VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN V E I L I G H E I D S H U I S G R O N I N G E N Jaarverslag 2013
1. Inleiding Een zedendelinquent, veroordeeld wegens het misbruiken van minderjarigen maakt geen gebruik van detentiefasering , maar krijgt wel proefverlof. De man trekt tijdens dit verlof tijdelijk in bij familie, op een steenworp afstand van zijn slachtoffers. Formeel valt deze man nog onder de verantwoordelijkheid van de Penitentiaire Inrichting, waardoor de reclassering niet in kan grijpen. De gemeente maakt zich zorgen om deze situatie en verzoekt het Veiligheidshuis Groningen (VHG) om een spoedoverleg. Na overleg in het VHG besluit de reclassering, vooruitlopend op hun formele bemoeienis, alvast met toezicht te starten. De man wordt in een gespecialiseerde woonbegeleidingssetting geplaatst, uit de buurt van zijn slachtoffers.
Casussen als deze zijn aangrijpend, maar zeker niet uniek voor de medewerkers van het Veiligheidshuis Groningen (VHG). In onze samenleving zijn altijd mensen met complexe persoonlijkheden en problemen. Ze veroorzaken overlast of plegen delicten waar andere burgers slachtoffer van worden. Kranten, televisie en radio, maar ook nieuwe media zoals Facebook en Twitter, besteden veel aandacht aan dit soort zaken. Het zorgt voor onrust en een gevoel van onveiligheid in de samenleving. Het ondersteunen van gemeenten en partners, maar ook de onderlinge samenwerking tussen deze partijen, is belangrijk voor het voorkomen en verminderen van onveilige situaties en onrust. Bij deze taak speelt het VHG een belangrijke rol.
1.1 Werkwijze van het Veiligheidshuis Groningen In het VHG komen partners bijeen om samen een integraal plan van aanpak op te stellen. Hierin is de inzet van de verschillende partijen op elkaar afgestemd en staan concrete afspraken over interventies, eventuele vervolgstappen en monitoring. Dit voorkomt dat de partners langs elkaar heen werken of de problematiek slechts gedeeltelijk aanpakken. Op 1 januari 2013 ging de regie over de Veiligheidshuizen in Nederland over naar de gemeenten. De gemeente Groningen heeft sindsdien de organisatorische verantwoordelijkheid over het VHG. Via het VHG kunnen de gemeenten complexe casussen op een persoonsgerichte wijze aanpakken, om zo een veiliger omgeving voor haar burgers te creëren. In april 2014 tekenden de Groninger gemeenten en de (keten)partners een samenwerkingsovereenkomst.
1.2 Leeswijzer Het Veiligheidshuis Groningen heeft haar jaarverslag in een nieuw jasje gestoken. Voor u ligt de eerste publicatie in deze nieuwe vorm. Hierin blikken we terug op de resultaten en ontwikkelingen in 2013 en kijken we naar de uitdagingen die het komende jaar voor ons in petto heeft. Hoofdstuk 2 geeft een beeld van de organisatie: Hoe zit het met de personeelscapaciteit, de financiën en de samenwerkingsverbanden? En hoe behouden we de kwaliteit die onze afnemers gewend zijn? Hoofdstuk 3 kijkt terug op het jaar 2013. Hoe heeft het VHG zich het afgelopen jaar ontwikkeld? Welke doelen uit het jaarplan zijn gerealiseerd en welke niet? En welk effect heeft de nieuwe werkwijze (ZSM*) van de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en andere justitiële partners gehad op de werkwijze van het VHG? Tussendoor vindt u een aantal willekeurig geselecteerde casussen uit ons bestand. Deze casuïstiek loopt als een rode draad door het jaarplan en geeft een goed beeld van de dagelijkse kost in het Veiligheidshuis Groningen.
1
* ZSM: Zo Spoedig | Slim | Selectief | Mogelijk Vanaf eind 2012 lopen de instroom, afhandeling en routering van strafzaken grotendeels via ZSM. In ZSM werken het OM, de politie, de reclassering, de Raad voor de Kinderbescherming en Slachtofferhulp Nederland samen om veelvoorkomende criminaliteit op een Snelle, Slimme en Selectieve wijze aan te pakken. Na aanhouding van de verdachte wordt zo spoedig mogelijk een beslissing genomen over het afdoeningstraject. In 2013 werd duidelijk dat ook jeugd en huiselijk geweld via ZSM zouden gaan lopen. Daarmee verdwenen de bestaande casusoverleggen rondom deze thema’s in het Veiligheidshuis.
