Bron: http://www.interculturaliseren.be/index.php?id=39
1. BEELDVORMING ALGEMEEN ……………………………………………………………… 2 2. BEELDVORMING & MEDIA …………………………………………………………………. 8 3. INTERCULTURELE COMMUNICATIE …………………………………………………….. 10 4. INTERCULTUREEL LEREN ………………………………………………………………….. 11 5. TOOLS & GOOD PRACTICES ………………………………………………………………... 13 6. DREMPELS NAAR PARTICIPATIE ……………………………………………………..…… 14
1
1. BEELDVORMING ALGEMEEN Moslimvrouwen in beeld. De invloed van stereotype berichtgeving op stereotype-activatie, geheugen, wij/zij-kennis./ Jansen, A.G. - Utrecht: Vrije Universiteit, Sociale Psychologie - 2007 - 66 p. Vindplaats: ge 10 mosl Deze scriptie geeft de resultaten weer van een experimenteel onderzoek naar stereotype beeldvorming van moslimvrouwen met hoofddoek in nieuwsber Samen lachen = samen leven / Stuyvaert, Jef, scenario; Lesage, Gunther, regie; Larssen, Ann, productie. Gent: Conception, 2007. - 25 p. : euro 0,00 Vindplaats : or 3.3.4 same / pa 8.10 same Sketchprogramma van het productiehuis Conception met steun van de Vlaamse overheid. Tientallen allochtone en autochtone jongeren werkten eraan mee. De DVD bevat humoristische sketches over culturele verschillen en is gebaseerd op dagdagelijkse situaties. Vanuit de filosofie: als je met elkaar kunt lachen, kun je ook met elkaar leven. Van Pyjama tot Zenith. Een klare kijk op Arabieren [Informatief boek] / De Graeve, Leen. - Mechelen: Jeugd En Vrede, 2007. - 99 p., geïll. - Doelgr.: 17 - 18+ Vindplaats : docAtlas Antwerpen: A 02.124 Deze uitgebreide brochure is opgemaakt naar aanleiding van de nieuwe tentoonstelling "Van Pyjama tot Zenith" (vervolg op de tentoonstelling "Van Algebra tot Pyjama"). De tentoonstelling wil een genuanceerder beeld geven van de Arabische wereld dan dat wat we doorgaans in de media zien verschijnen. Ze wil achtergrond geven bij termen als fundamentalisme, terrorisme, vrouwonvriendelijke islam en islamitisch recht. In een eerste deel krijgt men uitgebreide achtergrondinformatie. Het tweede deel toont ons de 20 panelen van de reizende tentoonstelling. Achteraan in het boek staan de antwoorden van de werkkaart. De tentoonstelling kan gereserveerd worden bij Jeugd & Vrede. Voorbij wij en zij?: De sociaal-culturele afstand tussen autochtonen en allochtonen tegen de meetlat / Van Craen, Maarten; Vancluysen, Kris; Ackaert, Johan. - Brugge: Vanden Broele, 2007. - XII + 311 p. (Burger bestuur & beleid). - ISBN 978-90-8584-698-7 Vindplaats : ge 02.4 voor Het debat over integratie wordt vaak gevoerd in termen van 'wij' en 'zij'. Maar hoe groot de sociaal-culturele afstand tussen autochtonen en allochtonen is, werd in Vlaanderen nog nooit uitgebreid onderzocht. Vandaar dit grootschalig onderzoek bij Turkse allochtonen, Marokkaanse allochtonen en autochtonen uit minder welgestelde buurten. Hoe groot is de sociaal-culturele afstand tussen autochtonen en allochtonen? Is de afstand tussen autochtonen en Turkse allochtonen even groot als die tussen autochtonen en Marokkaanse allochtonen? Welke factoren verklaren de sociaal-culturele integratie van allochtonen? Deze drie centrale onderzoeksvragen vormen de rode draad door de verschillende delen van het boek. De resultaten maken duidelijk dat integratie geen zwartwitverhaal is, maar een palet met vele schakeringen. Wereld in beeld - 8 web-tv-reportages over onze geglobaliseerde wereld [DVD] / [s.n.].- Mechelen: Global Society, 2007. - dvd (8 reportages van 5 tot 10 min.), verwerkingsopdrachten. - Doelgr.: 15 - 18+ Vindplaats : docAtlas Turnhout: T 04.65 & docAtlas Antwerpen: A 04.095 "Wereld in beeld" is een educatief project voor het secundair onderwijs en heeft als doel om de jongeren via de kracht van het beeld te informeren over onze geglobaliseerde wereld. 40 maal anders / Landuyt, Martine, Venmans, Achille [red.]- Oostende: Stad Oostende – 2006 – 96 p. Vindplaats: ge 02.1 40ma Veertig Oostendenaars die hun roots niet in België hebben, vertellen over heimwee, over winnen en verliezen, over leven in een 'ander' land.
2
Beeldvorming over etnisch culturele minderheden. Christelijke tijdschriften doorgelicht. Eindrapport. / Staes, Lore, red. - Brussel: Kerkwerk Multicultureel Samenleven – 2006 – 67 p. Vindplaats: ge 10 beeld Eindrapport van een KMS onderzoek (2005-2006) omtrent de beeldvorming over etnisch-culturele minderheden in meer dan 70 christelijke tijdschriften in Vlaanderen. Het eindrapport geeft inzicht in hoe men reeds aan de slag gaat met beeldvorming en in de moeilijkheden die men hierbij ervaart. Conclusies en aanbevelingen sluiten het rapport af. De eerste neger / Kagie, Rudie - Mets & Schilt – 2006 – 283 p. –ISBN: 90-5330-470-3 Vindplaats: ge 10 eers Beschrijving van de reactie van de Nederlandse samenleving op de komst van een nieuwe bevolkingsgroep. De auteur baseerde zich onder meer op vraaggesprekken met Surinamers die aan het begin van de 20ste eeuw nog openlijk op straat werden aangegaapt Elkaar leren kennen = leren van elkaar. Eigen identiteit en interculturele dialoog/ Abram Ido, Wesly Jenny – Utrecht: forum – 2006 -79 p. Vindplaats: or 3.3.4 elka Dit handboek beschrijft een praktische methode voor intercultureel leren, die in het onderwijs voor zowel leerlingen als voor docenten te gebruiken is. De methode in het boek is gebaseerd op het Arena-model. In de 'arena' van het leren en leven - die zowel strijdperk als podium kan zijn - komen twee beelden bij elkaar: hoe jij jezelf ziet (identiteit) en hoe anderen jou zien (imago). Die beelden kloppen niet altijd. En in elk geval zijn ze nooit helemaal hetzelfde. Dat verschil tussen identiteit en imago leidt vaak tot spanning en conflict, maar kan ook het spannende begin zijn van een dialoog. Door je open te stellen voor elkaars cultuur en belevingswereld, maak je het verschil tussen identiteit en imago kleiner: je leert elkaar (en jezelf) dus beter kennen. Van Allah tot Prada. Identiteit, leefstijl en geloofsbeleving van jonge Marokkanen en Turken. Nabben, Ton Yesilgöz, Berfin Korf, Dirk J. - Utrecht: Forum – 2006 – 156 p. ISBN: 90-6734-521-0 Vindplaats: ge 05.1 vana FORUM heeft onderzoek laten doen naar de waarden en toekomstoriëntatie van moslimjongeren en hun zoektocht naar een eigen identiteit. Dit is gebeurd door gesprekken met sleutelfiguren die toegang hebben tot