11.
York Rite - Primaire hogere graden - Knights Templar - Appendant bodies - Paramaçonnerie
Primaire hogere graden In de Verenigde Staten worden de hogere graden georganiseerd door twee grote systemen, de York Rite en de Scottish Rite. De laatste werd besproken in het vorige hoofdstuk. De York Rite, ook genaamd American Rite, is in de USA een geheel van vijftig rituele systemen van de blauwe maçonnerie (één per staat) voor blanke mannen, en van tien systemen van hogere graden. De ritus verwijst naar de beginselen geformuleerd door een reeks bekende vrijmetselaren, vooral B. Franklin, H. Price, G. Washington, A. Mackey, T.S. Webb en A. Pike. De Amerikaanse Ritus is deïstisch, ambachtelijk, met uitgebreide lectures (toespraken). De ceremoniën worden herhaaldelijk onderbroken om te bidden. De verklaring van de symbolen (emblems) is vooral moraliserend. En men kent een vaste betekenis toe aan elk symbool (die aldus, volgens Europese normen, ophouden een symbool te zijn). Vanwege het groot aantal Amerikaanse maçons (meer dan alle andere landen samen) is de York Rite veruit het meest beoefend in de wereld. Ook in Nederland, Japan en Canada wordt met dit systeem gewerkt. Evenals in tal van Amerikaanse militaire loges en jurisdicties over de hele aardbol verspreid. Buiten de USA kan de organisatie sterk verschillen, bv. door slechts een deel van de graden in te richten of ze in andere koepels onder te brengen. Ook kan de benaming sterk verschillen; zo heet de Amerikaanse Knights Templar in Ierland The Military Order of the Temple. In de USA staan de hogere gradenstelsels in één hiërarchisch verband. De basis (primaire hogere graden) wordt onderverdeeld in vier Capitular degrees (kapittelgraden), drie Cryptic
degrees (cryptische graden) en drie Chivalric orders (ridderlijke orden). Het geheel wordt overkoepeld door een York Rite College. De vier Capitular degrees zijn (achtereenvolgens): Mark Master (Merkmeester), Past Master (Oudmeester / Gewezen Achtbare Meester), Most Excellent Master (Meest Excellente Meester), Royal Arch (Koninklijk Gewelf). De vier graden worden ook red degrees (rode graden) geheten. De voorzitter van de werkzaamheden heet hier High Priest (hogepriester); de hogepriesters vormen samen de „stoelgraad‟ van High Priesthood. De graad van Past Master, oorspronkelijk toegekend aan gewezen voorzittend meesters van de blauwe loges, wordt vandaag nog zelden uitgevoerd. In de Most Excellent Master Degree bouwt men verder op het thema van de Tempel van Salomo, nl. de wijding van het Heilige der Heiligen en de installatie van de Ark des Verbonds – een voltooiing van de graad van Merkmeester. Op de inhoud van de eerste en de vierde graad komen we in het volgend hoofdstuk nog terug. ….. Na de Royal Arch kan men in de Verenigde Staten overstappen naar de drie Cryptic Degrees, (achtereenvolgens) Royal Master (Koninklijk Meester), Select Master (Uitverkoren Meester) en Super Excellent Master (SEM, Super Excellent Meester). Ongeveer de helft van de RAmasons in de USA wordt lid van de Cryptic Rite. Er bestaat hier een General Grand Council sedert 1870, maar men vindt reeds sporen vanaf 1819 in Connecticut. De eigenlijke oorsprong ligt in de Franse Rite de Perfection van de 18e eeuw. In sommige jurisdicties spreekt men van de Order of the Silver Trowel (zilveren troffel). De rituele uitwerking van de cryptische graden in de USA wordt toegeschreven aan Jeremy L. Cross (1783-1861), een leerling van de gekende rituelist Thomas Smith Webb. De graden bouwen verder op het thema van een geheim gewelf onder de Tempel van Salomo. De benaming „cryptic‟ verwijst naar dit gewelf (vgl. crypte), dus niet naar een of ander geheim. Men werkt gewoonlijk in de Select-graad; de derde wordt als een soort eregraad beschouwd. In een groeiend aantal jurisdicties worden de graden (en zeker de derde) toegekend