12 argumenten op een rijtje
1. Mega windturbines verpesten het IJsselmeer
Het IJsselmeer is letterlijk het hart van Nederland. Het heeft een zeer belangrijke landschappelij k e, ecologisch e , cultureel-historisch e , recreatie ve en niet te vergeten economisch e functie . Het is het grootste zoetwatergebied van Europa en daarmee internationaal erfgoed. Het IJsselmeer is onderdeel van Natura 2000, een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden. Nergens vindt men in Nederland zo’n groots, open, donker en stil landschap, zonder storende elementen. Als het windmolenpark af is, wordt dit (en de knipperende lichten op de toppen!) het meest in het oog vallende element , te zien op 50 km afstand, oftewel rondom het Ijsselmee r. Met zichtafstanden van ca. 5 0 km in het IJsselmeergebied zullen de diverse lijnopstellingen overal nadrukkelijk zichtbaar en aanwezig zijn. Omdat de uitgestrektheid, de ongestoorde vergezichten, de havensilhouetten, kortom de grootschaligheid en de rust die daar van uitgaat unieke waarden van het IJsselmeergebied zijn, zijn draaiende windturbines in dit water, noch op de oevers, noch direct achter de dijk passend. Het geplande megawindmolenpark betekent de dood voor het IJsselmeer in zijn huidige vorm.
2. Urk verdwijnt achter een ‘ijzeren gordijn’
De enorme zuilen van bijna 200 meter hoog vormen samen een zeer dominant ‘ijzeren gordijn’ dat Urk (met ruim 18,000 inwoners) aan twee zijden zal insluiten. Urks unieke skyline (de enige historische in Flevoland) zal in het niet vallen. Ter vergelijking: de Urker vuurtoren is slechts 18,6 meter hoog. De ‘Euromasten’ worden op slechts 1,6 km afstand van het oude dorp gebouwd, dat op grond van de Monumentenwet is aangewezen als beschermd dorpsaanzicht. Bovendien is het toerisme een van Urks steunpilaren. Wie wil
1/7
12 argumenten op een rijtje
Urk nog bekijken met deze ‘kermis’ of 'bedrijventerrein' in de directe omgeving? Urk tracht sinds 2004 een buitendijkse haven en binnendijks industrieterrein te realiseren aan de Zuidermeerdijk. Dit plan, en mogelijkheden tot woningbouw richting het noord-oosten kan men vergeten. Urk, een van Nederlands snelst groeiende gemeenten, komt letterlijk klem te zitten.
3. Urk wordt monddood gemaakt en buitenspel gezet
Het windpark heeft op geen enkele gemeenschap zoveel impact als op Urk. Desondanks heeft Urk geen enkel recht van zeggenschap en inspraak. Net als tijdens de inpoldering, toen het voormalig eiland bewust werd buitengesloten buiten de ‘modelpolder’ Noordoostpolder, wordt Urk opnieuw monddood gemaakt en buitenspel gezet. Dit komt deels doordat Urk ‘slechts’ buurgemeente is. De bevolking of tot op heden officieel niet geinformeerd van de plannen. De gemeente heeft sinds 2004 getracht invloed op de besluitvorming uit te oefenen, zonder enig resultaat. Desondanks wordt Urk ervan beschuldigt ‘rijkelijk laat’ met haar verzet te zijn en als ‘dwarsligger’ te fungeren. Het schijnt in Nederland mogelijk te zijn een enorm industrieel complex pal naast een gemeenschap te zetten zonder ook maar de moeite te nemen de omwonenden te informeren of naar hun mening te vragen. De Urker bevolking voelt zich gemanipuleerd en opzij gezet. Door de ondemocratische gang van zaken is er in de directe omgeving van het windpark geen enkel maatschappelijk draagvlak. Als het plan toch wordt doorgezet zal de onrust en het verzet alleen maar toenemen.