een groot aantal netwerken van jonge Turken en Marokkanen. Het doel daarvan is het vroegtijdig signaleren, volgen en duiden van trends in opvattingen, belevingen en gedragingen van jonge moslims in Nederland. Van Allah tot Prada maakt de lezer duidelijk dat achter de term moslimjongeren een ongelooflijke verscheidenheid in gedrag en houding schuilgaat. Het boek biedt een welkome aanvulling op het heersende beeld van moslimjongeren, die zich achter hun eigen stellingen zouden terugtrekken, getekend door wrok tegen de Nederlandse samenleving. Ook de idee dat jonge Turken en Marokkanen totaal andere interesses en leefstijlen hebben dan hun autochtone leeftijdsgenoten, wordt gelogenstraft. Cultuurbepaalde communicatie. Waarden en belangen van passieve en actieve culturen. / Azghari, Youssef - Soest: Nelissen – 2005 –ISBN: 90-244-1716-3 – Vindplaats: ge 02.4 cult Centraal in dit boek staat de wijze waarop oosterse en westerse culturen van invloed zijn op onze kijk op de wereld en ons gedrag in de communicatie met de ander. Om cultuurbepaalde communicatie te verbeteren is een juiste houding onontbeerlijk. De introductie van het brugmodel W & B (waarden & belangen) biedt uitkomst bij het ontwikkelen van die houding. Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk wordt inzichtelijk gemaakt hoe dialogen beter kunnen lopen. Dit boek is bedoeld vooral bedoeld voor studenten Sociale Studies, Communicatiewetenschappen en professionals in de hulpverlening, het onderwijs en de media. Marokko door Nederlandse ogen. 1605-2005. Verslag van een reis door de tijd. / Benali, Abdelkader Obdeijn, Herman - Amsterdam: Arbeiderspers – 2005 – 255 p. ISBN: 90-295-0465 – Vindplaats: ge 03.1 maro Dit boek biedt geen uitputtende geschiedenis van de Marokkaans-Nederlandse betrekkingen. Het ging er om te laten zien in welke sfeer de contacten zich afspeelden en hoe men in Nederland geïnformeerd werd over Marokko. Historicus Herman Obdeijn schetst de betrekkingen tussen Marokko en Nederland aan de hand van verhalen van Nederlanders die voor langere of kortere tijd in Marokko waren. Schrijver Abdelkader Benali
3
kruipt in de huid van een aantal kleurrijke personages en probeert in geschreven portretten hun gevoelens en ervaringen te vertolken. O dierbaar België: België bekeken door beroemde ogen / Naegels, Tom, samensteller; Herr Seele, illustrator. - Tielt: Lannoo nv, 2005. - 191 p. Vindplaats : ge 03.3 odie Een grappig boek vol verrassende uitspraken, cartoons en citaten van bekende Belgen én van buitenlanders over België en de Belgen. Uit elkaars buurt. De invloed van etnische concentratie op integratie en beeldvorming. / Gijsberts, Mérove Dagevos, Jaco - Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) – 2005 – 119 p. ISBN: 90-377-0225-2 Vindplaats: ge 13 uite Deze publicatie onderzoekt het verband tussen etnische concentratie en (elementen van) sociaal-culturele integratie en draagt bij aan de kennisvorming en discussie over de betekenis van etnische concentratie. De studie beperkt zich tot een aantal aspecten van sociaal-culturele integratie. Het gaat over de contacten die minderheden in het dagelijks leven onderhouden met autochtonen, maar ook de omgekeerde situatie komt aan de orde: in hoeverre gaan autochtonen eigenlijk om met allochtonen? Een tweede element van sociaal-culturele integratie is de beheersing en het gebruik van de Nederlandse taal, alsmede de taalprestaties van leerlingen in het basisonderwijs. Ten slotte is van belang hoe bij autochtonen en allochtonen de beeldvorming is. Hoe denkt men over elkaar en over de aanwezigheid van minderheden in het algemeen. Hoe ervaren allochtonen het maatschappelijk klimaat ten aanzien van minderheden? In dit rapport worden de antwoorden gezocht met behulp van enquêtegegevens verzameld onder de klassieke migrantengroepen (Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen), de vijf grootste vluchtelingengroepen (Afghanen, Irakezen, Iraniërs, (voormalig) Joegoslaven, Somaliërs) en autochtone Nederlanders. Beeldvorming en integratie. Is integratie het antwoord? Beeldvorming van Turken, Marokkanen en Nederlanders over elkaar. Pinto, David - Houten: Bohn Stafleu Van Loghum - 2004 – 160 p.- ISBN: 90-313-4268-8 – Vindplaats: ge 11 beel De auteur, hoogleraar interculturele communicatie in Nederland en Israël, bekritiseert het huidige Nederlandse integratiebeleid. Als alternatief wordt een participatiebeleid voorgesteld: deelname aan het maatschappelijk en sociaal verkeer. Zelfredzaamheid moet daarbij centraal staan. Verder bevat het boek de resultaten van een onderzoek naar beeldvorming van Turken, Marokkanen en Nederlanders over elkaar. Mietjes en macho's. Allochtone jeugddelinquentie. Getuigenissen van autochtone en allochtone jongeren. / Foblets, Marie-Claire Djait, Badra Pieters, Katie, red. - Leuven: Acco – 2004 – 319 p. – ISBN: 90-334-5675-3 Vindplaats: ge 05.1 miet In dit boek wordt een zo genuanceerd mogelijk beeld gegeven van hoe jongeren (15- tot 25-jarigen) delinquentie percipiëren en op welke wijze die delinquentie aanwezig is in hun leefwereld. Met behulp van semi-directieve vraaggesprekken is getracht de normbeleving van een aantal jongeren te achterhalen. De betrachting is geweest om bepaalde problematische gedragspatronen bij jongeren - allochtone en autochtone - te verklaren vanuit het gezichtsveld van de bevraagde jongeren zelf. De uitvoerige en met zoveel mogelijk zorg genoteerde mondelinge getuigenissen zijn de vertaling van de individuele ervaringen van 46 jongeren. Die ervaringen hebben betrekking op drie grote thema's: de eigen leefwereld (achtergrond) van jongeren en hun visie(s) op de samenleving, onveiligheidsgevoelens en straatdelinquentie. Het algemene beeld dat de verzamelde getuigenissen te zien geven is er een van jongeren die vooral te lijden hebben onder vooroordelen. Allochtone jongeren spreken van sterke negatieve vooroordelen, van discriminatie en racisme. Ze ervaren een schrijnend gebrek aan respect voor hen en voor hun groep, wat hun zelfwaardering aantast. Ze hebben ook de grootste moeite met de wijze waarop doorgaans over hen wordt gesproken of gerapporteerd: alleen problematische gedragingen krijgen de aandacht. Maar ook autochtone jongeren voelen zich onvoldoende gerespecteerd.
