1.2 SAMENWONEN ZONDER FUNDAMENT Samenvatting Alleen als je beseft dat God het huwelijk als een verbondsrelatie heeft gegeven, kun je begrijpen waarom samenwonen niet de Bijbelse weg is. Samenwonen is immers principeel vrijblijvend en ongebonden. De liefdesrelatie tussen Christus en de gemeente wordt in de Bijbel voorgesteld met het beeld van de bruidegom en de bruid. Het is de bedoeling dat de huwelijksrelatie tussen man en vrouw een afspiegeling is van Christus toewijding, trouw en overgave aan de gemeente. In een situatie van samenwonen laat je een heel ander beeld zien, namelijk die van vrijblijvendheid. Als je wel wilt samenwonen, maar geen huwelijk wilt sluiten, dan communiceer je in feite dat je fundamenteel onzeker bent over jullie trouw en toewijding aan elkaar. Voor samenwonen geldt ook dat het altijd de verleiding met zich mee brengt om op lichamelijk gebied over grenzen te gaan die God heeft voorbehouden voor binnen het huwelijk. Een belangrijke reden waarom jij hier als Christen op aarde bent, is dat jij bedoeld bent om een verschil te maken in deze wereld. Door samen te wonen volg je echter het spoor dat de wereld bewandelt als alternatief voor het huwelijk. Als je hetzelfde spoor bewandelt als de wereld, waaraan kan een ander dan merken dat Jezus jouw leven heeft veranderd? Wat opvalt is dat de keuze om samen te wonen eigenlijk nooit door Bijbelse overwegingen is onderbouwd. In vrijwel alle gevallen wordt de keuze om samen te wonen gemaakt op eigen bedachte motieven en menselijke redeneringen en verlangens.
Als je gaat nadenken over het huwelijk kun je eigenlijk niet meer om het onderwerp samenwonen heen. Vandaag de dag zie je steeds meer dat stelletjes, voordat ze wellicht ooit gaan trouwen, eerst met elkaar gaan samenwonen. Ook onder christenen lijkt deze gedachte steeds meer aanvaard. Maar is het ook een bijbelse gedachte? Daarom staan wij er in dit hoofdstuk uitgebreid bij stil omdat wij weten dat het voor veel mensen een hot issue is. Als je een stukje terugkijkt in de geschiedenis, dan valt op dat samenwonen vooral sinds de seksuele revolutie in de zestiger jaren van de vorige eeuw, aan haar opmars begon. In die tijd draaide het om vrijheid en onafhankelijkheid. Trouwen was een vorm van gebondenheid die dan ook niet pastte in dit denken. Wat je zag gebeuren, was dat samenwonen voor veel mensen een opstap is geweest om de seksuele grenzen die God heeft gegeven te doorbreken.
Invloed van de zestiger jaren
Het is in deze zelfde periode dat ook de ontkerkelijking sneller toenam dan ooit tevoren. Mensen gingen nauwelijks meer naar de kerk en God raakte steeds verder weg uit het leven van alle dag. De combinatie van deze twee ontwikkelingen is veelzeggend voor de opkomst van het samenwonen. In de kern van de zaak kun je het antwoord op samenwonen alleen maar goed begrijpen als je de Bijbelse betekenis van het huwelijk als verbond tussen man en vrouw, begrijpt. Daarom zijn we in deze cursus begonnen met stil te staan bij het verbond.
Ontkerkelijking
In de Bijbel zul je overigens tevergeefs zoeken naar een gebod als ‘gij zult niet samenwonen’. Sowieso wordt er in de Bijbel niet zo letterlijk over samenwonen gesproken, of het moet al zijn in Johannes 4: 16-18 waar Jezus zei:
Het beeld van bruidegom en bruid
Jezus zei: “Ga uw man eens halen.” “Ik heb geen man”, antwoordde de vrouw. “Dat is waar”, zei Jezus. “U bent vijf keer getrouwd geweest en de man met wie u nu samenleeft, is uw man niet.’ (Het Boek) Maar in de Bijbel lees je wel nadrukkelijk over het beeld van de bruid en de bruidegom. Door de bijbel te bestuderen ga je zien hoe het huwelijk een door en door bijbelse inbedding heeft. We zullen bij een aantal bijzondere bijbelgedeelten stilstaan om dit aan je uit te leggen.