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
Jaarverslag 2013
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
2. Organisatie 2.1 Medewerkers & kwaliteitsmanagement Missie & Visie In de eerste helft van 2013 kregen twee medewerkers een andere werkkring. De tweede helft van het jaar stabiliseerde de bezetting. Sommige medewerkers zijn gedetacheerd, anderen zijn in dienst van hun eigen organisatie. Twee HBOrechtstudenten kregen een werkervaringsplek en één stagiaire werkte aan een onderzoeksopdracht over Integrale Veiligheid. Van juni tot september werd het team tijdelijk ondersteund door een administratieve uitzendkracht. In de tweede helft van 2013 nam de administratief ondersteuner van de politie om medische redenen afscheid. Om de kwaliteit van de medewerkers hoog te houden, zette het VHG in 2013 in op de samenwerking tussen de professionals van de verschillende organisaties. Op één medewerker na volgden alle procesregisseurs en nazorgcoördinatoren de landelijke leergang voor procesregisseur: ‘Onmogelijke levens, botsende logica’s en eigenzinnige professionals.’ Deze training gaf een impuls aan het streven naar een kleine bezetting van allround procesregisseurs die op alle onderdelen inzetbaar zijn. Ook de bestuurlijk functionaris en de manager droegen bij in de casuïstiek. Verder blijkt in de praktijk een verdeling in de aandachtsgebieden nodig; de nazorg voor ex-gedetineerden vergt een substantiële formatieve inzet. In 2014 zetten we meer in op de regie van de instroom van zaken. Enerzijds voor een beter beheer van de werkstroom, anderzijds voor een kwalitatief betere triage. Daarnaast is in samenwerking met de NHL de aanpak in het A-Kwartier onderzocht. In het kader van kwaliteitsmanagement wil het VHG jaarlijks een externe evaluatie uit laten voeren op één van de projecten. Tabel 1 laat de beschikbare capaciteit per functiegroep zien in 2013.
Samenwerken aan zorg & veiligheid Het Veiligheidshuis Groningen werkt aan een samenleving met zo weinig mogelijk criminaliteit en overlast. Een samenleving waarin iedereen zich veilig voelt. Wij geloven in de kracht van samenwerking en in het delen van kennis en expertise. Samen leggen we de juiste verbindingen en bieden we hulp op maat. Het uitgangspunt ‘één gezin, één plan, één regisseur’ staat hierbij centraal. Vanuit deze overtuiging werken we samen met gemeenten en partners in de zorg- en strafrechtketen aan complexe casuïstiek. Dit doen we op een laagdrempelige en betrokken wijze.
Tabel 1: Beschikbare capaciteit Functie
Capaciteit
Informatiemakelaars/ management onderst.
2,3
Procesregie/ coördinatie nazorg
3,47
Politie primair proces
1,88
DJI inzet primair proces nazorg
0,22
OM inzet primair proces
0,22
Strategische inzet politie
1
Bestuurlijk functionaris
1
Manager
1
Ketenregie mensenhandel
0,6
Totaal
11,7
Moeder meldt zich bij het gevangeniswezen voor het ondergaan van 110 dagen hechtenis voor uitkeringsfraude. De screening wijst uit dat er op het thuisadres nog een 18-jarige dochter en een 16-jarige zoon wonen. De financiën zijn niet geregeld. Vanwege de detentie stopt de uitkering van moeder en ook de dochter heeft geen uitkering. Het VHG doet een zorgmelding in Zorg voor jeugd voor de zoon, deze blijkt jeugdreclassering te hebben. Op grond van de zorgmelding meldt vader zich. Hij weet niet dat de uitkering van moeder is stopgezet. Het VHG adviseert SOZAWE om de vaste lasten door te betalen, onder voorwaarde dat moeder instemt met de hulp van een maatschappelijk werker en een jeugdreclasseerder. SOZAWE lost op basis van dat advies de acute financiële problemen op. Jeugdreclassering, Maatschappelijk werk en de Raad voor de Kinderbescherming pakken de hulpverlening gezamenlijk op. Tot moeder weer uit detentie komt, houdt vader dagelijks contact met de kinderen.
2
Jaarverslag 2013
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN 2.2 Financiën Tabel 2: Begrote en gerealiseerde lasten en baten van het VHG Bedragen x €1000,-
Personeel en huisvesting Overige lasten Totaal lasten Bijdrage gemeente en rijk Overige bijdragen Totaal baten Saldo voor reservemutaties
Primitieve begroting
Actuele Rekening Afwijking begroting 2013
660 50 710 460 250 710 0
660 50 710 460 250 710 0
630 26 656 460 250 710 54
30 24 54 0 0 0 54
Mutatie reserves Toevoeging Onttrekking
0 0
0 0
0 0
-
Saldo na reservemutaties
0
0
54
54
Een bewindvoerder dient een aanvraag in voor de doorbetaling van de vaste lasten van een gedetineerde man. De gemeente wijst dit verzoek af. Deze man heeft zijn leven echter weer op de rails en het kwijtraken van zijn huis doet hem geen goed. Na bemiddeling van het VHG besluit de gemeente om de huur voor de daaropvolgende twee maanden te betalen, vanuit een speciaal budget.
Personeel en huisvesting De overgang naar de Gemeente Groningen maakte het inschatten van de verhuisen inrichtingskosten lastig. Vanwege een tijdelijke huisvesting werd bezuinigd op de kantoorinrichting en ook de huurprijs viel lager uit. Omdat de casusoverleggen
De resterende 54.000 euro wordt in 2014 besteed aan:
jeugd en huiselijk geweld in 2013 in een andere vorm werden gegoten, is er pas op de plaats gemaakt met de inzet van capaciteit en zijn niet alle tijdelijke contracten verlengd.
gegevensdeling (leertuin samenwerken in zorg & veiligheid);
Trainingen over omgaan met
Overige lasten
Door vertraging in de uitvoering van de leertuin is er alsnog 12.000 euro overgeheveld naar 2013 en er is minder aan ICT uitgegeven dan begroot. Deze uitgaven vinden plaats in 2014.
