1) homepagina: Taaladvies Adviesgids In duidelijk Nederlands. Spreken en schrijven voor iedereen De adviesgids In duidelijk Nederlands bevat een overzicht van adviezen voor helder en correct taalgebruik en efficiënte communicatie in het publieke domein. De tekst bevat negen hoofdstukken, waarin de volgende thema's aan bod komen: doel, doelgroep, medium, structuur, formulering, standaardtaal, presentatie, brieven en e-mails, en telefoongesprekken.
E-zine Taallink Om u met spelling- en andere taalkwesties vertrouwd te maken, kunt u zich abonneren op ons e-zine Taallink, het wekelijkse e-mailmagazine van de dienst Taaladvies. U krijgt dan elke week de vraag van de week, het woord van de week en de link van de week in uw mailbox.
Hoofdlettergebruik bij de Vlaamse overheid Meer informatie over de schrijfwijze van functiebenamingen, de officiële titulatuur en de bevoegdheidsomschrijving van Vlaamse ministers, en namen van instanties en entiteiten van de Vlaamse overheid vindt u in de rubriek Hoofdlettergebruik.
(Linkerkolom)
1 2 3 4 5 6 7 8
Start Tekstrevisie Taalvragen Taaltips van de week Hoofdlettergebruik In duidelijk Nederlands Informatiebronnen Contact
2) Tekstrevisie Wat doet de dienst Taaladvies? De dienst Taaladvies reviseert de volgende tekstsoorten:
regelgevende teksten, zoals ontwerpen van decreet, besluiten van de Vlaamse Regering en ministeriële besluiten teksten die voor een breed publiek bestemd zijn, zoals advertenties, folders, brochures en persberichten standaardteksten formulieren omzendbrieven, dienstorders, reglementen en overeenkomsten.
Opleidingen Als u vaak dezelfde soort teksten moet schrijven, kunt u een specifieke opleiding volgen. De afdeling Vorming organiseert verschillende taal- en communicatieopleidingen, waaronder Klantgericht brieven en mails schrijven, Schrijven voor het web, Verslag nemen van een vergadering en Formulierenontwerp. Die opleidingen kunnen u helpen om uw schrijf- en communicatievaardigheid te vergroten.
Regelgeving Aanpak De revisie van voorontwerpen van decreet en ontwerpen van besluit is verplicht, behalve voor besluiten die meer dan eens in dezelfde vorm terugkeren. Het advies betreft zowel de leesbaarheid en de taalzuiverheid van de ontwerpen, als de wetgevingstechnische consistentie en de toepassing van de regels uit de omzendbrief Wetgevingstechniek VR/2014/4.pdf [zie elders op deze website]. Voor de taalkundige revisie zijn wij verantwoordelijk, voor de wetgevingstechnische revisie zorgt de Juridische Dienst van de afdeling Kanselarij. De dienst Wetsmatiging beoordeelt de kwaliteit van de eventuele reguleringsimpactanalyse (RIA). De afdeling Jeugd van het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen beoordeelt het jongeren- en kindeffectrapport (JoKER). Conform de omzendbrief krijgt de revisie van regelgevende teksten voorrang op alle andere revisieopdrachten die de dienst Taaladvies uitvoert. Werkwijze Op de site van Wetgevingstechniek vindt u meer informatie over de procedure voor de beoordeling van regelgevende teksten. Hieronder vindt u een samenvatting van de werkwijze. Stap
Handeling
1
U stelt de regelgevende tekst op volgens de aanwijzingen in de omzendbrief Wetgevingstechniek (VR 2005/4) en u gebruikt de sjablonen [zie elders op deze website] die zijn vastgelegd in de huisstijl van de Vlaamse overheid.
2
U mailt de ontwerptekst naar
[email protected], de gezamenlijke mailbox van de Juridische Dienst, de dienst Wetsmatiging, de afdeling Jeugd van het Agentschap SociaalCultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen en de dienst Taaladvies.
3
De Juridische Dienst noteert de wetgevingstechnische opmerkingen in de tekst met bijgehouden wijzigingen en bezorgt de gereviseerde tekst aan Taaladvies. Wij noteren onze taalkundige opmerkingen en voorstellen tot revisie in de tekst met bijgehouden wijzigingen en bezorgen de gereviseerde tekst aan de Juridische Dienst.
