1
ZELLIGES en BEJMATS 1. ALGEMENE PLAATSINGSVOORSCHRIFTEN
Onze technische nota’s zijn altijd belangrijker dan de voorschriften op de verpakking van de plaatsingsproducten. Wij accepteren geen klachten na de plaatsing. De plaatsing geldt als aanvaarding van de goederen. Het is dus belangrijk deze voorschriften te lezen en te respecteren. Het niet naleven van de specifieke voorschriften voor onze tegels wordt beschouwd als een zware fout, wat de weigering van de werken rechtvaardigt. De producten voor de voorbereiding van de ondergrond, het plaatsen, voegen, verzadigen en het onderhoud van onze tegels zijn meestal in voorraad. CONTROLEER DE CONFORMITEIT VAN DE TEGELS VÓÓR DE PLAATSING. CONTROLEER BIJ HET AANVATTEN VAN DE PLAATSINGSWERKEN EN TIJDENS DE WERKEN ZELF. Plaatsing rand tegen rand : onze tegels moeten bijna tegen elkaar geplaatst worden met een voeg van maximum 1mm. Plaatsing op een houten vloer : moet uitgevoerd worden door een ervaren vakman. De plaatsing van tegels op een houten vloer brengt steeds belangrijke risico’s mee (geldt voor eender welke tegel) om verschillende redenen : Een houten vloer kan onderhevig zijn aan doorbuigingen of vervormingen, in het bijzonder in het geval van overbelasting door een afwerking met tegels. Hout is gevoelig aan vocht, of het nu de vochtigheid van de omgeving is of die van de gebruikte mortellijm, en het zet uit, beweegt of vervormt onder invloed van vocht. Houten vloeren vertonen tal van voegen tussen planken en panelen die men moet neutraliseren om het breken en barsten te vermijden. Niettemin kan een ervaren vakman, indien aan de voorwaarden voldaan wordt, een aanvaardbare plaatsing realiseren door het fixeren of zwevend maken, vochtwerend maken, egaliseren en voegen van de ondergrond volgens de regels van de kunst door het plaatsen van de cementtegels met behulp van een heel flexibele mortellijm (OMNICEM PL85) in een voldoende dikke laag die de bewegingen en de fouten van de ondergrond opvangt. Plaatsing in een douchebak of douchecel : moet uitgevoerd worden door een ervaren vakman. Een douchebak kan betegeld worden met zelliges, op voorwaarde dat : De douchebak perfect waterdicht is. Deze waterdichtheid kan relatief gemakkelijk bekomen worden door de harde ondergrond eerst te impregneren met OMNIBIND TP (0,2 L/m²) en daarna een dikke laag OMNIBIND COAT (3kg/m²) aan te brengen. De gebruikte lijm zeer waterbestendig is (OMNICEM PL85). Er voldoende helling is naar de afloop en men er voor zorgt dat er geen water kan blijven staan waardoor er kalksporen op de tegels kunnen komen bij het opdrogen. De muren van de douchebak eveneens waterdicht worden gemaakt door eerst de ondergrond te impregneren met OMNIBIND TP (0,2 L/m²) en daarna een dikke laag OMNIBIND COAT (3kg/m²) aan te brengen. Een ervaren vakman kan eveneens een waterdichte plaatsing realiseren met behulp van andere technieken uitgevoerd volgens de regels van de kunst. Plaatsing op houten wanden of gipskartonpanelen (Gyproc, Placoplatre) : moet uitgevoerd worden door een ervaren vakman. Stevigheid van de ondergrond nakijken. Impregneren van de ondergrond : door middel van OMNIBIND TP (0,2 L/m²). Risico op contact met water of vocht : waterdicht maken door middel van een dikke laag OMNIBIND COAT (3kg/m²) Plaatsing op vloerverwarming : moet uitgevoerd worden door een ervaren vakman. Bij een verwarmde vloer die voortdurend onderhevig is aan spanningen door het uitzetten of krimpen als gevolg van belangrijke temperatuurverschillen die de ondergrond kan ondergaan, is het noodzakelijk de tegels dubbel te verlijmen met een laag van minstens 3 mm dik van een heel flexibele mortellijm (OMNICEM PL85). Het risico van scheurtjes en barstjes is natuurlijk groter en de plaatsing van uitzettingsvoegen moet goed bestudeerd worden door een ervaren vakman.
