069

LASSEN-CONSTRUCTIE DERDE GRAAD BSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS september 2006 LICAP – BRUSSEL D/2006/0279/069

LASSEN-CONSTRUCTIE DERDE GRAAD BSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP – BRUSSEL D/2006/0279/069 (vervangt het leerplan D/2003/0279/065 met ingang van september 2006) ISBN 978-90-6858-708-1

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel

Inhoud Lessentabel ........................................................................................................................5 1

Inleiding .................................................................................................................7

2

Studierichtingsprofiel ...........................................................................................8

2.1

2.7 2.8 2.9

Situering van de studierichting Lassen-constructie bso in het logisch bso-curriculum van het studiegebied Mechanica-elektriciteit.................................................................................8 Instroom en beginsituatie ................................................................................................................9 Factoren die de keuze voor deze studierichting kunnen beïnvloeden........................................9 Persoonlijkheidsvereisten..............................................................................................................10 Sancties van de studies en uitstroom...........................................................................................10 Profilering van de studierichting Lassen-constructie bso t.o.v. aanverwante studierichtingen in de 3de graad van het studiegebied Mechanica-elektriciteit ...................................................11 Algemene doelstellingen ................................................................................................................12 De geïntegreerde proef ...................................................................................................................12 Welzijn op het werk en het behalen van een VCA-attest.............................................................13

3

Algemene pedagogisch-didactische wenken ...................................................14

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Inleiding............................................................................................................................................14 Geïntegreerd werken.......................................................................................................................14 Projectmatig werken .......................................................................................................................15 Het gebruik van Informatie- en Communicatie Technologie (ICT).............................................17 De aanpak van schetsen en tekenen.............................................................................................17

2.2 2.3 2.4 2.5 2.6

4

Evaluatie ..............................................................................................................18

4.1 4.2 4.3 4.4

Wat en waarom evalueren?............................................................................................................18 Wanneer evalueren? .......................................................................................................................18 Hoe evalueren?................................................................................................................................18 Hoe rapporteren? ............................................................................................................................19

5

Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken.................................................................................................................20

5.1

Bij het uitvoeren volgens opgelegde criteria rekening houden met de elementen van de organisatie van een constructiebedrijf .........................................................................................20 Van uit te voeren lasconstructies, uitvoeringstekeningen lezen en maken .............................27 De kenmerken van de te gebruiken materialen – die een impact hebben op het uitvoeren van constructie(s) en het bewerken van constructieonderdelen – met eigen woorden toelichten .........................................................................................................................30 Plaatbewerkingen volgens opgelegde criteria uitvoeren............................................................34 Aan te brengen stabiliteitsvoorzieningen in te lassen constructie(s) en -onderdelen herkennen ........................................................................................................................................37 De elektrische voorzieningen in machines, hulpmiddelen, gereedschappen en lasprocédés herkennen ..................................................................................................................40 Volgens verstrekte richtlijnen en ter beschikking gestelde uitvoeringsplannen de te lassen constructies en onderdelen voorbereiden .......................................................................41 Een geschikt lasproces en lastoestel kiezen ...............................................................................45 Volgens opgelegde criteria lassen leggen ...................................................................................49 De uitgevoerde constructies en -onderdelen en het eigen werk evalueren..............................50

5.2 5.3

5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10

3de graad bso Lassen-constructies

3 D/2006/0279/069

5.11

In een staalconstructiebedrijf met de bedrijfscultuur kennismaken, afspraken met de bedrijfsleiders naleven, constructie- en laswerkzaamheden in team uitvoeren ......................51

6

Minimale materiële vereisten .............................................................................52

6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6

Infrastructuur...................................................................................................................................52 Algemene uitrusting........................................................................................................................53 Individueel per leerling ...................................................................................................................53 Gemeenschappelijk klein gerief ....................................................................................................53 Gemeenschappelijke materialen ...................................................................................................54 Gemeenschappelijke machines.....................................................................................................54

7

Bibliografie ..........................................................................................................55

8

Nuttige adressen .................................................................................................57

4 D/2006/0279/069

3de graad bso Lassen-constructie

Lessentabel Pedagogische vakbenaming

uren/week

Minimum-maximum

30-36

30-36

Godsdienst

2

2

AV Godsdienst

Lichamelijke opvoeding

2

2

AV Lichamelijke opvoeding

Maatschappelijke vorming

0/2

0/2

AV Maatschappelijke vorming

Nederlands

0/2

0/2

AV Nederlands

Project algemene vakken

4/0

4/0

Realisaties lasconstructies

22-24

22-24

Administratieve vakbenaming

AV Project algemene vakken 1

16-18 16-18

6-8

6-8

PV Praktijk of PV/TV Stage Lassen-constructie/ Elektromechanica/Elektriciteit/ Mechanica TV Lassen-constructie/ Elektromechanica/ Elektriciteit/Mechanica

Realisaties alu-lasconstructies

0-2

0-2

PV Praktijk Lassen-constructie/ Elektromechanica/ Elektriciteit/Mechanica

Realisaties kunststoflasconstructies

0-2

0-2

PV Praktijk Lassen-constructie/ Elektromechanica/Elektriciteit/ Mechanica

Voor deze vakken werd het leerplan in deze brochure opgenomen.

1

Stage enkel in het 2de leerjaar: minimum 2 uur, maximum 6 uur.


5 D/2006/0279/069

1

Inleiding

Volgende impulsen liggen aan de basis van het vernieuwen van het leerplan: • • • • • • • • •

vernieuwde pedagogisch didactische inzichten op het vlak van geïntegreerd werken, het bewaken van de diverse leerlijnen en de concrete realisatie hiervan via projecten; de nood om de snel evoluerende technologieën te kunnen implementeren; de vraag van zowel de onderwijsverstrekkers als van de werkgevers en werknemers om het onderwijsaanbod en het opleidingsaanbod zo transparant mogelijk te maken; de vraag van het VEV naar een zo breed mogelijke polyvalente vorming; de verticale samenhang bewaken op de geëxpliciteerd vernieuwde visies in de leerplannen van de basisopties, de beroepenvelden en de studierichting Basismechanica bso; de mogelijkheden om vakoverschrijdende thema’s te integreren; de stijgende aandacht voor veiligheid, gezondheid, hygiëne, milieu en ergonomie; de uitgebrachte lascertificeringen volgens de ‘European Welding Federation’. de mogelijkheden die het geïntegreerd gebruik van ICT biedt zowel inhoudelijk als pedagogisch-didactisch.


7 D/2006/0279/069

2

Studierichtingsprofiel

2.1

Situering van de studierichting Lassen-constructie bso in het logisch bsocurriculum van het studiegebied Mechanica-elektriciteit

Eerste graad

Tweede graad bso

Derde graad bso

Derde graad bso

Studiegebied

2de leerjaar

1ste en 2de leerjaar

1ste en 2de leerjaar

3de leerjaar

3de graad

Elektriciteit (7uur)

Elektrische installaties


Industriële elektriciteit

Computergestuurde

Werktuigmachines

Mechanica-elektriciteit

werktuigmachines

Matrijzenbouw

Industrieel onderhoud

Lassenconstructie

Fotolassen

Pijpfitten-lassen-monteren

Kunststofverwerking

Composietverwerking

Metaal (7 uur) Auto-elektriciteit

Basismechanica Nijverheid (14 uur)

Bedrijfsvoertuigen Auto Auto

Diesel- en LPG-motoren

Scheeps- en havenwerk

Carrosserie

Carrosserie en spuitwerk

Vrachtwagenchauffeur

Bijzonder transport

Verwarmingsinstallaties

Non-ferro metalen dakbedekkingen

Koelinstallties Elektriciteit (7uur)

8 D/2006/0279/069

Koeling

sanitaire installaties

en warmte

Centrale verwarming en

Koeltechnische installaties



De plaats van de 3de graad Lassen-constructie bso wordt in bovenstaand curriculumschema aangegeven. Dit schema – dat van links naar rechts wordt gelezen – geeft een aantal studierichtingen weer in een aantal studiegebieden van de tweede en de derde graad. Het studiegebied Mechanica-elektriciteit start vanaf de tweede graad. De studiegebieden Auto en Koeling en warmte starten pas vanaf de derde graad. Uit het schema blijkt dat de studierichting Lassen-constructie bso: •

naadloos aansluit op de studierichting Basismechanica bso in de 2de graad;

•

en een uitstekende voorbereiding is voor een aantal specialisatiejaren binnen het studiegebied Mechanicaelektriciteit zoals: Fotolassen bso, Pijpfitten-lassen-monteren bso en Industrieel onderhoud bso.

2.2

Instroom en beginsituatie

Zoals hierboven reeds vermeld, is de logische vooropleiding de studierichting Basismechanica bso. De meeste leerlingen komen dan ook uit deze studierichting. Heel wat leerlingen komen ook uit de 2de graad Mechanische technieken tso, hetzij na het behalen van een Battest, hetzij na heroriëntering. Indien deze leerlingen over voldoende motorische competenties beschikken, een inspanning willen leveren om hun praktische vaardigheden te ontwikkelen en voldoende interesse hebben voor het uitvoeren van gelaste constructies hebben ze kans op slagen. Instroom vanuit andere studierichtingen is eerder zeldzaam. Leerlingen die pas in de 3de graad het Beroepssecundair Onderwijs aanvangen, hebben nood aan een speciale opvang. Het merendeel van de leerlingen kwam dus al in min of meerdere mate in contact met praktische vaardigheden die nodig zijn bij te lassen constructies en constructieonderdelen. De studierichting bouwt bijgevolg vooral verder op de inzichten, vaardigheden en attitudes verworven in de tweede graad: • •

2.3

vormgeven door het bewerken van plaat- en profielmateriaal, lassen en solderen; vormgeven door het monteren en demonteren van constructieonderdelen.

Factoren die de keuze voor deze studierichting kunnen beïnvloeden

Bepaalde lichamelijke en fysische gebreken kunnen een belemmerende factor zijn voor het uitoefenen van één of meerdere beroepen waarop deze studierichting voorbereidt. Een gepaste oriëntering en begeleiding is dan ook ten zeerste aangewezen, enerzijds omdat ze invloed hebben op de slaagkansen van de leerlingen en anderzijds omdat ze de uitoefening van heel wat beroepen bemoeilijken. In heel wat beroepen – waarop deze studierichting voorbereidt – gelden bepaalde beroepsdrempels. • • • • • • • •

lichamelijke letsels die de normale fysieke inspanning – eigen aan de diverse beroepen – beletten of bemoeilijken; handicaps die het normaal motorisch functioneren – eigen aan het uitoefenen van diverse beroepen – bemoeilijken; gewrichts- en rugaandoeningen; beperkt gezichtsvermogen; aandoeningen aan de luchtwegen; producteczeem, contacteczeem en allergieën; kleurenblindheid; hoogtevrees, in de mate dat ze het werken op stellingen bemoeilijkt of onmogelijk maakt.


9 D/2006/0279/069

2.4

Persoonlijkheidsvereisten

Vele beroepen stellen ook heel wat eisen op persoonlijkheidsvlak. Leerlingen van de studierichting Lassen – constructie bso bezitten deze reeds in bepaalde mate of geven in ieder geval blijk dat ze deze willen ontwikkelen. • • • • • •

2.5

Interesse voor één of meerdere aansluitende beroepen. Blijk geven van voldoende verantwoordelijkheidszin. Voldoende flexibel zijn en bereid zijn in diverse omstandigheden te functioneren. Aandacht hebben voor aspecten die het welzijn op het werk bevorderen. Uitvoeringsgericht kunnen communiceren. Bereid zijn zich aan te passen aan de arbeidsomstandigheden.

Sancties van de studies en uitstroom

Door het slagen in de studierichting Lassen-constructie krijgt de leerling een studiegetuigschrift van het 2de leerjaar van de 3de graad bso. Zoals reeds vermeld, biedt de studierichting Lassen-constructie ook een uitstekende voorbereiding voor een aantal specialisatiejaren binnen het studiegebied Mechanica-elektriciteit zoals: Fotolassen bso, Pijpfitten-lassenmonteren bso, Industrieel onderhoud en Metaal- en kunststofschrijnwerk bso. In deze specialisatiejaren kunnen de leerlingen ook een diploma van secundair onderwijs behalen, en indien door de school aangeboden, het attest van bedrijfsbeheer. Door het profiel van de studierichting heeft de leerling een polyvalente vorming gekregen voor het uitvoeren van gelaste constructies. Heel wat functies kunnen dan ook worden uitgeoefend binnen de mechanische constructiebedrijven. De mogelijkheid om heel wat lascertificaten te behalen ligt dan ook in het verlengde van deze opleiding.

10 D/2006/0279/069


2.6

Profilering van de studierichting Lassen-constructie bso t.o.v. aanverwante studierichtingen in de 3de graad van het studiegebied Mechanica-elektriciteit

In onderstaande tabel wordt de eigenheid van een aantal aanverwante (elektro)mechanische studierichtingen in de 3de graad van het studiegebied Mechanica-elektriciteit verduidelijkt. Eigenheid Studieobject

Studierichting

•

Elektromechanica tso

•

•

• Mechanische vormgevingstechnieken tso

•

•

• Lassen-constructie bso

•

•


De studie van varianten van een uitgevoerd project Drie- en tweedimensionaal communiceren om het concept van productrealisaties te analyseren. Conceptuele kenmerken van productrealisaties uit de sector elektromechanica analyseren. De impact van de kenmerken van realisaties uit de sector elektromechanica op de uitvoering duiden. De studie van een uit te voeren project Drie- en tweedimensionaal communiceren om het concept van mechanische constructies te begrijpen en de uitvoering voor te bereiden, Om de gevraagde kwaliteitscriteria te bereiken de noodzakelijke uitvoeringsrichtlijnen formuleren, De realisatie voorbereiden, opvolgen en bijsturen.

