03 ASN Jeugdsparen steunt ook Nationaal Fonds Kinderhulp. 04 Ideaal online beschikbaar. 18 Lekker duurzaam lezen

Magazine voor klanten van de ASN Bank, juni 2014

03

ASN Jeugdsparen steunt ook Nationaal Fonds Kinderhulp

04

Ideaal online beschikbaar

18

Lekker duurzaam lezen

Sacha de Boer, fotograaf:

‘Ik zoek altijd naar de essentie’

IN DIT NUMMER

12

16

ASN Bank finanSubsidies voor duurzame ciert: Wooncompagnie en fossiele energie

18 04 06 09 10 15 20 22 24 26 28 29 32 34 35 2

Lekker duurzaam lezen

30

Uw eerste stap in de beleggingswereld

Nieuws en vijf vragen aan Interview Sacha de Boer ‘Niet alleen onze klanten zijn blij’ Steun aan duurzame thema’s: duurzame energie Baas over je energie Nationaal Fonds Kinderhulp Eerlijke Bankwijzer waardeert ASN-beleid Millenniumdoelen: de tussenstand Inspirerende beleggersvergadering Samen doen: GreenTech Goed- en afgekeurde bedrijven Nieuws en cijfers ASN Beleggingsfondsen Rentetarieven Voor de Wereld van Morgen, tweets en colofon

ideaal juni 2014

ASN BANK INTERACTIEF De ASN Bank is actief op diverse social media. Als u ons volgt, bent u als eerste op de hoogte van het laatste nieuws en leuke acties. Ook gaan we graag met u in gesprek en beantwoorden we uw vragen over ons beleid en onze dienstverlening. U ontmoet ons online via: www.facebook.com/asnbank www.twitter.com/asnbank www.twitter.com/ideaalmagazine www.voordewereldvanmorgen.nl IDEAAL ONLINE Wilt u Ideaal Online lezen? Meldt u zich dan aan via www.asnbank.nl/ideaal

AC T I E

VA R I A B E L E R E N T E 2 , 5 % *

STEUN AAN KINDEREN IN AFRIKA ÉN IN NEDERLAND

ASN Jeugdspaarders steunen nu ook Nationaal Fonds Kinderhulp Namens kinderen met een rekening ASN Jeugdsparen steunt de ASN Bank al jarenlang kinderprojecten van Cordaid. Met plezier introduceren wij nu een tweede organisatie waar we namens ASN Jeugdspaarders geld aan doneren: Nationaal Fonds Kinderhulp.

B

ijna 400.000 kinderen in Nederland hebben vaak geen geld voor dingen die voor andere kinderen normaal zijn. Geen verjaardagsfeestje of schoolreisje. Geen fiets, muziekles of sportclub. Rondlopen in oude kleren. Nooit eens een dagje uit, laat staan met vakantie. Kinderhulp zet zich in voor deze kinderen op een praktische, kindgerichte manier. Gewoon met geld voor bijvoorbeeld een fiets, kleding

of zwemles. Zodat de kinderen er weer bij horen en kunnen meedoen met hun vriendjes en vriendinnetjes. Want dat is voor het geluk van kinderen enorm belangrijk. Naast Nationaal Fonds Kinderhulp blijven we kinderprojecten van Cordaid steunen. Dat zijn er momenteel twee. Een project om de gezondheidszorg voor kinderen

te verbeteren in Nana Mambéré, in de Centraal Afrikaanse Republiek. En een project voor beter onderwijs in het oosten van de Democratische Republiek Congo. De projecten bieden kinderen die in moeilijke omstandigheden leven, zicht op een betere toekomst. U kunt daar heel eenvoudig aan bijdragen. Als u een rekening ASN Jeugdsparen opent, schenkt de ASN Bank – zonder dat het u iets kost – een bedrag aan Cordaid en Nationaal Fonds Kinderhulp. Plus jaarlijks een percentage van de totale inleg op ASN Jeugdsparen. Hoe meer u spaart, des te meer profiteren uw (klein)kind én kinderen die het hard nodig hebben, in Nederland en Afrika. * Variabel rentetarief per 3 juni 2014; wijzigingen voorbehouden.

ASN JEUGDSPAREN IN HET KOR T:

Sparen voor de toekomst van uw (klein)kind, van 0 tot 18 jaar. Variabele rente: 2,5%*. Zonder beperkingen storten; ook automatisch sparen mogelijk. Het spaargeld staat vast tot het kind 18 wordt. U steunt kinderprojecten van Cordaid en Nationaal Fonds Kinderhulp, zonder dat het u iets kost. Opent u voor 1 september een rekening ASN Jeugdsparen, dan kunt u gratis de Groene Vakantiegids voor de Benelux ontvangen (zie pagina 4).

Wilt u meer informatie of direct een rekening ASN Jeugdsparen openen? Ga dan naar www.asnbank.nl/ jeugdsparen. Meer over Nationaal Fonds Kinderhulp leest u op pagina 20 en 21.

juni 2014 ideaal

3

Foto: Hermien Lam

V I J F V R AG E N A A N

Ideaal Online bespaart papier

Asceline Groot Senior adviseur communicatie Wat drijft je?

Ik ben al jaren gefascineerd door mensen die vanuit hun gevoel van rechtvaardigheid in actie komen om de wereld een beetje mooier te maken. Daar wil ik ze graag bij helpen.

Wist u dat u het blad dat u nu in handen heeft, ook kunt lezen als digitaal magazine? Ideaal Online bevat vrijwel de volledige inhoud van de papieren Ideaal. U kunt hem lezen op uw pc, laptop, tablet of iPad. Aanmelden gaat heel eenvoudig via asnbank.nl/ideaal. U bespaart papier als u zich daar direct afmeldt voor de papieren versie van Ideaal. Maar als u Ideaal Online eerst eens wilt proberen, kunt u de papieren Ideaal gewoon blijven ontvangen.

Hoe doe je dat?

Bij de ASN Bank ben ik verantwoordelijk voor sponsoring en ons online platform Voor de Wereld van Morgen. Dat ondersteunt mensen met geld, ideeën, een netwerk en kennis, met als doel de duurzaamheid van de samenleving te bevorderen.

Wat is het hoogtepunt van jouw jaar?

Natuurlijk de uitreiking van de ASN Bank Wereldprijs. Dan kiezen we de winnende projecten uit vele tientallen inzendingen van mensen die zich inzetten voor hun ideaal. Aan de prijsuitreiking gaat een traject van maanden vooraf, met verschillende selectierondes. De projecteigenaren die in de laatste rondes zitten, leren daar veel van. Maar ze moeten ook hard werken. Het is dan feest als bekend wordt welke vier projecten 10.000 euro gewonnen hebben.

Wat is je toekomstdroom?

Voor iedereen een fijne plek om te leven, waar je veilig bent en jezelf kunt zijn. Misschien ben ik naïef, maar ik geloof dat het kan als mensen meer rekening houden met elkaar en aardiger tegen elkaar zijn. Dat begint natuurlijk bij jezelf. Ik werk daaraan door mensen te motiveren, te helpen om zich bewust te worden van hun invloed, en een volgende stap te nemen bij de start van een bedrijf of project. En door mijn promotie-onderzoek naar de manier waarop sociale ondernemers mensen kunnen motiveren om hun gedrag te veranderen.

En voor de korte termijn?

We zijn sinds kort gestart met de ASN Bank Wereldprijs 2014. Ik hoop dat we weer aanmeldingen van veel mooie projecten krijgen. Lees meer over de ASN Bank Wereldprijs op www.voordewereldvanmorgen.nl/ASNBankWereldprijs

4

ideaal juni 2014

Alleen nog IBAN per 1 augustus Waarschijnlijk heeft u de afgelopen tijd kennis gemaakt met IBAN (International Bank Account Number). Dit is een langer rekeningnummer, dat voor een deel bestaat uit het huidige nummer. Het is nu al in gebruik voor betalingen naar het buitenland. Vanaf 1 augustus 2014 zijn ook betalingen tussen rekeningnummers in Nederland alleen nog maar mogelijk met IBAN. Meer informatie vindt u op www.overopiban.nl/ consumenten.

Actie Groene Vakantiegids verlengd In het aprilnummer van Ideaal introduceerden we de nieuwe Groene Vakantiegids: 414 pagina’s met de leukste en lekkerste duurzame adressen in de Benelux. Vanwege de enthousiaste reacties hebben we de actie met twee maanden verlengd tot 1 september. U krijgt de gids cadeau als u een nieuwe rekening opent bij de ASN Bank en daar vóór 1 september a.s. ten minste € 500 op stort vanaf een betaalrekening. Misschien een rekening ASN Jeugdsparen (zie pagina 3) of ASN Optimaalbeleggen (zie pagina 30)? Reageer meteen, dan heeft u de gids voor uw vakantie in huis. Meer informatie op www.asnbank.nl/vakantiegids.

NIEUWS

Foto: Walter Sietinga

Micky Bakker en Henk de Ligt van de ASN Bank (rechts) overhandigden op 14 mei 2014 de cheque aan Karlijne Kuipers en Peter van der Heijden van KNGF Geleidehonden.

26 pups voor KNGF Geleidehonden Dankzij de spaarders van de ASN Bank kan KNGF Geleidehonden 26 pups opvoeden. Dat is het mooie resultaat van onze campagne met ASN Ideaalsparen in de eerste maanden van dit jaar. We wilden samen met onze spaarders de opvoeding van minstens twintig pups bekostigen, via een schenking door de ASN Bank. Dat deden we door aan KNGF Geleidehonden geld te doneren voor iedere nieuwe rekening ASN Ideaalsparen. En voor stortingen van minstens € 1.000 op een bestaande rekening ASN Ideaalsparen. Onze spaarders brachten zo maar liefst € 130.000 bij elkaar, genoeg voor de basisopvoeding van 26 pups. Zij gaan straks als assistentiehond het leven van mensen met een fysieke beperking wat gemakkelijker en mooier maken. Dat past in de duurzame samenleving die ons voor ogen staat, en waarin we zorg geven aan wie dat nodig heeft. Wij danken alle spaarders hartelijk voor het meedoen!

Servicekosten voor beleggen Belegt u in een of meer ASN Beleggingsfondsen? Dan worden de servicekosten over het tweede kwartaal in de eerste helft van juli afgeschreven van uw rekening ASN Optimaalbeleggen of ASN Beleggen Zakelijk. Waarom gebeurt dat? Voorheen betaalde u de kosten voor onze beleggingsdiensten via de kosten van het fonds waarin u belegt. Vanaf 1 januari betaalt u deze kosten rechtstreeks aan de ASN Bank in de vorm van servicekosten. Meer hierover leest u op asnbank.nl/beleggen, als u in de linker kolom klikt op Tarieven 2014. Zorgt u ervoor dat er begin juli voldoende saldo op het spaardeel van uw beleggingsrekening staat?

Veel belangstelling voor stadsimkeren In de Ideaal van april bood Voor de Wereld van Morgen een cursus stadsimkeren aan. We waren blij verrast door de vele aanmeldingen. Helaas konden slechts vijftig mensen aan de cursus deelnemen. Bent u niet ingeloot en wilt u toch in actie komen voor de bij? Kijk dan op www.zoemendnederland.nl.

juni 2014 ideaal

5

Foto’s: Josje Deekens, met dank aan restaurant het Bosch, Amsterdam.

INTERVIEW

6

ideaal juni 2014

Fotograaf Sacha de Boer

‘Ik zoek altijd naar de essentie’ Na jaren als verslaggever en presentator bij het NOS Journaal maakte Sacha de Boer in 2013 definitief de overstap naar haar grote liefde: fotografie. Van eerlijk en gezond eten tot de gevolgen van klimaatverandering voor de Noordpool: ze zoekt er niet naar, maar duurzame projecten komen als vanzelf op haar pad.

W

at kenmerkt jouw werk als fotograaf?

