1
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013
Lopende projecten • Politie, beeld van gezag. Project Politie & Wetenschap, Politieacademie Apeldoorn, i.s.m. Motivaction, Mijke Bleecke MA (PhD) en drs. Bas Mali [d] • Moslims in de Nederlandse persfotografie (2000-2010), i.s.m. Nadine Huiskes en Joost Pollmann [c] • Geweld & beeld, Stichting IVMV [d] • Orgaantransplantatie doorleefd, i.s.m. Suzanne Nieuwenhuis en dr. Frans J. Meijman [b]
In voorbereiding
• Lecture, ‘Still Lives in CRASH (2004). Some Principles of Visual Formation in Hollywood Film, lezing congres, Groningen 30 mei – 1 juni 2013 [c] • ‘Jezus in beeld. Bewegend beeld, bewogen verbeelding’, (bewerking lezing studiedag Jezus in de film, Utrecht 27 september 2011), op verzoek van het Tijdschrift voor Theologie (najaar 2013). [c] • Lecture, ‘Blue Values in Fiction. Police & Public Imagination’, bijdrage aan het thema ‘Police in Fiction’ van de jaarlijkse conferentie van The European Police research Insititutes Collaboration (EPIC), 17-18 juni 2013, Tampere (Finland). • ‘Academische plofstudie – accreditatie of anomalie? De wildgroei van culturele & visuele cultuur studies in historisch perspectief’, deel II van ‘Beeldcultuur, een drieluik’, op verzoek van de Stichting Designgeschiedenis Nederland; uitwerking openingslezing ‘, Regiodag Faculteit Cultuurwetenschappen Open Universiteit, 8 maart 2013 [a] • Lezing, ‘De vrouw des huizes in termen van Stevin, Cats en De Hooch of de noodzakelijke kanteling van ons moderne denkraam’ (studiemiddag stichting vrouwengeschiedenis in de vroegmoderne tijd, najaar 2013) [a]
Ter perse •
• •
‘Schiphol als Hollandse luchthaven in de Nederlandse persfotografie’, in: Jeroen Barendse, Marieke Berkers, Koos Bosma, Iris Burgers, Karel Davids, Reynoud Homan, Jannes Linders, Abdel el Makhloufi, Heidi de Mare, Anna Nikolaeva & Jan Willem de Wijn, Schiphol. Turbulente megastructuur (NAi) [e] ‘Schiphol as a Holland Airport in the Press Photography of the Netherlands’, in: Barendse et al. (eds), Schiphol. A Turbulent Mega Structure (NAi) [e] ‘De verbeelde politie. Blauwe waarden in de moderne maatschappij’, in: Edward van der Torre, Pieter Tops, Anke van der Zijl & Nicolien Kop (red.), Handboek Inleiding Politiekunde (op verzoek van Politieacademie Apeldoorn) [d]
2
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013
On line Magazine Stichting IVMV (no. 1: april 2013) Themanummer: Ambtenaren & het beeld, n.a.v. de tweede editie van het Symposium Bewegende Beelden (31.01.2013), i.s.m. Floor Basten, Sigrid Burg, Joost Pollmann, John Steegh INHOUD
1.
2. 3. 4.
5. 6.
7. 8.
9.
