12 :43 _ 20 :43 _ 20 :43 _

16:43 _ 20/12/10 _ RTM#6 _ DEC 2010

16:43 _ 20/12/10 _ RTM#6 _ DEC 2010

16:43 _ 20/12/10 _ RTM#6 _ DEC 2010

GASTCOLUMN: HENK STRIJDHAFTIG

24 UUR IN… DE HAVEN

PORTRET: SJAREL EX

DE VOETEN DROOG

VAN POTJE VOETBAL NAAR OPLEIDING

STADSTRIP: DORPSWANDELING DOOR DE STAD

CONTROL ROOM: NOG OPTIMALER ONDERNEMEN

#6

dec 2010

gemeente rotterdam

relatietijdschrift

26/29

4/5

VEILIGHEID

Inhoud.

Samen met andere partijen pakt de gemeente hennepkwekers hard aan. In november verspreidde de gemeente 15.000 geurkaarten, om Rotterdammers beter in staat te stellen kwekerijen te herkennen.

DRIJVENDE KRACHTEN

Veel ‘motoren’ houden Rotterdam draaiende. Zij zorgen ervoor dat we de voeten drooghouden en dat onze jongeren niet op straat hoeven rondhangen. Dat onze kunstcollectie beschermd en aangevuld wordt. En dat de haven blijft laden en lossen. In deze RTM daarom een aantal voorbeelden van drijvende krachten achter bekende en minder bekende stadse vraagstukken en fenomenen. Veel leesplezier en namens iedereen die betrokken is bij het maken van dit relatietijdschrift, natuurlijk hele fijne feestdagen en een voorspoedig 2011. RTM verschijnt vier maal per jaar. Het magazine is ook op internet te lezen via rotterdam.nl Abonnementen zijn gratis. Stuur hiervoor uw adresgegevens naar [email protected] Via ditzelfde e-mailadres kunt u natuurlijk ook adreswijzigingen of afmeldingen doorgeven.

34/37

Colofon 44/47

SOCIAAL

Een op de vijf Rotterdammers heeft grote moeite met lezen en schrijven. Veel Rotterdamse bedrijven, instellingen, scholen en gemeentediensten verenigde zich vorig jaar in de strijd tegen laaggeletterdheid. Een samenvatting van de vorderingen…

22/25 BOUWEN & WONEN

Schoon, heel en veilig. Dat moet de buitenruimte in Rotterdam zijn. De gemeentelijke diensten willen nog beter aansluiten bij de wensen van de Rotterdammers en varen daarom een nieuwe koers.

VAN VOETBAL NAAR OPLEIDING

Jongerenwerkers zijn een belangrijke troef in tegengaan van overlast van jeugd op straat. Zij moeten in buurten, in wijken en jongerencentra de grenzen stellen, kansen bieden, talent ontwikkelen en belangrijk: veel samenwerken.

STAD IN ‘T KORT

Column Yvonne Nesselaar De agenda van… Nieuws over parkeervergunningen Rotterdam in Beeld

24/25 Orde op vastgoedzaken Eén vergunning voor bouwplannen

38/43

32/33 ‘Over de brug’ steeds aantrekkelijker Katendrecht met de dag hipper 36/37 Kindvriendelijkheid is ‘ingedaald’ Extra verzuiminzet met Pluspakket

Redactieadres: [email protected] Hoofdredactie: Bestuursdienst gemeente Rotterdam (Ronald Leer) Eindredactie: Servicedienst gemeente Rotterdam (Afke Vermeer) Fotoredactie: Servicedienst gemeente Rotterdam (Miranda Spek) Redactie: Servicedienst, gemeente Rotterdam (Gert van der Beek, Yolan Datema, Annemiek de Gelder, Inger Harteman, Marcel Jongmans, Claudie Post, Mandy Prins, Marjon van Schie, Miranda Spek en Marjanne Wondergem)

8/11 CONTROL ROOM

Drie experts hebben een uur om een maatschappelijk probleem op te lossen. Deze keer: Wat is er nodig om het Rotterdamse ondernemersklimaat te optimaliseren?

Fotografie: Hannah Anthonysz (P 7, 12/13, 14/15, 26/27, 32, 34/35, 48/49), Thea van den Heuvel (P24), John Vane (P7, 22/23, 38/39, 40/41, 42/43, 50), Liselotte Vollebregt (P 4/5) en Levien Willemse (Cover, P 8/9, 10/11, 16/17, 18/19, 20/21, 30/31, 36, 44/45, 46/47)

Opmaak: Trichis communicatie en ontwerp

DE VOETEN DROOG

Druk: Veenman Drukkers

In herfst en winter kan de regen met bakken uit de hemel komen. Op hier en daar een plas na, stroomt al dat water binnen mum van tijd weer netjes weg. Maar waar laten we al die liters eigenlijk, nu en in de toekomst?

24 UUR IN… DE HAVEN

50/51 GASTCOLUMN HENK STRIJDHAFTIG

28/29 Extra alert op Donkere Dagen Veilig feestend het nieuwe jaar in

RTM is het relatietijdschrift van de gemeente SJAREL EX Rotterdam en bedoeld voor iedereen diehoudt vanuit van Directeur Sjarel Ex professie of passie betrokken is bij het wel en Van wee ‘zijn’ Museum Boijmans Beuningen. Daar zoeven van de stad en haar inwoners. RTM richt zich op bezoekersleggen in een tussen paar uur de toekomst en wil verbanden hetvan vroegmiddeleeuwse werken beleid van de gemeente en de mensen voor wie dit beleid bedoeld is. naar hedendaagse kunst.

Ontwerp: Lava

48/49 OVERIG

De Bladerblues. Een beeld van een grillig jaargetijde. Herfst in de stad.

PORTRET

16/21

6/7

50/51

PANORAMA

Rotterdam is robuust en ‘build to last’. Dat maakt de stad erg geschikt voor Freerunning. Een bekende freerunner over deze explosieve sport, over catleaps, de kick en de scene.

De wereld van loodsen, sjouwers en sjorders. Vrachtwagens met containers rijden af en aan. De Rotterdamse haven is de motor van de Nederlandse economie. Een motor die altijd draait. Vierentwintig uur per dag, zeven dagen in de week.

30/33 12/15 STADSTRIP

Met camera’s in de aanslag trokken Pernissers er in hun deelgemeente eerder al opuit. Samen met Janny vanWingerden en Victor Nagtegaal treden we in hun voetspoor.

ONDERNEMEN

Ahoy kan zich beroepen op een roemrijke geschiedenis. Om ook de toekomst aan te kunnen, wordt half januari 2011 een grootscheepse verbouwing afgerond. Het ‘nieuwe’ Ahoy herbergt oud sentiment in combinatie met eigentijds elan.

26/29

4/5

VEILIGHEID

Inhoud.

Samen met andere partijen pakt de gemeente hennepkwekers hard aan. In november verspreidde de gemeente 15.000 geurkaarten, om Rotterdammers beter in staat te stellen kwekerijen te herkennen.

DRIJVENDE KRACHTEN

Veel ‘motoren’ houden Rotterdam draaiende. Zij zorgen ervoor dat we de voeten drooghouden en dat onze jongeren niet op straat hoeven rondhangen. Dat onze kunstcollectie beschermd en aangevuld wordt. En dat de haven blijft laden en lossen. In deze RTM daarom een aantal voorbeelden van drijvende krachten achter bekende en minder bekende stadse vraagstukken en fenomenen. Veel leesplezier en namens iedereen die betrokken is bij het maken van dit relatietijdschrift, natuurlijk hele fijne feestdagen en een voorspoedig 2011. RTM verschijnt vier maal per jaar. Het magazine is ook op internet te lezen via rotterdam.nl Abonnementen zijn gratis. Stuur hiervoor uw adresgegevens naar [email protected] Via ditzelfde e-mailadres kunt u natuurlijk ook adreswijzigingen of afmeldingen doorgeven.

34/37

Colofon 44/47

SOCIAAL

Een op de vijf Rotterdammers heeft grote moeite met lezen en schrijven. Veel Rotterdamse bedrijven, instellingen, scholen en gemeentediensten verenigde zich vorig jaar in de strijd tegen laaggeletterdheid. Een samenvatting van de vorderingen…

22/25 BOUWEN & WONEN

Schoon, heel en veilig. Dat moet de buitenruimte in Rotterdam zijn. De gemeentelijke diensten willen nog beter aansluiten bij de wensen van de Rotterdammers en varen daarom een nieuwe koers.

VAN VOETBAL NAAR OPLEIDING

Jongerenwerkers zijn een belangrijke troef in tegengaan van overlast van jeugd op straat. Zij moeten in buurten, in wijken en jongerencentra de grenzen stellen, kansen bieden, talent ontwikkelen en belangrijk: veel samenwerken.

STAD IN ‘T KORT

Column Yvonne Nesselaar De agenda van… Nieuws over parkeervergunningen Rotterdam in Beeld

24/25 Orde op vastgoedzaken Eén vergunning voor bouwplannen

38/43

32/33 ‘Over de brug’ steeds aantrekkelijker Katendrecht met de dag hipper 36/37 Kindvriendelijkheid is ‘ingedaald’ Extra verzuiminzet met Pluspakket

Redactieadres: [email protected] Hoofdredactie: Bestuursdienst gemeente Rotterdam (Ronald Leer) Eindredactie: Servicedienst gemeente Rotterdam (Afke Vermeer) Fotoredactie: Servicedienst gemeente Rotterdam (Miranda Spek) Redactie: Servicedienst, gemeente Rotterdam (Gert van der Beek, Yolan Datema, Annemiek de Gelder, Inger Harteman, Marcel Jongmans, Claudie Post, Mandy Prins, Marjon van Schie, Miranda Spek en Marjanne Wondergem)

8/11 CONTROL ROOM

Drie experts hebben een uur om een maatschappelijk probleem op te lossen. Deze keer: Wat is er nodig om het Rotterdamse ondernemersklimaat te optimaliseren?

Fotografie: Hannah Anthonysz (P 7, 12/13, 14/15, 26/27, 32, 34/35, 48/49), Thea van den Heuvel (P24), John Vane (P7, 22/23, 38/39, 40/41, 42/43, 50), Liselotte Vollebregt (P 4/5) en Levien Willemse (Cover, P 8/9, 10/11, 16/17, 18/19, 20/21, 30/31, 36, 44/45, 46/47)

Opmaak: Trichis communicatie en ontwerp

DE VOETEN DROOG

Druk: Veenman Drukkers

In herfst en winter kan de regen met bakken uit de hemel komen. Op hier en daar een plas na, stroomt al dat water binnen mum van tijd weer netjes weg. Maar waar laten we al die liters eigenlijk, nu en in de toekomst?

24 UUR IN… DE HAVEN

50/51 GASTCOLUMN HENK STRIJDHAFTIG

28/29 Extra alert op Donkere Dagen Veilig feestend het nieuwe jaar in

RTM is het relatietijdschrift van de gemeente SJAREL EX Rotterdam en bedoeld voor iedereen diehoudt vanuit van Directeur Sjarel Ex professie of passie betrokken is bij het wel en Van wee ‘zijn’ Museum Boijmans Beuningen. Daar zoeven van de stad en haar inwoners. RTM richt zich op bezoekersleggen in een tussen paar uur de toekomst en wil verbanden hetvan vroegmiddeleeuwse werken beleid van de gemeente en de mensen voor wie dit beleid bedoeld is. naar hedendaagse kunst.

Ontwerp: Lava

48/49 OVERIG

De Bladerblues. Een beeld van een grillig jaargetijde. Herfst in de stad.

PORTRET

16/21

6/7

50/51

PANORAMA

Rotterdam is robuust en ‘build to last’. Dat maakt de stad erg geschikt voor Freerunning. Een bekende freerunner over deze explosieve sport, over catleaps, de kick en de scene.

De wereld van loodsen, sjouwers en sjorders. Vrachtwagens met containers rijden af en aan. De Rotterdamse haven is de motor van de Nederlandse economie. Een motor die altijd draait. Vierentwintig uur per dag, zeven dagen in de week.

30/33 12/15 STADSTRIP

Met camera’s in de aanslag trokken Pernissers er in hun deelgemeente eerder al opuit. Samen met Janny vanWingerden en Victor Nagtegaal treden we in hun voetspoor.

ONDERNEMEN

Ahoy kan zich beroepen op een roemrijke geschiedenis. Om ook de toekomst aan te kunnen, wordt half januari 2011 een grootscheepse verbouwing afgerond. Het ‘nieuwe’ Ahoy herbergt oud sentiment in combinatie met eigentijds elan.

4/5 PANORAMA

44/47

De Bladerblues. Een beeld van een grillig jaargetijde. Herfst in de stad.

PORTRET SJAREL EX

Directeur Sjarel Ex houdt van ‘zijn’ Museum Boijmans Van Beuningen. Daar zoeven bezoekers in een paar uur van vroegmiddeleeuwse werken naar hedendaagse kunst.

8/11 CONTROL ROOM

Drie experts hebben een uur om een maatschappelijk probleem op te lossen. Deze keer: Wat is er nodig om het Rotterdamse ondernemersklimaat te optimaliseren?

7

30/33

6

12/15

ONDERNEMEN

5

STADSTRIP

Met camera’s in de aanslag trokken Pernissers er in hun deelgemeente eerder al opuit. Samen met Janny vanWingerden en Victor Nagtegaal treden we in hun voetspoor.

1

2

3

4

Ahoy kan zich beroepen op een roemrijke geschiedenis. Om ook de toekomst aan te kunnen, wordt half januari 2011 een grootscheepse verbouwing afgerond. Het ‘nieuwe’ Ahoy herbergt oud sentiment in combinatie met eigentijds elan.

18:45 _ 28/10/10 _ Kralingse Bos

Bladerblues Hevige regenbuien, harde rukwinden en ronddwarrelende bladeren. Het was echt herfstweer. RTM vroeg Liselotte Vollebregt (tweedejaars student van de Rotterdamse Willem de Kooning Academie) dit grillige jaargetijde in een stads beeld te vangen. ‘Veel mensen krijgen de blues van die vallende bladeren. Ik heb ze daarom maar weer teruggehangen aan de takken’, vertelt de fotografe.

Panorama _ 4/5

Column Yvonne Nesselaar

De agenda van...

De 40ste editie van het International Film Festival Rotterdam (IFFR), één van de grootste culturele evenementen van Nederland, vindt plaats van 26 januari tot 6 februari 2011. De opening van dit festival gaat voor Rutger Wolfson, directeur van het IFFR, zeker niet onopgemerkt voorbij. Hoe ziet zijn agenda er die dag uit? Genoeg(z/s)aam* (*doorhalen wat niet van toepassing is)

‘Het wordt tijd dat er weer eens een oorlog komt’, mompelde de bejaarde buurvrouw in het voorbijgaan. Verstond ik dat goed, een oorlog? Buuf heeft die van 1940-45 nog meegemaakt en ik kon me niet voorstellen dat ze daar heimwee naar had. Maar er bleek niks mis met mijn oren. De buurvrouw had schoon genoeg van de ongeïnteresseerdheid en de korte lontjes. ‘Mensen leven langs elkaar heen en hebben niets meer voor elkaar over’, vond ze. In de oorlog was dat volgens haar wel anders: toen was er tenminste nog saamhorigheid. U begrijpt dat het een pittig gesprek werd. Maar het woord saamhorigheid bleef wel door mijn hoofd spelen. Is saamhorigheid nog wel van deze tijd? Ik herinner me een storm waarbij in Delfshaven bijna alle bomen om gingen en buurtbewoners direct buiten stonden met zagen en bijlen. En die avond dat treinen autoverkeer onmogelijk was door forse sneeuwbuien en veel gestrande reizigers onderdak vonden bij Rotterdammers thuis. Saamhorigheid ten top. Wel jammer dat er bijna altijd een ramp, oorlog, politieke moord of iets anders ellendigs voor nodig is om ons saamhorigheidsgevoel wakker te schudden. Met het Nederlands elftal als prettige uitzondering, al heet dat natuurlijk ‘ons Oranjegevoel’. Ik denk niet dat het nog goed komt met onze stedelijke saamhorigheid ‘oude’ stijl. Maar niet getreurd; op internet worden talloze eigentijdse vormen ontwikkeld. Miljoenen mensen twitteren, chatten, staan op facebook of andere sociale netwerken en creëren daarmee hun eigen saamhorigheid. Bovendien is er volgens sommige filosofen een samenhang tussen saamhorigheid en welvaart. Hoe meer welvaart er is, hoe minder saamhorigheid. Als zij gelijk hebben, leveren de aangekondigde bezuinigingen misschien nog wel iets positiefs op. Daarom wens ik u een iets minder welvarend, maar een heel gezond, vrolijk en creatief 2011.’ Yvonne Nesselaar Maakt radioprogramma’s over gezondheid en welzijn bij Radio Rijnmond en Radio West. Daarnaast werkt ze mee aan patiënttevredenheidsonderzoeken en communicatie­ projecten van diverse Rotterdamse zorginstellingen.

08.30 uur Ontbijt en stafvergadering: Na maanden van voorberei­ ding is het zover: de openingsdag van onze veertigste festivaleditie! De ­organisatie draait nu op volle toeren om alle locaties in festivalsfeer te brengen. 13:00 uur Ontvangst delegatie openingsfilm: De filmmakers zijn onze sterren en natuurlijk is de regisseur van onze openingsfilm meer dan welkom. Ik leg uit hoe onze openingsavond er voor hen uit gaat zien. 19:00 uur Openingsreceptie: De deuren zijn open! Samen met zake­ lijk festivaldirecteur Janneke Staarink verwelkom ik de genodigden in de foyer van De Doelen. 20:00 uur Opening IFFR: Een bijzonder moment: stilstaan bij veertig jaar IFFR, in een stad die dit evenement heeft opgericht en altijd heeft ondersteund. Het festival dankt Rotterdam en het publiek met een ­feestelijke editie. 22:00 uur Openingsfilm voor vrijwilligers: Ik bedank de ruim 800 vrij­willigers die aan het festival meewerken, voor hun inzet. 23:00 uur Openingsfeest: Het eerste feest van velen tijdens de ­komende 12 festivaldagen.

Rutger Wolfson (1969) studeerde Kunst en Cultuurwetenschappen aan de ­Erasmus Universiteit. Van 1994 tot en met 1999 stelde hij – als (assistent)­ curator van Witte de With, Rotterdams centrum voor hedendaagse kunst – tentoonstellingen samen en (co-)produceerde hij muziek-, theater- en dans­ projecten. Vanaf 2000 is hij directeur van de Stichting Beeldende Kunst ­Middelburg. Van 2003 tot 2007 is hij bestuurslid van het International Film ­Festival Rotterdam (IFFR). In maart 2008 volgt zijn benoeming tot directeur van het festival.

Parkeervergunning in paar minuten Hoe kunnen we voor bewoners het aanvragen van parkeervergunningen makkelijker én sneller maken? De gemeentelijke ­diensten Publiekszaken en Stadstoezicht ontwikkelden hierop een innovatief ‘internetantwoord’. Rotterdam is nu de eerste Nederlandse gemeente met een online aanvraagsysteem voor parkeervergunningen. Een paar minuten. Zoveel tijd kost het voor­ taan nog maar om digitaal een parkeerver­gunning te regelen. ‘Het aanvraagsysteem is fundamenteel anders geworden door de ­internetapplicatie’, vertelt Sjors Stoffelsen (projectleider). ‘Moest je eerst nog allerlei ­papieren bewijslast overhandigen, zoals bij­ voorbeeld een kopie van je kentekenbewijs, nu log je in via je DigiD en checkt het systeem alles digitaal.’ Het systeem heeft hiervoor koppelingen met allerlei andere informatiesystemen, zoals die

van het RDW (Rijksdienst voor het Wegver­ keer) en de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Tijdens het invullen weet de aanvrager direct of hij of zij in aanmerking komt. De ­gemeente verstuurt vervolgens het vergun­ ningspasje per post. Komt de aanvrager niet in aanmerking, dan geeft de applicatie gelijk de reden door. Zo kan de aanvrager bijvoor­ beeld na een ­verhuizing nog op zijn of haar oude adres staan ingeschreven. De applicatie helpt de aanvrager dan om zijn nieuwe adres bekend te maken bij de gemeente. Publiekszaken zocht eerst op de markt voor een dergelijke digitale oplossing. Deze bleek er niet te zijn. Stoffelsen: ‘We moesten het dus zelf ontwikkelen. Een projectgroep, be­ staande uit medewerkers van Stadstoezicht en Publiekszaken stelde vast waaraan het parkeersysteem moest voldoen. De eigen ICT Ontwikkel Organisatie van Publiekszaken ­ontwikkelde daarop de internetapplicatie.’