Het doorontwikkeling en privacy-proof maken van ICT;
Extra inzet van medewerkers op nieuwe activiteiten zoals het inzetten op High Impact Crime (straatroof, roofovervallen, woninginbraak), kindermishandeling, leerplicht, jeugdige veel- en
Baten De gemeentelijke bijdragen en de rijksbijdrage zijn structureel. Voor de gemeenten zijn deze bijdragen vooralsnog bevroren op het niveau van 2010, voor de rijksbijdrage gaan we uit van hetzelfde bedrag als in 2013. Het Veiligheidshuis coördineert de reïntegratie van ex-gedetineerden voor de stad Groningen en twintig Ommelander gemeenten (met uitzondering van HoogezandSappemeer en Stadskanaal). Alle gemeenten kregen in 2013 hun deel van de resterende nazorg ontwikkelingsgelden van het Rijk uitgekeerd. Vanaf 2014 betalen de deelnemende gemeenten per ex-gedetineerde een bedrag van 200 euro aan het VHG voor de reïntegratie. Jaarlijks investeert de gemeente Groningen 150.000 euro in de reïntegratie van ex-gedetineerde stadjers. Hiermee betaalt de stad tevens een deel van de benodigde overhead voor de reïntegratie van exgedetineerden in de aangesloten Ommelander gemeenten.
meerplegers en zorgwekkende zorgmijders;
Verbeteren van de aansluiting bij ZSM (justitiële kant) en aansluiting bij de Sociale Teams (gemeentelijke kant);
Het uitbouwen van de kennis & expertisefunctie met de hogescholen en de RUG en verdere deskundigheidsbevordering.
3
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
Jaarverslag 2013
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
2.3 Samenwerkingsverbanden en relaties Alle personen voor wie de partners samen naar een oplossing zoeken, zijn cliënten van het Veiligheidshuis Groningen. Voor hen maakt het VHG een plan van aanpak op maat. Deze kan repressief van aard zijn en tegelijkertijd gericht op zorg en hulp. Veel mensen die strafbare feiten plegen, kampen met een opeenstapeling van chronische problemen zoals verslaving, relationele en financiële problemen. Dit gaat vaak gepaard met een laag IQ en een ernstige persoonlijkheidsproblematiek met een beperkt inzicht in de eigen motieven en het eigen gedrag. De afnemers van het Veiligheidshuis zijn de ambtenaren en bestuurders van gemeenten, de zorg- en justitiepartners. Zij bieden casussen aan en nemen vervolgens een plan van aanpak af. In 2013 nam het aantal partners uit de zorgketen toe. Dit hangt samen met de toenemende focus van het VHG op zaken rond mensen met de hierboven getypeerde complexe levens. Deze cliënten zijn vaak bekend bij de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ), die daarmee een natuurlijke partner is in de samenwerking. Dit geldt ook voor het Leger Des Heils, de verslavingszorg, de forensische zorg, de GGZ, Humanitas Homerun, de maatschappelijke opvang, werkpro, de GGD, en het algemeen maatschappelijk werk. Verder spelen de ambtenaar ‘openbare orde en veiligheid’ van gemeenten en de politie een belangrijke rol in de casus aanpak. Ook in 2013 hebben we de botsende logica’s van zorg en justitie ervaren, als gevolg van verschillende verwachtingen, opvattingen en beoordelingen van situaties. Dankzij de procesregisseurs en informatiemakelaars kwamen de ‘eigenzinnige professionals’ toch tot een effectieve samenwerking.
3. Inhoudelijke terugblik 3.1 De context van het Veiligheidshuis Groningen In meerdere opzichten was 2013 een interessant jaar. De meest opvallende ontwikkeling was de (organisatorische en fysieke) overgang van het Veiligheidshuis van het Openbaar Ministerie naar de gemeente Groningen, als gastheer voor alle Groninger gemeenten. In dezelfde periode werd de organisatorische schaalvergroting bij de politie, het Openbaar Ministerie, de Reclassering Nederland en deels bij de Raad voor de kinderbescherming gerealiseerd. Tegelijkertijd veranderde het primaire proces voor deze organisaties ingrijpend door de implementatie van ZSM. Daarnaast lopen bezuinigingen als een rode draad door al deze ontwikkelingen heen.