Het uitvoeren van een project Communiceren om de realisatie uit te voeren. De kenmerken van het concept begrijpen en voorzieningen treffen om uit te voeren. Onder leiding de realisatie uitvoeren volgens opgelegde kwaliteitscriteria.

Schematische voorstelling vormingscomponenten

uitvoeren 25%

concept 75%

50% uitvoeren

concept 50%

concept 25%

uitvoeren 75%

11 D/2006/0279/069

2.7

Algemene doelstellingen

De studierichting Lassen-constructie bso heeft een dubbele doelstelling. •

De startkwalificatie te verwerven om het beroep van lasser-constructeur te kunnen uitoefenen. Dit houdt in dat hij/zij verantwoordelijkheid kan opnemen voor het eigen werk en onder begeleiding – na een korte in service-training in het bedrijf – te lassen constructies kan vormgeven.

•

Voldoende competenties verwerven om zich te kunnen vervolmaken via vervolgopleidingen die op deze studierichting aansluiten. Inzonderheid kan dit in de specialisatiejaren Fotolassen bso en Pijpfitten-lassen-monteren bso; de talrijke (bedrijfs-)vervolgopleidingen waarbij heel wat lascertificaten kunnen worden behaald.

Concreet betekent dit dat leerlingen die de studierichting succesvol beëindigen kunnen: •

Bij het uitvoeren volgens opgelegde criteria rekening houden met de elementen van de organisatie van een constructiebedrijf: −

de lasser-constructeur in het constructiebedrijf;

−

planning werkzaamheden;

−

veiligheid, gezondheid, hygiëne en milieu;

−

kostprijs.

•

Van uit te voeren lasconstructies, uitvoeringstekeningen lezen en maken.

•

De kenmerken van de te gebruiken materialen toelichten.

•

Plaatbewerkingen volgens opgelegde criteria uitvoeren.

•

Aan te brengen stabiliteitsvoorzieningen in te lassen constructie(s) en -onderdelen herkennen.

•

De elektrische voorzieningen in machines, hulpmiddelen, gereedschappen en lasprocédés herkennen.

•

Volgens verstrekte richtlijnen en ter beschikking gestelde uitvoeringsplannen de lasconstructies voorbereiden.

•

Een geschikt lasproces en lastoestel kiezen.

•

Volgens opgelegde criteria lassen leggen.

•

De uitgevoerde constructies en -onderdelen en het eigen werk evalueren.

•

In een staalconstructiebedrijf met de bedrijfscultuur kennismaken, afspraken naleven, constructie- en laswerkzaamheden uitvoeren.

2.8

De geïntegreerde proef

De geïntegreerde proef vormt een belangrijk onderwerp van het 2de leerjaar. Deze proef is enerzijds bedoeld als onderdeel van evaluatie, maar maakt anderzijds ook deel uit van de vorming, de opleiding. Voor de concretisering van de geïntegreerde proef verwijzen we naar: •

de omzendbrief van 25 juni 1999 punt 8 “Evaluatie en bekrachtiging van de studies”,

•

naar het algemene kader in verband met de geïntegreerde proef van het VVKSO,

•

naar het vademecum in verband met de geïntegreerde proef specifieke invulling “studiegebied Mechanicaelektricteit”, studierichting Lassen-constructie bso.

12 D/2006/0279/069


2.9

Welzijn op het werk en het behalen van een VCA-attest

In het kader van de certificatie VCA2000/03 moet elke werknemer een opleiding basisveiligheid volgen. De verplichte opleiding is gebaseerd op de plicht om te voorzien in informatie en vorming, zoals bepaald wordt in het K.B. van 27 maart 1998 over het welzijnsbeleid tegenover werknemers. Deze vorming komt overeen met vraag 4.2 van VCA2000/03. Dit is dus een verplichte vraag om het VCA-certificaat te behalen, namelijk: “Zijn alle operationele medewerkers (langer dan 3 maanden in dienst) in het bezit van een VCA-erkend diploma, certificaat of attest dat niet ouder is dan 10 jaar (gerekend vanaf de examendatum)?” In dit leerplan werden de betreffende doelstellingen en inhouden opgenomen. Voor de modaliteiten om het attest te behalen, verwijzen we naar de bevoegde organisaties en instanties.


13 D/2006/0279/069

3

Algemene pedagogisch-didactische wenken

3.1

Inleiding

Dit leerplan wil hoofdzakelijk een leidraad zijn. De erin opgenomen doelstellingen en leerinhouden zijn een referentiekader waarmee het lerarenteam vrij kan omgaan. Het is zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop deze doelstellingen en leerinhouden door de leerlingen kunnen worden verworven. De gekozen pedagogischdidactische methode is dus niet zonder belang. De in dit leerplan opgenomen pedagogisch-didactische wenken zijn dan ook bedoeld als suggesties, als tips. Het leerplan op zichzelf mag in geen geval een excuus zijn om niet naar de noden van de maatschappij en de verwachtingen van de leerlingen te luisteren. Daarom is het noodzakelijk dat er voldoende aandacht blijft bestaan voor opvoeding, voor ontplooiingskansen van elke individuele leerling, voor geloofsovertuiging… De geboden vorming leunt sterk aan op wat typisch en attractief is voor een lasser-constructeur. De samenhang tussen hetgeen in de klas gebeurt en in de realiteit van het arbeidsproces in het bedrijfsleven is duidelijk. Het gegeven onderwijs is dus levensecht. Leerlingen moeten immers beroepsfiere en vakbekwame mensen kunnen worden. Het is belangrijk dat leerlingen tijdens hun leerproces zo dikwijls mogelijk succes beleven. Zij moeten dan ook voldoende worden gewaardeerd voor het gepresteerde werk. Gebruik ook zoveel mogelijk werkvormen. Combineer voortdurend de theorie en de praktijk. Doe steeds een beroep op denken en doen. Vermijd langdurige opdrachten met steeds terugkomende vaardigheden. Hou de momenten van theorie kort maar herhaal veelvuldig. Schenk voldoende aandacht aan het werken in team.

3.2

Geïntegreerd werken

Het geïntegreerd werken biedt onmiskenbaar een aantal pedagogisch-didactische voordelen. Deze worden hieronder in het kort besproken. Just in time learning Het geïntegreerd werken biedt de kans om de ogenblikken, waar aandacht wordt gevergd voor theorie, te plaatsen daar waar de kans op effect het grootst is. Bijvoorbeeld op het ogenblik waar de leerling de opdracht krijgt om iets uit te voeren en de vraag stelt: “Ik moet dat nu uitvoeren, maar hoe moet dat nu en waarom?” De theorie wordt dus zoveel mogelijk gegeven in directe aansluiting met de praktijk. Krachtige leeromgeving De klemtoon dient gelegd op zinvol leren. Het leren moet voor de leerlingen de moeite waard zijn. Het ideale zou zijn dat zo realistisch mogelijk wordt gewerkt, zo dicht mogelijk aanleunend bij de beroepsrealiteit. Het “geïntegreerd werken” wordt nog leerkrachtiger en boeiender door met de klasgroep simultaan aan verschillende projecten te werken. Men kan kijken en vergelijken, van elkaar leren. Het leerproces van de leerling staat centraal De didactiek vertrekt niet van kennisoverdracht, maar van het verwerven van kennis door zelfwerkzaamheid. Het leerproces van de leerling staat centraal. Door het geven van opdrachten en uitdagingen stimuleert de leraar het leerproces van de leerling. De rol van de leraar is dus duidelijk deze van opdrachtgever, coach, begeleider. Het blijft uiteraard de opdracht om kennis en vaardigheden over te dragen, maar dan in de filosofie van: “liever dat de leerling het vraagt”, dan dat “de leraar het ongevraagd aanbiedt”.

14 D/2006/0279/069


Werken in team Het opzetten van grotere projecten, waar meerdere leerlingen samen aan werken, is de pedagogische aanpak bij uitstek om het werken in team aan te leren. Interdisciplinaire probleemsituaties Het geïntegreerd werken vereist het gebruik van kennis en vaardigheden uit diverse domeinen (schetsen, diverse uitvoeringstechnieken, praktijk, PAV, ICT, …). Deze domeinen (vakken) vormen een samenhangend geheel. Daar er geen splitsing in vakken is, gebeurt de integratie van kennis en vaardigheden uit diverse disciplines automatisch. De leraar – beter het lerarenteam – dient echter wel te zorgen voor een goed evenwicht tussen theorie en praktijk. De de jaarplanning is hier bepalend. Een grote uitdaging is het bewaken van diverse leerlijnen. Herhaling en terugkoppeling Door telkens met nieuwe projecten te werken, waarin aspecten uit vorige voorkomen, is er voortdurend herhaling en terugkoppeling mogelijk. Voor een doelgroep – bso – is dit, vanuit pedagogisch-didactisch standpunt, een groot pluspunt.

3.3

Projectmatig werken

Een mogelijkheid om integratie te bevorderen is het werken met projecten. In de context van dit leerplan verstaan we onder project: “Op inzichtelijke wijze de te lassen constructies praktisch realiseren, individueel en/of in team, deels onder begeleiding, deels zelfstandig”. Binnen een project komen zowel kennis vaardigheden en attitudes aan bod. Ook is er voortdurend aandacht voor evaluatie en bijsturing: •

Kennis: begrippen en inzichten om een opgedragen taak inzichtelijk te kunnen uitvoeren. Dit betekent eenvoudig gezegd: het denken voor het doen, voorkennis en voorbereiding.

•

Vaardigheden: elementen nodig om de uitvoering te realiseren.

•

Evaluatie: slaat zowel op het proces als op het product met als bedoeling om de eigen kennis en vaardigheden bij te sturen en aldus te komen tot kwaliteitsverbetering.

•

Onder attitude wordt verstaan: resultaatsgerichtheid, initiatief nemen, kostenbewustzijn, doorzetting, klantgerichtheid, kwaliteitszorg, werkmethodiek, discipline, interesse, sociale houding, …

Elk project biedt een nieuwe kans op succesbeleving. De leerling heeft dus niet alleen kans op succesbeleving op het einde van een semester, op het einde van een leerjaar maar na elk nieuw project. Dit houdt dus in dat er permanent wordt geëvalueerd. De eindevaluatie baseert zich dan op een portfolio van gerealiseerde en geëvalueerde doelstellingen.


15 D/2006/0279/069

Elke project dient in min of mindere mate te verlopen volgens het technologisch proces. Onderstaande flowchart licht dit proces toe.

Opdrachtbeschrijving vanuit een reële behoefte en formuleren van de kwaliteitseisen

Opdoen van relevante voorkennis en verzamelen van de nodige gegevens

Bijsturen

evaluatie OK

Voorbereiding, planning, organisatie

Bijsturen

evaluatie OK

Uitvoeren, realiseren

Bijsturen

evaluatie OK

Einde project

16 D/2006/0279/069


3.4

Het gebruik van Informatie- en Communicatie Technologie (ICT)

Het is evident dat van de mogelijkheden die de computer, op het didactisch vlak biedt, optimaal gebruik moet worden gemaakt. Typische mogelijkheden die op dit leerplan betrekking hebben zijn: • • • • •

het opzoeken van onder meer: kenmerken van materialen, gereedschappen en uitvoeringstechnieken via Internet, cd-rom’s, …; het gebruik van educatieve programma’s in verband met het lezen van tekeningen, ruimtelijk voorstellingsen waarnemingsvermogen; eenvoudige rekenbladen of geprogrammeerde formulieren om de kostprijs te berekenen; programma’s ter ondersteuning van zelfevaluatie; eenvoudige software om op een actieve manier kennis en inzichten te verwerken.

Er dient opgemerkt dat de programma’s die men aanwendt dermate gebruiksvriendelijk zijn dat de klemtoon ligt op de te verwerven leerplandoelstellingen en zeker niet op de beheersing van één of ander softwarepakket.

De aanpak van schetsen2 en tekenen3

3.5

Schetsen en tekenen geen doel op zich Het is absoluut niet de bedoeling dat de leerlingen zelf volledige plannen leren tekenen. Ze moeten de voorgelegde plannen kunnen lezen en interpreteren om ze correct uit te voeren. Dit wil niet zeggen dat er niet getekend/geschetst mag worden, doch het maken van tekeningen situeert zich eerder op het vlak van communiceren in verband met de uitvoering of het aanbrengen van uitvoeringsgerichte aanvullingen. Daar er zoveel als mogelijk projectmatig wordt gewerkt staat het schetsen en het tekenen steeds in relatie met het praktisch werk. Het schetsen en het tekenen mag dus geen eigen leven gaan leiden los van de theoretische inzichten en de praktische uitvoering.

2

3

Leerplannen van het VVKSO zijn het werk van leerplancommissies, waarin begeleiders, leraren en eventueel externe deskundigen samenwerken. Op het voorliggende leerplan kunt u als leraar ook reageren en uw opmerkingen, zowel positief als negatief, aan de leerplancommissie meedelen via e-mail ([email protected]) of per brief (Dienst Leerplannen VVKSO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel). Vergeet niet te vermelden over welk leerplan u schrijft: vak, studierichting, graad, licapnummer. Langs dezelfde weg kan u zich ook aanmelden om lid te worden van een leerplancommissie. In beide gevallen zal de Dienst Leerplannen zo snel mogelijk op uw schrijven reageren.

