12 de temperatuur in de branche meten

3/12 magazine voor bedrijf en techniek van sandvik coromant

IMTS:

de temperatuur in de branche meten

axipto:

optimaliseren van productieprocessen

veiligheid voor alles

Jonas Thuvesson, technisch en kwaliteitsmanager, Axipto

James Dyson: mooi construeren tech Hogedruk-koelmiddel Duitsland De toon aangeven VS Partners in precisie innovatie De auto van de toekomst is geland tech Gereedschap dat zich niet meer loswerkt inspiratie De afvaltuin van Nek Chand profiel

redactioneel

Metalworking world is een magazine voor bedrijf en techniek van AB Sandvik Coromant, 811 81 Sandviken, Zweden. Tel.: +46 (26) 26 60 00.

klas forsström president sandvik coromant

De kennisleiders Sandvik Coromant is kennisleider in onze industrie. Dat is niet zomaar uit de lucht komen vallen. Net als sporters – zwemmers, skiërs of een heel hockeyteam – die zich strategisch en met toewijding naar de top werken, hebben we ons langdurig op drie terreinen geconcentreerd om onze positie als kennisleider te bereiken en te handhaven: innovatie, competentie en opleiding. Innovatie gaat van nature over het ontwikkelen van de beste producten, maar voor ons gaat het ook over het werk dat we doen in onze 26 Productivity Centers. De centra zijn over de hele wereld verspreid. Er zijn meer dan honderd bevoegde trainers beschikbaar om onze klanten en onszelf binnen het bedrijf bij te scholen. Verder ontwikkelen we nieuwe applicatieoplossingen samen met onze klanten in onze acht unieke Application Centers. Zo dragen we onze manier van werken uit en garanderen we het succes van onze klanten. Naar mijn mening vindt de ware innovatie echter pas plaats als die onze klanten bereikt en leidt tot productievere bewerkingswijzen en een beter gebruik van de middelen die met het bewerkingsproces samenhangen. Als ik het heb over de competentie binnen Sandvik Coromant, gebruik ik vaak een pen als symbool. Ja, we verkopen een product, een pen, maar wat we in onze gele jassen in werkplaatsen over de hele wereld leveren, is de schrijfkunst – hoe het gereedschap op de beste manier kan worden gebruikt. Op het gebied van opleiding was Sandvik Coromant het eerste bedrijf dat het belang van kennis inzag. We zijn al vele jaren betrokken bij de scholing van toekomstige werknemers en klanten. Onder de vele initiatieven die we steunen, vallen de Beijing Luchtvaartuniversiteit

2

metalworking world

in China, de Universiteit van Sheffield in Groot-Brittannië en het Commonwealth Center for Advanced Manufacturing in de VS. Voeg daaraan toe de 30.000 mensen die we jaarlijks scholen in onze Productivity Centers en via e-learningprogramma's. Een belangrijke factor voor het succes van sporters is de steun van en interactie met hun publiek. Voor Sandvik Coromant is dat de steun van en samenwerking met de klanten. Voor ons is het belangrijk om dicht bij onze klanten te zitten en duurzame partnerschappen op te bouwen. We hadden nooit de leiders kunnen worden die we nu zijn zonder ons motto: “Uw succes in focus”. U krijgt een indruk van onze werkwijze waar we de procesveiligheid van het Zweedse bedrijf Axipto waarborgden (pagina 21), en onze samenwerking met Rainer Lauffer bij Bosch in Duitsland gestalte gaven (pagina 32). Lees ook waarom we al vijftien jaar het Amerikaanse bedrijf Magna Machine (pagina 14) 90 procent van hun gereedschappen leveren, plus de kennis van het optimale gebruik ervan. In Sandviken hebben we een team dat bandy speelt, een sport die op ijshockey lijkt, maar wordt gespeeld met een bal in plaats van een puck. Het team is onlangs Zweeds kampioen geworden en draagt nu traditiegetrouw gouden helmen. Wij van Sandvik Coromant vieren onze positie als kennisleiders op bescheiden wijze, door te doen wat we graag doen en waar we goed in zijn. We trekken onze gele jassen aan en gaan aan het werk. Veel leesplezier! klas forsström President Sandvik Coromant

Metalworking world verschijnt driemaal per jaar in het Amerikaans en Brits Engels, Chinees, Deens, Duits, Fins, Frans, Hongaars, Italiaans, Japans, Koreaans, Nederlands, Pools, Portugees, Russisch, Spaans, Thai, Tsjechisch en Zweeds. Het magazine is gratis voor klanten van Sandvik Coromant over de hele wereld, en wordt uitgegeven door Spoon Publishing in Stockholm, Zweden. ISSN 1652-5825. Hoofdredacteur en verantwoordelijke onder de Zweedse publicatiewetgeving: Jessica Alm. Hoofdredacteur: Mats Söderström. Accountmanager: Christina Hoffmann. Redacteur: Henrik Emilson. Art director: Emily Ranneby. Technisch redacteurs: Börje Ahnlén, Martin Brunnander. Assistent-redacteur: Valerie Mindel. Coördinator: Lianne Mills. Taalcoördinator: Sergio Tenconi. Lay-out taaledities: Louise Holpp. Nederlandse vertaling en redactie: Jan Tazelaar, Wilma de Hoog. Prepress: Markus Dahlstedt. Coverfoto: Adam Haglund. Ongevraagde artikelen worden niet gepubliceerd. Tekst in deze uitgave mag uitsluitend na verkregen toestemming worden overgenomen. Verzoeken daartoe dienen te worden gericht aan de redactiemanager van Metalworking World. Redactionele uitspraken en opinies in Metalworking World zijn niet per definitie die van Sandvik Coromant of de uitgever. Alle correspondentie en vragen met betrekking tot het magazine zijn welkom bij: Metalworking world, Spoon Publishing AB,Kungstensgatan 21B, 113 57 Stockholm, Zweden. Tel.: +46 (8) 442 96 20. E-mail: [email protected]. Vragen over distributie: Catarina Andersson, Sandvik Coromant. Tel.: +46 (26) 26 67 35. E-mail: [email protected] Gedrukt in Zweden door Sandvikens Tryckeri. Gedrukt op MultiArt Matt 115 gram en MultiArt Gloss 200 gram van Papyrus AB, gecertificeerd conform ISO 14001 en geregistreerd bij EMAS. AutoTAS, CoroBore, Coromant Capto, CoroCut, CoroDrill, CoroGrip, CoroMill, CoroPlex, CoroTap, CoroThread, CoroTurn, GC, iLock en Silent Tools zijn geregistreerde handelsmerken van Sandvik Coromant. Een gratis exemplaar van Metalworking world ontvangen? Zend uw adres per e-mail naar [email protected]. Metalworking world is een informatief magazine. De aangeboden informatie is van algemene aard en dient niet te worden opgevat als advies of uitgangspunt bij het nemen van beslissingen in specifieke gevallen. Het gebruik van de verschafte informatie geschiedt op eigen risico van de gebruiker. Sandvik Coromant is niet aansprakelijk voor rechtstreekse, incidentele, gevolg- of indirecte schade van welke aard dan ook, welke in verband kan worden gebracht met het gebruik van de in Metalworking world gepubliceerde informatie.

inhoud

26

Uniek: de Rock Garden in India.

14

Magna Machine: traditionele partner redt belangrijke klus.

Quicktime:

Metaalbewerkingsnieuws......4

E-motorfietsen .............6 IMTS: Vier vragen aan.......... 7

6

Een nieuwe generatie elektrische motorfietsen

Een klus in de VS..........14 Procesveiligheid..........21 Inspiratie:

Van afval tot kunst............ 28

Profiel: James Cameron........8

Een hechte band..........32

Innovatie: Hoogvliegers.....9

Slotakkoord................. 34

60

Technologie Hardmetalen tandwielfrees

Gereedschap opspannen

Volhardmetalen boren

Hogedrukkoelmiddel

Nieuwe indexeerbare hardmetalen gereedschappen bieden een voordelig alternatief voor massieve HSS tandwielfrezen.

Innovatieve spantechnologie voorkomt dat gereedschap zich lostrekt en zorgt voor een betere snijdiepte en hogere snijsnelheden.

Ontwikkelingen in boortechnologie, snelheid, duurzaamheid, veiligheid, veelzijdigheid en gatkwaliteit hebben nieuwe niveaus bereikt.

Een hogedruk-koelmiddelstrategie zorgt voor een betere benutting van bewerkingsgereedschap.

20

26

12

32

metalworking world 3

Quicktime tekst: geoff mortimore

foto: getty images

Oog voor esthetiek

James Dyson DESIGN. “Van meet af aan moeten we kiezen: kunst of wetenschap? Creativiteit of analyse? Maar het hoeft niet altijd een van beide te zijn. Design en constructie vormen een middenveld waarop beide disciplines een even grote rol spelen.” Het klinkt als een boodschap van Apple, maar het is de missieverklaring van de James Dyson Foundation, die een nieuwe esthetiek in huishoudens over de hele wereld introduceert. In 1978 kwam de Britse industrieel ontwerper James Dyson met een industriële wervelwindtoren die poederdeeltjes verwijderde met centrifugaalkrachten van meer dan 100.000 maal de zwaartekracht. Dit principe was de basis voor een revolutionaire nieuwe stofzuiger en na meer dan vijftien jaar en 5.127 prototypes was daar ‘s werelds eerste stofzuiger zonder zak. Onlangs haalde Dyson een soortgelijke truc uit door de bladen van een ventilator te verwijderen. Het idee is hetzelfde: producten met minder materialen consumeren niet alleen minder energie, maar presteren beter en gaan langer mee. Dyson heeft inmiddels de James Dyson Foundation opgericht, een educatieve stichting om jonge uitvinders te stimuleren stijlvolle, rendabele en milieuvriendelijke machines te ontwerpen. n

4 4 metalworking metalworkingworld world

James Dyson is in 2006 geridderd vanwege zijn liefdadigheidswerk.

Quicktime

Weer naar school

De iPad-versie van Metalworking World is gratis verkrijgbaar in de iTunes-store. Download je eigen exemplaar, of oude nummers vanaf 1/2012. De digitale versie heeft dezelfde inhoud als de gedrukte versie, plus extra’s zoals videoclips, animaties en nieuw beeldmateriaal.