W W W. S H A R E -T H E - V I S I O N . N L
13
God gaat een huwelijk aan met zijn volk
Het huwelijk tussen een man en een vrouw wordt in de Bijbel vaak vergeleken met het ‘huwelijk’ dat God aanging met zijn volk. In Hosea 2:16-20 en Jesaja 62:4,5 kun je daarvan lezen. Hosea 2:16-20 Daarom zal ik haar meelokken naar de woestijn en dan tot haar hart spreken. Daar zal ik haar wijngaarden aan haar teruggeven, het Achordal maak ik tot een poort van hoop. En zij zal mijn liefde beantwoorden als in de tijd van haar jeugd, als op de dag dat ze wegtrok uit Egypte. Dan, op die dag spreekt de HEER, zul je zeggen: ‘Jij bent mijn man,’ en daarbij is geen wanklank meer te horen. De namen van de Baäls zul je niet meer in de mond nemen, ze zullen niet langer worden gehoord. Op die dag sluit ik voor mijn kinderen een verbond met de dieren van het veld en met alles wat vliegt en kruipt. Ik maak een einde aan het geweld van boog en zwaard in hun land, zodat ze in rust en vrede kunnen leven. Ik zal je voorgoed tot mijn vrouw maken, ik zal je hecht aan mij verbinden, door liefde en ontferming. Mijn vrouw zul je zijn, want ik beloof je trouw, en jij zult de HEER toegewijd zijn. Jesaja 62:4-5 Men noemt je niet langer Verlatene en je land niet langer Troosteloos oord, maar je zult heten Mijn verlangen en je land Mijn bruid. Want de HEER verlangt naar jou en je land wordt ten huwelijk genomen. Zoals een jongeman een meisje tot vrouw neemt, zo zullen jouw zonen jou ten huwelijk nemen, en zoals de bruidegom zich verheugt over zijn bruid, zo zal je God zich over jou verheugen.
Jezus en de gemeente
En datzelfde beeld van bruid en bruidegom wordt ook gebruikt om de liefdesrelatie tussen Jezus en de gemeente tot uitdrukking te brengen. Daarvan kun je lezen in de volgende bijbelgedeelten. Efeziërs 5:25 Mannen, heb uw vrouw lief, zoals Christus de kerk heeft liefgehad en zich voor haar heeft prijsgegeven Efeziërs 5: 32 Dit mysterie is groot – en ik betrek het op Christus en de kerk. Openbaringen 21:2 Toen zag ik de heilige stad, het nieuwe Jeruzalem, uit de hemel neerdalen, bij God vandaan. Ze was als een bruid die zich mooi heeft gemaakt voor haar man en hem opwacht. Bedenk eens het volgende: Als er geen huwelijk is, dan is er ook geen bruid! Dan is er ook geen bruid in de hemel en geen ‘bruiloft van het lam’ zoals je kunt lezen in Openbaring 19:7-8. Als er geen huwelijk is dan zal er ook geen ‘nieuw Jeruzalem neerdalen uit de hemel’ getooid als een bruid, die voor haar man versierd is’ zoals je kunt lezen in Openbaring 21:2. Kortom: Het hele concept van het huwelijk is een duidelijk terugkerend thema in Bijbel. Op geen enkele manier kan samenwonen de plaats innemen van het huwelijk zoals deze wordt geopenbaard in de Bijbel.
