1. Inleiding Achtergrond en aanleiding 1.2 Doel VAL-beleid 1.3 Proces en leeswijzer

TRANSPORT EN LOGISTIEK IN EMMEN KANSEN VOOR VALUE ADDED LOGISTICS (VAL)

Beleidsnotitie Gemeente Emmen Dienst Beleid (BVB), November 2005

TRANSPORT EN LOGISTIEK IN EMMEN

KANSEN VOOR VALUE ADDED LOGISTICS

Inhoud 1. Inleiding 1.1 Achtergrond en aanleiding 1.2 Doel VAL-beleid 1.3 Proces en leeswijzer

3

2. Ontwikkelingen transport en logistiek 2.1 Logistiek belangrijk voor de Nederlandse economie 2.2 Toenemende aandacht rijksbeleid voor de logistieke sector 2.3 Trends en ontwikkelingen in de logistieke wereld

4

3. Transport en logistiek in Emmen 3.1 Omvang en ontwikkeling van de logistieke sector 3.2 Vestigingsklimaat en relevante ontwikkelingen in Emmen 3.3 Emmen in context

8

4. Visie, ambitie en beleidsinzet 4.1 Logistiek als kansrijke sector 4.2 Ambitie van Emmen met VAL 4.3 Beleidsinzet voor transport en logistiek

14

5. Beleidsprogramma transport en logistiek 5.1 Analyse en ambitie samengevat 5.2 Actieprogramma transport en logistiek 5.3 Tot slot

19

Bijlage 1: Resultaten Rondetafelgesprek Industrie 22 september 2005

21

Beleidsnotitie gemeente Emmen – November ‘05

2



1. Inleiding 1.1 Achtergrond en aanleiding De rol en de omvang van de sector transport en logistiek in Emmen neemt toe. Onderzoek wijst uit dat de werkgelegenheid in deze sector met bijna 45% zal groeien tot 2020 (bron: rapport Louter 2005). In de Strategienota 2020, “Emmen een vernieuwde formule”, wordt de sector transport en logistiek dan ook gezien als kansrijke sector en speerpunt van het economische beleid. Versterking en verbreding van deze sector moet een belangrijke bijdrage leveren aan de doelstelling en ambitie van Emmen voor de komende decennia. Daarbij wordt met name ingezet op de zogeheten ‘value added logistics’, logistieke activiteiten met een toegevoegde waarde. Het gaat daarbij om activiteiten die nauw samenhangen met transport en distributie zoals opslag, verpakken, assemblage en bijvoorbeeld reparatie. Value added logistics (VAL) leveren een hogere bijdrage aan de regionale economie en werkgelegenheid. Emmen heeft potentie als logistieke regio. Ruimte is in voldoende mate en tegen concurrerende prijzen beschikbaar en de aanwezige infrastructuur vormt een aantrekkelijke vestigingsfactor voor logistieke bedrijven. Met name de omvorming van de N37 tot autosnelweg A37 en de verbinding met de A31 speelt daarbij een belangrijke rol. Emmen komt hiermee te liggen aan een nieuw verkeersknooppunt met goede verbindingen richting Noordoost Europa. Daarnaast biedt ook de aanwezige bedrijvigheid in de industrie en de tuinbouwsector aanknopingspunten voor de ontwikkeling van een logistieke sector in Emmen. Met name de (glas)tuinbouw biedt potentie voor de ontwikkeling van een agrologistiek cluster en de opkomst van Emmen als ‘greenport’. 1.2 Doel van VAL-beleid Het gemeentelijke beleid ten aanzien van transport en logistiek c.q. VAL is gericht op de ontwikkeling van Emmen als locatie voor logistieke activiteiten. Het doel van de gemeente Emmen is: het profileren van de logistieke kwaliteiten van Emmen en de versterking c.q. ontwikkeling van de logistieke sector. Een sector die bij kan dragen aan een verbreding en versterking van de economische structuur en vergroting van de werkgelegenheid in Emmen. Het gemeentelijke beleid is daarbij met name faciliterend van aard. Uitgangspunt is het scheppen van de juiste randvoorwaarden waardoor de ontwikkeling van logistieke bedrijvigheid in Emmen gestimuleerd wordt. Daarnaast zijn een aantal specifieke acties in te zetten voor versterking van de sector. Zo zal met de A37 als aanleiding versterkt worden ingezet op de profilering en promotie van Emmen en op de acquisitie van logistieke bedrijven. Ook de (glas)tuinbouw vormt een belangrijk aanknopingspunt voor de inzet op de ontwikkeling van Emmen tot ‘greenport’. 1.3 Proces en leeswijzer Voor een duidelijk beleidsstandpunt ingenomen kan worden is het goed om eerst inzicht te krijgen in de relevante ontwikkelingen in de economie en de logistieke sector zelf en het rijksbeleid ten aanzien van transport en logistiek. Deze ontwikkelingen worden in hoofdstuk 2 beschreven en geanalyseerd. Vervolgens is in hoofdstuk 3 het beeld geschetst van de omvang en ontwikkeling van de logistieke sector in Emmen. Ook worden de geplande en verwachte ontwikkelingen beschreven die daarbij een rol spelen. Op basis van deze gegevens wordt een overzicht gegeven van de mogelijkheden en kansen voor logistiek in Emmen. In hoofdstuk 4 worden de visie en ambities die de gemeente Emmen heeft ten aanzien van transport en logistiek weergegeven en wordt de beleidsinzet uitgewerkt. Tot slot wordt in hoofdstuk 5 een actieprogramma geformuleerd. De inhoud van deze notitie is na interne bespreking en een discussieronde met een aantal externe partijen tot stand gekomen. Het actieprogramma is mede tot stand gekomen na het rondetafelgesprek met het lokale bedrijfsleven en de Hogeschool Drenthe. Ook enkele experts zijn vervolgens nog geconsulteerd en hebben instemmend gereageerd op de ambities en voorgestelde acties. Tot slot dient deze notitie als input voor de, nog op te stellen, Kadernota Economie.


3



2. Ontwikkelingen transport en logistiek 2.1 Logistiek belangrijk voor de Nederlandse economie Transport en logistiek nemen in Nederland van oudsher een belangrijke plaats in. Door de ligging in Europa, de Nederlandse handelsgeest en exportgerichtheid spelen logistieke activiteiten een grote rol in de economie. Naast de harde cijfers, de sector neemt circa 6% van het nationale inkomen voor haar rekening en biedt werkgelegenheid aan ruim 400.000 personen, is logistiek een belangrijk onderdeel van de totale economie. Zo wordt ongeveer de helft van het bruto nationaal inkomen verdiend in bedrijfstakken die fysieke producten maken of verhandelen. Transport en distributie spelen daarbij een onmisbare rol. Verwachting is dat deze rol de komende jaren alleen maar toeneemt door de economische en mondiale ontwikkelingen. Dat de logistieke sector belangrijk is voor de economie blijkt ook uit onderzoek van het CPB waarin men constateerde dat logistieke activiteiten in 2004 bepalend waren voor het herstel van de Nederlandse economie. Nederland staat bekend als de ‘Gateway for Europe’ en de logistieke sector heeft dan ook een sterke internationale positie. Het Nederlandse wegvervoer heeft een marktaandeel van circa 22% in het beroepsgoederenvervoer in Europa, de Rotterdamse haven is met een jaarlijkse overslag van meer dan 320 miljoen ton één van de grootste van de wereld en Schiphol is met ruim 1,2 miljoen ton de vierde vrachtluchthaven van Europa. Daarnaast telt Nederland meer dan 800 Europese distributie centra (EDC’s) en heeft daarmee een marktaandeel van c.a. 50%. De laatste jaren staat de positie van Nederland als ‘Distributieland’ echter meer en meer onder druk. Met de geografische ligging en de ondernemingszin is nog steeds niets mis, maar in de verbindingen met het achterland is er sprake van een toenemende congestie, terwijl de arbeidsmarkt in toenemende mate problemen oplevert. Door de voortgaande harmonisatie in Europese wet- en regelgeving nemen daarnaast de mogelijkheden voor een onderscheidende rol van Nederlandse overheden af. Ook volgens Europees onderzoek (Cushman & Wakefield, 2004) zakt Nederland op de logistieke ranglijst. Factoren als hoge kosten voor arbeid, arbeidswetgeving en in iets mindere mate grond, en de ondergeschikte rol die vervoer per spoort speelt worden als negatief beoordeeld. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de belangrijkste vestigingsfactoren voor logistieke bedrijven en hoe Nederland daarop scoort. Tabel 1: Vestigingsfactoren logistieke sector Arbeid

Ruimte/vestiging

-

-

Loonkosten Arbeidswetgeving (Hire & fire) Beschikbaarheid/kwaliteit Flexibiliteit

Beschikbaarheid grond/ pand Kosten grond/pand Vergunningen/ juridische kant vestiging Stimuleringsmaatregelen

Score NL: hoge loonkosten, minder flexibele arbeidswetgeving, minder uren te werken, wel productief, geschoold, gecommitteerd

Score NL: weinig grond beschikbaar en duur, geen/nauwelijks stimuleringsmaatregelen, strenge interpretatie regelgeving (vnl. milieu)

Belastingklimaat/douane

Infrastructuur/bereikbaarheid

-

-

Vennootschapsbelasting/ BTW Invoerheffingen Rulings Snelheid afhandeling Kosten controle Bureaucratie/corruptie


Afstand tot mainports/ afzetmarkten Positie in het Europese logistieke netwerk Aanwezigheid/kwaliteit infrastructuur Multimodale transportmogelijkheden Beschikbaarheid/kwaliteit IT-infra Congestie

4


Score NL: voorsprong in belastingklimaat verdwenen



Score NL: IT-infra, positie t.o.v. mainports en afzetmarkten is goed, congestie groot probleem