4. De Urker bevolking wordt voor de gek gehouden
Het eerste grote windmolenpark van Nederland is ruim twintig jaar geleden op twee en halve kilometer afstand van Urk gebouwd. Geen enkele Urker inwoner heeft in die tijd protest aangetekend. Nadien zijn er rondom Urk tal van windmolens - al dan niet solitair - bijgekomen. Urk is tegenwoordig de plaats in Nederland van waaruit de meeste windmolens van het land te zien zijn! We zijn dan ook zeker geen Nimby’s. En natuurlijk zijn wij alles behalve tegenstanders van duurzame energie. Maar het plan van de Windkoepel Noordoostpolder is van een geheel andere orde. Tot april 2008, toen minister Cramer achter dit plan ging staan, is er op geen enkele manier bekend gemaakt dat er zó dicht bij ons dorp, zóveel turbines van zó’n enorme hoogte zouden komen. De details hebben we zelf uit incidentele berichten in de media bij elkaar moeten sprokkelen. De berichtgeving van toen heeft ons de stuipen op het lijf gejaagd. Niet eerder is een project van dergelijke omvang zo dicht bij een relatief grote woonkern geplaatst. Desondanks verzuimde de Windkoepel de Urker bevolking op de hoogte te brengen. De organisatie
2/7
12 argumenten op een rijtje
nam eens de moeite genomen om een realistisch beeld van het nieuwe zeeaanzicht of van de verhoudingen tussen de Urker skyline en de windturbines te creëeren. In plaats daarvan toont de website misleidende animaties waarbij de molens veel te klein worden afgebeeld. Het Comite Urk Briest heeft zelf zelf realistische animaties en schaalmodellen laten maken zodat de bevolking zich een realistische voorstelling van de impact kan maken.
5. Windturbines en vogels gaan niet samen
Nergens in Nederland vindt men zoveel vogels als op en rondom het IJsselmeer. Vandaar dat het gebied is aangewezen tot Speciale Beschermingszone in het kader van de Europese Vogelrichtlijn. Het gebied is in toenemende mate thuishonk voor beschermde vogelsoorten waaronder de aalscholver en zeearend. Miljoenen trekvogels vliegen langs de dijken van de polder, op hun reis van of naar warme oorden. De geplande windturbines vormen ook een ernstig probleem voor grote aantallen watervogels, die het IJsselmeer nodig hebben om op te overnachten of om er naar voedsel te zoeken. Zo pendelen ’s winters grote groepen ganzen heen en weer, die ’s nachts op het water overnachten en overdag in de polder naar voedsel zoeken. Ook zijn in de winterperiode grote aantallen eenden op het IJsselmeer aangewezen om er te slapen en te eten. Duizenden vogels die uit het hoge noorden en verre oosten van Europa hierheen komen en op het IJsselmeer hun toevluchtsplaats vinden.Alleen al langs de Noordermeerdijk zoeken ’s winters zo’n 10.000 toppereenden de luwte van dijk op. Het gehele IJsselmeer is vanwege haar internationale belang voor vogels, aangewezen onder de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn.De provincie Flevoland en talloze organisaties zetten zich in voor de bescherming van vogels. Flevoland koos zelfs de kiekendief als symbool. Met de komst van het mega-windmolenpark komt een eind aan deze gastvrijheid. In Nederland sterven jaarlijks vele duizenden trek- en watervogels door een botsing met windturbines. De molens vormen een fatale fuik voor trekvogels, die de 'gehakmolens' en wellicht het gehele IJsselmeergebied voorgoed gaan mijden.