Vrijblijvendheid tegenover verbondszekerheid
In de Bijbel wordt het Oude Testament ook wel het Oude Verbond genoemd en het Nieuwe Testament het Nieuwe Verbond. In deze verbonden nemen liefde, toewijding, trouw en zelfopoffering een centrale plaats in. Zo heeft God ook de relatie tussen man en vrouw bedoeld: niet een vrijblijvende omgangsvorm voor zolang het goed gaat, maar een trouwe, toegewijde, zelfopofferende en liefdevolle verbintenis voor het leven. Het grote geheim van het christelijk huwelijk is dat in deze huwelijksrelatie iets zichtbaar wordt van dezelfde liefdevolle toewijding zoals Jezus die heeft met zijn gemeente. Daarom kan samenwonen ook nooit een afspiegeling zijn van Christus toewijding, trouw en overgave aan de gemeente. Het is juist vanwege het principieel ongebonden karakter waarom mensen vaak besluiten te gaan samenwonen. En dat staat in schril contrast met trouw, toewijding en overgave. Als je samenwoont kun je zonder veel poespas altijd weer uit elkaar gaan. 14
F U N D A M E N T VA N H E T C H R I S T E L I J K H U W E L I J K
Deze escapemogelijkheid is als het ware in het concept van samenwonen ingebouwd. Die mogelijkheid druist helemaal in tegen Gods visie op het huwelijksverbond. De verbintenis die Jezus aan is gegaan met de gemeente, en God met zijn volk, zijn verbondsrelaties en is alles behalve vrijblijvend. Op geen enkele manier kan samenwonen dan ook de plaats innemen van het huwelijk zoals deze wordt geopenbaard in de Bijbel. Er is nog iets anders. Als andere verbintenissen, zoals bijvoorbeeld samenwonen, of een huwelijk van gelijke seksen, ook tot het goddelijke ontwerp zouden behoren dan zouden er in de bijbel toch positieve voorbeelden van terug te vinden zijn die ons aansporen om dit voorbeeld na te volgen. Deze zijn er echter niet. Ook in de onderwijsbrieven van Paulus wordt deze mogelijkheid niet benoemd. In bijvoorbeeld 1 Corinthiers 7 roept Paulus ongehuwde mannen en vrouwen op om, net als hem, ongehuwd te blijven of te gaan trouwen als je naar elkaar verlangt.
Geen positieve Bijbelse voorbeelden van andere verbintenissen
1 Korintiërs 7:7-9 Ik zou liever zien dat alle mensen waren zoals ik, maar iedereen heeft van God zijn eigen gave gekregen, de een deze, de ander die. Wat de weduwen en weduwnaars betreft, zeg ik dat het goed voor hen zou zijn alleen te blijven, zoals ik. Maar wanneer ze dat niet kunnen opbrengen, moeten ze trouwen, want het is beter te trouwen dan te branden van begeerte. Paulus doet op geen enkele manier een voorstel in de richting van samenwonen als een alternatieve oplossing om zo je seksuele verlangens een plaats te kunnen geven5. Als je besluit om samen te wonen, communiceer je eigenlijk dat je niet bereid bent om trouw Intimiteit te beloven aan elkaar. Als je zegt: ‘Ik hou van jou, maar ik wil niet met je trouwen’, dan zeg je zonder daar eigenlijk mee: ‘Ik hou niet zóveel van jou dat ik mij geheel aan jou wil verbinden’. Het is liefde toewijding zonder toewijding. Maar wat is liefde zonder toewijding eigenlijk waard? Omdat werkelijke toewijding en overgave aan elkaar ontbreekt, blijft er ten diepste een onzekerheid op de bodem van je relatie liggen: Zal hij / zij echt om mij blijven geven als het er op aan komt? Hoewel die gedachte ook binnen een huwelijksrelatie kan spelen, is door het ongebonden karakter van het samenwonen al een voorschot op deze gedachte genomen. Alleen binnen een duurzame belofte van trouw en toewijding kun je jezelf letterlijk en figuurlijk bloot geven. Omdat je trouw aan elkaar belooft, wordt het mogelijk om het meest kwetsbare te durven delen. Want trouw zegt in feite ‘ook als je dit van mij ziet, dan weet ik dat je toch bij mij blijft’ Trouw is dan ook wel het belangrijkste kenmerk van een huwelijksverbond. Als er trouw is, kan de liefde en de seksualiteit bloeien! Het is niet voor niets dat het woordje ‘trouw’ zit opgesloten in het woord vertrouwen! Of wat denk je van het woord ‘trouwen’ Krachtiger kun je de huwelijkssluiting niet noemen, namelijk dat je gaat TROUWen! Er is ook nog een ander belangrijk punt dat genoemd moet worden in verband met het Welk voorbeeld samenwonen. Dit heeft te maken met het feit dat je altijd in het gedrag dat je laat zien, een laat je na? voorbeeld bent voor anderen. Je legt met je leven een getuigenis af aan de mensen om je heen. In het Bijbelboek Titus, worden verschillende mensen in de gemeente aangespoord een God-waardige levenswandel te leven. Je leest dan de volgende oproep: Titus 2: 7 Geef zelf met goede daden het voorbeeld. En wat is de reden hiervoor? Titus 2: 8 zodat onze tegenstanders beschaamd staan en niets kwaads over ons kunnen zeggen.
