamiek.' - Wilschut - secretaris-directeur Regio Achterhoek ‘Onderschrijft een pleidooi voor een veel betere verbinding tussen Gelderland en Duitsland. Hiervoor zet de Achterhoek zich ook in. Daar is ook een verband ontstaan tussen de bouwondernemers / Bouwend Nederland en het Achterhoeks Corporatieoverleg om te bekijken of men een bijdrage kan leveren op het gebied van duurzaamheid. Kennis aantrekken, huizen aanpakken, daar heeft de huurder ook wat aan. Daaromheen ontstaat een netwerkje dat het waard is om ondersteund te worden. Het ACT (Achterhoek Cenrtrum voor Technologie) speelt daarin een rol, maar daarbij gaat het om de mensen en de netwerken, mensen zoals Martin Stor, directeur ACT'. - Kohlman - directeur IMAGINEZ, namens RCT's 22
‘Haar valt op dat het heel veel over innovatie gaat waarbij we veel piketpaaltjes slaan en het dan over de eigen regio hebben. Juist de crossovers tussen regio's zijn van belang. Dat onderschrijven de RCT's ook door over grenzen en barrieres heen te werken. Creëer koppelpunten, daag elkaar uit om vernieuwing aan te gaan over grenzen heen, blijf niet denken in afgebakende kennis- en geografische gebieden. Er zijn een paar Gelderse valley's, maar is daarnaast heel veel meer land. Kohlman gelooft in open source en open innovatie.' - Kolbach - Streekcommissie Rivierengebied West ' Bij een helikopterongeval enkele jaren geleden werd een hoogspanningsleiding over de Waal beschadigd met als gevolg dat de regio een aantal dagen zonder stroom heeft gezeten. De Bommelerwaard is één van de weinige regio's die geen lus heeft in haar hoogspanningsnetwerk en dus maar via één leiding gevoed kan worden. Twee jaar geleden heeft Kohlbach in gesprek met de gedeputeerde en de directeur van Alliander aangeboden om de glastuinbouw van de Bommelerwaard bij zulke clamiteiten stroom te laten leveren. Er staat een capaciteit van 100 MW, maar dan zal de netbeheerder er wat aan moeten doen. Na dat gesprek van twee jaar geleden heeft Kolbach niets meer over dit thema gehoord. Hij vraagt er opnieuw aandacht voor'. 2e Stelling: 'Milieubeleid: we doen het wettelijk noodzakelijke.' Inleiding Annemieke Traag 'Dit is een stelling, geen constatering. We doen in ieder geval het wettelijk noodzakelijke op gebieden als geluid, lucht, bodem, met name de gezondsheidsaspecten daarvan en de externe veiligheid. Politiek is dit niet zo spannend meer. Nederland (en Gelderland) zouden schoon zijn? Reden om te stoppen met milieubeleid? Dat is zeker niet het idee van Gelderland. Naast milleu gaat het ook om klimaat, energie en energiebesparing. Wij zijn van mening dat allerlei milieumaatregelen goed benut kunnen worden om oplossingen te bieden voor maatschappelijke problemen. Stil asfalt is hier een goed voorbeeld van. Provinciale wegen worden opnieuw geasfalteerd met stil asfalt, wat omliggende woningen grote voordelen oplevert ten aanzien van woonkwaliteit en gezondheid. Luchtkwaltitet in scholen is een ander voorbeeld waarin de kommnende jaren geïnvesteerd zal worden om zo gezonde lucht voor onze kinderen te garanderen. Dit zijn voorbeelden waaruit blijkt dat we graag meer doen dan het wettelijk noodzakelijk, dat we milieumaatregelen nog beter kunnen en willen toepassen,' Reacties uit de zaal: - Oei - Innovatienetwerk 'Voor scholen zou een tender kunnen worden uitgeschreven om allerlei energiediensten aan te bieden met daarachter een revolverend fonds. Hierdoor kunnen allerlei opgaven die zich laten terugverdienen beter toegankelijk gemaakt worden voor bedrijven die daarop kunnen inschrijven. Stimuleert de markt om met oplossingen te komen voor die scholen die zichzelf dan ook laten terugverdienen. Versnelt zo de ontwikkelingen. Geldt ook voor gemeentleijk en provinciale gebouwen: zie wat een groen dak kan doen, schrijf daarvoor een tender uit en laat zien dat je ook op dit gebied een leider kunt zijn, zoals de provincie Brabant ook demonstreert. Als buitenlands voorbeeld noemt hij het 'Musee Quai de Branly' in Parijs, waar een geheel groene wand staat met bloemen waar het publiek zeer enthousiast op reageert.' - Gelsing - Recron 'Hij stelt dat veel mkb-bedrijven niet weten aan welke regels ze moeten voldoen, dus ook niet kunnen zeggen of ze eraan kunnen voldoen... In de recreatiewereld is gestart met het zogenaamde 'electronisch ondernemersdossier', waarin electronisch alle verplichtingen op het gebeid van milieu zijn opgenomen. Het is een project van 'Gastvrij Nederland' in samenwerking met de maakindustrie, dat ook in Gelderland gaat lopen. Recron zou het graag in samenwerking met de provincie uitrollen.' - den Hartogh - lid Streekcommissie Rivierengebied West ' We zijn met de energievoorziening op een cruciaal punt beland, de kernongevallen in Fukushima, Duitsland dat stopt met kernenergie, stijgende olieprijzen... 23
Den Hartogh vindt dat Gelderland, dat veel verdiend heeft aan de energiesector, méér zou kunnen doen dan het wettelijk noodzakelijke bij het stimuleren van alternatieve energiebronnen. Hij maakt zich vooral zorgen over windmolenbeleid, dat veel weerstand onder de bevolking ondervindt. Daar zou meer bestuurlijke druk achter moeten, vanuit het belang voor de toekomst van onze kinderen. Den Hartogh stelt voor dat de provincie gaat investeren in windenergieprojecten op de Noordzee. De provincie zou een deel van haar reserves daarin kunnen investeren en zo een mooi rendement kunnen maken.' Onbekende spreker: ‘Stelt Natura 2000 aan de orde. Door de uitvoeringsregels worden zoveel belemmeringen en weerstand opgewekt dat goede milieu- en natuurprojecten stil komen te liggen. Als de provincie bedoelt dat zij het wettelijk noodzakelijk doet en niet een kop zet op allerlei Europese regels, dan is hij blij dat er minder regels zijn en komen, maar vooral dat zo met de natuurontwikkeling, energie- en milieubeleid een stap voorwaarts gemaakt kan worden. Daar zou de provincie de komende periode heel veel goed werk kunnen doen.' 3e Stelling: 'Voor innovatie eenmalige middelen revolverend inzetten' Inleiding Annemieke Traag 'Als Gelders college hebben we Eu 100 mln ter beschikking gesteld in de vorm van revolverende middelen. We denken nu intern na hoe je daar in de praktijk mee om kunt gaan. We willen niet alleen eenzijdig subsidies verstrekken maar ook kijken naar garanties, leningen en investeringen. Dat gebeurde natuurlijk ook al op diverse plaatsen.Maar het nieuwe en revolverende zit erin dat we, na geïnvesteerd te hebben in een bedrijf of een ontwikkeling, bij een positief rendement middelen weer terug kunnen laten vloeien in een fonds of innovatiefonds. Daarmee worden ze weer inzetbaar voor de economie en nieuwe investeringen. PPM Oost, de participatiepoot van Oost NV, doet al iets dergelijks. Ook samen met hun willen wij bezien of en hoe middelen revolverende kunnen worden ingezet ten behoeve van technische onderwerpen als energie- en energietransitie, maar ook culturele zoals cultuurhistorie. Samen met u, met mensen die ervaring hebben met revolverende middelen, kijken we hoe we optimaal kunnen borgen dat dit soort middelen, als ze renderen, weer kunnnen terugkeren in de fondsen en opnieuw inzetbaar worden, We zoeken ook aansluiting bij het Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie, de Europese Bank en het Europeres Investerings Fonds. Het gaat erom om publieke middelen te laten 'rondzingen'. Daarvoor praat de provincie graag met deskundigen op dit gebeid.' Voorzitter Klein kan zich vervolgens voorstellen dat deze uitnodiging tot het publiek inbrengen van reacties ook op weerstand kan stuiten om hierover publiekelijk teveel te ventileren. Hij nodigt de zaal uit in dat geval op een later moment de gedeputeerde onder vier ogen aan te spreken.' - Meiberg - Programmaleider Stichting Kiemt 'Revolveren betekent dat er ook ergens een winst gemaakt kan worden om elders verliezen te compenseren. Betekent dat er expertise nodig is om tot beoordeling te komen. Meiberg pleit er van harte voor om daartoe expertise vanuit bedrijfsleven en kennisinstelingen in te zetten, naast de expertise van de overheid.' - Werner - voorzitter Health Valley 'Revolverende middelen zijn een goede zaak, maar niet voor de eerste fase van innovatie. Waar echt nieuwe ideëen geboren worden, daar is nog geen belofte dat er ooit geld terugkomt. In die eerste stadia is het zeer moelijk enkele tienduizenden euro's te vinden om ideëen op hun haalbaarheid te onderzoeken. Misschien gaat het tien keer mis, een enkele keer goed, maar daar zitten vaak wel de grootste en beste ideëen tussen. Die vind je minder bij de grote bedrijven. Overijssel heeft een regeling gehad gericht op de allervroegste stadia van ideevorming en ondernemerschap. Werner geeft de gedeputeerde mee na te denken om naast revolverende middelen gericht op de latre fasen van ondernemerschap ook een potje te creëeren voor hele snelle inzet in de vroegste stadia.' - Karnebeek - adviseur Syntens 24
