10e jaargang nummer 7
ALLEEN IN DIGITALE VORM
Editie september 2004
POSTBODE: Indien onbestelbaar: graag retour Wellerzand 19, 8321 PH URK
Flevo Rondstraler september 2004
COLOFON
VERON afdeling A 41 – IJsselmeerpolders: Voorzitter Jacob de Borst Vice voorzitter Joep Frensen Secretaris Marcel Moerenhout Penningmeester/PR André Romkes Lid Randall Tamminga
PA3GNE PE1RDB PA3HEB PD5URK PE1SDE
ma t/m za: 0527-685619 036-5303232 0320-245718 0527-681195 0320-280977
QSL-manager
Henk van der Ley
PA0LEY
0320-221475
Secretariaat
Kamp 39-02, 8225 HJ Lelystad of e-mail:
[email protected]
Redactie
Jacob de Borst
[email protected] (e-mail) pa3gne@pi8wfl (packet)
Redactie-adres
Wellerzand 19
8321 PH Urk
Artikelen
Overname van artikelen en schema’s uitsluitend na toestemming van de redactie en met bronvermelding. De redactie behoudt zich het recht voor om wijzigingen in de aangeboden artikelen aan te brengen.
Verenigingsavond
Eerste dinsdag van de maand in het gebouw van de Flevo-scouts ‘Trappershonk’ aan de Gildepenningdreef 1 te Dronten. In september is dit dus op dinsdag 7 september 2004!
De VERON
is de Vereniging voor Experimenteel Radio Onderzoek in Nederland, opgericht op 21 oktober 1945 en ingeschreven in het verenigingsregister van de KvK te Amsterdam onder nummer V 532139.
Homepage
www.veron.nl en dan naar afdeling IJsselmeerpolders
SPONSOR
Voor 2005 wordt gezocht naar een sponsor voor het drukwerk voor de Flevo Rondstraler. Suggesties graag naar
[email protected]
1
Flevo Rondstraler september 2004
Van het bestuur
De vakantie is weer voorbij! Voor velen geeft dit een weemoedig gevoel. Voor anderen zal het slaak van opluchting geven, want het ‘gewone’ leven begint gelukkig weer. Hoe dan ook, in september beginnen onze verenigingsavonden weer. De avonden worden goed bezocht, maar het kan altijd beter! Wees niet bang om te komen, want er kunnen makkelijk 40 mensen in de zaal en normaal gesproken, zijn er maar 20 aanwezig. Start het najaarseizoen daarom goed en laat uw gezicht eens zien op de eerste dinsdagavond van de maand. Er wacht ons nog een leuk programma de komende maanden. In juni heeft Jacob, PA3GNE een verhaal afgestoken over de werking van een tuner. In het verstrekte dictaat, is veel wiskunde opgenomen maar bij de presentatie is weinig wiskunde te pas gekomen. Dit dictaat zal gedigitaliseerd worden (kan nog wel even duren) en dan ter beschikking gesteld aan de afdeling. Dat het verhaal aangeslagen is, blijkt wel uit het feit dat andere afdelingen gevraagd hebben om dezelfde lezing te komen geven. Maar voor wat hoort wat, dan mogen andere afdelingen ook bij ons op komen treden met een lezing uit hun gelederen. Een positieve ontwikkeling, waar afdeling Zutphen deze maand op 7 september de primeur heeft met hun verhaal over contesten. In oktober wordt de JOTA weer gehouden. Alhoewel wij nog geen vragen over bemensing daarvoor ontvangen hebben, zal dit ongetwijfeld snel komen. Wie kan/wil/durft dit jaar de JOTA te draaien? Graag zo snel mogelijk opgeven bij onze secretaris, Marcel Moerenhout. In Electron heeft u kunnen lezen dat PA0GMM een handboek over (problemen bij) plaatsing van amateurantennes geschreven. De VERON heeft iedere afdeling een exemplaar gestuurd. Ook wij hebben dus zo’n boek. Indien u dit wilt raadplegen, kunt u dit ook doen via onze secretaris. Najaarsprogramma: • Dinsdag 7 september een lezing over de contesten van de afdeling Zutphen van de VERON. • Dinsdag 5 oktober een lezing “Hint & Kinks” door PE1MPC. • Vrijdag 12 november: excursie middengolfstation Zeewolde. • December: nog onbekend. Het bestuur 2
Flevo Rondstraler september 2004
Verenigingsavond dinsdag 7 september 2004 Op dinsdag 7 september 2004 wordt de eerste verenigingsavond na de zomervakantie gehouden. Deze wordt gehouden in het gebouw van de Flevoscouts, geheten ‘Trappershonk’ aan de Gildepenningdreef 1 te Dronten. Onze verenigingsset staat afgestemd op 145,7375 MHz om u in te praten. 1. Opening door de voorzitter en mededelingen. 2. Frans PA5CA, afdelingsvoorzitter van Zutphen komt ons enthousiasmeren over contesten. Zutphen is actief met deelname aan contesten en mogelijk slaat dit virus over naar de IJsselmeerpolders. Zijn bijdrage bestaat uit de volgende onderdelen: • Powerpointpresentatie over PA6Z, DX naar Luxemburg (ca. 15 min.) • Powerpointpresentatie over PA6Z bij de PACC 2003 (ca. 15 min.) 3. Pauze. 4. Vervolg presentatie • DVD presentatie over de PACC 2003 van ca. 60 min. 5. Sluiting om uiterlijk 22.15 uur. NB In het clubgebouw mag niet gerookt worden.