‘Ik zoek een bepaalde verstilling, “sereenheid”. Ik ga op zoek naar de essentie. Dat komt misschien wel door al die jaren bij het journaal; daar moest je ook ingewikkelde zaken terugbrengen tot de kern. Dat wil ik met mijn foto’s ook. En of dat dan portretten zijn, of lifestyleof foodfotografie, dat maakt niet uit. Ik wil me niet beperken tot één ding.’

Veel van je fotografieprojecten hebben iets te maken met een ‘duurzame(re) wereld’. Zoek je daar bewust naar?

‘Ik denk dat journalisten altijd wel maatschappelijk betrokken zijn. Je rapporteert over meer dan je eigen, kleine wereldje. Dat deed ik al toen ik op mijn negentiende met mijn camera de straat op ging om de zelfkant van Amsterdam vast te leggen. Vragen die ik wel wilde, maar niet durfde te stellen, “mochten” met een camera erbij opeens wel. Aan een junk vragen hoeveel fietsen hij nou moest stelen en verkopen om aan zijn drugsbehoefte te voldoen. Of hij er nooit spijt van had? Dat soort dingen. Ik zoek niet naar “duurzame projecten”. Veel komt op mijn pad. De mensen van Beeldagent, een bureau dat fotografen vertegenwoordigt, stimuleren me om na te denken over waar mijn kracht ligt. Zo koppelden zij mijn liefde voor eten en fotografie aan elkaar. Zij stelden voor eens te gaan praten met chef Jacob Jan Boerma. Hij had net zijn restaurant verbouwd en wilde misschien wel foto’s van gerechten aan de

muur. Maar aan het eind van het gesprek zei hij: ik wil samen een boek maken. Dat werd Down to earth, een fotokookboek over gezond, eerlijk en makkelijk te bereiden eten. Het sloeg aan, we werken al aan deel twee.’

Je kijkt met je camera ook over de Nederlandse grenzen heen, naar India bijvoorbeeld.

‘Ik zit in het comité van aanbeveling van Partnership Foundation. Deze organisatie ondersteunt Rainbow Homes in India, een project waar scholen door kleine

‘Ik denk dat journalisten altijd wel maatschappelijk betrokken zijn. Je rapporteert over meer dan je eigen, kleine wereldje’ aanpassingen geschikt worden gemaakt om straatkinderen ’s nachts op een veilige plek te laten slapen. Die school staat er toch, en het is zonde om daar buiten schooltijd niets mee te doen. Bovendien gaan de straatkinderen naar school, waardoor hun kansen verbeteren. De eerste groep meisjes heeft inmiddels een diploma en werk gevonden. Ik heb foto’s gemaakt van de scholen in Delhi en Calcutta. Daarmee kunnen de fondsenwervers nieuwe > geldschieters zoeken.’

juni 2014 ideaal

7

Hoe ontstond de fotoserie Gjoa Haven, waar je een kijkje geeft in het leven van de Inuit op de Noordpool?

‘Ik ging naar de Noordpool voor het Wereld Natuur Fonds en National Geographic om vast te leggen hoe de Inuit omgaan met klimaatverandering. Zij leven aan de hand van hun ervaringen met en wijsheden over de natuur. Zoiets als: ‘Als de wind uit het noorden komt, gaat het over drie dagen stormen’. Maar zij merken nu dat het weer sneller verandert, dat het onverwacht

kan gaan stormen. Ze kunnen niet meer vertrouwen op hun ervaringen en wijsheden en dat is gevaarlijk. Hetzelfde geldt voor het ijs. Normaal is dat tot april, mei nog dik genoeg om overheen te gaan. Maar het ijs smelt aan de onderkant en wordt onbetrouwbaar zonder dat de Inuit dat weten. Dat kost levens. Ook doordat ze steeds meer sneeuwscooters gebruiken in plaats van honden die een zesde zintuig hebben voor dun ijs. Het was heel confronterend om te zien hoe de klimaatverandering – waar wij niet veel van merken – hun dagelijkse leven direct beïnvloedt.’

Wat vind je het leukste aan je carrièreswitch?

‘Alles! Ik word elke dag zo blij wakker. Iedere dag is anders en het allerfijnste is dat ik heel veel leer. Ik heb al 28 jaar een spiegelreflexcamera, dus je zou denken dat ik alles wel weet van fotografie, maar er is nog zoveel te ontdekken. Digitaal fotograferen vereist een andere manier van werken. Hoe je kleuren realistisch laat overkomen is heel belangrijk bij bijvoorbeeld foodfotografie. En fotoshoppen; als je wel glimmende voorhoofden, maar niet alle rimpels wilt weghalen. Ik vond het geweldig toen ik had ontdekt hoe ik dat kon doen. Ik heb dan ook geen moment spijt gehad van mijn overstap, terwijl ik nu veel minder vrije tijd heb dan vroeger.’

Terug naar ‘duurzaamheid’: ben je daar privé ook mee bezig?

WIE IS SACHA DE BOER Sacha de Boer (1967) is fotografe en voormalig nieuwspresentator. Ze studeerde communicatiewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en begon haar loopbaan bij AT5, een lokale Amsterdamse tv-zender. Tot en met mei 2013 was ze een van de vaste presentatoren van het NOS-achtuurjournaal. Ze fotografeert sinds ze op haar zevende een Agfa Clack in handen kreeg. Ze heeft diverse bijzondere fotografieprojecten en -exposities op haar naam staan, waaronder haar expeditie naar de Noordpool in 2008. Op www.sachadeboer.com staan foto’s van het Rainbow Homes-project in India en van de Inuit. Zij staan ook in het boek Tegenpool, dat Sacha maakte samen met Raymond Rutting die op de Zuidpool fotografeerde. Najaar 2013 verscheen Down to Earth, met foto’s van Sacha en recepten van chef Jacob-Jan Boerma van Michelinsterrestaurant De Leest in Vaassen. Sacha is aangesloten bij Beeldagent; op beeldagent.nl staan meer informatie en haar complete kunstcollectie. Via Twitter geeft #IdeaalMagazine fotokookboeken Down to Earth weg. Kijk op www.twitter.com/ideaalmagazine.

8

ideaal juni 2014

‘Ik ben wel een bewuste consument en gooi niet graag spullen weg. Mensen die een nieuwe bank kopen vanwege de mode en hun oude dan zomaar weggooien: zonde en nergens voor nodig. Ik eet graag seizoensproducten van dichtbij. Geen appels uit Spanje als er ook Nederlandse zijn, geen aardbeien in de winter. Ik vind het leven met de seizoenen heel leuk. Dat je nu een paar weken asperges kunt eten, dat is toch prachtig? En vorig jaar moesten we er met z’n allen gedwongen op wachten doordat de hele natuur twee weken achterliep. Dat vind ik mooi.’

MIJN

S PA A R M O T I E F

‘Niet alleen onze klanten zijn blij’ Weggooien? Mooi niet! Kapotte spullen krijgen een herkansing in het Repair Café, een Nederlands initiatief dat ook het buitenland verovert. Hans Mönnich zet zich in voor het Repair Café Soest.

Foto: Josje Deekens

‘E

en jochie kwam binnen met een treintje waar geen beweging meer in te krijgen was. Een van onze timmermannen, zelf een treinfanaat, kreeg de trein weer aan het rijden. Dolgelukkig verliet het jochie ons pand. Niet alleen onze klanten zijn blij, maar het geeft ons als vrijwilligers van het Repair Café ook een trots gevoel als we erin slagen kapotte spullen weer aan de praat te krijgen. Elke tweede zaterdag in de maand zijn we open. We hebben een kring van vrijwilligers die de reparaties verrichten, zoals timmermannen, naaisters, een leraar van een technische school, een ingenieur en een software-expert. Zelf ben ik ook handig; thuis repareer ik alles zelf. Mensen komen met allerlei

kapotte spullen, zoals computers, koffieapparaten, kleding, klokjes. We hebben ook een sociale functie. Daarom staan er altijd koffie met koek en limonade voor bezoekers klaar. En dat alles in ruil voor een kleine, vrijwillige bijdrage. Ik ben vrijwilliger bij Repair Café Soest omdat ik wil bijdragen aan een duurzame maatschappij. Daarom spaar en beleg ik sinds een jaar of tien bij de ASN Bank, die investeert in een leefbare wereld.’

Meer weten over het Repair Café? Kijk dan op www.repaircafe.nl en www.facebook.com/repaircafesoest.

juni 2014 ideaal

9

Foto: Arie Kievit / Hollandse Hoogte

D U U R Z A M E T H E M A’ S

De ASN Bank doneert, namens klanten met een rekening ASN Ideaalsparen en een ASN Creditcard, geld aan projecten die invulling geven aan haar vier duurzame thema’s, waaronder duurzame energie. Namens klanten – maar zonder dat het hun iets kost – steunt de bank projecten op het gebied van duurzame energie van Natuur & Milieu en Urgenda.

Zon en wind: onuitputtelijke energiebronnen Met twee campagnes brengt Natuur & Milieu zon en wind als duurzame energiebronnen nog meer onder de aandacht.

M

eer aandacht voor duurzame energie, dat is een belangrijke doelstelling van Natuur & Milieu. ‘Daarvoor voeren we graag actie op plekken waar veel kinderen komen’, zegt Olof van der Gaag, directeur campagnes, ‘zodat zij opgroeien met nieuwe bronnen van energie. Samen met de kinderen worden ook de ouders zich beter bewust van de mogelijkheden. Daarom hadden we in 2013 samen met de ASN Bank de succesvolle actie Zon zoekt Kinderboerderij. Drie kinderboerderijen hebben toen gratis zonnepanelen gewonnen. Dit jaar zetten we scouting in de zon en roepen we scoutinggroepen op om zich aan te melden om zonnepanelen te winnen.’ Scouting Nederland is de grootste jeugd-

10

ideaal juni 2014

en jongerenorganisatie van ons land, met 100 duizend leden en 25 duizend vrijwilligers. Scouts zijn vaak in de natuur bezig, maar vinden ook onderdak in gebouwen. Als die gebouwen worden voorzien van zonnepanelen, kunnen de scoutinggroepen hun energiekosten verminderen en duurzamer werken. Dat past goed bij de maatschappelijk bewuste houding die Scouting Nederland bij kinderen en jongeren ontwikkelt.

Wind en voetbal Hoewel mensen

veelal positief zijn over windenergie, bestaat er weerstand tegen de plaatsing van windmolens. Met de campagne Wind wil Natuur & Milieu het imago van windenergie versterken. De boodschap: ‘Windenergie is onmisbaar en maakt dingen mogelijk. Die molens draaien ook voor jou.’ Natuur & Milieu trekt het project,

EERLIJKE HANDEL

TEGEN KINDERARBEID

DUURZAME ENERGIE

TEGEN WAPENINDUSTRIE

Texel zo duurzaam mogelijk maken Elektrische deelauto’s, zonnepanelen en energieneutrale huizen: op Texel is een proeftuin voor Nederland ingericht, gesteund door Urgenda.

O

ZET SCOUTING IN DE ZON Scoutinggroepen die mee willen dingen naar gratis zonnepanelen op hun dak, kunnen zich tot en met 14 juli a.s. aanmelden op www.natuurenmilieu.nl/ scouting. In het septembernummer van Ideaal leest u meer over deze actie. Dan kunt u ook uw stem uitbrengen op uw favoriete scoutinggroep.

een proef waarbij twintig huizen energieneutraal worden gemaakt. Alle energie die nodig is in huis, wordt zoveel mogelijk duurzaam opgewekt in en om het huis. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van combinaties van zonnepanelen, zonneboilers, warmtepompen en infraroodverwarming, en door huizen deels beter te isoleren. ‘Door energie te besparen en zelf duurzaam op te wekken, willen we de huishoudens energieneutraal maken. We laten verschillende opties zien, gebruiken nieuwe technologieën en vragen de bewoners wat wel en niet bevalt. Zo kunnen deze woningen als voorbeeld dienen voor andere mensen die aan de slag willen in hun huis.’ Ook op de andere Waddeneilanden zijn inmiddels projecten gestart op het gebied van duurzaamheid. ‘In Vlieland gaan we onder meer met steun van de ASN Bank het zwembad voorzien van zonnepanelen. Het zou mooi zijn als die er zijn als het vakantieseizoen begint.’