'Syntens heeft recent ervaring opgedaan met Europa en het Europees Investeringsfonds EIF bij het zoeken naar wegen om revolverende middelen in te zetten. Er is een studie gedaan in Limburg waarin duidelijk is aangegeven dat dergelijke middelen zinvol zijn om bepaalde bedrijven te financieren in hun innovatietrajecten. Bedrijven zijn best bereid om middelen terug te betalen. Dit is momenteel langs reguliere weg vaak moeilijk. Karnbeek adviseert de toeleiding van de juiste businesscases op goede wijze te organiseren en bedrijven op juiste manier te ondersteunen om innovaties tot een succes te maken.' - van de Pol - Algemeen Bestuur KvK Midden Nederland, directeur GMB Beheer BV (water- en energiesector) 'Vraagt aandacht voor publiek-private samenwerking. Op het gebied van duurzame energie speelt de ontwikkeling naar decentrale opwekking van energie in de private sfeer, die over publieke netwerken bij de eindgebruiker moet worden gebracht. Veel initiatieven lopen daarin vast, oa. door de problematiek van aanbesteden op een moment dat nog veel van de innovatie gestalte moet krijgen. Met publiek geld zou in de publiek-private samenwerking een goede opstap gemaakt kunnen worden.' - Visschers - Gelderse Milieufederatie 'Plijt voor het 'maken van meters', door middel van het faciliteren van bijvoorbeeld de bestaande bouw, zowel de huur- als de particuliere sector, waar laagrentende leningen een flinke stimulans kunnen zijn. Bij het opzetten van lokale, duurzame energiebedrijven door burgers is financiering telkens het probleem. Hij noemt als voorbeeld Overijssel met haar energiefonds.' - Elzinga - LTO Noord Gelderland 'Innovatie en landbouw gaat goed samen, voorbeelden zijn Food Valley en Betuwse Bloem. LTO heeft een concreet voorstel voor een revolverend fonds tbv landbouwstructuurverbetering, met name voor grondgebonden land- en tuinbouw (melkveehouderij en akkerbouw). Betekent dat er middelen vrij moeten worden gemaakt om gronden te verwerven, die meedraaien in ruil ter verbetering van de verkavelingsssituatie van grondgebonden bedrijven. Geld komt na afronding van het project weer terug, alleen moeten zekere risco- en rentelasten worden gedekt. LTO heeft daarover een notitie gereedliggen.'
Workshop: Algemeen Bestuur (bestuursstijl), Sport Voorzitter: Mevr. Renske Waardenburg. Gedeputeerde: Jan Markink. Verslag: Bas van de Meerendonk 1. Samenwerking, bestuursstijl Gedeputeerde Markink wil een sterk Gelderland. Een krachtige Gelderse samenleving waarin goed wordt samengewerkt. Geen inzet op praatclubs, maar snel projecten realiseren, samenwerken met partners die meebepalen, meedoen en meebetalen. Mevr. Willems (verbonden aan het programma Waalweelde) vindt de voorgestane werkwijze fantastisch: het is goed om als provincie samen te werken met partners die willen meebepalen, meedoen en meebetalen. Betrek bedrijven, burgers, bestuurders en ambtenaren. Breed insteken, het echt samen doen, dat geeft een goede spin-off. Maar het is niet altijd gemakkelijk en kost tijd. De verleiding is groot om dan terug te glijden in oude methodes: niet doen! Pak de regiefunctie. Motto: we doen het samen. Dhr Peters (voorzitter Provinciale Raad voor het Omgevingsbeleid, PRO) ziet in Gelderland een provincie die echt verantwoordelijk is voor het omgevingsbeleid en die verantwoordelijkheid als middenbestuur ook waarmaakt. Gelderland neemt verantwoordelijkheid en draagt dat ook uit. Daarbij erkent de provincie ook de verantwoordelijkheden van gemeenten en Rijk. De gekozen manier van samenwerking spreekt aan en past in de huidige netwerksamenleving. Kanttekening is dat de provincie op een aantal vlakken een eigen verantwoordelijkheid heeft en die ook zal moeten pakken (zie ook recent PRO-advies hierover). Laat ook zien wat je zelf vindt. Dhr Kaiser (burgemeester van Doetinchem, voorzitter regio Achterhoek, spreekt op persoonlijke titel) is het eens met de heer Peters. Hij stelt enthousiast en trots: Gelderland heeft het middenbestuur opnieuw uitgevonden in Nederland. Gelderland geeft op een prima manier invulling aan deze rol en zou daar trots(er) op moeten zijn. Hij roept de provincie op om leiderschap te tonen en met een visie te komen. En om regie te voeren. Wees aansprekend voor gemeenten en samenleving. Neem vanuit je eigen visie de mensen mee. Wees niet te bescheiden. Ook vindt hij dat de provincie alleen zou 25
moeten samenwerken met partners die dezelfde bezieling hebben voor de provincie als middenbestuur. Gedeputeerde Markink geeft aan dat Gelderland zeker eigen keuzes maakt en duidelijk kiest waarmee wel en niet zal worden doorgegaan. De provincie beperkt zich tot haar kerntaken. De heer Jeene (wethouder Nijmegen - grote stad en centrumgemeente) is het eens met de voorgestane wijze van samenwerken. Hij wijst op de sterk verminder(en)de financiële mogelijkheden van gemeenten. Gemeenten worden zwaar getroffen en niet alles is meer mogelijk. Hij onderschrijft dat commitment via geld tot uiting komt. Hij bepleit strakke afspraken per project en roept op tot diversificatie in de cofinanciering. De heer Palm (Gelderse Sport Federatie) vraagt of partijen die niet mee kunnen betalen niet mee mogen doen. De heer Ravesloot (WUR) geeft aan dat zij graag meedoen met hun intellectuele eigendom. Kennis is een vorm van kapitaal en kan zo ook gezien worden als bijdragen. Wel is het belangrijk dat er bij een project meerdere financiers zijn. Het werken in coalities houdt je scherp. Risico bij anders financieren (revolving fund) is dat ondernemers hier wellicht nog niet aan toe zijn. De heer Van Riswijk (burgemeester gemeente Druten) vindt het geven van een impuls aan het begin van een project een belangrijke rol voor de provincie. Blijf deze financiële startimpulsen uitdelen en regel dat de samenleving (gemeenten en maatschappelijke organisaties) het later overnemen. De heer Vonk (Federatie Dorpshuizen Gelderland) geeft aan graag te willen samenwerken. Hij benadrukt het belang van het platteland voor de vitaliteit van de samenleving. De federatie werkt al goed samen met de Vereniging van Kleine Kernen Gelderland. Aandacht voor platteland is belangrijk in tijden waarin de aandacht voor het grootstedelijke denken dominant is. 2. Gemeentelijke samenwerking Steeds meer gemeenten onderzoeken samenwerking. Dat gebeurt al op veel terreinen en nu ook in het kader van de geplande decentralisaties (o.a. jeugdzorg en werken naar vermogen). Gelderland wil gemeenten daarin tijdelijk faciliteren en helpen. In extremo is herindeling niet uitgesloten, maar wel energie nodig van onderaf. Provincie heeft regierol en wil niet als boeman gezien worden, maar als het nodig is grijpen we in. Dhr Peters (voorzitter Provinciale Raad voor het Omgevingsbeleid, PRO) vindt samenwerking goed zolang gemeenten er samen uitkomen. Als gemeenten er niet samen uitkomen dan moet je als provincie helder zijn en de regie nemen. Pak je verantwoordelijkheid als provincie. Dhr Wijnia (gemeentesecretaris Heumen) vindt het goed dat de provincie gemeente ondersteunt die over hun grenzen heen denken en samenwerking zoeken. Hij geeft aan dat het belangrijk is om als provincie zaken te doen met sterke partners. Het initiatief ligt in eerste instantie bij een gemeente. Kies je voor samenwerking met een buurgemeente of meer regionaal. Maar provincie heeft ook een verantwoordelijkheid ten aanzien van de financiële positie van gemeenten. Soms is provinciaal ingrijpen nodig met het oog op samenwerken en herindeling. Krachtiger optreden van de provincie, zoals bij problemen in Maasdriel en Millingen is gewenst, stelt hij in antwoord op de vraag van dhr Wanrooij (gemeentesecretaris Neerijnen en Statenlid) Dhr Lenselink (NOC*NSF) gaf aan dat tegenwoordig veel zaken (bijv. sport) niet alleen over gemeentegrenzen heen gaan, maar ook beleidsgrensoverschrijdend zijn. Voorbeeld is het project: Jongeren op gezond gewicht. Dat raakt aan wijkwerken, voeding, sport, gezondheid, ruimtelijke inrichting. De provincie heeft hierbij ook een rol. De heer Kaiser (burgemeester van Doetinchem, voorzitter regio Achterhoek, spreekt op persoonlijke titel) benadrukt het belang van samenwerken over de grenzen (provincie, ook naar Duitsland) heen. Niet alleen op bestuurlijk niveau, maar ook inhoudelijk door maatschappelijke organisaties. 3. Sport Gelderland ziet sport als kerntaak voor de provincie, ook al is dit geen kerntaak volgens regeer- of bestuursakkoord. Niet sport om de sport, maar sport in samenhang met ruimtelijke ordening, economie en werkgelegenheid. Ook hebben we de blik op 2028 met het Olympisch plan. Gelderland Sportland is al ingezet door het vorige college van GS. Mevr. Van Pelt (Gelderse Sport Federatie) vindt sport provinciale kerntaak. Visie op sport kan nog scherper. Samen met partners vormgeven. Provincie heeft hierin belangrijke regiefunctie en stimulerende taak. Dhr Ravesloot (WUR) bepleit provinciale inzet op het initiatief ‘Maatschappelijk Verantwoord Verenigen’, opgezet door Jeroen Joon (www.platformmvv.nl). WUR (vanuit gezonde voedingslijn) neemt deel, evenals 26