4
In het kader van reïntegratie van gedetineerden krijgt het VHG de melding, dat een vrouw in voorlopige hechtenis zit vanwege een hennepplantage en het veroorzaken van buurtoverlast. Dit deed zij samen met haar partner. Omdat ze moeder is van drie kinderen (uit een vorige relatie) wordt niet alleen de Maatschappelijk Juridische Dienstverlening (MJD) bevraagd, maar ook Bureau Jeugdzorg (BJZ) en Leerplicht. Ze komt niet in aanmerking voor een uitkering en woonruimte en stuurt daarom dreigmails naar politici en instanties. De kinderen staan onder toezicht en de GGD, de gemeente, BJZ, Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) en het VHG gaan in overleg. BJZ vindt dat de vrouw voldoende capabel is om voor haar kinderen te zorgen. De kinderrechter gaat mee in dat advies. Mevrouw heeft inmiddels de relatie met haar partner verbroken. Het VHG adviseert om moeder voorrang te geven op huisvesting in de buurt van haar sociale netwerk (o.a.oma), zodat ze de zorgtaak voor haar kinderen uit kan voeren. Die huisvesting kreeg ze in november. Wel staat ze onder begeleiding van een gezinsvoogd (casusregie), gezinscoach, MJD en OGGZ.
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
Jaarverslag 2013
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
3.2 Realisatie jaarplan 2013 De wereld verandert snel, ook in 2013, en niet alle voornemens blijken even realistisch te zijn. De reguliere casusoverleggen bestaan niet meer, waardoor de daarop gebaseerde doelen niet werden behaald. Ook leidden de uitkomsten van de evaluatie aanpak veelplegers nog niet tot een aanpassing. Maar in 2013 en begin 2014 zien we wel diverse ontwikkelingen zoals het casusoverleg leerplicht, een nieuwe verkenning van betrokkenheid bij huiselijk geweld, kindermishandeling, High Impact Crimes en een verkenning van een meer integrale aanpak van overlast.
Tabel 3: Instroom jeugd 2013
Strafrecht
1138
In het afgelopen jaar zijn nog meer prachtige slagen gemaakt. Zo is de samenvoeging van de overleggen Overlast en Casus Overleg Caribische Nederlanders (gemeente Groningen) gerealiseerd, zoals de samenvoeging van overleggen in de aanpak A-kwartier. Doorontwikkeling is er ook in het
Leerplicht
119
Zorgmeldingen
292
Prokid 12-
32
maatwerkoverleg voor thema-overstijgende, complexe en gebiedsgebonden casuïstiek, in de uitbreiding met deelname van de OGGZ en andere partners en in het streven naar één administratief proces. Er is een kleine bezetting van allround procesregisseurs samengesteld die op alle onderdelen inzetbaar zijn. Ook is veel aandacht besteed aan de aansluiting van het VHG bij de verdere uitrol van ZSM. De samenwerking met de twee andere Veiligheidshuizen (Fryslân en Drenthe) ontwikkelt zich naar verwachting. Het laatste gedeelte van de leertuin over gegevensdeling liep door landelijke ontwikkelingen vertraging op. Samen met Friesland, Drenthe en andere regio’s starten we met een praktische ‘train de trainer-aanpak.’ Daarin bieden we onze partners instrumenten om in de alledaagse praktijk zorgvuldig en effectief samen te werken aan het vergroten van Zorg & Veiligheid. 3.2.1 Jeugd en veiligheid In 2012 waren de effecten van de invoering van ZSM op de werkwijze van het VHG nog moeilijk in te schatten. Inmiddels zijn de reguliere casusoverleggen jeugd in 2013 beëindigd en is het leerplicht-overleg in een nieuwe vorm gegoten. In 2014 gaan we door met de aanpak van jeugdgroepen en staat een overleg gepland met het OM over de regionale focus op minderjarige veelplegers. In het verlengde van de Werkgroep ‘Jeugd & Alcohol,’ leverde de Werkgroep ‘Drank en Horecawet’ een gezamenlijk plan voor de invoering en handhaving van de nieuwe DHW voor de Groninger gemeenten. Tabel 3 laat de totale instroom zien in de categorie ‘jeugd’ in 2013. Tot juni 2013 werden de casussen in het oude casusoverleg besproken, daarma werd ZSM ingevoerd. Zie bijlage 1 voor een overzicht van de cijfers ‘jeugd’ per gemeente.
Gemeenten
Totaal
Een man komt uit detentie. Hij ligt in scheiding en de kinderen verblijven in een pleeggezin. De man heeft grote schulden en wordt begeleid door een budgetcoach. Vooralsnog betaalt zijn werkgever de hypotheek door, maar zijn ex-vrouw weigert iedere medewerking aan een financiële oplossing. Het VHG regelt dat meneer in geval van verlof bij zijn ouders kan wonen en na zijn detentie bij een woonvoorziening van het Leger des Heils. Hij staat onder behandeling bij de Ambulante Forensische Psychiatrie Noord en onder toezicht van de Reclassering. De gemeente en de OGGZ zijn op de hoogte gesteld.
Er wordt herhaaldelijk aangifte gedaan tegen een groep van ongeveer vijftien jongeren van Noord-Afrikaanse afkomst. Ze maken zich schuldig aan mishandeling en openlijke geweldpleging. In februari 2013 start een strafrechtelijk onderzoek naar een aantal van deze delicten. Het VHG adviseert een integrale aanpak, waarbij de directeur van de school waar de meeste jongeren op zitten, een belangrijke rol speelt. Sommige jongeren kregen een brief thuis, met anderen werd een gesprek gevoerd. Op deze manier is de jeugdgroep uit elkaar getrokken. Drie jongeren bleven echter strafbare feiten plegen, zij zijn door het VHG overgedragen aan het lokale jongerenoverleg.