5 Uit: onbekende bron.
W W W. S H A R E -T H E - V I S I O N . N L
15
Een zelfde oproep lees je in Timotheus. 1 Timotheus 4: 12 Sta niemand toe dat hij vanwege je jeugdige leeftijd op je neerkijkt, maar wees voor de gelovigen een voorbeeld in wat je zegt, in je levenswijze, in liefde, geloof en zuiverheid. Als je tijd hebt, lees dan ook eens Filippensen 3:17 en 2 Thessalonica 3:7. Hoe wordt de invloed van Jezus in jouw leven zichtbaar
Een belangrijke reden waarom jij hier als Christen op aarde bent, is dat jij bedoeld bent om een verschil te maken in deze wereld. Als dat verschil niet zichtbaar is, waaraan kan een ander dan merken dat Jezus jouw leven heeft veranderd? Efeziërs 4:20 Maar gij geheel anders: gij hebt Christus leren kennen. Hoe wordt dit woord van God zichtbaar als je samenwoont? Met het samenwonen volg je namelijk het spoor dat de wereld is gaan trekken halverwege de vorige eeuw. Dit was het begin van de seksuele revolutie en het is niet toevallig dat vanaf die periode het huwelijk steeds meer terrein heeft verloren ten gunste van het samenwonen. Vòòr die periode was het eigenlijk ´not-done’ om te gaan samenwonen. Het lijkt er alles op dat de boze systematisch bezig is om het Bijbels model van het huwelijk te vernietigen. En niet zonder succes. Mensen worden massaal overgehaald om te gaan samenwonen. Ook Christenen worden hierin meegetrokken doordat zij zich aan deze nieuwe moraal aanpassen. Daarom is het zo belangrijk de waarschuwing van Paulus serieus te nemen. Romeinen 12:2 U moet uzelf niet aanpassen aan deze wereld, maar veranderen door uw gezindheid te vernieuwen, om zo te ontdekken wat God van u wil en wat goed, volmaakt en hem welgevallig is.
Samenwonen verhoogt de intimiteit
Samenwonen is een manier van leven met elkaar waarbij sprake is van een verhoogde mate van intimiteit. Je deelt eigenlijk je hele hebben en houden met elkaar. In die situatie is het vrijwel ondenkbaar dat je niet voor de verzoeking zwicht om ook elkaars lichaam te delen. En de Bijbel is daar toch wel duidelijk over: seks is bedoeld voor binnen het huwelijk. Als het daar buiten valt is het niet naar Gods Woord en is het zonde. In het volgende hoofdstuk gaan we daar verder op in.
Samenwonen is een vorm van ‘zelf verzoeking’
Samenwonen is jezelf onnodig in verzoeking brengen om over seksuele grenzen heen te gaan. Jezus zegt in het gebed dat hij ons leerde, het ‘onze Vader’; Mattheus 6:13 En leidt ons niet in verzoeking maar verlos ons van de boze. De vraag die jij je in het kader van dit onderwerp zou moeten stellen, is in hoeverre jij jezelf en de ander in verleiding / verzoeking brengt als je samen gaat wonen. Het is te eenvoudig God te vragen jou niet in verzoeking te brengen als het binnen je eigen mogelijkheden ligt uit de verzoeking weg te blijven! Voor de boze is het meestal een kwestie van tijd waarin hij zal toeslaan. Hij wacht op het onvermijdelijke moment dat je zwak bent, of geestelijk lauw. De boze heeft veel wapens in handen om jou te verleiden. En met samenwonen maak je het hem wel heel gemakkelijk. Luister naar wat Jezus zegt: Mattheus 26:41 Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak.