tijdens table councils. De Council of Royal Masters wordt voorgezeten door de Thrice Illustrious Master. Tijdens de verheffing van een kandidaat speelt hij de rol van Koning Salomo. De Verheffing speelt zich o.m. af rond de constructie van de Ark des Verbonds en rond het Nieuwe Woord. Er is een diepgaande meditatie over de dood, die van deze verheffing “a powerful piece of ritual” (aldus Alan Trotter) maakt. Aan de toekomstige Select Master wordt uitgelegd dat het geheime gewelf eigenlijk het negende en laatste gewelf is van een onderaardse gang, die het paleis van Salomo verbindt met de Tempel. In dit gewelf werd een copie bewaard van alle schatten in het Heilige der Heiligen, en o.m. van de Ark. In deze ruimte ontvangen de 24 bouwers uit Gebal alle geheimen van de Meester-Vrijmetselaar en worden aldus Select Master. Op het eind wordt de
kandidaat door acht bogen geleid (terwijl hij vier stappen doet en vier tekens maakt van vorige graden), waarna hij onder de negende de Verheffing ontvangt. De aanvullende graad van Super Excellent Master wordt toegekend tijdens een dramatisch rituaal dat verwijst naar de belegering van Jeruzalem en de verwoesting van Salomo‟s tempel door de Babylonische koning Nebukadnessar. Sterke nadruk op de geometrische symboliek, vergezeld van een religieuze interpretatie. Deze verheffing wordt geleid door de Most Excellent Companion Gedaliah. Voorzitters en oud-voorzitters van de cryptische graden komen bijeen in een stoelgraad (chair degree): Thrice Illustrious Master Degree.
Knights Templar Derde (en laatste) soort primaire hogere graden in de USA is het trio der Chivalric Orders (ridderlijke orden): Order of the Red Cross, Order of Malta, Order of the Temple. Plus twee stoelgraden: Knight Crusader of the Cross (Ridder Kruisvaarder van het Kruis), Sovereign Order of Knights Preceptor (Soevereine Orde van Ridders-Preceptoren). De symboliek van de kruistochten staat hier dus vooraan. En dit kenmerk vertaalt zich in de toetredingsvoorwaarden: men zal niet alleen de kapittelgraden bezitten, maar ook een overtuigd christen zijn. Het christelijk en tempeliersgehalte is enigszins te vergelijken met de laatste graden van het ecossisme en met de Rozekruisers. De Order of the Red Cross kan men best zien als een voorbereiding op de twee (belangrijker) graden van Malta en van de Tempel. De achtergrond is de constructie van de tweede tempel en de rol daarbij gespeeld door de joodse prins Zerubbabel en de Perzische koning Darius. Het ritueel gebeurt symbolisch op drie locaties: het Sanhedrin te Jeruzalem, de brug over de grensstroom, het hof van Darius. Er wordt uitvoerig geciteerd uit Ezra (hfst. 3, 4 en 5). De nadruk ligt op de kracht van de Waarheid; het Grote Woord is dan ook Magna est Veritas, et praevalebit (de waarheid is groot, en ze zal zegevieren). In de Chapter House voor de installatie van een Knight of Malta staat een pentagonale (vijfzijdige) en een octagonale (achtzijdige) tafel. Er staan ook banieren van de H. Johannes en van Malta. De eerste tafel heeft te maken met de Mediterranean Pass, de vijfvoudige weg van de orde (via Candia, Rhodos, Cyprus, Palestina en Malta) die parallel loopt met de levensweg van Christus: geboorte, leven, dood, verrijzenis en hemelvaart (en ook met de vijf wonden van Christus). De kandidaat wordt tijdens een eerste fase in de Guard Room een Knight of St. Paul (Ridder van de H. Paulus); de Chaplain leest de „Handelingen van de Apostelen‟ (hfst. 27 en 28), het Paswoord luidt “Fear not, Paul!”. De octogonale tafel wordt uiteraard bekleed met het achtpuntige Kruis van Malta, hetgeen o.m. verwijst naar de Acht Zaligheden en naar de acht Tongen (talen, provinciën) waarin de Maltezer Orde was verdeeld. De Priorij wordt geopend en gesloten met 33 slagen. Er bestaat geen enkel verband met de historische Orde van Malta, erkend door Rome.
