13 6 maart 2014 | jaargang 56
@tuecursor
Tweewekelijks blad van de Technische Universiteit Eindhoven Voor het laatste nieuws: www.cursor.tue.nl en volg tuecursor op
en
12 | Licht gaat uit in het Hoofdgebouw De tijd staat niet stil in het Hoofdgebouw, ook niet op de afgesloten verdiepingen. De klokken tikken door, tot eind 2014 het hele gebouw leeg zal zijn. Cursor praat met de bewoners en vraagt niet waar ze naar toe moeten -dat weet nog niemand-, maar wat wenselijk, mogelijk en onmogelijk is.
4 Van student tot
society engineer
Verkiesbare studenten willen bouwen aan een betere maatschappij
15 Nieuwe bestuurs
voorzitter Mengelers
“De TU/e moet naar ‘bescheiden op de voorgrond’”
16 Minstens 3 gangen voor 6 euro p.p.
“Zonder regels is iedereen hier na drie jaar dood”
Check out our English section on pages 18-24
2 | Vooraf
6 maart 2014
Nieuws | 3
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Toch niet met je Erasmusbeurs naar Zwitserland
CURTOON
Dinsdag 4 maart - Zelfs studenten die al geld toegezegd hebben gekregen, kunnen niet meer met een Erasmusbeurs naar Zwitserland. De Europese Commissie heeft het Alpenland uit het Erasmus+-programma gezet. Een nipte meerderheid van de Zwitsers stemde begin februari voor een immigratiequotum. De Europese Commissie reageerde teleurgesteld en schortte allerlei verdragen op. Ook de samenwerking binnen het Erasmus+ programma is voorbij, bleek afgelopen week. Het referendum heeft niet alleen gevolgen voor studenten, maar ook voor wetenschappers: ook de samenwerking binnen het onderzoeksprogramma Horizon 2020 is door de unie opgeschort. Zwitserland heeft daardoor bijvoorbeeld geen recht meer op onderzoeksbeurzen van de European Research Council. Vanuit de TU/e gaat dit jaar overigens maar één student naar Zwitserland, aldus een woordvoerder van het TU/e Regionaal Leonardo Bureau.
Meer nieuws vind je op www.cursor.tue.nl
Bachelor Bouwkunde nu ook in het Engels Vrijdag 28 februari - De bachelor van de opleiding Bouwkunde stapt vanaf september 2015 over op Engels als voertaal. Dit heeft het faculteitsbestuur eind januari besloten. Het doel van de maatregel is de teruglopende instroom van studenten in te dammen en een meer internationale koers te varen. Opleidingsdirecteur Lilian Halsema verwacht dat de verandering voor een flinke groei van het aantal buitenlandse studenten zorgt. Met de switch komt de taalbalans van de major opleidingen aan de TU/e voor het eerst in het voordeel van het Engels te liggen. De huidige lichting eerstejaarsstudenten is overwegend enthousiast: onlangs gaf 78 procent in een enquête aan de opleiding ook te hebben gekozen als de voertaal Engels was geweest.
Kritische v
ragen ove
r plannen
Donderdag 27 fe kritische vrag bruari - Zo’n dertig TU/e ’ers stelden en tijdens d d e presentati splan voor d e van het bew onderdag e campus in egwijzeringhet Auditori Een medew um. erker wilde weten of oo werkers en k aan intern studenten w ationale med ordt gedach over de bew e t. Verder was egwijzering er bezorgdh tijdens grote dagen en w eid evenemente erd een uitb n als de open reiding van het aantal d igitale bord en
Colofon Hoofdredacteur Han Konings
Eindredacteur Brigit Span
Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Norbine Schalij Freke Sens (stagiaire) San van Suchtelen Monique van de Ven
Medewerkers Caroline van Slobbe Nicole Testerink
Fotografie Rien Meulman Bart van Overbeeke
Coverbeeld Bart van Overbeeke
Opmaak Natasha Franc
Vertalingen Annemarie van Limpt
Aangesloten bij Hoger Onderwijs Persbureau
Redactieraad prof.dr. Cees Midden (voorzitter) prof.dr. Marco de Baar Angela Stevens- van Gennip Thomas Reijnaerts (studentlid) Arold Roestenburg Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)
Redactieadres TU/e, Laplace 0.35 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail:
[email protected]
Cursor online www.cursor.tue.nl
Druk Janssen/Pers, Gennep
Advertenties Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745
Old soldiers Old soldiers never die, they just fade away. Aan die befaamde uitspraak van de Amerikaanse vijfsterrengeneraal Douglas MacArthur (1880-1964) moest ik denken toen deze week Jan Mengelers onze troepen kwam versterken als opperbevelhebber. Niet dat deze oud-topman van TNO me deed denken aan die legendarische ijzervreter uit de Tweede Wereldoorlog. Integendeel. Toen ik Mengelers dinsdag sprak voor het kennismakingsinterview dat verderop in het blad staat, was de sfeer vanaf de eerste minuut zeer relaxt. Aan het direct tutoyeren van elkaar moest ik nog even wennen, maar dat zal ongetwijfeld passen bij zijn persoon en deel uitmaken van zijn bestuursstijl. Het contact voelt zo direct zeer vertrouwd en ik stapte in opperbeste stemming zijn kantoor weer uit. Later kwam het besef: heb ik hem wel voldoende vervelende vragen gesteld? Maar dat kan altijd nog. Nee, de uitspraak van MacArthur lijkt me zeer van toepassing op de voorganger van Jan: Arno Peels.
Han Koning s
Juni 2013 maakte die bekend dat hij niet voor een tweede termijn zou gaan. Een duidelijke reden hiervoor bleef uit. Speculaties waren er volop. Sinds die bekendmaking verdween hij min of meer geruisloos van het toneel. De enige mededeling die nog volgde, was dat hij er op 1 januari van dit jaar definitief de brui aan gaf. Zijn zeer karig ingerichte LinkedIn-account voert hem nog steeds op als ‘President of the Executive Board at Eindhoven University of Technology’. Maar het aantal contacten dat hij daar heeft weten te verzamelen, is veelzeggend. Het zijn er slechts drie. We brengen hem een laatste saluut en de karavaan marcheert verder.
Uitruimen Hoofdgebouw Dienst Huisvesting heeft de opdracht meer dan twintig verschillende woongroepen een ander onderdak te geven. De gesprekken hierover zijn in volle gang. Nog bijna niets is zeker, ook het College van Bestuur weet niet waar het terecht zal komen. Ik heb dagen rondgelopen in het Hoofdgebouw. Tussen vloer 12 en -2 kwam ik TU/e’ers tegen die graag praatten over de onzekere periode waar zij middenin zitten. Weet je dat de TU/e de dossiers van studenten die voor 1985 afstudeerden een eeuw moet
Snel oversteek voor fietsers tussen Gemini en MetaForum
Poll De Keuzegids voor het Hoger Onderwijs moet stoppen met het maken van een aparte ranking voor de drie technische universiteiten in Nederland. Op die stelling reageerden 116 mensen.
Een meerderheid (40,9 %) vindt dat ook en 25,4 % daarvan noemt als belangrijkste reden dat ook de andere algemene universiteiten exacte opleidingen aanbieden. 8,6 % zegt de Universiteit Twente niet als een TU te beschouwen. Zo’n 28 % vindt zo’n exclusieve vergelijking wel essentieel. Daarbij is 12,9 % ervan overtuigd dat de opleidingen aan de TU’s wezenlijk anders zijn. Overigens laat 31 % weten zich helemaal niet druk te maken over welke ranglijst dan ook.
Nu vragen we op www.cursor.tue.nl lij
Scha Norbine
bewaren? Daar hebben we dus tot 2085 ruimte voor nodig. Het wordt een gigantische klus voor DH iedereen en alles ergens te stallen. Pagina 12-13
Op 19 maart kunnen we naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen. Heeft het voor onze studenten nut om daarbij de programma’s van de diverse Eindhovense partijen door te spitten?
Woensdag 26 februari - Dienst Huisvesting hoopt op korte termijn werk te maken van een oversteekplaats voor fietsers tussen Gemini en MetaForum. Mede door het verhoogde plein daar vinden fietsers momenteel maar moeilijk hun weg naar bijvoorbeeld de fietsenstallingen onder en achter Gemini. Een fietsersoversteek ter hoogte van het verhoogde plein aan de oostkant van MetaForum moet dit probleem oplossen. Op dit moment is Dienst Huisvesting hierover in overleg met de architect van de Groene Loper. Naar verwachting kan de oversteek voor fietsers volgende week worden gerealiseerd.
Liever geen hek om Stratumseind Dinsdag 25 februari - TU/e- studenten ervaren nauwelijks overlast als zij op stap zijn op Stratumseind en zijn dan ook tegen de komst van een hek om het uitgaansgebied. Dit blijkt uit een rondvraag door Cursor naar aanleiding van een bericht in het Eindhovens Dagblad. Daarin stelt de Eindhovense politiechef Gerard Goossens voor om een hek of toegangspoortjes rondom Stratums eind te plaatsen om de overlast te verminderen. Een rondje over de TU/e-campus leert echter dat de stapavond op donderdag meestal probleemloos verloopt. Een toegangscontrole aan de hand van poortjes is in de ogen van studenten dan ook overbodig.
Proefrijden op de e-bike Maandag 24 februari - Medewerkers van de TU/e kregen vorige week de kans om elektrische fietsen uit te proberen. Tegen inlevering van hun personeelspas mochten ze een proefritje maken op de elektrische fietsen met trapondersteuning die met korting kunnen worden aangeschaft. Leverancier piECObello stelde zich elke middag in de markthal van MetaForum op met een selectie van negen modellen. Behalve de fietsleveranciers waren ook enkele leden van het mobiliteitsteam aanwezig om uitleg te geven over de verschillende regelingen waarvan medewerkers kunnen profiteren als ze een e-bike aanschaffen.
bewegwijz
ering
voorgesteld . De komend e tijd worden gescherpt en de plannen wordt er nade verder aan r overlegd m van gebouw et de belang en. Vervolge rijkste gebrui ns wordt ee het College kers n en ander vo van Bestuur, orgelegd aa de dienstho Als alles volg n ofden en facu ens plannin lteitsbesture g verloopt, st er vanaf het n. aa begin van h n alle borden et nieuwe co en palen llegejaar.
uit g n i t h . -verlic enteerd
xperim led t r ting geë e h ic e tbakken rl e b -v o nele lich r et led io m it p rt d a o k tr x s li ind n de
He
s bouw zij x wordt - In Heli n het ge a ri v a g ru in b p rdie ag 26 fe eede ve Woensd an de tw turen. v l e e d a Op een led-arm cijferd en door vervang vesting heeft be uis le Dienst H potentië cent d’s een ro le p e 3 d 6 t a n d va gswinst ende p lo e D besparin . veren le p o t ook n a e d kunn zen of ij w it u t e l wordt pilot mo Half apri rna t. rd o w t. Daa gehaald gemaak p o re s n la re oude de ba de ande aan de k o o n e kom mpus op de ca en zijn panden gebouw e w u ie g. n e D h erlic tin beurt. van led-v n ie rz o al vo
Recordeditie Bedrijvendag Dinsdag 25 februari - De TU/e Bedrijvendag kende dit jaar een recordaantal van 134 deelnemende bedrijven. Dit grote aantal leidde ertoe dat het Auditorium en de onderste twee etages van het Hoofdgebouw stampvol waren. Voor het eerst was ook de loopbrug tussen beide gebouwen gevuld met stands van bedrijven die hengelden naar de gunst van de talentvolle student. De dag werd geopend door politiek journalist en horecaonder nemer Frits Wester. In de Blauwe Zaal verkondigde hij dat het einde van de crisis volgens hem in zicht is.
