________________________________________________________________________________________________________________________
11e nieuwsbrief, 21 juni 2014 EERLIJK VOEDSEL EN HET BLISSPOINT GROENE BLOEMKOOL, RODE BIETJES EN PAARSE WORTELTJES DOE HET MET BROCCOLI GROENMOESPROJECTGROEP APPELTERN OPGEHEVEN
LANDLEVEN KOOPT 1.500 EXEMPLAREN VAN ZAAIAGENDA GROEN & SMAKELIJK IN BOEKVORM? PERMACULTUURCURSUS IN FRIESLAND PURE HUBS: STADSLANDBOUW STADSLANDBOUW, MAAR DAN ANDERS WEBSERVICE
EERLIJK VOEDSEL EN HET BLISSPOINT Eerlijk voedsel en het blisspoint lijken elkaars tegenpolen te zijn, maar voordat ik dat kan toelichten zal ik proberen om het begrip ‘blisspoint’ nader te verklaren. Letterlijk vertaald is bliss point het verrukkingspunt. Brengen we dat in relatie tot voedsel dan is het blisspoint bereikt als we vinden dat alles klopt: de vorm, de smaak, het gevoel, ook wel samengevat onder het begrip ’textuur’. Het summum, het optimum, volledigheid van balans en woorden van gelijke strekking staan synoniem voor dat punt van verrukking. Onder eerlijk voedsel versta ik voedsel dat geen onnatuurlijke bewerkingen heeft ondergaan. En als iets puur natuur is dan kan bijvoorbeeld de vorm afwijken van de door de industrie verzonnen ‘standaard’. Een pokdalige tomaat mag dan nog zo lekker smaken, de vorm beantwoord niet aan een verzonnen ideaalbeeld en zal geen blisspoint halen. Dat geldt ook voor de bittere groenlof, de niet geheel slakkenvrije spitskool, de rode kool met rupsen, de verkleurde aspergekop en de niet goed sluitende slakrop. Met de smaak van de genoemde groenten hoeft niets mis te zijn maar het verwijt dat we te veel eten nodeloos weggooien mag de voedingsindustrie zich zelf aanrekenen. Al die genoemde groenten zullen het blisspoint namelijk nooit halen en al zijn weggegooid voordat we zelf maar de kans hebben gehad er van te proeven. Maar… de voedingsindustrie zit niet voor één gat gevangen in haar pogingen om ons iets voor te zetten waar we graag letterlijk de mond van vol hebben. Je kunt voedsel immers altijd nog bewerken op een wijze dat de aaibaarheid vergroot en het 1
________________________________________________________________________________________________________________________
mondgevoel aangenaam gekieteld wordt. Voorbeelden vinden we heel gemakkelijk in de supermarkt. Kijk eens bij de zuivelafdeling en verbaas je over de hoeveelheid bosbessen, frambozen, aardbeien en bessen die in toetjes en zuiveldrankjes zijn verwerkt. Dat het meer kunstmatige zoetstoffen zijn die je versneld naar het blisspoint leiden dan de echte vruchten zouden kunnen doen, daar wordt achteloos aan voorbij gegaan. De prachtige etiketten waarop ladingen superfruit zijn afgebeeld dragen bij aan het geluksgevoel dat je krijgt bij het idee dat dit lekkers ook nog eens goed betaalbaar is. Eenmaal op weg om ons ‘lekker en gezond’ voor te houden gaan bij de voedselaanbieders alle remmen los. Willen we spelt? Dan krijgen we spelt, al is het gemengd met het goedkopere tarwe. Dat we speltbloem krijgen in plaats van het gezondere speltmeel zal weinig mensen opvallen! Van het superfood zijn inmiddels alleen de prijzen super en de inhoudsstoffen