2 2. NOODZAKELIJKE PLAATSINGSVOORSCHRIFTEN PLAATSING RAND TEGEN RAND : Onze tegels moeten bijna tegen elkaar geplaatst worden met een voeg van max. 1mm. Door het onregelmatige karakter van de zelliges kan het zijn dat op sommige plaatsen de voegen iets breder zijn. DUBBELE VERLIJMING EN GELIJKLEGGEN VAN DE TEGELS ten opzichte van elkaar. De dubbele verlijming maakt het mogelijk dat de zelliges zo goed mogelijk gelijk gelegd worden zodat het vrijkomen van de scherpe randen vermeden wordt. GEBRUIK EEN ZEER VLOEIBARE VOEGMORTEL, nooit een pasta. Dit is nodig voor het vullen van de smalle voegen. De tegels moeten bovendien zeer zorgvuldig schoongemaakt worden met water waaraan een beetje afwasmiddel of zeep zonder chloor of zuur is toegevoegd, na het voegen en voor het boenen. 3. GEBRUIK Traditionele Marokkaanse tegels vooral toegepast als wandtegel in natuurlijk of geëmailleerd terracotta. Geschikt voor vloeren die minder intensief belopen worden : badkamers, alkoven, nissen … De zelliges “voor de vloer” zijn dikker. Ze zijn dus steviger voor de plaatsing op een vloer. De glazuurlaag van geëmailleerde tegels blijft echter een fragiele afwerking. Ondanks de traditie die wil dat men de schoenen uittrekt aan de ingang en men op blote voeten verdergaat, is het glazuur in de oude Marokkaanse paleizen vaak erg afgesleten en wordt het terracotta zichtbaar. De glazuurlaag van de zelliges voor de vloer is vaak rustieker dan bij de op maat gekapte wandtegels, omdat ze bestemd zijn voor de vloer en slijten waarbij soms schilfertjes kunnen afspringen. De wandtegels daarentegen worden gekapt uit een tegel van 12x12cm in kleinere afmetingen of mozaïeken. De delen waar de glazuurlaag fouten vertonen, komen bij het afval terecht. De gekapte wandtegels 10x10cm vertonen dus normaal gezien minder fouten dan dezelfde maat in dikkere vloertegels die niet worden gekapt uit grotere tegels. Het hangt in ieder geval af van uw smaak en tolerantie of u deze kleine onregelmatigheden kan appreciëren. Sommigen houden net van het “gepatineerde” of “oude” uitzicht wanneer de glazuurlaag van de vloer verdwijnt op plaatsen waar veel gelopen wordt. 4. BIJZONDERHEDEN - De productiemethode van de zelliges impliceert dat er soms grote kleurverschillen kunnen zijn in éénzelfde doos of verschillende dozen. Wij raden dus aan om tijdens de plaatsing de tegels willekeurig uit de verschillende dozen te nemen om te vermijden dat er zones ontstaan die te sterk verschillen in kleur. - Er zullen ook altijd kleine foutjes zijn die afzonderlijk kunnen storen maar die bijdragen tot het genuanceerde uitzicht van het geheel. Er is dus geen reden om de zelliges te sorteren en enkel de “perfecte” exemplaren te gebruiken. Gezien het artisanale karakter van de productie moet men zelfs tot 5% grotere fouten (stukjes van de randen of barstjes van meer dan 0,5cm²) tolereren die ze ongeschikt maken voor plaatsing in zijn geheel. Er zal niettemin zeer weinig verlies zijn als men deze tegels gebruikt voor het versnijden van stukken voor de randen. In feite worden onze zelliges van bij het begin al aan een strenge selectie onderworpen, en men mag niet uit het oog verliezen dat het tegenstrijdig zou zijn een artisanale tegel te willen …die perfect uniform moet zijn. - Tegenwoordig hebben tegelzetters de gewoonte om tegels te plaatsen met een brede voeg. Maar dat is niet altijd zo geweest: vanaf de Delftse tegels, via de vloertegels die men al in de huizen aantreft sinds de 2e helft van de XIXe eeuw, tot de afgeschuinde metrotegels, zijn de voegen zeer smal of zelfs haarfijn. Het zou echt jammer zijn de zelliges op een andere manier te plaatsen want daar zijn ze niet voor gemaakt. Een bredere voeg verstoort de confrontatie van hun oneindige kleurnuances. Een tegelzetter die gewoon is om perfect identieke industriële tegels te plaatsen, zal aanvankelijk raar opkijken bij de onregelmatigheden van de zelliges, maar hij zal bij de plaatsing geen enkel bijzonder probleem ondervinden.
