BIJLAGE 1: RESULTATEN HAALBAARHEIDSONDERZOEK NIEUWE ALGEMENE BEGRAAFPLAATS KLUNDERTSEWEG TE ZEVENBERGEN EN UITBREIDING HUIDIGE ALGEMENE BEGRAAFPLAATS TE KLUNDERT
1.
Onderbouwing benodigde begraafcapaciteit
1.1. Bevolkingsontwikkeling In “Moerdijk in cijfers” wordt uitgegaan van 36.536 inwoners in 2012, waarbij in 2040 een afname naar 35.272 inwoners wordt verwacht. Daarbij is geen rekening gehouden met de grootschalige bovenregionale ontwikkelingen zoals die nu in de gemeente Moerdijk op stapel staan zoals het Logistiek Park Moerdijk en de intensivering van het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk. In de Structuurvisie Moerdijk 2030 wordt onderkend dat de oudere bewoners naar de grotere kern Zevenbergen zullen trekken (betere voorzieningen voor ouderen). Daarnaast zal de bovenmatige werkgelegenheid in de beide plannen kansen bieden voor bevolkingsgroei. Binnen de gemeente is sprake van een zogenaamde ‘continue bouwstroom’, weliswaar stapsgewijs, gedoseerd en gelijk opgaand met de bevolkingsgroei. Ondanks de prognose van krimp mag door de bovenregionale ontwikkeling van werkgelegenheid worden aangenomen, dat rond 2040 het aantal inwoners nagenoeg gelijk zal zijn aan het huidige aantal inwoners. 1.2. Sterftecijfer Het sterftecijfer van Moerdijk is nu 8,1 per 1.000 inwoners. Tot 2040 is het landelijke sterftecijfer geprognosticeerd op 11,6 in 2040 en in 2050 op 12. Na 2050 wordt door het CBS aangegeven dat de absolute bevolking van Nederland afneemt. Ook gaat dan in ieder geval het sterftecijfer per 1.000 inwoners naar beneden. Het totaal aantal overledenen binnen de gemeente Moerdijk stijgt van de huidige circa 300 per jaar naar ruim 400 per jaar in de periode 2040-2050. Dit betekent in de praktijk, dat na 2050 het aantal overledenen per jaar weer zal dalen en dat voor de algemene begraafplaats ‘groei’ alleen maar bereikt kan worden door het aantrekken van meer bijzettingen van de bijzondere (kerkelijke) begraafplaatsen en met name door de mogelijkheden op het gebied van urnen en dergelijke. Beide opties zijn niet ondenkbaar, doordat op termijn de kerken sluiten en op de bestaande bijzondere begraafplaatsen geen sprake is van een duidelijke overcapaciteit. Daarnaast is bekend, dat ook inwoners met een voorkeur voor cremeren graag willen worden bijgezet op de ‘eigen’ begraafplaats. 1.3. Bijzettingen Uit gemeentelijke gegevens blijkt, dat op dit moment 12% van alle overledenen binnen de gemeente Moerdijk wordt bijgezet (begraven en slechts een enkele urn) op de huidige twee algemene begraafplaatsen in Zevenbergen en Klundert. Zevenbergen heeft als enige kern twee begraafplaatsen, een algemene en een bijzondere. Katholieke inwoners kiezen bij voorkeur voor een bijzetting op de R.K.- begraafplaats. Daardoor lijkt het of de inwoner van Zevenbergen, geen behoefte heeft aan begraven. Voor de kern Klundert is duidelijk dat 48% van de inwoners kiest voor crematie. Landelijk ligt dit percentage iets boven de 50%. Een nieuwe algemene begraafplaats zal op korte termijn vooral voor de inwoners van Zevenbergen een aanzuigende werking hebben, omdat een (echt)paar weer bij elkaar begraven kan worden. Daarnaast heeft de nieuwe begraafplaats met een hoogwaardige uitstraling ook nog een aanzuigende werking vanuit de andere kernen, met name door de uitgebreide mogelijkheden voor asbestemming. Vooralsnog wordt door de kerkgenootschappen aangegeven, dat de eerste twee decennia de begraafplaats geen functie zal krijgen als opvang van de bijzondere (kerkelijke) begraafplaatsen. Daarna is het door de stijging van het sterftecijfer voorspelbaar, dat ook bij de bijzondere begraafplaatsen capaciteitsproblemen ontstaan.