16
F U N D A M E N T VA N H E T C H R I S T E L I J K H U W E L I J K
Het is eigenlijk hoogmoedig en dom tegelijk, te denken dat het met de verleidingen in jouw relatie wel mee zal vallen. Of dat je denkt dat een zwak moment jou niet zal treffen. Ondanks alle, vaak goede voornemens, zijn velen in de val gestapt en in de zonde van ontucht gevallen. Met de kennis die je inmiddels hebt opgedaan kun je niet vrijblijvend je schouders ophalen en doen alsof het jou niet aangaat of overkomt. Je weet dat met samenwonen het risico om toch te zwichten voor seksuele verleidingen enorm groot is. Als je ondanks dat er toch voor kiest om samen te (gaan) wonen, zul jij hier zelf verantwoording over moeten afleggen naar God en de consequenties daarvan dragen. De vraag is nu wel wat je doet met de informatie die je tot nu toe hierover hebt gelezen?
Jij bent verantwoordelijk voor de keuzes die je maakt
Door samen te wonen raak je verstrikt in een zondige levensstijl. Dit heeft gevolgen voor je Consequentie geestelijk leven. Grote kans dat je gebedsleven en je vreugde met God verdwijnt. Want God voor geestelijke zal niet zegenen wat Hij afwijst. Maar verheug je hierin, dat als je op Zijn weg terugkeert, dat groei ook de zegen weer terugkeert! In Hebreeën staat: Hebreeën 13:4 Houd het huwelijk in ere, in alle omstandigheden, en houd het echtelijk bed zuiver, want overspeligen en echtbrekers zal God veroordelen.
Het resultaat van leringen en dwaalgeesten
Dit ‘in ere houden van het huwelijk’, zegt Paulus in zijn brief aan Timotheus, wordt ‘in latere tijden’ aangetast. 1 Timotheus 4:1-3 Maar de Geest zegt nadrukkelijk, dat in latere tijden sommigen zullen afvallen van het geloof, doordat zij dwaalgeesten en leringen van boze geesten volgen, door de huichelarij van leugensprekers, die in hun eigen geweten gebrandmerkt zijn, het huwelijk verbieden en het genot van spijzen welke God toch geschapen heeft om met dankzegging te worden gebruikt door de gelovigen, die tot erkentenis der waarheid gekomen zijn. (NBG) Met het veelvuldig samenwonen in deze tijd, lijken we volop te leven in deze zogenaamde ‘latere tijden’. Die tijden kenmerken zich doordat sommige mensen, geïnspireerd door ‘dwaalgeesten en leringen van boze geesten’, het huwelijk proberen uit te bannen. Samenwonen is hier een middel toe. Paulus geeft dus aan dat er meer aan de hand is. Er zit een geestelijke werkelijkheid achter deze ontwikkeling! Trouwens, het is aardig om er eens over na te denken, als je als Christen wil leven naar Bijbelse Overspel bij normen, hoe je tegen overspel aan moet kijken als je ongehuwd samenwoont! Als jouw samenwonen partner vreemd gaat terwijl jullie samenwonen, is er dan wel sprake van overspel? De partner met wie je samenwoont is immers niet degene met wie je een huwelijks verbond gesloten hebt! Of anders gezegd: Kun je wel spreken van ontrouw als je aan elkaar al geen trouw hebt willen beloven? Het onderwerp samenwonen en seks voor het huwelijk lijken een beetje in elkaars verlengde te liggen. We zullen het onderwerp seks voor het huwelijk dan ook in het volgende hoofdstuk oppakken.
W W W. S H A R E -T H E - V I S I O N . N L
17