Een bewogen dag in beeld. De tweede editie van het symposium Bewegende Beelden – Heidi de Mare KADER A –Beelden die u in beweging brachten (IVMV-workshop 2012) Het beeld spreekt de publieke professional tot de verbeelding – Heidi de Mare KADER B – Wat is een beeld? De ambtenbaar en zijn (zelf)beeld – John Steegh KADER C –Wat doet het beeld? Beelden maken vrij – een prangende levensvraag van Marcel van Wissen – Gawie Keyser, blog GAWIE WEET RAAD Beeldwinkelen. Kijken we wel goed om ons heen? – Sigrid Burg BEELDFORMATIE I – Beeld & bureaucratie. Ambtenaren in strips & zo – Joost Pollmann Van het beeld in je hoofd naar beleid voor de burger – Joost Pollmann KADER D – Wat kan het beeld? Van systeemwereld naar leefwereld. Van taal naar beeld? – Gabriël van den Brink KADER E – Kan het beeld alles? Laat u ver-maken door het bewegende beeld! – Heidi de Mare KADER F – Gemo(ti)veerde ambtenaren Angst voor propaganda. Een essayistische verklaring plus oplossing – Floor Basten BEELDFORMATIE II – IKIRU (1952): een bureaucraat in de film Bewegende beelden als moderne mythologie. Op zoek naar de maatschappelijke verbeelding van de ambtenaar – Heidi de Mare BEELDFORMATIE III – Politieambtenaren: waardengedreven publieke professionals in de fictie
10. Een programma voor professionalisering in beeld 11. Mogelijkheden tot verdere versterking van de verbeelding Colofon: medewerkers aan dit nummer, werkzaamheden & publicaties
[4] [8] [10] [15] [17] [20] [21] [24] [27] [35] [36] [38] [44] [46] [50] [52] [57]
[60] [64] [66] [70] [72]
3
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013
RECENSIES & INTERVIEWS Huiselijke taferelen. De veranderende rol van het beeld in de Gouden Eeuw 2013 • 2012 • •
David Rijser, ‘Aristoteles in het Hollandse huis?’, in: NRC Handelsblad, 11 januari 2013 Diane Spelbos, http://historischhuis.nl/recensiebank/review/show/704 Joost Pollmann, ‘ Gedisciplineerd kijken naar het Hollandse huis’, in: de Volkskrant, 24 november
‘PROJECT X in Haren. De komische film als exemplarische kortsluiting tussen adolescente verbeelding & volwassen werkelijkheid’ 2013 • •
Hugo Hoes, ‘Vermáákt door film. Interview’, in: VPRO-gids, no. 18 (1 mei 2013) Bas Blokker, ‘Facebookrellen: het leek wel een film’, in: NRC Handelsblad, 13 maart 2013
4
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013
BOEKEN, BUNDELS & RAPPORTEN 2012 • Huiselijke taferelen. De veranderende rol van het beeld in de Gouden Eeuw. Geheel herschreven en geactualiseerde handelseditie proefschrift,Vantilt Nijmegen (augustus 2012) [a] 2008 • Waakzaam Oog. Pilotstudy politionele fictie, samen met Sigrid Burg (intern rapport, Politie Amsterdam Amstelland) [d] 2003 • Het huis en de regels van het denken. Een cultuurhistorisch onderzoek naar het werk van Simon Stevin, Jacob Cats en Pieter de Hooch, cum laude proefschrift VU Amsterdam [a] 1993 • Urban Rituals in Italy and the Netherlands. Historical contrasts in the use of public space, architecture and the urban environment, bundel i.s.m. A. Vos, Van Gorcum Assen. Met bijdragen van Peter Burke, Richard Ingersoll, Anton Blok, Willem Frijhoff, Karen Wuertz, Francisca Bollerey en Arnold Reijndorp [e] 1990 • Moverende mythen. De film als mythe, speciaal nummer van Versus, 1/1990. Bundel i.s.m. B. Klasen met bijdragen van Arie de Ruiter, Selma van Londen, Reini Raatgever, Moniel Verhoeven, José Teunissen, Bernadette Klasen en Eric de Kuyper [a]
BEELDWETENSCHAP: HISTORISCH & THEORETISCH Film, fotografie, (vroeg)moderne kunst, beeldcultuur [a] 2013 • Lezing ‘Accreditatie of anomalie? De wildgroei van culturele & visuele cultuur studies in historisch perspectief’, openingslezing Regiodag Faculteit Cultuurwetenschappen Open Universiteit, 8 maart 2013 2012 • ‘Vindplaats van het huiselijk leven. Het kamergezicht in de Hollandse Gouden Eeuw’, in: Historisch Tijdschrift Holland, themanummer ‘Huiselijkheid’: 110-118. • ‘Eindelijk weer kijken!’, brochure bij de handelseditie. • Huiselijke taferelen. De veranderende rol van het beeld in de Gouden Eeuw. Geheel herschreven en geactualiseerde handelseditie proefschrift, Vantilt Nijmegen. 2011 • ‘Een verstild moment in Wit (2001). Susan Sontag en de ware overtuigingskracht van beelden’, in: Edwin Koster & Henry Jansen (red.), Echter dan werkelijkheid? Filosoferen over verbeelding in kunst en religie (Meinema): 93-119. • Lezing ‘Het beeld en de maatschappelijke verbeelding van de Gouden Eeuw’ ter gelegenheid van het jaarcongres van de werkgroep De Zeventiende Eeuw, Gent 27 augustus 2011. 2010 • ‘Beeldcultuur, een drieluik, I: Deconstructie van het fenomeen culturele studies’, Stichting Design Geschiedenis Nederland: 1-42.