2012 2040 2050
Aantal inwoners 36.536 36.536 36.536
Sterftecijfer 8,1 11,6 12
Aantal overledenen 296 423 438
Bijzettingen op algemene begraafplaatsen 12% 14% 20%
Aantal bijzettingen 37 58 87
Tabel 1: prognose aantal bijzettingen
1
In eerste instantie werd uitgegaan van een dringende behoefte aan een nieuwe begraafplaats voor Zevenbergen vanaf 2017. Maar doordat in Zevenbergen geen graven meer gereserveerd kunnen worden, loopt daar het aantal bijzettingen behoorlijk terug. Daardoor is de begraafcapaciteit iets opgerekt tot 2019. Anders is het inmiddels voor Klundert. Door de ondiepe graven kunnen daar de gereserveerde bijzettingen niet plaatsvinden zonder de eerste bijzettingen op te pakken en dieper te herbegraven. Slechts een klein aantal nabestaanden kiest naar verwachting voor het dieper begraven van de overledene, zodat de (tweede) rechthebbende in het oorspronkelijke graf wordt bijgezet. Een groot aantal van de rechthebbenden is voor het intact laten van de eerste bijzetting en het verplaatsen van de reservering naar een nieuwe plek. Daardoor is de bestaande grafcapaciteit toereikend tot 2017 en wordt voor Klundert de noodzaak van de uitbreiding spoedeisend, mede gezien de mogelijk benodigde planologische procedure van 2 tot 3 jaren inclusief bezwaarprocedures.
2.
Gesprekken en overleggen diverse betrokkenen
2.1. Inwoners/omwonenden In de aanloop naar dit voorstel zijn voor de communicatie met bewoners diverse trajecten gevolgd. De direct belanghebbenden rondom de Klundertseweg en Ambachtsherenweg zijn schriftelijk op de hoogte gesteld van het verzoek van de raad om de haalbaarheid van een nieuwe begraafplaats en de uitbreiding van de begraafplaats in Klundert te onderzoeken. In november 2012 heeft een informatieavond plaatsgevonden voor de direct belanghebbenden, bewoners en sportverenigingen, van de locatie Klundertseweg te Zevenbergen. De bewoners hebben begrip getoond voor de noodzaak van de aanleg van de begraafplaats, maar willen graag meedenken over het ontwerp en de uitstraling van de begraafplaats. Tijdens de avond hebben de omwonenden in ieder geval laten weten dat ze eventuele bebouwing (rouwcentrum/aula) liever aan de achterzijde van het terrein (gezien vanaf de Klundertseweg) gesitueerd te zien. Ook maken zij zich zorgen over de parkeerdruk en de verkeersafwikkeling op de Klundertseweg bij druk bezochte plechtigheden, met name bij de vestiging van een crematorium. Tevens hebben enkele gesprekken plaatsgevonden met een aantal bewoners van de Klundertseweg. De uitkomst van de gesprekken en bijeenkomsten hebben een plek gekregen in dit voorstel en de eerste schetsen voor de nieuw aan te leggen begraafplaats. Daarnaast is bekend (o.a. op basis van de gemeentelijke draagvlakmeting september 2011), dat de inwoners van Klundert de huidige algemene begraafplaats in Klundert in functie te willen houden en – indien noodzakelijk - willen uitbreiden. 2.2. Kerkgenootschappen Op 27 december 2012 is een informatiebijeenkomst gehouden voor de kerkgenootschappen. De kerkgenootschappen van Klundert bevestigen de voorkeur van de inwoners van Klundert, dat de bestaande begraafplaats in functie moet blijven. De kerkgenootschappen geven aan vooralsnog (ingeschat wordt 20 jaar) voldoende ruimte en vrijwilligers te hebben om de begraaffunctie van de bijzondere begraafplaatsen in de andere kernen in stand te houden. Wel is aangegeven, dat mogelijk op termijn de bijzondere begraafplaatsen niet meer in stand kunnen worden gehouden door sluiting van de kerken en gebrek aan vrijwilligers. Op korte termijn blijven van de parochie