4
Binnen een termijn van vier werkdagen bezorgt de Juridische Dienst u de tekst met de taalkundige en wetgevingstechnische opmerkingen, samen met de eventuele beoordeling van de RIA en de JoKER-toets. Bij omvangrijke opdrachten wordt in overleg met u een langere termijn afgesproken. In uitzonderlijke gevallen noteren we de opmerkingen nog op papier in de tekst.
5
U controleert de tekstcorrecties in de tekst. Als u vragen hebt over de voorgestelde correcties, neemt u contact op met de taaladviseur (voor de taalkundige correcties), of met de jurist (voor de wetgevingstechnische correcties) die de tekst heeft gereviseerd.
6
U hoeft het taalkundige en wetgevingstechnische advies niet bij het ontwerp te voegen op het ogenblik dat u dat ontwerp ter goedkeuring aan de minister of de Vlaamse Regering voorlegt. In de nota aan de Vlaamse Regering verwijst u naar het advies met de volgende formule: 'Het bijgaande [ontwerp van besluit / ontwerp van decreet] werd aangepast aan het wetgevingstechnisch en taalkundig advies nr. … (nummer van het advies: het begint met de aanduiding ‘LEG’) van … (datum van het advies).'
Hulpmiddelen Voor de redactie en de revisie van regelgevende teksten moet u gebruikmaken van de omzendbrief Wetgevingstechniek (VR 2009/4). U vindt de omzendbrief in het Vademecum van de Vlaamse Regering (rubriek 8.1). Opleidingen Het Agentschap voor Overheidspersoneel (AgO) organiseert een meerdaagse opleiding Wetgevingsleer, die uit verschillende modules bestaat. Module A1 en A2 zijn toegankelijk voor iedereen die betrokken is bij het opstellen van regelgevende teksten. Module B, C, D1 en D2 worden georganiseerd voor juristen en voor ervaren niet-juristen. Module C bevat een onderdeel over taal en wetgeving (2 uur). Er is een opleidingscatalogus beschikbaar.
Voorlichtingsteksten Definitie Voorlichtingsteksten zijn folders en brochures, advertenties, radio- en tv-spots, persmededelingen en andere teksten waarmee de Vlaamse overheid het grote publiek informeert en voorlicht. Aanpak Wij kunnen een taalkundige kwaliteitscontrole uitvoeren voor de copywriting die u intern of extern hebt laten uitvoeren. We besteden daarbij aandacht aan de spelling, de conventies, de huisstijl, het woordgebruik, de grammatica, de formulering, de stijl en de communicatieve bruikbaarheid van de tekst. De taalkundige revisie van voorlichtingsteksten is sterk aanbevolen. Van het Nederlands dat de Vlaamse overheid in de voorlichtingsacties en -campagnes gebruikt, wordt verwacht dat het helder, toegankelijk, verzorgd en standaardtalig is Werkwijze Voor de taalkundige revisie van voorlichtingsteksten geldt de volgende werkwijze. Stap
Handeling
1
U trekt bij de voorbereiding van de schrijfactiviteiten voldoende tijd uit voor de revisiefase aan het einde. Maak een realistische planning op. Haastwerk komt de kwaliteit van uw teksten niet ten goede.
2
U voert de schrijfopdracht zelf uit of u besteedt de schrijfopdracht intern of extern uit. U zorgt ervoor dat er tijdens de uitvoering voldoende overleg is tussen alle betrokken partijen (uw opdrachtgevers, tekst- en communicatiebureaus, medewerkers van de afdeling Communicatie enzovoort).
3
U mailt de eindversie naar
[email protected] (Word- of pdf-bestand). Bezorg langere teksten bij voorkeur als Worddocument. Gebruik dan letterkorps 11 of 12 en een interlinie 1,5. Vermeld steeds uw deadline.
4
We bekijken of de timing die u voor de tekstrevisie voorstelt, haalbaar is. Als dat niet het geval is, nemen we contact met u op en maken we daarover afspraken.
5
Korte Wordteksten reviseren we op het scherm en we mailen u de gereviseerde tekst terug met bijgehouden wijzigingen. Bij langere Wordteksten en teksten in pdf-formaat noteren we onze taalkundige opmerkingen en voorstellen tot revisie op papier in de tekst en we bezorgen u de tekst terug per fax of met de huispost. Als algemeen principe geldt dat u als opdrachtgever de communicatie voert tussen alle betrokken partijen. Wij communiceren niet rechtstreeks met de externe uitvoerders van de schrijfopdracht (tekst- en communicatiebureaus).