stemmen niet overeen met hetgeen het etiket je vertelt, aldus de Consumentenbond. Zij trappen nu dus op de rem omdat de superfood-aanbieders dat niet doen. Ander voorbeeld: de meeste mensen houden van kleine zoete doperwtjes en als die niet voorradig zijn… dan worden er kleine erwten geteeld waaraan suiker wordt toegevoegd voordat ze pot of blik ingaan. Zo ontdekte ik zelf dat aan mijn gedroogde dadels glucosestroop was toegevoegd wat helemaal niet nodig is maar wel het gevoel geeft er meer van te willen hebben. En dat wist de aanbieder uiteraard ook! En dan nu de link met eerlijk voedsel: teel zelf doperwten die hun zoete smaak niet inruilen voor zetmeelbommetjes, heel eenvoudig door voor het juiste ras te kiezen (zie zaaiagenda). Laat aardbeien en tomaten bloedrood worden aan de struik voordat je ze oogst en eet ze direct erna op. Dan bereik je met eerlijk geteelde groente je eigen blisspoint. Er bestaat dus wel degelijk een blisspoint voor eerlijk voedsel. Veel zelftelers die de met zo veel inspanning geteelde groente op hun bord terugvinden zwijmelen de zevende hemel in en stamelen … ‘daar is geen Unilever en geen A.H. aan te pas gekomen; dat heb ik helemaal zelf geteeld’ om vervolgens de blits met hun blisspoint te maken.
ZAAI GROENE BLOEMKOOL (8 JULI), RODE BIETJES (11 JULI) EN PAARSE WORTELTJES (26 JULI) DE DATA Een blik in de zaaiagenda leert me dat ik in de maand juli niet alleen kan oogsten maar nog steeds kan zaaien voor een opbrengst in hetzelfde jaar. De titel boven dit artikel voegt er aan toe dat groenten niet alleen een groene kleur hebben. Dat kleur meer biedt dan een aantrekkelijk gezicht op je etensbord is een nog onderbelicht aspect als het om gezond voedsel gaat. Maar eerst de data.
2
________________________________________________________________________________________________________________________
Bloemkool kan in feite jaarrond geteeld worden. Alleen zullen we in de kouder wordende jaarhelft (september-februari) maatregelen moeten treffen om een oogst zeker te stellen. De herfst- en winterteelt die in juni/juli begint is feitelijk de gemakkelijkste teelt. We hoeven niet voor te zaaien en te verspenen, er is geen afdekking nodig; je kunt direct ter plaatse zaaien en door de hoge dagtemperaturen verloopt de kieming vrij vlot. Waar ik je op wil wijzen is de keuze voor een herfstras of een winterras. Het lijkt misschien vreemd dat je op 8 juli een herfstras kunt telen en een paar weken eraan voorafgaande (25 juni) al met een winterbloemkool aan de slag kunt. De verklaring is dezelfde als bij vroege en late aardappelen. De teeltperiode van een winterras is nu eenmaal beduidend langer dan van een herfstras. Kies je bijv. voor Herfstreuzen of voor Romanesco (torentjesbloemkool) dan is begin juli het laatste zaaimoment om er voor te zorgen dat deze bloemkool nog in november kan worden geoogst. De langzame groei van de winterbloemkool zorgt in de winterperiode voor een groeistilstand waarna in april/mei van het erop volgende jaar geoogst kan worden. Herfstbloemkool is niet tegen vorst bestand, winterbloemkool kan temperaturen van -10 ˚C tot -14 ˚C verdragen. Zaai rode bietjes niet