met zeven katholieke kerken slechts drie kerken in functie. Op de nieuwe begraafplaats is het uiteraard mogelijk om een gedeelte katholiek te laten wijden, wanneer daar te zijner tijd behoefte aan is. Juist het vroegtijdig inpassen van de diverse wensen zorgt ervoor, dat in een later stadium geen extra, kostbare aanpassingen meer nodig zijn. 2.3. Begrafenisondernemers Zowel met de plaatselijke begrafenisondernemers als de geïnteresseerde landelijke bedrijven Dela, Monuta en Yarden zijn gesprekken gevoerd. Alle ondernemers geven aan, dat een crematorium op korte termijn niet haalbaar is. Mogelijk is één partij geïnteresseerd voor de realisatie van een crematorium op langere termijn. Tegelijkertijd wordt door alle partijen, die gereageerd hebben, aangegeven, dat het wenselijk is om het gebouw niet direct aan de Klundertseweg te situeren. Inmiddels is wel duidelijk dat landelijke partijen bereid zijn in ieder geval een rouwcentrum met aula/horecavoorziening te realiseren, waarvan ook niet-leden gebruik kunnen maken. Ook de gemeentelijke ruimtes kunnen in dit gebouw worden geïntegreerd. Gezien de hoge exploitatiekosten van de begraafplaatsen is er absoluut geen belangstelling om tegelijkertijd de begraafplaats in beheer te nemen. Tegelijkertijd vraagt het beheer en onderhoud van een begraafplaats een geheel andere 2
expertise van een begrafenisondernemer dan het begeleiden van (familie van) een overledene naar een laatste rustplaats. 2.4. Overleg grondeigenaar Er zijn inmiddels een drietal gesprekken gevoerd met de grondeigenaar. De eigenaar heeft aangegeven bereid te zijn de benodigde grond 3 ha. te verkopen. De gemeente heeft op deze locatie al 1 ha. in eigendom. Wel wil de eigenaar toegang tot het restant-perceel behouden vanaf de Klundertseweg. In het vlekkenplan is rekening gehouden met dit verzoek. Grondruil met kwalitatief gelijkwaardige grond in aansluiting of nabijheid van zijn overige gronden is op dit moment geen optie gebleken. Uitgangspunt is het streven naar een principe-overeenkomst voor de grondverkoop in mei 2013. 2.5. Resultaten gesprekken Zowel de direct omwonenden als de begrafenisondernemers hebben hun voorkeur uitgesproken een eventueel gebouw (aula/rouwcentrum) niet direct aan de Klundertseweg te projecteren. Dit heeft tot gevolg dat het oorspronkelijke vlekkenplan is aangepast en het gebouw aan de achterzijde van de 4 ha is ontworpen. Daarmee is weliswaar een langere toegangsweg op het terrein noodzakelijk, maar deze weg kan tevens fungeren voor het opvangen van parkeerdruk bij drukbezochte begrafenissen. Ook de verkeersafwikkeling vanaf de Klundertseweg wordt hierbij beter, zodat de angst bij de omwonenden voor filevorming kan worden weggenomen. Daarnaast kan door de situering van de toegangsweg links van het perceel deze weg ook gebruikt worden door de huidige grondeigenaar. Daarmee wordt ook aan zijn wens tegemoet gekomen, dat hij zijn overblijvende agrarische percelen achter de gewenste locatie van de nieuwe begraafplaats kan bereiken vanaf de Klundertseweg. Voor de realisatie van een rouwcentrum/aula met mortuarium bestaat concrete interesse van private partijen, maar daarvoor is wel zekerheid nodig over één nieuwe algemene begraafplaats zonder uitbreiding in Klundert. Een crematorium wordt door de private partijen vooralsnog niet als reëel beschouwd. Daardoor kan niet tegemoet worden gekomen aan de wens van de raad tot de private realisatie van een kleinschalig crematorium. Dit leidt tot het voorstel bij de RO-procedure (wijziging bestemmingsplan) voor een nieuwe begraafplaats alleen de