Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
(070) 373 8393
bijlage(n)
diverse
betreft
ons kenmerk
datum
Algemene ledenvergadering woensdag 5 juni 2013
BB/U201300651
8 mei 2013
Lbr. 13/043
Samenvatting
Op woensdag 5 juni 2013 vindt in Zwolle de algemene ledenvergadering (ALV) van de VNG plaats. Bijgevoegd ontvangt u een overzicht van de stukken voor de ALV. De bijlagen bij de agenda, inclusief de agenda zelf, kunt u downloaden van de website van de VNG via de volgende link: www.vng.nl/jaarcongres Het gehele programma van 4 en 5 juni en overige informatie over het VNG Jaarcongres kunt u vinden op de volgende link: www.vngjaarcongres.nl NB: Volgende week ontvangt uw college de presentiekaart en informatie voor de stemgerechtigde vertegenwoordiger van uw gemeente.
Aan de leden
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
(070) 373 8393
bijlage(n)
diverse
betreft
ons kenmerk
datum
Algemene ledenvergadering woensdag 5 juni 2013
BB/U201300651
8 mei 2013
Lbr. 13/043
Geacht college en gemeenteraad, Op woensdag 5 juni 2013 vindt in Zwolle de algemene ledenvergadering (ALV) van de VNG plaats. Hierbij ontvangt u de agenda en de stukken voor de ALV, waarbij u zowel de gehele vergaderset als specifieke bijlagen kunt downloaden. Voor een volledige vergaderset kiest u voor “volledige vergaderset”. Voor de agenda of specifieke bijlagen bij een aantal agendapunten kiest u voor: 0. Agenda van de ALV 1. Opening 2. Benoeming notulencommissie ALV 5 juni 2013 3. Notulen van de Buitengewone ALV van 12 oktober 2012 4. Mededelingen 5a. Financieel Jaarverslag 2012 (U ontvang ook een schriftelijk exemplaar) 5b. Dechargeverlening bestuur VNG 6. VNG Agenda 2014 (bijlage volgt later) 7. Invulling vacatures in bestuur en commissies VNG (ledenbrief 16 april jl.) 8a. Ledenbrief contributievoorstel 2014 8b. Ledenbrief bekostiging meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden 9. Ledenbrief verslaglegging Raad van Commissarissen KING 10. Bovenlokale samenwerking (presentatie in de ALV) 11. Resolutie ontwikkelingen decentralisaties sociaal domein (bijlage volgt later). Presentiekaart stemgerechtigde vertegenwoordiger Volgende week ontvangt uw college de presentiekaart en informatie voor de stemgerechtigde vertegenwoordiger van uw gemeente. Voor de goede orde wijzen wij erop dat de VNG Statuten
bepalen dat de stemmen van een gemeente alleen door een vertegenwoordiger van de eigen gemeente kunnen worden uitgebracht. Mogelijkheid tot indiening van amendementen Statutair is het mogelijk amendementen in te dienen op aanhangige voorstellen. Amendementen kunnen tot uiterlijk negen werkdagen voorafgaand aan de ALV worden ingediend. Dat betekent dat amendementen uiterlijk donderdag 23 mei a.s., 10.00 uur, bij het bureau van de Vereniging moeten zijn ingediend (schriftelijk of via e-mail
[email protected]). Vervolgens zullen wij de leden op de hoogte stellen van de ingediende amendementen en de preadviezen van het bestuur daarbij, zodat zij op basis daarvan de standpuntbepaling binnen de gemeente kunnen voorbereiden. Benoemingen in bestuur en commissies van de VNG Voor de benoemingen in bestuur en commissies van de VNG geldt de afwijkende procedure zoals omschreven in artikel 6 van het Huishoudelijk Reglement. Op 16 april jl. bent u door het bestuur reeds per ledenbrief geïnformeerd over de voordracht van de adviescommissie voor vacatures in het bestuur en een aantal beleidscommissies. Uiterlijk op woensdag 22 mei 2013 informeert het bestuur u voorts over eventuele tegenkandidaten voor deze vacatures. De mogelijkheid tot het indienen van tegenkandidaten eindigt op woensdag 15 mei 2013.
Hoogachtend, Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Mevrouw A. Jorritsma-Lebbink Voorzitter VNG
De heer drs. A.A.M. Brok Secretaris
Deze ledenbrief staat ook op www.vng.nl onder brieven.
onderwerp
Algemene ledenvergadering woensdag 5 juni 2013 datum
02/02
AGENDA Algemene Ledenvergadering woensdag 5 juni 2013 Voor de algemene vergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) woensdag 5 juni 2013, van 10.15–11.30 uur, te Zwolle.
Huishoudelijke zaken 01.
Opening De voorzitter opent de algemene ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
02.
Benoeming van de commissie tot het nazien van de notulen van de algemene ledenvergadering van 5 juni 2013 Ter vergadering doet het bestuur de algemene vergadering een voorstel voor de invulling van de notulencommissie.
03.
Vaststelling notulen van de Buitengewone algemene vergadering van 12 oktober 2012 Overeenkomstig artikel 4 van het huishoudelijk reglement zijn de notulen in handen gesteld van de commissie tot het nazien van de notulen. De commissie werd gevormd door: 1. Mevrouw E.G.E.M. Bloemen, burgemeester Zoeterwoude 2. De heer H. Dokter, wethouder Ridderkerk 3. De heer M. Boumans, raadslid Lopik De commissieleden hebben verklaard dat de notulen een getrouw beeld geven van hetgeen tijdens de algemene vergadering is besproken en besloten. Het bestuur stelt de algemene ledenvergadering voor de notulen goed te keuren.
04.
Mededelingen Gemeenten en gewesten Per 1 januari 2013 telde Nederland 408 gemeenten, in 2012 bedroeg dit aantal 415. De volgende herindelingen hebben op 1 januari 2013 plaatsgevonden: Provincie Zuid-Holland De gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland zijn samengevoegd tot de gemeente Molenwaard. De Gemeenten Dirksland, Goedereede, Middelharnis en Oostflakkee zijn samengevoegd tot de gemeente Goeree-Overflakkee. Provincie Noord-Holland De Gemeenten Harenkarspel, Schagen en Zijpe zijn samengevoegd tot de gemeente met als werknaam Schagen Per 1 januari 2013 telt de Vereniging 19 gewesten, in 2012 bedroeg dit aantal 20.
Verenigingszaken 05.
Jaarstukken Vereniging a. Financieel Jaarverslag 2012 Het bestuur legt het Financieel Jaarverslag 2012 ter vaststelling aan de algemene vergadering voor. Het ondertekende verslag ligt vanaf heden ter inzage bij het Bestuursbureau van de Vereniging. Ook kunt u het verslag tijdens de algemene vergadering inzien bij de ingang van de zaal. b. Dechargeverlening De algemene vergadering wordt verzocht na vaststelling van de jaarrekening 2012 het bestuur decharge te verlenen.
06.
VNG agenda’s 2013 en 2014 Op basis van de inbreng van de leden worden tien mogelijke thema’s voor de VNG Agenda 2014 geformuleerd. Twee weken voorafgaand aan de ALV ontvangt u deze thema’s, voorzien van een korte toelichting. Waar het thema’s betreft die reeds op de VNG Agenda 2013 staan, ontvangt u ook een toelichting op de voortgang op deze thema’s in 2013. Ter vergadering wordt een peiling gehouden, waarin u kunt aangeven wat voor u de vijf belangrijkste thema’s zijn.
07.
Invulling vacatures in bestuur en beleidscommissies Op 16 april jl. is de enkelvoudige voordracht van de adviescommissie bekend gemaakt voor de invulling van 23 vacatures in het bestuur, een aantal commissies en College voor Arbeidszaken van de VNG. Op 22 mei a.s. zullen eventuele tegenkandidaten bekend worden gemaakt. In de ALV maken de leden keuze uit alle door de adviescommissie gestelde kandidaten en eventuele tegenkandidaten.
02/05
08.
Vaststelling contributie 2014 en bekostiging meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden a. Contributienota Bijgevoegd treft u aan het contributievoorstel voor het jaar 2014. Het bestuur stelt de algemene ledenvergadering voor het contributievoorstel goed te keuren. b. Bekostiging meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden Bijgevoegd treft u een voorstel aan voor de bekostiging van de meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden. Het bestuur stelt de algemene ledenvergadering voor dit voorstel goed te keuren.
9.
Verslaglegging Raad van Commissarissen KING Bijgevoegd treft u aan de verslaglegging van de Raad van Commissarissen van het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) over hoe KING het afgelopen jaar de aandachtspunten uit het door de leden op de ALV van 6 juni 2012 geaccordeerde evaluatierapport “Samen sterk voor krachtige gemeenten” heeft opgepakt en de resultaten die KING heeft geboekt bij de uitoefening van het takenpakket.
Beleidsinhoudelijke zaken 10.
Bovenlokale samenwerking VNG en het Rijk hebben afgesproken om de ontwikkelingen met betrekking tot samenwerking op het sociaal domein op korte termijn in kaart te brengen. Dit draagt niet alleen bij aan de uitwisseling van kennis en ervaring tussen gemeenten en samenwerkingsverbanden, maar biedt ook politiek, maatschappelijke instellingen en burgers het vertrouwen dat gemeenten de maatschappelijke vraagstukken op het sociale domein op een adequate wijze oppakken. Heel concreet heeft de VNG haar leden gevraagd inzicht te geven in de nieuwe vormen van samenwerking die u op het sociale domein organiseert. Onder de vlag van Slim Samenwerken zijn regio’s en gemeenten gevraagd de stand van zaken per 31 mei 2013 in kaart brengen. De eerste uitkomsten daarvan (de ‘kaart’) worden aan de vergadering gepresenteerd.
11.
Ontwikkelingen decentralisaties Sociaal Domein Ter vergadering wisselen wij graag met u van gedachte over de wijze waarop de gemeenten invulling willen geven aan de decentralisaties in het sociaal domein. Ten behoeve daarvan ontvangt u voorafgaand aan de ALV de tekst voor een resolutie, waarin wij nader ingaan op: - de belangrijkste uitgangspunten voor gemeenten - de wijze waarop gemeenten invulling willen geven aan de decentralisaties - de middelen en beleidsvrijheid die gemeenten daarvoor nodig hebben.
03/05
Overige zaken 12.
Rondvraag / WVTTK Vertegenwoordigers van de leden die van de rondvraag gebruik wensen te maken, worden verzocht van die vraag uiterlijk woensdag 29 mei 2013 a.s., 10.00 uur, schriftelijk mededeling te doen aan de directieraad van de Vereniging op Vereniging van Nederlandse Gemeenten, postbus 30435, 2500 GK Den Haag of via e-mail op [email protected].
13.
Sluiting
MOGELIJKHEID AMENDEMENTEN EN STEMPROCEDURE
Mogelijkheid tot indiening amendementen Statutair is het mogelijk amendementen in te dienen op aanhangige voorstellen. Op het voorstel bij agendapunt 07. (Invulling vacatures in bestuur en beleidscommissies) kunnen geen amendementen worden ingediend. Voor de benoemingen geldt de procedure zoals omschreven in artikel 6 van het Huishoudelijk Reglement. Op 16 april jl. bent u door het bestuur reeds per ledenbrief geïnformeerd over de voordracht van de adviescommissie voor vacatures in het bestuur en een aantal beleidscommissies. Uiterlijk 22 mei 2013 informeert het bestuur u voorts over eventuele tegenkandidaten voor deze vacatures. De mogelijkheid tot het indienen van tegenkandidaten eindigt op 15 mei 2013. Amendementen kunnen tot uiterlijk negen werkdagen voorafgaand aan de algemene vergadering worden ingediend. Dat betekent dat amendementen uiterlijk donderdag 23 mei a.s., 10.00 uur, bij het bureau van de Vereniging moeten zijn ingediend (schriftelijk of via e-mail [email protected]). Vervolgens zullen wij de leden op de hoogte stellen van de ingediende amendementen en de preadviezen van het bestuur daarbij, zodat zij op basis daarvan de standpuntbepaling binnen de gemeente kunnen voorbereiden. Aantal stemmen per gemeente en gewest In artikel 10 van de Statuten van de VNG worden regels gesteld voor het uitbrengen van de stemmen door een lid van de vereniging en voor het aantal stemmen dat door een lid van de vereniging kan worden uitgebracht. De volledige tekst luidt als volgt: Artikel 10, lid 1, Stemmen De stemmen van een lid worden ter algemene vergadering uitgebracht door de vertegenwoordiger van dat lid, bedoeld in artikel 9, lid 1. (red.: burgemeester, wethouder, secretaris, griffier en raadslid) 2. Elke gemeente die lid is van de Vereniging, brengt door tussenkomst van haar vertegenwoordiger zoveel stemmen uit als het aantal veelvouden van éénduizend (1.000) inwoners dat de bevolking van de door haar gerepresenteerde gemeente telt, met dien verstande dat zij ten minste één en ten hoogste vijfenzeventig (75) stemmen uitbrengt. 3. Elk gewest dat lid is van de Vereniging brengt door tussenkomst van zijn vertegenwoordiger zoveel stemmen uit als het aantal veelvouden van tienduizend (10.000) inwoners dat de bevolking van het
04/05
door hem gerepresenteerde gewest telt, met dien verstande dat hij ten minste één en ten hoogste vijfenzeventig (75) stemmen uitbrengt. 4. Maatstaf voor het aantal stemmen van een gemeente of gewest is het aantal inwoners dat de gemeente, onderscheidenlijk het gewest, telde op één januari van het voorafgaande jaar volgens de door het Centraal Bureau voor de Statistiek openbaar gemaakte bevolkingscijfers.
Namens het bestuur,
A. Jorritsma-Lebbink, voorzitter
05/05
Notulen van de buitengewone algemene ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, aangevangen op vrijdag 12 oktober 2012, Jaarbeurs te Utrecht. Aanwezig zijn het bestuur – met mevrouw A. Jorritsma-Lebbink (burgemeester van Almere) als voorzitter, tevens voorzitter van de vergadering – en de directieraad van de Vereniging, alsmede, blijkens de ingeleverde presentiekaarten, a. vertegenwoordigers van de volgende gemeenten, leden van de Vereniging: Aa en Hunze Alblasserdam Alkmaar Almelo Almere Alphen-Chaam Amersfoort Apeldoorn Appingedam Assen Asten Baarle-Nassau Baarn Bedum Beemster Bellingwedde Bergen op Zoom Berkelland Boekel Borger-Odoorn Boxtel Breda Brielle Bronckhorst Bunnik Bunschoten Capelle aan den IJssel Coevorden Dalfsen Dantumadeel De Ronde Venen Delft Den Helder Diemen Dirksland Doesburg Dongen Dongeradeel Dordrecht Drimmelen Druten
Duiven Eemsmond Enschede Ermelo Ettenm-Leur Gaasterlân-Sleat Geertruidenberg Gilze en Rijen Goedereede Goirle Gouda Graafstroom Groningen Haaren Haarlemmermeer Harderwijk Heerhugowaard Heerlen Hellendoorn Hellevoetsluis Hendrik-Ido-Ambacht Hengelo Heumen Heusden Hollands Kroon Hoogeveen Hoogezand-Sappemeer Houten Huizen IJsselstein Kaag en Braassem Kampen Kapelle Katwijk Kerkrade Krimpen aan den IJssel Laarbeek Lansingerland Leek Leeuwarden Leiden
Leiderdorp Leidschendam-Voorburg Lelystad Liesveld Lingewaal Maasdriel Maasgouw Maastricht Marum Menameradiel Menterwolde Montferland Naarden Neder Betuwe Nieuwegein Nieuw-Lekkerland Nijkerk Nijmegen Noordwijk Noordwijkerhout Nunspeet Oirschot Oisterwijk Oldebroek Oldenzaal Olst Wijhe Oosterhout Oostzaan Opsterland Oude IJsselstreek Ouder-Amstel Overbetuwe Papendrecht Pijnacker-Nootdorp Purmerend Raalte Ridderkerk Rijnwoude Roosendaal Rozendaal Schijndel
-2 Schinnen Sint-Oedenrode Sittard-Geleen Slochteren Someren Son en Breugel Staphorst Steenbergen Steenwijkerland Stichtse Vecht Tholen Tilburg Tytsjerksteradiel Uden Uithoorn
Veghel Velsen Vlaardingen Vlagtwedde Vlissingen Waddinxveen Wassenaar Waterland West Maas en Waal Westerveld Westervoort Westland Wierden Wijchen Wijdemeren
Winterswijk Woensdrecht Woerden Zeevang Zeewolde Zeist Zoetermeer Zoeterwoude Zuidhorn Zuidplas Zutphen Zwolle
b. vertegenwoordigers van de volgende gewesten: Regio Noord-Veluwe Parkstad Limburg
Huishoudelijke zaken AGENDAPUNT 01 Opening De voorzitter heet de aanwezigen van harte welkom en opent de buitengewone algemene ledenvergadering van vrijdag 12 oktober 2012 in de Jaarbeurs te Utrecht. Ze blikt terug op het geslaagde jubileumcongres te Den Haag van 5 en 6 juni 2012. Het honderdjarig bestaan was een moment om feestelijk en met gepaste trots bij stil te staan, zowel in de persoonlijke sfeer als inhoudelijk. Tegelijkertijd was het ook een moment van bezinning. De wereld staat niet stil en de VNG moet zich steeds opnieuw oriënteren op een steeds sneller veranderende samenleving. Met de onderwerpen die in deze Buitengewone ALV aan bod komen worden opnieuw forse stappen gezet naar een Vereniging “van, voor en door gemeenten.” Dat kan op binnen onze bestuurlijke organisatie, binnen onze provinciale afdelingen, als ambassadeur voor een van onze projecten, of door mee te denken in bijeenkomsten en best practices te delen met collega bestuurders en ambtenaren. De voorzitter geeft aan te beseffen dat de uitdagingen voor de gemeenten enorm zijn. Maar dat geldt ook voor de ervaring, kennis en wilskracht van gemeenten, wat het vertrouwen geeft dat het de gemeenten ook gaat lukken, conform de de titel van de inzet voor de kabinetsformatie “Samen sterker uit de crisis”.
-3 Vertrek secretaris bestuur De voorzitter staat stil bij het vertrek van de secretaris van het bestuur, Luzette Wagenaar-Kroon, die inmiddels is benoemd tot burgemeester van Waterland. Ze dankt mevrouw Wagenaar-Kroon hartelijk voor haar inzet in de afgelopen jaren en wens haar veel succes in haar nieuwe functie. In de bestuursvergadering van donderdag 11 oktober 2012 heeft de heer Brok, burgemeester van Dordrecht, zich bereid verklaard om het secretarisschap op zich te nemen. Stemprocedure en proefstelling In deze Buitengewone ALV wordt in beginsel steeds elektronisch gestemd. In ieder geval zal elektronisch worden gestemd over: -
Amendementen en de uiteindelijke tekst van de inzet van de gemeenten voor de kabinetsformatie “Samen sterker uit de crisis” Toekomst opzet VNG Jaarcongressen Invulling vacatures VNG-commissies Voordracht benoeming Raad van Commissarissen KING Informatiebeveiligingsdienst
Sinds de ALV van 6 juni jl. zijn de stemmingen openbaar, behalve als stemmingen de verkiezing van personen betreffen. Dat geldt hier alleen voor de invulling van de vacatures in VNGcommissies. Bij het elektronisch stemmen gaat het om een gewogen stemming. Alleen de gemachtigde vertegenwoordigers van de leden die bij de ingang van de zaal een stemkastje en chipcard hebben ontvangen kunnen aan de stemmingen deelnemen. De traditie schrijft voor dat ten behoeve van de agendapunten waarbij een gewogen, elektronische stemming plaatsvindt, een proefstemming wordt gehouden. De proefstelling luidt: “Vóór Sinterklaas is er een nieuw kabinet.” De voorzitter concludeert na stemming dat de stemverhouding als volgt is: antwoord 1: JA 87,4% antwoord 2: NEE 12,6%
-4 Benoeming voorzitter stembureau Om toe te zien op een juist verloop van de stemmingen is een commissie van stemopneming aangewezen. De heer Adriaansen, wethouder van Roosendaal, is bereid gevonden voor deze vergadering het voorzitterschap van de stemcommissie op zich te nemen. De voorzitter constateert dat de leden hiermee kunnen instemmen.
AGENDAPUNT 02 Benoeming van de commissie tot het nazien van de notulen van de buitengewone algemene ledenvergadering van vrijdag 12 oktober 2012 Het bestuur stelt voor te benoemen tot leden van deze commissie: 1. 2. 3.
Mevrouw Bloemen, burgemeester van Zoeterwoude De heer Dokter, wethouder van Ridderkerk De heer Boumans, raadslid te Lopik
De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen.
AGENDAPUNT 03 Vaststelling notulen van de algemene vergadering van 6 juni 2012 De commissie tot het nazien van de notulen van de vergadering werd gevormd door: 1. 2. 3.
De heer Van Vuuren, raadslid te Soest Mevrouw Koopmanschap, burgemeester van Diemen De heer Prinsen, wethouder van Veldhoven
De commissieleden hebben verklaard dat de notulen een getrouw beeld geven van hetgeen tijdens de algemene vergadering is besproken en besloten. Het bestuur stelt de ALV voor de notulen goed te keuren. De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen.
-5 -
Verenigingszaken AGENDAPUNT 04 Strategisch Traject a.
Voortgang strategisch traject “VNG verbindt”
De leden zijn eerder geïnformeerd over het Strategisch Traject, waarin de VNG werkt aan de versterking van haar focus, ledengerichtheid en zichtbaarheid. Vanaf september is de tweede fase van dit traject van start gegaan onder de noemer ‘VNG Verbindt’. De voorzitter geeft voor een nadere toelichting het woord aan de heer Lamers, vice-voorzitter van het bestuur. De heren Lamers, Westmaas, Nuis en Otten (allen lid van het bestuur) vormden de klankbordgroep die vanuit het bestuur intensief bij het traject is betrokken. De heer Lamers geeft aan dat de wereld om ons heen in een rap tempo verandert, ook die van gemeenten. De economische crisis maakt het noodzakelijk dat maatschappelijke vraagstukken nog urgenter moeten worden beantwoord. De arbeidsmarkt vergrijst, de burger wordt mondiger en stelt hogere eisen, de regionalisering neemt toe en de netwerksamenleving is inmiddels een feit. Ook de achterban van de VNG is anders tegen de VNG gaan kijken. Met minder middelen moet meer oplossingen worden gecreëerd, wat een doortastende en slimme aanpak vereist. De eerste fase van het strategisch traject heeft zich voor het grootste deel binnenskamers afgespeeld. Nu wordt naar buiten getreden met een aantal concrete projecten welke niet onopgemerkt voor de leden zullen blijven zijn. Tijdig en adequaat zal blijven worden ingespeeld op veranderingen onder de noemer VNG verbindt. Hierbij wordt gezocht naar een versterking van focus, ledengerichtheid en zichtbaarheid. Dit betekent dat er scherpe keuzes moeten worden gemaakt en niet alle vragen en taken kunnen worden opgepakt. Leden moeten meer intensief betrokken worden en gevraagd worden een bijdrage te leveren aan het werk van de vereniging. Onze vereniging moet zich ook meer nadrukkelijk laten zien. Binnen VNG verbindt zijn reeds stappen gezet, waaronder VNG Agenda 2013 welke tijdens deze vergadering aan de orde komt. Ook wordt er gewerkt aan het Raadsledenprogramma en de Bestuurdersdagen. VNG Agenda 2013 Tijdens deze vergadering worden de punten voor de VNG Agenda 2013 vastgesteld. Een eerdere peiling over de gewenste prioriteiten hiervoor vond plaats tijdens de Algemene Ledenvergadering van 6 juni 2012. Ook vonden er in september twee landelijke bijeenkomsten in Zwolle en Breda hiervoor plaats over de nadere invulling van de agenda.
-6 -
Projectbureau Binnen de VNG is het projectbureau opgericht om de thema’s van de agenda integraal projectmatig op te pakken. VNG Connect De medewerkers van het bureau van de VNG worden beschikbaar gemaakt om bij gemeenten gedetacheerd te worden die daar behoefte aan hebben. Tegelijk wordt een beroep gedaan op de know how en deskundigheid van de gemeenten door medewerkers in te huren die bij het bureau van de VNG aan de slag gaan. Zo kan soepeler en flexibeler expertise en ervaringen van gemeenten en VNG uitgewisseld worden. VNG Connect fungeert hierbij als makelaar om die kennis en expertise te kunnen uitwisselen. Afwegingskader Om vast te stellen welke taken en prioriteiten de VNG oppakt en hoe deze uit te rollen is een afwegingskader ontwikkeld, welke wordt toegepast op de werkzaamheden van de afdelingen van het bureau. Hierbij wordt bekeken welke taken de VNG reeds goed doet en welke beter kunnen, waarbij wordt meegewogen waar het meer opportuun is om binnen het netwerk van gelieerde organisaties te kiezen voor slimme allianties om elkaar aan te kunnen vullen. Uitvoeringskracht gemeenten Bij de uitvoering van de belangenbehartiging en dienstverlening van de VNG zal meer vroegtijdig worden ingespeeld op het bij elkaar brengen van organisaties en gemeentelijke uitvoerders. Het is belangrijk dat beleid en uitvoering naadloos op elkaar aansluiten. Met KING en andere partners wordt in dit kader samengewerkt om gemeenten hierop nog beter te kunnen bedienen. Bestuurdersdagen Om gemeenten beter bij de governance en het VNG-werk te betrekken naast de vele actieve leden in werkgroepen en commissies in VNG-verband wordt er een aantal initiatieven ondernomen. Zo is reeds enkele maanden de ad hoc-commissie decentralisatie Jeugdzorg actief. Daarnaast worden bestuurdersdagen georganiseerd, waarvan de eerste in maart zal plaatsvinden. Tijdens deze zogenaamde inhoudelijke themadagen worden actuele bestuurlijke thema’s besproken en inbreng hierover opgehaald bij de deelnemers ten behoeve van het werk en de standpuntbepaling van de VNG. Het werken met ad hoc-commissies en de Bestuurdersdagen vormen de eerste vervolgstappen in een vervolgproces in het verder betrekken van de leden bij de governance van de VNG.
-7 -
Raadsledenprogramma Om raadsleden sterker te betrekken bij de vereniging is het Raadsledenprogramma gestart. Hiervoor zijn meerdere gesprekken gevoerd met raadsleden, griffiers, burgemeesters, wethouders en koepels. Hieruit bleek dat er vanuit de VNG reeds een goed aanbod is voor de gelieerde organisaties, hoewel een versterking van de structurering hierin wenselijk wordt geacht. Middels het Raadsledenprogramma zal daarom worden ingezet op de verdere structurering en het herkenbaarder maken van het aanbod. Ook op de Bestuurderdagen zal een belangrijk component worden geïntegreerd voor raadsleden. Banden aanhalen met de provinciale afdelingen Meerdere provinciale afdelingen vervullen momenteel reeds een goede inhoudelijke rol in de ledenraadplegingen. Landsbreed wordt deze rol verder versterkt. De provinciale afdelingen vormen een belangrijke linking pin met het lokaal bestuur, waarbij een goed functioneren van de banden met en de informatievoorziening naar de afdelingen noodzakelijk is. Communicatie en lobby De VNG staat bekend als een belangrijke belangenbehartiger in Den Haag. Desalniettemin dient altijd de vraag te worden gesteld of de huidige wijze waarop nu nog de juiste manier is en het meest effectief is. Rondom de lobby wordt daarom meer communicatie naar de leden georganiseerd om hen nader te informeren over wat de VNG onderneemt en bereikt in het Haagse. De afdeling Communicatie van de VNG wordt omgevormd naar een nieuwe directie waarin het strategisch communiceren een veel sterkere rol krijgt. Eén van de eerste producten van de nieuwe werkwijze is dat de nieuwe website van de VNG reeds is gelanceerd. Denktank Om op de ontwikkelingen in de zich rap veranderende wereld om ons heen de komende vijf à tien jaar te kunnen anticiperen wordt een denktank in de vorm van een klein en smal instituut opgericht. Deze krijgt de ambitie om de gemeenten beter voor te bereiden op de uitdagingen op de middellange en lange termijn betreffende wat er op hen afkomt en wat de trends zijn. Hierbij wordt samengewerkt met universiteiten en bestaande instituten, welke roulerend een opdracht worden gegeven. Op korte termijn wordt gestart met een jaarbericht over hoe de gemeente en de gemeenten ervoor staan, wat het handelingsperspectief is en waar we ons op zouden moeten gaan focussen. Het streven is dat met de denktank een sterker weerwoord kan worden gegeven en zelfs het initiatief kan worden genomen in het debat over het openbaar bestuur. De voorzitter dankt de heer Lamers voor zijn uiteenzetting.
-8 b.
VNG Agenda 2013
In de eerste helft van 2012 zijn op basis van de inbreng van de leden tien mogelijke thema’s voor de VNG Agenda 2013 geformuleerd. In de peiling in de ALV van 6 juni 2012 hebben de leden aangegeven welke thema’s voor hen het belangrijkst zijn. In de ledenbijeenkomsten van 3 en 4 september jl. is door de deelnemers positief gereageerd op de werkprogramma’s op de zes thema’s die in de peiling het vaakst zijn genoemd. De suggesties uit deze bijeenkomsten zijn verwerkt in de werkplannen. Voorgesteld wordt om deze zes thema’s en de bijbehorende werkprogramma’s de VNG Agenda voor 2013 te laten vormen. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming. De voorzitter stelt vast de leden instemmen met de VNG Agenda 2013, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: - tegen:
99,52% 00,48%
De voorzitter attendeert na de stemming erop dat de VNG Agenda 2013 niet alleen een opdracht is aan het bestuur en het bureau van de Vereniging, maar aan alle leden.
AGENDAPUNT 05 Inzet VNG kabinetsformatie De inzet van de gemeenten voor de kabinetsformatie, getiteld “Samen sterker uit de crisis”, bevat de boodschap van de gemeenten op een selectief aantal onderwerpen. Na definitieve vaststelling door de leden wordt de inzet onder de aandacht gebracht van de (in)formateur, en kan het als basis dienen voor de eerste gesprekken met het nieuw gevormde kabinet. Aan het concept is een intensieve raadpleging van de leden vooraf gegaan. Eerst hebben het bestuur en de commissies van de VNG kunnen reageren. Vervolgens zijn er twee ledenbijeenkomsten geweest. De opbrengst van deze consultaties is in het huidige stuk verwerkt. Tot 1 oktober 2012 konden amendementen op de tekst worden ingediend. De Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) en de gemeente Nijmegen, mede namens een aantal andere gemeenten, hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De VGG heeft aangegeven de teksten van haar amendementen op enkele punten aan te willen passen. Mevrouw Pot, burgemeester van Appingedam en voorzitter van de VGG, geeft zodadelijk een toelichting hierop.