6. Windturbines benadelen visserij, watersport en scheepvaart
Het is nog niet duidelijk waar de IJsselmeervissers na de bouw van het windturbinepark de netten uit mogen gooien. Van windturbines in de Noordzee is bekend dat schepen er niet bij in
3/7
12 argumenten op een rijtje
de buurt mogen komen. We mogen ervan uitgaan dat met name palingvisserij ernstig wordt benadeeld. Juist langs de kust vinden IJsselmeervissers de beste visstekjes. En dit in een tijd dat voor de Urker vissers het water tot lippen is gestegen. Het IJsselmeer wordt ook wel ‘speelmeer’ genoemd. De omzet die de grote watersport (toervaart en vaste ligplaatshouders) in het IJsselmeergebied bij de lokale economie genereert, wordt geschat op € 85 miljoen . Verwacht wordt dat dit bedrag zal toenemen omdat door ligplaatshouders en passanten steeds meer tijd op de wal wordt doorgebracht . In het IJsselmeergebied hangt de watergebonden werkgelegenheid voor 58% samen met watersport, oeverrecreatie, verblijfsaccommodaties en activiteiten op het gebied van cultuur . In het IJsselmeergebied bevinden zich 220 jachthavens met ruim 35.000 ligplaatsen. Tot 2030 wordt een toename van 7.000 ligplaatsen verwacht, waarvan 43% in het IJmeer en het Markermeer . Het economische belang van waterrrecreatie is groot. Echter, wie wil straks nog op of langs het IJsselmeer recreeeren als het gedomineerd wordt door ‘Euromasten’? De gevolgen voor de verkeersveiligheid voor visserij, watersport en scheepvaart zijn potentieel zeer gevaarlijk. De Kustwacht is bezorgd over de windparken op de Noordzee, aangezien er sprake is van radarverstorende effecten en nautisch ongewenste situaties . Als de Kustwacht meent dat een dergelijk geisoleerd windpark al allerlei problemen voor de scheepvaart op zal leveren, wat zullen dan de schadelijk gevolgen van het Windkoepelpark voor de drukke en veelzijdige scheepvaart op IJsselmeer zijn?
7. Het park brengt geologisch gezien uniek gebied in gevaar
Op de Westermeerdijk worden de molens geplaatst in de directe omgeving van een in geologisch opzicht uniek gebied. Zowel op het land als in het water vóór de kust (droogte De Vormt) liggen miljoenen zwerfstenen afkomstig uit Noord-Europa. Deze stenen zijn tijdens de laatste ijstijd naar dit gebied gevoerd. Het binnendijkse ijstijd-keienveld is terecht geconserveerd als geologisch reservaat: het wereldberoemde reservaat P. van der Lijn. Het buitendijkse reservaat is vele malen groter en is tot op heden onvoldoende in kaart gebracht. Dit unieke gebied wordt ernstig bedreigd door de bouw van een mega-windmolenpark.
4/7
12 argumenten op een rijtje
8. Ons leefgebied wordt gediscrimeerd
In 2002 besloot de Tweede Kamer dat op de Afsluitdijk geen windmolens mogen worden gebouwd, omdat dit de open horizon van de Waddenzee zou vervuilen. Om diezelfde reden zegt de Nota Ruimte van het Ministerie van VROM dat de Houtribdijk (Lelystad-Enkhuizen) ook molenvrij moet blijven. Waarom beschouwt de regering de Zuider-en Westermeerdijk als minder belangrijk? Volgens Urk Briest gelden hier dezelfde afwijzende argumenten als bij het Afsluitdijkplan. Het Windpark Noordoostpolder is een rijksprojectplan. Toch lijkt de regering niet te willen kijken naar alternatieve locaties. Aangezien de regering zich over dit project ontfermt moeten er ook op rijks niveau naar alternatieven worden gezocht ( Noordzee of grote industriegebied en als Rijnmond, het Sloegebied of R egio Noordzeekanaal).