Energieneutrale huizen Dit jaar

startte Urgenda samen met de ASN Bank

Foto: Josje Deekens

waaraan ook de Nederlandse Wind Energie Associatie (NWEA), de ASN Bank en organisaties uit de windenergiebranche meedoen. De campagne sluit onder andere aan op het WK-voetbal. Olof van der Gaag: ‘Je ziet mensen die een voetbalwedstrijd kijken, en hoort hoeveel uren tv je kunt kijken met windstroom. We zijn gewend dat er overal energie beschikbaar is. Met de campagne laten we zien hoe vaak wij stroom gebruiken, en willen we mensen positiever laten denken over windenergie. Bijvoorbeeld door weetjes te delen. Wist je bijvoorbeeld dat één windmolen tweeduizend huishoudens van stroom kan voorzien, net zoveel als dertigduizend zonnepanelen? Wind is een onuitputtelijke, echt Nederlandse bron van energie. En er komen geen vervuilende kolencentrales bij kijken.’

p energiegebied in 2020 zelfvoorzienend zijn, dat is de ambitie van de gemeente Texel. Urgenda, een organisatie voor duurzaamheid en innovatie in Nederland, helpt daarbij. Directeur Marjan Minnesma over het project: ‘We zien Texel als proeftuin waarbij we op verschillende manieren het eiland zo duurzaam mogelijk maken. Het projectteam, TexelTeam2020, zet vooral in op energiebesparing en het gebruik van allerlei vormen van duurzame energie. Er komen daarom steeds meer zonnepanelen en er wordt veel gebruik gemaakt van elektrische auto’s op het eiland.’ Texel is volgens Minnesma een perfecte plek voor het project. ‘Het eiland vormt een afgescheiden eenheid. Groot genoeg om bijvoorbeeld concepten met elektrische deelauto’s te testen, klein genoeg om een kettingreactie teweeg te brengen. Afgelopen jaar was er een proef waarbij dertig ondernemers elektrische auto’s aanschaften. Veel mensen kwamen er hierdoor mee in aanraking. Dat veroorzaakte een verdubbeling van het aantal elektrische auto’s op Texel. Ook maken de vele toeristen zo kennis met mogelijkheden op het gebied van duurzaamheid.’

www.asnbank.nl/duurzamethemas

juni 2014 ideaal

11

ASN BANK

FINANCIERT

KLANT: Wooncompagnie,

corporatie in Noord-Holland met circa 13.000 woningen, zorgt onder meer voor huisvesting van kwetsbare groepen, zoals mensen met een verstandelijke beperking en dementerenden.

FINANCIERINGSBEDRAG: Wooncomplex De Hulst ontving € 104.228 financiering uit het ASN Groenprojectenfonds voor een installatie voor warmte-koude-opslag. Aan Zorgboerderij Dijkgatshoeve kon het fonds een financiering van € 595.200 verstrekken vanwege de groenverklaring voor de ‘winkel-, zorg- en bijeenkomstutiliteit’. Hiermee zijn onder meer een duurzame energie-installatie met warmte-koude-opslag, zonnepanelen en een computergestuurde houtkachel gefinancierd.

Zorgboerderij Dijkgatshoeve

Wooncomplex De Hulst

WAAROM? Het ASN Groen-

Foto’s: Josje Deekens

projectenfonds financiert vaker projecten van Wooncompagnie, meestal voor veel grotere bedragen. Vanwege die contacten kwam de Wooncompagnie ook voor deze twee relatief kleine financieringen bij het fonds terecht. Dit verstrekte de groenfinanciering omdat beide projecten de CO2-uitstoot drastisch verminderen en omdat het gaat om maatschappelijke huisvesting. Daarom passen de projecten dubbelgoed bij de filosofie van de ASN Bank.

12

ideaal april 2014

Zorg voor mens en natuur De Hulst, een wooncomplex voor dementerenden, en zorgboerderij Dijkgatshoeve voor verstandelijk gehandicapten: twee voorbeelden van maatschappelijke woningbouw, mogelijk gemaakt met financiering van het ASN Groenprojectenfonds.

‘A

ls je het hek uit wilt, kijk dan wel of er geen kleine man in een bruine jas staat. Want als hij het hek uitloopt, moet je achter ’m aan’, lacht directeur René de Vries. De sfeer bij De Hulst in Oterleek is ongedwongen. In dit wooncomplex van stichting Warm Thuis wonen achttien dementerende mensen op het terrein van een voormalige stolpboerderij, speciaal voor dit doel ontwikkeld door woningcorporatie Wooncompagnie. WarmThuis streeft naar een huiselijke, veilige omgeving voor de bewoners. De huizen zijn ingericht als ‘gewone’ woonhuizen met een voordeur en woonkamer met open keuken. Ook hebben de bewoners hun eigen meubelen. En familie en vrienden mogen altijd onaangekondigd langskomen. ‘Wij willen zoveel mogelijk de thuissituatie benaderen’, vertelt De Vries. Daarnaast heeft De Hulst een groot erf met kippen, weilanden met koeien en kalveren en regelmatig activiteiten. ‘Niets is verplicht, maar

beweging en afleiding zorgen voor meer levensvreugde bij de bewoners.’

Stolpboerderij behouden Bewoner Frans zit aan

de koffie met twee huisgenoten. ‘Zal ik mijn kamer laten zien?’ Als de rondleiding vervolgens naar de badkamers gaat, wil hij niet mee. Die ziet hij genoeg, lacht hij. ‘Vanmorgen nog.’ De ontwikkeling van het complex kwam voor rekening van Wooncompagnie, een woningbouwcorporatie met aandacht voor maatschappelijke huisvesting. Bij de bouw hield zij rekening met de cultuurhistorische waarde van de boerderij: de stolp moest behouden blijven, net als de twee bomen die ervoor staan. Mascha Kramer, projectontwikkelaar Wooncompagnie: ‘En we hebben de bestaande schuren en nieuwe woningen in het kenmerkende zwart van deze streek geverfd.’ Ook duurzaamheid vormde een belangrijk uitgangspunt. Zonnecollectoren op het dak wekken >

Bewoner Frans laat graag zijn kamer en woonkamer zien.

juni 2014 ideaal

13

tuin, door de ramen van de schuur zie je bewoners in de winkel en kaasmakerij aan het werk. Deze kleinschalige woon-werkgemeenschap in Wieringerwerf is het resultaat van een samenwerking tussen Wooncompagnie en de Raphaëlstichting. Zestien mensen met een Zorgboerderij Dijkgatshoeve Ruim een half uur verstandelijke beperking en negen mensen met een rijden van De Hulst ligt de Dijkgatshoeve, midden in de psychosociale hulpvraag wonen en werken hier. Onder toezicht van ‘zorgboer’ Gabriel, die met zijn gezin ook Wieringermeer. Het erf ruikt naar kampvuur en het is op de hoeve woont. een drukte van belang. Jongens en meisjes laden hooi Jolanda is net klaar met haar werk, maar ze wil graag op een wagen, groepjes mensen werken in een moeslaten zien waar ze vanochtend melk in flessen heeft verpakt. Ze trekt haar witte laarzen aan en doet een Jolanda woont en schort voor. ‘We maken hier karnemelk, boter, ijs, werkt op zorgboeryoghurt, hangop, kwark en kaas’, somt ze op. Na een derij Dijkgatshoeve. snelle blik op de kazen zegt ze ons gedag om te gaan Andreas Daldorf lunchen. Wij lopen verder. In de verte zien we de is werkbegeleider blaarkopkoeien met hun kalveren in de wei staan. en zuivel- en ‘Een goede melk- en vleeskoe’, vertelt projectleider kaasbereider. Rob Hardewijn. ‘Bovendien wordt hij niet zo gek groot; een goede koe voor de zorg.’ Ook hier staat duurzaamheid centraal. De Dijkgatshoeve is helemaal CO2-neutraal. Bert ter Haak van Wooncompagnie: ‘Pompen halen warmte uit de grond energie op voor warm water. Warmte-koudeopslag zorgt voor verwarming en koeling. Kramer: ‘Als maatschappelijke organisatie vinden we dit soort zaken belangrijk.’

voor de verwarming en warm water. Op piekmomenten zorgen zonnecollectoren op het dak of de houtoven voor ondersteuning.’ En dat zorgt dan weer voor die fijne kampvuurgeur. Met dank aan het hout dat de Dijkgatshoeve van Staatsbosbeheer uit de omgeving mag halen.

Meer weten over wooncomplex De Hulst of Zorgboerderij Dijkgatshoeve? Kijk dan op www.warmthuis.nl en www.raphaelstichting.nl/dijkgatshoeve.

14

ideaal juni 2014

PA R T N E R A A N H E T WO O R D

Baas over je energie De website www.thuisbaas.nl van Urgenda helpt consumenten om hun woning energieneutraal te maken. Van fossiele brandstoffen naar zonne- en windenergie.

A

lleen warmte waar je zit, in plaats van de hele kamer verwarmen. Energie opwekken met zonnepanelen. Minder gas verbruiken. Sinds kort vindt u er informatie over op www.thuisbaas.nl, een nieuwe website van Urgenda. Deze organisatie zet zich in Nederland in voor duurzaamheid en innovatie. Urgenda streeft ernaar dat de samenleving in 2030 een volledig duurzame energievoorziening heeft, zonder gebruik van olie, kolen en gas. Nederlandse woningen energieneutraal maken is hiervan een belangrijk onderdeel. Sandra van Kampen van Urgenda: ‘Om ons doel te bereiken sporen we huishoudens aan minder energie te verbruiken. En we willen dat de energie die we toch nog nodig hebben, duurzaam wordt opgewekt, onder andere met zon en wind. Op thuisbaas.nl brengen we allerlei energiebesparende producten onder de aandacht waarmee mensen zelf hun huis energieneutraal kunnen maken tegen niet al te hoge kosten, zoals zonnepanelen.’ Volgens Van Kampen geeft het een gevoel van onafhankelijkheid als je je eigen duurzame energie opwekt. ‘We kozen niet voor niets de naam Thuisbaas. Wie zelf zijn energie opwekt, is niet meer afhankelijk van kolencentrales en grote energiemaatschappijen. En baas over zijn eigen energierekening.’ Verduurzaming van huishoudens is

beter voor het milieu en de portemonnee. ‘Door minder gas te gebruiken gaat de energierekening omlaag en stoten we minder CO2 uit. We hopen dat op den duur zoveel mogelijke huizen energieneutraal worden en er geen gasaansluitingen meer nodig zijn.’

Infraroodpaneel Een van de eerste producten op de website is een infraroodpaneel. Een alternatief voor of aanvulling op traditionele verwarmingssystemen. Van Kampen: ‘Infraroodpanelen verwarmen niet de hele ruimte, maar alleen de objecten direct eronder of ervoor. Je verwarmt hiermee verschillende ruimtes in het huis veel efficiënter en aangenaam.’ Urgenda heeft de producten met behulp van energie-experts getest en geselecteerd, en biedt ze zonder tussenhandel aan. ‘We koppelen consumenten en fabrikanten direct aan elkaar. We hebben geen winstoogmerk.’ www.thuisbaas.nl

Dit gezin verwarmt de woonkamer (gedeeltelijk) met een infraroodpaneel aan het plafond.

juni 2014 ideaal

15

DUURZA AM

BELEID

Subsidies voor duurzame en fossiele energie, nodig of niet? ‘Windmolens draaien op subsidie.’ Zo zetten tegenstanders deze en andere vormen van duurzame energie vaak weg. Maar in de praktijk blijkt er in absolute bedragen wereldwijd nog altijd veel meer overheidsgeld naar fossiele brandstoffen te gaan.