5



2.2 Toenemende aandacht rijksbeleid Logistiek vormt de bloedsomloop van het hart van de Nederlandse economie. Ook het kabinet onderkent dit en heeft meer oog gekregen voor de rol van transport, distributie en zaken die daarmee verwant zijn. In het kabinetsbeleid wordt het belang van goed functionerende infrastructuurnetwerken voor de versterking van de economie en de economische structuur benadrukt. Zo krijgt de factor economie in het verkeers- en vervoersbeleid meer dan vroeger prioriteit. In de Nota Mobiliteit van het ministerie van Verkeer en Waterstaat wordt mobiliteit als een van de dragers van economische groei gezien. Het motto is niet langer het afremmen van mobiliteit, maar het in goede banen leiden daarvan. De missie van Verkeer en Waterstaat is het op orde brengen van de infrastructuur en het verbeteren van de bereikbaarheid. Gezien de verwachte groei van het goederenvervoer in Nederland, tussen de 40 en 80% tot 2020, zal flink geïnvesteerd moeten worden in bestaande en nieuwe infrastructuur. Men wil dit bereiken door het plegen van groot onderhoud, door het extra benutten van de infrastructuur met bijvoorbeeld spitsstroken, en door hardnekkige verkeersknelpunten aan te pakken met nieuwe infrastructuur. Naast de weginfrastructuur gaat het ook om de kwaliteit van andere modaliteiten als spoor, water en luchtverkeer. De hoofdverbindingsassen en de mainports, brainports en greenports krijgen daarbij de hoogste prioriteit. Dit past ook in het ruimtelijke en economische beleid van het kabinet. In de nota Ruimte, en uitgewerkt in de nota Gebiedsgerichte Economische Perspectieven, wordt meer dan voorheen ingezet op de sterke punten van Nederland. Dit leidt mogelijk tot minder aandacht en middelen voor het Noorden. Wel wordt Noord-Nederland gezien als schakel tussen de Randstad en Noordoost-Europa. Daarnaast wordt aangegeven dat de oostwaartse uitbreiding van de EU nieuwe kansen biedt voor deze regio. Gewezen wordt op de kansen voor logistieke dienstverlening aan Noord- en Oost-Europese gebieden. Daarbij wordt met name het Eemshavengebied genoemd, maar ook de zone A28/A37. Aan de andere kant wordt de A37 in de nota Mobiliteit niet als hoofdverbindingsas aangemerkt, wat deze potentie dus niet ondersteunt. Het belang van de logistieke sector wordt ook in het economische beleid onderkend. Het kabinet schetst in haar Industriebrief (oktober 2004) de industrie als drijvende kracht achter de Nederlandse economie. Daarbij wordt nadrukkelijk gewezen op de verwevenheid van de industrie met aanverwante diensten, zoals transport en distributie. In het licht van de mondiale ontwikkelingen neemt deze verwevenheid alleen maar toe. In het economisch beleid wordt sterk ingezet op het wegwerken van de knelpunten die door ondernemers ervaren worden en het scheppen van een omgeving waarbinnen bedrijven kunnen uitblinken. Belangrijke aandachtspunten daarbij zijn de overdracht van kennis vanuit de onderwijsinstellingen naar bedrijven en de aansluiting tussen onderwijs, arbeidsmarkt en bedrijfsleven. Verder wordt het fiscale stelsel voor ondernemingen internationaal meer concurrerend gemaakt en moeten infrastructurele verbindingen worden verbeterd en files worden aangepakt. Ook het verbeteren van de kwaliteit van wet- en regelgeving en het terugdringen van tegenstrijdige regels is een belangrijk item in het huidige kabinetsbeleid. Innovatie vormt op dit moment het toverwoord in het rijksbeleid en in de sleutelgebiedenaanpak vormt de sector een aandachtsgebied. Ook voor de logistieke sector is innoveren van groot belang. Aan de ene kant om Nederland als ‘Distributieland’ op de kaart te houden en de economische betekenis van deze sector te behouden en te versterken. Daarnaast zijn, in het licht van de verwachte groei van het vrachtverkeer, logistieke innovaties van groot belang om te voldoen aan de eisen van leefbaarheid, veiligheid en milieu. Terecht wordt in het overheidsbeleid ook nadruk gelegd op een duurzame en veilige ontwikkeling van de logistieke sector. Economische, ecologische en maatschappelijke aspecten van transport en distributie dienen op een samenhangende en evenwichtige manier bediend te worden. In het licht van het belang van milieu, bereikbaarheid en veiligheid is dan ook aandacht voor ‘transportefficiency' of ‘transportbesparing', wat inhoudt dat slimmer en efficiënter omgegaan moet worden met transportstromen. Een goed voorbeeld hiervan is het concept voor stedelijke distributie, bekend als het project ´Stadsbox` (bundeling van stromen met als doel verbetering van de bereikbaarheid en leefbaarheid van steden). Logistiek en land- en tuinbouw


6



Binnen de logistieke sector neemt het vervoer van land- en tuinbouwproducten een belangrijke plaats in. Deze zogeheten agrologistiek neemt een groot deel van het vervoer (met name over de weg) voor haar rekening. Agrologistiek staat de laatste jaren in groeiende belangstelling. Oorzaken hiervoor liggen onder andere in gebeurtenissen als de MKZ en de vogel- en varkenpest en de toenemende eisen ten aanzien van voedselveiligheid. Ook de toegenomen congestie op de Hollandse wegen en de groeiende vraag en variatie van consumentwensen spelen daarbij een rol. De aandacht voor deze sector uit zich met name in het stimuleren van clustering van productie en logistiek. Het samenbrengen van deze activiteiten en het combineren van vervoer biedt grote voordelen. Voordelen in ruimtelijk opzicht en bereikbaarheidsopzicht maar zeker ook voordelen voor voedselveiligheid en dierenwelzijn. De zogeheten Agribusiness parken, zijn parken waar een groot aantal logistieke functies binnen agroketens (distributie, handel, opslag) wordt gecombineerd met faciliteiten voor productie en verwerking. Met het aanwijzen van zogeheten ‘greenports’ heeft het rijk ook het economische belang onderkend van deze sector. Om de ontwikkelingen te stimuleren is in 2000 het platform Agrologistiek opgericht door overheid en bedrijfsleven. Het Platform stimuleert en ondersteunt innovatieve projecten vanuit het bedrijfsleven. De ministerie’s van LNV en V&W werken daarin nauw samen.

2.3 Trends en ontwikkelingen in de logistieke wereld Transport en logistiek vervullen een spilfunctie in onze economie. Marktontwikkelingen leiden ertoe dat de rol van logistiek steeds groter wordt. Grotere variëteit in producten, kortere productlevenscycli, individualisering, toenemende klantgerichtheid en de opkomst van ICT zijn enkele van deze ontwikkelingen. Ook de verplaatsing van de productie naar elders en de ontwikkeling dat producten dichtbij de afzetmarkt klaargemaakt worden (geassembleerd en op maat) zorgen ervoor dat logistiek de ‘nieuwe industrie’ van Europa wordt. Het Nederlandse goederenvervoer speelt zich af in een Europees en zelfs mondiaal netwerk van logistieke knooppunten en hun onderlinge verbindingen. De uitbreiding van de EU kan een geografische verschuiving van de logistieke sector met zich meebrengen. Daarnaast is een trend waarneembaar dat industriële activiteiten in toenemende mate naar andere delen van de wereld verplaatst worden. Deze ontwikkeling, samen met de opkomst van nieuwe economische regio’s in met name zuidoost Azië leiden tot een toename van de intercontinentale goederenstroom. Dit kan de rol van Nederland als mainport verder versterken. Daarnaast zal in toenemende mate de assemblage, serviceverlening en andere value added logistics weer dicht bij de grote afzetmarkten plaatsvinden, wat kansen biedt voor West-Europa. De sterke groei van het goederenvervoer de afgelopen decennia heeft geleid tot de clustering van transport- en logistieke bedrijven langs de Europese verbindingsroutes (corridors). Clustering langs deze corridors levert efficiencywinst voor het goederenvervoer doordat de noodzaak tot vervoer vermindert, ladingstromen kunnen worden gebundeld en de mogelijkheden van vervoer via spoor, water en buisleiding beter kunnen worden benut. Ook zaken als veiligheid en leefbaarheid zijn bij een concentratie van transportintensieve bedrijvigheid gebaat. De logistieke sector ondervindt, naast ontwikkelingen en innovaties in de sector zelf, veel invloed van veranderingen in andere sectoren. Dit geldt met name voor ontwikkelingen in sectoren als industrie en land- en tuinbouw waar transport en logistiek als verzorgende sector nauw mee verbonden is. De industrie specialiseert zich meer en meer op haar kerntaken, andere zaken worden in toenemende mate uitbesteed aan toeleveranciers en dienstverleners. ‘Outsourcing’ vindt steeds meer plaats, niet alleen transport en opslag, maar ook andere activiteiten en diensten zoals assembleren, in- en uitpakken, hersteldiensten etc.. De logistieke sector heeft een groot deel van deze activiteiten, de zogeheten ‘value added logistics’ naar zich toe getrokken.

Value added logistics Bij value added logistics (VAL) worden secundaire productieprocessen gecombineerd met distributieactiviteiten. Als VAL-activiteiten kunnen worden beschouwd: assemblage, klantspecifiek maken van een product, opslag


7



(warehousing), ompakken, labellen, kwaliteitscontrole, testen, reparatie en hergebruik. Value Added Logistics is met name interessant voor artikelen met een hoog voorraadrisico. Dit zijn producten met bijvoorbeeld een korte levenscyclus, hoge waardedichtheid, lage doorstroomsnelheid of een moeilijk voorspelbare vraag. De belangrijkste voorbeelden hiervan zijn: elektronica, farmaceutische industrie, chemicaliën, producten in gezondheids- en persoonlijke verzorgingssfeer, kleding, voedsel (bijvoorbeeld groenten en fruit), machines en apparaten.