Monsters en griezels recycling. Een metalen griezel die niemand graag onder zijn bed (of in een vliegtuig) aantreft. Deze spinnen zijn gemaakt van scharen en zakmessen die de Amerikaanse organisatie voor transportveiligheid in beslag heeft genomen. ‘Afvalkunstenaar’ Christopher Locke heeft de potentiële wapens met wat sloop-, buig- en laswerk omgetoverd tot kunst, die gedurende 2012 tentoongesteld wordt in het Deutsches Hygiene Museum in Dresden. Zie voor meer afvalkunst pagina 26. n

Looney tunes constructietechniek. Er is niets mis met de hals van deze gitaar; de fretjes horen krom te zijn. Een traditionele gitaar is alleen theoretisch zuiver. Hij kan goed gestemd zijn in één toonaard, maar is dan een klein beetje vals in andere toonaarden. Om dat te ondervangen

ontwikkelen sommige gitaristen hun eigen vingerzetting en vermijden bepaalde grepen om zuiver te kunnen spelen. Daarom heeft de Zweedse gitarist Anders Thidell een fretsysteem voor een gelijkzwevende klank ontwikkeld. Thidell heeft na veel rekenwerk een gitaarhals

Behalve spinnen heeft Christopher Locke ook een werkende trompet gemaakt van zes verschillende koperblaasinstrumenten.

training. Sandvik Coromant Metalcutting Technology, dat in 2011 van start is gegaan, is een uniek industrieel trainingsprogramma dat gericht is op het overbruggen van de groeiende competentiekloof in de productie-industrie. Het bedrijf heeft honderd professionele trainers in dienst in de 26 Productivity Centers over de hele wereld. Ze kunnen beschikken over honderd machines voor demonstraties. Daarnaast biedt de technische faculteit plaats voor 30.000 deelnemers per jaar. Het programma wordt in twaalf talen aangeboden, en er zullen er meer volgen. In de tweede helft van 2012 zal een e-learningprogramma in gebruik worden genomen, dat dezelfde terreinen bestrijkt als het Metalcutting Technology-programma. Al die programma’s zijn beschikbaar voor werknemers, klanten, studenten en anderen van buiten het bedrijf. n

9%

Het geschatte aandeel energie van windturbines in 2020.

Gelijkzwevende gitaren worden precies zo gestemd als gitaren met een conventionele hals.

ontwikkeld waarmee in alle toonaarden zuiver gespeeld kan worden. De grote gitaarfabrikanten kijken de kat nog even uit de boom, maar bekende gitaristen zoals John McLaughlin, Steve Vai en Dweezil Zappa zijn al gevallen voor de kromme fretjes. n metalworking world 5

Quicktime tekst: henrik emilson

Illustratie: peter grundy

Rijders in de elektrische storm er ontbreken twee dingen aan

de e-GrandPrix (TTXGP), het wereldkampioenschap voor elektrische motorsport: het gebrul van de motoren en de rook uit hun uitlaten. De Amerikaan Steve Atlas, van Brammo Racing uit Oregon, won het kampioenschap in 2011. Sinds de oprichting in 2002 streeft het bedrijf ernaar om verandering in de energie-economie te bevorderen. “We zijn al vanaf het begin geïnteresseerd in elektrische voertuigen”, zegt Aaron Bland, hoofdingenieur bij Brammo. “We begonnen met het onderzoeken van de accutechnologie en diverse voertuigarchitecturen. Een elektrische motorfiets leek ons het beste compromis tussen bereik, prestaties, gewicht en kosten, leek de beste kansen te hebben op acceptatie door de consument.”

In 2007 bracht Brammo zijn eerste model uit, de Enertia. De motor werd goed ontvangen, maar in de VS was een actieradius van 65 kilometer niet goed genoeg. De accu is de uitdaging bij elk elektrisch voertuig, maar door de ontwikkelingen in lithiumion- en andere accu’s zijn de kracht, de capaciteit en de betrouwbaarheid de laatste jaren sterk opgevoerd. In 2012 doet het team opnieuw mee aan de TTXGP, maar dan met een nieuw model, de Empulse, die een nieuwe accu krijgt en een bereik zal hebben van 130 kilometer. n

TTXGP

Model: Empulse 8.0. Gewicht: 176 kilo.

De e-GrandPrix is een internationale serie races en een prestigieus platform voor de ontwikkeling van elektrische voertuigen. De TTXGP ontstond in 2009 als onderdeel van de jaarlijkste races op het Isle van Man. Het is ‘s werelds eerste motorsportevenement zonder CO2-uitstoot. De regionale kampioenschappen in 2012 vinden plaats in Noord-Amerika, Australië en Europa.

Frame: Lichtgewicht geëxtrudeerd en gelast aluminium, en tevens accubak.

Lithium-ionaccu: 8 Ah capaciteit, 88,8 volt. Oplaadtijd: 8 uur.

Prestaties: 160 km/u. Watergekoelde motor, die hoge snelheden bereikt zonder thermische begrenzing.

Accu’s Het bereik van elektrische voertuigen hangt af van meerdere factoren:

60

Snelheid

6

metalworking world

Versnelling

Aantal starts en stops

Gewicht

Hoogte

Wind en wegoppervlak

Quicktime General Electric, energie, persdienst

WIST U ...

Vier vragen aan:

Peter R. Eelman, vicepresident AMT

De nieuwe Sandvik Coromant website in cijfers:

1.

Kunt u vertellen wat er nieuw is aan de IMTS dit jaar? We zijn verheugd dat we in ons Emerging Technology Center een auto kunnen tonen die is gebouwd als onderdeel van de Collaborative Manufacturing stand. We gaan een Local Motors Rally Fighter bouwen in de expositieruimte, waar iedereen kan meekijken. Verder toont de IMTS ook ‘s werelds meest geavanceerde en innovatieve fabricagetechnologie.

2.

Wat zijn voor een bedrijf als Sandvik Coromant de effecten van deelname aan de IMTS? De IMTS is de plek waar deals worden gesloten. Bezoekers komen om te kopen. In 2010 werd meer dan 600 miljoen dollar aan omzet gegenereerd op de IMTS zelf, en nog eens 2,6 miljard dollar aan RFQ’s. Nergens anders kun je je aan zoveel klanten tegelijk presenteren. Maar los van directe transacties is het ook een plek waar relaties worden ontwikkeld - die de komende jaren alleen maar belangrijker worden.

3.

Wat zijn de grootste uitdagingen waar de industrie in Noord-Amerika nu voor staat? In de productie-industrie wordt geklaagd over een gebrek aan vakmensen. Deze bedrijven hebben vacatures, maar kunnen niet de mensen met de juiste vaardigheden vinden. Er is een groeiende beweging om jongeren tot een carrière in de productie-industrie te bewegen – ze te laten zien dat het geen smerige werkomgeving is, maar een die zeer gedegen vakkennis en vaardigheden vereist. Tijdens de IMTS wordt weer een Student Summit gehouden om jonge mensen uit de eerste hand te laten zien hoe het er in de branche aan toe gaat.

4.

Hoe kan de IMTS eraan bijdragen dat de Amerikaanse industrie en economie weer op het juiste spoor komen? De IMTS is een uitstekende ‘thermometer’ van hoe de productie-industrie het doet in de VS. We verbinden de branche, en buiten de beurs zelf praten we door over de uitdagingen voor de productie-industrie en de oplossingen daarvoor. n

160

Aantal landen waar de website te bezoeken is.

De FlexAero kan de koolstofuitstoot van een fabriek met 38.400 ton per jaar verminderen.

Nieuwe gasturbine energie. Energiesystemen van de toekomst zullen waarschijnlijk complexer worden en meer technologie bevatten om de betrouwbaarheid te vergroten, te voldoen aan strengere milieu-eisen en doelen met betrekking tot duurzame energie te bereiken. Een voorloper is de General Electric FlexAero LM6000-PH aardgasturbine, die snel te installeren is en binnen het elektriciteitsnet, maar ook zelfstandig kan functioneren, en bedoeld is voor stroomopwekking in afgelegen gebieden. De lichtgewichtturbine werkt op wind- of zonnekracht en op gas, en kan werken zonder water. Dat betekent dat hij tot 98 miljoen liter water per jaar bespaart ten opzichte van watergekoelde turbines. n

“De wereld van de techniek is in veel landen een typische mannenomgeving. Wij vrouwen moeten ons bewuster worden van onze waarde en onze vermogens, en als opvoeders van nieuwe generaties moeten we zorgen dat de deelname van vrouwen in dit soort vakgebieden de norm wordt in plaats van de uitzondering.”

19

Aantal talen waarin de website te raadplegen is.

1

Aantal logins dat vereist is om toegang te krijgen tot alle producten, diensten en kennis. Bezoek hem zelf op: www.sandvik. coromant.com

Onderscheiden voor groene technologie productiviteit. Ilaria Rosso, de Italiaanse medeoprichtster en vicepresident van Electro Power Systems, kreeg in december 2011 de derde prijs voor vrouwelijke innovators van de Europese Unie. Haar bedrijf werd door het World Economic Forum uitgeroepen tot Ilaria Rosso Technology Pioneer 2012. Electro Power Systems produceert noodstroomsys-

temen op basis van waterstofcellen. Die produceren alleen water als uitstoot en zijn een alternatief voor traditionele noodaggregaten. “Ik was er bijzonder trots op dat ik zowel de Technology Pioneer-prijs als de EU-prijs voor vrouwelijke innovators kreeg”, zegt Rosso. “Het aantal vrouwen in technische beroepen neemt zonder meer toe. Ik laat als echtgenote, moeder en carrièrevrouw graag zien dat het mogelijk is om werk en gezin te combineren.” n metalworking world 7

Quicktime tekst: henrik emilson

foto: scanpix

Van fictie naar werkelijkheid

James Cameron verkenning. Sommigen noemen James Cameron een renaissancemens, anderen een kunstenaar en ontdekkingsreiziger, en weer anderen een filmregisseur met een grote belangstelling voor technologie. Terugkijkend zijn de films van de in Canada geboren regisseur een inspiratie- en een geldbron geweest voor de projecten die hij in zijn persoonlijke leven onderneemt, en die hem tot de uiterste grenzen van de menselijke drang tot ontdekken voeren. In zowel The Abyss uit 1989 als Titanic uit 1997, die Cameron drie Oscars opleveren, verkenden zijn fictieve helden de diepte met de nieuwste onderzeeboottechnieken. Cameron zelf ging in maart net zo’n uitdaging aan toen hij als eerste mens in zijn eentje afdaalde in de Challenger Deep van de Marianentrog, met 11 kilometer onder zeeniveau het diepste punt op aarde. Voor zijn volgende persoonlijke uitdaging gaat Cameron de andere kant op, de ruimte in. Misschien heeft hij zich laten inspireren door zijn laatste kassucces, Avatar, uit 2009, waarin mensen edelmetalen delven op de fictieve maan Pandora. Cameron is adviseur van Planetary Resources, een bedrijf dat in april 2012 aankondigde om op asteroïden die de aarde passeren naar kostbare metalen en water te gaan zoeken. De ruimtemijnbouwonderneming gaat echter geen kompels de ruimte in sturen. Planetary Resources wil in plaats daarvan robots lanceren, zoals we zagen in Camerons Terminator uit 1984, en Terminator 2 uit 1991, waarin de robot Arnold Schwarzenegger een tijdreismissie moest volbrengen. n