H

et Internationaal Energie-agentschap (IEA) berekende over 2012 dat overheden $ 544 miljard staken in energie uit fossiele bronnen: olie, gas en kolen. Ze subsidieerden duurzame energie, zoals wind- en zonne-energie, met $ 101 miljard. De 25 landen die fossiele energie het meest subsidiëren, bevinden zich voornamelijk in Azië en Latijns-Amerika. Enerzijds zijn dit landen waar olie en gas worden gewonnen, zoals Iran, Saoedi-Arabië en Rusland. De overheden stellen

16

ideaal juni 2014

deze brandstoffen gesubsidieerd, en dus tegen lage kosten, aan de bevolking ter beschikking. Anderzijds zijn het landen waar hoge energieprijzen zouden leiden tot protesten en onrust, zoals China, India, Indonesië, Venezuela en Egypte. Dankzij subsidies betaalt de bevolking minder dan de kostprijs voor elektriciteit en benzine.

De Nederlandse energiemarkt Enkele

jaren geleden brachten Ecofys en CE Delft een rapport uit over de Nederlandse overheidsinterventies op de energiemarkt in 2010. Er waren toen minstens 53 financiële en andere overheidsmaatregelen die invloed uitoefenden op de energiemarkt. De overheidssteun voor de productie van duurzame energie (€ 1,3 miljard)

WAT KUNT U DOEN?

Foto: Gerlo Beernink/Hollandse Hoogte

Minder energie verbruiken is goed voor het klimaat. Wilt u uw woning (beter) isoleren, kijk dan eens op ikinvesteerslim.nl. Overweegt u de aanschaf van zonnepanelen? U betaalt wel energiebelasting over groene stroom van uw stroomleverancier, maar niet op die van eigen zonnepanelen.

was iets hoger dan voor de productie van fossiele energie (€ 1,2 miljard). Een ander beeld geven de maatregelen op het gebied van verbruik van energie. Daarvan kwam € 5,6 miljard ten goede aan fossiele energie en € 1,2 miljard aan hernieuwbare energie. Zo ontvingen vliegmaatschappijen in 2010 een vrijstelling van de accijns op kerosine van € 1.695 miljoen. De verlaagde gas- en elektriciteitstarieven voor grootverbruikers betekenden een voordeel van € 1.751 miljoen. Daar tegenover stonden maatregelen die de duurzaamheid bevorderden, zoals de subsidie voor energie-innovaties in de glastuinbouw (€ 28 miljoen), duurzame warmte voor bestaande woningen (€ 27 miljoen) en het verlaagde btw-tarief voor isolatie (€ 13 miljoen). De trend is duidelijk. Een lage belastingheffing op energie kun je ook zien als een vorm van overheidssubsidie. In Nederland geldt: hoe hoger het energieverbruik, des te lager de energiebelasting. In 2010 betaalden kleingebruikers dan ook zo’n € 2,8 miljard meer dan de werkelijke kosten van hun energie. Grootverbruikers betaalden juist € 1,8 miljard te weinig. Er zijn vraagtekens te zetten bij de keuzes die de overheid in dit opzicht maakt. Een lage energieprijs is belangrijk voor de internationale concurrentiepositie van energie-intensieve bedrijven. Maar voor veel ondernemingen geldt dat niet. En waarom worden mensen en bedrijven die veel rijden daarvoor beloond door de lagere belasting op LPG en diesel, die de hogere wegenbelasting compenseert?

omvangrijke subsidies van Duitsland de wereldmarkt van zonne-energie losgetrokken. Daardoor zijn de prijzen van zonnepanelen de afgelopen jaren wereldwijd enorm gedaald, waardoor de subsidie kan verminderen of stoppen. In Nederland is zonne-energie inmiddels aan een opmars bezig. China heeft vorig jaar meer zonnepanelen geïnstalleerd dan Europa. Als de technologieën en markten voor wind- en zonne-energie zijn ontwikkeld, worden de subsidies overbodig en dalen de prijzen van deze energiebronnen. Terwijl fossiele energie waarschijnlijk alleen maar duurder wordt.

Echte energieprijs Hiervoor hadden we het

vooral over de werkelijke kosten van energie. Bij het bepalen van de ‘echte energieprijs’ telt niet alleen de marktwaarde mee, maar ook verborgen kosten. Dat zijn de kosten van onder meer de schade die fossiele brandstoffen toebrengen aan de gezondheid, ecosystemen en landbouw, en de kosten als gevolg van de temperatuurstijging. Die kosten zijn lastig te becijferen. In de studie van CE Delft en Ecofys worden ze alleen meegenomen voor CO2: ze komen op € 50 per ton CO2. Verbruikers betalen deze kosten niet. Dat betekent dat de samenleving – ook die van de toekomst – de huidige (groot)gebruikers van fossiele energie extra subsidieert. Ooit, nu of in de toekomst, draaien mensen immers op voor deze kosten. De ideale situatie zou zijn dat bedrijven en burgers de echte prijs voor hun energie betalen, inclusief de verborgen kosten.

Ontwikkelingsfase De cijfers tonen dus

aan dat er nog altijd meer geld naar fossiele dan duurzame energie gaat. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit absolute bedragen zijn. En aangezien duurzame energie maar 4 tot 5 procent van de totale energie in Nederland vormt, gaat er per opgewekt kilowattuur veel meer subsidie naar groene dan naar fossiele energie. Dat is op dit moment nog nodig, want de technieken om groene energie op te wekken zijn in ontwikkeling. Die ontwikkeling kost geld en daar zijn overheidssubsidies voor nodig. Dat is echter een tijdelijke zaak. Zo hebben de

ECOFYS Dit artikel kwam tot stand met medewerking

van professor Kornelis Blok, wetenschappelijk directeur van Ecofys. Ecofys helpt de ASN Bank bij het realiseren van de uitdaging om in 2030 netto klimaatneutraal te zijn – niet alleen met ons kantoor, maar met al onze financieringen, investeringen en beleggingen. Ecofys werd in 1984 mede door Kornelis Blok opgericht vanuit de visie: ‘duurzame energie voor iedereen’. Nu is Ecofys dé expert in alle aspecten van duurzame energie. Het heeft klanten over de hele wereld, in zowel de publieke sector als het bedrijfsleven.

juni 2014 ideaal

17

Lekker lezen Van het opzetten van je eigen duurzame bedrijf tot wegdromen bij fantasy-verhalen over klimaat, ecologie en overbevolking. De duurzame lezer krijgt het druk deze zomer.

Romans Nu ik er niet meer ben – Gauke Andriesse In deze literaire thriller verdwijnt de gerenommeerde Britse klimaatwetenschapper Daniel Tredgold spoorloos, vlak voordat hij een belangrijk rapport zou presenteren op een congres. Het Socrates Project – Daron Sheehan Groene thriller: Bruno Reno, gouverneur van de Verenigde Naties, wil de wereld redden van honger, klimaatverandering en armoede. De jongens zijn dood – Frederike Geerdink Journalistiek verslag van het moderne Turkije: de Koerdische kwestie op een paar vierkante kilometer. De wildernis in – Jon Krakauer Mijn aardse leven – Kristin Kimball

Op het werk Zakendoen in de Nieuwe Economie – Marga Hoek Dit boek levert de kennis en het inzicht om op volstrekt nieuwe manier te ondernemen. Innovatiever, met meer slagkracht dan ooit. Het nieuwe groen – Asceline Groot Een netwerksessie in boekvorm met 28 duurzame en sociale ondernemers en specialisten die actief zijn op uiteenlopende gebieden. Moestuinmanagement, inspiratie voor organisaties – Ellen van Bodegom Dit boek verbindt verhalen uit de moestuin met organisatiethema’s en inzichten uit binnen- en buitenlandse managementliteratuur. Het groene kantoor – Marieke Schoenmaeckers Een boek boordevol tips en trucs die je zelf, door kleine gedragsveranderingen, meteen in je directe werkomgeving kunt toepassen. Nieuwe Energie – Anne-Marie Rakhorst

18

ideaal juni 2014

Reizen Dat nemen ze je nooit meer af – Ben Rutte Drie jaar lang voeren Ben en Annemiek Rutte rond de wereld op een eenvoudige zeilboot zonder luxe of verspillende uitrusting. Voor Mijn Moeder – Redactie N-Amsterdam Dit reisverslag schetst een krachtig beeld van kinderen in jeugdgevangenissen van Zuid-Afrika tot Colombia. National Geographic: Handboek ecoreizen – A. Fuad-Luke Lonely Planet Code Green – Kerry Lorimer

Kinderboeken Krachtvoer, waarom Klaas geen vlees eet – Antoinette Hertsenberg Mr Finney – Laurentien van Oranje Er zijn al twee spannende boeken over Mr Finney, de haai die milieuproblemen oplost. De Lokkerbolletjes, Van het rijke Gooi naar het simpele groen – Elisabeth Mollema Noortje en Hugo verhuizen naar een oude caravan op een modderig veldje in de Achterhoek. Om geld te besparen wil hun vader ‘groen’ gaan leven. Pluk redt de dieren – Annie M.G. Schmidt Help, mijn iglo smelt! – Natalie Righton Over vier kinderen die in een woestijn, op p de de Noordpool, Noor No o dp poool, l, op pis isch ch op een paradijselijk eiland en in een tropisch regenwoud wonen. Groene Stapjes – Glenn Murphy Een bijzonder vormgegeven boek over hoe kinderen Moeder Aarde kunnen redden.

RUILEN, WEGGEVEN EN DOORGEVEN Wie op internet zoekt naar

‘tweedehands boeken’ vindt een eindeloze reeks websites. Niet alleen op het internet kunt u speuren naar tweedehands boeken. Bijna elke stad heeft wel een antiquariaat, kringloopwinkel of markt waar u terecht kunt. Ook verschijnen op steeds meer plaatsen kleine boekenkastjes kastj asstj a tjes es in tuinen of bij scholen en sportorrtt-o verenigingen. Uit deze minibibliotheken kunt u gratis een boek nb oek oe meenemen (en u zet er natuurlijk rli lijjk k ook een terug). De organisatie Books 4 Life zamelt tweedehands boeken in in en verkoopt ze. De opbrengstt gaat naar goede doelen, zoalss Amnesty International en Oxfam Novib. ovib viib v b..

Fantasy Dagelijks leven Groen doen – Marie-Claire van den Berg Moet ik voor groene stroom kiezen, wat is duurzame vis, kan ik lekker ruiken met duurzame deodorant en kan ik boodschappen biologisch doen en toch niet duurder uit zijn? How to green your home – Chris Visser van Ynzo van Zanten Van slimmer koken tot blij scheiden, en van lekkerder eten tot gezonder leven. Less is luxe – Lou Niestadt Een ‘art journal’ over de ontdekkingstocht naar een simpeler leven. Waar genoeg genoeg is en minder meer. Hoe we de wereld kunnen genezen – Frederic Lenoir De wereld is ziek. Toch zijn er wereldwijd genoeg initiatieven op het gebied van microfinanciering, ecologische landbouw en mensenrechten die Lenoir hoopvol stemmen. Over de crisis niets dan goeds – Sjef Staps Interviews met 25 bekende mensen uit de wetenschap, het bedrijfsleven, de overheid, werkend voor ngo’s en in de kunst. Natuurlijk en gezond (op) voeden – Julia Kang

De zwerm – Frank Schätzing Voor de kust van Peru verdwijnt een visser op mysterieuze wijze. In Noorwegen ontdekken onderzoekers een nieuwe wormsoort, waarvan miljoenen exemplaren op de zeebodem leven. Er lijkt geen verband te bestaan, maar de Noorse bioloog Sigur Johanson gelooft niet in toeval. MaddAddam-trilogie – Margaret Atwood Wool-trilogie – Hugh Howey The family tree – Sheri S. Tepper Politieofficier Dora Henry doet onderzoek naar de moord op drie genetici. Ondertussen nemen bomen de wereld om haar heen over. En Dora kan met ze communiceren.