-9 De voorzitter geeft aan dat eerst de acht ingediende amendementen worden behandeld. Daarna zal de integrale tekst, zoals die luidt na verwerking van de aangenomen amendementen, in stemming worden gebracht. Amendementen Nijmegen, mede namens twaalf andere gemeenten
Amendement I Nijmegen, mede namens twaalf andere gemeenten Onderwerp Sociaal domein Strekking Gemeenten vragen Rijk om binnen drie maanden na installatie van het nieuwe kabinet tot afspraken te komen over: de randvoorwaarden die gelden voor alle decentralisaties naar gemeenten (par. 2) de uitgangspunten, die vervolgens wettelijk moeten worden verankerd (par. 3.1.6) Preadvies bestuur Positief Toelichting preadvies De genoemde termijn van drie maanden komt ook terug in het voorstel voor een integrale benadering van het sociaal domein dat wordt gepresenteerd in de Buitengewone ALV van 12 oktober a.s.
Amendement II Nijmegen , mede namens 12 andere gemeenten Onderwerp Economisch domein: belang van rol stedelijke regio’s Strekking Een passages toe te voegen over de doorslaggevende rol van stedelijke regio’s voor het op gang krijgen van de economie (par. 2) Preadvies bestuur Positief, onder voorwaarde van een tekstuele wijziging Toelichting preadvies Het bestuur stelt voor het woord “doorslaggevende” te vervangen door “belangrijke”. Met het woord “doorslaggevende” wordt de indruk gewekt dat de rol van niet-stedelijke regio’s er minder toe doet. Dat doet af aan het zelfbewuste brede verhaal dat de gezamenlijke gemeenten het nieuwe kabinet voor willen leggen.
Amendement III Nijmegen, mede namens 12 andere gemeenten Onderwerp Economisch domein: belang vroegtijdig betrekken werkgevers
-10 Strekking Een passage toe te voegen over het vroegtijdig betrekken van werkgevers bij de ontwikkeling van landelijk en lokaal beleid inzake participatie en zelfredzaamheid (nieuwe par. 3.1.5). Preadvies bestuur Positief
Amendement IV Nijmegen, mede namens 12 andere gemeenten Onderwerp Economisch domein: topsectorenbeleid Strekking De passage in paragraaf 3.2.1 aan te vullen met de tekst: “Het topsectorenbeleid moet worden voortgezet en doorvertaald naar de stedelijke regio’s en lokale economische agenda’s” Preadvies bestuur Deels positief Toelichting preadvies Het bestuur wil benadrukken dat voortzetting van het topsectorenbeleid wel in overleg met stedelijke regio's en gemeenten dient te geschieden. Het bestuur stelt daarom voor de tekst in het amendement te vervangen door de volgende tekst: "Het kabinet wordt verzocht het topsectorenbeleid in overleg met stedelijke regio’s en gemeenten voor te zetten."
De voorzitter geeft het woord aan de heer Bruls, burgemeester van Nijmegen, om de amendementen toe te lichten. De heer Bruls complimenteert de organisatie voor het gelopen traject. Hij geeft aan dat de amendementen een verdere verbetering beogen van de voorgelegde tekst en dat de preadviezen van het bestuur onderschreven worden. De voorzitter stelt vast dat de leden per acclamatie instemmen met de voorgelegde amendementen van Nijmegen, mede namens 12 andere gemeenten.
-11 Amendementen Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG)
Amendement V Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Onderwerp Pleidooi voor een programma deregulering van het Rijk (par. 3.1.4 en par. 3.6.3) Strekking Toe te voegen de vraag aan het Rijk om een programma deregulering te starten, via een brede commissie uit alle overheidslagen. Preadvies bestuur Positief
De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Pot, voorzitter van de VGG en burgemeester van Appingedam, om het amendement toe te lichten. Mevrouw Pot spreekt haar waardering uit voor de wijze waarop het document tot stand is gekomen en de open wijze van communiceren. Ze geeft aan dat de VGG van mening is dat de tekst het karakter van een position paper kent. Met de amendemen ten is de VGG van mening dat er een aantal accenten wordt gezet om de goede intenties en ambities middels het voorgestelde programma te monitoren en waar nodig voor de voortgang stappen te zetten. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming. De voorzitter stelt vast de leden instemmen met het amendement, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: - tegen:
92,68% 07,32%
Amendement VI Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Onderwerp Aanvulling passage over krimp (par. 3.2.3) Strekking Toe te voegen dat: - dat voortzetting van de krimpmaatstaf in de algemene uitkering uit het Gemeentefonds noodzakelijk is, evenals het toepassen van de krimpmaatstaf in overige huidige en nieuwe verdeelmodellen - bevolkingskrimp in alle relevante beleidsdossiers bij het Rijk bewust als factor wordt inbegrepen. Preadvies bestuur Afwijzend
-12 Toelichting preadvies Het bestuur wil voorkomen dat in de inzet van de gemeenten voor de kabinetsformatie, financiële deelbelangen van groepen gemeenten een te prominente rol krijgen. Van het kabinet wordt oog gevraagd voor zowel stedelijke als landelijke problematiek, waarbij de beleidsvrijheid en regierol van gemeenten voorop staan. Pleidooien om juist met steden of juist met krimpgemeenten (of juist met steden én krimpgemeenten) in financiële verdeelmodellen extra rekening te houden, doen af aan het zelfbewuste brede verhaal dat gemeenten het nieuwe kabinet voor willen leggen.
De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Pot om het amendement toe te lichten. Mevrouw Pot merkt op dat de VGG van mening is dat de problematiek van bevolkingsdaling en krimp scherper geadresseerd moet worden,een problematiek die breed over Nederland speelt. Daarom moet de krimpmaatstaf in het Gemeentefonds en worden meegenomen in de verdere gesprekken met het kabinet. De heer Out, burgemeester van Borger-Odoorn, betreurt het dat het thema krimp het niet gehaald heeft in de tekst om het in de volledige breedte de aandacht te geven die het zijn inziens verdient. Mede gelet op de financiële vertaling en het aantal uitdagingen dat de gemeenten op zich af zien komen zal in de transitieperiode een oplossing moeten komen voor gemeenten die de terugval van het aantal inwoners niet kunnen opvangen binnen de huidige financiële spelregels. De heer Nobel, wethouder van Haarlemmermeer en lid van de beleidscommmissie Financiën van de VNG, geeft aan het amendement niet te steunen. Hij geeft aan dat de commissie Financiën het ermee eens is dat het een onderwerp van gesprek zou moeten zijn en te zijner tijd in de brede zin dient te worden aangekaart bij het kabinet, maar niet in de herverdeling van het Gemeentefonds. De voorzitter voegt hieraan toe dat het bestuur er niet voor pleit om het gesprek over het onderwerp stop te zetten. Voorgesteld wordt echter om het onderwerp niet op te nemen in de herverdeling om te voorkomen dat er een discussie ontstaat over deze en andere maatstaven.
De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming. De voorzitter stelt vast de leden het amendement hebben verworpen, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: - tegen:
16,7% 83,3%
Amendement VII Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Onderwerp Invoeging van een nieuwe paragraaf 3.2.12: Aanvulling en wijziging van de passage over het belang van lokale en regionale economie voor het economisch herstel
-13 Strekking Toe te voegen een nieuwe paragraaf 3.2.12: “In onze ogen is het terecht dat lokale en regionale economie significant bijdragen aan economisch herstel. Met de al in gang gezette werkgeversbenadering en de aansluiting van scholing op de arbeidsmarkt worden nu al successen geboekt”. Preadvies bestuur Afwijzend Toelichting preadvies De voorgestelde passage over het belang van lokale en regionale economie biedt geen wezenlijke toegevoegde waarde ten opzichte van de huidige tekst.
De voorzitter geeft aan dat de VGG het amendement heeft ingetrokken.
Amendement VIII Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Onderwerp Wijziging van de passage inzake Wet Hof en schatkistbankieren (par. 3.4.4) Strekking Wijziging van de passage inzake Wet Hof en schatkistbankieren. In aansluiting bij de eerdere brandbrief van IPO, VNG en UvW dient de passage te luiden: “Gemeenten zijn zowel tegen het wetsvoorstel Houdbare Overheidsfinanciën als het schatkistbankieren. Gemeenten zijn bereid constructief mee te denken over oplossingen van de financiële problematiek van het Rijk” Preadvies bestuur Positief
De voorzitter stelt vast dat de leden per acclamatie instemmen met het amendement.
Integrale tekst Inzet van de gemeenten voor de kabinetsformatie De voorzitter brengt de integrale tekst van de inzet voor de kabinetsformatie, zoals die luidt na verwerking van de aangenomen amendementen, electronisch in stemming. De voorzitter geeft het woord aan de heer Zijlstra, wethouder van de gemeente Zeewolde, voor het geven van een stemverklaring. De heer Zijlstra geeft aan zich grote zorgen te maken over de definitie van de ‘kleine belastingen’ zoals deze in het stuk worden genoemd. Hij acht het een rekbaar begrip. Hij vraagt het bestuur toe te zeggen dat de toeristenbelasting en de precariobelasting hier niet onder vallen. De voorzitter geeft in reactie hierop aan dat het terugbrengen van de ‘kleine belastingen’ niet ten koste mag gaan van de lokale belastingen in die gemeenten waar deze juist een grote rol spelen.
-14 -
De voorzitter stelt vast de leden instemmen met de tekst, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: - tegen:
98,54% 01,46%
AGENDAPUNT 06 Presentatie Sociaal Domein De VNG heeft ter verdere uitwerking van de inzet voor de kabinetsformatie onderzocht hoe een samenhangende aanpak op het sociale domein kan worden georganiseerd. Daarvoor is een zo concreet mogelijke aanpak uitgewerkt. Hierin wordt beschreven: - hoe een integrale aanpak in het sociale domein eruit zou kunnen zien - hoe dit het beste georganiseerd kan worden. In de afgelopen periode is hard gewerkt aan de vertaling van de vele signalen van de leden en eerder ingenomen uitgangspunten, in een integrale visie op het sociaal domein. Daarbij zijn diverse gremia en individuele bestuurders intensief betrokken. Voorts is een eerste tussenstand gedeeld met de leden in de bijeenkomsten op 3 en 4 september in Breda en Zwolle. Het bestuur omarmt de geschetste visie en is van mening dat deze recht doet aan de behoeften en wensen van de gemeenten. Bij de concrete uitwerking van deze visie, waarin nog veel belangrijke knoppen moeten worden doorgehakt, worden de leden nauw betrokken. Een korte film volgt over het belang van samenhang in het sociale domein. Aansluitend geeft de voorzitter van de directieraad de heer Pans een nadere toelichting op de uitwerking van de visie. Aanleiding voor de ontwikkeling van de visie was de val van het kabinet, waardoor twee van de drie decentralisaties (Werk en Begeleiding) controversieel werden verklaard en tot stilstand kwamen. Van dit moment werd gebruik gemaakt om te onderzoeken hoe de decentralisaties beter vorm kunnen krijgen, dit mede naar aanleiding van de kritiek van de VNG op de inrichting van de decentralisaties. Het bestuur acht het een inspirerend voorstel dat tot een verbetering kan leiden en legt het daarom graag aan de leden voor. Voorwaarde is dat gebruikt gemaakt wordt van de vitale samenleving met actief participerende burgers, waarbij burgers waar nodig geactiveerd moeten worden op participatie. De burgers dienen hierbij niet te worden verknipt over verschillende regelingen, maar juist op lokaal niveau te worden samengebracht. Organiseer het daarbij decentraal en dichtbij de burger, ook wegens de kostenefficiëntie met daarbij passende regelgeving en leg de verantwoordelijkheid dichtbij de burger. Zeven principes dienen hierbij in de uitvoering leidend te zijn:
-15 -
1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)
Ondersteuning van burgers door een integrale benadering Rechtzekerheid voor burgers met ruimte voor verschil Horizontale verantwoording Samenhangende informatievoorziening Gemeente als krachtige netwerkpartner Bouwen op uitvoeringskracht van gemeenten Financiële regelruimte
De wetten voor het Sociaal Domein dienen conform deze principes te worden opgesteld, bestaande wetgeving dient hierop te worden doorgelicht en toekomstige decentralisatiewetgeving dient te worden getoetst aan deze principes. Binnen drie maanden na het aantreden van het nieuwe kabinet dient er overeenstemming te zijn over deze bindende uitgangspunten en een invoeringsagenda voor de decentralisaties nader zijn uitgewerkt, vertaald naar de afzonderlijke wetten en nieuwe wetten getoetst aan deze uitgangspunten. De voorzitter dankt de heer Pans voor zijn toelichting.
AGENDAPUNT 07 Toekomst opzet VNG-jaarcongressen Conform het besluit van de ALV van 6 juni 2012 heeft een onafhankelijke commissie gekeken naar verschillende congresmodellen en de daarbij horende financiële consequenties, met name voor de congressen 2013 en 2014. Deze commissie bestond uit: -
De heer Brok, burgemeester gemeente Dordrecht (voorzitter) De heer Dannenberg, wethouder gemeente Zwolle De heer Buijtels, gemeentesecretaris gemeente Maastricht Mevrouw Rijsdorp, burgemeester gemeente Goirle Mevrouw Sylvester, burgemeester gemeente Naarden
-16 -
Mevrouw Van Eekelen, raadslid gemeente Wassenaar Mevrouw Van Valkenburg-Lely, raadslid gemeente Utrechtse Heuvelrug.
De commissie adviseert een versobering van het congres om een algemene reductie te realiseren door een aantal maatregelingen door te voeren, zoals het stoppen met de congrestas, het vervangen van de lunchtent met warme lunch door een lunchbox en minder deelcongressen en deelexcursies. Deze versoberingen leiden er toe dat de prijs van het congres in 2013 met € 200 daalt en uitkomt op € 595, een prijsdaling van 25%. De voorzitter geeft het woord aan de heer Van de Groep, burgemeester van de gemeente Bunschoten, voor zijn reactie op het advies van de commissie. De heer Van de Groep dankt de commissie voor het evenwichtige verhaal. Over optie 5 Congres voor dagelijkse bestuurders merkt hij op dat deze optie de gemeente Bunschoten aanspreekt, omdat er zijn inziens genoeg andere mogelijkheden en momenten voor raadsleden zijn om bij de VNG betrokken te zijn. Een combinatie van optie 2 en 5 verdient daarom zijn inziens de aanbeveling. De heer Brok geeft aan dat een optie om de doelgroep te versmallen is besproken binnen de commissie. Ervoor gekozen is er om dit model niet verder uit te werken omdat de VNG een vereniging voor iedereen zou moeten zijn, ook al is het zo dat raadsleden niet in ruime getale aanwezig zijn. In commissies en elders komt echter naar voren dat de vereniging ook door raadsleden en andere niet-dagelijkse bestuurders wordt gedragen. De voorzitter voegt hieraan toe dat het haar inziens aan de gemeenten is om te bepalen wie namens hen de gemeente vertegenwoordigd op het congres. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming. De voorzitter stelt vast de leden instemmen met het voorstel om het advies van de commissie Toekomst opzet VNG Jaarcongres (commissie Brok) te volgen en een versobering door te voeren, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: - tegen:
92,33% 07,67%
AGENDAPUNT 08 Invulling vacatures in bestuur en beleidscommissies Op 3 september zijn de kandidaten van de adviescommissie bekend gemaakt voor de vacatures in een aantal vaste beleidscommissies van de VNG. Tot 21 september a.s. konden tegenkandidaten worden gesteld. Van die mogelijkheid is geen gebruik gemaakt.
-17 Gelet hierop worden de kandidaten op de voordracht van de adviescommissie in één stemming aan de leden voorgelegd. De voorzitter stelt vast dat de leden per acclamatie instemmen met de voorgelegde voordracht van de adviescommissie. Ze feliciteert alle nieuwe leden van de commissies.
AGENDAPUNT 09 Voordracht benoeming RvC KING Conform het besluit van de ALV van 6 juni 2012 betreffende het voorstel “Samen sterk voor krachtige gemeenten” wordt KING onder de governance-structuur van de VNG gebracht. Om de sturing vanuit de VNG en leden, alsook de verantwoording, te verbeteren wordt een Raad van Commissarissen ingesteld. De vorige vacatureronde heeft uiteindelijk niet tot een invulling van de vacatures geleid. Wij stellen de leden voor om een nieuwe vacatureronde te starten na deze Buitengewone ALV. De voorzitter stelt vast dat de leden per acclamatie instemmen met het houden van een nieuwe vacatureronde, zoals omschreven in het voorstel.
AGENDAPUNT 10 Informatiebeveiligingsdienst (IBD) Gemeenten zijn kwetsbaar waar het de veiligheid van informatie betreft. Continuïteit van dienstverlening, bescherming van (persoonsgegevens van) burgers en het imago van gemeenten zijn in het geding. Het bestuur heeft op 28 juni jl. besloten tot het starten van een kwartiermakerfase voor de oprichting van een gemeentelijke Informatiebeveiligingsdienst (IBD) die alle gemeenten generiek en bovenregionaal ondersteunt. De leden wordt gevraagd om zich uit te spreken over de wijze van structurele financiering van deze gemeentelijke IBD. Daartoe worden aan de leden twee modellen voorgelegd, die ieder hun voor- en nadelen hebben. De voorzitter geeft de heer Polman, voorzitter van de subcommissie Gemeentelijke Dienstverlening en Informatiebeleid, het woord voor een nadere toelichting. De heer Polman geeft aan dat gemeenten in de loop der jaren kwetsbaarder zijn geworden door toepassingen van allerlei vormen van informatietechnologie. Daarom acht hij het goed stil te staan bij wat nodig is, waarom we dat willen, hoe we dat zouden kunnen doen en op welke manier we van elkaar afhankelijk zijn om daar een succes van te maken. De afgelopen jaren heeft een aantal incidenten plaatsgevonden met namen als Diginotar en Lektober. Deze hebben steeds tot het nadrukkelijk besef geleid dat gemeenten moeten investeren
-18 in de veiligheid van de informatiesystemen. Gemeenten zijn met de manier waarop ze georganiseerd zijn ook steeds afhankelijker geworden van elkaar op het terrein van informatievoorziening. Gezegd kan worden dat de informatiestructuur van gemeenten een onderdeel is van een vitale infrastructuur. Met de ervaringen die geweest zijn bij verschillende gemeenten werd duidelijk dat deze platgelegd kan worden. Dit gaat ten koste van de continuïteit van dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen. Ook de bescherming van persoonsgegevens is dan aan de orde en het imago van gemeenten als het gaat om de organisatie van de veiligheid van informatiesystemen. Tevens aan de orde is dat de afhankelijkheidsrelaties tussen gemeenten en regio’s steeds groter is geworden. Ontdekt is dat ook hier de zwakste schakel de sterkte van de keten van het informatiebeleid bepaalt. Dat is de reden dat gezegd is dat er echt iets moet gebeuren om die kwetsbaarheid te verminderen en te zorgen dat de continuïteit van dienstverlening ook in de toekomst op orde is. De afgelopen tijd is samen met meerdere gemeenten, deskundigen en het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) een voorstel voorbereid met als doel om een informatiebeveiligingsdienst op te richten die zich gaat richten op detectie en de coördinatie bij het oplossen van nieuwe incidenten. Dit vraagt grote inspanningen, niet alleen van individuele gemeenten maar ook van de gemeenten tezamen. Ook in de kunst van preventie liggen nog veel mogelijkheden om maatregelen te nemen die we niet afzonderlijk hoeven uit te vinden, maar die we met gezamenlijke standaarden moeten gaan toepassen. En niet in de laatste plaats kennisdeling en expertise. Want dit is ook een terrein dat vaak gaat over techniek en grote bestuurlijke belangen. Dat we alle kennis en kunde in het land moeten concentreren om te zorgen dat we het als gemeenten het goed doen. De vormgeving van de informatiebeveiligingsdiensten is getoetst. Taken worden niet dubbel uitgevoerd en lean and mean georganiseerd en zijn zorgvuldig voorbereid en inhoudelijk besproken en geaccordeerd in de verschillende VNG-commissies. Gemeenten werken ook steeds meer regionaal samen op het gebied van ICT. Als het gaat om veiligheid van informatiesystemen wordt gevraagd dat een bovenregionale aanpak gezien de afhankelijkheden, kwetsbaarheden en de kennis en kunde die gemeenten gezamenlijk moeten doen. Ook van belang is het om te onderstrepen dat het de verantwoordelijkheid van de gemeenten is om de dienstverlening van gemeenten en de informatiesystemen goed te hebben beveiligd. In het bestuur is gesproken over manieren om de gemeentelijke Informatiebeveiligingsdienst (IBD) te financieren. Er liggen twee opties voor, welke door de voorzitter aan de leden worden voorgelegd: 1. 2.
Financiering via het Gemeentefonds Tarieffinanciering
-19 De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Raven, burgemeester van Hellendoorn, voor een reactie op het voorstel. Mevrouw Raven acht het van belang te investeren in veiligheid, maar geeft tevens aan dat gemeenten een lokale autonomie kennen. Hellendoorn is aangesloten bij Dimpact, waar een nieuwe aanbestedingstraject is gestart waarin informatiebeveiliging een nadrukkelijk onderwerp is. In die zin adviseert zij de leden niet te kiezen voor financiering via het Gemeentefonds, maar voor tarieffinanciering. De heer Polman geeft aan dat in de voorbereiding nadrukkelijk is overgelegd, ook met de gebruikersverenigingen van de verschillende gemeenten, waaruit is gebleken dat de kennis en kunde die nodig is niet afhankelijk mag zijn van de verschillende opties die de leveranciers aanleveren. Standaardisering dient gezamenlijk te worden gedaan, waarbij de leveranciers ook nadrukkelijk worden betrokken en hun kennis hebben geleverd en zullen blijven leveren. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming, waarbij de leden twee opties worden voorgelegd: 1. 2.
Financiering via het Gemeentefonds Tarieffinanciering
De voorzitter constateert dat een meerderheid heeft gekozen voor optie 1 Financiering via het Gemeentefonds, waarbij de stemverhouding als volgt is: 1. 2.
Financiering via het Gemeentefonds Tarieffinanciering
70,41% 29,59%
AGENDAPUNT 11 Verpakkingen Tijdens de ledenvergadering op 6 juni jl. heeft het bestuur aangekondigd in de zomer onderzoek te laten doen door een onafhankelijke commissie van deskundigen naar de verdere verduurzaming van verpakkingen en aansluitend bestuurlijke ledenbijeenkomsten te organiseren om dit advies toe te lichten. De voorzitter geeft het woord aan de heer Lamers voor een nadere toelichting over de stand van zaken. De heer Lamers geeft aan dat in de zomer een traject heeft plaatsgevonden waarin een onafhankelijke commissie – de commissie Van de Vlist – is gevraagd na te denken over de extra kansen en prikkels die mogelijk zijn om verduurzaming in het verpakkingendossier te introduceren. De commissie heeft een belangwekkend rapport uitgebracht met veel aanbevelingen. De kern van het rapport is niet het convenant te herschrijven maar op een aantal punten aan te vullen. Drie ledenbijeenkomsten hebben hierover plaatsgevonden waarin de plannen voorstellen zijn gepresenteerd.
-20 -
Ook in het bestuur van de VNG is gesproken over het dossier gesproken. Het bestuur heeft besloten op hoofdlijnen de aanbevelingen van Van de Vlist over te nemen en heeft zijn fiat gegeven om met de convenantpartners (het Rijk en het bedrijfsleven) verder te praten. Hierbij worden de opmerkingen vanuit de commissie Milieu & Mobiliteit meegenomen als ook de reacties van de gemeente Groningen en de Gooi- en Vechtstreek. De heer Lamers noemt het bereikte resultaat een goede aanvulling op het eerder bereikte onderhandelaarsakkoord. Een aparte ledenraadpleging volgt in het najaar, waarna definitieve besluitvorming kan plaatsvinden over het principeakkoord. Mevrouw Visser, wethouder van de gemeente Groningen, geeft aan dat veel leden van de VNG niet tevreden waren met het onderhandelaarsakkoord, waaronder de gemeente Groningen. Daarom ondersteunde de gemeente tijdens de ALV van 6 juni jl. de motie van de Gooi- en Vechtstreek. Deze motie werd niet in stemming gebracht in afwachting van het rapport van Van de Vlist. Ze geeft aan dat de gemeente Groningen van mening is dat de commissie goed werk heeft geleverd, hierbij rekening mee gehouden hebbende dat de Tweede Kamer reeds heeft ingestemd met het afschaffen van het statiegeld. De gemeente Groningen en de samenwerkingspartners in Groningen Centraal ondersteunen het advies van Van de Vlist en hopen van harte dat het akkoord zal leiden tot hetgeen de commissie Van de Vlist voorstelt.
AGENDAPUNT 12 Lokale autonomie in Nederland In de loop van 2013 zal een missie vanuit de Raad van Europa de staat van de lokale autonomie in Nederland monitoren. Ter voorbereiding op deze monitoringsmissie heeft de VNG een voorbereidend onderzoek laten uitvoeren door de Universiteit van Tilburg onder leiding van hoofddocent de heer Schaap. De rapportage gaat onder meer in op de ontwikkelingen in de interbestuurlijke verhoudingen, de financiële autonomie, de positie van de burgemeester, autonomie en medebewind, goed bestuur en burgerparticipatie. De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Hermans-Vloedbeld, burgemeester van Almelo, voor een nadere toelichting namens de Nederlandse delegatie naar het congres van Lokale en Regionale overheden van de Raad van Europa. Mevrouw Hermans-Vloedbeld geeft aan dat de delegatie er trots op is de rapportage te kunnen aanbieden aan de leden van de VNG. Het is de eerste keer dat dit gebeurt in Europa en het strekt reeds tot navolging.
-21 Ze geeft aan dat uit de rapportage van het onderzoek van de Universiteit van Tilburg kan worden geconcludeerd dat de lokale autonomie in Nederland in gevaar is en reeds getekende verdragen – waaronder het Handvest lokale autonomie, in 1985 door 46 landen geratificeerd, waaronder Nederland – niet gerespecteerd worden. Het Handvest legt vast dat lokale overheden recht hebben op lokale autonomie. Dit is relevant omdat het de democratie dichtbij de burger brengt, waarbij het belang van de lokale bevolking voorop staat. Dit ligt in lijn met onze eigen ambitie om de eerste overheid te zijn. In de vorige rapporten uit 1999 en 2005 inzake de lokale overheden in Nederland van de Raad van Europa werd een aantal concrete aanbevelingen gedaan. Die hadden betrekking op de wijze van aanstelling van de burgemeesters en de Commissarissen van de Koningin, op het betrekken van de bevolking bij gemeentelijke herindelingen en op het verruimen van het decentrale belastinggebied op de zogenaamde OZB-kwestie. De Nederlandse wetgever heeft met deze aanbevelingen vrijwel niets gedaan, wordt in het rapport geconstateerd. De timing van het onderzoek wordt volgens mevrouw Hermans-Vloedbeld door de delegatie goed geacht, niet alleen met het oog op de monitoring in 2013, maar ook als opmaat naar de bestuursafspraken met het kabinet. De decentrale autonomie is sinds de vorige monitors veranderd, maar hierover wordt niet overal positief over geoordeeld in het rapport. Op meerdere punten zijn zelfs principiële grenzen overschreden. De lokale autonomie is vastgelegd in de grondwet, maar daarbij is de mate van autonomie niet opgenomen. In tegenstelling tot in andere Europese landen kent Nederland geen vaste verhoudingen tussen bestuurslagen. Dit betekent dat taken kunnen verschuiven, evenals de financiën en de mate van beleidsvrijheid per taak. Dit resulteert in een continue strijd tussen aan de ene kant het streven naar eenheid van beleid en aan de andere kant de decentrale beleidsvrijheid. De Code Interbestuurlijke Verhoudingen van 2004 legde het principe ‘decentraal waar het kan, centraal waar het moet’ vast. Deze is ook opgenomen in de bestuursafspraken. Echter, de Code bevat geen duidelijke filosofie of heldere criteria welke taken centraal en welke decentraal dienen te worden uitgevoerd. De Raad van State constateert daarbij ook dat de Tweede Kamer nog eens de neiging heeft om over te gaan tot gedetailleerde voorschriften bij het decentraliseren van bevoegdheden, waardoor de beleidsvrijheid verder onder druk komt te staan. Ook de financiële basis van lokale overheden in Nederland is anders dan in vele andere Europese landen. Slechts 23% van de inkomsten van gemeenten komt uit eigen belastingen. Zowel de Raad van Europa als de Raad van State zouden liefst een verruiming van het eigen belastinggebied van gemeenten zien. Dat zou leiden tot een verdieping van het gemeentelijk debat en de burgers zullen dan zien dat wensen geld kosten. Het rapport concludeert dat hoewel de algemene uitkering uit het Gemeentefonds een groter deel is gaan uitmaken van de gemeentelijke inkomsten, deze specifieker is gaan worden na de introductie van integratie- en decentralisatieuitkeringen. Het maakt de financiële verhoudingen onnodig ingewikkeld en beperkt de decentrale beleidsvrijheid. Bovendien moet nog een deel van de algemene middelen gebruikt worden om medebewindstaken te bekostigen, omdat de som van specifieke fondsen niet toereikend is. Dit is in strijd met de Wet financiële verhoudingen.
-22 Daarnaast heeft de minister het recht de uitbetaling van algemene uitkeringen op te schorten als gemeenten niet tijdig de besteding van specifieke uitkeringen verantwoorden. Hiermee heeft de wetgever een principiële grens overschreden. Tot slot heeft het demissionaire kabinet een nieuwe verdelingssystematiek voor het Gemeentefonds voorgesteld waarmee het Rijk de algemene uitkering steeds meer gaat beschouwen als een financieringsbron voor de uitvoering van Rijksbeleid. Hiermee neemt het Rijk plaats op de stoel van de lokale democratie. Ook zullen gemeenten met het overeengekomen plafond voor het EMU-tekort moeten bijdragen aan een Nederlandse boete als zij een aandeel hebben van 0,5% van het BBP van een overschrijding, dit naar aanleiding van de wet Hof. Het is de vraag in hoeverre decentrale overheden nog de beleidsvrijheid hebben om te investeren en over hun eigen reserves te beschikken. Ook ziet het ernaar uit dat zij niet langer hun vermogen mogen onderbrengen bij een bank naar keuze, maar uitsluitend nog bij het Rijk, het zogenaamde schatkistbankieren. Het verdient daarom de aanbeveling dat de Nederlandse wetgever zichzelf verplicht zich periodiek te laten rapporteren over de monitor van de Raad van Europa. De noodzaak hiertoe zou kunnen worden vastgelegd in een bestuursafspraak en bovendien zou de Nederlandse wetgever meer rekenschap moeten geven van de Europese invulling van het begrip lokale autonomie. Mevrouw Hermans-Vloedbeld denkt dat het goed is op basis van het rapport het gesprek aan te gaan met de monitoringsdelegatie die volgend jaar naar Nederland komt, alsmede in het gesprek met Den Haag. Ze dankt de heer Schaap voor het goede werk dat tot het rapport heeft geleid.