8

metalworking world

De afdaling met de 2,5 verdieping hoge onderzeeër, de ‘verticale torpedo’, in de Challenger Deep , vergde 2 uur en 36 minuten. De terugreis naar de oppervlakte kostte slechts 70 minuten.

innovatie vliegende auto´s

teKSt: Risto Pakarinen Foto: christer jansson

Hoogvliegers

Is het een vogel, een vliegtuig, of Superman? Nee, het is een vliegende auto, of anders gezegd: een rijdend vliegtuig. En dat willen we allemaal wel hebben. nnn Sinds we in auto´s rijden, dromen we er al van Moulton (Molt) Taylors Aerocar. Daarna volgden Henry Smolinski en Hal Blake, die een Cessnaom er ook mee te vliegen. “Let op mijn woorden”, vliegtuig combineerden met een Ford Pinto. Maar zei Henry Ford in 1940. “Een combinatie van het duo kwam in 1973 om toen de vleugels in volle vliegtuig en auto komt eraan.” vlucht losraaken van de auto. We hebben altijd willen vliegen, en grote geesten Geen van deze creaties of een van de andere houden zich er al sinds de oude Grieken mee bezig, tachtig vliegende auto’s is ooit in productie maar pas in 1903 wisten de gebroeders Wright in genomen, ondanks tal van patenten. Maar de droom North Carolina de eerste bemande vlucht te maken leeft voort. met een bestuurbaar, gemotoriseerd toestel dat zwaarder was dan lucht. vandaag de dag wordt een vliegende auto officieel Later, in 1917, presenteerde Glenn Curtiss, de aangeduid als ´personal aerial vehicle´, maar ´vader van de vliegende auto´, zijn Autoplane. Het Terrafugia noemt zijn Transition liever een ´roadable aluminium voertuig had drie vleugels en een aircraft´. “De Transition is meer een vliegtuig propeller aan de staart. Technisch gesproken sprong waarmee je de weg op kunt dan een vliegende auto”, het meer dan het vloog, maar het was aldus de vicepresident sales, Cliff Allen. een begin. Terrafugia is in 2006 opgericht door drie In de eeuw die volgde, zijn studenten van MIT: Carl Dietrich, Anna tientallen pogingen ondernomen om Mracek Dietrich en Samuel Schweighart, een vliegende auto te creëren. In die een project zochten om hun tanden in te 1937 bouwde Waldo Waterman zijn zetten. Glenn Curtiss, ‘vader van de Arrowbile. In 1946 volgde Robert “Er gebeurde heel weinig aan de vliegende auto’. Fultons Airphibian, en drie jaar later onderkant van de luchtvaartmarkt, vooral

wist u dat ... onderzoek uitwijst

dat een auto het efficiëntste vervoermiddel is voor afstanden tot 160 kilometer. Bij meer dan 800 kilometer zijn commerciële vliegtuigen rendabeler.


vanwege de gecompliceerde certificatieprocedures”, zegt Allen. “Alles was aan dezelfde eisen onderworpen, of je nu een tweemotorige zakenjet bouwde of een vierzittertje dat niet boven de 1700 meter komt.” In 2004 creëerde de Amerikaanse Federal Aviation Administration een lichte sportklasse, waardoor het voor kleine bedrijfjes makkelijker werd om aan de eisen te voldoen. “Sindsdien zijn er in die klasse zestig à zeventig nieuwe ontwerpen op de markt gekomen, waaronder de Transition”, zegt Allen. Net als Taylors Aerocar uit de jaren veertig heeft de Transition opvouwbare vleugels. Bij Taylors ontwerp werd de hele vleugel naar achteren geklapt en moest die met de hand worden vastgezet, maar bij dat van Terrafugia knikken de vleugels automatisch in het midden. Als ze uitgeklapt zijn, Terrafugia’s Transition vormen ze een omgekeerde V. De meest genoemde redenen om de kleine luchtvaart niet te benutten

voor woon-werkverkeer zijn vertragingen door het weer, de kosten en de noodzaak om op de grond aansluitend vervoer te regelen. Een vliegende auto of rijdend vliegtuig zou daar een oplossing voor vormen. “Ik heb zelf een vliegtuigje, en ik moet wel eens omvliegen vanwege slecht weer”, zegt Allen. “Ook de laatste 15 kilometer vanaf het vliegveld zijn weleens lastig. In dichtbevolkte gebieden kun je een taxi of huurauto nemen, maar niet overal.” De Transition krijgt een topsnelheid van 185 kilometer per uur en een vliegbereik van 787 kilometer. Hij kan opstijgen vanaf een startbaan van 500 meter lang en hij weegt 650 kilo. En hij rijdt en vliegt op gewone benzine. “De auto heeft een motor van 100 pk en achterwielaandrijving. Hij heeft een laag zwaartepunt. In onze tests voldeed hij goed op de weg.” De cockpit bevat een dubbele besturing: een stuurwiel voor op de weg en een stuurknuppel voor in de lucht. Hij heeft een gas- en een rempedaal voor op de weg en roerpedalen voor in de lucht. “We hebben standaard veiligheidsvoorzieningen gebruikt”, zegt Allen. “De

Terrafugia

Woburn, Massachusetts, VS. Opgericht in 2006 door Carl Dietrich, Anna Mracek Dietrich en Samuel Schweighart, Naam afgeleid van het Latijn voor ‘ontsnap aan de aarde’. Transition topsnelheid:

185 km/u vliegbereik:

787 km (425 zeemijl) Macro Industries

Huntsville, Alabama, VS Skyrider X2-R topsnelheid:

568 km/u vliegbereik:

1480 km (800 zeemijl)

grootste Skyrider X2-R uitdaging was het gewicht binnen de perken te houden. Daarom hebben we veel koolstofvezel en titanium gebruikt. Het is primair een vliegtuig en pas daarna een auto.” uit onderzoek blijkt dat een auto het

meest efficiënt is op afstanden tot 160 kilometer. Bij afstanden van meer dan 800 kilometer zijn commerciële vliegtuigen efficiënter. “Voor ons is het stuk tussen 160 en 800 kilometer het interessantst”, zegt Allen. Hij herinnert zich een recente trip van New Jersey naar Boston, een afstand van zo’n 450 kilometer. “Vanaf het moment dat ik uit New Jersey vertrok tot het moment waarop ik in Boston uit de taxi stapte, was mijn gemiddelde snelheid over de grond 103 kilometer per uur”, zegt hij. “Dat zou perfect zijn voor de Transition.” Allen zegt dat zijn bedrijf nog steeds eind 2012 kan leveren, of hooguit begin 2013. Tot nu toe zijn al aanbetalingen ontvangen voor bijna honderd Transitions, elk met een prijskaartje

In films over de toekomst zijn vliegende auto’s een populair en telkens terugkerend thema. 1968

1982

chitty chitty bang bang

blade runner

Een musical over een fantasieauto in de jaren rond 1910, die niet alleen kan varen, maar ook kan vliegen.

1962

1974

de jetsons

the man with the golden gun

Tekenfilmserie die speelt in 2062. George Jetson pendelt naar zijn werk met zijn aerocar. Maar nog boeiender is dat hij maar drie uur per dag en drie dagen per week werkt.

10

metalworking world

Deze sombere neo-‘film noir’ speelt in 2019 in Los Angeles, in een tijd waarin ze vliegende auto´s, of Spinners hebben, en pratende billboards.

In deze James Bond-film ontsnapt de schurk met een AMC Matador coupé, die verandert in een vliegtuig. Bonds assistente zit hulpeloos gevangen in de kofferbak.

1985 back to the future

Nadat hij een tijdmachine in de vorm van een vliegende auto heeft uitgevonden, gaat dr. Emmet Brown in deel III nog een stap verder en stuurt hij een hele trein op tijdreis.

Jan Lundström senior manager R&D Application Solutions bij Sandvik Coromant

van zo’n 200.000 euro. Terrafugia’s rijdende vliegtuig is maar één variant op het idee van de vliegende auto. De SkyRider X2-R van Macro Industries is een andere. Het toestel verkeert nog in het ontwerpstadium en zal verticaal kunnen starten en landen, en spraakgestuurd worden. Het navigatiesysteem wordt door GPS-satellieten aangestuurd. Het voertuig krijgt een motor van 700 pk en een vliegbereik van meer dan 1000 kilometer. En dan is er Moller International van de Canadese zakenman Paul Moller, die al veertig jaar aan allerlei soorten vliegende auto’s werkt. Het bedrijf heeft verschillende concepten uitgebracht, tot nu toe met weinig praktisch succes. Eén ervan is de Autolevantor, een Ferrari 599 GTB met technologie voor verticale starts en landingen. De ontwikkeling is geschat op zo’n 2,27 miljoen euro, en

het project is even in de wacht gezet. Mollers nieuwste product is de M400 Skycar. Die loopt op ethanol, zodat het gebruik van fossiele brandstoffen afneemt, maar hij werkt ook op benzine, diesel, alcohol, kerosine en propaan. Het voertuig heeft maar tien meter nodig om te starten en te landen, en heeft een vliegbereik van 1200 km. Hij kan vier passagiers vervoeren. Ook dit project is nog in de conceptfase en staat om financiële redenen even stil. Er zijn nog meer ontwerpers aan de slag met de vliegende auto. De vraag is dus wie als eerste ‘Doc’ Brown uit Back to the Future kan nazeggen: “Wegen? Waar wij naar toe gaan, hebben we geen wegen nodig.” Natuurlijk zette Doc met zijn DeLorean koers naar de toekomst, waar de vliegende auto voorlopig thuishoort. n

1997 the fifth element

Politieauto’s, taxi’s en een noedelkraam, de voertuigen in het science fiction-avontuur van regisseur Luc Besson hebben geen wielen en vliegen over straat.

2012 total recall

In deze remake van de klassieker van Arnold Schwarzenegger uit 1990 vermoedt Colin Farrell dat de overheid zijn geest heeft gekaapt. Hoewel de wetenschap de vliegende auto inmiddels binnen handbereik heeft gebracht, is deze angstwekkende fantasie gelukkig nog jaren van ons verwijderd.

wat is de stuwende kracht achter uw onderzoek en ontwikkeling?