In de online versie van Ideaal leest u ook nog tips in de rubrieken Eten en koken. Kijk voor meer informatie op www.asnbank.nl/ideaal.

juni 2014 ideaal

19

‘Onze aandeelhouders zijn de kinderen’

D

Nationaal Fonds Kinderhulp zet zich in voor jongens en meisjes in kwetsbare situaties. Kinderen die komen uit gezinnen met financiële problemen en soms te maken hebben met jeugdzorg. Het fonds bestaat al ruim vijftig jaar, maar is volgens directeur Jan Wezendonk nog steeds onmisbaar.

e dertienjarige Liza woont in een tehuis. Haar moeder is verslaafd en kan niet meer voor haar zorgen. Ze krijgt huiswerk op van school, maar heeft geen bureautje om het aan te maken. Haar broertje woont in een pleeggezin in een andere stad, dus ze zien elkaar niet vaak. Het allerliefst zou Liza samen met hem een dagje naar de Efteling gaan.

Laatste strohalm Zulke situaties komen vaker voor

dan je zou denken: in Nederland leven bijna 400.000 kinderen in armoede. Door de crisis is het aantal gezinnen met financiële problemen gestegen. Jan Wezendonk van Nationaal Fonds Kinderhulp vertelt: ‘Toen de Bijstandswet jaren geleden werd ingevoerd, dachten veel mensen dat de armoedeproblemen achter de rug waren. Helaas blijkt het tegendeel waar te zijn. De overheid trekt zich verder terug. Grote instellingen voor jeugdzorg en veel gezinnen hebben het niet breed. Daardoor komen kinderen soms de meest basale dingen tekort. Elk geval is anders. Sommige gezinnen komen structureel geld tekort. Andere ouders zijn net werkloos en kunnen daardoor niet voor hun kinderen zorgen. Wij proberen te helpen met kleine, maar belangrijke dingen. Een fiets om mee naar school te gaan, of een dagje naar een pretpark. Het lijken vanzelfsprekende dingen, maar voor een te groot deel van de Nederlandse kinderen is dat helaas niet het geval. Voor die kinderen is Nationaal Fonds Kinderhulp een laatste strohalm.’

20

ideaal juni 2014

Op het bureau van Jan Wezendonk staan bedankbrieven en -kaartjes. Bijvoorbeeld van een jongen die de kappersopleiding wilde doen. ‘Zijn ouders konden de schaar, tondeuse en borstels niet betalen. Geen dure spullen, maar ze maken een groot verschil.’ Vorig jaar hielp het fonds ongeveer negentigduizend kinderen. Dit jaar staat het doel op honderdduizend.

Dezelfde kansen Nationaal Fonds Kinderhulp

helpt op een praktische manier: het stelt geld of middelen beschikbaar. De aanvraag komt altijd binnen via een maatschappelijke organisatie. ‘Zo weten we zeker dat het geld besteed wordt aan het kind, en niet bij het huishoudgeld terechtkomt.’ Het fonds helpt op drie gebieden: ontwikkeling, ontspanning en alledaagse dingen. Onder ontwikkeling vallen bijvoorbeeld zwemles, een laptop of een set kappersspullen. Ontspanning kan een dagje naar een pretpark zijn, of een zeilweek. De alledaagse zaken kunnen bestaan uit inrichting voor een kamer of een fiets om mee naar school te gaan. ‘Het gaat niet om de spullen, maar om een zo normaal mogelijk leven voor een kind. Als je ouders geen fiets kunnen betalen en je moet elke dag alleen naar school lopen, dan word je al snel een buitenbeentje. Wij willen elk kind dezelfde kansen geven.’

Dit jaar werkt Nationaal Fonds Kinderhulp voor het eerst met thema’s. Tot de zomer staat zwemles centraal, daarna kleding. In de wintermaanden is er actie Pepernoot, waarbij kinderen met Sinterklaas een klein cadeautje krijgen. Die thema’s zijn gebaseerd op de aanvragen die kinderen doen. Wezendonk maakt zich al meer dan vijftien jaar lang sterk voor deze kinderen. ‘Onze aandeelhouders zijn de kinderen, daar doe je het voor. Daarom durf ik ook brutaal te zijn en soms gewoon om dingen te vragen.’ Dat levert resultaat op. Het afgelopen jaar heeft Nationaal Fonds Kinderhulp meer opgehaald dan begroot. Niet alleen geld, maar ook veel giften in natura, zoals boeken, fietsen en kaartjes voor een concert of pretpark. ‘We dachten dat mensen veel zouden korten op kinderhulp vanwege de crisis. Maar ze realiseren zich misschien juist nu hoe belangrijk het is voor een kind om zo normaal mogelijk op te groeien.’ UW STEUN VOOR KWETSBARE JEUGD Alle kinderen verdienen een zo

normaal mogelijk leven, goede gezondheidszorg en een opleiding. Daarom steunen wij al sinds 2002 kinderprojecten van Cordaid via ASN Jeugdsparen, zonder dat het de spaarders iets kost. Momenteel zijn dat projecten in de Centraal-Afrikaanse Republiek en Congo. Sinds kort steunen we namens ASN Jeugdspaarders ook kinderen in Nederland via een donatie aan Nationaal Fonds Kinderhulp. Helpt u mee? Kijk dan op pagina 3 of op asnbank.nl/jeugdsparen.

juni 2014 ideaal

21

Eerlijke Bankwijzer waardeert ASN-beleid U brengt uw geld onder bij een bank. Maar weet u waarin de bank dat geld belegt, of wat de bank ermee financiert? Als ASN-klant waarschijnlijk wel. U leest erover in Ideaal. Ook geven wij volledige openheid in ons jaarverslag. Maar niet alle banken zijn zo transparant. En niet alle banken hebben een helder beleid over onderwerpen als mensen- en arbeidsrechten, wapens, klimaat en natuur. De Eerlijke Bankwijzer vergelijkt het beleid van banken op deze gebieden, en hun beleid om al of niet geld te steken in bepaalde sectoren.

A

22

scoorden we mooie cijfers. Wij hebben immers uitgebreid, gedetailleerd beleid voor veel thema’s en sectoren. Daardoor kunnen we met onze investeringen een verschil maken in de duurzaamheid van de samenleving. Waarom scoort de ASN Bank niet overal een 10? vraagt u zich misschien af. Het antwoord is dat ‘duurzaamheid’ en ‘duurzame ontwikkeling’ geen vastomlijnde begrippen zijn. Elke organisatie vult ze op een eigen manier in. Op diverse punten maken wij andere afwegingen dan de Eerlijke Bankwijzer. Wij geven

Foto: Joost van der Vleuten

Foto: Bart Eijgenhuijsen / Hollandse Hoogte

fgelopen april publiceerde de Eerlijke Bankwijzer de veertiende update van het duurzaamheidsbeleid van de Nederlandse banken. Ook dit jaar gaf de Eerlijke Bankwijzer de ASN Bank prima scores. Die tonen de waardering van de Eerlijke Bankwijzer voor onze inzet om bij te dragen aan een rechtvaardige, duurzame samenleving. We kregen een 10 voor ons beleid op gebied van mensenrechten, arbeidsrechten en wapens, natuur (biodiversiteit), belastingen en corruptie. Ook op veel andere beleidsterreinen

ideaal juni 2014

THEMA’S

SCORE ASN BANK

Klimaatverandering Mensenrechten Arbeidsrechten Wapens Gezondheid Natuur Dierenwelzijn Belastingen en corruptie Transparantie en verantwoording Bonussen

9 10 10 10 9 10 6 10 7 6

rijkste aanbieders van particuliere betaal- en spaarrekeningen op de Nederlandse markt op duurzaamheid. De organisatie publiceert de resultaten van onderzoek van de verschillende banken op de website. Ook geeft zij rekeninghouders de mogelijkheid hun bank aan te schrijven. Hiermee probeert zij het investeringsbeleid van banken te verduurzamen. De Eerlijke Bankwijzer is een initiatief van Oxfam Novib, Amnesty International, Milieudefensie, FNV, Dierenbescherming en PAX (voorheen IKV Pax Christi). Daarnaast heeft de Eerlijke Bankwijzer de steun van consumentenorganisaties en organisaties die zich inzetten voor natuur, milieu en een rechtvaardige samenleving.

Beter cijfer voor wonen Dat neemt niet weg dat

SECTOREN Landbouw Dammen Visserij Bosbouw Mijnbouw Olie en gas Maakindustrie Financiële sector Woningbouw en vastgoed

DE EERLIJKE BANKWIJZER De Eerlijke Bankwijzer vergelijkt de belang-

8 9 9 8 8 n.a. 9 6 8

bijvoorbeeld meer gewicht aan de sociale invulling van duurzaamheid. Ook hebben we een eenvoudig beleid voor de financiële sector omdat we deze mijden. De reden om de financiële sector te mijden is dat het meestal niet duidelijk is waarin andere banken op hun beurt het geld investeren – dat kunnen bijvoorbeeld wapens, fossiele brandstoffen of ondernemingen zonder beleid tegen kinderarbeid zijn. Dat zijn zaken die wij afkeuren. Zulke afwegingen zorgen ervoor dat we volgens de Eerlijke Bankwijzer soms minder scoren op een bepaald onderwerp, terwijl we ons beleid hiervoor goed kunnen verantwoorden.

we ons beleid voortdurend aanscherpen en daardoor soms ook onze scores verbeteren. Vorig jaar waardeerde de Eerlijke Bankwijzer ons beleid voor woningbouw en vastgoed niet hoog. Deze keer behaalden we een veel beter cijfer dankzij ons nieuwe beleid voor wonen en werken. Dit sectorbeleid bevat onze keuzes bij het investeren in en financieren van woningen en gebouwen. We vertalen daarbij onze drie duurzaamheidspijlers als volgt in speerpunten voor woningen en gebouwen: Mensenrechten: toegang tot betaalbaar en goed wonen en een fijne werkplek. Klimaat: energiebesparing en duurzame energie. Biodiversiteit: duurzaam gebruik van materialen en de omgeving.

Een cijfer dat onze aandacht heeft, is de 6 voor ons beleid voor dierenwelzijn. Dat beleid is tot nu toe eenvoudig: we investeren niet in bedrijven of activiteiten die werken met dieren, zoals veeteelt en viskwekerijen. Ons beleid op het gebied van bont, dierproeven, bio-industrie en viskweek staat in verschillende beleidsdocumenten. We werken momenteel aan de actualisering van ons beleid voor dierenwelzijn. De resultaten presenteren we later in 2014. Voor het onderwerp ‘bonussen’ scoren we een zes. We zijn in principe niet tegen variabele beloningen. Ze moeten echter in verhouding staan tot de prestaties, bij voorkeur duurzaamheidsprestaties, en geen verkeerd gedrag uitlokken. De ASN Bank zelf keert geen bonussen uit. Wel kan de directie een variabele beloning ontvangen van maximaal 15% als zij haar doelstellingen heeft behaald. De afgelopen jaren is deze beloning niet uitgekeerd; ons jaarverslag geeft alle details. Misschien valt het u op dat de Eerlijke Bankwijzer bij ons beleid voor de olie- en gassector ‘n.a.’ vermeldt, ofwel: niet actief in deze sector. De reden is dat wij deze sector helemaal uitsluiten van investering. We financieren geen ondernemingen die actief zijn in fossiele brandstoffen, en beleggen er ook niet in. Waarom? Deze ondernemingen veroorzaken veel CO2-uitstoot en zijn bovendien vaak betrokken bij schendingen van mensenrechten. U leest meer over ons duurzaamheidsbeleid op asnbank.nl, als u klikt op Wat doen wij? en vervolgens in de linkerkolom op Waar kiezen we voor? Het rapport van de Eerlijke Bankwijzer vindt u op eerlijkebankwijzer.nl.

juni 2014 ideaal

23

Millenniumdoelen: de tussenstand In 2015 verstrijkt de deadline voor de millenniumdoelen. Hoe staat het ervoor met deze acht afspraken voor een betere wereld? Ideaal maakt de balans op.