Technotumult (1) Beste medeleden van de regio 41, IJsselmeerpolders. Hierbij wil ik jullie deelgenoot maken van de Technotumult. Wat mij betreft een initiatief dat blijvend is om op regelmatige basis een stukje techniek uit te spitten en u daar deelgenoot van te maken via de Rondstraler. Aan één kant natuurlijk leuk voor Jacob, want hij krijgt kopij en leuk voor de technoronde, want we zorgen zo voor leuke discussieonderwerpen. Natuurlijk is het niet de bedoeling dat we via deze Rondstraler onderwerpen vast zetten voor de technoronde. Als u met een brandende vraag zit, moet u deze gewoon stellen. Misschien heeft u wel iets heel leuks gebouwd en wilt u dit ons laten weten. We gaan natuurlijk geen leuke onderwerpen op straat laten liggen. De afgelopen weken heeft de Technoronde zich wel bewezen. De ronde heeft aandacht. Alleen hebben we meer luisteraars dan actieve deelnemers, waardoor de ronde nog wel eens erg kort, of meer een privé QSO wordt. 3
Flevo Rondstraler september 2004
Voor de Technoronde zou het dus leuk zijn als er meer actieve deelnemers komen. Wij verwachten niet dat u elke week inlogt, maar zo met een regelmaat zou wel leuk zijn. Er wordt van niemand verwacht dat hij of zij veel kennis heeft van het zelfbouwen. Uitgangspunt is de opleiding radiozendamateur en dan zal er onder die mensen die hun machtiging al enige tijd hebben, zelfs een hoop techniek weggezakt zijn. Mijn/ons doel met deze Technoronde is de hobby stimuleren met name de tak, wat je er allemaal mee kunt doen, creatief gezien. Gewoon lekker met je hobby bezig zijn en wat is er leuker dan met je eigen gebouwde spullen en misschien wel zelf ontworpen. Niemand verwacht dat je hoogstaande HQ apparatuur bouwt, maar als je grootse plannen hebt, wil er altijd wel iemand helpen. Voor de Technoronde wil ik graag iets van jullie weten. Welke onderwerpen zouden jullie nu graag behandeld zien in de Technoronde? Geen onderwerp is te gek en geen vraag is te dom. Weten jullie bijvoorbeeld waarom een 10 kOhm koolstof weerstand plotseling 2 kOhm wordt, bij gebruik boven de 200 MHz? Ik bedoel maar, zijn dit soort vragen zo vreemd? Waarmee maken wij de Technoronde voor u ook interessant? Stuur je onderwerp, vraag of opmerking via internet naar e-mail
[email protected]. Heb je geen e-mail doe dit dan via 2 meter de Lelystad repeater. Geef je vraag aan Roel PE1RBG of geef het aan iemand die wel kan e-mailen Iedereen met een geldige licentie is van harte welkom op elke vrijdagavond 19:30 uur locale zomertijd, 17:30 UTC repeater van Lelystad, 145.737,5 shift -600Kc Ben je wat later of nog in de auto? Gewoon inmelden Tot horens op de Technoronde of in een gewoon QSO. 73´s van Johan Jongbloed, PE1MPC en Roel Fijma, PE1RBG
4
Flevo Rondstraler september 2004