gemeente Zutphen, ook NOC*NSF en enkele grote sportbonden. Dit pleidoii wordt ondersteund door de heer Lenselink (NOC*NSF). Hij benadrukt dat dit initiatief de brug slaat van de sport naar de maatschappij. Dhr Jeene (wethouder gemeente Nijmegen) bepleit provinciale inzet op het Nijmeegse initiatief Topsport en Innovatie Park (TIP). In dit project participeren al UMC Nijmegen, RU, Maartenskliniek, CWZ, HAN, 4 sportclubs, NEC en het wordt de plek voor sport, innovatie en economie. Dhr. Van Riswijk (burgemeester van Druten) roemt de kulturhusen als geslaagd provinciaal initiatief. Daarbij zou in de toekomst moeten worden gekeken of in dit verenigingsgebouw ook breedtesport in Kulturhusen een plek zou kunnen krijgen. In het verleden was dat altijd onmogelijk. Graag breedtesport in combinatie met andere samenlevingsverbanden. Dhr. Kaiser (burgemeester Doetinchem, vz regio Achterhoek, spreekt op persoonlijke titel) legt duidelijk het verband tussen sport & gezondheid in de volle breedte. De betekenis van sport voor de gehele maatschappelijk is groot. Provincie kan als spin in het web fungeren voor het bevorderen van horizontale verbindingen. Pleit voor het werken aan Het Gelderse Model. Doetinchem als centrumgemeente biedt zich hierbij aan, mits de provincie hierbij ook flink meedoet.
Workshop financieel beleid, investeringsagenda en provinciale kerntaken Voorzitter: mw. Waardenburg Gedeputeerde: hr. Markink. Verslag; Dirk-Jan Velderman.
Samenvatting De workshop omtrent financieel beleid, investeringsagenda en provinciale kerntaken heeft met name de operationalisatie van de nieuwe bestuursstijl aan de partners getoond. Eigen inbreng is een eerste toetst bij de vraag om provinciale steunen en eigen inbreng –geld of expertise- zijn partners bereid te leveren. Afgaand op de inbreng van de aanwezigen lijkt dit niet op bezwaren of grote weerstand te stuiten. Introductie De voorzitter introduceert zichzelf en de gedeputeerde en legt kort uit waarvoor de workshop is bedoeld. Ze benadrukt hierbij dat er partners vandaag vooral ideeën en projecten kunnen aandragen ter concretisering van de uitvoeringsagenda. De gedeputeerde beaamt dit en zegt toe dat aanwezigen het verslag van de workshop en de definitieve versie van de uitvoeringsagenda krijgen c.q. voor hun wordt ontsloten. Tevens geeft hij aan dat na deze bijeenkomst het interactieve contact met partners zal worden voortgezet in een nader te bepalen vorm. Stelling 1) De uitvoeringsagenda is – binnen het financieel kader - flexibel Gedeputeerde ligt de stelling toe. Hij geeft aan dat de hoogte van de investeringsagenda is bepaald op € 825 mln voor de komende coalitieperiode en dat deze (vooral) wordt ingezet op de thema’s van het coalitieakkoord te weten. 1) Mobiliteit, 2) Economie, 3) Stad®io en 4) Vitaal platteland. Hij geeft eveneens aan dat de € 825 mln flexibel inzetbaar is in de verschillende jaartranches van de coalitieperiode en dat het college nu vooral opzoek is naar projecten die in het kader van de ‘vliegende start’ (jaartranche 2011) kunnen worden uitgewerkt. Mw. Peeryck (Geldersch Landschap) reageert op de toelichting van de gedeputeerde. Zij vraagt zich af hoe het Geldersch Landschap met haar projecten in één van de thema’s valt. De gedeputeerde geeft aan dat deze projecten wellicht binnen Vitaal platteland kunnen vallen, maar schetst daarbij ook het beeld dat projecten wellicht vallen binnen de bestaande programma’s van de begroting. Hij geeft aan dat bestaande programma’s in die zin gewoon doorlopen. Hr. Schut (Gemeente Lingewaard) roept n.a.v. de eerste stelling op om keuze 5 en 9 uit de Koersnota te combineren in het tuinbouwgebied Bergerden. Hij geeft aan dat er door innovatieve technieken gestreefd wordt naar een energie-neutrale regio en hij roept de provincie op te participeren. Op de vraag van de gedeputeerde wat de gemeente meebrengt in het project geeft hr. Schut aan dat de gemeente o.a. een mijnbouwvergunning heeft afgegeven t.b.v een innovatieve techniek en reeds opstartkosten heeft gemaakt. 27
Mw. Buckens (Regionaal Bureau Toerisme KAN) reageert op de stelling door de gedeputeerde te complimenteren met de geschetste flexibiliteit en door het belang van samenwerking te benadrukken. Hr. Beekhuijsen (Stichting gebroeders van Limburg) geeft aan een tegengeluid te willen neerzetten t.o.v. de geschetste flexibiliteit. Hij erkent dat flexibiliteit prettig kan zijn, maar geeft ook aan dat investeringen een lange adem kunnen hebben en dat ‘omwille van de flexibiliteit’ en de gewenste heroverweging van beleid middelen voor dergelijke langdurige investeringen niet ineens ‘de andere kant’ op dienen te gaan. Op de vraag van de voorzitter wat de Stichting meebrengt geeft hr. Beekhuijsen aan dat de Stichting en haar festiviteiten een groot multiplier effect in de regio heeft en dat hierdoor de (economische) waarde van de provinciale subsidie vermeerdert. De gedeputeerde reageert op hr. Beekhuijsen door aan te geven dat flexibiliteit niet per definitie betekent dat de middelen de andere kant op moeten. De provincie is een betrouwbare overheid. Wel benadrukt de gedeputeerde dat ideeën / projecten / initiatieven uiteindelijk door private partijen moeten worden opgepakt als de provincie enige tijd financieel heeft bijgedragen in een opstartfase. Hij refereert hierbij naar het nog te vormen revolverende fonds wat in het coalitieakkoord is aangekondigd. Stelling 2) Wanneer beleid klaar is, heroverwegen. Ook lopend beleid kritisch bezien. Voorbeelden gevraagd! Gedeputeerde licht de stelling toe door een aantal voorbeelden te geven van programma’s die aflopen en die kunnen worden heroverwogen. Hij noemt hierbij een bedrag van € 150 mln structureel, dat uiteindelijk gemoeid is als alle programma’s zijn afgelopen, zoals sociaal, jeugd en cultuur, klimaat en regiocontracten. Hij geeft aan dat alle programma’s tegen het licht worden gehouden, ook al staat van diverse programma’s –als voorbeeld wordt economie aangehaald- vast dat deze zeker doorgaan. De afweging is nodig om extra geld dat bijvoorbeeld benodigd is voor de bekostiging can natuurbeheer (4-40 mln per jaar) of andere prioritaire onderwerpen. Hr. Janszen (Cultuur.uit) vraagt aandacht voor cultuureducatie op scholen. Hij geeft aan dat het vorige college vier jaar geleden heeft geïnvesteerd in cultuureducatie met als verwachting dat de gemeente dit na vier jaar zouden overnemen. Deze verwachting lijkt niet uit te komen. Hij roept de provincie op om het cultuurbeleid op dit punt voort te laten bestaan door de tijd te overbruggen die nodig is om cultuureducatie financieel gedekt te krijgen door gemeente, onderwijsinstellingen en andere partijen. Hr. Velthuis (VNO/NCW) geeft aan benieuwd te zijn naar de exacte vorm van het revolving fund en roept op om de NUON middelen te beleggen in de Gelderse economie. Hr. Van Voorst tot Voorst (Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe) complimenteert de gedeputeerde met de opzet van deze bijeenkomst en het feit dat dit college wil luisteren naar de inwoners van Gelderland en de ideeën die daar leven. Hij geeft de gedeputeerde mee dat de provincie ondernemers goed zou kunnen helpen bij deregulering en hij biedt hiervoor zijn samenwerking aan. Verder geeft hij aan een idee te hebben voor besparing op natuur. Hij noemt, in reactie op dhr Janszen, ook zijn initatief om samen met het bedrijfsleven natuureducatie op scholen vorm te geven. Tenslotte schetst hij dat kan worden gestopt met het aanleggen van ecoducten en dat kan worden volstaan met verbindingszones voor o.a. reptielen. De gedeputeerde reageert tenslotte op de oproep van hr Velthuis door het vermogensbeheer van de provincie toe te lichten en daarbij aan te geven dat de revenuen van het vermogen ten goede komt aan de Gelderse burger. Hij geeft daarbij aan dat PPM-Oost –met middelen van de provincie- de Gelderse economie stimuleert. Stelling 3) We gaan scherper worden op provinciale kerntaken Gedeputeerde licht toe dat de positie van de provincie onder druk heeft gestaan en dat deze met de nieuwe kerntaken is verduidelijkt. De nieuwe positie dient ook helder te worden voor de partners van de provincie. Hr. Hendriks (Gemeente Beuningen) vraagt aan de gedeputeerde of de provincie meer op regulering gaat inzetten. Gedeputeerde geeft aan dit niet te zullen doen. Volgens hem staan minder regels, een gemakkelijkere uitvoering en efficiency voorop. In dit kader is het enkel de vraag wat de provinciale taken zijn en hoe je je daaraan houdt.