Onder een ‘schets’ verstaan we een voorstelling die in hoofdlijnen het onderwerp (vormgeving, werkingsprincipe, uitvoeringsmethode, …) toelicht. Onder een ‘technische tekening’ verstaan we de voorstelling van een uit te voeren of uitgevoerde constructie waarop alle afmetingen, materiaalaanduidingen, uitvoeringsvoorschriften, … éénduidig en op schaal worden weergegeven.


17 D/2006/0279/069

4

Evaluatie

4.1

Wat en waarom evalueren?

Evalueren is geen doel op zich. Het maakt deel uit van het didactisch proces. Via allerlei vormen van evalueren krijgen de leerlingen en de leraar informatie over de bereikte en de niet-bereikte leerdoelen. Zowel het proces als het product worden geëvalueerd. De klemtoon ligt daarbij uiteraard op het proces want de hoofdbedoeling van het evalueren is bijsturen, remediëren. Bij het evalueren wordt aandacht besteed aan: • • •

cognitieve vaardigheden (kennen, begrijpen, inzien, toepassen ...), psychomotorische vaardigheden (nadoen, oog-hand-coördinatie, ritme, snelheid, nauwkeurigheid, beheersen), attitudes (doorzetting, efficiëntie, sociale gerichtheid, …).

Cognitieve elementen worden alleen getoetst in de context van de projecten en de realisaties, in directe relatie tot wat wordt of zal worden uitgevoerd. De einddoelstelling is dat de leerling door zelfevaluatie zijn eigen handelen leert bijsturen om te komen tot kwaliteitsverbetering.

4.2

Wanneer evalueren?

Het lerend bezig zijn van de leerlingen en de vorderingen die ze daarbij maken worden permanent beoordeeld en geëvalueerd. De evaluatie gebeurt bij elke stap die ze zetten bij de realisatie van een product. Hun technisch en technologisch kennen en kunnen wordt permanent getoetst. Daarbij kunnen de leerlingen ook nog periodiek aan de hand van goed gekozen en duidelijk omschreven opdrachten bewijzen dat ze bepaalde vaardigheden en ondersteunende kennis verworven hebben. Evalueren helpt ook het onderwijsproces sturen. Daarom wordt het evalueren doorgedreven geïntegreerd in dat onderwijsproces. Evaluatie is geen afzonderlijke activiteit en is meer een leermoment dan een beoordelingsmoment. Daardoor worden het leerproces van de leerling en de instructie van de leraar geoptimaliseerd. Bovendien moet aan een aantal doelstellingen, dat voortdurend in de praktijk moet worden toegepast, elke les worden gewerkt. Zij kunnen niet het voorwerp zijn van een eenmalige of sporadische evaluatie. Dit is bijvoorbeeld zo voor het begrijpen en toepassen van de algemene en de machinegebonden veiligheidsvoorschriften of voor de attitude van zorg en respect voor materiaal. In deze visie kunnen ‘klassieke examens’ voor deze vakken op het niveau van de tweede graad bso overbodig worden. Ze onderbreken alleen maar een natuurlijk en logisch leerproces en geven geen meerwaarde.

4.3

Hoe evalueren?

Toetsen van cognitieve elementen via schriftelijke opdrachten als ‘Verklaar ...’, ‘Omschrijf ...’, ‘Leg uit met je eigen woorden ...’ brengen heel veel bso-leerlingen, ook al kennen ze het antwoord, niet tot een goed einde. Ze leveren dus heel vaak een foutieve beoordeling van de leerling op. Andere vormen van schriftelijke evaluatie zijn wel bruikbaar:

18 D/2006/0279/069


• • • •

•

meerkeuzevragen; aanvullen van een tekening of schema (geen loutere invuloefening!); opdrachten als ‘verbind de samenhorende elementen met een pijl’, ‘plaats in de juiste volgorde’ ...; vooraf klaargemaakte tabellen of controlelijsten kunnen door de leerlingen individueel of in groep ingevuld worden en als basis dienen voor de evaluatie - mogelijke inhouden daarbij zijn: de opgemeten hoeveelheden, de te bestellen materialen, de beschrijving van de werkvolgorde, de geraamde en de werkelijke tijdsduur, de toegepaste veiligheidsvoorzieningen; het kunnen lezen van een werktekening kan men evalueren door bijvoorbeeld het nodige aantal te bestellen materialen te laten berekenen.

Voor wat betreft het ‘kunnen’ is het vooral ook de bedoeling dat de leerling zijn eigen werk leert beoordelen, dus aan zelfevaluatie doet. Het zelf kunnen deelnemen aan de evaluatie werkt stimulerend en motiverend voor de leerling. Bij iedere opdracht wordt duidelijk op voorhand opgegeven welke items zullen worden geëvalueerd en hoe de beoordeling zal worden opgevat.

4.4

Hoe rapporteren?

De rapportering gebeurt niet louter via een cijferrapport. De vorderingen van de leerling en vooral de tips voor remediëren worden in een eenvoudige en directe taal omschreven. Een soort portfolio of dossier bijhouden van de gerealiseerde projecten (eventueel geïllustreerd met foto’s van de gerealiseerde projecten) kan een middel zijn om de succesbeleving te bevorderen.


19 D/2006/0279/069

5

Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken

UITBREIDING Afhankelijk van de specifieke mogelijkheden en afspraken in de school kunnen de basisdoelstellingen en -inhouden worden uitgebreid. De mogelijke uitbreidingsdoelstellingen en –inhouden zijn aangegeven met (Ub), (Ua) of (Uk), de betekenis hiervan is als volgt: (Ub): uitbreiding die onmiddellijk aansluit bij de basisdoelstellingen en leerinhouden ‘Realisaties lasconstructies’; (Ua): doelstellingen en inhouden voor ‘Realisaties alu-lasconstructies’, indien door de school aangeboden in het complementaire gedeelte; (Uk): doelstellingen en inhouden voor ‘Realisaties kunststoflasconstructies’, indien door de school aangeboden in het complementaire gedeelte. Voor een leerplandoelstelling (U…) zijn alle eraan gekoppelde leerinhouden eveneens als (U…) te beschouwen. Soms komt het voor dat voor een bepaalde basisleerplandoelstelling één of meerdere overeenkomstige leerinhouden als (U…) zijn aangegeven.

5.1

Bij het uitvoeren volgens opgelegde criteria rekening houden met de elementen van de organisatie van een constructiebedrijf

LEERPLANDOELSTELLINGEN

LEERINHOUDEN

De lasser- constructeur in het constructiebedrijf 1

Via opdrachten info verwerven over de taken en verantwoordelijkheden van de leden van het ‘lassen-constructieteam’.

Het constructieteam •

Opdrachtgever, klant

•

Nascholingsverantwoordelijke

•

Werkplaatsverantwoordelijke

•

Lasser-monteur

•

Projectverantwoordelijke

•

Bouwplaatsverantwoordelijke

•

Werkplaatsverantwoordelijke

•

Veiligheidsverantwoordelijke

Eigenheid taken Organigram Eigenheid verantwoordelijkheden Aansprakelijkheid Oplevering 2

Via opdrachten info verwerven over de eigenheid van de diverse constructiebedrijven.

Eigenheid diverse constructiebedrijven •

Gespecialiseerd −

20 D/2006/0279/069

Aluminium, roestvast


3

4

Via opdrachten info verwerven over de constructiebedrijven in de Belgische economie.

Info verwerven over de tewerkstellings- en nascholingsmogelijkheden van een lasser-monteur.

−

Bouwconstructies, machinebouw, silo’s

−

Stukwerk, standaard

•

Vestiging: lokaal, regionaal

•

Productengamma

•

Onderhoud – herstelling

•

Personeelsbezetting

•

Innovatie

•

Marketing

Constructiebedrijven in België •

Diensten

•

Tewerkstelling

•

Vestiging

•

Zakencijfers

Beroepen in de constructiebedrijven Nascholingsmogelijkheden •

Volwassenenonderwijs

•

Sectorale opleidingen: INOM, VCL

•

Certificeringen: EWF, ISO

•

VDAB

•

Bedrijfsopleidingen

Tewerkstellingsmogelijkheden

5

Info verwerven over het statuut van werknemer.

•

Aard

•

Soort contract

•

Interimarbeid

•

Federaties

•

Beroepsorganisaties

Werknemersstatuut •

Rechten

•

Plichten

•

Arbeidsovereenkomsten

•

Sociale zekerheid

DIDACTISCHE WENKEN •

Voor cijfers in verband met het belang van de sector kan contact opgenomen worden met de overkoepelende sectororganisaties.

•

Bedrijfsbezoeken en relaties met bedrijven kunnen het mogelijk maken heel wat van deze doelstellingen praktisch te ondersteunen door bedrijfsvoorbeelden.

•

In het kader van de doelstelling levenslang leren kan er een bezoek worden gebracht aan een school met een 3de leerjaar van de derde graad Fotolassen en ook aan een opleidingscentrum uit de buurt dat met opleidingen lassen bezig is.


21 D/2006/0279/069

•

Om leerlingen wegwijs te maken in de problematiek van de arbeidsovereenkomsten kan beroep worden gedaan op een deskundige uit een bedrijf of werknemersorganisatie.


LEERINHOUDEN

Planning werkzaamheden 6

Van een opgemaakte netwerkplanning de belangrijkste factoren herkennen.

Parameters die de planning beïnvloeden •

Aanvang werkzaamheden

•

Einde werkzaamheden

•

Algemene werkbeschrijving

•

Kritieke pad (Ub)

•

Speling (Ub)

Opbouw Voorstelling op een balkendiagram (Ganttkaart) Netwerkplanning Afgeleide planningen Personeelsplanning Aankoop- en leveringsplanning 7

In een totale opdracht de persoonlijke taak her- Totale opdracht kennen. • omschrijving •

taakverdeling

Persoonlijke taak •

materiaal

•

machines en gereedschappen

•

personeel

Het verband tussen een persoonlijke taak en de totale werkopdracht 8

9

De criteria voor de samenstelling van een ploeg herkennen.

Bij uitvoering van taken de tijdsduur registreren.

Criteria •

Personeelskwalificaties

•

Hoeveelheid werk

•

Totale tijdsduur

•

Aard van het werk; routine, specifiek

•

Relatie tussen de werkzaamheden

•

Tijdsduur per bewerking

Registratie •

Werkkaarten

•

Computer

•

Planningbord

Bepaling tijdsduur (Ub)

10

Bij een gemaakte planning de belangrijkste criteria

22 D/2006/0279/069

•

Aard van het werk

•

Ervaring

Tijdschalen


van een tijdschaal herkennen.

11

12

13

De kenmerken van een netwerkplanning en van een planning met een tijdschaal met eigen woorden uitleggen en hun relatie aangeven. (Ub)

De wijze waarop het magazijn in de school is georganiseerd met eigen woorden uitleggen.

Eigen werkzaamheden plannen en organiseren.

•

Kalenderdagen

•

Werkdagen

•

Verloven

•

Lang- en kortlopende werkzaamheden

Soorten planning •

Netwerkplanning

•

Met een tijdschaal

•

Relatie van de soorten planning met elkaar

De magazijnorganisatie in de school •

Inrichting

•

Voorraadbeheer

•

Administratie

•

Bestellingen

•

Leveringen

•

Afspraken

Eigen werkzaamheden •

Planning

•

Organisatie

•

Inrichting eigen werkplek


Probeer aan de hand van sprekende voorbeelden de leerlingen te laten inzien dat het team met een bepaalde planningsmethode antwoord moet geven op de vraag: 'wie', 'wat' gaat doen, 'hoe', 'wanneer' en 'voor hoeveel'.

•

Licht voldoende toe dat bij de aanvang van het project niet alle parameters in detail gekend zijn, maar duidelijker worden naargelang de vorderingen van de werkzaamheden. Het is dus belangrijk dat in de beginfase de parameters zo goed mogelijk worden omschreven en bij opvolging zo goed mogelijk wordt ingespeeld op onverwachte gebeurtenissen.

•

Geef sprekende voorbeelden van optimale ploegsamenstellingen.

•

Toon duidelijk aan dat een netwerkplanning voornamelijk 'de combinatie van de bewerkingen' duidelijk maakt en dat een planning met een tijdschaal voornamelijk 'de uitvoeringstijd' benadrukt.

•

Zowel korte termijn (per dag, per week) als lange termijnplanningen aan de hand van praktisch voorbeelden toelichten.

•

Geef voldoende praktische tips hoe bewerkingen in de tijd kunnen worden verschoven. Geef daarbij ook aan dat men het aantal ploegen en de ploegsamenstelling kan wijzigen.

•

Bespreek diverse Gantt-kaarten van uitgevoerde en zelf uit te voeren werken.

•

Stel gegevens ter beschikking van werkelijke uitvoeringstijden en laat leerlingen deze noteren van de werkzaamheden die ze zelf uitvoeren. Toon de invloed ervan aan op de voorziene planning en licht de bijsturingsmogelijkheden voldoende toe.

•

Geef voorbeelden van de wijze waarop afgeleide planningen kunnen worden gemaakt. Bespreek in team de afgeleide planningen van de eigen werkzaamheden.

•

Licht de mogelijkheid toe van een eenvoudig planningsprogramma, waar zowel een netwerkplanning, een Gantt-kaart en afgeleide planningen automatisch worden gegenereerd.