Overige zaken AGENDAPUNT 13 Rondvraag / WVTTK Motie Steenbergen inzake herintroductie stemcomputer De voorzitter brengt de motie van de gemeente Steenbergen in behandeling. Deze motie betreft het elektronisch stemmen bij verkiezingen. In de motie wordt de VNG opgeroepen: “om de minister van Binnenlandse Zaken te verzoeken om alles in het werk te stellen om de stemcomputer te herintroduceren, zodat daarover bij de eerstvolgende verkiezingen kan worden beschikt .“ De voorzitter geeft aan dat het bestuur deze motie steunt.
-23 De voorzitter geeft het woord aan de heer Van Kesteren, wethouder van Steenbergen, voor een nadere toelichting. De heer Van Kesteren geeft aan verblijd te zijn dat op de ALV van de VNG electronisch kan worden gestemd en is verheugd over de geuite steun voor de motie, welke hij zal overbrengen aan de gemeenteraad van Steenbergen. De voorzitter stelt vervolgens vast dat de leden per acclamatie instemmen met de motie. Motie Diemen inzake de Winkeltijdenwet De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Koopmanschap, burgemeester van Diemen, voor een toelichting op de motie. Mevrouw Koopmanschap geeft aan dat op 27 september jl. de gemeenteraad van Diemen betreffende de Winkeltijdenwet en de zondagsopenstelling hebben besloten het verzoek aan het bestuur voor te leggen om met het kabinet het gesprek aan te gaan over de verruiming van de winkeltijden, specifiek met betrekking tot de zondagsopenstelling. Gemeenten dienen de ruimte te krijgen hun eigen zondagsopenstelling te organiseren en mogelijk te maken. Achttien WestBrabantse gemeenten ondersteunen het verzoek van de gemeenteraad van Diemen. De voorzitter merkt op dat het bestuur de leden vraagt de motie steunt met het verzoek deze enigszins te mandateren, in lijn met het standpunt van de VNG dat de gemeente zelf zou moeten gaan over de eigen winkelsluitingstijden. De voorzitter concludeert dat de leden hiermee per acclamatie instemmen en geeft aan dat de VNG zich ook op dit terrein blijft inzetten voor lokale autonomie. Lokale autonomie winkelsluitingstijden De voorzitter geeft het woord aan de heer Wienen, burgemeester van Katwijk, voor een toelichting op zijn standpunt inzake lokale autonomie en de zondagsluiting. De heer Wienen geeft aan er veel waarde aan te hechten de lokale autonomie van gemeenten naar voren te brengen, te bewaken en te bewaren. Wat dat betreft vraagt hij de leden de decentralisatie als het gaat om uitvoeringskracht niet te snel bovenlokaal te organiseren. Inzake de zondagsrust en de waarde die velen hieraan hechten vraagt hij wel ruimte om dit naast lokaal ook bovenlokaal te kunnen regelen. De voorzitter merkt op dat het standpunt van de VNG is dat de bepaling van de winkelsluitingstijden aan de gemeenten zou moeten zijn, dit naar eerdere discussie en besluitvorming in de vereniging. De voorzitter brengt het voorstel tot herbevestiging van het vigerende VNG-standpunt dat gemeenten zelf bevoegd zouden moeten zijn om koopzondagen vast te stellen electronisch in stemming, waarbij de stemverhouding als volgt is:
-24 - voor: - tegen:
92,16% 07,84%
AGENDAPUNT 14 Sluiting De voorzitter geeft voordat ze de vergadering sluit graag van de gelegenheid gebruik te willen maken om de leden eraan te herinneren aan de eerdere oproep aan om een financiële bijdrage leveren ten behoeve van Divosa. Aan deze eerdere oproep heeft nog slechts een beperkt aantal gemeenten gehoor gegeven. Ze dankt bij voorbaat de leden voor de bereidheid om nog eens goed naar dit verzoek te kijken. De voorzitter sluit de vergadering om 12.10 uur.
Financieel jaarverslag VNG 2012
Appingedam Bedum Bellingwedde Ten Boer Delfzijl Groningen Grootegast Haren Hoogezand-Sappemeer Leek Loppersum Mar Winsum Boarnsterhim Zuidhorn Dongeradeel Achtkarspelen Ameland het Bildt Franekeradeel Harlingen Heerenveen Kollumerl werf Opsterland Schiermonnikoog Smallingerland Terschelling Vlieland Weststellingwerf Assen Coevorden Emmen Hoogeveen M Hardenberg Hellendoorn Hengelo Kampen Losser Noordoostpolder Oldenzaal Ommen Raalte Staphorst Tubbergen Urk Wierde Buren Culemborg Doesburg Doetinchem Druten Duiven Ede Elburg Epe Ermelo Geldermalsen Groesbeek Harderwijk Hattem He Oldebroek Putten Renkum Rheden Rozendaal Scherpenzeel Tiel Ubbergen Voorst Wageningen Westervoort Winterswijk Wijche De Bilt Bunnik Bunschoten Eemnes Houten Leusden Lopik Montfoort Renswoude Rhenen Soest Utrecht Veenendaal Woudenbe Amsterdam Graft-De Rijp Anna Paulowna Beemster Bergen (NH.) Beverwijk Blaricum Bloemendaal Bussum Castricum Diemen Ed mermeer Harenkarspel Heemskerk Heemstede Heerhugowaard Heiloo Den Helder Hilversum Hoorn Huizen Niedorp Landsmeer Purmerend Schagen Texel Uitgeest Uithoorn Velsen Weesp Schermer Wieringen Wieringermeer Zandvoort Zijpe Zeevang Zaanst Boskoop Brielle Capelle aan den IJssel Delft Dirksland Dordrecht Goedereede Gorinchem Gouda ‘s-Gravenhage Hardinxveld-Gies Krimpen aan den IJssel Leerdam Leiden Leiderdorp Lisse Maassluis Middelharnis Bernisse Nieuwkoop Nieuw-Lekkerland Noordw dijk Oudewater Papendrecht Ridderkerk Rotterdam Rijswijk Schiedam Schoonhoven Sliedrecht Cromstrijen Spijkenisse Albrands Wassenaar Woerden Zoetermeer Zoeterwoude Zwijndrecht Nederlek Ouderkerk Gaasterlan-Sleat Borsele Goes West Maas en W Zederik Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Lingewaal De Ronde Venen Tytsjerksteradiel Aalburg Asten Baarle-Nassau Bergen op ven Etten-Leur Geertruidenberg Gilze en Rijen Goirle Grave Haaren Helmond ‘s-Hertogenbosch Heusden Hilvarenbeek Loon op Oosterhout Oss Rucphen Schijndel Sint-Michielsgestel Sint-Oedenrode Someren Son en Breugel Steenbergen Waterland Tilburg Woensdrecht Woudrichem Zundert Wormerland Onderbanken Landgraaf Beek Beesel Bergen (L.) Brunssum Gennep Heerlen Ke Schinnen Simpelveld Stein Vaals Venlo Venray Voerendaal Weert Valkenburg aan de Geul Lelystad Horst aan de Maas Oude IJsse Leudal Maasgouw Eemsmond Gemert-Bakel Halderberge Heeze-Leende Laarbeek De Marne Reusel-De Mierden Roerdalen Maa Cuijk Landerd De Wolden Noord-Beveland Wijdemeren Noordenveld Twenterand Westerveld Sint Anthonis Lingewaard Cranen deradiel Alphen-Chaam Bergeijk Bladel Gulpen-Wittem Tynaarlo Midden-Drenthe Overbetuwe Hof van Twente Neder-Betuwe R Berkelland Bronckhorst Sittard-Geleen Kaag en Braassem Dantumadiel Zuidplas Peel en Maas Oldambt Zwartewaterland Sudwe Leidschendam-Voorburg Pijnacker-Nootdorp Montferland Menterwolde Appingedam Bedum Bellingwedde Ten Boer Delfzijl Gr Almere Stadskanaal Slochteren Veendam Vlagtwedde Zeewolde Skarsterlan Winsum Boarnsterhim Zuidhorn Dongeradeel Achtk en Nieuwkruisland Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Smallingerland Te Littenseradiel Almelo Borne Dalfsen Deventer Enschede Haaksbergen Hardenberg Hellendoorn Hengelo Kampen Losser Noordo Rijnwaarden Aalten Apeldoorn Arnhem Barneveld Beuningen Brummen Buren Culemborg Doesburg Doetinchem Druten Duive Heumen Lochem Maasdriel Millingen aan de Rijn Nijkerk Nijmegen Oldebroek Putten Renkum Rheden Rozendaal Scherpenzeel Zevenaar Zutphen Nunspeet Dronten Neerijnen Amersfoort Baarn De Bilt Bunnik Bunschoten Eemnes Houten Leusden Lopik Mo Duurstede IJsselstein Zeist Nieuwegein Aalsmeer Alkmaar Amstelveen Amsterdam Graft-De Rijp Anna Paulowna Beemster Berge Volendam Enkhuizen Haarlem Haarlemmerliede en Spaarnwoude Haarlemmermeer Harenkarspel Heemskerk Heemstede Heerh Langedijk Laren Medemblik Muiden Naarden Oostzaan Opmeer Ouder-Amstel Purmerend Schagen Texel Uitgeest Uithoorn Vel Alblasserdam Alphen aan den Rijn Barendrecht Bergambacht Drechterland Boskoop Brielle Capelle aan den IJssel Delft Dirkslan Giessendam Hellevoetsluis Hendrik-Ido-Ambacht Stede Broec Hillegom Katwijk Krimpen aan den IJssel Leerdam Leiden Leiderdo k Noordwijkerhout Oegstgeest Oostflakkee Oud-Beijerland Binnenmaas Korendijk Oudewater Papendrecht Ridderkerk Rotterda d Westvoorne Strijen Vianen Vlaardingen Vlist Voorschoten Waddinxveen Wassenaar Woerden Zoetermeer Zoeterwoude Zwijnd t Kapelle Middelburg Giessenlanden Graafstroom Liesveld Reimerswaal Zederik Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Lingewaal D t Boekel Boxmeer Boxtel Breda Deurne Pekela Dongen Eersel Eindhoven Etten-Leur Geertruidenberg Gilze en Rijen Goirle Grave n Sint Hubert Nuenen, Gerwen en Nederwetten Oirschot Oisterwijk Oosterhout Oss Rucphen Schijndel Sint-Michielsgestel Sint-O nswaard Veghel Veldhoven Vught Waalre Waalwijk Werkendam Woensdrecht Woudrichem Zundert Wormerland Onderbanken t Meerssen Mook en Middelaar Nederweert Nuth Roermond Schinnen Simpelveld Stein Vaals Venlo Venray Voerendaal Weert V n Utrechtse Heuvelrug Oost Gelre Koggenland Lansingerland Leudal Maasgouw Eemsmond Gemert-Bakel Halderberge Heeze-L e Roosendaal Schouwen-Duiveland Aa en Hunze Borger-Odoorn Cuijk Landerd De Wolden Noord-Beveland Wijdemeren Noorde erland Moerdijk Echt-Susteren Sluis Drimmelen Bernheze Ferwerderadiel Alphen-Chaam Bergeijk Bladel Gulpen-Wittem Tynaarl n Geldrop-Mierlo Olst-Wijhe Dinkelland Westland Midden-Delfland Berkelland Bronckhorst Sittard-Geleen Kaag en Braassem Da n Bodegraven-Reeuwijk Eijsden-Margraten Stichtse Vecht Menameradiel Leidschendam-Voorburg Pijnacker-Nootdorp Montferla n Grootegast Haren Hoogezand-Sappemeer Leek Loppersum Marum Almere Stadskanaal Slochteren Veendam Vlagtwedde Zeew n Ameland het Bildt Franekeradeel Harlingen Heerenveen Kollumerland en Nieuwkruisland Leeuwarden Leeuwarderadeel Lem g Vlieland Weststellingwerf Assen Coevorden Emmen Hoogeveen Meppel Littenseradiel Almelo Borne Dalfsen Deventer Ensche r Oldenzaal Ommen Raalte Staphorst Tubbergen Urk Wierden Zwolle Rijnwaarden Aalten Apeldoorn Arnhem Barneveld Beunin VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 1 17-4-2013 15:16:07
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 2
17-4-2013 15:16:07
Financieel jaarverslag VNG 2012
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 1
23-4-2013 9:39:30
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 2
23-4-2013 9:39:30
Inhoudsopgave
A Bestuursverslag Voorwoord
7
A.1 Algemene gang van zaken gedurende het verslagjaar
9
A.2
Resultaatontwikkeling van de Vereniging25
A.3
Kerninformatie van de VNG
A.4 Samenstelling bestuur en directie VNG B
C
31 32
JAARREKENING 2012
33
B.1
35
Toelichting algemeen
B.2 Enkelvoudige jaarrekening 2012
39
B.2.1 Enkelvoudige balans per 31 december 2012
40
B.2.2 Toelichting op de enkelvoudige balans
42
B.2.3 Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2012
47
B.2.4 Toelichting op de enkelvoudige staat van baten en lasten
48
B.3 Geconsolideerde jaarrekening 2012
55
B.3.1 Geconsolideerde balans per 31 december 2012
56
B.3.2 Toelichting op de geconsolideerde balans
58
B.3.3 Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2012
63
B.3.4 Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten
64
B.3.5 Geconsolideerd kasstroomoverzicht
66
B.3.6 Overzicht mutatie eigen vermogen
67
OVERIGE GEGEVENS
69
C.1 Overige zaken betreffende de jaarrekening
71
C.2
72
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 3
5
3
23-4-2013 9:39:30
4
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 4
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:30
A Bestuursverslag
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 5
5
23-4-2013 9:39:30
6
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 6
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:30
V oorwoord
In 2012 hebben de Gemeenten en de VNG in het bijzonder uitvoering gegeven aan de decentralisaties, het bestuursakkoord en bezuinigingen. In het politieke proces rondom de decentralisatie thema’s speelt de VNG een cruciale rol als belangenbehartiger voor en als dienstverlener aan gemeenten. Om de rol van belangenbehartiger en dienstverlener nog meer aan te laten sluiten bij de behoefte van gemeenten is de VNG in 2011 tot de conclusie gekomen dat veranderingen in de strategische koers nodig waren. Dit heeft geresulteerd in een koers, waar ledengerichtheid nog centraler is komen te staan. In 2012 heeft de VNG invulling gegeven aan deze veranderde koers door middel van het programma “VNG verbindt”. Resultaat van dit programma is onder andere dat de leden meer directe invloed krijgen op de VNG thema’s. Daarnaast worden medewerkers van gemeenten waar mogelijk direct betrokken in de uitvoering van de dienstverlening en de belangenbehartiging door de VNG. Ten slotte wil de VNG door het opzetten van een programmabureau, een denktank en een raadsledenprogramma de dienstverlening aan leden verder verbeteren. De VNG beoogt met deze initiatieven een verdere impuls te geven aan haar doelstelling om dé organisatie te zijn, die staat voor de kracht en kwaliteit van het lokaal bestuur. Het financieel resultaat over 2012 is hoger uitgekomen dan voorzien in de begroting. Dit ondanks het feit dat de contributie een dalende trend laat zien en directe subsidies verminderen. Vooral het resultaat bij de dochterondernemingen, de uitgevoerde projecten en de financiële baten hebben bijgedragen aan dit resultaat. Het betreft vooral eenmalige meevallers. Het in 2011 gestarte kostenbesparingsprogramma ligt op schema. Het jaarverslag is opgesteld conform de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving en bestaat uit: • Het bestuursverslag van de Vereniging, dit geeft inzage in alle ontwikkelingen bij de VNG • De enkelvoudige gegevens van de Vereniging. Dit omvat: • een enkelvoudige balans, inclusief toelichting • een enkelvoudige staat van baten en lasten, inclusief toelichting • De totale financiële gegevens van de VNG. Dit omvat: • een geconsolideerde balans, inclusief toelichting • een geconsolideerde staat van baten en lasten, inclusief toelichting • De overige gegevens betreffende de jaarrekening Het jaar 2012 was een bewogen jaar. Het jaar van het honderdjarig bestaan van de VNG, maar ook een jaar waarin het woord ‘economische crisis’ vaak viel. Ook in 2013 staan de VNG en de gemeenten gezamenlijk weer voor een aantal forse uitdagingen. De belangrijkste is wel om uitvoering te geven aan de drie decentralisaties (werk, zorg, jeugd) en deze zo slim mogelijk en met voldoende middelen te organiseren. De VNG heeft de ambitie om zoals elk jaar door middel van specifieke programma’s voor leden, de leden te ondersteunen in het waarmaken van hun ambities en te ondersteunen bij actuele ontwikkelingen en vraagstukken. Vanaf 1 maart 2013 zal dit niet meer onder de dagelijkse leiding van de heer Ralph Pans gebeuren. Na tien jaar zal Ralph Pans de VNG verlaten. De VNG dankt hem voor zijn tomeloze inzet en betrokkenheid bij de VNG. drs. C.J.G.M. de Vet Waarnemend Voorzitter Directieraad Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 7
7
23-4-2013 9:39:30
8
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 8
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:30
A .1 Algemene gang van zaken gedurende het verslagjaar
2012 stond in het teken van de val van het kabinet en de vervroegde verkiezingen. Voor een goede inzet van de VNG richting politieke partijen en het nieuwe kabinet zijn versneld diverse processen in gang gezet. Daarnaast is er gewerkt aan de voorziene ontwikkelingen zoals een sterke inzet op de decentralisaties, de uitvoering van de Bestuursafspraken, de viering van VNG 100 jaar en het strategisch traject.
Strategische thema’s VNG Na de val van het kabinet is een traject gestart om te kijken hoe het mogelijk is om te komen tot betere decentralisatievoorstellen bij een integrale aanpak in het sociale domein. Dit heeft geleid tot de publicatie ‘Bouwen op de kracht van gemeenten’, die tijdens de BALV van 12 oktober is gepresenteerd en die de steun heeft van de leden. In afwachting op de uitkomst van het overhedenoverleg is intern de verbinding tussen de drie decentralisaties verder versterkt. Dit heeft er toe geleid dat er een brief naar het kabinet is gestuurd vanuit de drie decentralisaties gemeenschappelijk. Ook is er een decentralisatiekader opgesteld waarin de uitgangspunten zoals opgenomen in ‘Bouwen op de kracht van burgers’ verder zijn uitgewerkt. Deze gemeenschappelijke thema’s worden intern in gezamenlijkheid opgepakt. Op de drie sporen, werk, wmo en jeugdzorg vonden de volgende transitie gerichte activiteiten plaats: Werk Bij Werk is overeenstemming bereikt met het ministerie van SZW over het voortzetten van het bestuurlijk ondersteuningsprogramma. Dat richt zich tot maart 2013 op de thema’s werkgeversdienstverlening, incl. regionale samenwerking en de veranderingen in de sociale werkvoorziening. In de afgelopen maanden hebben diverse bijeenkomsten met bestuurders plaatsgevonden waarin deze thema’s besproken zijn. De commissie Werk en Inkomen is tussentijds geïnformeerd over de voortgang. Inmiddels wordt gewerkt aan het einddossier: een soort dashboard voor bestuurders, waaruit inzichtelijk wordt op welke factoren zij invloed kunnen uitoefenen en op welke wijze daar in den lande uitvoering aan wordt gegeven. De contouren van de nieuwe Participatiewet zijn duidelijk en het ministerie heeft inzicht gegeven in de financiële effecten van de Participatiewet. Een nadere eigen analyse met inschakeling van Cedris en Divosa duidt op majeure financiële en maatschappelijke knelpunten. Met G4 en G32 is intensief overleg over de lobby en strategie. Met het ministerie zijn gesprekken gestart over de ondersteuning van gemeenten bij de implementatie van de nieuwe wet. WMO Over de diverse operaties rond de Wmo vond zowel bestuurlijk als ambtelijk veelvuldig overleg plaats met VWS. Het gaat om de decentralisaties van de begeleiding en de verzorging, de korting op de huishoudelijke hulp, de maatwerkregeling inkomensondersteuning en de extramuralisering van de zorgzwaartepakketten 1 t/m 4. De grootste onderhandelingspunten waren: de toekomst Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 9
9
23-4-2013 9:39:30
van de compensatieplicht, het PGB, het toezicht, en de uitvoeringskosten. Het Transitiebureau VWS-VNG gaat door met activiteiten waarover overeenstemming is en/of die niet controversieel zijn. Met de G4 en G32 vindt afstemming plaats over de inzet bij de diverse overleggen. Jeugdzorg De decentralisatie van de Jeugdzorg gaat onverminderd door. Het regeerakkoord was een belangrijke steun in de rug. De Jeugdzorg, inclusief de J-GGZ gaat integraal over naar gemeenten per 1 januari 2015. Het VNG-team Jeugd is in de breedte en diepte versterkt. In de zomer van 2012 lag er een conceptwetsvoorstel in consultatie dat inherent zwak was, maar ook voor gemeenten zou leiden tot grote problemen. De VNG heeft zich sterk verzet, zowel ambtelijk als bestuurlijk tegen het voorliggend voorstel. Door VWS is hier op een goede wijze mee omgegaan door de gemeenten intensief te betrekken bij het aanpassen van het voorstel. Een sterk verbeterd voorstel wordt begin 2013 verwacht. Belangrijk aandachtspunt is op dit moment het financieel arrangement. Op korte termijn moet duidelijk zijn welk budget over gaat en hoe dit wordt verdeeld. Daarnaast zal op korte termijn duidelijkheid moeten komen over de overgangsproblematiek en bovenlokale samenwerking. De inrichting van landelijke functies kan nu op korte termijn ter hand worden genomen. Bijzondere aandacht heeft de intensivering van de samenwerking met de branches, in het bijzonder ZN, J-GGZ en JGZ. Het Transitiebureau Jeugd is nu van de grond gekomen. De gemeentelijke vertegenwoordiging in het Transitiebureau is versterkt. Slim samenwerken Bovenlokale samenwerking heeft de aandacht, zowel nationaal als lokaal. Slim Samenwerken voorziet met het ondersteuningsprogramma duidelijk in een behoefte, dit bleek ook tijdens de ALV waar het als één van de vijf belangrijkste thema’s voor 2013 uit een peiling kwam. Behalve het verspreiden van kennis en ervaring via gemeentelijke voorbeelden, worden gemeenten ook actief met elkaar in contact gebracht. Dit alles door inzet van de website, sociale media en fysieke ontmoetingen waarbij gebruik wordt gemaakt van innovatieve methodes gebruikt zoals simulatiespelen en bustours langs voorbeelden van samenwerking. Maar ook ondersteuning op maat, indien gemeenten hun samenwerking (verder) willen vormgeven, behoort toe het aanbod. Daarnaast wordt ook gevolgd hoe de bovenlokale samenwerking vorm krijgt bij de decentralisaties, bijvoorbeeld via de ‘Eerste impressie Bovenlokale samenwerking transitie jeugdzorg’.
Vervroegde verkiezingen Door de val van het kabinet zijn er versneld processen in gang gezet, om de inzet van gemeenten richting de politiek te kunnen formuleren. De politieke partijen zijn in een vroeg stadium geïnformeerd over belangrijke ontwikkelingen bij gemeenten op verschillende terreinen. Bij het uitkomen van de partijprogramma’s zijn deze geanalyseerd op de diverse terreinen en gebruikt voor de verdere voorbereidingen van de kabinetsformatie. Tijdens de kabinetsformatie is gewerkt aan twee sporen; het eerste spoor met een aanbod aan het kabinet om samen sterker uit de crisis te komen via nieuw partnerschap, in het tweede spoor is verder uitgewerkt hoe een integraal sociaal domein eruit zou kunnen zien en welke randvoorwaarden daarbij van belang zijn. Dit heeft geleid tot de notitie ‘Bouwen op de kracht van burgers’. Met name de inzet van de VNG bij de uitwerking van de randvoorwaarden voor het sociale domein heeft zijn plek gevonden in het regeerakkoord en de werkwijze van het nieuwe 10
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 10
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:30
kabinet. Ingezet is op doorzetten van de decentralisaties en met daarbij niet alleen oog voor de transitie van taken naar gemeenten, maar ook hoe het vernieuwde sociale domein optimaal kan functioneren. Dit heeft geresulteerd in een decentralisatiebrief van het kabinet met haar visie op de randvoorwaarden voor de decentralisaties. In deze brief staan veel noties die benoemd zijn in ‘Bouwen op de kracht van burgers’.
VNG 100 jaar Op 28 februari 2012 bestond de VNG 100 jaar. Dit eeuwfeest hebben we met onze leden gevierd tijdens het VNG-jaarcongres op 5 en 6 juni in Den Haag. Eregast hierbij was koningin Beatrix. Zij ontving uit de handen van Annemarie Jorritsma het lustrumboek ‘Tussen traditie en moderniteit: 100 jaar lokaal bestuur in beeld en verhaal’. Het jubileumjaar startte op 9 januari met de lancering van de jubileumsite vng100jaar.nl. Een goedbezochte website met historische feiten en leuke wetenswaardigheden over de rijke historie van de VNG. ‘Verleden, heden en toekomst’ was het thema van het VNG-jaarcongres. De eerste dag stond voornamelijk in het teken van het verleden met onder meer een speciale aflevering van Andere tijden VNG. Deze aflevering staat samen met andere filmpjes die gemaakt zijn tijdens het congres op het YouTubekanaal van de VNG (www.youtube.com/vngemeenten). Het lustrumboek ‘Tussen traditie en moderniteit’ werd tijdens het congres overhandigd aan Hare Majesteit de Koningin. Wat ziet de burger als hij naar het lokaal bestuur kijkt? Wat was en wat is het gezicht van het lokaal bestuur? Deze en ander vragen werden beantwoord in het lustrumboek. Het boek is geschreven door Martijn van der Steen, directeur denktank Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) en Mark van Twist, bestuurder NSOB en hoogleraar bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit. Op 6 december sloot de VNG haar jubileumjaar af met een blik op de toekomst aan de hand van dé grote thema’s voor gemeenten in de komende tijd waaronder de financiën van gemeenten, de woningmarkt, de bestuurlijke inrichting en een integrale aanpak in het sociale domein. Minister Plasterk lichtte zijn plannen toe voor de komende kabinetsperiode.
Strategisch Traject Tegen de achtergrond van de nieuwe eisen die aan gemeenten en dús de VNG worden gesteld, werkt de VNG zowel bij de bestuurlijke als ambtelijke organisatie aan focus, zichtbaarheid en ledengerichtheid. Hiervoor is in 2012 gestart met het Strategisch Traject “Krachtige gemeenten, Sterke VNG”. Als uitgangspunt hebben we daarbij de uitkomsten genomen van de in 2011 gestarte trajecten. Er is gekozen voor een ontwikkel gerichte aanpak, waarin we ons niet vastpinnen op een eindplaatje maar per fase kijken wat er nodig is om de gewenste verandering verder te brengen. Deze voorbereidingen hebben geleid tot een implementatietraject “VNG Verbindt” In dit traject zijn de volgende zaken uitgewerkt: VNG Agenda Waarin de leden aangeven wat de belangrijkste onderwerpen zijn die de VNG moet oppakken. Na een peiling op de ledenvergadering in juni is de VNG Agenda 2013 vastgesteld op de buitengewone Algemene Ledenvergadering in oktober 2012. De gekozen onderwerpen zijn de drie grote decentralisaties, wonen, Slim Samenwerken en de financiële agenda. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 11
11
23-4-2013 9:39:30
Projectbureau en afwegingskader Op 1 september is het Programmabureau opgericht om de thema’s van de VNG Agenda projectmatig op te pakken. Om ook in de thema’s die buiten de VNG Agenda vallen meer focus aan te brengen is een Afwegingskader ontwikkeld om scherpe keuzes te kunnen maken in de onderwerpen die de VNG oppakt. Dat schept extra ruimte voor de inzet op de thema’s waarop de VNG wil excelleren. VNG Connect Om de uitwisseling mogelijk te maken van kennis en kunde van medewerkers van gemeenten en de VNG is VNG Connect gestart. Uitvoeringskracht van gemeenten De toenemende complexiteit van maatschappelijke en bestuurlijke vraagstukken vraagt om een naadloze aansluiting tussen beleid en uitvoering. De VNG werkt samen met KING en andere partners om gemeenten te ondersteunen bij het ontwikkelen en organiseren van uitvoeringskracht. Betrekken bestuurders bij Governance De VNG wil meer bestuurders actief betrekken bij de Vereniging betrekken door: • het instellen van ad hoc commissies zoals eerder bij de commissie Jeugd; • het organiseren van “Bestuurdersdagen” Raadsledenprogramma Uit gesprekken met raadsleden, griffiers, burgemeesters, wethouders, hun koepels en andere partijen is gebleken dat het VNG-aanbod richting raadsleden beter gestructureerd mag worden. Het Raadsledenprogramma gaat hiermee aan de slag. Banden met provinciale afdelingen en andere groepen gemeenten Voor een goede binding met de geledingen binnen de Vereniging worden de banden verder aangehaald met de provinciale afdelingen en ook andere groepen van gemeenten. Denktank De VNG wereld om ons heen verandert, net als de wereld van de gemeenten. Om verder te kijken dan de waan van de dag, wil de VNG denktank gemeenten een perspectief voor de langere termijn schetsen. Met als vragen: Wat kunnen gemeenten zelf doen? Waar hebben zij anderen nodig? En hoe agenderen we de juiste vraagstukken bij gemeenten en andere stakeholders?