De Knights Templar of Order of the Temple is de graad waar het in de USA allemaal om draait. Het christelijke thema, het christelijk voorkomen, het christelijk militantisme en de christelijke taal liggen hier duidelijk goed in de markt. Evenals bij andere christelijke orden is het centrale motief ontleend aan de „Brief aan de Efeziërs‟ van Paulus: “Zoek uw kracht bij de Heer en zijn almacht. Leg de wapenrusting Gods aan om te kunnen standhouden tegen de listen van de duivel … bekleed met het harnas der gerechtigheid … de voeten geschoeid met ijver voor het evangelie van de vrede … hanteer het grote schild van het geloof … neem de helm van het heil en het zwaard van de Geest …” (6:10-17). Er wordt een ridderlijke, dus militaire taal gesproken. Het veronderstelt strakke houdingen, korte commando‟s, een tuniek, gedoe met zwaarden, dignitarissen met militaire titels. De kandidaat, die eerst als pelgrim naar het H. Graf moet reizen, wordt daarna als krijgsman op kruistocht gestuurd en reist ten slotte langs de afgronden van de dood. In een tweede deel volgen de ridderslag en de bekleding met de ridderlijke regalia. De ceremonie grijpt plaats in een kapel van de Orde. De grote symbolen: Drie Grote Lichten (Petrus, Jacobus, Johannes), Schedel met doodsbeenderen, Lam (paaslam), Duif (H. Geest), Haan (waakzaamheid). De eindbestemming is het Hemelse Jeruzalem. Het vaandel van de Orde heet Beauséant/Baucent (onder zwart, boven wit – ook: sable et argent); de naam verwijst naar de strijdkreet “A moi, beau Sire! Beaucéant à la rescousse!”. De zwart-witte tegenstelling staat voor ridderlijke waarden zoals kracht en moed vs. zuiverheid en kuisheid. De Knights Templar vergaderen in Preceptorijen, voorgezeten door een Preceptor. Op lokaal vlak is men verenigd in een Commandery, op staatsniveau in een Grand Commandery en nationaal in de Grand Encampment of Knights Templar (Groot Kampement van de Tempelridders). De voorzitter heet Eminent Commander. In Chicago bestaat een Commandery of Research („Albertus Magnus‟, n° 92). Belangrijkste rituele periode is Pasen (zoals bij de Rozenkruisers). Veel liefdadigheid. De handtekening van een KT wordt voorafgegaan door een of ander kruisteken, afhangend van de behaalde graad. De jaartelling begint in 1118, stichtingsjaar van de Tempelorde, het jaartal begint met A.O. (Anno Ordinis, jaar van de orde).
Appendant bodies De bovenstaande primaire hogere graden vormen in de York Rite van de USA de ruggengraat van een uitgebreide organisatie van secundaire hogere graden. Maar, opgelet, men kan hier snel verloren te lopen: de maçonnieke literatuur en het internet scheppen verwarring, omdat (zoals hoger opgemerkt) buiten Amerika tegenhangers van de York Ritus bestaan met (kleine tot grote) afwijkingen qua inhoud en organisatie. Idem voor kleinere organisaties in de USA zelf. We beperken ons tot de USA-mainstream. De secundaire graden worden meestal appendant bodies (toegevoegde korpsen) geheten. Men kan toetreden, wanneer men al lid is van de York Rite. De meeste zijn invitational, men moet
als kandidaat worden voorgedragen; ze kennen dus een ledenbeperking. Diverse stelsels vallen binnen deze categorie; de meest voorkomende worden afgekort als AMD, RCC, HRAKTP en CBCS. De York Rite kent elf Allied Masonic Degrees (AMD, Geallieerde vrijmetselaarsgraden): 1. Order of Saint-Lawrence the Martyr (Orde van Sint-Laurens de Martelaar), 2. Knight of Constantinople, 3. Grand Tiler of Solomon (Grote Dakdekker van Salomo), 4. Excellent Master, 5. Master of Tyre (Meester van Tyrus), 6. Architect, 7. Grand Architect, 8. Superintendent, 9. Ye Antient Order of the Corks, 10. Royal Ark Mariner (RAM, Koninklijk Bootsman van de Ark), 11. Order of the Secret Monitor (Orde van de Geheime Opziener). De opname geschiedt door een Council die uit max. 27 leden bestaat. Er zijn enkele goed geconstrueerde (soms erg oude) rituelen, maar het geheel rammelt. De graden 10 en 11 worden in het volgend hoofdstuk besproken. Drie graden worden toegekend door het Conclaaf van de Red Cross of Constantine (and Appendant Orders) (RCC, Rode Kruis