vestiging van een aula/rouwcentrum met mortuarium mee te nemen, maar niet de bouw van een crematorium. Dit heeft ook te maken met het feit dat bij een bestemmingsplanwijziging met een crematorium meer bezwaren en planschadeclaims te verwachten zijn. 2.6 Commissie Fysieke Infrastructuur Op 2 april 2013 is de commissie Fysieke Infrastructuur geïnformeerd over de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek naar de nieuwe algemene begraafplaats aan de Klundertseweg te Zevenbergen en het haalbaarheidsonderzoek naar de uitbreiding van de begraafplaats in Klundert aan de Ambachtsherenweg. Daaruit is gebleken dat de meningen ten aanzien van de uitbreiding van de begraafcapaciteit verdeeld zijn. Tijdens de bijeenkomst is gevraagd een quick scan te maken voor een locatie aan de Langeweg te Klundert met de verwachting dat de grondaankoop van deze locatie, en daarmee ook de totale investering voor een nieuwe begraafplaats, lager zal uitvallen. 3. Kwalitatief hoogwaardige algemene begraafplaats De raad heeft uitgesproken, dat de nieuwe begraafplaats een hoogwaardige kwaliteit moet uitstralen. Dit wordt vormgegeven door het bieden van een ruim scala van mogelijkheden, zowel traditioneel begraven als begraven in boomweides, waarbij de kenmerken van een ‘natuurbegraafplaats’ worden benaderd qua rust en uitstraling. Ook voor het bijzetten van urnen kunnen veel mogelijkheden geboden, namelijk traditioneel in een urnengraf of urnennis, maar ook waterurnen of drijvende urnen of een bovengrondse sierurn of kunstvoorwerp. Ongeveer 48% van de inwoners van Moerdijk kiest voor crematie. Dit is zo’n 10% onder het landelijke gemiddelde. Op dit moment blijft de urn vaak achter op het crematorium, waar de crematie is uitgevoerd. Maar bij een hoogwaardige begraafplaats zullen nabestaanden eerder geneigd zijn de as over te laten brengen naar de nieuwe algemene begraafplaats. Om die reden is het minimale scenario uit het rapport van Oranjewoud van 2 ha vervallen, waarbij alleen ruimte is voor begravingen. Voor begraven en het geven van meer mogelijkheden voor urnenbijzettingen is minimaal 3 ha noodzakelijk. Wanneer wordt uitgegaan van de vestiging van een rouwcentrum, en mogelijk op lange termijn een crematorium, is 4 ha benodigd. Van belang is, dat de hoofdstructuur van de nieuwe algemene begraafplaats in één keer goed wordt neergezet, vandaar dat de voorkeur uitgaat naar de realisatie van 4 ha, waardoor ook de landschappelijke inpassing makkelijker kan worden gerealiseerd. 3
3.1. Mogelijkheden breed scala aan voorzieningen Vooralsnog gaat het vlekkenplan (zie bijlage 2) uit van een begraafplaats van 4 ha, waarbij de entree links van het perceel vanaf de Klundertseweg plaatsvindt en waarbij een hoogwaardige voorziening inclusief rouwcentrum kan worden gerealiseerd aan de noordzijde van het terrein. In het huidige ontwerp kan op elk gewenst tijdstip ook grafvelden worden aangewezen voor specifieke doelgroepen. De toegangsweg kan ook worden gebruikt door de agrariër. Tevens kan deze weg, in geval van een incidenteel heel druk bezochte begrafenis, fungeren als parkeeroverloop door ‘parkeren in de berm’. Dit komt de verkeersveiligheid ten goede, omdat dan niet of nauwelijks een claim wordt gelegd op de berm van de Klundertseweg. Tegelijkertijd wordt ook hier tegemoet gekomen aan vragen van de omwonenden. Gekozen wordt voor een begraafplaats, waar tweediep begraven kan worden. Dit betekent voor de inwoners een lagere kostenpost met betrekking tot de grafrechten en onderhoudskosten. Daarnaast kan de familie ook volstaan met één grafmonument.