5
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013 2009 • •
Lezing, ‘De kunst van interdisciplinair onderzoek’, Jubileum conferentie Kunstlicht, VU Amsterdam. ‘Ars sine scientia nihil est. De kunst van interdisciplinair onderzoek’, in: Kunstlicht, Jubileumnummer Kunstgeschiedenis & Interdisciplinariteit, vol. 30, no. 3-4: 9099. English translation: ‘Ars sine scientia nihil est. The Art of Interdisciplinary Research’
2007 •
•
‘Vroegmoderne verwantschap in woord en beeld. ’Het gebruik van het werk van Cats, De Hooch en Van Hoogstraten als historisch bronmateriaal’, in: Pieter Stokvis (red.), Geschiedenis van het privéleven. Bronnen en benaderingen. Open Universiteit: 299-345. ‘Johannes Vermeer: migratie van een icoon’ in: Joris van Eijnatten, Fred van Lieburg en Hans de Waardt (red.), Heiligen of helden. Opstellen voor Willem Frijhoff, Amsterdam: 198-214, Images of Vermeer. English translation: ‘Johannes Vermeer: migration of an icon’ [pdf].
2005 •
'Welsprekende waarschijnlijkheden. Het misplaatste moralisme in het Nederlandse documentairedebat naar aanleiding van FORD TRANSIT (2002)', in E-view: 1-82.
2003 •
Het huis en de regels van het denken. Een cultuurhistorisch onderzoek naar het werk van Simon Stevin, Jacob Cats en Pieter de Hooch (cum laude proefschrift).
1999 ‘Gedisciplineerd kijken. Van kunstgeschiedenis naar historisch formalisme’, in: Kunstlicht, Jubileumnummer, De toekomst van kunstgeschiedenis, vol. 20, no. 3-4: 14-20. 1997 •
‘De verbeelding onder vuur. Het realisme-debat der Nederlandse kunsthistorici’, in: Theoretische Geschiedenis, vol. 24, no. 2: 113-137.
1991 • • • •
‘Visuele wederkerigheid. De balans van vrouwelijke en mannelijke personages in REBECCA’. Versus, 3: 91-121. ‘Ruimtelijke markeringen en rituele overgangen. De narratieve plaats van Vrouw en Man in A STAR IS BORN’, in: Versus, 1: 17-48. ‘Vrouwenstudies filmgeschiedenis’, in: Peter Bosma (red.), Filmkunde. Een inleiding. OU Heerlen/SUN Nijmegen: 253-266. ‘Vrouwenstudies filmgeschiedenis. A STAR IS BORN en de configuraties van Vrouw en Man’, in: Peter Bosma (red.). Filmkunde. Een inleidend overzicht. Werkboek: 177-184. Reprint E-view 2009/ 1: Special Filmkunde.
1990 •
• • •
Moverende Mythen. De film als mythe, special issue Versus, no. 1. Bundel i.s.m. Bernadette Klasen, met bijdragen van Arie de Ruiter, Selma van Londen, Reini Raatgever, Moniel Verhoeven, José Teunissen, Bernadette Klasen & Eric de Kuyper. http://tijdschriften.filmarchief.ub.rug.nl/root/versus/1990/1-1990/ ‘Moverende mythen. De analyse van de film als mythe’, in: Versus 1: 7-25. ‘ANNE OF THE INDIES. Een radicale herlezing van de analyse van Claire Johnston vanuit de mythologie’, in: Versus 1: 69-94. ‘Nawoord. Claire Johnston over mythe en stereotype’, Versus 1: 161-167.