12
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 12
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:31
Bedrijfsvoering Organisatiestructuur en besturingsfilosofie Organisatiestructuur In de visie van de VNG staat ledengerichtheid centraal en zal de VNG nog meer dan voorheen inspelen op de behoefte van de leden. Er staat de VNG een professionele en betrokken VNGorganisatie voor ogen, die gefocust en samen met de leden werkt aan de ontwikkeling van krachtige gemeenten. Gewerkt wordt aan een flexibele organisatie om zo optimaal in te kunnen spelen op ontwikkelingen bij de leden en in de omgeving van de VNG. De uitgangspunten voor de organisatiestructuur zijn: 1. Slagvaardige organisatie 2. Ledengerichte organisatie 3. Professionele organisatie 4. Resultaatgerichte organisatie 5. Een organisatie die aansluit op de VNG Governance (de bestuurlijke organisatie van de VNG) De bestuurs- en de governancestructuur van het VNG Bureau bestaat uit de Algemene Ledenvergadering, het bestuur, provinciale afdelingen, VNG commissies en de directieraad van het VNG Bureau. Per 31 december 2012 bedraagt de bezetting 209,07 fte (inclusief formatie van de projecten en gelieerde instellingen). Onder het Bureau wordt verstaan: 1. Directieraad 2. Beleidsafdelingen en Expertisecentra 3. Bestuursbureau 4. Europa en Internationaal 5. Directie Staf 6. Holding Coöperatie VNG Diensten U.A. In 2012 zijn de voorbereidingen gestart om Stafafdeling Communicatie uit de directie Staf te halen en om te vormen tot een aparte directie, welke rechtstreeks onder de directieraad valt. Reden was de wens om Communicatie meer strategisch te positioneren, dan in de situatie van een ondersteunde Stafafdeling mogelijk was. In 2013 zal het programmabureau worden gevormd welke ook rechtstreeks door de directie zal worden aangestuurd. Tot nog toe werden de belangrijkste VNG thema’s projectmatig door de verschillende beleidsafdelingen opgepakt. Vanaf 2013 worden deze ondergebracht bij het Programmabureau. Per 1 januari 2013 zal het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten als dochteronderneming aan de holding Coöperatie VNG Diensten U.A. worden toegevoegd.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 13
13
23-4-2013 9:39:31
Organogram VNG Algemene Ledenvergadering Provinciale Afdelingen
Bestuur
VNG Commissies
Holding Coöperatie VNG Diensten U.A
Directieraad
Directie Staf
Bestuursbureau EUI
Beleidsafdeling Onderwijs, Zorg en Welzijn
Beleidsafdeling Fysieke Leefomgeving
Beleidsafdeling Werk en Inkomen
Beleidsafdeling Bestuur, Veiligheid en Informatiebeleid
Expertise Centrum Gemeente financiën
Expertise Centrum Gemeenterecht
Expertise Centrum CvA
De Directieraad is belast met de aansturing van het Bureau. In het verlengde van het algemene ondersteuningsaanbod van de VNG aan haar leden, bieden de VNG Bedrijven producten en diensten op maat aan, als betaalde dienstverlening. Om de bedrijven slagvaardiger te maken en om de Vereniging te vrijwaren van risico’s verbonden aan de commerciële activiteiten, zijn de VNG Bedrijven verzelfstandigd. De verzelfstandiging is verankerd in een holding/dochter - constructie. De holding VNG Diensten U.A., is de houdster van de ledenparticipaties, de VNG Bedrijven. Onder andere om de verbondenheid met het VNG bureau en de leden te benadrukken en vanwege belastingtechnische redenen is gekozen voor een coöperatiestructuur. Besturingsfilosofie De directieraad neemt, ondersteund door de directie Staf en het Bestuursbureau, besluiten over voorstellen van VNG-leidinggevenden die niet aan dit middenkader zijn gemandateerd. De directie Staf heeft hierbij een adviserende rol. Deze besturingsfilosofie is vertaald in de structuur en procedures. In 2012 lag het accent op het implementeren en sturen van de door het Bestuur vastgestelde wijziging van de strategische koers en ook op de te realiseren beleiddoelstellingen van de betreffende beleidsafdelingen. De Staf zorgt per trimester voor een sturingsrapportage waarmee de directieraad in overleg kan treden met het middenkader over de realisatie van de doelen.
14
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 14
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:31
Personeelsbeleid Ontwikkeling medewerkers In 2012 stond net als alle andere jaren, de individuele ontwikkeling van medewerkers centraal. Daarom is het opleidingsbudget 2011 gedecentraliseerd naar de afdelingen en dit principe is in 2012 ook gehanteerd. De hoogte van het opleidingsbudget bedroeg in 2012 2,5% van de loonsom. Verlagen van het ziekteverzuim De norm voor het ziekteverzuim is in 2012 teruggebracht van 4% naar 3,5%. Het ziekteverzuimpercentage voor 2012 is uitgekomen op 3,19% exclusief zwangerschappen en is daarmee fors gedaald ten opzichte van 2010 (4,68%) en ook weer gedaald ten opzichte van 2011 (3,44%). De meldingsfrequentie is uitgekomen op 1,07. Dit is net iets boven de vastgestelde norm van 1 maar lager dan in 2011 (1,5). Sinds 1 maart 2012 heeft de VNG er voor gekozen het verzuimbeleid en begeleiding veel meer in eigen regie uit te voeren. Er is een nieuwe bedrijfsarts aangesteld en het management geeft zelf sturing aan verzuimbegeleiding van medewerkers. De eerste resultaten zijn positief. Arbeidsvoorwaarden De VNG heeft een eigen rechtspositieregeling en eigen loongebouw, maar volgt in primaire sfeer (salarisontwikkeling en beloningscomponenten) de ‘CAO-rijk’. In 2012 is de CAO-rijk niet gewijzigd op de primaire componenten en daarmee is ook de rechtspositieregeling van de VNG niet gewijzigd op deze componenten. De VNG kent sinds 2009 het persoonsgebonden budget (PGB) – in te zetten voor persoonlijke ontwikkeling, verhoging van de reiskostenvergoeding woon- werkverkeer, verhoging pensioen, levensloop of de aanschaf van een fiets - dat elk jaar opnieuw wordt vastgesteld. In 2012 is de PGB in hoogte gelijk gebleven aan 2011. De VNG heeft per 1 januari 2013 de werkkostenregeling ingevoerd. Uitstroom Om de continuïteit in de bedrijfsvoering te kunnen waarborgen streeft de VNG naar een aanvaardbaar niveau van uitstroom. In 2012 is het uitstroompercentage uitgekomen op 9,64 (2011: 7%). Gezien de ongewijzigde slechte arbeidsmarkt wisselen weinig medewerkers van baan. De uitstroom in 2012 was dan ook voornamelijk het gevolg van natuurlijk verloop, afronding reorganisatie van de Facilitaire Dienst en het beëindigen van een aantal tijdelijke contracten. Welzijn Eind 2012 heeft er volgens afspraak en planning een actualisatie van de Risico Inventarisatie & Evaluatie plaatsgevonden, waarvan de acties in 2013 worden opgepakt.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 15
15
23-4-2013 9:39:31
Communicatiebeleid Organisatie van communicatie Onder het motto ‘Krachtige gemeenten, sterke VNG’ werkt de VNG aan versterking van de focus, ledengerichtheid en zichtbaarheid. De VNG gaat een regie- en netwerkrol vervullen op een aantal strategische issues. Hierbij is een cruciale rol voor communicatie weggelegd en met name functies als Public Affairs, woordvoering en ledencommunicatie kunnen het verschil maken. Binnen deze context is er begin 2012 advies uitgebracht over de versterking van de strategische communicatiefunctie van de VNG. De focus van communicatie komt te liggen op: • Proactieve communicatie met leden, media en stakeholders • Effectieve lobby / Public Affairs (agendasetting, issuesmanagement) • Verbinden VNG en omgeving (communicatief beleid maken, factor C) • Ondersteunen communicatieve organisatie Daarbij is ook gekeken naar een passende inrichting van de afdeling Communicatie, inclusief de benodigde functies. Op basis hiervan besloot de Directieraad tot een reorganisatie van de afdeling communicatie. Voor de planvorming en de begeleiding hiervan is een kwartiermaker aangetrokken. In juli stelde de DR het overgangsplan vast en, na vaststelling van een sociaal plan, kreeg vanaf oktober de feitelijke reorganisatie vorm. De nieuwe organisatie gaat in 2013 van start, onderdeel van de plannen is een programma ‘communicatiever maken’ van de VNG. Dit programma wordt in 2013 uitgevoerd. DR on tour DR on tour is in 2010 ingezet om, na de gemeenteraadsverkiezingen, hernieuwd kennis te maken met gemeenten en de banden met de leden te versterken. Ook in 2012 gingen Ralph Pans en Kees Jan de Vet elke dinsdag het land in. In totaal bezochten zij 116 gemeenten, verspreid van Maastricht tot Uithuizen. Tijdens deze persoonlijke kennismaking met bestuurders, griffiers en gemeentesecretarissen luisterden ze naar wat er leeft, waar de zorgen en maar ook de uitdagingen van gemeenten liggen. Dit leverde niet alleen heel veel gespreksstof op maar ook belangrijke inzichten voor zowel gemeenten als de VNG. Zichtbaar in de media In 2012 heeft de VNG op diverse onderwerpen aandacht gegenereerd in de media. Na de val van het kabinet vroeg de VNG direct om duidelijkheid over de gevolgen voor bijvoorbeeld de drie decentralisaties. In het voorjaar bereikten de VNG en de bonden na intensieve onderhandelingen een akkoord over de CAO Gemeenten. Ook ontstond in die periode een discussie over het jubileumcongres van de VNG en de kosten daarvan. Op diverse momenten door het hele jaar heen kregen de onderhandelingen over een nieuw verpakkingenakkoord veel aandacht, vooral door de afschaffing van het statiegeld door de Tweede Kamer. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en de formatie van het nieuwe kabinet, presenteerde de VNG de inzet voor het sociale domein: Bouwen op de kracht van burgers. Ná de kabinetsformatie ontstonden nieuwe zorgen over onder andere de Wet Hof en het Schatkistbankieren, waarmee de VNG de media heeft opgezocht. Interne communicatie De VNG toekomstbestendig maken vraagt om een flexibele organisatie die luistert naar en spreekt met haar leden. Een belangrijk deel van de interne communicatie houdt daarom verband met ‘VNG Verbindt’, een ambitieus plan om de focus, zichtbaarheid en ledengerichtheid van de VNG te vergroten. Tijdens de start in april leverden bestuurders, deskundigen en medewerkers van de VNG hun ideeën aan tijdens zogenaamde snelkookpansessies. Een van de concrete resultaten daarvan is de VNG agenda: 10 punten die volgens de leden absolute prioriteit van de VNG dienen te krijgen. Andere resultaten zijn personeelsuitwisseling van gemeenten naar VNG en vice versa, 16
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 16
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:31
een raadsledenprogramma, betrekken van meer bestuurders bij de organisatie, resultaatgericht werken, aanhalen van de banden met provinciale afdelingen en versterken van de lobby. ‘VNG Verbindt’ is in 2012 grotendeels op touw gezet en krijgt in 2013 nog een vervolg. Vng.nl Ook in 2012 zette de stijgende lijn in de bezoekersaantallen van vng.nl zich door. Zij komen voor het nieuws en de dossiers over allerlei gemeentelijke beleidsonderwerpen: van afval tot wmo en van sociaal domein tot gemeentefonds. Het aantal bezoekers van de de VNG-site is over de eerste 9 maanden van 2012 uitgekomen op 1.488.544. Dit ligt boven het aantal bezoekers in de eerste negen maanden van 2011. Na september heeft, in verband met de cookie-wetgeving, geen registratie meer kunnen plaatsvinden van het aantal bezoekers. In september presenteerde de VNG een volledig vernieuwde website. Uitgangspunt hierbij was om de grote hoeveelheid informatie nog beter toegankelijk te maken. De introductie van de onderwerpenindex en een verbeterde zoekmachine moeten hier onder meer voor zorgen. De vormgeving is moderner. Het nieuws op de voorpagina krijgt extra aandacht met beeldmateriaal als foto’s en een indeling in kolommen. De dossiers bij de beleidsvelden zitten in een nieuw overzichtelijk jasje. En tot slot, het gebruikte lettertype is iets groter dan op de vorige site om de leesbaarheid te verbeteren. Social media Het aantal volgers op twitter blijft groeien. Het centrale VNG-twitteraccount (VNGemeenten) had eind december ruim 9.500 volgers. Ook de twitteraccounts over de drie decentralisaties blijven succesvol. Het account over Begeleiding had ruim 2600 volgers en over Jeugdzorg had in december ruim 3000 volgers. De ontwikkelingen rond de Wet werken naar vermogen lagen door de val van het kabinet stil. Het aantal volgers van dit account bleef hierdoor ook achter met 900 volgers. Verder is de VNG met drie nieuwe accounts gestart: VNGbelastingen (ruim 200 volgers), VNGGemfinanciën (240 volgers) en VNGomgeving (ruim 100 volgers). Naast Twitter was de VNG in 2012 ook actief op YouTube, FlickR en LinkedIn.
Financieel beleid Het financieel beleid is in hoofdzaak gericht op een stabiele begroting en het te allen tijde kunnen voldoen aan (betalings-) verplichtingen. De belangrijkste elementen van het financieel beleid zijn: balans in de samenstelling van baten en lasten, rendement op het vermogen en de liquiditeitspositie. Evenwicht in de samenstelling van baten en lasten 2012 Onder evenwicht in de samenstelling van baten en lasten wordt verstaan dat de vaste kosten (totaal van de kosten exclusief incidentele kosten, kosten gesubsidieerde projecten en kosten gelieerde instellingen) van de Vereniging zoveel mogelijk gedekt worden uit de contributieinkomsten. Dit is van belang omdat andere inkomstenbronnen sterk kunnen fluctueren. De vaste lasten worden onderverdeeld in twee delen, te weten de contributie gefinancierde personeelslasten en de overige vaste lasten. Voor de personeelslasten geldt dat deze meer dan volledig door de contributie-inkomsten gedekt worden. Het dekkingspercentage bedraagt 106%, deze bedroeg in 2011 nog 116%. De overige vaste lasten bestaan uit afschrijvingslasten en de overige vaste bedrijfskosten, het dekkingspercentage van de totale vaste lasten is in 2012 uitgekomen op 71%, dit was in 2011 80%. De daling van de dekkingsgraad is het gevolg Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 17
17
23-4-2013 9:39:31
van dalende contributieopbrengsten en gestegen kosten voor onder andere Outsourcing en onderhoud. De vaste lasten welke niet gedekt kunnen worden uit de contributie-inkomsten, worden gedekt uit structurele maar niet vaststaande financiële baten en lasten, bedrijfsopbrengsten, overige opbrengsten en uit bijdragen van de projecten.
Fin. baten en lasten 5% Overige opbrengsten 10%
Resultaat deelnemingen 5%
Contributie omzet 41%
Interne omzet 3%
Bijdragen projecten 36%
Het aandeel van de contributie in de baten van de Vereniging bedraagt 41% en is ten opzichte van 2011 verder gedaald (2011: 46%). Deels wordt deze daling veroorzaakt door dalende contributie-inkomsten welke het gevolg zijn van de op de BALV 2010 goedgekeurde contributieverlaging. Hiernaast nemen de bijdragen uit projecten zowel in absolute als relatieve omvang verder toe. Deze toename van projecten in 2012 betreft de via het gemeentefonds gefinancierde projectactiviteiten. In feite betreft het hier middelen die voor KING zijn bestemd. Het aandeel van de projecten in de baten is ten opzichte van 2011 gestegen van 30% naar 36%. De overige opbrengsten, interne dienstverlening, resultaat deelnemingen en financiële baten en lasten hebben in 2012 een nagenoeg gelijk aandeel in de baten als in 2011. De opbouw en samenstelling van de lasten geeft het volgende beeld:
Overige bedrijfskosten 3%
Kantoor en huisvesting 10%
Salarislasten 34%
Activiteitskosten 40%
Ov. personeelskosten 9% Afschrijvingen 4%
Door de stijgende projectvolumes zijn de activiteitskosten van 36% in 2011, gestegen naar 40% in 2012. Hierdoor zijn de andere kosten verhoudingsgewijs wat lager worden. De salarislasten dalen van 41% naar 34% door de in 2011 in gang gezette formatiereductie. De overige personeelskosten stijgen door een dotatie aan de voorzieningen van € 0,825 mln ten gevolge 18
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 18
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:32
van de reorganisatie van de afdeling Communicatie, het afronden van de reorganisatie van de Facilitaire Dienst en het beëindigen van tijdelijke contracten. De kantoor- en huisvestingskosten stijgen ten opzichte van 2011 door extra ICT- beheerkosten, het ontwikkelen van een nieuwe website VNG.nl, upgrades voor software en hardware en het oplossen van incidenten. De afschrijvingen en overige bedrijfskosten blijven in absolute zin gelijk ten opzichte van 2011, het relatieve aandeel daalt licht ten opzichte van 2011. Sturen op rendement beleggingsportefeuille In 2012 is binnen de categorie vastrentende effecten de weging gewijzigd. Gezien de specifieke risico’s binnen de obligatiemarkt is de weging van staatsobligaties in de portefeuille teruggebracht (van minimaal 45% en maximaal 65% naar minimaal 30% en maximaal 50%) en de weging van bedrijfsobligaties verhoogd (van minimaal 10% en maximaal 30% naar minimaal 25% en maximaal 45%). Kern van de strategie blijft dat de vermogensbeheerder voldoende vrijheid heeft om binnen de vastgestelde restricties, te handelen naar de gewijzigde marktomstandigheden zonder vooraf toestemming te vragen aan het bestuur van de VNG. Huidige strategie: Totale portefeuille
Minimum
Maximum
weging
weging
Samenstelling portefeuille eind 2012
eind 2011
Aandelen
0
20%
10,1%
7,5%
Onroerend goed*
0
15%
6,2%
5,3%
Absoluut rendement producten* 0
20%
9,7%
10,3%
Vastrentend
60%
85%
70,6%
72,2%
Staatsobligaties
30%
50%
31,6%
53,2%
Bedrijfsobligaties
25%
45%
39%
19%
Liquiditeiten
0
5%
3,4%
4,7%
* Participaties in onroerend goed en absolute returnproducten worden aangehouden in de vorm van aandelen. In 2012 is het aandeel van aandelen in de portefeuille iets toegenomen. Oorzaak is het aantrekken van de koersen van aandelen. Door de herschikking en de stijging van de koers van de effecten is het aandeel in de portefeuille van liquide middelen afgenomen. Gezien de risico’s met betrekking tot staatsobligaties is het aandeel hiervan teruggebracht naar 31.6 procent. In de portefeuille zijn per ultimo 2012 enkel staatsobligaties van AAA landen en Frankrijk aan te treffen. Prestatie ten opzichte van benchmark De vermogensbeheerder van de Vereniging belegt volgens een benchmark. Voor vastrentende waarden is dit; Bank of America Lynch Austrian, Finnish, French, German and Dutch Government index (40%), iBoxx Euro Corporate Overall TR index (40%), iBoxx Euro Corporate Non Financial TR index (15%), Voor onroerend goed is dit; GPR 250 index UK adj. 20% (5%), Voor aandelen is dit; de MSCI World index in euro (10%), Voor absoluut rendement is dit; HFRX Global INDEX (euro) (10%) Het rendement is in 2012 uitgekomen op 11,5% voor management- en custodiankosten en voor inhouding dividendbelasting. Dit is 1,1% beter dan de met de vermogensbeheerder overeengekomen benchmark.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 19
19
23-4-2013 9:39:32
Samenstelling resultaat beleggingsportefeuille Het resultaat op de beleggingsportefeuille na aftrek van management en custodiankosten bedraagt € 4,831 miljoen. Dit is als volgt samengesteld: Coupon Dividenden
0 1.077
Rente Netto inkomsten
4 1.081
Koersresultaat
3.688
Resultaat voor overige vergoedingen
4.779
Overige vergoedingen en stortingen
62
Resultaat
4.831
Het cumulatieve ongerealiseerde resultaat ultimo 2012 (= de herwaarderingsreserve) bedraagt € 4,673 miljoen positief. Waarde beleggingsportefeuille De waarde van de beleggingsportefeuille ultimo 2012 komt uit op € 47,903 miljoen. Dit is inclusief het saldo rekening courant (€ 0,166 miljoen) dat de beheerder van de beleggingsportefeuille gebruikt voor aan- en verkopen.
Sturen op liquiditeitspositie en werkkapitaal Liquiditeitspositie De Vereniging wil op het gebied van liquiditeitsbeheer ‘in control’ zijn. Het uitgangspunt is dat het liquiditeitssaldo van het rente- en saldocompensabel stelsel niet onder nul mag dalen. Dit wordt bereikt door: • het jaarlijks opstellen van een kasstroomoverzicht op basis van de geconsolideerde jaarrekening; • het beheersen van de jaarlijks toegestane investeringen; • het streven naar een voorspelbaar en optimaal winstuitkeringsbeleid van de door de VNG (in) direct gehouden bedrijven; • het periodiek verkopen van een deel van de effectenportefeuille indien nodig voor een aanvaardbare liquiditeitspositie; • het maximaal gebruiken van de voordelen van het rente- en saldocompensabel stelsel (RCS); • een goede en adequate informatievoorziening. De Vereniging is met haar 100% deelnemingen, voor wat betreft haar betalingsverkeer, verenigd in het rente- en saldocompensabel stelsel. Dit betekent dat de bank slechts één saldo beziet voor de renteberekening, te weten het saldo van de gezamenlijke rekeningen. De liquiditeitspositie is het saldo van de liquide middelen en de kortlopende schulden aan kredietinstellingen. Ultimo 2012 bedraagt de liquiditeitspositie van de Vereniging € 18,935 miljoen, bestaande uit € 0,166 miljoen op de rekening bij de effectenbeheerder, € 7,501 miljoen op de lopende (hoofdrekening) en € 11,267 miljoen op bedrijfsspaarrekeningen, dit laatste is inclusief een 1 jaardeposito van € 4 miljoen. Vorig jaar kwam het saldo uit op € 14,595 miljoen, bestaande uit € 0,435 miljoen op de rekening van de effectenbeheerder, € 8.070 miljoen op de hoofdrekening, en € 6,091 miljoen op 20
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 20
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:32
bedrijfsspaarrekeningen. De stand ultimo boekjaar is ten opzichte van eindstand 2011 € 4,340 miljoen hoger. De oorzaak is dat in 2012, het aantal uit het gemeentefonds voorgefinancierde projecten verder is uitgebreid, tevens heeft de Stichting KING tijdelijk (tot begin 2013) geld aangehouden op de hoofdrekening van de VNG. Ultimo 2012 bedroeg de bijdrage van KING aan het saldo liquide middelen € 4,000 miljoen. Hiernaast zijn de saldo’s op rekening bij de effectenbeheerder en op de bedrijfsspaarrekeningen afgenomen. Het saldo op de rekening van de effectenbeheerder is het gevolg van aan en verkoop transacties en is een tijdelijk overloop saldo. Werkkapitaal Het werkkapitaal is een algemeen aanvaarde maatstaf voor de beoordeling van de liquiditeit. Het werkkapitaal is het deel van het vermogen dat beschikbaar is voor de financiering van vlottende activa en geeft een indruk van de mate waarin de Vereniging in staat is aan haar lopende financiële verplichtingen te voldoen. Het werkkapitaal van de Vereniging bedraagt ultimo het boekjaar € -16,563 miljoen. Ten opzichte van het vorige boekjaar betekent dit een verslechtering van het werkkapitaal met € 2,385 miljoen. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat in het afgelopen boekjaar vanuit VNG Diensten geen dividend is uitgekeerd. Geconsolideerd bezien komt het werkkapitaal uit op € -5,723 miljoen. Ten opzichte van het voorgaande jaar is dit een verslechtering van het geconsolideerde werkkapitaal van € 0,077 miljoen. Het werkkapitaal geeft enigszins een vertekend beeld van de kwaliteit van de financiële positie van de Vereniging. Het vermogen dat is belegd kan elk moment liquide worden gemaakt. Wordt ook het belegde vermogen betrokken in de analyse dan is de financiële positie van de Vereniging als gezond te kwalificeren.
Doel van het aanhouden van vermogen De VNG heeft als gevolg van de verkoop in het verleden van enkele deelnemingen een vrij vermogen, dat in een effectenportefeuille wordt aangehouden. Reden was dat anders de contributie verhoogd diende te worden ter compensatie van het wegvallen van de winstbijdrage uit deze dochterondernemingen. Zonder het rendement uit het belegd vermogen zou om een sluitende begroting te kunnen presenteren in 2013 sprake moeten zijn van een contributiestijging van 7,8% in plaats van de doorgevoerde contributieverlaging van 2,4%. Naast de bijdrage in de exploitatie, dient dit vermogen om het negatieve werkkapitaal van € 16,563 miljoen te financieren, om toekomstige risico’s op te vangen en ter financiering van de negatieve jaarlijkse begroting van € -1,200 miljoen als gevolg van de renovatie van de Willemshof. In 2007 is besloten de kosten veroorzaakt door de herhuisvesting ten laste van het eigen vermogen te laten komen. Tot en met 2031 wordt rekening gehouden met een totale onttrekking van € 11,667 miljoen. Het belangrijkste risico voor de VNG is het WW-risico. De VNG is eigenrisicodrager voor de WW en Bovenwettelijke WW. In de situatie dat de VNG op enig moment sterk zou moeten inkrimpen en de VNG zou aan een groot deel van haar medewerkers een uitkering moeten verstrekken, zal daar een voorziening voor nodig zijn van om en nabij € 35 miljoen. Gemiddeld genomen hebben de medewerkers een opgebouwd WW- en BWW-recht van ongeveer 2 keer het jaarsalaris. Voorts dient het vermogen ook nog om onvoorziene kosten op te kunnen vangen die het gevolg zijn van tegenvallers in de bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld kosten die in relatie staan met mogelijke extra dienstverlening aan de leden. Tot slot zijn er kosten die mogelijk voortkomen uit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 21
21
23-4-2013 9:39:32
garantiestelling ten behoeve van projecten van VNG International (€ 1,22 miljoen).
Vraagafhandeling en informatievoorziening aan leden Kengetallen Vraagbaakfunctie en Postafhandeling In 2012 zijn 28.214 geregistreerde vragen van leden door de VNG beantwoord. 98% van deze vragen is binnen de afgesproken termijn van vijf werkdagen afgehandeld. De gemeenten Amsterdam, Sittard-Geleen en Apeldoorn stelden de meeste vragen. Top 3 onderwerpen waarover vragen werden gesteld in 2012 waren Arbeidsvoorwaarden, Kinderopvang en Gemeentewet. Ongeveer 75% van de vragen werd gesteld via e-mail en 25% per telefoon. Het aantal geregistreerde vragen is in 2012 ten opzichte van 2011 met meer dan 10% gedaald. Van 32.675 in 2011 naar 28.214 vragen in 2012. Hiermee wordt de dalende trend sinds voortgezet. Een belangrijke verklaring is de intensievere communicatie naar leden en de inzet van social media. Tevens kan niet worden ontkend dat door de oprichting van KING een deel van de vragen nu via KING verlopen. De VNG heeft in 2012 900 brieven ter beantwoording ontvangen. Hiervan is 75% binnen de vastgestelde termijn van drie werkweken afgehandeld. De ambitie om 90% van de brieven binnen drie weken af te handelen is hiermee niet gehaald. De oorzaak is een in oktober uitgevoerde ledenraadpleging welke een grote hoeveelheid briefverkeer opleverde. Ten opzichte van 2011 is sprake van een verslechtering, in dat jaar werd 85% binnen de vastgestelde termijn behandeld. Praktijkvoorbeelden De VNG beheert een databank met praktijkvoorbeelden van gemeenten. Deze wordt dagelijks geactualiseerd en jaarlijks opgeschoond, opdat de zoekresultaten actueel en relevant zijn. De databank bevat ruim 2400 praktijkvoorbeelden en is goed voor bijna 10.000 bezoeken per maand. In 2012 hebben gemeenten 112 voorbeelden zelf aangeleverd. Overige voorbeelden worden gezocht en geplaatst door medewerkers van het Informatiecentrum. Ook wordt er dagelijks getwitterd over inspirerende voorbeelden door gemeentelijke tweets te retweeten en (nieuwe) voorbeelden uit de databank uit te lichten. Dit twitteraccount heeft inmiddels 1.800 volgers. Databank Jurisprudentie en wetgevingskalender Het gemiddeld aantal bezoekers per maand in 2012 voor de besloten jurisprudentiedatabank is ca. 2.700. Van de wetgevingskalender zijn alleen de cijfers over de eerste drie kwartalen bekend, gemiddeld ca. 1.600 per maand.
ICT ontwikkelingen De aanhoudende problemen – storingen van soms enkele dagen – met de ICT-voorzieningen dwongen tot ingrijpen. Door het aantrekken van een ICT-crisismanager is een ontwikkeling in gang gezet om de ICT-voorzieningen weer stabiel en betrouwbaar te maken. Er is op drie niveaus geacteerd, namelijk: technische infrastructuur, sturing op contract en ICT-organisatie. Technisch zijn er verschillende veranderingen en verbeteringen in de hardware en software doorgevoerd, waaronder de back-up voorziening, verhoging van de reken- en opslagcapaciteit, welke hebben geresulteerd in een daling van het aantal grote incidenten van 4 per jaar naar 1 per jaar. Het ICT-netwerk kan nu als redelijk stabiel worden aangemerkt. Ook in 2013 zal de VNG investeren in verbeteringen door de software van werkplekondersteuning te vernieuwen. Het contractmanagement is steviger ingericht en de leverancier wordt gehouden aan het nakomen van de gemaakte contractuele afspraken. Dit wordt onder andere gerealiseerd door een scherp 22
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 22
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:32
offertetraject en de fix-price afspraken. Om te voorkomen dat de VNG wederom in een dergelijke situatie komt, wordt er momenteel gewerkt aan ICT- en Informatie beleid. Daar het ICT-netwerk weer redelijk stabiel is, is er ook weer ruimte voor de gewenste ontwikkelingen, welke de doelstellingen en werkwijze van de VNG en de bedrijven in de Willemshof ondersteunen in het nastreven van hun ambities.
Facilitaire ontwikkelingen In het afgelopen jaar hebben twee ontwikkelingen centraal gestaan. Het toepassen van een delingsgraad van de werkplekken van 60%, waardoor er een herindeling van de beschikbare ruimten noodzakelijk was. Hiermee zijn een aantal huisvestingsknelpunten voor KING en de gelieerde Verenigingen opgelost en is een deel van de noodzakelijke bezuinigingen op de overheadkosten gerealiseerd. De tweede ontwikkeling was de implementatie van de aanbesteding facilitaire diensten. De facilitaire diensten: gebouwbeheer, chauffeursdiensten, catering, schoonmaak, receptie en beveiliging zijn nu ondergebracht bij een multi supplier. Dit betekent dat de uitvoerende taken zijn uitbesteed en door derden wordt uitgevoerd en dat de VNG zelf het beleid en regie blijft voeren. De verwachte kwaliteitsverbeteringen en het waar mogelijk realiseren van kostenbesparingen zijn tot nog toe nog niet gerealiseerd.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen De VNG is een maatschappelijke organisatie en onderstreept het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De VNG ondersteunt en initieert dan ook veel initiatieven met een maatschappelijk karakter op landelijk en gemeentelijk niveau. Zo is onder andere in het verleden het klimaatakkoord tussen rijk en gemeenten gesloten. In de interne organisatie is er vooral aandacht voor het verder terugdringen van het papier- en energieverbruik. Ook wordt nagegaan hoe ook de VNG in 2015 de doelstellingen met betrekking tot duurzaam inkopen, zoals geformuleerd in het klimaatakkoord, kan bereiken.