4
Occidentalisme. Het Westen in de ogen van zijn vijanden. / Buruma, Ian Margalit, Avishai - Amsterdam: Atlas – 2004 – 159 p. ISBN: 90-450- 0409-7 Vindplaats: ge 10 occi Sinds de publicatie van Edward Saids Orientalism vijfentwintig jaar geleden is er een hele studie ontstaan omtrent de denigrerende fantasieën over het exotische 'Oosten', die ten grondslag lagen aan het koloniale gedachtegoed. Maar hoe staat het met de radicale denkbeelden over 'het Westen' die onze zelfverklaarde vijanden koesteren? In Occidentalisme wordt beargumenteerd dat de bron van de stereotypen die de haatgevoelens in Osama bin Laden cum suis doen oplaaien juist in het westen zelf terug te vinden is. Wanneer wordt vreemd, vreemd? De vreemde in beeldvorming, registratie en beleid. / Timmerman Christiane, Lodewyckx Ina, Vanheule Dirk ...[et al.] - Leuven: Acco – 2004 – 289 p. – ISBN: 90-334-5528-5 Vindplaats: ge 01 wann Dit boek is een weerslag van het congres 'Wanneer wordt vreemd, vreemd?' dat in Antwerpen plaatsvond op 6 februari 2004 en werd georganiseerd door het Antwerps Centrum voor Migrantenstudies van de UA. Door de internationalisering maakt een vreemde bevolking in toenemende mate deel uit van de Belgische samenleving. Deze vreemde bevolking moet echter meetellen in de maatschappij. Maar wie beschouwen we als vreemd en hoeveel generaties blijft dit etiket gelden? Deze onduidelijkheid heeft zijn weerslag op de mogelijkheden en kwaliteit van onderzoek, beleid en registratie, en daardoor ook op de samenleving in haar geheel. Dit boek bevat bijdragen waarin de consequenties van deze vragen worden onderzocht voor specifieke deeldomeinen als onderwijs, arbeid, welzijn, gezondheid, politiek, geschiedenis, media, religie, recht en huisvesting. Beeldritsen. Visuele cultuur en ethnische diversiteit in Nederland. / Boerman, Tessa Pisters, Patricia Segal, Joes, red. - Amsterdam: De Balie – 2003 – 117 p. ISBN: 90-6617-281-9 Vindplaats: ge 01 beel In 'Beeldritsen' wordt kritisch ingegaan op de relatie tussen beelden van en opvattingen over culturele identiteit. Het is een bundel met bijdragen in verschillende vormen: zo zijn er drie essays, twee interviews en een fotoselectie. Het boek handelt over witte rappers, (post-)koloniale speelfilms, allochtone typetjes in Nederlandse soaps, fotografie en beeldende kunst in multicultureel Nederland. Tegelijkertijd gaat het over één en hetzelfde: hoe we in Nederland etnische diversiteit in beeld brengen. Begrippen als Nederlands, witte etniciteit en etnocentrisme staan daarbij steeds ter discussie. Onaantrekkelijk? Beeldvorming over het belang van fysieke aantrekkelijkheid. / Antwerpen-Apeldoorn: Garant - Antwerpen-Apeldoorn: Garant – 2003 – 302 p. ISBN: 90 441 1455 7 – Vindplaats: or 3.3.4 onaa Mensen die minder mooi zijn, lopen het risico minder aan hun trekken te komen, op vele gebieden. In de samenleving speelt fysieke aantrekkelijkheid vaak een nadrukkelijke rol. Eerst maakt de auteur een inventaris van wat over dit probleem is onderzocht, geweten en geschreven. Daarna zoekt hij naar antwoorden op de vragen wat fysieke aantrekkelijkheid is, welke invloed aantrekkelijkheid heeft op diverse aspecten van het leven zoals partnerkeuze, of er een verband bestaat tussen aantrekkelijkheid en persoonlijkheid en in welke mate media en reclame een afwijkend uiterlijk stigmatiseren. Bij het boek hoort een cd-rom met verdere achtergrondinformatie en educatieve pakketten om kinderen, jongeren en volwassenen in groep of individueel rond het thema te laten werken. Per Express. Lessen in wereldnieuws. Beeldvorming over migranten. / Nijmegen: Centrum voor Mondiaal Onderwijs – 2003 – 8 p. Vindplaats: or 3.3.4 pere Per Expresse is een serie lesbrieven over actuele gebeurtenissen in het wereldnieuws voor leerlingen van 10 tot 15 jaar. Elk nummer bevat kopieerbare werkbladen voor de leerlingen en achtergrondinformatie, kerndoelen en didactische aanwijzingen voor de leerkracht. Deze Per Expresse belicht de achtergronden van het nieuws, meer bepaald de beeldvorming over migranten, waarbij vooral gekeken wordt naar de gevolgen voor het dagelijks leven van mensen.
5
Beelden in contrast: Jaarboek 2002 / Brandpunt 23 vzw. - Antwerpen: Brandpunt 23, 2002. - 103 p.: euro 0,00 URL: www.brandpunt23.com Vindplaats: ge 13 beel Brandpunt 23 is een vereniging van sociale fotografen, ontstaan in Antwerpen Noord. '23' verwijst naar artikel 23 van de grondwet dat zegt dat alle Belgen recht hebben op cultuur. De werking van Brandpunt 23 richt zich hoofdzakelijk naar generatiearmen en maatschappelijk kwetsbare mensen in Antwerpen Noord en wil door middel van fotografie een emancipatorisch proces op gang brengen bij zijn leden. Dit fotoboek brengt Antwerpen Noord in beeld anno 2002. Daarbij komen thema's aan bod als: huisvesting, verschillende culturen, schoolkinderen... Een gekleurd beeld. Over beelden, beoordeling en selectie van jonge allochtone werknemers. / Kruisbergen, Edwin Veld, Theo - Assen: Van Gorcum - 2002 – 112 p. – ISBN: 90-232-3856-7 Vindplaats: ge 14 gekl Dit boek behandelt de beelden die werkgevers hebben over de kwaliteiten van jonge allochtonen en autochtonen. Wat vinden werkgevers van de Marokkanen of de Surinamers? Maar ook: wat voor concrete ervaringen hebben werkgevers met individuele jonge allochtonen die zij recentelijk hebben aangenomen? Verrassend anders. Omgaan met verschillen. / Theys, Ann, Vandeveegaete, Katrien Brussel: ACW - 2002 – 96 p. Vindplaats: pa 8.10 verr Deze brochure gaat over verschillen tussen mensen. In het eerste hoofdstuk kom je te weten wat diversiteit is, waarom diversiteit belangrijk is en hoe je zelf met verscheidenheid kan omgaan. In de volgende drie hoofdstukken kijkt men achtereenvolgens naar klassenverschillen, sekseverschillen en interculturele verschillen. In deze brochure vinden ACW-vrijwilligers en beroepskrachten informatie over diversiteit, doorspekt met voorbeelden, vragen en opdrachten en aangevuld met concrete praktijktips. De vreemdeling. Onderzoek naar ideeën en associaties met betrekking tot allochtonen. / Jacobsen, Bettina Ubbergen: Tandem Felix – 2001 – 157 p. – ISBN: 90-5750-058-2 – Vindplaats: ge 10 vree 'De vreemdeling' is een onderzoek naar ideeën en associaties met betrekking tot allochtonen. Het boek is zo opgezet dat uiteenlopende groepen de publicatie kunnen gebruiken voor onderzoek, scholing en beleid. In het boek staan uitspraken van autochtone en allochtone medewerkers van een psychiatrisch ziekenhuis. Reel Bad Arabs. How Hollywood Vilifies a People. / Shaheen, Jack G - New York: Olive Brand Press – 2001 574 p. – ISBN: 1-56656-388-7 Vindplaats: ge 10 reel Dit boek gaat over de beeldvorming van Arabieren in hollywoodfilms. Meer dan 900 films met Arabische personages worden in een alfabetische lijst besproken, van stille films uit de jaren 20 tot recente blockbusters. In bijna alle films zijn de Arabische personages bijzonder stereotype figuren. Enkele veelvoorkomende stereotypen zijn bloeddorstige sjeiks die blonde blanke dames roven, Palestijnse terroristen, en buikdansende of net volledig versluierde en zwijgende vrouwen. Slechts een handvol van de honderden films bieden een positief beeld. Er is ook een documentaire op dvd beschikbaar. Beeldende Stemmen uit het Noorden: Mensen, straten en feesten in Antwerpen-Noord / Brandpunt 23 vzw. - Antwerpen: Brandpunt 23, 2000. - 112 p.: - URL: www.brandpunt23.com Vindplaats: ge 13 beel Brandpunt 23 is een vereniging van sociale fotografen, ontstaan in Antwerpen Noord. '23' verwijst naar artikel 23 van de grondwet dat zegt dat alle Belgen recht hebben op cultuur. De werking van Brandpunt 23 richt zich hoofdzakelijk naar generatiearmen en maatschappelijk kwetsbare mensen in Antwerpen Noord en wil door middel van fotografie een emancipatorisch proces op gang brengen bij zijn leden. Dit fotoboek brengt Antwerpen Noord in beeld anno 1999.