1989 •
‘Visuele aspecten van drie filmische vrouwbeelden. Bacall, Monroe en Dietrich’, in: Versus, 3/1989: 54-75.
6
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013 1987 • •
‘Door het feminisme belaagd? Nawoord bij “Situation-comedy, feminisme en Freud”’, in: Versus, 3/1987: 97-103. ‘Verslag van The First International Conference on Word & Image, 21-25 april aan de VU te Amsterdam’, Versus, 1: 122-125.
1986 • • •
‘Mulvey’s eendimensionale systeem. Bij dezen dan voor het laatst “Visual Pleasure”’, in: Versus, no. 2: 35-54. ‘Van horen zien. “De vrouw” als onmogelijke kategorie in feministies filmtheoretisch onderzoek’, in: Tijdschrift voor vrouwenstudies, 7/ 3: 302-321. ‘Claire Johnston: het begin van een feministische filmtheorie?’, in: Versus, 2: 119-123.
1985 •
‘Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet. Aantekeningen over vrouwen en film’, Tijdschrift voor vrouwenstudies, 6/ 3: 313-340.
1981 •
Met Grietje Dresen, Marijke Geurten, Anne-Marie Korte, ‘Kennis en weten. Over wetenschapskritiek vanuit (de ervaringen) van vrouwen’, in: Tijdschrift voor vrouwenstudies. REPRINT 2005 in: A. M’charek, B. van Balen & A. Andeweg (red.). Sporen en Resonanties: De klassieken van de Nederlandstalige genderstudies. Amsterdam: 132-139.
1980 • •
‘Feministiese kunst bestaat niet’, in: Tijdschrift voor vrouwenstudies, vol. 1, no. 3, 293318. Vertaling ‘Kanttekening bij diepte-scherpte’ van Jean-Louis Comolli, in: Eric de Kuyper & Jan Simons (red.), Scenografie, Nijmegen, 92-93, ook verschenen: Skrien, 102/103: 70-71.
BEELD & MAATSCHAPPELIJKE VERBEELDING Gezondheid & ziekte [b] 2012 • •
‘Een afzichtelijk schepsel? Frankenstein en de waarde van de natuurlijke geboorte’, in: Arko Oderwald e.a. (red.), Geboorte (Literatuur & geneeskunde, september 2012). Hoofdstuk 10. ’Waar Nederlanders warm van worden. Professionele personages in Amerikaanse en Nederlandse ziekenhuis- en politieseries’, in: Gabriël van den Brink (red.), De Lage Landen en het hogere. De betekenis van geestelijke beginselen in het moderne bestaan (AUP, januari): 307-348.
2011 •
•
‘Een verstild moment in Wit (2001). Susan Sontag en de ware overtuigingskracht van beelden’, in: Edwin Koster & Henry Jansen (red.), Echter dan werkelijkheid? Filosoferen over verbeelding in kunst en religie (Meinema): 93-119. ‘De Goede Patiënt in ziekenhuisdrama’, in: Nieuwsbrief van de Nederlandse Vereniging voor Ethici (NVBe), 18/2 (april): 22-26.
2010 •
‘De lakmoesproef van de moderne beschaving. Goed en Kwaad in virusfilms’, i.s.m. Gawie Keyser, in Arko Oderwald et al. (red.), Besmet, 99-108.
7
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013 •
‘From Goya to Afghanistan. An essay on the ratio and ethics of medical war pictures’, i.s.m. Leo van Bergen (VUmc) & Frans J. Meijman (VUmc), in: Medicine, Conflict & Survival, vol. 26, no. 2: 124-144.