meer na half juli. De kans is anders klein dat ze nog zullen rijpen voordat de winter invalt. Waarschijnlijk is er door het oogsten van andere groenten (peulen, doperwten, aardappelen, sla) enige ruimte in de tuin vrijgekomen om meer te zaaien dan je misschien van plan was. Oogst en consumptie hoeven namelijk niet samen te gaan. Zolang het niet vriest laat je de bietjes in de grond zitten tenzij overvloedig hemelwater of aanwezigheid van muizen je op andere gedachten brengen. In dat geval haal je ze uit de grond, laat ze drogen en draai je er het loof af (niet afsnijden). Leg de bietjes een voor een in een kist met licht vochtig zand, eventueel in meerdere lagen boven elkaar, maar zodanig dat de bieten elkaar niet raken. Zet de kist in een vorstvrije ruimte en je kunt er een winter lang van genieten. Dus… als je genoeg ruimte in je tuin hebt zaai dan extra veel bietjes. Worteltjes kunnen we nog tot eind juli zaaien om nog in november daarop volgend te kunnen oogsten. Net als bij de teelt van aardappelen en bloemkool kunnen we ook hier spreken van vroege en late rassen. De late rassen noemen we winterwortelen en de teeltperiode is zo lang dat we die misschien nog begin juli kunnen zaaien, maar later zeker niet meer. In de zaaiagenda wordt hiervoor slechts één moment genoemd (medio mei). Je kunt het in april of juni best wel proberen maar de risico’s zijn gewoon groter (begin april nog te koud, eind juni te korte periode). Zomerworteltjes 3
________________________________________________________________________________________________________________________
kiemen bij hogere temperaturen sneller dan de worteltjes die we in maart of april hebben gezaaid. Ik heb eens geprobeerd om te zaaien in september vanuit het idee dat ik een teeltvoorsprong zou krijgen als ze als goed beschermd jong plantje de winter in zouden gaan. Hoewel ze de winter wel doorkwamen lieten ze zich toch niet voor de gek houden. Worteltjes zijn namelijk planten die in het tweede jaar in bloei schieten wat ze toen ook prompt deden. Je kunt het zo laat in het jaar nog wel met doperwten en tuinbonen doen – die moeten immers bloeien voordat je kunt oogsten – maar oogst in november liever te kleine worteltjes dan dat je ze de winter doorhelpt. HET KLEURENPALET Als beginnende hobbyteler deed ik ervaring op met de ‘standaard’ groentekleuren. Een bloemkool was wit, een worteltje oranje, een maïskolf geel en spinazie was groen. Trouwens alle bladgroenten, peulen en bonen waren groen. Hiervan afwijkende kleuren vond je vooral bij bijzondere en vergeten groenten. Uit nieuwsgierigheid naar andere vormen, kleuren en smaken werd de nodige ervaring opgedaan met alles wat van de ‘standaard’ afweek. Ik zal nu niet ingaan op de vraag waarom sommige groenten in het verleden zijn vergeten. Laten we het maar even houden op het verschil tussen beroeps- en hobbymatige teelt. Nee, wat me is gaan intrigeren is de kleur van groenten. Want de kleuren die we nu kennen zijn er niet altijd geweest en ogenschijnlijk oogst je alleen verbazing en verwondering als je paarse worteltjes, paarse bloemkool, paarse boontjes, paarse tomaatjes of paarse aardappeltjes op tafel zet.