6
Effectief beeldvormen. Theorie, analyse en praktijk van beeldvormingsprocessen. / Smelik, Anneke Assen: Van Gorcum - 1999 – 206 p. – ISBN: 90-232-3406-5 Vindplaats: ge 10 effe Effectief beeldvormen gaat over de beeldvorming rond mannen en vrouwen, en rond allochtonen en autochtonen in media, reclame en voorlichting. Het doel is bouwstenen aan te brengen om stereotype beeldvorming te doorbreken. Het eerste deel van het boek gaat in op de theoretische achtergrond van beeldvormingsprocessen. In het tweede deel wordt een analysemodel gepresenteerd om de beeldvorming in eigen organisatie te kunnen achterhalen en verbeteren. In het derde deel zijn een aantal praktijkvoorbeelden beschreven. Gekleurd Nederland. De ondraaglijke eenzijdigheid van de westerse cultuur. / Wolffers, Ivan Breda: De Geus - 1999 – 175 p. ISBN: 90-5226-783-9 Vindplaats: ge 02.1 gekl Hoeveel kans krijgt het 'anders-zijn' in onze literatuur en film? Op deze vraag probeert Ivan Wolffers in dertien essays antwoord te krijgen. Hij stelt dat miljoenen mensen door rampzalige economische en sociale ontwikkelingen op weg zijn gegaan naar andere plaatsen om te overleven. Ook in Nederland vind je daarvan in het straatbeeld een afspiegeling, maar het lijkt wel of dit grotendeels aan onze literatuur, films en televisie voorbij is gegaan. Over de tolerantie van de westerse maatschappij. Makak. / Brussel: BRTn - Panorama , 00.50-01.20 – 25/02/1998- 30 min. Vindplaats: ge 10 kwes In deze uitzending volgen we een 20-jarige Belg van Marokkaanse afkomst, die een bril op krijgt waarin een geheime camera is gemonteerd. Door zijn ogen zien we hoe mensen reageren als hij zich aanbiedt voor een sollicitatie, met vrienden een dancing wil binnenstappen, op zoek is naar een appartement ... Onderschat is onbenut. Zwarte, migranten en vluchtelingenvrouwen in beeld. / von Graevenitz, Julia - Den Haag: E-Quality – 1998 – 30 min. Vindplaats: ge 14 onde (barcode: 07801) In deze documentaire vertellen tien vrouwen, soms samen met hun moeders, hoe ze zich op eigen kracht een positie hebben verworven op de Nederlandse arbeidsmarkt, als werknemer of zelfstandig ondernemer/werkgever. We zien ze op hun werk en horen hun ervaringen met het werken in een witte organisatie. In hun verhalen klinkt de traditie door van werkende vrouwen in de eigen familie en de overdracht hiervan van moeder op dochter. Ook hun koloniale, arbeidsmigratie- en/of vluchtgeschiedenis speelt een rol. Vooroordelenspel / Stichting Vredeseducatie - Utrecht: Vredeseducatie - 1997 – doelgr..: 11- 18 j.Vindplaats: or 3.3.4 voor Spel om de inhoud van begrippen als waar en niet waar, feit en mening, generalisaties, vooroordelen, grondrechten en discriminatie aan te leren. Vooroordelen vertekenen. / Anne Frank Stiching - Amsterdam: Anne Frank Stichting – 1997 – 64 p. – ISBN: 90-12-08508-X – Vindplaats: ge 10 voor 'Vooroordelen vertekenen' geeft feiten, cijfers en argumenten tegen veelgehoorde vooroordelen over migranten. Cartoons vormen een wezenlijk onderdeel van dit boek. Ah, die Belgen! / Calvo Aspina, Hernando. - Berchem: Epo, 1996. - 179 p. - ISBN 90-6445-957-6 Vindplaats : ge 02.4 ah,d Hernando Calvo Aspina, een Colombiaans reporter, woont en werkt, na omzwervingen door Latijns-Amerika en Zuid-Europa, sinds 1992 in België. Met 'Ah, die Belgen!' geeft hij ons de kans België en de Belgen te zien door de ogen van een buitenlander.