1 armoede halveren en minder mensen honger

Het millenniumdoel dat in 2015 de helft minder mensen onder de armoedegrens leeft dan in 1990, is gehaald. Volgens een prognose van de Wereldbank zijn dat in 2015 ongeveer 970 miljoen mensen, tegen bijna 2 miljard in 1990. De inkomenskloof tussen arm en rijk is toegenomen, vooral in China en India. Sommige gebieden zijn flink achtergebleven, vooral de Sub-Sahara. Daar leefden in 2010 zo’n 414 miljoen mensen in extreme armoede. Het aantal mensen met honger is flink afgenomen: in ontwikkelingslanden van 23,2 tot 14,9 procent van de bevolking. Door de financiële crisis en de gestegen voedselprijzen is de terugloop van het aantal ondervoede mensen gestagneerd. Tussen 2010 en 2012 leed nog altijd één op de acht wereldburgers honger, zo’n 870 miljoen mensen.

2 alle kinderen naar school

Steeds meer kinderen in ontwikkelingslanden gaan naar de basisschool: 90 procent in 2011. Vooral de Sub-Sahara heeft vooruitgang geboekt: van 60 procent in 2000 naar 77 procent in 2011. Sinds 2004 is de vooruitgang gestagneerd, waardoor het doel – alle kinderen naar school in 2015 – niet wordt gehaald.

3 mannen en vrouwen gelijkwaardig

Steeds meer meisjes gaan naar de basisschool, waardoor in veel regio’s de doelstelling – net zoveel jongens als meisjes op school – wordt gehaald. Dit aandeel ligt nu op 97 procent in ontwikkelingslanden. De arbeidspositie van vrouwen is mondjesmaat verbeterd, en in sommige gebieden (de Sub-Sahara bijvoorbeeld) helemaal niet. De meeste vrouwen werken nog altijd in de landbouw en informele sector, veelal onbetaald en zonder de zekerheid en sociale bescherming van een baan in loondienst.

4 minder kindersterfte

De kindersterfte is flink afgenomen: van 12,4 miljoen kinderen onder vijf jaar in 1990 tot 6,9 miljoen in 2011. Er overlijden minder pasgeboren kinderen: van 87 sterfgevallen op elke 1000 levendgeborenen in 1990 tot 51 in 2011. Oftewel: dagelijks 14.000 sterfgevallen minder. Elk overleden kind is er een te veel. Om overal de millenniumdoelstelling te halen moet alles op alles worden gezet om diarree, malaria en longinfecties – de belangrijkste veroorzakers van kindersterfte – terug te dringen.

24

ideaal juni 2014

EN NA 2015? In 2015 lopen de millennium-

5 betere gezondheid van moeders

doelen af. Hoe verder? Een speciaal panel van de Verenigde Naties buigt zich momenteel over nieuwe doelen. In deze ‘post-2015 agenda’ is veel aandacht voor duurzame ontwikkeling, bestuurlijke vraagstukken en veiligheid. De nieuwe agenda wordt vastgesteld in september 2015 tijdens de VN-top. Lees meer op www.post2015.org.

Tussen 1990 en 2010 is het aantal vrouwen die overlijden tijdens de zwangerschap of bevalling, afgenomen met 45,5 procent. Meer vrouwen in ontwikkelingslanden bevallen onder deskundige begeleiding (66 procent in 2011) en worden minstens één keer onderzocht tijdens de zwangerschap (81 procent in 2011). Het millenniumdoel om de moedersterfte met twee derde terug te brengen ten opzichte van 1990 wordt waarschijnlijk niet gehaald. Hiervoor zijn snellere interventies, betere toegang tot medische zorg en de beschikbaarheid van medicijnen nodig.

6 bestrijding van hiv-aids, malaria en andere dodelijke ziektes

Het aantal hiv-besmettingen is tussen 2001 en 2011 met 21 procent gedaald. In 2011 liepen circa 2,5 miljoen mensen hiv op. Vooral in de Sub-Sahara, waar nu één op de twintig mensen is besmet met het virus. Iets meer dan de helft van alle hiv-patiënten in ontwikkelingslanden heeft toegang tot een adequate behandeling. Daarmee is het millenniumdoel – universele toegang – nog ver weg. Het aantal sterfgevallen door malaria is tussen 2000 en 2010 met 13 procent afgenomen. Toch maakt deze ziekte in Nigeria en de Democratische Republiek Congo nog steeds erg veel slachtoffers. De bestrijding van tuberculose ligt op koers: in 2010 werd 87 procent van de gediagnosticeerde tbs-patiënten met succes behandeld.

7 voor meer mensen een duurzaam leefmilieu

Steeds meer mensen hebben toegang tot schoon drinkwater: 89 procent van de wereldbevolking in 2011. Er bestaan twijfels over de kwaliteit van de verbeterde bronnen, waardoor zeker 768 miljoen mensen – maar mogelijk veel meer – verstoken zijn van schoon drinkwater. Meer bewoners van ontwikkelingslanden beschikken over een toilet en douche (64 procent in 2011). De millenniumdoelstelling van 75 procent wordt niet gehaald. Dankzij nieuwe aanplant is de ontbossing afgenomen, maar het blijft een groot probleem. De ecologische waarde van de nieuwe aanplant is kleiner dan van de oude, biologisch diverse bossen. De CO2-uitstoot is tussen 2000 en 2010 dramatisch gestegen: maar liefst 33 procent.

8 mondiaal samenwerkingsverband voor ontwikkeling De rijke landen hebben in 2013 een recordbedrag van 134,8 miljard dollar uitgegeven aan ontwikkelingshulp (na een terugval in 2011 en 2012). Steeds meer hulp gaat naar de middeninkomenslanden ten koste van de allerarmste landen. Opkomende landen als China, India, Brazilië en Zuid-Afrika spelen een steeds grotere rol in internationale samenwerking. Eind 2013 beschikte naar schatting 96 procent van de wereldbevolking over een mobiele telefoon; 39 procent had toegang tot internet. Kijk voor meer informatie op: www.ncdo.nl/themas/millenniumdoelen en www.oneworld.nl/toekomstdenkers/millenniumdoelen.

juni 2014 ideaal

25

Foto’s: Walter Sietinga

Inspirerende beleggersvergadering Op vrijdag 25 april 2014 kwamen ruim achthonderd beleggende klanten van de ASN Bank naar de Beurs van Berlage voor de jaarlijkse vergaderingen van de ASN Beleggingsfondsen. Een korte impressie.

Bas-Jan Blom, directeur van de ASN Beleggingsfondsen: ‘We betreuren dat het fondsvermogen van het ASN-Novib Microkredietfonds licht is gedaald. Want microkredieten zijn nog steeds heel hard nodig. Een mogelijke oorzaak is dat het fonds nu alleen voor klanten van de ASN Bank en SNS REAAL te verkrijgen is. Daarom gaan we het fonds noteren op Euronext Fund Services. Dan kunnen beleggers het ook via andere banken aankopen.’ ‘Het ASN Groenprojectenfonds deed in 2013 voor een fors bedrag aan nieuwe groene investeringen. Daarmee heeft het een goede bijdrage geleverd aan de verduurzaming van Nederland.’

26

ideaal juni 2014

Peter Oei, programmadirecteur van SIGN (Stichting Innovatie Glastuinbouw Nederland) gaf een inspirerende presentatie over de mogelijkheden om gebouwen te combineren met kassen. Zoals Villa Flora in Venlo, die is gebouwd met een financiering van het ASN Groenprojectenfonds. Gebouwen met glas zijn energiezuinig en prettig om in te werken. Ze kunnen worden gevuld met planten, wat stof en geluid afvangt. Bovendien is groen goed voor mensen. ‘Groen brengt geluk,’ concludeerde Oei. ‘We kunnen veel meer met kassen doen dan nu het geval is.’

Hansje van der Zwaan van de ASN Bank sprak na afloop van de indrukwekkende film Dapper in de kinderschoenen met regisseur Mehmet Ülger en Sofie Ovaa van het programma Stop Kinderarbeid. Dit is een internationale coalitie, gecoördineerd door Hivos en uitgevoerd met lokale partners wereldwijd. Zij streven naar bewustwording over kinderarbeid, voeren lobby bij overheden, spreken bedrijven aan en steunen lokale organisaties om kinderen terug naar school te krijgen. Samen met ouders, scholen en werkgevers wil Stop Kinderarbeid child labour free zones creëren. Ülger vertelde dat hij twee jaar heeft geïnvesteerd om het vertrouwen van de kinderen en hun familie te winnen. ‘Met Ferhat en Abdullah gaat het goed’, vertelde hij, ‘maar het doet veel pijn te beseffen dat ze hun dromen niet waar kunnen maken.’

De zaal zat helemaal vol tijdens de vergadering van ASN Beleggingsfondsen N.V. ‘Mensen denken nog steeds dat duurzaam beleggen betekent dat je rendement inlevert. Maar duurzame bedrijven hebben de toekomst. Dat zien we terug in de rendementen van onze fondsen’, hield Bas-Jan Blom de beleggers voor. ‘De huidige economie is ingericht op het gebruik van steeds meer grondstoffen. Dat gaat ten koste van de oceanen, het oerbos en, in het geval van oliewinning, de Noordpool. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en maken de keuze voor transparante ondernemingen, die geen schade toebrengen aan mens en milieu.’

Lindy van Vliet van Oxfam Novib gaf een toelichting op het recente onderzoek van Oxfam Novib en Triple Jump naar de sociale impact van microkredieten. Met de uitkomsten van dergelijk onderzoek kunnen microfinancieringsinstellingen (MFI’s) hun diensten beter afstemmen op de armste mensen voor wie ze zich inzetten. De MFI’s waarin het ASN-Novib Microkredietfonds belegt, helpen mensen om hun mensenrechten, zoals een leefbaar inkomen, te realiseren.

Gera Voorrips, voorzitter van de raad van toezicht van het ASN-Novib Microkredietfonds, werd gekozen voor een tweede termijn in de raad. De beleggers stemden eveneens in met de toetreding van Peter Verbaas als lid van de raad.

juni 2014 ideaal

27

SAMEN DOEN

GreenTech: jongeren bouwen aan de toekomst In het tv-programma GreenTech ontwikkelen jongeren het beste idee voor een duurzame toekomst. Andre Kragtwijk, hoofd van de afdeling Marketing & Communicatie van de ASN Bank, hielp een uitvindersteam bij het plan voor een duurzame beugel. e ASN Bank wil graag dat kinderen in de toekomst nog steeds prettig en veilig kunnen leven en spelen. Andre: ‘Daarom vinden wij het zo geweldig dat kinderen daar zelf voor in actie komen. GreenTech is een prachtig initiatief dat daaraan meehelpt. Samen met anderen dragen we daar graag aan bij.’ De ASN Bank sponsorde het team van Thalassa, Nora en Anne. Zij vonden het raar dat het hoogwaardige RVS van een beugel (slotjes en draad) na gebruik in de afvalbak verdwijnt. Daarom wilde het team een duurzame beugel ontwikkelen. In elke aflevering van GreenTech werken drie teams van jongeren van negen tot zestien jaar een dag lang aan hun prototype in het GreenTech-lab. Ze krijgen hulp van een Green Coach en GreenTech-experts. De teams presenteren hun idee en prototype aan een professionele jury. Eén idee gaat door naar de finale. Tijdens de opnamedag werkte het team van Thalassa, Nora en Anne met hulp van Andre en

28

ideaal juni 2014

een orthodontist aan een prototype. Ook de andere twee teams gingen aan de slag. Ze kregen technische ondersteuning van onder meer 3D-printers, lassers en soldeerders. Overal liepen camera- en geluidsmensen. Presentator Joris Putman hield interviews met de coaches en hun kandidaten.