Toch is er meer aan de hand. Kleuren zeggen meer dan je zou denken. Laten we eens beginnen met dat oranjekleurige worteltje. We weten niet beter dan dat deze kleur er altijd is geweest en dat al die kleuren van de regenboog, die we tegenwoordig bij worteltjes vaker zien dan vroeger, afwijkende nieuwe variëteiten zijn. Niet dus. Net zoals we in de maand juni de kleur oranje via het nationale voetbalelftal verbinden met ons Koningshuis zo is die link er 400 jaar geleden ook gelegd. Trots als we waren op onze oranje roots (overigens door Willem van Nassau geërfd van het Franse prinsdom Orange) waren er in Hoorn enkele telers die gele Afrikaanse wortels gingen kruisen met Noord-Hollandse rode en ziedaar: ons oranje 4
________________________________________________________________________________________________________________________
worteltje was geboren. Twee eeuwen later kende de hele westerse wereld alleen nog oranje wortelen. De voorgangers van die oranje wortel zijn we intussen vergeten. Hoewel de oranje wortel best veel bètacaroteen bevat is de concentratie ervan in de rode en gele worteltjes veel hoger, ook in de paarse en witte worteltjes. Paarse worteltjes zijn geen vinding van de moderne tijd: in heel Europa kwamen ze in de middeleeuwen al voor en deze ‘vergeten groente’ bevat veel meer gezonde voedingsstoffen dan ons “Koninklijk kleurtje”. Wie op zoek gaat naar andere vergeten groenten komt heel vaak uit bij andere kleuren dan die we nu als standaard kennen. Het is hip om groene, oranje en paarse bloemkool te telen en de torentjesbloemkool (Romanesco) is op zich al een prachtige verschijning. Al deze kleuren zijn niet het resultaat van moderne veredelingen. Nee, het is juist omgekeerd: onze overbekende witte bloemkool is de albino onder de bloemkolen. Alle gekleurde bloemkoolrassen bestonden al lange tijd op het moment dat deze witte werd ‘uitgevonden’. De paarse bloemkool bevat 2x zo veel antioxydanten dan de witte en de groene zelfs 4x meer. En dan de rode biet. Na hetgeen over gekleurde groenten is gezegd zal het geen verwondering wekken als ik vertel dat de rode biet ‘keigezond’ is. Witte en gele bietjes en ook de Chioggiabiet halen het niet bij de (donker)rode biet. De voedingswaarde is zo hoog dat ze met de meeste andere groenten kan wedijveren. Ze bevat veel vezels en foliumzuur en de hoeveelheid antioxydanten is vele malen hoger dan die van oranje worteltjes. Ik heb me hier beperkt tot kleurige groenten als bloemkool, worteltjes en bietjes. Je begrijpt dat de reeks verder is uit te breiden en niet omwille van curiositeit aandacht verdient, niet alleen omdat we ze zijn vergeten en weer herontdekt hebben, maar vanwege de voedingswaarden die deze groenten van oudsher hebben gehad en die we met onze eeuwenlange ‘rassenverbeteringen’ hebben weggepromoveerd.
DOE HET MET BROCCOLI Broccoli is ca. 40 jaar in Nederland ingeburgerd. Jonge generaties weten niet beter dan dat het een Hollandse groente is terwijl ouderen zich wellicht nog herinneren dat ze vanuit Italië bij ons is geïntroduceerd. In juli begint het broccoliseizoen, dat wil zeggen: je kunt ze als seizoensgroente in onze Lage Landen kopen terwijl hobbytelers aan hun eerste oogst beginnen als ze met de teelt in maart zijn gestart. Dit verhaal gaat nu eens niet over de teelt, maar over oogst en verwerking. De zomer van 2014 is door FoodGuerilla aangegrepen om “Roosje, mijn 5