4 | Gelinkt
6 maart 2014
Gelinkt | 5
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Van student tot society engineer De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n tienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé. In ‘Gelinkt’ laten we steeds twee (en soms drie) van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.
Klagen en niks doen. Waar de moppermeute blijft steken in passieve onvrede, willen TU/e-studenten Aijiththan Loganathan (18), Jeroen Dasbach (24) en Thomas Reijnaerts (24) iets dóen. Veranderen wat in hun ogen beter kan en meebouwen aan een betere maatschappij. Alle drie zijn ze verkiesbaar bij de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart; Thomas voor D66 en Jeroen voor de VVD in Eindhoven, Aijiththan voor de Liberale Volkspartij Roermond. Voor Jeroen begon het op de middelbare school, met kijken naar het Journaal en Nova. “Ik vond het interessant om te weten hoe iets tot stand komt. Ook ben ik opgevoed met het idee dat je rekening houdt met elkaar en niet alleen voor jezelf bezig bent. Daar probeer ik nu, in de politiek, meer invulling aan te geven”, aldus de zevendejaars Innovation Management, die voor de zomer hoopt af te studeren. Aijiththans belangstelling voor de landelijke politiek begon met de val van het laatste kabinet-Balkenende - maar lokaal hield hij als jonge Roermondenaar ook graag al de vinger aan de pols. Zo maakte hij als puber eens stennis over een onveilig voetbalveldje waar hij zelf vaak rondhing, tot een gesprek met de burgemeester aan toe. Aijiththan groeide op in de achterstandsbuurt Donderberg, van waaruit veel jongeren met wie hij opgroeide op het verkeerde pad belandden. “Sommige kinderen met wie ik in groep acht zat, hebben al jong vastgezeten.” Straffen zijn vaak gerechtvaardigd, benadrukt de eerstejaars Technische Bedrijfs kunde, “maar de benadering van die jongeren, vooral nadat ze vrijkwamen, vond ik zo negatief. Daar wil ik graag verandering in brengen”. Bij de Liberale Volkspartij Roermond grijpt hij nu zijn kans. Lijsttrekker Dré Peters benaderde de jonge Aijiththan afgelopen oktober. “Ik vind dit een grote kans, juist nu. Enkele mannen op de lijst hebben veel ervaring, maar zijn er over vier, vijf jaar waarschijnlijk niet meer bij. Nu kan ik nog veel van hen leren.” De student doelt onder anderen ook op lijstduwer Jos van Rey, de oud-wethouder die wordt beticht van ambtelijke corruptie en lekken en afgelopen najaar samen met tien anderen werd geroyeerd als lid van de lokale VVD.
“Je kunt dingen doen die het verschil maken” Thomas (zesdejaars Sustainable Energy Technology) volgt de politiek sinds zijn veertiende, in eerste instantie vooral landelijk. Na lang te hebben getwijfeld tussen vooral GroenLinks en D66, is hij sinds
twee jaar lid van laatstgenoemde partij. “Je doet iets voor de maatschappij, kunt dingen doen die het verschil maken”, verduidelijkt hij zijn politieke drive. Met diezelfde insteek was hij in 2011 actief in de universiteitsraad van de TU/e, als fractievoorzitter van de Progressieve Fractie die dat jaar haar naam veranderde in Eindhovense Studentenraad. Een “heel relevant jaar”, stelt Thomas, waarin hij veel leerde over onder andere vergader- en presentatie technieken. “Ook merkte ik al gauw dat ik een rol aan de voorkant ook heel leuk vind, dat ik niet alleen op de achtergrond met de inhoud bezig wil zijn. Ik stak liever tijd in de UR dan in mijn studie; dat was wel een signaal.”
veroorzaken met zijn uitspraken. Als politicus pakt hij het slim aan: signaal-technisch is hij sterk. Daardoor trekt hij veel aandacht en kan hij andere partijen wel wakker schudden. Maar de inhoud is vaak volstrekt belachelijk en wezenlijke bijdragen of oplossingen heeft hij de afgelopen tien jaar ook nog niet geleverd.” Het overbrengen van je boodschap, dat kon volgens Jeroen ook zijn politieke voorbeeld Ronald Reagan als de beste. “Hij heeft het land destijds toch uit het slop getrokken, samenwerking gezocht en anderen achter zich weten te krijgen.
Hij weet als geen ander hoe hij iets, positief of negatief, moet verkopen - en dan zo dat het ook nog eens oprecht overkomt.” Thomas lacht: “Hij was dan ook eigenlijk acteur.” Jeroen: “Ik denk dat een dosis toneel in de politiek ontzettend belangrijk is. Iets mededelen is één ding, iets presentéren een ander.”
“Het gaat lokaal echt niet alleen over verkeersdrempels”
Aijiththan: “In de gemeentepolitiek domineert volgens mij toch wel echt de inhoud, hoor. Er staan ook gewoon minder journalisten voor de deur dan in Den Haag.” Terwijl de landelijke politiek volgens Thomas steeds minder belangrijk wordt, “het gaat steeds meer over Europa en over steden. Steeds meer verantwoorde lijkheden komen bij gemeenten te liggen. Het gaat lokaal echt niet alleen om de besluitvorming over verkeersdrempels, maar dat beeld heerst nog wel”. D66 heeft op dit moment zes zetels in de Eindhovense raad, Thomas staat zevende op de lijst. Een raadszetel is
dus niet ondenkbaar. Duurzaamheid en het studentenleven zijn twee thema’s waarvoor hij zich hard wil maken. Daarnaast kunnen bijvoorbeeld bestemmingsplannen in zijn ogen een stuk minder rigide: “Natuurlijk is het goed dat iemand in of bij zijn huis niet opeens een staalverwerkingsbedrijf kan beginnen, maar een adviesbureau aan huis zou gemakkelijker mogelijk moeten worden”. Jeroen werd voor de kieslijst benaderd door partijgenoot Ferry van den Broek, die hij onder meer al kende vanuit de JOVD, de jongerentak van de VVD. Met zijn
26ste plek op de lijst is een plek in de raad niet erg realistisch. “Ik wil na mijn afstuderen liever eerst gaan werken voordat ik een politieke functie wil vervullen. Ik wil eerst ervaren waarover het gaat voordat ik over bepaalde zaken ga meepraten en meebeslissen. Maar ik zou misschien wél mijn steentje kunnen bijdragen in een raadscommissie. Al hoef ik niet meteen in de raad, ik wil graag betrokken zijn.” Jeroen heeft bovendien bedenkingen bij de combinatie van raadswerk en studie, maar Thomas (die volgend collegejaar hoopt af te studeren) ziet dat probleem niet zo. “Als je
maar gemotiveerd genoeg bent, is het volgens mij best te doen. Bovendien denk ik dat ik nu flexibeler ben dan over bijvoorbeeld vier jaar.” Ook Aijiththan grijpt liever nu al zijn kans. Tenminste tweehonderd voorkeursstemmen denkt hij nodig te hebben voor een raadszetel. Hij wil zich vooral inzetten voor jongeren: “Ik sta tussen hen in. Verder hoor ik dat ik gemakkelijk mensen kan overtuigen, dus daar wil ik wel op inzetten.” De afgelopen weken voerden alle partijen volop campagne. “Ik ben benieuwd hoeveel mensen me de komende tijd gaan ontvrienden”,
zegt Thomas half januari al met een grijns. Wat ze alle drie vooral willen benadrukken: ga stemmen. Aijiththan: “En áls je niet stemt, ga daarna dan ook niet zeiken.” Jeroen: “Aan de TU/e heeft iedereen zijn eigen vakgebied, maar ik zou vooral willen zeggen: verbrééd je ook. Veel technici zien de gemeente politiek als een maatschappelijk alfa-dingetje, maar ik zie het als society engineering. Techniek opleidingen richten zich op het beter maken van auto’s, het verhogen van het rendement van zonnepanelen; de gemeentepolitiek
is bezig met het beter maken van de samenleving en de stad. Juist een techniekopleiding kan een grote meerwaarde hebben in het openbaar bestuur.”
Interview | Monique van de Ven Foto | Rien Meulman
“Het gaat eerder over Rutte of Wilders dan over lokale politiek” Thomas’ opvolger als fractievoorzitter was Jeroen, die zich met zijn UR-collega’s onder meer bemoeide met de inrichting van het Bachelor College. “Dat zorgde wel eens voor een spanningsveld. Ik denk dat het College van Bestuur niet altijd op mij heeft zitten wachten.” Vooral de vraag ‘waaróm?’ lag volgens Jeroen veelvuldig voorop zijn tong. Volgens de drie zijn ze onder studenten echt geen uitzonderingen als het gaat om politieke belangstelling. Ook op borrels gaat het er volgens hen regelmatig over, vooral over bijvoorbeeld de studiefinanciering en langstudeerboete. Aijiththan: “Het gaat wel altijd eerder over Rutte of Wilders dan over lokale politiek.” Jeroen scant de grote nieuwssites graag op politiek nieuws. Thomas heeft daarnaast regelmatig politiek24.nl, de livestream vanuit de Tweede Kamer, aan staan. Aijiththan vindt vooral “het spel” tussen Wilders en Pechtold interessant. “Beiden hebben zo’n gevoelige sensor voor de ander; leuk om te zien.” Jeroen: “Stiekem ben ik altijd wel benieuwd naar wat Wilders te zeggen heeft. En vooral naar het drama dat hij nu weer gaat
Op 19 maart, de dag van de gemeenteraadsverkiezingen, komt de mobiele stembus naar het TU/e-terrein. Er kan worden gestemd van 14.30 tot 16.00 uur; de bus staat bij de vijver tussen het Hoofdgebouw en Vertigo. Denk aan je stempas en identiteitsbewijs.
Aijiththan Loganathan, Jeroen Dasbach en Thomas Reijnaerts (van links naar rechts).
6 | Onderzoek
6 maart 2014
Vier vliegen in één klap voor papierproductie
“Dan slaat de lignine simpelweg neer, omdat het heel slecht mengt met water”, zegt Kroon. “Je houdt het oplosmiddel over met water en wat reststoffen.” Hoe goed de ‘deep eutectic solvent’ werkt, is afhankelijk van de precieze samenstelling van het type hout waarop je het loslaat. Kroon voorziet dan ook dat voor diverse soorten bomen en andere biomassa weer een andere DES geschikt is en allemaal kunnen ze gemaakt worden uit biomassa. Al met al lijkt de methode bij uitstek geschikt voor relatief kleinschalige papierfabrieken waarin lokale gewassen worden verwerkt. “Dat is mogelijk omdat de benodigde installaties veel goedkoper zijn en heeft als bijkomend voordeel dat je het hout niet over een grote afstand hoeft aan te voeren.”
