GROEP 7
Inhoud Inhoud .......................................................................................... 2 1 Waarom Wit-Rusland (Belarus)? ........................................... 3 2 Waar ligt Wit-Rusland? .......................................................... 4 3 De taal ..................................................................................... 5 4 De mensen............................................................................... 7 5 De natuur................................................................................. 8 6 De geschiedenis ...................................................................... 9 7 Tsjernobyl .............................................................................10 8 Kinderen uit Wit-Rusland in Alphen a/d Rijn......................11 9 Wit-Rusland op de Wereldtentoonstelling (expo 2000).......12 10 Wat ik er van geleerd heb.....................................................13 11 Bronvermelding ....................................................................14 12 Opmerkingen en aantekeningen ...........................................15
-2-
1 Waarom Wit-Rusland (Belarus)? Ik heb het onderwerp Wit-Rusland gekozen, omdat er een tijdje geleden kinderen uit Wit-Rusland in Alphen a/d Rijn waren. Bij mijn vriendje uit de straat (Johan) was een jongetje uit Wit-Rusland, hij heet Dzmirtrie je spreekt uit: Dima. Hij was 10 jaar en was veel kleiner dan ik. Ik heb veel met hem gespeeld. En ik vond het jammer dat hij weer weg ging. Daarom wilde ik meer weten over Wit-Rusland.
Johan, Dima en Maaike
-3-
2 Waar ligt Wit-Rusland? Wit-Rusland ligt in Europa, er liggen veel landen om Wit Rusland heen. Litouwen, Letland, Rusland, Oekraïne en Polen. De hoofdstad van WitRusland is Minsk. Wit-Rusland heeft 10,4 miljoen inwoners, en heeft een oppervlakte van 207.595km. De zetel van de regering is in Minsk, en de staatsvorm is Republiek sinds 1991.
Sinds juli 1994 is A.G. Lukaschenko de president van Wit-Rusland is. Hij was vroeger leraar geschiedenis.
-4-
3 De taal De taal van Wit-Rusland is Wit-Russisch. Maar het is niet helemaal het zelfde als Russisch. En ze gebruiken andere letters. Zo spreek je het uit als je tot 10 telt in het Wit-Russisch: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ajien da trie tjetjerit paatj tjes tjen wosjim djewit djizit
ja nee moeder hand hart winter
da njet matj ruka certse zima
-5-
-6-
4 De mensen De meeste Wit-Russen zijn Christenen. Ze zijn verdeeld over verschillende kerken. Een aantal zijn Rooms-katholiek. Zij vinden de paus in Rome de leider van hun kerk. De andere christenen behoren tot de Oosters-Orthodoxe kerk. Deze kerk ging in 1054 weg van de van de Rooms-Katholieke kerk. Er zijn verschillen in de kleding van de priesters en vooral in de manier waarop de kerkdienst verloopt. Een beroemd iemand uit Wit-Rusland is Olga Valentinova. Zij werd wereldberoemd tijdens de Olympische spelen in München in 1972. Zij won bij turnen drie gouden medailles en één zilveren. Vooral haar oefening op brug met ongelijke leggers was erg knap.
-7-
5 De natuur In Wit-Rusland vind je prachtige bossen. Het beroemde Belovezh woud is heel oud. Er staan 500 jaar oude eiken en enorme pijnbomen. In het woud leeft de zeldzame Europese bizon. Eén derde deel van het land bestaat uit bos. De industrie gebruikt het hout en maakt er meubels van. In het zuiden en westen van Wit-Rusland zijn veel moerassen. Veel daarvan worden droog gelegd. Dan krijgen de mensen weer meer land. Bij de Pripjat-moerassen wordt steenkool en olie uit de grond gehaald. De Wit-Russische iets heuvelige vlakte word in het zuiden lager en wordt door een groot aantal zijrivieren van de Dnjepr doorkruist. In totaal zijn er meer dan 4.000 meren en grote delen zijn ook bos en struikbos.