Locatie Klundertseweg met op achtergrond de sportvelden
4. Financiële gevolgen De aanleg van de begraafplaatsen vraagt uiteraard verschillende investeringskosten. Tevens hebben de uitgewerkte scenario’s gevolgen voor de doorberekeningen in de tarieven voor grafrechten en onderhoud van de begraafplaatsen. 4.1. Haalbaarheid uitbreiden begraafplaats Klundert Binnen het project 150 speelt ook de mogelijke uitbreiding van de algemene begraafplaats Klundert. De meeste begravingen op de twee bestaande algemene begraafplaatsen vinden van oudsher plaats in Klundert. Zevenbergen is weliswaar de grootste kern maar hier wordt een gedeelte van de bijzettingen “afgesnoept” door de kerkelijke begraafplaats en de beperkingen (ééndiep en geen reserveringen) die de huidige begraafplaats kent.
Locatie uitbreiding aan de Ambachtsherenweg te Klundert
Klundert heeft slechts capaciteit tot 2017 als gevolg van de problemen met de ondiepe graven. Wanneer de wens van de oudere inwoner en de kerkgenootschappen in Klundert wordt gehonoreerd, zal met spoed de eventuele uitbreiding aan de Ambachtsherenweg ter hand moeten worden genomen. Bij deze uitbreiding wordt, afhankelijk van de gekozen inrichtingsvariant, extra capaciteit gegenereerd voor 10 tot 15 jaar en kan geen hoogwaardige kwaliteit worden geboden. Hiermee wordt niet voldaan aan de doelstelling van het project. Daar bovenop komt dan de stijging van de jaarlijkse 4
beheerkosten met circa €20.000,-. Voor deze uitbreiding is het noodzakelijk een bestemmingsplanwijziging uit te voeren. De bestaande speelvoorziening staat midden in de locatie en zal moeten verdwijnen. Daarnaast is duidelijk te zien dat de bestaande begraafplaats ca 1,5 meter hoger ligt dan de locatie Ambachtsherenweg. Het mogelijk maken van tweediep begraven vraagt de nodige esthetische aanpassingen (ophoging). De haalbaarheid van een nieuwe algemene begraafplaats in Zevenbergen kan niet los worden gezien van een eventuele uitbreiding in Klundert. Dit is samen in beeld gebracht. Wanneer Klundert wordt uitgebreid, biedt dit slechts ruimte beperkt ruimte, waardoor de exploitatie van de nieuwe begraafplaats zeer negatief zal uitvallen. Daarnaast zullen gegadigden voor de bouw van een rouwcentrum zich terug trekken. Daarmee komt de hoogwaardigheid van de begraafplaats onder druk te staan. Tegelijkertijd betekent dit ook, dat de nieuwe begraafplaats verkleind moet worden, waarbij ook in de toekomst er geen mogelijkheden meer zijn voor een extra kwaliteitsslag. De inwoners van Klundert en ook de kerkgenootschappen zijn een voorstander voor het volledig in bedrijf houden van de begraafplaats. Gezien de kosten is dit onverantwoord. Wanneer de raad een GO geeft voor de nieuwe algemene begraafplaats Zevenbergen, hoort dit automatisch een NO GO te betekenen voor de uitbreiding van Klundert. Uiteraard is het uitdrukkelijk niet de bedoeling de begraafplaats in Klundert formeel te sluiten. Bijzettingen in bestaande graven en reserveringen kunnen gewoon worden uitgevoerd. Alleen nieuwe graven worden vanaf het moment van de opening van de nieuwe begraafplaats uitsluitend in Zevenbergen uitgegeven. 