Interview | Tom Jeltes Foto’s | Bart van Overbeeke Prof.dr.ir. Maaike Kroon is de nieuwe heldin van de papierindustrie: de jonge hoogleraar ontdekte plantaardige oplosmiddelen waarmee het voornaamste bestanddeel van papier, cellulose, bij lagere temperaturen (en daardoor mogelijk veel goedkoper) uit hout kan worden gewonnen en waarbij ‘en passant’ een grondstof vrijkomt voor biologische plastics en milieuvriendelijke brandstoffen. Veertien Europese papierproducenten zijn zo enthousiast dat ze twee promovendi financieren die de vinding verder moeten uitwerken. “Papier is voornamelijk cellulose”, zegt Maaike Kroon. En die cellulose wordt gewonnen uit hout, vertelt ze. “Hout is echter een complex mengsel van cellulose, lignine, hemicellulose, water, zouten en diverse andere stoffen.” Voor papiermakers is de lastigste stap het scheiden van cellulose (de vezels die zowel hout als papier stevigheid verlenen) van lignine (de lijm die deze vezels bij elkaar houdt). “Lignine is ook wat kleur geeft aan hout”, legt Kroon uit. “Dat zie je vooral terug in de knoesten; van knoestig hout kun je dan ook minder goed papier maken.” Om lignine en cellulose te scheiden, wordt houtpulp nu nog onder druk opgelost in een heet bad (circa 150 graden Celsius) van water met chemicaliën. “Bij die hoge tempe ratuur maak je helaas de cellulose ketens deels kapot en dat gaat ten koste van de kwaliteit van het papier. Om diezelfde reden heb je kwaliteitsverlies bij het recyclen van oud papier. Als je de tempera tuur bij het scheidingsproces laag kunt houden, bespaar je niet alleen energie, maar het levert ook papier van een betere kwaliteit op.”
Lignine wordt nu vooral beschouwd als afval van biomassa Bovendien kost het drogen van de papierpulp momenteel nog de meeste energie, zegt Kroon. “Om het water te laten verdampen,
Papierbedrijven verwachten op termijn veertig procent aan energie te kunnen besparen
stoken ze nu de restproducten op, voornamelijk lignine. Dat wordt wel heel mooi thermisch recyclen genoemd, maar eigenlijk is het zonde. Van lignine kun je namelijk ook hoogwaardige chemicaliën en biologisch plastic maken.” Kroon, bij haar aanstelling aan de TU/e-faculteit Scheikundige Technologie in 2011 de jongste vrouwelijke hoogleraar van Nederland, lijkt nu een oplosmiddel te hebben gevonden waarmee papierproducenten vier vliegen in één klap kunnen slaan: het is milieuvriendelijk (plantaardig en niet giftig), werkt bij relatief lage temperaturen (60 tot 80 graden Celsius in plaats van 150 tot 200), bevat geen water dat weer moet worden verdampt en als klap op de vuurpijl levert het zuivere lignine op die, als gezegd, weer als grondstof kan dienen voor andere producten. Voor lignine is overigens momenteel nog nauwelijks een markt, zegt Kroon als kanttekening. Dat komt omdat het nu voornamelijk wordt beschouwd als afval van biomassa en pas als er een methode wordt gevonden om zwavelvrije lignine op grote schaal te winnen -en de methode van Kroon is hiervoor een veelbelovende kandidaat-, wordt deze stof voor de industrie echt interessant. Dat betekent echter niet dat onderzoekers er nog niet mee bezig zijn. Aan de TU/e werkt bijvoorbeeld Kroons faculteitsgenoot prof.dr.ir. Emiel Hensen, onlangs nog goed voor een prestigieuze Vici-subsidie, aan katalysatoren waarmee lignine omgezet kan worden naar nuttige producten. En bij Werktuigbouw
Onderzoek | 7
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Begin februari gingen Kroon en de TU/e in zee met veertien Europese papierproducenten, waarvan de helft uit Nederland. Al deze bedrijven zijn aangesloten bij de Europese brancheorganisatie Cepi. Ze kwamen in aanraking met Kroons methode toen zij deelnam aan een ideeënwedstrijd die deze club organiseerde om vóór 2030 het energieverbruik in de sector drastisch omlaag te brengen. De papierbedrijven verwachten op termijn wel veertig procent aan energie te kunnen besparen; een vooruitzicht dat ze heeft doen besluiten zonder overheidssubsidie twee promovendi voor Kroon te financieren. Het idee is dat die over vier jaar ideeën kunnen leveren voor een pilot-plant, waarbij de ene promovendus zich zal richten op het perfectioneren van de extractie van lignine en de andere op het recyclen van het oplosmiddel. Dat laatste is belangrijk, zegt Kroon, die wat terughoudender is dan haar commerciële partners. “Naar mijn inzicht moet je het oplosmiddel nagenoeg volledig kunnen terugwinnen om deze methode op grote schaal te kunnen toepassen. Dan wordt het commercieel pas echt interessant.”
Van links naar rechts: 1) Glycolzuur in vaste vorm 2) Vloeibaar mengsel van glycolzuur met cholinechloride: een van de ‘deep eutectic solvents’ (DES) die Maaike Kroon wil gebruiken om cellulose en lignine te winnen uit hout. 3) Cholinechloride in vaste vorm (een zout) 4) Zelfde oplosmiddel als links, met hierin stoffen uit biomassa opgelost (voornamelijk lignine) 5) Pijnboomhout na behandeling met het oplosmiddel (lichter van kleur omdat er lignine aan is onttrokken) 6) Onbehandeld pijnboomhout 7) Glasfilter met neergeslagen vaste stof uit een gelijksoortig mengsel als zichtbaar in reageerbuis 4.
In de rubriek Sluitstuk vertellen afstudeerders over hun afstudeeronderzoek. Wil je ook in deze rubriek, mail dan naar
[email protected].
Sluitstuk
Gekleurd babybrein biedt artsen steun Maaike Kroon
kunde ontwikkelde dr.ir. Michael Boot de biodiesel CyclOx, waarvoor lignine het essentiële ingrediënt is. Dergelijk onderzoek past volgens Kroon ook helemaal in het straatje van het Chemelot Institute for Science and Technology dat begin februari van start is gegaan. Binnen dit instituut in Zuid-Limburg, het InSciTe, gaat de TU/e samen met de universiteit van Maastricht en chemiegigant DSM op zoek naar onder andere chemische bouwstenen uit biomassa. Uniek aan Kroons methode is het gebruik van een bijzonder type oplosmiddelen, ‘deep eutectic solvents’ (DES), die ontstaan als
je twee vaste stoffen met elkaar mengt. “Dat zijn gewoon korrels, bijvoorbeeld een suiker en een zuur. Maar als je die korrels mengt, levert dat een vloeistof op. Dat komt door waterstofbruginteracties. De ene stof is een zogeheten waterstofbrugdonor, de andere is een waterstofbrugacceptor.” Omdat Kroon vermoedde dat een dergelijk oplosmiddel bij uitstek in staat zou zijn om lignine op te lossen, ging ze op zoek naar nieuwe combinaties van stoffen die samen een DES zouden vormen. Ze zette haar promovendi en studenten drie weken lang fulltime aan het werk om allerlei combinaties van zeshonderd verschillende stoffen te mengen.
Microscoopafbeeldingen die laten zien hoe een korreltje lignine bij kamertemperatuur oplost in een van de nieuwe oplosmiddelen. Het totale tijdsverloop is drieënhalf uur.
Ze vonden een vijftigtal van deze bijzondere vloeistoffen, waarvan een aantal geschikt bleek om lignine in op te lossen. Het leverde Kroon een patent op voor de methode. Hoe dat oplossen van lignine precies werkt, kan ze overigens niet vertellen. “Dat proberen we nu met kwantumchemische simulaties uit te vinden, maar het is vrijwel zeker dat het te maken heeft met de waterstofbruggen die in de DES zo’n belangrijke rol spelen.” Het scheidingsproces verloopt in een paar stappen: als de lignine is opgelost, kan de cellulose uit de oplossing worden gezeefd. Vervolgens wordt aan het over gebleven mengsel water toegevoegd.
Bij veel te vroeg geboren baby’s kan er op hersenniveau veel misgaan. Gelukkig kan er steeds gedetail leerder naar de babyhersenen gekeken worden, onder meer met speciale MRI-technieken. Om het opsporen van neurologische schade te vergemakkelijken, bekeek masterstudente Lucia Fonseca (Biomedische Technologie) welke beeldverwerkingsmethode het meest geschikt is om het babybrein in kaart te brengen. Premature baby’s -die met dertig weken zwangerschap of eerder geboren worden en minder dan een kilo wegen- hebben vaak te kampen met allerlei problemen. Onrijpheid van orgaansystemen, zoals het hart, de longen en de darmen, maar ook de hersenen kunnen nog niet ver genoeg ontwikkeld zijn. Bijna een kwart van deze te vroeg geboren baby’s krijgt daardoor te maken met een abnormale cognitieve ontwikkeling. In het Máxima Medisch Centrum (MMC) proberen ze zo vroeg mogelijk te ontdekken of baby’s hersenschade hebben. Eén van de manieren om de babyhersenen te onderzoeken, is met Diffusion Tensor Imaging, een speciale MRI-techniek. “Met DTI meet je de diffusie van watermoleculen en kun je daardoor structuren -zoals
in dit geval witte-stofvezels in de hersenen- op microscopisch niveau zichtbaar maken. Maar om uit de DTI-beelden een hersenstructuur te reconstrueren, heb je wel de juiste algoritmes nodig”, legt Lucia Fonseca uit. En dat is precies waar de Portugese BMT-studente zich de afgelopen maanden mee bezig heeft gehouden. In het kader van een Europese uitwisseling kwam ze als tweedejaars naar Nederland, keerde voor haar master weer terug naar de TU/e en is nu zo geboeid geraakt door de combinatie gezondheids zorg en hardcore wiskunde, dat ze op dit gebied graag als promovenda aan de slag wil. Ondertussen tovert ze op haar laptopscherm een kleurrijk vezel patroon tevoorschijn. “Elk kleurtje stelt een specifiek hersenonderdeel voor. We hebben al een zogenoemde brain atlas gemaakt: een standaard reconstructie van een gezond prematuur brein waarin de onder delen door artsen benoemd zijn. Het idee is dat toekomstige reconstructies automatisch gelabeld worden. Dat scheelt artsen veel tijd en is bovendien nauw keuriger; zo kan het bijvoorbeeld per arts sterk verschillen wat tot noise gerekend wordt en wat tot een hersenstructuur. Op een snellere manier in meer detail zien of er iets
Lucia Fonseca. Foto | Rien Meulman
mis is in het babybrein, dat is ons doel. Bij een baby met ernstige motorische problemen is het meteen duidelijk dat er ergens iets fout zit. Maar er zijn ook veel gevallen waarbij ouders er pas op schoolleeftijd achter komen dat hun kind afwijkend gedrag vertoont. Door een vroege diagnose kunnen deze kinderen en hun ouders eerder begeleid worden en dat kan net het verschil maken.”
Nieuwe algoritmes werden door Fonseca niet bedacht. Na een uitgebreide literatuurstudie vergeleek ze bestaande methodes die gebruikt worden voor volwassen hersenen en paste die waar nodig aan. Veel computerwerk dus. Maar naast haar vaste plek in de studententuin bij BMT was ze ook wekelijks een dag in het MMC te vinden. “Vooral het overleg tussen ingenieurs en
dokters is heel leerzaam. Je ziet de kloof tussen de technologie en de medische wetenschap en het is heel motiverend als je kunt bijdragen aan het dichten van die kloof. Daarnaast is het werken met baby’s ook heel bijzonder. Zo klein en al in de problemen... Het is mooi als je dan als BMT’er je hersens kunt gebruiken.” (NT)
8 | Onderzoek
6 maart 2014
4 brandende vragen
Onderzoek | 9
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Maarten Kuenen | Electrical Engineering
Benjamin Bory | Scheikundige Technologie
Prostaatkanker opsporen met belletjes
Smaller and faster computer memories 1 | cover
1
Op de omslag is een winters landschap te zien dat ik tijdens een recente reis heb gefotografeerd: het Myvatn-meer in IJsland. Hiermee wilde ik de lezer aanzetten het proefschrift ook van de binnenkant te bekijken.
we op n e i z Wat er van v o c de hrift? c s f e je pro
2 | feestjes De hoeveelheid informatie die mensen willen opslaan en continu tot hun beschikking willen hebben, groeit voortdurend. De huidige ‘solid state’-geheugens in de meeste van onze mobiele apparaten zijn gebaseerd op zogeheten floating-gate transistors (met drie aansluit punten). Deze technologie vertoont echter enkele fundamentele gebreken, die je kunt omzeilen door over te stappen op memristors (resistive random-access memory, RRAM). Deze geheugenelementen met twee aansluitpunten kunnen kleiner en sneller worden gemaakt dan de huidige geheugens. In mijn promotieonderzoek heb ik geprobeerd te begrijpen hoe memristors van organische en anorganische laagjes precies werken.