6
Na eventueel overleg met de betrokken partijen brengt u de tekstcorrecties aan in de eindversie van de tekst of bezorgt u ze aan de uitvoerders van de schrijfopdracht. Als er vragen zijn over de voorgestelde correcties, neemt u contact op met de taaladviseur die de tekst heeft gereviseerd.
7
In principe reviseren we elke tekst maar één keer. Als een tekst door onvoorziene omstandigheden nog heel erg is gewijzigd, kunnen we die nog een tweede keer reviseren. In de tweede versie moeten dan wel de voorstellen tot wijziging uit de eerste revisieronde doorgevoerd zijn. Bij langere teksten is het handig als u de veranderingen in de tweede versie van de tekst markeert.
Hulpmiddelen en opleidingen Voor de redactie en de revisie van voorlichtingsteksten kunt u de volgende hulpmiddelen gebruiken.
de website van de afdeling Communicatie http://www.ditisvlaanderen.be/huisstijl In duidelijk Nederlands.pdf de hulpmiddelen die u in de rubriek Informatiebronnen vindt
Het Agentschap voor Overheidspersoneel (AgO) organiseert verschillende taal- en communicatieopleidingen die u kunnen helpen om uw schrijf- en communicatievaardigheid te vergroten.
Standaardteksten Definitie Standaardteksten zijn brieven en e-mailberichten die u opstelt om ze daarna veelvuldig in (ongeveer) dezelfde vorm opnieuw te gebruiken. Het gaat meestal om documenten waarmee u bepaalde procedures uitvoert, bijvoorbeeld burgers op de hoogte brengen van een beslissing, informatie van subsidieaanvragers verzamelen, sollicitanten afwijzen. Aanpak Bij de revisie van standaardteksten besteden we aandacht aan de spelling, de conventies, de huisstijl, het woordgebruik, de grammatica, de formulering en de stijl van de tekst. De revisie van standaardteksten is sterk aanbevolen. De taalkundige revisie is immers essentieel als u administratieve procedures met de nodige kwaliteitszorg wilt uitvoeren. In overleg met u proberen we de communicatieve bruikbaarheid van de documenten zo optimaal mogelijk te maken. Werkwijze Voor de taalkundige revisie van standaardteksten geldt de volgende werkwijze. Stap
Handeling
1
U bezorgt ons de standaardteksten en informatie over de communicatieve context waarin ze functioneren (wat, voor wie, waarom, hoe, volgens welke wetgeving). U meldt ons ook wat uw wensen en verwachtingen zijn.
2
In overleg met u bepalen we hoe we de opdracht zullen uitvoeren en wat de timing is. Als we veel vragen over de communicatieve context hebben, organiseren we daarover een voorbereidend overleg met u.
3
Waar mogelijk reviseren en herschrijven we de teksten in Word zodat u daarna modelteksten hebt die u direct in de praktijk kunt gebruiken. Bij grotere opdrachten zorgen we ook voor een rapport met een communicatieve en taalkundige bespreking van de reeks standaardteksten.
4
Wij bezorgen u de gereviseerde teksten en het begeleidende rapport. Als u dat wilt, kunt u achteraf altijd nog overleg met ons hebben over de invoering en het gebruik van de gereviseerde standaardteksten.
Hulpmiddelen en opleidingen Voor de redactie en de revisie van standaardteksten kunt u de volgende hulpmiddelen gebruiken.
http://www.ditisvlaanderen.be/huisstijl In duidelijk Nederlands.pdf de hulpmiddelen die u in de rubriek Informatiebronnen vindt
Het Agentschap voor Overheidspersoneel (AgO) organiseert verschillende taal- en communicatieopleidingen die u kunnen helpen om uw schrijf- en communicatievaardigheid te vergroten.