Die ligt op tal van gebieden, zoals nieuwe milieuwetten, vervoersontwikkelingen, de behoefte aan meer energie en demografische veranderingen. Die leiden tot nieuwe technologieën en nieuwe onderdelen. De trend is onderdelen maken die lichter en sterker zijn en een geoptimaliseerd ontwerp hebben. Dat heeft invloed op onze gereedschappen en bevordert nieuwe R&D. Zo is er een nieuwe generatie vliegtuigen in ontwikkeling als antwoord op nieuwe wetten en emissiebeperkingen. Dat leidt tot een vraag naar nieuwe materialen en geavanceerde onderdelen. We zien soortgelijke trends in de auto- en energiebranche, waar continu gestreefd wordt naar hoger rendement, met inbegrip van ‘groene stroom’ van windmolens. Een andere factor is de vergrijzing. Naarmate we ouder worden, hebben we meer reserve-onderdelen voor onze lichamen nodig, zoals kunstheupen en kunstknieschijven. welk r&d-terrein vindt u het fascinerendst?

Ik werk specifiek met applicatie-ontwikkeling, de manier waarop we het gebruik van gereedschappen voor de klant verbeteren. Steeds vaker zien we dat onze gereedschappen een integraal onderdeel zijn van het voorbereidings- en bewerkingsproces. In onze applicatiecentra overal ter wereld maken we daarmee complete procesoplossingen conform de wensen van de klant. wat heeft de R&D van Sandvik Coromant in het verleden opgeleverd?

R&D is een kerngebied en een van de bepalende factoren voor onze positie als wereldleider. We zijn altijd op de klant gericht, en de ononderbroken stroom nieuwe uitvindingen en producten verbetert de concurrentiepositie van ons en onze klanten. Eind jaren zestig waren we bijvoorbeeld de eerste met gammacoating – een grote sprong voorwaarts en ook iets wat een hoeksteen werd voor ons bedrijf. Later werd ons modulaire gereedschap Coromant Capto, waarop we al twintig jaar het patent hadden, een ISO-norm 2007. Onlangs hebben we een digitale oplossing ontwikkeld, waarbij snijgereedschappen en modulaire gereedschappen digitaal worden geselecteerd voor simulaties en bewerkingen. Daar bestaat geen norm voor, maar we hebben een ISO-norm geïnitieerd en doorontwikkeld die de terminologie en structuur voor het virtueel assembleren van gereedschappen beschrijft. Dat maakt het mogelijk om onze oplossingen te integreren in een IT-omgeving.


Technologie tekst: turkka kulmala

Uitdaging: Tandwielfrezen wordt gedomineerd door conventionele massieve HSS-gereedschappen met inherente productiviteitshandicaps.

oplossing: Nieuwe hardmetalen gereedschapstechnologie biedt aanzienlijke voordelen in termen van productiviteit en bewerkingseconomie.

Massief of indexeerbaar? In de begintijd van de moderne metaalbe-

werking bestond gereedschap uit een massief stuk gereedschapsstaal in de gewenste vorm. In de jaren vijftig heeft de hardmetalen wisselplaat daar verandering in gebracht, maar voor tandwielfrezen blijven massieve HSS-frezen de norm. De techniek is bewezen, maar de productiviteit is niet optimaal. De frezen moeten regelmatig geslepen en opnieuw gecoat worden, wat een hele operatie is. Een productiemanager die wil investeren in tandwielfreesgereedschap, kan niet eenvoudigweg een enkele HSS tandwielfrees aanschaffen. Om een enkele machine continu aan het werk te houden zijn vijf à tien gereedschappen nodig. Terwijl de ene tandwielfrees aan het werk is, wordt een andere geslepen, krijgt weer een andere een nieuwe coating en wordt weer een andere opgemeten. En dan zijn er ook enkele onderweg tussen deze fasen. Bij wisselplaatgereedschappen is dat onderhoudswerk veelal overbodig. Voor een ononderbroken productiegang zijn slechts twee gereedschappen nodig: een in actie en een andere

12

metalworking world

praktijkgeval:

Onderdeel: As met spiebanen Tandwielgegevens: module: 5 mm aantal tanden, z: 30 puntdiameter, da: 159 mm frontale breedte, b: 220 mm materiaal: laaggelegeerd staal, ST52

HSS

CoroMill 176

voordraaien: 180 min

60 min 30 min 90 min

nadraaien: totaal:

90 min 270 min

besparing: 180 min per werkstuk

waarvan de wisselplaten worden vervangen. een andere kwestie is de koeling. Voor HSS-gereedschappen is gewoonlijk koelmiddel vereist om oververhitting te

voorkomen, terwijl hardmetaal juist beter werkt bij hogere temperaturen. Geen koelmiddel gebruiken biedt een aantal voordelen op het gebied van de kosten van aanschaf, opslag en lozing van het koelmiddel. Ook een plezierige en gezondere werkomgeving is een aantrekkelijke factor. De inherente voordelen van volhardmetaal, zoals hogere snijgegevens en/of een langere standtijd, vertalen zich direct in productiviteitsvoordelen. Er wordt capaciteitsreserve vrijgemaakt die kan worden gebruikt voor het verhogen van de productie als er vraag is of voor het verlagen van de capaciteit en het terugdringen van de kosten als een bewerking te realiseren is met minder machines. Dit laatste aspect heeft direct consequenties voor de investering in nieuwe bewerkingsgereedschappen. Sandvik Coromants R&D-werk heeft recentelijk geleid tot ontwikkelingen op het gebied van wisselplaattechnologie voor tandwielfrezen, met aanzienlijke voordelen voor deze specialistische tak van metaalbewerking. Met het CoroMill 176-concept, met hardmetalen wisselplaten

Tandwielprofiel conform DIN 3972-2. Alternatieve koppelingen: boorgat met axiale spiebaan, Coromant Capto.

Wisselplaatgeometrie en ‑soort voor staal, ISO P.

Kwaliteitsklasse B conform DIN 3968.

Speciale tandwielprofielen zijn leverbaar op aanvraag, bijvoorbeeld met addendummodificatie, afgeschuinde toppen en protuberantie. Tandwielfrees met hardmetalen wisselplaten.

en geoptimaliseerd voor staal, kunnen de capaciteiten van moderne tandwielfreesmachines optimaal benut worden. Massieve gereedschappen zijn in het algemeen nauwkeuriger dan wisselplaatgereedschappen. Een nieuwe, hoogwaardige HSS-tandwielfrees kan die verwachtingen niet waarmaken zonder slijpen en hercoaten. Wisselplaten daarentegen hoeven alleen maar geïndexeerd of vervangen te worden, zonder verlies aan de nauwkeurigheid – mits het klemsysteem deugt. Een belangrijk onderdeel van het nieuwe concept is dan ook de iLock-wisselplaatinterface. Dit klemsysteem, dat bestaat uit een wisselplaat, een wig en een enkele

schroef per zitting, is gebruiksvriendelijk en snel. Na grondige tests heeft een klant een wisseltijd van zeven seconden per wisselplaat gemeld. Dat is natuurlijk belangrijk bij een gereedschap met wel 100 wisselplaten. Een rail op het steunvlak houdt de wisselplaat stevig op zijn plaats en garandeert een nauwkeurige en herhaalbare positionering en voorkomt zijdelingse bewegingen. Dit nieuwe tandwielfreesconcept is een voorbeeld van de technologische verschuiving van traditionele massieve gereedschappen naar veelal productievere en meer economische wisselplaatoplossingen. Dit geldt met name voor nieuwe, zwaar uitgevoerde bewerkingsgereedschappen. n

iLock-wisselplaatbevestigingstechnologie.

Samenvatting Een nieuw tandwielfreesconcept biedt een voordelig alternatief voor massieve HSS-tandwielfrezen. Het gebruik van gereedschappen met wisselplaten vermindert het onderhoud aanzienlijk. Het gebruiksgemak en de hoge snijgegevens van de nieuwe tandwielfrees biedt tastbare productiviteitsvoordelen.


Een CoroMill 210-frees van 31,75 millimeter diameter freest een holte in het chassis van een achtbaankarretje.

14

metalworking world

tekst: michael miller foto: martin adolfsson

Partners in gereedschap Cincinnati, Ohio, USA. Een bewerkingsfabriek in het industriële hart van Amerika werkt nauw samen met Sandvik Coromant bij het produceren van precisieonderdelen voor machines die van alles maken, van synthetische diamanten tot achtbanen.


Deze pagina, met de klok mee van bovenaf: Sandvik Coromant-vertegenwoordiger Dale Reliford (in de gele jas) en Blaine Hagins. Operator Ray Willey verzorgt de opspanning op een Union-kotterbank. Het polijsten van apparatuur voor de productie van synthetische diamanten.

“We proberen de industrie een nnn Cincinnati, in het dal van stap voor te blijven wat betreft de Ohio-rivier, levert fabrikaten afmetingen en capaciteit”, zegt aan een groot deel van het Kramer. In de werkplaats, die Middenwesten van Amerika. De werkstukken van 6 bij 15 meter en stad, die in 1788 gesticht is, was een gewicht van 73 ton aankan, de eerste grote stad in het hart Scott Kramer, directeur van bruist het van de activiteit. Hier van de Verenigde Staten, dankzij Magna Machine. polijst een werknemer 48 diagonale zijn strategische ligging aan de groeven aan de buitenkant van een rivier de Ohio, een van de cilinder van 1,5 m diameter – die hoort bij een grootste zijrivieren van de Mississippi. machine die plasticfolie gaat produceren. Daar “Cincinnati is een goede plek voor de wordt gewerkt aan chassis voor achtbaankarreenergie-industrie, zowel die voor windenergie tjes voor het New York–New York-hotel en als die voor olie en gas”, aldus Scott Kramer, ‑casino in Las Vegas of een van de vele Six directeur van Magna Machine Co., dat in een Flags-pretparken in de Verenigde Staten. voorstad van Cincinnati is gevestigd. In een ander deel van de fabriek boren Veel van de gieterijen en smederijen die de werknemers 72 gaten in elk van de drie grote metaalblokken produceren die Magna oppervlakken van de gietijzeren naaf van gebruikt, zijn gevestigd in de naburige staten een windturbine – daar komen straks de 45 Indiana en Pennsylvania, en het gebied is een meter lange wieken. bijenkorf van energie-industriële activiteiten. 16

metalworking world

“Je kunt met gemak een Volkswagen kwijt in die naaf”, zegt Terry Qvick, strategieplanner van Magna, zonder overdrijving. Magna heeft ook casco's vervaardigd voor de draaiende kamers die voor protontherapie, een behandeling van prostaatkanker, worden gebruikt. “Deze behandeling is de minst belastende”, zegt Kramer. “Hij kan op een tumor gericht worden met een nauwkeurigheid van 0,2 millimeter.” De casco's worden in twee helften vervaardigd. Elke helft weegt 32 ton. Magna Machine werkt sinds zo'n vijftien jaar samen met Sandvik Coromant. “Het begon ermee dat we een partner zochten voor onze snijgereedschapstechnologie”, zegt Kramer. “De mensen van Sandvik Coromant werken ten minste eenmaal per week of per twee weken met ons samen. Ze helpen ons met gereedschapsgeometrie en ‑technologie om de productiviteit van de machines te vergroten.”