3 | onmisbaar
2
We hebben eenvoudige elektrische en spectroscopische karakterisatietechnieken toegepast. De gebruikte organische laag is in feite een lichtgevend polymeer. We hebben ervoor gekozen dit materiaal te gebruiken om de aanwezigheid van elektronen en/of elektrongaten te kunnen aantonen terwijl de RRAM in werking is.
Ho op f e leg j waa eestj e e r je ond s uit e ove r ga rzoek at?
1 | cover
3 Welke persoon, techniek of apparaat is onmisbaar geweest voor je onderzoek?
2 | feestjes Vaak leg ik eerst de huidige diagnostische methode uit. Daarbij worden volgens een regelmatig patroon met een naald biopten (stukjes prostaatweefsel) genomen, een procedure die in veel gevallen moet worden herhaald. De meesten mensen zijn dan wel overtuigd van de noodzaak van nieuwe beeldvormingsmethoden die beter en in een vroeger stadium agressieve vormen van prostaatkanker kunnen opsporen.
3 | onmisbaar
4 eft
De twee plaatjes geven de lokale verspreiding (dispersie) van geïnjecteerde microbellen in de prostaat aan, op basis van twee verschillende analyses van contrast-echografiebeelden. Deze verspreiding is afhankelijk van de lokale eigenschappen van de structuur van haarvaten. De rode gebieden laten afwijkingen in de haarvaten zien die zijn veroorzaakt door agressieve kankergroei. De curve geeft het verloop van de echo-intensiteit aan na injectie van microbellen, op een willekeurige echo-pixel in de prostaat. Deze curves vormen de basis voor de dispersieanalyse.
e Wat h
ing
lev men
de sa uw werk? aan jo
(Onder redactie van Tom Jeltes)
Echt onmisbaar is contrast-echografie, een beeldvormingstechniek waarmee je echosignalen van microbellen kunt onderscheiden van die van weefsel. Omdat de microbellen door de allerkleinste bloedvaten stromen, kun je met deze techniek informatie over deze haarvaatjes zichtbaar maken.
4 | samenleving Als deze methode ook in tests met patiënten blijkt te werken, wordt de diagnose van prostaatkanker straks patiëntvriendelijker en goedkoper doordat er minder biopten nodig zijn. Bovendien kan de methode de basis leggen voor gerichte behandelmethoden, waarin de prostaat niet in zijn geheel hoeft te worden verwijderd. Ongewenste bijeffecten, zoals incontinentie en impotentie, kunnen daarmee worden voorkomen.
4 | samenleving Om de huidige ‘solid state’-geheugens te kunnen verbeteren, is het van belang om goed te begrijpen hoe RRAM werkt. We hebben veel geleerd over het combineren van organische halfgeleiders en anorganische materialen zoals oxiden en alkalihalogeniden. Deze materialen kunnen ook worden toegepast in OLEDs, dat maakt dit onderzoek extra waardevol.
Elena Torta | IE&IS
Robots als zorgverleners 1 | cover Op de omslag zien we de robot die ik voor mijn onderzoek heb gebruikt. Hij loopt samen met een mens in de richting van een stad. Ik heb de skyline gebruikt van San Gimignano, een mooie stad in mijn vaderland Italië.
2 | feestjes Ik heb onderzocht hoe robots kunnen worden gebruikt om in ‘intelligente’ woningen een deel van de zorgtaken over te nemen. Dat moet ertoe leiden dat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Dergelijke robots moeten kunnen communiceren met mensen om hen van dienst te kunnen zijn. Als de robot is verbonden met een sensornetwerk dat informatie verzamelt over de patiënt of oudere, dan kan de robot deze informatie gebruiken. Als het zuurstofgehalte in het bloed van een patiënt hiertoe aanleiding geeft, kan de robot kan bijvoorbeeld gezondheidsoefeningen voordoen.
3 | onmisbaar We hebben voor ons onderzoek een humanoïde (mensvormige) robot gebruikt, de NAO. Het feit dat deze robot in staat is tot typisch menselijke non-verbale communicatie, zoals blikken en gebaren, verhoogt de kwaliteit van de interactie tussen mens en robot.
4 | samenleving In de nabije toekomst komen er steeds meer oudere mensen en zal er een tekort ontstaan aan professionele zorgverleners en mantelzorgers. Om deze ouderen toch te kunnen verzorgen, heeft de maatschappij behoefte aan innovatieve oplossingen.
10 | Universiteitsberichten
Algemeen Studenten Sport Centrum | Cursus helpt studenten en medewerkers met aspecifieke rugklachten Met ingang van 12 maart (t/m 16 april) 2014 start een training (Engelstalig) voor werknemers en studenten die last hebben van langdurige zogenoemde aspecifieke lage rugklachten, die het werk- of privéleven verzwaren. Langdurig wil zeggen langer dan zes weken aaneensluitend of regelmatig terugkerend. Aspecifiek wil zeggen dat de klachten geen duidelijke oorzaak lijken te hebben, ook niet na eventueel onderzoek. De cursus vindt plaats bij Sportplein Eindhoven (bij de atletiekbaan Sportpark De Hondsheuvels, overkant van de rondweg van het SSC) en staat open voor sportkaarthouders (10 euro) en niet-sportkaarthouders (20 euro). Voor meer informatie of inschrijving kun je contact opnemen met Frits Niemans, fysiotherapeut op het SSC:
[email protected]. Student Sport Centre | Low back pain again? Treat your own back successfully! Back support will help you to cure from your low back problem. Back support is a non-commercial course organized by the student sports center. Target audience: students and employees TU/e from abroad Start: March 12th Further information:
[email protected] Onderwijs- en Studenten Service Centrum | De Eindhoven-Utrecht Science and Technology Student Award Ben je student en heb je een idee voor een nog uit te werken bachelor- of masterthesis waarin de
6 maart 2014
Voorzitter: prof.dr.ir. R.A.J. Janssen Titel proefschrift: “Evaporation and Chrystallization in Micro Flow Systems”
gezamenlijke expertise van de TU/e, het Universitair Medisch Centrum Utrecht en de Universiteit Utrecht wordt samengebracht? Stuur dit dan uiterlijk 14 april 2014 in en ding mee naar de Eindhoven-Utrecht Science and Technology Student Award. De winnaar ontvangt een prijs in de vorm van een oorkonde en een geldbedrag van 2.500 euro. De uitreiking van de prijs en de cheque vindt plaats op 6 juni 2014 in Utrecht. Zie voor het reglement: intranet.tue.nl/studentaward. Eindhoven-Utrecht Science and Technology Student Award Can you bring together the expertise of the cooperating organizations in your bachelor or master thesis? Join in the Eindhoven-Utrecht Science and Technology Student Award 2014! The winners receive an award in the form of a certificate and a money prize of EUR 2,500. The deadline for submission is 14 April 2014. The presentation of awards will take place on 6 June 2014, during a festive event organized on the occasion of the cooperative relationship between the three institutions. More information and the criteria can be found on intranet.tue.nl/ studentaward.
MENS Faculteit Werktuigbouwkunde | Afscheidsreceptie Han Meijer De afscheidsreceptie voor prof.dr.ir. Han E.H. Meijer -in verband met zijn pensioen- zal plaatsvinden op vrijdag 14 maart in de Karpendonkse Hoeve, Sumatralaan 1, Eindhoven van 16.00 tot 18.30 uur.
UNIVERSITEITSBERICHTEN
Mens & Mening | 11
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
TUssen de oren
Maandag 17 maart, 16:00 uur, CZ4: promotie D. Florea Dipl.-Eng. (W) Promotor(en): prof.dr.ir. P.D. Anderson Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “Mechanics and dynamics in colloidal systems with complex interactions” Donderdag 20 maart, 16:00 uur, CZ4: promotie J.H. Franken MSc (TN) Promotor(en): prof.dr.ir. H.J.M. Swagten en prof.dr. B. Koopmans Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel proefschrift: “Domain walls shift gears - Novel ways to control domain-wall motion”
Bureau voor Promoties en Plechtigheden | Promoties Maandag 10 maart, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. M.P.J. Kuenen (EE) Promotor(en): prof.dr.ir. H. Wijkstra en prof.dr. J.J.M.C.H. de la Rosette Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Contrast-Ultrasound Dispersion Imaging for Prostate Cancer Localization” Dinsdag 11 maart, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. C.A. Tiemann (BMT) Promotor(en): prof.dr. P.A.J. Hilbers Voorzitter: prof.dr. K. Nicolay Titel proefschrift: “Computational analysis of adaptations during disease and intervention” Donderdag 13 maart, 14:00 uur, CZ4: promotie ir. E.J.G. Janssen (EE) Promotor(en): prof.dr.ir. P.G.M. Baltus en prof.dr.ir. J.W.M. Bergmans Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Methodologies for Multi-Radio Coexistence
Self-Interference Suppression Techniques” Donderdag 13 maart, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. C.H.A. Criens (W) Promotor(en): prof.dr.ir. M. Steinbuch Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “Air-Path Control of Clean Diesel Engines for disturbance rejection on NOx, PM and fuel efficiency”
Donderdag 20 maart, 16:00 uur, CZ5: promotie E. Iype MSc (W) Promotor(en): prof.dr.ir. A.A. van Steenhoven Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “In silico characterisation of magnesium salt hydrates as energy storage materials”
Donderdag 13 maart, 16:00 uur, CZ5: promotie H. Habibi MSc (EE) Promotor(en): prof.dr.ir. J.W.M. Bergmans en prof.dr.ir. P.G.M. Baltus Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Power efficient adaptive mitigation of local interference in multimode wireless transceivers” Maandag 17 maart, 16:00 uur, CZ5: promotie P. Moschou MSc (ST) Promotor(en): prof.dr.ir. J.C. Schouten
Bewegen met dat brein!
In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het weten schappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd door de medewerkers van TU/e-opleiding Psychology & Technology.
Illustratie | Sandor Paulus
Ook een bericht plaatsen op deze pagina? Mail het bericht (maximaal 100 woorden) dan naar
[email protected].
De helft van ons beweegt te weinig. De bewegingsnorm van de World Health Organisation (WHO) is om iedere dag dertig minuten matige tot redelijke inspanning te leveren. Voor kinderen en jongeren ligt deze norm op zestig minuten per dag. Dit kan een stevige wandeling zijn of een stuk fietsen. Maar het mag ook schoonmaken of tuinieren zijn, en tijdens carnaval rekenen we een half uur polonaise ook goed, zolang je hart er maar sneller van gaat kloppen. Ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking haalt die bewegingsnorm niet. Wanneer je voldoende beweegt, voel je je zowel fysiek als psychisch beter en verklein je de kans op hart- en vaatziektes, diabetes en kanker.
Niet gelaten sjokkend naar je tentamen, maar rennend, roeiend, zwemmend of schaatsend!
In memoriam
Tot zover weinig nieuws onder de zon. Wat minder bekend is, zijn de effecten van beweging op ons brein, op ons denkvermogen. Er leven dan ook nog wat stereotypische beelden van de domme sporter (beter bekend als de jock) versus de slimme maar onhandige -en bij gymles steevast als laatst gekozen- nerd.