6/7

Het aanpassen van het parkeervergunningen­ proces is een onderdeel van het Programma ­‘Ontwikkeling Dienstverlening’ van gemeente Rotterdam. In 2011 komen via de internet­ applicatie stapsgewijs nog meer nieuwe ­parkeerproducten beschikbaar, denk aan ­bezoekerspassen en abonnementen voor ­parkeergarages. rotterdam.nl/parkeren

Rotterdam in Beeld ‘Ik wil dat het monument een herinnering is aan degenen die zijn vertrokken, ongeacht ­wanneer. En diegenen erkent die aankomen, ongeacht wanneer en waarvandaan ze zijn gekomen.’ Jeff Wall beschrijft hiermee zelf de gedachte ­achter zijn ‘Lost Luggage ­Depot’ op de Kop van Zuid. Het gietijzeren beeld is een ­bewaarplaats voor gevonden voorwerpen uit verschillende ­tijden. Van een honderd jaar oude baalzak tot een moderne com­ putertas. Het verbeeldt de ge­ schiedenis van de Wilhelminapier, de plek waarvoor de kunstenaar het monument heeft ontworpen en waar het sinds oktober 2001 staat. Tientallen jaren lang gingen emigranten hier aan boord van passagiersschepen van de ­Holland Amerika Lijn, om hun ­vaderland in de meeste gevallen nooit meer terug te zien. Voor kunst en cultuur in de stad vormt de dienst Kunst en Cultuur het beleid en zorgt ervoor dat het wordt uitgevoerd. Daarnaast beheert de dienst het gemeentelijke subsidiebudget en stelt zowel structurele subsidies beschikbaar als subsidies voor de uitvoering van eenmalige projecten.

rotterdam.nl/kunstencultuur sculptureinternationalrotterdam.nl

15:00 _ 26/10/10 _ Beursplein Rotterdam staat bekend als werkstad. De stad van handen uit de mouwen. Geen woorden, maar daden. Een stad met een ondernemersgeest. Wat is er nodig om het Rotterdamse ondernemersklimaat verder te optimaliseren?

Nóg optimaler . ondernemen… . 2 1

15:05 uur - HOOPVOLLE BOODSCHAP

Zet drie betrokken mannen aan tafel en nog tijdens de introductie ontstaat er discussie. Kunnen ondernemersorganisaties onaf­ hankelijk acteren mét overheidssubsidie? ­Tideman: ‘De gemeente ondersteunt graag ondernemersorganisaties die kunnen op­ treden als georganiseerde gesprekspartners. Maar financiële overheidssteun staat onafhankelijkheid in de weg. Voor MKB Rotterdam zochten we daarom partners, grote ­organisaties met het midden- en kleinbedrijf als doelgroep, die willen investeren in belangenbehartiging.’ ‘Financiering door de gemeente moet kunnen’, vindt Van der Werff, ‘als de betreffende organisatie professioneel genoeg is. Bij gesubsidieerde organisaties praten de vertegenwoordigers helaas vaak namens zichzelf en niet namens een achterban. Dát is de valkuil.’ Marges ziet dat toch

somberder in: ‘Ik ben vrijwilliger in de gehandicaptenzorg, waar organisaties bestaan bij de gratie van overheidssubsidies. Dat maakt onafhankelijkheid en leveren van ­kritiek wel degelijk lastig.’ Tideman vraagt Van der Werff als directeur van de Ondernemersfederatie Rotterdam City: ‘Hoe zie je de toekomst van de binnenstad?’ Van der Werff: ‘Zwaar. Dat heeft te maken met het huidige economische klimaat en projecten die de afgelopen jaren in Rotterdam zijn ontwikkeld. Het ongebreideld toevoegen van vierkante meters winkelen kantoorruimte resulteert in leegstand. ­Daarnaast verandert de consument: winkelen wordt steeds meer onderdeel van de vrijetijdsbesteding.’ Tideman: ‘Opknappen is duurder, dus valt de keuze vaak op nieuwe meters.’ ‘Moet het gemeentelijk bouwbeleid

3

niet worden aangepast?’, vraagt Marges. Van der Werff: ‘Het moet om kwaliteit ­blijven gaan. Dus ja, Rotterdam moet zich wel ­beraden op het bouwbeleid.’ Overigens ­herbergen bedreigingen ook weer kansen. De hoopvolle boodschap is dat het publiek meer zoekt dan de dagelijkse inkopen. 15:47 uur - VEEL TE BIEDEN

‘Rotterdam heeft veel te bieden’, vindt Van der Werff. ‘Cultuur, horeca, winkelen, architectuur, evenementen en leisure. Dat krijgen we maar niet goed voor het voetlicht. Ons imago blijft dat van de haven, de Euromast en Blijdorp. Je identiteit kun je veranderen, maar het imago is een andere, langdurige zaak.’ Het Rotterdamse imago heeft een flinke deuk opgelopen, vindt Tideman: ‘Leefbaar Rotterdam maakte zaken bespreekbaar door

Control room _ 8/9 Control room is een vaste rubriek in RTM, waarin wij telkens een vraag over een actueel Rotterdams onderwerp voorleggen aan drie mensen, die op een of andere manier raak­ vlakken hebben met of betrokken zijn bij het onderwerp. Deze ‘experts’ hebben een uur om samen tot een antwoord te komen. Dit keer is het onderwerp: ondernemen in Rotterdam.

15:10

15:38

Komt de onafhankelijkheid van een ondernemersorganisatie in de knel door financiële steun van de gemeente? De ­meningen lopen uiteen.

Rotterdam heeft belangrijke pluspunten: bereikbaarheid, werkpotentieel en bedrijfs­ huisvesting, concluderen de panelleden.

1 DE EX-ONDERNEMER

2 DE MKB-ER

3 DE KvK-ER

Guus van der Werff is directeur van de Onderne­ mersfederatie Rotterdam City. Zijn werkzame leven zat hij in de detailhandel, totdat hij in 2000 zijn ­bedrijf verkocht. ‘Toen rolde ik, omdat ik wat tijd kreeg, in een aantal binnenstedelijke Rotterdamse organisaties. Vooral omdat de binnenstad me aan het hart gaat.’ Vanuit die betrokkenheid richtte Van der Werff in 2005 de Ondernemersfederatie Rotterdam City op. Daar zijn 22 ondernemersver­ enigingen uit het centrum van de stad bij aange­ sloten. ‘Al die verschillende verenigingen zijn een bewuste keuze, want elke winkelstraat heeft eigen problemen.’

Bruno Tideman is advocaat en bestuurder van MKB Nederland. Begin 2010 startte hij met een nieuwe uitdaging, namelijk de lokale dochterorganisatie MKB Rotterdam. ‘Rotterdam is toch dé zakenstad van Nederland. Het bedrijfsleven is hier al goed ­georganiseerd. Wij willen iets toevoegen, onze landelijke kennis van zaken delen met stedelijke ­ondernemersorganisaties. We lobbyen. Ik noem ons altijd maar de ‘politieke partij’ voor onderne­ mers. Daarnaast zijn we een helpdesk en bieden we een netwerk.’ Als advocaat is Tideman onder meer gespecialiseerd in ondernemingsrecht, ­re­organisaties en faillissementen.

Kees Marges is voorzitter van de Kring Rechter Maasoever van de Kamer van Koophandel. ­Jarenlang was hij vakbondsbestuurder. In Neder­ land en later als hoofd van de sectie Havens van de ­International Transport Workers’ Federation (ITF) in Engeland. ‘Ik heb me vooral bezig gehouden met de privatisering van havens en mijn kennis en ervaring met het Nederlandse model, heb ik goed kunnen gebruiken in het buitenland. Vanuit de werknemers­ organisatie ben ik in de Kamer van Koophandel ­terechtgekomen. Het belang van een gezonde ­economie ligt voor mij vooral op het gebied van werkgelegenheid.’

ze te benoemen, maar dat leverde wel een negatief beeld op waar de stad last van heeft. Benadruk niet alleen de slechte kanten, maar draag ook goed nieuws uit.’

We moeten ook veel meer inspelen op wat de consument zoekt, is de mening aan tafel. Van der Werff: ‘Er wordt te weinig gekeken naar de veranderende bevolkingssamenstel-

ling. Stop met ontwikkelen voor de oudere, blanke autochtoon!’ Tideman: ‘Stimuleer Lees verder op pag. 10/11

15:00 _ 26/10/10 _ Beursplein

16:01

De sfeer is goed en de betrokkenheid van de deelnemers bij het onderwerp is groot.

ook allochtone ondernemers in het centrum. Hun doelgroep groeit. Creëer diversiteit. In Nederland heeft de filialisering toegeslagen. Als je geblinddoekt in een stadscentrum wordt gedropt, kun je aan de winkels niet zien waar je bent.’ In de winkelstraten rondom het kernwinkelgebied is wel die eigenheid te vinden. Van der Werff: ‘De Oude ­Binnenweg, Karel Doormanstraat, Van Oldebarneveldstraat, Meent en Pannekoekstraat doen het goed en zijn anders.’ Marges: ‘Kies eens andere winkelvormen, zoals de buitenlandse bazars. En ontwikkel ‘Chinatowns’ of Arabische wijken zoals in Londen. Dat zijn grote trekpleisters in andere steden. Die hebben een heel andere, gastvrijere uitstraling dan hier.’ De andere twee beamen: ‘Gast­ vrijheid is een belangrijke voorwaarde voor succesvol ondernemen. Dat geldt voor de omgeving, waar de gemeente verantwoordelijk

voor is én voor de kwaliteit van het personeel. Van taxi tot attractie. ­Kwaliteit en klantvriendelijkheid zijn de verantwoordelijkheid van iedereen die een functie of ­bedrijf heeft in deze stad.’ 16:04 uur - aansluiting zoeken

‘Bedrijven kiezen hun vestigingsplaats ­grotendeels op basis van bereikbaarheid, werkpotentieel en bedrijfshuisvesting’, somt ­Tideman op. ‘Maar onze aansluiting met het achterland verdient aandacht’, vindt Van der Werff. Een goede infrastructuur is volgens de mannen voor de haven en industrie een succesbepalende factor. Bereikbaarheid en doorvoermogelijkheden, dat kan de gemeente aanpakken. Marges: ‘De container was de laatste grote vervoersinnovatie. Creatieve initiatieven stranden, omdat veel bedrijven te

grote belangen hebben in de huidige transportwijze. Misschien moeten we meer ondergronds gaan vervoeren.’ Haven en industrie, zorg en de creatieve sector worden gezien als de kansrijkste sectoren in Rotterdam. ‘Schokkend dat het er niet meer zijn’, vindt Tideman. ‘Er werken meer mensen in de industrie en in onderhoud dan in op- en overslag en transport’, vult Marges aan. Van der Werff: ‘De haven heette jarenlang de grootste werkvloer, maar nu is dat de binnenstad.’ Hoe zwaar drukken regels en bureaucratie op de Rotterdamse onder­ nemer? ‘Het is geen beperkende factor, maar natuurlijk kan en moet het beter. Kijk hoe procedures efficiënter en eenvoudiger kunnen. De stad moet naar mogelijkheden kijken. Niet tegenwerken, maar voorwaarden scheppen.’ ‘Het is nu eenmaal zo dat overhe-

Control room _ 10/11

re inkomens aantrekken en binden. Geef ze dan ook een plek om hun geld uit te geven. En investeer in de studentenpopulatie, de toekomstige hoge inkomens. Onze campus staat in een omgeving waar weinig te beleven valt.’ ‘Laat de studenten meer in het ­centrum wonen, in plaats van in wijken als Kralingen’, oppert Marges. Zijn leegstaande kantoren in het centrum voor colleges en studentenhuisvesting te gebruiken? ­Tideman: ‘Dat vergt nogal wat, die gebouwen zijn daar niet voor ontworpen. En ­omvangrijke leegstand los je niet ‘even’ op. De eerste stap is stoppen met ontwikkelen.’ ‘Om de stad economisch te versterken, ­moeten we over de stadsgrenzen heen. De gemeente moet regionaal samenwerken’, vindt Tideman. ‘Grote steden als Den Haag, Rotterdam en Amsterdam moeten elkaar niet beconcurreren, die moeten samenwerken. En kijk ook naar het Westland. Daar ligt een enorm exportpotentieel via de Rotterdamse haven.’ 16:22

Een optimaal ondernemersklimaat, daar kan de gemeente ­zeker aan bijdragen vinden Marges, Van der Werff en Tideman.

den vaak als hinderlijk worden ervaren. Dat volgt uit hun taken’, relativeert Tideman. Hoe kan Rotterdam ondernemers beter faciliteren? Van der Werff: ‘De bereikbaarheid van het centrum staat flink onder druk. Bedrijven trekken daardoor weg. De bouw van

Het college van burgemeester en wethouders neemt de komende vier jaar maatregelen om het vestigingsklimaat voor bedrijven in de stad te optimaliseren. Zo kan het midden- en klein­ bedrijf (MKB) een verlichting van de admini­ stratieve lasten tegemoet zien en pakt de stad de irritatie-top-10 aan, die zij samen met ­ondernemers opstelt. Precario voor kleine ­terrassen en reclame vervalt en winkels in heel Rotterdam kunnen voortaan op zon- en

het Centraal Station zorgt voor veel overlast. En de buitenruimtes moeten schoon, netjes en licht zijn. Een aantrekkelijke binnenstad trekt publiek.’ En dus ondernemers. De panelleden zijn voorstanders van diversiteit: ‘Laat het topsegment ook goed vertegenwoordigd zijn. De stad wil mensen met hoge-

feestdagen open. Leegstaande kantoren krij­ gen nieuwe functies en zes bedrijventerreinen worden, in samenwerking met de Stadsregio en provincie, gerevitaliseerd. De stad blijft (jong) ondernemerschap stimule­ ren met speciale projecten als Your Navigator en The Enterprize. De bestaande sterke clus­ ters haven en industrie, zakelijke en maritieme dienstverlening, de medische en de zorg­

Moet de gemeente financieel bijspringen in dit economische klimaat? ‘De crisis bracht ineens allerlei hulpfondsen op de been om ondernemers overeind te houden’, zegt ­Tideman. ‘Creëer in plaats daarvan goede randvoorwaarden en pomp vooral geen geld in verlieslijdende bedrijven.’ Marges: ‘Momenteel wordt er sterk bezuinigd, bijvoorbeeld in de mediasector, kunst en cultuur.’ ‘Als je duidelijke keuzes maakt, is dat niet erg’, meent Tideman. ‘Maar verdeel het leed niet: iedereen te weinig geld om hun taak goed te doen. Dat is het bestuurlijke mechanisme in Nederland. Maak keuzes.’ ‘Dan krijg je een natuurlijke selectie’, ziet Marges. ‘Want ondanks dat het wel een rem kan zetten op vernieuwing, vallen bedrijven die het niet op eigen kracht kunnen redden, om.’

sector, stedelijke dienstverlening, de creatieve sector en duurzame bedrijvigheid worden uit­ gebouwd. En de bereikbaarheid van de stad heeft een hoge prioriteit. Het college wil 100 investeringsprojecten realiseren, die goed zijn voor een investeringsbedrag van ten minste € 100 miljoen en 1.500 arbeidsplaatsen. rotterdam.nl/ondernemen

14:10 _ 28/10/10 _ Boonstraat Veel mensen hebben in hun woonplaats wel een plek waar ze graag komen. Vanuit die gedachte organiseerde de deelgemeente Pernis samen met wooncorporatie Woonbron een fotowedstrijd. Met camera’s in de aanslag trokken Pernissers eropuit. Op de 18 foto’s die vervolgens in de Stadswinkel werden tentoongesteld, konden inwoners stemmen op de mooiste. De sfeervolle avondopname van de Muziektent was de grote favoriet. En daar start ook deze Stadstrip, onder begeleiding van Victor Nagtegaal en Janny van Wingerden (deelgemeente Pernis).

Dorpswandeling. door de stad . 1

Victor Nagtegaal Gebiedscoördinator Algemene Zaken Deelgemeente Pernis

‘Dit plein mag best wat meer sfeer krijgen’, geeft Victor Nagtegaal toe. ‘Daarom hebben we hier ­nieuwe lantarenpalen geplaatst. Er komen ook nog nieuwe banken.’ De Muziektent wordt vaak gebruikt bij evenementen zoals het muziekfestival, de intocht van Sinterklaas en de jaarlijkse kerstmarkt. ­Nagtegaal wil graag een halve dagmarkt naar het plein halen. ‘Een markt vergroot de levendigheid en gaat ook de leegloop tegen van de winkels aan de Burgemeester van Esstraat.’

14:10 TENT VAN FANFARE EN SINTERKLAAS

Stadstrip _ 12/13 14:15 GEEN WINKEL VAN SINKEL

Met iets meer dan 4.800 inwoners heeft Pernis niet zo’n heel grote winkelkern. De meeste winkels zijn te vinden aan de G.A. Soetemanweg. Warme bakker Dekker, slagerij Bergwerff, de Plus en een bloemenzaak. Maar ook het politiebu­ reau en de Chinees. Volgens Jenny van Wingerden is bakker Dekker een begrip in Pernis. ‘Die zit hier al heel lang. Ik heb er als jong meisje nog gewerkt’, lacht ze. ‘Zo’n beetje iedereen heeft hier wel twee of drie functies’, vertelt Nagtegaal. ‘Bergwerff is bijvoorbeeld niet alleen slager. Hij zit ook in het bestuur van de school en twee verenigingen. Pernis heeft in vergelijking met de stad een hoop verenigingen en veel bewoners zetten zich daar met veel plezier voor in.’

2

14:25 MEIDENGEHEIMEN EN AIKIDO

7

6

5

1

2

3

4

3

In het buurthuis, gevestigd in het gebouw van de voormalige Oude Ringschool, organiseert Stichting Welzijn Pernis allerlei activiteiten. Zo zijn er voor kinderen na schooltijd en in de school­vakanties ­bijvoorbeeld speciale themamiddagen, een cursus meidengeheimen, aikido en een internetcafé. ­Volwassenen kunnen kooklessen, een cursus Frans of yogalessen volgen. Op de schutting naast het buurthuis staan kleurrijke muur­schilderingen en hangen ingelijste kindertekeningen. ‘De muur­ schilderingen zijn gemaakt door onze kunstenares Francoise’, vertelt Van Wingerden. ‘Het zijn alle­ maal historische scènes uit de geschiedenis van Pernis. Die kindertekeningen hebben in een expo­ sitie bij de Rabobank gehangen.’

14:10 _ 28/10/10 _ Boonstraat De 15de-eeuwse klokkentoren van de Nederlands Hervorm­ de kerk is het oudste bouw­ werk van Pernis. En is een van de vier rijksmonumenten. ‘Er staan hier veel kerken’, zegt Van Wingerden. We ­hebben zelfs een Ethiopisch Orthodoxe kerk. Maar net als elders in Nederland hebben ook de kerkgenootschappen van ­Pernis last van leegloop. ­Sommigen kerkgebouwen worden niet meer gebruikt, maar hebben als verenigings­ gebouw of fysiopraktijk een tweede leven gekregen.’

14:30 MONUMENTAAL GEBEIER

Dorpswandeling. door de stad .

4

5

14:40 ROMANTISCHE BALKONSCÈNE De Pastoriedijk is een dorpsstraat met veel fraaie historische pandjes. Verschillende deelnemers aan de fotowedstrijd, die werd gehouden in het kader van de Imagocampagne Pernis-Dorp, struinden hier met hun camera rond. In het pand op nummer 55 huisde tot 2001 het gemeentehuis. Van Wingerden vertelt dat ze hier op het secretariaat is begonnen en herinnert zich de trouwerijen. ‘Veel bruidsparen hebben op dit balkonnetje na hun jawoord een balkonscène opgevoerd. Ik ook.’

Stadstrip _ 14/15 15:00 HOOG EN DROOG Op de Uiterdijk pal langs de Nieuwe Maas staat het hoogste ­gebouw van Pernis. De woontoren bestaat uit 50 luxe koopen huurappartementen. ‘Vanuit de topappartementen heb je een ­fantastisch uitzicht op de rivier’, meent Nagtegaal. ‘Dagelijks zien de bewoners grote zeeschepen uit alle delen van de wereld aan zich voorbijtrekken. Maar je kunt vanaf die hoogte ook heel goed de groenstrook zien die om Pernis heen ligt.’ ‘Hier staan we tegelijkertijd in het historische hart’, vertelt ­Nagtegaal. ‘In de 18de eeuw ontstond hier de zeevisserij en v­anaf de ­19de eeuw kende Pernis ook een bloeiende zalm­visserij. Vorig jaar hebben we het plein en de omliggende straten helemaal ­opnieuw ingericht. Nieuwe bestrating, lantarenpalen en ­banken. Ik vind het een hele verbetering.’