van Constantijn en Bijgevoegde Orden): Knight of the Red Cross of Constantine, Knight of the Holy Sepulchre (Ridder van het Heilig Graf), Knight of St. John the Evangelist (Ridder van Sint-Jan de Evangelist). De orde en de eerste graad zijn genoemd naar de Romeinse keizer Constantinus, die zich ca. 312 tot het christendom bekeerde. Men spreekt ook van „de maçonnieke en militaire orde van het Rode Kruis‟- het teken is IHSV (In Hoc Signo Vinces, ge zult overwinnen onder dit teken; met „teken‟ wordt het christelijk kruis bedoeld). De tweede graad stoelt op de drie dagen tussen kruisiging en Opstanding van Christus; de kandidaat treedt dan op als wachter bij het H. Graf. De oprichting van de Johannieter Orde steunt de derde graad; kandidaten leggen de gelofte af dat ze zullen werken in het teken van de Drievuldigheid. Tweede en derde graad worden meestal als appendant orders van de Red Cross beschouwd (en vaak in één zitting uitgevoerd). Tempelridders die voorzittend meester van een blauwe loge zijn geweest kunnen lid worden van de Order of the( Holy Royal Arch) Knight Templar Priests (HRAKTP). De graad van Knight Templar Priest is van Ierse oorsprong, verschijnt in 1812 te Newcastle-upon-Tyne en in 1829 te Rhode Island (USA). In Nederland zijn er Tabernakels sedert 1984. Hoofdzetel te York. Men vertrekt van het feit dat er in de Tempelorde naast een militaire tak ook een geestelijke bestond. De kandidaat is nog steeds een pelgrim op weg naar het Hemelse Jeruzalem. Hij wordt langs Zeven Zuilen (van de Wijsheid) geleid en moet een rots splijten met zijn Staf van Geloof. De Preceptor ontvangt hem in naam van Melchisedech. De Apokalyps (de Zeven Zegels) speelt een grote rol. De Knights Templar met een grote staat van dienst kunnen zich nog vervolmaken in de Holy Order of Knights Beneficent of the Holy City, erfgenaam van de Franse orde „Les Chevaliers Bienfaisants de la Cité Sainte‟ (CBCS), die in 1782 werd opgericht tijdens het Convent van Wilhelmsbad op de ruïnes van de Strikte Observantie. Vier hogere graden: Scottish Master of St. Andrew, Perfect Master of St. Andrew, Squire Novice, Knight Beneficent of the Holy City. De vierde graad handelt over de Tempel van Salomo, de vijfde (ook 4b genaamd) over het Verloren Woord, de zesde over tempelridders en oude wijsheid, de zevende over de religieuze weg naar de verlichting. De zevende wordt weleens beschouwd als het neusje-van-de-zalm
onder de maçonnieke riddergraden, want verwant met een monnikenwijding. De Soldiers of Christ worden bekleed met allerlei ridderlijke regalia en opschriften (zoals “Perit ut vivat”, hij vergaat om te leven). Elke nieuwe ridder ontvangt een nieuwe naam beginnend met „Eques a‟ en gevolgd door een typische karaktertrek (zoals bij de Rectifié, cf. volgend hoofdstuk). ….. Er bestaan in de USA nog tal van andere kleine stelsels van hogere graden, vrijwel steeds in het spoor van immigranten. De Order of Knight Masons (Orde van Ridders-vrijmetselaren) kent drie graden toe: Knight of the Sword (Ridder van het Zwaard), Knight of the East (Ridder van het Oosten), Knight of the East and West (Ridder van het Oosten en Westen). Deze Orde ontstond in 1923 in Ierland en kwam in 1936 naar de USA, waar ze groeide tot een zeventigtal councils met zowat zevenduizend leden (samen). De rituele thema‟s zijn geput uit de verhalen rond Zerubbabel en de tweede tempel te Jeruzalem. Toegankelijk na de Royal Arch. Zowel de Knights Templar als de 32en van de Schotse Ritus kunnen toetreden tot de Royal Order of Scotland, besproken in het volgende hoofdstuk. Men werkt in twee graden: Degree of Heredom of Kilwinning, Degree of Knight of the Rosy Cross, die vaak worden samengevoegd. De Provincial Grand Lodge van de USA, die de Orde bestuurt, werkt onder de jurisdictie van de Grand Lodge of Scotland, omdat de „Koning der Schotten‟ wordt beschouwd als de erfelijke grootmeester. De rituelen klinken Oud-Engels en staan deels op rijm. Zwaar christelijk accent. De „Rosy Cross‟ wordt hier verklaard als christelijke „Roos van Sharon‟(maar die eigenlijk voortkomt uit het Hooglied, 2:1).