Foto’s: Josje Deekens

D

‘Ik vond het echt prachtig om te zien hoe jongeren serieus nadenken over een duurzame toekomst. Deze dag bracht me veel inspiratie en nieuwe technische inzichten’, aldus Andre Kragtwijk van de ASN Bank.

GreenTech is van 24 mei tot en met 19 juli te zien op RTL 4 om 17.00 uur, en via RTL Gemist. Meer informatie: www.greentechtv.nl.

BELEGGINGSUNIVERSUM

Besi zet zich in voor het klimaat Wij beleggen alleen in ondernemingen, projecten en landen die zijn geselecteerd op basis van ons duurzaamheidsbeleid. De pijlers van dit beleid zijn mensenrechten, klimaat en biodiversiteit. De ASN Selectiecommissie beoordeelt jaarlijks zo’n vijfhonderd ondernemingen en instellingen wereldwijd voor het ASN Beleggingsuniversum. Ondernemingen die zich niet in het universum bevinden, kunnen we toelaten of (weer) afwijzen. Ondernemingen in het universum beoordelen we elke drie jaar opnieuw.

Duurzame halfgeleiderproducent De Nederlandse onderneming BE Semiconductor Industries (Besi) is een van de grootste producenten ter wereld van complete productiesystemen voor de assemblage van halfgeleiders. Het hele bedrijf werkt eraan om de impact op het milieu, het energiegebruik en het gebruik van materialen te minimaliseren. Ook wil Besi bijdragen aan de oplossing van het klimaatprobleem. Dat doet het onder meer door ledverlichting en kleinere, energie-efficiënte telefoons en computers te ontwikkelen. Besi respecteert de mensenrechten en draagt zorg voor een veilige, gezonde werkomgeving. Dit vraagt het ook van zijn leveranciers.

√

Apparaat om halfgeleidermateriaal te monteren.

Koploper toch afgekeurd Sulzer is een Zwitsers bedrijf dat machines en de onderdelen daarvoor produceert. Het is een van de duurzame koplopers in zijn sector. Zo houdt het rekening met het milieu, streeft naar energie-efficiënte producten en is lid van het Global Compact van de VN. Sulzer maakt echter onderdelen, pompen en coatings voor de olie- en gassector en de nucleaire industrie. De ASN Bank sluit deze sectoren uit van belegging. Daarom hebben we Sulzer afgekeurd.

U vindt het beleggingsuniversum van elk ASN-fonds op www.asnbank.nl, via de link op de webpagina van het fonds.

juni 2014 ideaal

29

BELEGGEN

Uw eerste stap in de beleggingswereld Beleggen met geld dat u voorlopig niet nodig heeft Profiteer van het gemak van een beleggingsfonds Bij de ASN Bank belegt u duurzaam

W

ilt u graag uw vermogen duurzaam laten groeien? Dan kunt u gaan sparen, maar ook gaan beleggen. Is dat voor u een verstandige keuze? Aan beleggen zijn meer risico’s verbonden dan aan sparen. Maar beleggers maken ook kans op een hoger rendement. Als u meer wilt weten over fondsbeleggen, leest u hier het antwoord op zes belangrijke vragen.

economische sectoren en ondernemingen. Gaat er bij de ene belegging iets fout? Dan kan een andere belegging dat misschien compenseren. Dat geldt ook als u langere tijd belegt. Want op lange termijn kunnen koersstijgingen de eventuele koersdalingen mogelijk goedmaken.

Wat is fondsbeleggen?

Een beleggingsfonds verzamelt de inleg van een groot aantal beleggers en verdeelt het kapitaal over meerdere beleggingen. Bijvoorbeeld aandelen van ondernemingen of staatsobligaties. Een beleggingsfonds wordt beheerd door een fondsbeheerder. Deze professionele beleggingsexpert bepaalt waarin het fonds belegt.

Als de koersen van de beleggingen in het fonds stijgen, groeit de waarde van het fonds. U behaalt winst als u uw participaties in het fonds verkoopt terwijl de koers sinds u bent ingestapt per saldo is gestegen. Dat geeft meteen ook het risico weer: als u uw beleggingen verkoopt na een koersdaling, maakt u verlies. Veel fondsen keren jaarlijks dividend uit; ook dit is winst voor de belegger.

Voor wie is fondsbeleggen geschikt?

Wanneer moet ik instappen?

Het moment waarop u een fonds aankoopt is belangrijk. Als u instapt wanneer de koersen laag staan, profiteert u van de mogelijke koersstijging. Maar als u te duur aankoopt, is de kans op koerswinst kleiner. Dat merkt u pas achteraf. U kunt dit instaprisico verkleinen door regelmatig een bedrag in te leggen. Zo verkleint u het risico dat u met een grote som geld op een ongunstig moment instapt.

strikte duurzaamheidscriteria. Door te beleggen in de ASN Beleggingsfondsen maakt u met uw geld echt een verschil. Elk fonds heeft een eigen beleggingsfocus, zodat u kunt beleggen in het fonds dat u het meeste aanspreekt. U vindt het overzicht van de fondsen op asnbank.nl/ beleggingsfondsen. Daar staat ook het gemiddelde rendement per jaar over de laatste drie en vijf jaar. Of kijk op pagina 32 en 33 van dit blad.

Hoe werkt fondsbeleggen bij de ASN Bank?

Hoe ga ik fondsbeleggen?

Fondsbeleggen is geschikt voor grote en kleine beleggers. Wel is belangrijk dat u belegt met geld dat u voor een langere periode niet nodig heeft. Bijvoorbeeld omdat u al een mooi bedrag op uw spaarrekening heeft. Fondsbeleggen is geschikt als u zich niet wilt verdiepen in de financiële markten. Want dat doet de fondsbeheerder: hij kent de financiële markten, volgt de beleggingen in de fondsportefeuille op de voet en houdt de risico’s scherp in de gaten. Fondsbeleggen is ook geschikt als u de risico’s van het beleggen wilt spreiden. Door zijn omvang kan een fonds de beleggingen immers beter spreiden dan u als belegger zelf kunt doen. Bijvoorbeeld over verschillende regio’s,

30

ideaal juni 2014

Hoe behaal ik winst met een beleggingsfonds?

U kunt beleggen in een of meer van de zeven ASN Beleggingsfondsen. Alle zeven beleggen ze duurzaam: uitsluitend in ondernemingen, instellingen en landen die zijn goedgekeurd op basis van onze

Instappen in fondsbeleggen is heel eenvoudig: Hoe werkt het? 1. U opent een rekening ASN Optimaalbeleggen. U stort hier geld op. 2. Via deze rekening koopt en verkoopt

Illustratie: Annet Scholten

u vervolgens participaties in de ASN Beleggingsfondsen van uw keuze. 3. Heeft u participaties verkocht en belegt u even niet? Dan kunt u de opbrengst laten staan op het spaargedeelte van ASN Optimaalbeleggen. Over dit saldo ontvangt u een spaarrente. 4. De servicekosten van beleggen bij de ASN Bank zijn per kwartaal 0,05% over uw belegde vermogen, met een maximum van € 50. Daarnaast betaalt u fondskosten voor de fondsen waarin u belegt. Deze kosten worden verrekend in de waarde van de participaties van de fondsen. U betaalt ze dus niet apart. Over elke aan- en verkoop betaalt u 0,2% transactiekosten.

Let erop dat u voldoende saldo op ASN Optimaalbeleggen zet om de servicekosten te betalen.

Groene Vakantiegids cadeau! De

Actie Groene Vakantiegids is verlengd. Als u een rekening ASN Optimaalbeleggen opent en daar vóór 1 september 2014 ten minste € 500 op stort, ontvangt u gratis de Groene Vakantiegids. Met de leukste en lekkerste duurzame adressen in Nederland, België en Luxemburg. Kijk voor meer informatie op asnbank.nl/vakantiegids.

De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

juni 2014 ideaal

31

ASN BELEGGINGSFONDSEN

ASN Duurzaam Aandelenfonds In april had het ASN Duurzaam Aandelenfonds last van de winstnemingen in technologieaandelen, zoals ASML en Salesforce.com. Ook de koersen van de Britse huizenbouwers Berkeley Group, Taylor Wimpey en Barratt Developments daalden. De beleggingen in Electrolux, Vestas Wind Systems en Essilor leverden extra rendement op. Om het fonds te versterken vergrootten we de belangen in farmacieaandelen als Novartis, Novo-Nordisk, AstraZeneca en Edwards LifesKoers in euro’s op 31-12-13 77,55

30-04-14 77,07

ciences. Zij staan in de belangstelling vanwege de consolidatieslag in de farmaciesector. Verder kochten we aandelen van Reed Elsevier, Salesforce.com en Starbucks. Reed Elsevier geeft onder andere wetenschappelijke, technische, medische en juridische tijdschriften uit. Het bedrijf wil zijn invloed op het klimaat verminderen op gebieden als energie- en watergebruik, afval en papier. We verkochten in april aandelen van onder meer Reckitt Benckiser, Pernod-Ricard en Gap.

Rendement

Rendement

Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement

laatste 3 maanden 0,42

laatste 12 maanden 14,33%

laatste 36 maanden 12,49%

laatste 60 maanden 15,11%

ASN Duurzaam Obligatiefonds In april werkte de lagere algemene rentestand positief door in de obligatiekoersen en droeg bij aan het fondsrendement. Net als in maart zorgden de dalende rentes van Spanje, Italië en Portugal voor een extra bijdrage aan het fondsrendement. De grote vraag is hoe de rente zich de komende tijd gaat ontwikkelen. Het verdere herstel van de economie gaat langzaam en de angst voor Koers in euro’s op 31-12-13 27,34

30-04-14 28,01

lagere inflatie is sterk toegenomen. De dreiging van geopolitieke ontwikkelingen (Oekraïne) zou een verdere rentedaling kunnen veroorzaken. Maar ook een forse rentestijging is goed mogelijk, bijvoorbeeld doordat de Amerikaanse economie verder aantrekt. Wij verwachten per saldo dat de rente gaat stijgen, maar het is duidelijk dat deze verwachting met veel onzekerheid omgeven is.

Rendement

Rendement

Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement

laatste 3 maanden 2,36%

laatste 12 maanden 2,88%

laatste 36 maanden 5,08%

laatste 60 maanden 3,52%

ASN Duurzaam Mixfonds Het positieve rendement van het fonds in april was te danken aan de beleggingen in staatsobligaties. De aandelenportefeuille ondervond hinder van de winstnemingen in technologieaandelen, zoals ASML en Salesforce.com. De beleggingen in Electrolux, Vestas Wind Systems en Essilor droegen positief bij aan het rendement. De macrosignalen geven aan dat de ontwikkelde economieën zich nog steeds in het opKoers in euro’s op 31-12-13 72,69

30-04-14 73,36

De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Duurzaam Small & Midcapfonds en ASN Milieu & Waterfonds zijn subfondsen

32

ideaal juni 2014

gaande deel van de conjunctuurcyclus bevinden. Deze fase is doorgaans gunstig voor aandelen. Dit is de belangrijkste reden om in onze beleggingsmix de categorie aandelen licht te overwegen en obligaties licht te onderwegen. Aandelen zijn naar historische standaarden niet goedkoop meer. Dividendrendementen zijn echter nog altijd aantrekkelijker dan de directe rendementen op obligaties.