Formulieren Definitie Formulieren zijn papieren of elektronische documenten waarmee u gegevens opvraagt voor de toepassing van een procedure. Formulieren bevatten antwoordruimten waarin invullers de gegevens kunnen noteren. Hulpmiddelen Voor het ontwerp, de redactie en de opmaak van formulieren kunt u gebruikmaken van de volgende hulpmiddelen:
de Formulierenleidraad [zie elders op deze website] de Checklist formulieren van de dienst [zie elders op deze website] de formulierensjabloon [zie elders op deze website] het Evaluatie-instrument voor formulieren [zie elders op deze website] De Formulierenleidraad is een leidraad voor het ontwerp van papieren en elektronische formulieren bij de Vlaamse overheid. Deze handleiding besteedt aandacht aan de voorbereiding van het formulier, de structuur, de vraagstelling, de aanwijzingen en het taalgebruik in formulieren. De Formulierenleidraad wil bijdragen tot een kwaliteitsverhoging van het formulierenbestand van de Vlaamse overheid en tot de administratieve lastenverlaging. De Formulierenleidraad is bruikbaar als studieboek en als naslagwerk. U kunt de handleiding van het begin tot het einde doornemen als u zich algemeen wilt voorbereiden op het ontwerp van formulieren, maar u kunt het boek ook raadplegen als u specifieke vragen hebt. Daarbij kunt u gebruikmaken van een uitvoerig stappenplan, dat bij de Formulierenleidraad is gevoegd. Aan het einde van de leidraad vindt u een aantal voorbeeldformulieren, waarop de richtlijnen uit de handleiding zijn toegepast. Naast de Formulierenleidraad kunt u ook gebruikmaken van de Checklist formulieren van de dienst Wetsmatiging. Met de checklist kunt u evalueren in welke mate u rekening houdt met de administratieve lasten voor de invullers. [zie elders op deze website]
De formulierensjabloon is een Wordsjabloon waarmee u een papieren formulier kunt redigeren en opmaken volgens de huisstijl van de Vlaamse overheid. U kunt de sjabloon pas goed gebruiken als u de richtlijnen uit de Formulierenleidraad kent en toepast. Klik hier voor de formulierensjabloon september 2014.docx (129 kB). [zie elders op deze website] Klik hier voor de handleiding.docx (63 kB) [zie elders op deze website]voor het gebruik van de formulierensjabloon. Klik hier voor een voorbeeldformulier.docx (65 kB). [zie elders op deze website]
Het Evaluatie-instrument voor formulieren bevat een lijst met criteria waarmee u kunt toetsen of een formulier goed is voorbereid en opgesteld. Op basis van die criteria toetsen de dienst Taaladvies en de dienst Wetsmatiging of een formulier in aanmerking komt voor het kwaliteitslabel op de formulierensite van de Vlaamse overheid.
Kwaliteitslabel
Alle formulieren van de Vlaamse overheid zijn samengebracht op één website: de formulierensite van de Vlaamse overheid. Aan de kwaliteitsvolle formulieren op die site wordt een kwaliteitslabel eenvoudig formulier toegekend. Om een kwaliteitslabel te krijgen voor uw formulier, volgt u de werkwijze die hieronder beschreven staat. Werkwijze Voor de taalkundige en communicatieve revisie van formulieren geldt de volgende werkwijze. Stap
Handeling
1
U ontwerpt of herwerkt uw formulier volgens de richtlijnen in de Formulierenleidraad en de Checklist formulieren, en u toetst het aan het Evaluatie-instrument voor formulieren. Voor de opmaak van een papieren formulier maakt u gebruik van het formulierensjabloon.
2
U mailt uw formulier naar
[email protected]. Over formulieren die niet volgens de richtlijnen van de Formulierenleidraad zijn opgesteld, kunnen wij geen advies uitbrengen. Als het formulier heel wat administratieve lasten voor de invullers meebrengt, raden we aan om ook bij de dienst Wetsmatiging advies in te winnen. Die dienst kan u adviseren over de manier waarop u de administratieve lasten kunt verlagen. U kunt de dienst Wetsmatiging bereiken op het e-mailadres
[email protected].
3
Als het formulier op de formulierensite van de Vlaamse overheid gepubliceerd moet worden, nemen we het formulier op in een verbetertraject. We screenen uw formulier aan de hand van het Evaluatie-instrument voor formulieren. U krijgt een verslag van die screening met opmerkingen en verbetersuggesties. Als dat nodig is, beleggen we een feedbackvergadering met u en de formulierencoördinator van uw entiteit. Tijdens die vergadering lichten we de opmerkingen verder toe.