9. Windturbines en bewoning gaan niet samen
Niet eerder werd in Nederland zo'n groot windmolenpark gepland, en dat in het leefgebied van minimaal 73.000 omwonenden (Noordoostpolder, Urk en Lemsterland). De megaturbines zijn op slechts 1.6 km afstand van Urk gepland, waar meer dan 18,000 mensen wonen. De bewoners zullen zonder meer met geluidsoverlast te maken krijgen. Uit wetenschappelijk onderzoek betreffende het geluideffect van hoge windmolens en de beleving van het windmolengeluid door omwonenden blijkt, dat de geluidnormering niet adequaat is. Zelfs het huidige kleine windpark boven Urk overstijgt de normen voor geluidsoverlast hetgeen leidt tot vele klachten van omwonenden. De Gezondheidsraad rapporteert over mogelijke aandoeningen die door dit geluid kunnen worden veroorzaakt: slapeloosheid, hoge bloeddruk en dergelijke. Het effect op dieren is zo mogelijk nog schadelijker, en dat terwijl de polder ondermeer een veeteeltgebied is. Bovendien veroorzaken de windmolens ook slagschaduw , en doen ze de waarde van woningen in de omgeving fors dalen.
5/7
12 argumenten op een rijtje
10. Effect Windpark is omstreden
Windenergie is verwaarloosbaar als alternatief voor fossiele brandstof en levert daarom een verwaarloosbare bijdrage aan de vermindering van de CO2-uitstoot. Windenergie op land zal nooit meer dan 3 ‰ aan de energieproductie bijdragen. De dagproductie van het mega-windpark in de polder voorziet volgens berekeningen van de Stichting Rotterdamse Hoek slechts 135. 000 (en dus niet, zoals de initatiefnemers beweren 480.000) huishoudens. Het geld dat nu aan windmolens wordt besteed, is niet beschikbaar voor het kosteneffectief maken van duurzame energie die minder belastend is. De miljarden subsidies voor windmolens zijn in dat licht weggegooid geld en alleen maar goed voor korte termijn politieke en financiële doelstellingen.
11. Windturbines veroorzaken mogelijk schade aan de dijken
De veiligheid van tienduizenden inwoners van Noordoostpolder en Urk loopt mogelijk gevaar als de bouw van honderd enorme windmolens langs de IJsselmeerdijken van start gaat. Het Comité Urk Briest heeft in 2008 het waterschap Zuiderzeeland opgeroepen om extra onderzoek te doen naar de uitwerking van het bouwproject op de stabiliteit van de polderdijken. Urk Briest heeft vernomen dat zelfs bestaande 1.75 MW windmolens (bijvoorbeeld tussen Lelystad en Ketelbrug) schade aan de dijken veroorzaken door trillingen. Hierdoor verandert de structuur van het zand in de dijken, die daardoor gaan lekken. Het comité vraagt zich af wat er gebeurt als in de directe omgeving van Flevolands dijken industriële turbines van 190 mtr hoogte worden gebouwd. Urk Briest heeft tevens bezwaar aangetekend tegen de nevenfunctie van dijkgraaf Henk Tiesinga als voorzitter van de Koepel Windenergie Noordoostpolder. In deze koepel zijn de plannenmakers voor het mega-windmolenpark op de polderdijken verenigd. Volgens het comité is met Tiesinga’s voorzitterschap de integriteit van het openbaar bestuur in het geding. Het waterschap is één van de vergunningverleners voor het windmolenpark.
12. Het IJsselmeer is een bron van duurzame energie
6/7
12 argumenten op een rijtje
Windturbines verpesten het IJsselmeer maar Nederlands grootste stiltegebied kan wel worden ingezet voor het opwekken van andere niet of minder horizonvervuilende vormen van duurzam e energie. Wubbo Ockels ontwierp een interessant plan voor de Afsluitdijk waarbij op diverse manieren duurzame energie wordt opgewekt. De blauwe energie centrale bij Harlingen welke gebruik maakt van het zoute Waddenzeewater en zoete IJsselmeerwater heeft veel potentie, evenals het vernieuwde plan Lievense, dat in kleinere molens en een opslagbekken voorziet. De Noordoostpolder is bovendien uitermate geschikt voor grootschalige zonneparken. De gemeente Urk en Urker investeerders zijn geinteresseerd in deze alternatieve vormen van duurzame energie en zijn bereid hun steentje bij te dragen.
7/7