Verenigingsavond dinsdag 5 oktober 2004 De tweede verenigingsavond dit najaar wordt gehouden op dinsdag 5 oktober 2004. Johan, PE1MPC, had een half jaar geleden eens aangeboden een avond te willen vullen. Johan heeft zich een tijd lang verdiept in de theorie van antennes, omdat vragen daarover op de technoronde nog al eens een keer aan de orde kwamen. Maar, er zijn veel meer technische leuke onderwerpen, waar Johan heel veel van af weet. Zo heeft hij zich verdiept in PIC’s, Gal’s, e.d. Overigens, heb ik geen idee wat Gal’s zijn. En nu komt de vraag: “Wat wilt U dat deze avond uitgelegd wordt?” Dus in plaats dat het bestuur de avond invult, heeft u nu een unieke kans om het onderwerp van deze avond zelf te bepalen!! Laat deze kans niet voorbij gaan en neem a.u.b. direct contact op met Johan. Zijn e-mail adres is
[email protected]. In onderstaande mailtje geeft hij een nadere toelichting. -----------------------------------------------------------------------------------------------Hallo Jacob, Zoals je weet zal ik trachten van de avond van 5 oktober een leuke technotrauma avond te maken. Mijn doel is zelfbouw, maar goed niet iedereen wil dit. Ik wil heel graag een technische presentatie houden. Zoals we hebben kunnen zien met het DDS verhaal, gaat er voor veel mensen een nieuwe wereld open. Met de PIC´s, AVR´s, Gal´s, Pal´s, CPLD´s die we in de huidige apparatuur allemaal tegenkomen, wordt het zelfbouwen voor velen bijna onmogelijk gemaakt. Ik ben ervan overtuigd dat als je geen gedegen moderne elektronica opleiding hebt, je binnen 5 tot 10 jaar niet meer zelf kunt bouwen en helemaal je set niet meer zelf kunt repareren. Een verarming van onze hobby en zo sterft het een stille dood. Maar dat laten wij niet gebeuren toch? Voor mijn presentatie zou ik graag van onze leden willen weten, waarover zij meer willen weten. Ik heb een aantal vragen en onderwerpen aangegeven. Ik hoop dat mijn vraag duidelijk is. Ik wil het 5 oktober graag over iets hebben waar onze leden zelf om gevraagd hebben.
5
Flevo Rondstraler september 2004
• • • • • • • • •
• • • •
Welke technische vragen hebben zij? Waar lopen onze leden in technische zin tegen aan, waar ze geen oplossing voor hebben? Waarvan zouden zij meer kennis willen hebben, om ook zelf te kunnen bouwen bijvoorbeeld of voor de weet? Komen zij in de hobby dingen tegen waar zij niets van begrijpen, maar gewoon doen? Eindigt de kennis bij de buis of transistor en wil men wat meer weten hoe die digitale rommel nu werkt? Hoe maak je een fotografische print? Zijn filters een groot zwart gat? Willen we digitale communicatie gaan doen maar hoe pak je dit nu aan? HF project. Roel PA0RQS heeft met DDS al laten zien, dat het kan: zelf een all mode HF set bouwen. De DDS was alleen erg duur, wat voor velen (ook voor mij) een stopper is. Ik wil een HF set en moet deze zelf gaan bouwen. Maar het moet financieel goed te doen zijn. Deze set mag niet onder doen voor een koop unit (hij wordt goedkoper en beter). Packet, zelfbouwen van een "baycom modem", via KISS protocol aan PC en Set. Bij RQS is er gesproken over doppler effect. Is dit bekend? Aurora openingen. Men wil zelfbouwen, maar hoe begin je daarmee en wat heb je nodig?