4
Op basis van de opmerkingen past u het formulier aan en werkt u het verder af. De herwerkte versie legt u nogmaals aan ons voor.
5
We toetsen het formulier opnieuw aan de kwaliteitscriteria en geven u feedback. Als het formulier voldoet aan de criteria van een goed formulier, krijgt het een kwaliteitslabel op de formulierensite van de Vlaamse overheid.
Opleidingen Het Agentschap voor Overheidspersoneel (AgO) organiseert een opleiding Formulierenontwerp die u kan helpen om kwaliteitsvolle formulieren op te stellen.
Andere teksten Aanpak Naast regelgevende teksten, voorlichtingsteksten, standaardteksten en formulieren reviseren wij ook omzendbrieven, dienstorders, reglementen en overeenkomsten. Die teksten houden rechtstreeks verband met de uitvoering van de regelgeving en hebben een officieel karakter. De volgende teksten reviseren wij niet:
teksten die in hun geheel een periodiek tekstgenre vormen zoals nieuwsbrieven en journalistieke bladen. Van deze teksten kunnen we eventueel wel over één nummer advies uitbrengen. U krijgt dan een modelrevisie en nuttige tips die u voor de volgende publicaties kunt gebruiken. teksten die alleen in webformaat worden gepubliceerd (voor inter-, extra- en intranetsites). Deze teksten worden geregeld geactualiseerd en hebben daardoor vaak een tijdelijk karakter. teksten die voor een beperkte - meestal interne - doelgroep of voor een specialistisch publiek geschreven zijn, zoals huishoudelijke reglementen, handleidingen en procedures, wetenschappelijke artikelen, rapporten, verslagen, jaarverslagen, nota's en plannen.
Voor deze teksten is het belangrijk dat u vooral werkt aan uw eigen schrijf- en reviseervaardigheid en aan die van het schrijversteam van de publicatie. Op langere termijn kunt u dan sneller en met beter resultaat nieuwe teksten ontwerpen, schrijven, redigeren en reviseren. Werkwijze Voor de taalkundige en communicatieve revisie van omzendbrieven, dienstorders, reglementen en overeenkomsten geldt de volgende werkwijze. Stap
Handeling
1
U bezorgt ons de tekst en meldt ons wat uw wensen en verwachtingen zijn. U vermeldt tevens uw timing en geeft ons eventueel nuttige informatie over de communicatieve context van de tekst die u wilt laten reviseren (waarover, voor wie, waarom, hoe).
2
In overleg met u bepalen we hoe we de opdracht kunnen uitvoeren en bekijken we of de timing voor de tekstrevisie haalbaar is. Als dat niet het geval is, maken we daarover met u nieuwe afspraken.
3
We noteren onze taalkundige opmerkingen en voorstellen tot revisie op papier in de tekst en bezorgen u de tekst terug.
4
U brengt de tekstcorrecties zelf aan in de eindversie van de tekst. Als u vragen hebt over de voorgestelde correcties, neemt u contact op met de taaladviseur die de tekst heeft gereviseerd.
5
In principe reviseren we een tekst maar één keer. Als een tekst door onvoorziene omstandigheden nog heel erg gewijzigd is, kunnen we die nog een tweede keer reviseren. In de tweede versie moeten dan wel de voorstellen tot wijziging uit de eerste revisieronde zijn doorgevoerd. Bij langere teksten is het handig als u de veranderingen in de tweede versie van de tekst markeert.
3) Taalvragen Welke vragen kunt u stellen? U kunt alle mogelijke vragen over de Nederlandse taal stellen. Soort
Voorbeeld
spelling
Hoe schrijf ik Koning Albert II-laan? Hoe schrijf ik het getal 134 345 in woorden?
andere conventies
Hoe schrijf ik de eerste minister aan? Moet ik twee punten schrijven als de zin eindigt met een afkorting?
woordkeuze
Is weerhouden in de zin Vijf kandidaten zijn weerhouden goed Nederlands? Is er geen betere term voor performant?
grammatica
Schrijf ik Jan of Lies heeft het gedaan of Jan of Lies hebben het gedaan? Is de werkwoordsvolgorde Hij zal moeten geëvalueerd worden correct?
stijl
Kies ik voor een passieve of voor een actieve vorm? Schrijf ik in de wij-vorm of in de ik-vorm?
begrijpelijkheid
Is mijn tekst aangepast aan het publiek voor wie ik aan het schrijven ben? Gebruik ik geen ondoorzichtige afkortingen?
tekststructuur
Hoe kan ik mijn tekst het beste indelen? Wanneer gebruik ik tussenkopjes?