7
2. BEELDVORMING & MEDIA De berichtgeving over allochtone minderheden in de Belgische media. La représentation des minorités ethniques dans les médias Belges / Saeys, Frieda Lits, Marc Devroe, Ilse ...[et al.] Gent - Leuven: UG-Vakgroep Communicatiewetenschappen, UCL-Observatoire du récit mediatique -januari 2007 – 40 p. Vindplaats: ge 01 beri Verslag van een onderzoek waaruit bleek dat allochtonen nog veel te negatief in beeld komen, meestal alleen in verband met berichtgeving over criminaliteit. Meestal wordt er slechts over en door allochtonen gesproken in stereotiepe "allochtoon-gerelateerde thema's" (integratie, racisme, vluchtelingenthematiek,.). Nog te weinig komen allochtonen in andere thema's (cultuur, fait divers, economie,.) en als gewone burgers met een mening of een specialiteit (bijv. job, kennis) aan bod, los van hun etnisch-culturele achtergrond. Gekleurd nieuws? De voorstelling van etnische minderheden in het nieuws in Vlaanderen. Context, methodologische aspecten en onderzoeksresultaten. / Devroe, Ilse - Gent: Universiteit Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen - 2007 – 201 p. Vindplaats: ge 01 gekl Aan de hand van een inhoudsanalyse van de Vlaamse kranten en televisiejournaals gaat het onderzoeksrapport "Gekleurd nieuws?" na hoe etnische minderheden tussen 2002 en 2004 werden voorgesteld in het Vlaamse nieuws. Daarvoor werd de binnenlandse berichtgeving geanalyseerd van de kranten De Morgen, De Standaard, Het Nieuwsblad/Het Volk, Het Laatste Nieuws, Het Belang van Limburg, Gazet van Antwerpen en de Financieel-Economische Tijd (nu: De Tijd), alsook het 19uur-journaal van VTM en VRT. Voor de analyse werd o.a. nagegaan welke onderwerpen in verband werden gebracht met etnische minderheden, of allochtonen regelmatig geïnterviewd werden, welke bevolkingsgroepen dominant waren, of er verschillen waren tussen de nieuwsmedia, in welke mate de berichtgeving in Vlaanderen verschilde van de berichtgeving in het buitenland, enzovoort. Het rapport is de eerste grootschalige kwantitatieve analyse van de berichtgeving over etnische minderheden, zowel in kranten als in het televisienieuws, in Vlaanderen. Mediawatch. Een handleiding / Trefmedia - Brussel: Trefmedia - Minderhedenforum – 9 p. – Vindplaats: ge 10 medi Media zijn belangrijke producenten van beeldvorming. Dit geldt bij uitstek voor de beeldvorming over etnische minderheden. Ongeveer 10% van de Vlaamse bevolking heeft elders roots, maar de media weerspiegelen die realiteit niet. Etnische minderheden komen te weinig aan bod, en als ze wel aan bod komen is het overwegend negatief en stereotiep. Negatieve beeldvorming vergroot maatschappelijke ongelijkheid, discriminatie en structureel racisme. Voor wie kritisch wil reageren op wat media brengen ontwikkelde het Minderhedenforum een eenvoudige handleiding die je kan helpen om systematisch aan mediawatch te doen. Iedereen die een tijdje een rubriek, krant of programma kritisch wil volgen, kan deze brochure als leidraad gebruiken. Aanbevelingen voor de berichtgeving over allochtonen / AVBB; Centrum voor Racismebestrijding. Brussel: Vlaamse Vereniging van Journalisten, 2006. - 6 p. URL http: //www.agjb.be/vvj/deontologie_allochtonen.php Vindplaats : ge 01 aanb Bevat aanbevelingen en een verklarende woordenlijst in verband met allochtonen. Analyse van de mediaberichtgeving over het Offerfeest / Uvin, Joanne Santermans, Mieke Brussel: Vlaams Minderhedencentrum vzw - november 2006 – 15 p. Vindplaats: ge 10 anal De media beïnvloeden de beeldvorming. In dit rapport onderzoeken we de beeldvorming in de berichtgeving over het Offerfeest. Welk beeld dragen de media uit als het gaat over het Offerfeest? De evolutie in de berichtgeving over de laatste 10 jaar wordt onder de loep genomen. Het verslag rondt af met conclusies en aanbevelingen
8
Media als middel tot racismebestrijding. Hoe maak ik zelf het verschil? Aanbevelingen voor de berichtgeving over etnisch culturele minderheden. / Staes, Lore, eindred Brussel: Kerkwerk Multicultureel Samenleven – 2006 – 34 p. Vindplaats: ge 10 medi Een handige brochure voor de (lokale) medewerkers van tijdschriften, parochiebladen en ledentijdschriften. Door concrete tips en aanbevelingen wordt aan artikelschrijvers en redacties getoond hoe ze hun berichtgeving over etnisch culturele minderheden kunnen analyseren en bijsturen. Een checklist helpt je om je eigen drukwerken door te lichten. Media and Migration. The Dialogue Series 6. / Breen, Michael Devereux, Eoin Haynes, Amanda Antwerpen: UCSIA - The Dialogue Series -2006- 53 p. Vindplaats: ge 10 dial Deze bundel van UCSIA bevat drie artikels over de beeldvorming van migranten, vluchtelingen en asielzoekers in de media. Het eerste artikel geeft de resultaten van een onderzoek naar de attitude van de Ierse autochtone bevolking tegenover migranten. Het tweede artikel behandelt de beeldvorming van de Ierse gedrukte media ten aanzien van vluchtelingen en asielzoekers. Het derde artikel poogt de oorzaken van de negatieve beeldvorming van asielzoekers en vluchtelingen in de media te achterhalen. De auteurs zijn onderzoekers van de universiteit van Limerick in Ierland. Allochtonen in de Antwerpse regionale pers. Een inhoudsanalytisch onderzoek over de berichtgeving en de beeldvorming van allochtonen. / Ronsmans, Sil - Antwerpen: Verbal Vision – 2004- 28 p. Vindplaats: ge 10 allo In dit onderzoek gaat men na wat er in de Antwerpse geschreven pers over etnische minderheden wordt geschreven, wanneer en op welke manier ze aan bod komen. Kleur Bekennen. Monitor Diversiteit 2004. De zichtbaarheid van mensen van andere origine op de Vlaamse televisie. / Lardon, Sven Doens, Erwin - Brussel: VRT -september 2004 – 80 p. Vindplaats: ge 02.4 kleu 'Kleur Bekennen' is het eerste grootschalige onderzoek van de VRT naar diversiteit. De VRT-studiedienst ging in 2004 na hoe en hoe vaak mensen van allochtone origine in beeld komen op alle grote Vlaamse tv-zenders. Ook de verhouding man-vrouw en jong-oud kwam aan bod. Dit resulteerde o.a. in een bundel interessante tips en aanbevelingen voor programmamakers en journalisten Van Janmaat tot Jahjah. 20 jaar Migranten & Media. / Coronel, Mercita - Amsterdam: De Balie – 2004 – 148 p. – ISBN: 90-6617-312-2 Vindplaats: ge 10 vanj De komst van grote groepen etnische minderheden in Nederland is een van de grootste maatschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen decennia. Dit boek probeert aan de hand van een aantal ijkmomenten de ontwikkeling te schetsen van de berichtgeving over deze etnische minderheden. Gedurende twintig jaar organiseerde het bureau Migranten & Media debatten, gastcolleges en trainingen over beeldvorming en berichtgeving in Nederland. De publicatie 'Van Janmaat tot Jahjah' geeft een impressie van deze periode, opgebouwd uit terugblikken aan de hand van betrokkenen, oude notulen, verslagen van bijeenkomsten en ander archiefmateriaal. Over rumoer in het journalistieke wereldje en uiteraard de gevoerde discussies over ethiek en journalistiek.