5
Jaarverslag 2013
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN 3.2.2 Geweld in afhankelijkheidsrelaties Los van de invoering van ZSM zet de politie alle huiselijk geweld meldingen rechtstreeks door naar de Steunpunten Huiselijk Geweld. Halverwege 2013 stopte de pilot ‘Eerder af op meldingen’ en aan het eind van het jaar eindigden ook de reguliere casuïstiekbesprekingen in het VHG. Deze worden voortaan via ZSM afgehandeld. In 2013, maar ook op dit moment, is er nog volop discussie over de invulling van de regiovisie en over de de inzet van het VHG voor de domeinoverstijgende en complexe huiselijk geweld casuïstiek. Vanaf begin 2013 is de ketenregisseur mensenhandel werkzaam binnen onze organisatie. Op inhoudelijk gebied kan de ketenregie mensenhandel nog beter verweven worden met de andere thema’s. In tabel 4 staat het totaal aantal huiselijk geweld zaken tussen 2011 en 2013, opgesplitst in ‘straf’ en ‘zorg.’ Onder ‘straf’ valt de registratie van het per 1 januari 2014 beëindigde justitiële casusoverleg huiselijk geweld. De strafzaken lopen nu via ZSM. Na de beëindiging van de pilot ‘Eerder af op meldingen’ stopte de registratie van de zorgmeldingen. De politie stuurt deze nu rechtstreeks naar het Steunpunt Huiselijk Geweld. Zie bijlage 2 voor een overzicht van de cijfers ‘huiselijk geweld’ per gemeente.
Tabel 4: Aantal huiselijk geweld zaken 2013 (groep is inclusief slachtoffers, plegers worden aangeduid als cliënt Jaar & cliënt/ groep
Straf
Zorg
2011 cliënt
924
369
2011 groep
416
180
2012 cliënt
815
1121
2012 groep
340
400
2013 cliënt
506
0
2013 groep
329
0
3.2.3 Nazorg ex-gedetineerden In de tweede helft van 2013 voerde de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) een ingrijpende reorganisatie op het gevangeniswezen door, waardoor de Groningse Penitentiaire Inrichting (P.I.) in Ter Apel een andere bestemming kreeg. Ook andere P.I.’s zijn veranderd of gesloten, daarom richten we ons voornamelijk op de P.I.’s in Veenhuizen en Leeuwarden. Om ons voor te bereiden op een intensieve samenwerking met deze P.I.’s hebben we in de nazorg voor ex-gedetineerden vooral onze eigen werkwijze aangepast en stonden beleidsaanpassingen op een lager pitje. Wel startte er in samenwerking met DJI een proefproject om arbeidstoeleiding van gedetineerden naar een hoger plan te tillen. De komende jaren voeren we de ‘doorzorg’ invalshoek verder door, middels een intensievere samenwerking met en in de P.I.’s. Tabel 5 laat het aantal reïntegratie-trajecten zien van 2010 - 2013. Hoogezand-Sappemeer en Stadskanaal worden apart vermeld omdat ze een eigen coördinatie van de reïntegratie van gedetineerden hebben. Bijlage 3 geeft een overzicht van de uitstroom ex-gedetineerden per gemeente. Tabel 5: Reïntegratie 2010 – 2013
Gemeente
2013
2012
2011
2010
Groningen
505
434
514
547
Ommelanden
296
275
304
294
Totaal
801
709
818
841
Hoogezand
57
51
76
56
Stadskanaal
52
45
68
51
6
Meneer was gedetineerd voor stalking. Wanneer hij drinkt is zijn gedrag onvoorspelbaar en valt hij zijn ex-vriendin lastig. Onder bepaalde voorwaarden (o.a. elektronisch toezicht en een contactverbod) mag hij vervroegd uit detentie. Ondanks deze maatregelen valt hij zijn exvriendin opnieuw lastig, waarop de gealarmeerde politie hem verward in haar woonbuurt aantreft. Hij wordt aangehouden en psychiatrisch onderzocht. Omdat de man zich niet aan de voorwaarden houdt moet hij opnieuw naar de gevangenis. Tijdens een overleg in het VHG spreken de betrokken partijen af dat ze de reclassering inlichten over de bedreigingen. Ook de verslavingszorg en politie leggen de situatie vast, zodat er in de toekomst wellicht extra maatregelen mogelijk zijn.
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
Jaarverslag 2013
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN 3.2.4 Maatwerk Algemeen In 2013 verzochten gemeenten, OGGZ en andere partners steeds meer om ondersteuning in complexe casuïstiek. Woon- en andere vormen van overlast, in samenhang met huiselijk geweld komen veel voor. Vaak gaat het om mensen met
Tabel 6: Aantal zaken van het VHG 2011-2013
een combinatie van psychiatrische aandoeningen, verslavingsproblematiek en functionerend op lvb-niveau. Kenmerkend is dat zij elke vorm van zorg mijden. De OGGZ, het Leger des heils, Maatschappelijk Werk, Humanitas en andere partners waren daarom regelmatig aanwezig. Tabel 6 geeft een overzicht van het aantal casussen en cliënten van het VHG van 2011-2013. Dit is opgesplitst in ‘groep’ (het aantal casussen) en ‘cliënt’ (het aantal individuele cliënten). Bij een groep kunnen immers meerdere cliënten betrokken zijn.