Door de genoemde ontwikkelingen zijn naast de pure transporteurs ook logistieke dienstverleners ontstaan: bedrijven die zich gedeeltelijk of zelfs overwegend richten op het ‘managen’ van transport en het aanbieden van diensten en activiteiten als opslag, verpakken en reparatie. In veel gevallen wordt het echte transport- en distributiewerk daarbij weer uitbesteed. Naast de value added logistics opereren logistieke dienstverleners ook meer en meer als regisseur van de logistieke keten. Het aanbieden van zogeheten ‘value added services’ wordt daarbij steeds belangrijker, zeker richting Amerikaanse en Aziatische klanten. Bij deze value added services gaat het bijvoorbeeld om financiële diensten (o.a. factuurafhandeling), diensten op het gebied van wet- en regelgeving (bijv. douane/BTW afhandeling) en activiteiten als call centers en shared service centers. Logistieke bedrijven worden gekenmerkt door een combinatie van hooggekwalificeerd werk aan de ene kant (management, logistiek, marketing etc.) en laag- c.q. ongeschoold werk aan de andere kant (bijvoorbeeld chauffeurs, magazijn- en assemblagemedewerkers, verpakken/ ompakken). Het grootste deel van de werkgelegenheid, naar schatting ongeveer 70%, is van VMBO-niveau of lager. Verwachting is wel dat, door de verdere ontwikkeling van VAL-activiteiten, de vraag naar kwalitatief goed en hooggekwalificeerd personeel zal stijgen. Tot slot spelen ook factoren als ICT en innovatie een steeds groter wordende rol in logistieke processen. Door ICT kunnen logistieke netwerken beter aangestuurd worden, kunnen bestaande opslagfaciliteiten (warehousing) beter benut en voorraden teruggedrongen worden. Ook is het mogelijk geworden om goederen gedurende de distributie beter te volgen (tracking en tracing). Concepten als merge-in-transit (samenbrengen van vervoersstromen vlak voor aflevering) en cross-docking zijn andere voorbeelden. Hierdoor kan ook de samenwerking tussen logistieke partijen onderling en de service richting de producenten (verladers) en consumenten verbeterd worden. Innovatie en vernieuwing is van groot belang, enerzijds om in het economische krachtenveld overeind te blijven en aan de andere kant om oplossing en ruimte te zoeken voor de nog steeds sterke groei van het goederenvervoer. Nederland Distributieland Ook de logistieke sector zelf werkt aan versterking van de internationale concurrentiepositie en het kennisniveau van de logistieke sector. Naast een aantal brancheorganisaties als TLN en EVO is Nederland Distributieland (NDL) opgericht als de vereniging van en voor de logistieke sector. NDL richt zich op de erkenning en inzet van logistiek als middel om de groei van de Nederlandse economie te ondersteunen en stimuleren. NDL heeft ruim 500 leden onder transporteurs, logistieke dienstverleners, verladers, consultants, kennisinstellingen en lokale overheden en werkt nauw samen met de rijksoverheid.


8



3. Transport en logistiek in Emmen Emmen in beeld als logistieke regio Voor bedrijven in de logistieke sector komt Emmen meer en meer in beeld, ook voor Europese distributiecentra. Zo heeft Honeywell de orderverwerking en (internationale)distributie uitbesteed in de regio. Het Amerikaanse Cooper Tools heeft recent haar Europese distributiecentrum in Emmen gebouwd en dat geldt ook voor AAF, producent van industriële filters. Ook grote productiebedrijven als Teijin Twaron, Acordis, Diolen en DSM brengen veel logistieke activiteiten met zich mee. Met name de realisatie van de A37 vormt een belangrijke factor voor de aantrekkingskracht van Emmen voor logistieke bedrijven. Met het oog hierop gaat Drenthea BV verhuizen naar het bedrijvenpark A37. Bedrijven als Losan Benelux (Portugal) en Asus (Taiwan), bedrijven met veel logistieke bewegingen, hebben eveneens een voorschot genomen op de A37. De veelzijdigheid van de logistieke regio komt ook tot uitdrukking in diensten voor de glastuinbouwcentra bij Emmen. Zo is onder meer de verkooporganisatie The Greenery (Haluco en Jager) in de regio gevestigd en wordt nagedacht over de mogelijkheden om een versdistributiecentrum in Emmen te realiseren.

3.1 Omvang en ontwikkeling van de logistieke sector Het aandeel van de logistieke sector in Emmen is anno 2005 nog vrij beperkt van omvang, met een werkgelegenheid van bijna 3000 arbeidsplaatsen. De sector heeft daarmee een aandeel van bijna 7% in de totale werkgelegenheid. Bij deze cijfers wordt naast de sector transport ook de sector groothandel meegenomen, gezien de rol van logistiek in deze bedrijven. De betekenis van de logistiek in Emmen wordt aanmerkelijk groter als in de beschouwing wordt opgenomen dat ook veel andere bedrijven logistieke activiteiten met zich meebrengen. Een deel van de productiebedrijven in Emmen leggen zelfs een sterke nadruk op deze factor en zijn onder meer om die reden in Emmen gevestigd (zie ook kader). Als gekeken wordt naar de spreiding van logistieke bedrijvigheid over de verschillende kernen dan is opvallend dat een relatief klein deel van de bedrijven in Emmen zelf gevestigd is. Slechts de helft van de werkgelegenheid in deze sector is te vinden in de kern van Emmen, tegen een gemiddelde van ruim 70%. Veel transport en distributie-activiteiten vinden plaats in of nabij Nieuw-Amsterdam/Erica (19%), Klazienaveen (10%) en Emmer Compascuum (8%). De afgelopen twee jaar (vanaf 2003) laat de sector een lichte groei van de werkgelegenheid zien, opvallend te noemen in het licht van de zwakke economische situatie. De sterke stijging van het aantal vestigingen duidt op een positieve dynamiek in de logistieke sector. Verwachting is dat de sector ook de komende jaren fors zal groeien. Volgens onderzoek naar de ruimtelijke ontwikkelingen in Emmen tot 2020 (Louter, 2005), zal de werkgelegenheid in de logistieke sector met bijna 45% groeien. Uit dit onderzoek komt ook naar voren dat deze sector in Emmen aanzienlijk sterker zal groeien dan het Aantal arbeidsplaatsen logistiek

Aantal vestigingen logistiek

3500

700

3000

600

2500

500

2000

groothandel

400

groothandel

1500

transport

300

transport

1000

200

500

100

0

0 2000

2001

2002

2003

2004

2000

2001

2002

2003

2004

Figuur 1: Omvang logistieke sector 2000-2004


9



landelijke gemiddelde wat betekend dat deze sector zich in Emmen positief ontwikkeld. De verwachte groei van de logistieke sector in Emmen heeft aan de ene kant te maken met de ontwikkeling dat bedrijven in bijvoorbeeld de industrie meer en meer de logistieke taken uitbesteden (outsourcing). De aanwezigheid van een grote industriesector en de geplande ontwikkeling van de glastuinbouw biedt in dat licht mogelijkheden. Daarnaast is de verwachting dat het vestigingsklimaat voor transport- en logistieke bedrijven in Emmen, en de verbeteringen daarin de komende jaren, kansen biedt voor de ontwikkeling van deze sector. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en het perspectief die dat met zich meebrengt voor de logistieke sector. Werkgelegenheidsontwikkeling 1973-2020 Sectoraandeel (%) in totale w erkgelegenheid 60 50

Industrie

40

Distributie-activiteiten

30

Zakelijke diensten

20

Landbouw / delfstoffen Verzorgende diensten

10 0 1973

2003

2020

Bron: rapport Louter (2005), een onderzoek i.h.k.v. het structuurplan Emmen 2020

3.2 Vestigingsklimaat en relevante ontwikkelingen in Emmen Verdubbeling A37 en aansluiting A31 Voor de logistieke sector is bereikbaarheid en een goede infrastructuur van wezenlijk belang. De bereikbaarheid van Emmen zal de komende jaren sterk verbeteren door de verdubbeling van de N37 tot autosnelweg (A37). Deze verdubbeling is uiterlijk eind 2007 gerealiseerd zijn. Daarnaast zorgt de aansluiting op de A31, de Emslandlinie die afgelopen jaar is voltooid, voor een optimale ontsluiting en aansluiting op het Duits/ Europese wegennet. De A31 vormt een belangrijke route die de noordelijke Duitse havensteden en het Ruhrgebied met elkaar verbindt. Met de koppeling van de A31/A37 komt Emmen te liggen aan een knooppunt van autosnelwegen en heeft daarmee de potentie om een belangrijke schakel te worden in het Europese goederenvervoer. De A37 via Emmen wordt namelijk de kortste route vanuit de randstad naar Bremen, Hamburg, Kopenhagen en het noordoosten van Europa. Wel zal dan de concurrentie moeten worden aangegaan met de A1 via Enschede en de A7 via Nieuweschans, nu de belangrijkste hoofdtransportroutes in Noordoost-Nederland. Een klein deel van deze route (E233) tussen Meppen en Cloppenburg, 50 kilometer lang, is nog een tweebaansweg waar maximaal honderd kilometermeter per uur gereden mag worden. Deze weg is overbelast door het vrachtverkeer en vormt een remmende factor voor de economische groei in de regio en de ontwikkeling van de logistieke sector in Emmen. De Stedenkring Zwolle-Emsland heeft de verdubbeling van dit traject tot haar hoofddoel gemaakt. Door de krachten te bundelen wil men een sterke lobby opzetten en Duits overheidsgeld loskrijgen voor de E233. Een eerste stap in die richting is bereikt met het opnemen van de verdubbeling in het Bundesverkehrswegeplan, het meerjarenpakket van infrastructurele plannen van het ministerie van verkeer in Berlijn.


10



Weginfrastructuur op lokaal niveau Met de realisatie van de A37, de koppeling met de A31 en de inzet voor de E233 biedt met name het goederenvervoer in oost-west richting kansen voor Emmen. Daarnaast is echter ook de regionale en lokale weginfrastructuur van belang voor de ontwikkeling van de logistieke sector. Op bovenregionaal heeft de N34 (Groningen-Emmen-Coevorden-Zwolle) een belangrijke functie en ook de N33 (Assen-GietenVeendam), en de plannen voor verdubbeling hiervan, speelt een rol. Deze wegen functioneren op dit moment voldoende. De verkeersveiligheid en reissnelheid op de N34 vormen echter wel punten van zorg. In verband met de kwetsbaarheid van het gebied waar de weg doorheen loopt zijn de uitbreidingsmogelijkheden echter beperkt. Op termijn is een gedeeltelijke verdubbeling (met name tussen Emmen-zuid en de N381) waarschijnlijk wel noodzakelijk.