2009 • •
•
Lezing ‘De kracht van ziekenhuisdrama’, conferentie The House of God, Utrecht, georganiseerd door het VU-podium i.s.m. Medical Humanities VUmc. ‘Streng en met gestileerde compassie. De twee registers van de ER-arts’, in: Arko Oderwald et al. (red.), Opname. Ziek tussen twee muren, Medical Humanities VUmc, 377-392. Lezing ‘De fictieve patiënt als publieke factor’, VUmc conferentie ‘De Andere Patiënt’. Boekpresentatie De Mythe van de mondige patiënt, Frans J. Meijman & Stephen Snelders.
Film & religie [c] 2012 •
•
‘Moments of Transcendence in A.I. (Spielberg 2001). The Moving Image and the Power of the Human Imagination’, in: Wessel Stoker & Willie van der Merwe (eds.), Looking Beyond: Shifting Views of Transcendence in Philosophy, Theology, Art, and Politics (Editions Rodopi Amsterdam): 447-470. [c] ‘Meer, maar opener. Eerste resultaten project Moslims in de Nederlandse persfotografie 2000-2010’, pilotstudie i.s.m Nadine Huiskes (BA-stage VISOR)
2011 •
•
‘Een verstild moment in Wit (2001). Susan Sontag en de ware overtuigingskracht van beelden’, in: Edwin Koster & Henry Jansen (red.), Echter dan werkelijkheid? Filosoferen over verbeelding in kunst en religie (Meinema): 93-119. Lezing ‘Jezus in beeld. Bewegend beeld, bewogen verbeelding’, bijdrage studiedag Jezus in de film, ter gelegenheid van de boekpresentatie Freek Bakker Utrecht 27 september 2011.
2010 •
Lezing ‘Material Resistance and Conduction. Religious Images as Visual Formations’, VISOR symposium Texts, Images and Screen Media. Interdisciplinary Approaches in the Study of Media, Religion and Culture, Amsterdam.
2005 •
Lezing ‘Het Passieverhaal. Het religieus gewicht van Woord & Beeld’, Program Passie onder de loep, i.s.m. het VU-podium Amsterdam.
Politie, beeld van gezag, geweld & veiligheid [d] 2013 •
‘P R O J E C T X in H A R E N. De komische film als exemplarische kortsluiting tussen adolescente verbeelding & volwassen werkelijkheid’, in: G. van den Brink, M. van Hulst, N. Maalsté, R. Peeters, S. Soeparman, Hoe Dionysos in Haren verscheen. Maatschappelijke facetten van Project X Haren. Deelrapport 3 Commissie ‘Project X Haren’, Bijlage 2: 169-203.
2012 • •
‘POLITIE, BEELD VAN GEZAG. Een eerste overzicht van de relevante literatuur’. Interne tussenrapportage Politie & Wetenschap: 1-35 Hoofdstuk 10. ’Waar Nederlanders warm van worden. Professionele personages in Amerikaanse en Nederlandse ziekenhuis- en politieseries’, in: Gabriël van den Brink
8
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013 (red.), De Lage Landen en het hogere. De betekenis van geestelijke beginselen in het moderne bestaan (AUP, januari): 307-348. 2009 •
Lezing ‘Politie & fictioneel leiderschap als publieke factor’, ter gelegenheid van de presentatie van het Jaarboek 2008 Gevraagd: alerte leiders van de School voor Politie Leiderschap. Verslag: Kijkt u wel genoeg politieseries?’.
2008 •
Waakzaam Oog. Pilotstudie politiële fictie, intern rapport Politie AmsterdamAmstelland , i.s.m. drs. Sigrid Burg.
Architectonisch denken, het huis & stedelijke verbeelding [e] 2011 •
‘De wijk zichtbaar maken! Een wilde, maar maatschappelijke verbeelding in twee Meet My Street steden’, in: Floor Basten (red.), Meet My Street Magazin: 9-20.
2009 •
‘De Schiphol-regio als “nevelstad”. Een nieuwe benadering van stedelijke transformaties in de late twintigste eeuw’, met Koos Bosma, Iris Burgers, Carel Davids, Abdel el Makhloufi, NWO-Research group Urban Nebula, in: Stadsgeschiedenis, vol. 4, no. 2: 165-190.