Jaar & cliënt/ groep
Aantal
2011 cliënt
15
2011 groep
0
2012 cliënt
336
2012 groep
0
2013 cliënt
363
2013 groep
103
A-Kwartier In opdracht van de driehoek startte het VHG in februari 2013, samen met de gemeente Groningen, een persoonsgebonden aanpak van overlastplegers in het Akwartier. Deze aanpak leverde nieuwe inzichten op: een intensieve samenwerking en focus op oplossingen in complexe situaties werkt effectief vanuit een duidelijke opdracht en commitment. Ook de partners vinden de aanpak een groot succes. Mensen met wie het al jaren slecht gaat hebben we met toepassing van drang en dwang in een zorgtraject geplaatst. Intensieve samenwerking is daarbij essentieel. Mede dankzij deze aanpak in het A-kwartier heeft het VHG zich enorm ontwikkeld in de aanpak van zeer complexe zaken. De overlast-overleggen Binnenstad en het casusoverleg Caribische Nederlanders zijn samengevoegd en bestaande casusoverleggen richten zich nu meer op een effectieve en persoonsgerichte aanpak. Deze aanpak is met medewerking van de NHL geëvalueerd. De resultaten zijn overwegend positief, maar kunnen nog beter door vooraf hardere doelen te formuleren. Bijlage 4 geeft een overzicht van het aantal maatwerk casussen per gemeente. Woonoverlast Tijdens de zes-wekelijkse casusoverleggen werd aandacht besteed aan het oplossen, terugdringen en voorkomen van ernstige situaties van woonoverlast. Hierin kwamen de kennisverbreding van mogelijke aanpakken en best practices in het gezamenlijk oplossen van woonoverlast aan de orde. Op basis van de uitkomsten werd onder andere een mini symposium over woonoverlast georganiseerd. In bijlage 5 ziet u hoeveel overlastplegers zijn besproken in de gemeente Groningen.
Een gedetineerde man komt in aanmerking voor Vervroegde Invrijheidsstelling. Hij heeft agressieproblemen, dertien kinderen bij verschillende vrouwen, geen huisvesting, uitkering of dagbesteding en is praktisch ongeletterd. Na gezamenlijk overleg tussen de VHG-partners krijgt hij reclasseringstoezicht, een Wajong uitkering, huisvesting bij een vriendin en dagbesteding bij Werkpro. Deze dagbesteding mislukt echter, omdat hij dealt aan andere verslaafden die op dat project werken.
Mevrouw is verslaafd aan cocaïne en bevindt zich al een groot aantal jaren in een wereld van prostitutie en drugs. Veel van haar klanten licht ze op, waardoor ze veel vijanden heeft. Er zijn meerdere meldingen van ernstig huiselijk geweld bekend tussen haar en haar partner. Haar situatie is bekend bij het FACT-team, maar tot nu toe weigert ze alle vormen van hulp, waardoor een verplicht kader nodig is. Na diverse overleggen en het gezamenlijk optrekken van alle VHGpartners, lukte het om haar op te laten nemen via een rechterlijke machtiging. Daarna stemde ze vrijwillig in met een opname in het Duurzaam Verblijf in Beilen.
7
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
Jaarverslag 2013
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN 3.3 Overige thema’s en aandachtsgebieden Naast alle nieuwe ontwikkelingen in 2013, liepen er ook zaken door vanuit 2012. Zo vonden er wederom Integraal Veiligheids Beleid-overleggen in het Veiligheidshuis plaats. Er kwamen onderwerpen voorbij als het Sociaal Calamiteiten Plan, de transitie van het Veiligheidshuis, Regionaal Bestuur Politie Overleg, Veilige Publieke Taak, mensenhandel, huisverbod online, jeugdgroepen en de nazorg van ex-gedetineerden. Ook is het VHG, samen met de GGD, betrokken bij de ontwikkeling van het provinciaal convenant Alcohol & Jeugd. Het VHG is trekker van de werkgroep ‘Drank- en Horecawet.’ Begin 2013 organiseerde het VHG een themadagdeel over jeugd, waarbij de partners gezamenlijk vooruit keken naar de transitie jeugdzorg en de aansluiting met justitie. De samenwerking met de GGD, maar ook met de OGGZ, werd in 2013 intensiever, zowel op overstijgende thema’s als in de casuïstiek. In het kader van de leertuin Samenwerken aan Zorg & Veiligheid organiseerden we samen met de GGD een bijeenkomst over gegevensdeling. Dat krijgt in 2014 vervolg in de vorm van een training. Met het Platform Woonoverlast hielden we een bijeenkomst over woonoverlast. Bij alle thema’s was er een grote opkomst. De samenwerking met de andere Veiligheidshuizen in Noord Nederland is verdiept. Samen kozen de drie noordelijke provincies in 2013 voor één Noordelijke projectleider Veilige Publieke Taak. We trekken gezamenlijk op in de leertuin ‘Samenwerken aan zorg & veiligheid,’ in de aansluiting bij ZSM en in de ontwikkeling van de kennis & expertisefunctie met de Hogescholen en de RUG. Het delen van signalen en informatie over mensenhandel gebeurt via het Groningse convenant ‘Ketenaanpak mensenhandel’ en het RIEC-convenant. De ketenregisseur is het aanspreekpunt voor deze partijen, die de meldingen op zijn beurt weer deelt met de RIEC-partners van het casusoverleg. Zij is betrokken bij de implementatie van de ketenregie mensenhandel in Groningen, Friesland en
Een jeugdgroep van ongeveer twintig jongeren tussen de 16 en 20 jaar is geregeld betrokken bij lichte vermogensdelicten, geweldpleging, mishandeling en drugshandel. Er zijn veel politieen justitiecontacten. Veel van de leden hebben een Licht Verstandelijke Beperkt (LVB) niveau en spijbelen vaak. Kenmerkend is de hechte en hiërarchische structuur in de groep, de grote onderlinge solidariteit, het plannen van criminele acties en het alcohol- en drugsgebruik. Het VHG heeft ingezet op een individuele aanpak op maat, waarbij de jeugdreclassering verbonden wordt met de lokale hulpverlening. Dit heeft geholpen. De jeugdgroep bestaat niet meer. Wel lopen er nog diverse zorgtrajecten voor een aantal jongeren, mede vanwege hun LVB-achtergrond. De lokale hulpverlening houdt de jongeren in de gaten.