Paramaçonnerie Stricto sensu is paramaçonnerie hetgeen zich afspeelt in de marge van de vrijmetselarij of m.b.t. de VM. In België denkt men daarbij vooral aan de vele fraternelles (broederkringen) rond de beroepen. Lato sensu voegt men er soms aan toe: de imitatie van maçonnieke structuren en rituelen. Op wereldschaal gaat het hier vooral om een Amerikaans fenomeen. Tot de eerste soort behoren in de York Rite de additional masonic organisations en de affiliated adoptive masonic bodies. Onder de eerste categorie rekent men de studieloges, de Grand College of Rites (waakt over archief en orthodoxie van de ritualen), de organisaties van eretitels, de gekende Blue Friars voor maçonnieke auteurs (max. twintig leden), de lunchclub High Twelve International, patriottische verenigingen (zoals de Grand Order of the Sword of Bunker Hill). Men treft in de Angelsaksische vrijmetselarij een weelde aan research lodges en masonic research societies, die de geschiedenis en de werking en de symboliek van de maçonnerie uitdiepen. Als referentie geldt de oudste onder deze studiegroepen, nl. de Quatuor Coronati Lodge n° 2076 te Londen, opgericht in 1886 en uitgever van „Ars Quatuor Coronatorum‟, gewijd aan de studie van de maçonnieke geschiedenis, met correspondenten wereldwijd. De publicaties doen nochtans veelal amateuristisch aan.
In de USA is de Philalethes Society (1928) befaamd, o.m. via het kwartaaltijdschrift „Philalethes‟. Rudyard Kipling en Oswald Wirth waren fellows. Het tijdschrift plaatst de klassieke thema‟s van de vrijmetselarij in een breder perspectief. In de meeste Amerikaanse staten werken er één of meer studieloges. De officiële research society van de York Rite is de Grand College of Rites of the USA, voorgezeten door een Grand Chancellor. De Thomas Smith Webb Chapter of Research in New York is gespecialiseerd in onderwerpen betreffende het Koninklijk Gewelf (Royal Arch). Ook Australië is goed voorzien van studieloges. ….. Amerikaanse vrijmetselaren houden van eregraden en –titels. De chair degree (stoelgraad) wordt toegekend aan wie een voorzittende functie waarnam (of daartoe geïnstalleerd werd). Bv. wordt de York Rite Sovereign of North America (YRSCNA) bemand met bestuurders van de vier bodies (Lodge, Chapter, Council, Commandery). Aan sommige leden van het College kan de Order of the Purple Cross of York Worden toegekend. Die viermaal het voorzitterschap hebben waargenomen (Master, High Priest, Illustrious Master, Commander), kunnen lid worden van de Knights of the York Cross of Honour. In veel Schotse jurisdicties – waaronder de meeste Amerikaanse – wordt de 33e graad gezien als een eregraad, toegekend voor uitzonderlijke verdiensten. In de Southern Jurisdiction kan men na 46 maanden in de 32e graad toetreden tot de Court of Honour, wat op zijn beurt toegang verschaft tot de 33e graad. En men maakt ook nog eens een onderscheid tussen de Honorary 33° en de Active 33°; deze laatste (een actief bestuurslid) wordt hoger gewaardeerd. Bij de Knights Templar kan een Past Eminent Commander uitgenodigd worden om aan te sluiten bij de Order of Holy Royal Arch Knight Templar Priests. Deze „priestly order‟ verwijst naar Engelse en Ierse roots in de 18e eeuw. Vroeger werd in 33 graden gewerkt, vandaag nog in één enkele. Een andere belangrijke eregraad bij de KT is de Red Cross of Constantine (dus verschillend van de bovenstaande „appendant body‟); men vergadert in een Conclaaf. Men kan desnoods àlle hogere graden als eregraden beschouwen. ….. De meeste Adoptive bodies zijn bestemd voor de echtgenotes en familieleden van de (mannelijke) vrijmetselaren en spelen een grote rol in het maatschappelijk leven van de Amerikaanse vrijmetselarij. Speciaal voor de echtgenotes zijn er de paramaçonnieke organisaties Order of the Eastern Star, Social Order of the Beauceant (echtgenotes van de Knights Templar, 1890), de Order of the Amaranth (afscheuring van de Eastern Star), Daughters of Mokanna (Grotto, 1919). De Eastern Star houdt het midden tussen de oude adoptieloges en de mannelijke vrijmetselarij. Vijf graden: Adah (Daughter‟s degree), Ruth (Widow‟s degree), Esther (Wife‟s degree), Martha (Sister‟s degree), Electa (Christian Martyr‟s degree). Samen vormen ze de vijfpuntige Ster van het Oosten. De vijf graden worden tijdens één enkele inwijdingsceremonie toegekend. Ongeveer een half miljoen leden. Zie ook mijn Encyclopedie.