7

6

5

1

2

3

4

6

Vanaf het Pernissehoofd heb je een schitterend uitzicht op de Nieuwe Maas en havens. Vanaf 1930 zijn eerst de Eemhaven en daarna de Eerste en Tweede Petroleumhaven aangelegd. ‘Toen het cruiseschip De Rotterdam hier langskwam, stond er een lange file in Pernis’, vertelt Van Wingerden. ‘Drommen mensen ­waren komen kijken. Nog steeds trekken die grote container- en cruiseschepen veel bekijks.’ Zelf vindt Van Wingerden dit de mooiste plek van Pernis. ‘Ik wandel hier graag met mijn hond.’

Janny van Wingerden 7

15:15 CONTAINERS EN CRUISERS

Bestuurscoördinator/voorlichter Deelgemeente Pernis

Dirk Scherpennisse

15:30 _ 24/10/10 _ Schouwburgplein

16/17

Karim Zoundri

Amina Macey

Rotterdammers vinden in 2007 overlast van jongeren erger dan hondenpoep. De gemeente gaat het probleem sindsdien te lijf. Met als ­belangrijke troef de jongerenwerker. Die moet op straat, in de wijk en het jongeren­centrum grenzen stellen, kansen bieden, talent ont­wikkelen en samenwerken.

15:30 _ 24/10/10 _ Schouwburgplein Rotterdam zet met jongerenwerk nu de toon. En daar zag het lang niet naar uit in de stad waar een derde jonger is dan 27 jaar. Jongeren­werkers, beleidsmakers en andere betrok­kenen zaten er jarenlang als verdoofd bij. ‘Jongerenwerkers werkten vaak geïsoleerd zonder duidelijke aansturing’, schetst Dirk Scherpenisse. Sinds 2007 beleids­ adviseur bij de gemeentelijke dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving (JOS) en daarvoor jongerenwerker en initiatiefnemer van de Jeugdkansenzones. ‘Het kwam voor dat je pas na maanden voor het eerst sprak met je leidinggevende. Jongerenwerkers zaten vaak veel te dicht op de jongeren en maakten zichzelf vleugellam. Hun rol was beperkt tot jeugd van de straat houden. Ze hadden vaak niet geleerd wat ze konden betekenen en hoe ze jongeren zinvol konden helpen. Er was geen pedagogische aanpak.’

Johnny Hagenaar Buurtagent Zuidwijk ‘Ik heb net als jongerenwerkers dagelijks met jongeren te maken. In 2007 zijn we hinderlijke en overlastgevende groepen jeugd gaan inventariseren. Daaruit ­kwamen vier groepen die we nauwkeurig in kaart brachten. Vervolgens hebben we in overleg met elkaar en andere betrokke­ nen onze aanpak afgestemd. Daarin benadert ieder vanuit zijn of haar rol de overlastgever. Ik vooral als agent en de jongeren­ werker als vertrouwenspersoon. Want jongeren op straat vertellen mij veel, maar ik blijf wel agent. Om slagvaardig te zijn moet je je netwerk op orde hebben. Dat is een investering, maar beter dan dat je wacht tot het fout loopt en we er met z’n allen achteraan moeten rennen. Bij de gezamen­ lijke aanpak van jeugdoverlast zoek je het niet alleen in repres­ sie, zoals boetes en aanhoudin­ gen, maar vooral in het bieden van kansen en activiteiten voor tijdsbesteding, werk en opleiding. Juist voor dat laatste is je netwerk met samenwerkingspartners ­uiterst waardevol. Daarin doe je wat je zegt en je zegt wat je doet. Dat werkt. We hebben in Zuidwijk nu geen overlastgevende groe­ pen jongeren.’

‘Jongeren wilden soms graag de baas spelen’, vervolgt Scherpenisse zijn verhaal. ‘Vaak gaf de jongerenwerker daaraan toe. Wilden ze voetballen, dan werd er gevoetbald. Wilden ze niks dan was het ook goed. Het lukte ook niet altijd om criminaliteit buiten de deur te houden. Ik heb zelf een jeugdhonk gesloten

omdat er gestolen ­wapens en politie-uniformen werden gevonden. Het jongerenwerk was scheefgegroeid.’ Volgens Scherpenisse was niet alleen het jongerenwerk debet aan de malaise. ‘Ook managers van de instellingen en de lokale overheid lieten het afweten. Die vonden kwalitatieve eisen vaak niet ­belangrijk. Ook was de opdracht niet altijd duidelijk. Als schooluitval en overlast moesten worden bestreden, kwam de vraag om ruimere openingstijden. Het jongeren­ centrum ging vervolgens zes dagen open en wachtte (soms tevergeefs) op de jongeren. In uitvoeringsafspraken werden doel en ­middelen weinig gekoppeld.’  VAN PRUT NAAR MOOIS

In 2007 konden de bakens worden verzet. Toen kreeg het jongerenwerk in het actieplan ‘Aanpak Jeugdoverlast’ een grote rol. Scherpenisse: ‘We waren al langer aan het stoeien met verbeterplannen. Door de bestrijding van jeugdoverlast kwamen middelen vrij. We dachten: nu gaan we uit deze prut iets moois maken.' Na een grondige analyse ontwikkelde hij als projectleider met betrokkenen uit het jongerenwerk,

18/19 ­ nderwijs, welzijnsorganisaties en deelgeo meenten een methodiek en stelde kerntaken en competenties voor het jongerenwerk vast. Er kwam een beoordelingsprogramma voor alle jongerenwerkers, een mbo-hbo Leerlijn en een jongerenwerkapplicatie. Zittende ­jongerenwerkers werden bijgespijkerd en er

‘Met de juiste mensen kun je echt voor een negen gaan’ werden na een assessment en een RotterdamTraining 50 nieuwe jongerenwerkers aangesteld. Scherpenisse: ‘Bij de selectie ­keken we sterk naar methodische vaardig­ heden en het kunnen samenwerken. Want daar ontbrak het nogal aan. De politie werd meer gezien als vijand dan als partner. Die had het gevoel er helemaal alleen voor te staan. Jongerenwerkers zaten op hun eiland.’

Karim Zoundri, coördinator Centrum bij Stichting Jong en eerder jarenlang jongerenwerker in Kralingen-Crooswijk, herkent dit beeld. Hij dacht mee over de verbeterplannen. ‘We werken nu samen met de politie. Vroeger was dat ‘not done’. Die samenwerking is precair. De jongerenwerker is geen verlengstuk van, maar moet wel in de huid kunnen kruipen van de agent. En andersom. Als jongerenwerker moet je weten wat er speelt in de wijk. Er is nog steeds een drempel om bij een politiebureau een bakkie te doen. Maar we kunnen de politie wel meer adviezen geven. Bijvoorbeeld om jongeren in burger te benaderen. En wij kunnen ook input van de politie gebruiken. Als je je huiswerk goed doet, kun je voorkomen dat bijvoorbeeld een homostel de wijk wordt uitgepest.'  GEEN VRIENDJES WORDEN

‘Je werkt altijd samen’, vult Scherpenisse aan. ‘Dat betekent dat je partners in de wijk kent, ze opzoekt en informatie deelt. Dat was eerder vloeken in de kerk. Als je hoort van een agent dat een puber vervelend doet, kun jij bijvoorbeeld aangeven dat z’n moe-

Sanne Nou Projectleider Rotterdamse Jongerenraad ‘Ik maak me sterk voor kansen van Rotterdamse jongeren om hun plannen en initiatieven waar te maken. Zij kunnen tot € 2.000 aanvragen voor een goed idee en dat zelf ook uitvoeren. Van het opknappen van een jongeren­ centrum tot het opzetten van een talkshow. Aan de slag gaan en verantwoordelijkheid dragen, sluit goed aan op uitgangspunten van het jongerenwerk om kansen te bieden en talent te ontwikkelen. De jongerenwerker is daarbij vooral coach en zorgt voor facili­ teiten. Die professionaliteit hoort bij de Rotterdamse methodiek. Er zit dus een link in wat wij willen en wat de gemeente wil. Maar in de samenwerking tussen de ­betrokken partijen gaat nog niet ­alles vanzelf. Er is meer geza­ menlijke oriëntatie nodig. Zo ­weten jongerenwerkers niet altijd wat mogelijk is. Of zijn sommige deelgemeenten onvoldoende op de hoogte van wat elders en zelfs in hun eigen wijken aan interes­ sants gebeurt. Mijn advies: praat met jongeren, neem ze serieus en betrek hen bij evaluaties en plannen. Gebruik de jongeren­ panels in acht deelgemeenten. ­Stimuleer eigen initiatief zo laag­ drempelig mogelijk. Dan zet je jongeren goed in hun kracht.’

15:30 _ 24/10/10 _ Schouwburgplein

Tjaako Minnema Teamleider-coördinator Albeda College ‘Een unieke samenwerking. Dat is de specialisatie Jongeren­ werk waar we als Hogeschool ­Rotterdam, INHolland, Zadkine en het Albeda College de handen voor ineen slaan. Deze vier scho­ len trekken in de leeropleiding ­samen op en bovendien werken mbo en hbo erin samen. Een groep studenten van de vier scholen krijgt anderhalf jaar spe­ cifiek les in jongerenwerk. Dat gebeurt zo nergens in Nederland. De specialisatie is nauw ver­ bonden aan de dienst Jeugd ­Onderwijs en Samenleving, deel­ gemeenten en welzijnsinstellin­ gen. De lijnen zijn kort, je hebt een groot netwerk en zit bovenop het beleid van de gemeente. Een voorbeeld is voortijdig school­ verlaten. De gemeente maakt het beleid en onze specialisatie speelt er direct op in. De samen­ werking levert ook veel kennis over jongerenwerk op en geeft de sector in Rotterdam een boost. Dat is fantastisch. Sommige van onze bijeenkomsten trekken ruim 80 bezoekers. Ook kunnen jonge­ renwerkers uit het werkveld zich bij de specialisatie melden om hun deskundigheid te verbeteren. Zo trekken onderwijs en jonge­ renwerk samen op om de kwali­ teit te verbeteren.’

der ziek is of hij schulden heeft. Maar een misdrijf moet je natuurlijk melden. Zo kende een jongerenwerker een dader van een groepsverkrachting. Die deed niets en wilde de vertrouwensrelatie met die 15-jarige ­jongen niet op het spel zetten. Maar nog afgezien van het slachtoffer en veiligheid op straat, wat schiet die jongen ermee op dat hij ermee wegkomt? Helpt dat voor een goede toekomst, een baan, een gezin? We maken jongerenwerkers in onze methodiek duidelijk dat ze een professionele relatie aangaan. Dus geen vriendjes worden, maar wel vakkundige vriendelijkheid en vertrouwen uitstralen. Jongeren stevig aanspreken op hun talenten en op hun gedrag als ze over de schreef gaan.’  Rotterdamse jongerenwerkers hebben een duidelijke opdracht: het als pedagoog aanspreken, stimuleren en uitdagen van soms lastige jongens en meiden. Met als gewenst resultaat: participatie. Van een potje voetbal op straat tot een opleiding. Scherpenisse: ‘Het programma is leidend. Als jongerenwerker neem je initiatief. Wat wil en kan die jongere? Wat is er nodig? Wat kan ik doen?

INFO . Professionalisering

Rotterdam werkt sinds 2008 aan de uit­ breiding en kwaliteitsverbetering van het ­jongerenwerk. Daarvoor zijn ruim 50 ­nieuwe ­jongerenwerkers aangenomen. Die hebben de RotterdamTraining gevolgd en zijn aan de slag in acht wijken. Ook is hard gewerkt aan de kwaliteitsverbetering van de zittende

En wie kan ik inschakelen?’ Het TalentHouse in IJsselmonde is een schoolvoorbeeld. Daar komen jongeren alleen binnen als ze van tevoren aangeven wat ze er gaan doen. ‘Als een groep niets wil, blijft de tent dicht. Maar dat komt zelden voor. Je ziet juist het aantal ­actieve jongeren toenemen.’ STEVIG AANPOTEN

Een van de paradepaardjes van de vernieuwingsdrift is de opleiding ‘Ideaal Jongerenwerk’. Een bijzonder samenwerkingsverband tussen de twee hogescholen en twee ROC's in de stad. Daar worden studenten in anderhalf jaar klaargestoomd tot jongerenwerker. ­Amina Macey is ambulant jongerenwerker van de nieuwe lichting én enthousiast over de vernieuwing van het jongerenwerk. ‘Ik kreeg de kans om jongerenwerker te worden’, legt Macey uit. ‘Ik begon vorig jaar bij een zogeheten Mobiel Team. Dat is stevig aanpoten, want het is werken náást je studie. Ook in vakanties en in de weekenden. Ik word vanuit de Rotterdamse methodiek goed begeleid bij de praktijksituaties die ik meemaak. Ik merk dat dit helpt bij het

­jongerenwerkers. De profes­sionalisering ­bestaat uit: - een beoordelingsprogramma (assessment) voor alle Rotterdamse jongerenwerkers; - deskundigheidsbevordering; - de nieuwe Leerlijn Ideaal Jongerenwerk op mbo- en hbo-niveau; - het ontwerpen en invoeren van een ­jongerenwerkapplicatie; - training van jongerenwerkmanagers; - het verbeteren van de aansturing van de sector; - het monitoren van de resultaten.

20/21

­ epalen van je aanpak en hoe je tegen jongeb ren aan kunt kijken.’ Sinds 1 september werkt Macey in jongerensoos Thuishaven. ‘Ik leer elke dag nog bij. Je werkt met jongeren die niet altijd aardig tegen je zijn. Het kost veel tijd om een vertrouwensband te krijgen, maar het geeft veel voldoening. Zeker als ik merk dat iemand die nooit iets wil, plotseling na een activiteit ‘dankjewel’ zegt.’ NIET MET PUNTHOOFD NAAR HUIS

Werken met jongeren is intensief en soms ingrijpend. ‘Je werkt vaak met lastige pubers’, vindt Zoundri. ‘We moeten ervoor ­zorgen dat jongerenwerkers plezier hun vak blijven houden en niet met een punthoofd naar huis gaan. Het lijnmanagement moet daar aandacht voor hebben. En bijvoorbeeld een jongerenwerker die steengoed is met de doelgroep, maar slecht is met teksten, niet vragen een project te beschrijven.’ Zoundri volgt als coördinator een training die voor eerstelijnsmanagers is opgezet. ‘We moeten beter leren kritisch naar onszelf te kijken. Er is nog te veel schroom om buiten de deur te shoppen. Mijn ideale beeld is dat we infor-

Actieprogramma

Het Rotterdams college besloot in 2007 tot een vijfjarenplan voor de aanpak van jeugd­ overlast. Die richt zich in eerste instantie op 20 wijken. Met daarin aandacht voor het ­versterken van het jongerenwerk, aanpak van het schoolverzuim, toeleiding naar werk, ­gezinscoaching en meer en betere jeugd­ voorzieningen. Per wijk hebben de deelgemeenten een spe­ cifieke uitwerking gemaakt. Het gaat daarbij om een mix van preventie, zorg en repressie.

matie uitwisselen buiten het eigen werkterrein in de deelgemeente.’ Die wens sluit aan op het doel van Dirk Scherpenisse om - als het actieplan Jeugdoverlast in 2012 stopt - de Rotterdamse ­methodiek, kennis en instrumenten vast te leggen in een expertisecentrum. Daarin kunnen jongerenwerkers hun deskundigheid verder blijven inzetten voor opdrachtgevers in de (deel)gemeenten. Eventueel zelfs buiten de stad, want in andere steden is veel ­interesse in de Rotterdamse aanpak van het jongerenwerk. Dat bleek ook tijdens de Dag van het Jongerenwerk op 11 november. Zoundri: ‘We zijn op de goede weg, maar we zijn er nog lang niet. Er moet blijvend ­geïnvesteerd worden in ontwikkeling, begeleiding en kennis. Alleen met talent kun je niet ­winnen. Kijk maar naar Feyenoord. Die club heeft ervaren spelers weg laten gaan. Je moet ervaring koesteren, behouden en koppelen. Niemand haalt altijd een tien, maar met de juiste mensen in het veld kun je wel voor een negen gaan.’

Met de inspanningen van de extra 50 jonge­ renwerkers en samen­werking met 35 part­ ners in de stad, kon ­medio 2010 het aantal hinderlijke groepen jongeren worden terug­ gebracht van ruim 60 naar 20.

jos.rotterdam.nl dagvanhetjongerenwerk.nl jongerenwerk.nl

Ido de Vries Senior Adviseur Bureau Seinpost ‘Seinpost neemt sinds 2009 maat­ regelen van Rotterdam om de kwaliteit van het jongerenwerk te verbeteren, onder de loep. Een mooie opdracht voor ons bureau, want het jongerenwerk is een boeiend veld en de aanpak van de dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving is ambitieus. We hebben jongerenwerkers, jonge­ ren, managers en deelgemeente­ ambtenaren geïnterviewd. ­Jongerenwerkorganisaties zijn ge­ analyseerd en partners zoals de politie, is gevraagd hoe zij tegen jongerenwerk aankijken. Uit de tussenbalans blijkt dat het verloop onder de jongerenwerkers groot is. Een derde van hen stopt omdat ze een beter betaalde baan ­vinden of vanwege de zware werkdruk. Het verbetertraject is tussentijds bijgestuurd. Met bij­ voorbeeld een training voor mana­ gers en een scherpere u ­ itwerking van de ­assessments. O ­ nderzoek is ­essentieel. Het onderbouwt de professionalisering van het jonge­ renwerk en laat zien wat wel en wat niet goed loopt. We merken dat mensen in het werkveld nu met plezier meewerken, zowel aan het verbetertraject als aan ons onderzoek. Dat stimuleert enorm. Eind dit jaar presenteren we ons eindrapport aan de ge­ meente Rotterdam.’

15:00 _ 26/10/10 _ Schiebroek Schoon, heel en veilig. Dat moet de buitenruimte in Rotterdam zijn. De bestrating, het groen, het meubilair en de veiligheid op straat helemaal in orde. Medewerkers van de afdeling Buitenruimte van Gemeentewerken zijn hier met collega’s van Roteb en Stadstoezicht elke dag mee bezig. De gemeentelijke diensten willen nog beter aansluiten bij de wensen van Rotterdammers en varen daarom een nieuwe koers.

Buiten door een . Rotterdamsere bril. ‘We willen dat de stad in topvorm is’, vertelt Gerben ­Wigmans (directeur Buitenruimte bij Gemeentewerken). ‘Een belangrijk punt is dat we proactiever gaan werken. Rotterdammers melden klachten bij het servicenummer, daar zijn we natuurlijk heel blij mee. Maar we willen deze meldingen voor zijn en zelf de problemen al eerder constateren door meer toezicht te houden.’ Aanleiding voor de nieuwe aanpak is een onderzoek onder partijen die met de buitenruimte te maken hebben, zoals deelgemeenten, aannemers en woningcorporaties. Wigmans: ‘We werken al heel lang op de huidige manier. Dit is door de jaren heen zo gegroeid. In het onderzoek gaven geïnterviewden echter aan dat er nog veel te winnen is op het gebied van tijd, geld en kwaliteit.’ EFFECTIEVER EN EFFICIËNTER

Hoe willen de gemeentelijke diensten dit voor elkaar ­krijgen? Wigmans: ‘Met een effectievere en efficiëntere dienstverlening. De Rotterdammer moet er echt iets aan hebben en we willen meer doen met minder geld. We gaan het werk van de drie diensten beter op elkaar afstemmen. Sommige werkzaamheden gebeuren nu dub-

bel. Roteb haalt bijvoorbeeld onkruid tussen de tegels weg, de afdeling Buitenruimte van Gemeentewerken ­alleen bij de bomen. Dat kan natuurlijk samen. Roteb veegt ’s morgens een straat, Buitenruimte gaat daar ­ ’s middags aan de slag met groen en laat het groenafval achter. Weer een vieze straat dus. Zo zijn er veel voorbeelden. Inefficiënt en het komt niet goed over op bewoners. We willen meer door de ogen van Rotterdammers kijken.’ BEHEERBEWUST ONTWERPEN

Betere afstemming is mogelijk door bijvoorbeeld letterlijk bij elkaar te zitten. In januari komen de eerste teams van Roteb bij elkaar op één locatie. Buitenruimte volgt later. ‘Ook willen we meer betrokken worden bij het ontwerpen van de buitenruimte. Het moet ‘beheerbewust’ zijn’, legt Wigmans verder uit. ‘De buitenruimte verbindt mensen met elkaar. En wij willen ons optimaal ­verbinden met iedereen die iets te maken heeft met onze stad. Dus om de tafel met deelgemeenten, onze grootste opdrachtgever, en met bewoners, woningcorporaties, commerciële partijen enzovoort. Zo maken we het beter voor iedereen.’