Dit beeld is nodig aan vervanging toe. Wanneer je in ons prachtige sportcentrum komt, kun je met eigen ogen zien hoeveel slimme mensen zich daar met veel overgave in het zweet staan te werken. En bij de Olympische Spelen valt iedere keer weer op hoeveel topsporters ook high achievers zijn in andere delen van hun leven. Dat correlatie niet hetzelfde is als causatie, leren we al op de kleuterschool, maar ook diverse wetenschappelijke experimenten onderbouwen dit beeld. Beweging verbetert de snelheid waarmee we informatie kunnen verwerken, alsook ons vermogen om onze aandacht bij een taak te houden. Beweging verbetert daarnaast ook ons geheugen. Onderzoekers van Dartmouth College lieten in 2012 in een paper in ‘Neuroscience’ zien dat het er niet alleen toe doet hoeveel je sport, maar ook wanneer je dat doet. Om de eerder genoemde positieve geheugeneffecten te krijgen, is het van belang je in te spannen direct voorafgaand aan de geheugentaak. Dus niet gelaten sjokkend naar je tentamen, maar rennend, roeiend, zwemmend of schaatsend! Om met de woorden van de grote filosofe Tatjana Šimic te spreken: “Kom op nou!” als je het niet voor je lichaam doet, doe het dan tenminste voor je geest. Wijnand IJsselsteijn | hoogleraar Cognition and Affect in Human-Technology Interaction
Dr.ir. Jetse Reijenga 3 juni 1951 - 28 februari 2014
Op 28 februari jongstleden bereikte ons het verdrietige bericht dat onze collega Jetse Reijenga is overleden. Jetse verbleef in het ziekenhuis, herstellende van een hartklepoperatie. In 1970 startte Jetse met de studie Scheikundige Technologie (ST) aan de Technische Universiteit Eindhoven. Na afronding van zijn studie en na een korte onderbreking in het bedrijfsleven begon hij in 1980 met een promotieonderzoek bij de vakgroep Instrumentele Analyse. Na zijn promotie op het gebied van de isotachoforese werd hij benoemd als universitair docent bij de vakgroep Fysische Technologie. Vanaf 1987 maakte Jetse deel uit van de basisonderwijsgroep van de faculteit ST, de voorloper van het huidige Onder wijsinstituut (SOI). In 1989 volgde zijn bevordering tot universitair hoofddocent op het gebied van ‘Methodologie van het onderwijs in de experimentele chemie’. De laatste tien jaar was Jetse eindverantwoordelijk docent van de bedrijfsstage, een verplicht examenonderdeel voor alle masterstudenten.
welgemeende excuses. Hij was een harde werker en loyaal voor zijn directe collega’s in het Onderwijsinstituut. Jetse had brede interesses. Van fotografie tot het spelen in een muziekensemble, van voorzitter van de Chemische Kring Eindhoven tot het verzamelen van honderden PC-muizen. Hij genoot van zijn jonge kleinkind en van reizen. In november heeft hij met zijn echtgenote Ineke nog een reis gemaakt naar Zuid-Afrika. Wij wensen Ineke, kinderen en kleinkind veel sterkte toe in de komende periode.
Jetse was in oorsprong een gepassioneerd onderzoeker met al snel een vergaande interesse in onderwijs en onderwijsontwikkeling. Zelf zei hij onlangs: “Ik was onderzoeker en specialist, nu ben ik docent en generalist”. Zijn laatste hoofdfunctie, coördinator van de bedrijfsstages, vervulde hij met zichtbaar plezier. Als het kon, bezocht hij de studenten op locatie. Hij was voor menig masterstudent in de laatste fase van de studie een gewaardeerd en kritisch klankbord.
Namens het bestuur van de faculteit Scheikundige Technologie,
Jetse was een markante en scherpzinnige collega. Hij was recht door zee, hij zei waar het op stond. Hij schoot ook wel eens door in zijn stellingname, altijd gevolgd door zijn
Prof.dr.ir. Jaap Schouten, decaan Ir. Peter Janssens, opleidingsdirecteur
UR-podium In de afgelopen universiteitsraadsvergadering werd besloten over de ‘Regeling Profileringsfonds 2014-2015’, waarin onder andere vastgelegd wordt hoe de bestuursbeurzen komend collegejaar verdeeld worden. Sinds oktober vorig jaar heeft Groep-één met STU overlegd hoe dit voor de student én de universiteit het beste ingestoken kon worden. Dit heeft geleid tot een goede en overwogen Regeling Profileringsfonds, waarmee we erg blij zijn. Echter, de eerste generatie Bachelor College-studenten gaat vanaf komend collegejaar bestuur doen. Voor hen zijn er meer onderwijseisen buiten de tentamen
Besturen in het Bachelor College-tijdperk
weken dan voor studenten ‘oude stijl’: de regels blijven hetzelfde, terwijl de omstandigheden veranderen. De positie van de besturende student gaat hierdoor naar onze mening verslechteren. Een belangrijke voorwaarde voor een besturende student om een bestuursbeurs te krijgen, is de studievoortgangseis. Dit betekent dat je als Bachelor College-student minimaal vijftien studiepunten moet halen tijdens je bestuursjaar om een volledige bestuursbeurs te krijgen. Voor studenten van de generatie ‘oude stijl’ was dit al lastig te combineren met hun bestuursjaar, maar zij konden
hun vakken nog in volle vrijheid plannen. In een vrij weekend of op een rustige avond kon de bestuurder zich op eigen kracht door de lesstof heen werken om tijdens de tentamenweek een goed resultaat te kunnen neerzetten. Ook kon de bestuurder zich nog tot twee weken vóór de tentamens inschrijven om zo flexibel te kunnen inschatten of er een tentamen meer of minder gedaan werd. Met de invoering van strengere aanmeldregels en de tussentoetsen van het Bachelor College zijn beide opties verleden tijd. Door de nieuwe aanmeldregels moet een student zich, al voor het kwartiel begint,
aanmelden voor het vak en daarmee automatisch het tentamen. Ook kan de studentbestuurder niet meer in vrijheid zijn of haar eigen studie plannen. Door de verplichte tussentoetsen in het Bachelor College ben je als student gebonden aan een vooropgesteld leerpatroon. Het wordt met de invoering van het Bachelor College dus moeilijker om je bestuursbeurs te krijgen. Groep-één vindt dat student bestuurders de vrijheid gegeven moet worden om zelf hun studie te plannen, dan kunnen de bestuurders van de komende jaren net zo goed voldoen aan de studievoortgangs eis als de bestuurder van nu.
Rogier van der Klauw , vicevoorzi tter Groep -één
12 | Uitgelicht
6 maart 2014
Uitgelicht | 13
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Waar moet dat heen? Tekst | Norbine Schalij Foto’s | Bart van Overbeeke
doelt hij op het College van Bestuur en STU. En -“ik weet niet of ik dit al vertellen kan”- hij heeft gehoord dat het CvB de keuze kreeg tussen MetaForum 3 en Matrix. En dat de bestuurders, om een goed voorbeeld te geven, best wat kleiner behuisd in Matrix willen gaan zitten.
De tijd staat niet stil in het Hoofdgebouw, ook niet op de afgesloten verdiepingen. De klokken tikken door, tot eind 2014 het hele gebouw leeg zal zijn. Het ontwerp van Sam van Embden wordt vanaf 2015 gesloopt tot op het karkas om weer op te bloeien als een onderkomen voor Industrial Design, Industrial Engineering & Innovation Sciences en de meeste diensten. Cursor praat met de bewoners en vraagt niet waar ze naar toe moeten -dat weet nog niemand-, maar wat wenselijk, mogelijk en onmogelijk is. Hoger dan vloer 5 kun je niet meer komen. Wie daar toch moet zijn -en dat geldt slechts voor een enkele monteur voor gas, water en lichthaalt bij gebouwbeheerder Johan Lauwers een liftsleutel en een portofoon. Vandaag leidt Lauwers Cursor rond. Op vloer 11 stappen we uit de lift. We hebben zicht op de zaal waar de laatste tentamens al lang geleden (augustus 2012) werden gehouden. De verdiepingen zijn al helemaal voorbereid op de sloop. Het is er koud, slechts de vorstbeveiliging werkt. De muren zijn leeg, op een enkel groen schoolbord na zoals op vloer 9. Over de wiskundeaanteke ningen zijn wat piemels getekend, de bordenwissers zijn al weg.
Dode planten kunnen de indruk wekken dat hier een gifgasaanval is geweest Nergens ligt rommel, alleen op vloer 6 ligt een pakket exemplaren van Technisch Weekblad. “Dat zal wel ergens uit een kast gevallen zijn. Het oude meubilair is verzameld en door een opkoper opgehaald”, zegt de gebouwbeheerder. De brandblussers hangen nog wel overal. “Dat is het laatste wat eruit gaat.” In de voormalige kantine op vloer 8 ligt een vergeten pop van menselijke grootte achter het buffet. De TU/ebrandweer heeft er nu drie keer geoefend en de BHV’ers (bedrijfs hulpverleners) hebben er ademlucht
“Graag in de buurt van mensen met wie ik veel te maken heb”
dragers getest. Lauwers: “Het is nu een prachtig gebouw om te oefenen.” De dode planten kunnen inderdaad de indruk wekken dat hier een gifgasaanval is geweest.
Weer omhoog komen we bij de kapsalon van Marjan Reijbroeck. Al 12,5 jaar knipt zij op die plek en ze kan zich niet voorstellen dat een verhuizing voor haar goed uitpakt. “Ik baal dat ik hier weg moet. En waar naartoe? Misschien is het logisch dat ik bij het Studenten sportcentrum in de buurt kom. Daar pas ik beter dan in een kantoorpand. Ik wil graag zichtbaar zijn en hoop op veel aanloop. In ieder geval heb ik een aansluiting op de waterleiding en riolering nodig. Belangrijk is de airco; met een cape om hebben klanten het al gauw warm. Ik heb ook een wasmachine nodig en een keukentje.” Het liefst komt Reijbroeck terecht in MetaForum, maar ze hoorde al dat daar geen plek is gereserveerd voor een kapper.
Wanneer we via de trap naar beneden gaan, zien we dat er een plafondje is aangebracht tussen vloer 6 en 5. Hiermee is de trappenhal brandwerend afgesloten met dubbele gipsplaten die de vlammen één uur kunnen tegenhouden. Er zit een luik in met een paniekslot. Lauwers legt uit dat het hier gaat om een luik dat vanaf de vluchtweg -denk aan die ene monteur- zonder sleutel te openen is. Vanaf de andere kant is het luik niet te openen zwervers krijgen hier geen kans. Vloer vijf is nog voor iedereen toegankelijk. Het is lekker warm in de stilteruimte, bedoeld voor een moment van rust of bezinning. Kleden op de vloer, kleding en een koran op een tafel, slippers voor de ingang. Geen mensen, wel het geluid van bellende en lunchende schoonmaaksters in de aangrenzende ruimte. Iets verderop hebben de Automotiveafstudeerders van team InMotion honderdtien vierkante meter tot hun beschikking. “Dat is wel heel ruim”, zegt Mark van Vught. Hij heeft zonet van Dienst Huisvesting gehoord dat het achtkoppige team er op 14 maart uit moet zijn. “Binnenkort gaan we kijken in Connector. Daar is ons dertig vierkante meter aangeboden.”