4.2. Investeringskosten De raad heeft uitgesproken de mogelijkheden te bekijken om ook bij Klundert een uitbreiding aan de Ambachtsherenweg mogelijk te maken naast de realisatie van de nieuwe algemene begraafplaats in Zevenbergen. Investeringskosten 4 ha begraafplaats aan de Klundertseweg te Zevenbergen Voor de kostenraming zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Een aanlegbudget per ha van € 630.000,- inclusief 21% BTW voor de infrastructuur, waterpartij, grondophoging, meubilair en groenvoorziening. Op een landschappelijk verantwoorde wijze moet het terrein worden opgehoogd over een afstand van 100 meter. De lager gelegen gronden kunnen gebruikt worden voor parkeren en het ééndiep, landelijk begraven in de buitenrand. Uitgaande bij 4 ha wordt 3,6 ha opgehoogd. Er moet 3 ha grond worden aangekocht, aangezien 1 ha reeds in gemeentelijke bezit is. Op dit moment lopen de onderhandelingen met de grondeigenaar. Het streven is om in mei 2013 te komen tot een principeovereenkomst die duidelijkheid moet geven over het daadwerkelijke aankoopbedrag. In de projectexploitatie is rekening gehouden met het worstcase scenario (m2prijs). Over de agrarische grond hoeft geen BTW te worden afgedragen. Voor begraafplaatsen is BTW-heffing en afdracht verplicht. Voor het rentepercentage wordt rekening gehouden met de laatste gegevens van de afdeling financiën. Voor inflatie is dit 2 %, de renteomslag bedraagt 3%. Bij elkaar betekent dit, dat voor de realisatie van de nieuwe begraafplaats in Zevenbergen een krediet noodzakelijk is van € 3.300.000,-. Investeringskosten uitbreiding Ambachtsherenweg Klundert Daarnaast is de haalbaarheid van de uitbreiding van Klundert bekeken. Voor de uitbreiding aan de Ambachtsherenweg te Klundert is een extra krediet van € 635.000,- inclusief BTW noodzakelijk. Maar de uitbreiding aan de Ambachtsherenweg is slechts een tijdelijke oplossing en biedt maximaal voor 10-15 jaar ruimte. Ook is er geen sprake van een hoogwaardig ontwerp, maar uitsluitend het realiseren van een eenvoudige uitbreiding met een aantal ‘rijtjes graven’. De uitbreiding wordt door een brug verbonden met de bestaande begraafplaats en zal met moeite als een eenheid worden gezien met de huidige begraafplaats in Klundert. Na 10-15 jaar zullen de inwoners van Klundert alsnog moeten kiezen voor de algemene begraafplaats in Zevenbergen. Uiteraard wordt de begraafplaats in Klundert niet gesloten. Er zijn in Klundert 230 graven gereserveerd als tweede bijzetting. Deze bijzetting zal gewoon worden uitgevoerd. Ook zal het mogelijk blijven om na afloop van de grafrechtperiode de grafrechten te verlengen. Investeringskosten uitbreiding Klundert en 2 ha in Zevenbergen Het openhouden van Klundert betekent dat de exploitatie van de nieuwe begraafplaats zeer nadelig 5
wordt beïnvloed. Het is denkbaar om dan de gedachte aan een hoogwaardige nieuwe begraafplaats in Zevenbergen te laten vervallen en slechts de minimaal benodigde ruimte aan te leggen van 2 ha. Hiervoor is een totale investering nodig van € 1.600.000,-. Een dergelijk scenario is niet toekomstbestendig. Onderstaande tabel 2 laat de samenvatting zien van de hoogte van de benodigde investeringen per scenario. Scenario
Grondaankoop en aanlegkrediet
Inflatie- en renteberekening
Totale investering
Voorkeursalternatief Zevenbergen 4 ha
€ 3.116.800
€ 183.200
€ 3.300.000
Alternatief 1 Zevenbergen 4 ha Klundert, Ambachtsherenweg
€ 3.116.800 € 605.000
€ 183.200 € 30.250