Deelnemingen De deelnemingen die de VNG ultimo 2012 aanhoudt zijn de volgende: Coöperatie VNG Diensten U.A.: Fungeert als houdstermaatschappij van de hieronder vermelde coöperaties. Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A.: Organiseert congressen, workshops, trainingen en studiebijeenkomsten over gemeentelijke onderwerpen en beleidsterreinen. Coöperatie VNG Verzekeringen U.A.: Bemiddelt in, adviseert over en ontwikkelt verzekeringsproducten voor gemeenten. Onder andere brandverzekeringen voor gemeentelijke eigendommen en scholen, rechtsbijstandverzekeringen voor collegeleden en ambtenaren en ongevallenverzekeringen brandweer. Een volledig overzicht is te vinden op www.vngverzekeringen.nl. Coöperatie VNG International U.A.: Werkt aan versterking van het democratisch lokaal bestuur wereldwijd. Het bedrijf ondersteunt Nederlandse en Europese gemeenten bij beleidsinnovatie door gebruik te maken van Europese netwerken. VNG International ondersteunt het internationale werk van Nederlandse gemeenten. Het Servicebureau Europa (een samenwerking van REGR en VNG) is bij VNG International gevestigd.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 23
23
23-4-2013 9:39:32
24
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 24
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:33
A .2 Resultaatontwikkeling van de Vereniging
De jaarrekening omvat twee jaarrekeningen, de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening. De enkelvoudige cijfers worden aangeduid als de Vereniging, de geconsolideerde gegevens als de VNG. Op hoofdlijnen is de ontwikkeling van het resultaat van de Vereniging als volgt: Bedragen x € 1.000
Realisatie 2011 Begroting 2012 Realisatie 2012 Begroting 2013
Bedrijfsopbrengsten
40.244 41.081 45.188 41.550
Bedrijfslasten
41.669 45.914 49.608 45.611
Bedrijfsresultaat
(1.425) (4.833) (4.420) (4.061)
Financiële baten en lasten
2.086
1.597
2.675
Resultaat deelnemingen
2.487 2.057 2.293 2.287
Resultaat (voor bestemming)
3.148
(1.179)
548
1.595 (1.179)
Vergelijking realisatie 2012 met begroting 2012 Het gerealiseerde resultaat is uitgekomen op € 0,548 miljoen positief. Het resultaat is daarmee € 1,727 miljoen beter dan begroot. Zowel het bedrijfsresultaat (+ € 0,413 miljoen) als de deelnemingen (+ € 0,236 miljoen) en de financiële baten en lasten (+ € 1,078 miljoen) zijn beter dan begroot. Het bedrijfsresultaat is € 0,413 miljoen minder negatief dan begroot. De bedrijfslasten zijn ten opzichte van de begroting minder toegenomen dan de bedrijfsopbrengsten. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: • De overige bedrijfsopbrengsten zijn € 1,831 miljoen hoger uitgekomen dan begroot. Dit komt onder andere door hogere opbrengsten als gevolg van een hogere afname van de dienstverlening, hogere doorbelasting van salarissen aan de gelieerde instellingen, hogere bijdragen uit de overeenkomst van de modellenverordeningen en detacheringovereenkomsten; • Een hoger gerealiseerd projectvolume. De nieuwe projecten beïnvloeden het bedrijfsresultaat. Een hogere dan begrote inzet van intern personeel zorgt voor een extra dekking van de overheadkosten; • De hogere projectbijdrage wordt mede veroorzaakt door de gemeentefonds gefinancierde projecten (+ € 2,273 miljoen). Tegenover deze projecten staat een nagenoeg gelijke stijging van de projectlasten; • Lagere salarislasten, het budget voor salarislasten wordt ten opzicht van de begroting met € 1,101 miljoen onderschreden wat het gevolg is van uitstroom van medewerkers. In 2012 is het uitstroompercentage uitgekomen op 9,64%. De uitstroom in 2012 was voornamelijk het gevolg van natuurlijk verloop, afronding reorganisatie Facilitaire Dienst en het beëindigen van een aantal tijdelijke contracten. Tegenover de lagere uitnutting van salarislasten staat een hogere inhuur van personeel derden ( + € 1,000 miljoen). • De overige personeelskosten overschrijden de begroting met € 2,737 miljoen. Deels heeft deze Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 25
25
23-4-2013 9:39:33
betrekking op extern gefinancierde projecten (€ 0,974 miljoen) welke bij het opstellen van de begroting nog niet bekend waren. € 1,000 miljoen betreft vervangende inhuur ten gevolgde van de bovengenoemde uitstroom van medewerkers. Het afronden van de reorganisatie FD, het reorganiseren van de afdeling Communicatie en het beëindigen van (tijdelijke) contracten leidt hiernaast tot een benodigde dotatie aan de voorzieningen van € 0,647 miljoen De financiële baten en lasten en het resultaat uit de deelnemingen dragen voor het grootste deel bij aan het positief resultaat. • Financiële baten en lasten: De realisatie is € 1,078 miljoen hoger dan begroot. Het hoger uit komen dan begroot, is voornamelijk het gevolg van het gericht uitzetten van een groter liquiditeitssaldo dan voorzien en de herschikking van staatsobligaties naar bedrijfsobligaties waardoor er positieve gerealiseerde koersmutaties hebben plaatsgevonden; • Deelnemingen: De realisatie is € 0,236 miljoen beter dan begroot. Het resultaat van Coöperatie VNG Verzekeringen U.A. en Coöperatie VNG International U.A. presteerden € 0,190 miljoen boven begroot. Voornaamste reden van het boven begroot uitkomen wordt gevonden in het feit dat omzet beter was dan voorzien. Vergelijking realisatie 2012 met realisatie 2011 Het resultaat van de Vereniging is in 2012 uitgekomen op € 0,548 miljoen positief. Ten opzichte van het resultaat van € 3,148 miljoen positief over 2011 is dit een verslechtering van € 2,600 miljoen. Zoals hierboven al genoemd liggen er hier diverse mee- en tegenvallers, aan ten grondslag. Zo zijn ten opzichte van 2011 de lasten relatief meer gestegen dan de baten. Het bedrijfsresultaat is in 2012 € 2,995 miljoen lager dan in 2011. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: • Hogere projectbijdragen van € 4,526 miljoen, welke voor een groot deel gerealiseerd wordt door de gemeentefonds gefinancierde projecten; • Hogere overige opbrengsten, € 0,614 miljoen, als gevolg van de dienstverlening aan derden zoals KING en KED en de dochterbedrijven, en hogere opbrengsten voor de modellenverordeningen; • Lagere personeelslasten, - € 0,278 miljoen, als gevolg van de vacaturestop, en het naar voren halen van personeelsbezuinigingen; • Hogere overige personeelslasten, + € 2,025 miljoen, als gevolg van de extra dotatie van voorzieningen, inhuur voor extern gefinancierde projecten, vervangende inhuur ten gevolge van de uistroom van medewerkers en hogere opleidingskosten; • Hogere activiteitskosten, + € 5,054 miljoen, deels als gevolg van hogere kosten adviezen derden ten behoeve van de externe projecten. Deze kosten zijn grotendeels resultaatneutraal, daar zij gedekt worden uit de hierboven genoemde projectbijdragen; • Hogere kantoor- en huisvestingskosten + € 1,278 miljoen, als gevolg van gestegen ICT kosten voor het oplossen van de ICT storingen, VNG.nl 4.0 upgrades van hardware en software. Het resultaat uit deelnemingen is € 0,194 miljoen lager. Tegenover de lagere resultaten van Coöperatie VNG Verzekeringen U.A. en Coöperatie Congres en Studiecentrum VNG U.A. (- € 0,407 miljoen), staan de hogere resultaten van Coöperatie VNG Diensten U.A. en Coöperatie VNG International U.A ( € 0,212 miljoen). Coöperatie VNG Diensten U.A. had in 2011 een verlies als gevolg van een correctie op de vorderingen uit voorgaande jaren. Door omzetting van de effecten portefeuille van staatsobligaties naar bedrijfsobligaties zijn ten opzichte van 2011 meer koerswinsten gerealiseerd die via de exploitatierekening worden geboekt. Voorts was er een hoger liquiditeitssaldo wat bijgedragen heeft aan hogere rentebaten. 26
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 26
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:33
Toelichting op de bedrijfsrisico’s Elke organisatie loopt in de dagelijkse uitvoering van activiteiten risico’s. Zo ook de VNG. In deze paragraaf wordt stilgestaan bij de belangrijkste risico’s die de financiële positie van de VNG kunnen aantasten. Projecten De VNG voert namens derden diverse projecten uit. Hiervoor ontvangt zij bijdragen van deze derden. Uit de ontvangen bijdragen worden projectmedewerkers gefinancierd. Het betreft hier niet alleen medewerkers met een tijdelijke aanstelling maar ook medewerkers met een vaste aanstelling. Gezien de omvang van het aantal projecten is een vaste kern van projectmedewerkers verantwoord. Het laatste betekent echter wel dat vaste kosten gefinancierd worden met variabele inkomsten. Risico bij wegvallen van projecten is dat er onvoldoende dekking is voor de salarislasten en eventueel kosten voor afvloeiing van projectmedewerkers. Ten einde de risico’s te beheersen worden alleen die projecten begroot die zeker gerealiseerd zullen worden. Voorts wordt voor de uitvoering van projecten zo veel mogelijk tijdelijk personeel aangenomen. Deze maatregelen dammen de risico’s van de gevolgen van het wegvallen van projecten enigszins in. Verwacht wordt dat dit risico toe zal nemen omdat mogelijk het volume van de projecten als gevolg van de economische tegenwind kan afnemen. Subsidies In het kader van projecten ontvangt de VNG ook subsidies. De VNG loopt het risico dat achteraf het subsidiebedrag naar beneden wordt bijgesteld indien de VNG niet aan de subsidievoorwaarden heeft voldaan, terwijl de kosten al wel zijn gemaakt. Dit risico wordt o.a. beperkt door een strikt tijdschrijfbeleid te handhaven zodat projecturen na afloop te verantwoorden zijn en het voeren van tussentijdse overleggen met de subsidieverstrekker. Resultaat Bedrijven VNG loopt het risico dat resultaten van bedrijven tegenvallen door ontwikkelingen op de markt waar deze bedrijven opereren. Als aandeelhouder deelt de VNG in het ondernemingsrisico van de deelnemingen naar rato van het belang in de bedrijven. Omdat een deel van de omzet voortkomt uit lange termijn contracten, ligt voor 2013 een deel van de omzet al vast. Dit mitigeert het risico van een tegenvallende ontwikkeling van het resultaat bedrijven. Resultaat op de effectenportefeuille De VNG loopt koersrisico over het belegd vermogen. Indien de koersen van aandelen en obligaties dalen dan zal dit een negatief effect op het vermogen hebben. Tevens kan het een negatief effect op het resultaat hebben omdat begrote inkomsten uit beleggingen niet worden gerealiseerd. Behoudens de situatie van een algehele malaise op de effectenmarkten is door spreiding in de portefeuille aan te brengen het risico op een negatief effect op het vermogen beperkt. Er is gekozen voor een middellange beleggingsstrategie wat inhoudt dat verwacht wordt dat optredende koersdalingen op de middellange termijn weer goed gemaakt worden en de vermogenspositie dus niet structureel wordt aangetast. Een eventueel negatief effect op het jaarresultaat van de VNG is niet altijd op voorhand uit te sluiten. Wel wordt dit eventuele negatieve effect gedempt door te werken met een herwaarderingsreserve. Het risico kan verder beperkt worden door een tijdige aanpassing van de portefeuilleverdeling in tijden van verslechterende marktomstandigheden. Eigenrisicodrager WW en Boven Wettelijk WW (BW) Het VNG bureau draagt het volledige risico voor alle WW- en BW uitbetalingen. Dit kan leiden tot aanzienlijke tegenvallers. Voor alle uitstaande WW verplichtingen is in het verleden een Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 27
27
23-4-2013 9:39:33
voorziening gevormd. Om het ontstaan van eventuele nieuwe WW verplichtingen te beperken, zal de VNG zoeken naar maatregelen die liggen in de sfeer van vergroting van de interne en externe mobiliteit en daar waar mogelijk te werken met tijdelijke contracten. ICT- voorziening De risico’s in de ICT zijn tweeledig. Claims van bedrijven die de ICT-diensten van de VNG afnemen en door uitval niet kunnen werken. Het andere risico is dat door wegvallen van netwerkcomponenten bedrijfsgegevens verloren gaan. Beide risico’s worden als gemiddeld gekwalificeerd. De VNG zal daarom in 2013 extra in het netwerk investeren om de risico’s verder te beperken. Om bovengenoemde risico’s in een vroeg stadium te kunnen herkennen en tot een minimum te beperken, heeft de VNG diverse beheersingsmaatregelen opgenomen in haar bedrijfsvoering.
28
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 28
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:33
Vooruitblik 2013 Het honderdjarig bestaan ligt achter ons. In de honderd jaar van haar bestaan ontwikkelde de VNG zich tot een sterke vereniging. Het jaar 2013 is het eerste jaar van een nieuwe toekomst, niet in de laatste plaats gezien de plannen van het kabinet gericht op gemeenten. Zeker is dat over weer honderd jaar de VNG en bestuurlijk Nederland er anders uitziet dan nu. In een snel veranderende omgeving is het maar de vraag of de VNG nog wel de juiste dingen doet? Weliswaar waarderen ambtenaren en bestuurders de VNG, ze vinden echter ook dat het beter kan. De vraag die de VNG in het lustrumjaar aan zichzelf, bestuurders en andere partners stelde, luidde ‘Als we de VNG vandaag zouden oprichten, wat zouden we dan beter doen’? De uitkomst is dat de VNG de relatie met de leden wil versterken. De VNG zal scherper moeten kiezen, waar ze zich op richt, de resultaten moeten beter zichtbaar zijn, en de leden moeten meer betrokken zijn bij het werk van de VNG. Verder wil de VNG zich nog nadrukkelijker ontwikkelen als een netwerkorganisatie. De spin in het web van lokaal bestuurlijk Nederland. In 2013 zal nagegaan worden of de ingeslagen strategische koers het gewenste effect heeft. Gemeenten staan in 2013 onverminderd voor de uitdaging nieuwe ontwikkelingen door te voeren. De gevolgen van de financieel economische crisis en het rijksbeleid zijn uiteraard van invloed op besluitvorming en dienstverlening van gemeenten. Deze ontwikkelingen staan centraal in het beleid en de initiatieven van de VNG voor 2013. Voor 2013 zijn de drie decentralisaties (werk, zorg, jeugd) de belangrijkste speerpunten. De VNG wil samen met de gemeenten bekijken hoe het vernieuwde sociale domein optimaal kan functioneren zodat de VNG samen de leden staat voor de kracht en kwaliteit van het lokale bestuur, juist in turbulente tijden. De VNG heeft daarom samen met de leden gekozen voor zes brede thema’s: 1. Overheveling AWBZ naar gemeenten; 2. Jeugdzorg; 3 Werk; 4 Slim Samenwerken 5 Financiële agenda; 6 Wonen. De gekozen thema’s en overige prioriteiten worden uitgediept, waarbij wordt onderzocht met welke beleidsmatige consequenties gemeenten mogelijk te maken krijgen en hoe zij daar op in kunnen spelen. De door het VNG bestuur vastgestelde thema’s moeten de mogelijkheid bieden trendsettend te zijn en binnen de daarvoor vastgestelde periode zichtbare en concrete resultaten voor raad, college en ambtenaren opleveren. In de begroting 2013 is € 1,000 miljoen beschikbaar gesteld voor de thema’s en het strategische traject. Het investeringsniveau zal in vergelijking met 2012 stijgen van € 0,250 miljoen naar ongeveer € 0,600 miljoen. Reden is het oplossen van problemen met het ICT netwerk. De personele bezetting zal in 2013 blijven dalen. In 2013 dient een formatiereductie van 5,2 FTE gerealiseerd te worden waarna per 1-1-2014 de taakstelling van een 10%-formatiereductie is gerealiseerd. Hiernaast wordt verwacht dat de uitstroom van medewerkers op het niveau van 2012 zal blijven. Als gevolg van de veranderende omstandigheden op de arbeidsmarkt is het de verwachting dat zowel de uitstroom van medewerkers als de instroom op het huidige niveau stabiliseert.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 29
29
23-4-2013 9:39:33
Ten aanzien van de financiering en de omstandigheden waarvan de ontwikkeling van de omzet en de rentabiliteit van de organisatie afhankelijk is, worden voor als nog geen ingrijpende veranderingen ten opzichte van 2012 voorzien. Wel zal de begroting 2013 onder druk staan. Als gevolg van een aantal forse onvoorziene extra kostenposten voor de drie decentralisaties en het onderzoek naar het sociale domein wordt verwacht dat de VNG in 2013 op een aanzienlijk tekort afstevent. Ter dekking van deze kosten (inclusief enkele overige onvoorziene overschrijdingen) zal een beroep gedaan worden op dat deel van het vermogen dat toe is genomen als gevolg van het positieve resultaat 2012. Gezien de nog steeds onzekere marktomstandigheden op de financiële markten is momenteel niet exact aan te geven wat de impact zal zijn op het rendement van het uitstaande vermogen. In de begroting 2013 wordt rekening gehouden met een rendement van 3,5%. Verder wordt verwacht dat de bereidheid van andere organisaties om projecten volledig of gedeeltelijk te financieren, als gevolg van bezuinigingen laag zal blijven. Om een sluitende begroting te kunnen blijven presenteren is een bezuinigingsoperatie oplopend naar € 2,350 miljoen in 2014 in gang gezet. De financiële positie van de VNG is hierdoor onveranderd gezond. Het bestuur, 11 april 2013
Mw. A. Jorritsma-Lebbink,
drs. F.H. Buddenberg,
Voorzitter penningmeester
30
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 30
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:33
A .3 Kerninformatie van de VNG
(bedragen x € 1.000) Geconsolideerde balans van de VNG per ultimo
2012
2011
Vaste activa 66.433 62.717 Vlottende activa 44.300 35.175 Groepsvermogen (58.809) (55.553) Voorzieningen (1.902) (1.518) Kortlopende schulden (50.023) (40.820) 0 0 Geconsolideerde staat van baten en lasten van de VNG
2012
2011
Contributie 20.302 20.499 Baten 68.637 61.051 Lasten 70.847 60.178 Bedrijfsresultaat (2.209)
873
Financiële baten en lasten
2.759
2.275
Resultaat boekjaar
548
3.148
Het aandeel in het resultaat van de VNG-bedrijven in het resultaat van de Vereniging is als volgt opgebouwd: 2012 2011 Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A.
661
703
Coöperatie VNG Verzekeringen U.A.
1.360
1.725
Coöperatie VNG International U.A.
245
205
Coöperatie VNG Diensten U.A.
27
(145)
2.293 2.487 Personeelsgegevens van de Vereniging
2012
2011
Bezetting in fte’s per 31 december
209,07 fte
237,7 fte
Uitstroompercentage bij de Vereniging
9,6%
7,0%
Ziekteverzuimpercentage (incl. zwangerschappen)
3,59%
4,22%
Ziekteverzuimpercentage (excl. zwangerschappen)
3,19%
3,44%
Salarislasten in procenten van de bedrijfslasten
34%
41%
Vraagbaakfunctie van de Vereniging
2012
2011
Aantal binnengekomen vragen via de Frontoffice
28.214
32.675
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 31
31
23-4-2013 9:39:33
A .4 Samenstelling bestuur en directie VNG
(per 31 december 2012)
Bestuur A. Jorritsma-Lebbink
Voorzitter
Burgemeester
Almere
mr. J. C. Westmaas
Wnd. Vice-voorzitter
Burgemeester
Meppel
drs. F.H. Buddenberg
Penningmeester
Burgemeester
Pijnacker-Nootdorp
drs. A. A. M. Brok
Secretaris
Burgemeester
Dordrecht
H.A.J. Aalderink
Lid
Burgemeester
Bronckhorst
A.C.P. Balk-Lampe
Lid
Raadslid
Cranendonck
drs. P.J. Buijtels
Lid
Secretaris
Maastricht
E. van der Burg
Lid
Wethouder
Amsterdam
drs. G. J. M. Cox
Lid
Burgemeester
Sittard-Geleen
H. J. Dannenberg
Lid
Wethouder
Zwolle
Ing. J.H.M. Finkenflügel
Lid
Raadslid
Oude IJsselstreek
drs. J. Hamming
Lid
Burgemeester
Heusden
drs. I. J. Gehrke
Lid
Griffier
De Wolden
ir. A. P. Heidema
Lid
Burgemeester
Deventer
J. Kriens
Lid
Wethouder
Rotterdam
W. Nuis
Lid
Burgemeester
Tholen
P. A. Otten
Lid
Raadslid
Zeist
drs. J. M. M. Polman
Lid
Burgemeester
Bergen op Zoom
dr. J. P. Rehwinkel
Lid
Burgemeester
Groningen
J. van der Tak
Lid
Burgemeester
Westland
Directieraad mr. R.J.J.M. Pans
Voorzitter
drs. C.J.G.M. de Vet
Lid
32
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 32
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:33
B JAARREKENING 2012
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 33
33
23-4-2013 9:39:33
34
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 34
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:33
B .1 Toelichting algemeen
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten is statutair en feitelijk gevestigd in Den Haag, Nassaulaan 12. De jaarrekening van de VNG is opgesteld op 11 april 2013. In het verslag wordt de staat van baten en lasten 2012 vergeleken met de staat van baten en lasten 2011 en de begroting 2012. De begroting van de Vereniging waartegen de realisatie wordt afgezet is de goedgekeurde begroting 2012 welke in december 2011 door het bestuur is vastgesteld.
Doelstelling De doelstellingen van de VNG zijn: 1. De leden collectief en individueel bijstaan bij de vervulling van hun bestuurszaken. 2. Voor de leden of groepen van leden afspraken maken met andere overheden over het arbeidsvoorwaardenbeleid in de overheidssector en overeenkomsten betreffende de arbeidsvoorwaarden van personeel in de sector gemeenten aan te gaan met werknemersorganisaties.
Toepassing verslaggevingstelsel Het toegepaste verslaggevingstelsel voor de jaarrekening is gebaseerd op de wettelijke voorschriften weergegeven in titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen van de Jaarverslaggeving. Er is gewerkt met Richtlijn 640, Organisaties zonder winststreven.
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Herwaardering Effecten worden gewaardeerd tegen beurswaarde per balansdatum. Ongerealiseerde waarde-veranderingen worden verwerkt in de herwaarderingsreserve. Indien echter de herwaarderingsreserve negatief is, komen ongerealiseerde koerseffecten wel ten gunste of ten laste van het resultaat. De herwaarderingsreserve is ingesteld, om resultaatseffecten ten gevolge van niet gerealiseerde koerseffecten (bewegingen) te voorkomen. Consolidatie In de enkelvoudige jaarrekening van de Vereniging is het niet geconsolideerde resultaat opgenomen. In de consolidatie zijn de financiële gegevens van de VNG en haar groepsmaatschappijen opgenomen. Het resultaat uit dochterondernemingen zijn in de enkelvoudige jaarrekening na het bedrijfsresultaat verantwoord onder het kopje aandeel in resultaat van deelnemingen.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 35
35
23-4-2013 9:39:33
De rechtstreeks of indirect gehouden deelnemingen in groepsmaatschappijen zijn: • Coöperatie VNG International U.A, Den Haag, 100% belang; • Coöperatie VNG Verzekeringen U.A., Den Haag, 100% belang; • Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A., Den Haag, 100% belang; • Coöperatie VNG Diensten U.A., Den Haag, 100% belang. Nevenvestigingen: Coöperatie VNG International U.A. heeft drie dochterondernemingen te weten Mepco s.r.o Tsjechië 97,5%, CMRA, Zuid Afrika 100% en CILG in Tunesië,100%. In Brussel heeft de Vereniging een bijhuis dat zich inzet voor Europese aangelegenheden. Valutaomrekening Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de valutakoers per balansdatum. In de staat van baten en lasten zijn omzet, kosten en resultaten omgerekend in euro’s tegen de op het moment van de transacties geldende koers. Het hierbij ontstane koersverschil wordt direct in het resultaat verwerkt. Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, verminderd met een lineaire afschrijving gebaseerd op de verwachte economische levensduur, of tegen lagere bedrijfswaarde. De afschrijving bedraagt voor bedrijfsgebouwen vijftig jaar (verbouwingen tien jaar), voor renovaties twintig jaar, machines en installaties zes tot twintig jaar en voor andere bedrijfsmiddelen drie tot tien jaar. Bij wijziging van de economische of technische levensduur wordt de restant afschrijvingsduur aangepast, waarbij de aangepaste afschrijvingsduur wordt herberekend. Financiële vaste activa Overige effecten Effecten worden gewaardeerd tegen beurswaarde per balansdatum. Ongerealiseerde waarde-veranderingen worden direct verwerkt in de herwaarderingsreserve. Indien de herwaarderingsreserve negatief is, wordt de herwaarderingsreserve ten laste van het resultaat aangevuld tot € 0. Dit ten laste van het resultaat gebrachte verlies, wordt in latere jaren, bij een positieve ontwikkeling, weer ingelopen ten gunste van de staat van baten en lasten. Voorraden Voorraden: Handelsvoorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of lagere marktwaarde. Onderhanden werk Onderhanden projecten worden gewaardeerd tegen de aanschaffingskosten en bestede uren van werknemers. De uurtarieven zijn gebaseerd op verkoopprijzen. Vooruit gefactureerde termijnen zijn in mindering gebracht op het onderhanden werk. Waar nodig wordt rekening gehouden met afwaarderingen wegens mogelijke verliezen op lopende projecten. Een voorziening voor verwachte verliezen voor een project wordt in mindering gebracht op de post onderhanden werken voor zover deze niet groter is dan de actiefpost onderhanden werken. Winstneming geschiedt volgens de methode van percentage of completion. Indien de gefactureerde termijnen hoger zijn dan de gerealiseerde projectopbrengsten, worden de onderhanden projecten gepresenteerd onder de kortlopende schulden.
36
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 36
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:33
Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, voor zover nodig rekening houdend met een voorziening voor oninbaarheid. Voorzieningen De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven, die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Overige activa en passiva De schulden worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Alle overige posten in de balans worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Opbrengsten Algemeen Onder netto-omzet wordt verstaan: de contributie inkomsten, de opbrengst uit levering van goederen en diensten aan derden, onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. De opbrengsten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Bijdragen en subsidies Bijdragen en subsidies van projecten worden verantwoord onder de overige bedrijfsopbrengsten. De gemaakte kosten worden verantwoord onder de overige bedrijfskosten. In de enkelvoudige staat van baten en lasten zijn in tegenstelling tot de geconsolideerde staat van baten en lasten, ten behoeve van de inzichtelijkheid, de bijdragen projecten en de overige bedrijfsopbrengsten gescheiden gepresenteerd. Resultaat deelnemingen Het resultaat van de deelnemingen komt overeen met het aandeel in het resultaat over het boekjaar van de betreffende deelneming.
Kosten Algemeen De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Intercompany-transacties Resultaten uit transacties met en tussen groepsmaatschappijen worden volledig geëlimineerd. Pensioenen Bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is sprake van een bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) ondergebrachte pensioenregeling. Deze pensioenregeling wordt als toegezegde pensioenregeling gekwalificeerd. Verwerking in de jaarrekening van de VNG vindt plaats als toegezegde bijdrageregeling, omdat de VNG geen verplichting heeft om aanvullende bijdragen te voldoen, anders dan hogere toekomstige premies indien sprake is van een tekort bij het ABP. Uit het 4e kwartaalbericht 2012 van het ABP blijkt dat sprake is van een dekkingsgraad van 96% op 31 december 2012. Dit is lager dan het dekkingspercentage van 105%, welke de toezichthouder, de Nederlandsche Bank (DNB), eist. Het ABP heeft een premieverhoging Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 37
37
23-4-2013 9:39:33
aangekondigd, de tijdelijke hersteltoeslag is verhoogd van 1% naar 3% tot eind 2013. In januari 2013 is er een tijdelijke verhoging doorgevoerd van de premie, met 1,3% en worden de pensioenen met 0,5% verlaagd. De VNG heeft alleen de verplichting om in de toekomst de hogere premie te betalen. Algemene grondslagen kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de post liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en ontvangen dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
38
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 38
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
B .2 Enkelvoudige jaarrekening 2012
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 39
39
23-4-2013 9:39:34
B.2.1 Enkelvoudige balans per 31 december 2012
Voor bestemming van het resultaat (bedragen x € 1.000)
ACTIVA (bedragen x € 1.000)
2012 2011
Vaste activa Materiële vaste activa (1) Bedrijfsgebouwen en -terreinen
13.368
13.980
-
64
Machines en installaties
3.462
3.723
Andere vaste bedrijfsmiddelen
1.820
2.251
Activa in uitvoering
18.650 20.018
Financiële vaste activa (2) Deelnemingen
10.882 8.590
Overige effecten
47.740
58.623 51.231
Totaal vaste activa
42.641
77.273
71.249
Vlottende activa Vorderingen Handelsdebiteuren (3) Overige vorderingen
2.726
2.757
474
328
Overlopende activa
2.338
5.537 5.152
Liquide middelen
18.935
2.067
14.595
Totaal vlottende activa
24.472
19.747
101.745
90.996
Totaal activa
40
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 40
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
PASSIVA
2012 2011
Eigen vermogen (4) Herwaarderingsreserves
4.673 1.967
Bestemmingsreserves
13.815 14.564
Overige reserves
38.589
Onverdeeld resultaat
1.730
34.680 4.342
58.808 55.553
Voorzieningen (5) Egalisatievoorziening
1.522 1.008
Reorganisatievoorziening
205 436
Groot Onderhoudvoorziening
175
75
1.902 1.518
Kortlopende schulden Handelscrediteuren
4.594 7.232
Belastingen en premie sociale verzekeringen
4.923 5.280
Overige schulden
5.239
1.107
26.279
20.305
Overlopende passiva (6)
41.035 33.925
Totaal passiva
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 41
101.745
90.996
41
23-4-2013 9:39:34
B.2.2 Toelichting op de enkelvoudige balans
Materiële vaste activa (1) Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt: Bedragen x € 1.000
Bedrijfs-
gebouwen
Activa in Machines Andere uitvoering
en
vaste
en -terreinen
installaties
bedrijfs-
Totaal 2012
middelen Beginstand Aanschafwaarde
23.064
64 5.444 7.947 36.519
Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen
(9.084)
Boekwaarde 1 januari
13.980
- (1.721) (5.696) (16.501) 64 3.723 2.251 20.018
Mutaties Investeringen Desinvesteringen aanschafwaarde Desinvestering afschrijvingen Afschrijvingen
87 (688) 688
- (444) (3.748) (4.880) - 444 3.705 4.836
(699) (533) (667) (1.900)
Overgeboekt naar de exploitatie Totaal Mutaties
- 272 280 639
(64)
(64)
(612) (64) (261) (430) (1.367)
Eindstand Aanschafwaarde
22.463
64 5.273 4.478 32.214
Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen
(9.095)
Boekwaarde 31 december
13.368
Afschrijvingspercentages
2-20%
(64) (1.811) (2.658) (13.627) - 3.462 1.820 18.650 5-16,7%
10-33%
In 2012 zijn investeringen gedaan in het ICT netwerk, de inventaris en de installaties in de Willemshof. De mutaties in de vaste activa bestaan verder uit de geplande jaarlijkse afschrijvingen en de eenmalige desinvesteringen van de artikelen die niet meer in gebruik zijn.
42
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 42
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
Financiële vaste activa (2) Deelnemingen 2012 2011 Coöperatie VNG Diensten U.A.
10.882
8.590
10.882 8.590
Coöperatie Diensten U.A.