3 5. GELIJMDE PLAATSING VAN DE ZELLIGES. Wij raden de plaatsing van de zelliges aan op een goed vlakke ondergrond, met flexibele witte lijmmortel of met een soepele witte lijmpasta : dubbele verlijming die een laag van minimum 3mm vormt na de plaatsing. Wij raden aan om eerst de ondergrond de impregneren met OMNIBIND TP (0,2 liter/m²) en daarna de poederlijm OMNICEM PL85 (5 kg/m²) te gebruiken. Voor het betegelen van een douchebak, muren van een douche of bad, rondom het bad, wastafels of gootstenen, vloeren en aansluitboorden muur-vloer van kleine badkamers, keukenwerkbladen, en alle oppervlakken die in direct contact komen met water, is het noodzakelijk ervoor te zorgen dat de ondergrond absoluut waterdicht is, zeker als deze gevoelig is voor water zoals hout of pleisterwerk. Impregneer eerst met OMNIBIND TP en breng daarna met een brede borstel een dikke laag waterdichte pasta OMNIBIND COAT (3 kg / m²) aan. OPGELET: geen enkele lijm noch voegcement is volledig waterdicht, zelfs wanneer het opschrift dit vermeldt. •
De hoeveelheid lijm op de ondergrond en aan de achterkant van de zelliges zodanig doseren dat de zelliges ten opzichte van elkaar gelijk gelegd kunnen worden.
•
DE ZELLIGES NAGENOEG TEGEN ELKAAR PLAATSEN, MET EEN MINIMALE VOEG
(MAXIMUM 1 MM), ZONDER ZICH ZORGEN TE MAKEN OVER DE REGELMAAT EN DE UITLIJNING VAN DE VOEGEN .
•
Wij beschouwen een bredere voeg als een ernstige fout wat de weigering van de werken rechtvaardigt, behalve als de klant bredere voegen verkiest.
•
De tegels langsheen een gespannen draad plaatsen en ze ten opzichte van elkaar zodanig schikken dat de randen elkaar zoveel mogelijk raken en er geen enkele scherpe rand vrijkomt. Er kunnen inderdaad dikteverschillen bij zelliges voorkomen van +/- 1,5mm en ze zijn nooit perfect vlak. Zorgen dat het volledig oppervlak van de zelliges in contact staat met de lijm of lijmmortel (zoniet kan de tegel die niet volledig door de lijm ondersteund wordt in de hoeken barsten).
• •
6. OPVOEGEN VAN DE GEËMAILLEERDE ZELLIGES. -
Het opvoegen kan plaatsvinden 2 of 3 dagen na de plaatsing met lijmmortel OMNICEM PL85. Een zeer waterbestendige voegmortel gebruiken voor fijne grijze voegen. Wij bevelen OMNIFILL 100WD aan (0,3 kg/m²). NET VOOR HET OPVOEGEN, DE VOEGEN VERZADIGEN MET WATER. Dit is noodzakelijk voor het opvullen van de smalle voegen.
-
Een zeer vloeibare voegmortel gebruiken en vervolgens de randen van de voegen afvegen met een vochtige spons. Deze handeling meerdere malen herhalen tot de voegen volledig gevuld zijn. Bij natuurlijke, niet-geëmailleerde zelliges een voegmortel gebruiken die weinig toeslagstoffen bevat. Onmiddellijk schoonmaken met water en dweil of spons, de resterende fouten zo snel mogelijk verwijderen.