Hoe kunt u een vraag stellen? Als u een vraag hebt over de Nederlandse taal, kunt u het antwoord eerst zoeken in Taaladvies.net, een databank van de Nederlandse Taalunie met meer dan 1500 taaladviezen. Als u het antwoord op uw taalvraag niet vindt op Taaladvies.net, hebt u twee mogelijkheden:
U stelt uw vraag via Taaladvies.net, in de rubriek Stel een vraag. Wij beantwoorden uw vraag zo snel mogelijk. U neemt telefonisch of via e-mail contact op met een van de taaladviseurs.
4) Taaltips van de week Er is een archief met taaltips. Hierin vindt u de taaltips die we elke week op de muurkrant publiceren.
5) Hoofdlettergebruik bij de Vlaamse overheid
Functiebenamingen Officiële titulatuur van Vlaamse ministers Bevoegdheidsomschrijving van Vlaamse ministers Namen van gewesten en gemeenschappen Namen van overheden en instanties Namen van Vlaamse ministeries Namen van Vlaamse departementen Namen van Vlaamse agentschappen (IVA's en EVA's) Namen van subentiteiten van de Vlaamse overheid
Functiebenamingen in lopende tekst
onder de naam in een adres of in de ondertekening van een brief
in de aanspreking van een brief
de administrateur-generaal
Administrateur-generaal
Mijnheer de administrateurgeneraal,
de secretaris-generaal
Secretaris-generaal
Mevrouw de secretaris-generaal,
de inspecteur-generaal
Inspecteur-generaal
Mijnheer de inspecteur-generaal,
de algemeen directeur
Algemeen directeur
Mevrouw de algemeen directeur,
het afdelingshoofd
Afdelingshoofd
Mijnheer het afdelingshoofd,
de gedelegeerd bestuurder
Gedelegeerd bestuurder
Mevrouw de gedelegeerd bestuurder,
de voorzitter
Voorzitter
Mijnheer de voorzitter,
Officiële titulatuur van Vlaamse ministers in lopende tekst
de minister-president van de Vlaamse Regering
onder de naam in een adres of in de ondertekening van een brief Minister-president van de Vlaamse Regering
in de aanspreking van een brief Mijnheer de minister-president,
de viceminister-president van Viceminister-president van de Vlaamse de Vlaamse Regering Regering
Mevrouw de viceministerpresident,
de Vlaamse minister van Onderwijs
Vlaams minister van Onderwijs
Mevrouw de minister,
de Vlaamse minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport
Vlaams minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport
Mijnheer de minister,
Bevoegdheidsomschrijving van Vlaamse ministers alleen in lopende tekst
de Vlaamse minister, bevoegd voor het onroerend erfgoed, ... de Vlaamse minister, bevoegd voor het woonbeleid, ... de Vlaamse minister, bevoegd voor de werkgelegenheid, ...