Bouwen & Wonen _ 22/23

‘Inspraak mag wel wat makkelijker’ Bram den Braber woont in Schiebroek. Als vrijwilliger is hij gekozen tot ‘ambas­ sadeur van Rotterdam’ en kijkt hij goed om zich heen. Wat vindt hij van de aanpak van de buitenruimte? Wat gaat er goed en wat kan beter?

Gerben Wigmans

Bram den Braber

‘Hoe het met de buitenruimte is gesteld, is heel wisselend. De medewerkers doen hun werk goed. Fijn, want ik hou van een schone wijk. Maar de laatste tijd merk ik wel dat er minder medewerkers rondlopen en dat gaat ten koste van de wijk. Er is weer meer zwerf­ afval. Ik ben dan bang dat de boel verpaupert. Schiebroek scoort nu wel heel goed op het gebied van buitenruimte. Er is onderzoek ge­ daan naar zaken als groen, graffiti, meubilair, bestrating, poep, straatafval. Wel is het vaak zo dat de doorgaande wegen in orde zijn, maar dat het bij de individuele straten minder is. Daar moet aandacht voor blijven.’ Zes keer per jaar houdt de deelgemeente een ‘schouw’ waarbij verschillende gemeentelijke diensten, bewonersverenigingen en andere partijen een wijk doorlopen en bekijken hoe alles erbij ligt. ‘Er zijn volop klachten hoor, we zijn verantwoordelijke mensen in Schiebroek’, lacht Den Braber. ‘De gemeente pakt deze klachten goed op. Je kunt ook prima terecht bij het meldnummer.’ De Schiebroeker staat positief tegenover de proactievere aanpak van de buitenruimte. ‘De gemeente kan na­ tuurlijk niet alles weten, maar toch vind ik dat meer zaken eerder opgepakt kunnen worden. De meeste klachten komen van de burger en dat is niet nodig. We betalen immers belasting voor een schone en nette straat. Ook mag het sneller. Ik deed eens melding van bomen die achter elkaar omwaaiden omdat ze te dun wa­ ren. Het duurt dan echt te lang voordat er iets aan gebeurt.’ Wat vindt Den Braber van de inspraak die Rotterdammers hebben bij het inrichten van de buitenruimte? ‘Mensen weten vaak de juis­ te weg niet en hebben daarom drempelvrees. Het mag burgers daarom wel wat makkelijker gemaakt worden om de juiste mensen te spre­ ken.’ Hij is wel te spreken over de inspraak­ avonden. ‘Gaat het om de grote lijnen, dan mag je als burger zeker meepraten en wordt er ook echt naar je geluisterd.’

09:30 _ 27/10/10 _ Rotterdam Orde op vastgoedzaken . Van scholen, woningen en musea tot ­kantoren, winkels en zelfs kroegen. Het zit allemaal in de gemeentelijke vastgoed­ portefeuille. ‘Een bonte verzameling’, ­aldus Gerard van Wijhe (Sector Vastgoed bij het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR). Ook qua onderhoud zijn er grote verschillen. De Sector Vastgoed wil de ­komende jaren orde op zaken stellen. De gemeentelijke diensten en deelgemeenten beheerden hun vastgoed eerst zelf. Eind 2006 is de Sector Vastgoed opgericht om de vast­ goedportefeuille efficiënter te organiseren en de krachten te bundelen. Sinds vorig jaar is vervolgens alle vastgoed overgegaan naar de Sector. ‘Beheer, onderhoud, kwaliteit, contrac­ ten en verkoop. Er is een hoop te doen’, aldus Van Wijhe. Niet voor niets heeft het meerja­ renplan over het gemeentelijke vastgoed de titel ‘Route naar een professionele vastgoed­ organisatie’ gekregen. Daarnaast is de complete strategie van de sector Vastgoed vastgelegd in het Meerjaren­ perspectief Rotterdams Vastgoed. In dit plan komen vragen aan de orde als: Hoe gaan we om met het vastgoed in Rotterdam en wat ­willen we ermee? Wanneer besluiten we om zelf nieuw vastgoed te ontwikkelen? Wanneer

laten we dat aan de markt over? Hoe zit het met de huurprijzen? En wanneer verkopen we vastgoedobjecten? Eerste uitgangspunt: het gemeentelijk vast­ goed moet altijd een maatschappelijke functie hebben. Bijvoorbeeld sportaccommodaties, scholen en theaters. ‘Dat is onze kernporte­ feuille. Vastgoed dat niet in deze portefeuille zit, zoals kantoren en bedrijfsruimtes, ver­ kopen we’, legt Van Wijhe uit. Een ander ­belangrijk uitgangspunt is dat de sector ­kostendekkend werkt. ‘We hoeven geen winst te maken, maar het moet wel iets opleveren. En we doen pas iets als de markt er niet in voorziet. Ook subsidiëren we nu niet meer via vastgoed. Gebruikers betalen altijd de ­kostendekkende huur.’

Eén vergunning

.

voor bouwplannen Rotterdammers met (ver)bouwplannen kunnen voortaan meerdere toestemmingen in één vergunning aanvragen. Vanaf 1 oktober 2010 geldt namelijk de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). ‘De Wabo is een landelijke wet en schrijft voor dat er één omgevingsvergunning komt voor 25 vergunningen en toestemmingen voor ­wonen, bouwen, ruimte en milieu. Bewoners en ondernemers dienen één aanvraag in bij een ­landelijk digitaal loket’, legt Saskia Bosch, Hoofd Bureau Omgevingsvergunning bij de gemeentelijke dienst dS+V, uit. Deze nieuwe aanpak betekent dat de gemeente de afstem­

.

ming tussen de verschillende deelvergunnin­ gen regelt. ‘Bij een grote stad als Rotterdam zijn vele partijen betrokken. Denk aan deel­ gemeenten, diensten, brandweer en de mi­ lieudienst. We zijn daarom al vroeg gestart met het inrichten van een volledig digitaal werkproces’, legt Bosch uit. ‘Met het zogehe­ ten ‘centrale zaaksdossier’ kunnen verschil­ lende partijen tegelijkertijd aan een aanvraag werken en is er één termijnbewaking.’ De aan­ vrager wordt geïnformeerd over wijzigingen in de status en hoeft bijlagen zoals bouwtekenin­

De Sector Vastgoed zorgt dat de kwaliteit van het vastgoed aansluit bij de huurprijs. Om dit op orde te krijgen is dit jaar gestart met het uitvoeren van metingen. Van Wijhe: ‘We bepa­ len eerst de staat van onderhoud. Er is op dit gebied altijd een minimumniveau. Dat is onze verantwoordelijkheid als gemeente. Daarna stellen we Meerjaren Onderhoudsplannen op, waarin we het gewenste kwaliteitsniveau van de huurders verwerken. Dit is afgestemd op de huursom die ze willen betalen. Huurders waarderen het erg dat we nu meer orde op ­zaken stellen.’ Om hoeveel panden gaat het? 3300 vastgoedobjecten 5000 huurcontracten 12000 verhuurbare eenheden

gen maar één keer in te dienen. Ook is de be­ handeltermijn in sommige gevallen ingekort, zodat de aanvrager eerder zijn vergunning heeft. Nog niet alle aanvragers maken gebruik van het online loket. ‘Het loket is nog relatief on­ bekend’, vertelt Bosch. ‘Aanvragers maken nog gebruik van oude aanvraagformulieren, die wij vervolgens digitaliseren. Die bekend­ heid moet nog groeien.’ Niet voor niets richt het Bureau Omgevingsvergunning zich nu eerst op de Wabo. ‘Maar de voorzieningen die nu voor de Wabo ingericht zijn, zou ik in de toekomst graag breder inzetten’, aldus Bosch. ‘Iemand die zijn café verbouwt, wil misschien ook meteen een terrasvergunning aanvragen.’

rotterdam.nl/omgevingsvergunning

omgevingsloket.nl

INFO

Bouwen & Wonen _ 24/25

gen voor huishoudelijk afval­water, de zogenoemde IBA’s ­(Individuele Behandeling van Af­ valwater). Een soort verbeterde versie van de oude septic tank. De 39 woningen loosden eerst ongezuiverd water in de aangren­ zende watergang. Het aansluiten van deze woningen op de ge­ meentelijke riolering is te duur.

PLEIN OP DE SCHOP

Het Schouwburgplein heeft in haar bestaan al heel wat veran­ deringen doorgemaakt. Van een plein met zwembaden, naar een modern plein met internationale allure. Op het plein worden ­opnieuw enkele verbeteringen uitgevoerd, die het plein nog ­aantrekkelijker en beter bruikbaar maken. Zo wordt de kunststof vloer vernieuwd, worden de sta­ len platen vervangen door hout en wordt de vloer verstevigd. Een bolling in de houten vloer zorgt voor een klein podium. Dit maakt een breder scala aan evenemen­ ten mogelijk. Door meer en bre­ dere opgangen te maken, wordt het plein toegankelijker. Door en­ kele banken te draaien, hebben de bezoekers vanaf de terrassen op de Karel Doormanstraat meer zicht op het plein. En kunnen meer mensen op het plein in de zon zitten. Het plein is in 1990 naar een ­ontwerp van Adriaan Geuze van West 8 ingericht. Het is ontwor­ pen als een gedicht op de haven, met materialen die in de haven gebruikt worden. De hydraulische kranen hebben bijvoorbeeld de­ zelfde kleur als de Willemsbrug. rotterdam.nl/schouwburgplein_ rotterdam

IBA’S VOOR SCHOON WATER

In het noordelijke buitengebied van Rotterdam is een bijzonder project afgerond. De afdeling Watermanagement van Gemeen­ tewerken Rotterdam heeft 39 wo­ ningen voorzien van minizuiverin­

De gemeente heeft de aanleg van de IBA’s gefinancierd met hulp van een bijdrage van het Hoogheemraadschap van Delf­ land en een subsidiebijdrage van het ministerie van Volkshuis­ vesting, Ruimtelijke ­Ordening en ­Milieubeheer (VROM).

De oplevering wordt voor de ­zomervakantie 2011 verwacht maar nu al is het Kleinpolderplein ­benoemd tot een Mooi Neder­ land-voorbeeldproject. Het inrich­ tingsplan heeft namelijk een prijs gekregen vanwege de bijzonder­ heid van de locatie. De jury roemde ook het integreren van allerlei dingen in één project, ­zoals een kunstbrug, beeldentuin en het monument van Willem de Zwijger. Aan die prijs, een bedrag van € 200.000 hangt de verplich­ ting een website op te zetten en informatie beschikbaar te ­stellen aan andere gemeenten en ­organisaties. Op het Kennisplein Mooi Neder­ land van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke ­Ordening en Milieubeheer tonen voorbeeldprojecten hoe we in Nederland de schaarse ruimte optimaal kunnen benutten, zuinig ruimtegebruik kunnen stimuleren, functies kunnen combineren en verrommeling tegen kunnen gaan.

MOOI VOORBEELDPROJECT

Zes jaar geleden startte het col­ lege van Rotterdam met het pro­ gramma ‘Aquarel’. Een program­ ma om uitstraling en de representativiteit van de stad te verbeteren. Onder andere van de stadsentrees. Een van die stads­ entrees is het Kleinpolderplein, een verkeersknooppunt in vier la­ gen, met een omgeving waaraan sinds de aanleg eind jaren 60 niets is veranderd. En dat terwijl juist veel buitenstedelingen via dit plein de stad binnenrijden, op weg naar de dierentuin of het centrum. Echt aantrekkelijk is deze toe­ gangspoort echter niet. Daarom stelden de gemeente in nauwe samenwerking met Rijkswater­ staat, het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard, de deelgemeente Overschie, een landschapsarchitect én een kun­ stenaar een nieuw i­nrichtingsplan voor het Kleinpolderplein op. En wordt dit verkeersknooppunt grondig aangepakt.

VRIENDELIJKE T-SHIRTS

De gemeente Rotterdam heeft duurzaam inkopen hoog in het vaandel staan. Daarom doet ­Gemeentewerken Rotterdam een test met mens- en milieuvriende­ lijke T-shirts. Met leverancier wordt nu onderzocht hoe het kle­ dingassortiment duurzamer kan. Onderdeel hiervan is een T-shirt­ test. Praat je over duurzame ­kleding, dan heb je het namelijk over milieu- én mensvriendelijk­ heid. Bij katoenproductie wordt veel gebruik gemaakt van kunst­ mest en bestrijdingsmiddelen. Die vervuilen het milieu. Genetisch gemanipuleerd katoen geldt als alternatief want hiervoor zijn minder bestrijdingsmiddelen nodig. Maar deskundigen twijfe­ len over de milieurisico’s op ­langere termijn. Een beter ­alternatief is biologisch katoen. Hier worden geen bestrijdings­ middelen bij gebruikt en de boe­ ren kunnen hun eigen zaad telen.

Daarnaast wordt naar de productie­omstandigheden geke­ ken. De gemeente wil natuurlijk niet dat de arbeiders tijdens de productie uitgebuit worden. En van kinderarbeid mag al hele­ maal geen sprake zijn. Met beide aspecten wordt bij de T-shirttest rekening gehouden. Het Rotterdam Climate Initiative heeft geld beschikbaar g ­ esteld om de test mogelijk te maken. rotterdamclimateinitiative.nl

GARAGE GEOPEND

Op 1 november 2010 reed de eerste auto de parkeergarage Museumpark in. Omdat de on­ derste parkeervloer nog niet af was, konden eerst alleen de bo­ venste twee parkeerverdiepingen gebruikt worden. Eind november vond de officiële opening plaats en sindsdien is ook de onderste parkeervloer in gebruik. De parkeergarage is voor het personeel van het Erasmus MC en voor bewoners en bezoekers van het centrum en de instellin­ gen in de omgeving. De garage past daarmee in de Park en Walk strategie van de gemeente Rot­ terdam: een aantal grote garages op loopafstand van het centrum. In de tweede helft van december is ook de ondergrondse water­ berging gereed voor gebruik. Deze berging bevindt zich onder de inrit van de garage en is 10.000 m3 groot, vergelijkbaar met de inhoud van vier Olympi­ sche zwembaden.

10:37 _ 22/10/10 _ Galvanistraat Brandgevaar, stank- en wateroverlast en allerlei gespuis in de buurt. Dat brengt een hennepkwekerij met zich mee. De gemeente pakt kwekers hard aan, samen met andere partijen. In november verspreidde de gemeente 15.000 geurkaarten, om Rotterdammers beter in staat te stellen kwekerijen te herkennen en ze te motiveren verdachte panden te melden. Zo dragen ook zij bij aan het veilig houden van hun omgeving.

Dank voor . hennepstank . ‘Vroeger werd hennep gezien als iets onschuldigs. ‘Ach die jongen probeert een centje bij te verdienen met het verkopen van een paar stickies.’ Maar hennepteelt is niet onschuldig. Verre van zelfs’, vertelt Paul Groeneweg, ­opdrachtmanager bij afdeling Toezicht Gebouwen (gemeentelijke dienst dS+V). Daarom is er een programma ‘Maatschappelijke Integriteit’, waar de bestrijding van hennepteelt onderdeel van is. KORTE METTEN

Groeneweg: ‘Hennepteelt gaat hand in hand met vastgoedfraude, mensenhandel en zware criminaliteit. Het doel van de aanpak is om korte metten te maken met ­illegale hennepkwekerijen, de kosten voor fraude bij het energiebedrijf te verminderen en henneptelers te ­laten betalen voor de kosten van ontmanteling en de schade.’ Bij de aanpak van hennep werkt het Hennepteam nauw samen met politie, energiebedrijf Stedin, de gemeentelijke en rijksbelastingsdienst, Roteb, woningcorporaties, particuliere verhuurders en uitkerings­ instanties. ‘Hennepteelt is een landelijk probleem. Hoe omvangrijk het in Rotterdam precies is, weten we niet. Het gebeurt in de illegaliteit. We weten wel dat – toen we in 2005 begonnen met deze gezamenlijke aanpak – we ongeveer 600 kwekerijen per jaar oprolden. Nu zijn dat er ruim 300 per jaar. Het is rap afgenomen, doordat de pakkans groter werd. We oefenen druk uit in Rotterdam, maar ook in de randgemeenten waar we nauw mee samenwerken.’

CONSTANTE ZOEMGELUIDEN

Een kwekerij is op meerdere manieren te herkennen. Groeneweg: ‘De planten verspreiden een aparte doordringende geur. Er is vaak een zoemgeluid te horen van ventilatoren die de stank moeten verminderen en frisse lucht binnenlaten. De gordijnen zijn dicht of ramen afgeplakt. Ook zit er vaak condens op de ramen, is er soms ’s nachts sprake van activiteit en een ‘vage’ bewoning.’ Om een kwekerij op te sporen maken de politie en het Hennepteam onder andere gebruik van een zogenoemde warmtebeeldcamera. ‘De planten hebben veel warmte nodig. Met de camera kunnen we verschillen in temperatuur zien in een pand en zo zien waar vermoedelijk wiet gekweekt wordt. De politie zet soms ook minihelikopters in die uitgerust worden met een dergelijke camera of een geurdetector. Het energiebedrijf kan kwekerijen herkennen door het enorme energieverbruik. Maar we willen vooral burgers motiveren om mee te helpen met de opsporing. Vandaar de geurkaart’, licht Groeneweg toe. NEUS IN ANDERMANS ZAKEN

Zo’n 15.000 Rotterdammers ontvingen de kraskaart met de geur van een hennepkwekerij. Groeneweg: ‘Het is een misverstand dat een kwekerij hetzelfde ruikt als een joint. Daarom hebben we deze kaart verspreid. Het is een proef en we hopen het effect te zien in het aantal meldingen. Gemeente Den Haag verspreidt de kaart ook.’ Want het melden van een verdacht pand is heel belangrijk, benadrukt Groeneweg. ‘Doordat de kwekers knoeien

Veiligheid _ 26/27

met water- en elektriciteitsaansluitingen is het brandgevaar een enorm risico.’ De kaart heeft een groot bereik. ‘Iedereen kan de kaart openkrassen en eraan ruiken, dus het is voor jong en oud, allochtoon of autochtoon, hoog of laag opgeleid. En we verwachten dat de ontvangers het ook aan hun familie zullen laten ruiken. Dus het stopt niet bij die 15.000. En als je deze geur eenmaal geroken hebt, herken je hem uit duizenden.’ Bang voor vergelding hoeft een melder volgens Groeneweg niet te zijn. ‘Melden kan anoniem bij Meld Misdaad Anoniem.’ OPGEROLD STAAT NETJES

Bij een ontruiming staat een team van politie, dS+V, energiebedrijf en gemeentelijke reinigingsdienst Roteb klaar. Het energiebedrijf sluit de stroom af en Roteb verwijdert de spullen van de kwekerij. Alle spullen worden bij de Afvalverwerking Rijnmond vernietigd. ‘Het komt kwekers duur te staan, want we verhalen de kosten van de ontruiming op hen’, legt Groeneweg uit. ‘Dit kan – ­afhankelijk van de grootte van de kwekerij – oplopen tot enkele tienduizenden euro’s. Want ook de belastingdienst int misgelopen belasting, Stedin stuurt alsnog een rekening voor de elektriciteit en als de kweker een uitkering heeft, wordt die per direct stopgezet. Verhuurders zetten de kweker uit huis en hij of zij moet met een ­strafblad verder.’ VOORTREKKER

Sinds de start van de aanpak in 2005 zijn meer dan 2.000 kwekerijen opgerold. Groeneweg: ‘Onze gezamenlijke aanpak is vrij uniek. Een aantal gemeenten volgt hierin en bedenkt eigen middelen. Zoals gemeente Breda.’ Deze gemeente heeft op de website een filmpje staan om ­burgers te waarschuwen voor de gevaren en risico’s van hennepkwekerijen. De film heet ‘Hennep kweken? ­Gewoon niet aan beginnen!’