9
3. INTERCULTURELE COMMUNICATIE Cultures: From Observation to Understanding: A Workbook / Verluyten, S. Paul. - Leuven: Acco, 2007. 128 p. - ISBN 978 90 334 6455 3 Vindplaats : pa 8.10 cult De auteur is professor Intercultural Business Communication aan de Universiteit van Antwerpen. Het eerste deel van dit werkboek ('Observe and understand') bevat een aantal zwart-wit foto's van situaties die typisch zijn voor bepaalde culturen of waarin cultuurverschillen een rol spelen. Daarna worden een aantal artikels en gebeurtenissen aangehaald waarbij cultuurverschillen ethische dilemma's veroorzaken. Deel twee van het boek ('Intercultural incidents an vignettes') bevat geografisch gegroepeerde beschrijvingen van complexere interculturele situaties, incidenten en misverstanden. De correcte antwoorden, digitale kleurenversies van de foto's en een docentenhandleiding staan op de bijgaande cd-rom. Allemaal andersdenkenden: Omgaan met cultuurverschillen / Hofstede, Geert; Hofstede, Gert Jan. Amsterdam: Contact, 2005. - 431 p. - ISBN 90-254-2681-6 Vindplaats : ge 02.4 alle Mensen uit andere landen denken, voelen en handelen anders dan wij hier gewend zijn. Ook landgenoten uit een andere streek of een andere sociale klasse gedragen zich vaak anders dan wij. Dit boek gaat in de eerste plaats over nationale cultuurverschillen, die de achtergrond vormen van veel internationale misverstanden en conflicten. Volgens Hofstede worden deze verschillen in essentie bepaald door vijf dimensies: de manier van omgaan met ongelijkheid, de mate waarin mensen geïntegreerd zijn in groepen, het verschil in sociale rollen tussen mannen en vrouwen, de mate van tolerantie voor het onbekende en de bereidheid tot opofferingen op de korte termijn, ter wille van een beloning op de lange termijn. 'Allemaal andersdenkenden' levert op grond van deze inventarisatie een belangrijke bijdrage aan een betere verstandhouding tussen culturen, waar het gaat om samenwerking tussen politieke, non-profit- en commerciële organisaties. Communiceert uw organisatie met allochtonen? De resultaten van een marktverkenning bij 414 overheidsdiensten en particuliere non-profitorganisaties. / Tiggelovend, Ingrid - Antwerpen: Verbal Vision – 2004 – 56 p. Vindplaats: ge 01 comm Dit rapport beschrijft de resultaten van een digitale enquête bij VZW's en overheidsdiensten. De centrale vraag luidde: 'Communiceert uw organisatie met allochtonen?' Deze enquête werd door 414 organisaties uit heel Vlaanderen geheel of gedeeltelijk ingevuld. In dit onderzoek gaat het enkel over de kwaliteit van de communicatiemethoden en -strategieën van de non-profit naar anonieme allochtone doelgroepen. Intercultural Resource Pack: Intercultural communication resources for language teachers / Utley, Derek. - Cambridge: Cambridge University Press, 2004. - 111 p. - ISBN 9780521533409 : euro 50,45 Vindplaats : or 3.3.4 inte Interculturele vaardigheden zijn belangrijk voor een goede internationale communicatie. Dit bronnenboek wil bijdragen tot een beter begrip van interculturaliteit en tot de ontwikkeling van interculturele communicatieve vaardigheden via 50 verschillende opdrachten. Bij elke opdracht vindt de leerkracht uitgebreide informatie, met een beschrijving van de werkwijze en mogelijke resultaten, alsook suggesties voor aanvullende lectuur. Aan bod komen vragen als 'wat is cultuur?', 'Hoe vertel je anderen over je eigen cultuur?', 'Hoe praat je over de cultuur van de organisatie waarbij je werkt of studeert?' en andere belangrijke culturele onderwerpen. Het boek bevat ook algemene informatie over interculturele communicatie en aanbevolen lectuur. De wereld volgens Pinto: Gedragsgids voor het nieuwe Nederland / Pinto, David. - Uithoorn: Karakter Uitgevers B.V., 2004. - 247 p. - ISBN 90-6112-862-5 Vindplaats : ge 02.4 were Prof. David Pinto is hoofd van het Intercultureel Instituut (ICI). in dit boek wordt eerst kort de theorie van Pinto over interculturele communicatie besproken. Het grootste deel van het boek bestaat uit praktijkvoorbeelden die aangeven hoe misverstanden en conflicten tussen mensen met een verschillende culturele achtergrond ontstaan en hoe ze kunnen vermeden worden.
10
Diversiteit. Training rond interculturele communicatie en diversiteitsmanagement. Tien oefeningen Boukhriss Houssein, Brussel: Minsiterie van de Vlaamse Gemeenschap, Administratie Werkgelegenheid - 2002 - 49 p. Doelgr.: volwassenen Vindplaats: ge 14 dive Met deze brochure kunnen trainers, begeleiders en andere geïnteresseerden in het geven van opleidingen rond de thematiek van de interculturele communicatie en het diversiteitsbeleid, kennismaken met een tiental oefeningen. Sommige oefeningen hebben vooral als doel om te laten nadenken over verschillen en de waardering ervan. Andere leggen meer de klemtoon op de ontwikkeling van een aantal basisvaardigheden, en er is ook een rollenspel opgenomen om op een niet bedreigende manier concrete problemen op de werkvloer te leren aanpakken. Puzzelen [video en stellingenspel] / Provinciaal Integratiecentrum Oost-Vlaanderen PICO. - Leuven: ANM VIDEO, TV, Video en Multimedia, 2000. Vindplaats : ge 05.1 puzz / or 3.3.4 puzz Video voor scholen, jeugdwerkingen, jeugdverenigingen en jeugdraden over hoe allochtone twintigers zich voelen in onze maatschappij, met welke vragen zij leven. De video geeft een beeld van hun zoektocht en inspanningen om de verschillende levens- en cultuurelementen in elkaar te doen passen. Samen anders: Een cursus omgaan met culturen / Hammen-Poldermans, Riet. - Tilburg: PRISMA, 1998.119 p. Vindplaats : pa 8.10 same De cursus wil deelnemers helpen zicht te krijgen op de verschillende aspecten die de communicatie met andere mensen, ook die uit andere culturen, kunnen beïnvloeden. Daarnaast zullen de deelnemers door de in de cursus aangereikte vaardigheden en houdingsaspecten met mensen uit andere culturen kunnen communiceren. Uiteindelijk leidt de cursus tot de overtuiging dat elke communicatie intercultureel is. 4. INTERCULTUREEL LEREN De A is van Amalia, die is allochtoon: Een multiculti ABC / Kaldenbach, Hans. - Amsterdam: Prometeus, 2007. - 320 p. - ISBN 978-90-446-1036-9: euro 15,00 Vindplaats: ge 02.4 Aisv Dit multicultureel ABC bestaat uit minstens 299 korte, leesbare hoofdstukjes, geordend naar beginletter. Elk van de onderwerpen biedt iets extra's. U vindt interessante inzichten, gekke eye openers, verrassende feiten, waardevolle weetjes en onverwachte observaties. Dit ABC is de hedendaagse versie van het oude ABC dat begon met 'A is een aapje dat eet uit zijn poot'. Het beste van twee werelden: Ontmoetingen met nieuwe Nederlanders / Stienen, François. - Amsterdam: Nieuw Amsterdam, 2007. - 208 p. - ISBN 978-90-468-0319-6 Vindplaats: ge 02.4 best Bijna twee miljoen nieuwe Nederlanders leven in twee culturen: die van hun (voor-)ouders en de Nederlandse. Een geslaagde integratie, zo blijkt in de praktijk, staat of valt met een culturele kruisbestuiving tussen wat allochtonen van hun ouders meekrijgen en wat binnen de Nederlandse samenleving gangbaar is. De portretten in 'Het beste van twee werelden' zijn gebaseerd op uitgebreide gesprekken met acht nieuwe Nederlanders, afkomstig uit Iran, Ghana, Marokko, Suriname, China, Curaçao en Turkije. Hun relaas vormt een staalkaart van een grote groep die met succes tussen twee of meer culturen schakelt. Stuk voor stuk zijn het psychologische evenwichtskunstenaars die zich vaak wel, maar soms ook niet (meer) thuis voelen in Nederland. Veldslag: en andere herinneringen [roman] / Aynan, Asis. - Amsterdam/Antwerpen: Atlas, 2007. - 157 p. ISBN 978-90-450-0238-5: euro 17,50 Vindplaats: ge 02.4 veld De Nederlander van Marokkaanse afkomst Asis Aynan schrijft over zijn jeugd, de huidige Nederlandse samenleving en de wederwaardigheden van een Berberse jongen tussen twee culturen. Zijn confrontaties met
11