________________________________________________________________________________________________________________________
Roosje” als sexy en gezonde groente neer te zetten als tegenwicht van de industriële aandacht voor vet, zoet en zout. Of de campagne “break free, eat broccoli” aanslaat en de Zwolse actie “Grow your own Bro” massa’s mensen op de been brengt om gratis broccoliplantjes af te halen is me, 2 dagen voor de start van de campagne, natuurlijk niet bekend. De sympathieke actie verdient alle lof omdat organisaties en particulieren de handen ineen hebben geslagen om gezond en zelf te telen groente onder de aandacht van een groot publiek te brengen. Zot van broccoli
Ik eet snickers en marsen en drop Maar voor roosje, mijn roosje Mijn broccoliroosje Zet ik de wereld graag op zijn kop Ik houd van peper- en Groninger koek Maar DANK ZIJ roosje, mijn roosje Mijn broccoliroosje Pas ik nog steeds in mijn broek Ik houd van bietjes, van peultjes en kool Maar dat roosje, dat roosje Dat broccoliroosje Is voor altijd mijn sexy idool Hans van Eekelen
Broccoli oogst je als de bloemknopjes op springen staan. De knoppen moeten dus nog gesloten blijven om maximaal van de voedingsstoffen te profiteren. Snijd broccoli zo van de plant af dat ook een deel van de stengel geoogst wordt. Laat de plant daarna gewoon staan en wacht tot zich uit verschillende oksels nieuwe roosjes ontwikkelen. Je kunt dus nog een tweede keer oogsten; de roosjes zijn wel een stuk kleiner dan die je van de hoofdstengel hebt gesneden, maar door de grote hoeveelheid sprokkel je gemakkelijk nog een maaltijd bij elkaar. En dat hoeft niet eens lang te duren. Om de gezonde stoffen in broccoli te behouden moet je er wel iets voor over hebben. Anders heb je niets aan kreten als ‘een van de gezondste groenten die je kunt eten’. Broccoli uit de supermarkt bevat per definitie minder voedingsstoffen dan de zelf geteelde. Hoe lang doet een broccoli er over om van de kweker bij jou op het bord te belanden? Naar alle 6
________________________________________________________________________________________________________________________
waarschijnlijkheid gaat er gemiddeld een week over heen. Dat is te lang want na 3 dagen begint het weglekken van voedingsstoffen inclusief de vitamine C. Ook de wijze van bereiden kan nog voor verder weglekken zorgen. Als je broccoliroosjes kookt blijft er veel van de voedingsstoffen in het kookwater achter. Stomen is de beste manier om dat te voorkomen. Maar waarom eet je broccoliroosjes niet rauw als snack of in de salade? In dat geval zijn de gezondheidseffecten nog groter.
GROENMOESPROJECTGROEP APPELTERN OPGEHEVEN In 2013 heb ik, in overleg met de directeur van De Tuinen van Appeltern, de heer Ben van Ooijen, een projectgroep ingesteld die als doel had te onderzoeken of het haalbaar zou zijn om een scala aan moestuinsoorten in de vorm van modeltuinen in Appeltern aan te leggen. Op 1 juni j.l. heb ik Ben van Ooijen en alle leden van de projectgroep laten weten mijn activiteiten in deze te staken. Bij mij was de motivatie weggeëbd nadat er in een half jaar tijd slechts één keer een projectbijeenkomst was geweest. Aangezien ik graag voortvarender te werk wilde gaan maar in Appeltern geen gehoor vond wilde ik de deskundigen op de diverse moestuinterreinen niet langer in het ongewisse laten. Die deskundigheid strekte zich overigens uit over een negental mensen, afkomstig uit heel Nederland en met ervaring op gebieden als aanleg van dakmoestuinen, belevingstuinen, buurtmoestuinen, vierkantemetermoestuinen, mooie moestuinen, eetbare siertuinen, verticale moestuinen, permacultuurtuinen en historische moestuinen. HAS Den Bosch zou er met studenten eveneens een bijdrage aan willen leveren. Helaas..