Magna machine uitbreiding Sinds 1999 bezit Magna een dochteronderneming, United Precisie Services, die nu de exclusieve Noord-Amerikaanse importeur voor Union en voor drie Spaanse bedrijven, Bost, Ibarmia en Machine Tool Engineering (MTE) is. Magna gebruikt zijn faciliteit als actieve showroom, waar potentiële klanten de producten van die fabrikanten in actie kunnen zien. Magna is bezig zijn productieruimte met 2200 vierkante meter uit te breiden voor de plaatsing van drie nieuwe machines. De machines, twee van Bost en één van Union, zijn een horizontale kotterbank, een verticale draaibank en een machine die grote krukassen voor diesellocomotieven en voor de olie- en gaswinning kan vervaardigen. Sandvik Coromant levert alle gereedschappen voor de krukasmachine en later ook voor de andere twee machines. Als de nieuwe werkplaats gereed is, wil het bedrijf tien nieuwe medewerkers in dienst nemen. Magna verwacht volgend jaar meer dan 30 miljoen dollar winst te maken.

Gaten boren voor de 45 meter lange wieken van de windturbine.


technisch inzicht: magna machine

ilm! iPadm!eF er uniek de situatie

Bekijk over deze al materia e samenweroll v s e c c u s de MWW king op f op www. o p iPad-ap romant.com. .co sandvik

Magna Machine had een contract bij een olie- en gaswinningsbedrijf voor de fabricage van vloeistofblokken, een soort pomphuizen die uit één stuk staal worden vervaardigd en het formaat van een bureau hebben. In het staal moesten gaten worden geboord van 9 centimeter in diameter, die aan de binnenkant moesten worden geruimd tot 13 centimeter. het probleem

De operators probeerden het eerst met een frees op een massieve integrale houder. Maar dat leidde tot trilling ('chatter'), waardoor het hele proces in gevaar kwam. De Oplossing

Met behulp van een CoroMill 331-frees met een C4–50 conische houder, een C4-verlenging en een C4-vlakfreesadapter wist het bedrijf de klus perfect te klaren. het Resultaat

De oplossing bespaarde Magna Machine naar schatting 185 uur bewerkingstijd en 40.000 dollar aan kosten.

18

metalworking world

‘‘

Je kunt gemakkelijk een Volkswagen in de naaf kwijt.”

“We hebben vrijwel alle trilling kunnen elimineren”, zegt Dave Reynolds, CNC-programmeur bij Magna. “Als je die trilling niet aanpakt, blijf je wisselplaten verbruiken”, aldus strategieplanner Qvick. Bovendien bepaalt die benadering het verschil tussen succes en falen. “Het heeft de klus gered.” Het is maar één voorbeeld van de manier waarop de beide bedrijven samenwerken bij het oplossen van problemen en het opvoeren van de productiviteit. Magna’s aanspreekpunt is Dale Reliford, productiviteitstechnicus die al dertien jaar voor Sandvik Coromant werkt. “Dale is er altijd als we hem nodig hebben”, zegt Qvick. “We hebben nog nooit een gereedschappenleverancier gehad die zo bereidwillig is om te helpen als Sandvik.” Het is handig voor Magna dat het distributiecentrum van Sandvik Coromant voor Noorden Zuid-Amerika gevestigd is in Hebron, Kentucky, aan de overkant van de Ohio. “Als we een probleem hebben, is hulp maar twee uur van ons verwijderd”, zegt Qvick. “Alleen al vanwege die service blijven we voor 85 procent van ons gereedschap vertrouwen op Sandvik Coromant.” Reynolds: “Als het aan mij lag, gebruikte ik uitlsuitend nog SandvikDale Reliford en CNC programgereedschappen. We mer Dave Reynolds controleren de vloeistofblokken. gebruiken bijna al hun frezen.” n

Sandvik Coromant levert 85 tot 90 procent van Magna Machine’s gereedschappen. De goede relatie kwam van pas toen Magna een order kreeg voor de productie van vloeistofblokken, of pomphuizen voor het hydraulisch kraken van aardlagen voor de olie- en gaswinning. Dit wordt 'fracking' genoemd, en hierbij wordt water met zand en chemicaliën in schalieformaties diep onder de grond geïnjecteerd en vervolgens teruggepompt. Er moest een gat van 9 centimeter in een stalen vloeistofblok komen, dat binnen in het blok tot 13 centimeter moest worden geruimd. Magna begon met een standaard CoroMill 331-frees van Sandvik Coromant met ronde wisselplaten en bevestigde die op een volhardmetalen integrale houder met een uitsteeklengte van 24 centimeter. Maar deze benadering leidde tot trilling ('chatter'). Dat bekort de standtijd aanzienlijk en levert niet het gewenste resultaat op. Toen Magna Machine

op zoek ging naar een oplossing en zich tot Sandvik Coromant wendde, had laatstgenoemde bedrijf juist een aanvulling op het Teeness Silent Tool programma uitgebracht. Door de bestaande freesadapter te vervangen door een Silent Tool-exemplaar, kon Magna de klus afmaken.

magna machine in cijfers

1947 Het jaar van oprichting van Magna Machine door William J. Kramer, de grootvader van de huidige directeur, Scott Kramer.

90

procent Het aandeel werkzaamheden van het bedrijf dat bestaat uit het vervaardigen van onderdelen voor de kunststof-, mijnbouw-, energie- en staalindustrie. Magna Machine begon als reparatie- en onderhoudsbedrijf voor de papieren chemische industrie.

2,5

megawatt De hoeveelheid elektriciteit die windturbines met naven van Magna Machine opwekken. Genoeg voor ongeveer 750 huizen. Een ander product van het bedrijf zijn speciale assen voor achtbaankarretjes, chassis voor mijnbouwvoertuigen en pompen voor gemeentelijke waterleidingsystemen.

9000

vierkante meter Het oppervlak van de fabriek van Magna Machine.

120 Het aantal mensen dat Magna Machine in dienst heeft. Naar verwachting komen daar binnenkort nog tien mensen bij.

20

miljoen EURo De jaarlijkse omzet.


Technologie tekst: Turkka Kulmala

Uitdaging: Axiale snijkrachten bedreigen de veiligheid en productiviteit bij titaniumfrezen.

oplossing: Ontwikkelingen in opspantechnologie met krimppassing garanderen een grote veiligheid en een hogere productiviteit.

Risicoloos titaniumfrezen Een PROBLEeM bij

het profielfrezen van titaniumonderdelen met volhardmetalen gereedschap is het optreden van extreme axiale snijkrachten, waardoor de frees kan worden losgetrokken. Zelfs de sterkste conventionele houders kunnen de geleidelijke afname van spankracht en nauwkeurigheid niet voorkomen. Het is belangrijk om te voorkomen dat gereedschap uit de houder wordt getrokken, vanwege de materiaalkosten en de bewerkingstijd die er al in zijn gestoken. Daarom beperken fabrikanten vaak het potentieel van hun gereedschappen en machines door te veilige snijgegevens toe te passen. Een nieuw spansysteem, iLock, dat beschikbaar is voor de CoroMill Plura volhardmetalen frezen en gereedschaphouders met krimppassing, heeft geslepen spiraalgroeven in de schacht van het gereedschap en bijpassende penmeenemers in de houder. De pennen houden het gereedschap op zijn plaats en elimineren de trekkrachten, ook onder extreme omstandigheden, aangezien de snijkrachten het gereedschap alleen maar steviger in de houder drukken. Het grootste voordeel van deze innovatie is dat de snijdiepte (ap) tot driemaal te

20

metalworking world

vergroten is. Dat zorgt uiteraard voor een CoroMill Plura aanzienlijke vergroting & iLock van de productiviteit en • Soorten: GC1620 en een aanzienlijke verkorting GC1640 (ISO S) • Rondloopnauwkeurigheid: van de bewerkingstijd. ± 0,005 mm bij 3 x D Toch heeft het systeem • Houders met krimppassing: de nauwe rondlooptoleranCoromant Capto, HSK A, tie van een gereedschapsISO 7388.1, MAS-BT 403, houder met krimppassing, CAT-V. vergeleken met een weldon-oplossing. Dit verlengt de standtijd aanzienlijk en leidt aldus tot verdere kostenbesparingen en ook tot een groter rendement en productiviteit. Het derde voordeel is de potentieel hogere snijsnelheid, die eveneens de mogelijkheid creëert tot het nog verder verleggen van de grenzen van veilige en productieve snijgegevens bij titaniumfrezen. n

De iLock-pennen houden het gereedschap op zijn plaats.

Samenvatting Extreme trekkrachten zijn een groot probleem bij het nabewerken van titanium. Innovatieve spantechnologie voorkomt dat gereedschap uit de houder wordt getrokken en zorgt voor een betere snijdiepte, een geringere run-out en hogere snijsnelheden.

tekst: Susanna Lindgren foto: Adam Haglund

op zeker spelen Nybro, Zweden. Voor een toeleveringsbedrijf zoals Axipto is een ononderbroken en betrouwbare productieketen van groot belang om een hoogwaardig eindproduct te kunnen leveren. Duurzame gereedschappen die hun beloofde standtijd waarmaken, maken alle verschil in het geautomatiseerde bewerkingsproces.


Axipto opgericht: In 2009. oprichters: Drie lokale toeleveranciers,

gespecialiseerd in snijden, frezen en draaien, die zich verenigd hebben onder de naam Axipto. medewerkers en vestigingen: Axipto heeft in totaal honderd werknemers, verdeeld over drie vestigingen. Er werken er zo'n zeventig in de grootste fabriek in Nybro en die doen voornamelijk grote werkstukken op CNC-machines. De overige werknemers zijn verdeeld over Målilla, 100 km ten noorden van Nybro, dat is gespecialiseerd in kleine werkstukken en kleine partijen, en Mönsterås aan de Oostzeekust, dat is gespecialiseerd in draaiwerk. eigenaar: De drie fabrieken behoren toe aan een groter bedrijf, Nossevo Industries, van ondernemer Bert Ovesson. Het balansasframe is onder de motor geplaatst om de inherente onbalans van een vijfcilindermotor te compenseren.