TEKENS AAN DE WAND

Heeft u een vermoeden dat er zich bij u in de buurt een ­illegale hennepkwekerij bevindt? Bel Meld Misdaad Ano­ niem op 0800-7000 of kijk op rotterdam.nl/hennepaanpak Hoe u een kwekerij herkent: - een vreemde, doordringende geur; - constant zoemgeluid door afzuiginstallatie; - dichte gordijnen of afgeplakte ramen; - ‘vage’ bewoning; - condensvorming op de ramen; - ongebruikelijke activiteit (vaak ’s nachts) rotterdam.nl/hennepaanpak breda.nl meld misdaad anoniem: 0800 7000

15:34 _ 21/10/10 _ Stad Extra alert op Donkere Dagen . Dagen zijn korter, nachten langer. Wanneer winkeliers en ondernemers hun zaak ­sluiten, is het buiten vaak alweer donker. En laten bewoners hun hond in het licht van straatlantaarns uit. Bekend is dat het aantal (roof)overvallen tussen oktober en maart toeneemt. Daarom doet burgemeester Aboutaleb een oproep aan iedereen om ogen en oren extra open te houden.

Naast de inzet van de politie en de vraag aan bewoners alert te zijn, worden ook winkeliers opgeroepen de nodige extra maatregelen te nemen. Denk dan aan de installatie van DNA douches en beveiligingscamera’s. Of een noodknop onder de toonbank waarmee ze bij onraad direct de politie of beveiliging kunnen inschakelen. Dit alles om het aantal overvallen en de kans daarop zo klein mogelijk te maken.

Onder de toepasselijke naam ‘Donkere Dagen Offensief’ presenteert de landelijke Taskforce Overvallen een pakket aan maatregelen en aandachtspunten. Onder andere via een ­campagne die Nederlanders en natuurlijk ook Rotterdammers moet aansporen bij ­onraad sneller 112 te bellen. Burgemeester Aboutaleb, tegelijkertijd voorzitter van de ­landelijke Taskforce: ‘Het is belangrijk dat ­Rotterdammers helpen misdrijven te voor­ komen en op te lossen. Door bijvoorbeeld het noodnummer te bellen wanneer ze situaties zien die niet in de haak lijken. En door getui­ genverklaringen af te geven als zich toch een overval heeft voorgedaan.’

Burgemeester Aboutaleb is ook zelf eens slachtoffer geweest van een roofoverval in Den Haag. ‘Ik kan me daardoor goed inden­ ken hoe slachtoffers zich voelen En ondanks dat dit bij mij wel meeviel, wat de impact van een overval kán zijn.’ De Taskforce heeft als doel het aantal overvallen dit jaar met 30% te laten dalen ten opzichte van vorig jaar. ­Hiermee sluit de Taskforce zich aan bij het overeenkomstige voornemen van het kabinet.

Natuurlijk speelt de politie ook een grote rol binnen het offensief. Belangrijk speerpunt is om de ‘heterdaadkracht’ te vergroten. Door bijvoorbeeld letterlijk meer blauw op straat te laten patrouilleren. Maar er is inmiddels

Meer informatie over het Donkere Dagen ­Offensief? Stuur een mail naar Jur Verbeek stadsmarinier Veilig Ondernemen. ook een lijst opgesteld met 20 Rotterdamse ­notoire en bij de politie bekende overvallers, die extra in de gaten worden gehouden. Buurt­agenten gaan actief bij ze op bezoek om ervoor te zorgen dat zij weten dat de ­politie ze in het vizier heeft en houdt.

Veilig feestend . het nieuwe jaar in . Oud en Nieuw komt er weer aan. Rotterdam feest dan een nacht lang door. Sinds 2008 is er een integrale veiligheidsaanpak voor in onze stad. De regie van deze aanpak is in handen van Directie Veiligheid (gemeente Rotterdam). Het doel: een jaarwisseling die feestelijk en rustig verloopt. ‘Sinds september overleggen we regelmatig over de te nemen maatregelen met de ­be­trokken gemeentelijke diensten en de ­deelgemeenten’, vertelt Arianne Verhage ­(coördinator jaarwisseling, Directie Veiligheid).

‘Plus partners, zoals de politie, het openbaar ministerie en de Veiligheidsregio RotterdamRijnmond.’ Kort voor de jaarwisseling maken alle partijen die een rol hebben in de buitenruimte (zoals Gemeentewerken en Roteb) een gezamen­ lijke ronde door wijken om kwetsbare ­zaken te signaleren en af te schermen. En om bijvoor­ beeld alle losliggende materialen te verwijde­ ren. Verhage: ‘Denk dan aan rond­slingerende stenen waarmee vernielingen aangericht ­kunnen worden.’

[email protected] rotterdam.nl/veilig

Tijdens de jaarwisseling zelf staat vanaf 20:00 uur een centraal Team Bevolkingszorg paraat, bestaande uit een afvaardiging van ­Directie Veiligheid en de verschillende dien­ sten. Het team staat in direct contact met de ambtenaren op straat en met de politie. ­Vernielingen aan gemeentelijke eigendom­ men kunnen de diensten, deelgemeenten en partners melden aan het Centraal Meldpunt Vernielingen. Dit meldpunt draagt zorg voor de aangifte. De gemeente verwacht ook van Rotterdam­ mers een actieve inzet. Verhage: ‘De deel­ gemeente Charlois heeft bijvoorbeeld ­hondenbezitters, ­gevraagd ogen en oren open te houden. En wat mensen vaak niet ­weten? Als zij i­emand iets zien vernielen, dan kunnen ze ook gewoon 112 bellen.’

INFO zoek hoe het gaat met de veiligheid in de wijk. Gemeentelij­ ke diensten geven informatie over problemen, acties en oplos­ singen in de stad. Ook de stads­ mariniers vertellen wat er ge­ beurt in de wijk.

NIETS ERIN, NIETS ERUIT

In de deelgemeenten Overschie en Delfshaven startte in septem­ ber een campagne onder het motto ‘Niets erin, niets eruit’ te­ gen autocriminaliteit. De twee deelgemeenten werken hierin sa­ men met politie, de stadsmarinier en de gemeentelijke dienst Stad­ stoezicht. Zij wijzen autobezitters op wat zij zelf kunnen doen om de kans op een inbraak in de auto te verkleinen. Met de cam­ pagne willen de samenwerkende partijen het aantal inbraken in au­ to’s terugdringen. De aanleiding voor deze cam­ pagne is de stijging van het aan­ tal auto-inbraken de afgelopen ja­ ren. Behalve aandacht voor preventie is er de komende maanden ook extra aandacht op het handhaven. Zo zal Stadstoe­ zicht in zijn rondes door Over­ schie en Delfshaven kijken of er bluetooth-apparatuur in ­auto’s is achtergelaten. De politie zet daarnaast lokauto’s in om ­inbrekers op heterdaad te betrap­ pen en post in burger en surveil­ leert extra op risicovolle locaties.

STUURGROEP BeZOEKT…

De Stuurgroep Veilig houdt de komende tijd weer openbare ver­ gaderingen in de wijk. Dat doet ze in de wijken die vanuit de Vei­ ligheidsindex het stempel 'onvei­ lig' of 'probleem' hebben gekre­ gen. De stuurgroep bezoekt sinds kort de wijken Bloemhof en Cool. De Stuurgroep Veilig bestaat uit de burgemeester, de korpschef van de politie, de hoofdofficier van justitie, wethouders en de di­ recteur van de Directie Veilig­ heid. Zij horen tijdens een be­

Planning Nieuwe Westen: 18 januari 2011 van 18.00 tot 20.00 uur (17.30 uur inloop); Cool: 25 januari van 18.00 tot 20.00 uur (17.30 uur inloop); Hillesluis: 1 februari van 18.00 tot 20.00 uur (17.30 uur inloop); Oude Westen: 22 februari van 18.00 tot 20.00 uur (17.30 uur ­inloop). Tijdens de vergadering is er voor bewoners ook volop gelegenheid om te vertellen hoe zij over de veiligheid denken. Wijkbewoners die graag een vergadering bij ­willen wonen, kunnen informatie opvragen via e-mail. [email protected]

BAKEN VAN VEILIGHEID

De Verkeerscentrale Rotterdam bevindt zich op de kop van een havenpier, uitkijkend op de Oude Maas, de Nieuwe Water­ weg en de Botlekhaven. Het is een herkenbaar baken van veilig­ heid voor de drukste vaarwegen van Rotterdam. Omdat de oude centrale niet meer voldeed aan de eisen van tegenwoordig, is de bestaande radarpost uitgebreid. De transparante werkruimte met uizicht op de belangrijkste vaar­ routes, het werkterrein van de medewerkers, bestaat uit twee ranke horizontale ‘schijven’, na­ melijk de vloer en het dak, met daartussen een schuingeplaatste glasgevel. De vernieuwde ver­ keerscentrale is eind oktober feestelijk geopend door H.K.H. Prinses Margriet der Nederlan­ den en Prof. Mr. Pieter van Vol­ lenhoven. Aan de wal langs ver­ schillende vaarroutes in en rond Rotterdam en haar haven, staan in totaal ruim 30 radarposten. Deze posten zijn in de jaren ’80

Veiligheid _ 28/29

ontworpen door Broekbakema en vormen door eenduidig vorm-, materiaal- en kleurgebruik een herkenbare serie bakens vanaf het water en het land.

EXTRA TOEZICHT ­DORDTSELAAN

Politie, gemeente en deelge­ meente hebben maatregelen ­genomen om de veiligheid op en rond de Dordtselaan verder te verbeteren. Aanleiding hiervoor zijn verschillende schietinciden­ ten op de Dordtselaan en in de wijken eromheen. Verschillende straten zijn met ingang van 15 oktober al aangewezen als ge­ bied waar de politie preventief mag fouilleren. Naast fouilleerac­ ties is er de komende periode verscherpt toezicht op de Dordt­ selaan door politie en Stadstoe­ zicht. Ook komt er meer camera­ toezicht en gaat Roteb extra schoonmaken. Een ander be­ langrijk wapen in de strijd tegen onveiligheid op de Dordtselaan is het in kaart brengen van de be­ langrijkste overlastgevers. Hierbij worden overlastgevende perso­ nen één voor één benaderd en bijvoorbeeld begeleid naar een opleiding of een vaste baan of stageplek. Inmiddels heeft de politie al een aantal keren preventief gefouil­ leerd. Bij een van die acties zijn verschillende messen, een boks­ beugel en een verkoophoeveel­ heid cocaïne in beslag genomen. De Dordtselaan is overigens niet het enige deel van Charlois waar de politie preventief mag fouille­ ren. Ook in de Tarwewijk, Zuid­ plein, Pendrecht en Zuidwijk is dat het geval. De aanwijzing geldt tot 15 februari 2011.

LOVERBOYS 2.0

Het internet wordt door loverboys veel vaker gebruikt bij het zoe­ ken, werven en exploiteren van slachtoffers dan gedacht. Daar­ om zijn de gemeente Rotterdam (GGD Rotterdam-Rijnmond) en de politie Rotterdam-Rijnmond een campagne begonnen om po­ tentiële slachtoffers en ouders bewust te maken van de gevaren. De campagne Loverboys 2.0 richt zich vooral op meisjes van 12 tot 18 jaar. De Rotterdamse rapster Reshmay heeft speciaal voor deze campagne de rap ‘lo­ verboys zijn laffe boys’ geschre­ ven. Hierbij is ook een videoclip gemaakt. Reshmay en haar dansgroep bezoeken de komen­ de tijd een aantal geselecteerde scholen waar ze rap ten gehore brengen. Na afloop van het op­ treden gaat Reshmay met mei­ den in gesprek over het onder­ werp loverboys. Ook kunnen meiden binnen de doelgroep ge­ confronteerd worden met popups op bijvoorbeeld hun Hyvespagina. rotterdam.nl/loverboys

BOUGHT EN SOLD

Misschien zijn ze al opgevallen: de spraakmakende gratis Boo­ merangkaarten in Rotterdamse cafés en restaurants over het thema mensenhandel? De kaar­ ten zijn gekoppeld aan een ten­ toonstelling die nog tot 22 de­ cember buiten op het Schouwburgplein te zien is. De buitenexpositie heeft de naam ‘Bought and Sold’ en omvat 20 fotopanelen. De Amerikaanse fo­ tografe Kay Chernush brengt er­ varingen van slachtoffers aangrij­ pend in beeld en met een korte tekst wordt door het slachtoffer zelf uitleg gegeven bij de foto. Doel is Rotterdammers hiermee meer bewust te maken van de problematiek van mensenhandel in de stad en om aandacht voor de slachtoffers te vragen. stopmensenhandel.nu

10:00 _ 22/10/10 _ Ahoyweg

Het maatpak . van Ahoy . De wielerbaan van weleer is uitgegroeid tot een mondiale evenemententempel. Ahoy kan zich beroepen op een roemrijke geschiedenis. Om ook de toekomst aan te ­kunnen, wordt half januari 2011 een ­grootscheepse verbouwing afgerond. Het ‘nieuwe’ Ahoy herbergt oud sentiment in combinatie met eigentijds elan. Een deelnemer aan het WK Turnen draait zich met zichtbaar gemak warm aan de ringen. Peter Zwart, projectleider bij Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR), kijkt tevreden toe. ‘Ik ben hier graag. Dit is een unieke klus.’ De gemeentelijke dienst is als eigenaar van het gebouw opdrachtgever voor de verbouwing. Bijzonder is de nauwe samenwerking met huurder Ahoy (exploitatiemaatschappij). Beide partijen investeren, waardoor er dagelijks met elkaar wordt opgetrokken. Sparringpartner van Zwart is Peter van der Veer (General Manager Venue, Ahoy). De heren ogen ontspannen, wat bijna een prestatie mag heten. De complexe aanpassingen aan het gebouw verlopen volgens een strakke planning, waarbij de programmering heilig is. Geplande evenementen moeten doorgaan met zo min mogelijk hinder. Het North Sea Jazz Festival in juli was een ware uitdaging. ‘Na een relatief programmaloze

Ondernemen _ 30/31

periode kregen we van het ene op het andere moment, verdeeld over drie dagen, 70.000 bezoekers op onze bouwplaats. Zij mochten eigenlijk niets van de verbouwing merken. Natuurlijk regel je alles vooraf goed, maar op het moment zelf was dat toch even spannend’, legt Van der Veer uit.

l Peter van der Veer / r Peter Zwart

FESTIVALSTAD MET LEF

Ahoy, ooit gebouwd als sportarena met een wieler- en ijsbaan, heeft zich bewezen tijdens haar 40-jarig bestaan. De lijst met evenementen is immens en doet vermoeden dat de impact voor de stad Rotterdam groot is. Zwart en Van der Veer knikken instemmend. ‘Dit is echt vastgoed met een groot maatschappelijk effect. Ahoy heeft een enorme economische spin off voor de stad. Rotterdam haalt hierdoor elk jaar zo’n 300 miljoen euro binnen, bijvoorbeeld door hotelovernachtingen’, vertelt Van der Veer. Maar ook voor de werkgelegenheid is het goed. Ahoy creëert namelijk banen voor circa 1.500 mensen.’ Ahoy slaat haar vleugels wereldwijd uit. De visie die de gemeente Rotterdam heeft, is daar volgens Van der Veer ook voor een groot deel verantwoordelijk voor. ‘Rotterdam is een festivalstad met lef. We halen geweldige evenementen naar ons toe. Daar profiteert Ahoy van’, legt Zwart uit. Samenwerking wordt overigens ook gezocht met partijen als Rotterdam Marketing, Rotterdam Festivals en Rotterdam Topsport. ‘Die contacten zijn heel belangrijk. Zij durven risico’s te nemen’, zegt Van der Veer. WASLIJST AAN UITDAGINGEN

Maar als het leven Ahoy toelacht, waarom dan de enorme verbouwing? In het kort komt het erop neer dat het gebouw, hoewel authentiek, toe was aan een modern jasje. De capaciteit moest worden vergroot, het dak voldeed niet meer aan de hogere productietechnische eisen van internationale artiesten en het laden en lossen van vrachtwagens ging moeizaam. De backstage ruimtes waren toe aan een opknapbeurt en de akoestiek kon beter. Het werd binnen te warm, het ademde niet de sfeer van ‘uitgaan’ en door de twee ingangen waren de looproutes onduidelijk. Een waslijst aan uitdagingen dus, waarmee Ahoy met de bekende ‘hands on mentaliteit’ aan de start van het project (2007) enthousiast aan de slag ging. Tot Zwart zich ermee ging bemoeien. ‘Ik vond dat we aan het

begin niet te grote stappen moesten zetten. Die eerste fase moet je heel zorgvuldig doorlopen. Daar profiteer je van verderop in het project.’ Naar zijn advies werd geluisterd en het enthousiasme werd gekanaliseerd. Het opdelen van de organisatie in kleine clubs zorgde intern voor draagvlak en betrokkenheid. Omdat klanten van levensbelang zijn voor Ahoy werd ook hun mening gevraagd. Dat leverde nieuwe, waardevolle informatie op. Het gedrag van consumenten werd geobserveerd in ruimtes waar veel mensen samenkomen, zoals op Schiphol. Dit alles leidde tot het programma van eisen, waarmee een aannemer werd gezocht tijdens de Europese aanbesteding. Dat was niet makkelijk. De crisis deed de bouwwereld wankelen, waardoor het goed zoeken was naar een stabiele club die dit complexe project aankon. ‘Het was de

‘Beleving; dat is het ­toverwoord’ kunst om ‘de winkel’ zoveel mogelijk open te houden, daar ligt een logistieke planning aan ten grondslag die vele mappen beslaat’, lacht Zwart. In de bouwtijd van anderhalf jaar leverde dat slechts één keer wat problemen op. ‘Tijdens een religieus evenement werd er geheid, waardoor ze niet in alle rust konden bidden. Toen hebben we alles even stil gelegd’, zegt Van der Veer. PROEVEN, HOREN, RUIKEN

Het type architect dat nodig was, werd meteen duidelijk. ‘Eentje die verstand heeft van ruimtes waarin veel mensen zich verplaatsen en daarnaast ook oog heeft voor de afwerking aan de binnenkant’, legt Van der Veer uit. Dat laatste is de rode draad door de hele verbouwing heen. ­Beleving is het toverwoord. ‘Mensen willen alles. Niet ­alleen bijvoorbeeld het concert, maar ook een lekker ­hapje eten vooraf, en een drankje kunnen doen als het is afgelopen’, zegt Zwart. Dat is gelukt. Wie vanaf januari 2011 door de evenemententempel loopt, proeft, hoort, ruikt en ziet een nieuw Ahoy, terwijl het toch de sfeer van vroeger ademt.

15:00 _ 20/10/10 _ Wilhelminapier Katendrecht.. met de dag . hipper

.

Niet alleen de Wilhelminapier kreeg een make-over, ook Katendrecht verandert in een hip gebied. Onder meer dankzij het Walhallatheater, dat in 2008 haar deuren opende. Met de komst van de Rijnhavenbrug, eind 2011, moeten beide gebieden samensmelten tot een nieuwe culturele as.