LANDLEVEN KOOPT 1.500 EXEMPLAREN VAN ZAAIAGENDA Een beetje beduusd was ik wel toen ik het te horen kreeg. Ik wist al wel langere tijd geleden dat het magazine Landleven interesse had in de Zaaiagenda maar ik was toch aangenaam verrast dat men “het standaardwerk voor de moestuin” zoals men het zelf omschrijft, voorzien van het Landleven-logo op de cover, in dit grote aantal wilde afnemen. Er zijn nu ongeveer 3.500 exemplaren over de tuintoonbank gegaan en het ziet er naar uit dat er een nieuwe druk moet komen. Ik heb in 2007 voor eigen gebruik een zaaiagenda gemaakt en tegen kostprijs aangeboden aan de leden van mijn volkstuinvereniging. Jarenlang heb ik er zelf een regelmatig gebruik van gemaakt. Toen ik het bij toeval – uit curiositeit – meenam naar de Groenmoesmarkt in 2012 is het balletje snel gaan rollen en werd ik overreed om er opnieuw mee uit te komen omdat er wel eens grote vraag naar zou kunnen zijn. Ik was niet echt overtuigd totdat de KNNV mijn pad kruiste die vervolgens veel werk uit handen heeft genomen. Het resultaat is bekend en ik hoop dat het ook echt in de praktijk gebruikt wordt. Ik heb een aantal keren gehoord dat men de opzet niet snel onder de knie heeft. Ik ben er echter van overtuigd dat wie de moeite neemt om de inleiding goed door te lezen er in het agendagedeelte alleen maar gemak van ondervindt. 7
________________________________________________________________________________________________________________________
GROEN & SMAKELIJK IN BOEKVORM? Alle nieuwsbrieflezers zijn geïnformeerd over de digitale gidsen “Groen & Smakelijk” waarbij een indruk van de provinciale gids Utrecht werd gegeven. Frappant is wel dat, hoewel er per provincie op kon worden ingeschreven, de meeste inschrijvers het complete pakket wilden ontvangen. Nederland en Vlaanderen omvatten totaal 543 locaties die op gebieden als moestuinieren en eerlijk voedsel een bezoek waard zijn. Momenteel ben ik in gesprek met de uitgever om Groen & Smakelijk in boekvorm uit te gaan brengen. Ik houd je op de hoogte als er nieuws hierover is te melden.
PERMACULTUURCURSUS IN FRIESLAND Van Irene Verbeek (beheerder van de websites Permacultuur.startpagina.nl en Zelfvoorzienendleven.startpagina) kreeg ik het verzoek om aandacht te schenken aan een cursus permacultuurdesign (PDC) die door een van de grondleggers ervan in Nederland wordt gegeven. Niemand minder dan Fransjan de Waard (o.a. bekend van het boek ‘Tuinen van Overvloed’) verzorgt de zomercursus Permacultuurontwerp van 11 t/m 22 augustus in het Friese Raerd. Tijdens de cursus maak je kennis met manieren om de samenhang, efficiëntie en veerkracht van natuurlijke ecosystemen af te lezen. En die leer je via een aantal stappen te integreren in het ontwerp van een plek – van achtertuin tot akkerland, van balkon tot buurtspeeltuin en van zandafgraving tot zorgboerderij. De zomercursus biedt een rijk en intensief programma met nieuwe kennis, discussie, film, praktijkwerk, excursies en tot slot een gezamenlijke ontwerpoefening. Meer informatie? Vraag de cursusbrochure aan bij
[email protected]. Algemene informatie over zomercursus en docent is te vinden via www.thuisopaarde.nl en www.facebook.com/DeWaardEet baarLandschap.
INTRATUIN: MET DE COMPLIMENTEN VAN MILIEUDEFENSIE In de 9e nieuwsbrief liet ik je een kijkje nemen bij de afdeling gewasbeschermingsmiddelen van mijn plaatselijke Boerenbondwinkel. De foto was geplaatst bij het artikel over “Bijen en RoundUp”. Tandenknarsend stelde ik in de 8e nieuwsbrief vast dat de Tweede Kamer eindelijk akkoord was gegaan met een algeheel verbod voor consumenten op het gebruik van glyfosaat (het werkzame bestanddeel in RoundUp) dat niet gisteren van kracht moet zijn maar pas eind 2015. En waarom Milieudefensie de complimenten overbrengt aan Intratuin? Welnu, deze landelijke keten van meer dan 60 tuincentra – marktleider op dit gebied - heeft zelfstandig besloten om niet langer te wachten en heeft alle 22 (!) 8
________________________________________________________________________________________________________________________
producten waarin glyfosaat voorkomt met onmiddellijke ingang uit de schappen gehaald. Milieudefensie prijst Intratuin vanwege haar beleid op het gebied van onkruidverdelgers dat verder gaat dan Europese wet- en regelgeving van haar vraagt.