28
Hr. Janszen (Cultuur.uit) geeft aan dat hij een overlap ziet bij de regionale ondersteunende taken. Hij geeft hierbij het voorbeeld van (o.a.) de bibliobus en vraagt zich af waarom de provincie met deze taken ook een bemoeienis heeft. Hr Steenkamp (gemeente West Maas en Waal) vraagt de gedeputeerde in hoeverre de provincie actief zijn rol gaat oppakken. De gedeputeerde schetst dat gemeenten die over hun grenzen willen kijken i.h.k.v. een gemeentelijke herindeling wil faciliteren. Hij geeft aan dat gemeenten zoekende zijn en dat er heel wat op gemeenten afkomt, hij schetst hierbij een aantal voorbeelden. De provincie zal hierbij geen ontwikkelingen van bovenaf opleggen, zij luistert eerst naar de behoefte. Hr. Steenkamp geeft aan dat deze opstelling afwijkt van het standpunt in voorgaande jaren en reageert hierop verheugd. Hr. Jacobs (COS Gelderland) deelt zijn waarneming dat op gemeentelijk niveau veel wordt bezuinigd en dat de vier grote gemeenten in Gelderland nog wel het personeel en de expertise op peil houden t.a.v. het sociaal beleid, maar dat de kleinere gemeenten dit niet redden. Hij vraagt de gedeputeerde samen te werken met de gemeenten en bovengemeentelijke hulp te bieden. Hr. Jacobs geeft hierbij ook aan te zien dat Rijk, provincies en gemeenten op dit terrein op elkaar wachten en hij roept op een eerste stap te zetten. Voorzitter en gedeputeerde sluiten de workshop af en bedanken aanwezigen voor hun bijdrage en interesse.
29
Schriftelijk ingediende ideeën (1 juni, Cinemec) Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
Energie 1.
Bio-energie en landgoederen
Landgoedeigenaren willen biomassa van het landgoed voor energievoorziening benutten voor eigen gebruik en levering aan het net. Zoekt (financiële) steun voor professionele uitwerking.
Gelders Particulier Grondbezit, Gijs van Heemstra, 0318 – 578560
[email protected]
2.
Tijdelijke energiecentrales
Vele hectaren bedrijventerrein en nieuwe woonwijken blijven de komende jaren braak liggen, is de verwachting. Maak het mogelijk dat deze hectaren tijdelijk (aantal jaren) geschikt worden gemaakt voor energie-opwekking d.m.v. wind of zon.
Grontmij, Marius Schoppink, 0651258760
Marius.schoppink@grontmij .nl
3.
Duurzame dorpen
Stimuleer bewoners kleine kernen om actief te worden. Maak een revolverend fonds om projecten te realiseren die leiden tot energiebesparing en energieopwekking.
VKK Gelderland, Peter van Heek, 0653724023
[email protected]
4.
Eendekroos voor energie- en eiwitproductie
In gemeente Rijwaarden lopen privaat gefinancierde proefprojecten, volgende stap is opschalen zodat industriële productiecapaciteit bevestigd kan worden. Eendekroos heeft een hogere productie en een hoger vasts stofgehalte dan algen. Benodigd: € 0,5 mln, evt. als lening.
Mesys BV, C. Wagenaar,
[email protected]
Ga eens praten met Fred Hakvoort van BKC. Met bijvoorbeeld € 1 mln geleend voor 4 jaar kan veel CO2 worden gereduceerd en na 4 jaar krijgt u uw geld terug.
Lindus, associatie van ondernemers in de Liemers, Jan de Nooij, 026-3186710
[email protected]
Programmaontwikkeling op het gebied van innovatie in de maakindustrie, economie, onderwijs, historie etc., die aangeboden worden in de DRU Cultuurfabriek. Gemeente investeert € 2,2 mln. Gevraagd: bijdrage voor gebiedsontwikkeling cultuurfabriek
Regio Achterhoek, Hans Alberse, burg. Oude Ijsselstreek
[email protected]
Uitvoeren Apeldoorns Kanaal terug in beeld, v.w.b. pand 5+6. Starten met sanering kanaalbodem
Stichting Apeldoorns Kanaal, Jan W.M. Jansen, 0313-416884
[email protected],
Voortzetting POA’s en stimuleren opzet in Arnhem-Nijmegen (evt. in combinatie
UWV-werkbedrijf, Jan van Vessem, 06-
[email protected]
5.
CO2-reductiecertificaten
0316-248744
Economie en cultuurhistorie 6.
7.
Innovatieve economie i.r.t. cultuurhistorie
Onderdeel gebiedsagenda Noord Veluwe
0315 292 346
Economie/arbeidsmar ktbeleid 8.
Stimuleren samenwerking
30
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
gemeenten en verbinding arbeidsmarkt/onderwijs/ zorg/gemeenten
met brancheservicepunten), uitbreiden quickscan naar alle arbeidsmarktregio’s. Werken naar vermogen: participatiedoelstelling vraagt om brede samenwerking, integrale aanpak en efficiënte inzet van middelen. Initiatieven hiertoe deels al genomen, mede door UWV werkbedrijf.
21121318.
9.
Werk van jongeren zonder startkwalificatie omzetten in leer/werk
I.h.k.v. regiocontract Achterhoek is hiermee ervaring opgedaan. Werkgevers en de jonge werknemers worden ondersteund. In 2 jaar 120 instapbanen omgezet in leer/werktrajecten. Voortzetting is wenselijk. Wij willen onze expertise ook graag beschikbaar stellen voor andere regio’s.
RMC Achterhoek, R.A. Kuulkers, 0613012332
coö
[email protected]
10.
Aan het werk in de Liemers
Dit project wordt al gesteund door de provincie, hopelijk volgen Doetinchem/Achterhoek binnenkort. De Gelderse MEE-organisaties willen graag meedenken over jongeren en volwassenen met een beperking, m.n. licht verstandelijke beperking. Dit vraagt om (h)erkennen van de doelgroep. Zo preventief werken werkt kostenbesparend. Gebruik de jarenlange expertise van MEE m.b.t. deze doelgroep.
MEE Oost Gelderland, Mieke Janssen, 0314344224
[email protected]
11.
POA de Liemers
Gevraagd: betrokkenheid bij het intensiveren van de contacten tussen de drie o’s en deze te verbinden met onderzoek en innovatie. Een sterke stimulerende rol van de provincie. Niet door heel veel geld te investeren.