2012
2011
Stand per 1 januari
8.590
12.103
Bij: aandeel in resultaat
2.293
2.487
Af: dividenduitkering - (6.000) Stand per 31 december
10.882
8.590
De toename van de stand ultimo 2012 ten opzichte van de stand ultimo 2011 bij Coöperatie VNG Diensten U.A. is het gevolg van niet het uitkeren van dividend in 2012. Overige effecten 2012 2011 Effectenportefeuille 47.736 42.637 Overige beleggingen 4 4 47.740 42.641
Het verloop van de effectenportefeuille Obligaties Aandelen Totaal 2012 Totaal 2011 Balanswaarde per 1 januari 31.089 11.549 42.637 43.018 Aankopen 18.610 1.649 20.259 12.448 Verkopen (17.426) (1.422) (18.848) (11.831) Gerealiseerde waardedalingen of -stijgingen
970
30
1.001
172
Ongerealiseerde waardedalingen of -stijgingen
1.306
1.381
2.687
(1.170)
Balanswaarde per 31 december
34.550
13.187
47.736
42.637
De balanswaarde per ultimo 2012 is ten opzichte van de balanswaarde per ultimo 2011 met € 5.099 miljoen toegenomen. De toename werd voor 14% veroorzaakt door toename van het saldo volume aan- en verkopen en voor 86% veroorzaakt door het saldo van gerealiseerde en ongerealiseerde koerseffecten. Alleen de gerealiseerde waardedalingen of -stijgingen beïnvloedden het resultaat. De overige waarde mutaties lopen via de balans. Obligaties Aandelen Totaal 2012 Totaal 2011 Cumulatieve ongerealiseerde koerseffecten 3.273 1.401 4.673 1.967
Gedurende 2012 is er in totaal voor € 2,687 miljoen aan ongerealiseerd koersresultaat geboekt, welke via de herwaarderingsreserve wordt afgewikkeld. Tevens is de herwaarderingsreserve aangepast met € 0,019 miljoen als gevolg van verkopen van effecten. Hierdoor komt de herwaarderingsreserve uit op € 4,673 miljoen.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 43
43
23-4-2013 9:39:34
Handelsdebiteuren (3) De post handelsdebiteuren is met € 0,030 miljoen afgenomen. Desondanks is er een stijging van de vorderingen op andere VNG-bedrijven van € 0,208 miljoen veroorzaakt door vorderingen die vlak voor het jaareinde zijn opgenomen. Daarnaast zijn de contributievorderingen op een aantal overzeese gebieden verder toegenomen. Als gevolg hiervan is de voorziening dubieuze debiteuren met € 0,121 miljoen toegenomen. Ondanks het feit dat in 2012 overgegaan is tot het digitaal versturen van de contributiefacturen heeft het afgelopen jaar geen snellere betaling plaatsgevonden.
Eigen vermogen (4) Herwaarderingsreserve (gesplitst) Obligaties Aandelen Totaal 2012 Totaal 2011 Balanswaarde per 1 januari
1.991
(24)
1.967
3.676
Realisatie herwaardering door verkoop
(25)
44
19
(538)
Ongerealiseerde waardemutaties 1.306 1.381 2.687 (1.170) Aanpassing herwaardering 1.281 1.425 2.706 (1.708) Stand herwaarderingreserve per 31 december
3.273
1.401
4.673
1.967
De herwaarderingsreserve is vanaf 2009 positief. Hierdoor lopen de ongerealiseerde koersresultaten via de balans. Door correcties als gevolg van verkopen en door ongerealiseerde positieve koerseffecten is de herwaarderingsreserve toegenomen met € 2,706 miljoen tot € 4,673 miljoen. Overige reserves
2012
2011
Stand per 1 januari
34.680
33.548
Bij: uit resultaatbestemming vorig boekjaar
3.909
1.132
Stand per 31 december
38.589
34.680
Onverdeeld resultaat boekjaar
2012
2011
Stand per 1 januari
4.342
2.632
Af: Mutatie bestemmingsreserve (uit onverdeeld resultaat 2011)
(433)
(1.500)
Af: Naar Overige reserves (uit onverdeeld resultaat 2011)
(3.909)
(1.132)
Bij: mutatie bestemmingsreserve 2012
1.182
1.195
Bij: resultaat boekjaar 2012
548
3.148
Stand per 31 december
1.730
4.342
Bestemmingsreserve 2012 2011 Stand per 1 januari
14.564
14.259
Bij: Uit onverdeeld resultaat 2011
433
1.500
Af: Kosten herhuisvesting 2012
(1.182)
(1.195)
Stand bestemmingsreserve 13.815 14.564
In 2007 is besloten de kosten veroorzaakt door de herhuisvesting, ten laste van het Eigen Vermogen te laten komen. Dit geschiedt door de vorming van een bestemmingsreserve. In 2011 is € 1,500 miljoen uit het resultaat 2010, toegevoegd aan de bestemmingsreserve voor de dekking van de personele lasten, welke mogelijk voortkomen uit de ingezette bezuiniging. In 2012 is € 0,433 miljoen uit het resultaat 2011, toegevoegd aan de bestemmingsreserve voor 44
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 44
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
de dekking van de WW en BWW rechten van de medewerkers van het expertise centrum Kinderopvang. Eind 2012 bestaat de bestemmingsreserve (€ 13,815 miljoen) uit het saldo van de kosten herhuisvesting (€ 11,768 miljoen), mogelijke personele lasten (€ 1,500 miljoen en € 0,433 miljoen) en de toevoeging van het solidariteitsfonds (€ 0,114 miljoen).
Voorzieningen (5) De VNG heeft een tweetal voorzieningen voor verplichtingen die voortvloeien uit aanspraken op de WW- en bovenwettelijke WW-regelingen. Deze voorzieningen hebben in overwegende mate een langlopend karakter. Deze voorzieningen worden jaarlijks in overeenstemming gebracht met de maximale toekomstige verplichtingen. In 2011 is begonnen met de vorming aan de onderhoudsvoorziening. De jaarlijkse dotatie is in 2012 verhoogd van € 0,075 miljoen naar € 0,100 miljoen gedoteerd. De basis van de onderhoudsvoorziening is een meerjarig onderhoudsplan. 2012 2011 Egalisatievoorziening 1.522 1.008 Reorganisatievoorziening 205 436 Voorziening groot onderhoud
175
75
1.902 1.518
Egalisatievoorziening 2012 2011 Stand per 1 januari
1.008
1.955
Bij: dotaties 897 406 Af: onttrekkingen (287) (675) Af: vrijval (95) (679) Stand per 31 december
1.522
1.008
In 2012 is de egalisatievoorziening voor toekomstige jaarlijkse verplichtingen voor afvloeiingskosten per saldo verhoogd met € 0,514 miljoen. De stijging is het gevolg van een toename van het aantal WW- en bovenwettelijke WW-gerechtigden, mede als gevolg van de ingezette bezuiniging. Reorganisatievoorziening 2012 2011 Stand per 1 januari
436
867
Bij: dotaties 290 308 Af: onttrekkingen (255) (226) Af: vrijval (266) (513) Stand per 31 december
205
436
De reorganisatievoorziening is gedaald met € 0,231 miljoen. Dit komt voornamelijk door de vrijval van de opgenomen WW en BWW rechten van de medewerkers, welke nu elders een baan gevonden hebben. Tevens is er een nieuwe voorziening gevormd voor de reorganisatie van de afdeling Communicatie.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 45
45
23-4-2013 9:39:34
Voorziening groot onderhoud
2012
2011
Stand per 1 januari
75
-
Bij: dotaties 100 75 Stand per 31 december
175
75
Overlopende passiva (6)
2012
2011
Vooruit gefactureerde bedragen
57
70
Vooruit gefactureerde contributie
7.898
9.856
Vooruit ontvangen subsidies
16.227
8.141
Reservering WSW geld
670
852
Div. reserveringen voor verlof en vakantiegeld
1.427
1.387
Stand per 31 december
26.279
20.305
46
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 46
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
B.2.3 Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2012
Bedragen x € 1.000
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Bedrijfsopbrengsten Contributie 20.302 20.300 20.499 Bijdrage projecten (7) 18.079 15.806 13.553 Overige bedrijfsopbrengsten (8) 6.806 4.975 6.192 Som der bedrijfsopbrengsten 45.188 41.081 40.244 Bedrijfslasten Salarissen (9) 13.300 17.891 13.736 Sociale lasten en pensioenlasten (9)
3.490
3.332
Overige personeelskosten (10) 4.639 1.902 2.614 Afschrijvingen 1.900 2.000 1.957 Kantoor- en huisvestingskosten (11)
5.066
3.070
3.788
Activiteitskosten (12) 19.960 18.552 14.906 Overige bedrijfskosten (13) 1.254 2.499 1.336 Som der bedrijfslasten 49.608 45.914 41.669 Bedrijfsresultaat (4.420) (4.833) (1.425) Financiële baten en lasten (14)
2.675
1.597
2.086
Aandeel in resultaat van deelnemingen (15)
2.293
2.057
2.487
Resultaat
548 (1.179) 3.148
Het gerealiseerde resultaat is uitgekomen op € 0,548 miljoen positief. Dit is € 1,727 miljoen beter dan begroot. Na de onttrekking uit de bestemmingsreserve, € 1,182 miljoen voor de kosten van de herhuisvesting is het onverdeeld resultaat uitgekomen op € 1,730 miljoen positief. Zowel het bedrijfsresultaat (+ € 0,413 miljoen) als de deelnemingen (+ € 0,236 miljoen) en de financiële baten en lasten (+ € 1,078) zijn beter dan begroot.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 47
47
23-4-2013 9:39:34
B.2.4 Toelichting op de enkelvoudige staat van baten en lasten
Bijdrage projecten (7) Zowel de bijdrage als de uitgavenbudgetten van de projecten zijn hoger dan begroot, als gevolg van nieuwe extern gefinancierde projecten. In de begroting wordt rekening gehouden met de subsidieaanvragen die op dat moment al goedgekeurd zijn. De nieuwe projecten hebben wel effect op het totale bedrijfsresultaat, omdat tegenover de hogere projectbaten, vaak een minder dan evenredige toename van de kosten (zowel uitbestedings- als personele lasten) staat. Uit deze personele kosten op de projecten wordt extra dekking gegenereerd middels de overhead (zoals huisvesting en overhead verwerkt in het uurtarief), welke een bijdrage levert aan het resultaat. In vergelijking met 2011 neemt de bijdrage projecten toe met € 4,526 miljoen. Deze toename is evenwel het gevolg van een gewijzigde financieringssystematiek van de projecten waarbij een verschuiving heeft plaatsgevonden van de extern gesubsidieerde projecten naar de via het gemeentefonds gefinancierde projecten. Indien de via het gemeentefonds gefinancierde projecten buiten beschouwing worden gelaten is er sprake van een daling (- € 2.894 miljoen) van de projectbijdragen. Dit is ook conform de verwachting zoals deze in de begroting van 2012 is uitgesproken. Bedragen x € 1.000 Bijdrage projecten (7)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Bijdrage projecten (totaal) 18.079 15.806 13.553
Waarvan de Gemeentefondsgefinancierde projecten: Digitaal klantdossier (DKD) 1.083 1.080 1.353 Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) 7.709 7.700 3.068 Modernisering Gemeentelijke basisadministratie (MGBA)
2.013
14 + Netnummer
1.564
3.200
518
Er is een jaarlijkse uitname uit het Gemeentefonds voor de projecten DKD (€ 1,610 miljoen incl. btw) en het 14+ netnummer (€ 2,100 miljoen, incl. btw). Na de afdracht van de btw resteert er een te besteden bedrag van respectievelijk € 1,353 miljoen en € 1,735 miljoen. Voor het NUP bedraagt de uitname € 21,420 miljoen incl btw en voor het MGBA € 12,000 miljoen is er een eenmalige uitname gedaan uit het gemeentefonds. Deze projecten lopen door tot 2014 (NUP) en 2016 (MGBA). In bovenstaand overzicht zijn de voorschotbedragen opgenomen zoals door KING in rekening gebracht. In de jaarrekening 2013 worden de definitieve cijfers voor deze projecten gepresenteerd.
48
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 48
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
Overige bedrijfsopbrengsten (8)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Opbrengst derden 4.007 2.966 3.592 Auteursvergoedingen 72 50 105 Vacatiegelden 53 30 39 Interne omzet 1.614 1.386 1.431 Overige opbrengsten 1.061 544 1.025 Totaal overige opbrengsten 6.806 4.975 6.192
Ten opzichte van 2011 nemen de overige bedrijfsopbrengsten toe met € 0,614 miljoen toe. Dit betreft vooral de “opbrengsten derden” en de interne omzet welke toenemen als gevolg van een hogere afname van de dienstverlening. De stijging ontstaat ook als gevolg van de incidentele opbrengsten uit de bijdragen van derden aan producten van de VNG. Ten opzichte van de begroting nemen de overige bedrijfsopbrengsten met € 1,831 miljoen toe. Deels is dit het gevolg van de hogere afname van de diensten door derden en de dochterbedrijven. Tegenover deze opbrengsten staan ook weer extra kosten. Deels betreft het de opbrengst van reprorechten van € 0,685 miljoen (overige opbrengsten) welke in de begroting onder de bijdrage projecten is opgenomen. Bedragen x € 1.000 Salarissen, sociale lasten en pensioenlasten (9)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Salarissen 13.300 17.891 13.736 Sociale lasten 1.441 1.356 Pensioenlasten 2.049 1.976 16.790 17.891 17.068
Als onderdeel van het bezuinigingstraject was voor 2012 sprake van een formatiereductie van 7,2 FTE. De daling van de salarislast van € 0,436 miljoen ten opzichte van 2011 wordt deels teniet gedaan door hogere sociale lasten als gevolg van de aanpassing van de zvw-premie & premiegrens van de inkomensafhankelijke bijdrage. Hiernaast nemen de pensioenlasten toe ten opzichte van 2011 met € 0,073 miljoen wat het gevolg is van de verhoging van de tijdelijke opslag op de pensioenpremie van 1% naar 3%. Het budget voor salarissen, sociale lasten en pensioenlasten wordt met € 1,101 miljoen onderschreden wat het gevolg is van uitstroom van medewerkers. In 2012 is het uitstroompercentage uitgekomen op 9,64 (2011: 7%). De uitstroom in 2012 was voornamelijk het gevolg van natuurlijk verloop, afronding reorganisatie van de Facilitaire Dienst en het beëindigen van een aantal tijdelijke contracten. De gemiddelde salarislast steeg beperkt van € 71.521 naar € 73.776 (3,2%), waarvan 1,1% veroorzaakt wordt door een stijging van de pensioenlasten.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 49
49
23-4-2013 9:39:34
Bedragen x € 1.000 Overige personeelskosten (10)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Uitzendkrachten/personeel derden 2.454 423 2.018 Ziektekosten 88 105 83 Studiekosten 460 418 354 Werving 18 45 8 Rechtspositionele kosten 297 319 278 Onttrekking / Dotatie voorzieningen
825
178
(478)
Overige kosten 297 253 141 Reis- en verblijfkosten 200 161 209 4.639 1.902 2.614
Specificatie: Omschrijving
Realisatie 2012 Project gefinancierd
Overig
Totaal
974
3.665
4.639
Overige personeelskosten
De overige personeelskosten overschrijden de begroting met € 2,737 miljoen. Deze overschrijding is als volgt te verklaren: • € 0,974 miljoen heeft betrekking op de kosten van extern gefinancierde projecten welke bij het opstellen van de begroting nog niet bekend waren; • € 1,00 miljoen heeft betrekking op vervangende inhuur welke het gevolg is van uitstroom van medewerkers. Deze overschrijding van € 1,00 miljoen is rechtstreeks te relateren aan de onderuitputting van het salarisbudget van € 1,100 miljoen; • Het afronden van de reorganisatie van FD en het beëindigen van (tijdelijke) contracten in het kader van het bezuinigingstraject leidt tot een extra benodigde dotatie aan de voorzieningen van € 0,647 miljoen; • Als gevolg van gewijzigde wetgeving mogen medewerkers wettelijk gezien eerst het wettelijk verlof en ADV opmaken, voordat ze het bovenwettelijk verlof opnemen. Dit beperkt de mogelijkheden tot sturing op het verlofsaldo. Ten opzichte van 2011 is het verlofstuwmeer toegenomen met 2.500 uur naar 23.985 uur. Dit leidt tot een dotatie aan de verlofvoorziening van € 0,080 miljoen. Dit leidt tot een overschrijding van het budget van de overige kosten. Kijkende naar de afzonderlijke begrotingsposten dan kan in vergelijking met de realisatie van 2011 het volgende worden opgemerkt: • Uitzendkrachten/personeel derden: De kosten van uitzendkrachten/personeel derden nemen ten opzichte van 2011 met € 0,436 miljoen toe. Dit betreft inhuur voor extern gefinancierde projecten. Deze inhuur voor externe gefinancierde projecten neemt ten opzichte van 2011 toe met € 0,416 miljoen; • De studiekosten nemen toe met € 0,104 miljoen. Merendeels betreft deze extra opleidingskosten in het kader van het Strategisch Traject waarbij aan de medewerkers een 16PF-competentiescan is aangeboden. De medewerkers hebben na het invullen van de scan een uitgebreid rapport gekregen met een toelichting welke inzicht geeft in persoonlijke kwaliteiten. Dit rapport kan als basis dienen voor het persoonlijk ontwikkelplan; • In 2011 was door actieve begeleiding van medewerkers naar ander werk nog een vrijval mogelijk vanuit de voorzieningen. Het afronden van de reorganisatie van FD en het beëindigen van (tijdelijke) arbeidscontracten zorgt ervoor dat bij de huidige arbeidsmarkt juist sprake is van 50
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 50
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
een extra benodigde dotatie. Ten opzichte van 2011 neemt de dotatie aan de voorzieningen toe met € 1,303 miljoen; • De realisatie van de overige kosten neemt ten opzichte van 2011 toe met € 0,156 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door de dotatie aan de verlofvoorziening van € 0,080 miljoen waar in 2011 nog sprake was van een vrijval uit de verlofvoorziening van € 0,109 miljoen • De ziektekosten, wervingskosten, rechtspositionele kosten en reis- en verblijfkosten wijzigen beperkt ten opzichte van 2011. Kantoor- en huisvesting (11)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Huisvestingskosten 819 758 767 Onderhoud en inventaris
398
216
473
Automatiseringskosten 2.342 1.273 1.684 Telecommunicatie 278 270 259 Drukwerkkosten 41 - 38 Bibliotheekkosten 775 171 168 Restauratieve kosten 412 381 399 5.066 3.070 3.788
Specificatie: Omschrijving Kantoor en huisvestingkosten
Realisatie 2012 Project gefinancierd
Overig
Totaal
77
4.989
5.066
De kantoor- en huisvestingskosten worden met € 1,372 miljoen overschreden. Deels betreft dit automatiseringkosten van nieuwe extern gefinancierde projecten (€ 0,085 miljoen). Het restant van de overschrijding betreft in het bijzonder een overschrijding van reguliere automatiseringskosten (€ 0,984 miljoen), overschrijding van de onderhoudskosten van (€ 0,182 miljoen) en de huisvestingskosten als gevolg van een extra dotatie aan de onderhoudsvoorziening en het uitbesteden van de receptie en bewaking. In 2012 zijn de kosten voor onderhoud uitbesteed aan een externe partij. Dit heeft o.a. geleid tot een overschrijding van € 0,182 miljoen ten opzichte van de begroting. De overschrijding van de reguliere automatiseringskosten is te verbijzonderen naar kosten voor een de ontwikkeling van een nieuwe website VNG.nl 4.0, hogere kosten voor het beheer van het netwerk en het oplossen van de ICT storingen, de upgrades voor hardware en sofware en licentiekosten.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 51
51
23-4-2013 9:39:34
Activiteitskosten (12)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Voorlichting 1.129 936 1.370 Bijeenkomsten 1.083
67 1.007
Onderzoek 330 453 577 Advies Derden 16.966 15.341 11.497 Bijdragen en lidmaatschappen 452 530 455 VNG Prioriteiten - 1.225 19.960 18.552 14.906
Specificatie: Omschrijving
Realisatie 2012 Project gefinancierd
Overig
Totaal
17.111
2.849
19.960
Totaal
De activiteitskosten overschrijden het budget met € 1,408 miljoen. De voornaamste verschillen per afzonderlijke begrotingspost zijn: • VNG Prioriteiten: In de begroting is door de VNG een bedrag beschikbaar gesteld van € 1,225 miljoen voor VNG-Prioriteiten. De kosten van deze prioriteiten zijn verantwoord onder de afzonderlijke begrotingsposten onder de activiteitskosten, de overige bedrijfskosten en de overige personeelskosten. • Voorlichting: Het budget voor voorlichting wordt met € 0,193 miljoen overschreden. Dit wordt veroorzaakt door nieuwe extern gefinancierde projecten (€ 0,137 miljoen) en de activiteiten in het kader van de VNG-Prioriteiten ( € 0,086 miljoen). • Bijeenkomsten: De overschrijding van € 1,016 miljoen is te splitsen naar activiteiten voor nieuwe extern gefinancierde projecten (€ 0,534 miljoen) welke bij het opstellen van de begroting nog niet bekend waren en kosten voor de activiteiten van de VNG-Prioriteiten (€ 0,402) miljoen. • Onderzoek: De kosten komen € 0,123 miljoen lager uit dan begroot. Dit betreft in het bijzonder de kosten van extern gefinancierde projecten welke € 0,134 miljoen lager uit komen dan begroot. • Advies Derden: Op de begrotingspost advies derden zijn de kosten begroot voor reprorecht van € 0,628 miljoen. De kosten zijn echter verantwoord onder de bibliotheekkosten (kantooren huisvesting). Hiermee rekening houdend komt de overschrijding op de overige ‘Advies Derden’ kosten uit op € 2,252 miljoen. Deze overschrijding heeft voor € 0,901 miljoen betrekking op extern gefinancierde projecten en voor € 1,011 miljoen op de VNG-Prioriteiten. Hiernaast is in 2012 een onderzoek uitgevoerd om te komen tot een sociaal domein (€ 0,167 miljoen) en hebben de aanbestedingsactiviteiten voor een nieuw zorgverzekeringscontract tot een extra kostenpost geleid van € 0,064 miljoen. • Bijdragen en lidmaatschappen: Het budget wordt met € 0,078 miljoen onderschreden. De bijdrage van het IPO is niet in mindering gebracht op de kosten maar als opbrengst verantwoord, hiernaast zijn de algemene kosten voor de CvA-commissies verantwoord onder de post overige bedrijfskosten.
52
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 52
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
Overige bedrijfskosten (13)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Overige bedrijfskosten 1.254 2.499 1.336
Specificatie: Omschrijving
Realisatie 2012 Extern gefinancierd
Overig
Totaal
170
1.084
1.254
Overige bedrijfskosten
De realisatie van de overige bedrijfskosten is in 2012 € 1,245 miljoen lager dan begroot. In de begroting is namelijk een bedrag van € 1,225 miljoen opgenomen voor de claims welke na het goedkeuren van de begroting toegewezen worden. Deze realisatie vindt veelal plaats onder de activiteitskosten. Verder is er een nagekomen bijdrage van het SDU voor modelverorderingen uit 2011 geboekt voor een bedrag van € 300K. Ten opzichte van 2011 dalen de overige bedrijfskosten met € 0,082 miljoen. Financiële baten en lasten (14)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Opbrengst van effecten 2.308 1.504 1.899 Rentebaten 372 135 233 (Rente)lasten (4) (42) (46) 2.676 1.597 2.086
De financiële baten en lasten komen € 1,098 miljoen hoger uit dan begroot. Dit wordt deels veroorzaakt door het betere saldo rentebaten veroorzaakt door het gericht uitzetten van een groter volume liquide middelen dan was voorzien en door positieve koerseffecten als gevolg van mutaties in de effectenportefeuille. Resultaat deelnemingen (15)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012 2012 2011 Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A.
661
650
703
Coöperatie VNG International U.A.
245
198
205
Coöperatie VNG Verzekeringen U.A.
1.360
1.218
1.725
Coöperatie VNG Diensten U.A. (enkelvoudig)
27
(9)
(145)
Coöperatie VNG Diensten U.A.
2.293
2.057
2.487
Coöperatie VNG Diensten U.A. Het resultaat van Coöperatie VNG Diensten U.A., exclusief resultaat deelnemingen bestaat voornamelijk uit de managementfee van de bedrijven en de rente opbrengsten over het liquide vermogen. Het resultaat van Coöperatie VNG Diensten UA komt hoger dan begroot uit. Dit wordt veroorzaakt door lagere kosten en hogere rentebaten. Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A. Ondanks een ten opzichte van begroot achterblijvende marge kon Congres en Studiecentrum ten opzichte van de begroting toch positief uitkomen. De marge nam af door achterblijvende omzet op met name het VNG congres. Doordat de indirecte kosten beneden begroot konden worden gehouden, kwam het resultaat van Congres en Studiecentrum toch nog 3% boven begroot uit. Ten opzichte van boekjaar 2011 realiseerde CS een resultaat dat 6% lager lag. De in vergelijk met het voorgaande jaar afgenomen marge op het VNG congres is als gevolg van introductie van nieuwe producten meer dan goed gemaakt. De marge kwam dan ook ten opzichte van het Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 53
53
23-4-2013 9:39:34
voorgaande jaar hoger uit. Doordat de indirecte kosten voor een deel een vast karakter hebben konden deze niet voldoende worden bijgesteld ten om ten opzichte van het voorgaande jaar hoger uit te komen. Coöperatie VNG Verzekeringen U.A. Ten opzichte van het voorgaande boekjaar komt het resultaat lager € 0,365 miljoen lager uit. Het ten opzichte van 2011 lager uitkomen wordt veroorzaakt door afnemende bedrijfsopbrengsten en sterk gestegen overige bedrijfskosten en in mindere mate door gestegen personele kosten. Het ten opzichte van 2011 lager uitkomen van bedrijfsopbrengsten wordt veroorzaakt beëindigde contracten, wijzigingen in wet-en regelgeving en toenemende concurrentie op de gemeentemarkt. De sterke stijging in de bedrijfskosten wordt veroorzaakt door externe advisering en aanschaf automatisering. Met dit alles is in de begroting rekening gehouden. De gediversificeerde portefeuille en vertraging van de verwachte wijzigingen in de regelgeving welke een significatie negatief effect hebben op de inkomsten zorgen ervoor dat de opbrengsten van VNG Verzekeringen 11.66% beter uitkomen dan begroot. Coöperatie VNG International U.A. Ook 2012 was, door de economische tegenwind, voor Coöperatie VNG International U.A. een lastig jaar. In de begroting was dit al voorzien. Door meer omzet te generen dan was voorzien nam de marge ten opzichte van begroot toe met 11,67%. Tevens werden in vergelijk met begroot de indirecte kosten verder beheerst. Door dit alles presteerde VNG-I 23,74% beter dan begroot. Ook ten opzichte van het voorgaande jaar werd er beter gepresteerd. Omdat de begroting 2012 vrijwel gelijk is aan de realisatie 2011 zijn de oorzaken van het beter presteren vrijwel gelijk aan de oorzaken van het beter presteren ten opzichte van begroot.
54
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 54
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
B.3 Geconsolideerde jaarrekening 2012
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 55
55
23-4-2013 9:39:34
B.3.1 Geconsolideerde balans per 31 december 2012
Voor bestemming van het resultaat (bedragen x € 1.000)
ACTIVA
2012 2011
Vaste activa Materiële vaste activa (16) Bedrijfsgebouwen en terreinen Activa in uitvoering Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen
13.368
13.980
-
64
3.462
3.723
1.863
2.308
18.693 20.076
Financiële vaste activa (17) Overige effecten
47.740
47.740 42.641
Totaal vaste activa
42.641
66.433
62.717
Vlottende activa Voorraden
536 34
Vorderingen (18) Handelsdebiteuren Overige vorderingen
806
1.176
Overlopende activa
2.375
2.155
8.913 8.435
Liquide middelen
34.852 26.706
Totaal vlottende activa
44.300
35.175
Totaal activa
110.733
97.892
56
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 56
5.732 5.104
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:34
PASSIVA
2012 2011
Eigen vermogen Groepsvermogen
58.808 55.553
Eigen vermogen 58.808 55.553 Voorzieningen (19) Egalisatievoorziening
1.522 1.008
Reorganisatievoorziening
205 436
Voorziening groot onderhoud
175
75
1.902 1.518 Kortlopende schulden Handelscrediteuren
4.585 7.931
Belastingen en premie sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva (20)
5.241 5.542 6.424
1.574
33.772
25.774
50.023 40.820
Totaal passiva
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 57
110.733
97.892
57
23-4-2013 9:39:35
B.3.2 Toelichting op de geconsolideerde balans
Bedragen x € 1.000
Materiële vaste activa (16) Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt.
Bedrijfs- Activa in Machines Andere gebouwen
uitvoering
en instal-
vaste
en
laties
bedrijfs-
Totaal 2012
-terreinen middelen
Beginstand Aanschafwaarde
23.064
64 5.444 8.190 36.762
Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen
(9.084)
Boekwaarde 1 januari
13.980
- (1.721) (5.882) (16.687) 64 3.723 2.308 20.076
Mutaties Investeringen Desinvesteringen aanschafwaarde Desinvesteringen afschrijvingen Afschrijvingen Overgeboekt naar exploitatie Totaal mutaties
87 (688)
- 272 288 647 - (444) (3.748) (4.880)
688
- 444 3.705 4.837
(699)
- (533) (690) (1.922)
-
(64)
64
(612) (64) (261) (445) (1.382)
Eindstand Aanschafwaarde
22.463
- 5.273 4.730 32.465
Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen
(9.095) (1.811) (2.867) (13.836)
Boekwaarde 31 december
13.368
Afschrijvingspercentages
2-20% 5-16,7% 10-33%
- 3.462 1.863 18.693
Financiële vaste activa (17)
2012
2011
Overige effecten Effectenportefeuille 47.736 42.637 Overige beleggingen 4 4 47.740 42.641
58
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 58
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:35
Het verloop van de effectenportefeuille
Obligaties
Aandelen Totaal 2012 Totaal 2011
Balanswaarde per 1 januari 31.089 11.549 42.637 43.019 Aankopen 18.610 1.649 20.259 12.448 Verkopen (17.426) (1.422) (18.848) (11.831) Gerealiseerde waardedalingen of -stijgingen
970
30
1.001
172
Ongerealiseerde waardedalingen of -stijgingen
1.306
1.381
2.687
(1.170)
Balanswaarde per 31 december
34.550
13.187
47.736
42.637
De balanswaarde per ultimo 2012 is ten opzichte van de balanswaarde per ultimo 2011 met € 5,099 miljoen toegenomen. De toename is als volgt opgebouwd; de waarde van de obligaties nam toe met € 3,461 miljoen en de waarde van de aandelen nam toe met € 1,638 miljoen.
Obligaties
Aandelen Totaal 2012 Totaal 2011
Cumulatieve ongerealiseerde koerseffecten 3.273 1.401 4.673 1.967
Ultimo 2012 is er voor € 4,673 miljoen aan ongerealiseerde positieve koersresultaten geboekt. Deze cumulatief ongerealiseerde koerseffecten, vormen de herwaarderingsreserve.