In het gemeentelijke verkeersbeleid wordt de bestaande infrastructuur als ruimtelijk structurerend beschouwd. Naast verkeerstechnische aspecten zijn ook economische structuurversterking en leefbaarheid daarbij van belang. Het gemeentelijke bereikbaarheidsprogramma richt zich vooral op de zuidelijke corridors, waarbij de Rondweg, de N862 (Emmen-Klazienaveen) en de Nieuw-Amsterdamsestraatweg, gekoppeld aan het station Emmen-zuid, aandacht krijgen. Met name de N862 is voor de logistieke sector een belangrijke weg als ontsluiting van de bedrijventerreinen Bargermeer en Bedrijvenpark A37 op het hoofdwegennet (A37). Emmen over spoor en water Het bedrijfsleven in Emmen, en dus ook de logistieke sector, is vooral aangewezen op de weg. Emmen kent een regionale spoorverbinding, voor zowel personenvervoer als goederentransport, via Coevorden met Zwolle. De spoorinfrastructuur wordt echter niet veel gebruikt door het bedrijfsleven. In het bereikbaarheidsprogramma Noord-Nederland wordt gepleit voor een verdubbeling van dit spoortraject. Hiermee wil men een hogere frequentie van personenvervoer bewerkstelligen en betere mogelijkheden scheppen voor goederentransport. Mogelijk dat vervoer per spoor hierdoor extra impulsen krijgt. Het plan voor de verplaatsing van de voorstadhalte Emmen-Bargeres naar Emmen-zuid biedt voor goederentransport geen nieuwe kansen. Deze verplaatsing heeft met name tot doel het vergroten van het reizigerspotentieel en het verbeteren van de bereikbaarheid per openbaar vervoer voor de woonwijken in Emmen-zuid.


11



Ook de overslagmogelijkheden zijn in Emmen beperkt, op de (private) faciliteiten op het Emmtec-terrein na. Wel heeft DSM recent 25 nieuwe ketelwagons laten bouwen voor de aanvoer van grondstoffen voor de productie van plastic folie’s. Railion heeft in dat kader een distributienetwerk opgezet waarbij ook andere bedrijven op het Emmtec-terrein deel kunnen nemen. Voor overslagmogelijkheden via het spoor is men, naast de mogelijkheid op het Emmtec-terrein, aangewezen op Coevorden. Coevorden kent een multimodaal overslag centrum en, in samenwerking met de Bentheimer Eisenbahn, een snelle, rechtstreekse aansluiting op het Duitse spoorwegnet. De mogelijkheden in Emmen voor goederentransport per water zijn nihil. De Verlengde Hoogeveenschevaart en Oranjekanaal bieden nog beperkt ruimte aan schepen (tot 250 ton). Het Bargermeerkanaal wordt nu nauwelijks gebruikt en zal in de toekomst door ruimtelijke ingrepen nog minder voor scheepvaart toegankelijk zijn. Mogelijkheden voor transport per water zijn er in beperkte mate in Coevorden en in de nabije toekomst in Haren (Duitsland). Daar zal een haven (Euro-Hafen Emsland) aangelegd worden dat geschikt is voor schepen tot 2500 ton. Naar verwachting is de haven in 2007 gereed. Hierdoor ontstaan mogelijkheden voor overslag en ontsluiting via het water richting Emden en via het Dortmund-Ems kanaal richting het Ruhrgebied. Daarmaast vormt ook de Eemshaven een factor van groeiend belang. Voor luchttransport of zakelijk verkeer per vliegtuig zijn er mogelijkheden via Groningen Airport Eelde of dichterbij de grasbaan van Hoogeveen Airport, geschikt voor kleine zakelijke vluchten. De Heliport in Emmen biedt eveneens mogelijkheden voor zakelijk transport. Ruimte als sterke factor Met maar liefst 135 hectare direct uitgeefbare grond vormt de factor ruimte, en de lage kosten daarvan, een sterk punt van Emmen. Helemaal voor bedrijven in transport en logistiek, die veel ruimte nodig hebben, biedt Emmen voldoende mogelijkheden. Belangrijk daarbij is ook dat bedrijven snel kunnen handelen. Een goede gemeentelijke dienstverlening en het feit dat de bestemmingsplannen op orde zijn spelen daarbij een rol. Ruimte is nog voorhanden op Bargermeer, waarvan een deel bestemd is voor grootschalige logistieke activiteiten, en op Emmtec-zuid, specifiek bestemd voor proces- en procesgelieerde industrie. Daarnaast wordt de komende jaren het Bedrijvenpark A37 ontwikkeld, een hoogwaardig en duurzaam bedrijvenpark voor grootschalige stuwende bedrijvigheid, dienstverlening en logistiek. Naast de grote beschikbaarheid van ruimte is het goed te noemen dat ook gewerkt wordt aan de kwaliteit daarvan. De herstructurering van Bargermeer en de aandacht voor parkmanagement zijn in dat kader van belang. Faciliteiten in het kader van parkmanagement en collectieve voorzieningen kunnen een belangrijke meerwaarde vormen voor logistieke bedrijvigheid. Ook de ICT-infrastructuur neemt daarbij een belangrijke plaats in. Onderzocht wordt hoe de aanleg van glasvezel op bedrijventerreinen opgepakt kan worden. Verder wordt bij de herstructurering van Bargermeer en de opzet van het Bedrijvenpark A37 het opzetten van gezamenlijke voorzieningen voor de bedrijven gestimuleerd. De gemeente vervult hierbij een actieve rol. Te denken is hierbij aan bepaalde collectieve voorzieningen, een goede ontsluiting per openbaar vervoer, het opzetten van een service- en facilitypoint en bijvoorbeeld een gezamenlijke parkeerplaats voor vrachtwagens. Situatie op de arbeidsmarkt en het onderwijsklimaat Emmen kent relatief hoge werkloosheidscijfers en een groot deel van deze mensen is lager opgeleid. Daarentegen wordt een gebrek ervaren aan hoger opgeleiden, wat duidt op een verkeerde aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Verder worden werknemers in Noord-Nederland gekenmerkt door een positieve arbeidsmentaliteit. Voor de logistieke sector is een ruim aanbod van lager opgeleiden een factor van belang, maar in toenemende mate ook de aanwezigheid van gekwalificeerd personeel. Vanuit de Strategienota 2020 wordt ingezet op een verhoging van de werkgelegenheid en verbetering van het woon- en leefklimaat. Dit zal moeten leiden tot enerzijds een grotere vraag naar arbeid, bijvoorbeeld door ontwikkeling van de logistieke sector en anderzijds tot een groter aanbod van hoger opgeleid personeel. Naast het leefklimaat kan ook het onderwijsaanbod en de kwaliteit daarvan een bijdrage leveren.


12



Emmen kent een goed aanbod van opleidingen, voornamelijk gericht op de regio. De Hogeschool Drenthe heeft 2.300 studenten en een studieaanbod wat goed aansluit bij de regionale economische structuur. De Hogeschool biedt (internationale) opleidingen aan op het gebied van Economie, Logistiek en Science. De logistieke opleiding van de Hogeschool Drenthe is in 2004 verkozen tot beste opleiding van Nederland. Het Drenthecollege kent eveneens opleidingen op het gebied van logistiek. Leerlingen kunnen worden opgeleid tot assistent operationeel medewerker, warehouse medewerker, chauffeur goederenvervoer en planner wegtransport. Naast de opleidingsfunctie kent Emmen ook diverse mogelijkheden en projecten die gericht zijn op het faciliteren en ondersteunen van het bedrijfsleven. Zo is aan de Hogeschool een transferpunt (Kenniscentrum) verbonden, dat bemiddelt tussen de vraag van het bedrijfsleven en de kennis die aanwezig is binnen de Hogeschool. Deze biedt onderzoek en scholing op diverse kennisgebieden waaronder logistiek, marktonderzoek, kwaliteitzorg, ICT. Ook kan het kenniscentrum bedrijven begeleiden bij subsidieaanvragen. Verder wordt door de onderwijsinstelling, gemeente en bedrijfsleven samengewerkt aan het opzetten van het Kenniscampus Emmen. Deze Kenniscampus moet vorm en inhoud geven aan de wisselwerking tussen bedrijven en onderwijsinstellingen, met als doel gezamenlijke kennis te delen, toe te passen en te ontwikkelen. Naast het stimuleren van starters en spin-offs moet het Kenniscampus een centraal punt gaan vormen waar ondernemers terecht kunnen voor onderzoek, opleidingen en innovaties. Zo wordt ook een Masterclass management transport en logistiek opgezet. Modernisering industrie en sterke groei glastuinbouw De industrie vormt in Emmen nog altijd het hart van de economie. Verwachting is dat ook de komende jaren industrie in de lokale economie een belangrijke factor blijft waarbij wel een ontwikkeling waarneembaar is richting een meer kennisintensieve bedrijfstak. Daarnaast wordt met name groei verwacht in de chemie en staal. De productie van goederen (industrie) is een sector die een omvangrijke vraag naar logistieke en zakelijke dienstverlening met zich meebrengt. Gezien de ontwikkelingen in de industrie, waar in toenemende mate activiteiten en processen uitbesteed worden, zal de vraag naar logistieke activiteiten verder toenemen. Daarbij gaat het in toenemende mate ook om waardetoevoegende activiteiten en dienstverlenende taken. Een andere sector die in Emmen goed vertegenwoordig is en waar een sterke groei verwacht wordt is de (glas)tuinbouw. Emmen wordt gezien als één van de agribusinessclusters in Nederland en met de ontwikkeling van het Rundedal en een grote groeiambitie biedt de tuinbouw kansen voor de logistieke sector. Producten uit deze sector moeten gesorteerd, opgeslagen, vervoerd en verwerkt worden en de combinatie met transport en logistiek is dus snel gelegd. Ook de ontwikkelingen binnen de tuinbouw zelf spelen daarin een rol. Zo is de trend merkbaar dat tuinbouwproducten minder afhankelijk worden van de grote veilingen en vaker direct geleverd wordt aan de klant. Ook de ICT-ontwikkeling speelt hierin een rol. Locaties als bijvoorbeeld Emmen krijgen hierdoor meer kansen, waarbij de ligging t.o.v. NoordDuitsland, bereikbaarheid en met name de ruimte sterke punten zijn. In het noorden werken de regionale overheden nauw samen als het gaat om de ontwikkeling van de glastuinbouw. Recent is hiervoor een position paper, ‘een glashelder beeld voor 2015’ opgesteld (juni 2005) met als doel de sector onder de aandacht te brengen van het ministerie van LNV en de ontwikkeling van de sector te stimuleren. Emmen: concentratiegebied voor glastuinbouw Emmen is enkele jaren geleden in het glastuinbouwbeleid van het kabinet aangewezen als één van de tien zogeheten landbouwontwikkelingsgebieden glastuinbouw (LOG’s). Deze gebieden worden gezien als concentratiegebied voor de ontwikkeling van glastuinbouw en worden bij hun ontwikkeling gesteund door het Rijk. Bij de herijking van dit beleid heeft de Raad voor het Landelijk Gebied (RLG) geadviseerd om een einde te maken aan de status aparte van een aantal tuinbouwregio's. Men wilde de tuinbouwactiviteiten concentreren in het Westland, bij Aalsmeer en rond Venlo. De steun aan de andere regio's, waaronder Emmen en het Friese Berlikum, diende in de ogen van de Raad te worden afgebouwd. Minister Veerman van landbouw heeft recent echter aangegeven niet van plan te zijn om te tornen aan de bevoorrechte positie van Emmen als tuinbouwgebied. Dat betekent dat de regio in de toekomst op speciale steunmaatregelen van Den Haag mag blijven rekenen.