Lindus, associatie van ondernemers in de Liemers, Jan de Nooij, 026-3186710
[email protected]
12.
Versterken beroepen/werkveldoriëntatie
Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs gericht op beroepskeuze/mogelijkheden in zorg en welzijn. Projectvoorstel WGV Zorg & Welzijn Oost-Nederland i.s.m. Salus Gelria, gericht op verbetering voorlichting aan leerlingen/studenten via gastlessen, werkveldbezoeken, snuffelstages. Aanpak via subregionale netwerken, werkgevers, onderwijs vmbo/havo/mbo/hbo. Extra instroom in zorgopleidingen, betere beroepskeuze/minder uitval. Vraag aan GS: 50% cofinanciering.
WGV Zorg en Welzijn Oost Nl, G. Nederpelt, 088-2556656
[email protected]
13.
Upgrading beroepsbevolking Achterhoek
De Achterhoek krijgt een enorm tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten. I.s.m. onderwijs, werkgevers, kenniscentra de problemen aanpakken. Gevraagd: deelfinanciering, 25%, mits
UWV Werkbedrijf, H. Korten, 06-51495946
[email protected]
31
E-mailadres
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
Na 2011 dreigt een enorme verschraling (dienstverlening). Daardoor komen veel jongeren in de knel met alle gevolgen van dien: geheel uitval, criminaliteit, drugsgebruik: multiproblemsituaties. UWV wil met gemeenten, scholen en jeugdzorg samen de sluitende aanpak realiseren. Vraag aan de provincie om via het regiocontract een deel van de € te leveren.
UWV Werkbedrijf, H. Korten, 06-51495946
[email protected]
alle partijen in de regio hun rol oppakken. 14.
Sluitende aanpak jongeren
Economie/innovatie 15.
Innovatiesuggesties
Goed aansluiten bij het topsectorenbeleid: koppeling maken. Zorgen voor een uitvoeringsprogramma waarin ook kennis (uren) van onderzoeken kunnen worden betaald. Multisectoraal kenniscentrum Randwijk faciliteiten.
WUR, Marc Ravesloot, 0488-473731
[email protected]
16.
Breedband
Aansluitingen in het landelijk gebied, in de Achterhoek zijn initiatieven
Gem. Winterswijk, Th. Van Beem, burgemeester
[email protected]
17.
Uitbouw Food Valley tot regionaal innovatienetwerk biogebaseerde voeding, chemie en energie
Wageningen Food Valley is te smal, er zijn kansen om aan te sluiten bij het landelijke topteam Chemie. Daartoe moet het netwerk ven bedrijven, kennisinstellingen en financiers op het thema biogebaseerde productketens worden uitgebouwd.
TNO, Rob Weterings, 06-51984567
[email protected]
18.
Care Valley Veluwe
De koppeling in de koersnotitie van Care Valley met Health Valley is een goed idee om nader uit te werken. Maar Care Valley is breder: het gaat om mens, omgeving en economie.
Gerrit Marskamp en Karin Mazier, regio Noord-Veluwe
gmarskamp@regionoordvel uwe.nl
0341-474436
19.
Onderwijs en scholennetwerken
Food Valley scholennetwerk VO-WU, resp. het wetenschapsknooppunt. Informatie hierover is toegestuurd aan dhr. Haaijk. Met deze netwerken zijn alle sectoren van po-wo gebaat. WUR is startklaar en heeft concrete projectplannen.
WUR, Peter NaberVan den Heuvel, 0317485075
[email protected]
20.
Logistiek en transport, vervoer over water
Stuurgroep en participatiegroep LEC, vijf werkgroepen, promotielog, etc.
Lindus, associatie van ondernemers in de Liemers, Jan de Nooij, 026-3186710
[email protected]
Gemeente Tiel, Jan Beijer, raadslid, 0344-
[email protected]
Overslag bijj Lobith, Duiven en Doesburg. Aanvragen Doesburg en Duiven lopen. 21.
Logistiek, bedrijvenpark Medel 2
bedrijvenpark Medel 2 en stimulering vervoer over water (containerterminal). Gevraagd een veel sterkere regierol van
32
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
de provincie bij de ontwikkeling van logistieke terreinen, zoals Medel 2. Medel 2 heeft een aanzienlijke vertraging opgelopen, o.a. door bestuurlijke perikelen op lokaal niveau. Het gaat hier om een internationaal gewaardeerde topspot, waar de provincie trots op kan zijn.
613029
E-mailadres
22.
Alfa-innovatie
Bij innovatie wordt vaak gedacht aan technologie, maar ook alfawetenschappers zoals geschiedenis en taal- en cultuurwetenschappers kunnen ook uitgenodigd worden innovatief te zijn, zodat de relatie met Duitsland bij de bevolking gaat leven. Daar komt ook handel en toerisme uit voort.
Museum Freriks. Paul Puntman, 0543533533
[email protected]
23.
Toerisme en recreatie
Opnemen van toerisme en recreatie als speerpunt binnen economie (onbegrijpelijk - nu niet genoemd). T&R is belangrijke sector, koester en versterk dit! Continueren inzet provincie m.b.t. marketing/imago van Gelderse Toeristische Regio’s.
Veluws Bureau voor Toerisme, René Holm, 06-53836499
[email protected]
24.
Innovatie cq kennisontsluiting van RU/HAN/Artez voor MKB
Structuur brengen in kennis-kunde-kassa waarbij drie verschillende disciplines en de raakvlakken levert extra spannende innovatie.
KvK, A. Rutten
[email protected]
25.
IkStartSmart voor beginnende exporteurs
ISS-pool uitbreiden met internationalisering-coaches. Vraag om cofinanciering.
KvK, A. Rutten
[email protected]
26.
Nieuwbouw Arnhem International School
Ondersteunen nieuwbouw, het imago/randvoorwaarde voor expats kan veel beter.
KvK, A. Rutten
[email protected]
Vitaal platteland 27.
Krimp
Zoek m.b.t. krimp aansluiting bij de regeling Pilots en experimenten van ministerie van BZK. Leg ook linken naar agrarische sector en duurzame energie. Faciliteer samenwerkingsverbanden boer-burger. Sorteer voor op GLB. En betrek de WUR erbij.
Alterra Wageningen UR, Bas Breman, 0317-481636
[email protected]
28.
Verbreding ontwikkeling van bovenlokale projecten d.m.v. cultuurpact
Voor een vitaal platteland is een breed voorzieningenniveau nodig. Hiervoor kan als voertuig het cultuurpact gebruikt worden, door dit uit te breiden met andere terreinen dan kunst en cultuur.
KCG, Jeroen de Jong
[email protected]
Regiopromotie De Liemers
Vier gemeenten + onderwijs en ondernemers zijn bezig de regio Liemers te gaan promoten. Voor goede interne en
Gemeente Zevenaar, Anja van Norel, wethouder, 06-
29.
33
026-3519029
[email protected]
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
externe positionering is geld nodig.
53401230
E-mailadres
30.
Economische structuur Rijnwaarden
De gemeente Rijnwaarden kent een zwakke economische structuur. Zonder hulp blijft dat zo. Lindus wil hulp om 5 zzp-ers in de gelegenheid te stellen om zich - i.p.v. 2 dagen - 1 jaar geheel op hun taak te richten.
Lindus, associatie van ondernemers in de Liemers, Jan de Nooij, 026-3186710
[email protected]
31.
Ambassadeurs van de toekomst
Kinderen zijn de burgers van de toekomst. In dit project worden kinderen ambassadeur van het gebied waar zij wonen. Leerlingen uit de bovenbouw in bijv. de Achterhoek verzorgen een schoolkamp voor en met leerlingen uit de Randstad. Daarmee laten zij de aantrekkelijkheid van het gebied zien aan de toeristen/recreanten en mogelijk toeristische bewoners van het gebied. Edu-art kan een dergelijk project in het onderwijs tot stand brengen, met een financiële stimulans.
Edu-art, Judica Lookman, 0610986478
[email protected]
32.
Vitaal platteland
Door het IVN Consulentschap Gelderland is op het terrein van vitaal platteland en klimaat een inventarisatie gemaakt van projecten die het beleid kunnen ondersteunen. Alle projecten worden met lokale netwerken van burgers uitgevoerd. Een exemplaar van het rapport wordt opgestuurd. Bijv. Ondernemers opleiden tot ambassadeurs van het landschap, of de zonnefabrike, project voor het basisonderwijs.
IVN Consulentschap Gelderland, Coby Adema, 06-51793705
[email protected]
33.