Drenthe.
4. Slot Het afgelopen jaar was er één met veel beweging en ontwikkeling. Het Veiligheidshuis maakte de overstap van het Openbaar Ministerie naar de gemeenten, de ZSM-werkwijze werd ingevoerd, we verdiepten de samenwerking met de andere noordelijke Veiligheidshuizen en verhuisden naar een andere locatie. Het was een jaar waarin we misschien niet alle, maar wel de meeste doelen haalden en waarin we mooie resultaten boekten. Met deze resultaten als startpunt, zien we 2014 vol vertrouwen tegemoet. De samenwerking met onze justitiële partners zijn ook het komende jaar weer van essentieel belang om onveilige situaties te voorkomen of op te lossen. Maar we zien ook dat het Veiligheidshuis zich steeds meer ontwikkelt richting een Zorg- en Veiligheidshuis. De casuïstiek speelt zich voornamelijk af in de lokale samenleving en vraagt steeds nadrukkelijker om een samenwerking met de lokale of regionaal georganiseerde zorgpartijen. In 2014 willen we de samenwerking tussen Zorg & Veiligheid dan ook uitbreiden en verbeteren. De meerjarenbegroting (zie bijlage 6) geeft een doorkijkje naar het komende jaar en verder.
8
Bezoekadres Europaweg 8 9723 AS Groningen Postadres Postbus 268 9700 AG Groningen E-mailadres
[email protected] Internet www.veiligheidshuisgroningen.nl
BIJLAGEN
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN Bijlage 1: overzicht cijfers jeugd per gemeente Jeugd 2013 Strafrecht
Leerplicht
Zorgmeldingen
Prokid 12- *
Appingedam
56
2
16
0
Bedum
6
4
9
1
Bellingwedde
1
0
0
1
Delfzijl
126
2
27
2
Eemsmond
49
0
3
1
Groningen
343
59
68
13
Grootegast
24
1
12
0
Haren
14
0
1
0
Hoogezand-Sappemeer
68
10
28
1
Leek
30
4
19
5
Loppersum
20
4
3
1
De Marne
14
0
8
0
Marum
7
2
6
0
Menterwolde
27
2
9
0
Oldambt
92
5
13
4
Pekela
52
2
11
0
Slochteren
11
0
7
1
Stadskanaal
80
9
17
2
Ten Boer
11
1
0
0
Veendam
43
7
22
0
Vlagtwedde
27
1
3
0
Winsum
21
1
5
0
Zuidhorn
16
3
5
0
Totaal
1138
119
292
32
(01-01-2013 t/m 05-12-2013)
(01-09-2013 t/m 05-12-2013)
Gemeente
(01-01-2013 t/m 05-12-2013)
* Met de softwaretool ‘ProKid 12-‘ registreert de politie zorgelijke siutaties van 12 minners. Deze tool is in 2013 in gebruik genomen. NB: het leerplichtoverleg is in november herstart in het Veiligheidshuis.
- Bijlage 1 -
BIJLAGEN
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN Bijlage 2: overzicht huiselijk geweld per gemeente 2011 client
2011 groep *
2012 client
2012 groep *
2013 client
2013 groep *
924
416
815
340
506
329
Huiselijk geweld straf Totaal Appingedam
10
5
4
Bedum
0
2
5
Bellingwedde
1
0
3
De Marne
3
2
3
Delfzijl
20
15
16
Eemsmond
5
3
13
Groningen
165
120
85
Grootegast
6
5
5
haren
7
3
3
Hoogezand-Sappemeer
32
27
18
Kolham
0
0
0
Leek
5
11
11
Loppersum
4
5
6
Marum
4
3
7
Menterwolde
6
9
8
Musselkanaal
1
0
0
Noordbroek
0
0
0
Oldambt
38
17
17
Pekela
12
8
8
Slochteren
2
5
1
Stadskanaal
11
20
20
Ten Boer
4
0
1
Veendam
17
20
10
Vlagtwedde
9
7
9
Winsum
2
6
4
Zuidhorn
3
4
8
geen adres
7
6
8
geheim adres
15
16
34
Buiten de regio (verdachte)
20
19
22
400
0
Huiselijk geweld zorg (Groningen / Haren)
369
180
1121
* Groep is dader en andere betrokkenen (slachtoffers) en is vergelijkbaar met het aantal incidenten. Cliënt is de pleger zoals in de eerste politiemutatie vermeld.