PURE HUBS - STADSLANDBOUW Onlangs nam ik deel aan een internationale bijeenkomst over stadslandbouw in het altijd van stadslandbouwactiviteiten bruisende Groendomein Wasven in Eindhoven. Onder de naam ‘Pure Hubs’ waren er deelnemers uit Duitsland, Engeland, België en Nederland. Het toeval wil dat een aantal deelnemers betrokken is bij activiteiten die in “Groen & Smakelijk”-gidsen zijn vermeld. Zo had ik een inspirerend gesprek met de Belgische deelnemer die namens de landelijke Gilden als adviseur plattelandsontwikkeling de keten van stadsmoestuinen (Collier Jardin) in de Antwerpse wijk Luchtbal begeleid. De vraag was er o.a. hoe je burgers uit een stadswijk verbindt met boeren in de omgeving om een duurzame relatie met elkaar aan te gaan. Het maakt nogal verschil of er een beweging van onderop is ontstaan zoals in Rotterdam waar een groep enthousiaste burgers allerlei evenementen organiseert onder de noemer ‘Rotterdamse Oogst’. Daardoor heeft het landbouwbedrijf De Buytenhof in Rhoon het gezicht richting Rotterdam gekeerd en is er een wisselwerking ontstaan waar beiden – boer en burgers – profijt van hebben. Dit is ook wat ik in eerdere nieuwsbrieven met stadslandbouw bedoel: de activiteiten van stadsbewoners en marktpartijen, gericht op de productie van voedsel in of voor een stedelijke omgeving. In de Antwerpse wijk Luchtbal is men nog niet zo ver. De bewoners moeten nog wennen aan hun eigen rol in een gebied dat ze van overheidswege is aangeboden. Het zetten van de volgende stap – de gerichtheid naar het platteland – is nu nog niet aan de orde, dat is kennelijk nog een brug te ver.
STADSLANDBOUW, MAAR DAN ANDERS HEERLEN: BOER HELPT MET STADSMOESTUINIEREN Boer Erkens gaat stadsbewoners helpen met moestuinieren. Bewoners van de wijken Palemig en 9
________________________________________________________________________________________________________________________
Meezenbroek zijn met hem om de tafel gaan zitten en samen hebben ze besloten hoe een stuk grond van 1 ha bewerkt zal gaan worden. De gemeente is blij dat een braakliggend stuk land een invulling kan krijgen, de boer is blij met een nieuwe taak en de bewoners zijn blij vanwege werkvoorbereiding en advies die ze zullen krijgen. Nog meer blije gezichten? Ja zeker: de Voedselbank krijgt gratis groente en restaurants, met streekproducten op de kaart, hebben zich al voor de toekomstige oogst gemeld. AMERSFOORT: PROJECT BOER AAN HUIS Het kan nog anders. Een boer die werk zoekt biedt zich als afgestudeerde aan de biologisch-dynamische opleiding Warmonderhof aan. De boer achter ‘boer-aan-huis’ heeft geen hectares aan grond op het platteland; hij doet het andersom: hij biedt particulieren met een klein stadstuintje, balkon of daktuin aan om een deel van het werk over te nemen. Met de inzichten uit de professionele tuinbouw maakt hij voor jou een tuinplan, bespreekt een taakverdeling en zet daarbij de eigen expertise in. Alleen de naam als letterwoord zou wel anders mogen. Wie roept er nu enthousiast BAH (boeraan-huis)? Misschien dan toch in Amersfoort? EDE: BOEREN OP EEN BEDRIJVENTERREIN Ede zit niet langer met 12 ha braakliggende grond in de maag. Alle lapjes grond tussen al bestaande bedrijven is ingezaaid met boekweit, mosterd, gerst en rogge. En passant worden de randen ingezaaid met bij-vriendelijke akkerkruiden. Een mooi leerproject tevens voor het Groenhorstcollege waar leerlingen praktijkervaring kunnen opdoen. De opbrengsten - is de bedoeling – blijven binnen de stad Ede en wethouder als stadsboer op de tractor worden o.a. via de Edese molen verwerkt. En weer zijn veel partijen er blij mee: niet in de laatste plaats de gemeente Ede zelf die dit jaar de titel ‘Hoofdstad van de Smaak’ moet waarmaken. EDE: BOEREN IN HET ZIEKENHUIS We blijven nog even in Ede waar dit voorjaar is gestart met het telen van groente in de binnentuin van het Gelderse Vallei ziekenhuis. Deze binnenruimte was onlangs, na de aanbouw van een nieuwe vleugel, ontstaan. En ook hier heeft het Groenhorst College – boeren in opleiding de handschoen opgepakt en zijn de leerlingen wekelijks bezig met zaaien en planten en plegen hier word je beter van ze onderhoud terwijl patienten en bezoekers de tuin als intieme ontspanningsruimte gebruiken en er ook uit kunnen oogsten.