23 D/2006/0279/069

•

Toon, aan de hand van beeldend materiaal uit de praktijk, het belang aan van de plaats van het materieel en het materiaal bij een werkplaatsinrichting. Leg ook het verband tussen een goed ingerichte werkplek, het rendement, de netheid en het opruimen na de werktijd.

•

Bestudeer bij bedrijfsbezoeken de inrichting van de werkplaats en van het bedrijf. Laat eventueel bedrijfsdeskundigen een les in de school mee ondersteunen.


LEERINHOUDEN

Veiligheid, gezondheid, hygiëne en milieu 14

In functie van het behalen van het VCA B-attest, de voorschriften i.v.m. basisveiligheid kennen.

Basisveiligheid – VCA B-attest

15

In een bedrijfsbeleid de diverse preventie- en welzijnsaspecten herkennen.

Preventie en welzijnsaspecten •

Veiligheid

•

Gezondheid

•

Hygiëne

•

Milieu

•

Psychosociale aspecten van de arbeid

•

Verfraaiing van de werkplaatsen

•

Ergonomie

•

Pesten en seksuele intimiteiten

Interne dienst Externe dienst Comité voor preventie en bescherming op het werk Preventieadviseur(s) Veiligheidsfilosofie

16

De voorschriften in verband met basisveiligheid naleven.

•

Ongevallen uitsluiten

•

Ongevallen voorkomen

•

Ongevallen tot een minimum beperken

Aandachtspunten •

Mogelijke risico’s en ongevallen

•

Gevaarlijke producten

•

Brand en ontploffingsgevaar

•

Werken in besloten ruimten

•

Gereedschap en machines

•

Struikelen, uitglijden en vallen

•

Elektrocutiegevaar

•

Werken in koelruimtes

•

Toolboxmetingen (Ub)

Signalisatie Te treffen maatregelen

24 D/2006/0279/069


Werkvergunningen 17

De collectieve veiligheidsvoorzieningen herkennen Collectieve beschermingsmiddelen en volgens de verstrekte richtlijnen handelen.

18

Persoonlijke beschermingsmiddelen volgens verstrekte richtlijnen gebruiken.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

19

Gevaarlijke situaties herkennen, melden en volgens verstrekte richtlijnen handelen.

Gevaarlijke situaties eigen aan de werkplek

20

De werking en veiligheidsvoorschriften van de te gebruiken machines, gereedschappen koel- en hulpmiddelen toelichten.

Machine-, gereedschaps- en hulpmiddelen Machine-instructiekaart Machine-veiligheidsinstructies Instructiekaarten Koelmiddelen

21

De elementaire voorzieningen van een EHBO-kit EHBO-kit kennen.

22

De nodige maatregelen die men bij een ongeval mag en kan treffen kennen.

EHBO

23

De verstrekte richtlijnen op het vlak van milieu naleven.

Milieuvoorschriften

24

Maatregelen nemen om op een milieuvriendelijke wijze te werken.

•

Afvalvoorkoming en –verwerking

•

Reinigings- en poetsproducten

•

Afzuiging van dampen

•

Ventileren van werkruimtes

Duurzaam construeren Duurzaam materiaalgebruik Recyclage Milieuvoorschriften i.v.m. koelmiddelen

25

Producten en materialen volgens afspraak en voorschriften verhandelen, bewerken, verwerken, sorteren en opslaan.

Kenmerken van producten en materialen Verhandelen, bewerken, verwerken Sorteren Opslaan

26

De ergonomische voorzieningen bij een werkpost herkennen, bij het werken een ergonomische werkhouding aannemen.

•

Oliën

•

Koelmiddelen: HFK’s ....

•

Koudedragers

Aangepaste voorzieningen Ergonomische werkhouding Lasten tillen, dragen, hijsen

27

De gevaren voor personen en omgeving toelichten.


Elektrisch •

Kortsluiting

25 D/2006/0279/069

•

Overbelasting

•

Brandgevaar

•

Koelmiddelen

•

Geventileerde ruimten

•

Verbranding van koelmiddelen


Wijs op de overeenkomsten tussen de in de school na te leven afspraken en deze die in het bedrijfsleven gelden.

•

Bij de doelstelling over de persoonlijke veiligheidsvoorschriften verwijzen sommige leerinhouden naar het te behalen VCA B-attest. Vermits heel wat van onze leerlingen tewerkgesteld worden in aannemingsbedrijven waar een zo’n certificering wordt gevraagd, is het zinvol hier voldoende aandacht aan te schenken.

•

Besteed bijzondere aandacht aan voorschriften in verband met preventie, persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen, hygiëne en milieu. Let er op dat elke leerling alvorens aan het werk te gaan aan een machine voldoende geïnstrueerd is over het werken ermee en de gevaren die ermee gepaard gaan. Zie toe op het noteren ervan in de agenda. Heb oog voor eventuele afwezigen.

•

Verwijs naar de impact op het milieu bij de winning, productie, verwerking gebruik en verwerking na gebruik van materialen.


LEERINHOUDEN

Kostprijs 28

In een kostprijsberekening de bepalende factoren Loonkost herkennen • Reisuren Materiaalkost •

Gereedschaps- en machinekost

•

Aanvaardingsplicht

Energiekost 29

Van zelf uit te voeren werkzaamheden info verza- Dagrapporten melen met betrekking tot de kostprijs. Administratieve formulieren

30

Een dagrapport, administratieve formulieren invul- Kostprijsbepaling len. Hoeveelheden materialen Onderaannemingskost Hoeveelheid gepresteerde uren Aantal manuren

31

Het verschil tussen de patronale loonkost en het Uurloon nettoloon duiden. Brutoloon Patronale sociale lasten Eigen sociale lasten Loonkost patronaal Belastingen Nettoloon

26 D/2006/0279/069


32

Een gedetailleerde factuur toelichten met het oog Gedetailleerde samenstelling van de factuur op communicatie met de klant. • Garantieafhandeling op kosten van de fabriek •

Vaste prijzen voor werkzaamheden

•

Uitwisselbaarheid van facturen, lease klanten

•

Vaste prijzen geeft de mogelijkheid om via de bemeten tijd de mechanieker te evalueren


Stel om materiaalprijzen bij te houden een standaard aanvaarde meetmethode ter beschikking.

•

Maak gebruik van type formulieren en laat uitwerken via een elektronisch rekenblad.

•

Laat bij het bepalen van hoeveelheden rekening houden met overmaten en het verschil tussen geleverde en geplaatste materialen.

•

Bij het berekenen van het aantal manuren kan men gebruik maken van de geregistreerde uren tijdens de uitvoering van een project door leraar en/of leerlingen.

•

Stel steeds realistische basisgegevens voor loonberekening ter beschikking. Verwijs naar collectieve arbeidsovereenkomsten die werkgevers en werknemers in de sector afsluiten.

•

Geef voldoende aandacht aan de relatie tussen verloning, functie, beroepsbekwaamheid en statuut van arbeider en bediende.

•

Laat bij het bepalen van de machinekostprijs rekening houden met de totale tijd dat machines ter beschikking moeten zijn zowel transport, gebruik en onderhoud.

•

Als voorbeelden van gebruikseenheden gebruikt men best het materieel waarmee de leerlingen frequent in contact komen, zoals de draadsnijmachine.

5.2

Van uit te voeren lasconstructies, uitvoeringstekeningen lezen en maken


LEERINHOUDEN

33

Van uit te voeren te lasconstructie(s) de onderdelen herkennen, hun functie en hun relatie toelichten.

34

In uit te voeren lasconstructies profielvormen herkennen en de profielkeuze toelichten.

• • • • • •

•

•


Constructie Constructieonderdelen Benaming Functionele relatie De relatie tussen de profielkeuze en het doel van de realisatie Staafmateriaal − Ronde doorsnede − Vierkante doorsnede − Rechthoekige doorsnede Profielstaal − I-profielen − U-profielen − H-profielen − L-profielen Plaatmateriaal

27 D/2006/0279/069

35

De aard van de verbinding herkennen en de kenmerken met eigen woorden uitleggen.

•

•

Soort verbindingen − Boutverbindingen − Klinkverbindingen − Lijmverbindingen − Soldeerverbindingen − Lasverbindingen Kenmerken − Luchtdicht − Waterdicht − Demonteerbaar − Niet demonteerbaar

36

In constructies en onderdelen de meetkundige vormen herkennen.

•

Te construeren meetkundige vormen − 2D · Driehoeken · Rechthoeken · Polygonen − 3D · Parallellepipeda · Cilinders · (afgeknotte) Kegels − Samenstellingen

37

Van uit te voeren lasconstructies en onderdelen, de referentiepunten, lijnen en vlakken herkennen.

•

Assenstelsels − Referentieassenstelsel (absoluut) − Relatief assenstelsel(s) Stramienlijnen − Refentiepunten − Referentielijnen − Referentievlakken Coördinaten − Absolute coördinaten − Relatieve coördinaten − 2D − 3D

•

•

38

Van getekende constructieonderdelen de afmetingen bepalen.

• • •

• • •

28 D/2006/0279/069

Samenstellingstekening (constructietekening, werkplaatstekening) Overzichtstekeningen Schema- of systeemtekening − Schema- of systeemlijnen − Schema- of systeempunt − Schema- of systeemlengte − Plaats van de schema- of systeemlijnen t.o.v. het zwaartepunt van de staven of profielen Deeltekeningen van afzonderlijke constructieelementen Maatinschrijving en maataanduiding Werkelijke lengte, afmetingen


39

In uitvoeringstekeningen van lasconstructies en – onderdelen de aangebrachte genormaliseerde en symbolische voorstellingen met eigen woorden uitleggen.

•

Genormaliseerde en symbolische voorstellingen − Materiaalaanduiding · Plaat · Profielmateriaal · Bevestigingselementen · Verbindingselementen · Hang- en sluitwerk (Ub) · Toebehoren − Toleranties · Plaatstoleranties · Vormtoleranties · Maattoleranties − Bewerkingen · Voorbewerkingen · Bewerkingen tijdens de uitvoering · Afwerking − Opgelegde kwaliteitscriteria − Lassymbolen ISO EN 22553 · Basissymbolen · Aanvullende symbolen · Maatinschrijvingen · Aanvullende aanduidingen − Lasposities ISO EN 6947 · Horizontaal · Verticaal · Horizontaal – vertikaal · Diagonaal en hellend lassen · Lassen boven het hoofd

40

De gehanteerde projectiemethode herkennen.

• •

Europese projectiemethode Amerikaanse projectiemethode

41

Van constructies en -onderdelen voorstellingen schetsen en in functie van de uitvoering toelichtingen geven.

•

• •

Tweedimensionale voorstellingen − Aanzichten − Doorsneden Isometrische perspectivische voorstelling Toelichting in functie van de uitvoering

42

De materiaalkeuze van constructie(s) en onderdelen met eigen woorden uitleggen.

• • • • •

Materialen Toepassingsgebied Soorten Kenmerken Verwerkingsvoorschriften

43

Van uit te voeren constructies en onderdelen uit plaatmateriaal ontvouwingen tekenen en de plooivolgorde aanduiden.

• •

Ontvouwingen Plooivolgorde

44

De stuklijsten van de te lassen constructieonderdelen opstellen.

•

Stuklijsten − Verificatie op juistheid − Naleven van communicatieafspraken

45

Werkopdrachten lezen en in functie van de uitvoe- • ring met de opdrachtgever volgens afspraak com- • municeren. •


Het lezen van werkopdrachten Communiceren volgens afspraak Lasmethodebeschrijving

29 D/2006/0279/069

DIDACTISCHE WENKEN • • • •

•

•

•

5.3

Men kan in het begin van de derde graad gerasterd papier gebruiken ter ondersteuning van het schetsen. Schenk bij het schetsen ook aandacht aan referentielijnen en referentiepunten. In de werkplaats kan men de leerlingen laten schetsen met krijt op een bord. Het laten aanvullen van uitvoeringstekeningen van zelf uit te voeren constructieonderdelen is een efficiënte methode om staalconstructietekeningen te leren lezen. Daarna kan de leerling ook beter zijn eigen werk evalueren. Laat de leerlingen de kenmerken van materialen en in de handel verkrijgbare constructieonderdelen opzoeken. Heel wat firma’s stellen heel wat technische fiches, en cd-rom’s ter beschikking of bieden informatie aan via het Internet. Geef de leerlingen ook de gelegenheid om deze technische informatie te bundelen en te verwerken. Maak gebruik van de opportuniteit om hierbij ICT te integreren. Het verwerven en verzamelen van eigen documentatie in functie van de uit te voeren projecten kan de betrokkenheid van de leerling heel sterk verhogen. Gebruik bij de bespreking van materialen en constructieonderdelen zoveel mogelijk videomateriaal en stel vooraf een vragenlijst op. Ook studiebezoeken aan firma’s van constructieonderdelen kunnen een belangrijke bijdrage leveren. Het ruimtelijk waarnemingsvermogen kan toenemen door gebruik te maken van 3D-voorstellingen. Dit kan door via 3D CAD pakketten vanuit technische tekeningen, sprekende beelden en filmpjes te maken. Deze kunnen de leerling ook helpen bij het verwerven van inzichten in het proces van de realisatie. Er kan gewerkt worden in stappen vanaf het ruwe stuk tot aan het eindproduct.