Rendement

Rendement

Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement

laatste 3 maanden 1,49%

laatste 12 maanden 8,50%

laatste 36 maanden 8,52%

laatste 60 maanden 8,97%

van ASN Beleggingsfondsen N.V. ASN Groenprojectenfonds, ASN-Novib Microkredietfonds en ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn beleggingsinstellingen. De beheerder daarvan is ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB). ABB, ASN Groenprojectenfonds, ASN-Novib Microkredietfonds en de sub-

fondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn opgenomen in het register van de AFM. Loop geen onnodig risico, lees de Essentiële Beleggingsinformatie (EBi). Een prospectus en de EBi voor ieder ASN Beleggingsfonds zijn kosteloos verkrijgbaar bij de ASN Bank in Den Haag of via www.asnbank.nl. Lees de

EBi voordat u een beleggingsfonds koopt. Dit klantenmagazine mag niet worden aangemerkt als beleggingsadvies. De rendementen die worden genoemd op pagina 32 en 33, zijn per 30 april 2014 en inclusief (herbelegd) dividend.

ASN Milieu & Waterfonds Clean Harbors leverde in april opnieuw de grootste individuele bijdrage aan het rendement. Bedrijven actief in de herstellende Noord-Europese bouwsector deden het goed, zoals NIBE Industrier en Uponor. Ook stegen de koersen van twee aandelen van ondernemingen in een veranderingsproces, namelijk Vestas en Itron. Power Integrations, Horiba, Watts Water en Beijing Enterprises drukten het rendement. De laatste twee aandelen deden het de afgelopen jaren erg goed; waarschijnlijk daalKoers in euro’s op 31-12-13 22,39

30-04-14 23,01

den hun koersen mede door winstneming. De vooruitzichten voor aandelen van ondernemingen die actief zijn op het gebied van milieu en efficiënt gebruik van grondstoffen, zijn in lange tijd niet zo goed geweest. We voegden in april drie nieuwe aandelen toe aan de portefeuille: Regenersis (VK, recycling en hoogwaardige afvalverwerking), EnerNOC (VS, efficiënt beheer van stroomnetwerken) en Waterlogic (VK, apparatuur voor waterzuivering).

Rendement

Rendement

Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement

laatste 3 maanden 2,08%

laatste 12 maanden 17,53%

laatste 36 maanden 10,68%

laatste 60 maanden 14,12%

ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Het Britse Ashtead (verhuur van apparatuur) was in april het best presterende aandeel in de portefeuille. Het bedrijf profiteert van het herstel in de Verenigde Staten. Bovendien neemt het marktaandeel van huurapparatuur toe in vergelijking met eigendom. De minste prestatie kwam van de Duitse mediagroep Axel Springer. Dit aandeel heeft het de afgelopen tijd goed Koers in euro’s op 31-12-13 28,28

30-04-14 28,47

Rendement

Rendement

Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement

laatste 3 maanden 1,13%

laatste 12 maanden 20,58%

laatste 36 maanden 3,49%

laatste 60 maanden 16,81%

ASN Groenprojectenfonds Het ASN Groenprojectenfonds heeft de laatste jaren vooral windprojecten gefinancierd, evenals projecten van woningbouwcoöperaties om hun woningvoorraad te verduurzamen. Deze markten blijven Koers in euro’s op 31-12-13 25,92

30-04-14 25,96

interessant omdat ze bijdragen aan de missie van het fonds. Tevens financiert het fonds installaties voor warmte-koudeopslag, soms in combinatie met duurzaam vastgoed. We verwachten dat de ontwikke-

Koers in euro’s op 31-12-13 55,02

30-04-14 53,69

ling van dergelijke decentrale energieprojecten in 2014 zal doorgaan. Per 1 april 2014 is de eerste fase van de SDE (Stimulering Duurzame Energieproductie) weer opengesteld. Daardoor kunnen windprojecten waarvoor een bouwvergunning is afge-

geven, subsidie aanvragen. We verwachten dan ook in 2014 vooral op het gebied van windenergie weer financieringen te kunnen realiseren. Informatie over twee recente financieringen van het fonds vindt u op pagina 12 en vervolg.

Rendement

Rendement

Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement

laatste 3 maanden 0,76%

laatste 12 maanden 0,47%

laatste 36 maanden 3,05%

laatste 60 maanden 1,78%

ASN-Novib Microkredietfonds In april 2014 hernieuwde het ASN-Novib Microkredietfonds $ 625.000 van zijn lening van $ 2 miljoen aan de microfinancieringsinstelling (MFI) Credicampo in El Salvador. Het

gedaan en beleggers hebben winst genomen. We hebben Coca-Cola HBC verkocht. Het bedrijf levert een breed scala aan alcoholvrije dranken in Europa en Afrika. Het vertrouwen in het aandeel is verminderd omdat de volumegroei afneemt en de marges onder druk staan door inflatie.

fonds belegt sinds 2009 in Credicampo. Deze MFI onderscheidt zich door haar sociale impact en exclusieve focus op landelijke gebieden: 78% van de klanten woont op het plat-

teland. Bovendien hanteert Credicampo een unieke methode van kredietverstrekking: in dit proces betrekt het lokale ontwikkelingsorganisaties. Van de leningenportefuille gaat 34% naar landbouw en veeteelt; 30% naar lenin-

gen voor huisvesting; 25% naar handel en dienstverlening en de overige 11% naar consumenten en productie. De leningenportefeuille bedroeg per maart 2014 in totaal $ 18 miljoen; 12.750 klanten hadden een lening.

Rendement

Rendement

Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement

laatste 3 maanden 1,56%

laatste 12 maanden 1,76%

laatste 36 maanden 4,05%

laatste 60 maanden 5,01%

juni 2014 ideaal

33

R E N T E TA R I E V E N

Actie: Groene Vakantiegids cadeau bij nieuwe ASN-rekening! Lees voor meer informatie het artikel op pagina 4.

ASN Rentetarieven met ingang van 3 juni 2014 Dit is een overzicht van de rentetarieven voor de rekeningen die op dit moment geopend kunnen worden. Wij bieden zowel rekeningen met een variabele rente als rekeningen met een vaste rente. Een variabele rente kan altijd door de bank worden gewijzigd. Een vaste rente kan niet worden gewijzigd gedurende de looptijd van de rekening. Deze informatie is onder voorbehoud van wijzigingen door de bank. Datum laatste wijziging: 3 juni 2014. Meer informatie over de voorwaarden en rentetarieven van alle producten vindt u op www.asnbank.nl. Particulier

Rente %

Kenmerken

Rekeningen met een variabele rente ASN Ideaalsparen

1,60%

Sparen zonder beperkende voorwaarden Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen.

ASN Jeugdsparen

2,50%

Sparen voor uw kind of kleinkind Sparen voor kinderen tot 18 jaar. Tussentijds opnemen van spaargeld is niet mogelijk, behalve voor studiekosten vanaf het voortgezet onderwijs. Met steun aan kinderprojecten van Cordaid en Nationaal Fonds Kinderhulp.

ASN Optimaalbeleggen

1,60%

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt ontvangt u rente.

ASN Bankrekening

0,75%

Betaalrekening met rente en lage kosten Online betaalrekening voor klanten vanaf 18 jaar en ouder. Met iDEAL, app mobiel bankieren en ASN Wereldpas.

ASN Jongerenrekening

0,75%

Gratis betaalrekening met rente Gratis online betaalrekening voor jongeren vanaf 12 tot 25 jaar. Met iDEAL, app en ASN Wereldpas. Rood staan is niet mogelijk.

Rekeningen met een vaste rente ASN Depositosparen 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar Zakelijk

0,80% 1,00% 1,20% 1,50% 1,80% 2,10% 2,30% 2,50% 2,70% 3,00% Rente %

Sparen met een vaste looptijd en vaste rente Looptijd naar keuze van 1 tot 10 jaar. Al mogelijk vanaf € 500,-. Als u uw spaargeld wilt opnemen voor het einde van de looptijd betaalt u opnamekosten. U kunt kiezen of u de rente per jaar of per maand wilt ontvangen. Bij een rente-uitkering per maand is het rentepercentage 0,25% lager. Hiervoor geldt een minimum inleg van € 5.000,-.

Kenmerken

Rekeningen met een variabele rente

34

ASN Sparen Zakelijk

1,30%

Sparen zonder beperkende voorwaarden Sparen zonder minimum inleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen.

ASN Beleggen Zakelijk

1,30%

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt ontvangt u rente.

ideaal juni 2014

EN VERDER

Ideaal is ook actief op Twitter: @IdeaalMagazine

Voor de Wereld van Morgen is het platform van de ASN Bank voor duurzame denkers, doeners en dromers. Samen werken we aan een duurzame, betrokken samenleving. Doet u mee? Kijk op: www.voordewereldvanmorgen.nl

ASN Bank Wereldprijs 2014 Het is tot en met woensdag 2 juli mogelijk duurzame projecten in te schrijven voor de ASN Bank Wereldprijs 2014! De projecten met het beste plan, de overtuigendste pitch en de meeste stemmen maken kans op 10.000 euro. Ook voor wie niet wint is het leerzaam en inspirerend om mee te doen. Want deelnemers die de eerste selectieronde doorkomen, doorlopen een leerzaam traject met workshops en coaching door professionals. Meer informatie: www.voordewereldvanmorgen.nl/ASNBankWereldprijs.

Verzamel geluksmomenten Wanneer bent u het gelukkigst? Samen met vrienden aan een gezellige maaltijd, of met een goed boek op de bank? Wie bewust geniet van zulke momenten zorgt beter voor de wereld, denken de mensen achter het modelabel Harry. Daarom helpen zij mensen wereldwijd deze momenten te verzamelen met Harry’s gift. Die bestaat uit een notenbalk waarop u uw geluksmomenten invult alsof het muzieknoten zijn. En een wit fairtrade hemd om u eraan te herinneren dichtbij uw eigen melodie te blijven. U maakt kans op een exemplaar van Harry’s gift als u team@voordewereldvanmorgen schrijft wanneer u zich het gelukkigst voelt. Meer informatie: www.findyourtune.com.

Paul Sap @Paul_Sap @asnbank @IdeaalMagazine Zonder ambitie geen vooruitgang! Complimenten voor ambitie klimaatneutraal in 2030 voor alle alle beleggingen. WerkhovenAdviesgroep @WerkhovenAdvies Nog op zoek naar een goede spaarrekening? Kijk eens @asnbank ook (of juist) voor ondernemers! @IdeaalMagazine pic.twitter. com/J0Xui1l5VW Patrick Kooman @ living_code Interessant artikel over de mogelijkheden voor een duurzame begrafenis in het ASN Ideaal magazine. Nooit over nagedacht. Ideaal @IdeaalMagazine Voor het juninummer van #IdeaalMagazine #asnbank interviewen we @SachadeBoer. Welke vraag heb jij voor haar? De leukste zie je dan terug!

ASN SERVICE ASN Bank Postbus 93514 2509 AM Den Haag telefoon 070-356 93 33 fax 070-361 79 48 [email protected] www.asnbank.nl ASN Klantenservice 0800 - 03 80 (gratis)

Ideaal is een uitgave voor klanten van de ASN Bank en verschijnt vijf keer per jaar. Aanmelden voor de papieren en/of online versie van Ideaal: www.asnbank.nl/ideaal

Redactie ASN Bank: Marianne Bodenstaff en Lucy Alijk [email protected] www.asnbank.nl/ideaal www.twitter.com/ ideaalmagazine

Journalistieke productie: Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden Ontwerp/opmaak: Katja Visser, Den Haag Foto cover: Josje Deekens, Den Haag Druk: Quantes, Rijswijk

Juni 2014 © 2014 ASN Bank Materiaal: Cocoon

juni 2014 ideaal

35

Retouradres: Postbus 93514, 2509 AM Den Haag