22

metalworking world

nnn al generaties lang heeft Nybro industrie. Veel mensen kennen het van de befaamde Zweedse glasnijverheid. Maar terwijl de glasfabrieken in zwaar weer zitten, gedijen andere bedrijven in de streek en hebben ze goed gevulde orderportefeuilles. Zo ook Axipto AB, een onderaannemer die is gespecialiseerd in metaalbewerking. Een deel van de parkeerplaats van Axipto is onlangs veranderd in een bouwput. Binnenkort is een nieuw gebouw van 2000 vierkante meter klaar voor de productie voor een nieuwe klant. Jonas Thuvesson, technisch en kwaliteitsmanager bij Axipto, laat nog niets los over de klant of het product. Dat is vertrouwelijk, zoals het meeste dat bij Axipto gebeurt. Alleen op sommige plaatsen mag gefotografeerd worden. Maar het is geen geheim dat Axipto diverse grote klanten heeft, waaronder Atlas Copco, ABB en Tetra Pak. “Momenteel is Scania onze grootste klant. We maken veel detailonderdelen voor hun truckchassis en ‑motoren”, zegt Thuvesson en wijst op een stapel zojuist gefreesde distributietandwielen. Het snijproces vergt een grote precisie, aangezien de productieveiligheid van groot belang is. “Onze expertise ligt bij het bewerken met minimale toleranties, iets wat cruciaal is voor auto-onderdelen”, aldus Thuvesson. “Het gaat om klanten die grote partijen wensen, dus we moeten een zo veilig mogelijk proces garanderen om hoogwaardige producten te leveren.” De orderportefeuilles zijn goed gevuld,

maar de concurrentie is fel, met name in de auto-industrie, waar de prijzen voor grote partijen altijd onder druk staan. “Zie het als een taart die in stukken is gesneden.

Technisch manager Jonas Thuvesson.

"We doen tweemaal zo lang met een boor als voorheen." Richard Tauber, productietechnicus.

Grondstoffen, transport en opslag, en verwerking zijn drie taartpunten”, legt Thuvesson uit. “Als hoogovens en smederijen hun materiaalprijs verhogen en de prijs van het eindproduct gelijk blijft, wordt onze taartpunt kleiner. De enige manier om concurrerend te blijven, is een productie die een veilige uitkomst garandeert met zo min mogelijk afwijkingen.” Elke onderbreking van het proces kost veel geld, en elk onderdeel dat een fout vertoont, kan een ongunstig neveneffect hebben. Omdat Axipto verantwoordelijk is voor het verwerken van het materiaal, gaan de kosten voor het verwerken van extra materiaal ten koste van Axipto’s taartpunt, zegt hij. Door de toegenomen economische risico's krijgen kwaliteit en de precisie van het fabricageproces een nog hogere prioriteit. Om de winst zeker te stellen moet het hele productieproces geoptimaliseerd worden.

“Een veilig proces “Bij een goede boor zijn de intervallen tussen de is niet alleen een kwaliteitscontroles kwestie van langer en wordt het technische knowhow, proces efficiënter.” Jonas Thuvesson. maar ook van het gebruik van het juiste materieel”, zegt productietechnicus Richard Tauber. Tauber werkt al twintig jaar in de freeswerkplaats in Nybro en is sinds tien jaar verantmetalworking world 23

“Ik verplaats me altijd in de klant om te zien wat Sandvik Coromant aan hun bedrijfsvoering kan bijdragen.” Mattias Arvidsson, vertegenwoordiger van Sandvik Coromant.

woordelijk voor de gereedschappen. De wanden en planken in zijn werkplaats zijn gevuld met boren en snijgereedschapDistributietandwielen pen in alle soorten en maten. Hij weet alles wat er te weten valt over de gereedschappen die in het proces gebruikt worden – dingen die je wilt weten, zoals duurzaamheid en prestaties, en die je niet wilt weten, zoals de problemen die worden veroorzaakt door een gebroken boor en de invloed die dat kan hebben op het fabricageproces. “We gebruiken spullen van Sandvik Coromant zo lang ik bij dit bedrijf werk”, zegt Tauber en hij laat de laatste aanwinst van zijn collectie zien: een Sandvik Coromant CoroDrill 860-PM, een nieuwkomer waar hij erg mee ingenomen is. 24

metalworking world

sinds de CoroDrill in november 2011 in gebruik is genomen, is er niet één boor meer gebroken. Voorheen moest de productie vijf- à tienmaal per week worden stilgelegd vanwege gebroken boren. Dat waren meerdere ongeplande onderbrekingen per week, die vijf minuten tot enkele uren konden duren. Sandvik Coromant is niet de enige leverancier van Tauber, en ook niet zijn grootste. Maar elk gereedschap is vervangbaar, met name wanneer er iets beters op de markt komt, zoals deze nieuwe boor. “Onze contacten met Sandvik Coromant zijn sterk toegenomen sinds Mattias Arvidsson [Sandvik Coromant-vertegenwoordiger] in onze regio actief is”, zegt Tauber. “Hij heeft

ons veel technische ondersteuning gegeven, en suggesties voor verbetering aan de hand gedaan.” Tauber zegt te waarderen dat Arvidsson zelf een technicus is, met vele jaren ervaring in de lokale industrie. “Ik wist dat Axipto problemen had met boorbreuk”, zegt Arvidsson. “Toen ik hoorde van onze nieuwe volhardmetalen CoroDrill 860, vroeg ik het bedrijf of ze die eens wilden testen.” Axipto stemde toe en de boor werd op de eerste dag waarop hij beschikbaar kwam, al bij Axipto getest. Sindsdien heeft Tauber zeer nauwkeurige metingen gedaan. Hij heeft de opgegeven snijgegevens geverifieerd, de duurzaamheid geëvalueerd en de slijtage gemeten onder de microscoop. “Gewoonlijk hoor je aan een gereedschap of het proces soepel verloopt”, zegt Tauber, “maar bij deze boor hoorden we niets. We moesten de deur openen om te zien of het boorproces was voltooid.” Thuvesson voegt eraan toe dat het een gemakkelijke beslissing was om alle volhardmetalen boren door de CoroDrill 860 te vervangen. “Dit is de beste gereedschapdocumentatie die ik ooit heb gezien”, aldus Thuvesson. “De boren zijn inmiddels het meest betrouwbare onderdeel van ons proces.” n

what's in a name? De naam Axipto komt van Accipter,

een roofvogelsoort uit de familie van de Accipitridae, die onder meer haviken en sperwers omvat. Het zijn ranke vogels met korte, brede, afgeronde vleugels en scherpe haaksnavels. Voor Axipto symboliseren de vleugels de draagkracht van het bedrijf en de scherpe ogen de aandacht voor details. Nossevo is de naam van de eigenaar, Ovesson, achterstevoren.

technisch inzicht: Axipto

! ! Filniem k iPakijd u r e e km de situatie

Be eze al over d materia esvolle succ p de erking o samenw ad-app of op MWW iP .sandvik. www nt.com coroma

Axipto zocht manieren om de veiligheid en kwaliteit van zijn automatische bewerkingsproces te bevorderen. Vooral belangrijk was het beperken van storingen die de efficiency hinderden, bijvoorbeeld het frequent breken van boren, waardoor het hele proces regelmatig werd stilgelegd. De Oplossing

De nieuwe volhardmetalen boor voor ISO-P-applicaties CoroDrill 860 PM werd in het geautomatiseerde proces getest. De nauwkeurige spaanbeheersing in combinatie met een betrouwbare en consistente snijactie zorgde voor een langere standtijd, hogere penetratiesnelheid en lagere snijkrachten. De goedgedefinieerde gegevens droegen bij aan de succesvolle oplossing. het Resultaat

Meer procesveiligheid en een betrouwbaarder productieketen, die een hoogwaardiger eindproduct opleveren, omdat de boren ten minste hun standtijd volmaken zonder te breken.

Bedrijfsuitbreiding: Een nieuwe gebouw van 2000 vierkante meter wordt binnenkort naast het huidige gebouw in Nybro in gebruik genomen.


Technologie tekst: christer richt

Uitdaging: Verbeter de prestaties, resultaten, veiligheid en kosten per gat bij boorbewerkingen.

oplossing: Laat de parameters van de applicatie het juiste type CoroDrill bepalen.

Het hele punt met gaten boren gaten maken is nog

nooit zo goed gegaan. De gereedschappen voor het maken van vrijwel elk soort gaten zijn de afgelopen jaren met sprongen vooruitgegaan. Er zijn nieuwe generaties boren op de markt gekomen en er staan er nog meer op de tekentafel. Dat is goed nieuws voor het boren in grote series werkstukken, waar de doorvoertijden en de veiligheid prioriteit hebben. Het is ook positief voor het boren van gaten in kleinere series, waar juist veelzijdigheid zwaar weegt. Gaten maken is de meest algemene metaalbewerking, dus het verbeteren daarvan is een maatregel die zich snel terugbetaalt. Bovendien is het rendabeler maken van boorbewerkingen gewoonlijk een van de gemakkelijkste verbeteringen die in machines zijn aan te 870 brengen. boorpunt Als er al een obstakel is, is dat meestal de

26

metalworking world

spindelsnelheid. Factoren zoals uitzonderopspanningskenmerken en, last but not least, lijke snijkracht, koppel, onbalans, onrendabel de grootte van de series en de eventueel gereedschap, een consistente kwaliteit vereiste flexibiliteit. handhaven en onbetrouwbaarheid zijn in De meeste geboorde de huidige toepassingen doorgaans niet gaten hebben een diameter zo problematisch. van 12 tot 30 millimeter, Bij het ontwerpen of met dieptes van drie- tot moderniseren van een vijfmaal de diameter, in gatbewerking moet je staal met een tolerantiebebeginnen met het invullen van reik van IT8 tot IT12. 860 boorpunt het totaalplaatje. Een heldere Uiteraard zijn er nog veel analyse van het werkstuk, de meer mogelijkheden, maar in elk materiaal opspanning en de vereiste gaten bepalen de zijn tegenwoordig verbeteringen mogelijk keuze en toepassing van het gereedschap – op het gebied van gaten maken. naast een vergelijking met wat er bereikt wordt met de huidge oplossing. Elementaire moderne boren zijn er in drie basisvorparameters zijn altijd de gatdiameter, men: met wisselplaat, met verwisselbare diepte, toleranties en oppervlakteafpunt en in volhardmetaal. Elk type kent werking, het materiaal, eventuele voordelen en beperkingen, en dat is van secundaire bewerkingen (zoals belang voor de juiste keuze. De keuze van de afschuinen, tegenboren, ruimen en juiste boor en het juiste gebruik ervan heeft draadtappen), de gereedschaphouder, namelijk veel invloed op de efficiency, de de beschikbare spindelsnelheid, het veiligheid en de consistentie van de kwaliteit beschikbare vermogen, de stabiliteit en de – de basis voor concurrerend zijn.