Vrouwelijke verwanten van de onderstaande Shriners kunnen aansluiten bij de Ladies of the Oriental Shrine (1903) of de Daughters of the Nile (1913). En er bestaan in de schoot van de York Rite grote jeugdorganisaties, zoals DeMolay (voor jongens), Job’s Daughters, Rainbow for Girls. ….. Men vindt in de USA enkele grote caritatieve instellingen, die aanleunen bij de vrijmetselarij. De grootste vormen de Shriners (Ancient Arabic Nobles of the Mystic Shrine), gesticht in 1870 in Chicago. Ze waren aanvankelijk „dedicated to fun and fellowship‟, later kreeg het filantropisch aspect de bovenhand. Vroeger alleen bestemd voor mannen die de graad van Knight Templar of 32e van de Schotse Ritus hadden bereikt, maar sinds het jaar 2000 mogen alle meesters-vrijmetselaren zich aansluiten. Men telde in 2010 zowat 350.000 leden, een halvering t.o.v. 1990. Deze „fraternal organization for men of good character‟ vergadert in 191 tempels, vooral in de USA, Mexico, Canada en Panama. Hoofdzetel in Tampa (Florida). De Shrine beschouwt zichzelf als „world‟s greatest philanthropy‟, omdat ze kosteloze zorgen verstrekt in haar 22 kinderziekenhuizen gespecialiseerd in orthopedie en brandwonden. Verder zijn ze bekend door hun hoofddeksel (een rode fez), kleurrijke optochten (met kamelen) o.a. tijdens Memorial Day, circussen, sportwedstrijden, humoristische ritus. Het ritueel van toetreding gaat eerst over „passing the cold sands‟ (met overhandiging van de fez) en daarna een geheel van hilarische beproevingen (zoals spitsroeden lopen) en geheten „passing the hot sands‟. Men begroet elkaar met „Es Selamu Aleikum‟. Er bestaat een aparte ontspanningsvereniging, de „Royal Order of Jesters‟, onder het motto „Mirth is King‟ (de lach is koning). Actieve Shriners kunnen toetreden tot de Order of Q(uetzalcoatl), die steunt op de Azteekse mythologie. Men hecht veel belang aan het jaarlijkse Vuurfeest en aan de pelgrimstocht naar de Mexicaanse piramides. Amerikaanse meesters-vrijmetselaren kunnen voor hun conviviale leven naast de Shrine ook kiezen voor de Grotto, in 1889 gesticht te New York. Eigenlijk is „grotto‟ de soortnaam van de lokale afdelingen, terwijl de overkoepelende organisatie „Mystic Order of Veiled Prophets of the Enchanted Realm‟ (gesluierde profeten van de betoverde wereld) heet. Er zijn ca. tweehonderd grottoes in de USA en in Canada. Het gaat hier vooral om „cheerful companionship‟, de leden dragen een zwarte fez en heten „profeet‟. Het goede doel betreft in hoofdzaak hersenverlamde kinderen. Voor de partners bestaat de orde van de „Daughters of Mokanna‟. Het ritueel roept een oude Perzische sfeer op. Ze organiseren eveneens kleurrijke optochten. Meesters-vrijmetselaren kunnen sinds 1902 lid worden van de Tall Cedars of Lebanon, strevend naar „fun, frolic and friendship‟ en filantropie (spierziektes). De ong. vijftienduizend leden zijn gestructureerd in „wouden‟; ze dragen een piramidale muts.