Namen van gewesten en gemeenschappen met hoofdletter
het Vlaamse Gewest
met kleine letter een gewest, het gewest, de gewesten
het Waalse Gewest het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest de Vlaamse Gemeenschap
een gemeenschap, de gemeenschap, de gemeenschappen
de Franse Gemeenschap de Duitstalige Gemeenschap
Namen van overheden en instanties met hoofdletter
met kleine letter
-
de Vlaamse overheid
de Vlaamse Regering
de regering, de regeringen, een regeringsmededeling
het Vlaams Parlement
het parlement, de parlementen, parlementair, het parlementslid, de parlementariër
de Inspectie van Financiën
de inspecteur van Financiën
de Raad van State
de raad van bestuur, de gemeenteraad, het college van burgemeester en schepenen, de beleidsraad, de directieraad
het Hof van Cassatie
het hof van beroep, het hof van assisen
het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité
het managementcomité
Namen van Vlaamse ministeries met hoofdletter
het Vlaams Ministerie van Bestuurszaken het Vlaams Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media het Vlaams Ministerie van Economie, Wetenschap en Innovatie
met kleine letter een Vlaams ministerie, het ministerie, de Vlaamse ministeries
het Vlaams Ministerie van Financiën en Begroting het Vlaams Ministerie van Landbouw en Visserij het Vlaams Ministerie van Leefmilieu, Natuur en Energie het Vlaams Ministerie van Mobiliteit en Openbare Werken het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming het Vlaams Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed het Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin het Vlaams Ministerie van Werk en Sociale Economie het Vlaams Ministerie internationaal Vlaanderen de Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid
Namen van Vlaamse departementen
Namen van Vlaamse departementen schrijven we met een hoofdletter. Het woord departement maakt deel uit van de officiële naam en krijgt ook een hoofdletter. Alleen het departement Ruimte Vlaanderen heeft een naam die afwijkt van de naam van het beleidsdomein Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed. Omdat het woord departement geen deel uitmaakt van de officiële naam Ruimte Vlaanderen, wordt het met een kleine letter geschreven. met hoofdletter het Departement Bestuurszaken (DBZ) het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media (DCJSM) het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (DEWI) het Departement Financiën en Begroting (DFB) het Departement Landbouw en Visserij (DLV) het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (DLNE) het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (DMOW) het Departement Onderwijs en Vorming (DOV) Ruimte Vlaanderen of het departement Ruimte Vlaanderen het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (DWVG) het Departement Werk en Sociale Economie (DWSE) het Departement internationaal Vlaanderen (DiV) het Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid (DDAR)
met kleine letter een departement, het departement, de departementen
Namen van Vlaamse agentschappen (IVA's en EVA's)
Als de officiële naam van het IVA of EVA het woord agentschap bevat, schrijft u dat met een hoofdletter. Als u de aanduiding (intern/extern verzelfstandigd) agentschap alleen gebruikt om duidelijk te maken dat het om een verzelfstandigde entiteit van de Vlaamse overheid gaat, zonder dat die toevoeging deel uitmaakt van de officiële naam, schrijft u agentschap met een kleine letter. Bijvoorbeeld: het Agentschap voor Facilitair Management, maar het agentschap Toerisme Vlaanderen of het intern verzelfstandigd agentschap Toerisme Vlaanderen (de officiële naam van het agentschap is Toerisme Vlaanderen). Hieronder vindt u nog enkele andere voorbeelden van officiële benamingen van agentschappen. intern verzelfstandigde agentschappen het Agentschap Infrastructuur het Agentschap voor Binnenlands Bestuur de Centrale Accounting de Inspectie Welzijn en Volksgezondheid het Instituut voor Innovatie door Wetenschap en Technologie de Interne Audit van de Vlaamse Administratie Jongerenwelzijn Kind en Gezin Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs en Studietoelagen de Studiedienst van de Vlaamse Regering het Vlaams Agentschap Ondernemen het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie de Vlaamse Belastingdienst de Vlaamse Milieumaatschappij
extern verzelfstandigde agentschappen het Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen nv De Scheepvaart de Limburgse Reconversiemaatschappij het Psychiatrisch Zorgcentrum Geel het Vlaams Agentschap voor Internationaal Ondernemen het Vlaams Agentschap voor Rekrutering en Selectie het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) de Vlaamse Landmaatschappij
de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen de Vlaamse Opera de Vlaamse Regulator voor de Media de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt de Vlaamse Vervoermaatschappij (VVM De Lijn)
Namen van subentiteiten van de Vlaamse overheid
In namen van subentiteiten schrijft u zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden met een hoofdletter. Het woord afdeling, cel, dienst, entiteit of team krijgt een kleine letter als het vooraan staat. met hoofdletter
afdeling, cel, dienst, entiteit, team met kleine letter
de Technisch Ondersteunende Diensten
de dienst Wetsmatiging
de Beleidscel Binnenlands Bestuur
de cel Overheidsopdrachten
het Contactpunt Vlaamse Infolijn
de afdeling Communicatie
de Gemeenschappelijke Dienst Preventie en Bescherming
de entiteit Media
de Managementondersteunende Diensten (MOD)
de dienst Emancipatiezaken
de Taaltelefoon
het team Beleidsevaluatie
de Kanselarij
het team Ouderenzorg
6) In duidelijk Nederlands Deze publicatie [zie elders op deze website] bevat een overzicht van adviezen voor helder en correct taalgebruik en efficiënte communicatie in het publieke domein. De adviesgids bevat negen hoofdstukken, waarin de volgende thema's aan bod komen: doel, doelgroep, medium, structuur, formulering, standaardtaal, presentatie, brieven en e-mails, en telefoongesprekken. In deze rubriek vindt u een overzicht van de belangrijkste tips. De nummers die links staan, verwijzen naar de doorlopende nummering van de vragen en de tips in de adviesgids. Bij elke vraag en elke tip kunt u de bijbehorende uitleg uit de adviesgids als pdf-document downloaden.