€ 3.935.250 € 3.300.000 € 635.250
Alternatief 2 Zevenbergen 2 ha Klundert, Ambachtsherenweg
€ 920.000 € 605.000
€ 44.750 € 30.250
€ 1.600.000 € 964.750 € 635.250
Tabel 2: samenvatting diverse scenario’s en benodigde (indicatieve) budgetten
Wanneer niet gerekend mag worden op de bijzettingen vanaf de kern Klundert, zal de begraafplaats in Zevenbergen op korte termijn slechts financieel haalbaar zijn wanneer de oppervlakte teruggebracht wordt tot bruto 2 ha (inclusief taluds voor de benodigde ophoging en landschappelijke inpassing). Ook het rouwcentrum zal dan niet worden gerealiseerd. Tegelijkertijd komen daarmee de diverse begraafmogelijkheden in gevaar. Met een begraafplaats van dergelijke geringe omvang kan geen hoogwaardige kwaliteit worden bereikt, maar blijft het een traditionele begraafplaats met beperkte uitstraling. 4.3. Kostendekkende, gemeentelijke exploitatie De kosten, die voor een begraving in rekening worden gebracht bij de nabestaande, hebben betrekking op drie hoofdposten, te weten: Grafrechten voor particuliere graven (in de gemeente Moerdijk nog huurgraven genoemd). De aanlegkosten (investeringskosten) van een nieuwe begraafplaats worden hierin verrekend. Grafrechten worden toegerekend bij de uitgifte van nieuwe graven en bij de verlenging met 10 jaar. Onderhoudskosten: kosten voor het algemene onderhoud van de begraafplaats. Deze kosten worden meegerekend in het tarief onderhoud wat bij de rechthebbende in rekening wordt gebracht. Naar ratio mogen deze kosten ook in rekening worden gebracht bij de belanghebbende van een algemeen graf. Ook deze kosten worden gebruikelijke toegerekend bij de uitgifte van het graf en bij de verlenging. Grafdelfkosten: kosten voor het delven en sluiten van het graf Deze kosten worden hier buiten beschouwing gelaten. Die zullen immers niet of nauwelijks veranderen door de in gebruik name van de nieuwe begraafplaats en worden per bijzetting bij de inwoners in rekening gebracht. Grafrechten De investeringskosten worden doorberekend in de grafrechten. Volgens de financieringsvoorschriften moet de investering worden afgeschreven in 30 jaar. Maar voor de nieuwe begraafplaats in Zevenbergen wordt uitgegaan van een langdurig gebruik (ook na 2040). Om die reden kan akkoord worden gegaan met een afschrijvingstermijn van 60 jaar. Dit betekent een enorme verlaging van het tarief. Uitgaande van een gelijkmatige stijging naar 58 bijzettingen per jaar mag gerekend worden met de uitgifte van 42 nieuwe graven per jaar. Het verschil betreft de tweede bijzetting in het graf. Daarvoor worden wel grafdelfkosten in rekening gebracht, maar het grafrecht is al doorberekend tijdens de uitgifte bij de eerste bijzetting. Het is van belang het aantal bijzettingen op de begraafplaats te laten stijgen. Dit is alleen mogelijk met een hoogwaardige begraafplaats van 4 ha. De stijging van de bijzettingen kan voornamelijk worden bereikt door het terugbrengen van de urnen. Een urn is goedkoper in grafrechten, omdat er minder ruimte in beslag wordt genomen. Rekenkundig wordt gemakshalve uitgegaan dat één bijzetting geldt voor twee urnen. Als reële toename bij een hoogwaardige begraafplaats mag 6