’Over de brug’ . steeds aantrekkelijker . De Wilhelminapier is booming business. Dat zegt projectleider Bram van Norden van het Ontwikkelingsbedrijf (OBR). Hans Vreeke, interim-directeur van het pas naar de Pier verhuisde LanterenVenster, is het met hem eens: ‘Op zondag wilde ik even een kopje koffie drinken met een krantje erbij, maar ik had moeite met het vinden van een plekje. Alles was vol.’ Begin jaren tachtig besloot het stadsbestuur: de Kop van Zuid moet deel van de stad wor­ den. ‘Met de komst van de Erasmusbrug liet de stad zien vertouwen te hebben in dit ge­ bied’, vertelt Van Norden. ‘Het destijds ont­ wikkelde plan ‘Centrum op twee oevers’ werpt nu zijn vruchten af.’ Er is altijd iets te doen op straat, doordat de publieke functies op de ­begane grond gevestigd zijn. ‘Niemand kijkt graag tegen bergen blik aan. Daarom zijn er op straatniveau geen parkeervoorzieningen. Dat maakt de buitenruimte aantrekkelijk en bruisend.’ Dat de psychologische afstand tussen de bin­ nenstad en de Kop van Zuid nog steeds niet verdwenen is, vindt hij niet vreemd. ‘In 1987 was afstand ook echt fysiek groot. Je had het centrum, het water, een havengebied en dan pas de rest van de stad. Dit splitste de stad in

tweeën. Het is dus logisch dat mensen af­ stand voelden. En in het geheugen van men­ sen is die er nog steeds. Maar stapje voor stapje is die barrière nu aan het verdwijnen.’ De komst van verschillende culturele instellin­ gen, zoals het fotomuseum en cultureel podi­ um LP2, bewijst dat het met het gebied de goede kant op gaat. De laatste aanwinst is theater LantarenVenster, dat in oktober haar deuren opende. De verhuizing uit de binnen­ stad riep de nodige weerstand op, zo onder­ vond interim-directeur Vreeke. Toch denkt hij dat het een kwestie van wennen is. ‘Als men­ sen eenmaal geweest zijn, zijn ze vaak letter­ lijk en figuurlijk ‘over de brug’. Het is eigenlijk natuurlijk ook heel dichtbij.’ Toch snapt hij het sentiment. ‘Natuurlijk ­vonden wij het ook jammer dat we moesten ­verhuizen, maar in het gebouw aan de Gou­ vernestraat was geen ruimte voor modernise­ ring. Daarnaast kun je het ook van de andere kant bekijken: doordat we aan deze kant van de Maas zitten, zijn we ineens veel aantrek­ kelijker voor mensen uit de regio. Deze plek biedt dus ook weer allerlei nieuwe kansen.’

lantarenvenster.nl

‘Toen horeca-icoon Rob Baris ons in 2006 het gebied liet zien, zagen we binnen vijf minuten hoe kansrijk het is’, vertelt Harry Jan Bus, ­eigenaar van Theater Walhalla. ‘De roemruch­ te geschiedenis, gecombineerd met de ver­ nieuwing, maakt dit een bijzondere plek.’ Het Deliplein, waaraan het theater gevestigd is, was vroeger een kleinschalig uitgaansgebied voor zeelieden en dames van lichte zeden. ‘De mystieke uitstraling past bij ons theater.’ Bus, die samen met zijn partner Rachelle van Olm afgelopen jaar de Laurenspenning en de Van der Leeuwprijs in ontvangst mocht ne­ men, vindt dat de sfeer de afgelopen jaren absoluut verbeterd is: ‘Katendrecht is een ­hippe plek aan het worden. Om te wonen en werken, maar ook om uit te gaan.’ De komst van de Rijnhavenbrug was voor Bus en Van Olm een voorwaarde om zich op Ka­ tendrecht te vestigen. ‘Ik weet niet of we de stap hadden gezet als het plan voor de brug er niet lag. Die verbinding biedt weer nieuwe mogelijkheden. Ook voor de Wilhelminapier is de brug zeer belangrijk. Katendrechters zullen daar nu ook eerder naartoe gaan.’ Hoewel de herontwikkeling zeker nog niet klaar is, kijkt Bus tevreden terug op de manier waarop het proces is verlopen. ‘Er is niet veel van bovenaf geregisseerd, we zijn met elkaar in gesprek gegaan. Kunst en cultuur is heel belangrijk in het plan. Als de basis op orde is, geeft kunst en cultuur een extra dimensie. Dat heeft hier goed uitgepakt.’ kunjijdekaapaan.nl

INFO BEDRIJVENTERREINWINST

Onlangs is de nieuwe editie van het boek ‘Beste Bedrijventerrei­ nen 2010 - 2011’ uitgekomen. Hierin staan de 21 beste bedrij­ venterreinen van Nederland ­beschreven. Alle terreinen zijn beoordeeld op een flink aantal criteria. Rotterdam is met drie terreinen in de categorie ‘geher­ structureerd’ vertegenwoordigd. Hordijk is het grootste binnen­ stedelijke bedrijventerrein van Rotterdam met het nieuwe ­Maasstadziekenhuis als ‘trekker’. Schiebroek vormt een lokaal ­bedrijventerrein op steenworp­ ­afstand van vliegveld RotterdamThe Hague Airport. Tot slot was de Spaanse Polder lang een ­zorgenkindje, maar nu een voor­ beeld hoe ­herstructurering in het groot kan worden aangepakt. rotterdam.nl/bedrijventerreinen

YOUR NAVIGATOR

Het Ontwikkelingsbedrijf Rotter­ dam en de Rotterdamse Kamer van Koophandel werken al jaren samen om ondernemers op weg te helpen. Dit doen ze door mid­ del van het coachingsproject Your Navigator. Your Navigator koppelt startende ondernemers die een bedrijf hebben dat niet langer dan zeven jaar bestaat, aan ervaren ondernemers, ­managers en adviseurs. Die laat­ ste groep vormen de ‘coaches’. ­Starters krijgen zo de kans hun ondernemersideeën te toetsen, ingewikkelde kwesties te bespre­ ken en plannen te maken. En op die manier helpt de coach star­ tende ondernemers bij de ontwik­ keling van hun bedrijf. Zelf geïnteresseerd in een coach, of als coach bijdragen aan de verbetering van het ­Rotterdamse ondernemers­ klimaat? Kijk dan op de website. yournavigator.nl

SUPERSNEL NETWERKEN DE EERSTE 100

‘Kansen voor West’, het Euro­ pese subsidieprogramma waar Rotterdam op management­ gebied aan het roer staat, heeft een boekje uitgebracht. Hierin staan de eerste 100 officieel goedgekeurde projecten ­beschreven. Het boekje is inge­ deeld naar geografisch gebied. Zo is het voor de lezer heel een­ voudig om na te gaan waar een project draait en met welk doel het is opgezet. Ook een exemplaar ontvangen? Dat kan. Stuur dan een mail naar Mieke Cornet van het ­Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam. [email protected] kansenvoorwest.nl

In de wijken Nesselande en het Lloydkwartier legt het Ontwikke­ lingsbedrijf Rotterdam (OBR) een open glasvezelnetwerk aan. Dit maakt mogelijk dat meerdere leveranciers op dit netwerk hun diensten kunnen aanbieden. Naast de bestaande leveranciers BBNed en OONO heeft in ­oktober ook GlasOperator een overeenkomst gesloten met het OBR. Zij gaan via het netwerk 1GB/s diensten leveren. In ­oktober is in overleg met Vesteda ook de hoogste woon­ toren van Nederland, New ­Orleans, en het eronder gelegen nieuwe ­LantarenVenster aange­ sloten op dit glasvezelnetwerk. Alle ­bewoners en bedrijven kun­ nen daarmee profiteren van een

Ondernemen _ 32/33

s­ upersnelle verbinding. Ook alle bedrijven in het Rotterdamse World Trade Center kunnen ­gebruikmaken van een glasvezel­ verbinding. Dat heeft het OBR in samenwerking met Atlantic ­Telecom al in september mogelijk gemaakt. glasvezelrotterdam.nl

GROTE FEESTLOCATIES

Op een groot huwelijksfeest ­kunnen soms wel 1000 gasten afkomen. Maar in Rotterdam zijn weinig feestlocaties die voor zo’n enorm gezelschap geschikt zijn. Vooral Rotterdammers met bui­ tenlandse wortels zijn op zoek naar grotere feestlocaties, maar moeten nu vaak uitwijken naar andere steden. De raad vindt dat zij grote feesten ook gewoon in hun eigen woonplaats moeten kunnen vieren. Maar daarvoor moet in veel gevallen het ­bestemmingsplan worden ­aan­gepast. Locaties met de ­bestemming ‘wonen’ of ‘bedrijf’ moeten een ander label krijgen en dat kost tijd. Daarnaast gaat uiteraard ook aandacht uit naar de mogelijke overlast. Denk aan te veel of te hard geluid en par­ keerproblemen. Op dit moment zijn er in ieder ­geval zes locaties geschikt be­ vonden om als grote feestlocatie te dienen. Als het bestemmings­ plan is aangepast starten de bouw- en verbouwingswerk­ zaamheden.

hallen is een zeven verdiepingen tellend nieuw sportcentrum ­gebouwd. Het oude en het nieu­ we gedeelte vormen nu samen één geheel, met voorzieningen die voldoen aan de hoogste ­kwaliteitseisen. Het vernieuwde ­Topsportcentrum heeft een extra ­trainings- en topsporthal, horecaen congresfaciliteiten, kantoor­ ruimten, leslokalen en een ­inpandig schoolplein. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om ­topsport te combineren met ­onderwijs, recreatie en andere sportgerelateerde activiteiten, ­zoals fysiotherapie. Dit centrum is tot stand gekomen dankzij de samenwerking van verschillende Rotterdamse organisaties. Denk aan Sport en Recreatie, het ­Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam, deelgemeente IJsselmonde, het Albeda College, Rotterdam ­Topsport en uiteraard het ­Topsportcentrum Rotterdam zelf. topsportcentrum.nl

PIER-ARRANGEMENT

De Wilhelminapier ontwikkelt zich in hoog tempo tot een grootste­ delijk centrumgebied. De Pier, ooit uitvalsbasis voor duizenden landverhuizers uit heel Europa, transformeert naar een bruisen­ de stedelijke omgeving. Kennismaken met dit bijzondere gebied? Dat kan met het Wilhelmina­pier Arrangement: een geheel verzorgde dag waar­ bij u onder andere langs gaat bij een van de bouwprojecten voor een rondleiding, een kijkje neemt bij een van de culturele instellin­ gen en geniet van een brunch of diner in een van de vele horeca­ gelegenheden. Interesse? Ga naar de website en laat daar de nodige gegevens achter. Eens in het kwartaal ­worden namelijk vijf maal twee arrangementen weggegeven.

MODERN TOPSPORTEN

Topsportcentrum Rotterdam is verbouwd, gemoderniseerd en uitgebreid. Naast de bestaande

wilhelminapier.nl

09:30 _ 28/10/10 _ Schuttevaerweg

‘Oh jee, . mijn bril vergeten’ . Eén op de vijf Rotterdammers heeft grote moeite met lezen en schrijven. Een groot aantal Rotterdamse bedrijven, instellingen, scholen en gemeentediensten verenigden zich daarom vorig jaar in de strijd tegen laaggeletterdheid. Een samenvatting van de vorderingen.

‘O jee, mijn bril vergeten.’ Urmila Samoedj, medewerkster afdeling Klantenservice van Vestia Rotterdam Feijenoord kent inmiddels de uitvluchten van mensen. Samoedj: ‘Of je dan niet even het formulier kunt voorlezen en invullen. Dit is zo’n teken dat iemand misschien wel slecht kan lezen en schrijven.’ Samen met haar collega’s volgde zij een workshop om laaggeletterdheid bij mensen te herkennen en bespreekbaar te maken. ‘De workshop bestond uit een rollenspel, uitgevoerd door een toneelgezelschap.’ Toch blijft het volgens haar altijd moeilijk mensen te benaderen voor zoiets als laaggeletterdheid. ‘Het is een gevoelig onderwerp. Mensen generen zich er vaak voor. Als je ze echter uiteindelijk kunt verwijzen naar een taalcursus, help je ze wel enorm.’ LES OP DE PLANKEN

Urmila’s werkgever Vestia Rotterdam Feijenoord, was één van de eerste organisaties die een handtekening zette ­onder het convenant van het Bondgenootschap tegen Laaggeletterdheid. De woningcorporatievestiging op Zuid voelt zich maatschappelijk verantwoordelijk voor de ­bewoners in ‘hun’ wijken. Daar komt laaggeletterdheid ­relatief veel voor. ‘Daarnaast willen we natuurlijk gewoon goed met ‘onze’ bewoners kunnen communiceren’, zegt Hilga Nieuwstraten, projectleider Wonen & Zorg bij ­Vestia. ‘We startten daarom het project tegen laagge­ letterdheid in onze Woonwinkel. Hier hebben onze

­ edewerkers het meeste klantencontact.’ Medewerkers m kregen die workshop en informatie over taalcursussen is nu ruimschoots aanwezig. Daarnaast stelt de corporatie ruimte beschikbaar voor taalstimuleringsinitiatieven in de wijken. Nieuwstraten: ‘Een bewoonster uit de ­Oleanderbuurt startte bijvoorbeeld met voorlezen aan kinderen in haar portiek. Deze voorleesclub werd enorm populair. Daarom hebben wij haar nu een ruimte gegeven, zodat meer kinderen kunnen deelnemen.’ Vanuit de gemeentelijke dienst Jeugd, Onderwijs en ­Samenleving kwam het verzoek aan Vestia om een nieuw project voor basisscholen in Feijenoord te sponsoren. Het project omhelst een theaterprogramma en workshops voor de leerkrachten. Nieuwstraten: ‘Theater Walhalla ontwikkelde voor de basisschoolgroepen vijf, zes en zeven een aantal voorstellingen over laaggeletterdheid, genaamd ‘Joris spelt’. De leerkrachten leren in de workshop ondertussen wat laaggeletterdheid nu precies inhoudt, hoe ze het onder de aandacht kunnen brengen en hoe ze ­interesse bij kinderen opwekken. Daarnaast willen we dat de ­informatie doorsijpelt naar de ook vaak slecht lezende en schrijvende ouders.’ ACHTERSTAND INLOPEN

Allemaal belangrijke activiteiten, want het probleem is groot in Rotterdam. Kan in Nederland één op de tien

Sociaal _ 34/35

Rotterdams ­Bondgenootschap Sinds 10 september 2009 bestaat het Rotterdams Bond­ genootschap tegen Laaggeletterdheid. Op initiatief van vier Rotterdamse wethouders hebben ruim 40 bedrijven, instellingen, scholen en gemeentelijke diensten hun krach­ ten gebundeld. Alle bondgenoten hebben individuele af­ spraken gemaakt over hun eigen aanpak van laaggelet­ terdheid. Daarmee boeken ze vorderingen. Mede dankzij hun inzet nemen nu meer dan 2.500 Rotterdammers deel aan een taal- of participatietraject.

­ ensen niet of nauwelijks lezen of schrijven? In deze stad m is dat één op de vijf. Niet alleen veel oudere autochtone Rotterdammers zijn laaggeletterd, ook kinderen tussen de vier en achttien jaar hebben taalachterstanden. Opleidingen en kinderopvangorganisaties zijn daarom goed vertegenwoordigd in het Bondgenootschap, dat sinds de oprichting in 2009 nog steeds in omvang groeit. Meer en meer organisaties sluiten zich aan. Sommige bondgenoten proberen voornamelijk de bewustwording over laag­ geletterdheid te stimuleren in hun omgeving. Anderen pakken concreet de laaggeletterdheid aan door hun slecht lezende en schrijvende werknemers op taaltraining te ­sturen. De gemeente Rotterdam, bondgenoot én initiatiefnemer, biedt deze trainingen aan en kan bedrijven vaak tegemoetkomen in de kosten. ALLERLEI GEZICHTEN

Het Roteb Educatiecentrum van de gemeente Rotterdam verzorgt deze taaltrainingen. ‘We geven op maat gemaakte cursussen. Alfabetiseringscursussen, maar ook cursussen ter voorbereiding op het Staatsexamen Nederlands’, vertelt Els Breevoort, docente en opleidingsadviseur ­aldaar. ‘We hebben inmiddels veel ervaring. Soms komen andere bondgenoten bij ons kijken hoe wij het aanpakken.’ Breevoort ziet dat het Bondgenootschap bedrijven en organisaties stimuleert om aan de slag te gaan met het thema laaggeletterdheid. Ze is er blij mee. ‘In een tijd

waar de geldkraan wordt dichtgedraaid’, zegt ze, ‘moet je nog meer zorgen dat mensen zich kunnen redden. Goed lezen en schrijven is daarbij noodzakelijk.’ De docente en opleidingsadviseur verbaast zich niet meer over de verscheidenheid aan mensen die laaggeletterd zijn. ‘Zowel autochtonen, allochtonen, jong en oud volgen lessen ­Nederlands. Het Roteb Educatiecentrum heeft voor ­iedereen de juiste cursus.’ enthousiast en nieuwsgierig

Vooraf wordt elke cursist getest op diverse vaardigheden. Daarna wordt hij of zij in een passende groep geplaatst. De inhoud van de cursus is gericht op niveauverhoging en op het verbeteren van het functioneren op de werkplek. ‘Cursisten worden in de regel steeds enthousiaster gedurende de cursussen en trekken andere collega’s vaak over de streep. Of mensen zien hun collega’s met een ­cursusmapje lopen en worden nieuwsgierig.’ Breevoort wijst erop dat cursisten er na het behalen van hun cursus­ certificaat nog niet helemaal zijn. ‘Taal moet je onder­ houden. Wie spreekt en schrijft er bijvoorbeeld nog ­vloeiend schoolfrans, terwijl hij of zij de taal al jaren niet meer gebruikt?’

rotterdam.nl/lezenschrijven

14:51 _ 19/10/10 _ Blaak Kindvriendelijkheid is ‘ingedaald’ Kinderen die hun kunsten vertonen in ­pannakooien of op Krajicek Playgrounds. Rotterdam heeft met het P ­ rogramma ­‘Rotterdam Kindvriendelijk’ s ­ tevig ingezet op het veiliger en leuker maken van de ­wijken voor haar jeugd. En die aanpak blijkt inmiddels ‘ingedaald’. Volgens Rita Wapperom (programma­ manager) staat kindvriendelijkheid goed op de kaart: ‘Het behouden van gezinnen voor de stad is een wezenlijk onderdeel in het nieuwe ­collegeprogramma. Gemeentelijke diensten zorgen dat ze kindvriendelijkheid als

.

. thema meenemen in het dagelijks werk. En ook deelgemeenten en woningbouwverenigin­ gen zijn actief bezig met het aantrekkelijker ­maken van de wijken voor de jeugd.’ Naast zichtbare resultaten als groene speel­ pleinen, veilige fietsroutes en brede scholen, levert het programma ook de ‘Kindvriendelijke Wijken Monitor’, kortweg Kiwi-monitor op. Het belangrijkste product is de Stedenbouwkundi­ ge visie ‘Bouwstenen voor een Kindvriendelijk Rotterdam’. Hierin is een methode ontwikkeld om de kindvriendelijkheid van een wijk te ­meten. De zogeheten wijkscan. Jan van der

­ olde is binnen de gemeentelijke dienst W dS+V betrokken bij het thema. Hij legt uit dat de scan een handig gereedschap is. ‘Door de scan vind je meteen waar je in de wijk op in moet zetten. Met de resultaten zijn we in staat een goed programma van eisen te schrijven voor projectontwikkelaars en architecten. Zo wordt kindvriendelijkheid een vast onderdeel van fysieke plannen.’ Eind 2011 stopt het programma ‘Kind­ vriendelijk Rotterdam’. ‘We zijn de aanjager en ­ontwikkelaar geweest’, licht Wapperom toe. ‘Nu dragen we onze kennis, de visie en de monitor over. De Kiwi-­monitor wordt deels opgenomen in de Sociale Index en deels in de nieuw te formuleren ­Fysieke Index.’ Het blijft ook niet bij de 11 ­pilotwijken van het pro­ gramma. ‘Het is de ­bedoeling alle 63 wijken in Rotterdam te ­monitoren’, aldus Wapperom. Zo’n 1.200 gezinnen per jaar trokken weg uit de stad. Dit en het rapport ‘Kinderen in tel’, waar Rotterdam geklasseerd stond met de slechtste wijken om op te groeien, was de ­reden om het programma ‘Kindvriendelijk Rotterdam’ te starten. Er werden 11 pilot­ wijken uitgekozen. Doelstelling van het ­programma: maak zeven van deze elf wijken kindvriendelijk. Dat is volgens Wapperom ge­ lukt. ‘Zeven hebben na de scan het predicaat kindvriendelijk gekregen. De andere vier nog niet, maar die zijn wel enorm verbeterd.’

rotterdam.nl/kindvriendelijk

Extra verzuiminzet met Pluspakket . Ongeoorloofd verzuim is een van de ­belangrijkste oorzaken van schooluitval. Daarom zit Rotterdam erbovenop. Toch zijn er scholen voor voortgezet onderwijs die nog wel wat extra inzet kunnen gebruiken om verzuim aan te pakken. Dat kan met het Pluspakket Leerplicht.

v­ eroorzaakt door ongeoorloofd verzuim. ‘Als dat verzuim niet op tijd wordt aangepakt, kan het gebeuren dat een leerling afhaakt en dus geen diploma haalt.’ JOS heeft daarom het verzuim van alle scholen voor voortgezet ­onderwijs in kaart gebracht en gekeken op welke scholen extra inzet nodig is.