10
________________________________________________________________________________________________________________________
WEBSERVICE www.foodguerilla.nl Foodguerilla is een platform over eerlijk voedsel dat met verrassende acties aandacht vraagt voor een eerlijker en duurzamer voedselsysteem in de wereld. Het is eind 2012 opgericht en telt zeer veel inspirerende deelnemers (o.a. Pluk de Stad, Willem & Drees, de Flexitariër, Rotterzwam, Moestuinman, Moesverkeer, Beter Bio, BioRomeo, enz.). Foodguerilla is vriendelijk maar nadrukkelijk aanwezig om haar missie over gezond, goed en eerlijk voedsel onder de aandacht te brengen. Daarin paste o.a. een niet door de Utrechtse spoorwegpolitie gewaardeerde actie om broccoliroosjes op het Utrechtse CS uit te delen: de “Big Bang Broccoli”. www.permacultuur.startpagina.nl Over de beheerder Startpagina’s zijn er in alle soorten en maten, van weinig inhoudelijk tot zeer informatief. De permacultuur.start pagina is onder laatstgenoemde te rangschikken. UitgaanPermacultuur is zo efficient mogelijk gebruik maken van de van sites over wat permacultuur is, wie de ‘uitvinders’ de omgeving zonder deze uit te putten of te vernietigen. ervan zijn en hoe je geschoold kunt worden loopt de webEigenlijk is het de meest logische manier van omgaan met je omgeving. De natuur doet het werk, en jij kijkt toe! site langs (tijdelijke) projecten in binnen- en buitenland Veel plezier op de pagina! Groetjes, Ire. Beheerder: om vervolgens onderwerpen te benoemen waar raakPermacultuur, Zelfvoorzienend-leven vlakken zijn met permacultuur (zoals tuinen, vergeten groenten, eetbare planten en paddenstoelen). Er wordt afgesloten met rubrieken waarin adviseurs, ontwerpers, architecten, fora en aanverwante zaken aan bod komen. Kortom, een uitgebalanceerd geheel waarin veel informatieve sites zijn gebundeld. www.weekvandesmaak.nl Ede is al genoemd als ‘Hoofdstad van de Smaak in 2014. De week wordt gehouden van 27 september t/m 5 oktober. Maar onder de paraplu van deze website kan je kennis maken met Helden, campagnes en regionale activiteiten. En… er is zoveel meer op het gebied van lekker, gezond en eerlijk voedsel gedurende de hele periode dat naar deze week wordt toegeleefd. Vanwege gebrek aan schrijfruimte moet ik het hierbij laten. Ik wil toch nog ‘Slow Food’ noemen als een van de organisatoren van deze Smaakweek.
Op 21 juni 2014 zijn er 1.223 nieuwsbriefabonnees Wil je geen nieuwsbrief meer ontvangen? Stuur een e-mail naar
[email protected] met de mededeling ‘uitschrijven’ en de berichtgeving zal worden stopgezet. Best, 21 juni 2014, Hans van Eekelen,
[email protected] / www.groenmoes.nl 11