7. SPECIFIEKE BEHANDELING VAN DE « NATUURLIJKE » NIET-GEËMAILLEERDE ZELLIGES Opvoegen Voor het opvoegen van natuurlijke niet-geëmailleerde zelliges moet men een voegmortel gebruiken die weinig toeslagstoffen bevat. Wij bevelen OMNIFILL 102 aan (0,3 kg/m²), een waterbestendige voegmortel voor smalle voegen. Zeer vloeibaar te gebruiken, hecht zich weinig vast aan het oppervlak van de zelliges als dit verzadigd is met water voor het opvoegen. Net voor het opvoegen, HET OPPERVLAK EN DE VOEGEN VERZADIGEN met water, dit is noodzakelijk voor het vullen van de smalle voegen en om te vermijden dat de voegmortel in het lichtporeuze oppervlak dringt en dat er een cementsluier, die onzichtbaar is wanneer het oppervlak nog nat is, opdroogt en het oppervlak een dof uitzicht geeft.
4 GEBRUIK EEN ZEER VLOEIBARE VOEGMORTEL, nooit een pasta. Heel snel opvoegen, in kleine oppervlakken tegelijk, en onmiddellijk schoonmaken met water waaraan afwasmiddel is toegevoegd. Indien er cementsluier achterblijft op de ongeglazuurde zelliges kan deze gemakkelijk verwijderd worden door voorzichtig met een spons met een klein beetje zoutzuur opgelost in water (10% zoutzuur in 90% water) over het oppervlak te strijken. Het zuur tast enkel het cement aan en niet het terracotta. Let er wel op om niet te veel zuur te gebruiken, dit zou de cementvoegen kunnen aantasten. Draag handschoenen en een veiligheidsbril. Indien het voegen zorgvuldig uitgevoerd is volgens de hieronder vermelde voorschriften, is het gebruik van zoutzuur niet nodig. De tegels nooit machinaal schuren. Het boenen of oliën van de tegels voor het opvoegen om cementsluier te voorkomen, is niet aanbevolen. Dit kan leiden tot de vorming van een soort van cementmastiek doordat de voegcement reageert met de olie of boenwas die net is aangebracht. Deze mastiek reageert minder goed als er daarna met een zuur product gereinigd zou worden. Het reinigen met een zuur product wordt afgeraden bij cementtegels. Het zuur tast naast de eventuele cementsluier ook het oppervlak van de tegel aan. Poriënvullen Natuurlijke niet-geëmailleerde zelliges zijn matte en heel poreuze terracottategels. Vlekken worden gemakkelijk geabsorbeerd. Het is dus noodzakelijk de tegels te behandelen met een poriënvuller. Reinig de tegels grondig met water en een huishoudelijk detergent voor de poriënvulling (elke vlek of sluier van voegcement die op dit moment niet wordt verwijderd, kan zichtbaar blijven tot de volgende grondige schoonmaakbeurt). Gebruik een harde borstel of schuursponsje (Scotch-Brite). Een echt efficiënte poriënvulling kan ALLEEN UITGEVOERD WORDEN WANNEER DE TEGELS PERFECT DROOG ZIJN. Zoniet kan de boenwas niet voldoende in het tegeloppervlak dringen. Poriënvullen met een witte halfzachte boenwas : aanbrengen met een vod in twee zeer fijne lagen, wacht enkele uren voor het aanbrengen van de tweede laag, nadien opboenen met een propere en droge lap (voor grote oppervlakken kan een boenmachine gebruikt worden). Laat dan een druppel water vallen op het tegeloppervlak. Als het water er als een druppel blijft opliggen zonder een donker spoor van vocht achter te laten, zijn de tegels beschermd. Als dat niet het geval is, aarzel dan niet om een derde zeer fijne laag boenwas aan te brengen en opnieuw goed te boenen. Wij raden onze BOENWAS EMERY & Cie aan voor het poriënvullen, een traditionele, ongekleurde, halfzachte was op basis van carnauba- en bijenwas met terpentijn. Ze is ook geschikt voor hout en parket, natuursteen en marmer. Breng 2 lagen aan voor een eerste poriënvulling (50g/m²). 8. GEWOON ONDERHOUD Het onderhoud van de geëmailleerde zelliges vereist geen enkele bijzondere voorzorg. Gebruik daarentegen voor de natuurlijke, niet-geëmailleerde zelliges een vette zeep voor vloeren in natuursteen of terracotta. Eventueel geregeld boenen. Opboenen voor een glanzend uitzicht. Reinigen met water na het boenen voor een gesatineerd effect.