De kenmerken van de te gebruiken materialen – die een impact hebben op het uitvoeren van constructie(s) en het bewerken van constructieonderdelen – met eigen woorden toelichten


LEERINHOUDEN

46

•

Van de verschillende soorten staal, de elementen die een invloed hebben op de verwerkbaarheid de lasbaarheid met eigen woorden toelichten.

•

•

•

•

30 D/2006/0279/069

Soorten staal − Ongelegeerd − Laaggelegeerd − Hooggelegeerd − Staal W1 Legeringselementen − Chroom − Nikkel − Koolstof Soorten roestvast staal − Austenitisch W11 − Ferritisch − Martensitisch − Duplex Verwerkbaarheid − Trekvastheid − Elasticiteit − Vervorming · Koud · Warm − Blijvende vervorming Lasbaarheid


•

Verwerking − Te treffen maatregelen − Werkplaatsuitrusting en voorzieningen − Verwerkingsvoorschriften

47

De verschillende vormen van corrosie toelichten. (Ub)

• • • • • •

Korrelgrenscorrosie Pitting Spanningscorrosie Spleetcorrosie Galvanische corrosie Interkristallijne corrosie

48

Bij het lassen het warmteverloop van het smeltbad toelichten.

• • •

Smeltzone Warmte beïnvloede zone Niet beïnvloede zone

49

De invloed van temperatuur en afkoelsnelheid op de structuur van de lasnaden toelichten.

•

Invloedsfactoren − Temperatuur − Afkoelsnelheid Lasnaadkenmerken − Structuur verkregen door harden − Structuur verkregen door gloeien − Structuur verkregen door ontlaten − Korrelgroei − Brosheid

•

50

De invloed van temperatuur, overgangstemperaturen en afkoelsnelheid op de structuur en de geometrie van de te lassen constructie-elementen en de lasnaden met eigen woorden toelichten.

•

• • • •

• •

51

Van de verschillende soorten aluminiumlegeringen, de elementen die een invloed hebben op de verwerking en de lasbaarheid met eigen woorden toelichten. (Ua)

•

•

•


Constructieonderdelen − Te lassen constructie-elementen − Lasnaden Temperatuur Afkoelsnelheid Overgangstemperaturen Materiaal − Structuur − Geometrie − Scheurvorming Specifieke kenmerken Uitvoeringstechnieken − Harden − Gloeien − Ontlaten Soorten aluminium − Ongelegeerd − Aluminiumkneedlegeringen − Hardbare aluminiumlegeringen − Aluminiumgietlegeringen Legeringselementen − Koper − Mangaan − Magnesium − Silicium Verwerkbaarheid − Trekvast − Elasticiteit − Corrosievastheid 31 D/2006/0279/069

• •

52

De lasbaarheid en typische aandachtspunten bij het lassen van aluminium met eigen woorden toelichten. (Ua)

•

•

•

•

53

MIG lassen van aluminium. (Ua)

•

•

•

•

54

De voor- en nadelen van het TIG-lasprocédé bij het lassen van aluconstructies met eigen woorden uitleggen. (Ua)

•

• • •

32 D/2006/0279/069

− Vervorming − Koud-warm − Plastisch Lasbaarheid Verwerking − Te treffen maatregelen − Werkplaatsuitrusting en voorzieningen − Verwerkingsvoorschriften Oorzaken van de moeilijke lasbaarheid − Affiniteit van aluminium voor zuurstof − Grote lineaire uitzettingscoëfficiënt − Grote warmtegeleidbaarheid Aandachtspunten − Verwijdering oxidelaag − Gevolgen van · Waterstof · Poreusheden · Gasinsluitsels − Scheurgevoeligheid − Bindingsfouten Toevoegmateriaal − Afstemming op het basismateriaal − Zuiver − Droog Gas − Bescherming − Eisen Voordelen − Toepassingsbereik − Polingdraad − Warmte-inbreng Nadelen − Porositeiten − Bindingsfouten Stroombron − Gelijkstroom − Lastechnieken: sproeiboog, pulserend Draadtoevoer − Complexe aanvoer: push-pull − Aandachtspunten: hardheid, uitlijning toestel Voordeel − Warmtetoevoer − Onafhankelijk materiaalaanvoer Nadeel − Kleine productie Stroombron − HF wisselstroom De elektrode − Samenstelling en afmeting


55

Diverse te lassen kunststofproducten herkennen en hun kenmerken met eigen woorden uitleggen. (Uk)

•

• 56

De materiaaleigenschappen met eigen woorden uitleggen. (Uk)

• •

•

Kunststofproducten − Herkomst − Kenmerken Aanduidingen Dichtheid Eigenschappen − Mechanische − Thermische − Elektrische − Optische − Veroudering Genormaliseerde aanduidingen

57

De macromoleculaire opbouw met eigen woorden uitleggen. (Uk)

•

Structuur − Thermoharders − Thermoplasten − Elastomeren

58

Het toepassingsgebied van de toeslagmaterialen met eigen woorden uitleggen. (Uk)

• • • • • • • •

Van polymeer tot kunststof Versterkers, ladingen Stabilisatoren Weekmakers Kleurstoffen en pigmenten Schuurmiddelen Brandvertragers Nucliaters

59

De symbolische voorstellingen herkennen. (Uk)

• • • • •

Materiaalaanduidingen Maat-, vormen plaatstoleranties Bewerkingstekens Eenheden, doorsneden Ruwheden

60

De soort belastingen waar kunststofproducten aan moeten weerstaan met eigen woorden uitleggen. (Uk)

•

Schuif-, trek-, splijt-, pelbelasting

61

De soort lijmnaden herkennen. (Uk)

•

Overlap-, stompe naad

62

Met behulp van technische documentatie een geschikte lijmsoort kiezen. (Uk)

•

Soorten lijm − Op basis van solventen − Reactielijmen − Contactlijmen − Amorfe lijmen

63

De toepassingsmogelijkheden van de diverse kunststoflasprocédés met eigen woorden uitleggen. (Uk)

•

Lasprocessen: − Heetelementlassen − Heteluchtlassen Stomp-, mof-, elektromof, spiegel- en elektrolassen Werktemperaturen Lassnelheden

• • •


33 D/2006/0279/069

DIDACTISCHE WENKEN • • • •

5.4

Laat de leerlingen zoveel mogelijk ervaring opdoen door de moeilijkheidsgraad van de lasoefeningen geleidelijk aan te laten toenemen. Bespreek de uitgevoerde lassen grondig en voer hierop proeven uit. Bespreek de belangrijkste kenmerken van de materialen aan de hand van de resultaten van uitgevoerde trekproeven. Zorg voor een aantal geëtste doorsneden van lassen waarop de leerlingen de gevolgen van temperaturen en afkoeling bij het lassen kunnen zien. Laat hen stalen vergelijken met typische voorbeelden uit boeken, leg dan de link tussen de praktijk en de theorie.

Plaatbewerkingen volgens opgelegde criteria uitvoeren


LEERINHOUDEN

64

•

In functie van de opdracht geschikte gereedschappen, machines en hulpmiddelen kiezen.

65

Van gereedschappen, hulpmiddelen en machines de kenmerken herkennen.

66

De kenmerken van gereedschappen, machines en hulpmiddelen uit technische documentatie opzoeken en deze in functie van de opdracht met eigen woorden uitleggen.

67

In functie van het uit te voeren werk een geschikte keuze maken van gereedschappen, hulpmiddelen en machines.

• •

Geschikte keuze in functie van de opdracht − Gereedschappen − Machines − Hulpmiddelen Kenmerken Toepassingsgebied

• • • • • • • • • • • • •

Gereedschappen Hulpmiddelen Machines Vorm en afmetingen Functie Kenmerken Relatie verschillende onderdelen Mechanisme Energievoorziening Vermogen Bedieningshandleiding Onderhoudsrichtlijnen Preventierichtlijnen

• • •

Studie van het uit te voeren werk Ter beschikking gestelde gereedschappen, hulpmiddelen, machines… Keuzeverantwoording

68

Van hef- en transportwerktuigen de werking toelichten.

• • •

Hefwerktuigen Rolbrug Takels

69

De technologie, de kenmerken en de werking van machines, gereedschappen en hulpmiddelen gebruikt om materiaal te verdelen met eigen woorden toelichten.

•

Algemeen − Toleranties − Positionering, aanslagen − Plaatverdeling, nesten − Klemming werkstukken Knipmachines − De knipspleet − De knipkracht

•

34 D/2006/0279/069


•

•

•

•

•

• •

70

De technologie, de kenmerken en de werking van machines, gereedschappen en hulpmiddelen gebruikt om materiaal te plooien met eigen woorden toelichten.


• • • • • • • •

− Vrijloop − Torsie, kromming, sabelvorming − De kniphoek − Guillotineschaar − Plaatneerhouder Ponsmachines − De snijgereedschappen: matrijs en bovengereedschap − Ponsproces − Matrijsspeling − Afstroop − Ponskracht − De ponsmachine − Gereedschapswissel en -keuze − Werkstukafvoer Lasersnijden − De lasertechnologie − Het snijproces − De snijparameters − De lasersnijmachine Snijbranden − Materiaalvoorwaarden − De snijbrandtechnologie − Het snijproces − De snijinstallatie − Beperkingen Plasmasnijden − De plasmasnijtechnologie − De gassen − Toepassingsgebied − De plasmasnijmachines − Waterstraalsnijden Zagen: − De zaagtechnologie − Zaagmachines − Zaagbladen Slijpen: − Snijschijven Buigproces − Buigtechnieken − Plooitechnieken − Buigstraal − Neutrale lijn − Gestrekte lengte − Terugvering Plooitechnologie Luchtplooien Plooihoek, plaatdikte, vervormingsversteviging Plooiradius Maatvoering; neutrale lijn, gestrekte lengte Terugvering Plooikracht Ligging gaten

35 D/2006/0279/069

• • • • •

Plooigereedschap Plooipersen Plooivolgorde Werkstuk- gereedschapsbotsingen Moeilijkheidsgraad van plooistukken

71

De functie van kunststofmachines, gereedschappen en hulpstukken en de kenmerken ervan met eigen woorden uitleggen. (Uk)

• • •

Machines Gereedschappen Hulpstukken − Hechtmondstuk − Rondlasmondstuk − Snellasmondstuk

72

In machines, gereedschappen en hulpmiddelen hydraulische en pneumatische systemen herkennen.

• • •

Hydraulische en pneumatische systemen Hydraulische kring Pomp, reservoir, olie, olievoorbereiding, leidingen, verbruikers, ventielen, cilinders Plooibank Scharen Pneumatische kring Compressor, lucht, luchtvoorbereiding, leidingen, verbruikers, ventielen, cilinders Handgereedschappen Klembank

• • • • • • 73

Plaatbewerkingen uitvoeren

Bewerkingstechnieken •

Kniptechnieken

•

Plooitechnieken

•

Ponstechnieken

•

Lasersnijden

•

Snijbranden

•

Plasmasnijden

•

Zaagtechnieken

•

Slijptechnieken

•

Buigtechnieken

•

Boortechnieken

Specifieke bewerkingen •

Lasverbinding voorbereiden

•

Boutverbinding voorbereiden


• •

De afbeeldingen en mogelijkheden van gereedschappen en hulpmiddelen zijn via het internet op te zoeken bij leveranciers, dit biedt tegelijkertijd de mogelijkheid om ICT te integreren en om een zinvolle taak aan de leerlingen aan te bieden. Maak voor de technologie en de machines van het bewerken van platen, gebruik van simulaties en beeldmateriaal van producenten van plaatbewerkingsmachines. Stel van de producten die moeten worden gerealiseerd een afgewerkte versie ter beschikking van de leerlingen en voeg daaraan toe de producten in ieder stadium van de opbouw, op die manier is voor hen de stap van de toegepaste bewerking duidelijk te volgen.

36 D/2006/0279/069


•

5.5

Laat de leerlingen voortdurend de link leggen tussen simulaties en hun eigen uitvoering.

Aan te brengen stabiliteitsvoorzieningen in te lassen constructie(s) en -onderdelen herkennen


LEERINHOUDEN

74

De begrippen massa, volumieke massa, kracht, gewicht, soortelijk gewicht en hun relatie met eigen woorden uitleggen.

•

75

Met behulp van tabellen, van de te construeren constructieonderdelen het volume en het gewicht bepalen.

76

De relatie tussen kracht, massa en versnelling weergeven.

77

De begrippen snelheid, versnelling en valversnelling kennen. (Ub)

78

Eenheden kennen en correct gebruiken.

79

De kenmerken van een kracht met eigen woorden uitleggen.

80

Actiekrachten en reactiekrachten die op een constructie inwerken, herkennen.

81

Het onderscheid tussen permanente belastingen en veranderlijke belastingen met een voorbeeld aangeven.

•

• • • •

•

•

• 82

De wijze waarop soorten belastingen inwerken op constructies met eigen woorden uitleggen.