De gemeente Rotterdam wil graag dat alle jongeren een startkwalificatie halen. Het is dus ­belangrijk dat leerplichtige jongens en meisjes hun school afmaken. Volgens Marike Tuink, beleidsmedewerker bij de gemeente­ lijke dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving (JOS) worden problemen op school vaak

Daarop ontwikkelde JOS het Pluspakket Leerplicht en lanceert het pakket nog dit schooljaar. ‘Aan twintig scholen voor voort­ gezet onderwijs waarvan wij denken dat daar inderdaad extra inzet nodig is, bieden we het Pluspakket aan’, vertelt Tuink. ‘We hebben hetzelfde doel voor ogen, dus het kan niet

­ nders dan dat we daar hand in hand in op­ a treden.’ In het Pluspakket zitten allerlei extra maatregelen. Bijvoorbeeld een straatactie waarbij een leerplichtambtenaar onder schooltijd samen met de politie de straat ­opgaat. Ze spreken jongeren aan die buiten rondhangen en vragen ze bijvoorbeeld of ze niet op school moeten zitten. ‘Samen met de school bekijken we welke acties nodig zijn en hoe vaak. Ze krijgen dus echt een aanpak op maat’, legt Tuink uit.

jos.rotterdam.nl

INFO MAANDELIJKS ­ONDERWIJSCAFÉ

Kom discussiëren en doe sug­ gesties over het nieuwe Rotter­ damse onderwijsbeleid tijdens het Rotterdamse Onderwijscafé. Bijna iedere maand is er een ­bijeenkomst op een wisselende locatie. Hugo de Jonge, wethou­ der Onderwijs Jeugd en Gezin en de betrokken Rotterdamse schoolbesturen nodigen iedereen uit het Rotterdamse onderwijs­ veld van harte uit. Omdat het ­uiteraard belangrijk is samen na te denken over de toekomst van het Rotterdamse onderwijs. rotterdamsonderwijsbeleid.nl

KAMER XL

De week van de Toegankelijkheid vond dit jaar van 8 tot en met 15 oktober plaats. SenR tourde langs verschillende locaties, ­zoals kleedkamer XL bij voetbal­ vereniging NOC Kralingen.

Sociaal _ 36/37

staat op de website. Aanmelden via een digitaal formulier kan er ook. www.rotterdam.nl/meedoen

IEDEREEN AAN DE SLAG

Deze extra ruime kleedkamer is speciaal gebouwd voor het 40-koppige autistenteam van deze voetbalvereniging. Ook werd de ­geleidelijn voor Running Blind bij atletiekvereniging PAC aangedaan. De geleidelijn is een aangelegde lijn die blinden en slechtzienden helpt om van de entree naar de kleedkamers en de ­­atletiekbaan te lopen. Rotterdam doet meer aan toe­ gankelijkheid: verschillende sportlocaties kregen dit jaar elek­ trische deuren en liften om de toegankelijkheid voor mensen met een beperking te vergroten. weekvandetoegankelijkheid.nl

Het motto van het nieuwe college van Rotterdam: iedereen aan de slag! De gemeente verwacht dat iedereen met een uitkering als ­tegenprestatie actief gaat parti­ ciperen. Dat is in het belang van alle Rotterdammers én de stad. ­Iedereen is zelf aan zet om a ­ ctief te worden: door het opdoen van werkervaring, een opleiding te volgen of zich in te zetten als ­vrijwilliger.

EERSTE HAVENMAVO

In Rotterdam is de eerste ­Havenmavo van ons land een feit: MAVO Delfshaven en het Scheepvaart en Transport ­College hebben elkaar een hand gegeven. De leerlingen oriënte­ ren zich op verschillende functies in de Rotterdamse haven. De opleiding is bedoeld om de leerlingen weer een reëel beeld van de haven te geven. ‘Ze zien de cruiseschepen, maar weten niet meer wat de haven echt is’, wordt nu gedacht. De jongens en meiden krijgen echte havenvak­ ken zoals logistiek, havenleer en havenadministratie; alle aspecten die je nodig hebt om later in de haven aan de slag te gaan. Daar­ naast zijn er ook algemeen vor­ mende vakken, zoals Nederlands en wiskunde. stc-r.nl

Elke twee jaar reikt de gemeente namelijk de Suze Groeneweg Prijs uit aan een organisatie die vernieuwend denkt over de ­opvoeding van Rotterdamse kin­ deren en daar actie aan verbindt. De prijs bestaat uit een geld­ bedrag van € 5.000 en wordt op ­Internationale Vrouwendag (8 maart) overhandigd. Alle organisaties die zich in het beschreven beeld herkennen, worden van harte uitgenodigd zich kandidaat te stellen voor de Suze Groeneweg Prijs 2011. Een ander kandidaat stellen mag ­natuurlijk ook. Meer informatie

Mede dankzij Unilever is Super­ chefs (een serie kookworkshops) ontwikkeld door het Voedings­ centrum. Deze workshops wor­ den op acht Lekker Fit!-scholen gegeven. ‘Dit is een initiatief met lokale impact dat echt een ver­ schil zal maken’, aldus ­Unilever Benelux.

Rotterdammers gaan aan de slag op een plek die past bij zijn of haar mogelijkheden. Dat kan bij­ voorbeeld ook bestaan uit vier uurtjes vrijwilligerswerk op de school van de kinderen. Doel is dat alle ­Rotterdammers econo­ misch zelfstandig worden. Waar nodig helpt de gemeente.

KANDIDATEN GEZOCHT

De gemeente Rotterdam is op zoek naar onderwijsinstellingen, stichtingen en bedrijven die rol­ doorbrekende initiatieven op ge­ bied van opvoeding ontwikkelen. En die gelijke kansen, vrijheden en verantwoordelijkheden tussen Rotterdamse jongens en meisjes tot 16 jaar bevorderen.

en gezonder te eten. Unilever is samen met 18 andere bedrijven partnervan Lekker Fit! De multi­ national voelt zicht b ­ etrokken bij de samenleving en vindt het be­ langrijk om een positieve bijdrage te leveren aan de wereld om haar heen.

EDUCATIEVE PEDAGOGEN

Rotterdam start begin 2011 met deze aanpak en het streven is dat ­iedereen in Rotterdam eind 2014 actief is.

SUPERCHEFS

Met het programma Rotterdam Lekker Fit! zet de gemeente zich in om overgewicht en bewegings­ armoede bij Rotterdamse kinde­ ren en jongeren tegen te gaan. Op 88 Rotterdamse basisscholen ondersteunen sportleerkrachten en gezondheidsprofessionals de kinderen om meer te bewegen

De Hogeschool Rotterdam biedt vanaf volgend studiejaar de ­nieuwe tweejarige opleiding ­Pedagogisch-Educatief mede­ werker aan. De regio Rotterdam wil meer expertise krijgen op het gebied van voor- en vroegschool­ se educatie en sociaalpedagogi­ sche hulpverlening. De opleiding is vooral voor mbo-afgestudeer­ den die werkzaam zijn in de vooren vroegschoolse voorzieningen. En voor studenten die net een sociaalpedagogische mbo-oplei­ ding hebben afgerond. Studenten leren binnen de nieuwe opleiding hun pedagogisch-didactische kennis, inzicht en handelen ver­ der te ontwikkelen. Daarnaast ­leren zij de ontwikkeling van ­kinderen in de leeftijd van nul tot zes jaar te stimuleren. De ­opleiding helpt mee aan het ­voor­komen van dreigende ontwikkelings­achterstanden bij kinderen. hogeschool-rotterdam.nl

09:15 _ 18/10/10 _ Wolphaertsbocht

De voeten . droog . In herfst en winter kan het letterlijk met bakken uit de hemel komen. Liters water vallen op straten, daken, stoepen en pleinen. Op hier en daar een plas na, stroomt al dat water binnen mum van tijd weer netjes weg. Maar waar laten we al die liters eigenlijk? Een blik op de Rotterdamse ‘waterverwerking’ nu en in de toekomst.

38/39

09:15 _ 18/10/10 _ Wolphaertsbocht Hemelwater vloeit via regenpijpen en putten in het riool. Gemengd met afvalwater uit badkamers en keukens wordt het met ­persleidingen en in totaal zo’n 900 kleine, middelgrote en grote gemalen doorgepompt. Om uiteindelijk via afvalwaterzuiverings­ installaties in het oppervlaktewater terecht te komen. Dit lijkt misschien een eenvoudig proces, maar het tegendeel is waar. De ­gemeente Rotterdam en allerlei andere partijen werken hard aan droge Rotterdamse ­voeten. Denk alleen al aan aanleg en onderhoud van de 2400 kilometer rioolbuis in de Rotterdamse grond. GEVAARLIJKE GASSEN

Piet Dircke Lector Stad en Water Hogeschool Rotterdam ‘Natuurlijk willen studenten weten hoe je een waterplein ontwerpt. Maar de studie Watermanage­ ment aan de Hogeschool ­Rotterdam gaat veel verder dan dat. We willen Rotterdam op de kaart zetten als internationaal kenniscentrum op watergebied. Het boek ‘Connecting Delta ­Cities’ is hier een mooi voorbeeld van. Een Rotterdams initiatief waarin onder andere de delta­ steden New Orleans, Tokyo, ­Jakarta en New York weergeven welke gevolgen ze ondervinden van stijgend water en hoe ze ­ermee omgaan. Het is belangrijk om jonge mensen bij water­ management te betrekken. Als toekomstige werknemers, maar ook als bron voor nieuwe en ­innovatieve ideeën. En als ver­ bindende factor tussen water­ management en bewoners. Onze studenten hebben al meegewerkt aan het drijvende waterpaviljoen in de Rijnhaven, aan de Delta­ conferentie in Rotterdam en aan de Wereldexpo in Shanghai eer­ der dit jaar. Zelf ben ik betrokken bij de realisatie van het Nationaal Watercentrum Nederland. Door al die kennis snijdt het mes aan twee kanten. We houden droge voeten en tegelijkertijd worden we steeds meer een proeftuin op watergebied.’

De waterverwerking gebeurt grotendeels achter de schermen. Ook een pand aan de Wolphaertsbocht geeft op het eerste gezicht weinig prijs. Maar achter de gevel huist een van de 40 grote gemalen die Rotterdam rijk is. Verscholen achter winkels en woonhuizen, deels verstopt onder de grond, pompt dit gemaal per uur maar liefst 9.000 kubieke meter (zo’n 9 miljoen literpakken melk) ­afval- en regenwater naar de afvalwater­

zuiveringsinstallatie aan de Doklaan. Zelfs doorgetrokken toiletwater uit IJsselmonde eindigt hier in het bassin. Jerôme Schepers, unitleider discrict ZuidOost bij de dienst Gemeentewerken legt uit: ‘Het bassin bergt alle afval- en regenwater, voordat het wordt doorgepompt. Je zou ­zeggen dat een gemaal de nodige vieze lucht veroorzaakt, maar dat gaan we in deze stedelijke omgeving natuurlijk zo veel mogelijk tegen.’ Schepers wijst naar een uit de kluiten gewassen zwarte ketel, de zogeheten ‘Norit filter’. De gassen die vrijkomen uit de mix van hemel- en afvalwater dat in het bassin wordt opgeslagen, worden door dit gevaarte met korrels gefilterd. ‘Het gaat hier namelijk om H2S, oftewel waterstofsulfide’, vertelt de unitleider. ‘Hoge concentraties van dit gas kunnen gezondheidsproblemen veroorzaken en zelfs tot de dood leiden.’ Alleen gefilterde en brandschone lucht verdwijnt daarom via een pijp door het dak. Zelfs in de ruimte boven het bassin is de lucht redelijk stankvrij. Wanneer Schepers een luik opentrekt, wordt de viezigheid pas

40/41

OVERSTORT BIJ NOOD

Alles wordt in het werk gesteld om het water in dit bassin zo snel en veilig mogelijk door te kunnen sluizen. Schepers: ‘Het niveau in het bassin wordt permanent gemeten zodat

de pompen niet droog komen te staan. In een droogweersituatie draaien we met de gelijknamige droogweerafvoerpompen. Bij hevige neerslag schakelen we automatisch naar een situatie waarbij de regenweer­ afvoerpompen worden ingeschakeld.’ En wanneer er meer regen valt dan het gemaal aankan? ‘Dan stijgt het bassinpeil zo hoog dat een alarm afgaat.’ Bij te veel water kent ieder gemaal een overstortstelsel. Dan wordt het rioolwater ongezuiverd in singels en ­rivieren geloosd. ‘Niet wenselijk’, erkent Schepers. ‘Maar dat is nog altijd beter dan dat het op straat terechtkomt.’ SCHEIDEN WAAR KAN

Op de vraag of overstorten niet te voorkomen valt, verwijst Schepers graag door naar Daniël Goedbloed, ingenieur bij de afdeling Watermanagement van Gemeentewerken. ‘In Rotterdam hebben we een ­overwegend gemengd rioolstelsel’, verklaart Goedbloed. ‘Dat houdt kortweg in dat zowel regen- als afvalwater in eenzelfde rioolbuis worden ­afgevoerd. We streven ernaar om waar mogelijk deze twee stromen te ­scheiden. Dan gaat

Arie van der Vlies Directeur Bestuurszaken en Kennismanagement Waterschap Hollandse Delta

Jerôme Schepers

ruik- en zichtbaar. Alleen motmuggen en de huiskikkers van het gemaal zijn hier in hun element. ‘We vinden werkelijk van alles in het riool’, lacht hij. ‘Van rollen tapijt tot pakken luiers. Ongelooflijk hoe bewoners dat voor elkaar krijgen.’ Roosters zorgen ervoor dat het vuil niet in het gemaal terechtkomt. Bovendien baggert Roteb het bassin met regelmaat uit. ‘Dat verdient alle respect want een fijne klus is dat niet.’ Schepers wijst naar de LEL-installatie. Een apparaat met een grappige naam maar met een zeer serieuze functie. ‘LEL staat voor Low Explosion Level. Wanneer brandbare vloeistof via putten in de weg in het riool en het gemaal belandt, geeft deze installatie een noodstop waardoor alle pompen en achterliggende gemalen meteen worden stilgezet. Hierdoor voor­ komen we dat de brandbare vloeistof in de zuivering komt en een explosie veroorzaakt.’

‘Waterschap Hollandse Delta is één van de 26 water- en ­hoogheemraadschappen in ­Nederland. Samen zijn we ­verantwoordelijk voor de water­ veiligheid. Denk aan het voor­ komen van overstromingen door het in stand houden van dijken en de duinen. We dragen zowel kwantitatief als kwalitatief zorg voor het watersysteem op gebied van grond- en oppervlaktewater. En voor het zuiveren van afval­ water. De afvalwaterzuiverings­ installatie aan de Doklaan is ­bijvoorbeeld in ons beheer. Ook voor het stedelijk waterbeheer wordt nauw samengewerkt met de gemeente Rotterdam. De ­ontwikkeling van bijvoorbeeld ­waterbergingen en groene daken is positief. Ze fungeren als buffer en daardoor hoeft er minder vaak te worden overgestort. Het over­ storten van ongezuiverd afval­ water in sloten en singels kan de waterkwaliteit aantasten en zelfs tot vissterfte leiden. Daarom ge­ ven we er ook vergunningen voor af. Als waterschap doen we daar­ naast ons uiterste best de water­ gangen, waarin overgestort kan worden, in beweging te houden. Mocht er afvalwater in terecht­ komen, dan mengt dit sneller met oppervlaktewater en stroomt hierdoor beter door. De gevolgen blijven dan beperkt.’

09:15 _ 18/10/10 _ Wolphaertsbocht

Jos Kuijpers Watermanager Rijkswaterstaat Dienst Zuid Holland ‘In het kort is Rijkswaterstaat ­verantwoordelijk voor beheer van rivieren, meren en andere grote wateren in Nederland. En wij specifiek voor het gebied vanaf de lijn Biesbosch, Gorichem en Schoonhoven naar zee. Een ­directe link met Rotterdam heb­ ben we zeker. Bijvoorbeeld via de vergunning die we waterschap Hollandse Delta geven voor lozen van gezuiverd water vanuit de ­afvalzuiveringsinstallatie aan de Doklaan in de Nieuwe Maas. ­Binnen die vergunning stellen we bijvoorbeeld eisen aan de water­ kwaliteit en de hoeveelheid stof­ fen die erin voor mogen ­komen. Veiligheid van de stad en het achterland is ook een belangrijke taak. Neem de Kop van Zuid en het Noordereiland. Die gebieden worden niet door dijken tegen eventueel extreem stijgend water beschermd. Wanneer daar ­sprake van is kunnen we de Maeslantkering, een grote storm­ vloedkering, laten sluiten om zo ook deze gebieden veilig te stel­ len. De kering gaat dicht wan­ neer het water drie meter boven NAP dreigt te komen. Maar ­gelukkig hebben we hem tot nu toe niet vaak hoeven sluiten.’

alleen het afvalwater via rioleringsbuizen en gemalen naar de waterzuivering en lozen we regenwater direct in sloten of singels.’ In ­onder andere delen van Hoogvliet, Hillegersberg, Schiebroek, ­Pendrecht en Lombardijen is begonnen met de aanleg van ‘verbeterd gescheiden stelsels’. Goedbloed: ‘Alleen het eerste licht vervuilde regenwater, met bijvoorbeeld straatvuil, wordt naar afvalwaterzuivering gepompt. De rest stroomt direct naar de singels.’ Hiervoor zijn wel twee aparte buizen nodig: één voor het afval- en één voor het relatief schone regenwater. Goedbloed: ‘En dat is meteen de reden waarom we dit bijvoorbeeld wel in nieuwbouwwijken maar niet in de hele stad kunnen aanleggen. Het is relatief duur en op sommige plekken is simpelweg ondergronds geen ruimte om een tweede ­rioolbuissysteem neer te leggen. Ook moeten bewoners in bestaande huizen twee water­ stromen scheiden. Je kunt ze moeilijk vragen even hun riolering drastisch aan te passen.’

INFO .

AFZWAKKEN EN SPREIDEN

De huidige klimaatvoorspellingen beloven voor het rioleringsstelsel zware tijden. Nog meer regen, heftiger buien. Als een dubbel buizensysteem niet voor de hele stad een optie is, hoe houden we dan onze voeten droog zonder om de haverklap over te moeten storten? Goedbloed: ‘Als we ervoor zorgen dat er bij een hevige bui niet in een keer een grote hoeveelheid water op de gemalen afkomt, kunnen we overstort zo veel mogelijk voorkomen. Het is zaak om vooral regenwater tijdelijk op te vangen en gelijkmatig in het riool af te voeren. Zo kunnen we de ‘pieken’ afzwakken en meer uitspreiden. Daarom leggen we nu waterbergingen en waterpleinen aan die water tijdelijk opvangen, bijvoorbeeld de inmiddels in gebruik genomen berging in het Museumpark, die ruim 10.000 kubieke meter aankan.’ Ook groene daken met sedumplantjes houden water vast. De waterstroom vertraagt hierdoor niet alleen, bovendien verdampt een deel van het water terug de lucht in.

openbare ruimte. En is verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van het rioolstelsel. WATERSCHAPPEN

WIE, WAT, WANNEER?

Als een van de laatste gemeenten droeg ­Rotterdam begin 2001 de verantwoordelijk­ heid voor haar singels, sloten en water­ partijen over aan de waterschappen. De ­waterschappen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het oppervlaktewater en de ­goede werking van de zuiveringsinstallaties. De gemeente moet ervoor zorgen dat het grondwater geen probleem vormt voor de

De gemeente Rotterdam heeft te maken met drie waterschappen: Het Hoogheemraadschap van Delfland ­beheert het water ten westen van de Delfs­ havense Schie, Delftse Schie en Doenkade. Het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard beheert de opper­ vlaktewateren ten oosten van deze grens. Waterschap Hollandse Delta is verantwoor­ delijk voor het oppervlaktewater ten zuiden van de Maas.

Daniël Goedbloed

42/43

Bewoners kunnen voor allerlei informatie over water bij het speciale Waterloket terecht. Daar kunnen ze ook vragen stellen over hun individuele rol in dit proces. ­Schepers geeft alvast een voorproefje: ‘Steeds meer Rotterdammers plaveien hun tuin met tegels en beton. Regenwater loopt hierdoor moeilijk weg en komt vooral in het riool ­terecht. Een strook aarde, gras of grind laat meer water direct de grond inlopen.’ Om de gemalen verder te ontzien, kunnen bewoners bakvet beter in de vuilnisbak gooien. Schepers: ‘Spoel ook geen vochtige doekjes door het toilet. Die breken moeilijk af en kunnen zelfs de gemaalpompen laten vast­ lopen. Daar kan een prijskaartje van duizenden euro’s aan hangen.’ BLIJVEND DROGE VOETEN

Goedbloed vult aan: ‘Goed beheer en onderhoud van ons rioolstelsel is van cruciaal ­belang. Het gemeentelijke rioleringsplan legt hiervoor de basis. Wie beheert er wat?

RIOOLHEFFING

Rioolheffing is een zogeheten doelbelasting. Een belasting die door de gemeente geheven wordt voor het gebruik van de riolering. ­Aanleg en beheer ervan is een gemeentelijke taak. Deze taak wordt grotendeels bekostigd via de rioolheffing.