5 9. PRODUCTEN : ZELLIGES PRIMER - IMPREGNEERMIDDELEN Omschrijving OMNIBIND TP : noodzakelijke primer. (droog in 12u). Lichtgroene vloeistof op basis van synthetische harsen in waterige oplossing. Verhoogt de kleefkracht van OMNIBIND COAT of OMNICEM PL85 op elke ondergrond. Noodzakelijk op twijfelachtige ondergrond of elke ondergrond in pleisterwerk. Aanbrengen met een brede borstel. OMNIBIND COAT : voor perfect waterdichte ondergrond. (droog in 12u). Witte waterbestendige pasta, blijvend elastisch op basis van latex in waterige oplossing. Noodzakelijk voor het waterbestendig maken van : douchebodem, muren van douches en baden, rondom de badkuip, gootstenen en wastafels, vloeren en aansluitboorden muur-vloer van kleine badkamers, keukenwerkbladen en alle oppervlakken die in direct contact komen met water. Eerst impregeneren met OMNIBIND TP en daarna OMNIBIND COAT aanbrengen in een dikke laag met een brede borstel. Om zeker te zijn van een goede waterdichtheid moet de laag ongeveer 2 mm dik zijn. Twee of meer lagen aanbrengen indien nodig. OPGELET : de ondergrond moet absoluut waterdicht zijn, zeker als deze gevoelig is voor water zoals hout of pleisterwerk. Geen enkele lijm noch voegcement is volledig waterbestendig, zelfs wanneer het voorschrift dit vermeldt. Als het verbruik minder dan 3kg/m² bedraagt, kan de waterdichtheid onvoldoende zijn.
Verbruik
Inhoud 1 liter
0,2 l / m² 3 liter
5 kg
3 kg / m² 16 kg
LIJM Omschrijving POEDERLIJM : OMNICEM PL 85 : zeer flexibel. Witte cementmortel in poedervorm op basis van cement en synthetische stoffen. Zeer flexibel en waterbestendig voor elke ondergrond (op vloerverwarming, op oude vloeren en op panelen). Voor binnen en buiten. De ondergrond eerst impregneren met OMNIBIND TP. Aanbrengen met een kam van 8 tot 10 mm. 2 tot 3 dagen wachten voor het opvoegen.
Verbruik
Inhoud 5 kg
5 kg / m² 25 kg
VOEGSEL Omschrijving OMNIFILL 102 : waterbestendige voegmortel voor dunne grijze voegen. Zeer vloeibaar te gebruiken, hecht weinig aan het oppervlak van de natuurlijke zelliges als deze verzadigd zijn met water voor het opvoegen. Laat waterdamp van de muren door. Is ook geschikt voor geëmailleerde zelliges die weinig in contact komen met vocht. OMNIFILL 100WD : zeer waterbestendig – voor geëmailleerde zelliges. Waterbestendige voegmortel voor dunne grijze voegen. Niet geschikt voor natuurlijke zelliges : hecht aan het oppervlak. Aanbevolen voor vochtige ruimtes zoals keukens en badkamers.
Verbruik
Inhoud
0,3 kg / m²
5 kg
0,3 kg / m²
5 kg
Verbruik
Inhoud
PORIENVULLEN EN ONDERHOUD Omschrijving BOENWAS EMERY & Cie : voor natuurlijke zelliges Traditionele, ongekleurde boenwas, halfzacht, op basis van carnauba- en bijenwas verdund met terpentijn. Gemakkelijk aan te brengen met een droge doek op kleine oppervlakken. Ook geschikt voor hout en parket, natuursteen en marmer. Aanbrengen in 2 lagen (50g/m²) voor een eerste poriënvulling. Na het poriënvullen regelmatig schoonmaken met een vette vloerzeep. De boenwas regelmatig gebruiken om de kleuren op te frissen en de tegels te beschermen.
1 kg 100g / m²
www.emeryetcie.com BRUSSEL - Koolmijnenkaai 78 - 1080 Brussel - Tel : 02 513 58 92 - Fax : 02 513 39 70 ANTWERPEN – Reyndersstraat 20 - 2000 Antwerpen - Tel. 03 231 30 84 - Fax: 03 234 38 26 PARIS - 18, passage de la Main d’Or - 75011 Paris – Tel: 01 44 87 02 02 – Fax: 01 44 87 02 22
5 kg