onder andere het consultatiebureau, de konijnenboer, de huisjesmelker en de shoarmagrillroom zijn vaak hilarisch, en geven altijd aanleiding tot mijmeringen over de zin van een dubbelzinnig bestaan. Intercultureel leren in het sociaal-cultureel volwassenenwerk / Bertels, Els. - Brussel: SoCiuS, 2006. - 71 p. : euro 0,00 Vindplaats : ge 02.4 inte SoCiuS startte eind 2004 de collegagroep 'Intercultureel leren' op. Doel was te bepalen wat intercultureel leren in het sociaal-cultureel volwassenenwerk zou kunnen zijn. Deze publicatie is het eindproduct van de collegagroep 'Intercultureel leren'. De term 'intercultureel' slaat hier op de uitwisseling tussen verschillende etnische culturen. Ghislain Verstraete (UGent) verzorgde de wetenschappelijke en theoretische inleiding. De praktijkervaringen van enkele organisaties werden bediscussieerd in de groep, en geanalyseerd en geduid door Stijn Suijs (K.U.Leuven). De publicatie bevat de resultaten van de collegagroep, aangevuld met de bevindingen uit het NILE-project. Niveau R. Werkbrochure / Jeugd & Vrede. - Mechelen: Jeugd & Vrede, 2005. - 42 p. Doelgr.: 9 - 18 / jongerenwerking Vindplaats : or 3.3.4 nive In deze handleiding vind je achtergrondinformatie over de verschillende testen, een verduidelijking van de doelstellingen, meer uitleg, een weergave van enkele testen, werkbladen, extra opdrachten en extra methodieken. Niveau R. cd-rom/ Jeugd & Vrede. - Mechelen: Jeugd & Vrede, 2005. - [s.p.]. Doelgr.: 9 / - 18 / jongerenwerking Vindplaats : or 3.3.4 nive Deze cd-rom neemt de intolerantie van de spelers op de korrel. Daarbij zijn de thema’s vooroordelen en conflicten nooit ver uit de buurt. Maar tegelijkertijd leert Niveau R dat louter tolerantie niet voldoende is. Respect, dat is het sleutelbegrip waar het allemaal om draait. Er zijn vier niveaus, telkens op maat gemaakt voor de doelgroepen 9 tot 13 jaar en 14 tot 18 jaar. Niveau 1 leert de speler meer over de betekenis van begrippen als tolerantie, discriminatie en racisme. In Niveau 2 krijgt de speler exact 300 seconden om zich doorheen 10 moeilijke meerkeuzevragen over verdraagzaamheid te worstelen. Op het einde van de test ontdekt de speler hoe intolerant hij zelf is. Op Niveau 3 legt de speler een interactieve weg af. Verdraagzaamheid, respect, vooroordelen en conflicten passeren de revue in filmpjes, strips en foto-opdrachten.Tot slot brengt Niveau 4 zes groepsopdrachten. Filmpjes en fotos zetten de groepjes op het verkeerde been en nodigen uit tot discussie. Trainen over diversiteit / Bos, Marten; Cense, Marianne. - Utrecht: TransAct, 2005. - 90 p. - ISBN 9789072127570 Vindplaats : ge 06.1 trai Dit handboek geeft trainers en docenten praktisch materiaal in handen om in een training van dienstverleners aandacht te besteden aan diversiteit. Materiaal om hun trainingen mee 'in te kleuren': om diversiteit als thematiek toe te voegen of als hoofdonderwerp in te zetten. Het boek bevat een theoretische uiteenzetting en een uitgebreide beschrijving van 20 werkvormen. Intercultural Learning: T-kit = L'apprentissage interculturel: T-kit / Martinelli, Silvio; Taylor, Mark, red. - Straatsburg: Council of Europe, 2003. - 107 p. - ISBN 92-871-5364-7 Vindplaats : or 3.3.2 t-kit Deze T-kit is een handboek met interactieve werkmethoden om activiteiten te doen met jongeren rondom intercultureel leren. Waarden- en Normenspel / Gerrickens, Peter; Verstege, Marijke; van Dun, Zjev. - 's-Hertogenbosch: Gerrickens trainingen & advies, 2003. Vindplaats: or 3.3.8 kwal De bedoeling van dit spel is u met anderen in gesprek te brengen over waarden en normen. De centrale vraag is: Wat vind ik belangrijk? Het spel bestaat uit 140 kleurrijke kaarten, verdeeld over drie groepen: Waarden; Thema's; Normen. Waarden - centrale vraag: Wat is voor mij als persoon of voor ons als organisatie richtinggevend voor ons handelen? Voorbeelden van waarden: rechtvaardigheid, integriteit, duurzaamheid en solidariteit; Thema's - geven terreinen weer waarop waarden concreet tot uitdrukking kunnen worden gebracht. Voorbeelden: leidinggeven, opvoeding, media en politiek; Normen - kernvraag hierbij: Welke gedragsregels zijn
12
gewenst of ongewenst in groepen? Voorbeelden van groepsnormen: 'je moet jezelf zien te redden' en 'je mag fouten maken'. Allemaal anders. Allemaal gelijk: Educatief pakket / VORMEN vzw. - Antwerpen: VORMEN vzw, 2001. 160 p. - ISBN 90-77058-03-6 Vindplaats : or 3.3.3 alle De auteurs, een multicultureel team van ervaren jeugdwerk-trainers, hebben getracht met dit pakket praktische en theoretische materialen ter beschikking te stellen van onderwijzers, trainers, jeugdwerkers en informele leerkrachten. Deel A geeft een algemeen overzicht van de huidige situatie in Europa en pleit voor de introductie van intercultureel onderwijs. Deel B bevat een beschrijving van de algemene methodologie en een reeks activiteiten die sterk de nadruk leggen op groepswerk en participatie. Men werkt hier vanuit de ervaring, onderzoekt nieuwe methoden en spoort jongeren aan tot actie. Persona (speldoos) met handleiding / 2 p., 77 portret-kaarten - 33 interactie-kaarten - Raman Ely, Centrum Informatieve spelen - Leuven, 1994 vindplaats: or 3.3.15 pers Dit spel heeft als thema 'interpersoonlijke relaties' en wil jongeren leren kijken door de ogen van anderen. Twee stapels kaarten dienen als leidraad om met deelnemers een gesprek op gang te brengen over de groep, jezelf en anderen uit je omgeving. De personages uit het kaartspel kunnen als spelmateriaal dienen maar ook de eigen groep kan het onderwerp zijn van evaluatie. De associatiekaarten brengen een gesprek snel op gang. 5. TOOLS & GOOD PRACTICES Make-up your mind: Beauty Case / Ploeg Diversiteit & Commissariaat Akabe. - Antwerpen: Scouts & Gidsen Vlaanderen, 2007. - [s.p.]. Doelgr.: 6 - 18 Vindplaats : or 3.3.4 make De Beauty Case is een speelse en praktische box om in groep discussie los te weken rond anderszijn en hoe ermee om te gaan. Alles begint bij simpelweg in de spiegel kijken. Wie zijn we als groep? Wat zijn onze interne verschillen, onze sterktes en onze uitdagingen? Hoe wil én kan onze groep omgaan met 'het andere', binnen en buiten onze werking? Schuif 1 prikkelt je om je eigen groep speels onder de loep te nemen. Schuif 2 helpt je groep een verhouding vinden tegenover diversiteit. Schuif 3 helpt je op weg voor acties met diverse nieuwe doelgroepen. Schuif 4 helpt je op weg voor acties rond kinderen met een handicap. Methodiekendag II: Kleurrijk talent in de spotlights / Yilmaz, Yasemin; Babazia, Nadia; Perneel, Judith. Brussel: SAMV, 2007. - 71 p.: euro 7,50 - URL: www.samv.be Vindplaats: ge 05.2 meth Voor mensen die met (allochtone) jongeren werken wil deze bundel een bron van inspiratie zijn. Naar aanleiding van haar jaarlijkse studiedag publiceerde het 'Steunpunt allochtone meisjes en vrouwen' deze methodiekenbundel met onder meer een eigen bijdrage, verschillende bijdragen van professionals en good practice-voorbeelden. Zelfscan interculturaliseren: Een eerste verkennende toepassing van het instrument binnen het jeugdwerk, de sport- en cultuursector: Rapport op basis van het onderzoek "Etnisch-culturele diversiteit in het jeugdwerk, in de sport- en cultuursector" door Najib Chakouh / Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media. - Brussel: Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media, 2007. - 23 p. Vindplaats : ge 02.4 zelf N.a.v. het actieplan interculturaliseren werd in opdracht van de Vlaamse minister van cultuur, jeugd, sport en media een kortlopende bevraging georganiseerd naar interculturaliteit binnen de sectoren cultuur, jeugdwerk en sport. Deze bevraging gebeurde a.d.h.v. de "zelfscan interculturaliteit". 171 organisaties pasten de zelfscan toe. Het onderzoek werd uitgevoerd door de Karel de Grote-Hogeschool Antwerpen. Het departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media verwerkte de resultaten tot dit rapport, dat indicaties en een aantal meer algemene trends aangeeft betreffende de mate van interculturaliteit binnen sport, cultuur en jeugdwerk en de perceptie daarvan.