Ik wil graag iets vertellen, ik kan een hoop verzinnen (wat nog waar is ook). Maar het liefst zou ik mijn technogereutel op hen afstemmen. Als het goed is moet dan de opkomst de grootste zijn in jaren (dat zou nu een groot compliment zijn, zeg). Is het mogelijk, met jou hulp om onze leden bovenstaande vragen te stellen en deze naar mij (
[email protected]) terug te mailen. Als er veel verschillende onderwerpen zijn, ontkom ik er niet aan om er een aantal uit te kiezen. Om een presentatie te houden over antennes lijkt mij bijzonder zonde van de tijd. Er is alleen maar een stukje te behandelen. De wiskundige kennis van de toehoorder moet goed zijn en de antennes zijn net accu´s, iedereen heeft wel een mening of die nu goed of fout is (ik heb ze ook). Kijk naar de boeken over antennes. Ze zijn 500 pagina´s dik of meer en dan zijn ze nog niet compleet. Yagi heeft een beam 6
Flevo Rondstraler september 2004
ontwikkeld, die berust op experimenten, zonder wiskundige benadering. De Yagi werkt maar waarom is voor deskundigen ook onduidelijk. Jacob, ben jij in staat de leden voor mij te benaderen via jou mailinglist? Antwoorden graag naar e-mail:
[email protected]. Met hulp van de leden moet het wel een leuke presentatie worden met informatie waarom de leden gevraagd hebben. Anders wordt het een grote promotie over zelfbouwen en de technoronde. Hoewel ik wel hoop dat we de leden wat meer motiveren om in te melden bij de technoronde. Met vriendelijke groet, 73´s van de PE1MPC Johan Jongbloed
PA6URK 21 augustus op de vuurtoren Voor het achtste jaar deed de Urker vuurtoren mee aan het Northern Lighthouse and Lightship Weekend. Zaterdag 21 augustus was het station van 08.00 tot 17.00 uur QRV op de 2 m repeaters, op 40, 20 en 10 meter. De volgende amateurs hebben hun energie gestopt in dit evenement: PD5URK, PA3HEB, PE1IKO, Arie van Bezooijen, PA4DO, PE1RBG, PE1SDE en PA3GNE. Excuses als ik iemand vergeten ben. De volgende instanties en personen willen wij hartelijk dank zeggen voor hun welwillende medewerking: • Rijkswaterstaat, directie IJsselmeergebied. • Jan Hoek, PA0JNH voor het aanvragen van de call PA6URK • Agentschap Telecom voor het verlenen van de call. • Koert Bakker en zijn vrouw, als oud vuurtorenwachterechtpaar. • Rense Bakker en zijn gezin, die we onbedoeld wakker maakten, toen we zaterdagmorgen in de vroege uurtjes de toren ingingen. Het volgende artikeltje stond in Urk Actueel van woensdag 25 augustus j.l. Urk – De condities waren zaterdag niet ideaal voor de zendamateurs die meededen aan het Internationale Lighthouse en Lightship Weekend. De Urker vuurtoren was één van de 314 vuurtorens en lichtschepen die verspreid over 45 landen werden bemand. 7
Flevo Rondstraler september 2004
Vrijdagmiddag werden in de stromende regen en harde wind twee draadantennes voor de korte golfbanden uitgespannen. Met twee verticale antennes erbij kon men zaterdagochtend vroeg met vier zendinstallaties gelijktijdig in de lucht komen. Net als voorgaande jaren werd contact gelegd met onder andere Australië, Amerika, Afrika en heel veel Europese stations. Maar toch speelden de omstandigheden de zendamateurs parten. De mogelijkheid voor het maken van radiocontact is onder andere afhankelijk van het weer, de zonnestand en temperatuur. En dat werkte dit jaar allemaal niet mee. Er zijn zo’n 400 verbindingen gemaakt.
Zeeland tevreden over C2000 Digitaal communicatiesysteem beduidend beter dan huidig analoog systeem De hulpdiensten in Zeeland vinden het digitale communicatiesysteem C2000 een flinke verbetering vergeleken met het huidige analoge systeem. Die conclusie trekken politie, brandweer, ambulancezorg en marechaussee in Zeeland na uitgebreide testen met het nieuwe communicatiesysteem. Tussen 12 en 23 juli is in die provincie zowel op het water als op het land de dekking van C2000 getest door een testteam van vertegenwoordigers van alle hulpdiensten. In Zeeland zijn 23 zendmasten aangesloten op het landelijk netwerk, dat op 1 juli van dit jaar werd opgeleverd. Het testteam zocht vanaf 8
Flevo Rondstraler september 2004