7) Informatiebronnen Op internet Op het internet kunt u de volgende informatiebronnen raadplegen.
Taaltelefoon: op deze website van de dienst Taaladvies staat een overzicht van de belangrijkste bronnen voor taaladvies. U vindt er welke naslagwerken, cd-roms en websites u kunt gebruiken als u een taalvraag hebt. Taaladvies.net: op deze site van de Nederlandse Taalunie vindt u adviezen over meer dan 1200 spelling- en andere taalkwesties. Als u het antwoord niet op de site vindt, kunt u uw vraag via een elektronisch formulier aan ons voorleggen. Spelling - de regels op een rij.pdf [zie elders op deze website] in deze brochure van de dienst Taaladvies worden de regels van de Nederlandse spelling op een rijtje gezet en geïllustreerd aan de hand van duidelijke voorbeeldwoorden. Onder meer de volgende onderwerpen komen erin aan bod: de vervoeging van Nederlandse en uit het Engels ontleende werkwoorden, hoofdletters, de tussenletters -e-, -en- en -s-, aaneenschrijven, het gebruik van koppelteken, trema, apostrof en de schrijfwijze van Engelse woorden. Achteraan in de brochure vindt u een lijst met woorden die veranderd zijn ten opzichte van de Woordenlijst van 1995. De brochure draagt het keurmerk Officiële spelling Nederlandse Taalunie. Dat betekent dat ze beantwoordt aan de officiële spelling van de Woordenlijst 2005. taalunieversum.org/taal/spelling: deze site van de Nederlandse Taalunie bevat onder meer achtergrondinformatie over de Woordenlijst. woordenlijst.org: via deze link kunt u de Woordenlijst en de Leidraad met de spellingregels online raadplegen. Afkortingenlijst: in deze lijst vindt u de afkortingen en letterwoorden die bij de Vlaamse overheid gangbaar zijn en in de ruimere context van de Vlaamse overheid voorkomen. Taallink: om u met spelling- en andere taalkwesties vertrouwd te maken, kunt u een abonnement nemen op Taallink, het wekelijkse e-mailmagazine van de dienst Taaladvies. U krijgt dan wekelijks de vraag van de week, het woord van de week en de link van de week in uw mailbox. http://www.ditisvlaanderen.be/huisstijl: op deze site vindt u meer uitleg over de huisstijl van de Vlaamse overheid. Als u de stijlgids wilt downloaden, moet u zich eerst inschrijven op de site.
Andere informatiebronnen
de Grote Van Dale omzendbrief Wetgevingstechniek VR 2009/4.pdf
8) Contact Dienst Taaladvies De dienst Taaladvies bestaat uit een team Intern Taaladvies en een team Extern Taaladvies (de Taaltelefoon). Personeelsleden van de Vlaamse overheid kunnen met taalvragen over het Nederlands en met teksten terecht bij het team Intern Taaladvies. Hoe vraagt u advies? U kunt uw taalvraag of uw te reviseren tekst op de volgende manieren aan de dienst Taaladvies bezorgen.
U kunt uw taalvraag of uw tekst opsturen of brengen naar het Boudewijngebouw, kamer 6A12 of 6A22.
Taaladvies Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Boudewijngebouw Boudewijnlaan 30 bus 20 1000 Brussel
Teksten kunt u via e-mail doorsturen naar het gemeenschappelijke adres
[email protected]. Taalvragen kunt u stellen via het elektronische formulier op Taaladvies.net. U kunt ook telefonisch of per e-mail rechtstreeks contact opnemen met een taaladviseur van het team Intern Taaladvies.
Katleen Maesen
02 553 56 51
[email protected]
Kristien Spillebeen
02 553 56 48
[email protected]
Dirk Caluwé (teamhoofd)
02 553 48 76
[email protected]