CoroDrill 860 is een volledig nieuw concept in volhardmetalen boren, afgestemd op het materiaal van het werkstuk. Met zijn hoge snijsnelheid biedt deze boor een onverslaanbare combinatie van penetratie en precisie, alsmede duurzaamheid en veiligheid. De CoroDrill 860 gedijt bij hoge snijsnelheden en is geschikt voor diameters van 3 tot 20 millimeter en boordieptes van drie- tot achtmaal de diameter. Hij kan gaten maken met de uitzonderlijk geringe toleranties van IT8, en biedt een goede oppervlakteafwerking, ook waar een minimale braamvorming bij in- en uittrede is vereist. De boor biedt volledige flexibiliteit wat betreft het gatkarakter, zoals de in- en uittrede, de vorm en kruisgaten.

Dia 3-20 mm IT8

Wat betreft het penetratievermogen is de boor met wisselplaat onverslaanbaar. De prijs per gat is laag, maar de nauwkeurigheid is niet optimaal. Toleranties in de orde van grootte van IT11-12 zijn realistisch bij de meeste bewerkingen. Het gereedschap is veelzijdig en zeer veilig, en is geschikt voor een groot aantal bewerkingen. Het biedt een uitstekende bewerkingseconomie, vooral in geval van grote series werkstukken. Boren met verwisselbare punt zijn veelzijdiger en nauwkeuriger in gaten met toleranties van IT9-10, wat realistisch is voor de vele verschillende applicaties voor een groot aantal onderdelen. Gaten waarin draden worden getapt, bijvoorbeeld. Een nieuwe ontwikkeling is de hypermoderne interface tussen boor en hardmetalen punt, die het proces zeer veilig en economisch rendabel maakt en waardoor het wisselen

9,5-33 mm IT9

CoroDrill 870 is de nieuwe ontwikkeling, de volgende generatie van verwisselbare boorpunten. Met zijn hogere voedingscapaciteit is de penetratie hoger en de standtijd langer. Bovendien zijn de puntgeometrie en de soort vernieuwd. De diameter varieert van 12 tot 25,99 mm en de serie loopt van 9,5 tot 33 millimeter, met lengtes tot achtmaal de diameter. De hoogwaardige gaten hebben een tolerantie van IT9. De nieuwe puntgeometrie, de interface tussen punt en boor, en de spaangroeven zijn tot stand gekomen via hoogwaardige gereedschapsoplossingen, die veel flexibiliteit bieden wat betreft werkstukken, gattypes en seriegrootte – met name wanneer punten gemakkelijk en nauwkeurig vervangen moeten worden.

van punten gemakkelijk en foutbestendig wordt. Volhardmetalen boren bieden de beste combinatie van penetratie en precisie, met toleranties van IT8-9, afhankelijk van de toepassing. Dit type boor is niet nieuw, maar is een evolutie van de spiraalboor. De boor is echter geperfectioneerd en verbeteringen zijn geboekt in de snijgegevens, de standtijd, de spaanafvoer, de betrouwbaarheid, de tolerantie en de consistentie van de oppervlakteafwerking. Bovendien zijn deze boren efficiënt te reconditioneren. n

CoroDrill 880 is de traditionele eerste keus op het gebied van wisselplaatboren voor het maken van gaten in elke productiesector. Het is een veilige, hoogwaardige boor met wisselplaatsoorten voor alle materialen. Hij werkt volgens Sandvik Coromants unieke Step Technologie, die gerealiseerd is door de gecombineerde functie van de centrale en omtrekwisselplaten. Dat optimaliseert en verdeelt de snijkrachten en zorgt voor een nauwkeurige balans van de boor met een zeer gunstige invloed op de prestaties en resultaten. De CoroDrill 880 heeft een diameter die varieert van 12 tot 63,5 millimeter en dieptes tot vijfmaal de diameter, en maakt gaten tot IT11 en oppervlakteafwerkingen van Ra 0,5 micron, waarbij een minimale braamvorming bij in- en uittrede vereist is. De boor biedt volledige flexibiliteit wat betreft het gatkarakter, zoals de in- en uittrede, de vorm en kruisgaten.

12-63,5 mm IT12

Samenvatting Elke bewerkingsafdeling kan het maken van gaten nu verder perfectioneren. Dankzij recente ontwikkelingen in boortechnologie hebben snelheid, duurzaamheid, veiligheid, veelzijdigheid en gatkwaliteit nieuwe hoogten bereikt. De huidige booroplossingen maken elke bewerking met betrekking tot gaten boren concurrerender. De CoroDrill-serie is een voortdurende evolutie in het gaten boren.


inspiratie recycling

tekst: R.F.Mamoowala

foto: adam lach

Magische vuilnisbelt Nek Chand in India had een droom. Met zijn zijn Rock Garden laat hij zien wat één man kan creëren uit wat vele anderen weggooien.

28

metalworking world

nnn Is hij een creatieve rebel of een recycling-genie? De Rock Garden van Nek Chand in Chandigarh, de hoofdstad van Punjab en Haryana in Noord-India, is de meest inspirerende plek van de stad. De fascinerende doolhof, die volledig is opgebouwd uit hergebruikt afval, doet denken aan Alice’s Wonderland, maar dan zonder alle symbolische verwijzingen. Het is een puur en simpel sprookjesland, compleet met meanderende looppaden, trappen, watervallen, kanalen en bomen. Er wonen kamelen, paarden, dansers, godinnen, courtisanes, koningen en koninginnen die schitteren in hun troonzalen, en honderden andere producten van Nek Chands verbeeldingskracht. De unieke tuin, die tien hectare beslaat, begon in 1958 als hobby. In die tijd bestonden begrippen als recycling en milieubescherming nog niet. “Ik werkte elke dag tot vijf uur als weginspecteur voor het departement Openbare Werken”, vertelt de nu 87-jarige Nek Chand. “En ‘s avonds fietste ik langs vuilnisbelten in Chandigarh.” Hij bracht dat afvalmateriaal naar een kloof bij een stil en afgelegen bos nabij het Sukhnameer. “Elke Nek Chand avond besteedde ik vier uur aan het maken van figuren uit afvalmateriaal”, zegt hij. Vaak vergezelden zijn vrouw en zoon hem naar zijn geheime stek, die de overheid pas in 1976 ontdekte. “Ze stonden te kijken van de vele mooie dingen in de tuin”, zegt hij met een grijns. Tot zijn eigen verbazing konden de autoriteiten zijn werk waarderen en stelden ze zelfs arbeidskracht beschikbaar om de verschillende stukken via looppaden met elkaar te verbinden. De fascinerende figuren die Chands wereld bevolken, zijn gemaakt van afval, zoals kleurige enkelbanden, elektriciteitssnoer, keramische tegels, gebroken glas en flessen, kopjes en schotels, stukken rioolpijp, afval van de lokale metaalbewerkingsbedrijven – voorwerpen die zijn weggegooid. Chand voegt ze samen tot figuren van een indringende schoonheid. Met hulp van de zestig mensen die de overheid beschikbaar stelde, kon de Rock Garden zes maanden

later de poort openen voor het publiek. De reacties waren unaniem enthousiast. Iedereen verwonderde zich erover dat een eenvoudige weginspecteur zonder schooldiploma en zonder kunstopleiding zoiets oorspronkelijks en moois had weten te maken. Al snel wisten toeristen vanuit het buitenland de Rock Garden te vinden. In 1980 werd de maker door de Franse overheid uitgenodigd om net zo’n tuin in Parijs te creëren. Duitsland, De Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Zwitserland en andere landen volgden, en voor hij er erg in had, reisde Nek Chand de hele wereld over en werd hij overal onderscheiden vanwege zijn unieke creatie. “Westerse samenlevingen zijn veel spilzieker dan de Indiase maatschappij, en ze hebben me gevraagd om hun afval in net zulke mooie oorden te veranderen”, zegt hij. Al gauw werd zijn Rock Garden gekopieerd in verschillende landen, en in de VS en Groot-Brittannië werden Nek Chand Foundations opgericht. Nek Chand brengt een

groot deel van zijn tijd in de Rock Garden door. “Ik praat er met bezoekers”, zegt hij, “en geniet van hun verbazing over het feit dat van afval zoveel moois te maken is.” Stichtingen sturen vrijwilligers om door hem opgeleid te worden. “We geven ze een gratis opleiding en bieden ze ook onderdak en eten aan”, zegt hij. “Ik ben heel blij dat de rock gardens over de hele wereld miljoenen mensen plezier verschaffen.” Geld is nooit een probleem geweest, zegt Nek Chand. Dagelijks betalen 5000 bezoekers een toegangsbedrag van 15 rupees (zo’n 22 eurocent). Dat levert 1080 euro per dag op. “We hebben meer geld dan we kunnen uitgeven”, zegt hij. “Behalve wat regulier schoonmaakwerk heeft deze plek geen onderhoud nodig. Ik heb neutraal afval gebruikt en heb alles in de tuin zo gebouwd dat er nooit iets hoeft te worden geschilderd. En geld interesseert me niet.” Nek Chand herinnert zich het bezoek van wijlen premier Indira Gandhi. “Ze was gefascineerd door de

Over de Rock Garden De Rock Garden ligt in Chandigarh in Noord-India, dat per vliegtuig en trein te bereiken is vanuit alle grote Indiase steden. De tuin strekt zich uit over 24 hectare en trekt bijna 5000 bezoekers per dag. De Rock Garden is zeven dagen per week geopend van 9 tot 5. De toegangsprijs bedraagt slechts 15 rupees (ongeveer 22 eurocent). De grootste attractie is de oprichter zelf, de 87-jarige Nek Chand, die graag een praatje maakt met de bezoekers. metalworking world 29

‘‘

Ik werkte elke avond vier uur om het afval in verschillende figuren te verwerken.”

30

metalworking world

Mattias Carlberg, verantwoordelijk voor het 16 jaar oude wereldwijde recyclingprogramma van Sandvik Coromant, praat met Metalworking World. Hoe verbetert u dit programma voortdurend en wat zijn uw doelen?

Onze doelstellingen zijn het terugdringen van onze invloed op het milieu door een energiezuinig recyclingproces toe te passen en door niet-hernieuwbare grondstoffen te besparen door zoveel mogelijk gebruikt metaal te recyclen. De grondstoffen van onze hardmetalen producten zijn slechts in een paar landen ter wereld en in beperkte mate winbaar. Bovendien is ons recyclingproces energiezuiniger dan mijnbouw.