Handelsdebiteuren (18) Het debiteurensaldo is met € 0,628 miljoen toegenomen. De Vereniging heeft een daling van € 2,378 miljoen, Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A. stijgt met € 0,180 miljoen, Coöperatie VNG International U.A. stijgt met € 1,927 miljoen en VNG Verzekeringen stijgt met € 0,033 miljoen. VNG Diensten daalt met € 0,152 miljoen. VNG Diensten had ultimo het jaar geen vorderingen op de balans staan. De Vereniging en Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A zagen zich genoodzaakt de voorziening dubieuze debiteuren op te hogen. Voorzieningen (19) 2012 2011 Egalisatievoorziening Stand per 1 januari
1.008
1.955
Bij: dotaties 897 406 Af: onttrekkingen (287) (675) Af: vrijval
(96)
(679)
Stand per 31 december
1.522
1.008
In 2012 is de egalisatievoorziening voor toekomstige jaarlijkse verplichtingen voor afvloeiingskosten gedaald met € 0,514 miljoen. De daling is het gevolg van een toename van het aantal WW- en bovenwettelijke WW-gerechtigden, mede als gevolg van de ingezette bezuinigingen en verslechterde arbeidsmarkt.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 59
59
23-4-2013 9:39:35
Reorganisatievoorziening 2012 2011 Stand per 1 januari
436
867
Bij: dotaties 290 308 Af: onttrekkingen (255) (226) Af: vrijval (266) (513) Stand per 31 december
205
436
De reorganisatievoorziening is gedaald met € 0,231 miljoen. Dit komt voornamelijk door de vrijval van de opgenomen WW en BWW rechten van de medewerkers, welke nu elders een baan gevonden hebben. Tevens is er een nieuwe voorziening gevormd voor de reorganisatie van de afdeling Communicatie. Voorziening groot onderhoud
2012
2011
Stand per 1 januari
75
-
Bij: dotaties
100
75
Stand per 31 december
175
75
Overlopende passiva (20)
2012
2011
Vooruit gefactureerde bedragen
170
134
Vooruit gefactureerde contributie
7.898
9.856
Vooruit ontvangen subsidies
16.227
8.141
Onderhanden werk projecten
5.677
4.799
Reservering WSW geld
670
852
Div. reserveringen voor o.m. verlof en vakantiegeld
3.130
1.992
Stand per 31 december
33.772
25.774
Onderhanden werk 2012 2011 Gefactureerde termijnen 26.894 18.289 Bestede kosten -/- reeds verantwoorde verliezen
(21.217)
(13.490)
5.677 4.799
De projecten waarvan de kosten de gedeclareerde termijnen overtreffen zijn vanaf het jaar 2011 gesaldeerd. De uitsplitsing is als volgt: 2012 2011 Projecten waarvan de gedeclareerde termijnen de kosten overtreffen
5.507
5.754
Projecten waarvan de kosten de gedeclareerde termijnen overtreffen
170
(955)
5.677 4.799
60
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 60
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:35
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Overige (2013: € 13,860 miljoen) Coöperatie VNG International U.A. is diverse verplichtingen voor meerdere jaren (t/m 2016) aangegaan voor projectactiviteiten voor een totaalbedrag van ruim € 44,522 miljoen. De categorie overige omvat diverse verplichtingen betreffende schoonmaak-, onderhouds- en overige contracten. De totale verplichting voor het beheer en onderhoud van het automatiseringssysteem en de telefonie is € 0,675 miljoen. De totale verplichting voor onderhoud software is € 0,158 miljoen. De totale verplichting voor diverse contracten is € 47,342 miljoen Overige informatie Bankgaranties De VNG is een bankgarantie aangegaan ten behoeve het secretariaat van the African Caribbean and Pacific (ACP) Group. De garantie heeft een waarde van € 1,222 miljoen. De garantie is afgegeven in het kader van het ARIAL project, wat door Coöperatie VNG International U.A. wordt uitgevoerd. Door de afgifte van deze bankgarantie wordt de roodstandfaciliteit met voornoemd bedrag ingeperkt. Per juli 2012 heeft Coöperatie VNG International U.A. bij ABN AMRO een Obligokrediet van € 2,600 miljoen. Binnen dit krediet kan Coöperatie VNG International U.A. bij ABN AMRO Bank N.V. bankgaranties afsluiten. Als zekerheid zijn voor een gelijk bedrag debiteuren verpand. Voorts heeft Coöperatie VNG International U.A. bankgaranties ter waarde van totaal € 1,708 miljoen afgegeven. Het betreft een bankgarantie voor het project Supporting mechanism for the CIUDAD programme (€ 0,587 miljoen) met als begunstigde European Commission, een bankgarantie voor het project Turkey, Participation Strategic Governance at local level (€ 0,661 miljoen) met als begunstigde Central Finance and Contracts Unit Turkey, een bankgarantie voor het project Egypt, Improving the capacity of the HCWW (€ 0,284 miljoen) met als begunstigde the Ministery of international Cooperation en een bankgarantie voor het project Montenegro, Implementation of NTS met als begunstigde the delegation of the EU to Montenegro. De bankgarantie ten behoeve van het African Caribbean and Pacific (ACP) Group loopt via de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten. De bankgarantie aan de European Commission loopt af per 31-10-2013, de bankgarantie ten gunste van Central Finance and Contracts Unit Turkey loopt af per 31-12-2013, de bankgarantie ten gunste van the Ministery of international Cooperation Egypt loopt af per 05-5-2014 en de bankgarantie ten gunste van the Delegation of the EU to Montenegro loopt af per 15-14-2014. De bankgaranties aan de European Commission en aan de Delegation of the EU to Montenegro lopen via Deutsche Bank Nederland N.V, de bankgaranties aan Central Finance and Contracts Unit Turkey en aan the Ministery of international Cooperation Egypt lopen via ABN AMRO Bank N.V.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 61
61
23-4-2013 9:39:35
62
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 62
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:35
B.3.3 Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2012
Bedragen x € 1.000 Realisatie 2012 Realisatie 2011 Bedrijfsopbrengsten Netto-omzet (21) 44.504 38.023 Wijziging in onderhanden werk
(1.747)
2.056
Totaal 42.757 40.079 Overige bedrijfsopbrengsten (22)
25.880
20.973
Som der bedrijfsopbrengsten
68.637
61.051
14.038
11.974
Bedrijfslasten Inkopen goederen en diensten Personeelskosten (23) Salarissen 18.098 17.913 Sociale lasten 1.978 1.803 Pensioenbijdragen 2.685 2.518 Overige personeelskosten 5.182 3.171 Afschrijvingen 1.922 1.979 Overige bedrijfskosten 26.944 20.820 Som der bedrijfslasten
70.847
Bedrijfsresultaat (2.209)
60.178 873
Financiële baten en lasten (24) Opbrengst van effecten
2.308
1.899
Rentebaten 455 422 (Rente)lasten (4) (46) Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 549 3.148 Aandeel van derden in het groepsresultaat
(1)
-
Resultaat 548 3.148
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 63
63
23-4-2013 9:39:35
B.3.4 Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten
Algemeen Het resultaat is uitgekomen op € 0,548 miljoen, positief. Na de onttrekking uit de bestemmingsreserve, € 1,182 miljoen voor de kosten van de herhuisvesting is het onverdeeld resultaat uitgekomen op € 1,730 miljoen positief. Het resultaat is ten opzichte van 2011 met € 2,600 miljoen gedaald. Het bedrijfsresultaat is uitgekomen op € 2,209 miljoen negatief. Dit is een verslechtering ten opzichte van 2011 met € 3,082 miljoen. Deze verslechtering wordt in hoofdzaak veroorzaakt door een relatief lagere toename van de opbrengsten bij de Vereniging en bij VNG International vergeleken met de bedrijfslasten. Geconsolideerd komen zowel de bedrijfsopbrengsten (12,4%) als de bedrijfslasten (17,7%) hoger uit dan 2011. Door de hogere procentuele stijging van de bedrijfslasten is het bedrijfsresultaat ten opzichte van 2011, sterk verslechterd. De opbrengsten uit effecten stijgen ten opzichte van 2011 met € 0,409 miljoen. Door omzetting van de effecten portefeuille van staatsobligaties naar bedrijfsobligaties zijn ten opzichte van 2011 meer koerswinsten gerealiseerd. Voorts was er een hoger liquiditeitssaldo wat bijgedragen heeft aan hogere rentebaten. Bedragen x € 1.000 Netto-omzet (21) Realisatie 2012 Realisatie 2011 Contributies 20.302 20.499 Netto verkopen Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A.
6.703
5.793
Coöperatie VNG International U.A.
17.499
11.731
Totaal netto verkopen
24.201
17.524
Totaal netto-omzet 44.504 38.023
De netto verkopen worden in hoofdzaak in Nederland gerealiseerd. De netto omzet bevat de contributies van leden en de netto verkopen van de VNG-bedrijven. Bedragen x € 1.000 Overige bedrijfsopbrengsten (22) Realisatie 2012 Realisatie 2011 Projectbijdragen 18.079 13.553 Opbrengst derden 4.007 3.582 Auteursvergoedingen 72 105 Vacatiegelden 53 39 Overige opbrengsten 3.669 3.684 Totaal overige bedrijfsopbrengsten
25.880
20.973
De overige bedrijfsopbrengsten zijn in 2012 € 4,907 miljoen hoger dan vorig jaar. Dit komt voornamelijk door hogere projectbijdragen gerealiseerd uit de gemeentefonds gefinancierde projecten en een hogere afname van de dienstverlening door derden. 64
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 64
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:35
Bedragen x € 1.000 Personeelskosten (23) Realisatie 2012 Realisatie 2011 Salarissen 18.098 17.913 Sociale Lasten 1.978 1.803 Pensioenbijdragen 2.685 2.518 Overige personeelskosten 5.182 3.171 Totaal personeelskosten 27.943 25.405
De totale bezetting van de VNG is per ultimo 2012 als volgt onderverdeeld naar de verschillende onderdelen (in fte’s): 2012 2011 VNG, de Vereniging
209,1
237,7
Coöperatie Congres- en Studiecentrum VNG U.A
31,7
33,9
Coöperatie VNG International U.A.
61,2
53,5
Coöperatie VNG Verzekeringen U.A.
3
3
305,0 328,1
De personeelskosten stijgen met € 2,538 miljoen ten opzichte van vorig jaar, ondanks de daling van het aantal FTE bij de VNG met 28,6 fte. Bij VNG International neemt het aantal FTE toe met 7,7 fte. Hiernaast is in 2012 sprake van een extra dotatie aan de voorzieningen van € 0,647 miljoen en is sprake van extra inhuur ten behoeve van de extern gefinancierde projecten. Financiële baten en lasten (24)
2012
2011
Uitsplitsing opbrengst effecten Dividendopbrengsten 1.258 1.119 Gerealiseerd koersresultaat obligaties
996
77
Gerealiseerd koersresultaat aandelen
(14)
634
Rente bank effectenrekening
1
6
Kosten van beheer en provisie
68
63
2.308 1.899
De financiële baten en lasten betreffen hier de opbrengsten uit effecten en de rente op de effectenrekening. De effectenrekening wordt gebruikt als overlooprekening van waaruit aan- en verkopen plaatsvinden. Het totale gerealiseerde rendement op de portefeuille kwam € 0,409 miljoen hoger uit dan het jaar er voor. Sinds 2009 is de herwaarderingsreserve niet langer uitgeput. Dit betekent dat alle ongerealiseerde koerseffecten ten laste en/of ten gunste van de herwaarderingsreserve gebracht worden en niet in het resultaat verantwoord worden.
Overige informatie Rente- en kredietrisico’s De invloed van veranderingen in rentetarieven op de resultaten van de VNG worden zo veel mogelijk beperkt. Hierbij stelt de VNG zich ten doel de totale rentebaten te optimaliseren en de totale rentelasten te beperken. Om dit te bereiken bankiert de Vereniging in een zogenaamd rente en saldocompensabel stelsel. Hierbij bankiert zij met de door de haar (indirect) gehouden dochters. Doordat de bank in dit stelsel alleen het saldo van de verschillende rekeningen ziet, fungeren de plusstanden van de deelnemingen als dekking tegen eventuele roodstanden van de Vereniging. Eventueel uit te zetten gelden buiten het stelsel geschiedt van de hoofdrekening. Kredietrisico’s voor de Vereniging zijn als laag te kwalificeren. De opbrengsten die de Vereniging genereert zijn nagenoeg alle afkomstig van overheidsinstellingen. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 65
65
23-4-2013 9:39:35
B.3.5 Geconsolideerd kasstroomoverzicht
Bedragen x € 1.000
2012 2011
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Afschrijvingen en waardeverminderingen
(2.209) 873 1.922
1.979
Cashflow (287) 2.852 Veranderingen werkkapitaal Afname voorraden Afname vorderingen Toename voorzieningen Mutatie kortlopende schulden
(502)
(23)
(5.358)
1.442
384
(1.303)
14.083
2.818
8.607 2.934 Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Ontvangen dividend Betaalde interest Resultaat effectentransacties
8.319
456
428
1.258
1.119
63
17
982
710
5.786
Aandeel derden in resultaat van groepsmaatschappijen
(1) -
2.758 2.275 Kasstroom uit financieringsactiviteiten
11.077
8.060
Kasstroom uit investeringsactiviteiten (Des)investeringen in materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa Mutatie aandeel derden in het eigen vermogen
(540)
(171)
(2.392)
(1.327)
1
-
(2.931) (1.498) Netto kasstroom
8.146
(4.924)
Mutatie liquide middelen
8.146
(4.924)
66
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 66
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:35
B.3.6 Overzicht mutatie eigen vermogen
Vermelding van de mutatie in het eigen vermogen is volgens de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) een verplicht onderdeel van de jaarrekening. Bedragen x € 1.000 2012 2011 Geconsolideerd nettoresultaat na belastingen toekomend aan de rechtspersoon
548
3.148
Mutatie herwaarderingsreserve
2.706
(1.708)
Mutatie eigen vermogen
3.254
1.440
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 67
67
23-4-2013 9:39:35
68
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 68
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:35
C OVERIGE GEGEVENS
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 69
69
23-4-2013 9:39:35
70
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 70
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:35
C.1 Overige zaken betreffende de jaarrekening
Vaststelling jaarrekening Conform artikel 8 lid 5 legt het algemeen bestuur de jaarrekening ter vaststelling voor aan de algemene ledenvergadering.
Resultaatsbestemming Het exploitatieresultaat 2012 is gelijk aan € 0,548 miljoen positief. De onttrekking uit de bestemmingsreserve, gelijk aan € 1,182 miljoen, is toegevoegd aan het onverdeeld resultaat. Het onverdeeld resultaat is hiermee gelijk aan € 1,730 miljoen en wordt toegevoegd aan de algemene reserve.
Bestemmingsreserve Binnen het eigen vermogen is een bestemmingsreserve van € 13.815 miljoen. De bestemmingsreserve is gevormd vanwege het feit dat de kosten voor de herhuisvestingoperatie ten laste van het eigen vermogen worden gebracht. In 2008 is daar het solidariteitsfonds aan toegevoegd. Dit fonds is ooit in het leven geroepen om omvangrijke schade bij leden, ontstaan als direct gevolg van CAO-conflicten, gedeeltelijk te compenseren. In 2011 is de bestemmingsreserve verhoogd met € 1,500 miljoen voor de dekking van de personele lasten, welke voortkomen uit de ingezette bezuiniging. In 2012 is € 0,433 miljoen toegevoegd voor de dekking van de WW en BWW rechten van de medewerkers van het expertise centrum Kinderopvang.
Opgave nevenvestigingen Coöperatie VNG International U.A. heeft drie dochterondernemingen te weten Mepco S.R.O, statutair gevestigd te Praag, Tsjechië 97,5% en CMRA, statutair gevestigd te Pretoria, Zuid Afrika 100% en CILG in Tunesië,100%, statutair gevestigd te Tunis. In Brussel heeft de Vereniging een bijhuis dat zich inzet voor Europese aangelegenheden.
Bezoldiging van bestuurders en commissarissen De beloning (inclusief pensioenlasten) van de directieraad bedroeg in 2012 in totaal € 0,318 miljoen. In 2011 was dit € 0,341 miljoen. De bezoldiging is gedaald, omdat de directieraad vanaf 1 maart 2011 teruggebracht is van 3 leden naar 2 leden.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 71
71
23-4-2013 9:39:35
C.2 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan het bestuur van Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Den Haag
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van Vereniging van Nederlandse Gemeenten te Den Haag gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. 1.1 Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de Vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag, beide in overeenstemming met Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 ‘Organisaties zonder winststreven’. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. 1.2 Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de Vereniging. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de Vereniging gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. 72
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 72
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
23-4-2013 9:39:35
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. 1.3 Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Vereniging van Nederlandse Gemeenten per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 ‘Organisaties zonder winststreven’.
Verklaring betreffende het bestuursverslag Voorts vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Richtlijn 640 is opgesteld en verenigbaar is met de jaarrekening.
Rotterdam, 17 april 2013 MAZARS PAARDEKOOPER HOFFMAN N.V.
Drs. S. Boomman RA
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 73
73
23-4-2013 9:39:36
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 74
23-4-2013 9:39:36
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 3
17-4-2013 15:16:13
VNG_finjaarverslag_2012_20130328.indd 4
17-4-2013 15:16:13
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
bijlage(n)
betreft
ons kenmerk
datum
Bekendmaking voorgedragen
BB/U201300526
16 april 2013
kandidaten bestuurlijke
Lbr. 13/032
(070) 373 8393
organisatie VNG Samenvatting
Hierbij ontvangt u het overzicht van de door de adviescommissie gestelde kandidaten voor de vacatures voor het bestuur en een aantal vaste beleidscommissies van de VNG. Op de Algemene Ledenvergadering van 5 juni 2013 zullen de leden stemmen over alle door de adviescommissie gestelde kandidaten en eventuele tegenkandidaten. In deze ledenbrief wordt een toelichting gegeven op de enkelvoudige voordracht van de adviescommissie voor de vacatures en de verdere procedure, waaronder de mogelijkheid om tegenkandidaten te stellen.
Aan de leden
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
bijlage(n)
betreft
ons kenmerk
datum
Bekendmaking voorgedragen
BB/U201300526
16 april 2013
kandidaten bestuurlijke
Lbr. 13/032
(070) 373 8393
organisatie VNG
Geacht college en gemeenteraad, Hierbij ontvangt u het overzicht van de door de adviescommissie gestelde kandidaten voor de vacatures voor het bestuur en een aantal vaste beleidscommissies van de VNG. Op de Algemene Ledenvergadering van 5 juni 2013 zullen de leden stemmen over alle door de adviescommissie gestelde kandidaten en eventuele tegenkandidaten. In deze ledenbrief wordt een toelichting gegeven op de enkelvoudige voordracht van de adviescommissie voor de vacatures en de verdere procedure, waaronder de mogelijkheid om tegenkandidaten te stellen. Toelichting op voordracht adviescommissie Algemeen Opnieuw heeft de adviescommissie voor een beperkt aantal vacatures een keuze moeten maken uit een groot aantal kandidaten. Ruim 200 kandidaten hadden zich aangemeld voor 23 vacatures. De adviescommissie heeft in haar enkelvoudige voordracht voor de invulling van deze vacatures gestreefd naar een kwalitatief goede invulling van de vacatures en een evenwichtige spreiding naar doelgroep (burgemeesters, wethouders, raadsleden, secretarissen en griffiers), partijpolitieke achtergrond, geslacht, gemeentegrootte en geografische ligging. Daarbij is zoveel mogelijk rekening gehouden met de voordrachten van de provinciale afdelingen van de VNG. Vacature voor vice-voorzitter VNG De adviescommissie doet onder meer een enkelvoudige voordracht voor de invulling van de vacature van vice-voorzitter van de VNG. Deze vacature is ontstaan na de benoeming van de heer Lamers als burgemeester van Schiedam per 4 december 2012. Statutair verviel met de aanvaarding van deze nieuwe functie zijn benoemingsgrond als vice-voorzitter.
Bij de beoordeling van de kandidaten heeft de adviescommissie zowel naar kwaliteit als naar representativiteit en herkenbaarheid voor alle leden gekeken. Daarbij is tevens gekeken welke kandidaat bij korte of langdurige verhindering van de voorzitter het best in staat wordt geacht om de voorzitter te vervangen, zowel in de externe contacten en belangenbehartiging richting Rijk en andere stakeholders, als binnen de eigen bestuurlijke organisatie van de VNG. Naar het oordeel van de adviescommissie zijn er op basis van deze overwegingen enkele zeer geschikte kandidaten. Op basis van de statuten moet de adviescommissie echter een enkelvoudige voordracht aan de leden doen. Zij kan dus niet meerdere kandidaten aan de leden voordragen. De adviescommissie draagt thans de kandidaat voor die naar haar oordeel het meest voldoet aan de hiervoor geschetste overwegingen. In het geval er tegenkandidaten voor het vice-voorzitterschap worden gesteld, zullen deze uiterlijk 15 mei a.s. aan de leden bekend worden gemaakt. Op dat moment zal aan alle kandidaten – zowel de kandidaat op de voordracht van de adviescommissie als de tegenkandidaten – de gelegenheid worden geboden hun kandidatuur nader toe te lichten richting de leden.
Vacatures in de bestuurlijke organisatie van de VNG In de ledenbrief van 1 maart jl. zijn de volgende vacatures opengesteld: Bestuur/commissie/CvA:
Vacature door vertrek/andere positie van:
Vice-voorzitter VNG, tevens lid
De heer Lamers, burgemeester Houten (UT)
bestuur Lid bestuur
Mevrouw Wagenaar-Kroon, wethouder Drechterland (NH) De heer Polman, burgemeester Bergen op Zoom (BR)
Lid commissie Bestuur & Veiligheid
Mevrouw Van Mastrigt, burgemeester Hoogezand-Sappemeer (GR) De heer Aboutaleb, burgemeester Rotterdam (ZH) De heer Weterings, burgemeester Haarlemmermeer (NH)
Lid commissie Gemeentefinanciën
Mevrouw Dekker, wethouder Groningen (GR) De heer Dekker, wethouder Den Haag (ZH)
Onderwerp Bekendmaking voorgedragen kandidaten bestuurlijke organisatie VNG Datum
02
Lid commissie Ruimte & Wonen
De heer De Vries, wethouder Groningen (GR) De heer Duivesteijn, wethouder Almere (FL) Mevrouw Adema, burgemeester Veghel (BR)
Lid commissie Milieu & Mobiliteit
De heer Groot, raadslid Schagen (NH) De heer Willems, wethouder Breda (BR) De heer Taams, wethouder Oostzaan (NH)
Lid commissie Onderwijs, Cultuur &
De heer De Vries, burgemeester Lingewaard (GL)
Sport Lid commissie Gezondheid & Welzijn
De heer De Vries, wethouder Middelburg (ZL) De heer De Jonge, wethouder Rotterdam (ZH) Mevrouw Günal-Gezer, wethouder Uden (BR)
Lid commissie Werk & Inkomen
Mevrouw Pastoor-Meulman, wethouder Groningen (GR) De heer Offermans, burgemeester Meerssen (LI)
Lid College voor Arbeidszaken
De heer Schoenmaker, burgemeester Bussum (NH) Mevrouw De Zwart-Bloch, burgemeester van Blaricum (NH) De heer Fränzel, burgemeester Woensdrecht (BR)
Enkelvoudige voordracht adviescommissie Voor de invulling van deze vacatures heeft de adviescommissie de volgende enkelvoudige voordracht gedaan: Bestuur/commissie
Voordracht adviescommissie
Vice-voorzitter bestuur
De heer Kaiser, burgemeester Doetinchem (GL)
Lid bestuur
De heer Van der Zwan, burgemeester Heerenveen (FR) De heer Weerwind, burgemeester Velsen (NH)
Onderwerp Bekendmaking voorgedragen kandidaten bestuurlijke organisatie VNG Datum
03
Lid commissie Bestuur & Veiligheid
De heer Aboutaleb, burgemeester Rotterdam (ZH) De heer Weterings, burgemeester Haarlemmermeer (NH) De heer Smit, burgemeester Oldambt (GR)
Lid commissie Gemeentefinanciën
De heer Revis, wethouder Den Haag (ZH) De heer Schroor, wethouder Groningen (GR)
Lid commissie Ruimte & Wonen
Mevrouw Adema, burgemeester Veghel (BR) De heer Van der Schaaf, wethouder Groningen (GR) De heer Mulder, wethouder Almere (FL)
Lid commissie Milieu & Mobiliteit
De heer Pierey, wethouder Deventer (GL) De heer Lauwerier, wethouder Tilburg (BR) De heer Van Doorn, wethouder Haarlem (NH)
Lid commissie Onderwijs, Cultuur &
De heer Ahne, burgemeester Ommen (OV)
Sport Lid commissie Gezondheid & Welzijn
De heer Klein, wethouder Den Haag (ZH) Mevrouw Vernooij, raadslid Wijk bij Duurstede (UT) De heer Blokhuis, wethouder Apeldoorn (GL)
Lid commissie Werk & Inkomen
De heer Lindeman, wethouder Hoogezand-Sappemeer (GR) Mevrouw Bos, wethouder Bellingwedde (GR)
Lid College voor Arbeidszaken
De heer Stegeman, wethouder Culemborg (GL) Mevrouw Pijnenburg-Adriaenssen, burgemeester Heerde (GL) De heer Van Maaren, burgemeester Urk (FL)
Mogelijkheid tot het stellen van tegenkandidaten Conform de bepalingen in de Statuten en het Huishoudelijk Reglement van de VNG hebben de leden de mogelijkheid om tegenkandidaten te stellen tot uiterlijk 15 mei 2013.
Onderwerp Bekendmaking voorgedragen kandidaten bestuurlijke organisatie VNG Datum
04
Een tegenkandidaat kan alleen worden aangemeld door de gemeente of het gewest, waarvan de kandidaat lid van een bestuursorgaan, de secretaris of de griffier is. Voorts dient de tegenkandidatuur door tien andere leden van de Vereniging te worden gesteund.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten Hoogachtend,
Mevrouw A. Jorritsma-Lebbink Voorzitter
Deze ledenbrief staat ook op www.vng.nl onder brieven.
Onderwerp Bekendmaking voorgedragen kandidaten bestuurlijke organisatie VNG Datum
05
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
(070) 373 8393
bijlage(n)
1
betreft
ons kenmerk
datum
Contributievoorstel 2014
STAF/FC/U201300663
7 mei 2013
Lbr. 13/042 Samenvatting
De berekening van de contributie sluit aan bij de systematiek van de voorgaande jaren. Dat wil zeggen dat er drie hoofdmodules zijn; •
Module A, met ingang van 2011 wordt de ontwikkeling van de contributie gekoppeld aan de ontwikkeling van het accres gemeentefonds. Voor de periode 2011-2014 wordt een korting van 2% toegepast op de contributie ten opzichte van de ontwikkeling van het accres gemeentefonds.
•
Module B bevat de nacalculatie;
•
Module C bevat voorziene beleidsintensiveringen of strategische prioriteiten.
Op basis van de startnota 2012 zou de totale verhoging van de contributie t.o.v. het bedrag van 2013 uitkomen op 2,96%. Het bestuur van de VNG heeft gemeend voor 2014 eenmalig een nullijn voor te stellen, vanwege de crisis die ook de gemeenten zwaar treft. Het bestuur van de VNG stelt u voor in te stemmen met dit voorstel. Daarmee kan de VNG verder op de ingeslagen weg zoals deze uit het recente strategietraject naar voren is gekomen in de vorm van concrete extra diensten voor de leden.
Aan de leden
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
(070) 373 8393
bijlage(n)
1
betreft
ons kenmerk
datum
Contribuitievoorstel 2014
STAF/FC/U201300663
7 mei 2013
Lbr. 13/042 Geacht college en gemeenteraad, Zoals elk jaar wordt in de ALV de contributie voor het komende jaar vastgesteld op basis van een vaste berekeningssystematiek. In de Buitengewone ALV van 12 november 2010 hebben de leden besloten tot een meerjarige afspraak die geldt tot en met 2014. Volgens deze afspraak stijgt of daalt de contributie met hetzelfde percentage van het nominaal accres zoals dit in de mei circulaire bekend wordt gemaakt. Op dit percentage wordt jaarlijks een korting van 2% toegepast. De meicirculaire is op dit moment nog niet beschikbaar. Als voorbeeld voor het bepalen van de verwachte contributiewijziging is vooralsnog gebruik gemaakt van de gegevens uit de startnota van 2012. Op basis hiervan zou de totale contributieaanpassing, na verwerking van de 2% korting en verrekening voor gemeentelijke herindelingen, uitkomen op 2,96%. Het bestuur van de VNG heeft gemeend voor 2014 eenmalig een nullijn voor te stellen, vanwege de crisis die ook de gemeenten zwaar treft. Het bestuur van de VNG stelt u voor in te stemmen met dit voorstel. Daarmee kan de VNG verder op de ingeslagen weg zoals deze uit het recente strategietraject naar voren is gekomen in de vorm van concrete extra diensten voor de leden.
Hoogachtend,
Mevrouw A. Jorritsma-Lebbink Voorzitter
De heer drs. A.A.M. Brok Secretaris
Deze ledenbrief staat ook op www.vng.nl onder brieven.
Contributievoorstel 2014
VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel 070-373 83 93 www.vng.nl
CONTRIBUTIEVOORSTEL
2014
Inleiding Voor u ligt het voorstel voor de contributie over het jaar 2014. In dit voorstel zijn de kaders voor het bepalen van de hoogte van de contributie zoals deze tijdens de buitengewone algemene ledenvergadering in 2010 zijn vastgesteld als uitgangspunt genomen. Dit houdt in dat: -
de hoogte van de contributie mee stijgt of daalt met de ontwikkeling van het nominaal accres van het gemeentefonds, ‘trap op trap af systematiek’. een korting van 2% op de contributie wordt toegepast ten opzichte van de ontwikkeling van het nominaal accres gemeentefonds. Deze korting geldt voor een periode van vier jaar (2011-2014).