13



In het genoemde position paper, opgesteld in opdracht van Stichting Acquisitie Glastuinbouw NoordNederland (SAGNN), worden logistiek en logistieke services als belangrijk onderdeel gezien bij de ontwikkeling van de glastuinbouw. De ontwikkeling van serviceplatforms, met gemeenschappelijke functies voor verpakken, sorteren, koelen en logistiek, en de onderlinge aansluiting vormt één van de aandachtsgebieden. De aanwezigheid van dergelijke platforms werkt stimulerend voor de ontwikkeling van de glastuinbouw en daarnaast ook tot een beperking van het aantal vervoersbewegingen. Gesteld wordt dat Emmen met name goede papieren heeft voor de ontwikkeling van logistieke services gericht op de voedingstuinbouw. 3.3 Emmen in context De ontwikkelingen in Emmen staan niet op zichzelf maar worden beïnvloed door haar omgeving. Rijksbeleid en regionaal beleid bepalen mede de mogelijkheden. Emmen is één van de 30 steden die onderdeel uitmaken van het Grotestedenbeleid en daarnaast is Emmen één van de prioritaire steden in het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN). Het ‘kompas voor het Noorden’ is voor de beleidsontwikkeling in Emmen dan ook een belangrijk richtsnoer. Naast de financiële mogelijkheden die Kompas biedt is ook de noordelijke samenwerking van groot belang voor de economische ontwikkeling van de regio. Zo is een gezamenlijke regiovisie ‘Goederenvervoer Noord-Nederland opgesteld met als doel het vergroten van de bereikbaarheid om de economische ontwikkeling te faciliteren (binnen de kaders van duurzaamheid en veiligheid). Emmen is hierbij als zoekgebied aangewezen voor logistieke activiteiten. Door een gezamenlijke lobby in Den Haag en Brussel hopen de Noordelijke overheden ook in de toekomst steun te kunnen blijven ontvangen. Naast lobby’s om noordelijke ontwikkelingen en thema’s op de agenda te krijgen is ook de voortzetting van Kompas een belangrijk onderwerp. Verder wordt ook de grensoverschrijdende samenwerking in de Stedenkring Zwolle-Emsland van steeds groter belang. De lobby voor de aanpak van de E233 is hierin een belangrijk onderdeel maar ook de samenwerking ten aanzien het bevorderen van economische groei en ontwikkeling van de regio.


14



4. Visie, ambitie en beleidsinzet

4.1 Logistiek als kansrijke sector De logistieke sector is benoemd als kansrijke sector en speerpunt van het economische beleid. In de Strategienota 2020 wordt versterking van de economische structuur als grootste ambitie neergezet. Modernisering van de industrie en diversificatie van de economie worden daarbij als belangrijke middelen gezien. De grootste kansen voor deze diversificatie, verbreding van de productiestructuur liggen in de ontwikkeling van glastuinbouw, vrijetijdsindustrie, dienstverlening en de logistiek. Ook het Meerjaren ontwikkelingsplan 2005-2009 en het collegeprogramma 2003-2006 onderstrepen het belang van deze sector en de kansen die logistiek biedt voor Emmen. Deze notitie moet gezien worden als een uitwerking van de ambities die zijn neergelegd in de Strategienota en het Meerjaren ontwikkelingsplan. Hierin wordt de visie op de ontwikkeling van de sector transport en logistiek in Emmen uitgewerkt en geconcretiseerd in een actieprogramma, dit zoals afgesproken in het collegeprogramma. In de visie van de gemeente heeft Emmen goede papieren als het gaat om de ontwikkeling van de logistieke sector. Met de aanwezigheid van voldoende ruimte tegen een betaalbare prijs en het ontbreken van congestie heeft Emmen grote voordelen ten opzichte van regio’s in Nederland. Bovendien krijgt Emmen met de realisatie van de A37 een directe aansluiting op het hoofdwegennet en hiermee een gunstige logistieke ligging langs de transport-as Randstand en Noordoost Europa. Dit maakt dat Emmen een gunstig ontwikkelingsperspectief heeft voor logistieke ontwikkelingen. Ook de aanwezigheid van een omvangrijke industriesector en de ontwikkeling van de (glas)tuinbouw zijn in dit opzicht positieve factoren. Wel zal er hard aan getrokken moeten worden omdat Emmen, en Noord-Nederland in het algemeen, nog geen sterke positie in de logistieke wereld hebben. Dit heeft vooral te maken met de nog beperkte omvang van de sector, de ligging ten opzichte van de grote mainports en afzetmarkten. . Ontwikkelingsperspectief transport en logistiek STERK

ZWAK

-

Ruimte en kwaliteit bedrijventerreinen

-

Geen multimodaal knooppunt (spoor/water)

-

Concurerende grondprijzen

-

Perifere ligging in nationaal opzicht

-

Goede bereikbaarheid over de weg

-

Relatief grote afstand tot randstad

-

Grote productie/industriesector

-

Ligging t.o.v. grote afzetmarkten

-

Relatief veel wegvervoerders

-

Logistiek imago Drenthe/Emmen

-

Aanwezigheid Hogeschool Drenthe (opleiding Logistiek)

-

Relatief kleine logistieke sector/ weinig logistieke dienstverleners

-

Beschikbaarheid personeel

-

Eenzijdige economische structuur

-

Ligging t.o.v. Duitsland/Noordoost Europa

KANSEN


BEDREIGINGEN

15


-

Verbetering bereikbaarheid (A37/A31/E233)

-

Ontwikkeling A37 als hoofdtransportas

-

Uitbreiding Europese Unie met o.a. Polen en Baltische Staten

-

Congestie en ruimtegebrek elders (m.n. westen)

-

Ontwikkeling van tuinbouwsector (agrologistiek)

-

Verbetering ICT-infrastructuur

-

Opzetten van Kenniscampus en de mogelijkheden hiervan (opleiding en onderzoek)

-

Profilering van regio als logistiek centrum


-

Teruglopen subsidies/ voortzetting structuurfondsen/ IPR

-

Pieken in de Delta (dus geen aandacht van het rijk voor het Noorden

-

Wegtrekken productiebedrijven

-

Eenzijdige modaliteit

-

A37 geen hoofdverbingsas of alleen als doorvoerroute

Aandacht voor de logistieke sector in het economische beleid is niet nieuw. Ook in het verleden zijn reeds initiatieven opgezet om de logistiek in Emmen te stimuleren. Zo is in de jaren negentig een project opgezet samen met Coevorden om de regio als logistiek centrum op de kaart te zetten. Dit initiatief heeft echter weinig effect gehad en is niet echt van de grond gekomen. Ook op acquisitiegebied is de afgelopen jaren inzet gepleegd, en resultaat geboekt, om bedrijven uit de transportwereld naar Emmen te trekken. Daarnaast is Emmen al enige jaren lid van het NDL (Nederland Distributieland), een belangrijk platform voor de logistieke sector. Met de visie en ambities die in deze notities worden neergelegd en de uitwerking daarvan in een aantal beleidsacties zal de komende jaren hernieuwde inzet gepleegd worden voor de profilering en stimulering van de logistieke sector in Emmen. 4.2 Ambitie van Emmen met VAL De gemeente Emmen wil zich als logistieke regio profileren en de logistiek sector dusdanig te faciliteren en stimuleren dat deze zich kan ontwikkelen tot een nieuwe (bescheiden) economische specialisatie van Emmen. De ambitie is daarmee duidelijk en realistisch. Emmen zal geen Venlo worden maar heeft het wel in zich om logistieke activiteiten aan te trekken en te ontwikkelen. De realisatie van de A37 wordt gezien als grootste aanjager voor nieuwe logistieke activiteiten en ook de beschikbare ruimte is een belangrijke vestigingsfactor. De logistieke sector is daarnaast een sector die voor een groot deel afhankelijk is van andere sectoren. De aanwezige industrie en met name ook de glastuinbouw in Emmen brengt een grote vraag naar logistieke activiteiten en diensten met zich mee. Dit kan een aantrekking hebben op de vestiging van bedrijven die zich daarop richten. Op haar beurt hebben VAL-bedrijven weer een positieve uitstraling op andere sectoren zoals de zakelijke dienstverlening. Op deze manier kunnen bedrijven en sectoren elkaar aanvullen en versterken. Door het stimuleren van uitbesteding van activiteiten en diensten in de regio ontstaan netwerken die bijdragen aan een duurzame economische ontwikkeling. Deze netwerken kunnen vervolgens een bijdrage leveren aan de verankering van bestaande bedrijvigheid. Kortom de ontwikkeling van de logistieke sector in Emmen kan een belangrijke bijdrage leveren aan de versterking, verbreding en verankering van de economie. Toegevoegde waarde van VAL De aandacht en inzet voor transport en logistiek is met name gericht op het ontwikkelen en aantrekken van waardetoevoegende activiteiten. Activiteiten die nauw samenhangen met transport en distributie, maar die daarnaast ook waarde aan producten toevoegen, de zogeheten ‘value added logistics’ (VAL). Door in te zetten op VAL gebeurt er meer dan alleen het vervoeren van producten en wordt een hogere bijdrage geleverd aan de regionale economie en werkgelegenheid. Met name dit werkgelegenheidsaspect is van belang. Enerzijds brent VAL een grote vraag naar