Items uit Tiel
Versterken EMT en functie schouwburg/exploitatie. Ondersteunen van Green Port in oostelijk Tiel. Ondersteunen energiebeleid (= armoedebeleid) door betere isolatie huizen minima. Ontwikkelen van warmtestrategie en lokale warmtebronnen. Onderwijs goed bereikbaar voor regio versterken. Versterken sportaccomodaties bij o.a. wielersport door verbeteren veiligheidsredenen (trekt meer aan). Tegengaan van sociaal-economische gezondheidsverschillen. Samen met de gemeenten arbeidsmarkt versterken.
Gemeente Tiel, CDA commissie samenleving, J.G. Buijk, 06-40639400
JGBuijk@gemeenteraadtiel. nl
34.
Items uit Zevenaar
Landgoed Huis Sevenaer, Gebiedsontwikkeling langs de Ijssel, Ontwikkeling stationsomgeving/BATlocatie (landschapsversterking), Doortrekking regionale weg (Witte Kruis/incl. kruising Betuweroute), Zevenaar-oost, Stadsregiopoort regionaal knooppunt aansluiting A12 en nieuw station,
Gemeente Zevenaar Jan Eric Krosse tel: 0316-595112
[email protected]
34
Nr.
Onderwerp
Omschrijving Liemers Museum, Rentelasten woningbouwlokatie/bedrijventerrein, Combinatiefuncties (t,b,v, versterken sportverenigingen). Brief met ‘raakpunten’ tussen de ontwikkeling van Westervoort en de koersnotitie.
Indiener
E-mailadres
Gem. Westervoort, J. Geukers, burgemeester, 026-3179200 Gelders Erfgoed, Liesbeth Tonckens, 0575-468043
[email protected]
35.
Items uit Westervoort
36.
De historie/het erfgoed van het buitengebied zichtbaar maken
Stimuleren van samenwerkingsprojecten rond eigen erfgoed. Geef trots en enthousiasme om het gebied te koesteren en te presenteren aan toeristen. Stimuleren van cultureel ondernemerschap en samenwerken van verschillende sectoren, landbouw, cultuur.
37.
Ontwikkeling platform cultuurpact
Ontwikkel regionaal voorzieningenniveau via cultuurpact. Organiseer conform Achterhoek 2020 nieuwe pijlers onder deze vestigingsfactor, stel educatie centraal.
Cultuurpact Veluwe, H, Wubbels, 0646081452
[email protected]
l.tonckens@gelderserfgoed. nl
Landelijk gebied 38.
Particuliere realisatie van doelen
Zorg voor uitvoeringssteun (1-loket) voor agrariërs en particulieren die natuur willen beheren, maak het simpel en maak het provinciaal beleid flexibel. DLG wil dit doen.
DLG, M. Loeffen, 0652401783
[email protected]
39.
Van wat naar hoe
Over het wat worden we het in grote lijnen wel eens. De nu nog lopende PMJP-periode heeft ons geleerd dat er nogal wat belemmeringen/starheid de uitvoering van projecten frustreert. Graag bieden we onze deskundigheid en ervaringen aan om te komen tot werkbare oplossingen. We wachten op de uitnodiging!
Geldersch Landschap, Dedde Smit, 0263552527
[email protected]
40.
Afronding HarderwijkElburg
Project is begonnen in 1998 als ruilverkaveling, landinrichtingscommissie geïnstalleerd, raamplan opgesteld, in 2002 begonnen met uitvoering. In 2007 stuurgroep geworden. Doorgegaan met de uitvoering. Nu in een afrondende fase, en hopen in 2014 klaar te zijn. Geef ons de kans het af te ronden.
Stuurgroep HarderwijkElburg, E. van de Poppe, vz., 0525661352
[email protected]
41.
Mede-financiering landschapsfonds
In Winterswijk / oost Achterhoek loopt een initiatief
Gem. Winterswijk, weth. Te Gronde
Het werken met WGR-gebieden levert legio voordelen. Je dwingt tot samenwerken en samenhang. Aandachtspunt is het werken over de
Gemeente Hattem, Jan Willem Wiggers
Regio- en stadscontracten 42.
Bestuurlijke inrichting regiocontracten
35
[email protected]
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
Het cultuurpact werkt met gemeenten en culturele en maatschappelijke partners om de culturele infrastructuur te versterken. Daarmee wordt ook het vestigingsklimaat en de vitaliteit van het platteland versterkt. Cultuurpact wil graag middels de regiocontracten nog meer body krijgen.
KCG, Marianne Kraai, 026-3519029
[email protected]
grenzen van de WGR-gebieden heen. Maatschappelijke opgaven houden zich immers niet aan WGR-grenzen. Zo is het belangrijk bijvoorbeeld de Veluwe of de IJsselvallei als één gebied te zien: grenzen flexibel hanteren. 43.
Cultuur in de regio- en stadscontracten
Cultuurhistorie 44.
Samenvoeging natuurmuseum en stratenmakerstoren Nijmegen
Maak een nieuw museum op een unieke plek in een uniek gebouw, de stratenmakerstoren. Rijke cultuurgeschiedenis en fraaie natuur in de omgeving van Nijmegen.
Natuurmuseum en stratenmakerstoren, Wim Kampe, 0243501050
[email protected]
45.
Revitalisering landgoed De Poll
Behoud en restauratie van de Nijenbeek. Integrale aanpak van landgoed De Poll, ondersteuning van de planvorming door de gemeente
Gemeente Voorst, J.Penningx, burgemeester
[email protected]
0571-279314 46.
Transformatie en herbestemming van groene monumenten
Inzet op transformatie en herbestemming van de bestaande bouw, voordat overgegaan wordt tot nieuwbouw. Bijv. landgoederenzone zuidelijke Veluwezoom. Voortborduren op project Nieuw Gelders Arcadië. Inzet van Gelders Genootschap hierbij.
Gelders Genootschap (GG), Martin van Bleek, 026-4421742
m.van.bleek@geldersgenoo tschap.nl
47.
Landschapsontwikkeling centraal Twello
Landschapsontwikkeling rondom de oudste plek in Twello, waar landbouw is gestart. De start is moeizaam, maar doelen zijn er. Samenwerking tussen historie, commercieel, school. Aankoop boerderij de Heurne met commerciële middelen en garantie gemeente/provincie. Zij gaan hier de komende jaren ontwikkelen. Lokaal beter inpasbaar regionaal IJsselvallei/Belvedère I en II. Overleg tussen eigenaar en gemeente Voorst invullen/doorstarten.
Oudheidkundige kring Voorst, Bert van de Zedde, 0571-272743
[email protected]
48.
Restauratie en aanpassing Antoniuskerk Kranenburg/Vorden
Restauratie van een cultuurhistorisch zeer belangrijke kerk, waarin een heiligenbeeldenmuseum gevestigd. Vraagt ook aanpassing van het gebouw aan museale eisen. Plan restauratie en aanpassing is volledig klaar. Vergunningen en wijziging
Stichting Oude Gelderse Kerken, Gijs van Reenen, 0317422120 / 026-3552555
[email protected]
36
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
bestemmingsplan is in september a.s. geregeld. Investering € 2,6 mln. Eigen bijdrage SOGK 10 tot 15%. Rest financiering is niet geregeld. Kan de provincie de overige financiering verstrekken als vliegende start project? 49.
Nieuwe Hollandse Waterlinie
De koppeling aan toerisme en recreatie kan en zal veel resultaten opleveren. Daarnaast loopt deze linie met name door Gelders platteland, waar ook aan forten e.a. interessante nevenfuncties gegeven kunnen worden. Denk daarbij aan verbrede landbouw, toerisme en recreatie.
Gemeente Lingewaal, Griedo Bel, wethouder, 0345-634080
[email protected]
50.
Villa Mondriaan Winterswijk ontwikkelen
Piet Mondriaan is in Winterswijk opgegroeid. De villa is te koop. Zijn Winterswijkse werk wil het Haags Gemeentemuseum in Ww exposeren. Gevraagd: provinciale bijdrage (er zijn al bijdragen van particulieren en gemeente, vrijwillige inzet en samenwerking met Gemeentemuseum
Gem. Winterswijk, Th. Van Beem, burgemeester
[email protected]
(is ook ingediend door Museum Freriks, Paul Puntman)
51.
Cultureel erfgoed Winterswijk
Museum van het landschap: bij het verdwijnen van museum Freriks ontstaat de noodzaak om de internationaal vermaarde geologische collectie, gekoppeld aan archeologie en Nationaal Landschap Winterswijk te leiden naar een museum van het landschap. Ook Euregiogeld kan helpen.
Museum Freriks. Paul Puntman, 0543533533
[email protected]
52.
Landgoed Sevenaar en Liemers museum
Investeer z.s.m. in de renovatie van de gebouwen t.b.v. nieuwe economische activiteiten/functies. Behoud van de laatste kasteelboerderij in de stad die nog in werking is. Prioriteitsproject t.b.v. vliegende start. Liemers museum, t.b.v. vertellen van het verhaal aan kinderen en burgers.