Designen in een uitgeleefde ruimte
Verdiepingen 4, 3, 2 en een deel van 1 zijn in gebruik door Industrial Design. In de zomer verhuist de faculteit naar het Laplacegebouw. Tot die tijd werken de designers “in een uitgeleefde ruimte”, zegt servicedeskmedewerker Florence Bouvier. “Er is minimaal onderhoud. Het is hier minder fris, het ziet er niet zo netjes uit en we hebben oude meubels. Geen prettige werkomgeving. In de zomer is het heel warm, deze winter hebben we geluk dat het buiten niet vriest. Het is een lang gebouw en de temperatuur wordt centraal geregeld,
aan de schaduwkant op dezelfde wijze als aan de zonkant.” Van het karige onderhoud heeft Marjolein Kostelijk niet veel last. De studente Industrial Design kent het gebouw al vier jaar en vindt het vooral ‘leuk en een beetje rommelig’. Ze vertelt op vloer 0, in de Blue Space van de faculteit, dat de flexibiliteit van de ruimte haar goed bevalt. “Maar dat je zelf een eigen plaatsje creëert met schotten -dat kan vooral in de Purple Space op de vierde-, geeft ook wel rommel. Niemand
ruimt op. Aan het eind van ieder semester blijft eigenlijk alles liggen wat studenten niet meer zelf willen gebruiken.”
waarvan sommige in cultuurhistorisch opzicht van grote waarde zijn, daar helemaal veilig staan. Denk aan het klimaat en inbraakgevoeligheid.”
Op de begane grond zien we in grote letters ‘Beeldbank’. Het is de ruimte van de kunstuitleen. Lucas Asselbergs van Studium Generale vertelt dat Dienst Huisvesting -1 van het Auditorium voorstelt als tijdelijke ruimte. “Hierover is de Kunstcommissie niet erg enthousiast, omdat de zichtbaarheid daar minimaal is. Ook is het de vraag of de werken,
De trap af komen we bij een kantoor van het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI). Accountmanager Saskia Houweling ziet de verhuizing als een kans om meer zichtbaar te worden en meer samen te werken met het Onderwijs en Studenten Service Centrum (STU), het Career Centre, Studium Generale en het Communicatie Expertise Centrum.
Foto 4
“Een eenpersoonskantoor volstaat, maar we moeten ook vergaderruimte kunnen reserveren. En de nieuwe plek moet als ontvangstlocatie kunnen dienen, waar we bijvoorbeeld tijdschrift De Ingenieur, sinds 1 januari een eigen uitgave, kunnen neerleggen.” We lopen Lex Lemmens tegen het lijf. Hij houdt als dean van het Bachelor College kantoor in -01.27. Zijn wensen zijn vrij eenvoudig: “Ik wil graag in de buurt komen van mensen met wie ik veel te maken heb.” En dan
Nog een trap hoger zit de University Club. Met een dienblad in de hand heeft medewerkster Lindy van Rooij het over de keuze tussen een omgebouwde container of Kennis poort. “We willen natuurlijk wel in de buurt van het College van Bestuur blijven, zodat hun gasten ons zonder jas kunnen bereiken.” Mede daarom vallen ook De Zwarte Doos en het Multimediapaviljoen af. De eerste heeft bovendien geen plek en de laatste is ook nog eens te klein. Het valt tot nu toe op dat de bewoners graag op een zichtbare plek terecht komen. Dat geldt ook voor het College van Bestuur, dat nu kantoor houdt op vloer 1. Universi teitssecretaris dr. Nicole Ummelen laat per mail weten: “Het College wil
vooral graag goed vindbaar en bereikbaar zijn, dus op een toegankelijke plek tussen de faculteiten en diensten gehuisvest worden. Het CvB zal er samen met Dienst Huisvesting op letten dat een aantal voor het College noodzakelijke functies in de buurt zitten. Vergader faciliteiten zijn natuurlijk belangrijk. De huisvestingsnormen die overal worden toegepast, worden ook op CvB toegepast.” Het Security Center zit op de onderste verdieping verstopt achter een gesloten deur met daarnaast een intercom. Na het duidelijk maken van onze bedoeling gaat die deur snel open. Hay Becks, teamleider Security: “Wij hebben als voorkeuren het Laplacegebouw en Matrix opgegeven. Het is belangrijk dat we als Security Center niet in één gebouw komen met Dienst Huisvesting, omdat we elkaars computer systemen moeten opvangen bij calamiteiten.” De meldkamer heeft als andere bijzondere eis dat ze in een beveiligde zone moet zitten. Dat betekent een speciale toegangs controle. In Matrix moet daar volgens Becks meer voor worden aangepast dan in het Laplacegebouw. Zijn persoonlijke voorkeur ligt dan ook bij het laatstgenoemde gebouw. Daar krijgt overigens ook Industrial Design een plek. Het Secturity Center heeft ook ruimte nodig voor parkeerbeheer, toegangscontrole, de fotostudio en het sleutelmagazijn. Wanneer de bureaus in één grote ruimte komen, moet er wel rekening worden gehouden met stilte, omdat beveilgingsmedewerkers zich bij calamiteiten goed moeten kunnen concentreren. De hoge plafonds in Matrix vindt Becks daarom niet geschikt. “Je kunt alles aanpassen, maar dat kost wel wat.” Het is volgens Becks de bedoeling dat Security Service als laatste het pand verlaat.
Meer dan vijfhonderd meter aan studentendossiers
Ook op -1, aan de zuidzijde, zit het studentenarchief. Coördinator José Koelman laat de studentendossiers zien die faculteiten Wiskunde & Informatica, Biomedische Technologie, Werktuigbouwkunde, Scheikundige Technologie en Industrial Engineering & Innovation Sciences en het STU hier opslaan. In die dossiers zit de correspondentie tussen faculteit en student én STU en student. Het gaat om in- en uitschrijvingspapieren, afstudeeraanvragen, beoordelingen. Ze schat dat het meer dan vijfhonderd meter gaat. “Dunne dossiers, maar wel van heel veel studenten.” We kunnen nog lager. Op -2 is het magazijn van de bibliotheek. Op 1.200 vierkante meter zijn 180.000 boeken en meer dan 3.000 tijdschriften verzameld. In totaal staat er negen kilometer aan leesvoer op de planken. Tot 2011 was het magazijn van de bibliotheek geopend voor publiek. Sindsdien kunnen bibliotheekgebruikers publicaties uit het magazijn aanvragen. In 2013 is dit 3.147 keer gebeurd. Tweemaal per dag loopt een medewerker van het Informatie Expertise Centrum op en neer tussen MetaForum en de kelder. “Het streven is zoveel mogelijk boeken en tijdschriften digitaal te hebben”, zegt Stefan Osinski, hoofd archieven en media. “Maar het kostenplaatje vormt hierop een rem. Het zal ongeveer 750.000 euro kosten om het magazijn te digitaliseren. De Engelstalige collectie van uitgever Springer kost al drie ton. Voor de huidige magazijnruimte wordt 135 euro per vierkante meter gerekend. Het archief op -1 beslaat zevenhonderd vierkante meter.” Dat Osinski die bedragen paraat heeft, komt omdat het IEC momenteel offertes opvraagt om het archief, het magazijn en de kluis met academisch erfgoed (ook op -1) buiten de campus te stallen. “Dat is in principe geen probleem, maar we gaan daardoor wel achteruit in dienstverlening.” Of het zover komt, is onduidelijk.
14 | Advertentie
6 maart 2014
Mens | 15
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Jan Mengelers
“Nu viel alles op z’n plaats”
Career Expo 25 February Text: Wervingsdagen Committee 2014 The Career Expo 2014 was a big success with 134 companies and 2679 students visiting. It all started Monday afternoon with the preparations for the Expo. All the tables, chairs and bar tables had to be brought to the right stands. With help from volunteers the preparations were finished before dinner.
Corporate Lingo
mation about the companies. In this way, they could gather enough inside information to have a lead on the students who did not come to the Career Expo.
With the help of our volunteers, we were done cleaning in less than an hour when the day had ended. On behalf of the committee thanks to all the volunteers and all the students who came The next day, we made an early start, with more to the Expo and made it a success! than 30 volunteers who came to help us at 7:00 am. After the official opening by Frits Wester the Expo was open for all students of the TU/e and other interested people. At 2:00 pm all of our 2300 goodie bags had been handed out to ex elestrum voloribus non eum se vita quaspie visitors, which meant we had set a new record nissimolo cuptibus et quiaeperatis a consequiof visiting students. atis rem niam, ut is dollia dolorectate voloratiate con repedis acesto doluptatinis doluptas as The companies and students were very enthuexpliquam quis ut estiae la atem alique consesiastic about the Expo. To us, this was most quiam volorepe debiti ne nam fuga. Nem. Itaimportant, since the Expo is meant for them. tion sequatustis dolorem. Nequunti autatiant Students had the opportunity to get in contact aut quis dempore se dolorum nus apedi si sant with and learn about different companies. They resequi rehenim est, earum laces apidipiet, could compare the opportunities and infor-
The talk of the day
Text: Alain Starke What were the sentiments about this year’s record-breaking Career Expo? I asked around students and recruiters for their view on this year’s recurring themes and the finest one-liners.
The Auditorium and Main Building were full of enthusiastic recruiters, eager students and a few wandering souvenir gatherers. One particularly excited recruiter from NS (The Dutch Railways) shared her feelings about the day: “The Career Expo’s informal atmosphere ensures that I’m paying more attention to getting to know students, instead of being concerned about stuff like coffee and cakes. Although I must admit that [they] were delicious.”
Whereas some other recruiters voiced some minor complaints about the coffee and tea being “coffee for the masses” or “mediocre stuff”, most remarks about the Career Expo were positive, much like the anonymous NS recruiter: “The organization took fine care of us. They are definitely competitive with the career days in Delft and Twente.” A group of recruiters I met over lunch nodded delightfully to my questions: “The crowds were somewhat smaller in the morning, but now [during lunch] it’s a match-making madness!” This year’s one-liners were predominantly in the Dutch realm and are hard to translate. Still, here’s one from a very self-satisfied Martijn (Liander): “Om ervoor te zorgen dat in de toekomst het licht aanblijft, moet je je nu voorbereiden. Anders loop je tegen de lamp!” And what about English-speaking students then? Mike, a student from Greece, was satisfied with the open attitude towards foreign hires: “I got into contact with quite a few firms!”
Text: Alain Starke Us engineers have to deal with complex problems. Hence, we often lack anappropriate audience to share our analyses with. Laymen often accuse us that some of our expressions are hard to comprehend, which damages our confidence to speak up. But I would like to strike a blow for us betas. Some conversations that I shared with recruiters were full of jargon and far more complex than ‘our language’. Among English corporate lingo, think of the deep dives, the core competences and the dynamic capabilities. Also, if I wanted to be hired there had to be a ‘culture match’, I had to possess ‘corporate flexibility’, and had to think in the ‘here and now’. So engineers, feel confident when conversing with these ‘incomprehensible’ recruiters. They are just eager to add you to their corporate lingo paradigm.
Interviewing Days
The Interviewing Days will take place from April 28th till May 1st in the hotel Pullman Cocagne in Eindhoven. It is an ideal opportunity to have one on one conversations with the participating companies of your choice. There is also a possibility to subscribe for a lunch or dinner with recruiters and other students. If you want to participate, you have to register and upload your CV before April, 13th on our website:
www.wervingsdagen.nl
ARE YOU USING INSIDE INFORMATION?