•

Geometrische kenmerken van constructieonderdelen − Lengte − Oppervlakte − Volume Begrippen en eenheden − Massa − Volumieke massa − Kracht − Gewicht − Soortelijk gewicht − Snelheid (Ub) − Versnelling (Ub) Symbolische voorstellingen Relatie tussen volume, massa en volumieke massa Relatie tussen kracht, massa en versnelling Kenmerken van een kracht − Werklijn − Grootte − Zin − Aangrijpingspunt Uitwendige krachten (belastingen) − Aard van de belastingen · Permanent · Veranderlijk · Nuttige · Wind · Bijzondere − Actiekrachten − Reactiekrachten Verbinding van constructie-element met zijn omgeving − Scharnier − Beweegbare oplegging − Inklemming Inwendige krachten Soorten belasting − Puntbelasting [N] De oppervlakte waarop de kracht inwerkt wordt buiten beschouwing gelaten. −


1

Lijnbelasting [N/m ] De lengte waarop de kracht inwerkt wordt in rekening gebracht

37 D/2006/0279/069

−

83

In team en onder begeleiding een lastendaling kunnen uitvoeren [van een vlakbelasting (plaat), naar een lijnbelasting (balk) naar een puntbelasting (kolom)]. (Ub)

84

De evenwichtsvoorwaarden bij een constructieelement in rusttoestand kennen.

85

De grootte en de uitwerking van een koppel met eigen woorden uitleggen.

•

Symbolische voorstelling

•

Evenwicht van krachten en momenten − Verticale krachten − Horizontale krachten − Momenten · Begrip moment · Grootte van het moment · Zin van het moment (draaizin) Koppel van krachten − Grootte − Uitwerking

•

86

De spanningen in een doorsnede van een con- • structie-element als gevolg van belastingen met • eigen woorden uitleggen.

•

• •

87

De vorm en het profiel van de constructieelementen in functie van de belasting met eigen woorden uitleggen.

•

• • 88

Enkele redenen waarom de vervorming van con- • structie-elementen moeten worden beperkt met • eigen woorden uitleggen. •

38 D/2006/0279/069

Vlakbelasting [ N/m² ] De lengte en de breedte (de oppervlakte) .

Normaaldoorsnede Krachten inwerkende in een normaaldoorsnede − Loodrecht op een doorsnede = normaalkracht − Gelegen in de doorsnede = dwarskracht − Twee krachten loodrecht op een doorsnede, evenwijdig aan elkaar en tegengesteld van zin = buigmoment − Twee krachten gelegen in een doorsnede, evenwijdig aan elkaar en tegengesteld van zin = wringmoment Zin van de inwerkende krachten − Positief (trek) − Negatief (druk) Evenwicht van krachten Soorten spanningen − Trekspanning − Drukspanning − Buigspanningen − Schuifspanningen − Wringspanningen Neutrale vezels − Neutrale vezels (vlak) o.i.v. buiging − Neutrale vezels rand (vlak) o.i.v. dwarskrachten en wringmomenten (Ub) Concentratie van krachten in normaaldoorsnede Vorm en profiel constructie-elementen Vervorming Functie Blijvende vervorming


89

De wijze waarop constructie-elementen met elkaar • worden verbonden met eigen woorden uitleggen.

90

In te construeren constructie(s) en -onderdelen de wijze waarop stabiliteitsvoorzieningen worden aangebracht met eigen woorden uitleggen.

•

91

Bij ronddraaiende bewegingen aan machines het verband tussen de grootheden toelichten.

92

Bij de te gebruiken machines de overbrengings- • mechanismen herkennen en de kenmerken met eigen woorden uitleggen. (Ub)

• •

Aard van de verbindingen tussen de constructieelementen − Vast − Roterend − Ingeklemd Stabiliteitsvoorzieningen − Vormvaste driehoeken − Vormvaste verbindingen Omtreksnelheid en rotatiefrequentie Snijsnelheid Overbrengingen van cirkelvormige bewegingen − Riemoverbrenging − Kettingoverbrenging − Tandwieloverbrengingen

DIDACTISCHE WENKEN • • • • • • • • • • • • • • • •

Verschil in massa laten aanvoelen door uitersten met elkaar te vergelijken, o.a. water, beton, isolatiemateriaal, grond, staal. De nadruk leggen op het feit dat in de omgangstaal meestal niet de kracht belangrijk is, maar wel de massa. Bv. de massa die een hoeveelheid profielen vertegenwoordigt. Enkel de aanvaardbare afgeleide eenheden van een kracht gebruiken. Dus zeker niet de dN. De belastingen (werkingen) enerzijds, en de krachten die het lichaam in evenwicht houden (reactiekrachten) anderzijds, in een aparte verzameling plaatsen. De grootte van de belastingen toelichten. Onderscheid maken tussen belastingen die een constructie-element moet dragen (nuttige belasting en het eigen gewicht van de afwerking) en de nuttige belasting na afwerking. Om de begrippen vlakbelasting, lijnbelasting en puntbelasting aan te brengen maakt men best een ruimtelijke voorstelling. Eventueel gebruikt men een maquette waar de belastingen worden op aangegeven. Leg duidelijk de relatie tussen de naamgeving van de verschillende soorten spanningen en de manier hoe de krachten op een bepaalde doorsnede inwerken. Duidelijke afspraken maken bij de keuze van de positieve richting van de krachten, de spanningen en de momenten. Demonstratief de evenwichtsvoorwaarden toelichten. Ruimtelijke voorstelling maken van zowel het doorgesneden lichaam als van de krachten die op deze doorsnede inwerken. Niet uitsluitend een deel van het lichaam afzonderen, ook het andere deel. De relatie tussen de krachten die de delen in evenwicht houden toelichten. Schematisch de verschillende soorten spanningen aangeven. Speciaal didactisch materiaal ontwikkelen in rubber, plexiglas, isolatiemateriaal ... en de wijze waarop constructie-elementen vervormen demonstreren. Vertrek telkens van uit praktische problemen om de begrippen en wetmatigheden toe te lichten. Het is niet de bedoeling om met deze leerlingen berekeningen te maken. Een inzicht verwerven in wat met onderdelen gebeurt bij belasting is de doelstelling. Het verloop van de krachten en spanningen kan evenzeer gebeuren aan de hand van 3D-simulatie op de getekende stukken van de constructie. Het aanbrengen van krachten op constructiedelen en de daaruit voortvloeiende vormveranderingen geven de leerlingen kansen op persoonlijke beleving.


39 D/2006/0279/069

5.6

De elektrische voorzieningen in machines, hulpmiddelen, gereedschappen en lasprocédés herkennen


LEERINHOUDEN

93

De soorten spanning herkennen en hun kenmerken met eigen woorden uitleggen.

•

Soorten spanningen − Netspanning − Hoogspanning − Laagspanning − Gelijkspanning − Wisselspanning

94

De elementen van een stroomkring herkennen en het werkingsprincipe met eigen woorden uitleggen.

•

95

De relatie tussen de elektrische grootheden kennen. • • • • • •

Stroomkring − Stroombron − Schakelaar − Geleider − Verbruiker Spanning Weerstand Stroomsterkte Vermogen Symbolische voorstellingen Eenheden

96

De wet van Joule in relatie met het opwarmen van geleiders met eigen woorden uitleggen.

•

Sectie geleider

97

De verschillende soorten beveiligingen van geleiders en toestellen herkennen.

•

Beveiligingsinrichtingen − Smeltveiligheden − Automatische veiligheden − Differentieelschakelaars Veiligheidsspanning Aarding Dubbel geïsoleerde toestellen

• • • 98

De gevaren van elektriciteit voor personen en omgeving toelichten.

•

Gevaren − Kortsluiting − Overbelasting − Brandgevaar

99

Draden, kabels en soepele snoeren aanwenden volgens de gebruiksvoorschriften.

•

Gebruiksvoorschriften voor: − geleiders − draden − kabels − snoeren Standaard kleuren Doorsneden

• • 100 Verschillende soorten stekkers en stopcontacten aansluiten. (Ub)

40 D/2006/0279/069

• • •

Soorten stekkers en stopcontacten Pen- en randaarding Aanduiding van kwaliteitsmerken − CE − CEBEC − …


101 Opsporen van eenvoudige defecten in elektrische kabels en machines.

•

Eenvoudige defecten − Kortsluitingen − Slecht contact − Versleten koolborstels − Onbeschermde leidingen − Onderbroken bescherming − Niet-gesloten laskring

102 Elektrische grootheden meten.

• •

Meet toestel: multimeter Elektrische grootheden − Spanning − Weerstand

103 Volgens instructies toestellen aansluiten. (Ub)

•

Aansluiten elektrische toestellen − Motoren − Lastoestellen − Handgereedschappen Kabels

•

5.7

Volgens verstrekte richtlijnen en ter beschikking gestelde uitvoeringsplannen de te lassen constructies en onderdelen voorbereiden


LEERINHOUDEN

104 De plaats (bestaande toestand) waar gelaste constructies moeten worden geplaatst opmeten, deze schetsmatig optekenen en de bijzonderheden noteren.

•

105 In team en volgens de ter beschikking gestelde uitvoeringstekeningen de uitzetwerkzaamheden voor de plaatsing van een gelaste constructie verrichten.

• •

•

• •

•


Bestaande toestand − Opmetingstechnieken − Schetstechnieken − Noteertechnieken − Bijschriften Uitvoeringstekeningen Opmeten en uitzetten van punten in plattegrond − Referentielijnen − Referentiepunten − Detailpunten − Het uitvoeren van lengtemetingen − Het oprichten en neerlaten van loodlijnen Opmeten en uitzetten van peilen − Referentiepeilen − Detailpeilen Controlemetingen Hulpmiddelen en gereedschap − Dubbele meter, meetband − 3-4-5-methode − Winkelhaak − Schietlood − Waterpas − Flesjeswaterpas − Waterpastoestel − Horizontale laser − Verticale laser Materialiseren van de uitzetpunten

41 D/2006/0279/069

106 De hoeveelheid en de aard van geleverde materialen met de leveringsbon vergelijken en afwijkingen rapporteren.

•

Leveringsbon − Materiaalkenmerken − Materiaalhoeveelheden − Zichtbare gebreken − Materiaalcertificaten

107 In functie van de vordering van de werken materialen en gereedschappen klaarzetten.

• • •

Het klaarzetten van het materiaal en het gereedschap Het opvolgen van de vordering van de werken Manipulatie van materialen

108 De verstrekte richtlijnen voor het verwerken, het opslaan, het stapelen en het beschermen van de materialen naleven.

• • • •

Te verwerken materialen Opslaan Stapelen Beschermen

109 De eigen en gemeenschappelijk te gebruiken gereedschappen, machines en hulpmiddelen oordeelkundig klaarzetten, controleren, gebruiken, onderhouden en wegbergen in functie van de opdracht en volgens de gestelde eisen.

•

Gereedschappen en machines − Klaarzetten en wegbergen − Controle − Onderhoud − Gebruik − Machine-instructiefiches − Toepassingsgebied

110 Voor het uitvoeren van eigen werkzaamheden, volgens instructie in werking zijnde energiekringen afsluiten. (Ub)

•

Energiekringen − Elektrische kringen − Pneumatische kringen − Hydraulische kringen

111 De nauwkeurigheid van de meetgereedschappen controleren en indien nodig bijsturen.

•

Nauwkeurigheid van meetgereedschappen

112 Om de te lassen constructies en -onderdelen, te kunnen uitvoeren, met geschikt gereedschap referentiepunten, -lijnen en meetkundige constructies uitzetten en traceren.

• •

• • •

Referentievlakken, -lijnen en -punten Materialiseren van de uitzetpunten − Op de te lassen constructieonderdelen − Op referentievlakken Meetkundige constructies − Loodlijnen: oprichten en neerlaten − Hoeken:uitzetten en in stukken verdelen − Lijnstukken: uitzetten en in stukken verdelen − Regelmatige veelhoeken (3- à 6-hoek) construeren − Evenwijdige lijnen construeren − Cirkelbogen construeren − Curves construeren (Ub) − Raaklijnen en raakcirkels construeren Uitzettechnieken Uitzetgereedschap Traceertechnieken

• • • • • •

Machines Gereedschappen Gereedschapswisselingen Het instellen Het gebruik Het onderhoud

•

113 Volgens verstrekte richtlijnen en het zelfstandig bestuderen van instructiekaarten en bedieningshandleidingen, machines en gereedschappen instellen, gebruiken en onderhouden.

42 D/2006/0279/069


114 Elementaire onderhoudswerkzaamheden aan eenvoudige bewerkingsmachines uitvoeren.

•

Instructiekaarten en bedieningshandleidingen

•

Onderhoud van mechanismen − Smeren − Riemen − Bouten,…

115 Volgens verstrekte richtlijnen, uitvoeringsplannen, • zaag-, knip- en plooilijsten, de constructieonderdelen klaarmaken voor montage.

• • • • •

•

Constructie-onderdelen − Staafmateriaal − Profielmateriaal · Voor 2D-verbindingen · Voor 3D-verbindingen − Plaatmateriaal · 2D aanwending · Knoopplaten · 3D aanwending: ontvouwingen Uitvoeringsplannen Toleranties Verstrekte richtlijnen Zaag-, knip- en plooilijsten Bewerkingstechnieken − Kniptechnieken − Plooitechnieken − Ponstechnieken − Lasersnijden (Ub) − Snijbranden − Plasmasnijden (Ub) − Zaagtechnieken − Slijptechnieken − Buigtechnieken − Boortechnieken Specifieke bewerkingen − Lasverbinding voorbereiden − Boutverbinding voorbereiden − Klinkverbinding voorbereiden

116 Onderdelen uit bestaande constructies demonteren. (Ub)

• • • •

Demonteergereedschappen Demonteertechnieken Sorteertechnieken Coderen en opslaan van gedemonteerde onderdelen

117 De te verbinden onderdelen ten opzichte van elkaar positioneren en bewegingsvrij bevestigen.

• • •

Positioneertechnieken Bevestigingstechnieken Hulpmiddelen − Mallen − Klemmen − Bruggen en spieën − Magneten


43 D/2006/0279/069

118 Constructieonderdelen met geschikt gereedschap vergaren; vormvast aan elkaar bevestigen en controlemetingen en aanpassingen uitvoeren.