13
Handige zelfscan interculturaliseren & uitvoerige en omvattende bevraging: Opvolgingsinstrumenten: Actieplan Interculturaliseren van, voor en door Cultuur, Jeugdwerk en Sport / Chakouh, Najib; Hellinckx, Leen. - Antwerpen: Karel de Grote-Hogeschool, Departement SAW, 2006. - 30 p. : euro 0,00 Vindplaats : ge 02.4 zelf In opdracht van het departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media ontwikkelde de Karel De Grote Hogeschool Antwerpen een zelfevaluatie-instrument 'interculturaliseren' voor cultuur-, jeugdwerk- en sportorganisaties. De opdracht kadert binnen het actieplan Interculturaliseren van minister Bert Anciaux. Met dit instrument kunnen organisaties, zelfstandig en op regelmatige basis, de eigen werking doorlichten voor wat betreft het aspect interculturaliteit. Het heeft als doel de discussie over het interculturaliseren van en in organisaties aan te wakkeren. MMMM... Methodieken en meer / Perneel, Judith; Babazia, Naida; Demaret, Rosheen, red. - Brussel: Steunpunt allochtone meisjes en vrouwen, 2005. - 40 + {14} p. : euro 7,50 Vindplaats : ge 05.2 mmmm Met deze Methodiekenbundel tracht men mee te werken aan de deskundigheidsopbouw van allerhande jeugdwerkers en hoopt men vooral een praktische bijdrage te kunnen leveren aan het bevorderen van een positieve identiteitsontwikkeling van allochtone jongeren, teneinde hun participatiekansen in de maatschappij te verbeteren. In het vaste deel van de bundel gaat men uitvoeriger in op volgende thema's: Islam en Relatievorming; Onderwijs; Nieuwkomers; Communicatie. Per thema vind je inhoudelijke achtergrondinformatie en begeleiderstips. De losse methodiekenfiches worden in de kaft van de brochure gebundeld. 6. DREMPELS NAAR PARTICIPATIE Beter samen?: Denk- en doepistes voor een toegankelijk jeugdwerk in Vlaanderen, Brussel en Wallonië / Pelleriaux, Koen, ed. - Leuven: Acco, 2005. - 226 p. - ISBN 90-334-5897-7 : euro 5,00 Vindplaats : ge 05.2 bete Een aantal jongeren in onze samenleving vindt erg moeilijk aansluiting bij het jeugdwerk. Het jeugdwerk vindt trouwens ook geen aansluiting bij hun leefwereld. Vooral leerlingen uit het beroepsonderwijs participeren minder aan het jeugdverenigingsleven dan leerlingen uit het algemeen vormend onderwijs. Zoals verwacht hebben ook jongeren uit etnisch-culturele minderheidsgroepen een kleinere kans op deze vorm van sociale participatie. Deze vaststelling bracht de Stichting P&V ertoe het meerjarenproject 'Beter samen? Jongeren voor toegankelijk jeugdwerk!' op de rails te zetten. Ter voorbereiding van het project werd op 10 december 2004 een studiedag georganiseerd, waar recent onderzoek uit België, Nederland en Frankrijk werd aangevuld met bevindingen uit de concrete jeugdwerkpraktijk. Er werd nagegaan welke jongeren uitgesloten worden van sociale participatie, hoe dit komt en of er ook iets aan te doen valt. In dit boek vindt u de neerslag van deze studiedag. De kleur van armoede: Armoede bij personen van buitenlandse afkomst / Van Robaeys, Bea; Vranken, Jan; Perrin, Nathalie ...[et al.]. - Leuven: Acco, 2007. - 138 p. - ISBN 978-90-334-6705-9: euro 21,50 Vindplaats: ge 01 kleu Personen van buitenlandse herkomst zijn achtergesteld op belangrijke domeinen zoals tewerkstelling, onderwijs en huisvesting. Betekent dit dat zij ook met een hoger armoederisico worden geconfronteerd? In dit boek gaan de auteurs na of er sprake is van een ongelijke spreiding van het armoederisico volgens herkomst en hoe die er uitziet in België. Vooral personen van Marokkaanse of Turkse herkomst blijken een zeer groot armoederisico te hebben: ongeveer de helft van hen is inkomensarm. Maar wat schuilt achter die cijfers? Meer inzicht in de specificiteit én gemeenschappelijkheid van armoedeprocessen en -situaties bij personen van Belgische herkomst en van buitenlandse herkomst is noodzakelijk. Dit boek biedt een eerste zicht op de ervaringen van arme personen van buitenlandse herkomst in België.
14
Drempels naar participatie in lokale verenigingen: Een onderzoek naar drempels die kansarmen ervaren bij deelname aan het reguliere verenigingsleven / Lievens, Pieter. - Geel: KHK, 2005. - 137 p. : euro 20,00 Vindplaats : ge 02.1 drem In september 2004 werd in opdracht van het OCMW van Mol een onderzoek gestart naar drempels die kansarmen ervaren bij deelname aan het reguliere Molse verenigingsleven, de moeilijkheden om volwaardig lid te worden en/of toe te treden tot het bestuur van een vereniging. Het onderzoek is een momentopname en toegepast op één gemeente, maar resulteert in een rapport met enkele concrete aandachtspunten voor het beleid, voor verenigingen en voor kansarmen die ook van toepassing kunnen zijn in andere gemeenten. Dit boek brengt in kaart welke moeilijkheden kansarmen ondervinden om volwaardig lid te worden of hun inbreng te doen in het bestuur van een vereniging. Tegelijk komen in het boek verenigingen aan het woord over de moeilijkheden die zij ondervinden bij het betrekken van kansengroepen. Daarnaast bevat deze publicatie tal van heldere beleidsaanbevelingen op lokaal niveau, formuleert het concrete suggesties voor verenigingen inzake toegankelijkheid, engagement van leden en het betrekken van jongeren. Het boek Het boek geeft ook aanbevelingen voor kansarmen bij deelname aan het verenigingsleven.
15