Bij het vaststellen van de contributie wordt gebruik gemaakt van de volgende drie hoofdmodules: 1. Module A, met ingang van 2011 wordt de ontwikkeling van de contributie gekoppeld aan de ontwikkeling van het accres gemeentefonds. Voor de periode 2011-2014 wordt een korting van 2% toegepast op de contributie ten opzichte van de ontwikkeling van het accres gemeentefonds. 2. Module B, omvattende de nacalculatie voor de weglekeffecten van de gemeentelijke herindeling. 3. Module C, omvattende nieuwe taken van de VNG die niet in de plaats komen van oude taken maar een uitbreiding zijn van het huidige takenpakket van de VNG. De opbouw en uitkomsten van deze modules wordt in het navolgende nader toegelicht. Verder dient nog opgemerkt te worden dat in 2012 Sint Maarten het lidmaatschap van de VNG als overzeesgebied helaas heeft opgezegd. Dit heeft een negatief effect op de inkomsten uit de contributie van de VNG van 0,12%.
betreft Contributievoorstel 2014
02
Module A: Koppeling contributie VNG aan ontwikkeling accres gemeentefonds Bij de behandeling van het contributievoorstel van 2011 is het accres in het gemeentefonds als een goede graadmeter voor de financiële situatie van de gemeenten beschouwd en daarmee als een goed ijkpunt voor de contributie van de VNG. Uitgangspunt is om de contributie te koppelen aan de prognose voor de ontwikkeling van het nominaal accres gemeentefonds. Deze wordt bekend gemaakt in de meicirculaire. Het percentage waarmee het accres stijgt of daalt, is het percentage waarmee de contributie stijgt of daalt. Voor de periode 2011-2014 geldt bovendien dat ten opzichte van de ontwikkeling van het accres een korting van 2% wordt toegepast op de contributie. Afhankelijk van het tijdstip van verschijnen van de meicirculaire informeert de VNG de leden over het exacte percentage. Over het algemeen verschijnt de meicirculaire eind mei. Dit heeft tot gevolg dat het percentage waarmee de contributie 2014 wijzigt pas op de ALV in juni bekend gemaakt zou kunnen worden. In bijlage II is een voorbeeldberekening opgenomen. Op basis van de startnota van 2012 zou het accrescijfer voor 2014 4,8% bedragen. Na aftrek van de korting van 2% zou volgens de vastgestelde methodiek in een contributiewijziging van 2,8% resulteren. Het bestuur van de VNG is echter van mening dat dit gezien de huidige economische ontwikkelingen niet geheel recht doet aan de ontwikkeling van de financiële positie van gemeenten. Het nominaal accres stijgt dan wel met 4,8 procent maar de financiële positie van gemeenten staat wel onder druk. Het bestuur van de VNG stelt daarom voor om eenmalig een nullijn te hanteren ten aanzien van het volgen van het nominaal accres. Module B: Gemeentelijke herindeling Als gevolg van gemeentelijke herindelingen neemt het aantal gemeenten af en vindt er een verschuiving plaats, procentueel gezien, van de hogere tariefgroepen naar de tariefgroepen met de lagere tarieven. De contributie wordt voor dit weglekeffect gecorrigeerd. In 2013 is als gevolg van gemeentelijke herindelingen het aantal gemeenten afgenomen van 415 naar 408. Het weglekeffect bedraagt € 31.461,- . Dit betreft een contributiecorrectie van 0,16%. Voorgesteld wordt deze correctie niet toe te passen.
Module C: Beleidsontwikkelingen De Gemeenten en de VNG hebben en zullen in het bijzonder haar aandacht geven aan de uitvoering van de decentralisatiethema’s. In het politieke proces rondom de decentralisatie thema’s speelt de VNG een cruciale rol als belangenbehartiger voor en als dienstverlener aan gemeenten. Deze extra gevraagde inzet van de VNG op de drie decentralisaties en dan met name het sociaaldomein, maar tevens uitkomsten uit de strategische heroriëntatie die hebben geresulteerd in nieuwe producten voor de leden zoals bijvoorbeeld de oprichting van een denktank en VNG Connect, gaat gepaard met inzet van extra capaciteit. Voor met name de drie decentralisaties en maar wellicht ook voor het onderzoek naar het sociale domein, wordt verwacht dat de VNG in 2013 op een tekort afstevent. Ter dekking van deze extra kosten zal een beroep gedaan worden op dat deel van het vermogen dat toe is genomen als gevolg van het positieve resultaat 2012. Het bestuur voor 2014 ziet na het benutten van een deel van het vermogen geen aanleiding in module C geen beleidsintensiveringen op te nemen. Voorgesteld wordt om de contributie op dit punt ongewijzigd te laten.
betreft Contributievoorstel 2014
03
Bijdrage Benchmarkinstrumentarium De aanvullende bijdrage voor het structureel beheren, verder ontwikkelen en blijvend promoten van de benchmarkproducten bedroeg in 2013 voor alle gemeenten gezamenlijk € 174.384 (2012:€ 178.035,-). Voorgesteld wordt om, net als de reguliere contributie, de benchmarkbijdrage ongewijzigd te laten. Per gemeente betreft dit een bijdrage van € 433,Voorstel Contributie Op basis van de vastgestelde berekeningsystematiek voor de hoogte van de contributie zou de contributiewijziging, op basis van de startnota 2012, uitkomen op een verhoging van 2,96%. Boven de reguliere ondersteuning van gemeenten, richt de VNG veel inspanningen op de ontwikkelingen die op korte en langere termijn op gemeenten afkomen. De opgaven voor de gemeenten zijn enorm. In financieel-economisch zware tijden worden belangrijke en omvangrijke extra taken bij de gemeenten belegd. De VNG behartigt de belangen van de gemeenten op deze nieuwe terreinen en staat de gemeenten bij in hun voorbereiding op de nieuwe taken. Dit is een dermate grote operatie dat daarmee een grote druk op de VNGorganisatie ontstaat. Gezien de huidige economische ontwikkelingen stelt de VNG voor om, uitgaande van de meicirculaire en rekeninghoudend met de extra decentralisatietaken voor zowel de VNG als de gemeenten, de contributie voor 2014 niet te wijzigen. Dit betekent eenmalig een afwijking van de afgesproken systematiek met negatieve consequentie voor de financiën van de VNG. In bijlage III is op basis van dit contributievoorstel een raming voor 2014 opgenomen. Naast het lidmaatschap van gemeenten is het ook voor zelfstandige gemeentelijke samenwerkingsverbanden mogelijk om lid te zijn/te worden van de VNG. De contributie voor dit type lidmaatschap is tot nu toe vastgesteld op 3 % van wat berekend zou worden indien het samenwerkingsverband een gemeente betreft. Op vragen van samenwerkingsverbanden of deze contributie niet omlaag kan en vanwege opzeggingen stelt het bestuur van de VNG voor het percentage omlaag te brengen van 3% naar 2%. Reden is dat het bestuur van de VNG het belangrijk vindt dat zoveel mogelijk samenwerkingsverbanden lid zijn van de VNG. Dit heeft tot gevolg dat de VNG in 2014 ongeveer € 47.500 minder aan contributie zal ontvangen.
betreft Contributievoorstel 2014
04
Bijlage I: Tarieven 2014 Contributie Het bedrag, wat door een gemeente aan contributie wordt betaald, is afhankelijk van het aantal inwoners. Het uitgangspunt voor het aantal inwoners wordt per 1 januari van het betreffende jaar bepaald a.d.h.v. de cijfers van het CBS. Er gelden 4 tarieven: 1. Een tarief van 0 tot 5.000 inwoners 2. Een tarief van 5.000 tot 25.000 inwoners 3. Een tarief van 25.000 tot 200.000 inwoners 4. Een tarief vanaf 200.000 inwoners
In 2013 werden de volgende tarieven gehanteerd: 1. Van 0 tot 5.000 inwoners : € 1,392 per inwoner 2. Van 5.000 tot 25.000 inwoners : € 1,279 per inwoner 3. Van 25.000 tot 200.000 inwoners : € 1,101 per inwoner 4. Vanaf 200.000 inwoners : € 0,548 per inwoner
In 2014 zullen de tarieven op basis van het voorliggend voorstel gelijk zijn aan de tarieven van 2013. Bijdrage Benchmarkinstrumentarium De aanvullende bijdrage voor de financiering van het benchmarkinstrumentarium zal in de vorm van een afzonderlijke factuur samen met de contributienota worden verzonden.
betreft Contributievoorstel 2014
05
Bijlage II: Rekenvoorbeeld op basis van de startnota 2012 Ter illustratie wordt onderstaand weergegeven wat de contributiewijziging voor 2013 zou zijn indien uitgegaan wordt van de gegevens uit de startnota van 2012. Rekenvoorbeeld contributiewijziging op basis van startnota 2012: Modules Contributievoorstel
Wijziging contributie (%)
Module A – Koppeling nominaal accres
4,8%
Module A - Korting van 2% op de contributie
-/- 2,0%
Module B – Gemeentelijke herindelingen
0,16%
Module C – Beleidsintensiveringen
-
Totale contributiewijziging
2,96%
Toelichting rekenvoorbeeld: Module A: 1. Koppeling van de contributie aan het nominaal accres gemeentefonds Ontwikkeling nominaal accres gemeentefonds (x € mln), startnota 2012 2014
2015
2016
2017
Accres
791
62
173
170
Accres in procenten
4,8
0,4
0,9
0,9
Als gevolg van de koppeling van de contributie aan de ontwikkeling van het nominaal accres gemeentefonds zou de contributiestijging 4,8% bedragen. 2. Korting van 2% op de contributie Ten opzichte van de ontwikkeling van het nominaal accres gemeentefonds wordt een korting van 2% toegepast op de contributie. De totale contributie-aanpassing op grond van module A bedraagt daarom 2,8% Module B: In 2012 is als gevolg van gemeentelijke herindelingen het aantal gemeenten afgenomen van 415 naar 408. Het weglekeffect bedraagt € 31.461,- . De correctie bedraagt 0,16%
Module C: De beleidsintenviseringen worden in 2013 uitgevoerd, deze extra investeringen worden bekostigd uit het in 2012 behaalde resultaat. Voorgesteld wordt om voor 2014 geen nieuwe beleidsintensiveringen en investeringen in het contributievoorstel te verwerken.
betreft Contributievoorstel 2014
06
Bijlage III: Raming 2014 Op basis van het voorliggen het contributievoorstel is onderstaand een verwachte raming voor 2014 opgenomen. In het najaar van 2013 wordt de begroting voor 2014 opgesteld. Omschrijving (Bedragen in € x 1000)
Begroting
Raming
2013
2014
Bedrijfsopbrengsten Netto Omzet
36.216
34.136
5.333
5.333
41.550
39.469
19.648
19.568
1.945
1.860
24.018
22.103
45.611
43.531
(4.061)
(4.061)
Financiële baten en lasten
1.595
1.595
Resultaat deelnemingen
1.287
1.287
(1.179)
(1.179)
1.179
1.179
0
0
Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat
Resultaat gewone bedrijfsuitoefening Onttrekking uit de bestemmingsreserve Resultaat van de Vereniging
Jaarlijks wordt 1.179 miljoen onttrokken aan het vermogen ter dekkingen van de kosten van de herhuisvesting.
betreft Contributievoorstel 2014
02
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
(070) 373 8393
bijlage(n)
1
betreft
ons kenmerk
datum
Bekostiging meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden
BB/U201300665
7 mei 2013
Lbr. 13/040
Samenvatting
Op initiatief van de VNG heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen waarin het kabinet wordt gevraagd om het Centraal planbureau (CPB) onderzoek te laten uitvoeren naar de risico’s en kansen bij de decentralisaties in het sociaal domein. Voorts is een meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden voor het CPB voor de periode 2013–2017 afgesproken. Daarbij is toegezegd dat het Rijk en de VNG ieder de helft van de financiering (€ 500.000 per jaar voor vier jaar) van deze onderzoeksagenda voor hun rekening nemen.
Het bestuur van de VNG is van mening dat het hier gaat om een noodzakelijke aanpak om een goed inzicht te krijgen in de gemeentelijke financiën in het algemeen en die van de decentralisaties in het bijzonder. Het bestuur stelt de leden voor om de gemeentelijke kosten te dekken via een uitname uit het Gemeentefonds.
Aan de leden
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
(070) 373 8393
bijlage(n)
1
betreft
ons kenmerk
datum
Bekostiging meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden
BB/U201300665
7 mei 2013
Lbr. 13/040
Geacht college en gemeenteraad, Op initiatief van de VNG heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen waarin het kabinet wordt gevraagd om het Centraal planbureau (CPB) onderzoek te laten uitvoeren naar de risico’s en kansen bij de decentralisaties in het sociaal domein (zie bijlage: brief ministerie BZK aan CPB van 26 april jl.).
Concreet is het CPB gevraagd om: 1. Op hoofdlijnen te inventariseren of zich financiële risico’s en kansen voordoen indien de voorliggende financiële en beleidsmatige informatie inzake de drie decentralisaties in het sociaal domein integraal wordt bezien.
2. Te identificeren met welke (beleids)instrumenten deze eventuele risico’s binnen de participatiewet, de jeugdwet en de gewijzigde Wmo in de uitvoering kunnen worden beperkt of weggenomen, dan wel aan te geven hoe de eventuele financiële kansen gemaximaliseerd kunnen worden.
In het kader van expertise opbouw bij het CPB op het terrein van de decentrale overheden, is ook een meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden voor het CPB voor de periode 2013–2017 afgesproken. Daarbij is toegezegd dat het Rijk en de VNG ieder de helft van de financiering (€ 500.000 per jaar voor vier jaar) van deze onderzoeksagenda voor hun rekening nemen.
Het bestuur van de VNG is van mening dat het hier gaat om een noodzakelijke aanpak om een goed inzicht te krijgen in de gemeentelijke financiën in het algemeen en die van de decentralisaties in het bijzonder. Het bestuur stelt u voor om de gemeentelijke kosten te dekken via een uitname uit het Gemeentefonds. Hoogachtend, Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Mevrouw A. Jorritsma-Lebbink Voorzitter VNG
De heer drs. A.A.M. Brok Secretaris
Deze ledenbrief staat ook op www.vng.nl onder brieven.
onderwerp
Bekostiging meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden datum
02/02
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
>
Retouradres
Centraal Plan Bureau T.a.v. prof. dr. C. N. Teulings Postbus 80510 2508 GM Den Haag
DGBK/Bestuur, Democratie en Financiën Contactpersoon Ruthy Reinders T 06 50738002 ruthy. reinders@ minbzk. fl1 Kenmerk 2013-0000262 173 Uw kenmerk
Datum Betreft
26 april 2013 Uitvoering motie Schouw en meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden
Geachte heer Teulings, beste Coen, Tijdens ons overleg op 17 april jI. zijn wij overeengekomen dat het CPB in het kader van de motie Schouw (33400-B/33400-C, nr. 13) de eventuele financiële risico’s en kansen die gepaard gaan met de decentralisaties in het sociaal domein in beeld zal brengen en (zo mogelijk) zal aangeven welke opties worden gezien om deze te adresseren. Daarbij kan desgewenst de ruimte worden genomen om de risico’s en kansen niet alleen vanuit de financiële invalshoek te bezien. Concreet is het CPB verzocht: 1.
2.
Op hoofdlijnen te inventariseren of zich financiële risico’s en kansen voordoen indien de voorliggende financiële en beleidsmatige informatie inzake de drie decentralisaties in het sociaal domein integraal wordt bezien. Te identificeren met welke (beleids)instrumenten deze eventuele risico’s bin nen de participatiewet, de jeugdwet en de gewijzigde Wmo in de uitvoering kunnen worden beperkt of weggenomen, dan wel aan te geven hoe de even tuele financiële kansen gemaximaliseerd kunnen worden.
Besproken is verder dat bij de beantwoording van deze onderzoeksvragen geldt dat de in het regeerakkoord opgenomen financiële kaders en tijdspaden van toe passing zijn, met in achtneming van wijzigingen voortvloeiend uit het sociaal ak koord. Na ons gesprek is daar het nog het zorgakkoord bijgekomen. Ook dit ak koord dient logischerwijs onderdeel uit te maken van het onderzoek. In de door de minister van BZK ondertekende brief aan de Tweede Kamer (hier bijgevoegd) is dit ook zo benoemd. Tot slot werd besproken dat het onderzoek gericht zou moeten zijn op het brede sociaal domein, dus inclusief de taken die de gemeenten reeds hebben binnen dit domein, maar zich niet zou moeten uitstrekken tot hetgeen daarbuiten ligt. Daar bij geldt dat meer specifieke vragen, dan wel aandachtspunten zowel door de VNG als door het Rijk kunnen worden meegegeven als input voor het onderzoek. Het Rijk en de VNG zullen daarover afstemmen, opdat geen afbreuk wordt gedaan aan het tijdspad en de beoogde integrale rapportage op hoofdlijnen. Door BZK zal een centraal secretariaat worden ingericht. Dit secretariaat zal die nen als schakelpunt tussen het Rijk, de VNG en het CPB en zal zorgdragen voor de Pagina 1 van 2
informatiestroom van het Rijk en de VNG naar het CPB en vice versa, zodat op elk gewenst moment overzicht terzake geboden kan worden. Daarbij kan het enerzijds gaan over voor het onderzoek relevante feitelijke informatie en anderzijds om specifieke vragen/aandachtspunten.
Datum 26 april 2013 Kenmerk 2013-0000262 173
Tot slot is voor wat betreft de uitvoering van de motie Schouw besproken dat in alle rapportages, ook die op de korte termijn, de drie decentralisaties in samenhang worden bezien, opdat recht wordt gedaan aan het idee dat ten grondslag ligt aan de decentralisaties, namelijk dat er winst te behalen valt in termen van kwaliteit en kosten door integraliteit. Wij zijn overeengekomen dat voor het zomerreces van 2013 een eerste integrale rapportage op hoofdlijnen door het CPB wordt opgeleverd en dat het CPB in de periode daarna tot eind 2014 zijn onderzoek zal continueren, gezien het feit dat in die periode volgens planning de wetgeving voor alle drie de decentralisaties wordt afgerond. Rapportage in deze periode vindt plaats indien op basis van nieuwe informatie de inzichten zodanig veranderen dat bijstelling van (of aanvulling op) de eerder geleverde integrale rapportage noodzakelijk is. In het kader van expertise opbouw bij het CPB op het terrein van de decentrale overheden, hebben wij behalve over de uitvoering van de motie Schouw ook gesproken over een meerjarige onderzoeksagenda decentrale overheden voor het CPB voor de periode 20 13-2017. Daarbij is toegezegd dat het Rijk en de VNG ieder de helft van de financiering (€500.000 per jaar voor 4 jaar) van deze onderzoeksagenda voor hun rekening nemen. Voor de vaststelling van de meerjarige onderzoeksagenda en de begeleiding daarvan wordt een Programmaraad ingesteld waarin directeuren van BZK, Financiën en de VNG zitting zullen nemen en waaraan indien relevant op uitnodiging van BZK ook overige departementen kunnen deelnemen. BZK zal het initiatief nemen voor de inrichting van deze Programmaraad, die naar verwachting een aantal keren per jaar bijeen zal komen. Ik zie uit naar een vruchtbare samenwerking in de komende jaren en verwacht dat het CPB, het Rijk en de VNG elkaar op korte termijn zullen treffen in het kader van de opbouw van de Programmaraad.
Hoogachtend,
drs. G.J. Buitendijk Directeur-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties
Pagina 2 van 2
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
(070) 373 8393
bijlage(n)
1
betreft
ons kenmerk
datum
Verslaglegging Raad van Commissarissen KING
BB/U201300653
7 mei 2013
Lbr. 13/041
Samenvatting
Bijgaand ontvangt u een korte verslaglegging van de Raad van Commissarissen van KING, waarin u wordt geïnformeerd over de wijze waarop KING de aandachtspunten uit het evaluatierapport van vorig jaar heeft opgepakt en vooral ook over de resultaten die KING heeft geboekt bij de uitoefening van het taakpakket.
Aan de leden
informatiecentrum tel.
uw kenmerk
(070) 373 8393
bijlage(n)
1
betreft
ons kenmerk
datum
Verslaglegging Raad van Commissarissen KING
BB/U201300653
7 mei 2013
Lbr. 13/041
Geacht college en gemeenteraad, Conform het besluit van de ALV van 12 juni 2012 inzake de continuering van KING is er een wijziging in de governance structuur van KING doorgevoerd. Sinds 1 januari 2013 maakt KING onderdeel uit van VNG diensten u.a. en heeft KING een Raad van Commissarissen. In deze nieuwe structuur is tevens vastgelegd dat de Raad van Commissarissen van KING een informatieplicht heeft ten opzichte van de ALV van de VNG. Met de bijgaande verslaglegging wordt hieraan voldaan.
In deze korte verslaglegging wordt aangegeven op welke wijze KING de aandachtspunten uit het evaluatierapport van vorig jaar heeft opgepakt en vooral ook over de resultaten die KING heeft geboekt bij de uitoefening van het taakpakket Hoogachtend, Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Mevrouw A. Jorritsma-Lebbink
De heer drs. A.A.M. Brok
Voorzitter VNG
Secretaris
Deze ledenbrief staat ook op www.vng.nl onder brieven.
onderwerp
Verslaglegging Raad van Commissarissen KING datum
02/02
verslag legging king voor alv vng 1
verslaglegging king inleiding 2012 was voor king het jaar waarin de periode van pionieren en uit de startblokken komen werd afgesloten en de basis is gelegd voor een volwassen en betrokken kwaliteitsinstituut voor 408 gemeenten. de startperiode van 2,5 jaar is geëvalueerd en de algemene leden vergadering van 2012 heeft de opdracht voor king klip en klaar geformuleerd: lever resultaten en ondersteuning waarmee gemeenten de huidige veranderingen in het openbaar domein kunnen omzetten in uitstekende dienst verlening aan burgers. niet meer en niet minder. en, dat is de stellige opvatting van de raad van commissarissen, dat is wat king doet. de uitdagingen in het openbare bestuur, of het nu gaat over dienstverlening, bezuini gingen of de decentralisaties, zijn de opdrachten voor king. king wil leveren waar gemeenten b ehoefte aan hebben. en, king wil verantwoording afleggen over die prestaties. in het afgelopen jaar is hard gewerkt, zijn prima prestaties neergezet en is de governance gewijzigd. king vormt nu een coöperatie, die deel uitmaakt van de vng en die via een raad van commissarissen verant woording aflegt aan de algemene ledenvergadering. in onderstaande treft u een resumé aan van de resultaten van het afgelopen jaar. marcel meijs voorzitter rvc king
2
king blikt terug: 2012 Voor KING was 2012 een succesvol jaar. Na het verkrijgen van de permanente opdracht heeft KING een langetermijn strategie en koersdocument opgesteld. Hiermee is de lijn voor de komende jaren duidelijk en komt er een duidelijkere focus in het portfolio. KING stelt zich onder de noemer van Betrokken en Efficiënt tot 2018 de volgende streefbeelden ten doel:
De belangrijkste resultaten in 2012 waren: Nieuwe standaard burgeronderzoeken voor Waarstaatjegemeente.nl. ‘Vensters voor Bedrijfsvoering’ opgezet in samenwerking met ICTU en VGS en twee succesvolle pilots doorlopen. Bestuurlijke overeenstemming tussen het Ministerie van BZK, IPO en VNG over de uitvoering van de Wet revitalisering generiek toezicht en de start van het
1. KING heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de efficiëntie van de bedrijfsvoering van gemeenten die resulteert in een kwalitatief goede dienstverlening. 2. KING heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het succesvol participeren van gemeenten in de netwerksamenleving. 3. KING heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de hiervoor benodigde vernieuwende bestuurlijke praktijken.
project Revitalisering Generiek Toezicht. De start van het Kenniscentrum Dienstverlening met BZK en VNG in samenwerking met VDP. Oprichting van de Informatiebeveiligingsdienst (IBD). Ondersteuning geboden in het project Ondersteuning ICT-Beveiligingsassessment DigiD. Doorontwikkeling van de GEMMA repository (herziend productportfolio). Impactanalyse Wet werken naar vermogen (Wwnv) uitgevoerd. Het up to date maken van de aanlevering van gegevens aan het digitaal klantdossier (DKD) en de
Met de coöperatie KING als onderdeel van de VNG ontstaat meer transparantie naar gemeenten in wat de VNG doet en wat KING doet en maakt duidelijk dat beide partijen in elkaars verlengde werken. De wederkerige relatie tussen beleid en
verwerking van de wetgeving in de elektronische WWB aanvraag. Aanbesteding en migratie van 14+. Proof of Delivery (PoD) en migratie fase succesvol doorlopen.
uitvoering wordt zo versterkt. In deze nieuwe situatie houdt
Start van opstellen cloudstrategie voor gemeenten.
een Raad van Commissarissen het belang van KING, de
Start van de pilots van de organisatiecoaches.
opdrachtgevers en het maatschappelijk belang in het oog.
35 nieuwe e-adviseurs gecertificeerd.
KING heeft in 2012 de activiteiten voortgezet maar ook aan gepast aan de actualiteit. In het activiteitenverslag binnen het jaarverslag is opgenomen welke activiteiten KING in 2012 heeft uitgevoerd waaronder de volgende projecten: implementatie landelijk register kinderopvang, LRK (extern gefinancierd),
De financiële situatie van KING over 2012 is als gezond te beschouwen, de planning en control cyclus is op orde.
implementatie BRP (extern gefinancierd),
De wijze waarop KING over 2012 heeft begroot, geïnvesteerd
implementatie Operatie NUP (extern gefinancierd),
en verantwoord is transparant en naar oordeel van de
slim samenwerken/Basisgemeenten (deels intern/deels
accountant uitstekend. Naast de reguliere omzet ad € 7,5 mln.
extern gefinancierd).
uit het gemeentefonds, heeft KING in 2012 aanvullende omzet ad € 17,1 mln. ontvangen voor projectactiviteiten. KING voert deze projecten kostenneutraal uit. De solvabiliteit en liquiditeit van KING zijn gedurende 2012 op het gewenste niveau geweest. KING had per 1 januari 2012 54 fte personeel in dienst, eind 2012 was dit 61 fte. Meer informatie over de resultaten is terug te vinden in het jaarverslag 2012.
3
king blikt vooruit: 2013 2013 is het overgangsjaar waarin KING de langetermijnstrategie
Sinds 15 april 2013 kent KING een tweehoofdige directie:
en het koersdocument operationaliseert en voor een deel
Tof Thissen, algemeen directeur
effectueert, onder andere door de heroriëntatie op het
Larissa Zegveld, directeur
portfolio. Centraal staat dat het portfolio aansluit op de prioriteiten:
Er zijn enkele bijzondere activiteiten die KING voor juli 2013
1. Decentralisaties
realiseert, de zogenaamde mijlpalen. Dit zijn activiteiten met
2. Dienstverlening en bedrijfsvoering
een grote impact voor gemeenten en/of voor KING. Hieronder
3. Samenwerken
volgt een overzicht van de mijlpalen en de resultaten die we hier in het eerste kwartaal 2013 op gerealiseerd hebben.
Met bovenstaande prioriteiten sluit KING aan op twee van de vier geprioriteerde thema’s van de VNG: Decentralisaties en Slim Samenwerken. KING gaat in 2013 de doelgroep actiever betrekken bij het portfolio d.m.v. productwaarderingsonder zoek om zo het portfolio nog meer te laten aansluiten op de ondersteuningsbehoefte van gemeenten.
1. In de zomer van 2013 levert KING een eenduidige beschrijving van de werkprocessen voor de decentralisaties. De ontwikkeling hiervan vindt plaats in nauwe samenwerking met tien gemeenten. De producten worden tevens ter review voorgelegd aan de G36, Dimpact en GovUnited.
resultaat: Het integraal aanbod van KING op de decentralisaties is inmiddels in concept opgesteld.
2. In juni 2013 is het Kenniscentrum Dienstverlening volledig operationeel. resultaat: Er is gestart met het ophalen van behoeften bij potentiële gebruikers tbv het opbouwen en activeren. 3. In het tweede kwartaal van 2013 starten de eerste leerkringen voor Vensters voor Bedrijfsvoering.
resultaat: De eerste leerkring Venster voor B edrijfsvoering is gestart en de evaluatie loopt.
4. In 2013 verricht KING één verkennend vooronderzoek naar de Verkenning Informatievoorziening Sociale Domein (VISD) en de Basisgemeente. Doel van dit verkennend onderzoek is behoeftebepaling en het verkrijgen van commitment. Parallel aan dit onderzoek, werkt KING met gemeenten aan een analyse van de haalbaarheid van het delen van de capaciteit van gemeentelijke datacentra door gebruik te maken van cloudtechnologie. resultaat: De Verkenning is opgestart en er zijn 12 gemeenten betrokken, verder wordt aangesloten bij Dimpact en Govunited. 5. Eind eerste kwartaal publiceert KING de GEMMA-zaaktypecatalogus 2.0. Proces- en zaakgericht werken is hierbij een belangrijk onderdeel welke ook wordt gestimuleerd via de versneller vanuit het NUP programma en de i-NUP-academy. resultaat: De Zaaktypecatalogus 2.0 bestaande uit: begeleidend document, sjabloon voor het uitwerken van zaaktypen, informatiemodel, 2 referentiecatalogi en 1 voorbeeld catalogus, is gepubliceerd. 4
6. Eind eerste kwartaal levert KING de normerende handreiking informatiebeveiliging voor gemeenten op. resultaat: De handreiking is vastgesteld in het opdrachtgeversoverleg. De publicatie volgt zodra de huisstijl is vastgesteld. 7. Het project Revitalisering Generiek Toezicht stelt voor juli 2013 de indicatoren op voor de eerste 10 van de 20 belangrijkste wetten. resultaat: Over de volgende wetten heeft besluitvorming plaats gevonden: Wabo, Wro, Huisvestingswet, Waterwet, Monumentenwet, Wet milieubeheer. 8. In juni 2013 presenteert KING de eerste resultaten omtrent de nieuwe standaard voor Burgeroordelen.
resultaat: In het eerste kwartaal zijn diverse succesvolle regionale bijeenkomsten
10. In maart 2013 vindt de Midterm review van Operatie NUP plaats. Daarnaast vinden de tweede en derde ronde van de i-NUP-academy plaats waaraan 140 gemeenten de komende jaren blijven deelnemen.
resultaat: De Midterm review is positief afgesloten en ook de I-nup academy rondes zijn goed afgesloten.
11. In juni 2013 hebben alle gemeenten een individuele intentieverklaring tussen met BZK afgesloten waarin de datum is afgesproken waarop de gemeente a ansluit op de BRP. In deze intentieverklaring liggen tevens de wederzijdse verwachtingen en inspanningen vastgelegd.
resultaat: BZK heeft de intentieverklaring a angehouden, er vindt daarom geen actie plaats.
RVC KING De Raad van Toezicht is gedurende 2012 viermaal bijeen gekomen. Per 1 januari 2013 is de Raad van Toezicht vervangen door de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen zal in 2013 eveneens viermaal bijeenkomen. De Raad van Commissarissen is als volgt samengesteld: Dhr. M. Meijs (voorzitter)
[email protected] www.kinggemeenten.nl
De publicatie rondom decentralisatie wordt een coproductie met o.a. VWS en VNG.
t 070 373 80 17 f 070 363 56 82
resultaat: Op basis van pilots met organisatiecoaches wordt publicatie nog opgesteld.
postbus 30435 2500 gk den haag
de n etwerksamenleving kunnen kiezen bij het u ivoering geven aan de decentralisaties.
nassaulaan 12 2514 js den haag
9. Voor juli 2013 verschijnen twee publicaties die ingaan op de routes die gemeenten binnen
bng bank 28 51 43 662 kvk 27 34 83 29
georganiseerd.
Dhr. R. Pans (1-1-2013 tot 1-3-2013) Dhr. H. Polman (1-1-2013 tot 1-3-2013) Dhr. J. Maessen Mevr. A. Zielstra
5
kwaliteitsinstituut nederlandse gemeenten
Dhr. R. Buddenberg