Gemeente Zevenaar, Anja van Norel, wethouder, 0653401230
[email protected]
53.
Creatieve industriekring masterplan Mode
De creatieve industriekring gaat voor de zomer van start. Doel: crossovers realiseren in de waardeketen van vormgeven. Van kennis (Artez) tot kassa (Bijenkorf). Initiatief van Artez, gemeenteprovincie-St. Dutch Fashion en Design Centre. Graag aandacht voor dit unieke plan waarbij samenwerking met de zgn. RCT-makelaars gerealiseerd wordt. Projectplan wordt in juni ingediend.
Artez hogeschool, Bart Huydts, 06-51348071
[email protected]
54.
Mode-archieven
Door Premsela, gemeente Arnhem, de provincie Gelderland is in 2010/2011 een haalbaarheidsonderzoek verricht naar de modearchieven. Inmiddels staat de structuur: samenwerking tussen
Artez, José Teunissen, lector.
[email protected]
37
026-3535771
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
Koppeling van cultuurhistorie (bijv. het fysieke monument) aan cultuur. Koppeling van inhoud aan virtuele presentatie, waarmee en de inwoners van Gld en de toeristische bezoeker kennis kunnen maken met het schitterende Gelderse aanbod. Gelders Erfgoed kan bijdragen aan inhoud, de toeristische sector (GOBT, RBT’s) aan marketing. Dit kan door gebruik te maken van de verdere uitbouw van projecten als mijn Gelderland en beleef mijn Gelderland. Hier is nog een virtuele wereld te winnen, met economische spin off.
Gelders Erfgoed, A. Stam, 0575-511826
[email protected]
bestaande partners (Gelders Archief, MMKA, Artez, KUN en HAN) en heeft gemeente Arnhem een startbedrag beschikbaar gesteld. Ook Premsela reserveren in 2011/2012 een budget om een tijdelijke coördinator aan te stellen. 55.
Koppeling cultuurhistorie aan cultuur, onderwijs en toerisme
Cultuur 56.
Akoesticum Ede
Akoesticum: centrum voor kennis en opleiding amateurmusici, koeren etc. Onder professionele begeleiding, individuele of groepsarrangementen, Studio, podia, akoestische ruimten, meerdaagse verblijven. Sterke organisatie met landelijke uitstraling. Zoekt samenwerking met amateursector in regio/provincie en met KCG. Kan al in 2011 starten in bestaand historisch gebouw in Veluwse Poort Ede. Investering enkele miljoenen, huidig tekort € 2,7 mln.
Gemeente Ede, Ted Benschop, 0318680874
[email protected]
57.
Exposeum Ede
Nieuw te realiseren voorziening voor ontmoeting, kennis en excursies over de Veluwe, archeologie in Gld, architectuur en ind. Erfgoed. Opgezet als binnen- en buitenmuseum en activiteitencentrale. Op voormalige kazerneterrein Ede. Definitief plan in 2012, Ede financiert structureel € 0,5 mln, provinciale bijdrage € 5 mln gevraagd.
Gemeente Ede, Ted Benschop, 0318680874
[email protected]
58.
Regionale coördinatiepunten cultuur
Continueren van ondersteuning aan regionale coördinatiepunten cultuur, die voor het onderwijs vraag en aanbod van cultuureducatie aan elkaar koppelen. Edu-art ondersteunt deze coördinatiepunten. Kan de provincie bijdragen aan het creëren van een breder draagvlak onder deze coördinatiepunten?
Edu-art, H. Elbers
[email protected]
38
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
59.
Cultuur in het curriculum van scholen
Betreft een project in Tiel waar scholen, archief, streekmuseum en centrum voor de kunsten samenwerken. Het college wordt uitgenodigd kennis te nemen.
Flipje en streekmuseum Tiel, Alexandra van Steen, 0344-614416
[email protected]
60.
Verbouwing Agnietenhof
Met een beperkte ingreep kan de Agnietenhof de bezoekers langer vast houden en daarmee het rendement verhogen. Budget is al voor een belangrijk deel aanwezig.
Gemeente Tiel, Erik Henning (raadslid), 0614308302
[email protected]
61.
Verbouwen van kazerne Ede tot landelijk centrum voor amateurkunst, Akoesticum
Er is een particulier initiatief tot ombouw van het cultuurhistorisch erfgoed van de kazerne in Ede tot landelijk centrum voor amateurkunst. KCG kan helpen met deskundigheidsbevordering. Biedt veel nieuwe kansen voor amateurs en professionals. Zeker nu landelijk sectorinstituut Kunstfactor zich terugtrekt
KCG, Corine Verberne, 0263519021
[email protected]
62.
Cultuureducatie via regionale coördinatiepunten cultuureducatie
Onderzoek welke provinciale taken beter uitgevoerd kunnen worden door regionale coördinatiepunten cultuureducatie. De vraag is: waarom kiest de provincie ervoor de provinciale infrastructuur en voorzieningen te behouden, terwijl er reeds in de gehele provincie een netwerk van coördinatiepunten cultuureducatie aanwezig is? De contacten van deze regionale punten met de gemeenten en het onderwijs zijn veel hechter. Een provinciale steunorganisatie werkt kostenverhogend en het rendement is beduidend lager.
Cultuur.uit, Meino Janszen, 0341428899/06-13621491
kwartiermaker@cultuurpunt uit.nl
63.
Project e-depot, duurzaam behoud van informatie
In een elektronisch depot worden digitale archieven bewaard. Het Gelders Archief ontwikkelt met andere provinciale archieven dit e-depot met rijksfinanciering. Om ook Gelderland (archeven provincie) daarop te laten aansluiten, is financiering nodig. Allereerst is het verzoek aan GS om deel te nemen in dit project, voorts om gemeenten te stimuleren in dit project deel te nemen, m.h.o.o. een transparante overheid in dit digitale tijdperk.
Gelders Archief, Fred van Kan, 026-3521600
[email protected]
Gelderland Sportland uitvoeren. Econmisch: vitale, gezonde medewerkers, kennis en innovatie, evenementenbeleid met side-events. Sociaal: sport en vrijwilligers, kennisnetwerk voor combinatiefunctioneren, stevige vereniging voor actieve senioren, sport
Gelderse Sportfederatie, Tjienta van Pelt, 06-28884100
Tjienta.van.pelt@gelderland -sport.nl
Sport 64.
Sport binnen verschillende beleidsterreinen
39
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
Deelname van provincie Gelderland naast of Amsterdam of (…) aan traject OS 2028 met diverse projecten, bijv. paardensport, voetbal, atletiek (buiten), etc. Paralympics uiteraard, gezien de historie. Arnhem brengt locaties in en (evenemente)expertise. Vraag aan GS Gelderland: breng de kandidatuur van Gld in bij ministerie VWS en I&M.
Gemeente Arnhem, Kees Raas, 0263774716
[email protected]
Duurzaam verbeteren van de voorzieningen en gebouwde en natuurmonumenten toegankelijker maken voor jeugd en mensen met functiebeperking. Financiële bijdrage gevraagd, naast de eigen cofinanciering
Geldersch Landschap/Geldersche Kastelen,
[email protected] l
en gezondheid (bovengemeentelijk, overgewicht bij minima). Ruimtelijk: topaccomodaties, waar breedtesport en topsport samenkomen. Speelruimte en outdoorfitness. Gelderland Sportland heeft nieuwe partners nodig. Provincie moet regievoeren en stimuleren: goede plannen, alliantie/council Gld Sportland, sportnetwerk, sportinfosysteem. 65.
Olympische spelen 2028
Recreatie en toerisme 66.
Gastvrij Gelderland
Jeanine Perryck 06-23521060
Archeologie 67.
Beheer archeologisch bodemdepot + provinciaal informatiecentrum archeologie
Er zijn structurele middelen nodig voor archeologisch bodemdepot + provinciaal informatiecentrum archeologie. Museum De Valkhof wil bovendien hiertoe nieuwbouwen en vraagt steun.
Museum het Valkhof, Marijke Brouwer (dir.)
m.brouwer@museumhetval khof.nl
06-24127598
Zorg, welzijn, jeugdzorg 68.
Jeugdzorg
Meldpunt klachten structuurwijziging. Betrekken ouders en jongeren bij structuurwijziging jeugdzorg.
Zorgbelang Gelderland, Eric Verhaar, 02638428822
Ericverhaar@zorgbelanggel derland.nl
69.