16



lager opgeleiden met zich mee, waarvan Emmen een groot aanbod kent. Aan de andere kant ontstaat ook een groter wordende vraag naar hoger opgeleiden binnen de logistieke sector. De aanwezigheid van de Hogeschool Drenthe met haar logistieke opleiding vormt in dat licht een meerwaarde, maar ook de plannen voor de Kenniscampus. Naast economische motieven speelt ook mee dat de groei van deze sector zonder veel waardetoevoegende activiteiten het gevaar met zich meebrengt dat negatieve effecten op het gebied van mobiliteit, verkeersdruk en milieu groter zijn de economische groei. Aandacht voor nieuwe, innovatieve en duurzame processen en projecten is dan ook van belang.

4.3 Beleidsinzet transport en logistiek Wil Emmen de ambities ten aanzien van de logistieke sector realiseren dan zal de nodige inzet gepleegd moeten worden. Inzet om de randvoorwaarden, het vestigingsklimaat te verbeteren en te optimaliseren en deze voor het voetlicht te brengen. Daarnaast wordt actief ingezet op het promoten van Emmen als logistieke regio en het aantrekken van bedrijvigheid in deze sector. Tot slot wil de gemeente Emmen de logistieke bedrijvigheid ondersteunen en de ontwikkeling stimuleren. De gemeentelijke beleidsinzet zal hieronder verder worden uitgewerkt.


17



⇒ Bereikbaarheid

De bereikbaarheid van Emmen in nationaal en internationaal perspectief wordt, met de geplande infrastructurele maatregelen, aanzienlijk verbeterd. Met het gereedkomen van het internationale wegknooppunt A37/A31 eind 2007 heeft Emmen de potentie om zich te ontwikkelen tot een belangrijke schakel in het Europese logistieke netwerk. Daarbij is de ambitie van Emmen en de regio om de A37 tot hoofdstransportroute te ontwikkelen. Naast een lobby richting het rijk om de A37 als hoofdverbindingsas aan te merken zal Emmen zich moeten profileren als logistieke regio (zie ook beleidsinzet t.a.v. promotie en acquisitie). Emmen zal daarbij met name in moeten zetten op de weggebonden bedrijvigheid. Behalve de overslagmogelijkheden op het Emmtec-terrein zijn de spoor- en watermodaliteiten marginaal ontwikkeld. Het is goed om dit te onderkennen en nadrukkelijk in te zetten op het wegvervoer en te wijzen op de mogelijkheden van Coevorden, Haren (Duitsland), Eelde of de Eemshaven. Inzet is wel gericht op het verbeteren van de spoorlijn Zwolle-Emmen waarmee een impuls gegeven kan worden aan het gebruik van het spoor. Samenwerking met de regio (ook grensoverschrijdend) is dan ook van belang. Als het gaat om verdere verbetering van de bereikbaarheid van de regio is met name de uitbouw van de E233 tussen Meppen en Cloppenburg van groot belang. De lobby die samen met de regio (Stedenkring Zwolle-Emsland) is ingezet zal dan ook met kracht moeten worden voortgezet. Verder verdient ook de lokale infrastructuur blijvende aandacht. Inzet is met name noodzakelijk voor het verbeteren en optimaliseren van de verbindingswegen tussen de bedrijventerreinen en de hoofdinfrastructuur. De N862 tussen Emmen en Klazienaveen is voor de logistieke sector een belangrijke ontsluitingsweg. De bereikbaarheid van bedrijventerrein de Vierslagen zal door het aanleggen van een ontsluitende wegverbinding (N862-A37) sterk verbeteren. Verder zou bij het ontwerp en inrichting van infrastructurele werken meer aandacht moeten zijn voor de bereikbaarheid voor vrachtverkeer (breedte van wegen, bochtstralen, rotondes etc.). Hiervoor heeft Transport en Logistiek Nederland een programma ontwikkeld, TLN-Stratenmaker. Dit programma zou een mogelijk middel kunnen zijn bij het ontwikkelen van nieuwe, veilige infrastructuur maar ook bij de aanpassing van bestaande wegen. ⇒ Vestigingsomgeving Tot 2020 heeft Emmen voldoende ruimte om te voldoen aan de vraag naar bedrijfslocaties. De komende jaren is het dus ook meer zaak om deze ruimtes te vullen dan om nieuwe plannen te ontwikkelen. Groot voordeel van Emmen is dat de zaken ten aanzien van bestemmingsplannen etc. op orde zijn en bedrijven zich in de regel dus zonder problemen ergens kunnen vestigingen. Verbetering van de gemeentelijke dienstverlening onder meer in het vergunningentraject kan het ondernemingsklimaat in Emmen verder versterken. Het ingezette beleid ten aanzien van herstructurering en parkmanagement biedt ook voor de logistieke sector kansen. Zo kan het aanbieden van faciliteiten en collectieve diensten op bedrijventerreinen voor logistieke bedrijven een extra vestigingskwaliteit zijn. Ook de aanleg van glasvezel op bedrijventerreinen is van belang. Daarnaast wordt ingezet op de realisatie van een facilitycenter voor de logistieke sector (collectieve parkeerplaatsen en aanvullende faciliteiten). Voor een goed vestigingsklimaat is ook een versterking van het woon- en leefklimaat en een goed en divers onderwijsaanbod van belang. Naast een relatief groot aanbod van arbeidskrachten bieden ook de aanwezige onderwijsinstellingen in Emmen, en dan met name de Hogeschool Drenthe, mogelijkheden voor de logistieke sector. Wel is de afstemming tussen de vraag en aanbod van arbeid en de aanwezigheid van hoger opgeleid personeel in dat kader een punt van zorg en aandacht. Voor transport en logistiek liggen mogelijkheden als het arbeidsaanbod van lager opgeleiden afgestemd wordt op de vraag, bijvoorbeeld door gerichte reïntegratie. In het bijzonder liggen er kansen voor de EMCO-groep (zie kader). Daarnaast is het zaak om hoger opgeleiden in Emmen te behouden of juist aan te trekken. Naast woon- en leefklimaat is ook de aanwezigheid van culturele voorzieningen van belang.


18



De EMCO als logistieke dienstverlener De EMCO-groep is uitvoerder van de Wet Sociale Werkvoorziening in Emmen en omgeving en is één van de grotere werkgevers in de regio. Een van de onderdelen is de ‘Unit In- en Ompak. Zowel vanuit de vestiging in Emmen als op locaties in de regio (bij opdrachtgevers) levert de EMCO-groep professionele logistieke service. Daarbij gaat het in feite om het hele pakket aan value added logistics, van assemblage, in-, om- en verpakken, kwaliteitscontrole tot voorraadbewaking en orderpicking (www.emco-groep.nl)

⇒ Samenwerking in de sector Voor de ontwikkeling van de logistieke sector verdient ook relatie- en netwerkvorming de nodige aandacht. De aanwezige industrie en tuinbouw bieden mogelijkheden voor spin-off richting logistieke bedrijven. In het gemeentelijke relatiebeheer kan inzet gepleegd worden op het leggen van dwarsverbanden en het wijzen op logistieke en dienstverlenende mogelijkheden in de regio. Ook de reeds aanwezige transporteurs en logistieke bedrijven spelen in dit traject een grote rol. Het verdient aandacht om te kijken of de logistieke bedrijven in Emmen vaker samen kunnen komen om te netwerken, ervaringen uit te wisselen en mogelijk gezamenlijk projecten op te zetten. Verbetering van het inzicht en overzicht van de omvang en samenstelling van de sector kan hieraan bijdragen. Inzet op netwerkvorming leidt niet alleen tot een verdere ontwikkeling van de logistieke sector maar leidt ook tot een versterking en verankering van de economie in zijn totaliteit. De ontwikkeling van glastuinbouw in Emmen biedt grote kansen voor de logistieke sector. De profilering en ontwikkeling van Emmen als locatie voor agro-logistieke activiteiten zou actief moeten worden opgepakt. Van groot belang daarbij is de lobby om Emmen als glastuinbouwgebied op de kaart houden. Emmen vormt één van de concentraties van agribusiness en zet in op versterking en uitbreiding van die concentratie, met name in de glastuinbouw. Samenwerking in Noord-Nederland is daarbij van groot belang. De ontwikkeling van agrologistieke activiteiten en de realisatie van een logistieke serviceplatform of versdistributiecentrum wordt ondersteund. Een dergelijke vestiging, hoewel ruimte-extensief en niet direct zorgend voor veel werkgelegenheid, kan sterke impulsen bieden voor de ontwikkeling van de (glas)tuinbouw aan de ene kant en de (logistieke) dienstverlening aan de andere kant. Het voorbeeld van Venlo is hierin te nemen. Initiatieven op dit gebied worden door de gemeente gestimuleerd en ondersteund. Hiervoor is het noodzakelijk voldoende vestigingsmogelijkheden te scheppen in of nabij de glastuinbouwgebieden. In dat licht verdient dit onderwerp aandacht (ook planologisch) bij de ontwikkeling van het Rundedal en de herstructurering van de oudere gebieden. Op dit moment is op het Rundedal onvoldoende ruimte (planologisch gezien) voor een groot logistiek centrum. ⇒ Kennis en innovatie Een goede samenwerking tussen het bedrijfsleven, de kennisinstellingen en de overheid kan de economische structuur versterken. Voor de logistieke sector biedt met name het zoeken naar samenwerking met de Hogeschool Drenthe, en dan specifiek de opleiding Logistiek (gekozen als beste van Nederland) mogelijkheden voor de verdere ontwikkeling van de logistieke sector, en voor innovaties en vernieuwingen daarbinnen. De plannen voor een Kenniscampus (met o.a. Masterclass Logistiek) worden door de gemeente dan ook van groot belang geacht. Ook de mogelijkheden die de aanwezigheid van de logistieke opleiding bieden zullen verder worden bekeken (bijvoorbeeld stage-uitwisseling, buitenlandse studenten, kennisontwikkeling en transfer). Verder wordt onderzocht of het mogelijk is om binnen de logistieke sector de zogeheten kennisvouchers in te zetten, waardoor bedrijven voor weinig geld kennis in kunnen kopen of onderzoek kunnen laten uitvoeren. Tot slot staat de gemeente op het standpunt dat men open staat voor nieuwe, innovatieve projecten of ideeën en bereid is om daarin te participeren. ⇒ Promotie en acquisitie In het gemeentelijke beleid is de logistieke sector aangewezen als speerpunt van het economische beleid. Naast het verbeteren van de randvoorwaarden voor bedrijvigheid in deze sector is het ook zaak om de