- Bijlage 2 -
BIJLAGEN
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN Bijlage 3: Overzicht uitstroom ex-gedetineerden per gemeente 2011 client Nazorg ex-gedetineerden * Appingedam
2011 groep
2012 client
2012 groep
2013 client
550
524
676
6
10
8
Bedum
2
4
Bellingwedde
1
10
16
42
21
Groningen
348
268
256
Grootegast
3
3
6
Haren
2
5
3
Delfzijl Eemsmond
12
Hoogezand-Sappemeer*
4
0
Leek
5
5
12
Loppersum
2
4
7
De Marne Marum
4 2
Menterwolde Oldambt
3
Pekela Slochteren
1
3
8
1
4
2
53
16
20
5
11
Stadskanaal* Ten Boer
1 1
Veendam Vlagtwedde
2013 groep
14
2
0
21
24
8
31
Winsum
2
Zuidhorn
2
5
9
geen adres
66
42
71
geheim adres
48
38
62
Buiten de regio (verdachte)
25
33
37
*Gedetineerden zijn als individuele cliënt geregistreerd. Hoogezand en Stadskanaal hebben een eigen coördinatie van de nazorg ex gedetineerden en zijn hier alleen in uitzonderingsgeval geregistreerd, indien er specifieke bemoeienis was door het Veiligheidshuis.
- Bijlage 3 -
BIJLAGEN
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN Bijlage 4: Overzicht maatwerk casussen per gemeente 2011 client Veiligheidshuis Maatwerk Totaal
2011 groep
15
2012 client
2012 groep
336
2013 client
2013 groep
363
103
Appingedam
0
0
1
Bedum
0
0
3
Bellingwedde
0
0
1
De Marne
0
0
2
Delfzijl
0
0
7
Eemsmond
0
0
5
groningen
0
0
29
Grootegast
0
0
4
haren
0
0
3
Hoogezand-Sappemeer
0
0
3
Leek
0
0
3
Loppersum
0
0
5
Marum
0
0
2
Menterwolde
0
0
1
Musselkanaal
0
0
13
Noordbroek
0
0
0
Oldambt
0
0
13
Pekela
0
0
1
Slochteren
0
0
0
Stadskanaal
0
0
8
Ten Boer
0
0
1
Veendam
0
0
8
Vlagtwedde
0
0
2
Winsum
0
0
2
Zuidhorn
0
0
2
geen adres
0
0
4
geheim adres
0
0
20
Buiten de regio
0
0
14 157 *
Eind 2012 begonnen we met de registratie van complexe casussen, waarin een of meerdere partners het Veiligheidshuis betrokken bij de aanpak van meervoudige, soms gebiedsgebonden problematiek. Vanaf 2013 registreren we de casussen als groep, waarbij het ook om een jeugdgroep kan gaan.In 2013 telden we 103 unieke incidenten met 363 individuele betrokkenen. * Het totaal komt niet overeen met het groepstotaal bovenaan de tabel. Dit komt doordat in één groep meerdere personen zijn verwerkt, die in sommige gevallen in verschillende gemeenten wonen.
- Bijlage 4 -
BIJLAGEN
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN
VEILIGHEIDSHUIS GRONINGEN Bijlage 5: overzicht besproken overlastplegers in gemeente Groningen COCN
36
26
Overlast stad
78
33
4
0 44
In 2013 zijn deze overleggen samengevoegd in A-Kwartier onder ‘Overlast Stad.’ In COCN (Caribische Nederlanders) zijn nog een aantal personen besproken.
Bijlage 6: financiële doorkijk 2014 en verder Er zijn geen afspraken over indexering van de bijdragen. De rijksbijdrage is vooralsnog vastgesteld op het niveau van 1 januari 2013, de gemeentelijke bijdragen zijn conform de afspraken op 1 januari 2010. Ten aanzien van de doelbijdrage nazorg ex gedetineerden is geen indexering afgesproken. Het overschot van 2013 (uitgestelde betalingen) wordt in 2014 besteed. Indien nodig stelt de stuurgroep een doelreservering vast.
Meerjarenbegroting Veiligheidshuis 2014-2017
2014
2015
2016
2017
648
648
648
648
38
38
38
38
Totaal lasten
686
686
686
686
Bijdragen gemeenten en rijksbijdrage
460
460
460
460
Overige bijdragen
226
226
226
226
Totaal baten
686
686
686
686
0
0
0
0
Personeel en huisvesting Overige lasten
Saldo
- Bijlage 5 & 6 -