•

• •

Aard verbindingen − Soldeerverbindingen − Lijmverbindingen − Boutverbindingen − Klinkverbindingen Controlemetingen Aanpassingen

119 Constructieonderdelen met geschikt gereedschap vergaren; vormvast aan elkaar bevestigen met behulp van hechtlassen en controlemetingen en aanpassingen uitvoeren.

•

Hechtlassen − Afmetingen − Onderlinge afstand, aantallen − Volgorde

120 Volgens verstrekte richtlijnen eenvoudige hefwerktuigen gebruiken. (Ub)

• • • •

Hefwerktuigen Rolbrug Takels Palettenwagen

121 Het gerecupereerde materiaal opnieuw gebruiks- • klaar maken. (Ub) •

Gerecupereerde materiaal Reinigingsmethoden

122 Volgens verstrekte richtlijnen lijmnaden uitvoeren (Uk).

Lijmen van − Laagkristallijne kunststoffen − Hoogkristallijne kunststoffen − Thermoharders − Elastomeren Componentenlijmen

•

• 123 Volgens verstrekte richtlijnen lasnaden uitvoeren. (Uk)

•

•

Lasprocessen − Heetelement − Heteluchtlassen Aard − Stomplas − Moflas − Elektromoflas

DIDACTISCHE WENKEN • • • • • • •

Aandacht schenken aan de juiste volgorde van de bewerkingen. Laat de leerlingen zoveel mogelijk zelf uitvoeren. Correct gebruiken van gereedschap in functie van de toepassing. Werk voornamelijk ervaringsgericht. Maak bij het aanbrengen van de uitvoeringsprocessen zoveel mogelijk gebruik van beeldmateriaal en van werkstukken die duidelijk de verschillende stappen in het proces weergeven. Leer de leerlingen werken met een checklist. Let op bij het gebruiken van hef- en transportwerktuigen, hiervoor zijn er in de nijverheid speciale certificeringen vereist.

44 D/2006/0279/069


5.8

Een geschikt lasproces en lastoestel kiezen


LEERINHOUDEN

124 Bij het BMBE-lasprocédé de invloed van de in te stellen procesvariabelen met eigen woorden uitleggen.

BMBE-Lasprocédé •

125 De functie en de kenmerken van de BMBE lastoestellen en de toebehoren met eigen woorden uitleggen. • 126 Bij het gebruik van het BMBE-lasprocédé voor het leggen van diverse soorten lassen, een geschikte elektrode kiezen en de keuze verantwoorden. 127 Het toepassingsgebied en de kenmerken van het BMBE-lasprocédé met eigen woorden uitleggen.

•

• • 128 Bij het MAG-lasprocédé de invloed van de procesvariabelen met eigen woorden uitleggen. 129 Bij het MAG-lasprocédé de functie van de beschermingsgassen met eigen woorden uitleggen en de daarbijbehorende kleurcodes kennen. 130 De functie en de kenmerken van de MAGlastoestellen en toebehoren met eigen woorden uitleggen.

MAG-Lasprocédé [MIG-lasprocéde voor aluconstructies (Ua)] •

•

131 Bij het gebruik van het [MIG-lasprocédé (Ua)] MAG-lasprocédé voor het leggen van diverse soorten lassen, geschikte lasdraden kiezen en de keuze verantwoorden. 132 Het toepassingsgebied en de kenmerken van het MAG-lasprocédé met eigen woorden uitleggen.


Lastoestellen en toebehoren − De stroom-spanningsomvormer − Kabels − Elektrodehouder − Werkstukklem Procesvariabelen − De stroomsterkte − De stroomaard: AC, DC − Poling − De lasnaadvormen − De lasposities − De materiaalsoort − De lengte van de boog − De stand van de elektrode − De beweging van de elektrode Elektrodekeuze − De functie van de bekleding − Materiaal- en laspositie − De stoffen in de bekleding − Eisen aan de elektrode − De genormaliseerde aanduidingen NBN EN 499 − Elektrodediameter − Het bewaren van elektroden − Afmetingen − Speciale soorten (U) Toepassingsgebied Kenmerken

• •

Lastoestel en toebehoren − Kabels en pistolen − Gasregeling − Draadaanvoer − Koeling − Smoorspoel Procesvariabelen − Boogspanning − Smoorspoelstand − Lasdraaddiameter, -soort − Draadsnelheid − Gassamenstelling − Gasdebiet MIG-gassen [(aluconstructies (Ua)] MAG-gassen 45 D/2006/0279/069

•

• • 133 Van het lasproces TIG de invloed van de in te stellen procesvariabelen met eigen woorden uitleggen.

− Soorten − Kleurcodes Lasdraden − Diameters − Soorten − Samenstelling Toepassingsgebied Kenmerken

TIG-lasprocédé •

134 De functie en de kenmerken van de MAG lastoestellen en toebehoren met eigen woorden uitleggen. 135 Bij het gebruik van het TIG-lasprocédé voor het leggen van diverse soorten lassen, een geschikte elektrode (draadkeuze) kiezen en de keuze verantwoorden. 136 Het toepassingsgebied en kenmerken van het TIG-lasprocéde.

•

• •

Procesvariabelen − De lasnaadvorm − Gaskeuze − Draadkeuze − Elektrode: soort en diameter − Stroom: soort en sterkte − Boogstart − Gassen · Voor- en nastroming · Gasaanvoer − Slope − De booglengte − Lassnelheid en lasbeweging − Toortsstand − Draadtoevoer; manueel, automatisch − De pulsfrequentie en verhouding (Ub) − Ontsteking Toestel en toebehoren − De gascup − De elektrode − De toorts − Regelapparatuur − Koeling Toepassingsgebied Kenmerken

137 De keuze van de beschermgassen en toevoegmateriaal bij het RVS-lassen toelichten. (Ub)

•

138 Bij het leggen van lassen, de oorzaken en de gevolgen van de krimpwerking met eigen woorden uitleggen.

Krimpwerking bij lassen •

139 De mogelijk te treffen maatregelen om de gevolgen van de krimpwerking tot aanvaardbare proporties te brengen met eigen woorden uitleggen.

•

46 D/2006/0279/069

RVS-lassen − Gaskeuze · Helium · Argon · Waterstof · Combinaties − Draadkeuze

Oorzaken − Temperatuur, warmte, afkoelsnelheid − Aantal lagen − Materiaaldikte − Hechtvolgorde − Lasvolgorde − Voorhoek − Voorbocht Gevolgen − Spanningstoename 3de graad bso Lassen-constructie

• 140 De karakteristieke kenmerken van de soorten lassen met eigen woorden uitleggen.

− Hoekverdraaiing − Krimpen − Grootte − Richting Te treffen maatregelen

Kenmerken soorten lassen •

•

• •

•

Soorten − Niet stompe las (hoeklas met niet volledige doorlassing) − Stompe las Voorbereiding − Vlakken − Hoeken Afmetingen van de las Kenmerken − Geometrie − Inbranding − Doorlassen Oppervlakteafwerking

DIDACTISCHE WENKEN • •

Deze doelstellingen dienen nauw aansluitend aan de uitvoering te worden behandeld. De onmiddellijke aanwezigheid van de machines en het toebehoren is dan ook wenselijk. Om deze doelstellingen te realiseren is het belangrijk een leerlijn uit te zetten voor de twee studiejaren van de derde graad. Deze kan er als volgt uitzien:

Lasconstructies 1

Lasproces BMBE 111

Materiaalsoort Staal, W1

Lasposities PA

Constructiegraad 2D 90°

Constructie-elementen Plaat aan plaat BW

Lasconstructies 2

Lasproces

Materiaalsoort

Lasposities

Constructiegraad

Constructie-elementen

BMBE 111

Staal, W1

PA, PB, PF

2D 90° 2D 0-90°

Plaat aan plaat BW, FW Profiel aan plaat BW, FW

MAG 135

Staal, W1

PA, PB, PF

2D 90° 2D 0-90°



47 D/2006/0279/069

Lasconstructies 3

Lasproces

Materiaalsoort

Lasposities

Constructiegraad


BMBE 111

Staal, W1

PA, PB,PF

2D 90° 2D 0-90° 3D 90° 3D 0-90°


MAG 135

Staal, W1

PA, PB,PF

2D 90° 2D 0-90° 3D 90° 3D 0-90°


TIG 141 Staal, W1

PB 2D 90°

2D 0-90°

Plaat aan plaat BW, FW

Profiel aan plaat BW, FW

Lasconstructies 4

Lasproces

BMBE 111

MAG 135

Materiaalsoort

Lasposities

Constructiegraad

Staal, W1

PA PB PF

2D 90° 2D 0-90° 3D 90° 3D 0-90°

Plaat aan plaat BW Plaat aan plaat FW Profiel aan plaat BW Profiel aan plaat FW

Staal, W1

PA PB PF

2D 90° 2D 0-90° 3D 90° 3D 0-90°


Staal, W1

PA PB

2D 90° 2D 0-90°


RVS, W11

PA PB

2D 90°


TIG 141

•

• • •


In het eerste leerjaar van de derde graad kunnen dan de lasconstructies 1 en 2 aan bod komen, in het 2de leerjaar de lasconstructies 3 en 4. Vermits de volgende lasconstructies ook de vorige bevatten kunnen naar gelang de vordering niet alleen andere technieken maar ook gecompliceerdere oefeningen aan bod komen. Bij de term constructiegraad verwijst 2D naar vlakke, 3D naar ruimtelijke constructies. Met de term 90° worden verbindingen tussen constructie-elementen aangegeven met een rechte hoek, met 0-90° worden schuine verbindingen aangegeven. Het spreekt vanzelf dat het maken van een gefundeerde keuze door de leerling van gereedschappen, machines en toebehoren zowel als het lasprocédé een doelstelling is die pas na de volledige derde graad kan worden behaald. Dit vaardig gedrag moet opgebouwd worden van ‘een gemaakte keuze verantwoorden’ naar ‘zelf een verantwoorde keuze doen’.

48 D/2006/0279/069


5.9

Volgens opgelegde criteria lassen leggen


LEERINHOUDEN

141 De lastoestellen instellen, bedienen en onderhouden.

•

Lastoestellen − Instellen − Bedienen − Onderhouden

142 Het smeltbad instellen en bij het uitvoeren van lasverbindingen het smeltbad beheersen.

•

Het beheersen van het smeltbad

143 De in te stellen parameters die een invloed hebben op het lasproces instellen, regelen en bijsturen.

• • •

Lasprocesparameters Instelling Regeling

144 Voorzorgen treffen om de functie van de beschermingsgassen te bewaken.

•

Plaats − In besloten ruimte − In open lucht Ventilatie

• 145 Volgens opgelegde kwaliteitscriteria lasverbindingen uitvoeren.

•

•


Lasprocédé BMBE 111 − Constructie-elementen · Plaat aan plaat BW, FW · Profiel aan plaat BW, FW − Constructiegraad · 2D 90° · 2D 0-90° · 3D 90° · 3D 0-90° − Materiaalsoorten · Staal W1 − Lasposities · PA, PB, PF − Kwaliteitscriteria · Spatten · Gasinsluitsels · Doorbranding · Inkartelingen · Holle, bolle las · Scheuren · Slakinsluitsels − Controle · Visueel Lasprocédé MAG 135 − Constructie-elementen · Plaat aan plaat BW, FW · Profiel aan plaat BW, FW − Constructiegraad · 2D 90° · 2D 0-90° · 3D 90° · 3D 0-90° − Materiaalsoorten · Staal W1 − Lasposities 49 D/2006/0279/069

· PA, PB, PF Kwaliteitscriteria · Insluiting en verbinding · Scheuren · Inkartelingen · Smalle, bolle naad · Lasnaaduitzicht − Controle · Visueel Lasprocédé TIG 141 − Constructie-elementen · Plaat aan plaat BW, FW · Profiel aan plaat BW, FW − Constructiegraad · 2D 90° · 2D 0-90° − Materiaalsoort: · Staal W1 · RVS W11 · Aluminium (Ua) − Laspositie: · PA, PB − Kwaliteitscriteria · Inbranding · Lasnaaduitzicht · Holle naad · Doorlassing · Spatten · Insluitingen · Scheuren · Porositeiten − Controle · Visueel −

•

146 Volgens verstrekte richtlijnen lasnabewerkingen uitvoeren.

• • •

Slijpen Beitsen Polijsten

147 Bij het uitvoeren van lasverbindingen, de verstrekte richtlijnen om de krimpwerking te beperken opvolgen.

•

Te treffen maatregelen − Te lassen stukken klemmen − De opgelegde hechtvolgorde respecteren − De opgelegde lasvolgorde respecteren − Het aanbrengen van een voorhoek − Het aanbrengen van een voorbocht − Lasnaden onderbreken

5.10

De uitgevoerde constructies en -onderdelen en het eigen werk evalueren


LEERINHOUDEN

148 Na het uitvoeren van de werkzaamheden, in team, de constructie en het constructieproces evalueren en op basis daarvan voorstellen formuleren tot bijsturen.

• •

50 D/2006/0279/069

Productevaluatie Procesevaluatie


149 De evaluatiecriteria opstellen en opvolgen.

• • •

Evaluatiecriteria Productcontrole Procescontrole

150 De uitgevoerde constructie en -onderdelen meten, vergelijken met de opgelegde toleranties en maatregelen voorstellen tot bijsturing.