De Sciots (San Francisco, 1911) vergaderen in „piramides‟, de grootmeester heet dan ook „farao‟. De volle benaming luidt „Ancient Egyptian Order of Sciots’. Ze organiseren een combinatie van kinderliefdadigheid en sociaal clubleven (binnen de maçonnieke context). Enkele duizenden leden (Californië, Illinois, New Jersey). Er bestaan geen banden tussen de vrijmetselarij en de Benevolent and Protective Order of Elks (1968), maar de Elanden hebben wel diverse elementen overgenomen uit de maçonnieke ritus (o.a. de rouwzitting). De maçonnieke filantropie in de USA is o.m. een antwoord op de hevige antimaçonnieke campagnes in dat land. En op de afwezigheid van een deugdelijke sociale zekerheid. ….. Men zal er rekening mee houden dat de blanke en zwarte vrijmetselarij totaal gescheiden zijn in de USA. Het heeft bovendien lang geduurd eer de zwarte maçonnieke organisaties werden erkend door de blanke. Vandaag (2010) worden ze nog steeds genegeerd door tien procent van de blanke grootmachten (in het zuidoosten). De zwarte koepel heet Prince Hall (naar de stichter), een naam die op alle niveaus terugkomt, bv. Grand Chapter of Holy Royal Arch Masons Prince Hall Affiliated. Idem voor de Grand Commandery of the Knights Templar PHA, AASR Northern Masonic Jurisdiction PHA. De zwarte hogere graden vormen dus de perfecte evenknie van de blanke, maar op veel kleinere schaal. Voor zwarte vrouwen bestaat op het basisniveau The Daughters of Isis en The Daughters of the Sphinx. Als een hogere graad vindt men sedert 1851 de Heroines of Jericho. De kandidate speelt de rol van Jezus‟ moeder Maria. Het rituaal is verder gebouwd rond het verhaal van Rahab, een prostituee uit Jericho, die de spionnen van Jozua het leven redde (Joz. 2). Er bestaat ook een kleine blanke tegenhanger van de Heroines. …..
Paramaçonnerie „lato sensu‟. Diverse esoterieën gelijken op de vrijmetselarij in hun bestuursvorm en/of symboliek en/of werking en/of ritus en/of discretie en/of gradensysteem, zoals de bovenstaande Elks. Maar de verschillen zijn groter dan de gelijkenis. We denken hier aan organisaties zoals de ridderorden, het Theosofisch Genootschap, satanisten, de Swedenborgse Ritus, B‟nai B‟rith, diverse secten. De grootste paramaçonnerie vindt men bij de Odd Fellows. Het zijn randfenomenen vanuit maçonniek standpunt; zèlf denken zij er natuurlijk anders over. De Odd Fellows (losse gezellen) staan ook bekend als „poor man‟s masonry‟ of „The Three Link Fraternity‟ (doelend op het motto: Friendship, Love, Truth). De broederschap is van Engelse oorsprong (midden 18e eeuw), maar de doorbraak kwam er pas toen de Engelse emigrant Thomas Wildey in 1819 samen men enkele Fellows in Baltimore de Washington
Lodge n° 1 oprichtte. Hieruit ontstond de Independant Order of Odd Fellows (IOOF), eerst voor mannen alleen, maar vanaf 1868 (eerste Rebekkah Lodge te Bloomfield) ook voor dames. Vrouwelijke en mannelijke besturen zijn totaal gescheiden; men kan spreken van twee ordes. Geen gemengde loges, wel soms gemengde zittingen. De Odd Fellows huren vaak de maçonnieke tempels voor hun zittingen. Zeven graden: een inwijdende graad (Reinheid), drie basisgraden (Vriendschap, Liefde, Waarheid) en drie hogere (Patriarch/trouw, Guldenregel/hoop, Koninklijk Purper/liefdadigheid). De rituelen steunen op bijbelse verhalen, bv. de Barmhartige Samaritaan i.v.m. de liefdesgraad. Men noemt elkaar „broeder‟ of „zuster‟. Er zijn vandaag nog zo‟n honderdduizend Odd Fellows.