Welke maatregelen nemen we op korte en langere termijn? Wat zijn mogelijke gevolgen voor het milieu en hoe kunnen we ­problemen voorkomen? Het stellen van deze vragen is belangrijk. Nu maar ook voor de toekomst.’ De gemeente, stedenbouwkun­digen, grootstedelijke economen en waterschappen hebben samen het ‘Waterplan 2 Rotterdam’ opgesteld. Dit gaat in op de ­kwaliteit en kwantiteit van oppervlakte-, en grondwater en hoe de partijen dit samenwerkend in goede banen kunnen ­leiden. ‘En niet minder belangrijk: dat we gezamenlijk werken aan water voor een ­aantrekkelijke stad om in te wonen, ­werken, studeren en uit te gaan’, benadrukt ­Goedbloed. ‘Klimaatverandering is een ­geleidelijk ­proces. Het Rotterdam Climate Initiative heeft als doel gesteld dat Rotterdam in 2025 klimaatbestendig is. Daarna kunnen we meegroeien met de situatie dan. Om er zo zeker van te zijn dat we droge ­voeten ­hebben én houden.’

vast te leggen, vooral nu steeds duidelijker wordt dat het klimaat verandert. Voor Rotter­ dam kan die verandering grote gevolgen ­hebben. Om de stad 'waterproof' te maken moet de waterberging, de waterkwaliteit en de bescherming tegen het water op een ­andere manier worden aangepakt.

WATERPLAN 2 rotterdam

Het Waterplan 2 Rotterdam kent als ondertitel ‘Werken aan water voor een aantrekkelijke en economisch sterke stad’. Het plan beschrijft in hoofdlijnen hoe de gemeente Rotterdam en de waterschappen tot 2030 willen omgaan met het water in de stad. Het is nodig om dat

rotterdam.nl/waterloket rotterdamclimateinitiative.nl waterplan.rotterdam.nl

Hugo Gastkemper Directeur Stichting Rioned ‘Stichting Rioned is de koepel­ organisatie voor stedelijk water­ beheer. We ondersteunen onder ­andere Rotterdam bij haar ­gemeentelijke taken op het ge­ bied van afval-, hemel- en grond­ water. We bieden een platform voor ­iedereen die professioneel met ­riolering bezig is. Denk dan aan de gemeenten en de water­ schappen maar ook aan de ­provincies, het ministerie van ­infrastructuur en milieu en het bedrijfsleven. Bijvoorbeeld aan­ nemers, inspectiebedrijven en stedenbouwkundigen. Naast het organiseren van netwerkbijeen­ komsten verzamelen we binnen ons kenniscentrum gegevens over nieuwe ontwikkelingen. En we bundelen de bestaande infor­ matie zo slim mogelijk. We stel­ len dit uiteraard ter beschikking aan alle participerende partijen. Verder vragen we bij het publiek aandacht voor het belang van goede riolering, bijvoorbeeld met de speciale website riool.info. Het riool houdt ons immers gezond, houdt onze voeten droog en draagt bij aan het beschermen van het milieu. We bieden geen kant-en-klare oplossingen maar zorgen wel voor de nodige ­kennis, die iedereen naar zijn of haar eigen situatie kan vertalen.’

12:00 _ 19/10/10 _ Westersingel

Rotterdams . bekendste . merk . In Museum Boijmans Van Beuningen zoef je in een paar uur van vroegmiddeleeuwse werken naar hedendaagse kunst. Met een collectie van ruim 140.000 objecten en zo’n 25 tentoonstellingen per jaar heeft het kunstbolwerk aan de Maas voor elk wat wils. Of zoals directeur Sjarel Ex het omschrijft: ‘We zijn een museum dat soms piep-piep-knor en confronterend is, maar ook een uitgekristalliseerd en gewaardeerd aanbod brengt.’

44/45

12:00 _ 19/10/10 _ Westersingel

Museum Boijmans Van Beuningen is populair onder kunstminnend Nederland. Het publiek heeft dan ook massaal ­gestemd op het museum in de BankGiro Loterij Museumprijs 2010. Een spannende strijd tussen drie musea, waarin ­Boijmans volgens Ex pas laat in actie is gekomen om zijn achterban een beetje op te porren. Ondanks dat is het ­kunstmuseum met 42,6 % van de stemmen winnaar van de ­Museumprijs 2010. Hieraan is een bedrag van € 100.000 ­verbonden. Wat gaat het museum doen met die ton? Voor het publiek

‘Honderdduizend euro is ontzettend veel geld’, vertelt Ex ­enthousiast. ‘We willen graag een boek maken over Dirk Hannema, één van Boijmans’ belangrijke directeuren. Maar we kunnen het ook gebruiken om op elk uur van de dag onze tekeningen- en prentencollectie toegankelijk te maken. Door de week is het al mogelijk om bij het Prentenkabinet op een belletje te drukken om je favoriete prent of tekening op te vragen. Een medewerker toont je die dan vanachter glas. We hebben nog mensen nodig die dat ook in het ­weekend doen. De prijs gaat dus sowieso naar iets voor het publiek.’

Rotterdams . bekendste . merk .

Boijmans trekt dit jaar waarschijnlijk tussen de 250.000 en 300.000 bezoekers. Hoe haalt het museum mensen binnen, die niet zo makkelijk een museum inlopen? ‘Bijna alle ­Rotterdammers kennen Museum Boijmans Van Beuningen. ‘Dat gebouw met die toren’, hoor ik vaak. En daar zijn we ­natuurlijk trots op. Maar we zijn ons er ook van bewust dat niet iedereen hier zomaar naar binnenstapt. Met Boijmans Televisie, dat uitgezonden wordt op RTV Rijnmond, laten we op een prikkelende en humoristische manier zien wat er allemaal in ons museum gebeurt. Samen met RTV Rijnmond, het ROtheater en lokale creatieven maken we uitzendingen waarin je bijvoorbeeld de technische dienst een tentoon­

46/47

stelling ziet opbouwen. Of we volgen een rondleiding op zaal. Maar ook kunstenaars die iets vertellen over een kunstwerk. We geven de kijker een indruk van onze binnenkant. We hopen natuurlijk dat kijkers nieuwsgierig worden en ons eens een bezoekje brengen.’ Het museum floreert

Tijdens een kennismakingsgesprek vroeg Antoinette Laan (wethouder Kunst en Cultuur) de museumdirecteur of hij eens voor haar op papier wilde zetten wat het ­museum eigenlijk doet voor de stad. ‘Ik vond dat zo’n prikkelend verzoek, dat ik gelijk een aantal collega’s heb gebeld om hierover mee te denken. Tot onze schrik werd het een hele lijst’, lacht Ex. ‘Er komen hier bussen vol scholieren, mensen die meedoen aan een symposium, opa’s en oma’s die met hun kleinkinderen een workshop volgen. En alle Rotterdamse kids leiden we rond. In het museum wordt enorm genoten. Bezoekers blijven hier lang en knopen er vaak een overnachting aan vast. We zijn we het meest bekende merk van Rotterdam en daarmee een economische motor van de stad. Verder ­zitten onze cursussen altijd vol, bezoeken ruim 500.000 ­mensen onze website en wordt ons eigen webchannel ‘ArtTube’ heel goed bekeken, ook internationaal. Het museum floreert.’ En dan zegt hij lachend, maar ook een beetje beschaamd: ‘Eigenlijk hoor je dit niet over ­jezelf te zeggen.’ Ook Ex volgt de felle discussies over de vermindering van subsidies voor kunst en cultuur. ‘Dankzij de basis die de gemeente legt, doen we al deze dingen. Maar het idiote is dat 45% van onze uitgaven al wordt betaald door ­particulieren stichtingen en fondsen. Met de 9,8 miljoen euro van de gemeente betalen we onze basiskosten. Denk aan lonen van onze medewerkers, huur aan het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam, het beveiligen van onze kunstschat en andere vaste lasten. Maar het geld voor activiteiten, ­aankopen, tentoonstellingen en workshops komt uit de portemonnee van derden. Dat is bijna zeven miljoen per jaar. Hoger kan niet. En daar zijn we ontzettend trots op. Als de gemeente in de bijdrage snijdt, kukelt ook dat bedrag naar beneden. De gemeente moet keuzes maken, maar ik denk niet dat deze stad ­zonder een bloeiend kunstleven kan.’ Vrekken en Vlamingen

Voor mensen met een smalle beurs is het museum elke woensdag gratis toegankelijk. ‘Rotterdammers investe-

boijmans.nl

ren al generaties lang via de belasting in ons museum. Daar mogen we best wat voor terugdoen’, vindt Ex. ‘Daarom zijn we één dag in de week gratis open. Die dag is inmiddels zo populair dat het soms té druk wordt. Er lopen dan niet alleen maar bezoekers met een smalle beurs rond. Ook vrekken en Vlamingen komen hier op woensdag naartoe en zijn dan zogenaamd heel verbaasd dat het gratis is. Voor jongeren tot en met 18 jaar is het ­museum trouwens elke dag gratis toegankelijk.’

‘Iets boven de bank hangen mag natuurlijk niet’ De museumcollectie is over de hele wereld bekend. Het publiek komt voor topstukken als ‘De toren van Babel’ van Pieter Bruegel, ‘Petite danseuse’ van Edgar Degas en ‘Couple aux têtes pleines de nuages’ van Salvador Dalí. Maar ook voor de bijzondere garderobe van het museum, ontworpen door Wieki Somers of het sculptuur ‘Screw Arch’ van Claes van Oldenburg in de tuin. Wat zou Ex zelf graag boven zijn bank willen hangen? ‘Eerst moet ik even zeggen dat het niet mag en we het dus ook nooit doen. Maar fantaseren mag wel en dan word ik ook meteen erg gretig. Dus het liefst elke week een ander werk. Maar mijn keus van de dag is een groot werk van Frank Stella. Het is een later, wilder werk dat heel mooi zou staan boven mijn bank. Die moet ik dan wel een eindje van de muur halen om niet steeds mijn hoofd aan Stella te stoten.’ Het kantoor van Ex is licht en transparant en bevindt zich in het nieuwbouwgedeelte aan de Westersingel. Heeft hij een favoriete plek in het gebouw? ‘Als ik door het museum loop, ga ik altijd even op de groengrijze bankjes zitten in de kleine houten kabinetjes van de Van der Steur vleugel. Dat zijn zulke mooie ruimtes en de lichtinval is daar prachtig. Maar ik kom ook graag in het grote net van Pipilotti Rist, om wat video’s te bekijken. Dat is het leuke aan dit gebouw. We gebruiken het zo ­dynamisch dat er steeds weer nieuwe favoriete plekken ontstaan.’

arttube.boijmans.nl

14:51 _ 27/10/10 _ Waalhaven

Het geluid van Het is de wereld van de loodsen, sjouwers en sjorders. Bikkels en doordouwers. Vrachtwagens met containers rijden af en aan. Kranen beladen vrachtschepen. Hier is ‘niet lullen, maar poetsen’ uitgevonden en wordt nog iedere dag geleefd. De ­Rotterdamse haven is de motor van de ­Nederlandse economie. Een motor die ­altijd draait. Vierentwintig uur per dag, ­zeven dagen in de week. 13:05 uur Wachtende vrachtwagenschauf­ feurs. Vingers trommelen op het dashboard. Een opengeslagen Telegraaf. De vrachtwa­ gens staan leeg. Een kilometer verder laadt een kraan containers. Het gaat snel maar de aanvoer van vervoer is niet bij te benen. In snackbar ’t Hoekie bestelt een wachtende bierbuik een spiegelei. ‘Das warten liebe ich nicht.’ De Pool staat als 14de in rij. ‘Und noch eine kipcorn bitte.’ De dame achter de kassa heeft een stem waar een volwassen haven­ arbeider jaloers op is. Het resultaat van 50 jaar zware shag. 14:35 uur Onafgebroken gerinkel. ’Goede­ morgen Hanjin shipping, kan ik u helpen?’ Buiten in de motregen halen de loodsen de

containerboten binnen. Hier verwerken ze de lading administratief. Aankomstenberichten worden via de digitale snelweg naar de klant gestuurd. Zij zijn het die de oneindige toe­ stroom van vrachtwagens, wagons en binnen­ vaartschepen met een druk op de knop op gang brengen. Iedere logistieke beweging sluit naadloos aan op de andere.

ANWB: ‘Er staat momenteel meer dan 400 kilometer file en het is daarmee een uitzon­ derlijk drukke avondspits.’ Een trekker seint met zijn lichten. Een boze bestuurder met zijn middelvinger. De dag was druk en heftig. In deze wereld bestaat geen reflectie en het duurt nog drie dagen tot het weekend is.

OUDE DOOS, NIEUWE DEAL

18:45 uur Honderden lichtjes dansen op het water. Een fluoriserend veiligheidsvest coör­dineert containers die als theezakjes ­bungelen tegen de skyline van Rotterdam. Een dof geluid van ijzer op ijzer klinkt door tot de kleine woonwijk Heijplaat achter de haven. Alles went. Opa laat zijn hond uit. Kraag op, handen in de zakken. De lichte mist maakt er een sprookje van. Het verhaal van de duizend lichtvliegjes en eenogige kraanvogels.

LICHTVLIEG EN KRAANVOGEL

16:00 uur Een eeuw geleden was het de feestzaal voor de medewerkers van de RDM. Het bedrijf waar ooit de ‘ss Rotterdam’ is ­gebouwd. Nu is het het sfeervolle café-­ restaurant Courzand. Bij binnenkomst stap je in een wereld van havenattributen, in de loop der jaren meegebracht door gasten. Als je stil bent klinken de stoere verhalen van de snelle jongens en de hardwerkende technici die ­Nederlands trots dagelijks een boost ­gaven. Achterin vier mannen in pak. Ze schudden handen. Een nieuwe deal in de haven. 17:15 uur De weg naar de A15 staat vast. ­Regen slaat op de voorruit. Lies Hout van de

01:00 uur Een schip stuurt langzaam de ­haven in. Opgepikt door het havenbedrijf vindt het haar juiste bestemming. In deze hoek van de wereld is het enige geluid de Maas die de stad met het grote water verbindt. Het is een spannend moment. De haven probeert haar rust te vinden. Ze maakt zich op voor een

24 uur in... _ 48/49

ijzer op ijzer nieuwe dag, terwijl op de achtergrond de ­katrollen blijven sjorren aan veertig-voet ­containers. Een kapitein start de grote ­motoren van zijn Russische vrachtschip. Het ­gevecht tussen dag en nacht wordt hier breed uitgevochten. Door de regen en mist heeft de ­Euromast haar grootsheid verloren. Een halve mast torent boven de stad uit. ENERGIE OP 8200

06:45 uur Een oranjeroze gloed komt op ­achter de twee nieuwe energiecentrales in ­haven 8200. Veiligheidshelm en een vest. ­Zonder die twee kom je de landtong niet op. Een binnenvaartschipper draait zijn schip richting de kade. Een kraan wacht geduldig. Een beveiliger van Veritas staat haar man­ netje. Ze is bekend op dit terrein. Iedereen groet haar. Automatische wagentjes zonder bestuurder rijden af en aan. Ze brengen ­containers vanuit de stack naar de kranen aan de kade. 07:15 uur De zichtbaren zijn slechts het topje van de ijsberg. Onderin het ruim van een ­Chinees vrachtschip staan er nog veel meer. Het zijn de sjorders die de containers vast­

zetten voor komende stormen en onverwachte bewegingen op een woeste zee. Levensge­ vaarlijk werk. Dit zijn de echte mannen. Dikke jassen, zware schoenen, van kou verweerde gezichten. De wind vanaf het water neemt toe. Net als het licht van de opkomende zon. STAR WARS

08:30 uur De Straddle carriers lijken recht­ streeks te komen uit een futuristiche film van Steven Spielberg. Ze bewegen zich zijwaarts over het terrein. Ze rijden letterlijk over vracht­ wagens heen om containers van de lader te halen of om ze erop te zetten. Ze hebben een enorme draagkracht. Reden voor de chauf­ feurs om de wagen te verlaten als een carrier komt laden of halen. ‘Ze tillen je met wagen en al op’, vertelt Hans. Shaggie, tattoo op de linkerarm. ‘Ik rijd vandaag twee of drie keer heen en weer. Amerikaans rundvlees.’ Twee laadstations verder een gepimpte truck met op de achterkant een tekening van vrouw­ lief. Een reus van een chauffeur met een klein hartje knikt kort. ‘Koud he?’ Hans lacht: Koud? Als een ijsbeer komt vragen om een winterjas, dan is het pas koud.’

08:00 uur De ramen rondom bieden uitzicht over het hele terrein. Alsof het nodig is. Vijf, zes computerschermen per medewerker ­monitoren het hele terrein. Van schip tot de manloze wagentjes, van container tot ­beveiliger. Een stevige vent vloekt hardgrondig. Zijn dienst om een schip te controleren, valt ­samen met zijn lunchpauze. In deze wereld pakt men elkaar niet met zijden handschoe­ nen aan. Kwestie van jezelf staande houden. Anders hoor je hier niet. WAKKER NAAR BED

09:30 uur De uitgeslapen cargadoors en ex­ pediteurs hebben de eeuwige file getrotseerd. Op warme kantoren starten ze hun systemen op. Met een entertoets, een telefoontje, Bill of lading of connossement begint het hele proces weer opnieuw. Chauffeurs verzamelen zich op dezelfde plek. ‘t Hoekie maakt zich op voor weer een nieuwe dag kroketten en beren­klauwen. De nachtploeg van 8200 ­verlaat het terrein. Tien uur ‘s ochtends... Op tijd naar bed.

15:00 _ 26/10/10 _ Wijnhaven

Column Henk Strijdhaftig

‘Rotterdam is een echte freerunstad, robuust en ‘build to last’. Freerunning is vloeiend ge­ bruik maken van je omgeving. En daar is deze stad heel erg geschikt voor. Soms zijn mooie spots ineens verdwenen, maar er komt altijd weer iets anders voor in de plaats. Dat vind ik heel inspirerend. DE RUIMTE

Freerunning is niet zo’n toegankelijke sport. Daarom is het belangrijk dat runners zich kun­ nen verzamelen. Want hoe kom je anders in de scene en weet je waar de gatherings zijn? Het tijdelijke Freerunpark aan de Motorstraat op Rotterdam Zuid was een echte ontmoe­ tingsplaats. Ik heb er heel wat nieuwe runners ontmoet. Veel van die gasten komen uit ­Barendrecht en de Beverwaard. Uit verveling zijn ze op zoek gegaan naar iets om te doen en kicken op freerunning. Ik hoop dat we snel een nieuwe permanente plek krijgen. Want freerunners zijn dedicated aan hun sport en het is jammer als al die jongeren weer uit de scene verdwijnen.

NATURAL HIGH

Voor freerunning heb je niets nodig en dat is de charme van deze sport. Iedereen kan het leren. Uitdagingen genoeg dus voor alle Rot­ terdamse jongeren. Op YouTube staan film­ pjes van de beste freerunners ter wereld. Kijk ernaar, maar begin vooral op je eigen niveau. Het is niet erg als je bang bent. Angst is ge­ zond en het houdt je scherp. Pas als die over­ heerst, wordt het gevaarlijk.

De sport is explosief. Een sprong kost heel veel energie. Maar door al die adrenaline die door je lijf giert, raak je in een natural high. Freerunners hebben respect voor hun omge­ ving. We slopen nooit iets tijdens een run. Je schat altijd in of iets stevig genoeg is voor een sprong, vault of catleap, want anders bezeer je jezelf. Dat klink misschien onromantisch, maar het maakt het wel veilig. En dat allemaal voor de flow.’

Henk Strijdhaftig Is de bekendste freerunner van Rotterdam. Voor muziekzender TMF maakte hij ‘Freerunning the ­basics’, een programma waarin hij zes jongeren de beginnerstrucs leerde van zijn sport. Verder heeft Henk sponsorcontracten bij het sportmerk K-Swiss en de energiedrankfabrikant Go Fast. Met zijn team Unleashed maakt hij filmpjes en geeft hij demon­ straties door het hele land. Zijn grootse wens is het realiseren van een freerun-faciliteit in Rotterdam.

16:43 _ 20/12/10 _ RTM#6 _ DEC 2010

16:43 _ 20/12/10 _ RTM#6 _ DEC 2010

16:43 _ 20/12/10 _ RTM#6 _ DEC 2010

GASTCOLUMN: HENK STRIJDHAFTIG

24 UUR IN… DE HAVEN

PORTRET: SJAREL EX

DE VOETEN DROOG

VAN POTJE VOETBAL NAAR OPLEIDING

STADSTRIP: DORPSWANDELING DOOR DE STAD

CONTROL ROOM: NOG OPTIMALER ONDERNEMEN

#6

dec 2010

gemeente rotterdam

relatietijdschrift