19



kwaliteiten van Emmen voor het voetlicht te brengen. Door een actieve en meer naar buiten gerichte promotie van de vestigingskwaliteiten kan bijgedragen worden aan de profilering van Emmen als logistieke regio en het ontwikkelingen en aantrekken van (nieuwe) bedrijvigheid. De promotiecampagne die Emmen samen met de gemeente Lingen en de regionale overheden opzet past uitstekend in deze strategie (zie kader). Promotie en marketing knooppunt A31-A37 De gemeente Emmen heeft een Europese subsidie ontvangen via de Eems Dollard Regio (EDR) voor het project ‘Rregionale ontwikkeling van het grensoverschrijdende economisch netwerk in samenhang met Knooppunt A37/A31. Tot en met 2007 is 900.000 euro beschikbaar voor een grootschalige promotiecampagne. De helft daarvan wordt vanuit Europese middelen gefinancierd, de rest door de regionale overheden. Het doel van deze internationale campagne is de regio beter te profileren als een economisch en toeristisch aantrekkelijk gebied. Daarbij richt Emmen zich specifiek op een aantal sectoren zoals transport en logistiek, recreatie en toerisme, industrie, zakelijke dienstverlening en glas- en tuinbouw. De promotiecampagne is afgelopen zomer gestart met een bijeenkomst tijdens de WK Jeugdvoetbal in Emmen.

Daarnaast is het echter ook van belang om specifiek binnen de logistieke sector Emmen te promoten. Hiervoor wordt gekeken of een soort van bidbook kan worden opgesteld en nagedacht wordt over het organiseren van een of meerdere bijeenkomsten. Ook het lidmaatschap van NDL (Nederland Distributieland) kan hiervoor gebruikt worden. Belangrijke partijen voor acquisitie en promotie is in eerste instantie uiteraard de logistieke sector zelf met haar transporteurs, logistieke dienstverleners en verladers. Ook de NOM (Noordelijke ontwikkelingsmaatschappij) speelt daarbij een belangrijke rol. Daarnaast is het ook zaak om Emmen als logistieke vestigingsplaats tussen de oren te krijgen van investeerders (in logistiek), consultants en andere overheden. In dit kader is ook de samenwerking met de regio blijft van groot belang. Enerzijds om de economische ontwikkeling in de regio te stimuleren en gebruik te maken van elkaars sterktes en mogelijkheden. Daarnaast is het ook van groot belang om samen met de noordelijke partners en Duitse buurgemeenten op te trekken als het gaat om de E233, de A37, de Noordelijke Ontwikkelingsas, de tuinbouwclusters. Kansen voor het aantrekken van bedrijvigheid liggen met name ook bij bedrijven, uit bijvoorbeeld China, die een locatie zoeken voor hun logistieke activiteiten met oriëntatie op Noordoost-Europa. In het bijzonder zal aandacht gericht worden op de promotie van Emmen als locatie voor logistieke activiteiten gericht op de glastuinbouw.


20



5. Beleidsprogramma Transport en Logistiek 5.1 Analyse en ambitie samengevat De visie en ambitie zoals die door de gemeente Emmen is geformuleerd en uitgewerkt in deze notitie wordt in dit hoofdstuk geconcretiseerd naar een aantal acties. In eerdere hoofdstukken zijn de ontwikkelingen in en rond de logistieke sector beschreven, is de situatie in Emmen bekeken en zijn de geplande en verwachte ontwikkeling weergegeven. Op basis daarvan zijn de sterke punten en kansen voor logistiek in Emmen geanalyseerd en is de ambitie en beleidsinzet neergezet. Samenvattend kan gesteld worden dat: o Transport en logistiek is van groot belang voor de Nederlandse economie o Logistieke activiteiten in Nederland zullen de komende jaren, onder invloed van ontwikkeling op de markt en in de wereld, sterk toenemen. o De omvang van deze sector in Emmen is nog vrij beperkt maar groeit de laatste jaren sterk. o Emmen heeft potentie als logistieke regio en het ontwikkelen en aantrekken van transport en logistiek o Deze potentie wordt met name gevormd door een sterk vestigingsklimaat (ruimte, A37) en de aanwezigheid van industrie en tuinbouw o Transport en logistiek is één van de speerpunten van het economische beleid o Gemeentelijke inzet is er op gericht om logistieke bedrijvigheid goed te faciliteren en de ontwikkeling van deze sector actief te stimuleren De gemeentelijke inzet is uitgewerkt in onderstaand actieprogramma. Dit actieprogramma is mede tot stand gekomen na het rondetafelgesprek met een aantal externe partijen. Samen met een aantal lokale ondernemers, met name uit de agrologistieke hoek, de Hogeschool Drenthe en de Kamer van Koophandel zijn een aantal actiepunten uitgewerkt. De resultaten van het rondetafelgesprek is vervolgens ook nog besproken met een aantal experts van NDL en TLN. Deze hebben instemmend gereageerd op de geformuleerde actiepunten. In bijlage 1 worden de resultaten van de bijeenkomst nog apart weergegeven. 5.2 Actieprogramma transport en logistiek Bereikbaarheid: 1. Actieve ondersteuning van de lobby t.a.v. de uitbouw van de E233 en de verbetering van de A28 2. Verbetering van de bereikbaarheid van Bargermeer in het kader van Bahco fase II. 3. Verbetering van de bereikbaarheid van de Vierslagen door het aanleggen van een ontsluitende wegverbinding (N862-A37). 4. Aandacht in het verkeersbeleid bij het ontwerp en inrichting van infrastructuur. Vestigingsomgeving: 5. Herstructurering van Bargermeer met o.a. ook de verder ontwikkeling van parkmanagement en de realisatie van glasvezel. 6. Opzetten van een facility-point op het Bedrijvenpark met faciliteiten en diensten voor transportbedrijven (bewaakte parkeerplaats, tankstation, restaurant, douches etc.). 7. Het stimuleren van de samenwerking binnen de logistieke sector, bijvoorbeeld door het ondersteunen/ stimuleren van de oprichting van een logistieke vereniging. 8. Inzicht verkrijgen in de samenstelling van de logistieke sector en de vraag naar logistiek en dit inzicht gebruiken bij het initiëren en stimuleren van relaties tussen productiebedrijven (industrie, tuinbouw) en logistieke bedrijvigheid. Ook een analyse van enkele ketens waarvoor Emmen een goed concurrentieprofiel zou kunnen ontwikkelen past in dit kader.


21



9. Haalbaarheidsstudie naar een logistiek centrum voor versdistributie. Samen met de NOM, lokale partijen en SAGNN worden de mogelijkheden onderzocht en initiatieven bij elkaar gebracht. 10. Het onderzoeken van de economische en logistieke mogelijkheden in relatie Oost-Europa en Rusland, te starten met het organiseren van bijeenkomst. Kennis en innovatie: 11. Samenwerking met de Hogeschool Drenthe (m.n. opleiding Logistiek) wordt gezocht en de mogelijkheden voor de verdere ontwikkeling van de logistiek in Emmen worden verkend. Dit zou in eerste instantie heel concreet gemaakt kunnen worden door het bieden van een gemeentelijke stageplaats aan een student waarbij bijvoorbeeld een verdere inventarisatie en analyse van de VALactiviteiten in Emmen. 12. Gekeken wordt of de mogelijkheden die buitenlandse studenten bieden (o.a. uit Duitsland en China) beter benut kunnen worden. 13. Onderzocht wordt of de kennisvouchers ingezet kunnen worden bij logistieke bedrijven in Emmen. 14. Realisatie van de plannen voor de kenniscampus, met aandacht voor kennisontwikkeling rond transport en logistiek. 15. Gemeentelijke bereidheid om deel te nemen aan nieuwe, innovatieve projecten en daar bijvoorbeeld als proeftuin voor te dienen. Promotie en acquisitie: 16. De profilering en promotie van Emmen, specifiek gericht op de logistieke sector, wordt serieus opgepakt. Onderdelen hierin kunnen zijn het maken en verspreiden van promotiemateriaal of bidbook en het binnenhalen of organiseren van een bijeenkomst/congres (bijvoorbeeld de jaarlijkse Nederland Distributiedag). 17. De acquisitiestrategie van Emmen zal meer en actiever gericht worden op transport en logistiek. 18. Lidmaatschap van Nederland Distributieland wordt gebruikt om het netwerk verder uit te breiden en actief te bespelen. Ook wordt gekeken naar de mogelijkheden die andere netwerken en platforms bieden (bijvoorbeeld Transport en Logistiek Nederland en het Platform Agrologistiek). 19. Aandacht voor het imago van de logistieke sector in Emmen. Een goede beeldvorming ook in Emmen zelf is van belang voor een positieve ontwikkeling van de sector. 5.3 Tot slot Dit actieprogramma is niet een vastomlijnd verhaal. Doel is het programma jaarlijks te actualiseren en nieuwe mogelijkheden en kansen daarin op te nemen en doelen aan te passen. Contacten en samenwerking met het lokale bedrijfsleven en landelijke partijen of netwerken zijn daarin uiteraard van groot belang.