De beelden in de Rock Garden zijn gemaakt van neutraal afval en vergen heel weinig onderhoud.

Kunt u een voorbeeld geven van wat u in uw dagelijks werk met klanten doet?

Een van de diensten die we aanbieden is reconditioneren, het slijpen van de boren van onze klanten. De reconditionering helpt ook om onze invloed op het milieu te beperken omdat klanten oude producten hergebruiken in plaats van nieuwe te kopen. Maar boren kunnen niet eindeloos geslepen worden. Als ze echt zijn opgebruikt, bieden we via het recyclingprogramma van Sandvik Coromant aan ze terug te kopen. Hoe profiteren uw klanten van het recyclingprogramma?

Onze klanten hebben gewoonlijk zelf een milieuprogramma. Ons eigen recyclingprogramma voor het aanvullen van hun voorraden snijgereedschappen draagt bij aan hun milieudoelstellingen. Bovendien betalen we klanten voor hun gebruikte hardmetalen producten – geld dat klanten in veel gevallen herinvesteren om hun productiviteit op te voeren.

Rock Garden en wilde precies weten hoe ik begonnen was en waar ik mijn inspiratie vandaan haalde.” Wat inspireerde hem, de kunstenaar zonder scholing, om zulke schitterende dingen te maken? Hij antwoordt op zachte toon: “Dit is allemaal de genade van God. Hij wilde dat iemand dit werk zou doen. Ik ben alleen een instrument dat Hij heeft uitgekozen. Als ik het afvalmateriaal uitzocht en sorteerde, kreeg het langzaam vorm.” In 1988 dreigde een ramp. Een hoge ambtenaar “zag de waarde van mijn werk niet in en liet een grote bulldozer komen om de tuin te slopen”, zegt hij. Hoe heeft hij dat voorkomen?

“Ik heb niets voorkomen”, zegt hij. “De bevolking en de media namen het tegen hem op. Elke dag verschenen er artikelen en commentaren die zijn besluit op de korrel namen. Ze vroegen hem: ‘Waarom wilt u deze vergissing begaan?’ Uiteindelijk heeft de ambtenaar om overplaatsing naar een andere stad verzocht.” Onder het toeziend oog van Chand wordt meer kunst in de tuin geplaatst. Hij heeft nu 24 hectare tot zijn beschikking. “Hier ben ik het gelukkigst, omdat de bezoekers met een glimlach vertrekken”, zegt hij. “Dat is mijn beloning.” n

Hoe ziet u Sandvik Coromants recyclingprogramma over tien tot twintig jaar?

Aangezien de voorraad grondstoffen eindig is, wordt het steeds belangrijker om de afhankelijkheid van primaire grondstoffen te verkleinen. Bovendien moeten we met het oog op het broeikaseffect het energieverbruik bij het winnen van grondstoffen terugdringen. Ik zou graag in een groter deel van onze vraag willen voorzien door middel van recycling. Dat zou bovendien onze afhankelijkheid van grondstoffen voor de fabricage van hardmetalen snijgereedschappen verminderen.


Technologie tekst: Elaine Mcclarence

Uitdaging: Hoe is bewerkings gereedschap beter te benutten.

oplossing: Maak gebruik van een hogedruk-koelmiddelstrategie.

Voordelen van hogedruk-koelmiddel om aan de groeiende trend in de richting van onbemande productie te voldoen, richten bedrijven zich meer en meer op technologie en strategieën die probleemloze bewerking garanderen. Daartoe heeft Sandvik Coromant hogedruk-koelmiddeloplossingen ontwikkeld die klanten voordelen bieden in de vorm van een langere standtijd, een betere werkstukconsistentie en een grotere procesveiligheid. In principe werkt hogedruk-koelmiddel (HPC) door warmte van het gereedschap en het werkstuk af te voeren. Effectieve koeling van het bewerkingsgebied helpt gereedschapsslijtage te minimaliseren en de standtijd te verlengen, en biedt potentieel voor hogere snijsnelheden. De betere spaanbeheersing elimineert stilstandtijd en verbetert dus het gebruik van de machine. Een hogedruk-koelmiddelstrategie is gebaseerd op geoptimaliseerde spuitmonden, die parallelle laminaire stralen koelmiddel met hoge snelheid op de juiste plek op de wisselplaat en onder de juiste hoek op de snijkant richten. De vaste, vooraf ingestelde

32

metalworking world

De spuitmonden richten het hogedruk-koelmiddel exact op de juiste plek.

HPC werkt gewoonlijk bij een druk tot 80 bar. Sandvik Coromant werkt momenteel aan HPC-oplossingen die in de toekomst met ten minste 150 bar gaan werken. Sandvik Coromant heeft een aantal hogedruk-oplossingen, maar één voordeel van de HPC-oplossingen voor klanten is dat ze gebruikt kunnen worden met standaardmachines en standaardgereedschappen. Voor draaicentra en multitaskmachines is het koelmiddelsysteem beschikbaar in de vorm van CoroTurn HP-, CoroMill- en CoroDrillgereedschappen in combinatie met Coromant Capto, het modulaire gereedschaphoudersysteem dat van meet af aan is ontwikkeld voor hogedruk-koelmiddel.

precisiespuitmonden zijn gemonteerd op het gereedschap, dus er hoeft geen operator aan te pas te komen. Afhankelijk van het soort gereedschap is de gereedschapshouder uitgerust met twee of drie spuitmonden. Deze zijn verbonden met de bewerkingsmachine of een extra pomp.

HPC is toepasbaar bij een breed scala aan draai-, frees- en boorbewerkingen en een even breed scala aan materialen en machines, waaronder veeleisende materialen zoals titanium en roestvrij staal. Voor draaibewerkingen kan de opbouw van lange spanen een flink probleem vormen, met name waar

Op de CoroTurn HP zitten vaste, vooraf gerichte, uiterst nauwkeurige spuitmonden, die op de juiste plaats onder de juiste hoek op de snijkant gericht zijn.

gereedschap automatisch wordt gewisseld. Met name voor middelen nadraaibewerkingen biedt HPC een betere spaanbeheersing. Hierdoor wordt de stilstandtijd minder en wordt een machine efficiënter gebruikt. Voor boorwerk is het voordeel van HPC vooral een betere spaanafvoer, wat een langere en consistentere standtijd oplevert. Hier zorgt de hoge druk voor een goede doorstroming van het koelmiddel, wat bijdraagt aan een veilig boorproces. Hogedruk-koelmiddel verbetert de spaanbeheersing aanzienlijk, en maakt onbemande productie, hogere snelheden en een langere standtijd (met meer dan 50%) mogelijk, van voorbewerken tot nabewerken, ook in lastige materialen zoals titanium- en nikkellegeringen. Als HPC wordt toegepast bij een nieuwe machine-investering, betaalt het systeem zichzelf gewoonlijk binnen een paar maanden terug. Een hogedrukfaciliteit wordt dan ook steeds vaker standaard op nieuwe machines geïnstalleerd. Maar ook installatie

Het geheim is de spuitmondtechnologie.

achteraf kan voordelen bieden. Met deze factoren in gedachten heeft Sandvik Coromant zijn HPC-programma aanzienlijk verbeterd. Kortom, hogedruk-koelmiddel biedt enorme voordelen bij de fabricage van onderdelen, zoals een kortere bewerkingstijd, minder stilligtijd en veilige bewerkingsprocessen in combinatie met een betere onderdeelkwaliteit. n

Samenvatting Hogedruk-koelmiddeloplossingen kunnen aanzienlijke voordelen bieden bij het bewerken. De trend om nieuwe machines uit te rusten met hogedrukvoorzieningen is groeiende. Daarom biedt Sandvik Coromant oplossingen die een betere spaanbeheersing en een langere standtijd garanderen, en dus de efficiency van het bewerken, de benutting van de machines en de productiviteit bevorderen.


slotakkoord tekst: henrik emilsson

34

metalworking world

foto: Jacobs chong

Gardens by the Bay, Singapore

Betoverd bos

Ziet u door de bomen het bos niet? In dit geval kan niemand dat u kwalijk nemen, want met achttien bomen heb je nog geen bos, en de bomen in kwestie zijn visueel zo overrompelend dat ze elke gedachte aan een bos verdringen. Deze gigantische Supertrees zijn gemaakt van beton met stalen frames die de bast van echte bomen imiteren en zijn voorzien van duizenden dikke stalen staven die de takken vormen. Ze zijn 25 tot 50 meter hoog en zijn solide 'geworteld' in de aarde van de Gardens by the Bay in Singapore, een park dat deze zomer wordt geopend in de wijk Marina South. De bomen zijn eigenlijk verticale tuinen, die overdekt zijn met tweehonderd plantensoorten, in totaal zo'n 163.000 tropische planten. Ze zijn uitgerust met reservoirs waarin regenwater voor irrigatie wordt opgevangen. Elf bomen hebben zonnepanelen die zorgen voor verlichting voor late bezoekers. De hoogste boom heeft een bistro tussen zijn bovenste takken, dus niemand die in het bos verdwaalt, hoeft honger te lijden. n

Een drietal door mensenhanden gemaakte woudreuzen.


Print n:o C-5000:562 DUT/01 © AB Sandvik Coromant 2012:3

Nieuwe CoroDrill®870 Niet alleen anders, maar buitengewoon Boren met verwisselbare tip kennen we al een tijdje, dat is niets nieuws. Ook de problemen die ze kunnen veroorzaken kennen we. CoroDrill 870 is iets anders, behoorlijk anders, een nieuwe generatie boren met verwisselbare tip. Hoe dan anders? Nou, we hebben de overgang tussen boorlichaam en tip verbeterd. Het past allemaal precies en het is stevig, dus geen zorgen meer over de nauwkeurigheid. Het verwisselen van de tip is een fluitje van een cent (u zou het zelfs geblinddoekt kunnen doen, hoewel we dat natuurlijk niet aanbevelen), waardoor u tijd overhoudt.

Een slim gegroefd ontwerp zorgt samen met de geometrie voor een snelle spaanafvoer. Met de beschikbare boordiameters, trapdiameters en lengtes hebben we ervoor gezorgd dat het ontwerp het beste uit uw toepassingen haalt, zodat gaten efficiënter en nog meer volgens specificatie worden gemaakt, waardoor ze beter zijn afgestemd op de volgende bewerking. O ja, en met de nieuwe hardmetaalkwaliteit hoef je de tip minder vaak te vervangen.

Scan de code en lees meer tips om beter gaten te maken!

www.sandvik.coromant.com/nl

12 de temperatuur in de branche meten

Recommend Documents