-8-
6 De geschiedenis 27000 tot 24000 jaar geleden kwamen de eerste nederzettingen. Het gebied van Wit-Rusland met zijn vele moerassen, was 2000 jaar geleden al bewoond door Slavische volken. Deze mensen waren jaren al visser of bijenhouder. Ze voeren met hun boten over rivieren, tussen de Oostzee en de Zwarte zee. De eerste Slavische dorpen ontstonden op droge eilandjes. Op open stukken in het bos en langs de rivieren, op die plaatsen ontmoeten de handelaars elkaar en ruilden met hun goederen. Heel bekend zijn de Scythen. De Scythen waren eerst een rondtrekkend volk. In de 7e eeuw voor Christus vestigden ze zich in een groot gebied rond de Zwarte Zee. Van de Karpaten tot aan de rivier de Don. Ze handelden ook met de Grieken. Ze verhandelden daar hun tarwe voor goud en sieraden. Tussen 1100 en 1300 hoorde Wit-Rusland bij veel landen en het wisselde steeds. Wit-Rusland heeft bij Polen, Smolenskland en Turowland gehoord. En er werden veel oorlogen gevoerd. In de tijd rond 1500 hoorde het gebied van WitRusland bij Litouwen. Aan het eind van de 19de eeuw tot 1918 hoorde Wit-Rusland bij Rusland. Het hoofd van WitRusland was de Tsaar. In 1918 was de Russische revolutie, daarna kwam Wit-Rusland bij de Sovjet-Unie. In 1941 werd Wit-Rusland bezet door Duitsland. Er zijn erg veel mensen uit Wit-Rusland in de Tweede Wereldoorlog omgekomen. In juni en juli 1944 werd Wit-Rusland door het Sovjetleger bevrijd en ook weer bezet. In 1986 was de ontploffing in Tsjernobyl. (meer informatie zie hoofdstuk 7) In 1991 werd Wit-Rusland een zelfstandige Republiek. -9-
7 Tsjernobyl Op 26 april 1986 ontplofte een reactor van de kerncentrale in Tsjernobyl. Deze ligt in Oekraïne vlakbij Wit-Rusland. Het gebeurde midden in de nacht om 1.23 uur. Grote wolken radioactieve straling kwam vrij. Een groot deel van Europa kreeg te maken met radioactieve straling. Die straling is levensgevaarlijk voor mens en dier. Ongeveer 1.920.000 mensen zijn ziek door de ramp in Tsjernobyl. Tot die slachtoffers horen ook 400.000 kinderen. Ze krijgen leukemie of kanker in het bloed en ze groeien niet goed. Binnen 24 uur, werden alle mensen binnen een straal van 30 kilometer geëvacueerd. En vaak worden de mensen door dokters gecontroleerd. Nu werken ze samen met Japan, Duitsland en Amerika. Om de zieken mensen te helpen. En ze hebben ook geld beloofd om de kerncentrale die nog werkt te sluiten en alles op te ruimen. En soms komen er kinderen voor een tijdje naar bijvoorbeeld Nederland toe. Want hier is geen radio actieve straling.
- 10 -
8 Kinderen uit Wit-Rusland in Alphen a/d Rijn Een tijdje geleden zijn er kinderen uit WitRusland in Alphen a/d Rijn geweest. Ze waren met ongeveer 30 kinderen van de leeftijd van 8 tot 12 jaar. Ze gingen op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag naar school op de Hobbitburcht, Essenburg. Op woensdag en zaterdag gingen ze ergens naar toe. Dit hebben ze gedaan: • Madurodam, • Blijdorp, • Space Expo, • Zwembad, • Strand, • Arena, • Luchthaven Schiphol • Aviodome • Met de scouting mee. Bij mijn vriendje is ook een kind uit WitRusland geweest. Hij heet Dima. Ik heb vaak met hem gespeeld. En hij heeft mij geleerd om een beetje Wit-Russch te spreken. Hij was heel aardig en ik vond het jammer dat hij weer weg ging.
Foto’s die Dima heeft gestuurd uit Wit-Rusland.
- 11 -
9 Wit-Rusland op de Wereldtentoonstelling (expo 2000) Wit-Rusland was op de Wereldtentoonstelling in Hannover in één van de hallen. Ze hadden niet zo veel. Er was bijvoorbeeld wel een computer waar ik van alles op heb opgezocht, en een winkeltje, daar hadden ze hele mooie schaakborden en mooie poppetjes en ik heb er veel informatie gekregen.
Postzegel van Belarus
Schaakspel met matrozen
- 12 -
10 Wat ik er van geleerd heb Ik heb veel geleerd van het maken van mijn werkstuk. Bijvoorbeeld over de natuur, de mensen, en Tsjernobyl. En dat vind ik leuk want ik heb het onderwerp Wit-Rusland gekozen omdat ik er meer over wou weten. En dat is gelukt.
- 13 -
11 Bronvermelding • De Grote Encyclopedie 98 • Encarta Encyclopedie 98 • Belarus expo 2000 Wirtschaft geschreven door Sophia Samuel en Raiza Znak. • Belarus expo 2000 Kultur geschreven door Sophia Samuel en Raiza Znak. • Belarus expo 2000 Tatsachen geschreven door Sophia Samuel en Raiza Znak. • Fotoboek van de kinderen uit Wit-Rusland. • Map met woorden uit Wit-Rusland. • Brief en foto’s van Dima.
- 14 -
12 Opmerkingen en aantekeningen ..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
- 15 -