22



Bijlage 1. Rondetafelgesprek Transport en Logistiek 22 september 2005 Kader Logistiek is aangewezen als één van de kansrijke sectoren in het gemeentelijke beleid. Om input te krijgen voor concrete acties en projecten is een rondetafelgesprek georganiseerd met een aantal externe partijen. Samen met een aantal lokale ondernemers, de Hogeschool Drenthe en de Kamer is gesproken over de ontwikkeling van de industriesector, welke kansen en uitdagingen er liggen en welke concrete projecten tussen bedrijfsleven en overheden opgepakt kunnen worden. Buck Consultants International is gevraagd om dit gesprek voor te bereiden, te leiden en de uitkomsten in concrete acties te presenteren. Aanwezigen Bedrijfsleven/organisaties: • Dhr. J. Kuper, Kuper Douaneservice B.V., Nieuwe Amsterdam • Dhr. T.J. Grondel, Transportbedrijf WTG Logistics B.V., Nieuw Amsterdam • Dhr. F.J.M. van Tol, N.T.M. Transportgroep B.V., Nieuw Amsterdam • Dhr. J. Bruins, Jager Holland, Nieuw Amsterdam • Dhr. J. Holties, Haluco BV, Nieuw Amsterdam • Dhr. D.F. Broens, Agrologistiek Productions, Breda • Dhr. K. Groen, Kamer van Koophandel, Meppel • Dhr. J.W. de Geus, Hogeschool Drenthe, Emmen • Dhr. J. Bakker, Hogeschool Drenthe, Emmen Namens de gemeente zijn de volgende personen aanwezig: • Dhr. G. Evenhuis, wethouder Economische Zaken • Dhr. D. Koolman, afdelingshoofd Sociaal Economische Ontwikkeling • Dhr. P. Stoker, strategisch acquisiteur • Dhr. R. Sturre, senior beleidsmedewerker economische zaken • Dhr. E. Vening, beleidsmedewerker economische zaken De bijeenkomst is voorgezeten door: Dhr. P. Bleumink, managing partner en hoofd van de sector Economie, Ruimte, Vervoer en Infrastructuur bij Buck Consultants International Opening vergadering Logistiek is een sector die met de verbreding van de A37 en de verbinding A37/A31 een behoorlijke impuls zal krijgen. Emmen zal moeten bepalen welke kansen dit biedt en hoe die benut kunnen worden. Wethouder Evenhuis opent dan ook de vergadering met een kort betoog dat hij van de aanwezigen concrete ideeën wil horen hoe die potenties benut kunnen worden. Na een korte voorstelronde en het uitdelen van een achtergronddocument wordt snel overgegaan tot het bedenken van nieuwe projecten. Uiteindelijk zijn elf concrete acties afgebakend. Actie 1 Met de komst van de A37 en de verwachte toename van het internationale vrachtverkeer is er behoefte aan een grote bewaakte parkeerplaats met enkele voorzieningen (tankstation, restaurant, douches, etc.) voor chauffeurs. Een dergelijk Transport Service Centrum is nu ook al ontwikkeld in Venlo en over de grens in Oldenzaal (in Duitsland bij Iserlohn). De gemeente is in gesprek met een ontwikkelaar om dit concept te realiseren. Trekker: gemeente. Actie 2 De omvang van de sector logistiek is in Emmen nog relatief gering en vooral gericht op agrologistiek (versvervoer/distributie gekoppeld aan het glastuinbouwcomplex). Bij de bedrijven is de behoefte om vaker bij elkaar te komen om samen met de gemeente (en eventueel andere organisaties) van gedachten te wisselen over het verder uitwerken van concrete projecten. Kortom: een Logistieke Vereniging Emmen e.o. heeft zeker bestaansrecht. Trekkers: gemeente en Logistieke bedrijven.


23



Actie 3 Een goede promotiecampagne wordt door de workshopleden onderschreven, waarbij aangesloten kan worden op de lopende campagne ‘Emmen maakt meer mogelijk’ of op promotiecampagne A37/A31. Daarbij is het belangrijk om een concreet bidbook samen te stellen waarin aangegeven staat dat Emmen voor internationale logistieke projecten (gericht op opslag, waardetoevoeging en distributie) efficiënter, goedkoper en kwalitatief beter is dan andere regio’s in de wijdere omgeving. Die efficiëntie is bepaald door de combinatie van beschikbare ruimte op moderne bedrijventerreinen direct aan de A37, lage grondkosten, concurrerende arbeidskosten en flexibiliteit van arbeidsinzet (ten opzichte van Duitsland) en ervaren logistieke dienstverleners. Ook andere regio’s (m.n. Venlo) hebben op die wijze een concurrentieprofiel opgebouwd. Trekker: gemeente. Ondersteuning: Logistieke Vereniging Emmen e.o. Actie 4 Belangrijk voor politiek draagvlak en de publieke opinie is dat ook in Emmen over de potenties van moderne logistiek gecommuniceerd moet worden. Voorkomen moet worden dat in de lokale politiek bijvoorbeeld over ‘grote blokkendozen’ wordt gediscussieerd. Dus er is ook een interne imago-campagne nodig om de beeldvorming van de logistieke sector te verbeteren. Onder andere ook om over voldoende gemotiveerd personeel te kunnen blijven beschikken. Trekkers: gemeente, Logistieke Vereniging Emmen e.o. Actie 5 In de workshop is lang gediscussieerd over de opzet van een Facility Centre voor de versdistributie van groente en sierteeltproducten. Met een dergelijke ‘Vers DC’ kunnen vervoerders, telers en eventueel ook handelaren, verpakkings- en distributie-activiteiten in een gezamenlijk centrum combineren en daardoor efficiencyvoordelen behalen. Met het ‘Vers DC’ kunnen ook extra goederenstromen aangetrokken worden (vanuit het Westen) om de versdistributie in Noord-Nederland en voor Noord- en Midden-Duitsland, Scandinavië en Oost-Europa efficiënt op te pakken. Trekkers: gemeente, NOM. Ondersteuning: Stichting Glastuinbouw Noord-Nederland, Logistieke Vereniging Emmen e.o. Actie 6 Hoewel door de aanwezigen is aangegeven dat Emmen door de A37 vooral een unimodaal logistiek knooppunt is, moeten ook de relaties met andere modaliteiten niet vergeten worden. Hierbij zijn de binnenvaart- en railterminal in Coevorden genoemd, maar ook de eventuele kansen voor luchtvracht van versproducten via Eelde en shortsea via de Noordelijke Zeehavens (Eemshaven). Door die faciliteiten te integreren is Emmen in feite ook een multimodale transportregio. Dit is belangrijk om mee te nemen in de promotiecampagnes en in het bidbook (actie 3). Kortom: verken de multimodale opslagmogelijkheden in een ruimere regio. Trekker: gemeente en NOM. Actie 7 Het doet de aanwezigen deugd dat de Hogeschool Drenthe recent de kwalificatie van ‘beste logistieke opleiding aan een hogeschool’ heeft ontvangen. De Hogeschool wil meer intensief met logistieke bedrijven in contact komen over de invulling van (bestaande) opleidingen, maar ook over de inzet van stagiaires in bedrijven. Trekker: Hogeschool Drenthe, ondersteuning: Logistieke Vereniging Emmen e.o. Actie 8 In het concept van de Kenniscampus is de logistieke sector één van de aandachtspunten. Dit project biedt, samen met de kennisvouchers die de Hogeschool kan uitzetten, mogelijkheden voor het versterken van kennisuitwisseling tussen de Hogeschool en het bedrijfsleven. Trekker: Hogeschool Drenthe, ondersteuning: gemeente Logistieke Vereniging Emmen e.o. Actie 9 De aanwezigen pleiten voor het diepgaand analyseren van enkele ketens waarvoor logistiek knooppunt Emmen een goed concurrentieprofiel kan ontwikkelen. Dat kan gaan over enkele productketens in het verssegment, maar ook op VAL en distributie in andere ketens (zoals elektronica, chemische producten, kunststoffen). Het doel is om ketenteams te formeren door bedrijven in Emmen (verladers en vervoerders), de Hogeschool Emmen (docenten en ‘afstudeerders’) en wellicht ook ondersteund door externe professionals. Deze ketenaanpak vergroot het inzicht en biedt ook concrete informatie voor het bidbook (zie actie 3) en zal tot nieuwe klanten in de regio moeten leiden. Trekkers: Logistiek Vereniging Emmen e.o., Hogeschool Drenthe. Ondersteuning: gemeente, NOM.


24



Actie 10 Op de Hogeschool neemt het aantal buitenlandse studenten (Duits en Chinees) snel toe. Het bedrijfsleven kan daar met name in de logistieke sector veel meer gebruik van gaan maken. Dit kan door òf ze na hun studie in dienst te nemen òf (als zij een baan vinden in hun eigen land) zij kunnen in ieder geval worden benut om het contactennetwerk met de regio Emmen in stand te houden. Trekker: Hogeschool Drenthe, gemeente, NOM. Actie 11 Een logistiek knooppunt is niet alleen afhankelijk van een gunstige ligging aan hoofdtransportassen (A37/A31 en doortrekken E233, Meppen-Cloppenburg), maar ook de interne bereikbaarheid in de regio moet optimaal zijn. Voor het logistiek knooppunt Emmen e.o. dient de capaciteit op de volgende lokale/regionale wegen op orde te zijn: de Rondweg, de N862 en de Nieuw-Amsterdamsestraatweg. Trekker: gemeente.


25

1. Inleiding Achtergrond en aanleiding 1.2 Doel VAL-beleid 1.3 Proces en leeswijzer

Recommend Documents