Opvoeding door vrijwilligers
Veel opvoeding gebeurt via nietgeïnstitutionaliseerde organisaties en verenigingen. Veel vrijwilligers binnen het jeugd- en jongerenwerk voeden op en vragen daar ondersteuning bij… professionele ondersteuning. Samen met ouders, opvoeders, onderwijs, BSO, NSO, Jeugdzorg, Centrum voor Jeugd en Gezin. Er zijn veel jongeren waar het ‘goed’ mee gaat, circa 90%. Ook die jongeren willen plekken en personen tegenkomen waar ze zich aan kunnen spiegelen (Identificatie en waar ze van
Lava – ‘Huis van de Jeugd’ (i.o.) Jan Jager, 026 – 389 24 24 of 06 – 57 58 62 08
[email protected]
40
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
kunnen ‘leren leven’ (bewustwording, verantwoordelijkheid e.d.) Als ‘Huis van de Jeugd’ kunnen we ook blijvend die vrijwilligers blijven adviseren, coachen en trainen. Er zijn in Gelderland al 150 professionele jongerenwerkers tekort, ga dan niet ook nog het vrijwillige jeugd- en jongerenwerk extra belasten 70.
Stichting Linge’s Zorglandgoed
Project kan overal uitgevoerd worden. Kleinschalig, vernieuwend. Door provincie al gevraagd hun te informeren over voortgang. Speelt zich af in Geldermalsen, kern Rumpt. 30 zorgvragers (dementerende ouderen), AWBZ-gefinancierd, dus voor ieder toegankelijk, veel combi met andere doelgroepen, o.a. met beperking er kunnen werken, thuis eten, voorziening, etc. ook het waterschap is geïnteresseerd.
Skyberg Consultancy B.V., Cor van den Berg, 0345-599777
[email protected]
71.
Burgers ondersteunen bij het zelf vorm geven aan zorg
Burgers moeten betrokken worden en meer zelf verantwoordelijk worden: de Wmo wordt smaller, de Awbz idem, er is minder geld , etc.
Zorgbelang Gelderland, Eric Verhaar, 02638428822
Ericverhaar@zorgbelanggel derland.nl
72.
Samenwerken in het sociaal domein
Regio en provincie moeten in partnerschap invulling geven aan structuurversterking in de regio, vanuit opgaven als demografische ontwikkelingen, innovatie en sociaal beleid. Zie de programma’s van regio Rivierenland, waar overheden, bedrijven en mts partners aan bijdragen
Regio Rivierenland, Inge-Marie van Klaveren, 0344638576
klaveren@regiorivierenland. nl
73.
Kennisoverdracht van professional naar mantelzorger
Projectvoorstel van WGV, gericht op de matelzorgvrijwilliger, deelgebieden Noord Veluwe en Achterhoek. Verzoek provincie 50% cofinanciering.
WGV Zorg en Welzijn Oost Nl, G. Nederpelt, 088-2556656
[email protected]
74.
Innovatie (vrijwilligers)werk op jeugd- en sociaal gebied
Humanitas heeft vrijwilligersprojecten die kleinschalig beginnen en innovatie- en groeipotentie hebben. Gevraagd bijdrage om groei en kwaliteitsborging te stimuleren.
Humanitas, Esther Kopmels, 0575546057
[email protected]
75.
Juist niet met projecten komen!
Gemeenten en regio’s hebben tijd nodig voor visie-ontwikkeling en koersbepaling, gezien de systeemwijzigingen Awbz, jeugdzorg en onderkant arbeidsmarkt. Pas later vragen s.v.p. (rollende UA)
Regio Stedendriehoek, Kees Verspui
[email protected]
Uitbouw van de verkenning klimaatbestendige IJssel samen met Overijssel, naar gebiedsagenda IJssel waarin verbreding met andere relevante
Regio Stedendriehoek, Hans Augustijn, 0653247709
06-49416403
Water 76.
Verkenning klimaatbestendige IJssel
41
[email protected]
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
E-mailadres
zaken in de IJsselzone, zoals economische activiteiten en R&T. Deze gebiedsagenda is het kompas voor wat op de IJssel afkomt en wat voor drie regio’s (SR, S3H, Zwolle-Kampen) voor drie gebiedsprogramma’s. Beperking bestuurlijke drukte, primaat bij de provincie, gebiedsprogramma primaat bij de regio’s. 77.
Flexibiliteit watersysteem
Flexibiliteit in het watersysteem vraagt meer flexibiliteit in wet- en regelgeving, nl. ruimtelijke kwaliteit en N2000-beleid.
DLG, W. Derks, 0652401378
-
78.
Anti-verdroging Rijnstrangen (natura 2000 gebied)
Dit project is het eerste uitgewerkte GGOR project in de Achterhoek waarvan de peilen zijn vastgesteld. Zodra voldoende financiële middelen voor dit project beschikbaar zijn kan dit project worden uitgevoerd en vervolgens is dan binnen een half jaar het eerste GGOR gebied in de Achterhoek afgerond.
Waterschap Rijn en Ijssel, Jaap Jongeneel T: 0314-369 702
[email protected]
Enige vliegveld voor snelle zakenjets in Oost Nederland en nationaal paracentrum. 80% van de herstructurering is gereed, bijdrage gevraagd voor laatste loodjes. Ook steun gevraagd voor herstructurering bedrijventerrein t.b.v. vliegveldgebonden bedrijvigheid
Gemeente Voorst, H. Zenderink, 0571279376
[email protected]
Luchtvaart 79.
Herstructurering Airport Teuge
Mobiliteit 80.
Filebestrijding
Filevorming A15 Deil-Valburg, onderzoek naar alternatieven voor het gebruik. Op welke wijze kan de filedruk worden verminderd: andere modaliteiten (spoor, water), gebruik spitsstroken, mobiliteitsmanagement). Onderzoek starten i.s.m. RWS.
Regio Rivierenland, Miek Blom, 0344638532
[email protected]
81.
Mobiliteit en economie
Economische visie bij aansluiting A15 op de A12 is er niet, discussie wordt er niet over gevoerd. Erg jammer. De ondernemers bij Lindus willen hier wel over meedenken.
Lindus, associatie van ondernemers in de Liemers, Jan de Nooij, 026-3186710
[email protected]
82.
Rijnbrug Rhenen
De huidige situatie remt de economie o.a. in de regio Food Valley enorm af. Eigen inbreng van het bedrijfsleven is hier niet van toepassing (prov. Opcenten mrb). Concretiseer tidal flow en verdere besluiten inzake tweede oeververbinding
F.O.V., K.L.O. de Kroon, 0620365586
[email protected]
83.
Stedelijke
Provinciale steun gevraagd voor realiseren fietstunnel op tracé Ede-
Gemeente Ede, Ankie van de Kruijs, 0318-
[email protected]
42
Nr.
Onderwerp
Omschrijving
Indiener
bereikbaarheid
Wageningen bij Parklane en project Veluwse Poort. Betreft verbinding WURKenniscampus Ede, station EdeWageningen en ziekenhuis Gelderse Vallei.
680597
E-mailadres
Ruimtelijke kwaliteit 84.
Inbreng van kennis o.g.v. ruimtelijke kwaliteit
Inbreng van kennis o.g.v. ruimtelijke kwaliteit bij doortrekking van de A15, bij krimp en bij functieverandering. Inzet van de kennis en ervaring van het Gelders Genootschap.
Gelders Genootschap, Christel Steentjes, 026-4421742
c.steentjes@geldersgenoot schap.nl
85.
Belang van cultuur en cultuurhistorie voor de ruimtelijke kwaliteit
Aandacht binnen de RO voor archeologie, monumenten, cultuurlandschap, onroerend (erf)goed, is van groot belang voor een vitaal platteland, tegen krimp, voor een gezond vestigingsklimaat, goed voor de economie, voor de identiteitsvorming. De ondersteuningsinstelling Gelders Erfgoed helpt hierbij.
Gelders Erfgoed, Marc Wingens, 0655155412
m.wingens@gelderserfgoed .nl
Wonen 86.
Samen meer aandacht voor regionale woningbouwprogramme ring
Aandacht moet er komen voor marktpartijen die zich hiervoor gesteld zien. Laat de markt functioneren door faciliteren. Verleg de aandacht naar focus om te verduurzamen door bestaand vastgoed op te nemen in revolving fund. Bestaand vastgoed is hefboom in keten duurzame ruimtelijke ordening. Dat zelfde geldt ook voor de bedrijventerreinen, door koppeling met exploitatie van duurzame energie. Positie overheid kan participerend zijn, gemeente en corporaties zijn partner met eveneens energieexploitatiemaatschappij.
DHV bv., Peter Leferink. 0570-639300
[email protected]
87.
Woonbeleid
Geen nadruk op steden en binnenstedelijke transformatie, maar op transformatie binnen de bestaande voorraad. Geldt nl. ook voor middelgrote en kleine kernen. Corporaties kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Aantallenplanning en –sturing is noodzakelijk i.v.m. wensdenken. Afstemming regio’s onder regie van de provincie. Daarbij ook nadrukkelijk kwaliteit meenemen (organisaties doen graag mee bijv. in Food Valley).
Woningstichting Barneveld, A. Jongstra.
[email protected]
43