Vijfendertig jaar geleden verliet Jan Mengelers de TU/e als werktuigbouwkundig ingenieur. Sindsdien bouwde hij aan een succesvolle carrière bij onder meer ECN, Philips Natlab, Nedcar, Neways en TNO. Deze week keerde hij terug naar zijn alma mater als de nieuwe voorzitter van het College van Bestuur. “Precies in de carnavalsweek van start gaan, mooier kan het niet.” Hij komt ontspannen over en lijkt wars van formaliteiten of gewichtigdoenerij. Toen medio december bekend werd dat Jan Mengelers (1953) de opvolger zou worden van Arno Peels, kwam via Twitter een stortvloed aan positieve reacties los. Iets wat hemzelf zeer veel deugd deed en hem sterkte in zijn overtuiging dat hij de juiste beslissing had genomen. “Die bijval, en niet alleen uit deze regio, maar ook uit Den Haag, is ruim voldoende om je stevig naast je schoenen te laten lopen”, vertelt hij breed glimlachend.
“TU/e is een biotoop die in mijn DNA zit” COME TO THE
INTERvIEwING
DAYS!
2014 28 april Till 1 MaY
Sign up before 13 april www.wervingsdagen.nl study association industrial design
SVTN “J. D. van der Waals”
Onvermijdelijk volgt natuurlijk de vraag waarom hij ja zei en daarmee TNO na een dienstverband van dertien jaar achter zich liet. “Nu viel alles op z’n plaats. Vijf jaar geleden ben ik ook benaderd voor
deze positie, maar toen was ik net een jaar daarvoor benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur bij TNO. Destijds was mijn antwoord direct nee, want ik vond dat ik binnen TNO nog een missie te vervullen had en kon bouwen aan de toekomst van die organisatie. Toen het aanbod weer voorbij kwam, was het wél het juiste moment om er op in te gaan. Deze functie sluit mooi aan bij alle ervaring die ik hiervoor heb opgedaan in het bedrijfsleven en bij TNO. Deze omgeving is me bekend en het is een biotoop die in mijn DNA zit. Het lijkt me fantastisch te gaan werken met komende generaties onderzoekers en met de staf die hen moet opleiden richting hun toekomstige rol. Wat zij nastreven, wil ik combineren met hetgeen ikzelf al die voorgaande jaren heb geleerd. Dat was er al bij TNO en hier is dat nog sterker.” Mengelers startte ooit met de opleiding Technische Wiskunde, maar doordat hij naar eigen zeggen teveel genoot van het studentenleven, moest hij gedwongen overstappen naar Werktuigbouw kunde. “Maar mijn liefde voor de wiskunde bleef en voor mijn afstuderen heb ik gekozen voor technische mechanica. Dat mag je de rekenkant van de werktuigbouw kunde noemen. Ik ben van plan om ook nu weer wat te gaan proeven aan de wiskunde en denk bijvoorbeeld aan het bezoeken van een college Complexe Functietheorie.
Maar ook bij andere colleges en bij activiteiten van Studium Generale zal ik mijn licht opsteken.” Wat hij bij zijn hernieuwde kennismaking met de TU/e nog herkent uit zijn eigen studietijd is het gevoel van saamhorigheid. “Het best te omschrijven als een soort familiegevoel.” Maar dat er op veel gebieden enorme ontwikke lingen hebben plaatsgevonden, is hem vanzelfsprekend ook niet ontgaan. “De vernieuwing van het onderwijssysteem en de vorming van een Bachelor College en Graduate School vind ik fantastisch. Dat is nu precies de optelsom van de bètakant en hetgeen andere opleidingen te bieden hebben ten aanzien van maatschappelijke vraagstukken. Het onderzoek heeft op een aantal plaatsen een internationaal vooraanstaande positie verworven. Zie bijvoorbeeld de recente successen in het Zwaartekrachtprogramma van NWO. Daarnaast bespeur ik meer dynamiek, de universiteit heeft een jeugdige uitstraling gekregen en ik zie veel meer internationale gezichten.” Qua profilering en herkenbaarheid is volgens hem voor de TU/e nog heel wat te winnen de komende jaren. “Deze universiteit moet uit zijn bescheidenheidsrol komen. Van ‘bescheiden op de achtergrond’ moeten we naar ‘bescheiden op de voorgrond’. Bescheidenheid is een goede eigenschap, maar we mogen
best trots zijn op dingen die hier bereikt worden en ons daarop laten voorstaan. We moeten de juiste weg kiezen om dat te doen. Wat maakt deze universiteit en de TU/e’er echt uniek en wat is de juiste manier om dat goed uit te dragen?” Met het huidige Strategisch Plan dat de koers heeft uitgezet tot 2020, is hij zeer content. “Ik ben niet iemand die nieuw op een positie komt en alles wat er al ligt, opzij drukt.” Dat de TU/e heeft gekozen voor drie Strategic Area’s vindt hij een goede zaak, “maar daarbij moet wel duidelijk worden wat de unieke invulling van die drie gebieden is door onze vakdisciplines”.
“Een mindere eigenschap is dat ik soms teveel praat” Als bestuurder typeert hij zichzelf als open en authentiek. “Al klinkt die laatste wellicht als modern jargon. Ik ben goed in het samen met anderen ontwikkelen van een visie, ik kan de samenhang der dingen neerzetten, kan verbindingen leggen, binnen en buiten een organisatie. Ook ken ik mezelf goed genoeg om in te zien dat ik een goede onderhandelaar ben. Een mindere eigenschap is dat ik soms teveel praat. Ik verwerk wat
de ander heeft gezegd wel altijd. Dat komt dan tot uiting in tweede instantie. Daarbij is het altijd goed wat rustiger en wijzer te zijn.” Het steekt hem als uit de regio klachten komen over een slechte aansluiting met de universiteit. “Dat is niet waar. Zeker niet voor de grotere bedrijven hier in de regio. Voor het MKB kan het moeilijker zijn om bij de universiteit aankloppen, maar ook op dat vlak denk ik dat er nog veel te winnen is.” Zijn verleden bij TNO gaat de TU/e zeker rendement opleveren als het gaat om contacten op nationaal vlak met Den Haag en internationaal met Brussel, zo is zijn stellige overtuiging. Bovendien heeft hij veel contacten op het hoogste niveau in het bedrijfsleven, zowel regionaal als binnen heel Nederland. “TNO is het meest succesvolle jongetje in de klas als het in Nederland aankomt op het participeren in Europese projecten. De TU Delft volgt direct daarna en een stukje verderop komt de TU/e. De komende jaren moet daarin voor ons zeker meer te realiseren zijn. Mijn netwerk in Brussel en binnen het bedrijfsleven gaat daarbij helpen. Ik denk dat er de komende jaren veel te bereiken is door impulsen en middelen vanuit de regio en uit Brussel. Misschien meer nog dan nationaal vanuit Den Haag.” Interview | Han Konings Foto | Bart van Overbeeke
16 | Student
Clmn
6 maart 2014
Koken de mannen extra culinair vanwege het bezoek van Cursor? Nee, er wordt elke week uitgebreid gekookt in huize De Burcht. Met een budget van zes euro moeten er minstens drie gangen op tafel staan. “Een stukje opvoeding”, zegt het oudst aanwezige dispuutslid Robert-Jan van der Vorm (zesdejaars Biomedische Technologie). “Plus: je moet genoeg bodem hebben voor het zuipen.”
Aanschuiven bij
Problemen elders parkeren
Vooraf: Vleesrolletjes en tomaten gevuld met risotto. Rol reepjes wortel in een plak Coburgerham. Rol in een plak gerookte kipfilet wat kleingesneden zongedroogde tomaten en rol een plak runderrookvlees om wat zure haring heen. Doe bovenstaande 12 keer. Fruit een uitje en wat knoflook en kook 300 gram risotto in dezelfde pan, volgens de verpakking. Voeg peper en zout toe. Snijd het kapje van 12 vleestomaten en hol deze uit. Gooi niks weg, maar mix de restjes door de risotto en vul de tomaten ermee. Op ieder bord 1 rolletje van elk en een gevulde tomaat. Strooi er wat rucola overheen.
Dus het TU/e-personeel gaat binnenkort 416 euro per jaar betalen voor fulltime parkeren op het TU/e-terrein. Allemaal om de renovatie van het Hoofdgebouw mogelijk te maken. Jááa, néé, ja, eigenlijk is deze maatregel bedoeld om het fiets- en e-bikegebruik te stimuleren.
Hoofdgerecht: Verse pasta met zalm en rode pesto Wok 2 bakjes champignons, 3 courgettes, 2 aubergines en een grote prei (genoeg groenten, dat is een vereiste). Kook intussen 1 kilo verse pasta. Voeg 600 gram gerookte zalm in stukjes toe aan de groenten. Daarna 4 potjes rode pesto en 375 gram crème fraîche goed met de groenten mengen.
Dinsdag begon onze nieuwe bestuursvoorzitter Jan Mengelers. Waarschijnlijk liep hij maandag nog de polonaise in een cleanroom-outfit - “Another day at the office, ha-haaa!” Eenmaal op de TU/e scheen hij beduusd te zijn geweest van de bedrukte gezichten bij Dienst Financiële en Economische Zaken en wees hij naar buiten: “Die parkeer plaatsen zijn aan vervanging toe!”. Volgende week verschijnt vast het bericht ‘Hoofdgebouwheffing nodig om renovatie van parkeerplekken te bekostigen’. Hoofdgebouw-gebruikers krijgen jaarlijks 37 dagen gratis toegang, waarna ze 6,36 euro voor 24 uur toegangsrecht betalen. Allemaal om de renovatie van de parkeerplaatsen te bekostigen. Jááa, néé, ja, eigenlijk is deze maatregel bedoeld om de drukte in het Hoofdgebouw te verminderen. Vervolgens zal Jan begin april een MetaForum-koffierondje doen. Hij kijkt dan aandachtig naar verdwaalde flexwerkers die het Hoofdgebouw zijn ontvlucht en in MetaForum worden verjaagd door tentamenstudenten. Jan denkt terug aan TNO, aan de polonaises met carnaval en aan de nu al krappe capaciteit van Flux. Een week later verschijnt het bericht ‘Bibliotheekbelasting nodig om uitbreiding Flux te bekostigen’. Studenten krijgen per tentamenweek vier dagen vrije toegang, elke additionele toegang kost 2,43 euro per 6 uur. Allemaal om de uitbreiding van Flux te bekostigen. Jááa, néé, ja, eigenlijk is deze maatregel bedoeld om de drukte in MetaForum terug te dringen.
Toetje: Verdeel 2 bakken vanilleroomijs over 12 bakjes. Vers fruit voor de extra vitamientjes, hagelslag en chocoladevlokken eroverheen en klaar.
Alain Starke Masterstudent Innovation Scien ces
Terug naar afgelopen dinsdag: De aanvang van Jans ‘Tour de TU/e’. Jan zag wellicht het briefje bij de slagboom hangen van de TeleUrgesteld/e-parkeerders, wellicht zag hij slechts de studentengroeicijfers en TU/e-nieuwbouw. Hoe dan ook, hopelijk liep hij niet de polonaise met de recente captain hindsight policy. Succes Jan!
TU es
What’s your favorite pastime? Sports, especially running. And Eindhoven is a perfect city for it. There are tons of footpaths, trails, and cycle paths for safe running. And I like to travel, there are many beautiful towns nearby. What’s the one thing a student in Eindhoven should do? You should definitely visit Amsterdam. Outside the Netherlands it’s imagined as the city of vices. But that’s just not true - it’s a beautiful city. In Eindhoven, the Carnival is an event not to be missed. You can feel how much it means to the locals. If you could teleport anywhere, where would you go? Today we can already travel anywhere on earth, so there’s no need for teleportation. But if I were given the opportunity, I’d like to see volcanic eruptions on Jupiter’s moon Io, or methane rains on Titan (the moon of Saturn), or some other strange space phenomena. What would you never throw away? My dreams, of course. Don’t ever get rid of them... What would you like to do after finishing your Bachelor of Master? I’d like to start working on my PhD and eventually become a researcher. I think there is nothing more exciting than discovering the unknown. Who would you like to have a beer with? If it can be a person from the past, Richard Feynman, no doubt (laureate Nobel Prize in Physics, ed.). He was a very interesting and funny person and I think he wouldn’t say no to a beer.