• • • •

Maat-, plaatsen vormtoleranties Oppervlakteruwheden Afwerkingsnauwkeurigheden Te treffen maatregelen

151 Tijdens de uitvoering van constructies, uitvoeringsfouten ontdekken en oplossingen formuleren.

• •

Uitvoeringsfouten Suggesties tot bijsturen

152 Hedendaagse inzichten op het vlak van kwaliteitscontrole met eigen woorden uitleggen.

• •

Demingcirkel Ishikawadiagram

DIDACTISCHE WENKEN • • •

Bij het evalueren is het belangrijk dat individuele leerlingenevoluties kunnen worden vastgesteld. Leer de leerling meer en meer zichzelf en het eigen werk te evalueren. Zorg ervoor dat evaluaties dicht aansluiten bij de werkzaamheden waarmee de leerlingen echt bezig zijn. Enkel op die manier kan er aan remediëring worden gedaan.

5.11

In een staalconstructiebedrijf met de bedrijfscultuur kennismaken, afspraken met de bedrijfsleiders naleven, constructie- en laswerkzaamheden in team uitvoeren


LEERINHOUDEN

153 Contacten leggen, communiceren en afspraken maken met bedrijfsleiders.

•

Contact met bedrijfsleiders − Solliciteren (U) − Contractuele afspraken · Werkuren · Verplaatsing · Veiligheid en kledij

154 Met de bedrijfscultuur en –organisatie van een las- en constructiebedrijf kennismaken.

• • •

•

Bedrijfscultuur Bedrijfsorganisatie Gestelde eisen aan werknemers − Arbeidsritme − Rendement en efficiëntie − Naleven van de bedrijfsrichtlijnen en voorschriften − Flexibiliteit Preventie en Welzijnsrichtlijnen

•

Teamwerk

155 De eisen die de bedrijven aan de werknemers stellen zelf ervaren. 156 De wijze waarop in een bedrijfscontext aspecten van preventie en Welzijn worden behartigd en richtlijnen worden verstrekt ervaren en deze richtlijnen naleven. 157 De noodzaak van de kennis van basisveiligheid op de bedrijfsvloer ervaren. 158 Met werkgevers en werknemers leren samenwerken.


51 D/2006/0279/069

159 De in de school verworven competenties in een reële arbeidssituatie toepassen.

• •

160 Met competenties die slechts in een bedrijfscontext kunnen worden verworven, kennismaken.

Verworven competenties inoefenen in reële arbeidssituatie Kennismaken met specifieke bedrijfscompetenties

161 Zich in een methodische en procesmatige werking van een bedrijf inpassen.

•

Methodische en procesmatige werking van het bedrijf

162 Eigen mogelijkheden ontdekken en mogelijkheden van opleiding en bijscholing met eigen woorden uitleggen.

• •

Bedrijfsspecifieke opleidingen Bijkomende opleidingen in het objectief van levenslang leren

DIDACTISCHE WENKEN • • • • • •

• •

Stuur liefst niet meer dan één leerling naar een bedrijf. Breng regelmatig een stagebezoek. Eén stagebezoek door de vakleraar per week per leerling is een minimum. Maak duidelijke afspraken met de stagebedrijven voor de leerling op stage gaat. Het organiseren van contactavonden tussen bedrijven, stagiairs en school kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de kwaliteit van de stages te verbeteren. Na de stage is een grondige evaluatie van de stagebedrijven op gebied van begeleiding, veiligheid, aangebrachte meerwaarde, ... , aangewezen. Zorg ervoor dat er goede afspraken worden gemaakt met de wijze waarop de leerling in het stagebedrijf wordt begeleid. Zorg ervoor dat de leraar de kans krijgt om met deze werknemer te communiceren over het functioneren van de leerling. Bespreek de evaluatie van de stage met de leerlingen in de klas en laat de leerlingen hun ervaringen uitwisselen. Geef de leerlingen voldoende instructies in verband met het naleven van de veiligheidsrichtlijnen vooraleer ze op stage gaan.

6

Minimale materiële vereisten

6.1

Infrastructuur

Voor de studierichting “Lassen-constructie bso” dient men te beschikken over een ruime werkplaats, die beantwoordt aan de reglementaire eisen op het vlak van veiligheid, gezondheid, hygiëne, ergonomie en milieu. In het bijzonder wordt er aandacht gevraagd voor het verfraaien en het inrichten van oude of verouderde werkplaatsen. Zij bepalen immers in belangrijke mate het leer- en leefklimaat van de leerlingen. Voor alle betrokkenen blijft het een belangrijke uitdaging om voor deze leerlinggroep een aangename leeromgeving te creëren. Ook moet er voldoende ruimte worden voorzien voor het stapelen van materialen, het bergen van zwaar materieel en het opbergen van onderhoudsmateriaal. Een ruimte voor het wegbergen van dure of breekbare gereedschappen en meettoestellen is eveneens geen overbodige luxe. Daarnaast zijn volgende lokalen, liefst aangrenzend, noodzakelijk: • • •

een goed uitgerust klaslokaal met documentatiecentrum, een wasplaats, een kleedkamer,

52 D/2006/0279/069


6.2 • • • • •

6.3 • • • • • • • • • • • • • • •

6.4 • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Algemene uitrusting Schoolmeubilair Projector PC’s Printer Software − Tekstverwerking − Rekenblad − Bestandsbeheer

Individueel per leerling Lasmalletje ter controle van de a-hoogte Rolmeter: lengte 2 000 m Zijkniptang: toepassing MIG/MAG-lassen Potlood en afschrijfnaald Schuifmaat voor het opmeten van plooiwerk en dergelijke Lashelm met elektro-optische filter Lashandschoenen voor het TIG- en MIG/MAG-lassen Veiligheidsbril Veiligheidsschoenen Lederen voorschoot voor het lassen, snijbranden en slijpen Bril voor het solderen en gaslassen Hoofdbescherming Bikhamer Staalborstel Universele tang of smidstang voor het manipuleren van oefenstukken

Gemeenschappelijk klein gerief Set boren Zaagboren Zwaaihoek, klein en groot Set draadtappen Haakse slijpmachines voor diameter 125 Haakse slijpmachines voor diameter 240 Handboormachine Blindniettang met blindnieten Set doorslagstempels Set slagnummers en letters Horizontale- en verticale meet-laser Stroomtang voor = en ~ stroom Universeel meettoestel Set schroevendraaiers (ook met philips, posidrive en torch-profiel) Set imbussleutels Set kruissleutels Snelspantangen Waterpomptang Bektang


53 D/2006/0279/069

• • • • • • • • •

6.5 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

6.6 • • • • • •

• • • • • • •

Zijkniptang Set steeksleutels Set ringsleutels Verstelbare spanklemmen van diverse lengten. (sergeanten) Metaal beitels Vijlen: driehoekig, vierkant, rond, halfrond en plat van diverse lengten en ruwheden Bankhamers: 0.5 kg, 1,0 kg, 2,0 kg, Draadmeterkam Gas flowmeter

Gemeenschappelijke materialen Slagboormachine Set steenboren Lastafels Las- en voedingskabels Soepele snoeren Stopcontacten en stekkers Aambeeld Lascel of werkpost met afscherming en afzuiging Gehoorbeschermers voor slijpwerkzaamheden Afzonderlijke slijpruimte Verlengkabels Reserve las- en werkstukkabels Reserve TIG-toortsen en spare-parts Reserve MIG/MAG-toortsen en spare-parts Elektroden in voorraad van het rutiele en baische en/of rutiel-basische type in de diameters 2.5, 3.25 en 4.0 mm Plaat- en profielmateriaal voor constructies en lasoefeningen Elektrodendroogkast voor de bewaren en/of drogen van de basische elektroden (Temperatuurbereik van 40 tot 350 °C.) Hydraulische buig- of richtmachine Snijbrander handbediend, machinale

Gemeenschappelijke machines Gelijk- en wisselstroom lasmachines voor het BMBE MIG/MAG lastoestellen MIG/MAG invertor-pulsbron met synergische regeling TIG-toestellen voor het gelijkstroomlassen Dubbelstroom TIG-toestellen voor het lassen van aluminium (Ua) TIG-toestel van het invertortype, voorzien van volgende instelmogelijkheden: gasvoorstroming, startstroom, up-slope, lasstroom, downslope, kratervullingsstroom, gasnastroming, balans- en frequentieregeling, hoogfrequent, lift arc. Lasinstallatie voor het gaslassen, vlamrichten en solderen Snijbrander voor het autogeen snijden Plasmasnijbrander (U) Afkantpers Profiel- en plaatschaar Guillotineschaar Ponsmachine, uithoekschaar

54 D/2006/0279/069


• • • • • • • •

7

Plaatrolmachine Bandzaagmachine Hydraulische buisplooimachine Slijpmolens voor het slijpen van gereedschappen en voor het slijpen van de TIG-elektroden Schuurbandmachine Kolomboormachine Draaibank voor het voorbereiden van ronde stukken en/of buizen Snijbrandtafeltje (oxy-acetyleen) voor de naadvoorbereidingen van dikke plaat

Bibliografie

Plaatbewerking stand van de techniek Dr. Wim Serruys ISBN 90-807224-1-3 LVD Company Staalbouwconstructies J.H. Jonkeren ISBN 90-236-0421 0 Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar Tabellenboek voor metaaltechniek ISBN 90 301 5695 3 Plantijn Productietechnieken voor werktuigbouw J.N. Muiser ISBN 90 11 011082 Educaboek BV Culembourg Polytechnisch zakboekje ISBN 90 622 8087 0 Standaard uitgeverij Metals handbook Volume 6 American society for metals- Metals Park-Ohio 44073 DIN taschenbucher Schweisstechnik 4 ISBN 3-410-11971-X Beuth Verlag GMBH Lijmen lassen en solderen ISBN 90 6376 012 4 De Vey Mestdagh Middelburg Nederland Technologie van het lassen ISBN 90 02 17045 9 Standaard uitgeverij Materialenkennis en materiaalbeproeving ISBN 90 6376 009 4 De Vey Mestdagh Middelburg Nederland Lastechnologie ISBN 90 6562 087 7 Delftse Uitgeversmaatschappij BV


55 D/2006/0279/069

Kunststoffen ISBN 90 10 10318 8 Argon Elsevier Metaalkunde en constructie Kluwer Publicaties van het Belgisch Instituut voor lastechniek Lakenweverstraat 21 1050 Brussel

56 D/2006/0279/069


8

Nuttige adressen

Agoria Vlaanderen Diamantbuilding Reyerslaan 80 B1030 Brussel Website: http://www.agoria.be/ Fechiplast Marie-Louizasquare 49 B 1000 Brussel BIL (Belgisch Instituut voor Lastechniek) Lakenweverstraat 21 1050 Brussel BIN (Belgisch Instituut voor Normalisatie) Brabançonnelaan 29 1040 BRUSSEL Tel.: 02 520 22 33 Website: http://www.bin.be/NL/index.htm E-mail: [email protected] DBO (Dienst voor Beroepsopleidingen) Koningsstraat 93 bus 3 1000 BRUSSEL Tel.: 02 227 14 11 Fax: 02 227 14 00 Website: http://www.ond.vlaanderen.be/dbo/ E-mail: [email protected] KVIV (Koninklijke Vlaamse Ingenieurs Vereniging) Desguinlei 214 2018 ANTWERPEN Tel.: 03 216 09 96 E-mail: [email protected] Website: http://www.ti.kviv.be/critto FVB (Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid) Koningsstraat 45 bus 4 1000 BRUSSEL Tel.: 02 210 03 33 Website: http://www.fvbffc.be/ NAVB (Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in de bouwnijverheid) Poincarélaan 70 1070 BRUSSEL Tel.: 02 523 40 93 Website: http://www.navb.be NACEBO (Nationale Confederatie van het Bouwbedrijf) Lombardstraat 34-42 1000 BRUSSEL Tel.: (02)545 56 00 Website: http://www.nacebo.be/


57 D/2006/0279/069

Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden Tervurenlaan 463 1160 BRUSSEL Tel.: 02 773 16 80 VCB (Vlaamse Confederatie Bouw) Lombardstraat 34-42 1000 BRUSSEL Tel.: 02 545 57 49 Fax: 02 545.59.07 Website: http://www.vcb.be VLOR (Vlaamse Onderwijsraad) Leuvenseplein 4 1000 BRUSSEL Tel.: 02 219 42 99 Fax: 02 219 81 18 E-mail: [email protected] Website: http://www.vlor.be VIK (Vlaamse Ingenieurskamer) Herentalsebaan 643 2160 WOMMELGEM Tel.: 03 259 11 00 Fax 03 259 11 01 E-mail: [email protected] Website: http://www.vik.be VMM (Vlaamse Milieumaatschappij) A. Van De Maelestraat 96 9320 EREMBODEGEM Tel.: 053 72 64 45 Website: http://www.vmm.be/ VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL Tel.: 02 507 07 30 Fax: 02 511 33 57 E-mail: [email protected] Website: http://www.vsko.be WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf) Maatschappelijke zetel Violetstraat 21-23 1000 BRUSSEL Tel.: 02 502.66.90 E-mail: [email protected] Website: http://www.bbri.be/wtcb.htm WTCM ( Wetenschappelijk en Technisch Centrum van de Metaalverwerkende nijverheid) Celestijnenlaan 300C 3030 Heverlee

58 D/2006/0279/069


069

Recommend Documents