2007 •
‘Conclusies inzake de beelden’, in: Gabriël van den Brink (red.), Prachtwijken?! De mogelijkheden en beperkingen van Nederlandse probleemwijken. Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam: 305-308.
2000 •
•
‘Het huis, de Natuur en het vroegmoderne architectonisch kennissysteem van Simon Stevin’, in: J. de Jong et al. (red.), Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek Vol. 51, Wooncultuur in Nederland 1500-1800, Zwolle: 35-59. ‘Domesticity in Dispute: A Reconsideration of Sources’, in: Irene Cieraad (red.), At Home. An Anthropology of Domestic Space (2e druk 2006). New York: 13-30.
1997 •
‘Räumliche Markierungen holländischer Identität. Das grenzenlose Interesse von Simon Stevin (1548-1620) und Jacob Cats (1577-1660) in Grenzen und Grenzübergängen’, in: Marcus Bauer & Thomas Rahn (hrsg.), Die Grenze. Begriff und Inszenierung. Berlin: 103-129.
1994 •
•
‘A rule worth following in architecture? The significance of gender in Simon Stevin’s architectural knowledge system (1548-1620)’, in: Els Kloek e.a. (red.), Women of the Golden Age. Hilversum: 103-120. ‘De keuken als voorstelling in het werk van Simon Stevin en Jacob Cats’, in: Caroline Bouw e.a. (red.), Van alle markten thuis. Vrouwen- en genderstudies in Nederland, Amsterdam: 185-198, 212-216, 228-230.
1993 •
•
Urban Rituals in Italy and the Netherlands. Historical Contrasts in the Use of Public Space, Architecture and the Urban Environment. Assen. i.s.m. Anna Vos. Bundel met bijdragen van Peter Burke, Richard Ingersoll, Anton Blok, Willem Frijhoff, Karen Wuertz, Francisca Bollerey & Arnold Reijndorp. ‘Urban Rituals in Italy and the Netherlands’, i.s.m. Anna Vos, in: Heidi de Mare and Anna Vos (eds.), Urban Rituals in Italy and the Netherlands. Historical Contrasts in the Use of Public Space, Architecture and the Urban Environment, Van Gorcum: 5-25.
9
Selectie publicaties (thematisch), dr. H. (Heidi) de Mare, 30.04.2013 •
‘The Domestic Boundary as Ritual Area in Seventeenth-Century Holland’, in: Heidi de Mare and Anna Vos (eds.), Urban Rituals in Italy and the Netherlands. Van Gorcum Assen: 108-131.
1992 •
‘Die Grenze des Hauses als ritueller Ort und ihr Bezug zur holländischen Hausfrau des 17. Jahrhunderts’, in: Kritische Berichte. Zeitschrift für Kunst- und Kulturwissenschaften, 4: 64-79.
1989 •
‘Ritual Spaces’, booklet met Inge Bobbink ten behoeve van de organisatie van het internationale symposium RITUAL SPACES op 19 mei 1989 aan de faculteit bouwkunde, TU Delft.
1987 • •
‘Vrouwenstudies bouwkunde Delft: haar situering ten opzichte van de feministische kritiek op de gebouwde omgeving’, in: Inrichten Groningen zomeruniversiteit: 87-97. ‘Postmoderne architektuur en vrouwenstudies?’, met Anna Vos e.a., in: Phème, feministisch tijdschrift voor de universiteit van Amsterdam, 1/ 1: 9-10.
1986 • • •
Vertaling ‘Andere ruimten. De stad der heterotopieën’ van Michel Foucault, in: Versus, 2: 131-139. Vrouwen en de stad, I en II, met Lisa Edhoffer & Anna Vos (interne reader, TU Delft). ‘Van huisvrouw tot vrouwenhuis, van mannenhuis tot huisman. Een eerste afbakening van het object van vrouwenstudies bouwkunde’, in: Vrouwen en de stad, Delft: 61-119.