honderden plaatsen door heel Zeeland contact met de Gezamelijke meldcentrale Zeeland. “Wij hebben specifiek de gebieden waar problemen zijn met het huidige netwerk onder de loep genomen”, licht Ad Asscheman, coördinator van de meldkamer, toe. “De buitenhuisdekking van het C2000netwerk moest minimaal vergelijkbaar zijn met het huidige netwerk, maar uit de testen bleek dat de kwaliteit van het digitale systeem een stuk beter is dan het oude systeem”, aldus Asscheman. Wel kwam naar voren dat op een aantal locaties de dekking minder of helemaal niet aanwezig was. Volgens Asscheman gaat het niet om cruciale locaties en waren de testdagen juist bedoeld om de zwakke locaties op te sporen. “Het betreft een roamingprobleem. Op een aantal punten konden de portofoons niet kiezen tussen verschillende masten. Wij gaan dit de komende tijd, nader onderzoeken. Het is slechts een kwestie van fine-tuning.” Met name in de omgeving van Axel in Zeeuws-Vlaanderen en de Kop van Schouwen, waar in de zomer tienduizenden toeristen vertoeven, ondervond het testteam problemen met C2000. De testresultaten zijn doorgegeven aan de Projectdirectie C2000 die vervolgens aanpassingen aan het netwerk uitvoert, waarna opnieuw wordt getest. C2000 garandeert op dit moment alleen buitenhuisdekking. Onlangs waarschuwde voormalig projectleider C2000, Jules Knippenberg van het regiokorps Limburg-Zuid, dat de bereikbaarheid binnenshuis met het nieuwe systeem soms slechter is dan het huidige analoge systeem. Ook in Zeeland is de dekking binnenshuis met C2000 niet overal zo goed als de hulpdiensten zouden willen. Asscheman: “Wij hadden na de ervaringen in Limburg rekening gehouden met het ergste, maar het viel ons eigenlijk mee. Wel zijn er een aantal locaties zoals een parkeergarage in Middelburg, waar de ontvangst niet goed is en een betere dekking noodzakelijk is. Wie voor de extra kosten op moet draaien is een tweede. In principe is dat de eigenaar van de locatie.” C2000 moet medio november 2004 operationeel zijn in Zeeland. Ook in de nieuwe Westerscheldetunnel kunnen de hulpdiensten vanaf die datum gebruikmaken van het digitale communicatiesysteem. C2000 moet op 1 januari 2005 landelijk operationeel zijn, maar nu al is zeker dat dat niet in alle regio’s zal lukken. Overgenomen uit de Automatisering Gids - ESC - 30-07-2004 Mijn “zoektocht naar een constante stroombron” wordt vervolgd in de Rondstraler van oktober a.s. PA3GNE 9
Flevo Rondstraler september 2004
VHF – Radio Lighthouses: peilen met de marifoon (1) Onderstaand artikel kwam ik onlangs tegen. Ik wist niet dat dit bestond en misschien velen met mij niet.Misschien dat het gebruik door de komst van GPS verouderd is, qua techniek is het interessant. Vandaar de opname in de Rondstraler (Red.) Sinds het begin van de jaren tachtig wordt geëxperimenteerd met een nieuw systeem voor het nemen van radiopeilingen; dit systeem staat bekend onder de naam ‘VHF-Radio Lighthouse’. De term VHF geeft aan dat in dit systeem van de VHF-band gebruik wordt gemaakt, dezelfde frequentieband die ook voor het marifoonverkeer wordt toegepast. Hier zit ook precies het voordeel van het Radio Lighthouse: men heeft geen speciale ontvangapparatuur nodig om met behulp van dit systeem peilingen uit te voeren. Een marifooninstallatie en een eenvoudige tabel is voldoende. Als de voortekenen ons niet bedriegen zal het VHF-Radio-Lighthouse spoedig uit het experimentele stadium komen en op verschillende plaatsen in Europa worden geïnstalleerd. In verschillende publicaties is erop gewezen dat het systeem bij uitstek geschikt is om als aanvulling op de normale radiobakens te fungeren en eventueel de in de praktijk vaak moeilijk te lokaliseren mistsignalen te vervangen. Momenteel zijn vijf bakens operationeel: vier ervan staan in Groot-Brittannië en één in Frankrijk (Calais). De werking van een Radio Lighthouse is niet erg gecompliceerd, het nemen van peilingen met dit systeem, evenmin. Om in te zien hoe het systeem werkt, kunnen we het beste uitgaan van een normale vuurtoren, waarvan de lichtbundel met een bepaalde snelheid rond de toren ‘zwiept’. Stel dat we weten op welk ogenblik de lichtbundel precies naar het noorden gericht is (dat ogenblijk zou door een lichtflits kunnen worden aangegeven). Voorts zou de tijd bekend zijn die de lichtbundel nodig heeft om vanaf het noorden, via het oosten enzovoort rond te draaien; laten we aannemen dat daar 60 seconden voor nodig zijn. Als we dan het aantal seconden tellen dat ligt tussen het moment waarop de lichtbundel naar het noorden wijst en het ogenblik waarop de lichtbundel precies naar ons gericht is, kunnen we uit dat aantal de ware peiling ten opzichte van de vuurtoren afleiden. Bij wijze van voorbeeld stellen we dat aantal seconden op 15. Na 15 seconden zal de lichtbundel 15/60-deel van de hele cirkel hebben afgelegd, dat is 90°. De lichtbundel wijst dus naar het oosten, de ware peiling bedraagt dan 270°. In de volgende figuur wordt een en ander aan de hand van een tekening duidelijk gemaakt. (wordt vervolgd) 10
Flevo Rondstraler september 2004
PA6URK op 21 augustus 2004
11