Giuseppe di Domenico (25 jaar) is doing his master’s in Chemical Engineering. Last November, he left the University of L’Aquila and came to TU/e.
Photo | Bart van Overbeeke
Which Bachelor/ Master would you have chosen if your own Bachelor/ Master wouldn’t exist? What would you have been studying had your program not existed? At the university I come from the Chemical Engineering programs are very similar, so I would probably have chosen another. If chemical engineering didn’t exist at all I honestly don’t know what I would have chosen, but it would still be a technical study.
De vraag ‘Wat zou je n weggooie n?’ wil Giu ooit seppe graag ve rvangen door ‘Wat had je v verwacht an tevoren niet over Eind hoven?’ (‘Did Eind hoven su rprise you in an y way?’)
Student | 17
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Wat voor een huis is het? Sinds 1968 is De Burcht het dispuutshuis van het onafhankelijke dispuut Camelot Excalibur. Er wonen zeven leden en kennismakers en de zwarte kat Macho. Huisgenoten worden Huisridders genoemd. Dispuuts leden krijgen een Sir-naam. Het huis was tot twee jaar geleden eigendom van een oude mevrouw, die het moest verkopen. Daarop heeft het dispuut de stichting Castles opgericht en zelf het huis gekocht. De kamer van Sir Twist (Auke van der Grinten, tweedejaars Industrial Design) wordt gebruikt als ‘zuipkamer’ en die van huisoudste Sir Elmo (Yorick van der Horst, Sustainable Innovation) om gezamenlijk televisie te kijken.
Wat mag je niet missen? Elk jaar op Koningsnacht komen rond de 400 man naar het huisfeest van De Burcht. Er is altijd een thema en de hele tuin wordt ervoor verbouwd. Maar de meest memorabele activiteiten zijn toch de impulsieve acties, vindt Auke. “Alles kan. We hebben een keer in de tentamenweek een skischans gebouwd, vanaf het dakterras naar mijn kamer.” Dat was vanwege een wedstrijd op SlamFM ‘Verbouw je kamer en win een ski-reis’. De huisridders zijn bij de schaatsbaan in Tilburg sneeuw gaan halen, omdat ze het in Eindhoven niet meekregen. “Er was een paar dagen later een après-skifeest, dus dat kwam mooi uit.”
Zijn er huisregels? Ja, aardig wat. Iedere huisgenoot heeft zijn eigen taak. Zo gaat de Bierbaas over de drankkast: een vijf koelkasten tellende schuur in de tuin, vol met bier en Dubbelfris. De Toilet Boy zorgt voor de discolichten, muziek en proza op het toilet. Hij zorgt ook dat de timer het blijft doen, zodat je kunt zien hoe lang je er al op zit. Verder zijn er nog de Vreetbaas, Kattenbaas, Tuinbaas, Poetsbaas en Huisbaas (voor de financiën). Wie zijn taak niet uitvoert, krijgt een kruis. Bij drie kruizen koop je een vlaai voor minimaal tien euro. En er zijn nog meer regels. Onze fotograaf merkt op: “Eigenlijk zijn jullie heel nette jongens”. Auke: “Je moet wel regels hebben, anders is iedereen hier na drie jaar dood.”
Interview | Caroline van Slobbe Foto’s | Bart van Overbeeke
Wil jij ook met je culinaire huisgenoten in deze rubriek? Mail dan naar
[email protected]
En hoe is het in Los Angeles? Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat het verplicht is of omdat ze het leuk vinden. Cursorlezers kunnen iedere twee weken over de schouder van een TU/e-student in het buitenland meekijken.
Halverwege november, toen onderweg naar Schiphol de eerste sneeuwvlokken Nederland binnen dwarrelden, had ik genoeg kou gezien. Los Angeles was de bestemming, een succesvolle stage aan de University of California Los Angeles (UCLA) het doel, slagen in Hollywood de droom. Het is helaas bij een droom gebleven. Over de stage: op het programma stond een ruim drie maanden lange stage bij een van de groepen van de faculteit Bioengineering op UCLA. In onze groep wordt onder meer gekeken naar interacties van allerlei soorten peptiden en proteïnen met bepaalde membranen. Die peptiden en proteïnen blijken in staat om bijzondere fases in membranen op te wekken. Via Small Angle X-ray Scatteringexperimenten hebben we gekeken naar de structuur van deze geïnduceerde fases in deze membranen. Dit moet uiteindelijk het begrip vergroten over hoe bepaalde ziektes werken en hoe ze te bestrijden zijn. Allemaal net wat andere stof dan ik gewend was bij mijn studie Applied Physics, maar het is gaaf om te zien dat je ook hier uiteindelijk je natuurkunde prima op kunt toepassen. Het leven in een stad als LA is een minstens zo gave ervaring. Ik had nooit gedacht zo snel te kunnen wennen aan het leven in zo’n wereldstad. Uitgaan in Downtown LA of Beverly Hills, een middagje naar Santa Monica aan het strand en tegelijkertijd vrijwel altijd de beroemde letters ‘Hollywood’ ergens aan de horizon zien. Die dingen die je normaal alleen in films ziet, werden in een mum van tijd onderdeel van mijn dagelijks leven. Het mooiste aan mijn tijd in LA is toch iets anders en eigenlijk nauwelijks in woorden uit te drukken. Ik denk dat het feit dat ik een aantal mensen dat ik hier heb leren kennen zo snel als goede vrienden kon beschouwen, het nog wel het beste laat zien. Zonder vrienden die je een helpende hand willen bieden, kun je een stad als LA onmogelijk beleven. Ik ben daarom erg dankbaar dat ik hier zoveel bijzondere mensen heb mogen ontmoeten, zij maakten deze tijd onvergetelijk.
Maarte
n van Dr Applsietudent unen, d Phys ics
Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit collegejaar in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar
[email protected].
Lees alle buitenlandervaringen online op www.cursor.tue.nl
11
10
and Wednesday , Tuesday Monday March, 20:00 - 21:45h, Filmhuis de Zwarte Doos, TU/e campus
12
Inside Llewyn Davis
In ‘Inside Llewyn Davis’ the Coen brothers let their natural pessimism run rampant against the backdrop of the Greenwich Village folk music scene of the early 1960s.
don’t TU/e and Eindhoven so you Cursor collects all events at , and nts eve ic dem aca and c athleti have to. Symposiums, films, notify can You nl. ue. at www.cursor.t parties: you can find them all ail to em an d sen ase ple , site web us of new events through our here do so. Cursor Magazine will
[email protected] if you want to s. ing pen ing hap publish a selection of upcom
Event language: English with Dutch subtitles Entrance fee: students 3.50 euros, others 7.50 euros http://tinyurl.com/o82btp9
Woensd ag Gaslab, TU/
e-camp us kke
Ter Ple
12
Wednesday March, 12:40 - 13:35h, Blauwe Zaal, Auditorium
12 maart, 2
0.30 uu r,
Machiavelli
Geen th te leune eatervoorstell besliss n, maar om zeing om bij ach verliefden. Wie heeft e lf mee te denkterover improvis? Op wie? Ter Pen probleem? en en te Steye v atietheater. S lekke is vrolijkWie is an Dam p en Rogieelers o.a. Mar en energiek tijn Crin r Schipp Entree: s, ers. http://t studenten gra tis, and inyurl.c e om/obc b3mp ren betalen 5 e uro
Er zijn maar weinig boeken gelezen worden. ‘Il Principeuit de Renaissance die nu nog Niccolo Machiavelli (1469-15’ van de Florentijnse denker 27) is echter een klassieker over macht en politiek. Dr. Pau Leiden) introduceert het leve l van Heck (Universiteit n en werk van Machiavelli. Entree: gratis http://tinyurl.com/op8pwqw
en indhov
,E laan 50 t n e z l E er, rktheat
, Pa .00 uur 0 2 , t r a eeltje ma p een d
de ng volg n jaar la resenteert e v e Z . je sp dag gelen, In Higg gs-deelt cht o a j che Higje op de voet. prof.dr. Jos En Donder is e r a d d n r eelt van lege - Ove of’ het leiding Higgs-d makinge jacht op het is. Met een in Higgs e 122) h ‘t r 40-2111 g ove den Berg d tdekkingsre vA. 0 in l. ll te te r s r U aa Een voomaker Jan vanlag van zijn onunde aan de bellen n kunnen r o theater theatrale vers ntele Natuurk o v r ie rs, die h hij het raar Experime r TU/e’e o o v o r hoogle 0 eu ro (12,5 9,50 euom/o4eltuz 1 : e e r t c En tinyurl. Monday http://
13
17 19
Thursda y Marc Kleine B erg 54, E h, 20:00-22:00 h, indhove Are we n bec
13
T.S. Spivet
oming
Thanks god-lik our possto technology w e? e ib a il re develo ities, ou Are we g r p h in e o a g immorta ing to be all-k lth. How far w our knowled Philosopl one day? Dr. Anowing, almig ill technology ge, western hy & Ethics wil ndreas Spahn hty, and -who kbring us? will pres philosophical l shine a light o, Assistent Profenowswith a s ent an eastern perspective. W n these questi ssor room fo hort movie on te, buddhistic vieanda Sluyter, Zeons from organizer discussion. Th chnological opwpoint. The ev nteacher, en is d by TIN ti T. Pleas evening is partmism and thereing will start e sign u of the ‘O will be Event la p at info@ h tint-eind My God!’ serie Entranc nguage: Englis s, h o e h ven.nl. http://w fee: (PhD)stud ents 3 e ww.tintu eindhov en.nl ro, others 5 euro
sychopath
of P The Wisdom
charismatic, ss, confident, rsity of Oxford) le ar fe e ar u tton (Unive hopath? If yo Are you a psyc cused you may be. Kevin Duhopath. yc fo d ps a an g ss in be ruthle positive side of discusses the : English Event language ne no e: Entrance fe m/ppg3le4 co rl. yu in http://t
prodigious
20 March, 16:00-19:00, all over TU/e campus
ProZAc’s Annual Pub Crawl
19
3D
Jean-Pierre into the 3rd Jeunet brings his wild im in which a yodimension with this m agination inevitably when he’s in ung genius leaves hiselancholic runaway film his latest in vited to the Smithson family farm in Montan ia vention: a p a erpetual mo n Museum to present tion machin e. Event langu age: English with Dutch su Entrance fee: btitles students 3.50 http://tinyu euros, other rl.com/nceg s 7.50 euros ceh
Thursday
h. , 12:40 - 13:35 h rc a M y a Wednesd uditorium Blauwe Zaal, A s
18
, Tuesday Wednesday and March, 20:0 Filmhuis de 0 - 21:45h, Zwarte Doo s , T U/e campus The young and
On March 20th the yearly pub craw people will visit 5 pubs on the cam l will take place on the TU/e campus. Your group of max. 8 pus in which you will receive two drin great? This is your chance to visit othe ks! Doesn’t that sound other studies. This year all study asso r pubs than your own and to get to know students from ciati ons part icipa te! You can sign pub crawl at the study association of your choice, which costs 8 euros up your group for the to be at least 18 years old to participa per person. You need te and registrations will close on March 17th If you have any questions, e-mail us at 12:00. at
[email protected].
Entrance fee: 8 euros http://tinyurl.com/p32g3z9