gerekend worden met 52 bijzettingen (20 urnen of 10 urnen en stijging met 5 begravingen). Op termijn maakt dit een daling van het tarief mogelijk van € 1.300,- naar € 1.060,-. Onderstaande tabel 3 geeft een overzicht van de geraamde grafrechten als gevolg van de gevraagde investeringen. Toename grafrechten Afschrijving in 60 jaar Zevenbergen 4 ha Zevenbergen 4 ha
Investering
Per jaar
Grafuitgifte
Grafrecht
€ 3.300.000 € 3.300.000
€ 55.000 € 55.000
42 52
€ 1.300 € 1.060
€ 635.250 €1.600.000
€ 1.175 € 53.300
42 42
€ 500 + € 1.300 € 1.270
Afschrijving in 30 jaar Klundert, Ambachtsherenweg Klundert, Ambachtsherenweg + Zevenbergen 2 ha Tabel 3: scenario’s grafrecht (indicatie tarieven)
Het huidige tarief voor de grafrechten bedraagt € 573,- per graf, maar is niet kostendekkend. Op de begraafplaats in Klundert wordt tweediep begraven en hoeft een echtpaar slechts éénmaal grafrechten te betalen. Bij Zevenbergen kan slechts ééndiep worden begraven en betalen nabestaanden voor hun ouders tweemaal grafrechten. Onderhoudskosten De nieuwe begraafplaats vraagt ook extra onderhoud. Bij een nieuwe begraafplaats zal kostenbewust worden ontworpen, zodat zoveel mogelijk machinaal gewerkt kan worden. Door de inrichting mag uitgegaan worden van relatief goedkope m2-prijs van € 2,-/m2. Voor de uitbreiding in Klundert en bij de uitbreiding met 2 ha wordt uitgegaan van een iets hogere onderhoudsprijs, namelijk € 2,50 tot € 3,00 per m2, omdat het geheel minder grootschalig is. Aangenomen mag worden dat de onderhoudskosten voor de twee oude algemene begraafplaatsen hetzelfde blijft, rond de € 5,00 - € 6,00 per m2. Immers, beide begraafplaatsen blijven intact en zullen arbeidsintensief onderhoud vragen. Pas wanneer over 30 tot 40 jaar steeds meer grafrechten terug gegeven worden, waardoor de grafbedekking mag worden verwijderd, zal het onderhoud vereenvoudigen. Onderstaande tabel 4 laten de ontwikkeling van de onderhoudstarieven zien. Toename tarief algemeen onderhoud Zevenbergen, 4 ha Zevenbergen, 4 ha
Onderhoudkosten
Grafuitgifte
€ 80.000 € 80.000
42 52
Onderhoudkosten per graf € 1.900 € 1.538
€ 20.000 € 70.000
42 42
€ 475 + € 1.900 € 1.600
Klundert, Ambachtsherenweg Klundert, Ambachtsherenweg Zevenbergen 2 ha Tabel 4: scenario’s kosten onderhoud (indicatie tarieven)
Op dit moment is het huidige onderhoudstarief € 1.091,- per graf en voor inwoners van Zevenbergen 2x dit bedrag, te weten € 2.182,-. 4.4. Huidige opbouw kosten bestaande twee begraafplaatsen Het is niet exact duidelijk welke kosten worden gemaakt op de huidige begraafplaatsen en hoe die worden verantwoord. Het is noodzakelijk om de huidige doorberekeningen te onderzoeken. Alleen de kosten van het KCC zijn transparant opgebouwd. Daarmee is ook nog niet duidelijk welke kosten zullen overblijven en toegevoegd moeten worden aan de bovenstaande concepttarieven als gevolg van de realisatie van de nieuwe begraafplaats. Het is uiteraard ook mogelijk om te kijken of bepaalde onderdelen overgebracht kunnen worden naar de Algemene Dienst. Tegelijkertijd mogen bestaande kosten in rekening gebracht worden. Winst maken is echter niet toegestaan. Wanneer een gedeelte van de kosten, bijvoorbeeld van de omringende beplanting wordt overgebracht naar het openbare groen, kan in een later stadium niet meer worden aangetoond, dat er kosten van het begraafplaatsonderhoud zijn verschoven. Dan blijven deze kosten altijd ten laste komen van de gemeente. 7
